JAARVERSLAG De notaris: advies op mensenmaat

JA ARVE RS L AG 2006

De notaris:

advies op mensenmaat

De notaris:

advies op mensenmaat

Voorwoord van de voorzitter

Het notariaat in cijfers

Pierre Nicaise p. 2

p. 14 De notaris: advies op mensenmaat p. 4

En als?

Hoe?

En als ik nu eens, net als m’n vader, ondernemer word?

Hoe kan ik mijn bedrijf uitbreiden en tegelijkertijd mijn gezin beschermen?

Waarom? Waarom zouden we vandaag ons droomhuis niet kopen?

I N H O U D S TA F E L


Nuttige info De KFBN,

p. 34

de gemeenschapsraden en de notariële instellingen in 2006 p. 20

Wanneer? Waar?

Wanneer moeten we aan later denken, om zo onze kinderen en kleinkinderen een steuntje in de rug te geven?

Waar kunnen we advies op maat krijgen om onze toekomst te verzekeren?

Overal waar in dit jaarverslag “hij” of “hem” wordt vermeld om naar de notaris in het algemeen te verwijzen, wordt ook “zij” of “haar” bedoeld.

Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

1


VOORWOORD

In ons beroep draait alles om mensen. Onze cliënten komen immers bij ons langs met hun zorgen en wensen op sleutelmomenten in hun leven: denk maar aan het afsluiten van een samenlevings- of huwelijkscontract, de aankoop van een woning, het opstarten van een onderneming of het afhandelen van een nalatenschap. Onze cliënten moeten op deze belangrijke en vaak emotionele momenten beslissingen nemen die hun leven ingrijpend en blijvend kunnen beïnvloeden. Objectief en gepersonaliseerd advies is dan ook geen overbodige luxe. En dat is net wat de notaris te bieden heeft. Hij zorgt voor zekerheid in het rechtsverkeer tussen mensen met vaak tegengestelde belangen. De notaris speelt ook een sociale rol in die zin dat hij cliënten die om een of andere 2

reden niet zo sterk staan of minder geïnformeerd zijn, extra zal beschermen. Kwestie


van tot evenwichtige afspraken te komen waar iedereen zich achter kan scharen. Maar de notaris doet dit uiteraard niet alleen. Een notariskantoor is een hecht team waarbinnen iedereen een specifieke rol heeft. Elk dag, investeert het notariaat veel in menselijk kapitaal. De notariscliënten zijn veeleisender en mondiger geworden. Zij eisen terecht meer quality time van hun notaris, om zo op een doordachte manier en in volle vertrouwen de juiste beslissingen te kunnen nemen. Investeren in kantoororganisatie, personeelsbeleid en permanente vorming is een must voor elk notariskantoor. Ook onze inspanningen inzake moderne technologieën en administratieve vereenvoudiging zijn slechts middelen om één doelstelling te bereiken: een kwalitatieve dienstverlening op maat van onze cliënten aanbieden.

Pierre Nicaise, Voorzitter KFBN

En als? En als ik nu eens, net als m’n vader, ondernemer word?



4

D E N OTA R I S : A D V I E S O P M E N S E N M A AT

De notaris: advies op mensenmaat

Er zijn zo van die momenten in uw leven die u niet snel zal vergeten. Denk maar aan de eerste nacht in uw pas gehuurde appartement. Of aan de dag dat u uw droomhuis kocht, samen met de man of vrouw van uw leven waarmee u onlangs trouwde na enkele jaren te hebben samengewoond. Starten met een eigen zaak is nog zo’n onvergetelijk moment. Jammer genoeg zijn er ook minder aangename gebeurtenissen in een mensenleven. Sommige scheidingen verlopen bijzonder pijnlijk. Ook bij de verdeling van nalatenschappen ontstaan soms conflicten tussen familieleden. De overdracht van een onderneming kan al eens leiden tot spanningen tussen vennoten. Onze samenleving wordt steeds complexer. Koppels trouwen, scheiden, hertrouwen. Soms zijn er kinderen uit verschillende relaties. Gezien de toenemende internationalisering zijn mensen ook veel mobieler. Dit alles maakt dat relaties tussen mensen, zowel op privé- als op professioneel vlak, steeds ingewikkelder worden. Mensen moeten op sleutelmomenten in hun leven beslissingen nemen die hun leven ingrijpend en blijvend kunnen beïnvloeden. Zij kunnen op zo’n ogenblik best wat onafhankelijk en gepersonaliseerd advies gebruiken. De notaris is een vertrouwenspersoon waarbij rechtsconsumenten terechtkunnen voor advies i.v.m. hun persoonlijk en hun beroepsleven (en de combinatie van beide).

Waarom? Waarom zouden we vandaag ons droomhuis niet kopen?



BREED WERKTERREIN Het notarieel werkterrein is behoorlijk breed. Voor sommige materies is de tussenkomst van een notaris wettelijk verplicht (het afsluiten van een huwelijkscontract, de aankoop van een onroerend goed, het afsluiten van een hypothecaire lening, de oprichting van een vennootschap). Maar heel wat mensen stappen ook doelbewust naar een notaris omdat hij voor hen een deskundig adviseur is, zelfs in domeinen waar zijn tussenkomst wettelijk niet vereist is (de aangifte van een nalatenschap, handgiften, …). Het gaat telkens om advies bij afspraken tussen gezins- en familieleden, maar ook om dienstverlening aan ondernemers. Vaak moet er een evenwicht worden gezocht tussen privé- en professionele activiteiten. 6

Elke dag stellen cliënten aan de notaris en zijn medewerkers vragen die we ons alle-


maal wel eens stellen.

- Gaan we samenwonen of huwen? Onder welk contract doen we dit het best? - Huren we een woning of zouden we beter kopen? - Waaraan moet ik allemaal denken als ik een woning wil kopen? - Is de voorlopige verkoopovereenkomst voor ons huis definitief of kan er nog iets aan veranderd worden? - Maak ik best schriftelijke afspraken over de huur van mijn appartement? - Waar moet ik op letten als ik een eigen zaak begin? - Hoe verloopt een echtscheiding door onderlinge toestemming? - Hoe kan ik een testament opstellen? - Kan ik een erfenis weigeren? - Hoe kan ik iets schenken aan mijn kinderen en kleinkinderen?



EEN B IJZON DERE RAADGEVER De notaris is een onafhankelijke raadgever die afspraken tussen mensen rechtsgeldig vastlegt. Op die manier is het voor alle betrokken partijen duidelijk hoe de zaken juridisch zijn geregeld. De notaris is een bijzondere raadgever, in die zin dat hij niet eenzijdig partijdig (de traditionele rol van de advocaat) of bovenpartijdig (zoals een rechter) is. Hij dient de belangen van alle partijen en zal hen dan ook wijzen op tegenstrijdige belangen en onevenwichtige afspraken. Als onafhankelijk openbaar ambtenaar zal de notaris zijn cliënten trouwens ook wijzen op elementen die zij misschien liever zouden negeren. 7 Soms moet hij rechtsconsumenten tegen zichzelf beschermen. Hij wijst meteen af wat (wettelijk) niet kan en geeft mogelijke oplossingen aan. Het is zijn plicht om zijn cliënt op de juridische, financiële en fiscale gevolgen van diens beslissingen te wijzen.

