Jaarverslag 2012
Stichting ABC brengt ons samen, Tenen bloot en alleen vrouwen in de kamer, Interessant en verrassend, Chaos soms, niet altijd even rustig hier, Het komt altijd goed en we hebben sowieso plezier, Taal is niet het enige wat we leren, Ik geniet er iedere keer weer van, Nog wat thee? Koekjes? Of iets hartigs uit de pan? Gewoon gezellig, Altijd prettig, Bijzonder, dat vind ik het keer op keer, Charmes en hartelijkheid; waar ik veel van leer. Winnende tekst fototentoonstelling ‘Mijn moeder, mijn dochter’
2
Uitspraak Iemand om aan te vertellen wat niet van belang is. Het regent en niemand om aan te vertellen hoe nat ik ben. Het regent en niemand om aan te vertellen dat mijn nieuwe schoenen nu al lek zijn. Mir, ik ben in een plas gestapt en mijn schoenen zijn lek, ik ben nat, door en door Mir, en jij? Hoe hard het regent? Het regent heel hard. Heel erg hard. Harder dan ooit. Judith Herzberg
3
4
Voorwoord Aarzelend geeft ze me de rekening van Agis, de ziektekostenverzekering. Alleen voor haar man is er een acceptgiro van € 185,37 binnengekomen. Voor haarzelf is er geen rekening. Vorig jaar werd het bedrag automatisch van haar rekening afgeschreven. Wat nu? Moeten ze de rekening van haar man betalen? Bij de acceptgiro zit een brief van Agis met een berekening van de premie en het webadres. Geen telefoonnummer, geen uitleg. Mijn zieke lesneemster is verbijsterd: bijna € 400,00 per maand voor hen samen, in december was het nog € 311,42. Ik spreek af dat we het samen gaan uitzoeken en dat ze de acceptgiro beter wel alvast kan betalen. Ik moet even nadenken: hoe leg ik dit aan haar uit? Ze heeft nog maar een beperkte woordenschat. Hoe ga je uitleggen dat die automatische machtiging weer bevestigd moet worden? Hoe leg je uit dat de bijdrage van de Gemeente Amsterdam kleiner is geworden, dat het eigen risico is gestegen en dat ze zelf dus meer moeten betalen? Terwijl het toch al krappe inkomen gelijk blijft. Iets dergelijks gebeurt ook met onze eigen organisatie. Hoe leg je uit aan de vrouwen die taalondersteuning nodig hebben dat dit moeilijker wordt omdat er minder geld binnenkomt, terwijl er wel vrijwilligers zijn? In het afgelopen jaar kwam de kwetsbaarheid van vrouwen in de wereld schrijnend aan de orde. Het zijn meestal mannen die van mening zijn dat vrouwen... Daarna volgen er allerlei beperkingen. Er is sprake van onderdrukking, mishandeling en in oorlogsgebieden is verkrachting een monsterlijk wapen. Geen sprake van gelijkheid. Om dat te bereiken is scholing en toerusting van vrouwen van groot belang. Immers, wanneer je zelf weet welke rechten je hebt, zelf hulp kunt vragen en je weet bij wie, dan sta je sterker. Je kunt deze kennis aan je eigen kinderen doorgeven. Je kunt mannen vragen stellen over gelijkheid en keuzevrijheid. Vrouwen die niet naar school kunnen en aan huis gebonden zijn, hebben recht op scholing en kennis om zichzelf te kunnen bevrijden van morele en intellectuele beperkingen. In 2012 gingen weer vele vrouwen, getraind en gecoacht door vrijwilligers van het Amsterdams Buurvrouwen Contact (ABC) hun eigen weg, meewerkend aan deze emancipatie. Veel politici stemmen van harte in met de doelstelling van het ABC. Maar tot ons verdriet wordt de grote inzet om fondsen en subsidies te verzamelen matig gehonoreerd. Er is veel tijd en aandacht geïnvesteerd in het verzamelen van gelden. We prijzen ons gelukkig met vrijwilligers en enthousiaste bestuursleden, die hun eigen netwerk inzetten. Om op die manier weer kleine fondsen bereid te vinden om ons te ondersteunen en politici te wijzen op de vrouwen van het ABC. In maart 2012 overleed Paul Voss, die met veel energie en vertrouwen in de toekomst de penningen beheerde en subsidiegevers en fondsen bezocht met boeiende verhalen over het ABC. Hij was penningmeester vanaf de oprichting van het ABC. Veel dank aan hem. Hij regelde zelf zijn opvolger Jeroen Wehmeijer. Jeroen kwam kritisch en aarzelend binnen. Kritisch is hij gebleven en hij werd steeds meer gegrepen door het doel van het ABC. Je inzetten voor kwetsbare, geïsoleerde migrantenvrouwen. In 2012 namen we, met grote dank voor hun betrokkenheid en kundigheid, afscheid van 4 bestuursleden: Geeske van der Schalk-Bos, Marijke Wieringa-Sikkel, Emmy Groot en Birgül Dönmez. Hun plaatsen zijn door andere betrokken vrijwilligers ingevuld: Ineke Ketelaar en Jan Piet van Berkel. Grote waardering en dank wil ik uitspreken aan alle vrijwilligers, die met veel energie en inspiratie vrouwen verder hebben geholpen in hun ontwikkeling. Door les te geven en door het
5
lesgeven mogelijk te maken. Ook wil ik de leden van het Comité van Aanbeveling bedanken, die het ABC ondersteunen en promoten. Daarnaast mijn dank voor de inzet en coördinerende rol van de directeur en haar medewerksters. Veel dank aan hen, die het werk van het ABC financieel mogelijk maken: fondsen, de gemeente Amsterdam, de Stadsdelen Noord, Oost, West, NieuwWest en Zuid en particuliere schenkers. Iedereen die dit leest kan ik aanraden: word vrijwilliger bij het ABC. Annamarie Kousemaker – Schotanus Bestuursvoorzitter Amsterdams Buurvrouwen Contact
Annamarie Kousemaker-Schotanus
6
Inhoudsopgave Voorwoord
blz. 5
Inleiding
blz. 9
In vertrouwen op de toekomst
blz. 11
Hoofdstuk 1
blz. 13
1.1
Werkwijze
Hoofdstuk 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
De lesneemsters
blz. 15 blz. blz. blz. blz. blz. blz.
1001-Kracht
De vrijwilligers
blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz.
23 23 24 25 25 25 25
blz. 27
De vrijwilligers van het ABC Werving Binding Opleiding en cursussen
blz. blz. blz. blz.
Bijlagen I II III IV V
15 15 17 18 20 21
blz. 23
Het 1001-Krachttraject Wat biedt 1001-Kracht? Bereik Pilot mannengroep: Stap vooruit! Samenwerking Overdracht van kennis Knelpunten
Hoofdstuk 4 4.1 4.2 4.3 4.4
blz. 13
De lesneemsters van het ABC Specifieke groepen Aan de slag: starten met taalles De verschillende trajecten Interne en externe doorstroming De wachtlijst
Hoofdstuk 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7
Het Amsterdams Buurvrouwen Contact
27 31 32 32
blz. 35 Lijst van medewerkers Het ABC in de media Comité van Aanbeveling Fondsen Aanmeldende instanties
blz. blz. blz. blz. blz.
7
35 36 37 38 39
8
Inleiding Ik werd vanmorgen wakker met het nieuwsbericht dat steeds meer anderstalige kinderen met een taalachterstand beginnen aan de basisschool. De vraag naar taalondersteuning van ouders van anderstalige kinderen zal dus alleen maar toenemen. Wrang gezien het feit dat het ABC en andere vergelijkbare vrijwilligersorganisaties, die zich richten op de ondersteuning van anderstaligen, nu juist ook minder ‘productie’ kunnen draaien vanwege minder menskracht. 2012, een jaar vol tegenstellingen. Met gemengde gevoelens kijk ik terug op 2012. Ik heb het ervaren als een onrustig jaar vol onduidelijkheden. Onduidelijkheid over de koers die de overheid uitzet: het stimuleren van het aanspreken van de ‘eigen kracht’ van de burgers. Hierbij echter geen rekening houdend met dat nog niet iedereen over de benodigde ‘eigen kracht’ beschikt om zich zelfstandig te kunnen redden. Onduidelijkheid over de koers van de gemeente en de stadsdelen. Onduidelijkheid over het voortbestaan van het ABC. 2012 was een jaar van verliezen. Het jaar begon met een groot verlies: voormalig penningmeester en ABC’er in hart en nieren, Paul Voss, werd ernstig ziek en overleed. Het ABC verloor niet alleen een zeer betrokken en actief bestuurslid en fondsenwerver, maar ook een vriend, stabilisator en inspirator. Het ABC moest ook afscheid nemen van één van de vijf Stadsdeelcoördinatoren, Barbara de Groot. Barbara was er vanaf het begin bij. Een ABC zonder Barbara is moeilijk denkbaar. Barbara heeft haar plek gevonden als predikante in de Engelmunduskerk in Velsen-Zuid. Het jaar eindigde met het bekendmaken van het moeten ‘verliezen’ van twee betaalde krachten in 2013. Hen moest in het najaar van 2012 ontslag worden aangezegd gezien de onzekere financiële vooruitzichten op de langere termijn. Maar een crisis zal geen crisis zijn als er niet ook weer mooie en nieuwe ideeën en initiatieven uit voortkomen. Vele organisaties, stichtingen en ook de overheid zijn bereid om hun creativiteit te tonen en te zoeken naar alternatieven die minder geld en middelen kosten. Samenwerking en handen ineen slaan was de laatste tien jaar niet zo bereikbaar als het afgelopen jaar. Een greep uit de andere initiatieven uit 2012: samenwerking met de OBA in het initiëren van een taalketen in Nieuw-West, een samenwerkingsproject met de VoorleesExpress, een convenant met twee welzijnsorganisaties in Oost, een Vrouwen Academie in West en gesprekken over vergaande samenwerking met een andere welzijnsinstelling. Daarnaast zijn we met het Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties (LNT) gestart met een landelijke lobby. De crisis zorgt er ook voor dat het ABC een gezonde aanwas aan krachtige vrijwilligers kent in het afgelopen jaar. Geen betaald werk? Stilzitten wil men ook niet. Vrijwilligerswerk blijkt een uitkomst: je inzetten voor de maatschappij en nog werkervaring opdoen ook. En is er leuker vrijwilligerswerk denkbaar dan bij het ABC? Vele nieuwe vrijwilligers hebben zich aangemeld en aangesloten bij het ABC. Veel werk is verzet. De resultaten hebben we voor u samengevat in dit verslag. Veel leesplezier! Miriam Meijs Directeur Stichting Amsterdams Buurvrouwen Contact
9
Miriam Meijs
10
In vertrouwen op de toekomst In memoriam
Paul Voss (27 juni 1934 - 14 maart 2012)
Je moet vertrouwen hebben, kwaliteit is het waard. Paul Voss was één van de vrijwilligers van het eerste uur van het ABC. Hij was het die het jaar in jaar uit lukte geld bij elkaar te sprokkelen, dat nodig is om het werk van het ABC uit te voeren. Hij was het ook die alle in- en uitgaven netjes bijhield en kritisch volgde of het budget wel goed besteed was. Hij was boekhouder en penningmeester, inspirator en een klankbord. Paul was een man met een groot rechtvaardigheidsgevoel, maatschappelijke betrokkenheid en een zeer praktische instelling. Hij was denker en doener in één. Hij was kritisch, helder, consequent, recht-door-zee en met een grote, persoonlijke interesse in anderen. Met die kwaliteiten wist hij ‘buitenstaanders’ warm te krijgen voor het ABC en ‘insiders’ te motiveren en stimuleren. 11 jaar geleden werd hij ‘gegrepen’ door het ABC. Een werkterrein dat hem in het begin nog onbekend was. Hij heeft zich de wereld van geïsoleerde migrantenvrouwen eigen gemaakt en zich tot zijn einde toe met hart en ziel ingezet om het isolement van deze kansarme, kwetsbare vrouwen te doorbreken. Werkweken van 40 uur (op vrijwillige basis) waren voor hem geen uitzondering. Het ABC lag hem na aan het hart. Dat kwam door het doel dat we nastreven alsook de betrokkenheid en de instelling van alle medewerkers. Paul waakte over de hoge kwaliteit van het werk. ‘Want’, zo zei hij, ‘als de kwaliteit goed is, komt het geld uiteindelijk ook wel’. Paul ligt ons na aan het hart. We hebben afscheid genomen van ‘mensen-mens’ Paul, maar nemen zijn geest mee in al het werk van het ABC.
