Jaarverslag 2010 Prins Bernhard Cultuurfonds
Het Prins Bernhard Cultuurfonds is beneficiant van de BankGiro Loterij en De Lotto
Ons jaarverslag is ook online te raadplegen via www.cultuurfonds.nl/ jaarverslag Prins Bernhard Cultuurfonds Postbus 19750 1000 gt Amsterdam telefoon (020) 520 6130 www.cultuurfonds.nl
[email protected]
coördinatie Afdeling Communicatie, Prins Bernhard Cultuurfonds redactie Sabel Communicatie, Amsterdam vormgeving Marcel Bakker, De Ontwerperij druk Calff & Meischke, Amsterdam
Inhoud
Jaarverslag 2010 Prins Bernhard Cultuurfonds
Voorwoord
4
1 Onze doelstelling en kerntaken
7
2 Het werk van het Prins Bernhard Cultuurfonds
9
3 De Zilveren Anjer en onze prijzen
17
4 Inkomsten in 2010
23
5 Communicatie en voorlichting
29
6 Verantwoordingsverklaring goed bestuur
35
7 Bestuurlijke organisatie
39
8 Personeel en organisatie
43
9 Vrijwilligersbeleid
51
10 Cultuurfondsen voor Monumenten
53
11 Ons financieel beleid
57
Jaarrekening 2010
67
Bijlage
97
Al 70 jaar partner in particulier mecenaat Voorwoord
O
p 10 augustus 2010 was het exact 70 jaar geleden dat het Prins Bernhard Cultuurfonds werd opgericht. Hoewel we al lang niet meer het fonds zijn van toen – een fonds voor de aanschaf van Spitfire vliegtuigen in de Tweede Wereldoorlog – blijkt onze steun nog altijd nodig. Dit werd vorig jaar onderstreept door de aangekondigde overheidsbezuinigingen op het gebied van kunst, cultuur en natuurbehoud. Om culturele initiatieven in tijden van bezuinigingen mogelijk te blijven maken, richten de ogen zich meer en meer op de private sector. Daarom profileerde het Cultuurfonds zich in 2010 nadrukkelijk als mecenaatexpert; als samenwerkingspartner voor particulieren, bedrijven en stichtingen die kunst en cultuur juist nu een warm hart toedragen. Dat wierp zijn vruchten af: in 2010 stegen onze inkomsten uit fondsenwerving met 27,3 procent tot € 10,9 miljoen. Ook de inkomsten uit beleggingen en loterijen waren hoger dan in 2009. Onze dank gaat uit naar onze donateurs, instellers van CultuurFondsen op Naam en andere schenkers die ons werk mogelijk maken. De BankGiro Loterij en De Lotto zijn we ook zeer erkentelijk voor hun genereuze bijdragen en betrokkenheid in 2010.
De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie heeft in het voorjaar van 2011 zijn beleidsvisie over de kansspelen uiteengezet. Het huidige beleid is echter effectief. Steeds meer goededoelenorganisaties kunnen rekenen op substantiële financiële ondersteuning uit de loterijen. Het Cultuurfonds zal zich met andere partijen sterk maken om deze onafhankelijke private financieringsbron voor ons maatschappelijk middenveld te behouden. In 2011 blijven we onverminderd investeren in cultuur en natuurbehoud. We houden een sterke focus op een optimale besteding van middelen en een efficiënte en effectieve werkwijze binnen onze organisatie. En we blijven onze profilering aanscherpen, zodat nog meer mecenassen – groot en klein – de weg naar het Prins Bernhard Cultuurfonds weten te vinden. Juist nu.
Ons zeventigjarig bestaan vierden we met gepaste bescheidenheid. We organiseerden een bijzondere bijeenkomst voor alle Zilveren Anjer-dragers en vernieuwden de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs tot een unieke en grotere prijs voor nog meer zichtbaarheid in het culturele veld. Ook de Anjeractie vierde een lustrum. De collecteweek vond in 2010 voor de 65ste keer plaats, inclusief een speciale feestelijke opening in Overijssel.
Alexander Rinnooy Kan Voorzitter van de Raad van Toezicht
Adriana Esmeijer Statutair bestuurder / directeur
Verheugd zijn we dat we het cbf-keur mogen blijven dragen. In 2010 werd het fondsenwervings- en bestedingsbeleid van het Cultuurfonds opnieuw getoetst aan de richtlijnen van het Centraal Bureau Fondsenwerving (cbf). Net als voorgaande jaren voldoen we ruimschoots aan alle gestelde criteria.
De Raad van Toezicht heeft het jaarverslag van het Prins Bernhard Cultuurfonds inclusief de jaarrekening vastgesteld op 26 april 2011 te Amsterdam.
4
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
5
voorwoord
1
Onze doelstelling en kerntaken
Het Prins Bernhard Cultuurfonds bevordert activiteiten op het gebied van cultuur en natuurbehoud in Nederland en in Europees verband. Dat is onze hoofddoelstelling. Uit onze hoofddoelstelling vloeien kerntaken voort, en uit deze kerntaken volgen onze activiteiten.
Kerntaken
Het Prins Bernhard Cultuurfonds onderscheidt vier kerntaken: we behouden het cultureel erfgoed in Nederland, we beschrijven de Nederlandse cultuur en geschiedenis, we bereiken een breed publiek en specifieke doelgroepen en we bevorderen het mecenaat. Daarbij geven we voorrang aan activiteiten waarbij zelfwerkzaamheid een belangrijke rol speelt.
Activiteiten
We willen onze kerntaken goed uitvoeren door personen en organisaties die zich inzetten voor cultuur en natuurbehoud financieel te steunen. Ook geven we voorlichting over ons werk aan aanvragers en donateurs. Zo brengen we hen op de hoogte van alle mogelijkheden om door ons gesteund te worden en om ons te steunen.
7
doelstelling en kerntaken
2 Het werk van het Prins Bernhard Cultuurfonds Onze hoofdtaak is het bevorderen van cultuur en natuurbehoud. We verstrekken projectbijdragen en beurzen, kennen prijzen toe en zetten zelf projecten op, zoals het in 2010 ingestelde Theaterstipendium. Het Prins Bernhard Cultuurfonds bestaat uit een landelijk fonds en twaalf provinciale afdelingen. Samen investeren we in cultuur en natuurbehoud in Nederland. Daarbij richten we ons op vijf werkterreinen: muziek & theater, beeldende kunst, monumentenzorg, geschiedenis & letteren en natuurbehoud.
Verdeling budget
In 2010 hadden we in totaal een budget van € 26,8 miljoen. Van een deel daarvan stond de bestemming vast, vanwege langlopende afspraken. Over de rest van het budget konden we vrij beschikken. Onze twaalf provinciale afdelingen besteedden daar samen ongeveer de helft van. De andere helft besteedde het landelijk bureau voor negentig procent aan projecten op de vijf werkterreinen en voor tien procent aan ons beurzenprogramma. De omvang van het beurzenprogramma is te vergelijken met die van andere beursverstrekkende fondsen, zoals het VSBfonds en het Fulbright Center.
Richtlijnen voor de ondersteuning van projecten
Voor de ondersteuning van projecten gebruiken we speciale richtlijnen. Deze zijn hetzelfde voor het landelijk fonds en de provinciale afdelingen. Binnen de richtlijnen stellen de afdelingen hun eigen prioriteiten. Daarbij gaan ze bijvoorbeeld uit van plaatselijke omstandigheden. Bij nieuwe projecten bepalen we aan de hand van de uitstraling en betekenis of we het verzoek op landelijk of provinciaal niveau behandelen. Verder hechten we veel waarde aan een gedegen en eerlijke besluitvorming. Daarom hebben we voor de beoordeling van aanvragen onafhankelijke adviescommissies ingesteld.
Niet uitgekeerde bijdragen
Soms keren we een bijdrage niet of alleen gedeeltelijk uit. Bijvoorbeeld omdat een project niet doorgaat of omdat het project een andere vorm krijgt dan aanvankelijk gepland. De bedragen die we niet uitkeren, voegen we het jaar erna toe aan het budget voor de bestedingen.
9
het werk van het prins bernhard cultuurfonds
Onze bestedingen in cijfers
Landelijk fonds
04
is c h g e b i e
1
3 479.7
€ 13.257.971
Ca
2
6.67
1.66
5.2
01.
.0 87 212
ns
Monumen ten z
lt u
r al F
oun d at io n
25 0.2 47
Cu
12
931.6
81
17
Provinciale afdelingen Kunst- en c
Be el d
uns
t Muziek
Besteding CultuurFondsen op Naam € 3.370.346
&t he at e
1.049.68 7
ek
r
ul
ducatie ure tu
nd
e
rbehoud tuu Na
2.7
455.2 76
& is
Geschied en
letteren
18
823.6
€ 8.165.543
4.962.273
80 4.
het werk van het prins bernhard cultuurfonds
at
N
11
te nzorg
Be
uurb eho
0 n
st
261.189
26
M onum
33
94
3.8
M
218.424
€ 3.370.346
en er
iek
Ge sc
en
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
an
pe
t
ro ku
nis & le tt ede hi
uz
ó Geschiedenis & letteren
10
2
Eu
B e el d e n d e
rzen Beu
eater & th
In 2010 ondersteunden we traditiegetrouw sterk uiteenlopende projecten. Niet alleen vanwege het scala aan werkterreinen, maar ook omdat we zowel nationaal als regionaal en lokaal actief zijn. Een representatieve selectie per werkterrein:
Stichting Drents Museum € 100.000 Ã Voor de herinrichting van het museum. Onderdeel daarvan is een nieuwe permanente expositie die de wereldberoemde collectie archeologie presenteert met de nieuwste technieken. Stichting Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren € 38.500 Ã Voor de poëziemanifestatie De Langste Dag. Om het tienjarig bestaan te vieren droegen zo’n 75 dichters een etmaal lang werk van zichzelf en overleden collega’s voor. Stichting Oogland Filmproducties € 15.000 Ã Voor de documentaire Dakloze Herinneringen. Deze gaat het Museum Maluku in Utrecht vertonen om de Molukse zaak voor een breder en jonger publiek toegankelijk te maken aan de hand van een persoonlijke geschiedenis.
1.351.394
g or
8.165.543 7.748.047 8.020.417 7.714.606 7.870.152
Verscheidenheid projecten
houd be
16.628.317 15.742.033 16.300.693 15.313.498 9.139.875
86
71
24.793.860 23.490.080 24.321.110 23.028.104 17.010.027
Afdelingen
.0
26.800.000 25.600.000 24.600.000 24.200.000 18.800.000
Landelijk fonds
r
ib
org nz
CultuurFondsen op Naam Totaal
2 70
2010 2009 2008 2007 2006
Budget
s c h i e d e n is &
482.353
67
Natuur
2006-2010: besteed aan de doelstelling
Ge
2.254 2.403 2.553 2.582 3.585
ud
2.877 2.723 2.862 2.736 3.057
1 .3 22 .8
869 921 768 798 747
2.5 41. 0
Monume nt e
6.000 6.047 6.183 6.116 7.389
In totaal heeft het Cultuurfonds in 2010 3.746 projecten ondersteund en € 24.793.860 uitgegeven aan cultuur en natuurbehoud. In de figuren is te zien hoe we dit bedrag besteed hebben.
d
Totaal afgewezen
re n
Toegewezen afdelingen
t te
Toegewezen landelijk fonds
le
2010 2009 2008 2007 2006
Totaal ontvangen en afgehandeld
r
2006-2010: aantallen aanvragen
Beu r
Muziek & th ea te
n ze
Tot ons grote genoegen hebben we in 2010 opnieuw een groot aantal projecten kunnen ondersteunen: 3.746 in totaal.
el d e n d e k u
ó Beeldende kunst
Vereniging Nederlands Cultuurlandschap € 17.500 Ã Voor de restauratie van historische hout- en eswallen bij Winterswijk. Daarmee blijft een element in het cultuurlandschap behouden dat niet alleen uniek is, maar ook zorgt voor een grote biodiversiteit. J.J. Sloggett & I. Zeilstra € 7.000 Ã Voor onderzoek door twee amateuronderzoekers naar het vijfstippige lieveheersbeestje en de bedreigingen voor deze soort binnen Nederland.
Stichting Fotografie Museum Amsterdam € 100.000 Ã Voor What’s Next?, een jubileumprogramma waarin onder meer creatieven en wetenschappers ideeën en plannen ontwikkelen voor het museum van de toekomst. Stedelijk Museum De Lakenhal € 75.000 Ã Voor de eerste overzichtstentoonstelling van de kunstenaar Lucas van Leyden (ca. 1494 - 1533) die in de Renaissance internationaal furore maakte. Stichting Museum De Fundatie € 25.000 Ã Voor de tentoonstelling Neoclassicisme en Biedermeier met 200 Weense schilderijen, tekeningen, sculpturen, meubels en porselein uit de collectie van de Prins van Liechtenstein. Deze waren nooit eerder in Noord-Europa te zien.
Hoogste bijdragen
In 2010 gaf het Prins Bernhard Cultuurfonds het meest aan het werkterrein muziek & theater. De provinciale afdelingen besteden traditioneel een groot deel van hun budget aan muziek. De hoogste bijdragen van de CultuurFondsen op Naam en het landelijk fonds gingen naar muziek & theater, beeldende kunst en monumentenzorg. De Vereniging Rembrandt, het Nederlandse Fotomuseum in Rotterdam en de European Cultural Foundation (ecf) ontvingen de hoogste individuele bijdragen.
ó Muziek & theater
Nederlands Orkest en Ensemble Academy € 50.000 Ã Voor de aanschaf van slaginstrumenten voor het Nationaal Jeugd Orkest. Dit orkest verzorgt in de zomer altijd concerten bij de Gelderse Muziekzomer. Stichting Oorkaan € 60.000 Ã Voor de website Oorkania, waarmee stichting Oorkaan de bezoekers van haar jeugdconcerten prikkelt om zelf te componeren en muziekspelletjes te doen. Stichting EYE Filminstituut Nederland € 150.000 Ã Om in het nieuwe pand aan het noordoever van het Amsterdamse IJ een educatieruimte in te richten. De ruimte opent naar verwachting eind 2011 voor publiek. Stichting Muziekkwartier € 15.000 Ã Voor een meerjarig educatief project dat is gekoppeld aan Wagners Der Ring des Nibelungen dat de Nationale Reisopera uitvoert van 2009 tot 2013.
ó Wertheimer Fonds heeft grootste budget CultuurFondsen op Naam
Het Wertheimer Fonds stimuleert de Nederlandse fotografie, en in het bijzonder de oprichting en instandhouding van een museum voor fotografie. Sinds dit fonds in 1997 werd ingesteld, beschikt het van de CultuurFondsen op Naam elk jaar over het grootste budget. De jaarlijkse rendementen geven we sinds 2003 aan het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam; in 2010 ontving het museum € 300.000. Op advies van de Wertheimer-Stichting zet onze Raad van Toezicht dit voort tot 2012.
ó Bijzondere kunstwerken via Vereniging Rembrandt
De Vereniging Rembrandt helpt musea in Nederland om bijzondere kunstwerken aan te kopen. Sinds 1970 ontvangt de vereniging jaarlijks een bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Net als in voorgaande jaren ontving ze in 2010 een algemene bijdrage van € 650.000. Mede daardoor heeft het Noordbrabants Museum in Den Bosch een bloemstilleven van schilder Cornelis van Spaendonck kunnen verwerven, het Rijksmuseum in Amsterdam een monumentaal werk van Bauhaus-fotograaf László Moholy-Nagy en Gemeentemuseum Den Haag een ruimtelijke installatie van de in 2010 overleden kunstenares Louise Bourgeois.
ó Monumentenzorg
Stichting Eerste Open Lucht School voor het gezonde kind € 50.000 Ã Voor de restauratie van het hoofd- en poortgebouw van de Eerste Openluchtschool in Amsterdam. Dit icoon van het Nieuwe Bouwen werd tussen 1929-1932 gebouwd naar ontwerp van Jan Duiker. Stichting Museum Slot Loevestein € 25.000 Ã Voor de presentatie 1000 bommen en granaten, een explosieve vesting!. Deze laat een groot en breed publiek kennismaken met de geschiedenis van het kasteel, dat deel uitmaakt van de Hollandse Waterlinie. Stichting Grote Kerk Den Haag € 15.000 Ã Voor een heraldisch, genealogisch en epigrafisch onderzoek naar wapenschilden van de Ridders van het Gulden Vlies, die in 1546 zijn vervaardigd met toestemming van Keizer Karel V.
Internationale bijdragen aan cultuur en natuurbehoud
Elk jaar steunt het Prins Bernhard Cultuurfonds vele mooie initiatieven in Nederland. Daarnaast zijn we, in lijn met onze doelstelling, via de European Cultural Foundation (ecf) ook actief in Europees verband en steunen we projecten in het Caribisch deel van het koninkrijk.
ó Natuurbehoud
ó Actief in Europees verband via de European Cultural Foundation
Nederlandse Vereniging van Dierentuinen € 25.000 Ã Om deelnemende parken nachtdieren onder de aandacht te laten brengen tijdens speciale nachtopenstellingen. Uitheemse soorten waren in de kooi te bewonderen en inheemse soorten, zoals nachtvlinders en vleermuizen, daarbuiten.
12
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Het Prins Bernhard Cultuurfonds ontvangt elk jaar een bijdrage van de BankGiro Loterij en De Lotto. Daarvan geven we jaarlijks 25 procent aan de European Cultural Foundation (ecf); in 2010 was dit € 5.201.862. Deze stichting stimuleert uiteenlopende projecten met een Europees onderwerp, vanuit de overtuiging dat culturele expressie 13
het werk van het prins bernhard cultuurfonds
en uitwisseling de basis zijn van de Europese samenleving. Want cultuur bindt en moedigt mensen aan om grenzen te slechten. Goed voorbeeld van het werk van de ecf: het internationale samenwerkingsverband Youth & Media. Dit biedt jonge talenten de kans om hun ideeën tot uitdrukking te brengen met nieuwe technologie, het resultaat daarvan te presenteren en de dialoog met elkaar aan te gaan. En het programma European Neighbourhood slaat bruggen tussen de Europese Unie en haar buurlanden, zoals die rond de Middellandse Zee, door lokale mensen en organisaties in de culturele sector te helpen om hun expertise en netwerk uit te breiden. Verder verstrekt de ecf onder meer reisbeurzen en zet zich in om politieke besluitvorming te beïnvloeden met lobbywerk voor cultuur.
lichtten auteurs Jeroen Koch (Willem I), Jeroen van Zanten (Willem II) en Dik van der Meulen (Willem III) tijdens een voortgangsbijeenkomst hun research naar de kinderjaren van de drie koningen toe. Stipendium voor jonge theatermakers à Van 2009 tot en met 2012 ondersteunen we jaarlijks één talentvolle theatermaker die na de beginfase van zijn carrière toe is aan een nieuwe stap. In 2010 kozen we voor Alexandra Broeder. Met het stipendium maakt ze een volwaardige theaterproductie die naar verwachting te zien is tijdens verschillende festivals in 2011.
Eigen initiatieven provinciale afdelingen
Niet alleen ons landelijk bureau, maar ook de afdelingen Limburg, Noord-Brabant en Zuid-Holland ontplooiden in 2010 eigen initiatieven.
ó Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied
Jaarlijks sturen we 2,2 procent van het budget dat beschikbaar is voor ondersteuning van projecten naar ons gelijknamige zusterfonds in het Caribisch deel van het koninkrijk; in 2010 was dit € 479.731. Ook na de wijziging van de staatkundige verhoudingen blijft het Prins Bernhard Cultuurfonds projecten op het gebied van cultuur en natuurbehoud ondersteunen in dit deel van het koninkrijk.
Waardebonnenactie in Noord-Brabant à Het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant en de Provincie Noord-Brabant organiseerden samen met het Brabants Kenniscentrum Kunst en Cultuur, Erfgoed Brabant en Kunstbalie de waardebonnenactie Advies op maat. Alle culturele vrijwilligersorganisaties in de provincie Noord-Brabant konden zich aanmelden voor een van de veertig waardebonnen. Elke bon gaf recht op vijf dagdelen gratis ondersteuning van een adviseur op het gebied van marketing en strategie. De bonnen zijn op 12 april officieel overhandigd door vice-voorzitter Peter Neeb en Brigite van HaaftenHarkema, gedeputeerde Jeugd, Cultuur en Samenleving. Cultuurfonds Limburg op Bevrijdingsfestival in Roermond à Het Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg gaf samen met Klassiek op Locatie een nadere culturele invulling aan het programma van het Bevrijdingsfestival in Roermond. Zo werd onder meer de dansvoorstelling Choix uitgevoerd en hingen 25 gedichten over vrijheid op grote doeken in de stad. Hoederschap van de Brabant Bokaal à Sinds 2008 kent het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant jaarlijks aan maximaal drie personen de Brabant Bokaal toe: een eerbetoon aan vrijwilligers die zich op een meer dan bijzondere manier inzetten voor de Brabantse cultuur en natuur. Allemaal mensen met kennis van zaken, gedrevenheid en betrokkenheid, netwerken, visies en een sterke wil om de cultuur van Noord-Brabant te verheffen. Hun samenwerking kan mooie initiatieven opleveren. Daarom verenigden de laureaten van de Brabant Bokaal zich in 2010 in het Hoederschap van de Brabant Bokaal. Jaarlijks kiezen de leden van het Hoederschap een project dat ze samen realiseren. Symposium De waarde van cultuur in Zuid-Holland à Wat betekenen kunst en cultuur voor gemeenten en wat levert het hen op? Om deze vragen te beantwoorden organiseerde het Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland op 8 december het symposium De waarde van cultuur. Aan de hand van praktische voorbeelden bespraken professionals uit zowel het bedrijfsleven als de culturele sector de waarde van cultuur voor gemeenten.
Bijdrage aan andere beschermers: pand Stichting Erfgoed Nederland
We zijn eigenaar van het pand aan de Herengracht 474 in Amsterdam, waarin Erfgoed Nederland is gevestigd. We verhuren dit pand onder gunstige, niet-marktconforme voorwaarden aan deze stichting. Op deze manier geven we een indirecte bijdrage aan het erfgoed in Nederland. Want we dragen ook andere beschermers van cultuur en natuur een warm hart toe.
Eigen initiatieven landelijk bureau
Het grootste deel van de beschikbare middelen besteedt het Prins Bernhard Cultuurfonds aan projecten die anderen hebben opgezet. Merken we dat delen of onderwerpen binnen een van onze werkterreinen te weinig aandacht krijgen, dan starten we zelf een project. Gespecialiseerde instanties voeren de bijbehorende werkzaamheden meestal uit. In 2010 liepen de volgende eigen initiatieven van het landelijk bureau van het Prins Bernhard Cultuurfonds: Sleutelfiguren vertellen het verhaal van Nederland à De Sleutelfigurenreeks is een serie van acht biografieën over sleutelfiguren uit de vijftiende tot en met de negentiende eeuw. De biografieën hebben een relatief beperkte omvang en samen vertellen ze het Verhaal van Nederland. In 2009 verscheen het eerste deel, Jacoba van Beieren door Antheun Janse. Het laatste deel verschijnt in 2016. Feniksreeks: Nederlandse klassieken hertaald à In vijf delen worden Nederlandse klassieken uit de periode 1500-1900 hertaald. In 2010 verscheen het derde deel: Het gruwelkabinet; Dertien horrorverhalen uit de negentiende eeuw, hertaald door Ivo de Wijs. Biografieënreeks Koningen Willem I, II en III à In 2013 bestaat de Oranjemonarchie 200 jaar. Gefinancierd door het Prins Bernhard Cultuurfonds verschijnt dat jaar een reeks biografieën die de levens van koning Willem I, II en III belicht. In 2010 14
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
15
het werk van het prins bernhard cultuurfonds
3 De Zilveren Anjer en onze prijzen Goede initiatieven voor cultuur en natuurbehoud verdienen een beloning. Daarom reikt het Prins Bernhard Cultuurfonds elk jaar verschillende onderscheidingen en prijzen uit. Landelijk en provinciaal. De Zilveren Anjer is de belangrijkste onderscheiding van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Daarnaast reikten we in 2010 de vernieuwde Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs uit, plus de Charlotte Köhler Prijzen, de BankGiro Loterij Museumprijs en de Martinus Nijhoff Prijs.
Zilveren Anjer
De Zilveren Anjer is er voor bijzondere vrijwilligers: mensen die zich onverplicht en onbetaald hebben ingezet voor cultuur of natuurbehoud in Nederland. De onderscheiding is een initiatief van Prins Bernhard en het bestuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds. In 1950 riepen ze de Zilveren Anjer in het leven, ter gelegenheid van de tiende herdenking van de Anjerdag en het tienjarig jubileum van het fonds.
ó Laureaten 2010
Op 9 juni 2010 reikte Hare Majesteit de Koningin de Zilveren Anjers uit aan de volgende laureaten: Ena Dankmeijer-Maduro voor haar daadkrachtige inzet voor het behoud en de uitbreiding van de Mongui Maduro Bibliotheek op Curaçao. Jan Sonneveld voor zijn jarenlange inspanningen voor het verzamelen en beschrijven van religieuze gebouwen in Nederland. Ria Geluk voor haar diepgewortelde toewijding aan het Zeeuwse culturele leven, waaronder de realisatie van het Watersnoodmuseum. Rob Lokin voor zijn grenzeloze energie en zijn vakmanschap bij de organisatie van het Afrikafestival Hertme in Overijssel.
ó Speciale Zilveren Anjer-bijeenkomst
Omdat het Prins Bernhard Cultuurfonds zeventig jaar bestond, ontvingen we alle Zilveren Anjer-laureaten op maandag 27 september 2010 in Museum Beelden aan Zee in Scheveningen voor een rondleiding en feestelijke lunch.