De notaris staat garant voor evenwichtige en objectieve overeenkomsten.



SOCIALE ROL De notaris heeft een sociale rol, in die zin dat hij een zwakkere of minder geïnformeerde partij extra zal beschermen om zo tot een evenwichtige en objectieve overeenkomst te komen. Zo zal in familiale dossiers steeds veel aandacht gaan naar de bescherming van minderjarigen, zowel wat hun persoon betreft als hun goederen. Maar het kan ook gaan om personen die onder het statuut van verlengde minderjarigheid vallen of oudere dames of heren die bv. lijden aan de ziekte van Alzheimer.

RECHTSZEKERH EI D CREËREN 8 Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

De notaris zorgt voor zekerheid in het rechtsverkeer tussen mensen met soms uiteenlopende belangen. De behoefte aan rechtszekerheid is een tijdloos en essentieel gegeven, op één lijn te plaatsen met pakweg het recht op gezondheidszorg of het recht op onderwijs. Verhoudingen tussen mensen worden steeds complexer. Het is dan ook logisch dat de behoefte om rechtszekerheid steeds groter wordt. Juridische zekerheid klinkt misschien wat abstract, maar dat is het allerminst. Stel u voor dat u een woning koopt, waarvan achteraf blijkt dat ze illegaal gebouwd is. Of u wordt jarenlang onder schulden bedolven omdat u te snel te werk ging en onvoldoende juridische bescherming had ingebouwd. Of u blijkt niets te erven omdat een testament ongeldig blijkt te zijn.

De notaris creëert zekerheid i n h e t r e c h t s v e r k e e r.



De notaris en zijn medewerkers gaan zorgvuldig te werk om dit soort situaties te vermijden. Bij de voorbereiding en afhandeling van cliëntendossiers worden alle mogelijke elementen samengebracht en gecontroleerd op hun juridische geldigheid.

D E N OTA R I Ë L E A K T E S TA AT G A R A N T V O O R RECHTSZEKERH EI D Eén van de kerntaken van de notaris is het verlijden van authentieke akten en de adviesverlening die er onlosmakelijk mee verbonden is. De notariële akte is het topje van de ijsberg, want het is het resultaat van een intensief en nauwkeurig werkproces: de notaris en zijn medewerkers voeren o.a. een hele resem opzoekingen uit bij verschillende overheidsinstanties. In een koopakte gaat het bv. al gauw om zo’n kleine 100 verschillende formaliteiten, vóór en na het verlijden van de akte. Dit alles om ervoor te zorgen dat de akten qua inhoud en vorm correct zijn en geen stof tot conflicten bevatten.

GEEN VRIJ B LIJVEN D ADVI ES Heel wat pijnlijke situaties kunnen vermeden worden door tijdig het advies van een notaris in te winnen. De notaris zal alle betrokken personen informeren en onpartijdig adviseren. Niet alleen op het ogenblik dat de akte wordt verleden, maar ook in de voorafgaande besprekingen. Het advies dat de notaris moet geven, is niet vrijblijvend. Een notaris die in zijn adviesplicht tekortschiet, kan aansprakelijk gesteld worden voor eventuele fouten. Zo zal hij benadeelde partijen moeten vergoeden.

M EER DAN EEN J U RIST De notaris is meer dan een jurist. Van nature uit brengt hij mensen dichter bij elkaar, laat hen naar mekaar luisteren en zoekt samen met hen naar evenwichtige oplossingen waarin elke betrokkene zich kan vinden. In het notarisberoep draait alles om mensen. De vertrouwensrelatie tussen de notaris en zijn cliënt is cruciaal. Elke dag wordt de notaris geconfronteerd met menselijke, vaak emotionele vragen en wensen van cliënten. Meestal gaat het om familiale materies waarbij de notaris met de nodige kennis en discretie advies verleent.

9



Bovendien draagt de notaris als specialist van de preventieve justitie bij tot de sociale vrede en zodoende tot meer levenskwaliteit. Goede, objectieve, evenwichtige en duidelijke afspraken die geen stof tot conflict bevatten, zijn geen overbodige luxe in onze complexe samenleving.

PREVENTI EVE OPDRACHT De job van notaris oogt wellicht minder spectaculair dan die van sommige andere juristen. Dat heeft vooral te maken met het feit dat de notaris vooral een preventieve rol speelt: hij vermijdt conflicten. Dat is maatschappelijk niet onbelangrijk. Overeenkomsten die leiden tot gerechtelijke

10 Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

betwistingen zijn immers nadelig voor alle betrokken partijen. In de eerste plaats voor zij die het contract afsloten. En uiteraard leidt het ook tot een verdere overbelasting van rechtbanken.

De notaris vermijdt conflicten tussen partijën en helpt hen bij het zoeken naar oplossingen.

BEMIDDELING In onze complexe samenleving neemt het aantal conflicten tussen mensen alsmaar toe. Vaak worden conflicten uitgevochten voor een rechtbank, maar het kan ook anders. Bemiddeling is een nieuwe techniek om conflicten op te lossen. Bij bemiddeling wordt een conflict niet beslecht door een derde (zoals bv. een rechter zou doen). De betrok-



ken partijen spelen zelf een actieve rol bij het vinden van een oplossing waarmee iedereen tevreden is. Dit onder begeleiding van een getrainde bemiddelaar. Sommige notarissen hebben een speciale opleiding gevolgd in bemiddeling. Zij zijn ‘erkend bemiddelaar’. Dankzij hun opleiding en ervaring zijn zij uitstekend geplaatst om mensen te begeleiden bij het zoeken naar een oplossing voor hun familiale of zakelijke verplichtingen.

W E R K E N I N H E T N OTA R I A AT Gezien het brede takenpakket is werken in een notariskantoor aantrekkelijk. Het notariaat is bovendien een groeiende sector (zie blz. 18-19) die een grote werkstabiliteit biedt. Dichtbij huis werken is mogelijk vermits de kantoren over heel het land verspreid zijn. Het beroep levert permanent inspanningen om te moderniseren op alle vlak. Sinds 2005 geldt een nieuwe functieclassificatie die de nadruk legt op de feitelijke inhoud van de functie van een medewerker (zijn kennis, verantwoordelijkheid en sociale interactie), eerder dan op diploma’s of anciënniteit. Een ‘loon naar werk’-aanpak is dus mogelijk, waardoor het notariaat aantrekkelijk blijft voor gekwalificeerd personeel. Gemiddeld werken er 5,4 medewerkers in een kantoor. Grofweg zijn er drie basisactiviteiten: dossierbeheer, boekhouding en administratie. In de praktijk lopen deze activiteiten wel eens door mekaar, wat voor gevarieerd werk zorgt. Een notariskantoor is een KMO waar elke medewerker meerdere taken uitvoert, in functie van zijn kennis, kwaliteiten, persoonlijke bekwaamheden en ervaring.