11
12
Hoofdstuk 1
Het Amsterdams Buurvrouwen Contact
Het Amsterdams Buurvrouwen Contact (ABC) geeft taalles aan huis aan anderstalige vrouwen in Amsterdam. Op deze manier bereikt zij een moeilijke doelgroep die kwetsbaar is en geïsoleerd leeft. Door het geven van taallessen aan huis helpt het ABC deze vrouwen om uit hun isolement te komen en actief deel te kunnen nemen aan de maatschappij. De thuislessen hebben als doel om de zelfredzaamheid te vergroten. Om dit te bereiken wordt in de lessen gewerkt aan drie speerpunten:
Het leren van de Nederlandse taal Het vergroten van de kennis over de Nederlandse samenleving Het vergroten van het sociale netwerk
1.1 Werkwijze De kwetsbare doelgroep waar het ABC zich voor inzet, leeft vaak in een isolement: zij komen weinig of niet buitenshuis en hebben weinig sociale contacten. Voor hen is het (nog) niet mogelijk om Nederlandse les buiten de deur te volgen. Terwijl de behoefte om actief deel te nemen aan de maatschappij vaak wel aanwezig is. In veel gevallen speelt een gebrek aan zelfvertrouwen, durf of kennis een rol. Daarnaast is er vaak nog sprake van andere factoren:
Dat het ABC met taalessen aan huis voorziet in een behoefte, blijkt wel uit de cijfers: in 2012 waren er maar liefst 427 vrouwen die les kregen bij het ABC.
Gebrek aan kinderopvang Psychische of lichamelijke gezondheidsklachten of een handicap De zorg voor een ziek of gehandicapt familielid Praktische bezwaren. De cursus wordt bijvoorbeeld niet in de Een grote stijging buurt gegeven of de cursustijden komen niet overeen met de vergeleken met schooltijden van de kinderen 2011: toen waren dit Culturele barrière. Een familielid kan bijvoorbeeld werken als 368 vrouwen. remmende factor of het is een bezwaar dat de cursussen in gemengde groepen worden gegeven (mannen en vrouwen samen). Het kan ook dat zo zijn dat de vrouw een traditionele rol binnen het gezin vervult waarin zij geen aandacht besteedt aan haar eigen ontwikkeling, maar zichzelf dienstbaar opstelt t.o.v. haar gezin Geen geldige verblijfsvergunning. Het volgen van reguliere cursussen is hierdoor niet mogelijk
Unieke positie De begeleiding van deze doelgroep vraagt om een speciale aanpak. Het belangrijkste is het persoonlijk contact. Het ABC voorziet in deze behoefte door taallessen te bieden bij de vrouw (lesneemster) thuis. Zo komen we bij deze vrouwen ‘achter de voordeur’. Vergeleken met andere taalorganisaties is het ABC hierin uniek. Elke week komt er een vaste vrijwilliger (lesgeefster) bij de lesneemster langs om Nederlandse les te geven. De drempel om Nederlandse les te volgen wordt zo verkleind. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het winnen van vertrouwen en het vergroten van het sociale netwerk. Grote achterban Om deze persoonlijke, individuele aanpak te realiseren zijn veel vrijwilligers nodig. Het ABC is een echte vrijwilligersorganisatie met een grote achterban van maar liefst ruim 250 vrijwilligers. Het merendeel hiervan bestaat uit lesgeefsters die Nederlandse les geven bij ‘hun’ lesneemsters. Daarnaast zijn er onder meer vrijwilligers voor het geven van cursussen, voor secretariële ondersteuning, voor de boekhouding, voor de PR en voor het beschikbaar stellen van lesmateriaal. Meer hierover is te vinden in Hoofdstuk 4.
13
Goede begeleiding Cruciaal voor het laten slagen van de taallessen, is een goede begeleiding van de lesgeefsters. Deze rol vervulden de vijf Stadsdeelcoördinatoren. De Stadsdeelcoördinatoren zijn naast de directeur de enige betaalde medewerkers binnen de organisatie. Zij zijn er om de continuïteit te waarborgen. De coördinatoren zijn verantwoordelijk voor de leskoppels binnen hun stadsdeel of stadsdelen. Zij onderhouden onder meer contact met de lesgeefster over de voortgang, voeren intake- en evaluatiegesprekken, stellen leskoppels samen en brengen lesgeefsters in contact met mentoren. Meer informatie hierover is te vinden in Hoofdstuk 4. Naast een goede begeleiding is ook scholing een belangrijke voorwaarde om een goed resultaat te bereiken met de taallessen. Het ABC zorgt hier onder meer voor door het geven van introductiecursussen, trainingen en verdiepingscursussen. Meer hierover in Hoofdstuk 4. Tot slot is het juiste lesmateriaal van groot belang. Vanwege de verschillende trajecten op maat die het ABC aanbiedt, is er een breed assortiment aan materialen, zoals boekjes, cd’s en spelletjes. In Hoofdstuk 4 staat hierover meer informatie.
14
Hoofdstuk 2
De lesneemsters
2.1 De lesneemsters van het ABC De groep lesneemsters die het ABC taalles aanbiedt is erg divers. De leeftijd, de economische situatie en de thuissituatie verschillen per lesneemster. Een overeenkomstige factor is het opleidingsniveau: de meeste lesneemsters binnen het ABC zijn laaggeschoold. Dit betekent dat zij alleen de basisschool (gedeeltelijk) hebben afgerond. Zo was de helft van het aantal vrouwen dat een Taalcoachtraject (zie paragraaf 2.4) volgde in 2012 laag- of ongeschoold. Wat betreft land van herkomst, bestaat de Top-3 uit lesneemsters uit Marokko, Turkije en Egypte. Er is een groei zichtbaar in het aantal lesneemsters uit China en Oost-Europese landen zoals Polen, Litouwen en Bulgarije.
2.2 Specifieke groepen Binnen de groep laaggeschoolde lesneemsters, is er een aantal aparte groepen te onderscheiden waar we specifieke aandacht aan besteden. Bijvoorbeeld omdat deze groep een speciale aanpak en lesmateriaal nodig heeft of omdat zij bij andere organisaties buiten de boot vallen. Analfabeten Analfabeten hebben geen onderwijs gevolgd in het land van herkomst. Dat zij niet kunnen lezen of schrijven zorgt voor allerlei praktische problemen, doordat veel informatie in Nederland wordt overgedragen via schriftelijke taal: brieven van de gemeente, een uitnodiging van school, een folder bij de apotheek. Ook vindt steeds meer schriftelijke informatieoverdracht plaats via social media en internet. Hierdoor missen analfabeten een grote hoeveelheid aan informatie en de sociale contacten die nodig zijn 19 om zich te kunnen redden binnen de maatschappij.