17
de zilveren anjer en onze prijzen
Nieuwe Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs
zijn deelcollecties beeldende kunst van Middeleeuwen tot heden op de meest aantrekkelijke manier aan een breed publiek presenteert. Op 16 november reikten Adriana Esmeijer en Ron Brandsteder (ambassadeur van BankGiro Loterij) de prijs uit aan museumdirecteur Sjarel Ex, onder grote belangstelling van de media. De jury die de voorselectie heeft gedaan, bestond uit Peter Schoon (voorzitter), Frits Loomeijer, Ineke Middag en Paul Voogt.
In 2010 hebben we ons prijzenbeleid aangepast: aparte oeuvreprijzen voor deelgebieden van de werkterreinen hebben we samengevoegd tot één Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs met een hoger prijzengeld.
ó Voordracht en toekenning
De Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs kennen we toe aan een persoon of organisatie die zich op een bijzondere manier onderscheidt op het gebied van cultuur of natuurbehoud in Nederland. Adviescommissies van het landelijk fonds en hun voorzitters, verenigd in het College van Adviseurs, selecteren kandidaten. De uiteindelijke voordracht wordt bekrachtigd door de Raad van Toezicht. De winnaar ontvangt een vrij te besteden bedrag van € 75.000 en mag een CultuurFonds op Naam instellen van nogmaals € 75.000.
Provinciale onderscheidingen en prijzen
Ook acht provinciale afdelingen van het Prins Bernhard Cultuurfonds reikten in 2010 onderscheidingen en prijzen uit voor bijzondere prestaties. Lelyprijs in Flevoland à Het Prins Bernhard Cultuurfonds Flevoland reikte op 18 maart de Lelyprijs 2010 uit aan Rob van den Broek uit Zeewolde vanwege zijn grote verdiensten op cultureel gebied voor zijn woonplaats. De prijs bestaat uit een kunstwerk en een geldbedrag van € 2.500.
ó Uitreiking
Op 29 november reikte Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs 2010 uit aan het Orkest van de Achttiende eeuw. Zakelijk leider Sieuwert Verster en de artistiek leider Frans Brüggen namen de prijs in ontvangst. Vlak voor de uitreiking zond de ntr via Nederland 2 de televisiedocumentaire Twee mannen en een orkest over beide laureaten uit, die speciaal vanwege de toekenning van de prijs werd gemaakt. Met de helft van het prijzengeld hebben Sieuwert Verster en Frans Brüggen het Charles Burney Fonds ingesteld. Dat gaat musici en musicologen ondersteunen om voor toekomstige Nederlandse muziekproducties archiefonderzoek te doen in het buitenland naar de historische uitvoeringspraktijk.
Tine Clevering-Meijer Prijs in Groningen à Het Prins Bernhard Cultuurfonds Groningen kende de Tine Clevering-Meijer Prijs 2010 toe aan Sieger M.G. in de categorie Letteren. Commissaris van de Koningin Max van den Berg, voorzitter van het Prins Bernhard Cultuurfonds Groningen, reikte deze aanmoedigingsprijs van € 5.000 en een beeld op 18 mei uit aan de winnaar. Cultuurprijs in Overijssel à Op 27 mei won Gees Bartels uit Nieuwleusen de Cultuurprijs 2010 voor haar passie, inzet en creatieve inbreng voor onder meer de Literaire Wandelingen in Overijssel en het project Geen dag zonder gedicht. De prijs, € 5.000 en een glasobject, werd op 27 mei uitgereikt door commissaris van de Koningin Geert Jansen, als voorzitter van het Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel.
Andere landelijke prijzen
In 2010 reikte het Prins Bernhard Cultuurfonds met trots een aantal andere landelijke prijzen uit.
Gelderse Pauwenveer à De Gelderse Pauwenveer, € 25.000 en een kunstwerk, ging naar de NJO Muziekzomer Gelderland. Deze organisatie werd daarmee in het zonnetje gezet voor de uitstekende manier waarop ze muziek in Gelderland presenteert. Clemens Cornielje, commissaris van de Koningin en voorzitter van het Prins Bernhard Cultuurfonds Gelderland, overhandigde de prijs op 6 augustus.
Charlotte Köhler Prijzen à Op 6 juli zijn de Charlotte Köhler Prijzen 2010 uitgereikt. In het Concertgebouw van Amsterdam ontvingen de talenten Christien Meindertsma (vormgeving), Navid Nuur (beeldende kunst) en Florian Idenburg (architectuur) de prijs. De jury bestond uit Melle Daamen (voorzitter), Jaap Guldemond, Jan Tichelaar, Nathalie de Vries en Hester Wolters.
Beeldende Kunstprijs in Noord-Brabant à Wim van de Donk, voorzitter van het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant, reikte op 22 september de Beeldende Kunstprijs 2010 uit aan Martin en Inge Riebeek, beeldend kunstenaars uit Breda. Naast de erkenning kreeg het kunstenaarsechtpaar een geldbedrag van € 12.500.
Martinus Nijhoff Prijs à Riet de Jong-Goosens kreeg in het voorjaar van 2011 tijdens het vertaalevenement Nederland Vertaalt de Martinus Nijhoff Prijs 2010 voor haar uitmuntende vertalingen uit het Afrikaans. In de jury zaten Willem Weststeijn (voorzitter), Ria van Hengel, Ton Hoenselaars, Linda Pennings en Annelies Schulte Nordholt.
Prijs voor Culturele Arbeid in Noord-Holland à Dankzij de inzet van vele vrijwilligers dragen de Stichting Vrienden van de Jisper Kerk en de Stichting Concerten bij Kaarslicht bij aan het behoud van het culturele erfgoed in de provincie Noord-Holland. Daarom ontvingen ze op 11 november de Prijs voor Culturele Arbeid 2010 uit handen van Johan Remkes, voorzitter van het Prins
BankGiro Loterij Museumprijs à Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam won de BankGiro Loterij Museumprijs 2010 ter waarde van € 100.000. Een online stemronde, waaraan ruim 33.000 mensen deelnamen, bepaalde dat dit museum 18
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
19
de zilveren anjer en onze prijzen
Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland. Aan de prijs is een bedrag van € 7.500 verbonden. Anna Blaman Prijs in Zuid-Holland à De Anna Blaman Prijs voor literatuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland ging dit jaar naar Ester Naomi Perquin. Met de prijs van € 7.500 bekroonde de jury het werk van deze jonge dichter. De uitreiking vond plaats op 19 november in het Stadhuis in Rotterdam. Brabant Bokaal à De Brabant Bokaal is een eerbetoon van het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant aan personen die zich als vrijwilliger op meer dan bijzondere wijze inzetten voor Brabantse cultuur en natuur. De Brabant Bokalen 2010 gingen naar Pien Storm van Leeuwen-Hoogland, Jo Timmermans en Theo Wouters. Voorzitter Wim van de Donk reikte de bokalen op 22 november uit. Stimuleringsprijs in Zeeland à Op 11 december ontving de Stichting Stoomtrein Goes-Borsele (sgb) de Stimuleringsprijs 2010 van het Prins Bernhard Cultuurfonds Zeeland, uit handen van Karla Peijs. Vanwege het 70-jarig bestaan van het Cultuurfonds in 2010 was het prijzengeld eenmalig verhoogd tot € 15.000. Daarnaast ontving de winnaar een fotocollage van Paul en Menno de Nooijer, geïnspireerd door de historische stoomtreinen.
20
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
21
de zilveren anjer en onze prijzen
4 Inkomsten in 2010
Om ons werk goed te kunnen doen, werft het Prins Bernhard Cultuurfonds fondsen. Daarbij houden we ons aan de cbf-richtlijnen voor fondsenwerving. Fondsen werven doen we via de Anjeractie, CultuurFondsen op Naam, donateurs acties en nalatenschappen. Ook ontvangen we bijdragen van een aantal loterijen.
Anjeractie
Jaarlijks organiseert het Prins Bernhard Cultuurfonds in mei of juni de Anjeractie. Tijdens deze collecteweek verzamelen tienduizenden vrijwilligers - leden van culturele verenigingen en individuele collectanten - bijdragen voor cultuur en natuurbehoud in Nederland. Collecterende verenigingen mogen een derde van hun opbrengst zelf gebruiken.
ó Opbrengst in 2010
In 2010 vond de 65e editie van de Anjeractie plaats, van 30 mei tot en met 5 juni. Onze collectanten zamelden € 1.071.710 in. Deze opbrengst was tien procent lager dan in 2009. Dat werd onder meer veroorzaakt doordat vlak voor de actie een aantal regionale collectecoördinatoren onvoorzien wegviel. We werven inmiddels actief nieuwe coördinatoren. En vanaf 2011 kunnen we met een nieuw automatiseringssysteem beter volgen waar een vrijwilligerstekort dreigt.
ó Willeke Alberti opende Anjeractie
Op 30 mei gaf Willeke Alberti het startsein voor de 65e Anjeractie. Op de cultuurmijl in Enschede zong ze de aanwezigen toe in het bijzijn van burgemeester Peter den Oudsten en Geert Jansen, commissaris van de Koningin in Overijssel. De zangeres werd zelf ook 65 jaar in 2010.
ó Collectanten in het zonnetje in Utrecht
Roel Robbertsen, commissaris van de Koningin en voorzitter van het Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht, bedankte de collectanten van het Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht voor hun inzet tijdens een speciale jubileumbijeenkomst op 24 april.
ó Anjertje voor Hilversumse coördinator Anjeractie
Koos Wolters was in 2010 maar liefst veertig jaar coördinator van de Anjeractie in de gemeente Hilversum. Daarom ontving hij op 18 september een Anjertje van Elbert Roest, bestuurslid van het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland.
23
inkomsten
ó Collectant van het jaar gehuldigd in Zuid-Holland
Van Meeuwen Kan Fonds € 250.000 Ã Financiële ondersteuning van kunst- en cultuurprojecten. Educatie en professionele ontwikkeling hebben de voorkeur.
Teun Oosterom is collectant van het jaar 2010 in Zuid-Holland. Het Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland huldigde hem op 28 oktober tijdens de uitvoering van De kus van de Pontamoer.
Van de twaalf nieuwe CultuurFondsen op Naam die we ontvingen waren er twee bij testament:
CultuurFondsen op Naam
Particulieren, bedrijven en stichtingen kunnen cultuur en natuurbehoud in Nederland steunen via een CultuurFonds op Naam. Ze kunnen een schenking of nalatenschap geven aan een bestaand fonds op naam of een eigen fonds starten.
GF Fonds € 100.000 Ã Financiële ondersteuning van talent in beeldende kunst, toegepaste kunst en muziek voor een vervolgopleiding, bij voorkeur in het buitenland. Familie Wessel Jansen Fonds € 80.000 Ã Financiële ondersteuning van projecten op het gebied van cultuur en natuurbehoud in de Over-Betuwe. Projecten die betrekking hebben op de dorpen Bemmel en Ressen, en in het bijzonder de kerkgebouwen daar, krijgen voorrang.
ó Nieuwe CultuurFondsen op Naam
In totaal zijn er nu 262 CultuurFondsen op Naam aan ons toevertrouwd. In 2010 ontving het Prins Bernhard Cultuurfonds twaalf nieuwe fondsen van particulieren:
ó Bestaande CultuurFondsen op Naam: schenkingen en nalatenschappen
Fonds De Stam € 100.000 Ã Financiële ondersteuning van talentvolle kinderen vanaf twaalf jaar met een maatschappelijke of financiële achterstand, om hun muzikale ontwikkeling te stimuleren. En ondersteuning van educatieve projecten op het gebied van muziek. Projecten bevinden zich idealiter binnen een straal van 20 kilometer rond Voorschoten. Bruinvis Meijer Fonds € 50.000 Ã Financiële ondersteuning van projecten over vogels, wilde flora of een combinatie van beide. Wim van Kooten Fonds € 50.000 Ã Financiële ondersteuning van geschiedkundige publicaties, bij voorkeur biografieën of projecten over de klassieke vocale muziek. Hausta Donans Fonds € 300.000 Ã Financiële ondersteuning van toptalent en bijzondere projecten op het gebied van de modern-klassieke zang- en dichtkunst. Van Heek Boekelo Fonds € 50.000 Ã Financiële ondersteuning van projecten die aansluiten op culturele, historische en landschappelijke situaties en initiatieven in en rond Boekelo, Usselo en Twekkelo in Overijssel. Vader Bos Fonds € 50.000 Ã Financiële ondersteuning van (educatieve) projecten op het terrein van de klassieke (ensemble)muziek en projecten waarbij jonge, talentvolle musici betrokken zijn. Wimmen Fonds € 100.000 Ã Financiële ondersteuning van (educatieve) projecten op het werkterrein van het Prins Bernhard Cultuurfonds waarbij duurzaamheid en innovatie een belangrijke rol spelen. Ook talent dat zich op duurzaamheid en innovatie richt, kan voor ondersteuning in aanmerking komen. Charles Burney Fonds € 75.000 Ã Financiële ondersteuning van musici en musicologen die voor toekomstige Nederlandse muziekproducties archiefonderzoek in het buitenland willen doen naar de historische uitvoeringspraktijk. Dit fonds is ingesteld door het Orkest van de Achttiende Eeuw met het prijzengeld van de Prins Bernhard Cultuurfondsprijs 2010. Marijke van Oordt Fonds € 150.000 Ã Financiële ondersteuning van bijzondere, oorspronkelijke muziekprojecten voor en door getalenteerde musici. Daarnaast kan het fondsbudget worden gebruikt voor een bijzondere beurs voor getalenteerde musici.
24
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Naast twaalf nieuwe fondsen, ontving het Prins Bernhard Cultuurfonds ook een groot aantal schenkingen en nieuwe nalatenschappen voor bestaande CultuurFondsen op Naam. Onderstaande fondsen kregen een schenking: Aafje Heynis Fonds € 12.500 Annie Langelaar Fonds € 3.100 Atelierpraktijken Fonds € 395 Chris Devries Fund for the Arts € 32.963 De Bander Fonds € 25.000 Egbert Kunst Fonds € 1.254
AHT Fonds €1.000 Appie Baantjer Fonds € 3.000 Carla Dobbelman Fonds € 500 Constant van Gestel Fonds € 15.000 Dijkstra Visser Fonds € 5.000 Erik Beelaerts van Blokland Fonds € 13.500 Henri Roovers Fonds € 1.000 Henry Benkemper Fonds € 2.000 Ingwersen Bax Fonds € 25.000 J en A Fonds: € 2.000 Jacoba Fonds € 3.500 Josine de Bruijn Kops Fonds € 18.000 Lotharius Fonds € 50.000 Margit Widlund Fonds € 3.500 Mr. Laurens Takken NatuurFonds € 110.000 Norg Fonds € 50.000 Palet Fonds € 50.000 Scato Gockinga Fonds € 1.000 Steunfonds Stavoren € 2.500 Wanda van de Riet Fonds € 25.000 Wijnand Goppel Fonds € 25.000 Nalatenschappen kwamen ten goede aan: Appie Baantjer Fonds (jaarlijkse rechten) Breeman Talle Fonds € 3.000.000 Welcker Fonds € 573.209
Donateurs
Donateurs zijn voor het Prins Bernhard Cultuurfonds een onmisbare steun in de rug. Ook in 2010 leverden ze een belangrijke bijdrage aan cultuur en natuurbehoud in Nederland.
25
inkomsten
ó Wervingsactiviteiten
ó De Paardentotalisator
In 2010 richtten we ons vooral op het versterken van de band met onze bestaande donateurs en relaties. Zo hebben we verschillende donateurs telefonisch benaderd met de vraag of ze een machtiging wilden afgeven en deden we diezelfde oproep in ons magazine Cultuurbericht. Daarnaast hebben we via straatwerving en e-mailmarketing nieuwe donateurs geworven en ontvingen we spontane nieuwe aanmeldingen.
Daarnaast ontvangt het Prins Bernhard Cultuurfonds een deel van de inkomsten van de Paardentotalisator. Deze organisatie coördineert het wedden op harddraverijen en paardenrennen. Ze gaf ons in 2010 € 18.154.
ó Kansspelmarkt in de toekomst
In totaal wierven we 757 nieuwe donateurs, terwijl 1882 donateurs opzegden. Dat betekent dat we eind 2010 22.462 donateurs hadden. Verder sloten negentien donateurs een akte voor periodieke schenking, waarvan elf vervolgaktes zijn van eerdere schenkingen. Hoewel het aantal donateurs lager is dan het jaar ervoor, ontvingen we door een hogere gemiddelde bijdrage een hoger bedrag aan donaties: € 784.062. Dit is ruim 11 procent meer dan in 2009.
Doordat het kabinet-Rutte inzet op flinke bezuinigingen, neemt voor ons het belang van particuliere fondsenwerving toe – en daarmee dat van goededoelenloterijen. Maar ook de kansspelwetgeving staat op de agenda van het kabinet: het wil kritisch kijken naar de inrichting van de loterijmarkt en naar de manier waarop vergunningen worden verleend, en wil het instellen van een kansspelautoriteit onderzoeken. We hopen dat eventuele wijzigingen in de kansspelmarkt de loterijen voldoende ruimte laten om fondsenwerving op het huidige niveau voort te zetten. Want zonder hen zouden wij een groot deel van onze initiatieven niet kunnen realiseren.
ó Verdeling van de giften over onze werkterreinen
Fondsen werven volgens de richtlijnen
Geschiedenis & letteren Beeldende kunst Muziek & theater Cultuurfondsbeurzen Monumentenzorg Natuurbehoud
ó Gedragscodes en richtlijnen
ó Donateursaantal en gemiddelde bijdrage
Donateurs mogen kiezen of hun bijdrage ten goede komt aan onze algemene doelstelling of aan een specifiek werkterrein. In 2010 waren de bestemmingsgiften als volgt verdeeld:
Fondsenwerving is een belangrijke inkomstenbron voor het Prins Bernhard Cultuur fonds. Bij al onze wervingsactiviteiten houden we ons aan strenge richtlijnen. Als we toch klachten krijgen, gaan we daar zorgvuldig mee om.
€ 11.350 € 34.838 € 84.887 € 26.242 € 17.483 € 14.243
We houden ons aan onderstaande richtlijnen bij het werven van fondsen:
Het Prins Bernhard Cultuurfonds ontvangt een groot deel van zijn inkomsten uit loterijen. In 2010 kregen we een percentage van de opbrengsten van de BankGiro Loterij, De Lotto en de Paardentotalisator.
Gedragscode fondsenwerving – We verstrekken geen gegevens over donateurs, relaties en begunstigden aan derden. Gedragscode straat- en huis-aan-huiswerving – We volgen deze gedragscode van de brancheorganisatie Vereniging Direct Dialogue Donateurwervers Nederland. Richtlijnen Centraal Bureau Fondsenwerving (cbf) – We dragen het cbf-Keur, omdat we ruimschoots voldoen aan alle criteria die het Centraal Bureau Fondsenwerving stelt aan werving en besteding van fondsen. Bel-me-niet register – Mensen die in dit register staan geregistreerd bellen we niet.
ó BankGiro Loterij
ó Klachten
Loterij-inkomsten
Van de opbrengst van de BankGiro Loterij gaat de helft naar culturele instellingen. Ook het Prins Bernhard Cultuurfonds ontvangt elk jaar een percentage. Uit de opbrengst van 2010 kregen we tijdens het Goed Geld Gala in het Singer Museum in Laren op 10 februari 2011 een cheque ter waarde van € 13.872.735.
Klachten nemen we serieus. We proberen ze binnen twee dagen af te handelen. Als het meer tijd kost om de klacht te onderzoeken, dan melden we dit direct aan degene die de klacht heeft ingediend. In 2010 ontvingen we negen klachten, tegen 28 in 2009. Vijf klachten gingen over een telemarketingactie, de overige vier waren van incidentele aard.
ó De Lotto
De Lotto stelt al ruim veertig jaar een deel van haar inkomsten ter beschikking aan Nederlandse sportorganisaties en goede doelen. In 2010 bedroegen de totale inkomsten € 82 miljoen, waarvan ruim € 22 miljoen ten goede komt aan cultuur, welzijn en gezondheid. De verwachte bijdrage aan het Prins Bernhard Cultuurfonds is € 6,9 miljoen. 26
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
27
inkomsten
5 Communicatie en voorlichting
Het Prins Bernhard Cultuurfonds ondersteunt elk jaar ruim 3.500 culturele projecten met inkomsten uit fondsenwerving, loterijen en beleggingen. Deze rol geeft ons de verantwoordelijkheid om te zorgen voor heldere communicatie. We communiceren met verschillende doelgroepen via diverse eigen communicatiemiddelen. Om ons werk onder de aandacht te brengen plaatsen we advertenties, organiseren we campagnes en voeren we een actief mediabeleid.
Onze doelgroepen en communicatiemiddelen
Om onze doelgroepen te bereiken en onze band met hen te versterken, zetten we verschillende communicatiemiddelen in.
ó Activiteiten en evenementen Communicatiemiddel
Doelgroep
Presentatie van de publicatie Mecenaat & Fiscus op 27 oktober 2010 in Artis
Intermediairs (fiscalisten, notarissen, accountants, private bankers)
Bijeenkomst in Kasteel Coevorden op 22 september 2010, samen met afdeling Drenthe
Bedrijven en ondernemers
Bijeenkomst in Kasteel Wijlre op 13 oktober 2010, samen met afdeling Limburg Lezing en bezoek aan de Hermitage Amsterdam op 8 en 22 maart
CultuurFonds op Naamschenkers
Bezoek aan Kasteel Doorwerth met een rondleiding door de tuinen
Begunstigers en donateurs
Lezing NewtonMania in Museum Boerhaave in Leiden Meet & Greet met de cast van Alice in Wonderland
29
communicatie en voorlichting
Excursies naar Artis en Blijdorp met lezingen over de monumenten in deze dierentuinen en rondleidingen achter de schermen
Drukwerk en publicaties
Begunstigers en donateurs
Rondleiding en demonstratie glasblazen in het Glasmuseum in Leerdam Lezing over Kees van Dongen in Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam Met de Cultuurpas korting op tentoonstellingen, theaterproducties, boeken en cd’s die we ondersteunen
Begunstigers en donateurs
Via onze e-mailnieuwsbrief Begunstigers en donateurs CultuurNieuws mochten we vrijkaarten verloten voor: Tentoonstelling Royal Class, vorstelijk reizen in het spoorwegmuseum in Utrecht. Holland Festival in Amsterdam, Theater Festival Boulevard in ’s Hertogenbosch, Tentoonstelling Van Matisse tot Malevich in de Hermitage Amsterdam, Voorstelling Secret van Cirque ici tijdens het festival Circo Circolo in Liempde, Internationaal Documentairefestival Amsterdam (idfa), Internationaal Filmfestival Rotterdam (iffr), Tentoonstelling Illusie en werkelijkheid in het Van Gogh Museum in Amsterdam Ontvangst in de tuin van het Prins Bernhard Cultuurfonds op 24 juni 2010
Bursalen
Oplage/aantal
Brochures CultuurFonds op Naam voor particulieren, stichtingen en bedrijven
Intermediairs
10.000
Algemene informatiefolder
Culturele instellingen, potentiële donateurs
100.000
Algemene poster
Culturele instellingen
4.000
Magazine Cultuurbericht
Begunstigers, relaties, coördinatoren
Jaarmagazine Cultuurkroniek
Intermediairs, potentiële donateurs, CultuurFonds op Naamschenkers, culturele instellingen, bibliotheekcentrales en relaties
35.000 (per editie, verschijnt driemaal per jaar) 2.000
www.cultuurfonds.nl Alle doelgroepen www.youtube.com/cultuurfonds Alle doelgroepen www.twitter.com/cultuurfonds Alle doelgroepen
128.950
Digitale nieuwsbrief CultuurNieuws, verschijnt tienmaal per jaar
Alle doelgroepen
14.000
Online jaarverslag
Intermediairs, prospects, 2.000 CultuurFonds op Naamschenkers, culturele instellingen, bibliotheekcentrales en relaties
Persoonlijk contact Alle doelgroepen
Uitmarkt, samen met de Uitmarkt op 28 en 29 augustus 2010
30
Doelgroep
Digitale uitingen
Opening van de beurshandel op nyse Euronext met Robbert Dijkgraaf op 6 juli Tulpenweekend op 24 en 25 april 2010
Communicatiemiddel
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
31
Schriftelijk bericht van elke schenking die we doen uit een CultuurFonds op Naam
Betreffende CultuurFonds op Naamschenkers
Ontmoetingen
(Potentiële) schenkers van CultuurFondsen op Naam nodigen we uit bij ons op kantoor of bezoeken we thuis
communicatie en voorlichting
Algemene advertenties
ó Campagnes voor bursalen
We vinden het belangrijk om het Prins Bernhard Cultuurfonds en onze activiteiten goed onder de aandacht te brengen bij een breed publiek. Daarom laten we regelmatig algemene advertenties en banners plaatsen. In 2010 plaatsten we 75 betaalde advertenties in tijdschriften over onze werkterreinen. Regelmatig krijgen we ook onbetaalde advertentieruimte aangeboden. Zo hing de poster Kies het culturele spoor van 29 maart tot 12 april op 170 postervlakken op nsstations. Daarnaast vragen we instellingen die we steunen om een advertentie op te nemen in bijvoorbeeld hun eigen periodieken, programmabladen en op hun websites. De meeste organisaties geven hieraan gehoor.
Voor de beurzen van het Prins Bernhard Cultuurfonds vroegen we aandacht met de campagne ‘Talent en geen cent te makken?’. De buitencampagne bestond uit zestig posters en uit flyers op universiteiten en hogescholen. Dezelfde flyers waren ook te vinden bij de bureaus buitenland op alle universiteiten. Daarnaast ontvingen 17.188 studenten een digitale flyer per mail. Hiervan heeft 44 procent de flyer ook daadwerkelijk bekeken; een percentage dat ver boven het openingsgemiddelde ligt. Ook bereikten we 55.000 studenten via Studenten.net. Vanaf deze website is 141 keer doorgeklikt naar de landingspagina. Via BlogMij plaatsten we vijftien verschillende advertorials op verschillende blogs. Deze zijn in totaal bijna 3.200 keer aangeklikt. Uiteindelijk ontvingen we minder beursaanvragen dan in 2009, maar wezen we even veel beurzen toe als in dat jaar. Vooral meer bètawetenschappers wisten dit jaar de weg naar het Prins Bernhard Cultuurfonds te vinden.