MEDEWERKERS SPELEN CRUCIALE ROL Een notariskantoor is al lang geen eenmanszaak meer. De juridische en niet-juridische medewerkers spelen een cruciale rol. Zij ontvangen de cliënten, zoeken antwoorden op hun vragen en wensen, wegen af of een persoonlijke afspraak met de notaris aangewezen is. Dit zijn stuk voor stuk taken die de nodige mensenkennis, tact en discretie vereisen. Onderling contact en samenwerking met collega’s zijn essentieel. Een notariskantoor staat voor teamwerk, zeker nu het notarieel werk steeds complexer wordt. Dat is logisch gezien onze samenleving met de dag ingewikkelder wordt. Permanente vorming (zie blz. 27-28) op juridisch en niet-juridisch vlak is dan ook een must, zowel voor de notaris als al zijn medewerkers.

11



D E N OTA R I S E V O L U E E RT P E R M A N E N T De job van de notaris is in permanente evolutie. Na zes jaar te hebben gestudeerd (5 jaar rechten + 1 jaar licentie in het notariaat) dient een notaris minstens drie jaar stage in een notariskantoor te lopen. Pas dan kan hij deelnemen aan het examen voor kandidaat-notarissen (zie blz. 30-31). Ook na hun benoeming moeten notarissen hun vakkennis voortdurend onderhouden door de juridische actualiteit op de voet te volgen. Geen makkelijke opdracht gezien de niet aflatende stroom aan nieuwe regelgeving en de steeds complexere verhouding tussen burgers. De juridische bagage is essentieel, maar als notaris is mensenkennis en psychologisch 12

inzicht minstens even belangrijk. Flexibiliteit en creativiteit zijn nodig om oplossingen


te vinden die beantwoorden aan de noden van de cliënten. Daarnaast is de notaris ook de manager van een KMO met alles wat daarbij komt kijken: kantoororganisatie, boekhouding, personeelsbeleid, informatica, enz. Gespecialiseerde medewerkers zijn uiteraard onontbeerlijk, maar de notaris blijft sowieso persoonlijk verantwoordelijk voor alles wat er zich in zijn kantoor afspeelt. Heel wat notarissen kiezen bewust om zich te associëren met collega’s.

ASSOCI ËREN VOOR EEN EFFICI ËNTERE DI ENSTVERLEN I NG Notariële associaties blijken een goede manier te zijn om competenties te bundelen, om specialisaties te ontwikkelen en om te beantwoorden aan de verwachtingen van het publiek. Dag na dag moet een notaris zowel generalist als specialist zijn. Generalist, omdat hij met alle juridische materies moet kunnen goochelen en specialist, omdat de cliënten een perfecte kennis verwachten in al deze domeinen. De werkdruk op de kantoren neemt hierdoor alsmaar toe. Het feit dat cliënten op zoek zijn naar een globaal antwoord op hun problemen is ongetwijfeld een uitdaging voor elk kantoor. Een associatie is als een goede relatie. Je associeert niet zomaar met de eerste de beste. De associatiepartners moeten bij elkaar passen, zowel op menselijk als op professioneel vlak. En uiteraard moeten er goede en evenwichtige afspraken worden gemaakt over alle aspecten van het kantoor. De mogelijkheid van associatie tussen notarissen-titularis bestaat al een tijdje, maar de nieuwe notariswet, die op 1 januari 2000 in werking trad, maakte ook associaties tussen notarissen-titularis en kandidaat-notarissen mogelijk.



In de praktijk blijkt dat de taakverdeling tussen de associés inzake dossiers zowel gebeurt op basis van de inhoud van de dossiers, als op basis van de beschikbaarheid van de associés. Maar het valt ook voor dat de cliënt zelf kiest welke notaris hij wenst. Ook hier geven de vertrouwensrelatie en het menselijke contact de doorslag. Wat het beheer van het kantoor betreft, zijn de taken vaak verdeeld onder de associés. In sommige gevallen is er één notaris die zich bekommert over het management van het kantoor.

EEN MENSELIJK BEROEP Dat het in het notariaat om mensen draait is duidelijk. De cliënten verwachten gepersonaliseerde oplossingen voor hun zorgen, wensen en uitdagingen. De notaris moet de vaak emotioneel geladen dossiers met de nodige discretie en tact aanpakken. Hij moet de behoeften van zijn cliënten begrijpen, naar hen luisteren, hen van dichtbij bijstaan. De vertrouwensrelatie tussen cliënt en notaris is hierbij essentieel. Tegelijkertijd moet een notariskantoor een goed gesmeerd team zijn waarbinnen elke medewerker zijn rol speelt. Ook dat vergt mensenkennis en professionalisme op elk vlak. Een notariskantoor is een actor van preventieve justitie en dit op mensenmaat, zonder hoge drempel en letterlijk dicht in de buurt. Vanuit zijn verzoenende rol vermijdt het notariaat conflicten tussen partijen en brengt het mensen dichter bij elkaar door evenwichtige overeenkomsten de kracht van een vonnis te geven. Dat is de essentie van het notarisberoep.

De vertrouwensrelatie tussen cliënt en notaris is essentieel.

13


H E T N OTA R I A AT IN CIJFERS

Het notariaat in cijfers JAARLIJ KS RU I M 2,5 M I LJOEN CLI ËNTEN

Gemiddeld aantal akten per notaris in 2006 (spreiding per provincie)

Antwerpen WestVlaanderen

OostVlaanderen

Limburg

VlaamsBrabant

Waals-Brabant Luik

Henegouwen Brussel-Hoofdstad

Namen


14

Luxemburg

In 2006 verleden de notarissen 904.101 akten, wat neerkomt op gemiddeld 666 akten per notaris (0,4% minder in vergelijking met 2005). 500

500-600

600-700

700-800

800

Registratierechten geïnd in 2006 (in miljoenen euro, spreiding per provincie)

Antwerpen WestVlaanderen

OostVlaanderen VlaamsBrabant

Limburg

Waals-Brabant Luik

Henegouwen Brussel-Hoofdstad

Namen Luxemburg

In 2006 inden de notarissen voor 3.318.151.189 euro aan registratierechten ten bate van de Staat (8,6% meer dan in 2005). 100

100-200

200-300

300-400

400

Hoe? Hoe kan ik mijn bedrijf uitbreiden en tegelijkertijd mijn gezin beschermen?



De notariskantoren voelen elke dag de polsslag van onze samenleving. Jaarlijks gaan er immers zowat 2,5 miljoen cliënten langs bij hun notaris. Cliënten vinden er niet alleen een luisterend oor, maar krijgen er ook advies op maat en een duidelijke kijk op vaak complexe regelgevingen. Op die manier zijn de cliënten perfect op de hoogte alvorens zich te engageren in zaken die hen na aan het hart liggen, zoals een huwelijk, de aankoop van een woning of het oprichten van een onderneming. In 2006 stond het notariaat garant voor 904.101 rechtszekere akten.

