Jaarverslag 2006
19 april 2007
Jaarverslag 2006
Pagina 1 van 44
Jaarverslag 2006
Opdrachtgever Directie Oasen Stellers Hanneke van Brummelen, Jeroen Schmaal, Arjan van Willigen Redactie Jeroen Schmaal
19 april 2007
Verspreiding Algemene Vergadering van Aandeelhouders Opmaak jaarrekening Studio C-Kwadraat, Amsterdam
Jaarverslag 2006
Pagina 3 van 44
Inhoud Inhoud
4
1
Kengetallen
6
2 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
Maatschappelijk bedrijf Degelijk én vitaal Beweging komt op gang Efficiëntste drinkwaterbedrijf Corporate governance
7 7 7 8 8
3 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.
Vitaal Vakmanschap Transparantie Innovatie Doelmatigheid
9 9 9 10 11
4 4.1. 4.2. 4.3.
Degelijk Kwaliteit van de drinkwatervoorziening Klantbelang Milieu en maatschappij
13 13 14 15
5 5.1. 5.2.
Onze omgeving Nieuwe drinkwaterwet Onze aandeelhouders
16 16 16
5.3. 5.4.
Veiligheid Droge zomer
17 17
5.5. 5.6.
Ondergronds erfgoed in gevaar Medewerkers
18 18
5.7.
Samen
19
6 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6.
Verslag van de Raad van Commissarissen Vol energie Eigen Corporate Governance code Functioneren Raad van Commissarissen Risicomanagement Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Visie op toekomst
20 20 20 20 21 21 21
7 7.1. 7.1.1. 7.1.2.
De resultaten van 2006 Bedrijfsresultaat Resultaat Vergelijking met de jaarrekening 2005
23 23 23 23
7.1.3. 7.1.4.
Prijzen Investeringen
23 23
7.2. 7.2.1. 7.2.2.
Financiële baten en lasten Algemeen Rente
23 23 24
8
Financieel verslag
25
Jaarverslag 2006
Pagina 4 van 44
19 april 2007
Jaarverslag 2006
Pagina 5 van 44
1
Kengetallen
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
Klant Verkoop in eigen voorzieningsgebied (x 1000 m3)#
47.183
46.732
47.359
47.639
46.826
47.000
47.079
47.097
Aantal inwoners
749.523
746.830
743.038
742.404
743.596
741.967
Onbekend
Onbekend
Aantal aansluitingen
322.539
320.042
318.058
316.750
314.917
313.201
311.920
309.159
146,29
146,02
148,90
150,40
148,69
150,06
150,93
152,34
1,15
1,25
1,25
1,24
1,26
1,29
1,32
1,32
0,94
1,04
1,04
1,04
1,06
1,09
1,14
1,14
19
Onbekend
Lengte hoofdleidingnet in km **
3.962
3.980
3.958
3.933
3.914
3.957
3.685
3.675
Meters leiding per aansluiting
12,28
12,44
12,44
12,42
12,43
12,63
11,81
11,89
activa*
353.337
370.608
382.235
390.115
352.390
354.379
352.528
356.368
Boekwaarde materiële vaste activa*
180.807
195.695
213.067
226.215
199.291
209.393
214.161
227.092
51,17
52,80
55,74
57,99
56,55
59,09
60,75
63,72
561
611
670
714
633
669
687
735
Gemiddeld verbruik/aansluiting in m3 # 3
Prijs per m exclusief BTW (in €) Prijs per m3 exclusief BTW en grondwaterbelasting (in €) Ondermaatse Leveringsminuten ## Leidingnet
Balanscijfers (x € 1.000) Aanschafwaarde materiële vaste
Boekwaarde in percentage van de aanschafwaarde* Boekwaarde per aansluiting x € 1* Eigen vermogen in percentage van het balanstotaal*
30,5
25,8
22,9
20,2
20,2
16,8
15,2
12,8
Investeringen
6.944
5.941
8.473
4.974
5.366
8.144
8.348
21.694
77.861
81.612
82.877
79.021
64.041
66.693
69.877
72.769
5,9
6,1
6,2
6,2
6,2
6,7
6,9
7,1
10.458
7.836
12.708
12.995
14.068
15.237
15.594
15.983
6.412
1.941
3.469
5.078
3.852
4.330
4.111
4.326
0,10
0,13
0,15
0,17
0,22
0,23
Onbekend
Onbekend
228
227
218
220
218
229
281
308
Resultaten (x € 1.000) Wateropbrengsten *, *** Rentepercentage langlopende leningen Bedrijfsresultaat voor financieringslasten *, *** Resultaat* Rentelasten per m3 exclusief agio rente (in €)* Personeel Aantal gemiddelde fte’s Aantal aansluitingen per fte Personeelskosten per fte Ziektepercentage
#
1.415
1.410
1.459
1.440
1.445
1.368
1.110
1.004
52.316
53.846
53.427
50.273
45.492
43.410
44.474
43.393
3,5
3,8
3,9
3,6
7,2
6,5
5,3
5,4
In 2006 heeft een herrubricering plaatsgevonden, de engros verkopen worden vanwege de geringe
**
omvang bij de totale waterverkopen opgeteld. De vergelijkende cijfers 2005 zijn aangepast. In 2006 registreerden we voor het eerst de Ondermaatse Leverings Minuten. Dit is het aantal minuten dat een 'gemiddelde klant' dit jaar zonder water heeft gezeten. In 2004 heeft een stelselwijziging plaatsgevonden, de vergelijkende cijfers 2003 zijn aangepast, 2002, 2001, 2000 en 1999 zijn niet aangepast. De daling van 2001 naar 2002 en van 2005 naar 2006 vindt haar oorzaak in de administratieve verwerking
***
van de buitengebruikstelling van leidingen. In 2005 heeft een herrubricering plaatsgevonden, de vergelijkende cijfers 2004 zijn aangepast; 2003,
## *
2002, 2001, 2000 en 1999 zijn niet aangepast.
Jaarverslag 2006
Pagina 6 van 44
2
Maatschappelijk bedrijf
2.1.
Degelijk én vitaal
Oasen is een maatschappelijk bedrijf. We doen ons werk ten behoeve van het algemene nut. We verzorgen de drinkwatervoorziening in het oosten van Zuid-Holland in het belang van de volksgezondheid. Centraal staat de kwaliteit van het drinkwater en de leveringszekerheid. Vervolgens doen we er alles aan om deze eerste levensbehoefte tegen een eerlijke prijs aan de klant te leveren. Dat doen we door zo efficiënt mogelijk te werken. In 2005 werkten we in het visiedocument ‘Vizier op Vitaliteit’ uit hoe we invulling willen geven aan het zijn van een maatschappelijk bedrijf. We beschreven dat Oasen zich in een ontwikkelende omgeving bevindt waaraan we ons continu moeten aanpassen. Dat is niet vanzelfsprekend. Als drinkwaterbedrijf opereren we van oudsher in een stabiele omgeving. We zijn gewend aan langjarige bewegingen. Vanuit onze zorg voor de kwaliteit van het drinkwater zijn we gericht op het vermijden van risico, op beheersen en op controle. We voelen niet van nature de druk die commerciële bedrijven wel voelen om te reageren op prikkels van buiten. We zijn degelijk tot in onze vezels, schreven we in 2005. Alleen als de drinkwatervoorziening direct bedreigd wordt, komen we in beweging en zijn we zeer slagvaardig. De conclusie was ook dat we ons in een veranderende omgeving met behoud van onze degelijkheid vitaal moeten tonen, juist om de drinkwatervoorziening goed te kunnen blijven uitvoeren. De sleutel daarin zijn onze medewerkers. We moeten zorgen dat we met zijn allen bij Oasen in beweging komen en ons voortdurend verbeteren, in lijn met wat de omgeving van ons vraagt en inspelend op de mogelijkheden die ze biedt. In 2005 formuleerden we het Meerjarenplan 2006-2008. Kern van dit verhaal is dat wij, medewerkers, leidinggevenden en directie, met behoud van onze degelijkheid vitaal moeten worden. We houden vast aan de degelijkheidthema’s Klantbelang, Duurzaamheid, Maatschappelijk en Kwaliteit en we zetten extra in op vier vitaliteitthema’s: Vakmanschap, Transparantie, Innovatie en Doelmatigheid. Resultaat is een organisatie met 240 vitale medewerkers die samen bezig zijn het werk in ons bedrijf steeds beter en efficiënter te doen. 19 april 2007
2.2.