2011 2012
Het ABC is één van de weinige organisaties die zich specifiek richt 56 op laaggeschoolde vrouwen. Inmiddels zijn we gespecialiseerd in de begeleiding van deze groep. We organiseren geregeld verdiepingsbijeenkomsten over dit onderwerp, er is speciaal Figuur 1: Aantal analfabete vrouwen lesmateriaal aanwezig en tijdens de introductiecursussen wordt hier speciaal aandacht aan besteed. Vergeleken met 2011 is het aantal analfabeten wel flink gedaald: van 56 naar 19. Overeenkomstig hieraan is ook een terugname te zien in het uitgeleende lesmateriaal dat speciaal voor deze groep ontwikkeld is. Een verklaring voor de afname zou kunnen zijn, dat de drempels voor vestiging in Nederland zijn verhoogd. Voor veel vrouwen geldt dat zij in het land van herkomst al een inburgeringstoets moeten maken. Hierdoor is de toestroom van analfabete vrouwen kleiner. Multi-probleemgezinnen Bij vrouwen die uit een multi-probleemgezin komen, speelt een complex geheel aan psychosociale problemen een rol:
Armoede en financiële problemen door schulden of werkloosheid Psychische en lichamelijke gezondheidsklachten zoals depressie en/of handicaps Slechte en te kleine huisvesting Huiselijk geweld
Veel van deze problemen zijn gerelateerd aan of het gevolg van een taalachterstand. Vaak spreekt, leest of schrijft geen van de gezinsleden Nederlands. Hierdoor wordt nuttige
15
informatie en kennis gemist. Het gevolg kan zijn dat zij van veel subsidies, toeslagen enzovoort geen gebruik maken, omdat zij het bestaan hiervan niet kennen of de uitleg niet begrijpen. Zo komt iemand misschien wel in aanmerking voor betere huisvesting, maar is zij of hij niet bekend met WoningNet. Hulp en ondersteuning ontbreken, waardoor een complex geheel aan problemen ontstaat. Verborgen vrouwen In 2012 heeft het Verwey-Jonker Instituut onderzoek gedaan naar verborgen vrouwen in Amsterdam die in een volstrekt isolement leven. Deze groep is niet of nauwelijks zichtbaar voor de hulpverlening en politie. In mei 2012 verscheen hierover het rapport ‘Leven in gedwongen isolement’, te downloaden op www.verwey-jonker.nl. Hierin komt naar voren dat er in Amsterdam een paar honderd verborgen vrouwen leven. Het ABC heeft contact met een aantal van deze verborgen vrouwen. Omdat het ABC taalles aan huis geeft en iets nuttigs aanbiedt (het leren van de Nederlandse taal), krijgen we soms wel toegang tot deze vrouwen en gezinnen. Zij zijn echter niet buitenshuis actief, omdat in de meeste gevallen hun echtgenoot het hier niet mee eens is. Vaak worden deze verborgen vrouwen dan ook pas ‘zichtbaar’ als verborgen vrouw, als zij toe zijn aan doorstroming naar een activiteit buitenshuis. Pas dan blijkt dat Nederlands leren nog wel geoorloofd is, maar actief zijn buitenshuis niet. In 2012 werd het ABC voor het tweede jaar door het DWI ingeschakeld om 19 vermoedelijk verborgen vrouwen te benaderen. Zij waren door het DWI opgeroepen voor een inburgeringscursus, maar het was voor het DWI niet mogelijk om met hen in contact te komen. Het ABC werd ingeschakeld om deze vrouwen alsnog te benaderen en hen te bezoeken. Soms blijkt dat het gewoon om een administratief misverstand gaat. Geregeld gaat het om een vrouw voor wie de drempel om een inburgeringscursus te volgen te hoog is. In slechts sommige gevallen wordt het vermoeden bevestigd dat het inderdaad om een verborgen vrouw gaat die onvrijwillig buiten de maatschappij wordt gehouden. Het ABC heeft contact gezocht met de Blijfgroep om met elkaar te bekijken op welke manier we verborgen vrouwen kunnen helpen. Hoe kunnen we hen in contact brengen met maatschappelijke organisaties of hoe kunnen zij doorstromen naar een activiteit buiten de deur (het streven van het ABC)? In 2013 wordt een protocol ontwikkeld dat handvatten biedt voor het signaleren en helpen van verborgen vrouwen. Vrouwen zonder verblijfsvergunning Vrouwen zonder verblijfsvergunning hebben zeer beperkte mogelijkheden in Nederland. Zo heeft het ontbreken van een verblijfsvergunning tot gevolg dat veel reguliere taalcursussen niet toegankelijk zijn. De reden dat het ABC zich inzet voor deze groep, is dat deze vrouwen vaak al jaren in Nederland wonen zonder de taal te spreken en hun kinderen naar school gaan en vaak wel Nederlands spreken. Een pijnlijk gevolg is dat ouders hun eigen kinderen niet meer kunnen verstaan. Om te zorgen dat het hele gezin beter kan functioneren zolang het nog in Nederland woont of een toekomst in Nederland kan opbouwen, begeleidt het ABC ook deze vrouwen. In 2012 hebben verschillende vrijwilligersorganisaties die taalles aanbieden aan mensen zonder verblijfsvergunning de handen ineen geslagen. Er is een begin gemaakt om het aanbod van al deze aanbieders inzichtelijk te maken en op elkaar af te stemmen. De samenwerking is geïntensiveerd. Omdat dit werk niet door de overheid gefinancierd kan worden, willen de organisaties in 2013 een gezamenlijke aanvraag doen bij een onafhankelijk fonds. Op die manier zou het mogelijk zijn om ook in de toekomst deze vergeten groep te helpen. Inburgeraars Inburgeraars vormen een grote groep binnen het ABC. Zij zijn al een stapje verder dan de meeste lesneemsters. Zij hebben vaak redelijke scholing gehad en zij volgen al een inburgeringscursus buiten de deur. Om deze cursus met succes te kunnen afronden, is extra begeleiding en ondersteuning nodig. Bijvoorbeeld bij het oefenen van bepaalde examenonderdelen of het geven van uitleg over het officiële inburgeringsexamen.
16
Er zijn meerdere informele taallesorganisaties die zich richten op de ondersteuning van inburgeraars bij het oefenen van de Nederlandse taal. Het ABC onderscheidt zich echter van andere taalcoachaanbieders omdat wij ons richten op de vrouwen die laaggeschoold en nog niet zelfredzaam zijn. We bieden deze vrouwen daarnaast nog extra ondersteuning die nodig is bij het uitvoeren van de opdrachten of het begrijpen van de opdracht die zij van de taallesaanbieder krijgen.
2.3 Aan de slag: starten met taalles Voordat we een vrouw taalles aan huis kunnen bieden, is het vanzelfsprekend noodzakelijk dat zij zich eerst bij ons aanmeldt. In 2012 is er een grote stijging zichtbaar in het aantal nieuwe aanmeldingen. In 2011 ging het om 305 vrouwen, in 2012 waren dit er maar liefst 370. Een grotere bekendheid van het aanbod van het ABC kan hiervoor een verklaring zijn. Ook kan meespelen dat de toegang tot andere taalcursussen moeilijker wordt en dat de duur van inburgeringscursussen korter is. De manier waarop een vrouw wordt aangemeld verschilt. Van de 370 vrouwen die nieuw werden aangemeld in 2012, kwam de grootste groep via een organisatie of instantie bij het ABC terecht: 245 aanmeldingen in totaal. Sommige vrouwen bevinden zich bijvoorbeeld in het hulpverleningscircuit, doordat zijzelf of een gezinslid psychische of gezondheidsklachten heeft. De organisaties die de meeste vrouwen doorverwezen, waren het DWI (38 aanmeldingen) en de GGD (33 aanmeldingen). Daarnaast kwamen 125 lesneemsters via vrienden, familie of naasten bij het ABC terecht. Zij ervaren dat zij niet kan communiceren in het Nederlands en worden al dan niet door hulpverleners op het ABC gewezen. Een complete lijst met aanmeldende instanties is te vinden in bijlage V.
Van aanmelding naar thuisles Vanaf het moment dat een vrouw zich aanmeldt bij het ABC, wordt er bekeken op welke manier zij het beste geholpen kan worden. Figuur 2 laat zien welke stappen hierbij worden genomen: Aanmelding
Telefonisch gesprek
Intakegesprek
Koppeling
Traject
Evaluatie
Uitstroom
Figuur 2: Volgorde stappen van aanmelding naar thuisles
Aanmelding Een vrouw wordt bij het ABC aangemeld via vrienden, familie, naasten of een instantie. Telefonisch gesprek Nadat een vrouw zich heeft aangemeld, neemt het ABC eerst telefonisch contact met haar op. Op die manier kunnen we een inschatting maken van haar taalniveau en de verwachtingen en behoeftes die zij heeft. Ook vragen we altijd naar de reden dat zij zich heeft aangemeld bij het ABC: wat is de reden dat zij taalles aan huis wil volgen in plaats van bij een buurthuis of school? Telefonisch maken we een afspraak voor een intakegesprek. Soms blijkt al meteen dat zij beter geholpen kan worden via een andere instantie of organisatie, bijvoorbeeld omdat er (lichamelijke of psychische) problemen spelen of zij al erg goed Nederlands spreekt. Als dit het geval is, verwijzen we haar meteen door naar een andere instantie. Intakegesprek Tijdens het intakegesprek gaat een Stadsdeelcoördinator langs bij de vrouw. Door bij een vrouw op bezoek te gaan, is het mogelijk om een breder beeld te krijgen van de thuissituatie. De Stadsdeelcoördinator let op allerlei zaken: wordt de vrouw door haar omgeving gestimuleerd om Nederlands te leren? Is er genoeg ruimte, zowel letterlijk als figuurlijk, om
17
met taalles te starten? Hoe druk is het in huis? Op basis van deze informatie wordt allereerst bekeken of en zo ja welk traject de vrouw kan volgen bij het ABC. Op basis van de informatie bekijkt de coördinator daarnaast welke ontwikkelingsmogelijkheden en wensen de vrouw heeft. Ook wordt bekeken welke belemmeringen eventueel een rol spelen en of en op welke manier deze zijn op te lossen. Er wordt een langetermijndoel vastgesteld waaraan de vrouw tijdens de thuislessen wil werken, bijvoorbeeld ‘inburgeren in Nederland’ of ‘doorstromen naar betaald werk’. Koppeling Nadat in het intakegesprek is besproken welk traject een vrouw gaat volgen, bekijkt de Stadsdeelcoördinator of er een geschikte lesgeefster is. Soms is er meteen een lesgeefster beschikbaar en kan er snel een leskoppel worden gevormd. Als dit nog niet mogelijk is, dan plaatsen we haar op een wachtlijst. Wanneer er een lesgeefster is gevonden, gaat de Stadsdeelcoördinator samen met haar bij de lesneemster langs om kennis te maken. Lesgeefster en lesneemster vormen nu een leskoppel. Aan het eind van het gesprek wordt er een datum afgesproken voor de eerste les. Traject Nu er een leskoppel is gevormd, is het tijd om te starten met een traject. Afhankelijk van het taalniveau en de sociale situatie van de lesneemster, start zij met een Sociaaltraject, een Taaltraject of een Doorstroomtraject. In paragraaf 2.4 staan de verschillende trajecten beschreven. Gedurende een traject werkt een leskoppel met een leskaart. Eén leskaart bestaat uit tien lessen. Tijdens het traject vormt het langetermijndoel (zie kopje ‘intakegesprek’) het uitgangspunt. Per leskaart wordt aan een kortetermijndoel gewerkt om op den duur het langetermijndoel te bereiken. Voorbeelden van een kortermijndoel zijn ‘eigen naam en adres kunnen opschrijven’, ‘een kennismakingsgesprek voeren’ of ‘telefonisch een afspraak maken’. Evaluatie Na de tiende les evalueert het leskoppel samen met de Stadsdeelcoördinator de vooruitgang: is het beoogde doel gehaald? En zo nee, wat is de reden hiervoor? Er is er bijvoorbeeld behoefte aan ander lesmateriaal of het beoogde doel blijkt te ambitieus. Vervolgens wordt de afweging gemaakt of een lesneemster doorgaat met het traject dat zij volgt. Of dat zij overstapt naar een ander traject dat beter aansluit bij haar behoeften en mogelijkheden. Het is ook mogelijk dat haar Nederlands inmiddels zo is verbeterd, dat begeleiding niet meer nodig is. Uitstroom Als uit de evaluatie blijkt dat begeleiding niet langer nodig is of dat er geen voortuitgang of ontwikkeling meer in zit, dan wordt het traject afgesloten. Als het mogelijk is, stroomt een lesneemster door naar een groepsactiviteit buitenshuis.