907.579

904.101

05

06

794.040

04

696.272

02

747.009

690.699

01

03

699.760

00

797.280

99

744.323

98

773.048

97

711.742

731.630

94

96

710.362

93

650.283

693.143

92

95

649.040

91

686.939

Evolutie aantal akten bij de notaris

90


16

A A N TA L N OTA R I S S E N Op 31 december 2006 waren er in België 1.358 notarissen actief. Onder hen 801 Nederlandstalige (58,98%) en 557 Franstalige (41,02%) notarissen (zowel notarissen-titularis, geassocieerde notarissen als plaatsvervangers). Het gaat om 1.127 mannen (82,99 %) en 231 vrouwen (17,01 %). Het aantal dames stijgt langzaam maar zeker. Eind 2001 waren er 132 vrouwelijke notarissen (10,76% van het totale aantal notarissen).



1. 3 5 8 n o t a r i s s e n 231 vrouwen 1.127 mannen

A N C I Ë N N I T E I T VA N D E N OTA R I S De gemiddelde anciënniteit van de notarissen bedraagt 14 jaar en 11 maanden. Gemiddeld zijn zij 48 jaar oud. Op de dag van hun benoeming waren zij gemiddeld 33 jaar en 6 maanden oud.

17

40-45 j

35-40 j

30-35 j

25-30 j

20-25 j

15-20 j

10-15 j

5-10 j

0-5 j

1

30

99

131

182

171

231

195

361

Anciënniteit van de notaris

De gemiddelde leeftijd daalt jaar na jaar, vermits heel wat jonge kandidaat-notarissen via een associatie met een notaris-titularis in het beroep stappen. Van de in 2006 benoemde notarissen was de jongste 29 jaar en de oudste 53 jaar.

B E N O E M I N G E N E N A S S O C I AT I E S In 2006 werden er 60 kandidaat-notarissen benoemd. Onder hen 32 mannen en 28 vrouwen, 36 Nederlandstaligen en 24 Franstaligen. Zij namen allen met succes deel



aan de vergelijkende proef georganiseerd door de Benoemingscommissies voor het Notariaat (zie blz. 30-31). Sedert 2001 gingen 131 kandidaat-notarissen een associatie aan met een notaris-titularis. Sinds de inwerkingtreding van de nieuwe notariswet ontstonden er 147 associaties. Het gaat zowel om associaties tussen notarissen-titularis, als associaties tussen kandidaat-notarissen en notarissen-titularis. In 2006 kwamen er in totaal 30 associaties tot stand.

Evolutie laureaten examen voor kandidaat-notarissen Examen 2001

Examen 2002

Examen 2003

Examen 2004

Examen 2005

Examen 2006

TOTAAL

Kandidaat-notarissen

8

8

17

19

26

55

133

Titularissen

78

37

38

21

10

0

184

Geassocieerden

29

34

23

19

21

5

131

Plaatsvervangers

0

0

2

1

2

0

5

TOTAAL PER JAAR

115

79

80

60

59

60

453


18

E E N G R O E I E N D E S E C TO R Een notariskantoor staat voor teamwerk. Het beroep is inmiddels zo complex geworden dat een kantoor alleen maar goed kan draaien mits er een goed georganiseerd team nauwkeurig, efficiënt en kwalitatief werk aflevert. De notaris omringt zich met deskundige juridische en niet-juridische medewerkers. Het notariaat biedt werk aan maar liefst 6.673 medewerkers, waarvan er 216 actief zijn in de verschillende notariële instellingen. Het gaat om 5.252 vrouwen (goed voor 78,71% van het totaal) en 1.421 mannen (21,29%). Gemiddeld zijn er 5,4 medewerkers per notariskantoor. Ten opzichte van 2006 steeg de werkgelegenheid met 5,32%.



6 673

6 336

5 973

5 711

5 307

5 116

4 973

4 823

4 586

4 359

4 285

4 299

4 004

3 263

Evolutie van de werkgelegenheid in het notariaat

06

05

04

03

02

01

00

99

98

97

96

95

90

85

19

9

12

kantoren

33

52

66

67

73

93

128

168

162

146

188

Aantal medewerkers* per kantoor

21+

15-20

11-15

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

medewerkers

* d e 216 m e d e w e r k e r s v a n d e n o t a r i ë l e i n s t e l l i n g e n n i e t i n b e g r e p e n


DE KFBN, DE GEMEENSCHAPSRADEN EN D E N OTA R I Ë L E I N S T E L L I N G E N I N 2 0 0 6

De KFBN, de gemeenschapsraden en de notariële instellingen in 2006 KFBN De structuur van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat (KFBN) is vergelijkbaar met die van de Belgische Staat. Elke taalgemeenschap heeft eigen bevoegdheden die waargenomen worden door de gemeenschapsraden, nl. de Nederlandstalige 20

gemeenschapsraad (NR) en de Conseil communautaire francophone (CF). De Duitsta-


lige notarissen zijn in de CF vertegenwoordigd. De notarissen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest maken zowel deel uit van de NR als van de CF. De gemeenschapsraden zijn bevoegd voor de relaties met de gewestelijke overheden, voor de permanente vorming, de contacten met de media, de communicatie tussen notarissen van dezelfde taalrol en andere initiatieven waarbij het gemeenschapsbelang primeert.

OPDRACHT De KFBN is de beroepsvereniging van het notariaat en staat de notariskantoren bij in hun dagelijkse werking. Zo verleent de KFBN o.a. advies bij complexe juridische problemen, ondersteunt zij de notarissen bij het management van hun kantoor en stelt zij databanken ter beschikking die de notariskantoren kunnen consulteren bij de voorbereiding en redactie van de akten. De KFBN wil de drijvende kracht achter de verdere modernisering van het beroep zijn door nieuwe uitdagingen te detecteren en voor te bereiden via concrete acties. Het werkterrein van de KFBN is zeer breed en omvat zes kernactiviteiten: ■ studies ondernemen ■ advies en diensten verlenen ■ documenteren ■ opleiden ■ vertegenwoordigen ■ informeren

Waar? Waar kunnen we advies op maat krijgen om onze toekomst te verzekeren?



S A M E N S T E L L I N G R A A D VA N B E S T U U R De Raad van Bestuur van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat bestaat uit tien leden :


22

6

2 9

1

7 4

10

8

1. Pierre Nicaise

Voorzitter

2. Joost Vercouteren

Voorzitter van de Nederlandstalige gemeenschapsraad (NR)

3. Roland Stiers

Voorzitter van de Conseil communautaire francophone (CF) (niet op de foto)

4. Serge Babusiaux

Bestuurder

5. Jozef Coppens

Bestuurder

6. Luc Eeman

Penningmeester

7. Hilde Knops

Vice-voorzitter

8. Jean-Luc Snyers

Bestuurder

9. Joël Tondeur

Bestuurder

10. Stéphane Watillon

Bestuurder

(niet op de foto)



TEAMWERK Het beleid van de KFBN wordt bepaald door de Raad van Bestuur die maandelijks meerdere keren samenkomt. Niet alleen op vergaderingen van de Raad van Bestuur zelf, maar ook in zogenaamde beheercomités die welbepaalde activiteiten van de KFBN opvolgen. Het gaat om werkvergaderingen met telkens enkele leden van de Raad en medewerkers van de KFBN. De KFBN staat voor ploegwerk. De interactie tussen de leden van de Raad van Bestuur, de Directeur-generaal, de eenheidshoofden en de andere medewerkers zorgt voor een unieke synergie. Bovendien kan de KFBN rekenen op heel wat notarissen, erenotarissen, notariële medewerkers en andere vrijwilligers die zich inzetten om samen aan de toekomst van het beroep te werken. Het gaat hier zowel om personen die als woordvoerders in de pers fungeren, als leden van diverse juridische en niet-juridische commissies en werkgroepen. Dankzij hun enthousiasme kan de KFBN haar rol als beroepsvereniging voluit spelen.