Beweging komt op gang
We zijn nu een jaar bezig en in de praktijk blijkt dat we de visie uit het Meerjarenplan 20062008 goed in de praktijk weten te brengen. We beginnen te merken dat de organisatie vitaler wordt. Door een combinatie van maatregelen op het gebied van gezondheid en bewegen, initiatieven als een innovatieplatform, het opleiden van medewerkers door medewerkers in het gebruik van softwarepakketten en de instroom van een fors aantal vaak net afgestudeerde en jonge medewerkers, is de sfeer in het bedrijf aan het veranderen. Met name de keuze om uit te gaan van de kennis en kunde in eigen huis zet mensen veel meer aan tot het ontwikkelen van zichzelf en hun werk. We huren geen externe experts meer in om het werk voor ons te doen, alleen nog om van ze te leren. Geholpen door het feit dat we samen in verbeterteams of een innovatieplatform zitten, samen sporten of samen een opleiding volgen, kijken we steeds meer over de muur van onze eigen afdeling. Continu ontwikkelen en verbeteren begint meer te worden dan mooie terminologie; het begint te leven. Mensen die net in dienst komen krijgen uitgebreid de mogelijkheid om zich te ontwikkelen, waarbij het bewust leren op het werk uitgangspunt is. We nemen geen mensen aan die alles al kunnen, maar mensen die gemakkelijk leren en de ambitie hebben om zich hun werk eigen te maken en dan door te groeien. Er is veel ruimte om opleidingen te volgen, maar ze moeten altijd in relatie gebracht worden met het dagelijkse werk. Het komt regelmatig voor dat opgedane kennis doorgegeven wordt via interne lezingen of workshops. Medewerkers zoeken elkaar op voor intervisie en feedback. Opengevallen posities vullen we daar waar mogelijk in met intern talent, dat de ruimte krijgt om in een functie te groeien. Her en der wordt geëxperimenteerd met persoonlijke ontwikkelingsplannen, met groepsbeloning en met het doorontwikkelen van talenten in plaats van te investeren in die punten waarin mensen minder goed zijn. Een vitale medewerker is een medewerker die zich ontwikkelt.
Jaarverslag 2006
Pagina 7 van 44
2.3.
Efficiëntste drinkwaterbedrijf
Eén van de effecten van het inzetten op vitaliteit is dat we efficiënter gaan werken. Eind 2006 werd bekend dat we over het jaar 2005 op de eerste plaats in de Dijkgraaf Benchmark staan. 1 Dat is mooi nieuws. Met de uitvoering van ons Meerjarenplan gaan we verder op dat pad. Een eerste resultaat is dat we onze waterprijs het afgelopen jaar voor de tweede keer hebben kunnen verlagen, terwijl de kwaliteit van ons product nog steeds stijgt. Gestimuleerd door de eerste plek in 2005 streven we ernaar om in 2008 nog steeds het meest efficiënte drinkwaterbedrijf van Nederland te zijn, zodat we zeker weten dat we onze klant een eerlijke prijs voor het drinkwater vragen. 2.4.
Corporate governance
Eind 2006 is de corporate governance structuur voor Oasen uitgewerkt. Deze is doorvertaald naar nieuwe reglementen voor de Raad van Commissarissen en voor de directie. Tevens is een klokkenluiderregeling opgesteld. Voortvloeiend uit deze reglementen heeft de directie aan de Raad van Commissarissen een verklaring afgegeven dat de directie in 2006 alle informatie aan de Raad van Commissarissen heeft verstrekt die voor een deugdelijk toezicht door de Raad van Commissarissen relevant is. Maar hiermee zijn we er nog niet. Het is een groeiproces. In 2007 zullen we ons inzetten om de corporate governance verder uit te werken en zullen we over de voortgang hiervan rapporteren. Vanaf het jaarverslag over 2007 willen we de verslaglegging ook overeenkomstig de vastgestelde reglementen laten zijn.
1
In de Dijkgraafbenchmark worden de kosten van de diverse drinkwaterbedrijven gecorrigeerd voor niet-
beïnvloedbare omstandigheden, zoals regionale en landelijke belastingen, bodemproblematiek en kwaliteit van de grondstof. De methodiek is genoemd naar Elbert Dijkgraaf, vice-directeur van onderzoeksbureau SEOR-ECRI van de Erasmus Universiteit, die deze methodiek van gewogen benchmarken in meerdere sectoren toepast.
Jaarverslag 2006
Pagina 8 van 44
3
Vitaal
Het begrip vitaliteit staat in de periode 2006-2008 centraal. We willen medewerkers en leidinggevenden die initiatief tonen, zich verwonderen en actief bezig zijn met eigen ontwikkeling en de permanente verbetering van hun werk. Eerder noemden we al de vier vitaliteitthema’s vakmanschap, transparantie, innovatie en doelmatigheid. De filosofie is dat als we extra inzetten op die thema’s, medewerkers zich uitgedaagd voelen om in beweging te komen en vitaler worden. De medewerker komt veel centraler te staan in de manier waarop het werk in ons bedrijf gedaan wordt. Het management geeft de richting aan. De start die we in 2006 met vitaliteit maakten smaakt naar meer. 3.1.
Vakmanschap
We hebben in 2006 veel meer zelf gedaan. We gaven medewerkers de ruimte om beroep te doen op hun eigen expertise. Moeilijke klussen pakten we zelf op. Repeterend werk besteedden we zoveel mogelijk uit. Door veel meer zelf te doen houden we de kennis in ons bedrijf en zetten we de medewerkers in de uitdagende rol als expert op hun vakgebied. Dat vergroot de motivatie en betrokkenheid. Het inhuren van externe deskundigen hebben we in 2006 tot een minimum beperkt. Eind 2005 namen we vijf jonge, net afgestudeerde organisatieadviseurs in dienst. We wierven projectleiders in opleiding, monteurs die net van school kwamen, net afgestudeerde netbeheerders, financieel specialisten en hr-adviseurs. Deze omvangrijke groep nieuwe medewerkers bracht verse kennis mee, die samen met de ruim aanwezige ervaring in onze organisatie meerwaarde bracht. Door veranderingen in het bedrijf met eigen mensen te doen, vanuit de kennis en ervaring die iedereen heeft, is er veel meer betrokkenheid bij verbeterprojecten. Waar vroeger nog wel eens veranderingen stokten als de externe adviseur vertrok, is er nu veel meer aandacht voor het daadwerkelijk uitvoeren van verbeterplannen.