Campagnes van het Prins Bernhard Cultuurfonds
Soms vraagt het Prins Bernhard Cultuurfonds aandacht voor specifieke activiteiten. In 2010 organiseerden we bijvoorbeeld campagnes om nieuwe fondsen op naam te werven, de Anjeractie te promoten en afgestudeerden te wijzen op onze beurzen.
ó Cultuuragenda op tv Gelderland
Het Prins Bernhard Cultuurfonds Gelderland zond het hele jaar maandelijks een spot van tien seconden uit op tv Gelderland, in de Cultuuragenda. De spot vroeg aandacht voor een cultureel project dat we ondersteunen in Gelderland. Zo wilde Prins Bernhard Cultuurfonds Gelderland het publieksbereik van het project verhogen en de naamsbekendheid van het Prins Bernhard Cultuurfonds vergroten.
ó Campagne voor CultuurFonds op Naam
‘Zet uw schreeuw om in een daad, start een CultuurFonds op Naam.’ Zo luidde de slogan van de advertentiecampagne, waarmee het Prins Bernhard Cultuurfonds de laatste maanden van 2010 actief was in de media. Via kranten, radio, internet en Twitter verkondigden we deze boodschap om particulieren, bedrijven en stichtingen enthousiast te maken voor ons werk. Want nu het kabinet gaat bezuinigen, wordt het mecenaat steeds belangrijker voor de culturele sector. Daarom manifesteren we ons nadrukkelijk als partner in het mecenaat. De campagne scoorde bovengemiddeld: in de periode waarin de campagne liep, was de CultuurFonds op Naampagina de meest bezochte pagina en vervijfvoudigde het aantal informatieaanvragen.
Vrije publiciteit door actief mediabeleid
We voeren landelijk en regionaal een actief mediabeleid om onze activiteiten en werkzaamheden onder de aandacht te brengen bij een breed publiek. In 2010 verstuurde het landelijk fonds negentien persberichten. Onder meer over nieuwe CultuurFondsen op Naam, uitgereikte prijzen, bijzondere toekenningen, eigen initiatieven en de Zilveren Anjer. De provinciale afdelingen verstuurden 27 persberichten over toegekende bijdragen, prijzen en bijzondere gebeurtenissen. Bijna 90 procent van de verzonden persberichten heeft media-aandacht opgeleverd.
ó Mediacampagne voor de Anjeractie
In de periode rond de Anjeractie zetten we elk jaar televisie, radio, printpers en internet in. Dit doen we om de 40.000 vrijwilligers moreel te ondersteunen en de opbrengst te vergroten. In 2010 zag onze mediacampagne er zo uit: Televisie – Socutera zond drie keer de promotiefilm van 95 seconden uit en zeven keer de verkorte versie van twintig seconden. Hiermee bereikten we in totaal 1.759.000 kijkers. Verder zonden we op Discovery Channel, rtl4, National Geographic en regionale televisiezenders (orn) een reclame van 25 seconden uit. Radio – Op Radio 1, Radio 4, Classic fm en regionale radiozenders (orn) zonden we een reclamespot van twintig seconden uit. Printpers– We plaatsten advertenties in landelijke (de Volkskrant, Trouw, Het Parool en nrc handelsblad) en regionale dagbladen (nrp). Ook plaatsten we een advertorial van een halve pagina op tabloidformaat in huis-aan-huisbladen met een totale oplage van 2,5 miljoen. Internet– We plaatsten banners op Seniorenchannel van Ilse Media en de Ster, en op de websites van nrc handelsblad, de Volkskrant en Uitzendinggemist.nl.
32
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
33
communicatie en voorlichting
6 Verantwoordingsverklaring goed bestuur Het Prins Bernhard Cultuurfonds draagt het cbf-Keur. Een van de voorwaarden: een Verantwoordingsverklaring, waarin we laten zien hoe we invulling geven aan de drie principes van het Reglement van het cbf-Keur. In dit jaarverslag geven we een samenvatting van de Verantwoordingsverklaring. De integrale versie maakt deel uit van de recente voorschriften van het Centraal Bureau Fondsenwerving (cbf) en is gedeponeerd bij het cbf.
Principes voor goed bestuur
De Raad van Toezicht van het Prins Bernhard Cultuurfonds onderschrijft de volgende principes voor goed bestuur: – Binnen de stichting is het toezicht duidelijk gescheiden van het bestuur en de uitvoering; – De stichting werkt voortdurend aan een optimale besteding van middelen, zodat doelstellingen effectief en doelmatig worden gerealiseerd; – De stichting streeft naar optimale relaties met belanghebbenden.
Scheiding van toezicht, bestuur en uitvoering
We leggen graag uit hoe het Prins Bernhard Cultuurfonds invulling geeft aan het eerste principe: scheiding van toezicht, bestuur en uitvoering.
ó Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht is het hoogste orgaan van de stichting. Deze houdt toezicht op het beleid van de statutair bestuurder/directeur en op de algemene gang van zaken in de stichting. De Raad van Toezicht bestaat uit ten minste negen leden, van wie er drie uit de kring van de provinciale afdelingen worden benoemd. Leden van de Raad van Toezicht worden benoemd voor een periode van vier jaar. Ze kunnen eenmaal worden herbenoemd voor eenzelfde termijn. Interne Bestuurscode van het Cultuurfonds Bij hun benoeming beloven de toezichthouders dat ze zich zullen houden aan onze interne Bestuurscode. Hierin staan de uitgangspunten vermeld voor de bestuurlijke verhoudingen die gelden binnen het Prins Bernhard Cultuurfonds. Zo zorgen we ervoor dat de Raad van Toezicht zijn taak onafhankelijk kan vervullen. Statuten en directiereglement De scheiding van bevoegdheden tussen Raad van Toezicht en het bestuur hebben we formeel vastgelegd in de statuten; het directiereglement werkt dit verder uit voor de 35
verantwoordingsverklaring goed bestuur
Optimale effectiviteit en efficiëntie van bestedingen
directievoering. In dit reglement hebben we onder meer vastgelegd welke besluiten van het bestuur altijd vooraf ter goedkeuring aan de Raad van Toezicht moeten worden voorgelegd.
We streven voortdurend naar een optimale besteding van middelen. Dat is het tweede principe voor goed bestuur dat het Prins Bernhard Cultuurfonds onderschrijft. Daarom kennen we een planning & controlcyclus (p&c-cyclus). Ons vierjarig beleidsplan en de jaarplannen met concrete en meetbare doelstellingen die daaruit voortvloeien zijn daarbij belangrijke hulpmiddelen. Gedurende het jaar houden we de vinger aan de pols met managementrapportages. Daarnaast ontwikkelen we een methodiek om te beoordelen of onze activiteiten en financiële ondersteuning daadwerkelijk bijdragen aan de realisatie van onze doelen. We streven ernaar om deze methodiek eind 2011 in te voeren, samen met de nieuwe infrastructuur voor informatievoorziening en automatisering binnen onze organisatie. Overigens: doordat het Prins Bernhard Cultuurfonds altijd achteraf uitkeert, komt het niet of nauwelijks voor dat we bedragen ten onrechte uitbetalen of moeten terugvorderen.
Besluiten Raad van Toezicht en bestuur apart vastgelegd De besluiten van de Raad van Toezicht en die van het bestuur worden afzonderlijk vastgelegd. Jaarlijks evalueert de Raad van Toezicht het functioneren van het bestuur en zijn eigen functioneren. De Raad van Toezicht vergadert jaarlijks vijf keer met het bestuur. Het College van Adviseurs, dat is samengesteld uit de voorzitters van de adviescommissies, is doorgaans bij deze vergaderingen aanwezig. Advies van Financiële Audit- en Beleggingscommissie De Raad van Toezicht laat zich door de Financiële Audit- en Beleggingscommissie adviseren over het te volgen financieel en beleggingsbeleid.
Optimale relaties met belanghebbenden
ó Bestuur
Het Prins Bernhard Cultuurfonds kent verschillende doelgroepen. Conform het derde principe voor goed bestuur werken we continu aan een optimale communicatie met hen. Dat zijn onder meer aanvragers, donateurs, (potentiële) CultuurFonds op Naamschenkers, intermediaire doelgroepen en samenwerkingspartners. Elke doelgroep kent een eigen communicatie- en voorlichtingsbeleid. Daarbij gaan we uit van een klantgerichte opstelling, adequate en tijdige informatievoorziening, een transparante en open opstelling en professionaliteit. We hebben oog voor wensen, ideeën en klachten van alle doelgroepen. We hanteren een gedragscode voor fondsen- en straatwerving, die fatsoenlijk gedrag van fondsenwervers waarborgt. We behandelen klachten volgens een vaste procedure.
Het bestuur van de stichting ligt bij de statutair bestuurder/directeur (directeur). De directeur heeft de dagelijkse leiding en is eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het beleidsplan en de activiteiten. Het directiereglement geeft daarbij houvast. De directeur wordt bijgestaan door een College van Gedelegeerden dat is samengesteld uit drie leden van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht benoemt de directeur, houdt toezicht op zijn functioneren en mag hem schorsen en ontslaan.
ó Afdelingsbesturen en adviescommissies
De directeur laat zich bij de besluitvorming adviseren door adviescommissies van het landelijk fonds en door provinciale afdelingsbesturen, waarvan een aantal zich laat adviseren door eigen commissies. Landelijke adviescommissies De adviescommissies van het landelijk fonds bestaan uit deskundigen op de werkterreinen van het fonds. Voordat de directeur een besluit neemt over een beleidsvoorstel, legt hij dit voor aan de adviescommissie op het betreffende werkterrein. Ook aanvragen voor financiële ondersteuning van projecten met een landelijke uitstraling legt hij – voorzien van een preadvies van het landelijk bureau – voor aan de adviescommissies. Het advies is niet bindend. Als de directie afwijkt van dit advies, dan legt ze dit voor aan de Raad van Toezicht. In de praktijk komt dat zelden voor. Mandaat voor provinciale voorstellen Voor aanvragen voor financiële ondersteuning van projecten met een lokale of regionale uitstraling heeft de directeur beslissingsbevoegdheid gemandateerd aan provinciale afdelingsbesturen. Binnen ons bestedingenbeleid kunnen provinciale afdelingsbesturen prioriteiten stellen voor hun provincies, mits de directeur voorstellen daartoe heeft bekrachtigd. 36
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
37
verantwoordingsverklaring goed bestuur
7 Bestuurlijke organisatie
Onze verschillende landelijke organen zorgen voor toezicht, bestuur en uitvoering van de hele organisatie van het Prins Bernhard Cultuurfonds. We werken daarbij volgens regels voor goed bestuur. Het Prins Bernhard Cultuurfonds voldoet aan de interne en de externe eisen van de Code Cultural Governance, de keurmerkregels van het Centraal Bureau Fondsenwerving (cbf), en de Code Goed Bestuur van Goede Doelen (Code Wijffels) van de vfi, de branchevereniging van goede doelen. Daarnaast kent het fonds een interne Bestuurscode. Daarin staan bevoegdheden, rechten en plichten, zittingstermijnen en de regel dat de functies niet-gehonoreerd zijn. Alleen onkosten worden vergoed.
Organigram
College van Adviseurs
Regent
Raad van Toezicht College van Gedelegeerden
Bestuur
Adviescommissies Adviescommissies
Stichtingsraad Landelijk bureau
Afdelingsbesturen Afdelingssecretariaat
Bestuurlijke organisatie ó Regent
Sinds de oprichting in 1940 tot zijn overlijden op 1 december 2004 was Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard der Nederlanden Regent van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Hare Majesteit de Koningin nam in 2005 de uitreiking van de Zilveren Anjer van haar vader over.
ó Stichtingsraad
De Stichtingsraad bespreekt het algemene beleid, maar heeft geen beslissings bevoegdheid. De raad kwam in 2010 vijf keer bijeen voor reguliere agendapunten 39
bestuurlijke organisatie
als het jaarplan, de begroting, het beleggingsbeleid, provinciale afdelingen en de benoemingen van prijzen. Andere onderwerpen waren duurzaam beleggingsbeleid, de samenwerking met het Nationaal Restauratiefonds, nationaal en Europees kansspelbeleid, mecenaat en fiscus, en de positionering van het Cultuurfonds tijdens de economische crisis. De Stichtingsraad bestaat uit drie organen:
secretariaat. Net als bij het landelijk fonds laten sommige afdelingsbesturen zich bijstaan door adviescommissies. Afdelingsbesturen hebben elk een eigen vergaderfrequentie. De uitgangspunten voor de bestuurlijke verhoudingen tussen de Raad van Toezicht en directie enerzijds en de provinciale afdelingsbesturen anderzijds zijn vastgelegd in een bestuurscode.
Het Bestuur van de stichting ligt bij de statutair bestuurder/directeur. De Raad van Toezicht is het hoogste orgaan van het fonds en eindverantwoordelijk voor de gang van zaken binnen de organisatie. Van de negen leden worden er drie vanuit de provinciale afdelingen benoemd. In 2010 waren dat mw. drs. J.A.J. Stam, drs. C.G.A.A. Brekelmans en mr. M.J.E.M. Jager. Alle leden worden benoemd voor een periode van vier jaar en kunnen eenmaal worden herbenoemd. We streven naar een brede maatschappelijke afspiegeling, met vertegenwoordigers uit particuliere organisaties, bedrijfsleven en openbaar bestuur. Bij vacatures hanteren we daarom een profielschets, die zo nodig wordt aangevuld met specifieke eisen, afhankelijk van de achtergrond en expertise van de zittende leden. Het College van Adviseurs is samengesteld uit de voorzitters van onze landelijke adviescommissies. Het college bereidt het advies voor aan de Raad van Toezicht over kandidaten voor de Zilveren Anjer en de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs.
ó Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied
Het Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied is gevestigd op Curaçao. Dit zusterfonds functioneert volledig zelfstandig en legt in een apart jaarverslag verantwoording af over de bestedingen. Jaarlijks ontvangt het fonds 2,2 procent uit het activiteitenbudget van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Eind 2010 is de staatkundige structuur van het Koninkrijk der Nederlanden gewijzigd, met vergaande gevolgen voor het Caribische deel. Voorheen Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds Nederlandse Antillen en Aruba heeft haar naam gewijzigd in Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied en de gevolgen voor de bestuursstructuur in 2011 geëffectueerd. In dit jaarverslag wordt de nieuwe benaming Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied gebruikt. Een overzicht van de leden van de Stichtingsraad, de Adviescommissies, de Afdelingsbesturen en het bestuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied vindt u in de bijlage op pagina 97.
ó Financiële Audit- en Beleggingscommissie
De Raad van Toezicht laat zich door de Financiële Audit- en Beleggingscommissie adviseren over het financieel en beleggingsbeleid. Deze commissie bespreekt de jaarrekening met de accountant en beoordeelt de jaarrekening, het activiteitenbudget en de kostenbegroting. In 2010 kwamen daarnaast ook de beleggingsrapportages, de strategische assetallocatie van de effectenportefeuille en de kosten van besteding en beheer van CultuurFondsen op Naam aan de orde.
ó Adviescommissies
Wanneer aanvragen voor financiële ondersteuning een landelijke uitstraling hebben, leggen we die voor aan onze adviescommissies. Het landelijk bureau voorziet deze aanvragen dan van een preadvies. De adviescommissies voor het landelijk fonds bestaan uit deskundigen op de verschillende werkterreinen van het fonds. Ze vergaderen vier keer per jaar. Daarnaast is er de adviescommissie Fondsenwerving & Communicatie. Deze adviseert het bestuur over fondsenwerving en communicatie.
ó Provinciale afdelingsbesturen
Voor de activiteiten die een overwegend provinciaal belang hebben, hebben we twaalf afdelingen. Deze provinciale afdelingen hebben geen rechtspersoonlijkheid en worden bestuurd door een afdelingsbestuur. De voorzitter van het afdelingsbestuur is de commissaris van de Koningin in de betreffende provincie. Deze functie wordt qualitate qua vervuld, maar betreft in de uitvoering een onafhankelijke functie voor een particulier fonds. De afdelingsbestuursleden worden benoemd door de Raad van Toezicht en bij de uitoefening van hun taak bijgestaan door een ambtelijk 40
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
41
bestuurlijke organisatie
8 Personeel en organisatie
Ons landelijk bureau zit in Amsterdam en heeft 35 medewerkers. Daarnaast hebben we twaalf provinciale afdelingen die zijn ondergebracht bij de provinciehuizen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft een heldere organisatiestructuur. Onze onderdelen, met taken en verantwoordelijkheden in vogelvlucht:
ó Managementteam
De directie leidt het Prins Bernhard Cultuurfonds met ondersteuning van de afdelingshoofden. Samen vormen ze het managementteam. Het hoofd bestedingen heeft hierin de rol van directiesecretaris. Het managementteam vergadert wekelijks, waarbij de leden de voortgang van het bestedingenbeleid, de fondsenwerving, communicatie, financiën en bedrijfsvoering bespreken. Zo zorgen ze ervoor dat het fonds het jaarplan en de begroting volgt.
ó Landelijk bureau
Medewerkers van het landelijk bureau behandelen aanvragen met een landelijke uitstraling. Daarnaast organiseren en coördineren ze de fondsenwerving & communicatie, financiën en informatievoorziening & automatisering van het gehele Cultuurfonds inclusief de provinciale afdelingen.
ó Provinciale afdelingen
Elke provinciale afdeling heeft een afdelingsbestuur dat de aanvragen voor financiële ondersteuning met een regionale uitstraling behandelt. Bij de afhandeling van aanvragen en bij het organiseren van prijsuitreikingen en eigen initiatieven worden de afdelingsbesturen ondersteund door medewerkers. Deze zijn daarnaast, samen met een medewerker van het landelijk fonds, verantwoordelijk voor de Anjeractie. Werkafspraken zijn vastgelegd in serviceovereenkomsten tussen provincies en het Prins Bernhard Cultuurfonds.
ó Personeelsvertegenwoordiging
Sinds 2010 hebben we bij het landelijk bureau een gekozen personeelsvertegen woordiging (pvt) van drie medewerkers. De pvt voert namens alle medewerkers zes maal per jaar overleg met de directie. Er is een reglement voor de pvt vastgesteld met artikelen over de samenstelling, zittingsduur, verkiezingen en de wijze van overleg tussen pvt en directie.
Goede arbeidsvoorwaarden voor medewerkers
Het Prins Bernhard Cultuurfonds voelt zich verantwoordelijk voor zijn medewerkers. Ze kunnen daarom rekenen op goede arbeidsvoorwaarden. 43
personeel en organisatie
ó Opleiding en coaching
– – – –
We stemmen de salarissen van medewerkers elk jaar af op het indexcijfer van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In 2010 was dat 0,96 procent.
geen lichten aan te laten op plekken waar niet wordt gewerkt; de verwarming laag te zetten in ruimten waar geen mensen aanwezig zijn; hergebruik van eenzijdig bedrukt papier; niet onnodig te printen (‘please consider the environment before printing this e-mail’); – briefpapier en enveloppen met het fsc-keurmerk te gebruiken; – de papieren knipselkrant te vervangen door een digitale; – ons donateurs- en relatiemagazine Cultuurbericht in een biologisch afbreekbare wikkel te verzenden.
Ziekteverzuim onder medewerkers
Interne overleggen voor optimale samenwerking
We hebben een regeling voor opleiding en coaching waarmee we de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers stimuleren. Voor deze regeling reserveert het Prins Bernhard Cultuurfonds elk jaar twee procent van de totale salariskosten. In 2010 kwam dat neer op € 40.600.
ó Salarissen van medewerkers volgen de inflatie
Het Prins Bernhard Cultuurfonds neemt maatregelen om medewerkers gezond te houden. Als een medewerker toch ziek wordt, doen we er alles aan om ervoor te zorgen dat hij er snel weer bovenop is.
Voor een optimale samenwerking overleggen het landelijk bureau en de provinciale afdelingen geregeld met elkaar. Dat doen we in een bestuurlijk en administratief overleg.
ó Ziekteverzuim in cijfers
ó Bestuurlijk overleg
Het ziekteverzuimpercentage voor 2010 was 4,9 procent. Dit percentage bestaat uit de gemiddelde meldingsfrequentie en de gemiddelde verzuimduur. De meldingsfrequentie is het aantal keren per jaar dat een werknemer zich gemiddeld ziek meldt. In het onderstaande schema zetten we het ziekteverzuim van 2010 af tegen dat in voorgaande jaren. De cijfers zijn exclusief zwangerschaps-, bevallings- en ouderschapsverlof.
Verzuimpercentage Gemiddelde meldingsfrequentie Gemiddelde verzuimduur
2010
2009
2008
2007
2006
4,90 2,30 6,30
6,92 2,50 8,30
3,15 2,20 5,10
6,10 1,87 9,36
4,60 1,57 7,90
Het bestuurlijk overleg vindt normaal gesproken één keer per jaar plaats en vaker als dat nodig is. In 2010 vond het eenmaal plaats. Tijdens het overleg komen leden van alle afdelingsbesturen in wisselende samenstellingen bij elkaar. Elk afdelingsbestuur is minimaal met één bestuurslid vertegenwoordigd. Drs. C.G.A.A. Brekelmans, lid van de Raad van Toezicht, is voorzitter. Tijdens het bestuurlijk overleg bespreken we algemene informatie over het fonds en actuele thema’s die bij de afdelingsbesturen leven. Denk daarbij aan richtlijnen voor financiële ondersteuning of communicatieen fondsenwervingsplannen. In 2010 waren het financieel beleid van het fonds, de richtlijnen voor bestedingen en fondsenwerving onderwerpen van overleg.
ó Administratief overleg
Het administratief overleg komt afwisselend bijeen op het kantoor in Amsterdam of bij een van de provinciale afdelingen. In 2010 vond het overleg plaats op het kantoor van het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland. Alle medewerkers van de secretariaten van de provinciale afdelingen nemen hieraan in principe deel. Tijdens het administratief overleg bespreken de deelnemers praktische zaken die betrekking hebben op bestedingen, fondsenwerving & communicatie, financiën en informatievoorziening & automatisering.
ó Ontwikkelingen in ziekteverzuim
We wilden het ziekteverzuim over de laatste drie jaar op een gemiddelde van 3,5 procent houden, maar dit is niet gelukt. Het gemiddelde komt uit op een percentage van 5 procent. We proberen het ziekteverzuim terug te dringen. Dit doen we bijvoorbeeld door regelingen aan te bieden om fysieke klachten te voorkomen of verminderen. Verder werken we met een verzuimprotocol. Dit verplicht ons en de zieke medewerker om ervoor te zorgen dat hij zo snel mogelijk weer aan het werk kan.
Medewerkers landelijk bureau
Milieubeleid voor schone omgeving
De medewerkers van het landelijk bureau zijn in loondienst. Een ruime meerderheid van hen werkt parttime en is vrouw. De leeftijdssamenstelling is als volgt:
Het Prins Bernhard Cultuurfonds werkt met oog voor de omgeving. Met een goed milieubeleid zorgen we ervoor dat we het milieu zo veel mogelijk ontzien.
ó Duurzame maatregelen
In 2010 besteedden we veel aandacht aan interne milieuzorg. Dit hebben we bijvoorbeeld gedaan door klein chemisch afval gescheiden in te zamelen en door ons uiterste best te doen zo min mogelijk afval te produceren. Ook gaan we zuinig om met energie en papier, bijvoorbeeld door: 44
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
45
Leeftijd
Aantal medewerkers
Tussen 20 en 30 Tussen 31 en 40 Tussen 41 en 50 Ouder dan 50
1 6 21 7
personeel en organisatie
Medewerkers provinciale afdelingen
De gemiddelde leeftijd op 31 december 2010 was 46 jaar. Verder namen we in 2010 afscheid van twee collega’s en kwamen er twee nieuwe collega’s voor hen in de plaats.
Alle medewerkers van de provinciale afdelingen zijn in dienst van de provincies, met uitzondering van twee medewerkers. Eén medewerker werkt bij de afdeling ZuidHolland en is in dienst van de gemeente Den Haag. De andere medewerker werkt op freelancebasis voor het Prins Bernhard Cultuurfonds.