2.4 De verschillende trajecten Met een persoonlijke, op maat gerichte aanpak, speelt het ABC zo veel mogelijk in op de wensen en mogelijkheden van de lesneemster. Om een zo passend mogelijke aanpak te kunnen bieden, zijn er verschillende trajecten die zij kan volgen. Het aantal vrouwen dat in 2012 les kreeg bij het ABC is vergeleken met 2011 toegenomen. In 2011 waren dit 368 vrouwen en in 2012 maar liefst 427 vrouwen, een stijging van 16%.
Sociaaltraject Vrouwen die een Sociaaltraject volgen, hebben vaak sociale of gezondheidsproblemen. Tijdens het traject wordt onderzocht en verkend of het voor de lesneemster op termijn haalbaar is om Nederlands te leren. Hierbij wordt aandacht besteed aan:
18
het het het het het
regelen van de huishoudelijke administratie wegwijs maken in hulpverlenend Amsterdam kennis maken met benodigde instanties leren structuur aan te brengen in het dagelijks leven en/of simpelweg leren omgaan met schriftelijk materiaal
Bij een Sociaaltraject wordt vooral gewerkt aan het vergroten van het zelfvertrouwen en aan het stimuleren van de motivatie en de zelfredzaamheid. Daarbij leert de lesneemster om te plannen en na te denken over haar toekomstperspectief. Na 2 leskaarten (20 lessen) moet duidelijk zijn of het voor de lesneemster mogelijk is om door te stromen naar een Taaltraject. Het kan ook dat het ABC haar weer terugverwijst naar de organisatie die haar heeft aangemeld of dat een hulpverlenende instantie wordt ingeschakeld.
Taaltraject De vrouwen die het Taaltraject volgen, hebben vaak duidelijke en praktische leerwensen. Je kunt hierbij denken aan het voeren van een gesprek met de leraar of het bezoeken van de huisarts. Zij kunnen om wat voor reden dan ook (nog) niet een les volgen bij een instantie buitenshuis. Hiervoor kunnen verschillende redenen zijn:
Zij draagt de zorg voor jonge kinderen of een ziek familielid Zij is wegens ziekte of handicap aan huis gebonden Zij mag nog niet aan de reguliere lessen deelnemen, bijvoorbeeld omdat ze nog geen verblijfsvergunning heeft Ze moet nog wachten tot haar inburgeringsexamen begint
Doorstroomtraject Het taalniveau van vrouwen die een Doorstroomtraject volgen, is redelijk. Ook zijn zij mobiel genoeg om aan activiteiten deel te nemen buiten de deur. Zij missen echter nog concrete mogelijkheden om de geleerde kennis in de praktijk te oefenen en hun Nederlands te verbeteren. Ook zijn zij nog niet bekend met het activiteitenaanbod buiten de deur; welke activiteiten bieden buurthuizen en vrijwilligersorganisaties? Deze groep heeft dus nog een extra steuntje in de rug nodig om maatschappelijk actief te worden. Het accent bij de lessen binnen een Doorstroomtraject, ligt dan ook op het oefenen van concrete situaties en het vinden van een activiteit buiten de deur. Op die manier kan een lesneemster verder werken aan haar zelfvertrouwen, haar taalvaardigheid en haar sociale netwerk. Binnen het Doorstroomtraject zijn er twee specifieke doorstroomtrajecten: het Taalcoachtraject en het 1001-Krachttraject.
Taalcoachtraject Vrouwen die een Taalcoachtraject volgen zijn bezig met de voorbereiding op het officiële inburgeringsexamen. Dit examen bestaat uit de volgende onderdelen:
De Toets Gesproken Nederlands (TGN) Kennis van de Nederlandse samenleving (KNS) Elektronisch Praktijkexamen (EPE) Opbouwen van een portfolio. Hierin komen ‘bewijsformulieren’ die een lesneemster verzameld tijdens het oefenen van praktijksituaties buiten de deur. Uiteindelijk moeten er in het portfolio 20 van deze documenten zijn opgenomen Panelgesprek. Tijdens dit gesprek wordt het portfolio doorgenomen en worden er vragen gesteld over de geoefende praktijksituaties
Als een vrouw behoefte heeft aan ondersteuning bij de voorbereiding van het examen, kan zij het Taalcoachtraject volgen. Een taalcoach van het ABC (lesgeefster) helpt haar met de voorbereiding op deze inburgeringslessen. Dit kan op verschillende manieren:
19
Sociale en maatschappelijke ondersteuning. Bijvoorbeeld het doornemen van de post en het wegwijs maken binnen de wijk en stad Extra oefenen van de Nederlandse taal en conversaties in alledaagse situaties Ondernemen van activiteiten buitenshuis, zoals het vinden van vrijwilligerswerk
Tijdens de lessen werkt de lesneemster aan haar zelfvertrouwen en neemt zij met haar taalcoach de verschillende onderdelen van het inburgeringsexamen door. Per onderdeel oefent de lesneemster met haar taalcoach.
1001-Krachttraject Speciaal voor lesneemsters die vrijwilligerswerk willen gaan doen, is er het 1001-Krachttraject. Daarnaast is dit traject ook erg geschikt voor vrouwen die na het behalen van hun inburgeringsexamen hun Nederlands ‘levend’ willen houden. Het doel van 1001-Kracht is om een lesneemster te begeleiden en ondersteunen bij het vinden van werk als vrijwilliger. In Hoofdstuk 3 is meer te lezen over het 1001-Krachttraject.
2.5 Interne en externe doorstroming De verschillende trajecten laten een opwaartse lijn zien in de ontwikkeling van een lesneemster en hoe goed zij Nederlands spreekt. Een optimale ontwikkeling wordt doorgemaakt als een lesneemster begint bij een Sociaaltraject en eindigt bij een Doorstroomtraject. Wanneer een lesneemster een traject afrondt en begint met een nieuw traject, wordt dit ‘interne doorstroming’ genoemd. Daarnaast is er ook ‘externe doorstroming’ mogelijk. Dit betekent dat een lesneemster aan de slag gaat bij een organisatie buiten het ABC.
Sociaaltraject
Taaltraject
Taalcoachtraject
Doorstroomtraject
Figuur 3: Doorstroming
Vanzelfsprekend is het doorlopen van een Sociaaltraject naar een Doorstroomtraject een ideale situatie. Meestal doorloopt een lesneemster de trajecten niet op deze manier. Er zijn allerlei afwijkende situaties te bedenken, zoals:
Een lesneemster stroomt in bij een ander traject, bijvoorbeeld een Taaltraject, en doorloopt vanaf daar de andere trajecten; Een lesneemster begint met een Taalcoachtraject en na het afronden hiervan stopt zij met thuislessen; Een lesneemster begint met een Taaltraject, maar dit traject blijkt wat te hoog gegrepen of er spelen sociale, lichamelijke of psychische problemen. Zij doet een stapje terug naar een Sociaaltraject. Deze vorm van terugval komt af en toe voor, zoals ook te zien is in figuur 4. Dit betekent echter niet dat een vrouw zichzelf niet heeft ontwikkeld. Alleen al het feit dat zij met het ABC in contact is gekomen, lessen heeft gevolgd en contact heeft gehad met een lesgeefster, heeft een positief effect op haar ontwikkeling.
In 2012 zijn er in totaal 83 vrouwen vanuit een ABC-traject doorgestroomd naar een extern traject. Een inburgeringscursus of vrijwilligerswerk zijn hiervan voorbeelden. 164 vrouwen zijn intern doorgestroomd van traject naar traject. Zie figuur 4 op bladzijde 22 voor specifieke informatie.
20
Interne doorstroming Sociaaltraject
9
Taaltraject
60
Taalcoachtraject
64
1001-Krachttraject
19
Doorstroomtraject
12
Totaal intern
164
Externe doorstroming Wijk/buurtcentrum
22
Vrijwilligerswerk Betaald werk Taalaanbieder Overig
35 7 6 13
Totaal extern
83
Totaal intern en extern
247
Figuur 4: In- en externe doorstroming Noot: bij interne doorstroming geeft het cijfer aan hoeveel vrouwen naar het betreffende traject zijn doorgestroomd. Het gaat hierbij om een ‘opwaartse’ ontwikkeling, wat betekent dat de vrouw een stapje vooruit heeft gemaakt. Bijvoorbeeld van een Taaltraject naar een Taalcoachtraject. Alleen het cijfer bij het Sociaaltraject geeft een ‘neerwaartse’ ontwikkeling weer. 9 vrouwen hebben een stapje terug gedaan naar een Sociaaltraject.