19 april 2007
Ons werk wordt alsmaar complexer. We hebben een groeiend aantal professionals in dienst. De verschillen in leeftijd, opleidingsniveau en ervaring binnen de organisatie zijn toegenomen. De ene medewerker wil anders aangestuurd worden dan de andere. De uitdaging voor leidinggevenden is om prikkelend en inspirerend leiding te geven zodat hij de medewerkers echt motiveert en bindt. Hierbij is het van groot belang voor de leidinggevende, wil hij succesvol zijn, om rekening te houden met de levensfase en verwachtingspatroon van de medewerkers. Dat vraagt om een stijl van leidinggeven die passend is bij dit tijdsgewricht. Daarom bereidden we eind 2006 een intern leiderschapstraject voor, waarin de leidinggevende uitgenodigd wordt om veel meer de rol als coachende, faciliterende en inspirerende leidinggevende te pakken naast de klassieke controlerende rol. In 2007 bouwen we dit traject verder uit. Kortom: door in te zetten op vakmanschap ontstaat er een organisatie met medewerkers die het leuk vinden om verantwoordelijkheid te mogen dragen. Vanuit de trots op hun werk zelf continu bezig zijn hun werk te verbeteren en slimmer in te richten. Daarin vinden wij de persoonlijke ontwikkeling van de medewerker heel wezenlijk. 3.2.
Transparantie
Van nature hebben wij weinig contact met onze klanten. Het product dat wij leveren wordt als een dienst ervaren die zo normaal is dat wij weinig feedback ontvangen. Feedback prikkelt echter om het werk beter te doen. Daardoor zorgen we dat we met name via de website transparant zijn over wat we doen. Door verantwoording af te leggen over ons werk aan de buitenwereld én aan de medewerkers, dwingen we onszelf om ons werk door de ogen van de ander te zien. Alleen al het besef dat de buitenwereld mee kan kijken prikkelt om het beter te doen. In 2006 organiseerden we ook ons eerste klantenpanel. We vroegen een groep klanten uitgebreid hun mening over de website en de waterrekening die ze jaarlijks krijgen. De website hebben we als reactie op hun input een overzichtelijker en frisser uiterlijk gegeven. De rekening vereenvoudigden we. In 2007 valt de rekening nieuwe stijl voor het eerst bij onze klanten op de mat.
Jaarverslag 2006
Pagina 9 van 44
Interne transparantie In het Medewerkers Betrokkenheidonderzoek van eind 2005 scoorde Oasen laag op het onderwerp ‘duidelijkheid over het beleid van Oasen’. Nadere analyse leerde dat medewerkers beter geïnformeerd wilden worden waar het management mee bezig was en welke besluiten werden genomen. Ook wilden ze persoonlijke contact met managers om te praten over het beleid. We zijn begonnen met bezoeken van managers aan werkoverleggen en zetten sinds kort alle besluitenlijsten van MT-vergaderingen met toelichting op ons intranet. De mogelijkheid die de digitalisering ons biedt benutten we optimaal. Het gros van de interne informatie verspreiden we via intranet, zodat we interne bladen hebben kunnen afschaffen. 3.3.
Innovatie
We richtten begin 2006 een Innovatieplatform op. Zes medewerkers, onder voorzitterschap van de bedrijfsdirecteur, gingen enthousiast aan de slag. Het platform stimuleert sociale innovatie - de vernieuwing in organiseren, managen en (samen)werken - en technisch innovatie binnen Oasen. Het vakgebied innovatie werd verkend, er werd buiten de deur gekeken en de dialoog met de organisatie werd opgestart. In juni deed het platform een meting onder alle medewerkers. De meting bracht in kaart op welk niveau Oasen nu zit wat betreft leren en innoveren. We blijken goed te scoren op het thema ‘diversiteit van medewerkers’. De samenstelling van het bedrijf, veel verschillende mensen bij elkaar, nodigt uit tot innovatief en leergierig gedrag. We willen van elkaar leren. Minder goed scoorden we in het onderzoek op het inzetten van het talent van medewerkers, teambeloningen en het leren van andere bedrijven. Daar gaan we in 2007 mee aan de slag. Het doel is verhogen van de huidige Leer- en Innovatiescore van 6,1. Om het creatieve vermogen van de organisatie te verbeteren heeft een aantal medewerkers een cursus Mindmapping en een cursus Nieuwe Denktechnieken opgezet. Het zijn cursussen die mensen leren op een andere manier tegen het oplossen van problemen aan te kijken. Eind van het jaar werden de eerste cursussen als pilot gegeven aan geïnteresseerde medewerkers. In 2007 volgen alle leidinggevenden de cursus als onderdeel van het leiderschapstraject. Luchtspuien en troebelheid Binnen een bedrijf als Oasen is er ook veel aandacht voor technologische innovatie. Een van de belangrijkste uitdagingen op dat gebied is een ‘schoon’ leidingnet. Het drinkwater dat we leveren is een natuurproduct, dat we uit de grond halen en zuiveren. Een klassiek probleem is dat in dat water deeltjes zitten, zoals ijzer of mangaan, die in het leidingnet neerslaan. Daardoor ontstaat een sedimentlaag op de leidingwanden. Die sedimentlaag kan bij beroering in het leidingnet loskomen en het drinkwater troebel maken en vormt een voedingsbodem voor bacteriën en ander leven in het leidingnet. Om de leidingwand schoon te houden hebben we een programma waarbij we het leidingnet stelselmatig gebied voor gebied schoonspoelen. Dit noemen we spuien. Water wordt met grote snelheid door een leiding gejaagd, waarbij het water de leidingwand schoonspoelt. De beste manier om het leidingnet echter schoon te krijgen is door er minder deeltjes in te pompen. Goed nieuws was dat de onthardingsinstallatie van ons zuiveringsstation De Laak, in gebruik genomen in 2004, een zeer gunstig effect heeft op het aantal zwevende deeltjes in het water. Uit metingen blijkt dat het aantal zwevende deeltjes dat we door dit zuiveringstation het net in wordt gepompt, substantieel lager is, waardoor het net veel minder frequent hoeft te worden schoongespoeld. Geïnspireerd door dit succes zijn medewerkers op twee andere zuiveringsstations aan de slag gegaan om ook daar de troebelheid van het water van hun zuiveringsstation te verminderen. Met behulp van een technoloog van de afdeling onderzoek zijn ze daar ruimschoots in geslaagd. Ondanks deze successen hebben we op veel plekken nog wel last van sediment in het leidingnet. In november experimenteerden we met een nieuwe spuimethode. We spoelden een gedeelte van ons leidingnet in Sliedrecht schoon met een combinatie van water en lucht. Door niet alleen water, maar ook lucht met hoge snelheid door de leiding te spoelen, laat het sediment op de wanden veel beter los. We bouwden een transparant deel in de leiding in. Hierdoor kunnen we in de gaten blijven houden hoe snel het sediment zich weer aan de wand hecht. De resultaten laten zien dat de methode effect heeft. In 2007 zetten we het luchtspuien
Jaarverslag 2006
Pagina 10 van 44
ook op andere delen van ons leidingnet in. Belangrijk is dat we een goede afweging kunnen maken tussen de kosten van deze methode (luchtspuien is veel duurder dan waterspuien) en de opbrengst. Als de spuilucht uit de hoofdleiding in de binnenleidingen van een woning terechtkomt, dan kan dit tot schade leiden. We gaven de 250 klanten in de Sliedrechtse wijk waar we met lucht spuiden daarom het advies de hoofdkraan dicht te draaien en overdag geen water te gebruiken tijdens de werkzaamheden. Omdat het de eerste keer was dat we dit op deze schaal aan onze klanten vroegen hielden we een klantonderzoek. Uit de reacties bleek dat klanten zich goed geïnformeerd voelden. Ze konden tijdig maatregelen nemen. Horizontaal water winnen Alle winputten die we hebben zijn verticaal. We boren een put tot aan een zandlaag waar water in stroomt, variërend tussen de 20 en de 100 meter diep. In die put plaatsen we een buis. De onderkant van de buis, die in de zandlaag steekt, heeft allemaal gleufjes waar het water de buis in kan stromen. Afgelopen jaar deden we onderzoek naar het aanleggen van een werkende horizontale winput met behulp van een horizontaal gestuurde boring. Voordeel is dat het stuk van de buis waar het water naar binnen kan stromen over een veel grotere lengte in de watervoerende zandlaag ligt. Daardoor kun je met een horizontale winput veel meer water oppompen dan met een verticale winput. In Lexmond hebben we een locatie ingericht waar we de praktijkproeven voor een horizontale winput uitvoerden. De resultaten zijn indrukwekkend. We zien in deze techniek een goede toekomst. Een horizontale put neemt minder ruimte in en zorgt voor een gelijkmatige ruwwaterkwaliteit. De techniek is op onze manier zelden toegepast en is een innovatieve manier om grondwater te winnen. Daarom hebben we er een octrooi op aangevraagd. In april 2007 wordt de uitslag van de aanvraag verwacht. Onze bevindingen werden ook opgepakt door de media. Het tijdschrift H2O en andere vakbladen wijdden er artikelen aan. In december organiseerden we samen met KIWA op ons hoofdkantoor een drukbezocht symposium over dit onderwerp. Ondanks dit succes zullen we ook hier een gedegen kosten-batenanalyse maken, om te kijken of we deze techniek daadwerkelijk kunnen toepassen. 19 april 2007
Ondergronds beluchten Een medewerker van Oasen is een promotieonderzoek gestart naar de effecten van ondergronds beluchten. Doel van dit onderzoek is het ‘Wonder van Nieuw-Lekkerland’ verder te ontrafelen. In ons zuiveringsstation in Nieuw-Lekkerland merkten we jaren geleden voor het eerst de effecten van het ondergronds beluchten op. Bij deze techniek pompen we een klein beetje zuurstofrijk water terug in de bodem bij het nog zuurstofloze grondwater. Daardoor wordt het grondwater belucht. De ijzerdeeltjes in het water gaan een reactie aan met de zuurstof. Vervolgens wordt dit beluchte grondwater opgepompt en gaat het de zandfilters in. De bacteriën in de zandfilters kunnen het ammonium uit het beluchte grondwater veel beter verwijderen. Een promotieonderzoek dat in 2005 werd afgerond lichtte de eerste sluiers op van dit ‘wonder’. Het in 2006 gestarte promotieonderzoek is hier een vervolg op. 3.4.