ó Medewerkers in dienst bij het landelijk fonds
Mw. dr. A. Esmeijer, statutair bestuurder/directeur Drs. J.H. van Beem, adjunct-directeur Mw. M. Andriesse, coördinator evenementen M. Arnold, functioneel applicatiebeheerder Mw. J.G. Biesheuvel, fondsenwerver donateurs Mw. G.J. Bink, managementassistent (tot 1.3.10) Mw. H.M.E. van Bosveld Heinsius (vanaf 1.12.10), receptioniste/telefoniste K.A.B.O. Dehulsters, coördinator informatievoorziening & automatisering Mw. drs. L.M. Blijenberg, pers & publiciteit Mw. mr. M.H.F. Delprat, senior fondsenwerver particulieren Mw. drs. H.A.M. Deijkers, adviseur bestedingen Drs. H.A. Dijkstra, adviseur bestedingen Mw. H.H. van Doesum, hoofd secretariaat en directiesecretaresse Mw. G.A. van Dooren, assistent fondsenwerving & communicatie Mw. I. Eckhart, assistent bestedingen Mw. drs. M. Groenink, adviseur bestedingen Mw. S.J. van Heemskerck van Beest-Manheim (vanaf 15.4.10), assistent fondsenwerving & communicatie Drs. M. Kahlman, adviseur bestedingen Mw. drs. A.M.J. Koch, assistent bestedingen Mw. A.T.M. Kraakman, administratief medewerker D. Madigan, facilitair medewerker Mw. M.H.D. Nillesen, hoofd fondsenwerving & communicatie Mw. M. Ooijevaar, coördinerend assistent bestedingen Mw. N.M. Orpen, assistent bestedingen Mw. drs. E. Overweel, adviseur bestedingen Mw. H.M.A. Paesbrugge, coördinator Anjeractie Mw. L. Peper, assistent bestedingen Mw. M.S. Soetens, directiesecretaresse Drs. H. van Straten, adviseur bestedingen Mw. drs. P.J. Strooper RA, financial controller Drs. T.L. Tromp, hoofd bestedingen en directiesecretaris Drs. M. Tummers, senior fondsenwerver bedrijven en stichtingen Mw. H.E.G. Vluggen-Hamaekers, medewerker beurzen en Zilveren Anjer Mw. A. Voorthuijsen-Sminia, hoofd sectie ondersteuning bestedingen (tot 1.6.10) Mw. J. de Waal, receptioniste/telefoniste Mw. drs. A. J. Waltmans, pers & publiciteit Mw. M.A. Warren, administrateur
46
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
ó Medewerkers in dienst bij de provinciale afdelingen
Mw. H. Albers, afdeling Overijssel (vanaf 1.11.10) Mw. G. Bartelds, afdeling Drenthe Mw. H.J.T. den Besten, afdeling Gelderland M. Bonemeijer, afdeling Zuid-Holland (vanaf 1.5.10) Mw. P. van den Booren, afdeling Noord-Holland Mw. G.T.M. Bruggeman, afdeling Overijssel J.M.C.M. Deckers, afdeling Noord-Brabant Mw. S. Doerga, afdeling Zuid-Holland (tot 1.10.10) Mw. R. Dijkstra-Popma, afdeling Drenthe Mw. V.M. Dijkstra, afdeling Noord-Holland (tot 15.9.10) Mw. M.H.F.L. van Eijs, afdeling Limburg Mw. M.H.L. Ganzinga-Sutman Meijer, afdeling Friesland (vanaf 1.9.10) Mw. C. Gideonse, afdeling Zeeland Mw. drs. J.Y.M. Habets, afdeling Drenthe Mw. M. Harmsen, afdeling Groningen Mw. S.S.F. Houben-Essers, afdeling Limburg Mw. M. Julianus, afdeling Friesland (tot 1.6.10) Mw. drs. A.H.C. Keijzer, afdeling Zeeland Mw. W.J. Kuit, afdeling Gelderland Mw. L.H.F. Louis, afdeling Groningen Mw. K. Louwerse, afdeling Zeeland Mw. L. Lubbers, afdeling Zuid-Holland Mw. C. Nieuwhof-Kuiken, afdeling Friesland (vanaf 1.9.10) P.H.J.C. Rutgers, afdeling Noord-Brabant Mw. D. v.d. Sanden-van Os, afdeling Noord-Brabant (vanaf 1.2.10) G. Spierenburg, afdeling Zuid-Holland (tot 1.4.10) Mw. M.C.T. Stolker, afdeling Utrecht Mw. drs. M.E. Struving, afdeling Zuid-Holland Mw. H.M. Sweerts, afdeling Flevoland Mw. drs. E. Vlemmings, afdeling Utrecht
Prins Bernhard Cultuurfonds vertegenwoordigd in andere organisaties
Enkele leden van de Stichtingsraad, de directeur en enkele medewerkers vertegenwoordigden het Prins Bernhard Cultuurfonds in andere organisaties.
47
personeel en organisatie
ó Het Prins Bernhard Cultuurfonds in andere organisaties
Mw. H.M.A. Paesbrugge, landelijk coördinator Anjeractie. Vertegenwoordigde het Prins Bernhard Cultuurfonds in het bestuur van de Stichting Collecteplan en was voorzitter van het Informeel Fondsenoverleg. Drs. M. Tummers, senior fondsenwerver bedrijven en stichtingen. Was lid van het Nederlands Genootschap voor Fondsenwervers, the Association of Fundraising Professionals en de Associatie Culturele Marketing en Communicatie.
Het Prins Bernhard Cultuurfonds was vertegenwoordigd in of lid van: De BankGiro Loterij De Lotto European Cultural Foundation European Foundation Centre GoedeDoelenPlatform ICOMOS ICOM Informeel Fondsenoverleg Nederlands Genootschap van Fondsenwervers Stichting Collecteplan Stichting Socutera Stichting ten behoeve van Culturele en Maatschappelijke Beschikkingen Vereniging van Fondsen in Nederland (FIN) VFI, brancheorganisatie van goede doelen
Nevenfuncties van medewerkers Prins Bernhard Cultuurfonds
Onze medewerkers vervullen de volgende relevante nevenfuncties: Mw. dr. A. Esmeijer, statutair bestuurder/directeur Betaalde nevenfuncties Lid Raad van Toezicht Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten Lid Stichtingsbestuur Universiteit van Tilburg Lid bestuur Rathenau Instituut Onbetaalde nevenfuncties Lid Raad van Advies van de stichting Democratie en Media Secretaris en lid bestuur van The Hague Club (Europees netwerk van vermogensfondsen) Lid Amsterdamsche Kring Lid Comité van Aanbeveling van de stichting Wetenschapsoriëntatie Nederland (won) Lid jury Academische Jaarprijs Mededirecteur Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen
ó Onze belangrijkste vertegenwoordigers
Hieronder lichten we toe wie onze belangrijkste vertegenwoordigers in andere organisaties zijn. Drs. C.G.A.A. Brekelmans, lid van de Raad van Toezicht, was namens het Prins Bernhard Cultuurfonds waarnemer bij de Board van de European Cultural Foundation. Mr. J.Ch.L. Kuiper, lid van de Raad van Toezicht, vertegenwoordigde het Prins Bernhard Cultuurfonds in het bestuur van de Stichting Aanwending Loterijgelden Nederland (aln). De heer Kuiper was penningmeester van deze stichting en lid van de Beneficiantenraad van de Lotto. Mw. dr. A. Esmeijer, statutair bestuurder/directeur, vertegenwoordigde het Prins Bernhard Cultuurfonds in: het bestuur van Stichting Aanwending Loterijgelden Nederland (aln) het bestuur van de Stichting Collecteplan het bestuur van het Goede Doelen Platform de Advisory Council van de European Cultural Foundation (als waarnemer) de Vrienden van de European Cultural Foundation de Beneficiantenraad van de BankGiro Loterij de Adviescommissie van Stichting Socutera Mw. mr. M.H.F. Delprat, senior fondsenwerver particulieren, vertegenwoordigde het Prins Bernhard Cultuurfonds in het bestuur van de Stichting ten behoeve van Culturele en Maatschappelijke Beschikkingen. Ook was mevrouw Delprat lid van de werkgroep Schenken en Nalaten van de vfi. Mw. M.H.D. Nillesen, hoofd fondsenwerving & communicatie, vertegenwoordigde het Prins Bernhard Cultuurfonds in de Beneficiantenraad van de BankGiro Loterij en was lid van de Associatie Culturele Marketing en Communicatie.
48
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Mw. drs. M. Groenink, adviseur bestedingen Onbetaalde nevenfunctie Lid Raad van Toezicht van Kunst Centraal steunpunt kunsteducatie provincie Utrecht. Drs. M. Kahlman, adviseur bestedingen en coördinator Cultuurfondsen voor Monumenten Betaalde nevenfunctie Lid Monumentencommissie Schijndel Mw. drs. E. Overweel, adviseur bestedingen Onbetaalde nevenfuncties Bestuurslid Stichting Tera de Marez Oyens Fonds Bestuurslid Stichting tot Steun van het Nederlands Concert Koor Mw. H.M.A. Paesbrugge, landelijk coördinator Anjeractie Betaalde nevenfunctie
Zakelijk leider van Opera per Tutti
49
personeel en organisatie
9 Vrijwilligersbeleid
Het Prins Bernhard Cultuurfonds maakt dankbaar gebruik van ruim 40.000 vrijwilligers. Deze deskundige adviseurs, collectanten en coördinatoren voelen zich betrokken bij het fonds en geven onze werkzaamheden maatschappelijk draagvlak. Ook dit jaar leverden ze weer een onmisbare bijdrage aan ons werk. Ongeveer 40.000 collectanten gaan elk jaar tijdens de Anjeractie langs de deur. Daarbij worden ze begeleid door zevenhonderd provinciale coördinatoren. Zij leiden de collecte in goede banen en vormen de schakel tussen het Prins Bernhard Cultuurfonds en de collectanten. De landelijke coördinatie van de Anjeractie is in handen van het landelijk bureau in Amsterdam.
Deskundigen met een adviserende rol
Ongeveer vierhonderd deskundige vrijwilligers zetten zich voor ons in als lid van de Stichtingsraad, afdelingsbesturen, adviescommissies, jury’s en redactieraden. Regelmatig ontmoeten de leden van de Stichtingsraad, afdelingsbesturen en adviescommissies elkaar. Samen helpen ze het Prins Bernhard Cultuurfonds een goede bestemming te vinden voor het budget dat jaarlijks beschikbaar is voor onze doelstelling.
Waarde van vrijwilligerswerk in euro’s
Vrijwilligers doen belangrijk werk voor het Prins Bernhard Cultuurfonds. Zouden we hetzelfde werk laten doen door betaalde medewerkers, dan betekent dat een aanzienlijke extra kostenpost. Dankzij de inzet van alle vrijwilligers bespaarden we in 2010 € 363.686.
Waarde vrijwilligers ten opzichte van salarissom Vrijwilligers Salaris
€ 363.686 € 2.022.332
De berekening is van toepassing op de circa vierhonderd vrijwilligers met een adviserende rol, omdat de inzet van deze groep vrij nauwkeurig te bepalen is.
51
vrijwilligersbeleid
10 Cultuurfondsen voor Monumenten
Het Nationaal Restauratiefonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds hebben in negen provincies Cultuurfondsen voor Monumenten ingesteld. Daaruit kunnen we leningen met een lage rente verstrekken voor restauraties van particuliere monumenten. Het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratiefonds stellen samen per provinciaal fonds een zogenaamd sleutelbedrag beschikbaar. Andere partijen, bijvoorbeeld de provincies, vullen dit bedrag aan met schenkingen aan het Prins Bernhard Cultuurfonds. In twee provincies participeert ook het vsbfonds. Het Nationaal Restauratiefonds verzorgt vanaf 2010 zowel de financiële als de inhoudelijke toetsing en afhandeling van aanvragen.
Cultuurfonds voor Monumenten Fryslân
Het Cultuurfonds voor Monumenten Fryslân (ingesteld in 2003) heeft een vermogen van € 693.407. Naast het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratie Fonds droeg ook het vsbfonds hieraan bij. Het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen is € 486.317, mede dankzij schenkingen van de provincie Friesland en het Bouwcultuurfonds Fryslân. Het Cultuurfonds voor Monumenten Fryslân verstrekte sinds de oprichting zestien leningen voor een totaalbedrag van € 627.362. In 2010 verstrekte het één lening van € 20.362.
Cultuurfonds voor Monumenten Gelderland
Het Cultuurfonds voor Monumenten Gelderland (ingesteld in 2005) heeft een vermogen van € 4.996.331. In 2010 stortte de provincie Gelderland € 750.000 in het fonds. Mede dankzij deze en andere schenkingen van de provincie Gelderland, is het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen € 4.153.571. Het Cultuurfonds voor Monumenten Gelderland verstrekte sinds de oprichting 59 leningen voor een totaalbedrag van € 4.072.064. In 2010 verstrekte het zes leningen voor een totaalbedrag van € 181.064.
Cultuurfonds voor Monumenten Groningen
Het Cultuurfonds voor Monumenten Groningen (ingesteld in 2003) heeft een vermogen van € 693.641. Naast het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratie Fonds droeg ook het vsbfonds hieraan bij. Het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen is € 506.681, mede dankzij schenkingen van de provincie Groningen en het Scholten-Kammingafonds. 53
cultuurfondsen voor monumenten
Het Cultuurfonds voor Monumenten Groningen verstrekte sinds de oprichting tien leningen voor een totaalbedrag van € 550.249. In 2010 verstrekte het drie leningen voor een totaalbedrag van € 139.149.
Heijnsius-stichting en de gemeenten Amersfoort, Houten, Maarssen, De Bilt, Eemnes, Renswoude en Woerden. Het Cultuurfonds voor Monumenten Utrecht verstrekte sinds de oprichting 54 leningen voor een totaalbedrag van € 4.539.966. In 2010 verstrekte het vijftien leningen voor een totaalbedrag van € 1.072.166.
Cultuurfonds voor Monumenten Noord-Brabant
Het Cultuurfonds voor Monumenten Noord-Brabant (ingesteld in 2003) heeft een vermogen van € 3.914.608. In 2010 stortte de provincie Noord-Brabant € 786.181 in het fonds. Het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen is € 3.255.841, mede dankzij schenkingen van de provincie Noord-Brabant en de gemeente Bergen op Zoom.
Cultuurfonds voor Monumenten Zeeland
Het Cultuurfonds voor Monumenten Zeeland (ingesteld in 2005) heeft een vermogen van € 579.675..Het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen is € 489.712, mede dankzij schenkingen van de provincie Zeeland en de Zuidelijke Landen Tuinbouw Organisatie Vereniging vno-ncw.
Het Cultuurfonds voor Monumenten Noord-Brabant verstrekte sinds de oprichting 49 leningen voor een totaalbedrag van € 2.585.562. In 2010 verstrekte het zeven leningen voor een totaalbedrag van € 395.562.
Het Cultuurfonds voor Monumenten Zeeland verstrekte sinds de oprichting veertien leningen voor een totaalbedrag van € 587.911. In 2010 verstrekte het vijf leningen voor een totaalbedrag van € 249.911.
Cultuurfonds voor Monumenten Noord-Holland
Het Cultuurfonds voor Monumenten Noord-Holland (ingesteld in 2003) heeft een vermogen van € 3.358.287. Het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen is € 2.789.775, mede dankzij een schenking van de provincie Noord-Holland.
Cultuurfonds voor Monumenten Zuid-Holland
Het Cultuurfonds voor Monumenten Zuid-Holland (ingesteld in 2005) heeft een vermogen van € 4.746.894. Het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen is € 4.063.352, mede dankzij een schenking van de provincie Zuid-Holland.
Het Cultuurfonds voor Monumenten Noord-Holland verstrekte sinds de oprichting 39 leningen voor een totaalbedrag van € 3.234.927. In 2009 verstrekte het zes leningen voor een totaalbedrag van € 368.927.
Het Cultuurfonds voor Monumenten Zuid-Holland verstrekte sinds de oprichting 48 leningen voor een totaalbedrag van € 3.614.999. In 2010 verstrekte het elf leningen voor een totaalbedrag van € 727.999.
Cultuurfonds voor Monumenten Overijssel
Het Cultuurfonds voor Monumenten Overijssel (ingesteld in 2005) heeft een vermogen van € 4.343.905. Het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen is € 3.615.277, mede dankzij schenkingen van de provincie Overijssel, Essent n.v., Woningstichting Volion, DeltaWonen, St. Joseph Wonen, Woningcorporatie Domijn, Woningbouwvereniging Des, Woningstichting Hellendoorn, Woningstichting Lucht en Licht, Woningstichting De Marken, Woningstichting St. Joseph, Woningstichting sw, Wetland Wonen Groep, Stichting Woningbelangen Losser, Stichting Woonmaatschappij Dinkelborgh, Stichting Woonmaatschappij wbo, Stichting Wonen Wierden-Enter en Stichting de Goorse Volkswoning. Het Cultuurfonds voor Monumenten Overijssel verstrekte sinds de oprichting 40 leningen voor een totaalbedrag van € 1.948.532. In 2010 verstrekte het zeven leningen voor een totaalbedrag van € 317.532.
Cultuurfonds voor Monumenten Utrecht
Het Cultuurfonds voor Monumenten Utrecht (ingesteld in 2004) heeft een vermogen van € 6.415.258. Het aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds in het vermogen is € 5.547.618, mede dankzij schenkingen van de provincie Utrecht, Mitros Wonen, De Alliantie, Rabobank Utrecht, K.F. Hein Stichting, Elise Mathilde Fonds, De Winter
54
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
55
cultuurfondsen voor monumenten
11 Ons financieel beleid
Het Prins Bernhard Cultuurfonds is een fondsenwervende instelling met vermogen. We streven ernaar om onze organisatiekosten zo veel mogelijk te dekken met de opbrengsten uit dit vermogen. Zodat een groter deel van de schenkingen en donaties overblijft om activiteiten te ondersteunen. Onze inkomsten in 2010
De baten van het Prins Bernhard Cultuurfonds bestaan uit inkomsten uit fondsenwerving, loterijen en beleggingen. Deze bedroegen over 2010 € 45,5 miljoen, tegen € 39 miljoen in 2009. We lichten deze inkomsten en de bestemming ervan graag toe.
ó Inkomsten uit fondsenwerving
In 2010 bedroegen de inkomsten uit fondsenwerving € 10,9 miljoen. In 2009 was dit € 8,6 miljoen. Collecten Schenkingen CultuurFondsen op Naam Donaties en giften Legaten en nalatenschappen
2010
2009
1.071.710 8.553.320 1.069.087 244.989
1.191.890 6.504.222 771.872 123.432
10.939.106
8.591.416
De inkomsten zijn met name gestegen dankzij een nalatenschap van € 3 miljoen die is toegevoegd aan het vermogen van een CultuurFonds op Naam. Daarnaast stegen de schenkingen aan nieuwe en bestaande CultuurFondsen op Naam.
ó Inkomsten uit loterijen
Uit loterijen ontving het Prins Bernhard Cultuurfonds in 2010 € 21,9 miljoen, tegen € 20,3 miljoen in 2009. Hiervan is € 1,1 miljoen door de BankGiro Loterij geoormerkt voor specifieke projecten. Dat was in 2009 € 0,3 miljoen.
ó Inkomsten uit beleggingen
In 2010 bedroegen de totale inkomsten uit beleggingen € 12,6 miljoen (2009: € 10,1 miljoen). Het rendement op de effectenportefeuille bedroeg 8,1 procent (2009: 8,0 procent).
Wat gebeurt er met deze inkomsten?
Onze inkomsten komen ten goede aan ons activiteitenbudget, de CultuurFondsen op Naam en gebruiken we voor de kosten van onze eigen organisatie. 57
financieel beleid
ó Activiteitenbudget
deze kosten zijn, waar ze voor gemaakt worden en hoe we ze dekken, zetten we hieronder op een rij.
Het activiteitenbudget is het bedrag dat in een jaar beschikbaar is voor ondersteuning van projecten, beurzen en initiatieven van het Prins Bernhard Cultuurfonds en prijsuitreikingen. De inkomsten van 2010 voegt het Prins Bernhard Cultuurfonds toe aan het activiteitenbudget van 2011. Het activiteitenbudget bestaat uit de volgende inkomsten: – netto-inkomsten uit loterijen; – opbrengst van de jaarlijkse collecte; – donaties, giften en schenkingen; – schenkingen ten gunste van de budgetten van CultuurFondsen op Naam; – beleggingsopbrengsten uit het vermogen van CultuurFondsen op Naam.
ó Overzicht kosten
De totale kosten eigen organisatie van het Prins Bernhard Cultuurfonds waren in 2010 € 5,2 miljoen. We hanteren voor deze kosten een eigen norm van maximaal 25 procent ten opzichte van het activiteitenbudget van dat jaar. In 2010 bedroegen de totale kosten voor de eigen organisatie ten opzichte van het activiteitenbudget 19,4 procent. Kosten eigen organisatie Activiteitenbudget Kosten t.o.v. activiteitenbudget
Daarnaast voegen we toegezegde bijdragen die niet worden opgevraagd (vrijval) en het niet toegewezen deel van het activiteitenbudget (onderbesteding) toe aan het activiteitenbudget van het volgend jaar. Het activiteitenbudget voor 2011 bedraagt € 30,2 miljoen. Dat was € 26,8 miljoen in 2009.
Het grootste deel van de schenkingen aan CultuurFondsen op Naam voegen we volgens de wens van de schenker toe aan het vermogen van een CultuurFonds op Naam. In 2010 werd € 8,0 miljoen van de totaal ontvangen schenkingen aan het vermogen toegevoegd. Ook werd ter compensatie van de inflatie een klein deel van de beleggingsopbrengsten (€ 0,4 miljoen) toegevoegd aan het vermogen van een aantal CultuurFondsen op Naam.
ó Reservering rendement CultuurFondsen op Naam
De beleggingsopbrengsten uit het vermogen van de CultuurFondsen op Naam zijn in principe beschikbaar om te besteden aan onze doelstelling. Om grote fluctuaties te voorkomen voegen we niet het jaarlijks rendement aan het activiteitenbudget toe, maar wordt dit budget vastgesteld op basis van een rekenrente (tienjaars gewogen gemiddelde). In 2010 werden de hogere beleggingsopbrengsten voor een bedrag van € 3,0 miljoen toegevoegd aan de hiervoor bedoelde bestemmingsreserve.
2008
5.206.208 5.642.150 26.800.000 26.800.000 19,4% 21,1%
4.774.344 25.600.000 18,6%
4.801.084 24.600.000 19,5%
ó Toerekening kosten aan activiteiten
De kosten eigen organisatie kunnen worden toegerekend aan de verschillende activiteiten van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Deze toerekening uit 2007 is in 2010 geactualiseerd op basis van wijzigingen in het personeelsbestand en gewijzigde inzichten over de herkomst van kosten. Dit gebeurde conform de daarvoor geldende handreiking van de vfi, de branchevereniging van goede doelen. Kosten voor automatisering worden nu verdeeld naar rato van het aantal werkplekken inclusief de provinciale afdelingen, in plaats van op basis van de ingeschatte tijdsbesteding. Bepaalde kosten van communicatiemiddelen (onder meer voor het jaarverslag en de website) worden niet langer aangemerkt als gedeeltelijk kosten van besteding, maar worden toegerekend aan beheer & administratie.
ó Dekking kosten eigen organisatie
De ongeoormerkte legaten en nalatenschappen en 11 procent van de inkomsten uit loterijen worden toegevoegd aan de reserves van het Prins Bernhard Cultuurfonds. In 2010 was dit € 2,6 miljoen. De beleggingsopbrengsten van dit vermogen gebruiken we om de kosten van de eigen organisatie te dekken. Hierdoor is ons voortbestaan gewaarborgd en blijft een groter deel van elke schenking of donatie over om activiteiten te ondersteunen. Een eventueel overschot voegen we toe aan de reserves. In 2010 bedroeg dit overschot € 1,4 miljoen.
Besteding gelden aan de doelstelling We behandelden in totaal 6.000 aanvragen. De uitvoeringskosten – de kosten om aanvragen te beoordelen, selecteren, monitoren en de eindafrekening te controleren – bedroegen in 2010 € 1,7 miljoen. Hiervoor is een bedrag van € 24,8 miljoen toegezegd.
Kosten eigen organisatie
Om inkomsten te verwerven, te besteden en te beheren maken we kosten. Hoe hoog jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
2009
Toelichting kosten De stijging van de kosten ten opzichte van vorig jaar was begroot. Deze is met name het gevolg van een gewijzigde presentatie van de kosten van beleggingen. Met het aanstellen van de fiduciair manager kunnen beheerkosten separaat worden gepresenteerd. Voorheen werden deze kosten direct gesaldeerd met beleggingsopbrengsten. Ook ontvingen we in 2009 een eenmalige tariefsverlaging op de door een externe partij gevoerde beleggingsadministratie. Daarnaast actualiseerden we in 2010 de functiebeschrijvingen van de medewerkers en beschreven we de bedrijfsprocessen voor de automatisering. Daarin werden we bijgestaan door externe adviseurs. Dit leidde tot een eenmalige stijging van de kosten. Daar staat tegenover dat de geplande tijdelijke uitbreiding van de afdelingen Fondsenwerving & Communicatie en Financiën pas begin 2011 werden gerealiseerd, wat een positief effect op de kosten had.
ó Vermogen CultuurFondsen op Naam
58
2010 Begroot 2010
59
financieel beleid
Uitvoeringskosten bestedingen Uitvoeringskosten bestedingen per aanvraag Uitvoeringskosten t.o.v. tot. toegezegde bijdragen
2010
2009
1.725.269 1.972.659 € 288 € 396 7,0% 8,4%
van ruim € 200.000 niet langer aanmerken als kosten van besteding, maar toerekenen aan beheer & administratie. Daarnaast actualiseerden we in 2010 de functiebeschrijvingen van de medewerkers en beschreven we de bedrijfsprocessen voor de automatisering. Daarin werden we bijgestaan door externe adviseurs.
2008
1.839.519 € 298 7,6%
ó Benoeming accountant
De kostendaling wordt veroorzaakt doordat bepaalde communicatiekosten niet langer aan de uitvoering bestedingen worden toegerekend. Deze kosten verantwoorden we nu onder kosten van beheer & administratie.
De jaarrekening van het Prins Bernhard Cultuurfonds wordt gecontroleerd door kpmg. De accountant wordt benoemd door de Raad van Toezicht. De accountant rapporteert jaarlijks direct aan de leden van de Raad van Toezicht die zitting hebben in de Financiële Audit- en Beleggingscommissie. In 2010 ondersteunde kpmg het management van het Prins Bernhard Cultuurfonds bij de beschrijving van bedrijfsprocessen. kpmg Meijburg verleende belastingadviesdiensten op het gebied van de btw.
Fondsenwerving De kosten voor fondsenwerving waren in 2010 € 1,7 miljoen. Dat is 15,5 procent van de inkomsten uit fondsenwerving. Het Centraal Bureau Fondsenwerving (cbf) hanteert een maximale norm van gemiddeld 25 procent over de afgelopen drie jaar. Het Prins Bernhard Cultuurfonds bleef hier met 16,0 procent ruimschoots onder.
Kosten fondsenwerving ten opzichte van inkomsten fondsenwerving 3 jaars gemiddelde
2010
2009
ó Bezoldiging directie
Het Prins Bernhard Cultuurfonds wordt geleid door een statutair bestuurder/directeur. Deze is eindverantwoordelijk voor het beleid en de realisatie van de doelstellingen van het fonds op zowel provinciaal als landelijk niveau en in Europees verband.
