tmz jaarverslag JAARVERSLAG 2011
maatschappelijk jaarverslag van TriviumMeulenbeltZorg
Burgerkleding verhoogt de sfeer
Van twee zorgculturen één gemaakt
Mijn werk is mijn hobby
samen voor persoonlijke zorg
vitaal | ondernemend | coöperatief
Voorwoord
Raad van Bestuur
In de huidige maatschappij met snelle
Samenwerking was een ander
sociale media als Facebook en Twitter
sleutelwoord binnen de organisatie.
leven we vooral in het hier en nu.
We hebben onze banden met stake-
Terugkijken op het verleden lijkt niet
holders verstevigd en zijn nieuwe rela-
zo interessant maar dat is het wel.
ties aangegaan. Onder meer met
Ik ben van mening dat we uit opge-
opleidingen als ROC van Twente en
dane ervaringen lering kunnen
Saxion Hogeschool. Kernbegrippen in
trekken. Ook leren we van elkaar.
de wederzijdse relatie met partijen in
Daarom bieden we u met groot
de samenleving zijn cocreatie en
genoegen het maatschappelijk
medeverantwoordelijkheid. Scholing
jaarverslag van 2011 aan.
van personeel staat hoog in het vaandel binnen TMZ. Medewerkers
De entree van de Oude Gieterij in Hengelo heeft ter gelegenheid van het feest een TMZ-uitstraling gekregen.
2011 was een jaar met veel dynamiek
die willen groeien binnen de organisa-
in de ouderenzorg. De concurrentie
tie, worden hierin zo mogelijk
neemt toe, de positie van zorgverze-
gefaciliteerd.
keraars is steeds dominanter. We
Inhoudsopgave 3 4
Voorwoord Raad van Bestuur Organisatie van TMZ
Terugkijkend kunnen we concluderen
over de vraag hoe we de zorg betaal-
dat TMZ ook in financieel opzicht een
baar kunnen houden in de toekomst.
goed jaar achter de rug heeft. In de
Bij TMZ hebben we daar een eigen
Strategische Beleidsnotitie 2010-2015
mening over. We hebben een heldere
is als doelstelling opgenomen dat de
visie over de ouderenzorg van de
Trivium Meulenbelt Groep een eigen
toekomst. ‘Samen voor persoonlijke
vermogenspositie wil hebben van
zorg’ is onze missie. Wij zijn een
circa 25% maal de omzet. Ik kan u
maatschappelijke onderneming met
mededelen dat die doelstelling is
6
Waar staat TMZ voor?
een opdracht. Solidariteit en vakman-
gehaald. Dat geeft ons en onze
8
Duurzaamheid speelt sleutelrol binnen TMZ
schap zijn de pijlers waarop onze
externe financiers vertrouwen in
organisatie is gebouwd.
de toekomst.
Ouderenzorg in beweging
2011 was een jaar waarin we in
2011 was een jaar waarin we ons keer
bouwtechnisch opzicht grote presta-
op keer voornamen om de mens
ties hebben geleverd. We hebben het
centraal te stellen in de keuzes die we
nieuwe Borsthuis in Hengelo in
maken. Dat lukt ons steeds beter en
gebruik genomen. De nieuwbouw van
we blijven het doen. Op de werkvloer,
Het Haarhuus in Westerhaar-Vriezen-
maar ook in de bestuurskamer en
veensewijk beleefde het hoogste punt.
naar buiten toe. Omdat we als
Verder vierden we het veertigjarig
maatschappelijke onderneming
bestaan van onze locaties Het
invulling willen geven aan de verant-
Meulenbelt, Het Dijkhuis en Het
woordelijkheid die we hebben met
Borsthuis met een fantastisch feest in
elkaar en voor elkaar.
10 12
Een goed jaar met veel hoogtepunten
14
We doen het samen
16
TMZ staat midden in de samenleving
18
Onze toezichthouders
20 Onze Cliëntenraad 21
de Oude Gieterij in Hengelo. Ik wens u veel leesplezier.
Onze Ondernemingsraad
22 Financieel gezond
2
buigen ons met ons allen het hoofd
P.F.M. Weda Cliënte krijgt fysiotherapie in verpleeghuis Het Meulenbelt.
Peter Weda
jaarverslag 2011
3
Organisatie van TMZ
Organogram
TMZ is een dochteronderneming van de Trivium Meulenbelt Groep. De onderneming is actief op het gebied van:
Raad van toezicht • Zorgbemiddeling
• Thuiszorg AWBZ
• Verpleeghuiszorg
• Zorgsteunpunten in de wijk
• Dagvoorzieningen
• Overbruggingszorg in het ziekenhuis
• Personenalarmering
• Verzorgingshuiszorg
• Terminale zorg
• Huishoudelijke hulp WMO
• Revalidatie
TMZ verleent zorg aan meer dan 2000 cliënten/bewoners in de gemeenten Almelo, Borne, Hengelo, Tubbergen en Twenterand. In totaal wonen er zo’n 900 mensen bij TMZ en ontvangen er zorg. Ongeveer 300 cliënten nemen deel aan
Ondernemingsraad
Raad van bestuur
Cliëntenraad
Directiesecretaris Bestuurssecretariaat
dagactiviteiten en circa 900 personen ontvangen zorg buiten de TMZ-locaties (bijvoorbeeld thuiszorg of personenalarmering).
TMZ-locaties
Betere zorg
Helende omgeving
• Regio’s Almelo +
- Bouw
Bornerbroek • Regio’s Hengelo + Borne • Regio’s Tubbergen +
Gezonde organisatie
Twenterand - Eerstelijnszorg
- Onderhoud - Inkoop - Vervoer - Informele zorg
• Bedrijfscontrol - Administratie
Intramurale zorglocaties
- Contactcentrum
Het Borsthuis (Hengelo)
- PZ - ICT
Het Hof (Hengelo)
• Kwaliteit - Communicatie & PR
Het Dijkhuis (Borne)
- Opleidingen / organisatie-
De Theresiahof (Bornerbroek)
ontwikkelingen
Het Meulenbelt (Almelo) MeulenbeltZorg (Tubbergen) De Weemelanden (Vriezenveen) Het Haarhuus (Westerhaar – Vriezenveensewijk) Overbruggingsafdelingen Overbruggingsafdeling Hengelo (Hengelo)
Bestuur
De Horst (Almelo)
TMZ valt onder de holding Trivium Meulenbelt Groep. Hieronder vallen ook de dochteronderne-
Zorgsteunpunten
mingen Stichting Zorgcontinuüm, Stichting Het
Thiems Inn (Hengelo)
Zwaantje en Stichting Vrienden van TMZ. Er
Het Noabershoes (Almelo)
bestaan afspraken over goed bestuur, toezicht
De Riet (Almelo)
en verantwoording, vastgelegd in de Zorgbrede Governance Code. Op het functioneren van de
Bij TMZ werken circa tweeduizend medewerkers in
Raad van Bestuur wordt toegezien door de
loondienst en duizend vrijwilligers.