Doelmatigheid
Het resultaat van het inzetten op deze vitaliseringthema’s is dat we doelmatiger gaan werken. Als oevergrondwaterbedrijf in een klei-veengebied moeten we relatief veel moeite doen om ons grondwater te zuiveren. Het beheer en onderhoud van ons leidingnet in een almaar zakkende bodem met een hoge grondwaterstand is intensief. Omdat we vanwege deze omstandigheden al snel duurder uit zijn dan andere drinkwaterbedrijven, voelen we een extra prikkel om slim en efficiënt te werken. Gecombineerd met de drijfveer om als maatschappelijk bedrijf onze gebonden klanten een eerlijke prijs te berekenen, hebben we de doelstelling gekozen om in 2008 het efficiëntste bedrijf van Nederland te zijn. Daartoe zullen we onze bedrijfskosten moeten terugbrengen. De doelstelling voor 2006 was een reductie van de begroting voor 2007 met 1,6 miljoen euro. Dat is gelukt. In 2008 moet de begroting 8,5 miljoen lager zijn dan in 2004, waarvan 4,5 miljoen door besparing op operationele kosten.
Jaarverslag 2006
Pagina 11 van 44
Distributie Vitaal De grootste kostenreductie moet voortkomen uit het slimmer inrichten van ons werk. Begin 2006 besloten we om alle bedrijfsprocessen van Oasen in de periode 2006-2008 onder de loep te nemen, te beginnen met het distributieproces. In het distributieproces wordt het drinkwater van een zuiveringsstation via het leidingnet naar de klant gedistribueerd en via een watermeter aan de klant geleverd. Doel daarbij is om het kwaliteitsverlies van het water tijdens de distributie te minimaliseren en de leveringszekerheid zo hoog mogelijk te laten zijn. In het project Distributie Vitaal (al snel DisVitaal gedoopt) kozen we voor een aanpak waarbij ruim veertig medewerkers uit verschillende afdelingen samen met leidinggevenden in ‘verbeterteams’ op zoek gingen naar mogelijkheden om hun werk slimmer en dus efficiënter te doen. Vakmanschap, Innovatie en Doelmatigheid stonden hierbij centraal. Het vitale is dat medewerkers in beweging komen en vanuit eigen ervaring en kennis voortdurend met de verbetering van hun eigen werk bezig zijn. Zelf ontwikkelen, samen doen en ondersteuning door een leidinggevende die prikkelt en coacht is daarbij zeer belangrijk. Die aanpak werkte. De medewerkers kwamen met een stroom aan goede plannen en ideeën, die gebundeld werden in een gezamenlijk verbeterplan. Aan het eind van 2006 werd een mijlpaal bereikt. Het verbeterplan ging voor advies naar de ondernemingsraad. Deze gaf haar mening over het plan en op haar aandringen is er een sociaal plan voor de invoering van het verbeterplan opgesteld. Los daarvan is een aantal van de verbeteringen die medewerkers bedacht hebben al door henzelf ingevoerd. In 2007 gaan we verder met de verbeterplannen van DisVitaal. In de tweede helft van 2007 starten we eenzelfde proces met onze klantenservice. Digitaal Belangrijk bij doelmatig werken is dat mensen goed leren werken met de ICT-middelen die hen ter beschikking staan. En dat ze de juiste ICT-middelen ter beschikking krijgen. In 2006 zijn alle medewerkers van Oasen, inclusief MT en directie op cursus geweest om goed te kunnen omgaan met het intranet en het Microsoft Office pakket. Meer dan 90 procent van de medewerkers is uiteindelijk geslaagd voor de examens die ze na deze cursussen moesten doen. Met name vanuit de gedachte dat mensen gewend zijn om te werken in een Office omgeving van Microsoft, besloten we dat ook onze andere toepassingen van Microsoft moeten zijn. Eerst zullen we overgaan op een nieuw pakket voor onze bedrijfsprocessen, het Microsoft Enterprise Resource Planning (ERP)-pakket. Later volgen andere modules. Uiteraard besteden wij veel aandacht aan de gebruiksvriendelijkheid.
Jaarverslag 2006
Pagina 12 van 44
4
Degelijk
Degelijk staat bij Oasen voor een kwalitatief hoogwaardige drinkwatervoorziening, goede service aan onze klanten en aandacht voor het milieu en de maatschappij waarin we werken. 4.1.