2008
1.691.193 1.593.757 1.618.972 15,5% 18,6% 13,9% 16,0% 14,5% 14,7%
Bezoldigingsbeleid De Raad van Toezicht stelt het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere beloningscomponenten vast. De directiebezoldiging is overeenkomstig het arbeidsvoorwaardenreglement en beloningssysteem/salarisgebouw dat voor al onze medewerkers geldt en dat is ingesteld op advies van Hay Consultants in 2000. Het Prins Bernhard Cultuurfonds kent geen dertiende maand of eindejaarsuitkeringen en stelt geen leaseauto ter beschikking.
De stijging van de kosten van fondsenwerving is deels het gevolg van de geactuali seerde toerekening. Personele wijzigingen hebben een hogere toerekening van huisvestings-, kantoor- en automatiseringskosten tot gevolg. Daarnaast zijn de kosten werving CultuurFondsen op Naam gestegen ten opzichte van 2009, maar binnen de gestelde begroting. Vermogensbeheer De kosten van beleggingen stegen in 2010 naar € 650.550, tegen € 232.268 in 2009 en € 453.443 in 2008. Dit is met name het gevolg van een gewijzigde presentatie van deze kosten. Met het aanstellen van de fiduciair manager kunnen beheerkosten separaat worden gepresenteerd. Voorheen werden deze kosten direct gesaldeerd met beleggingsopbrengsten. Daarnaast ontvingen we in 2009 een eenmalige tariefsverlaging op de door derden gevoerde beleggingsadministratie.
Jaarinkomen directeur Het Prins Bernhard Cultuurfonds is een vermogensfonds. De kosten van het salaris van de directeur worden betaald uit het rendement op het eigen vermogen. Deze kosten komen dus niet ten laste van de inkomsten uit eigen fondsenwerving. Het voor de toetsing aan vfi-maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directeur bedroeg in 2010 € 154.149 (1 fte/12 maanden). Deze beloning bleef binnen het door de VFI gestelde maximum. De hoogte en de samenstelling van de bezoldiging wordt in de jaarrekening toegelicht in de toelichting op de staat van baten en lasten.
Beheer en administratie De kosten van beheer en administratie bedroegen € 1,1 miljoen, wat slechts 3,8 procent is van de totale lasten. Het Prins Bernhard Cultuurfonds hanteert een eigen norm van maximaal 5 procent voor de kosten van beheer en administratie.
Kosten beheer en administratie ten opzichte van de totale lasten
2010
1.058.779 3,8%
2009
848.451 3,2%
ó Dekking kosten eigen organisatie
Het Prins Bernhard Cultuurfonds streeft er naar de organisatiekosten zoveel mogelijk te dekken uit de opbrengsten uit vermogen, zodat meer overblijft voor ondersteuning van activiteiten. Daarom hebben we een bestemmingsreserve gevormd die wordt belegd in effecten.
2008
769.932 2,8%
Opbrengsten uit vermogen Dankzij de goede beleggingsresultaten werden in 2010 de organisatiekosten van € 5,2 miljoen volledig gedekt door de opbrengsten uit vermogen. Het deel van de vermogensopbrengsten dat niet nodig is voor de dekking van organisatiekosten, voegen we
De stijging wordt grotendeels veroorzaakt doordat we de kosten van algemene communicatiemiddelen (onder meer voor het jaarverslag en de website) voor een bedrag 60
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
61
financieel beleid
ó Investeringen in de Cultuurfondsen voor Monumenten
in het betreffende jaar toe aan de bestemmingsreserve. In 2010 was dat € 1,4 miljoen. Wanneer de behaalde rendementen niet voldoende zijn om de organisatiekosten te dekken, wordt er ingeteerd op het eigen vermogen. Dit was bijvoorbeeld het geval in 2008, toen € 1,9 miljoen werd onttrokken uit de bestemmingsreserve.
Samen met het Nationaal Restauratiefonds heeft het Prins Bernhard Cultuurfonds de Cultuurfondsen voor Monumenten opgericht. Uit de Cultuurfondsen voor Monumenten verstrekt het Restauratiefonds laagrentende cultuurfondshypotheken aan eigenaren van gemeentemonumenten. Ultimo 2010 bedroeg het vermogen dat het Prins Bernhard Cultuurfonds hiervoor beschikbaar stelde in totaal € 24,9 miljoen (2009: € 22,4 miljoen). Daarvan is € 16,6 miljoen (2009: € 14,3 miljoen) door het Restauratiefonds doorgeleend als cultuurfonds-hypotheek. De netto ontvangen rente van € 136.406 (2009: € 112.316) wordt toegevoegd aan het voor Cultuurfondsen voor Monumenten beschikbare vermogen.
Bestemmingsreserves Per 31 december 2010 bedragen de totale bestemmingsreserves € 69,4 miljoen (2009: € 59,0 miljoen). Om uit de vermogensopbrengsten van deze reserve de kosten eigen organisatie te kunnen dekken, moet de reserve bij een verwacht rendement van 6 procent minimaal € 80 miljoen bedragen. Om de continuïteit van het Prins Bernhard Cultuurfonds te waarborgen, worden jaarlijks de nalatenschappen en legaten zonder specifieke bestemming aan het vermogen toegevoegd, net als 7,5 tot 11 procent van de inkomsten uit loterijen. In 2010 was dit in totaal een bedrag € 2,6 miljoen. Uiteraard zorgt het Prins Bernhard Cultuurfonds er tegelijkertijd voor dat we de gestelde maxima voor de kosten eigen organisatie en de kosten van beheer en administratie strikt handhaven.
ó Beleggingspand Herengracht 474
Het Prins Bernhard Cultuurfonds is eigenaar van het pand Herengracht 474, waarin Erfgoed Nederland is gevestigd. We verhuren het pand onder gunstige, niet-marktconforme voorwaarden aan deze stichting.
ó Maatschappelijk verantwoord beleggen
Beleggingen
Het Prins Bernhard Cultuurfonds vindt het van groot belang om zijn eigen vermogen maatschappelijk verantwoord te beleggen en ook op die manier positief bij te dragen aan de maatschappij. We kiezen bewust voor investeringen die passen bij onze missie en die onze doelstelling ondersteunen. Zoals de investeringen in de Cultuurfondsen voor Monumenten en het pand Herengracht 474. Zo snijdt het mes aan twee kanten.
Het Prins Bernhard Cultuurfonds belegt de CultuurFondsen op Naam en een deel van het eigen vermogen in een effectenportefeuille. Ook verstrekken we tegen een lage rente hypotheken aan eigenaren van gemeentemonumenten en vormt het pand Herengracht 474 een beleggingsobject. We zorgen er daarbij wel voor dat we maatschappelijk verantwoord beleggen.
Effectenportefeuille: Engagement Voor de effectenportefeuille is gekozen voor Engagement. Hierbij worden bedrijven direct aangesproken op niet-duurzame activiteiten. Als aandeelhouder maken we actief gebruik van het stemrecht, waarbij we aansluiten bij het totale vermogen van de fiduciair manager. Hierdoor stijgen de mogelijke invloed en effectiviteit van ons duurzaam beleggingsbeleid aanzienlijk.
ó Effectenportefeuille
Het rendement op de effectenportefeuille was 8,1 procent. In 2009 was dit 8,0 procent. Het gemiddelde rendement over de periode 2001 – 2010 was 3,1 procent. jaar
2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 8,0% -3,2% 2,6% 1,4% 10,3% 5,9% 4,1% -4,8% -1,5%
rendement 8,1%
Aandacht voor mogelijkheden De discussie over maatschappelijk verantwoord beleggen is nog gaande en de mogelijkheden om de effectenportefeuille duurzaam in te richten zijn nog steeds in ontwikkeling. Daarom heeft het maatschappelijk verantwoord beleggen blijvende aandacht van het management en de Financiële Audit- en Beleggingscommissie. Het Prins Bernhard Cultuurfonds draagt van harte bij aan initiatieven van brancheorganisaties als de vfi en de vereniging Fondsen in Nederland (fin) op dit gebied. En we onderzoeken actief de mogelijkheden voor samenwerking met collega-fondsen.
Samenstelling effectenportefeuille De samenstelling van de effectenportefeuille was per 31 december als volgt:
Obligaties Aandelen Vastgoed Hedge funds
2010
71.171.310 55.906.518 5.907.617 12.901.060 145.886.505
49% 38% 4% 9%
2009
85.520.736 34.402.255 5.500.000 5.500.015
65% 26% 4% 4%
Beheer effectenportefeuille en strategische asset allocatie
130.923.006
Voor het beheer van de effectenportefeuille hebben we eind 2009 een fiduciair manager aangesteld. Mede in het licht van de recente turbulentie op de financiële markten is de in 2008 vastgestelde strategische asset allocatie in 2010 geëvalueerd en herbevestigd. In 2010 is de portefeuille gefaseerd in overeenstemming met de strategische asset allocatie gebracht.
In 2010 is de portefeuille verder in overeenstemming gebracht met de strategische asset allocatie, met een hogere weging in aandelen. Meer informatie geven we onder ‘Beheer effectenportefeuille en strategische asset allocatie’. 62
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
63
financieel beleid
Terugblikken en vooruitzichten
ó Beheer effectenportefeuille
Vanwege de turbulente markten en de toegenomen complexiteit van beschikbare beleggingsinstrumenten heeft het Prins Bernhard Cultuurfonds per 1 december 2009 de effectenportefeuille overgedragen aan fiduciair manager sei Investments Company (sei). De volledige effectenadministratie werd in 2010 verzorgd door International Trust Services (its). Fiduciair manager sei ondersteunt ons bij de vaststelling van het beleggingsbeleid, het risicoprofiel en het daarmee samenhangende gewenste rendement. Op basis hiervan stelt de Raad van Toezicht een strategische asset allocatie vast. sei selecteert en stuurt de vermogensbeheerders aan waarin wordt belegd. Door aan te sluiten bij het totaal door sei beheerde vermogen worden de beleggingen van het Prins Bernhard Cultuurfonds gespreid over meerdere vermogensbeheerders en beleggingscategorieën, wat een verlaging van het risico met zich mee brengt. Effectenadministratie its verzorgde tijdens het verslagjaar de volledige effectenadministratie. Deze partij rapporteert maandelijks aan de directie. De Financiële Audit- en Beleggingscommissie komt vier keer per jaar bijeen om samen met de directie de prestaties te evalueren; minimaal twee keer per jaar is de fiduciair manager daarbij aanwezig. De Financiële Audit- en Beleggingscommissie rapporteert vier keer per jaar aan de Raad van Toezicht.
ó Strategische asset allocatie
Al in de eerste helft van 2008 deden we samen met sei een analyse van de risicoomgeving van het Prins Bernhard Cultuurfonds. In deze alm-studie (Asset Liability Management studie) is gekeken naar de strategische uitgangspunten van het fonds, de ontwikkeling van de verplichtingen die door beleggingsrendementen moeten worden gedekt, scenario’s voor macro-economische trends en naar bijpassende keuzes binnen beleggingscategorieën. Op basis van de uitkomsten van de alm-studie heeft het bestuur in 2008 een strategische allocatie vastgesteld. In het licht van de afgelopen turbulentie op de financiële markten is de in 2008 vastgestelde strategische asset allocatie in 2010 geëvalueerd en herbevestigd. Gedurende 2010 is de portefeuille gefaseerd in overeenstemming met de strategische asset allocatie gebracht.
Werkelijke allocatie ultimo 2010
Obligaties Aandelen Indirect vastgoed Hedge fund(s)
Strategische asset allocatie
49% 38% 4% 9%
50% 35% 5% 10%
We blikken niet alleen terug, maar ook graag vooruit. We kijken vooruit met de financiële meerjarenraming. Ook hebben we de risicogebieden gedefinieerd voor de continuïteit van het fonds.
ó Meerjarenraming 2011 – 2014
Op basis van de inkomsten, bestedingen en kosten eigen organisatie 2010 en de begroting 2011 stelden we een meerjarenraming op: Financiële meerjarenraming 2011-2014 (in € 1.000) Baten Baten uit fondsenwerving Baten uit acties van derden Baten uit beleggingen
2011
2012
2013
2014
8.000 18.000 5.750
8.160 18.000 5.750
8.320 18.000 5.750
8.490 18.000 5.750
Som der baten
31.750
31.910
32.070
32.240
Lasten Besteed aan doelstellingen
27.850
24.400
24.890
25.390
Werving baten Kosten fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen
1.900 60 690
1.930 60 700
1.970 60 720
2.010 60 730
2.650
2.690
2.750
2.800
920
940
960
980
31.420
28.030
28.600
29.170
330
3.880
3.470
3.070
4.200 -3.870
4.300 -420
4.400 -930
4.400 -1.330
330
3.880
3.470
3.070
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat Resultaatbestemming Vermogen CultuurFondsen op Naam Bestemmingsreserves
In de raming is uitgegaan van een conservatieve inschatting van de inkomsten: – lagere met de inflatie stijgende inkomsten uit fondsenwerving; – lagere, maar gelijkblijvende inkomsten uit loterijen;
De verschillende categorieën mogen 5 procent afwijken van de strategische allocatie.
64
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
65
financieel beleid
Jaarrekening 2010
– een rendement op beleggingen van 5 procent. De bestedingen laten met een jaar vertraging de dalende inkomsten uit fondsenwerving en loterijen zien. De kosten zijn gebaseerd op de begroting voor 2011, en een jaarlijkse inflatie van 2 procent. De begrote overschotten betreffen de schenkingen ten gunste van de CultuurFondsen op Naam, die worden toegevoegd aan het vermogen.
Balans
ó Risicogebieden
Voor de continuïteit van de organisatie heeft het Prins Bernhard Cultuurfonds de volgende risicogebieden gedefinieerd:
Activa
Materiële vaste activa Financiële vaste activa
Bestendigen dekking organisatiekosten We streven ernaar om de organisatiekosten zo veel mogelijk te dekken uit de opbrengsten uit vermogen, zodat meer overblijft voor ondersteuning van activiteiten. Risico’s en rendement van beleggingen We hebben een effectenportefeuille van € 145,9 miljoen. De afgelopen periode is duidelijk gebleken dat er risico’s verbonden zijn aan het houden van effecten. We kiezen daarom voor een afgewogen verhouding tussen risico en rendement.
Vorderingen en overlopende activa Effecten Liquide middelen
Consolideren en verstevigen loterijafdrachten Het activiteitenbudget bestaat voor meer dan 70 procent uit de inkomsten van loterijen. Het spreekt voor zich dat we nauw met de BankGiro Loterij en De Lotto samenwerken om de inkomsten op peil te houden.
Totaal
Reserves en fondsen reserves bestemmingsreserves herwaarderingsreserve
fondsen bestemmingsfondsen
Voorzieningen Kortlopende schulden Totaal
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
2009
3.086.592 24.908.144
3.088.009 22.392.930
27.994.736
25.480.939
10.457.567 145.886.505 21.634.737
8.906.290 130.923.006 23.626.892
177.978.809
163.456.188
205.973.545
188.937.127
69.431.267 1.470.729
59.012.919 1.470.729
70.901.996
60.483.648
107.505.382
100.657.571
178.407.378
161.141.219
484.202 27.081.962
655.811 27.140.097
205.973.545
188.937.127
Passiva
Succes werving eigen fondsen Ons beleid is erop gericht om de inkomsten uit eigen fondsenwerving te verhogen, zodat de verhouding tot inkomsten uit loterijen meer in evenwicht komt.
66
2010
67
jaarrekening
Staat van baten en lasten
Kasstroomoverzicht
Baten
Baten uit fondsenwerving Baten uit acties van derden Baten uit beleggingen
Som der baten
Werkelijk 2010
Begroting 2010
Werkelijk 2009
10.939.106 21.925.603 12.594.437
8.000.000 15.000.000 5.750.000
8.591.416 20.293.045 10.077.383
45.459.145
28.750.000
38.961.844
Lasten
besteed aan doelstellingen (inclusief vrijval en kosten) Cluster I: Geschiedenis, letteren en beeldende kunst 5.252.207 Cluster II: Podiumkunsten muziek en theater 8.367.607 Cluster III: Monumentenzorg en natuurbehoud 3.667.429 Beurzen 760.082 Kunst- en cultuureducatie 983.127 European Cultural Foundation 5.201.862 Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied 479.731 24.712.045 werving baten Kosten fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen
4.647.006 7.810.795 4.177.291 894.180 1.026.021 4.994.034 456.973 26.161.916
1.712.150 55.739 803.109
1.593.757 50.884 308.594
2.422.161
2.570.997
1.953.235
1.058.779
917.087
848.451
Som der lasten
28.192.986
29.650.000
26.807.987
Resultaat
17.266.159
-900.000
12.153.857
resultaatbestemming toevoeging aan Bestemmingsfondsen onttrekking uit Herwaarderingsreserve toevoeging aan Bestemmingsreserves
6.847.811 10.418.348
4.100.000 -5.000.000
10.579.566 -1.600.000 3.174.291
17.266.159
-900.000
12.153.857
beheer en administratie Kosten beheer en administratie
68
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
2009
Bedrijfsresultaat
17.266.159
12.153.857
Aanpassing voor: Afschrijvingen Mutatie in vorderingen Mutatie in schulden Mutatie in financiële vaste activa Mutatie in voorzieningen
145.089 -1.551.276 -58.135 -2.515.213 -171.608
143.432 5.940.176 -473.096 -10.480.678 76.256
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
13.115.016
7.359.947
Investeringen in materiële vaste activa Waardedaling onroerend goed Mutatie in effecten
-143.672 -14.963.498
-65.188 1.600.000 -16.329.104
Kasstromen uit investerings- en beleggingsactiviteiten
-15.107.170 -14.794.292
Kasstromen uit investerings- en beleggingsactiviteiten
24.006.301
1.691.193 80.418 650.550
2010
Kasstromen uit operationele activiteiten
Afname liquide middelen
-1.992.155
-7.434.345
Beginstand liquide middelen Eindstand liquide middelen
23.626.892 21.634.737
31.061.237 23.626.892
Afname liquide middelen
-1.992.155
-7.434.345
De afname van de liquide middelen is het gevolg van de overheveling naar het Nationaal Restauratie Fonds van het restant aan beschikbare gelden ten behoeve van de Cultuurfondsen voor Monumenten (2010: € 0,8 miljoen; 2009: € 7 miljoen). Tevens is mede vanwege de aanhoudende lage rentestand gestreefd naar een binnen de marges van het beleggingsbeleid zo groot mogelijke allocatie van de beschikbare middelen naar effecten.
69
jaarrekening
Toelichting behorende bij de jaarrekening ó Algemeen
De jaarrekening is opgesteld conform de rj 650 voor de Verslaggeving van Fondsenwervende Instellingen.
ó Verslaggevingsperiode
Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van een verslagperiode van een jaar. Het boekjaar valt samen met het kalenderjaar.
ó Grondslagen waardering en resultaatbepaling
Voor zover niet anders is vermeld, zijn zowel de activa als de passiva tegen nominale waarde gewaardeerd. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. De vergelijkende cijfers zijn waar nodig aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.
Materiële vaste activa – De materiële vaste activa worden gewaardeerd op basis van verkrijgingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Afschrijvingen vinden plaats vanaf het tijdstip van ingebruikneming. Kantoorinventaris met een relatief geringe waarde wordt in het jaar van aanschaf geheel afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden gehanteerd: Verbouwingen 10% Inventaris & Inrichting 20% Computerhardware en -software 33% Het als belegging aangemerkte pand Herengracht 474 wordt gewaardeerd tegen de geschatte marktwaarde op basis van een tweejaarlijkse externe taxatie. Ongerealiseerde waardeverschillen van het pand worden gemuteerd op de herwaarderingsreserve. Op dit pand wordt niet afgeschreven. Financiële vaste activa – De financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, indien nodig verminderd met een voorziening voor oninbaarheid. 70
Vorderingen – De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, indien nodig verminderd met een voorziening voor oninbaarheid. Effecten – De obligaties en de aandelen worden gewaardeerd tegen de beurswaarde ultimo boekjaar. De participaties in de sei-fondsen worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Het verschil tussen de beurs- of marktwaarde en de aanschafwaarde is verantwoord in de Staat van baten en lasten. Voorzieningen – De voorzieningen zijn opgenomen voor de contante waarde, waarbij een rentevoet van 3% is gehanteerd. Kortlopende schulden – De schulden zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs. Schenkingen, legaten en nalatenschappen – De in de baten uit fondsenwerving begrepen schenkingen, legaten en nalatenschappen worden verantwoord wanneer een betrouwbare schatting van de omvang kan worden gemaakt. CultuurFondsen op Naam – Door schenkers toegezegde gelden onder de titel van een CultuurFonds op Naam worden in de staat van baten en lasten als schenkingen CultuurFondsen op Naam verantwoord. Besteed aan doelstellingen – De bestedingen worden als last verantwoord in het jaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de aanvrager is medegedeeld. Uitvoeringskosten eigen organisatie – De uitvoeringskosten eigen organisatie worden als volgt toegerekend aan de kosten voor werving baten, de kosten van bestedingen ten behoeve van de doelstelling, en de kosten beheer en administratie: – personeelskosten op basis van geschatte interne tijdsbesteding; – huisvestings-, kantoorkosten-, en afschrijvingskosten op basis van fte’s; – automatiseringskosten op basis van werkplekken, inclusief de op de provinciale afdelingen ondersteunde werkplekken; – overige kosten op basis van de aard van de onderscheiden kosten.
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Toelichting op de balans ó Materiële vaste activa
Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven:
Inrichting Totaal Activa voor & Inventaris bedrijfsvoering
Verbouwing
Automatisering
415.705 -30.926
801.941 -332.515
393.783 -129.020
1.611.430 -492.461
55.418
53.074
23.956
132.448
Saldo 31 december
440.197
522.500
288.719
1.251.417
Afschrijvingen Saldo per 1 januari Buitengebruikgestelde activa Afschrijvingen
258.205 -30.926 43.966
760.698 -332.515 61.106
355.440 -129.020 24.131
1.374.344 -492.461 129.203
Saldo 31 december
271.245
489.289
250.551
1.011.086
Boekwaarde ultimo boekjaar
168.952
33.211
38.168
240.331
Totaal Activa voor bedrijfsvoering
Totaal Activa voor belegging
Totaal 2010
Totaal 2009
Aanschafwaarde Saldo per 1 januari Buitengebruikgestelde activa Herwaarderingen Aanschaffingen/Verbouwingen
1.611.430 -492.461 132.448
2.957.901 -60.261 11.224
4.569.331 -552.722 143.672
6.104.143 -1.600.000 65.188
Saldo 31 december
1.251.417
2.908.864
4.160.281
4.569.331
Afschrijvingen Saldo per 1 januari Buitengebruikgestelde activa Afschrijvingen
1.374.344 -492.461 129.203
106.978 -60.261 15.886
1.481.322 -552.722 145.089
1.337.890 143.433
Saldo 31 december
1.011.086
62.603
1.073.689
1.481.323
240.331
2.846.261
3.086.592
3.088.009
Aanschafwaarde Saldo per 1 januari Buitengebruikgestelde activa Herwaarderingen Aanschaffingen/Verbouwingen
Boekwaarde ultimo boekjaar
De materiële vaste activa benodigd voor de bedrijfsvoering hebben betrekking op verbouwing pand Herengracht 476, kantoorinventaris en computerhardware en -software. 71
jaarrekening
Het actief als belegging heeft betrekking op het pand Herengracht 474. Overeenkomstig de waarderingsgrondslagen is dit pand getaxeerd op de marktwaarde met peildatum 31 december 2009. De afwaardering die als gevolg hiervan ultimo 2009 heeft plaatsgevonden, is onttrokken uit Herwaarderingsreserve. In de boekwaarde zijn verbouwingskosten opgenomen die worden afgeschreven.
op hypotheken is 4,5% lager dan de basisrente van het Restauratiefonds welke wordt vastgesteld aan de hand van de rentetarieven op de kapitaalmarkt. De rente op de hypothecaire leningen bedraagt minimaal 1,5%.
Buitengebruikgestelde activa betreft volledig afgeschreven hard- en software en inventaris die niet meer in gebruik zijn, en geactiveerd en afgeschreven groot onderhoud ouder dan 10 jaar.
ó Vorderingen en overlopende activa
ó Financiële vaste activa
De financiële vaste activa hebben betrekking op aan het Nationaal Restauratie Fonds (Restauratie fonds) verstrekte geldleningen in het kader van de Cultuurfondsen voor Monumenten. Uit de Cultuurfondsen voor Monumenten worden door het Restauratiefonds cultuurfonds-hypotheken verstrekt aan eigenaren van gemeentemonumenten.
In 2009 is het Cultuurfonds met het Restauratiefonds overeengekomen, de voor de Cultuurfondsen voor Monumenten beschikbare middelen geheel in de vorm van verstrekte geldleningen over te dragen aan het Restauratiefonds. Gedurende 2010 is daartoe een restant bedrag van € 842.627 over gemaakt. Daarnaast zijn de geoormerkte schenkingen van de provincie Gelderland (€ 750.000) en de provincie Noord-Brabant (€ 786.181) aan het Restauratiefonds over gemaakt.
2010
2010
2009
Geldleningen aan Restauratiefonds begin boekjaar Verstrekte geldleningen Ontvangen rente op cultuurfonds-hypotheken
22.392.930 2.378.808 136.406
11.912.252 10.368.362 112.316
Geldleningen aan Restauratiefonds ultimo boekjaar
24.908.144
22.392.930
CultuurFondsen op Naam Nog te ontvangen bedragen uit acties van derden Overlopende rente, overige transitoria en vooruitbetaalde kosten
2009
324.302
610.845
3.282.214 6.630.477 220.574
3.079.169 5.007.532 208.744
10.457.567
8.906.290
Nog te ontvangen bedragen uit eigen fondsenwervende activiteiten Nog te ontvangen toezeggingen uit hoofde van
De middelen voor de Cultuurfondsen voor Monumenten zijn bijeengebracht door het Prins Bernhard Cultuurfonds, het Nationaal Restauratiefonds, Provincies en derden schenkers. Het totale vermogen van de afzonderlijke Cultuurfondsen voor Monumenten en de daaruit verstrekte leningen worden toegelicht in Hoofdstuk 11 Cultuurfondsen voor Monumenten van het jaarverslag. Het in de jaarrekening onder bestemmingsfondsen verantwoorde bedrag betreft de door het Prins Bernhard Cultuurfonds beschikbaar gestelde middelen, inclusief ontvangen schenkingen van Provincies en derden.