2.6 De wachtlijst Een sprekend voorbeeld van de behoefte waarin het ABC voorziet, is de wachtlijst. Vergeleken met 2011 is het aantal vrouwen dat op de wachtlijst staat wat afgenomen: van respectievelijk 227 naar 194. Een verklaring voor deze afname kan zijn dat er in 2012 meer vrouwen geholpen zijn dan in 2011. Dat de vraag naar Nederlandse les aan huis groot is en blijft, was al af te lezen aan het feit dat het aantal nieuwe aanmeldingen juist is toegenomen (zie paragraaf 2.3). Het stadsdeel waar de meeste vrouwen op de wachtlijst stonden, was stadsdeel Bos en Lommer. Dit heeft onder meer te maken met het tekort aan lesgeefsters in dit stadsdeel. De verdeling van de wachtlijst over de stadsdelen is weergegeven in figuur 5.
Centrum
4
Nieuw-West
56
West
73
Zuid
11
Oost
18
Noord
32
Totaal
194
Figuur 5: Wachtlijst per 31 december 2012 Noot: in het stadsdeel Centrum werken we in principe niet en er is dan ook geen specifieke Stadsdeelcoördinator voor dit gebied. De vrouwen die hier wonen, worden daarom bij de Stadsdeelcoördinatoren van direct aangrenzende stadsdelen ondergebracht. Om echter een compleet beeld te geven, wordt het stadsdeel wel in bovenstaande grafiek getoond.
21
22
Hoofdstuk 3
1001-Kracht
3.1 Het 1001-Krachttraject Zoals in Hoofdstuk 2 al werd beschreven, is 1001-Kracht een specifiek Doorstroomtraject. 1001-Kracht is bedoeld voor vrouwen die al redelijk Nederlands spreken (A2-niveau) en vaak al een inburgeringscursus hebben afgerond. Deze vrouwen willen zich graag maatschappelijk inzetten en actief hun Nederlands blijven oefenen. Zij hebben hiervoor echter nog onvoldoende een sociaal netwerk opgebouwd. Vrijwilligerswerk is voor hen een ideale manier om hun netwerk te vergroten en de taal te blijven oefenen. Met het 1001-Krachttraject geven we hen hierbij een extra steuntje in de rug. In 2012 veranderde de werkwijze binnen het 1001-Krachtteam. De training en nazorg worden nu geheel door toegewijde vrijwilligers gegeven, aangestuurd door één betaalde medewerker van het ABC.
3.2 Wat biedt 1001-Kracht? Het 1001-Krachttraject biedt de lesneemsters in vijf bijeenkomsten inzicht in wie ze zelf zijn, waar hun kracht ligt en welke wensen zij zelf hebben op het gebied van vrijwilligerswerk. Daarnaast krijgen zij inzicht in wat vrijwilligerswerk is en op welke manier zij zich kunnen inzetten als vrijwilliger. Hiervoor worden geregeld excursies georganiseerd. Aan de hand van rollenspellen en oefeningen wordt gewerkt aan de vaardigheden die een lesneemster nodig heeft om aan de slag te kunnen als vrijwilliger. De deelnemers worden begeleid bij het vinden van een vrijwilligersplek en het starten met werk. In 2012 werden vijf trainingen in verschillende stadsdelen georganiseerd:
Februari: Stadsdeel Oost, Buurthuis Transvaal Maart: Stadsdeel Zuid, Basisschool De Bockesprong April: Stadsdeel Nieuw-West, Mannencentrum Daadkracht Oktober: Stadsdeel Nieuw-West, Participatiecentrum Oktober: Stadsdeel Noord, Huis van de Wijk De Meeuw
Soorten vrijwilligerswerk De deelnemers kwamen op diverse vrijwilligersplekken terecht: veel in het ouderenwerk, bijvoorbeeld als gastvrouw of als medewerker bij de maaltijden. Enkelen gingen werken bij de administratie van een buurthuis, bij een computerles in een buurthuis of bij de schoolbibliotheek van hun kinderen. Omdat steeds meer scholen zijn gaan werken met een continurooster, is de vrijwilligersplek als vrijwel afgevallen. Terugkombijeenkomsten en nazorg Na het volbrengen van de training volgen nazorgcoaches de deelnemers. Zij bellen de deelnemers na, onderhouden contact met vrijwilligersorganisaties en bemiddelen waar nodig. Daarnaast worden er terugkombijeenkomsten georganiseerd. Tijdens de terugkombijeenkomsten kunnen deelneemsters die al aan de slag zijn hun ervaringen en knelpunten inbrengen. Bijvoorbeeld dat een lesneemster niet om reiskostenvergoeding durft te vragen, terwijl het haar wel was toegezegd. Of dat een lesneemster veel
23
1001-Kracht in de praktijk Ahmed is in zijn eigen land automonteur geweest. Hij volgt een inburgeringscursus en heeft daarnaast niet zo veel te doen. Dat vindt hij jammer, omdat hij vindt dat hij als man bezig moet zijn. Na de 1001-Krachttraining geeft de trainer hem het adres voor de Stichting Gered Gereedschap. Hij kan er aan de slag om oude gereedschappen en machines op te knappen die opgestuurd worden naar ontwikkelingslanden. Hij is er twee keer per week te vinden, hij zit helemaal op zijn plek. Hoewel hij zijn droom nog niet heeft opgegeven: als automonteur werken in Nederland.
schoonmaakwerk moet doen, terwijl ze dat niet leuk vindt. Alle deelnemers geven elkaar dan tips en er wordt geoefend met hoe je zoiets kan aankaarten tijdens een gesprek. De terugkombijeenkomsten en de individuele nazorg zijn essentieel voor het slagen van het traject.
3.3 Bereik Met het 1001-Krachttraject zijn in 2012 63 mensen bereikt. Hiervan hebben 48 mensen het 1001-Krachttraject gevolgd. De overige 15 mensen zijn na het adviesgesprek doorverwezen naar een andere instantie, veelal een vrijwilligerscentrale. Van de 48 deelnemers aan de training, waren 41 van hen vrouw en 7 man. Van de 48 deelnemers zijn 29 deelnemers begonnen met vrijwilligerswerk, 6 zijn daar nog mee bezig (nog in bemiddeling) en 13 hebben die stap niet gemaakt. Dat betekent dat driekwart van de deelnemers de stap wel maakt of daar mee bezig is. Dit loopt gelijk aan ons ervaringscijfer van de afgelopen jaren. Degenen die niet begonnen zijn met vrijwilligerswerk, geven als reden dat ze druk zijn met inburgering/taal of vanwege persoonlijke omstandigheden. De meeste deelnemers die met vrijwilligerswerk startten (17), zijn bemiddeld door de Vrijwilligerscentrale Amsterdam (VCA). 7 zijn direct bemiddeld door de nazorgcoaches. 5 deelnemers zijn door andere organisaties bemiddeld of hebben zelf iets gevonden.
1
5
6
Oost
8
West Nieuw-West Noord
15
Centrum Zuid
13
Figuur 6: Deelnemers 1001-Kracht per stadsdeel
23
11 6
8
Intake/traject Taalaanbieder Eigen initiatief Andere ABC organisaties Figuur 7: Manieren van aanmelden 1001-Kracht
24
3.4 Pilot mannengroep: Stap vooruit! Door het stadsdeel Nieuw-West werden we gevraagd om onze 1001-Krachttraining ook eens voor mannen uit te voeren. We hebben dit gedaan in samenwerking met Mannencentrum Daadkracht. We hebben hiervoor inventariserende gesprekken gevoerd met organisaties die veelal met mannen werken. Vervolgens hebben we onze excursies en training enigszins aangepast (meer gericht op taal en werk). In vergelijking met de vrouwen waren de mannen hoger opgeleid (veelal ex-asielzoeker), hadden veelal een opleiding gevolgd en/of werkervaring in hun eigen land opgedaan en waren mobieler (afkomstig uit gehele stad). De mannen waren erg leergierig en zijn goed terechtgekomen op hun vrijwilligersplekken: bij Stichting Gered Gereedschap, bij buitenspeelplek ’t Landje, bij een verzorgingshuis als invalkracht en als kleermaker. Vooralsnog hebben we besloten om de 1001-Krachttraining voor mannen niet regulier op te nemen in ons aanbod, omdat met name de werving erg arbeidsintensief is omdat we geen mannen via onze eigen organisatie kunnen werven. De training is wel op aanvraag beschikbaar voor organisaties die met mannen werken. De trainingsonderdelen gericht op werk (schrijven van een CV en taalbegrippen) zijn ook verwerkt in de trainingen voor vrouwen.
3.5 Samenwerking Ook in 2012 hebben we weer prima samengewerkt met organisaties werkzaam in de stadsdelen: Dynamo, Mannencentrum Daadkracht, Combiwel, Participatiecentrum Nieuw-West en niet te vergeten de VCA.
3.6 Overdracht van kennis In april hebben we op verzoek van Combiwel en VCA een presentatie gegeven in Noord over onze ervaringen met het begeleiden van anderstalige vrouwen naar vrijwilligerswerk. Op basis daarvan hebben we een lijst ontwikkeld voor vrijwilligersorganisaties met aandachtspunten voor het werken met anderstalige vrijwilligers.
3.7 Knelpunten Ondanks de goede resultaten, is er ook nog een aantal knelpunten:
Gebrek aan passende vacatures bij de bemiddelende organisaties zoals VCA Het functionele taalniveau van de deelnemers is soms te laag Gebrek aan assertiviteit bij de deelnemers. Dit hebben ze wel nodig bij vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld bij het aangaan van moeilijke situaties. We besteden hier wel aandacht aan tijdens de training en terugkombijeenkomsten (oefenen van gesprekken), maar dit is een langdurig leerproces. In 2013 nemen we in onze training meer empowerment-oefeningen op
Dorien Wolthuis:
Ineke Ketelaar:
‘Tijdens een excursie met de groep bij een verzorgingshuis in Noord, kwam ik een ex-cursiste tegen. Zij werkte daar inmiddels al ruim een jaar als vrijwilligster en wilde graag de voorlichting geven aan onze groep. Een opsteker voor haarzelf én voor de vrouwen uit onze groep!’