De dagelijkse leiding is in handen van Directeur-generaal Philippe Ch. Six.

EN KELE AAN DACHTSPU NTEN I N 2006 Te c h n i s c h e s t e u n a a n d e w e t g e v e r De KFBN volgt alle voor het notariaat relevante regelgeving op en informeert en adviseert de notarissen en hun medewerkers i.v.m. de toepassing ervan. Daarnaast tracht de KFBN haar steentje bij te dragen bij de totstandkoming van nieuwe regelgeving. Dit door technische bijstand te leveren in materies waarmee het notariaat vertrouwd is. Elke dag worden de notaris en zijn medewerkers geconfronteerd met de noden en wensen van hun cliënten. Op die manier is het notariaat goed geplaatst om

23



de politieke wereld technische verbeteringen te suggereren, om zo regelgeving beter af te stemmen op de behoeften van rechtsconsumenten. Het kan ook gaan om technische bijsturingen van bestaande wetgeving, zodat deze op een efficiëntere wijze kan worden toegepast in de praktijk. Op die manier vertolkt het notariaat een brugfunctie tussen burger en overheid. In 2006 was een delegatie van het notariaat bv. aanwezig op een hoorzitting in het Parlement i.v.m. de echtscheidingsproblematiek. Verder stonden ook het erfrecht van de langstlevende samenwonende, de bemiddeling als alternatieve conflictoplossing, de procedure van vereffening-verdeling, de praktische gevolgen van de afschaffing van de effecten aan toonder, corporate governance in ondernemingen en de bescherming van het familiaal vermogen van startende ondernemers op de politiek-juridische agenda.


24

Dit laatste is een typisch voobeeld van hoe het notariaat rechtsconsumenten kan be-

De R EAL-k aart speelt een sleutelrol in de beveiligde elektronische communicatie.



geleiden om een evenwicht te vinden tussen privé- en professionele activiteiten. Jonge ondernemers staan vaak onvoldoende stil bij de impact die professionele beslissingen kunnen hebben op hun persoonlijk vermogen. Het familiaal vermogen zou kunnen beschermd worden via een aanpassing van de wettelijke bepalingen inzake het wettelijk huwelijksvermogenstelsel, of via het voorzien van een zeer aparte vorm van vennootschap met beperkt kapitaal voorbestemd voor startende ondernemers. Een andere piste is de zogenaamde sacralisatie van de gezinswoning. Dit houdt in dat eventuele schuldeisers geen beslag kunnen laten leggen op de woning van de ondernemer. Deze maatregel zou het ondernemersschap kunnen stimuleren. Het notariaat was ook betrokken bij reflecties over het openvallen van nalatenschappen van vermiste personen. In aanloop van het Notarieel Congres van Luxemburg dat in oktober 2007 onder de titel ‘In de herfst van mijn leven’ doorgaat, stonden ook euthanasie, draagmoederschap en andere thema’s op het programma.

Beveiligde elektronische communicatie De nieuwe technologieën nemen in de notariskantoren een steeds belangrijkere plaats in. De KFBN biedt haar leden dan ook een brede waaier aan elektronische dienstverlening en informatie aan via haar beveiligde portaalsite. Het gaat om databanken, berekeningprogramma’s, modelakten, een online bibliotheek en andere werkinstrumenten voor de notaris en zijn medewerkers. De (juridische) actualiteit is dan weer te volgen via een elektronisch journaal dat dagelijks wordt geüpdatet. Alle informatie over cliënten en hun dossiers wordt in de notariskantoren vertrouwelijk behandeld. Dat geldt uiteraard ook voor alle elektronische communicatie. Vandaar dat het notariaat veel belang hecht aan een beveiligde uitwisseling van elektronische gegevens tussen de kantoren, de notariële instellingen, de verschillende overheidsinstanties en andere partners. De portaalsite van de KFBN is enkel toegankelijk voor de notariskantoren en werd oorspronkelijk beveiligd via een gebruikersnaam en een paswoord. Intussen werd de zogenaamde REAL-kaart ingevoerd. Deze ziet eruit als een bankkaart en garandeert o.a. dat elke gebruiker onmiskenbaar geïdentificeerd wordt en alleen toegang heeft tot welbepaalde toepassingen. De REAL-kaart laat de notaris ook toe om zijn wettelijke elektronische handtekening te plaatsen in mails en andere documenten. Deze professionele kaart biedt het notariaat en haar partners (overheden en administraties, banken, ...) een maximale garantie inzake de identiteit van de gebruiker van hun diensten via het e-notariaat.

25



Administratieve vereenvoudiging De vraag naar reële administratieve vereenvoudiging is groot bij de burgers, in het bijzonder bij ondernemers. Op initiatief van staatssecretaris voor Administratieve Vereenvoudiging, Vincent Van Quickenborne, hebben de regering en de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat het zogenaamde e-depot-project opgestart om de duurtijd voor het starten van een onderneming in te korten tot 3 dagen. Notarissen wisselen voor de redactie van hun akten heel wat gegevens uit met verschillende overheidsinstanties. Via het e-depot worden deze gegevens elektronisch gecommuniceerd. De notaris ondertekent de neerlegging van een nieuwe vennootschapsakte elektronisch met zijn REAL-kaart (zie hierboven), waarna het dossier elektronisch verstuurd wordt naar de verschillende 26

officiële databanken van de Griffie, de Kruispuntbank voor Ondernemingen en het


Belgisch Staatsblad. De notaris ontvangt binnen enkele minuten het ondernemingsnummer van de cliënt. Met dit nummer kan de cliënt naar het ondernemersloket van zijn keuze stappen, waar hij zijn BTW-nummer kan activeren. Het notariaat speelt via e-depot een actieve rol in het stimuleren van het ondernemingsschap. Ondernemers zullen immers sneller aan de slag kunnen. Het e-depot is een typevoorbeeld van hoe notariaat en overheid de handen in mekaar slaan voor een betere dienstverlening aan de burgers. Een dienstverlening die sneller is én absolute rechtszekerheid biedt. Dat laatste is even belangrijk, vermits de notaris ook binnen de elektronische context zijn rol van vertrouwenspersoon moet kunnen spelen. Zonder zekerheid op informaticavlak is rechtszekerheid immers niet te garanderen.