Raad van Toezicht. Cliënt en activiteitenbegeleidster aan het bloemschikken.
4
jaarverslag 2011
5
Waar staat TMZ voor?
Anke Busschers, hbo-verpleegkundige
TMZ is een maatschappelijke onderneming. Haar taak is om te voorzien in de kwaliteit van leven van enerzijds de oudere medemens en zijn naasten en anderzijds de medewerkers en de vrijwilligers van TMZ. Het concern geeft invulling aan de verantwoordelijkheid die we voor elkaar en met elkaar hebben. Het gaat niet om winstmaximalisatie, maar om de gerechtvaardigde belangen van alle betrokkenen in de organisatie.
‘Burgerkleding verhoogt de sfeer’
De organisatie van het concern is
vertrouwen en wederkerige verant-
gebaseerd op het coöperatieve
woordelijkheid. Voor de uitwerking
bedrijfsmodel waarbij is gekozen voor
van het strategische beleid vervullen
de zogenaamde Rijnlandse stijl van
de regiomanagers, manager eerste lijn
besturen. Dit houdt in dat TMZ een
en de staffunctionarissen een
binding wil creëren tussen de
sleutelrol. In managementcontracten
“De manier van werken binnen TMZ is in de loop der jaren
onderneming en haar omgeving.
worden de door hen te behalen
Cliënten/bewoners, familie en andere
prestaties vastgelegd. Maandelijks
erg veranderd. We gaan veel meer uit van de behoeften van
betrokkenen oefenen invloed uit op
worden via kerngetallen de belangrijk-
het beleid en de uitvoering daarvan,
ste prestatiecomponenten beoor-
vier bedden zijn er niet meer. Mensen wonen met z’n
ieder vanuit zijn of haar eigen
deeld. Het gaat onder meer om
tweeën of alleen. Een ander voorbeeld van de cultuurver-
verantwoordelijkheid. De organisatie
zorginhoudelijke aspecten, bezetting,
is een werkgemeenschap. Solidariteit
indicatie en cliëntverloop.
de cliënten. Je ziet het terug in de huisvesting. Kamers met
andering is de afschaffing van de vaste douchedagen. Als een cliënt aangeeft dat hij behoefte heeft om te douchen,
en vakmanschap zijn belangrijk. Er is inspraak en medezeggenschap. Het
Planetree
dan realiseren we ons dat dat zo snel mogelijk moet
model sluit aan bij de bereidheid van
TMZ kiest voor het zorgconcept Plane-
jongere generaties tot het verlenen
tree. De zorgbehoeften van de mens
gebeuren. Vroeger moest iemand soms langer dan een
van informele zorg. De coördinatie
staan centraal. Belangrijk is deze te
heeft plaats vanaf de werkvloer.
herkennen. De behoeften liggen op
De kernwaarden van TMZ zijn:
het lichamelijke, emotionele, sociale
Coöperatief, Vitaal en Ondernemend.
en spirituele vlak. Deze thema’s
Sinds dit jaar werk ik op de overbruggingsafdeling
de organisatie. Medewerkers komen in hun
TMZ wil een vitale, coöperatieve
brengt TMZ onder in drie clusters:
van TMZ in het Hengelose ziekenhuis. We
burgerkleding naar het werk. Ik kreeg hier vooral
onderneming zijn, gericht op het
Betere Zorg, Helende Omgeving en
verzorgen onder andere cliënten die zijn uitbe-
positieve reacties op. Het past in onze visie
bereiken van maatschappelijk,
Gezonde Organisatie. Het Plane-
handeld in het ziekenhuis. In de loop der jaren is
waarin we een Helende Omgeving nastreven.
persoonlijk en financieel rendement.
treeconcept bevat twaalf basiseisen
de zorg kwalitatief op een steeds hoger niveau
Burgerkleding verhoogt de sfeer en plaatst je in
gebracht. We screenen het welbevinden van de
een gelijkwaardiger positie ten opzichte van de
meeste cliënten bijvoorbeeld op zes vaste
cliënt.
dag wachten.
die de leidraad zijn in de manier van
Anke Busschers
Structuur
werken. Ze bevatten namelijk alle
De organisatie kent een structuur met
relevante aandachtspunten in relatie
zorginhoudelijke indicatoren; (onder)voeding,
vijf regionale bedrijfseenheden. Deze
tot Betere Zorg, Helende Omgeving en
huidletsel, valincidenten, depressie, incontinentie
Persoonlijk heb ik ervaren dat je binnen TMZ de
eenheden zijn ondergebracht bij drie
Gezonde Organisatie.
Cliënten vermaken zich prima met een balspel.
en medicijngebruik. Vroeger gebeurde dat naar
ruimte krijgt om jezelf verder te ontwikkelen. Ik
regiomanagers. De extramurale
mijn idee veel minder. Ik merk wel eens dat dat
kwam hier binnen als stagiaire en later als
(eerstelijns)activiteiten vallen onder
wennen is. Want het betekent dat je anders naar
vakantiekracht. Daarna ben ik blijven hangen. Ik
de manager eerste lijn.
je werk moet kijken.
heb mbo-verpleegkunde gedaan en ben nu bezig met hbo-verpleegkunde. Het is ontzettend leuk
De focus van de interne bedrijfsvoering is gericht op vakmanschap,
Een andere grote verandering is het verdwijnen
om de kennis en kunde uit de opleiding direct in
van de witte uniformen in het grootste deel van
praktijk te brengen.”