‘Henrietta, een Ghanese vrouw, vond vrijwilligerswerk bij Cordaan. Ze zijn zo tevreden over haar dat ze haar, als haar Nederlands beter is, een opleiding willen aanbieden!’
25
26
Hoofdstuk 4
De vrijwilligers
Het ABC is een vrijwilligersorganisatie van ruim 250 vrijwilligers. Het grootste gedeelte van deze groep bestaat uit lesgeefsters die taalles aan huis geven. Maar daarnaast zijn er ook allerlei vrijwilligers actief die het lesgeven op verschillende manieren ondersteunen, bijvoorbeeld door het geven van trainingen, het promoten van het ABC, het verzorgen van lesmateriaal en het bieden van secretariële ondersteuning.
4.1 De vrijwilligers van het ABC De groep vrijwilligers die zich voor het ABC inzet, is erg divers. Van jong tot oud met verschillende culturele achtergronden en opleidingsniveaus. Wat deze groep met elkaar gemeen heeft, is in eerste instantie de liefde voor de Nederlandse taal en de nieuwsgierigheid naar ‘die ander’ die wel in de straat woont maar met wie geen contact is. Daarnaast willen zij graag een steentje bijdragen aan de zorg voor de samenleving en voor velen is het ook een ideale manier om werkervaring op te doen.
De lesgeefsters De lesgeefsters vormen de spil van de organisatie. Zij zijn immers degenen die daadwerkelijk lesgeven bij vrouwen thuis. In 2012 zijn er in totaal 121 nieuwe lesgeefsters begonnen, vergeleken met 91 in 2011. Een toename van maar liefst 33%.
De Stadsdeelcoördinatoren De Stadsdeelcoördinatoren vormen de belangrijke schakel tussen het ABC en de vrijwilligers. Zij zijn, naast de directeur, de enige betaalde medewerkers binnen de organisatie. In 2012 waren er 5 Stadsdeelcoördinatoren die verantwoordelijk waren voor de leskoppels binnen hun stadsdeel of stadsdelen. Zij hebben de volgende taken:
Intakegesprek voeren met lesneemsters. Na aanmelding komt zij bij de vrouw en haar gezin thuis om de situatie in kaart te brengen: wat is het niveau van taalbeheersing? Welke leerbehoeften heeft zij? Wat zijn de lesomstandigheden thuis? Enzovoort Koppeling van lesgeefsters met lesneemsters. De Stadsdeelcoördinator gaat met de lesgeefster naar de lesneemster om kennis te maken Vaststellen van een leerplan voor de lesneemster dat past binnen het traject dat zij volgt of gaat volgen Het aanbieden van lesmateriaal Voeren van evaluatiegesprekken met lesgeefster en lesneemster Contact onderhouden met de lesgeefster over de voortgang Het bewaken van het leertraject Het ondersteunen van de lesgeefster Contacten onderhouden met instanties binnen het stadsdeel: aanmeldings-, doorstroom- en doorverwijsinstanties Een lesgeefster in contact brengen met mentoren
Door het uitgebreide takenpakket is een Stadsdeelcoördinator vaak ook een taalconsulent, communicatiemedewerker en trainer. Afscheid Barbara de Groot In oktober 2012 nam één van onze 5 Stadsdeelcoördinatoren afscheid. Samen met Miriam Meijs (directeur) en vrijwilligster Irene Bogaards, stond Barbara de Groot aan de wieg van de organisatie. Na 12 jaar bij ons te hebben gewerkt besloot zij dit jaar het ABC te verlaten. De reden hiervoor was dat zij werd aangesteld als predikant van de Engelmunduskerk in de gemeente Velsen-Zuid.
Werkgroep Lesmateriaal De werkgroep Lesmateriaal is verantwoordelijk voor het inleveren, uitlenen en beschikbaar stellen van al het lesmateriaal. Het archief van het lesmateriaal wordt zorgvuldig bijgehouden
27
en waar nodig worden nieuwe methodes aangeschaft en voor lesgeefsters beschikbaar gesteld. De werkgroep bestaat uit twee vrijwilligers en een stagiaire. Elke eerste vrijdag van de maand kunnen lesgeefsters en lesneemsters hun lesmateriaal inleveren en ander lesmateriaal meenemen. Op die manier kunnen lesgeefsters inspiratie opdoen en bekijken welk nieuw materiaal beschikbaar is. Het terugbrengen van materiaal verdient de aandacht. Geregeld komen materialen niet meer terug, waardoor er minder voor andere lesgeefsters beschikbaar is. Het lesmateriaal Geregeld wordt het lesmateriaal aangevuld en opgeruimd. De grootste aanwinst dit jaar is de 15-delige serie ‘Spreektaal’, geschikt voor niveau 0–A2. In opdracht van het Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties (waar ook het ABC lid van is) is de methode ontwikkeld door de Vrije Universiteit. Het ABC heeft meegewerkt aan het uittesten van het materiaal. ‘Spreektaal’ is, zoals de titel al aangeeft, voornamelijk gericht op het spreken en luisteren. De methode bestaat uit verschillende thema’s zoals ‘bellen’ en ‘eten en drinken’. In 2012 is de serie al volop uitgeleend. Andere methodes die in 2012 veel werden uitgeleend waren:
‘Onderweg’ ‘Zo maak je een zin’ ‘Nederlands in Beeld’ ‘Taalpingpong’ ’18 Toetsen Gesproken Nederlands’
Voor analfabeten is er speciaal materiaal beschikbaar. Vooral de series ‘Klokkijken’ en ‘Persoonsgegevens’ werden veel uitgeleend.
PR-team Het PR-team van het ABC bestond in 2012 uit vier vrijwilligers. Het team werd gecoördineerd door één betaalde kracht voor 4 uur per week. Iedere vrijwilliger is verantwoordelijk voor een specifiek onderdeel van de PR. In 2012 waren de taken als volgt verdeeld:
Naamsbekendheid en profilering ABC Website Maandelijkse nieuwsbrief Werving van vrijwilligers
Naamsbekendheid Een belangrijk aandachtspunt voor de PR vormde de naamsbekendheid. Door de dreigende bezuinigingen van de overheid werd opnieuw duidelijk hoe belangrijk het is om het werk en de doelgroep van het ABC onder de aandacht te blijven brengen bij Amsterdamse politici en de bevolking. In 2012 werd hier voortdurend en op verschillende manieren aan gewerkt. Communicatiemiddelen die hiervoor gebruikt werden, waren onder meer de website en de maandelijkse digitale nieuwsbrief. Ook externe websites, zoals www.jekuntmeer.nl en www.vca.nu werden benut om actuele informatie over het ABC te verspreiden. In bijlage II staat een overzicht van alle berichtgeving over het ABC in de media. Campagnebeeld ‘Maar wie leert haar moeder Nederlands?’
28
Campagne ‘Maar wie leert haar moeder Nederlands?’ Een belangrijk middel om het ABC onder de aandacht te brengen, was de campagne ‘Maar wie leert haar moeder Nederlands?’. In september werd met deze slogan volop actie gevoerd in Amsterdam. Voor september werd gekozen, omdat in deze maand de Week van de Alfabetisering plaatsvindt. Als beeldmateriaal werd gekozen voor een meisje, gecombineerd met de campagneslogan. De gedachte hierachter is dat het ABC geïsoleerde moeders helpt. Door hen uit hun hun isolement te halen door het leren van de Nederlandse taal, worden ook hun kinderen en andere generaties bereikt. Voor de campagne werd door ontwerpbureau Stredge speciaal actiemateriaal ontwikkeld: spandoeken, flyers en een digitale banner. De spandoeken werden overal in Amsterdam opgehangen. De gedachte achter deze spandoeken was, dat ze aansluiten bij de spandoeken die na de zomervakantie overal verschijnen als de scholen weer zijn begonnen. De flyers werden samen met de hulp van vele vrijwilligers huis-aan-huis verspreid en neergelegd in buurthuizen en op andere openbare plekken. Op 5 september was het ABC aanwezig op de Taalmarkt die in het kader van de Week van de Alfabetisering werd georganiseerd. Er werden flyers uitgedeeld aan bezoekers van de bijeenkomst ‘Vijf jaar Wet inburgering in Amsterdam, 10.000 geslaagde inburgeraars’. Donateurscampagne Aansluitend aan de campagne is er in oktober een mailing verstuurd naar alle vrijwilligers en overige betrokkenen. Zij werden opgeroepen om het ABC te steunen met donaties en in hun eigen netwerk meer aandacht te vragen voor het werk van het ABC. Vlak voor Kerst is de mailing herhaald. Gezien de teruglopende subsidies en fondsen zal het ABC zich steeds meer richten op alternatieve bronnen van inkomsten. Eind 2012 heeft een groep ‘brainstormers’ zich gebogen over de vraag hoe het ABC in de toekomst nieuwe geldstromen binnen kan halen. In 2013 worden de verzamelde ideeën verder uitgewerkt. Herkenbaarheid en huisstijl Aan de herkenbaarheid van het ABC is gewerkt door de huisstijl verder uit te werken. De kleurstelling, lettertypes en tone-of-voice van het ABC zijn vastgelegd en de bestaande algemene folder is herschreven en opnieuw vormgegeven. Campagnebeeld in Amsterdam
Nieuwsbrief en website In 2012 is voor het eerst iedere maand een digitale nieuwsbrief verschenen voor vrijwilligers, relaties en andere geïnteresseerden. De nieuwsbrief wordt naar ruim 1200 mensen verstuurd. Abonnees worden op die manier op de hoogte gehouden van wat er speelt binnen het ABC en welke bijeenkomsten de ABC-Academie organiseert (meer over de ABC-Academie in paragraaf 4.4). Daarnaast staan er ervaringsverhalen van leskoppels en Stadsdeelcoördinatoren in. Op de website worden geregeld nieuwsberichtjes geplaatst. In de agenda staan de activiteiten die worden georganiseerd en verder is er meer achtergrondinformatie over het ABC te vinden. Social media Het ABC is aanwezig op Twitter en Facebook. In 2012 hadden we 73 volgers op Twitter en werden we door 119 mensen gevolgd. In totaal werden er 63 tweets verzonden. Op Facebook vonden 101 personen het ABC leuk. Via social media worden acties en nieuwtjes verspreid en blijft het ABC op de hoogte van wat er speelt binnen Amsterdam en de politiek.