Kwaliteit van de drinkwatervoorziening
Zachter water De ombouw van ons grootste zuiveringsstation, Rodenhuis, verliep in 2006 voorspoedig. Het station krijgt een onthardingsinstallatie en wordt ondertussen gerenoveerd. Hierdoor krijgen straks 200.000 klanten zachter water, waaronder de inwoners van de gemeente Gouda. In juni vierden we het bereiken van hoogste punt van de ombouw. Tijdens de ombouw gaat de waterlevering aan onze klanten gewoon door. Elke filter die nu in gebruik is zal ook in de nieuwe zuivering zijn rol hebben en moet dus aangesloten worden op het nieuwe leidingnet in het gebouw. We verbouwen daarom in fasen en letten goed op de kwaliteit van het uitgaande water. Deze ombouw is een prestatie van formaat die onze mensen neerzetten, geholpen door de aannemers. Het is een mooi voorbeeld van de manier waarop we de ervaring van de afgelopen jaren met de verbouwing van andere zuiveringsstations kunnen inzetten. We verwachten in het eerste kwartaal van 2007 de eerste onthardingsreactor in gebruik te kunnen nemen. Stapsgewijs verlagen we de hardheid, zodat we halverwege 2007 uitkomen op een hardheid van 8,5 graden Duits. Op dat moment heeft zo’n 80 procent van onze klanten zacht water uit de kraan. Als de ontharding draait starten we proeven met een andere manier van ontharden. In plaats van na de zuivering gaan we het water voor de zuivering ontharden. Vanwege het experimentele karakter van deze manier van zuiveren beginnen we met een pilot: eerst wordt een kleine deelstroom van het water op deze manier onthard. Als dat goed gaat breiden we het concept uit. Deze nieuwe manier van ontharden kan veel energie en grondstoffen besparen en is daardoor goedkoper dan de klassieke manier van ontharden. 19 april 2007
Ondermaatse leveringsminuten In 2006 registreerden we voor het eerst de Ondermaatse Leverings Minuten. Dit betekent dat we hebben gemeten hoeveel minuten een 'gemiddelde klant' dit jaar zonder water heeft gezeten. Het cijfer voor 2006 komt uit op 19 minuten. We nemen hierbij de tijd mee dat iemand zonder water zit als gevolg van geplande werkzaamheden, zoals de verwisseling van de watermeter en als gevolg van lekken in het leidingnet. Met dit cijfer liggen we in lijn met de pilot die een aantal collega drinkwaterbedrijven hielden in de periode 2004-2005. Zij kwamen uit op 24 minuten per jaar. In november was er een piek te zien met, naar een jaar omgerekend, 38 minuten. Dit werd veroorzaakt door de hier verderop beschreven calamiteit in Zoeterwoude-Rijndijk. De klanten in dit gebied hebben ongeveer viereneenhalf uur zonder water gezeten. Vervangen van vlinderkleppen Tijdens onderhoudswerkzaamheden kwam in 2005 aan het licht dat een bepaald type vlinderklep niet goed afsloot. Een vlinderklep is een klep waarmee je een waterleiding kunt dichtzetten. We besloten te inventariseren waar deze zich in het leidingnet bevonden en hebben het afgelopen jaar zowel in het leidingnet als op de productielocaties een aantal vlinderkleppen die niet goed functioneerden vervangen. Daar zullen we komend jaar mee doorgaan. Aeromonas Voor het eerst hebben we dit jaar in de zomermaanden een grootschalig onderzoek gehouden naar de kwaliteit van ons leidingnet in het hele voorzieningsgebied. Dit onderzoek richtte zich voornamelijk op de aanwezigheid van de Aeromonasbacterie. Aeromonas is een onschuldige bacterie die overal ter wereld in water voorkomt. Hij wordt gezien als een indicator bacterie voor onder andere de doorstroming van het leidingnet. De bacterie gaat groeien bij een combinatie van hogere temperaturen, langere verblijftijd en voldoende voedselstoffen op bijvoorbeeld de leidingwand. Normaal gesproken zit er maar heel weinig Aeromonas in water. Jaarverslag 2006
Pagina 13 van 44
Als de omstandigheden gunstig zijn kan deze bacterie zich vermeerderen. Om te zien hoe ons leidingnet ervoor staat maakten we in de zomer een ‘foto’ van ons hele gebied. Op honderden plekken namen we watermonsters. Hieruit bleek dat we op een aantal plaatsen bij hoge temperaturen de wettelijke norm voor aantallen Aeromonas overschreden. We hebben hierop direct actie ondernomen door de desbetreffende leidingen schoon te spoelen. We gebruiken het onderzoek om gerichter te kunnen werken aan het schoonhouden van ons leidingnet. Uitgangspunt is dat de kwaliteit van het water dat we leveren voldoet aan de eisen uit de waterleidingwet. Uit de metingen die we deze zomer gedaan hebben blijkt dat we nog meer moeite en dus geld moeten investeren in het schoonhouden van het leidingnet. Van veertien naar één Voor de zomer hebben we de werkzaamheden aan ons leidingnet via een Europese aanbesteding in de markt gezet. Van veertien verschillende aannemers, gingen we toe naar één aannemer. Dit maakt het gemakkelijker om werkprocessen op elkaar af te stemmen en doelmatiger te werken. We organiseerden bijeenkomsten om de medewerkers van de aannemer goed te leren kennen en om af te stemmen hoe we willen omgaan met ons leidingnet. We zien dit als een meerwaarde van de Europese aanbesteding. Verbeterpunt in de samenwerking is de digitale communicatie met de aannemer. Die brengen we in 2007 op orde. Loodsanering Oasen heeft geen loden leidingen meer in haar leidingnet. In 2006 vervingen we de laatste stukken loden leiding tussen onze hoofdleidingen en de huizen van onze klanten. In 1996 zijn we planmatig begonnen met de vervanging van deze leidingen. Lood was vroeger, voor de Tweede Wereldoorlog, een veel gebruikt leidingmateriaal, vooral voor de leidingen naar en in huizen, omdat het gemakkelijk te verwerken is en goedkoop. De loodgieter ontleent zijn naam nog aan deze tijd. Lood lost echter op in drinkwater en is in hogere concentraties ongezond. Vooral baby’s vormen een risicogroep, omdat ze veel drinken in relatie tot hun lichaamsgewicht. Daarom hebben we de afgelopen 10 jaar alle loden leidingen in ons leidingnet vervangen door andere materialen, zoals HPE. In totaal moesten we 10.000 keer de grond in. Het vervangen van de loden leidingen heeft sinds 1996 zo’n 7,5 miljoen euro gekost.
4.2.
Klantbelang
Kookadvies sneller verspreiden Tijdens een calamiteit in november ontdekten we dat we bij het grootschalig verspreiden van kookadviezen veel te langzaam zijn. Door een groot lek en een combinatie van factoren kwam het leidingnet in Zoeterwoude-Rijndijk korte tijd drukloos te staan. Hierop besloten we alle inwoners en bedrijven te adviseren om het drinkwater voor consumptie drie minuten door te koken. Uit het klanttevredenheidsonderzoek dat we direct na de calamiteit in ZoeterwoudeRijndijk hielden bleek dat slechts 53% van de klanten vond dat ze tijdig op de hoogte waren van het feit dat er een kookadvies voor hun drinkwater gold. We vinden dat, vanuit het belang van de volksgezondheid, dit percentage omhoog moet. Een manier om dit te verbeteren is het gebruik maken van sms-alerts of cell-broadcasting. Hierbij wordt een waarschuwing binnen een paar seconden aan alle mobiele telefoons in een bepaald gebied gestuurd. We doen een verkennend onderzoek naar deze nieuwe techniek en kijken of deze techniek ons kan helpen in de communicatie met onze klanten en of de kosten van deze techniek opwegen tegen de baten. Naamsbekendheid We vinden het belangrijk dat onze klant ons kan vinden als het nodig is. Daarom zorgen we ervoor dat we vindbaar zijn op internet en in telefoonboeken en doen we ons best om onze naamsbekendheid hoog te laten zijn. Dat begon al met de keuze van de naam Oasen, die gemakkelijk te onthouden zou moeten zijn. In september lieten we een onderzoek uitvoeren naar onze naamsbekendheid. Dertig procent van onze klanten wist onze naam spontaan te noemen. Nog eens veertig procent herkende onze naam uit een lijst. In verhouding tot de naamsbekendheid van andere drinkwaterbedrijven in hun voorzieningsgebied is dit percentage hoog. Binnen een jaar hebben we dezelfde naamsbekendheid als we na drie jaar met de naam Hydron hadden.
Jaarverslag 2006
Pagina 14 van 44
4.3.