Planetree
6
jaarverslag 2011
7
‘We houden nu al volop rekening met de toekomstige zorgvraag’
Duurzaamheid speelt sleutelrol binnen TMZ
Zorg op afstand Een actueel thema binnen sociale duurzaamheid is zorg op afstand, die mede mogelijk wordt gemaakt door innovatieve technologieën. Er zijn verschillende technische hulpmiddelen die ingezet kunnen worden om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Dit levert een bijdrage aan het verminderen van de druk op tehuizen en zorgt er bovendien voor dat mensen de regie over hun leven zoveel mogelijk zelf kunnen voeren. Een voorbeeld hiervan is de ConditieCoach (CoCo) die door TMZ en haar partners wordt ingezet. Het is een innovatieve zorgdienst waarbij ouderen, chronisch zieken en revaliderende cliënten door middel van informatietechnologie (beeldscherm) begeleiding krijgen van professionals op afstand. De communicatie tussen de cliënt en de professional kan door het gebruik van CoCo ingepast worden in het dagelijkse leven. Zorg en techniek is een combinatie die steeds belangrijker wordt. Voorzieningen
Verbinding met de omgeving is een vorm van sociale duurzaamheid.
TMZ houdt ook bij het ontwikkelen van nieuwe voorzieningen rekening met de toekomst van de zorg. Fred Schrander, binnen TMZ verantwoordelijk voor de helende omgeving: “We zien bijvoorbeeld vastgoed niet als doel, maar als een belangrijk middel om goede zorg te leveren. Daarom is er een toekomstgericht bouwconcept
Het nieuwe Haarhuus in Westerhaar is bijna energieneutraal.
ontwikkeld, dat model staat voor alle bouwtrajecten. Doel is om hierbij zoveel mogelijk in te spelen op de verwach-
TMZ zet zich vol passie in om als gezonde organisatie voorbereid te zijn op de toekomstige zorgvraag. Duur-
tingen en wensen van cliënten. Binnen het bouwconcept
zaamheid speelt hierbij een sleutelrol. Dit komt op verschillende manieren tot uiting binnen het beleid van
speelt het – op basis van ontwikkelingen en verwachtingen
TMZ. Niet alleen het fysieke aspect – bijvoorbeeld energiebesparing – maar vooral de sociale kant van
- opnieuw verbinden van wonen en zorg een centrale rol.”
duurzaamheid is hierbij belangrijk. Het betekent dat investeringen niet alleen op korte termijn rendement
Energiebesparing
moeten hebben, maar juist langjarige duurzame resultaten moeten leveren.
Ook voor het fysieke aspect van duurzaamheid heeft TMZ veel aandacht. Duurzaam en waardevast vastgoed
Sociale duurzaamheid Sociale duurzaamheid is een breed begrip. “Het betekent
Het implementeren van het coöperatief bedrijfsmodel
TMZ. Weda: “Bij de locaties van TMZ die de afgelopen
dat investeringen zichzelf in stand kunnen houden en mee
nieuwe stijl zorgt ervoor dat er volop aandacht is voor de
jaren gerealiseerd zijn, komt dit volop tot uiting. Zo zijn
kunnen groeien met de zorgsector die snel en ingrijpend
verbinding met familie van cliënten, stakeholders en de
het Hengelose Borsthuis en Het Haarhuus in Westerhaar
aan het veranderen is”, vertelt Peter Weda, voorzitter Raad
samenleving. Deze betrokkenheid is onmisbaar om de
bijna energieneutraal. Er is bijna geen fossiele brandstof
van Bestuur. “TMZ wil dit onder andere bereiken door
kwaliteit van zorg- en dienstverlening van TMZ in de
nodig om de locaties te koelen of te verwarmen. Met
ruimte voor vakmanschap, dienend leiderschap en
toekomst te kunnen blijven continueren.
deze voorzieningen leggen we een krachtige basis voor
omgevingsgevoeligheid centraal te stellen.”
8
speelt een belangrijke rol binnen het bouwconcept van
Duurzaamheid staat centraal in de technische ruimte van Het Borsthuis in Hengelo.
de toekomst.”
jaarverslag 2011
9
Vrijwilliger Marie Nieuwkamp
‘Mijn werk is mijn hobby’ Marie Nieuwkamp uit Zenderen is een vertrouwd gezicht in het restaurant van Het Dijkhuis. Ze werkt er al veertien jaar als vrijwilliger. “Zes dagen in de week ben ik er. Altijd van kwart over tien tot ongeveer half twee. Ik help met soep uitdelen en na afloop van de maaltijd ruim ik af samen met de collega’s. Verder assisteer ik het vaste personeel als ze hulp nodig hebben bij het terugbrengen van de bewoners naar de afdeling. In de loop der jaren heb ik een zeer hechte band opgebouwd met de mensen van Het Dijkhuis. Weet u, ik ben zelf al 82 jaar en ouder dan menig cliënt hier. Stoppen met vrijwilligerswerk? Ik moet er niet ‘Samen voor persoonlijke zorg’ is onze missie.
aan denken. Mijn werk hier is mijn hobby. Bovendien kan ik helemaal niet
Ouderenzorg in beweging
stoppen. Als ik een paar dagen niet ben geweest, vragen ze: “Hé Marie, waar was je? We hebben je gemist.”
Marie Nieuwkamp
De organisatie van TMZ sluit aan bij de huidige maatschappij en bij de ontwikkelingen die zich daarin voordoen. De ouderenzorg is volop in beweging. Enkele ontwikkelingen die spelen zijn de juridisering van de maatschappij, de financiering van budget naar aanbesteding, zorg op afstand met behulp van de computer en toenemende aandacht voor kwaliteit van leven.
Werken aan kwaliteit
Klachtenregeling
Gereguleerde marktwerking is op dit moment het leidend motief. TMZ is het in zoverre eens
De manier waarop TMZ zich wil onderscheiden van de
De klachtenregeling is in 2011 geëvalueerd en vervolgens
met de regering dat ook zij vindt dat de regie niet terug moet naar de overheid. Wij zien een
concurrentie wordt jaarlijks uitgewerkt in een activiteiten/
volledig vernieuwd. De gang van zaken is nu als volgt:
intrinsieke behoefte aan solidariteit bij mensen. ‘Samen voor persoonlijke zorg’ is onze missie.
jaarplan. Per aandachtsgebied zijn acties en doelen om-
wie een klacht heeft, gaat in de eerste plaats naar de
schreven. De doelstellingen voor 2011 zijn voor een belang-
medewerker die de dienst heeft verleend. Indien klager
rijk deel gehaald. TMZ besteedt veel aandacht aan de
dat lastig vindt, of niet tevreden is over de oplossing,
Marktwerking
veiligheid van haar cliënten en medewerkers. Samen met
zoekt hij contact met de leidinggevende. In alle gevallen
de cliëntenraad worden de speerpunten op kwaliteitsgebied
kan de kwaliteitsfunctionaris worden ingeroepen. Is de
Marktwerking betekent meer risico’s voor de
vastgesteld.