Externe communicatie Ook in 2006 hebben de KFBN en haar Gemeenschapsraden veel aandacht besteed aan communicatie met het grote publiek. Zo lichtten de notarissen-woordvoerders van de KFBN en de gemeenschapsraden, zowel in de geschreven als in de audiovisuele pers, het takenpakket van de notaris toe. Dit was o.a. het geval in het wekelijkse programma “Bij de Notaris” op de financiële tv-zender Kanaal Z en via een reeks Notaristips op alle regionale tv-zenders. Daarnaast maken heel wat notarissen tijd vrij om in scholen of op bijeenkomsten van allerlei verenigingen notariële thema’s toe te lichten. Verder pakte het notariaat uit met een gloednieuwe brochure over ‘Schenkingen’ en updates van de brochures ‘Wat kan een notaris voor u doen’, ‘Huwelijk’, ‘Ik koop, ik leen’, ‘Erven’ en Echtscheiding’’. Uiteraard zijn al deze teksten, aangevuld met o.a. de meestgestelde vragen en antwoorden aan de notaris, een notarieel woordenboek, perscommuniqués en vacatures



beschikbaar op de website www.notaris.be. Het notarieel vastgoedaanbod is dan weer terug te vinden op www.notarimmo.be. In Brugge, Gent, Hasselt en Leuven openden de Huizen van Bemiddeling hun deuren. Antwerpen was reeds in 2004 aan de beurt. Bij bemiddeling worden conflicten niet beslecht door een derde, maar spelen alle betrokken partijen zelf een actieve rol bij het vinden van een manier om conflicten op te lossen. Via gratis infosessies in de Huizen van Bemiddeling wil het notariaat de bemiddeling promoten als alternatieve oplossing voor een conflict (zie www.huizenvanbemiddeling.be).

Vo r m i n g Permanente vorming is een absolute must voor de notaris en zijn medewerkers. De vormingsactiviteiten aangeboden door de Nederlandstalige gemeenschapsraad wor-

Permanente vorming is een must voor notarissen en hun medewerkers.

27



den dan ook bijzonder gesmaakt. Het gaat o.a. om opleidingen die meteen inspelen op de juridische actualiteit. Niet onbelangrijk, vermits de notarissen en hun medewerkers vaak de eersten zijn die nieuwe regelgeving in de praktijk moeten toepassen. In 2006 werden meer dan 200 opleidingssessies op verschillende locaties aangeboden. Voor notarissen en juristen waren er lessenreeksen over estate planning, aandachtspunten voor de notariële praktijk, notariële associaties en actualia over verkoopakten. Ook specifieke opleidingen voor medewerkers kregen bijzondere aandacht. Zo werd een vormingsnamiddag voor niet-juristen georganiseerd met als thema De Koopakte. 28

Een weerkerend initiatief is de snelcursus voor medewerkers. Deze cursussen bieden


pas aangeworven medewerkers een kennismaking met het notariaat aan: wat is er zo specifiek aan het notariaat, wat zijn de taken van de notaris en zijn medewerkers, hoe werkt een notariskantoor? Na verloop van tijd kunnen de deelnemers zich verder bekwamen in meer juridische onderwerpen via de cursussen voor medewerkers beginners en gevorderden. De inspanningen inzake bemiddeling werden consequent verdergezet. Alle notarissen kregen de mogelijkheid om de titel van notaris-bemiddelaar te bekomen. Hiervoor werden verschillende reeksen theoretische basisopleiding én een op de praktijk gerichte aanvullende opleiding georganiseerd. Deze opleidingen dragen ertoe bij dat de notaris en zijn medewerkers hun bekwaamheden om partijen te verzoenen verder ontplooien. Verder werd ook extra aandacht besteed aan de managementopleidingen op alle niveaus: denk maar aan telefonisch en persoonlijk onthaal, time en people management.

Op 31 december 2006 hadden de KFBN en de Gemeenschapsraden 65 personeelsleden in dienst, waarvan 14 deeltijds, goed voor een voltijds equivalent van 59,5.



D E N OTA R I Ë L E I N S T E L L I N G E N Nationale Kamer van Notarissen De Nationale Kamer van Notarissen kan het ‘parlement van het notariaat’ genoemd worden. De algemene vergadering van de Nationale Kamer vertegenwoordigt alle notarissen van het land en stemt over de uniforme beroepsregels en andere voorstellen van het Directiecomité van de Nationale Kamer. In de algemene vergadering zetelen 47 notarissen die rechtstreeks verkozen worden tijdens de algemene vergaderingen van de provinciale genootschappen van notarissen. Het Directiecomité, acht leden gekozen uit de Algemene Vergadering voor een termijn van 3 jaar, bereidt de beslissingen van de Nationale Kamer voor en voert deze ook uit. De Nationale Kamer heeft o.a. uniforme regels inzake deontologie uitgewerkt (bekrachtigd door het Koninklijk Besluit van 21 september 2005, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 3 november 2005) en inzake publiciteit en communicatie, goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 1 juli 2006 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 25 juli 2006). Ook regels i.v.m. de organisatie en de controle van de notariële boekhouding werden vastgelegd (bekrachtigd door het Koninklijk Besluit van 9 maart 2003, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 1 april 2003). Onlangs werden de regels inzake de bemiddeling door de notarissen betreffende de minnelijke of gerechtelijke verkoop van onroerende goederen bij Koninklijk Besluit van 14 november 2006 (gepubliceerd in het B.S. van 28 november 2006) goedgekeurd. De Nationale Kamer waakt er verder ook over dat toekomstige notarissen hun stage correct afwerken. De Nationale Kamer van Notarissen duidt de leden-notarissen aan die in de Benoemingscommissies voor het notariaat zetelen. Zij organiseert eveneens de werking van het Notarieel Fonds.

Provinciale Kamers De Provinciale Kamers zijn de lokale draaischijven van het notariaat. Sinds de nieuwe notariswet is het beroep per provincie gestructureerd. België telt tien provincies, maar de nieuwe notariswet voorziet een elfde, nl. Brussel-Hoofdstad. De Provinciale Kamers van notarissen zijn o.a. bevoegd om klachten van cliënten te behandelen of te bemiddelen bij de afhandeling ervan. Zij geven als derde ook advies i.v.m. onduidelijkheden over de berekening van de erelonen. Andere opdrachten van de Provinciale Kamers zijn de handhaving van de tucht onder

29



de leden van het provinciale genootschap, het toezicht op de boekhouding van de notariskantoren en de goedkeuring van ontwerpovereenkomsten van notariële associaties en de oprichting van notarisvennootschappen.