Milieu en maatschappij
Beste waterbedrijf van Indonesië Sinds 2003 helpen we het waterbedrijf PDAM Pontianak in Indonesië met kennis en kunde. Het afgelopen jaar brachten zeven medewerkers een bezoek aan het bedrijf. Samen met PDAM richtten we een opleidingscentrum op voor de medewerkers van dit bedrijf. In mei en juni gingen de eerste opleidingen van start. Drie medewerkers van Oasen gaven samen met ervaren Indonesische collega’s les in pijpfitten, leidingleggen en materiaalkennis. Tegelijkertijd kregen ook de leraren les, zodat zij de lessen kunnen voortzetten. We leveren namelijk geen financiële bijdrage, maar bieden de kennis van onze medewerkers aan. Om die kennis nu meer permanent over te dragen is een lesprogramma opgezet en goed lesmateriaal ontwikkeld. De opleiding is zo succesvol dat ook medewerkers van naburige waterbedrijven honderden kilometers reizen om in het opleidingscentrum les te krijgen. In december werd bekend dat PDAM Pontianak het best presterende waterbedrijf van Indonesië is. Het bedrijf ontving zes awards namens het Indonesische ministerie van Binnenlandse Zaken. Bij de beoordeling is onder andere gelet op financiën, ontwikkeling & innovatie en klanttevredenheid. Het is niet onze verdienste dat dit bedrijf zo hoog scoort, maar we zijn wel blij dat we hier een bescheiden bijdrage aan hebben kunnen leveren. Ongelijke zetting in maaiveld bij De Steeg In december maakten we afspraken met de boeren rondom ons zuiveringsstation De Steeg. Boeren krijgen de schade aan land en gewas vergoed die is ontstaan door onze wateronttrekking. Door de wateronttrekking in dit gebied daalt het maaiveld ongelijk. Hierdoor ontstaan brede kuilen in het land, die vol water blijven staan. Er groeit geen gras meer en het land is voor boeren onbegaanbaar. Afgesproken is dat we de inkomstenderving voor de boeren een aantal jaren vergoeden en, als de bodem tot rust is gekomen, de kuilen opvullen om het land te egaliseren. In het eerste kwartaal van 2007 hebben we de eerste schades vergoed.
19 april 2007
Spoelwaterhergebruik Na lange tijd proefdraaien namen we aan het eind van het jaar een spoelwaterhergebruikinstallatie op ons zuiveringsstation De Laak in gebruik. Het is de eerste keer dat we een dergelijke installatie met membraanfilters op een van onze zuiveringsstations bouwden. De installatie verwerkt het water waarmee we de filters schoonmaken weer tot drinkwater, dat direct naar onze klanten gaat. Jaarlijks hoeven we 180.000 m3 grondwater minder op te pompen om dezelfde hoeveelheid drinkwater te leveren. Door het gebruik van deze installatie gaan we duurzaam om met het spoelwater en nemen we onze verantwoordelijkheid wat betreft het milieu. Ook biedt het ons de mogelijkheid om ervaring op te doen met een nieuwe techniek van zuiveren. Oasen TV als educatiemiddel In 2006 maakten we twee afleveringen van ‘Oasen TV’. Dit is een initiatief dat valt onder ons educatieprogramma. Het doel van dit programma is om alle leerlingen van groep 7 of 8 van de basisscholen in ons voorzieningsgebied inzicht en voorlichting te geven in de drinkwatervoorziening. We zien dit als onze maatschappelijke taak. Het afgelopen jaar hebben we een lespakket samengesteld en uitgetest op een aantal schoolklassen. Dit lespakket bestaat uit een voorlichtingsfilm gemaakt met scholieren zelf, een quiz en een aantal proefjes. Scholen wordt aangeboden om langs te komen op een zuiveringsstation of medewerkers van Oasen te ontvangen in de klas. Desgewenst halen we de school per bus op en brengen we hem naar ons zuiveringsstation. In 2007 bieden we honderd basisscholen in ons voorzieningsgebied het pakket aan.
Jaarverslag 2006
Pagina 15 van 44
5
Onze omgeving
5.1.
Nieuwe drinkwaterwet
Eind 2006 heeft staatssecretaris Van Geel de nieuwe Drinkwaterwet ter goedkeuring naar de Tweede Kamer gestuurd. We maakten ons het afgelopen jaar sterk voor een wet waarin de maatschappelijke taak van een drinkwaterbedrijf expliciet tot uitdrukking komt. Om ons standpunt kenbaar te maken, voerden we gesprekken met vertegenwoordigers van het ministerie van VROM, onderhielden we correspondentie met de staatssecretaris, spraken we met Kamerleden en hebben we een aantal keren de publiciteit gezocht en gekregen. In een artikel in het Financieel Dagblad hebben we uitgelegd waarom we voorstander zijn van een efficiënt waterbedrijf, dat een kostendekkend en eerlijk tarief aan haar klanten berekent. Met kostendekkend bedoelen we dat het geld dat de klant ons betaalt wordt gebruikt voor de drinkwatervoorziening. Winst wordt gebruikt voor investeringen, zodat minder geleend hoeft te worden en de rentelasten dalen, of wordt gebruikt om het tarief te laten dalen. Dividend wordt alleen uitgekeerd als vergoeding over daadwerkelijk ingelegd vermogen en passend bij het risicoprofiel van een drinkwaterbedrijf. Een financieel toezichthouder vinden we overbodig. We zijn bang dat door een dergelijke toezichthouder de focus van een drinkwaterbedrijf wordt verlegd van Volksgezondheid naar zo goedkoop mogelijk werken. Dat zal het bedrijf op termijn uitmergelen. Uiteindelijk zal dat leiden tot (bijna) ongelukken en zullen we weer veel moeten investeren om op het huidige kwaliteitspeil terug te komen. De toezichthouder zelf zal veel overbodige kosten genereren zonder dat het toezicht enige meerwaarde zal hebben. Warm tapwater Uiteindelijk zijn we tevreden met de wetstekst van de Drinkwaterwet die er nu ligt. De enige verbetering die wij nog zien is dat de nieuwe minister van VROM in de wetstekst uitwerkt wat zij verstaat onder kostendekkend tarief en dat zij centraal opgewarmd en gedistribueerd tapwater aanmerkt als ‘drinkwater.’ Vooral dat laatste punt is vanuit de basisgedachte van de organisatie van de drinkwatervoorziening in Nederland cruciaal. In Nederland is een heel duidelijke afweging gemaakt tussen ‘commercieel’ en ‘publiek’. Vanuit het belang voor de volksgezondheid is begin van deze eeuw besloten om drinkwater in publieke handen te houden en niet te privatiseren, zoals wel eerder met de energiesector en de spoorwegen is gebeurd. Vanuit die gedachte is het principieel onjuist dat het commerciële partijen wordt toegestaan warm tapwater te leveren dat uit dezelfde mengkraan komt als het drinkwater van het drinkwaterbedrijf. Wij zullen ons er vol voor inzetten om vanuit het belang voor de volksgezondheid de levering van al het water dat gebruikt kan worden voor consumptie, dus inclusief warm tapwater, onder de verantwoordelijkheid van de drinkwatersector te laten vallen. 5.2.