klager nog niet tevreden, dan kan hij naar de Klachten-
bedrijfsvoering van zorginstellingen. De concurrentiedruk in de ouderenzorg neemt toe. De
commissie. Deze commissie is onafhankelijk. In 2011 zijn drie formele klachten binnen de regio’s afgehandeld.
zorgverzekeraars krijgen een meer dominante
Mening cliënt
positie. Het aantal nieuwe ondernemingen in de
Het onafhankelijk cliëntervaringsonder-
sector wordt groter. Om de zorg in de toekomst
zoek in 2011 scoort beduidend beter dan
te kunnen blijven continueren is het noodzakelijk
dat in 2010. Er is gekeken naar de zorg
dat TMZ zich duidelijker positioneert en onder-
voor somatische en psychogeriatische
scheidt. Maar er speelt nog veel meer. We
cliënten en naar de thuiszorg. Bij alle drie
noemen de vergrijzing, de krapte op de arbeids-
scoort TMZ op tachtig procent of meer
“Verpleeghuis De Weemelanden in Vriezenveen is sinds de opening van het huis
markt en de bezuinigingen. Ongewijzigd beleid
van de onderzochte items hoger dan de
in april 2007 mijn woonstek. Ik heb er een eigen appartement. U moet weten,
kan ertoe leiden dat veel ouderen in de toekomst
vergelijkingsgroepen c.q. het landelijk
hiervoor woonde ik op Het Meulenbelt in Almelo. Maar ik kom van oorsprong
geen toegang meer hebben tot goede zorg. Onze
gemiddelde. Om de relatie tussen
uit Vriezenveen en toen hier in het dorp een huis van TMZ werd gebouwd, was
organisatie speelt in op de veranderingen in de
medewerker en cliënt nog verder te
de keus snel gemaakt. Ik heb hier veel meer kennissen. Als het even kan, ben ik
samenleving. Dit vraagt om een andere cultuur.
verbeteren, zijn zogenaamde ‘ervarings-
met mijn rolstoel aan de overkant van de weg te vinden. Daar is een hangplek
Relatiemanagement, marktkansen benutten en de
gesprekken’ ingevoerd.
voor ouderen. Over de zorg in huis ben ik tevreden. De eerste verzorgende is
Bewoner Jans Aman
‘Over de zorg in huis ben ik tevreden’
zorgvrager zien als mens is essentieel. Rendement
mijn aanspreekpunt. Als er iets is, leg ik het daar neer. Drie keer per jaar heb ik
halen is noodzakelijk voor het op peil houden van
een officieel evaluatiegesprek met de eerste verzorgende. Als ik de zorg een
de kwaliteit van de zorg.
rapportcijfer moet geven, wordt dat een 7.5.” Jans Aman
10
jaarverslag 2011
11
Een goed jaar met veel hoogtepunten Het jaar 2011 was een goed en dynamisch jaar met veel hoogtepunten. Enkele daarvan zijn:
Overhandiging van een plaquette door burgemeester Kerckhaert bij de opening van het nieuwe Borsthuis.
Personeelsle den kruipen in de huid va tijdens feest n de verpleeg in de Oude G ster ieterij in Hen gelo.
en Marga Bult Optreden van Lee Towers gelo. Hen in in de Oude Gieterij Het Meulenbelt, van n taa bes Het veertig jarig sthuis wordt gevierd. Het Dijkhuis en Het Bor
TMZ gaat een samenwerk ing aan met Saxion Hogeschool. Wim Boomkamp (Saxion) en Peter Weda (TMZ) bij de bekrachtiging hiervan.
Dijkhui gel De Wheeme in Het Huiskamer in nieuwe vleu gemaakt. zijn nu eenbedskamers
12
s. Daar wa
, ar eerst kantoren waren
Het Haarhuus in Westerhaar-Vrieze nveensewijk bereikt het hoogste punt.
jaarverslag 2011
13
We doen het samen TMZ wil een goede werkgever zijn die gebruik maakt van goed gekwalificeerd personeel. We bieden onze medewerkers interessante en uitdagende functies. Een aanzienlijk aantal van hen is in 2011 doorgestroomd binnen de organisatie. Verder zijn we een sterk leerbedrijf. Dat is belangrijk. De kwaliteit van de medewerkers bepaalt in hoge mate het succes van de organisatie. TMZ is doelgericht, effectief en uitdagend. Belangrijk zijn korte communicatielijnen en resultaatgericht handelen.
BBL-er Renate Stokkingreef
‘Ouderenzorg is dankbaar werk’ Zo’n zes jaar terug wilde Renate Stokkingreef, moeder van twee opgroeiende kinderen, weer aan de slag op de arbeidsmarkt. Maar ze vond geen baan in haar oude vak van telefoniste/receptioniste. “Toen ik via-via hoorde dat ze bij Het Dijkhuis nog Personeel van TMZ volgt een leergang Leiderschap bij Saxion Hogeschool.
mensen zochten, ben ik er direct op afgestapt. Ik ging werken als hotelmedewerker.”
Systematisch wordt aandacht besteed aan de gezondheid van de medewerkers. Inspanningen op dit
Renate Stokkingreef
terrein zijn met name gericht op preventie. In 2010 is onderzoek gedaan naar het werkvermogen van het personeel. Dat is de mate waarin iemand lichamelijk en psychisch in staat is om te werken. TMZ scoort gemiddeld. Extra aandacht is nodig voor de aspecten zelfstandigheid, fysieke belasting en BMI. Er worden projecten uitgevoerd om op deze terreinen verbeteringen door te voeren. Scholing
Renate kwam voor het schoonmaken, maar werd als
is dat je de cliënten ziet groeien. Ze komen binnen en zijn
teamlid opgenomen op de afdeling. Ze had het enorm naar
nauwelijks mobiel. Maar bij het afscheid lopen ze soms
haar zin. “Als het nodig was, hielp ik ook wel eens een
weer.” Cliënten op Olde Meule leven zo zelfstandig
In 2011 is aan circa 160 BBL-leerlingen en BOL-studenten de
In 2011 zijn verschillende nieuwe samenwerkingsverban-
klein beetje in de zorg. Helpen met naar bed brengen of
mogelijk. Maar daar waar ze hulp nodig hebben, wordt dat
mogelijkheid geboden om een leerarbeidtraject te begin-
den afgesloten. Tien zorgorganisaties in Nederland hebben
naar het toilet. Ook ontdekte ik hoe fijn het contact was
geboden. “We helpen met eten, toiletbezoek, wassen,
nen. Verder is met Saxion Hogeschool een leergang
elkaar gevonden in een visie op zorg en delen hun kennis
met de ouderen.