De mutaties in de financiële vaste activa waren als volgt:
Het Cultuurfonds ontvangt van het Restauratiefonds over het nog niet als cultuurfonds-hypotheek verstrekte saldo een rente gebaseerd op het tarief van de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten voor 1-maands kasgeld verminderd met 1%.
Van deze vorderingen heeft € 1.544.843 (2009: € 1.520.285) een geschatte looptijd van langer dan één jaar. Op de toezeggingen uit hoofde van CultuurFondsen op Naam is geen voorziening voor overlijdensrisico van de schenkers in mindering gebracht.
ó Effecten
2010
Obligaties Aandelen Overige beleggingen vastgoed hedge funds
71.171.310 55.906.518
49% 38%
5.907.617 12.901.060
4% 9%
Stand per 31 december
145.886.505
2009
85.520.736 65% 34.402.255 26% 5.500.000 5.500.015
4% 4%
130.923.006
Obligaties
Aandelen
Overige beleggingen
Totaal 2010
De Cultuurfondsen voor Monumenten zijn revolverende fondsen. Aflossingen van cultuurfondshypotheken worden weer aan de beschikbare middelen toegevoegd, evenals de ontvangen rente op de cultuurfonds-hypotheken (minus een beheervergoeding van 0,5% voor het Restauratiefonds). Per ultimo 2010 was van het door het Prins Bernhard Cultuurfonds verstrekte totaal aan geldleningen € 16.616.115 uitgeleend door het Restauratiefonds als cultuurfonds-hypotheek.
Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde koersverschillen Ongeraliseerde koersverschillen
85.520.736 12.642.198 -31.932.783 788.441 4.152.718
34.402.255 21.652.449 -6.469.752 356.971 5.964.595
11.000.015 7.350.000 458.662
130.923.006 41.644.647 -38.402.535 1.145.412 10.575.975
De looptijd van de cultuurfonds-hypotheken is maximaal 30 jaar, en deze worden verstrekt tegen door het Restauratiefonds te stellen voorwaarden en voor risico van het Restauratiefonds. De rente
Balanswaarde ultimo boekjaar
71.171.310
55.906.518
18.808.677
145.886.505
72
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
73
jaarrekening
In 2010 is een rendement op de effectenportefeuille behaald van 8,1% (2009: 8,0%) en bestaat uit de volgende elementen:
Aandelen Obligaties Overige beleggingen
Dividend en Interest
Koers resultaten
Totaal 2010
77.294 122.016 -
6.321.566 4.941.159 458.662
6.398.860 5.063.175 458.662
199.310
11.721.387
11.920.697
Reserve als bron van inkomsten Met de keuze voor een “Reserve als bron van inkomsten” brengt de Stichting haar beleid tot uitdrukking om de kantoorkosten te dekken uit het rendement van het belegde vermogen en zo de overige inkomsten zo veel mogelijk direct ten goede te laten komen aan de doelstelling. Door de aanwezigheid van de “Reserve als bron van inkomsten” is een afzonderlijke continuïteitsreserve niet nodig. De mutaties gedurende het boekjaar waren als volgt: Stand begin boekjaar Mutatie in bestemmingsfondsen Toevoeging uit resultaat boekjaar
32.212.919 3.972.412
30.328.628 -90.000 1.974.291
ó Liquide middelen
Stand ultimo boekjaar
36.185.331
32.212.919
ó Reserves en fondsen
Herwaarderingsreserve Dit betreft niet-gerealiseerde waardeverschillen van het beleggingspand Herengracht 474. 2010 2009 De mutaties gedurende het boekjaar waren als volgt: Stand begin boekjaar 1.470.729 3.070.729 Onttrekking uit hoofde van herwaardering pand Herengracht 474 -1.600.000
Onder Liquide middelen zijn direct opvraagbare banktegoeden opgenomen. Hiervan heeft € 1.848.323 (2009: € 2.575.349) betrekking op banktegoeden die onderdeel zijn van een beleggingsmandaat.
Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves bestaan uit: Reserve projectbestedingen volgend boekjaar Reserve rendementen CultuurFondsen op Naam Reserve als bron van inkomsten
Stand per 1 januari 2010
Toevoeging/ onttrekking
Stand per 31 december 2010
26.800.000 32.212.919
3.400.000 3.045.936 3.972.412
30.200.000 3.045.936 36.185.331
59.012.919
10.418.348
69.431.267
Reserve projectbestedingen volgend boekjaar De “Reserve projectbestedingen volgend boekjaar” betreft het activiteitenbudget, zijnde het in het komende boekjaar beschikbare bedrag voor bestedingen. Het activiteitenbudget wordt jaarlijks vastgesteld door de Raad van Toezicht. De mutaties in de reserve waren als volgt: Stand begin boekjaar Toevoeging uit resultaat boekjaar
26.800.000 3.400.000
25.600.000 1.200.000
Stand ultimo boekjaar
30.200.000
26.800.000
2010
2009
Reserve rendementen CultuurFondsen op Naam Om grote fluctuaties te voorkomen in het jaarlijkse activiteitenbudget van de CultuurFondsen op Naam, wordt niet het werkelijk behaalde rendement beschikbaar gesteld voor ondersteuning van projecten, maar wordt het jaarlijkse budget bepaald aan de hand van een rekenrente. Deze rekenrente wordt vanaf 2010 gebaseerd op het 10-jaars gewogen gemiddelde rendement (zie ook de toelichting bij de CultuurFondsen op Naam hieronder). Het verschil tussen het werkelijke rendement en de rekenrente wordt toegevoegd danwel onttrokken aan de “Reserve rendementen CultuurFondsen op Naam”. Mocht de reserve in enig jaar niet toereikend zijn, dan wordt het restant onttrokken aan de Reserve als bron van inkomsten. Deze onttrekking wordt in volgende jaren aangevuld alvorens toevoegingen aan de Reserve rendementen CultuurFondsen op Naam plaatsvinden. 74
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Stand ultimo boekjaar
2010
1.470.729
2009
1.470.729
Bestemmingsfondsen Bestemmingsfondsen betreft fondsen met een door derden bepaalde bestemming. De vermogens van deze CultuurFondsen op Naam zijn niet vrij beschikbaar omdat ze eigen doelstellingen hebben, die overeenkomstig de wensen van de schenkers zijn bepaald. Het verloop van de CultuurFondsen op Naam was als volgt: 2010
2009
Stand begin boekjaar Toevoeging uit bestemmingsreserve Toevoeging uit resultaat boekjaar
100.657.571 6.847.811
Stand ultimo boekjaar
107.505.382 100.657.571
De toevoeging uit het resultaat boekjaar is als volgt samengesteld: Nieuw toegezegde gelden Onttrekkingen ten gunste van het activiteitenbudget Toevoegingen uit beleggingsopbrengsten Koersresultaten op beleggingen
2010
89.988.005 90.000 10.579.566
2009
7.971.415 -1.476.366 352.762 -
5.911.874 -973.522 301.308 5.339.906
6.847.811
10.579.566
De toevoeging uit beleggingsopbrengsten heeft betrekking op die CultuurFondsen op Naam waar de instellers hebben bepaald dat ter compensatie van de inflatie een deel van het rendement moet worden toegevoegd aan het vermogen van het desbetreffende CultuurFonds op Naam. 75
jaarrekening
9 november Fonds A.H.T. Fonds Aafje Heynis Fonds Adèle Wickert Fonds Adri en Greet Bos-de Jong Fonds Adriana Hoogenboom Fonds Ahrend Fonds Alida Augusta Fonds Alida Beekhuis Fonds Allardina Tack Fonds Ammerlaan Beuken Fonds Ankie Wiegant-Brinkgreve Fonds Annie Langelaar Fonds Ans Otten-Nypels Fonds Anthonia Bloembergen Fonds Aurora Fonds B. Tourniaire Fonds Banning-de Jong Fonds Barbara Eveline Keuning Fonds Barbas-van der Klaauw Fonds Bas Hak en Joke Strikwerda Fonds Ben en Nel van Bohemen van der Zwart Fonds Bertus en Anne Luyten Block Fonds Beter Bouw Fonds Blauwe Baan Fonds Bob Vlake Fonds Bredius Fonds Breeman Talle Fonds Bruinvis Meijer Fonds Buchter-de Vries Fonds 76
27.533 101.878 71.310 10.000 282.278 497.829 104.514 249.603 50.428 150.000 78.063 134.650 44.434 63.866 59.796 211.942 124.527 113.389 28.835 2.465.038 48.610 474.422 52.430 49.331 41.633 120.546 71.954 32.113 153.518 46.406 3.000.000 50.000 76.876
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
-8.855
734 1.016
-2.190
1.797 722
-900 215
-11.462
8.874 1.708
-4.583 -1.490 -9.564 -48.073 -106.622 -4.690
36
518
Vermogen 31 dec. 2010
Toevoeging rendement
Onttrekkingen
CultuurFondsen op Naam
Vermogen 1 jan. 2010
Specificatie van de CultuurFondsen op Naam
Toezeggingen
18.678 102.611 81.310 283.295 497.829 104.514 251.399 201.150 75.873 134.650 43.533 63.866 60.012 211.941 124.527 113.389 17.373 2.473.912 48.610 476.130 52.430 49.367 37.050 120.546 70.464 22.549 105.445 2.939.784 45.310 77.393
Burger-Dominicus Fonds Buziau Geesink Fonds Carla Dobbelman Fonds Carolus Magnus Fonds Catrien Venverloo Fonds Chagall Fonds Charles Burney Fonds Chris Devries Fund for the Arts Christiaan G. van Anrooij Fonds Clara Haskil Fonds Cohen Fonds Constant van Gestel Fonds Cornelis Fop Smit Fonds D/M Fonds Dames Tiemersma Fonds De Bander Fonds De Bijll Nachenius Fonds De By-van der Heyden Fonds De Waal-Pouwer Fonds De Zes Bannen van Waterland Fonds D.G. en R.W. van Eck Fonds Dick Meys Fonds Dijkstra-van Doorn Fonds Dijkstra-Visser Fonds Dominique en Maria Meens Janssen Fonds Drs. Henri Roovers Fonds Engelbert van Bevervoorde-Van Heyst Fonds Egbert Kunst Fonds Eggink-den Daas Fonds Eigenheimer Fonds Elco Brinkman Fonds Elisabeth Kinder Fonds Elise van Weede Fonds Engbertha Loman Fonds Erica Fonds Erik Beelaerts van Blokland Fonds Erik en Hans de Vries-Snoek Fonds Familie Wessel Jansen Fonds Feteris-Oosterbaan Fonds Flora Fonds Fonds Angela E. 77
jaarrekening
126.842 45.192 66.498 2.079.935 248.991 94.741 53.532 104.942 293.861 103.956 41.861 881.626 356.612 542.888 64.166 149.764 100.044 45.063 56.679 27.240 274.516 259.146 107.288 41.593 88.664 246.983 189.779 255.792 45.472 106.038 34.615 121.323 350.719 196.612 53.860 15.819 246.886 371.369 48.218
500
75.000 40.963
913 -2.138 -286 -1.900 14.976 -10.000 3.051 -6.739 -8.500 2.116
15.000
25.000
-10.000 -25.000 -6.274 -2.500 -4.894 -2.127 -4.019
1.000
-4.579
-723 -3.754
13.500 77.099
-46.577 -4.431 -22.538
360
1.977 1.866 368
3.325
1.577 1.263
889 2.674
Vermogen 31 dec. 2010
Toevoeging rendement
Onttrekkingen
Toezeggingen
CultuurFondsen op Naam
Vermogen 1 jan. 2010
Door de gewijzigde samenstelling van de effectenportefeuille wordt er minder rente en dividend ontvangen en bestaat het rendement op het belegde vermogen van de CultuurFondsen op Naam voor het overgrote deel uit (ongerealiseerde) koersresultaten. Daarom is besloten koersresultaten niet langer ten gunste of ten laste van het vermogen van de CultuurFondsen op Naam te brengen, maar volledig beschikbaar te stellen voor de ondersteuning van projecten. Om grote fluctuaties te voorkomen wordt het jaarlijkse activiteitenbudget vastgesteld op basis van het 10-jaars gewogen gemiddelde rendement op de effectenportefeuille. Het (positieve of negatieve) verschil tussen het werkelijke en gemiddelde rendement wordt toegevoegd of onttrokken aan de Reserve rendementen CultuurFondsen op Naam.
127.755 43.054 66.711 2.093.010 238.991 97.791 68.261 85.994 104.942 295.977 103.956 46.861 856.626 356.612 536.614 86.665 144.870 100.405 42.936 56.679 23.221 276.492 261.012 107.657 37.014 89.664 246.983 189.779 259.117 44.749 106.038 30.861 122.900 351.982 150.035 67.360 11.389 54.561 247.776 374.042 48.218
Charlotte Köhler Fonds Fonds De Stam Henri Fock Fonds Fonds Jong Talent Fonds Kleinschalige Projecten Natuureducatie Fonds Kruitlaan Fonds Nationaal Viooltalent Perzik van Onsterfelijkheid Fonds Vijfhonderdtien Fonds voor Numismatiek Willem Fontein Fonds Fontein Tuynhout Fonds Fundatie Stroekxs van den Broek Schless Ger Jansen Fonds Gerard Hordijk Fonds G. H. Bomen Fonds GF Fonds Grace van Heerewaarden Fonds Gulberg Fonds Gusta Bruijn-Koch Fonds Hagana Juventus Musica Fonds Han en Rosa Dunk Samehtini Fonds Haustra Donans Fonds Helena Vrucht Fonds Hendrika Mourik Fonds Henk Jan van den Berg Fonds Henny de Vries Fonds Henry F. Benkemper Fonds Henssen-Smitshuijsen Fonds Het Anker Fonds Het Appie Baantjer Fonds Honselersdijk Fonds Hugo van Win Glasfonds Ina van Doormaal Fonds Ingwersen Bax Fonds Ivo Opstelten Rotterdam Fonds J. en A. Fonds H.J.O. Montauban-Ballintijn Fonds J.W. Strengers Frankfort Fonds Jaap en Eleonora de Kort Fonds 78
822.848 523.764 80.000 49.374 105.128 104.200 126.979 360.284 54.292 53.245 41.180 50.393 420.466 87.090 28.835 74.774 27.477 124.355 112.519 36.906 1.802.345 45.724 53.865 66.337 49.473 33.718 44.988 107.874 282.478 1.303.732 44.458 295.469 74.259 68.588 133.129 115.361 129.368
100.000
-10.000 -20.000
-4.973 -13.978
1.886
355 12.964 195 383 374
100.000
-11.462
-9.011
881 300.000
-6.322
3.000
25.000
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
448
-13.065 -1.214
2.000
538
-5.629
388
-3.380 -96.009
-3.399
9.387
-7.802 -14.655 931
822.848 90.000 525.650 60.000 49.374 100.154 104.556 113.001 373.248 54.487 53.628 41.180 50.767 420.466 87.090 17.373 100.000 75.313 18.467 124.803 106.196 37.787 286.935 1.802.345 44.510 54.254 60.709 51.473 33.718 41.608 14.865 282.478 1.313.119 41.059 320.469 66.457 68.588 118.474 115.361 130.299
Jacob Claij Fonds 452.526 Jacob van Zijverden Fonds 47.645 Jacoba Fonds 52.430 Jan en Tina Huizinga Fonds 1.513.374 Jan Meester Fonds 266.672 Jan van Zeijst Muziekstudiefonds voor Drenthe en Overijssel 63.616 Jan Vogel Fonds 164.123 Jan Wolters Fonds 218.702 Jawino Fonds 515.439 Jeanne Kruijver Fonds 33.678 Jeltje Uilenberg-Bokma Fonds 593.686 Jenny Vrieling Fonds 1.424.697 Jo Bergacker Fonds 836.598 Jo de Groot Fonds 285.519 Johan J. Smit’s Fonds 227.944 Jonge Musici Fonds 1.923.011 Jongsma Restauratie Fonds 44.162 Josine de Bruyn Kops Fonds 45.537 Juncus Porzana Delichon Fonds 48.217 Keg-Thate Fonds 50.230 Kirchheiner-Galatius Fonds 71.465 Klok Korsmit Tacke Fonds 44.162 Knecht-Drenth Fonds 1.003.421 K.N. Fonds 59.618 Kolnaar Mulier Fonds 51.216 Kracht Fonds 77.112 Kuitse Fonds 515.926 Laurent en Carla Van Vugt Bennebroek Fonds 49.701 Lindenweij Fonds 3.384.065 Lotharius Fonds 53.334 Ludo Pieters Gastschrijver Fonds 381.451 Lydia Vroegindewey Fonds 48.548 Maaike Helena de Gaaij Reisfonds 662.641 Madelief Fonds 48.218 Mady Saks Fonds 693.592 Magnus-Menko Fonds 50.131 Margarethe Petronella Fonds 301.577 Margit Widlund Fonds 69.278 Maria Antonia van der Elburg-Schuddebeurs Fonds 77.414 79
jaarrekening
452.526 47.645 55.930 1.513.374 266.672
3.500
-10.122 -12.288 -14.148 10.688
18.000
458
180 2.714 2.620
64.074 154.001 206.414 515.439 19.530 600.098 1.445.720 836.598 285.519 198.732 1.867.565 42.392 63.537 48.218 47.038 71.465 42.392 1.055.227 59.618 51.216 69.456 505.925 49.880 3.384.065 103.334 382.824 42.999 662.815 48.218 670.926 50.311 304.291 75.398
418
77.832
6.412 10.335
-29.212 -55.445 -1.770
-3.192
51.429
-1.770
-7.656 -10.000
50.000 -5.548
-22.666
3.500
Vermogen 31 dec. 2010
Toevoeging rendement
Onttrekkingen
Toezeggingen
CultuurFondsen op Naam
Vermogen 1 jan. 2010
Vermogen 31 dec. 2010
Toevoeging rendement
Onttrekkingen
Toezeggingen
Vermogen 1 jan. 2010
CultuurFondsen op Naam
376
179
1.373 174
Maria de Leijer Fonds Marijke van Oordt Fonds Marke van Streukel/Marke van Berkum Fonds Marmara Fonds Marta Gnyp Fonds Marten Orges Fonds Meens Luijten Janssen Block Fonds Meester Prikkebeen Fonds Mehler Fonds Middelbeek Stortenbeker Fonds Molen Restauratie Fonds Mozart Wagner Fonds Mr C.R.C. Wijckerheld Bisdom Fonds Mr. J.G. Hoogland Fonds Mr. Jan Willem Baerveldt Fonds Mr. Laurens Takken NatuurFonds Mr. W.F. Sikman Fonds Netty van Doorn Fonds Nico Richter en Hetta Rester Fonds Niemans-Schootemeijer Fonds Nieske Fonds Nijman Biermasz 17 dorpen Fonds Nomes-Pauli Fonds Nora Baart Fonds Norg Fonds Oscar en Ale Fonds Osieck-Winkelman Fonds Piso-Kuperus Waterwerken Fonds Pacific Fonds Palet Fonds Par Terra Fonds Patijn-Stroink Fonds Paul Christiaan van Westering Fonds Paul en Dienke Wittebol Fonds Paul Hermann Fonds Paul van Hoorn Fonds Petronella Andriessen Fonds Pfältzer-Birnie Fonds Pibor Fonds Piet Boxem Fonds Pieter Beijer Fonds 80
109.726 92.641 189.015 32.113 50.686 947.653 207.473 187.679 238.267 98.579 188.513 51.724 50.781 56.487 212.091 47.645 345.898 20.817 502.071 111.885 96.859 304.882 436.675 77.002 78.720 37.683 368.411 452.770 47.052 447.911 582.208 45.617 43.044 187.467 235.192 756.976 1.053.435 52.430 60.339 106.360
395
150.000 -35.177 -9.564 80.150
369.947
-155 -21.131
-23.353 -6.185
110.000
25.000
-5.044 -14.339 -5.000
66.683 50.000
141.212 50.000
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
-4.003
334
182
1.351 714
372 366 508
3.615
3.963 11.326
1.835 1.630 54 5.823 4.192 470 1.579 5.450 7.585
110.121 150.000 92.974 153.838 22.549 50.869 1.027.651 186.342 189.031 238.981 75.226 552.274 52.096 51.146 56.995 322.091 47.645 345.898 40.773 505.686 97.546 91.859 308.845 514.683 127.002 78.720 33.680 511.457 454.400 97.105 453.734 586.400 45.617 43.514 189.047 235.192 762.426 1.061.020 52.430 60.339 106.360
Popp-Snijders Bomenfonds Pos Karemaker Fonds Prinsenhaven Fonds Prof. dr. F.E.J. Kruseman Aretz Fonds Pronk Visser Fonds R.O. van Gennep Fonds Regulus Fonds Reiman-de Bas Fonds René H. van Bokkum Fonds Robert Persman Fonds Romke Kalma Fonds Röpcke-Wynia Fonds Ruarus Bloemkolk Fonds Rudolf Escher Componisten Fonds Rudolph en Barbara Hoppenbrouwers Fonds Sayers Fonds Scato Gockinga Fonds Scheltema-Breet Natuurfonds Schwebsange Fonds Slingsby van Hoven Fonds Smid-Bijl Fonds Sofa Fonds Sonate Fonds Steunfonds Stavoren Straver Fonds Ted Schutten Fonds Theo Quené Fonds Threes Orri Fonds Tienkamp Kuyten Fonds Tijl Fonds Tjerk Jan Buchter Fonds Vader Bos Fonds Van Berkel Fonds Van Cuijck Fonds Van der Ploeg Natuurfonds Van der Vossen-Delbrück Fonds Van Eck-Vollgraff Fonds Van Enter-Westerman Holstijn Fonds Van Heek Boekelo Fonds Van Hoorn-Koster Fonds Van Lange Fonds 81
jaarrekening
86.636 46.419 253.683 56.845 179.124 463.638 219.774 961.647 476.439 648.478 396.106 1.221.626 63.074 13.050 253.683 2.573.530 992.113 126.946 23.659 278.537 179.361 154.607 372.188 96.543 1.225.775 392.661 269.983 73.683 41.495 767.193 83.058 41.510 58.989 143.524 52.344 300.173 1.301.362 307.229 1.296.319
-8.825 -329 -386
1.827 1.290
4.669 8.796 681
125.970
1.827
34.431
-5.605 -5.485 -19.434 2.500
-5.095 -49.579 -85.864
-4.226
50.000
-10.000 -1.679 -143.524
1.650 3.621
1.340
1.944 265
885
425
6.003 9.370
50.000 -48.708
Vermogen 31 dec. 2010
Toevoeging rendement
Onttrekkingen
Toezeggingen
CultuurFondsen op Naam
Vermogen 1 jan. 2010
Vermogen 31 dec. 2010
Toevoeging rendement
Onttrekkingen
Toezeggingen
Vermogen 1 jan. 2010
CultuurFondsen op Naam
77.811 46.090 255.510 56.459 180.413 463.638 219.774 961.647 476.439 653.147 396.106 1.230.422 189.725 13.050 255.510 2.607.961 992.113 128.596 18.054 282.158 173.876 135.173 373.528 93.948 1.176.196 306.797 271.927 73.948 37.268 767.193 83.943 40.000 39.831 59.413 0 52.344 306.177 1.310.730 50.000 307.229 1.247.611
Van Maarseveen Fonds Van Meeuwen Kan Fonds Van Nieuwpoort van Wolferen Fonds Van Raalten van Klaveren Fonds Van Weemen Schoppen Fonds Veerkamp-van Beek Fonds Wanda van de Riet Fonds Wassink-Hesp Fonds Welcker Fonds Wertheimer Fonds Wijnand Goppel Fonds Willem Strietman Fonds Willem van Wolmerum Fonds Wim Bary Fonds Fonds Wim Choufour Wim en Nini H. Fonds Wim Huijskens en Johanna Boon Fonds Wimmen Fonds Wim van Kooten Fonds Zanen-Bakker Fonds Zijfers-de Jong Fonds Zwerver Broersma Fonds
Cultuurfondsen voor Monumenten Cultuurfonds Monumenten Fryslân Cultuurfonds Monumenten Gelderland Cultuurfonds Monumenten Groningen Cultuurfonds Monumenten Noord Brabant Cultuurfonds Monumenten Noord Holland Cultuurfonds Monumenten Overijssel Cultuurfonds Monumenten Utrecht Cultuurfonds Monumenten Zeeland Cultuurfonds Monumenten Zuid Holland
51.512
82
77.436.614 6.435.234 -1.476.366 201.757
82.597.239
40.513 46.313 40.110 44.434 44.324 105.305 489.068 10.007.782 919 50.963 45.781 119.303 167.317 97.326 43.842
271.471 1.185.762 75.971
483.154 3.376.425 503.083 2.455.395 2.774.489 3.597.791 5.516.762 487.283 4.026.575
25.000 573.209
-23.450 -1.762 -1.247 -2.056 -900 -742
464
Vermogen 31 dec. 2010
Toevoeging rendement
535
51.975 226.550 38.752 45.066 38.054 43.533 68.582 105.304 1.062.277 9.857.782 919 47.438 44.570 116.098 167.317 97.676 41.841 90.000 46.550 271.471 1.190.834 76.506
250.000
-150.000 -3.525 -1.212 -3.205
100.000 50.000 5.071
750.000 786.181
23.220.957 1.536.181 Totaal Cultuurfondsen op naam
Onttrekkingen
Toezeggingen
Vermogen 1 jan. 2010
CultuurFondsen op Naam
-2.002 -10.000 -3.450
350
3.164 27.145 3.599 14.266 15.286 17.487 30.856 2.429 36.775
486.317 4.153.571 506.681 3.255.841 2.789.775 3.615.277 5.547.618 489.712 4.063.352
151.006
24.908.144
CultuurFondsen op Naam zonder vermogen Een aantal CultuurFondsen op Naam bouwt geen vermogen op en in enig jaar ontvangen schenkingen komen direct ten gunste van het activiteitenbudget in het opvolgende jaar: Atelierpraktijken Fonds CultuurAmateur Fonds Brabant Fonds Goudvis Korinthiërs Fonds Peter Paul Peterich Fonds Publicatiefonds Zeeland Russisch Cultuur Fonds Van der Kruijs Fonds
525.695
ó Voorzieningen
Het betreft een voorziening voor de verplichting voortvloeiend uit een nalatenschap en pensioenuitkeringen aan weduwen van oud-personeelsleden. 2010 De mutaties gedurende het boekjaar waren als volgt: Stand begin boekjaar 655.811 Betaalde pensioenuitkeringen -149.799
579.555 -85.948
Vrijval / dotatie aan de voorziening
506.012 -21.810
493.607 162.204
Stand ultimo boekjaar
484.202
655.811
Kortlopende schulden Crediteuren uit hoofde van toegezegde subsidies European Cultural Foundation Onkostencrediteuren Overige te betalen posten
Geen van deze schulden heeft een looptijd langer dan één jaar.