29
Fototentoonstelling De fototentoonstelling ‘Mijn moeder, mijn dochter’ heeft in 2012 haar rondreis voortgezet door Amsterdam. Op verschillende plekken waren de foto’s van Greet de Schipper te bewonderen. Het jaar begon in het Stadsdeelhuis Oost en reisde daarna verder naar de nieuwe Openbare Bibliotheek Indische buurt. Daarna volgende het Stadsdeelkantoor Nieuw-West en verschillende vestigingen van de OBA: Geuzenveld, Osdorp, Banne Buiksloot en Bos en Lommer. Op 6 juni is de tentoonstelling feestelijk geopend in Bibliotheek Osdorp door een speciale gast: stadsdeelwethouder Jesse Bos. In het kader van de fototentoonstelling was er een fotowedstrijd uitgeschreven waarbij deelnemers een onderschrift konden bedenken bij een foto van een leskoppel. Aaf Brandt Corstius reikte de eerste prijs uit: een fotoshoot met de fotografe van de tentoonstelling, Greet de Schipper.
Bureaumedewerkers De bureaumedewerkers bieden op allerlei manieren ondersteuning: van het invoeren van gegevens in het databasesysteem en het verwerken van aanmeldingen van lesneemsters en vrijwilligers, tot het organiseren van introductiecursussen en het opnemen van de telefoon.
Aaf Brandt Corstius met de winnares van de fotowedstrijd, Yvonne van Dillen
Financiën Eén van de bureaumedewerkers houdt zich specifiek bezig met de financiën. Hij verzorgt de complete boekhouding, doet de betalingen, registreert ontvangsten, stelt de balansen op en verzorgt de financiële jaarrekening. De penningmeester van het Bestuur staat hem hierin bij. De penningmeester verzorgt ook de fondsenwerving voor het ABC.
Stagiaires In 2012 heeft het ABC meer stagiaires een stageplek kunnen aanbieden dan eerdere jaren. Vanaf september lopen er 30 studenten stage bij het ABC. De stagiaires zijn afkomstig van verschillende opleidingen van de Hogeschool van Amsterdam:
Maatschappelijk Werk en Dienstverlening tweedejaars (12 stagiaires) Maatschappelijk Werk en Dienstverlening eerstejaars (12 stagiaires) Culturele en Maatschappelijk Vorming tweedejaars (1 stagiaire) Toegepaste Psychologie eerstejaars (5 stagiaires) Ergotherapie vierdejaars (1 stagiaire)
Alle stagiaires geven les aan twee lesneemsters. Om de wachtlijst in Nieuw-West wat terug te dringen, werd de helft van de stagiaires in dit stadsdeel ingezet. De studente ergotherapie heeft naast het lesgeven onderzoek gedaan naar hoe het ABC beter aan kan sluiten bij de behoefte van lesneemsters met (lichamelijke en/of psychische) beperkingen. De studente Culturele en Maatschappelijke Vorming heeft met een medestudente onderzoek gedaan naar het belang van het ABC voor Amsterdam.
Het Bestuur Het Bestuur van het ABC bestond in 2012 uit:
Annamarie Kousemaker-Schotanus Paul Voss Jan Piet van Berkel Jeroen Wehmeijer Marijke Wieringa-Sikkel Geeske van der Schalk-Bos
30
Emmy Groot Birgül Dönmez Ineke Ketelaar Margreet Salomons (notulist)
In bijlage I staat een compleet overzicht van de leden van het Bestuur inclusief de functies die zij vervullen. Het Bestuur is in 2012 extra vaak bij elkaar gekomen. Vele cruciale en lastige kwesties, zoals de zorgelijke financiële situatie en de reorganisatie, zorgden er voor dat het nodig was om geregeld bij elkaar te komen. Ook was er een aantal wisselingen. Aan het begin van het jaar namen Geeske van der Schalk-Bos (Portefeuille Lesmateriaal NT2) en Birgül Dönmez (Portefeuille Politieke contacten) afscheid. Voor deze functie zijn we nog steeds op zoek naar vervanging. Aan het eind van het jaar namen nog twee bestuursleden afscheid: Marijke Wieringa-Sikkel (Portefeuille Sociaal-maatschappelijke problemen) en Emmy Groot (Portefeuille Vrijwilligers). De functies van beide bestuursleden zijn inmiddels overgenomen door Jan Piet van Berkel en Ineke Ketelaar.
De Klankbordgroep De Klankbordgroep van het ABC bestaat uit actieve en ervaren lesgeefsters. Zij zetten hun kennis en ervaring in om andere lesgeefsters te ondersteunen in hun werkzaamheden. Vanuit hun betrokkenheid en met hun ervaring in het lesgeven ‘achter de voordeur’ denken zij onder meer mee over de invulling en uitvoering van het vrijwilligersbeleid. In 2012 kreeg de Klankbordgroep versterking van een actieve, jonge vrouw ‘van buiten’, Saadijah Bouzelmad. Zij had zich aangemeld voor deze functie nadat zij een oproep op onze website en bij de vacaturebank van de Vrijwilligerscentrale Amsterdam (VCA) had gezien. Saadijah is bekend met de doelgroep en op de hoogte van relevante maatschappelijke ontwikkelingen. Met het werk van het ABC was zij nog niet bekend. Het is erg prettig om in de Klankbordgroep nu ook een kritische blik van buiten het ABC erbij te hebben.
4.2 Werving Ondanks de grote achterban, zijn er geregeld vacatures binnen het ABC. Om hiervoor nieuwe vrijwilligers te vinden, zet het ABC verschillende middelen in zoals de website en de nieuwsbrief. Voor het werven van lesgeefsters wordt een aantal specifieke middelen ingezet, zoals het plaatsen van oproepjes in buurt- of stadsbladen en het plaatsen van een vacature bij de VCA. Door de campagne ‘Maar wie leert haar moeder Nederlands?’ (zie paragraaf 4.1) was een toestroom merkbaar van nieuwe vrijwilligers. Hierdoor was veel extra aandacht voor de werving van vrijwilligers in 2012 niet noodzakelijk. Wel werden zoals altijd het hele jaar door oproepjes geplaatst. Deze werden geplaatst in onder meer De Echo, de Westerpost en in de vacaturebank van de VCA.
Deelname 'Droombaan? Vrijwilligersbaan!'
De grootste behoefte aan nieuwe vrijwilligers had het ABC ook dit jaar in stadsdeel Nieuw-West. Daarom heeft het ABC deelgenomen aan de campagne ‘Droombaan? Vrijwilligersbaan!’ van de VCA.
Verschillende vrijwilligers hebben voorlichting gegeven in Huizen van de Wijk in Nieuw-West. Op 18 september waren we aanwezig bij de kraam van de VCA op de markt op de Tussenmeer in Osdorp.
31
4.3 Binding Omdat de lesgeefsters één-op-één contact hebben met hun lesneemster, zien ze weinig andere lesgeefsters. Daarom organiseert het ABC enkele keren per jaar bijeenkomsten zodat de lesgeefsters elkaar kunnen ontmoeten en ervaringen kunnen uitwisselen. De volgende bijeenkomsten werden in 2012 georganiseerd:
De Nieuwjaarsborrel Een inloopochtend. Elke eerste vrijdag van de maand kunnen lesgeefsters lesmateriaal ophalen en inleveren. Een vrijwilligster van de werkgroep Lesmateriaal is dan aanwezig om vragen te beantwoorden en tips en adviezen voor lesmateriaal te geven. Boottochtje. In september was er een feestelijke start van het nieuwe seizoen. Dit jaar werd er een boottocht georganiseerd door de grachten. De boot was behangen met het spandoek van de campagne ‘Maar wie leert haar moeder Nederlands?’ Eindejaarsetentje. Per stadsdeel organiseerde de betreffende Stadsdeelcoördinator een etentje. Excursie. Een interreligieuze tour door de Pijp met een rondleiding door de Vredeskerk, een bezoek aan de nabijgelegen moskee en afsluitend een kop koffie bij Kilim (het restaurant van de echtgenoot van Birgül Dönmez, lid van het Comité van Aanbeveling) Wijkbijeenkomsten 9 themabijeenkomsten georganiseerd door de ABC-Academie, zie paragraaf 4.4.