aankleden maar ook met revalidatie. Dat laatste is
Leiderschap ontwikkeld. In tien bijeenkomsten wordt
met elkaar. Met Saxion Hogeschool is een bestuurlijk
Ik realiseerde me dat de ouderenzorg iets voor mij is. Dus,
ondersteunend aan de fysiotherapie. Als iemand even uit
kennis en ervaring opgedaan. Ook de visie van de strategi-
convenant afgesloten. Speerpunten zijn kennisuitwisse-
toen de kans zich voordeed om als BBL-er te gaan werken
de rolstoel kan om een eindje te wandelen, dan gaan wij
sche thema’s van TMZ komen aan bod. Het is van belang
ling, onderzoek en scholing. “Met het ROC van Twente is
in combinatie met leren, aarzelde ik niet lang.” Renate zit
mee.” Renate heeft geen spijt van haar besluit om de
dat er in de opleiding een herkenbare TMZ-cultuur ontstaat.
het startschot gegeven voor samenwerking. Hieraan wordt
nu in haar tweede jaar van de opleiding aan het ROC van
ouderenzorg in te gaan. Wel is de combinatie van werken,
in 2012 verder invulling aan gegeven. TMZ heeft zich
Twente. Ze werkt twintig uur op de somatiek- en revalida-
leren en een gezin soms pittig. “Vooral het eerste jaar van
Samenwerking
aangesloten bij het Maatschappelijk Plein (TwenteKwar-
tieafdeling Olde Meule in Het Meulenbelt in Almelo.
de opleiding vond ik best zwaar. We gingen van een uur ’s
TMZ kan alleen maar functioneren met hulp van anderen.
tier) van FC Twente. Tijdens thuiswedstrijden van de
“Ik heb het goed naar mijn zin. Mensen komen hier vaak
middags tot half tien ’s avonds naar school. Maar privé
Het concern werkt samen met een groot aantal andere
professionele voetbalclub ontmoeten twintig maatschap-
binnen na een ziekenhuisopname. Ze hebben bijvoorbeeld
gaat de begeleiding van het huiswerk van de kinderen ook
organisaties en personen. Te denken valt aan opleidingsin-
pelijke organisaties en FC Twente elkaar om te netwerken
een heup gebroken of een cva gehad. Hier knappen ze op
door. Dat is wel eens zwaar, maar we hebben het thuis nu
stituten, cliëntenorganisaties, overheid, zorgverzekeraars,
en gezamenlijk iets te betekenen voor kansarme groepen.
tot ze weer naar hun eigen huis kunnen. Of tot ze naar een
goed voor elkaar. Achteraf heb ik geen moment spijt van
banken, werkgeversorganisaties, huisartsen, woningbouw-
Het overkoepelende thema is solidariteit.
verzorgings- of verpleeghuis gaan. Het mooie van dit werk
mijn keuze voor de BBL.”
verenigingen en ziekenhuizen.
14
jaarverslag 2011
15
TMZ voelt zich verbonden met de
kunnen bewoners daarnaast genieten
Scholen
maatschappij en werkt veel en graag
van de zang van kerkkoren en
Kinderen en jongeren zijn graag
samen met allerlei organisaties. Dit
kinderkoren. Ook het bedrijfsleven
geziene gasten binnen de locaties van
varieert van scholen en verenigingen
draagt graag haar steentje bij. Zo is
TMZ. Kinderen van kinderdagverblijf
tot bedrijven en goede doelen. “We
een groot aantal middenstanders
tot voortgezet onderwijs komen
proberen hierbij steeds te denken in
betrokken bij de kerstmarkt van TMZ.
geregeld op ‘bezoek’. Zo vinden er
tegenprestaties naar elkaar”, vertelt
De Koets’n Keerls; een spektakel waar bewoners enorm van genieten.
‘Maatschappelijke verbindingen zorgen voor meerwaarde’
TMZ staat midden in de samenleving
uitwisselingen met kinderdagverblij-
Weda. “Zo hebben de stichtingen en
Evenementen
ven plaats waarbij leuke activiteiten
evenementenorganisaties er iets aan
TMZ haakt graag aan bij regionale
worden georganiseerd. Er worden
en onze bewoners ook.”
evenementen. Ook hierbij speelt de
bijvoorbeeld spelletjes gedaan en er
toegevoegde waarde voor cliënten
wordt gezongen. Voor zowel jong als
Volop voorbeelden
volgens Weda een centrale rol. “Een
oud, is dit iets om naar uit te kijken.
Er zijn meer voorbeelden dan op te
sprekend voorbeeld zijn de Koets’n
Ook leerlingen van scholengemeen-
noemen. Zo maken veel organisaties
Keerls. Deze rijtuig- en arresleevereni-
schappen komen geregeld op bezoek
graag gebruik van de ruimten van
ging krijgt de mogelijkheid om haar
bij bewoners.
TMZ. De Fotoclub Borne en het Rode
vergaderingen binnen de locaties van
Kruis presenteren zich bijvoorbeeld
TMZ te houden. Als ‘dank’ fungeert
Toekomst
vanuit Het Dijkhuis in Borne. Weda:
MeulenbeltZorg in Tubbergen als
TMZ wil haar stevige positie in de
“Hierbij snijdt het mes aan twee
start- en finishlocatie van de jaarlijkse
samenleving in de toekomst verder
kanten, want onze bewoners kunnen
Tubbergse Eschrit. Een spektakel waar
versterken. Weda zal zich er sterk
genieten van prachtige foto’s of meer
bewoners enorm van genieten en
voor maken. “Het sluit naadloos aan
te weten komen over het Rode Kruis.
waarbij TMZ uiteraard zorgt voor een
bij de coöperatieve gedachte van
Van deze mogelijkheden wordt
hapje en een drankje. Ook is er een
TMZ, waarbij de samenleving een
dankbaar gebruik gemaakt. Andere
pleinconcert in Almelo dat sponsor-
steeds prominentere rol speelt.