Onze aandeelhouders
Oasen is als publiek bedrijf in handen van de gemeenten in het voorzieningsgebied. De in maart gehouden gemeenteraadsverkiezingen leverden daarom nieuwe gezichten op in onze aandeelhoudersvergaderingen en in de contacten die we hebben met de gemeenteraden. We organiseerden meerdere bijeenkomsten om ons voor te stellen aan de nieuwe bestuurders en raadsleden met water in hun portefeuille. Deze bijeenkomsten hielden we op ons zuiveringsstation De Steeg in Langerak. Verdeeld over drie bijeenkomsten ontvingen we 47 geïnteresseerde raadsleden. Lagere waterprijs Onze aandeelhouders toonden zich het afgelopen jaar wederom publieke aandeelhouders, die het belang van haar burgers, onze klant, waarborgen. Zij stemden in 2005 in met ons voorstel om het verwachte positieve saldo over 2006 terug te geven aan de klant, in de vorm van een lager tarief. Ons tarief daalde 1 januari 2006 met 10 eurocent. Dat herhaalde zich dit jaar waardoor de waterprijs op 1 januari 2007 wederom 10 cent omlaag kon, naar € 1,28 (inclusief BTW en ander belastingen) per kubieke meter (duizend liter) drinkwater. Het dividend over het nominale vermogen waarop de aandeelhouders statutair gezien recht Jaarverslag 2006
Pagina 16 van 44
hebben, in totaal ruim elfduizend euro, ging net als de voorgaande jaren naar ons kennisuitwisselingsproject in Indonesië. Nooddrinkwater De gemeenten in ons voorzieningsgebied zijn niet alleen onze eigenaars, ze spelen ook een belangrijke rol bij grote calamiteiten en rampenbestrijding. Als Oasen vanwege een calamiteit in een gemeente langer dan 24 uur geen drinkwater via het leidingnet kan leveren, dan kan een burgemeester besluiten om een alternatief systeem voor de distributie van drinkwater in te zetten. Als een burgemeester dat besluit, dan geeft hij het drinkwaterbedrijf opdracht om dit te doen. Via een systeem dat ‘Nooddrinkwater’ heet, zorgen wij er dan voor dat burgers op centrale punten in een gemeente 3 liter drinkwater per persoon per dag kunnen halen. De inzet van Nooddrinkwater hebben we in september geoefend met het gemeentebestuur van NieuwLekkerland en in november in Ridderkerk. Eind november publiceerden we een lijst van alle gemeenten in ons gebied waarop staat aangegeven hoe elke gemeente is voorbereid op het inzetten van Nooddrinkwater door het drinkwaterbedrijf. Een gemeente moet vanuit haar wettelijke verantwoordelijkheid plekken kunnen aanwijzen waar de distributiepunten voor Nooddrinkwater moeten komen en zij moet hiervoor een actueel crisisplan hebben. Uit de lijst blijkt dat twee gemeenten geen plekken hebben aangewezen en twaalf gemeenten geen actueel plan hebben. We hebben de desbetreffende gemeenten hierop aangesproken. 5.3.
Veiligheid
In de huidige samenleving speelt veiligheid een prominente rol, ook bij Oasen. We oefenen uitgebreid situaties waarbij de drinkwatervoorziening in gevaar komt, maar ook situaties waarbij de veiligheid van onze eigen mensen in het geding is. Onze bedrijfshulpverlening (BHV) organiseerde drie grote ontruimingen van onze gebouwen, die allemaal goed verliepen. De landelijke overheid heeft de drinkwatersector aangeduid als Vitale Sector voor de Nederlandse maatschappij. De afgelopen jaren hebben de drinkwaterbedrijven afspraken gemaakt over hoe zij als Vitale Sector moet omgaan met het veranderde internationale dreigingsbeeld. Onder de naam Goed Huisvaderschap is een reeks van maatregelen genomen 19 april 2007
om de beveiliging van onze drinkwatervoorziening op een hoger peil te brengen. De afgelopen jaren heeft ook Oasen hier veel geld en menskracht in geïnvesteerd en de komende jaren zullen we daarmee doorgaan. We hebben onze afdeling Kwaliteitsmanagement omgevormd naar een afdeling Risicomanagement en het onderwerp hoger op de agenda gezet. Op initiatief van onze RvC zijn we aan de slag gegaan met het inventariseren van de risico’s die we als bedrijf lopen en het nemen van maatregelen om die risico’s te beperken. Vanuit het oogpunt van veiligheid doen wij over de aard van de maatregelen verder geen mededelingen. 5.4.
Droge zomer
De zomer van 2006 kenmerkte zich door een zeer warme maand juli. We stelden een droogteteam in dat de situatie nauwlettend in de gaten hield. Het bleek niet nodig om maatregelen te nemen. De extra vraag naar water werd gecompenseerd door het feit dat veel mensen op vakantie waren. Wel kwam het probleem van de zogenaamde ‘piepschuimwijken’ aan het licht. Het komt steeds vaker voor dat bij de aanleg van wegen in ons veenrijke voorzieningsgebeid piepschuim wordt gebruikt, om verzakkingen tegen te gaan. Door de isolerende eigenschappen van het piepschuim wordt de wisselwerking tussen bovengrond en ondergrond echter verstoord. Onze leidingen liggen met name in woonwijken boven het isolerende piepschuim, waardoor de constante koele temperatuur van de diepere ondergrond de leidingen niet meer goed kan bereiken. In de zomer warmen de leidingen dan te veel op. Uit metingen bleek dat we tijdens een hittegolf op sommige plekken de norm van 25 graden overschrijden. Dit is de komende jaren, zeker met de doorzettende klimaatverandering, een belangrijk punt van aandacht. Voorkom Legionella campagne Omdat de hitteperiode kwam op het moment dat veel klanten op vakantie waren, startten we een voorlichtingscampagne voor onze klanten. Met advertenties en een duidelijke uitleg op onze website vroegen we thuisblijvers om hun van vakantie terugkerende buren te adviseren
Jaarverslag 2006
Pagina 17 van 44
bij thuiskomst eerst alle kranen in huis door te laten lopen. Door hoog oplopende temperaturen in de huizen zou in het wekenlang stilstaande water in de huisleidingen Legionella gegroeid kunnen zijn. “Buren weer thuis? Laat de kraan lopen in huis!” Veendijken Omdat in de droge zomer van 2003 twee veendijken door uitdroging doorbraken sloeg de Unie van Waterschappen deze zomer tijdig alarm. Oasen deed een inventarisatie in haar eigen voorzieningsgebied om te weten of wij kritische veendijken in ons gebied hebben en of daar leidingen van ons in liggen. Die zouden het namelijk begeven als de dijk doorbreekt. Uiteindelijk bleek dat we twee kritische veendijken in ons gebied hebben. Alleen in een dijk in Moordrecht hebben we enkele kleine leidingen in de buurt of deels in de dijk. We hebben bekeken welke netschakelingen we zouden moeten doen als de dijk doorbreekt en die informatie in ons systeem vastgelegd. Krappe bezetting Al te duidelijk werd in deze vakantieperiode dat onze bezetting krap was. We zijn ons in deze periode en tijdens rampenoefeningen ervan bewust geworden dat we als organisatie niet de capaciteit hebben om tijdens een crisissituatie langdurige crisisteams op de been te houden. Qua aantallen medewerkers en specialismen zijn we in de loop der jaren een maatje te klein geworden. 5.5.
Ondergronds erfgoed in gevaar
In 2006 vroegen we bij de provincie Zuid-Holland aandacht voor de bescherming van het grondwater, ons ondergrondse erfgoed. Het aantal boringen vanaf de oppervlakte naar de diepe ondergrond neemt nog steeds toe. Hierdoor kan op termijn een milieuramp ontstaan, doordat kwalijke stoffen uit de bovengrond in de door kleilagen beschermde watervoerende pakketten in de ondergrond doordringen. Vooral het aantal boringen ten behoeve van Koude Warmte Opslag groeit fors. De regels in de provincie Zuid-Holland op dit onderwerp zijn te beperkt en worden slecht nageleefd. Oasen heeft gevraagd in het bijzonder de drinkwaterbeschermingsgebieden te vrijwaren van diepe boringen en aangedrongen op registratie en regulering van boringen in andere gebieden. De provincie heeft dit verzoek in haar nieuwe Grondwaterplan 2007 - 2010 gehonoreerd. Om onze grondwaterbronnen te beschermen brachten we in kaart welke mogelijke bedreigingen er op onze eigen bronnen afkomen. Uit deze inventarisatie kwamen tientallen mogelijke verontreinigingen naar voren. We hebben daarop direct actie ondernomen. Rondom bedreigde winputten hebben we waarnemingsputten geboord, waarmee we eventuele verontreinigingen van het grondwater lang van tevoren zien aankomen. We kunnen dan tijdig maatregelen nemen of het zuiveringsproces aanpassen. Als gevolg van die inventarisatie zijn we opnieuw met de provincie rond de tafel gaan zitten. De provincie is blij met onze inventarisatie. Die voorziet al voor een deel in de taak die zij heeft binnen de Kaderrichtlijn Water. 5.6.