ó Niet in de balans opgenomen verplichtingen
2010
2009
2009
22.977.309 2.160.994 1.380.098 563.561
23.384.770 1.945.369 1.158.977 650.981
27.081.962
27.140.097
Ingevolge de herziene overeenkomst van 9 juni 1993 heeft het Prins Bernhard Cultuurfonds de verplichting om jaarlijks 25% van de ontvangen bijdragen van de BankGiro Loterij en de Stichting Aanwending Loterijgelden Nederland af te dragen aan de European Cultural Foundation.
100.657.571 7.971.415 -1.476.366 352.762 107.505.382
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
20.395 102.500 200.000 20.000 80.000 20.300 70.000 12.500
83
jaarrekening
Toelichting op de staat van baten en lasten ó Baten uit fondsenwerving De baten uit fondsenwerving zijn als volgt samengesteld: Collecten Schenkingen CultuurFondsen op Naam Donaties en giften Legaten en nalatenschappen
ó Baten uit acties van derden Werkelijk 2010
Begroting 2010
Werkelijk 2009
1.071.710 8.553.320 1.069.087 244.989
1.000.000 6.000.000 750.000 250.000
1.191.890 6.504.222 771.872 123.432
10.939.106
8.000.000
8.591.416
Collecten Jaarlijks houdt het Prins Bernhard Cultuurfonds een landelijke collecte, genaamd de Anjeractie. De gecollecteerde bedragen worden besteed in de provincie waar de betreffende gelden zijn opgehaald.
De specificatie van de opbrengsten uit Anjeracties is als volgt: Prins Bernhard Cultuurfonds Drenthe Prins Bernhard Cultuurfonds Flevoland Prins Bernhard Cultuurfonds Fryslân Prins Bernhard Cultuurfonds Gelderland Prins Bernhard Cultuurfonds Groningen Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht Prins Bernhard Cultuurfonds Zeeland Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland
Werkelijk 2010
Begroting 2010
31.581 26.982 78.072 170.128 50.279 45.261 108.172 133.269 132.117 89.089 36.806 169.954 1.071.710
Werkelijk 2009
37.254 30.443 94.269 191.433 58.398 58.541 119.160 146.203 132.021 93.093 36.776 194.299 1.000.000
1.191.890
Schenkingen CultuurFondsen op Naam Betreft de in 2010 toegezegde en gelegateerde bedragen ten gunste van een CultuurFonds op Naam, als ook die nalatenschappen ten gunste van een CultuurFonds op Naam waarvan de omvang betrouwbaar is vast te stellen. Donaties en giften Betreft van donateurs en andere schenkers ontvangen bijdragen. De bijdragen van donateurs in 2010 stegen van € 701.287 naar € 784.062 en de overige giften stegen van € 70.585 naar € 285.025. Legaten en nalatenschappen Betreft de ongeoormerkte legaten en nalatenschappen waarvan in 2010 de omvang betrouwbaar was vast te stellen. Inkomsten uit legaten en nalatenschappen zijn gezien hun aard moeilijk te begroten en kunnen jaarlijks sterk fluctueren. 84
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
BankGiro Loterij reguliere bijdrage extra projectbijdragen: BankGiro Loterij Restauratiefonds Museumprijs Restauratie 2009
Stichting Aanwending Loterijgelden Nederland inzake de Lotto inzake de Krasloterij projectbijdrage Sportech Racing bv inzake Runnerz
Werkelijk 2010
Begroting 2010
Werkelijk 2009
13.872.736
13.999.584
1.000.000 100.000 -
100.000 166.666
14.972.736
14.266.250
6.246.517 688.196 -
5.248.844 727.708 30.806
18.154
19.437
21.925.603
15.000.000
20.293.045
Ingevolge de herziene overeenkomst van 9 juni 1993 wordt 25% van de reguliere bijdrage van de BankGiro Loterij en de bijdragen van de Stichting Aanwending Loterijgelden Nederland afgedragen aan de European Cultural Foundation. In 2010 bedroeg deze afdracht in totaal € 5.201.862 (2009: € 4.994.034) en deze is opgenomen onder de bestedingen. De bijdrage van Sportech Racing bv betreft het jaarlijks aandeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds uit het voor de zogenaamde “Koninklijke Fondsen” afgezonderde bedrag.
ó Baten uit beleggingen
Werkelijk 2010
Begroting 2010
Werkelijk 2009
Couponrente Dividenden Interest Gerealiseerde koersverschillen beleggingen Ongerealiseerde waardeverschillen beleggingen Pand Herengracht 474: herwaardering ontvangen huur
122.016 77.295 512.183 1.145.134 10.575.974
Baten uit beleggingen Kosten van beleggingen
12.594.437 601.369
5.750.000 719.500
10.077.383 232.268
Netto beleggingsresultaat
11.993.068
5.030.500
9.845.115
85
jaarrekening
161.835
66.569 528.050 930.774 6.909.057 3.134.124 -1.600.000 108.809
ó Besteed aan doelstellingen Deze post is als volgt samengesteld: Toegezegde financiële bijdragen Vrijgevallen financiële bijdragen Toerekening uitvoeringskosten eigen organisatie
Werkelijk 2010
Begroting 2010
Werkelijk 2009
24.793.860 -1.807.084 1.725.269
25.257.850 -1.250.000 2.154.066
23.490.080 -1.456.438 1.972.659
24.712.045
26.161.916
24.006.301
Werkelijk 2010
Begroting 2010
Werkelijk 2009
Toegezegde financiële bijdragen Betreft de in het boekjaar toegewezen financiële bijdragen en prijsuitreikingen. De toegezegde financiële bijdragen zijn als volgt te specificeren: Landelijk bureau 7.576.378 Provinciale Afdelingen 8.165.543 CultuurFondsen op Naam 3.370.346 Bijdrage aan European Cultural Foundation 5.201.862 Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied 479.731 24.793.860
6.894.998 7.748.047 3.396.028 4.994.034 456.973
25.257.850
CultuurFondsen op Naam uitgegaan van een rekenrente gebaseerd op het 10-jaars rendement op de effectenportefeuille. Het percentage is daarnaast relatief laag omdat de schenkingen ten behoeve van CultuurFondsen op Naam overeenkomstig de wens van de schenker worden toegevoegd aan het vermogen.
ó Toerekening kosten eigen organisatie
De kosten eigen organisatie kunnen worden toegerekend aan de verschillende activiteiten van het Cultuurfonds. De toerekening geschiedt op basis van de daarvoor geldende handreiking van het vfi. Model C op de volgende pagina geeft de uitkomst van deze toerekening. Het overzicht dat daarna volgt laat zien welke kostensoorten voor welk percentage aan de verschillende activiteiten zijn toegerekend. In 2010 zijn de toerekeningspercentages (uit 2007) geactualiseerd op basis van wijzigingen in het personeelsbestand en gewijzigde inzichten over de herkomst van kosten, overeenkomstig de hierboven genoemde handreiking van het vfi. Zo worden de kosten van automatisering nu verdeeld naar rato van het aantal werkplekken inclusief de provinciale afdelingen, in plaats van ingeschatte tijdsbesteding. Bepaalde kosten van communicatiemiddelen (o.m. jaarverslag, website) worden niet langer aangemerkt als gedeeltelijk kosten van besteding, maar toegerekend aan beheer & administratie. Ter vergelijking is de kostenverdeling opgenomen als zouden de toerekeningspercentages niet zijn geactualiseerd.
23.490.080
Vrijgevallen financiële bijdragen Betreft vrijval van de niet door de aanvrager opgevraagde financiële bijdrage. De vrijgevallen bijdragen zijn als volgt te specificeren: Provinciale Afdelingen 1.129.348 685.557 Landelijk bureau 424.436 466.970 CultuurFondsen op Naam 253.300 303.911 1.807.084
1.250.000
1.456.438
De bestedingen kunnen worden uitgedrukt als percentage van de som der lasten en als percentage van de som der baten: bestedingen ten opzichte van som der lasten bestedingen ten opzichte van totale baten
2010
87,7% 57,7%
2009
89,5% 66,7%
2008
89,2% 86,9%
In het percentage bestedingen ten opzichte van de totale baten zijn de in het kader van Cultuurfondsen voor Monumenten de uit de baten 2010 nieuw verstrekte geldleningen aan het Nationaal Restauratiefonds als besteding meegenomen. Het betreft een bedrag van € 1.536.181. Opgemerkt dient te worden dat fluctuaties in het percentage bestedingen ten opzichte van de totale baten in hoge mate wordt beïnvloed door de opbrengsten uit beleggingen. Ter voorkoming van grote fluctuaties in het voor bestedingen beschikbare budget, wordt voor de bepaling van het activiteitenbudget van de 86
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
87
jaarrekening
Financiële bijdragen Uitvoeringskosten eigen organisatie Publiciteit en communicatie Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Afschrijving en rente Kosten beleggingen
Totaal
4.669.066
7.705.105
3.368.957
701.422
860.633
5.681.593 22.986.776
1.596 364.421 15.389 189.305 12.430
1.813 414.016 17.483 215.069 14.121
817 186.523 7.877 96.893 6.362
161 36.658 1.548 19.043 1.250
335 76.550 3.233 39.765 2.611
4.721 1.078.168 45.530 560.075 36.775
960.724 550.086 21.079 142.280 17.025
31.237 44.007 843 3.650 681
583.141
662.502
298.472
58.660
122.494
1.725.269
1.691.193
80.418
5.252.207
8.367.607
3.667.429
760.082
983.127
5.681.593 24.712.045
1.691.193
80.418
204.102 484.075 16.020 341.643 12.939
1.200.784 2.200.342 84.314 1.051.298 68.101 601.369
1.150.628 2.305.869 69.658 954.684 61.236 232.268
650.550
1.058.779
5.206.208
4.774.344
650.550
1.058.779 28.192.984 26.807.987
44.007 843 3.650 681 601.369
Kosten fondsenwerving ten opzichte van baten fondsenwerving Kosten beheer en administratie ten opzichte van totaal lasten Totaal kosten eigen organisatie ten opzichte van activiteitenbudget
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
89
Totaal 2009
22.986.776 22.033.642
Kengetallen
88
Totaal 2010
Beheer en administratie
Werving bateneleggingen
Werving baten acties derden
Werving baten fondsenwerving
Totaal Doelstelling
Europa/Caraïben
Kunst- en cultuureducatie
Beurzen-cluster
Cluster III
Cluster II
Cluster I
Toerekening kosten eigen organisatie
jaarrekening
15,5% 3,8% 19,4%
18,6% 3,2% 18,6%
Toelichting Toerekening kosten eigen organisatie toerekening aan: Doelstelling
Publiciteit en communicatie Communicatie algemeen Communicatie afdelingen Publiciteit BankGiro Loterij Fondsenwerving
Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten
Bureau en bestuurskosten Externe adviseurs Kantoorbehoeften Automatisering Secretariaten afdelingen Bestuurskosten afdelingen Commissies landelijk
Afschrijvingen
€ 408.203 5.246 31.237 756.098
4.721 90%
Fondsenwerving € % 204.102 50% 525 10% 756.098 100%
4.721
2.200.342 84.314
Beheer en administratie
Acties derden € %
31.237 100%
1.078.168 49%
550.086 25%
44.007 2%
44.007 2%
484.075 22%
45.530 54%
21.079 25%
843 1%
843 1%
16.020 19%
1.051.298
560.075
54% 63% 90% 90% 100%
36.775 54%
38.641 21.014 47.755 34.870
20% 25% 17% 10%
142.280 17.025 25%
841 1% 2.809 1%
204.102
841 1% 2.809 1%
3.650 681 1%
3.650 681 1%
1.725.269
1.691.193
1.965.892
1.643.062
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
100% 80% 19% 18%
341.643 12.939 19%
601.369 100% 80.418
49.556
650.550
1.058.779
675.703
871.995
Kosten fondsenwerving ten opzichte van baten fondsenwerving: 18% Kosten beheer en administratie ten opzichte van totaal lasten: 3,1%
90
118.429 154.563 15.970 50.564
2.117 10%
601.369
5.206.208
€ % 204.102 50%
31.237
45.389 176.976 313.833 19.052 4.826
5.206.208
Beleggingen € %
960.724
118.429 193.203 84.054 280.914 348.703 21.169 4.826
Toerekening kosten bij ongewijzigde percentages Totaal kosten
€ %
1.200.784
68.101
Kosten beleggingen Totaal kosten
Totaal 2010
Werving baten
91
jaarrekening
ó Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Werknemersverzekeringen Ontvangen ziekengeld Opleidingen en deskundigheidsbevordering Overige personeelskosten
Werkelijk 2010
Begroting 2010
Werkelijk 2009
1.643.280 215.454 163.588 22.821 -15.564 31.158 139.605
1.735.000 228.000 152.000 26.000 0 47.000 243.500
1.605.445 205.019 135.056 22.806 -17.802 39.882 315.462
2.200.342
2.431.500
2.305.869
Afgezien van de jaarlijkse indexatie (0,96% in 2010) en de periodieke loonsverhogingen, zijn de lonen en salarissen niet gestegen. De pensioenlasten zijn hoger als gevolg van gestegen premies en een nabetaling.
ó Personeelsbestand
De directeur ontvangt geen dertiende maand, eindejaarsuitkeringen of andersoortige bonussen. Belastbare vergoedingen betreft een bijdrage in de ziektekostenverzeking, overeenkomstig het Arbeidsvoorwaarden Reglement dat van toepassing is voor alle werknemers van het Cultuurfonds. De Overige beloningen op termijn betreft een bijdrage in de levensloopregeling, welke is gekoppeld aan pensionering. Het Cultuurfonds is aangesloten bij de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (vfi). Het jaarinkomen van de directeur (in loondienst) blijft binnen het maximum van € 158.115 volgens de vfi Beloningsregeling. Het Cultuurfonds is een vermogensfonds. De bezoldiging van de directeur wordt betaald uit het rendement op eigen vermogen. Deze kosten komen dus niet ten laste van de inkomsten uit eigen fondsenwerving. Voor een toelichting op het beleid en de uitgangspunten voor de directiebezoldiging verwijzen we naar Hoofdstuk 11 Ons financieel Beleid van het jaarverslag. Aan de directeur zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.
ó Bezoldiging Raad van Toezicht
De leden van de Raad van Toezicht, College van Adviseurs en de leden van de vaste adviescommissies ontvangen voor hun werkzaamheden geen beloning. Ook zijn aan hen geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.
Gedurende het boekjaar 2010 was het gemiddeld aantal werknemers 28 fte (2009: 28 fte).
Amsterdam, 26 april 2011,
ó Bezoldiging directeur
Raad van Toezicht, Dr A.H.G. Rinnooy Kan, voorzitter Mr. I.H.J.M. van Waesberghe, vice-voorzitter Mw. prof. dr. S.J.C. Hemels Mr. M.J.E.M. Jager Mr. J.Ch.L. Kuiper Mw. W.J. Maas Mw. drs. J.A.J. Stam Mw. S.J.F.M. Swinkels-van Thiel Mw. mr. H. Troostwijk
Het Prins Bernhard Cultuurfonds wordt geleid door één algemeen directeur/bestuurder. Deze is eindverantwoordelijk voor het beleid en de realisatie van de doelstellingen op zowel provinciaal als landelijk niveau en in Europees verband. De directeur ontving in 2010 hiervoor een marktconforme beloning van € 154.149. Naam Functie Dienstverband
A. Esmeijer Statutair bestuurder /directeur onbepaalde looptijd 40 uur fulltime periode: 1/1 - 31/12
Bezoldiging
Jaarinkomen bruto loon/salaris vakantiegeld
142.807 11.342
140.124 10.738
totaal
154.149
152.871
7.133 775 16.855 9.253
6.938 775 15.953 9.080
188.165
185.617
SV lasten (wg deel) Belastbare vergoedingen Pensioenlasten (wg deel) Overige beloningen op termijn
92
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
2010
2009
93
jaarrekening
Overige gegevens
ó Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
redelijkheid van de door de directie van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Aan: De Directie en de Raad van Toezicht van Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds Wij hebben de in dit verslag op pagina 67 tot en met pagina 93 opgenomen jaarrekening 2010 van Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds te Amsterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de staat van baten en lasten over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met de Richtlijn voor jaarverslaggeving Fondsenwervende instellingen (rj 650). Wij melden dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.
Verantwoordelijkheid van het bestuur De directie van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving Fondsenwervende Instellingen (RJ650). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Amstelveen, 24 juni 2011 kpmg accountants n.v.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de
94
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
S. Haringa ra
95
jaarrekening
Bijlage
Leden van onze raden, commissies, besturen en afdelingen Overzichtelijk op een rij: de leden van de Stichtingsraad (Raad van Toezicht, College van Adviseurs en Bestuur), adviescommissies en afdelingsbesturen. Plus het bestuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds Nederlandse Antillen en Aruba in 2010.
Raad van Toezicht
De leden van de Raad van Toezicht hebben zitting tot 1 januari van de tussen haakjes vermelde jaartallen.