voorbeelden zijn de deelname aan het
geld krijgt als bewoners gratis
Bovendien merken we elke dag voor
Maatschappelijk Plein van FC Twente
toegang krijgen tot dit optreden.”
hoeveel sfeer en plezier het zorgt. Wij
in ruil voor rolstoelplaatsen bij de
zetten onze deuren dan ook wagen-
wedstrijden en een biljartvereniging
wijd open.”
in Westerhaar die gebruikmaakt van het biljart in de groepsruimte en zo gezelligheid brengt.” Interactie Vaak zoeken organisaties nadrukkelijk
De tijd dat ouderenzorg gepaard ging met rust en sereniteit ligt – gelukkig – voorgoed achter ons. Er is
het contact met bewoners. Bijvoor-
tegenwoordig volop ruimte voor leven, sfeer en gezelligheid. Dit is van groot belang om ouderen een goede
beeld bij optredens van toneelvereni-
kwaliteit van leven te bieden. TMZ zet zich dan ook actief in om de samenleving naar binnen te halen.
gingen of carnavalsverenigingen die onze locaties elk jaar in rep en roer
De verschillende locaties kenmerken zich steeds meer als ontmoetingsplekken. Peter Weda ziet het als
zetten. Ook op Koninginnedag zorgt
voorzitter van de Raad van Bestuur van TMZ tevreden aan. “Kwaliteit van leven ontstaat in de interactie
de Oranjevereniging samen met de
met mensen. Mis je die contacten, dan gaat de kwaliteit van leven achteruit.”
muziekvereniging voor leven in de brouwerij. Tijdens kerkdiensten
Kinderen zijn graag geziene gasten en komen geregeld op bezoek bij bewoners.
16
jaarverslag 2011
17
Harm Mannak, Voorzitter Raad van Toezicht
‘Van twee zorgculturen één gemaakt’ “Acht jaar ben ik nu betrokken bij TMZ en dat waren boeiende jaren. De periode in feite, waarin we het bestuur en het toezicht hebben georganiseerd tot wat het nu is. Aanvankelijk was het toezicht heel technisch en instrumenteel. Nu houden we ons ook bezig met zaken als de kwaliteit van zorg en de maatschappelijke relevantie van TMZ voor de samenleving en de gebieden waarin we actief zijn, zoals De Raad van Toezicht bestaat (v.l.n.r.) uit K. Erends, R. Admiraal (vice-voorzitter), A.J. Koster, (P.F.M. Weda, geen lid, voorzitter Raad
vastgoed bijvoorbeeld.
Harm Mannak
van Bestuur van TMZ), H.G. Mannak (voorzitter), H.M. Walhain-v.d. Boogaard, R. Bakker, H.G.B. Spenkelink (ontbreekt op de foto).
Onze toezichthouders
Maar wij hebben gezegd: het gaat om
Er is vooral gekeken naar zaken als:
maakt. Deze was nodig om schaal-
de cliënt en medewerker. Als wij
• Kwaliteit van zorg
grootte te krijgen zodat je kunt
begroten voor de handen aan het bed,
• Tevredenheid van cliënt
blijven investeren en een volwaardig
doen we dat ruim. We willen namelijk
en medewerker
gesprekspartner blijft voor verzeke-
voldoen aan de eisen van kwaliteit.
• Prestaties op gebied financiën,
De Raad van Bestuur van TMZ legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht. In 2011 is een aantal
raars, overheid en collega-instellin-
Op dat laatste is de personeelsbezet-
vastgoed en woonomgeving
interne wijzigingen doorgevoerd binnen het toezichthoudend orgaan. Belangrijke aanleiding hiervoor
gen. We moesten van twee zorgcultu-
ting afgestemd. In feite werken we zo
• Relatie van TMZ met de omgeving
ren één maken. Dat was beslist geen
boven ons budget, maar toch houden
plus de kansen en bedreigingen
was de Strategische Beleidsnotitie 2010-2015. Deze beschrijft dat TMZ de komende jaren investeert in een
eenvoudige kwestie. Mede omdat
we aan het eind van het jaar geld
die zich voordoen
verdere verbetering van de kwaliteit van de zorgverlening met het zogenaamde Planetreeconcept.
bestuurder Peter Weda zelf afkomstig
over. Geld, dat we gebruiken om weer
• Strategische samenwerkings-
Dat model diende als basis voor de Jaarroute 2011. In feite is de organisatie van de Raad van Toezicht in
was uit één van beide organisaties.
te investeren in bijvoorbeeld innova-
mogelijkheden
Naar mijn idee hebben we enorme
tie, nieuwbouw en renovatie. Voor
Een belangrijke constatering is dat
2011 aangepast naar het nieuwe concept.
18
Intussen hebben we de fusie meege-
slagen gemaakt. Er is nu sprake van
ons als Raad van Toezicht is het een
het concern steeds meer als zorgon-
Meer leden
Voorzitter
één TMZ-cultuur. Dat zien we terug in
voorrecht betrokken te zijn bij een
dernemer functioneert. Er is een
Besloten is het aantal leden uit te breiden met twee, tot in
Vanwege het verstrijken van de tweede termijn was er
de waardering van cliënten en
organisatie waar een ieder zich elke
zakelijke oriëntatie op het behalen
totaal zeven leden. De nieuwe leden hebben de aandachts-
tevens een vacature voor de functie van voorzitter. De
medewerkers over TMZ.
dag opnieuw inzet om het best
van bedrijfsdoelstellingen. Kijkend
gebieden Vastgoed en Zorg. Verder is het aantal commis-
sollicitatiecommissie constateerde dat de hiervoor
Er is een goed bedrijf van gemaakt
denkbare op allerlei gebieden moge-
naar de onderzoeken concludeert de
sies uitgebreid van twee naar vier. Een commissie is de
geselecteerde kandidaten of niet aan het profiel voldeden
met een heldere visie over wat er
lijk te maken.”
Raad van Toezicht dat TMZ overwe-
renumeratiecommissie. De drie overige commissies zijn
of na beraad zelf aangaven niet in aanmerking te willen
moet gebeuren. Het gaat om de
gebaseerd op het Planetreeconcept: Betere Zorg, Helende
komen voor het voorzitterschap. Daarom is besloten om
kwaliteit van zorg en de kwaliteit van
RvT tevreden
Verbetermogelijkheden zijn opgeno-
Omgeving en Gezonde Organisatie.
de bestaande voorzitter voor een derde termijn te vragen.
leven. Plus de vraag hoe je dat
Behalve met haar eigen organisatie,
men in de Jaarroute 2012.