Benoemingscommissies voor het notariaat De nieuwe notariswet voorzag de oprichting van twee Benoemingscommissies: een Nederlandstalige en een Franstalige. Samen vormen zij de Verenigde Benoemingscommissies. Elke Benoemingscommissie bestaat uit 8 leden: 4 niet-notarissen (waaronder een magistraat en een hoogleraar in de rechten) en 4 notarissen. Voor de eigen taalrol, is elke Benoemingscommissie bevoegd voor: 30 Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

■ de rangschikking van de meestgeschikte kandidaten voor een benoeming tot kandidaat-notaris; ■ de rangschikking van de kandidaat-notarissen voor een benoeming tot notaris-titularis. Een jurist die notaris wil worden, moet na 5 jaar rechten en 1 jaar notariaat, een stage lopen van 3 volle jaren, hoofdzakelijk in één of meer notariskantoren. Na de stage kan hij de titel van kandidaat-notaris bekomen door deelname aan het examen. Enkel de 60 bestgeklasseerde deelnemers worden door de Koning tot kandidaat-notaris benoemd. Dit examen wordt jaarlijks georganiseerd door de Benoemingscommissies. Deze rangschikken de deelnemers op grond van de resultaten van de schriftelijke en mondelinge proeven en op basis van geschreven en gemotiveerde adviezen van de procureur des Konings en het notarieel adviescomité van de provincie waar de kandidaat actief is. Een kandidaat-notaris kan vervolgens notaris worden op 3 manieren: ■ hij kan als plaatsvervanger aangesteld worden ter vervanging van een notaris die tijdelijk het ambt niet kan uitoefenen, of aan het hoofd van een vacant kantoor; ■ hij kan zich associëren met één of meer notarissen; ■ hij kan door de Koning benoemd worden tot notaris. In dit laatste geval zal de kandidaat-notaris ingaan op de oproep tot kandidaten voor de overname van een vacant kantoor dat gepubliceerd wordt in het Belgisch Staatsblad. Geïnteresseerde kandidaat-notarissen worden vergeleken door de Benoemingscommissie, die een rangschikking opstelt van maximum 3 meestgeschikte kandidaten. De Koning benoemt vervolgens de notaris, rekening houdend met deze rangschikking.



Het examen voor kandidaatnotarissen zorgt voor een instroom van nieuwe, vaak jonge krachten.

31

Naast de rangschikking van de deelnemers aan het vergelijkend examen voor de benoeming tot kandidaat-notaris en de rangschikking van de kandidaten voor een benoeming op een vacante plaats van notaris, behandelen de Benoemingscommissies tevens klachten van particulieren over de werking van notariskantoren.

Notarieel Fonds Het Notarieel Fonds is een financieringsorganisme van sociale aard, opgericht door het notariaat. Personen die een bescheiden woning aankopen, kunnen sinds 1 januari 2000 genieten van een korting van 250 euro op het ereloon van de notaris die de akte verlijdt. Er zijn een aantal voorwaarden verbonden aan deze korting: ■ het moet gaan om een eerste gezinswoning, voor eigen gebruik; ■ het moet gaan om een aankoop met toepassing van het verminderd registratierecht; ■ de kopers moeten minstens voor de helft van de aankoopprijs lenen bij een sociale kredietmaatschappij.



Met deze sociale maatregel draagt het notariaat ertoe bij dat meer mensen in staat zijn een woning aan te kopen. Alle notarissen van het land storten jaarlijks een bijdrage (in functie van het nettoresultaat van hun kantoor) aan het zogenaamde Notarieel Fonds. Elke notaris kan via het Notarieel Fonds de kost van de toegestane korting terugvorderen indien aan de 3 bovenstaande voorwaarden wordt voldaan. Het Notarieel Fonds is een uniek initiatief dat de onderlinge solidariteit tussen notarissen illustreert. Dankzij de oprichting ervan wordt immers vermeden dat notarissen die gevestigd zijn in een streek met veel bescheiden woningen meer zouden moeten bijdragen dan notarissen die elders hun kantoor uitbaten. 32

De Nationale Kamer van Notarissen zorgt voor de administratie van het Notarieel


Fonds.

Ve r z e k e r i n g e n v a n h e t N o t a r i a a t De Verzekeringen van het Notariaat, opgericht onder de vorm van een coöperatieve vennootschap, hebben als hoofddoel om de notarissen een beroepsverzekering aan te bieden. Deze instelling verzekert de burgerlijke aansprakelijkheid van de notaris bij fouten verbonden aan de uitoefening van het notarisambt. De verzekering dekt ook de verantwoordelijkheid van de notaris of de schade die hij lijdt als gevolg van verduistering opgezet door medewerkers. De Verzekeringen van het Notariaat staan ook garant voor de uitbetaling van een schadevergoeding aan de notaris bij een gedeeltelijke of volledige vernieling van zijn archieven. De Verzekeringen dekken eveneens het risico van overlijden door een ongeval van de koper van een onroerend goed in de periode tussen de ondertekening van de onderhandse verkoopovereenkomst in een notariskantoor en de ondertekening van de authentieke akte. De tussenkomst wordt geboden wanneer de rechthebbenden van de koper de authentieke aankoopakte hebben getekend.

Notariële Zekerheid De Notariële Zekerheid is een solidariteitsfonds opgericht in de vorm van een VZW. Zij heeft tot doel een vrijwillige tussenkomst te verlenen op basis van vastliggende criteria aan slachtoffers te goeder trouw van notarissen die in de uitoefening van hun ambt geldelijk in gebreke gebleven zijn. De Notariële Zekerheid verleent ook hulp aan notarissen in moeilijkheden, mits voorlegging van bepaalde garanties. Daarnaast biedt zij bijstand aan notariële instellingen, voor zover deze conform is aan



haar sociaal doel, en ondersteunt zij de gevolgde strategie binnen het notariaat, in het kader van de preventie van schadegevallen.

Sociale Instellingen Het notariaat is niet alleen bekommerd om de consument, maar ook om het sociale welzijn van zijn medewerkers. Daarom creëerde het notariaat een aantal sociale diensten, die de notarissen bijstaan om hun verplichtingen als werkgever na te komen, zoals o.a.: ■ Sociaal Secretariaat van Belgische notarissen ■ Gezinsvergoedingskas voor notarissen, politieke mandatarissen en vrije beroepen ■ Voorzorgskas van het notariaat ■ Nationale Kas voor aanvullend pensioen voor klerken en notarisbedienden ■ Sociaal Fonds voor Notarisbedienden ■ Notarieel Vormingsinitiatief (NOTAVI) ■ Financieringsfonds voor de Tewerkstelling in het notariaat

Het notariaat schenkt veel aandacht aan de bescherming van cliënten en aan het welzijn van zijn medewerkers.

33



34

NUTTIGE INFO

Nuttige info 1. K O N I N K L I J K E F E D E R A T I E V A N H E T B E L G I S C H N OTA R I A AT V Z W

Bergstraat 30-34, 1000 Brussel Tel.: 02/505.08.11 – Fax: 02/505.08.58 – E-mail: [email protected]

Algemene directie Ph. Ch. SIX Tel.: 02/505.08.20 – Fax: 02/505.08.55 – E-mail: [email protected]

Gemeenschapsraden Ne d e rl an d s t a l i g e G emeen s ch a p s r a a d C. GILLIS, Secretariaat Tel.: 02/505.08.52 – Fax: 02/505.08.15 – E-mail: [email protected] Site: www.notaris.be Co n s e i l c o mmu n a u ta ir e fr a n c o p h o n e N. DE BLOCK, Secretariaat Tel.: 02/505.08.50 – Fax: 02/505.08.59 – E-mail: [email protected] Site: www.notaire.be

Wanneer? Wanneer moeten we aan later denken, om zo onze kinderen en kleinkinderen een steuntje in de rug te geven?