4.4 Opleiding en cursussen Het ABC hecht veel belang aan het goed scholen, begeleiden en ondersteunen van haar vrijwilligers. Daarom is er op verschillende manieren veel aandacht voor de ontwikkeling van haar medewerkers. Door ervoor te zorgen dat vrijwilligers goed zijn opgeleid, kunnen we de lesneemsters optimaal begeleiden. Introductiecursussen Alle vrijwilligers die zich voor het ABC gaan inzetten, volgen eerst een introductiecursus. De cursus wordt op verschillende dagen en tijdstippen gegeven, zodat het voor iedereen mogelijk is om deel te nemen. Tijdens de introductiecursussen wordt uitgebreid stilgestaan bij de uitgangspunten van het ABC, de verschillende trajecten, wat lesgeven inhoudt enzovoort. Speciale aandacht is er voor analfabeten. Aan de hand van rollenspellen worden situaties nagespeeld en besproken. In 2012 werden er 12 introductiecursussen georganiseerd. Het aantal deelnemers aan de cursussen lag hoog: in totaal hebben 151 vrijwilligers een introductiecursus afgerond. Een toename van ruim 19% vergeleken met 2011. 30 van de 151 deelnemers waren stagiaires van verschillende opleidingen:
11 eerstejaars stagiaires Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) 13 tweedejaars Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) 6 eerstejaars stagiaires TP
ABC-Academie In 2010 werd de ABC-Academie opgericht. De ABC-Academie biedt alle vrijwilligers verdiepende cursussen aan die te maken hebben met het geven van taalles. Onderwerpen die behandeld worden, zijn onder meer het stellen van grenzen, ‘nee’ durven zeggen en het inburgeringsexamen. Tijdens deze bijeenkomsten krijgen deelnemers concrete handvatten om aan de slag te gaan. Rollenspellen en het delen van ervaringen met andere vrijwilligers staan hierbij centraal. Zowel ABC-medewerkers als externe trainers en sprekers leiden de bijeenkomsten. In 2012 waren dit:
Margreet Salomons, vrijwilliger bij het ABC, coördinator werkgroep Lesmateriaal en voormalig ROC-docente; Emmy Groot, vrijwilliger bij het ABC, lid van de Klankbordgroep en lid van het Bestuur
32
Dorien Wolthuis, vrijwilliger bij het ABC en nazorgcoördinator 1001-Kracht Ingrid Ernsting, Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties Cathelijn Schilder, docent taalvorming en creatief schrijven Irene Boogaard, voormalig vrijwilliger bij het ABC en theaterdocent
Verspreid over het jaar 2012 werden er 9 bijeenkomsten georganiseerd met de volgende gespreksthema’s:
Inburgeren en lesgeven als taalcoach (3 keer) Afronden van het contact met je lesneemster Interculturele communicatie Vertellen en verhalen (over het gebruik van verhalen en tekeningen bij de les) Lesgeven aan groepen Activeren van je lesneemster (specifiek gericht op analfabete lesneemsters) Lesgeven met je lijf (praktijksituaties naspelen met rollenspellen)
Vrijwilligerscentrale Amsterdam (VCA) Naast de activiteiten en cursussen die het ABC organiseert, kunnen vrijwilligers van het ABC ook trainingen volgen die de Vrijwilligerscentrale Amsterdam (VCA) aanbiedt. De VCA organiseert geregeld workshops en bijeenkomsten voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties over uiteenlopende onderwerpen. Iedereen die zich inzet voor het ABC kan aangeven wanneer zij een cursus wil volgen bij de VCA. Naast dat het vrijwilligers zelf enthousiasmeert en hun kennis vergroot, heeft het ook een positief effect op de hele organisatie. Door de opgedane kennis bij het ABC in de praktijk te brengen, profiteert zij ook mee. Vrijwilligersacademie Net als de trainingen en cursussen die vrijwilligers kunnen volgen bij de VCA, verzorgt ook de Vrijwilligersacademie enkele cursussen die interessant voor hen kunnen zijn. In 2012 heeft een vrijwilliger een aantal keer een training of cursus bij de Vrijwilligersacademie gevolgd.
33
34
Bijlagen I
Lijst van medewerkers
Directeur
Miriam Meijs
36 uur
betaald
Bureaumedewerkers
Maaike Dahler Marja Harms Alejandra Mendez Mejia Joke Smit Ing Lwan Taga-Tan Hélène Swierstra
8 4 4 4 4 4
onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald
Databasebeheer
Barbara de Groot
1 uur
betaald
Introductiecursus/ ABC-Academie
Magda van der Wees Ebelien van der Velde Saskia ten Kate Yolanda Bakker
1 uur 4 uur
betaald vrijw. verg. vrijw. verg. vrijw. verg.
Trainingen 1001-Kracht
Magda van der Wees Wemmy Harteveld Dorien Wolthuis Ineke Kraus Hetty Kock Ineke Pasteuning
4 uur 4 uur
betaald betaald onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald
Stadsdeelcoördinatoren
Magda van der Wees Barbara de Groot Daniëla de Vries Wemmy Harteveld Anna Stegeman
20 23 24 22 28
betaald betaald betaald betaald betaald
Communicatie/PR
Anna Stegeman Iris Pothoff Marylane Linger Cindy Chan-a-Hung Garbrich Wullink Jelitza Naarden Michelle van Leeuwen Rianne van Eyk Thea van Beek
4 uur 4 uur 4 uur 4 uur t.b.v. campagne 4 uur t.b.v. campagne 4 uur tot zomer 2012
betaald onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald
Taalconsulent
Margreet Salomons
6 uur
onbetaald
Werkgroep Lesmateriaal
Els Raaijmakers Aisha Hashmi
6 uur 4 uur
onbetaald onbetaald
Fondsenwerving/boekhouding /financiën
Paul Voss
20 uur
onbetaald
Jeroen Wehmeijer Hans Wilders
20 uur 8 uur
onbetaald onbetaald
Nazorg 1001-Kracht
Klankbordgroep
Emmy Groot Yvonne van Dillen Maaike Weidema
35
uur uur uur uur uur uur
uur uur uur uur uur
onbetaald onbetaald onbetaald
Bestuur Voorzitter Penningmeester/secretaris Portefeuille Personeel en Organisatie Portefeuille Politiek en Lobby Portefeuille Financiën Portefeuille Sociaalmaatschappelijke problemen Portefeuille Lesmateriaal (NT2) Portefeuille Vrijwilligers Portefeuille Politieke contacten Notulen
II
Irene Bogaards Annamarie Kousemaker-Schotanus Claudia Bres Saadijah Bouzelmad
onbetaald onbetaald
Annamarie Kousemaker-Schotanus Jeroen Wehmeijer Jan Piet van Berkel
onbetaald
Ineke Ketelaar Paul Voss Jeroen Wehmeijer Marijke Wieringa-Sikkel
onbetaald onbetaald
Geeske van der Schalk-Bos Emmy Groot Birgül Dönmez Margreet Salomons
onbetaald onbetaald onbetaald onbetaald
onbetaald onbetaald
onbetaald onbetaald
onbetaald
Het ABC in de media
Kranten en tijdschriften:
‘Tentoonstelling ‘Mijn moeder, mijn dochter’, aankondiging fototentoonstelling, Oost.Amsterdam.nl, nummer 2, 19 januari 2012. ‘Fototentoonstelling Mijn moeder, mijn dochter’, aankondiging fototentoonstelling, IJopener, nummer 1, februari 2012. ‘Mijn moeder, mijn dochter’, aankondiging fototentoonstelling, OBA journaal, april 2012. ‘Amsterdams Buurvrouwen Contact’, achtergrondinformatie over het ABC, IJopener, nummer 3, juni 2012. ‘Thuislessen voor kwetsbare vrouwen’, rol van het ABC bij het bereiken van anderstalige vrouwen, Nieuwsbrief Educatie en Inburgering, zomer 2012. ‘Achter-de-voordeur taalles groot succes’, doel campagne ABC, Westerpost, nummer 114, 5 september 2012. ‘Taalles haalt vrouw uit isolement’, interview met lesgeefster en lesneemster, NRC, 7 september 2012. ‘Maar wie leert haar moeder Nederlands?’, oproep tot donatie, nummer 3, 19 september 2012.
Oproepjes in (stadsdeel)kranten, waaronder het Parool, de Echo, het Amsterdams Stadsblad, Westerpost, IJopener en GaSet en het intranet van stadsdelen. Radio en tv:
Telefonisch interview met Miriam Meijs over de campagne ‘Maar wie leert haar moeder Nederlands?’ bij Amsterdam FM, 4 september 2012.
36
Websites: www.amsterdamwebkrant.nl www.dwarsdoordebuurt.nl www.mugweb.nl www.napnieuws.nl www.nieuwwest.amsterdam.nl www.vvdamsterdam.nl www.buurtlink.nl www.dwarsweb.nl www.dichtbij.nl www.dagjeweg.nl www.fotoexpositie.nl www.uitburo.nl www.spe-amsterdam.nl www.iamsterdam.com www.nlagenda.nl www.geheugenvanoost.nl www.drimble.nl www.hetnieuws.in www.amsterdam.nl www.nieuwsuitamsterdam.nl www.fotografie.blog.nl www.AT5.nl www.oba.nl
III Comité van Aanbeveling Mevrouw N. Azough (voormalig lid Tweede Kamer voor Groen Links) Mevrouw K. Ferrier (lid Tweede Kamer voor het CDA) Esmaa el Ariachi (meiden van Halal) Paul van Oosten (directeur Protestantse Diaconie Amsterdam) Janny Vellekoop (voormalig directeur stichting Ontmoeting Buitenlandse Vrouwen (OBV)) Birgül Dönmez (manager Karsu)
37
IV
Fondsen
In 2012 is het ABC financieel mogelijk gemaakt door:
Willem de Zwijgerkerk Weduwen- en wezenfonds Donateurs N.N.
38
V
Aanmeldende instanties
ABC Onderwijsadvies Achter de Voordeur Agens Akros Alle Kleur Altra Blijfgroep BMO Boot BPF Capabel Centram Combiwel Cordaan De Buurtzaak De Hippe Heks Dienstencentrum Bos en Lommer Dienstencentrum De Baarsjes DWI Dynamo GGD GGZ Ingeest Goeman Borgesiusschool Home Start Huisarts Humanitas HVO Querido HVO Roggeveen IBAN Iederlands College Immanuelschool Impuls IVIO Kabouterhuis NCB Leger des Heils
Lijn 5 Lutherse Diaconie Mannencentrum Daadkracht MEE Mixen in Mokum NL Training Opvoedsteunpunt Ouder en Kind Centrum Oxhill Pace Partou Prins en Heida Projectbureau MBO Punt P Puur Zuid ROC Rode Kruis SAG Sagenn Samen Doen Samenspraak School voor Maatschappelijk Werk Sera Zorg Sipi Spel aan Huis Spirit Stadsdeel Nieuw-West Stichting IJsterk Stichting Talentenjacht Taalwijzer Unal Zorg VCA Vluchtelingenwerk Voorleesexpress VU Welsaen
39
40
Aan het jaarverslag 2012 werkten mee:
Colofon Het jaarverslag 2012 is een uitgave van Stichting Amsterdams Buurvrouwen Contact Begijnhof 31 1012 WT Amsterdam T (020) 320 27 10 E
[email protected] www.abcamsterdam.org
Anna Stegeman Annamarie Kousemaker-Schotanus Dorien Wolthuis Ineke Ketelaar Iris Pothoff Maaike Dahler Magda van der Wees Margreet Salomons Miriam Meijs Wemmy Harteveld Foto’s: Greet de Schipper Stredge
41
42