ó College van Gedelegeerden
Dr. A.H.G. Rinnooy Kan (2013, voorzitter), voorzitter Sociaal-Economische Raad Relevante nevenfuncties: Voorzitter Raad van Commissarissen Het Concertgebouw n.v. Lid Raad van Toezicht Stichting Kröller-Müller Museum Lid Raad van Toezicht en Advies Stichting World Press Photo Voorzitter Goede Doelen Platform Voorzitter Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen Mr. I.H.J.M. van Waesberghe (2014, vice-voorzitter), oud-lid Management Council ing Groep n.v. Relevante nevenfuncties: Lid Raad van Advies Nederland Cares Amsterdam Lid Raad van Advies Sieboldhuis Mr. J.Ch.L. Kuiper (2014), oud-lid Raad van Bestuur abn amro Bank n.v. Relevante nevenfuncties: Penningmeester Mondriaan Stichting Lid Raad van Toezicht Nexus Voorzitter Stichting voor Ooglijders Penningmeester Stichting Democratie en Media
ó Leden
Mw. prof.dr. S.J.C. Hemels (2014), hoogleraar belastingrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, senior professional support lawyer Allen & Overy llp Relevante nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Amsterdams Historisch Museum Bestuurslid Nederlandse Orde van Belastingadviseurs Lid wetenschappelijke begeleidingscommissie Geven in Nederland 96
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
97
bijlage
Relevante nevenfuncties Penningmeester European Cultural Foundation Penningmeester Vereniging Rembrandt Penningmeester Stichting Nationaal Fonds Kunstbezit
Bestuurslid Vereniging Kunst Cultuur Recht Mw. W.J. Maas, algemeen directeur avro Relevante nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Beeld & Geluid Lid Raad van Toezicht unicef Nederland Vice-voorzitter bestuur Co-productiefonds Binnenlandse Omroep
Vergaderdata: 22 februari, 26 april, 21 juni, 25 oktober, 13 december
ó Financiële Audit- en Beleggingscommissie
Mr. J.Ch.L. Kuiper, voorzitter Mr. I.H.J.M. van Waesberghe, vice-voorzitter Dr. A.H.G. Rinnooy Kan Mr. J.E. Bauer Mw. dr. A. Esmeijer, adviseur Drs. J.H. van Beem, ambtelijke ondersteuning Mw. drs. P.J. Strooper RA, ambtelijk secretaris Vergaderdata: 22 februari, 26 april, 25 oktober, 13 december
Mw. mr. H. Troostwijk (2014), Staatsraad i.b.d. in de Raad van State Relevante nevenfuncties: Bestuurslid Stichting Afwikkeling Maror-gelden Overheid (samo) Plv. lid College van Beroep voor het hoger onderwijs Vice-voorzitter Raad voor de Journalistiek Voorzitter klachtencommissie Centrum voor Hyperthermie
ó Leden vanuit de provinciale afdelingen
Drs. C.G.A.A. Brekelmans (2011), oud-burgemeester gemeente Borne Relevante nevenfuncties: Voorzitter Filmhuis De Keizer Penningmeester Stichting THF Nieuwe Markt Voorzitter Regionaal Historisch Centrum Overijssel
Bestuur
Mw. dr. A. Esmeijer, statutair bestuurder/directeur
College van Adviseurs
Mr. J.E. Bauer (2013), voorzitter Raad van Bestuur De Hartekamp Groep Relevante nevenfuncties: Voorzitter Stichting Bijzondere Leerstoelen Natuurbeheer Bestuurslid Vereniging Bedrijfstak Zorg Lid Raad van Commissarissen Woningstichting Haag Wonen Bestuurslid Stichting RegioPlus
Mr. M.J.E.M. Jager (2014), oud-commissaris van de Koningin Provincie Flevoland Relevante nevenfuncties: Voorzitter Stichting Vluchteling Voorzitter Stichting Nationaal Erfgoed Hotel de Wereld Lid bestuur Stichting Shahrzad News Lid Raad van Toezicht marin Stakeholders Association Lid bestuur Stichting Fondsenbeheer Nederland Lid bestuurlijke adviescommissie Natuuractiviteitencentrum Oostvaardersplassen, Staatsbosbeheer Lid Comité van Aanbeveling Apollo Ensemble Voorzitter Stichting Cultuurspoor nl
Mw. drs. J.W.M. Buys (2012), directeur Fontys Lerarenopleiding Tilburg Relevante nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Cito Lid Raad van Toezicht Cultuurnetwerk Nederland Voorzitter Stichting de Uitlok Bestuurslid Festival Boulevard Bestuurslid November Music Bestuurslid Erasmus Festival
Mw. drs. J.A.J. Stam (2012), oud-burgemeester gemeente De Marne Relevante nevenfuncties: Voorzitter KunstStation C Voorzitter Groninger Archieven (Regionaal Historisch Centrum Groningen) Voorzitter Capella Frisiae Voorzitter Regiekamer Naar een Rijke Waddenzee Voorzitter Raad van Commissarissen Lefier
Prof. dr. R.H. Dijkgraaf (2014), president Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (knaw), hoogleraar Mathematische Fysica aan de Universiteit van Amsterdam Relevante nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Teylers Museum Lid Raad van Toezicht Gerrit Rietveld Academie Lid Raad van Toezicht Van Gogh Museum
ó Adviseur
Drs. A.A. Fock, adviseur namens de European Cultural Foundation, managing director Foreman Capital 98
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
99
bijlage
Prof.dr. J.M. Koppenol (2014), hoogleraar Oudere Nederlandse Letterkunde en Historische Nederlandse Letterkunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam Relevante nevenfuncties: Bestuurslid Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren Bestuurslid Jan Wagenaar Stichting Redactielid Neerlandistiek.nl
Mw. drs. M.J.H. Willinge (2014), adviseur Nederlands Architectuurinstituut Relevante nevenfuncties: Secretary General International Confederation of Architectural Museums Lid Raad van Toezicht Stichting Glas Lid bestuur Stichting Mart van Schijndel Adviseur Stichting bonas Adviseur Stichting Dom van der Laan
Prof.dr. V. Manuth (2014), hoogleraar Kunstgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen Relevante nevenfuncties: Honorair conservator Nederlandse Schilderkunst Zeventiende Eeuw, Rijksmuseum Amsterdam Voorzitter opleidingscommissie Landelijke Onderzoeksschool Kunstgeschiedenis Lid Raad van Toezicht Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie Lid Raad van Toezicht Stichting Museum het Valkhof Lid Raad van Adviseurs Vereniging Rembrandt Lid Bestuur Golestan Stichting, nias (knaw) Bestuurslid Stichting Paul Guyot Redactielid Oud Holland Bestuurslid Stichting Nijmeegse Kunsthistorische Studies Bestuurslid jaarlijkse Horst Gerson-lezing Rijksuniversiteit Groningen Lid wetenschappelijk-adviescommissie Bestandcatalogus Nederlandse schilderkunst zeventiende eeuw, Rijksmuseum Amsterdam
Adviescommissies ó Adviescommissie Geschiedenis & letteren
Prof. dr. J.M. Koppenol, voorzitter, hoogleraar Oudere Nederlandse Letterkunde en Historische Nederlandse Letterkunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam Prof. dr. A.M. Bevers, hoogleraar Cultuurwetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Prof. dr. B.J.F. Colenbrander, hoogleraar Architectuurgeschiedenis en -theorie aan de Technische Universiteit Eindhoven Mw. dr. E.M. Kloek, universitair hoofddocent Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht Mw. prof. dr. G.M.M. Kuipers, universitair docent Sociologie en Antropologie aan de Universiteit van Amsterdam en bijzonder hoogleraar Studie van langetermijnprocessen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Drs. M.P. van Maarseveen, directeur Drents Museum Dr. M.P.J. Sanders, universitair docent Algemene Cultuurwetenschappen en Literatuurwetenschappen aan de Radboud Universiteit Nijmegen Mw. prof. dr. C.G. Santing, universitair hoofddocent Cultuur- en Wetenschapsgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen Prof. dr. F.C.W.J. Theuws, hoogleraar Historische Archeologie aan de Universiteit van Amsterdam Prof. dr. H. te Velde, hoogleraar Vaderlandse Geschiedenis aan de Universiteit Leiden
H. van der Meulen (2013), directeur Koninklijk Conservatorium Den Haag Relevante nevenfuncties: Bestuurslid Holland Symfonia Bestuurslid Nederlandse Dansdagen Bestuurslid Roots & Routes Bestuurslid Johan Wagenaar Stichting Bestuurslid Stichting Atumpan Bestuurlid Iordans Viooldagen/Davina van Wely Concours Stichting Mariage Linglinsou
Secretariaat: mw. drs. H.A.M. Deijkers Vergaderdata: 9 maart, 1 juni, 14 september, 16 november
ó Adviescommissie Beeldende Kunst
Prof. dr. V. Manuth, voorzitter, hoogleraar Kunstgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen Lic. P.G.A. van den Bossche, directeur-conservator Kunstmuseum aan Zee Prof. dr. T.M. Eliëns, hoofd Collecties Gemeentemuseum Den Haag, bijzonder hoogleraar Industriële Vormgeving aan de Universiteit Leiden Mw. drs. N.F.M. Gast, freelance kunsthistoricus en adviseur kunst in de openbare ruimte Prof. drs. F.P.J. Gierstberg, hoofd tentoonstellingen Nederlands Fotomuseum en bijzonder hoogleraar Fotografie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Mw. drs. J. Kiers, directeur Museum Amstelkring Ons’ Lieve Heer op Solder
J.W.A. van Veen (2013), directeur Amsterdams Uitburo (a.i.) Relevante nevenfuncties: Bestuurslid act (belangenvereniging voor professionele acteurs) Voorzitter Raad van Toezicht Theaterfestival Voorzitter Springdance Festival Voorzitter overlegstructuur Amsterdams Culturele Instellingen Partner Amsterdamse Alliantie Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Circolo
100
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
101
bijlage
Mw. dr. M.K. van Mechelen, universitair docent Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam Mw. dr. J.A.H. Reynaerts, conservator Schilderijen negentiende en twintigste eeuw, Rijksmuseum Amsterdam Mw. drs. W.M. Sütö, conservator Moderne en actuele kunst Stedelijk Museum Schiedam Secretariaat: drs. H. van Straten Vergaderdata: 18 februari, 20 mei, 9 september, 18 november
Mw. C. Thompson, artistiek directeur Amsterdam Sinfonietta Mw. J.H. Vink-Dijk, sopraan, docent Secretariaat: mw. drs. E. Overweel Vergaderdatum: 11 juni
ó Adviescommissie Beurzen
Prof. dr. R.H. Dijkgraaf, voorzitter, president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (knaw), hoogleraar Mathematische Fysica aan de Universiteit van Amsterdam Mw. prof. dr. P.A. Dykstra, hoogleraar Empirische Sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Mw. prof. dr. M.E. Halbertsma, hoogleraar Kunst- en Cultuurwetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Mw. prof. dr. O.M. Heynders, hoogleraar Vergelijkende Literatuurwetenschap aan de Universiteit van Tilburg Mw. drs. M. Hoogenboom, lector Kunstpraktijk en Artistieke Ontwikkeling aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten Prof. dr. F.J. van Sluijs, hoogleraar Chirurgie van gezelschapsdieren, vice-decaan voor Onderwijs van de faculteit Diergeneeskunde aan de Universiteit Utrecht
Leden subcommissie Beeldende Kunst Mw. I. Hans, vormgever Mw. dr. M. Unger, kunsthistoricus Vergaderdata: 18 februari, 9 september
ó Adviescommissie Muziek
H. van der Meulen, voorzitter, directeur Koninklijk Conservatorium Mw. C. Dulfer, saxofonist A. Heidweiller, artistiek leider YO! opera S.A.M.M. Rijven, muziekjournalist, programmamaker, dj Dr. E. Vetter, wetenschappelijk medewerker Muziekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, journalist Drs. L.C. Vlaardingerbroek, artistiek leider ZaterdagMatinee/klassieke concerten van de publieke omroep
Secretariaat: mw. H.E.G. Vluggen-Hamaekers Vergaderdata: 8 juni, 9 november
ó Adviescommissie Monumentenzorg
Mw. drs. M.J.H. Willinge, voorzitter, adviseur Nederlands Architectuurinstituut Prof. dr. J.C. Bierens de Haan, adjunct-directeur en hoofd wetenschappelijke collectie Paleis Het Loo Nationaal Museum, bijzonder hoogleraar Erfgoed van monument, tuin en landschap aan de Vrije Universiteit Amsterdam Ir. M.A. de Boer, bouwkundig adviseur Bureau Weesperzijde Drs. P.G.J. Breukink, directeur Stichting Oude Groninger Kerken Mw. ir. H.C. Brouwer, senior architect Rijksgebouwendienst, docent aan de Technische Universiteit Delft Mw. A.M.E.M. van Heuven, directeur Landschapsbeheer Nederland Dr. ir. C.S.T.J. Huijts, directeur Vereniging Hendrick de Keyser Drs. G.P. Karstkarel, architectuurhistoricus, publicist Mw. drs. H. Land, adviseur erfgoededucatie en publieksbereik J. Nieweg, directeur Museumstoomtram Hoorn-Medemblik Ir. E.J. Nusselder, restauratiearchitect, bouwhistoricus, adviseur Monumentenzorg
Secretariaat: mw. drs. E. Overweel Vergaderdata: 3 februari, 9 juni, 29 september, 1 december
ó Adviescommissie Theater
J.W.A. van Veen, voorzitter, directeur Amsterdams Uitburo (a.i.) Mw. Drs. D.G.P. Cremers, artistiek directeur Theaterwerkplaats Generale Oost Mw. H.K.G. Draaijer, artistiek leider Theatergroep dox Mw. S. den Hamer, directeur eye Film Instituut Nederland L.W.M.G. Vaessen, directeur De Lindenberg Drs. J.L.M. Zoet, directeur Rotterdamse Schouwburg Secretariaat: mw. drs. M. Groenink Vergaderdata: 11 februari, 17 juni, 30 september, 9 december Leden Muziekbeurzencommissie Mw. E. Corver, pianist, docent P. Komen, pianist, docent Drs. H. Mantel, bassist, musicoloog B. Schneemann, artistiek leider van het Nederlandse Blazers Ensemble, docent 102
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Secretariaat: drs. H.A. Dijkstra Vergaderdata: 4 maart, 27 mei, 23 september, 25 november
103
bijlage
ó Adviescommissie Natuurbehoud
Mw. prof. dr. C.J.M. Zijlmans, hoogleraar in de Geschiedenis en theorie van de beeldende kunst van de nieuwste tijd aan de Universiteit Leiden
Mr. J.E. Bauer, voorzitter, voorzitter Raad van Bestuur De Hartekamp Groep Drs. W.H. Ferwerda, algemeen directeur International Union for the Conservation of Nature (iucn) Nederland Drs. D.T. de Graaf, directeur Regionaal Historisch Centrum Limburg Ir. D.G. Houtgraaf, hoofd sector kennisuitwisseling bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Prof. dr. J. van der Meer, marien ecoloog aan het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, bijzonder hoogleraar Populatie-ecologie van het mariene milieu aan de Vrije Universiteit Amsterdam Mw. drs. A.L.L.M. Verbers, projectleider cultuurhistorie en aardkundig erfgoed Landschapsbeheer Groningen Mw. prof. dr. L.E.M. Vet, directeur Nederlands Instituut voor Ecologie Drs. T.J. Wams, directeur Natuurbeheer Vereniging Natuurmonumenten
Secretariaat: drs. H. van Straten Vergaderdata: 19 januari, 19 april, 14 juni, 3 september, 25 november
Afdelingsbesturen ó Afdelingsbestuur Drenthe
J. Tichelaar, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Drenthe Mw. drs. J.A. Timmer, vice-voorzitter, programmamaker rtv Drenthe S.B. Dekker, penningmeester, oud-hoofd Centrum Beeldende Kunst Drenthe J.G. de Boer, directeur Vastgoed De Boer Mw. F.B.M. Kilian, beeldend kunstenaar, adviseur beeldende kunst Mr. J.H. van der Laan, burgemeester gemeente Noordenveld Mw. drs. L. Lanjouw, cultureel ondernemer Mw. A.H. Nysingh, hoofd culturele zaken/kunsteducatie Noordoostpolder P.H. Snijders, burgemeester gemeente De Wolden Ir. H. Zwaving, oud-accountmanager Dienst Landelijk Gebied (dlg) Drenthe, Ministerie Landbouw, Natuur en Voedselbeleid (lnv)
Secretariaat: drs. M. Kahlman Vergaderdata: 23 maart, 28 september, 7 december
ó Commissie Fondsenwerving & Communicatie
Mw. prof. dr. S.J.C. Hemels, voorzitter, hoogleraar Belastingrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, senior professional support lawyer Allen & Overy LLP Drs. J.C. van Deth, oud-directeur Nederlandse Hartstichting Mw. drs. C.M.L. Hijmans van den Bergh, partner Boer & Croon R.M. van Kralingen, oprichter Innoa, Innovatie van markten en merken (tot 1.06.10) Mw. A. Lansberg, directeur Holland Financial Centre Mr. D. van Laren, director KPMG Meijburg & Co (tot 1.06.10) Mr. A.J.H. Loomans, charity manager Charity Desk Rabobank Nederland Mw. S. Stolte, voorzitter Nederlands Centrum voor Directeuren en Commissarissen
Ambtelijk secretaris: mw. drs. J.Y.M. Habets Administratieve ondersteuning: mw. R. Dijkstra-Popma, mw. G.R. Bartelds
ó Afdelingsbestuur Flevoland
L. Verbeek, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Flevoland Drs. J.W. de Vletter, vice-voorzitter, voorheen directeur woningcorporatie Mw. G.N. Sweringa, penningmeester, directeur woningcorporatie Mw. S. Kramer-Brouwer, secretaris, oud-wethouder Mw. A.J. Geluk-Geluk (tot 17.6.10), agrarisch ondernemer, gemeenteraadslid Mw. A. Meun-Koffeman, administratief medewerker mkb Mw. A. Voogd-de Boer, docent, coach F.J. Borst (tot 25.10.10), gepensioneerd Mw. A. Bangma-Roosendaal, pr en kwaliteitsmanagement V.J.M. Sprenkels, zelfstandig consultant Mw. J.M.C. van Berkum, projectadviseur beeldende kunst en architectuur C.H.A. de Kruijk, docent kunstvakken/ckv Mw. H. Binksma-Martens (vanaf 23.9.10), ondernemer/galeriehouder, docent Textiel
Secretariaat: drs. M. Tummers Vergaderdata: 28 april en 12 oktober 2010
ó Wertheimer-Stichting
Het bestuur van de Wertheimer-Stichting is ingesteld volgens de bepalingen in het testament van de schenker van het Wertheimer Fonds. De stichting adviseert het bestuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds over de bestedingen uit het Wertheimer Fonds. Mw. drs. M.J. Sanders-ten Holte, voorzitter, honorair consul van de republiek Botswana in Nederland Drs. T.L. Tromp, secretaris/penningmeester, hoofd Bestedingen en directiesecretaris Prins Bernhard Cultuurfonds Drs. F.P.M. Boots, voorzitter Bond van Nederlandse Amateur Fotografen Verenigingen W. Diepraam (tot 1.07.10), fotograaf, verzamelaar Dr. J.B.J. Teeuwisse, directeur Museum Beelden aan Zee 104
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Ambtelijk secretaris: mw. H.M. Sweerts
ó Afdelingsbestuur Fryslân
J.A. Jorritsma, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Fryslân Drs. H. Wondaal, penningmeester, directeur Eurorouting Nederland bv Mw. drs. G.M.J. van Heerbeek, directeur Kunstuitleen Friesland 105
bijlage
Mw. T.A. Huisman, managementconsultant G.J.H. Hemmes (vanaf 1.6.10), mediator J.W. Boekhoven (vanaf 1.6.10), burgemeester gemeente Nijefurd
Mw. A.M.G. Krijgsheld-Scholtens, bestuursassistent Raad van Bestuur Lentis, redacteur Krödde Dr. J.P. Rehwinkel, burgemeester gemeente Groningen Vacature
Bestuursadviseur: mw. mr. drs. J.A. de Vries, gedeputeerde provincie Fryslân Ambtelijk secretaris: mw. M. Julianus (tot 1.6.10) Ambtelijk secretaris: mw. M.H.L. Ganzinga-Sutman Meijer (vanaf 1.9.10) Administratieve ondersteuning: mw. C. Nieuwhof-Kuiken (vanaf 1.9.10)
Ambtelijk secretaris: mw. M. Harmsen Administratieve ondersteuning: mw. L.H.F. Louis
ó Afdelingsbestuur Limburg
ó Afdelingsbestuur Gelderland
L.J.P.M. Frissen, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Limburg Mr. dr. A.H.A. Lutters, vice-voorzitter, adviseur Mr. J.B.J.M. Stijnen, secretaris, chef Kabinet van de commissaris van de Koningin P.L.M. Geraets RA, penningmeester, strategisch financieel adviseur Provincie Limburg J.W.G. Derkx, stafmedewerker communicatie Limburgs Museum, publicist Mw. M.E.J. Huijbregts, directeur Centrum voor de Kunsten Roermond Mr. A.M.G. Gresel, voorzitter Waterschap Peel en Maasvallei Mw. M.G.H.C. Oomen-Ruijten, lid Europese Parlement Mw. drs. C.A.M. Hanselaar van Loevezijn, burgemeester gemeente Roerdalen Drs. W.E.E.M. van Damme, directeur private banking abn amro L.M.J. Reijnders, musicus, componist
C.G.A. Cornielje, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Gelderland Drs. A.T.H. van den Hout, penningmeester*, adviseur Drs. J.C.G.M. Berends, burgemeester gemeente Harderwijk D.G.J. Fabius, raadsadviseur van de minister van Justitie Mw. drs. A.M. Gerhartl-Witteveen**, oud-directeur Museum Het Valkhof Mw. M.A.P. van der Ham**, regisseur amateurtheater A.J.J. van der Heiden (tot 10.12.10), oud-wethouder Cultuur gemeente Beuningen Drs. M. Nibbering, adviseur A. Nijhuis** (tot 10.12.10), adviseur/projectcoördinator Muziek bij de Stichting voor Kunst en Cultuur Gelderland Mw. C.J.R.M. Roorda-Paardekooper (tot 8.10.10), docent Kinderopvang, ambtenaar Burgerlijke Stand Drs. J.A. de Ruiter, burgemeester Zevenaar Drs. P.M. Cuypers, historicus P.R.J. de Bruin (vanaf 10.12.10), wethouder gemeente Wijchen D.J. Bolt (vanaf 10.12.10), musicus bij het Gelders Orkest Mw. M. Schriks (vanaf 10.12.10), uitgever
Ambtelijk secretaris: mw. M.H.F.L. van Eijs Administratieve ondersteuning: mw. S.S.F. Houben-Essers
ó Afdelingsbestuur Noord-Brabant
Prof. dr. W.B.H.J. van de Donk, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Noord-Brabant P. Neeb, vice-voorzitter, burgemeester gemeente Halderberghe Mw. S.J.F.M. Swinkels–van Thiel (tot 13.12.10), secretaris, voorzitter Stichting Gemerts Atelier Mw. drs. R.W. Verhoef–Bouwknegt, penningmeester, biochemicus Mw. drs. M.L.J. van Schijndel, directeur cbkv De Krabbedans Mw. drs. G.M. Mittendorff (tot 13.12.10), wethouder/loco-burgemeester gemeente Eindhoven Mw. A. Swinnen, dansconsulent, trainer/coach Drs. A. Clement, musicus O.B.W. Douwes Dekker, redactielid Brabant Cultureel Drs. W.M. Wamsteker (tot 12.12.10), fysicus Ir. A. Wijnen (vanaf 12.3.10), architect
Ambtelijk secretaris: mw. W.J. Kuit Administratieve ondersteuning: mw. H.J.T. den Besten * voorzitter Voorbereidingscommissie ** lid Voorbereidingscommissie
ó Afdelingsbestuur Groningen
Drs. M.J. van den Berg, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Groningen Mw. H.K. Pot, vice-voorzitter, burgemeester gemeente Appingedam Mw. B. Beugels, hoofd Muziek-, Dans- en Theaterschool Veendam Drs. P. Sijpersma, hoofdredacteur Dagblad van het Noorden Mw. C.A.M. van Tright-Steures, oud-directeur van ivak Delfzijl Mw. M.G. Schreur, penningmeester, voorzitter college van bestuur Openbaar Onderwijsgroep Groningen Mw. drs. M.F. van Klinken, oud-directeur Vesting Bourtange Prof. mr. dr. J.G. Brouwer, hoogleraar Rechtsgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen 106
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Ambtelijk secretaris: P.H.J.C Rutgers Administratieve ondersteuning: mw. D. van der Sanden-van Os (vanaf 1.2.10) Ambtelijke ondersteuning/fondsenwerving: J.M.C.M. Deckers Projectadviseur: mw. J. Rutten-Nass
107
bijlage
ó Afdelingsbestuur Noord-Holland
Ambtelijk secretaris: Mw. G.T.M. Bruggeman Administratieve ondersteuning: Mw. H. Albers (vanaf 1.11.10)
J.W. Remkes (vanaf 1.7.10), voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Noord-Holland Mw. M.A.M. van der Poel, vice-voorzitter, directeur Blooming Groep Drs. R.A.P. Wortelboer, penningmeester, chef Kabinet van de commissaris van de Koningin Mr. S.J.P. van Geldorp LL.M., oud-wethouder gemeente Waterland Mw. E.M. Ludenhoff-van Nimwegen, theaterproducent/coördinator Zina-platform Mr. J.T.J. Schaper, oud-wethouder gemeente Hoorn Mw. E. Alvares, medewerker programma’s en projecten Theater Instituut Nederland Drs. E.J. Roest, burgemeester gemeente Laren Mw. ir. M.A. Verhoef, lid Raad van Bestuur Spirit
ó Afdelingsbestuur Utrecht
R.C. Robbertsen, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Utrecht Dr. J. Streng, waarnemend burgemeester gemeente Abcoude Mw. mr. R.G. Westerlaken-Loos (vanaf 1.9.10), penningmeester, burgemeester gemeente Lopik Mr. B. Thomas (vanaf 1.8.10), chef Kabinet van de commissaris van de Koningin Ambtelijk secretaris: Mw. drs. E.H.A.M. Vlemmings Adviseur: Mw. drs. M.C.T. Stolker (vanaf 18.1.10) Adviescommissie Dr. J. Streng, voorzitter, waarnemend burgemeester gemeente Abcoude Mw. mr. E.S.C. Erkelens-Buttinger, oud-archiefinspecteur Mw. drs. E. Hanselaar, programmeur Theater Aan de Slinger Mw. dr. A.M.E.L. Hoogenboom, universitair hoofddocent Kunst en Cultuurwetenschap aan de Universiteit Utrecht Dr. F.J.W. van Kan, directeur Het Gelders Archief Mw. drs. K.D.N. Kuypers, muziekconsulent Kunsthuis Utrecht
Ambtelijk secretaris: Mw. P. van den Booren Administratieve ondersteuning: Mw. V.M. Dijkstra (tot 1.11.10) Commissie Muziek H.L. Habets W. Hakhoff Mw. drs. G.J.D. Smit-Pasveer R.E. Voogd Mw. M.A. de Vries Mw. J.J. Westerveld
ó Afdelingsbestuur Zeeland
Mw. drs. K.M.H. Peijs, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Zeeland Dr. A.P. de Klerk, vice-voorzitter, adviseur landschap en historie Stichting Cultureel Erfgoed E.J.M. Wijffels, penningmeester Mw. mr. M.J.P. Heuvelmans, notaris C.R.M.M. Linssen, oud-wethouder gemeente Goes J. Hut, directeur Zeeuwse Muziekschool, regio Oosterschelde Mw. L.W.D. Geluk-Poortvliet
Commissie Opdrachten Drs. H. Wilmink
ó Afdelingsbestuur Overijssel
Mr. G.J. Jansen, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel P.E.J. den Oudsten, vice-voorzitter, burgemeester gemeente Enschede Mr. J. Mulder, penningmeester, chef Kabinet commissaris van de Koningin Mw. I.E.C. Blans, communicatiedeskundige Mw. drs. H.J.W. Brokmeier, oud-docent Klassieke talen Mw. J.M. van Davenhorst-van der Hoort, PR-medewerker Dr. C.M. Hogenstijn (tot 22.3.10), beleidsmedewerker Stadsarchief en Atheneumbibliotheek J.G. Kristen, oud-gedeputeerde J. Kroesen, directeur theater De Voorveghter W.J.G.M. Waanders (tot 22.3.10), directeur Waanders Uitgevers, Drukkers, Boekverkopers Mr. drs. R.G. Welten, burgemeester gemeente Borne Mr. Th. Bakhuizen (vanaf 28.6.10), oud-gemeentesecretaris Mr. J.R. van Dijk (vanaf 28.6.10), zelfstandig organisatieadviseur
108
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
Ambtelijk secretaris: mw. drs. A.H.C. Keijzer Adjunct-secretaris: mw. K. Louwerse Administratieve ondersteuning: mw. C. Gideonse Financieel adviseur: D. Janse
ó Afdelingsbestuur Zuid-Holland
J. Franssen, voorzitter, commissaris van de Koningin in de provincie Zuid-Holland Mr. K.E. van Ginkel, vice-voorzitter, zakelijk leider en plv. directeur Museum Boijmans Van Beuningen Mw. drs. L.E.J. Engering Aarts, penningmeester, oud-wethouder Financiën en Cultuur gemeente Den Haag Mw. drs. H.J. van Heemst, zelfstandig interim manager, Facet Groep Interim Management 109
bijlage
ó Bestuur Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch gebied
T.P.J.M. Oosterman, dirigent, docent Muziek Conservatorium van Amsterdam en Het Utrechts Conservatorium Prof. ir. W. Patijn, decaan Faculteit Bouwkunde TU Delft Mw. drs. G.W. Bouma (vanaf 1.10.10), beleidsadviseur Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur W.H. de Gelder (vanaf 1.7.10), burgemeester gemeente Alphen aan den Rijn
Curaçao W.R.F. Curiel, voorzitter Drs. S.F. Jonis, secretaris Mw. E.J. Page-Arrindell, wnd. secretaris G.F.M.A. Schob, AA, penningmeester Drs. S.M. de Sola, wnd. penningmeester Mw. A.J. Broertjes Mw. M. Smeets-Muskus Mw. M. Russel-Capriles Mr. W. van Bokhorst
Ambtelijk secretaris: mw. drs. M.E. Struving Ambtelijk secretaris regiocommissie Den Haag: G. Spierenburg (tot 1.3.10) Administratieve ondersteuning: mw. A.L. Lubbers en mw. S. Doerga (tot 1.10.10) Administratieve ondersteuning: M. Bonemeijer (vanaf 1.5.10) commissie Noord W.H. de Gelder, voorzitter P. Cornelissen Mw. M.S. van Dijk J.G. de Hair Mw. drs. J.M. Mesters T.P.J.M. Oosterman M. Verhoeven
Aruba Mw. A.C. van Romondt, wnd. voorzitter Drs. ing. E.N. Lopez ra Mw. L.B. Croes Drs. F.R. Sint Jago J.U. Maduro Mw. M.E. Hage-Barbour F.W. Giel
commissie Zuid Mw. drs. H.J. van Heemst, voorzitter Mw. drs. S.A.M. Ammerlaan Mw. N. Bettonviel Mw. drs. G.W. Bouma Drs. H.M. van den Hoek Ostende Drs. O. van der Pluijm
Bonaire H.F. Domacassé, gezaghebber van het Eilandgebied Bonaire Mr. dr. G.A.E. Thodé, vertegenwoordiger Mw. mr. P.D. Alee St. Maarten Mr. F.E. Richards, gezaghebber van het Eilandgebied St. Maarten Mw. drs. J. Wuite, vertegenwoordiger
ó Contactpersonen bij de provincie
drenthe: drs. B.F. Potjer, hoofd stafgroep Kabinet flevoland: J.C. Helder, hoofd stafgroep Kabinet fryslân: mw. A. Bodewitz, hoofd afdeling Cultuur, Taal en Onderwijs gelderland: drs. H. Steenbergen, hoofd afdeling Subsidieverlening groningen: mw. mr. G.E. Boerma, hoofd Communicatie en Kabinet limburg: mr. A.C.J.M. de Kroon, algemeen directeur provincie Limburg noord-brabant: ir. F.J.L. van Dooremalen, directeur sco noord-holland: drs. R.A.P. Wortelboer, sectormanager Kabinet overijssel: mr. J. Mulder, chef Kabinet en mw. dr. ing. G.J.M. Vos, hoofd Eenheid Bestuurlijke Aangelegenheden utrecht: mr. B. Thomas, hoofd Kabinetszaken zeeland: R.R. Westerhout, clustercoördinator Cultuur en Jeugd zuid-holland: mw. drs. I.W.M. Wooning, hoofd bureau Cultuur
110
jaarverslag prins bernhard cultuurfonds 2010
St. Eustatius H.C.I. Gittens, Macc, cpa, gezaghebber van het Eilandgebied St. Eustatius Mw. C.D.H. Duinkerk, vertegenwoordiger Saba J.G.A. Johnson, M. Ed., gezaghebber van het Eilandgebied Saba Mw. O.M. Simmons, vertegenwoordiger Administratieve ondersteuning: Mw. I. Alexander en mw. E. Fontilus
111
bijlage
112