NUTTIGE INFO

Juridische zaken

H. JACOBS 02/505.58.36 – Fax: 02/505.08.90 – E-mail: [email protected] Co mi t é v o o r s t u d ie en w etg evin g Tel.: 02/ 505.08.36 – Fax: 02/505.08.90 – E-mail: [email protected]

Studiedienst

36

J. VAN CLEEMPUT


Tel.: 02/505.08.13 – Fax: 02/505.08.91 – E-mail: [email protected]

Communicatie en relaties met het notariaat A. C. DELEYE Tel.: 02/505.08.79 – Fax: 02/505.08.55 – E-mail: [email protected]

NUTTIGE INFO


Steundiensten voor het notariaat en derden (crt)

L. SPITAELS Tel.: 02/505.08.64 – Fax: 02/505.08.58 – E-mail: [email protected]

Credoc Services cvba – filiaal van de KFBN vzw Secretariaat: C. BIERLAIRE Tel.: 02/505.08.22 – Fax: 02/505.08.55 – E-mail: [email protected]

2 . I N T E R N AT I O N A L E R A A D VA N H E T B E L G I S C H N OTA R I A AT Bergstraat 30-34, 1000 Brussel Mr A. DELIEGE en Mr P. NICAISE, Co-voorzitters Tel.: 02/505.08.96 – Fax: 02/505.08.93 – E-mail: [email protected]

3 . N OTA R I Ë L E I N S T E L L I N G E N Nationale Kamer van Notarissen Mr A. DELIEGE, Voorzitter Ph. BUISSERET, Directeur Bergstraat 30-34, 1000 Brussel Tel.: 02/506.46.30 – Fax: 02/506.46.39 – E-mail: [email protected]

Benoemingscommissies voor het notariaat Beenhouwersstraat 67, 1000 Brussel Tel.: 02/506.46.44 – Fax: 02/506.46.49 – E-mail: [email protected] Ne d e rl an d s t a l i g e B e n o emin g s c o mmis s ie Prof. B. TILLEMAN, Voorzitter Fran s t a l i g e B e n o e m in g s c o mmis s ie Mr P. VAN DEN EYNDE, Voorzitter

37


NUTTIGE INFO

Beroepsinstellingen

Bergstraat 30-34, 1000 Brussel No t ari ë l e Ze k e rh eid vz w Tel.: 02/505.08.81 / 82 – Fax: 02/505.08.86 – E-mail: [email protected] Ve re n i g i n g v a n Er en o ta r is s en va n B elg ie Tel.: 02/505.08.79 – Fax: 02/505.08.55 – E-mail: [email protected]

38

Tel.: 02/505.08.70 / 73 – Fax: 02/514.31.33 – E-mail: [email protected]


Ve rze k e ri n g e n v a n h et N o ta r ia a t c vb a

Ve rb ro e d e ri n g d er B elg is ch e N o ta r is s en vz w p/a Mr J. DELANGE – Place de Bronckart 17, 4000 Liège Tel.: 04/254.42.52 – Fax: 04/254.42.53 V L N (Ve re n i g i n g N ed er la n d s ta lig e Lic en tia ten in h et N o ta r ia a t) p/a K. TRIAU – Koning Leopold I -straat 10, 3000 Leuven Tel. / Fax 016/22.57.91 – E-mail: [email protected] A L N (As s o c i at i o n d es lic en c iés en n o ta r ia t) p/a A. CAEYMAEX – Maison du Notariat – rue Borgnet 13, 5000 NAMUR Tel.: 081/22.21.09 – Fax: 081/23.08.92 – E-mail: [email protected]

Sociale instellingen L. WEEMAELS, Directeur Tel.: 02/500.14.20 – Fax: 02/500.14.14 – E-mail: [email protected] Bergstraat 30-34, 1000 Brussel Vo o rzo rg s k a s v an h et n o ta r ia a t vz w Tel.: 02/500.14.54 – Fax: 02/500.14.85 – E-mail: [email protected] Fi n a n c i e ri n g s f o n d s vo o r d e tew er k s tellin g in h et n o ta r ia a t vz w Tel.: 02/500.14.51 – Fax: 02/500.14.14 – E-mail: [email protected]

Ge z i n s v e rg o e d i n g e ns k a s vo o r n o ta r is s en , p o litiek e ma n d a ta r is s en e n v ri j e b e ro e p e n v zw Tel.: 02/500.14.71 – Fax: 02/500.14.14 – E-mail: [email protected] Na t i o n a l e k as v o o r a a n vu llen d p en s io en vo o r k ler k en en n o ta r is b ed ie nden vzw Tel.: 02/500.14.51 – Fax: 02/500.14.14 – E-mail: [email protected] N OTAV I (N o t a ri e e l v o r min g s in itia tief) vz w Tel.: 02/505.14.51 – Fax: 02/500.14.14 – E-mail: [email protected] S o c i a al f o n d s v o o r n o ta r is b ed ien d en vz w Tel.: 02/500.14.51 – Fax: 02/500.14.14 – E-mail: [email protected] S o c i a al S e c re t a ri a at d er N o ta r is s en va n B elg ië vz w Tel.: 02/505.14.31 – Fax: 02/500.14.14 – E-mail: [email protected] L a B as o ch e b e l g e – Wa a r va n Ak te (Ko n in k lijk e B er o ep s ver en ig in g van d e b e d i e n d e n v an het n o ta r ia a t) vz w L. DE SCHAETZEN – Rue du Petit Bois 39, 6900 Marche-en-Famenne Tel.: 084/31.38.21 – E-mail: [email protected]

CNUE (Raad van de Notariaten van de Europese Gemeenschap)

Kortenberglaan 52, 1000 Brussel Tel.: 02/513.95.29 – Fax: 02/513.93.82 – E-mail: [email protected] Site: www.cnue.be

UINL (Internationale Unie van het Latijns notariaat)

Administratief Secretariaat Via Flaminia 158/A, 00196 Rome, ITALIE Tel.: (39)/6/320.83.84 – Fax: (39)6/360.91.499 – E-mail: [email protected]

39

Wij wensen alle medewerkers van onze federatie van harte te bedanken. Hun inzet en dynamisme dragen bij tot de verdere ontwikkeling van het beroep, dat meer dan ooit tevoren naar de toekomst gericht is. Raad van Bestuur KFBN, 8 februari 2007 Design: Comfi & Publishing - www.comfi.be Foto’s: Bart Azare (blz. 2, 7, 24, 27, 31 en 33), Emmanuel Crooÿ (blz. 22), Isabelle Persyn (blz. 23), Charles Six-Hubinon (blz. 8, 13 en 36) Verantwoordelijke uitgever: Pierre Nicaise, Allée du bois de Bercuit, 14 - 1390 Grez-Doiceau D/2007/1928/2

Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat B e r g s t r a a t 3 0 - 3 4 , 10 0 0 B r u s s e l w w w. n o t a r i s . b e

JAARVERSLAG De notaris: advies op mensenmaat

Recommend Documents