De commissies moeten bijdragen aan de betrokkenheid van
Hiervoor waren meerdere overwegingen van belang. Er
verbindt met elkaar. Het gaat om het
heeft de Raad van Toezicht in 2011
de Raad van Toezicht. Regelmatig worden de commissies
traden al twee nieuwe leden toe, de organisatie staat voor
centraal stellen van de cliënt en
zich bezig gehouden met de bedrijfs-
geïnformeerd over de realisatie van de doelstellingen in de
ingrijpende beslissingen en de vraag was of binnen
medewerker - de mens - in de keuzes
voering van TMZ.
jaarroute. De nieuwe leden van de Raad van Toezicht zijn
redelijke termijn een nieuwe voorzitter kon worden
die we maken. Dat is wennen. We
de heren H.G.B. Spenkelink (Vastgoed) en K. Erends (Zorg).
gevonden. De huidige voorzitter, de heer H.G. Mannak,
waren gewend om te luisteren naar
De Raad van Toezicht constateert dat
De laatste is voorgedragen door de Centrale Cliëntenraad.
was bereid om een derde termijn in te vullen.
wat Menzis ons zei of de gemeente.
TMZ overwegend goed presteerde in 2011.
gend goed presteerde in 2011.
jaarverslag 2011
19
Onze Cliëntenraad Inspraak en medezeggenschap
Beleidsonderwerpen
bewoners en personeel.
TMZ kent locale cliëntenraden in de
Verder passeerde een veelheid aan
De CCR wil de hele maaltijdlijn in
diverse regio’s. Elke locale raad heeft
onderwerpen de revue. De CCR heeft
beeld krijgen en is begonnen met een
een afgevaardigde in de Centrale
zich onder meer bezig gehouden met
bezoek aan maaltijdleverancier
Cliëntenraad (CCR). De CCR heeft
het beleid bij reanimatie, de privacy
Huuskes. Zoals met de maaltijdvoor-
in 2011 bestaan uit de leden
van bewoners en het beleid bij
ziening, brengt de cliëntenraad ook
M. van der Meulen (voorzitter),
ziekenhuisopname. Per regio heeft de
het proces rond de wasverzorging in
D. Grunwald, E. Jansen, M. Eekers,
cliëntenraad de veiligheid en hygiëne
beeld. Aan een bezoek aan het bedrijf
R. Lenferink, R. ten Brinke, F. Wolbink,
geïnventariseerd. Waar verbetering
Cleanlease heeft de CCR een zeer
H. Nijhof, W. van der Worp en
nodig was, is dit besproken met de
goede indruk overgehouden.
M. Klein Haarhuis.
regiomanager. De CCR is blij met de
Voor de CCR stonden twee actiepun-
nieuwe en naar haar mening duide-
Cliënttevredenheidsonderzoeken
lijke klachtenregeling.
De CCR heeft besloten dat ze haar
ten centraal in 2011. Dat was de
prioriteiten vaststelt op basis van de
benoeming van een nieuw lid voor de
Maaltijden
bevindingen van de cliënttevreden-
portefeuille zorg in de Raad van
Besloten is een project te beginnen
heidsonderzoeken. In 2012 begint een
Toezicht en het maken van een
rond de maaltijden in de woonvoor-
proef waarbij cliëntenraadsleden
brochure over de cliëntenraad. De
zieningen. In alle regio’s zullen
bewoners zelf ondervragen over hun
laatste is klaar en wordt uitgereikt
CCR-leden aanschuiven aan tafel
welzijn binnen de instelling.
aan nieuwe cliënten.
en na afloop vragen stellen aan
Marie van der Meulen, Voorzitter Centrale Cliëntenraad
‘Aandacht voor mentaal welbevinden’ “Het mentaal welbevinden van de cliënten is een belangrijk speerpunt van
Marie van der Meulen
20
In de ondernemingsraad zitten (v.l.n.r.) Klaas Tabak, Cindy Peters, Carla Breedveld, Bianca Nijhuis, Herman Schoemaker (voorzitter), Geja Drenthen en Gerko Kremer (ontbreekt op de foto).
Onze Ondernemingsraad TMZ kent een centrale ondernemingsraad en decentrale
geven aan die visie. De voortgang op de beleidsterreinen zorg,
onderdeelcommissies. De ondernemingsraad kiest voor een
financiën, vastgoed en arbeidsmarkt zijn regelmatig besproken.
pro-actieve rol. Strategische thema’s worden in een beginsta-
Waar vereist of wenselijk, is advies of instemming gevraagd. De
dium besproken, zodat tijdige inbreng mogelijk is. Uitvoerig is
onderdeelcommissies van de OR zijn in 2011 overleg opgestart
in 2011 stilgestaan bij de gekozen visie van TMZ. De OR staat
over regionale aangelegenheden.
achter die visie en wil actief meewerken aan het verder gestalte
Voorzitter Herman Schoemaker van de Ondernemingsraad
‘Luisteren naar elkaar’
de Centrale Cliëntenraad. Uit onderzoeken naar cliënttevredenheid blijkt
“Het moderne werkoverleg, daarover praten we vaak in de ondernemingsraad. Hoe krijg je een
de laatste jaren, dat er op gebied van mentaal welbevinden nog wel iets te
wens of vraag van bijvoorbeeld een cliënt op het juiste bureau? Dat is soms lastig. De medewerker
verbeteren valt. Maar wat is mentaal welbevinden en wat is bijvoorbeeld
moet de vraag overbrengen aan het afdelingshoofd. Als die het onderling niet kunnen oplossen, kan
sfeer? De cliëntenraad is momenteel bezig om die begrippen nader te
het managementteam erbij worden betrokken. Zo kan een vraag langs verschillende afdelingen
definiëren. Daar schakelen we deskundigheid uit eigen huis bij in. Mentaal
gaan en de vraag is dan altijd of de kern van de boodschap nog overeind is gebleven. We spreken er
welbevinden heeft niet alleen te maken met geestelijke verzorging. Het
onderling vaak over hoe dat proces beter kan lopen. In het verleden was dat minder vaak een
gaat ook om bejegening, hoe maaltijden worden ervaren, hygiëne en zo
gespreksonderwerp omdat er meer werd bestuurd vanuit de top naar beneden. Dat draaien we nu
kan ik nog heel veel zaken noemen. In feite raakt het de hele belevingswe-
om; de werkvloer krijgt veel meer zelfstandigheid in het aanpakken van de zaken. Ik vind dat we
reld van de cliënt. Ons streven is om het mentaal welbevinden van de
goed naar elkaar luisteren, maar de praktijk is soms weerbarstig. Want wat doen we als het
mensen op een hoger peil te brengen. Daarin staan we gelukkig niet
bestuur besluit een bepaalde weg in te slaan die niet de weg is van de medewerker? Ik concludeer
alleen. We doen dat samen met alle andere partijen binnen TMZ. Niet
dat we veel leren van en met elkaar. Met als uiteindelijke doel het werkplezier van de medewerkers
tegen de organisatie, maar in gezamenlijkheid.’’
en het woonleefklimaat van de cliënten.’’
Herman Schoemaker
jaarverslag 2011
21
Financieel gezond Een belangrijke graadmeter voor
Geconsolideerde jaarrekening geconsolideerde balans per 31 december 2011
Geconsolideerde resultatenrekening over 2011
(na resultaatbestemming)
Activa
Ref.
31 - 12 - ‘11
31 - 12 - ‘10
de financiële gezondheid van de
Vaste activa
€
€
onderneming is de vermogensposi-
Immateriële vaste activa
1
122.525
150.447
Materiële vaste activa
2
67.701.638
59.503.973
Financiële vaste activa
3
677.876
718.234
Niet-gebudgetteerde zorgprestaties
68.502.039
60.372.654
(inclusief Wmo-huishoudelijke hulp)
tie. Oftewel het eigen vermogen in relatie tot het totaal van alle schulden en bezittingen. Dat gegeven maakt duidelijk in hoeverre een onderneming risico’s kan opvangen. In de Strategische
Totaal vaste activa
0
0
5
2.607.314
16.057.393
6
8.548.439
5.650.327
Beleidsnotitie 2010-2015 is als doelstelling opgenomen dat de
Vorderingen en overlopende activa
Trivium Meulenbelt Groep een eigen
Vorderingen uit hoofde van financieringstekort
vermogenspositie wil hebben van
Effecten
7
34.240
65.797
circa 25% maal de omzet.
Liquide middelen
8
9.627.491
7.252.855
20.817.485
29.026.372
Totaal vlottende activa Dat percentage is bereikt. Het
€ 89.319.524
Totaal activa
€ 89.399.026
genoemd, van de groep is gestegen van 19.2 procent in 2009 naar 23.1 procent in 2010 en 26.1 procent in 2011. Het jaar 2011 is door Trivium
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten
Passiva
Meulenbelt Groep positief afgeslo-
Eigen vermogen
ten. Dat blijkt uit de financiële
Kapitaal
overzichten op de deze pagina’s.
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
Geconcludeerd kan worden dat TMZ
Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen
financieel gezond is.
Totaal eigen vermogen
waarin de cijfers van ruim 160 landelijke instellingen zijn vergeleken. TMZ scoort qua omzet net onder het gemiddelde, maar als het gaat om rendement behoort
Ref.
9
31 - 12 - ‘11
31 - 12 - ‘10
€
€
183
183
Overige bedrijfsopbrengsten
16
326.453
368.568
17
2.007.275
1.995.552
€ 76.638.058
€ 72.404.637
49.271.793
46.640.648
19
4.472.170
3.792.897
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
20
0
0
Overige bedrijfskosten
21
17.254.211
16.056.227
€ 70.998.174
€ 66.489.772
materiële vaste activa
Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten
20.013.517
16.713.126
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering
11
55.189.549
58.771.748
6
0
0
12
12.142.528
13.290.805
Kortlopende schulden
Totaal activa
1.951.120
18
Langlopende schulden
organisaties.
2.078.602
Afschrijvingen op immateriële en
2.279.653
623.347
15
Personeelskosten
2.315.076
1.973.930
Kortlopende schulden en overlopende passiva
68.089.397
Bedrijfslasten:
14.433.290
10
het bij de zestien best renderende
€
72.225.728
Som der bedrijfsopbrengsten
17.698.258
Voorzieningen
Schulden uit hoofde van financieringsoverschot
€ 14
(uit AWBZ/Zvw-zorg, exclusief subsidies)
Buitengewone baten en lasten Dat bleek ook uit een onderzoek
2010
inclusief overige Wmo-prestaties)
Vlottende activa 4
tage, zoals dat in vaktaal wordt
2011
Bedrijfsopbrengsten:
Subsidies (exclusief Wmo-huishoudelijke hulp; Voorraden
zogenaamde solvabiliteitspercen-
Ref.
€ 89.319.524
€ 89.399.026
22
23
5.639.884
5.914.865
-2.339.494
-2.307.789
3.300.390
3.607.076
0
0
€ 3.300.390
3.607.076
2011
2011
€
€
3.004.381
3.300.122
260.586
255.907
Resultaat boekjaar
Resultaatbestemming Het resultaat is als volgt verdeeld: Toevoeging/(onttrekking): Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen Onttrekking bestemmingsreserve Toevoeging algemene reserve
22
35.423
51.047
€ 3.300.390
€ 3.607.076
jaarverslag 2011
23
Adreswijziging doorgeven: Een adreswijziging kunt u doorgeven door het oude adres te corrigeren op de losse adresbijsluiter bij het magazine en deze in een enveloppe te retourneren. Geeft u daarbij s.v.p. op de achterzijde aan of u cliënt, contactpersoon, (oud)medewerker, vrijwilliger of anderszins een relatie van TMZ bent. Het retouradres vindt u op de bijsluiter.
Colofon maatschappelijk jaarverslag van TriviumMeulenbeltZorg 2011. Redactie: TMZ, afdeling Communicatie en PR Redactieadres: TMZ, afdeling Communicatie en PR Postbus 5019, 7600 GA Almelo Fotografie: Marijn Backx Marlie Koggel Marjan Wensink Ontwerp en vormgeving: Inc. Merkbeleving Druk: Van Marle Grafische Bedrijven Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de redactie worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook.
www.triviummeulenbeltzorg.nl Telefoon 0900 2 453 453
samen voor persoonlijke zorg 24
vitaal | ondernemend | coöperatief