Medewerkers
In 2006 voerden we Marktconform Belonen in, zoals was afgesproken met de vakbonden in de CAO. Onderzoek had uitgewezen dat de lonen in de drinkwatersector onevenredig hoog waren in vergelijking met ‘de markt’. Ook bleek dat het beloningsregime per drinkwaterbedrijf sterk verschilde. Dit jaar werd bij bijna alle drinkwaterbedrijven een vergelijkbare beloningssystematiek doorgevoerd. Alle functies binnen de bedrijven werden opnieuw bekeken en ingedeeld in de functiewaarderingsmatrix. De afspraak binnen de CAO was dat elke zittende medewerker zijn oude rechten zou behouden. Omdat de nieuwe loonlijn lager was dan de oude, zag ongeveer 70% van alle medewerkers op zijn of haar loonstrook dat ze bovenop hun functieloon een garantiebedrag uitbetaald krijgen. Ondanks dat de vakbonden ingestemd hadden met het marktconform belonen werd de stap individueel meestal niet als prettig ervaren. Ook de functie indeling viel niet bij iedereen even goed. Tegen 21 van de 80 functie-indelingen werd in beroep gegaan. Van die bezwaarschriften zijn er op dit moment 16 behandeld. Twee bezwaarschriften zijn tot nu toe toegewezen.
Jaarverslag 2006
Pagina 18 van 44
De komende jaren moet blijken of de huidige loonlijn aantrekkelijk genoeg is om medewerkers van de steeds krappere arbeidsmarkt te halen. Op dit moment al worden voor bepaalde functies toeslagen toegekend. De medewerker van tegenwoordig kijkt echter niet alleen naar de primaire arbeidsvoorwaarden. Uit gesprekken met nieuwe medewerkers blijkt dat ze Oasen juist aantrekkelijk vinden vanwege de manier waarop we met vitaliteit bezig zijn. De ontwikkeling van het werk en de mensen is belangrijk, maar ook de aandacht die Oasen besteedt aan zaken als gezondheid, fruit in de pantry’s en samen sporten na het werk. Vooral op dat laatste terrein wordt veel gedaan. In totaal bijna tweeduizend keer namen medewerkers deel aan een training hardlopen, fitness, Pilates, tennis, wielrennen of actief wandelen. 5.7.
Samen
Het afgelopen jaar bleek dat we het als bedrijf prima alleen kunnen redden. De zaken zijn op orde en we zijn financieel gezond. We houden onze ogen echter niet gesloten voor een samenwerking met andere drinkwaterbedrijven. De invulling van onze maatschappelijke taak komt in de toekomst beter tot zijn recht in een groter verband. De wijze waarop een dergelijk verband ontstaat en wordt ingevuld, maakt voor ons het verschil. Onze maatschappelijke taak is hierbij leidend. Het drinkwaterbedrijf uit Noord-Holland (PWN) heeft ons samen met Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DZH) uitgenodigd om na te denken over een fusie tussen de bedrijven. Deze beweging past bij onze ideeën om de drinkwaternetten te koppelen, zodat we bij grote calamiteiten terug kunnen vallen op meerdere bronnen, zoals de Maas, de Rijn, het IJsselmeer en ons grondwater. Als groter bedrijf zullen we beter in staat zijn tijdens langdurige calamiteiten crisisteams in de lucht te houden. Daarnaast zijn PWN en DZH net als Oasen maatschappelijke drinkwaterbedrijven, die de volksgezondheid centraal stellen. In 2007 verkennen we samen met onze aandeelhouders de mogelijkheid om daadwerkelijk te fuseren.
19 april 2007
Jaarverslag 2006
Pagina 19 van 44
6
Verslag van de Raad van Commissarissen
6.1.
Vol energie
Het leek wel of Oasen jarenlang de adem had ingehouden, toen ze halverwege 2004 uit de coöperatie Hydron stapte. Ineens kwam er veel creativiteit en discussie los. Je zag een sfeer ontstaan van: “hup, aan de slag.” In het daaropvolgende jaar werd de visie op een maatschappelijk en vitaal bedrijf neergezet en uitgewerkt in een bedrijfsbreed jaarplan. Er werden veel jonge mensen aangetrokken, met een frisse kijk op de organisatie. 2006 was het jaar waarin de gemaakte plannen vol energie werden uitgevoerd. Voor de RvC, in de rol van toezichthouder, was het goed om te zien hoe de organisatie in beweging kwam. Het is Oasen gelukt om de belangen van haar gebonden klanten goed te dienen. Daarbij viel het op dat er niet alleen aandacht was voor het water maken, wat we al heel lang doen en waar Oasen ook erg goed in is. Er kwam nu ook aandacht voor het verbeteren van de processen daaromheen. De duidelijke maatschappelijke positionering is daarin een stimulans gebleken. Discussies gaan niet over aandeelhouderswaarde of maximale omzet, maar over het zo goed mogelijk dienen van maatschappelijke belangen, nu en in de toekomst. Dat werkt inspirerend, ook voor een Raad van Commissarissen. 6.2.
Eigen Corporate Governance code
Als RvC van een maatschappelijk bedrijf dat tevens een NV is, vertaalden we in 2006 de landelijke regels over Corporate Governance naar ons eigen bedrijf. Eerst hebben we de juridische invalshoek genomen. We hebben de statuten en het reglement van RvC en directie onder de loep genomen, de landelijke code Tabaksblat erbij gepakt en opgeschreven hoe wij Corporate Governance en transparantie willen invullen. De beperking die we hierbij echter voelden was dat je voor de buitenwereld nog steeds niet altijd duidelijk maakt waar je als bedrijf nu mee bezig bent, vanwege het academische gehalte van je teksten. Terwijl dat voor de RvC nu juist het uitgangspunt is bij Corporate Governance: helderheid verschaffen hoe wij bestuurlijk functioneren. Om dat goed te kunnen doen hebben wij onszelf de opdracht gegeven om in onze code inzichtelijk te maken dat wij als RvC staan voor transparantie en integriteit en hoe wij daar in ons werk als RvC invulling aan geven. Begrijpelijkheid voor de buitenwereld is daarbij belangrijker dan op de letter nauwkeurig aansluiten bij bestaande codes. Omdat we die transparantie zo belangrijk vinden, plaatsen we bijvoorbeeld ook na elke RvCvergadering de besluitenlijsten van deze vergadering op de Oasenwebsite. Resultaat van de discussies van afgelopen jaar is dat we eind november onze eigen Corporate Governance code konden voorleggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. We hebben (nieuwe) reglementen opgesteld voor de raad van commissarissen en de directie en een klokkenluiderregeling gemaakt. Deze regelingen vormen samen met de vorig jaar reeds vernieuwde statuten de corporate governance structuur van Oasen. We zullen onze vorderingen voortdurend evalueren, om als uiteindelijk resultaat een corporate governance structuur te bereiken die optimaal past bij Oasen. In 2007 zullen we invulling geven aan de afspraken die we gemaakt hebben, zodat we in een volgend jaarverslag kunnen melden hoe we voldoen aan onze eigen code. 6.3.
Functioneren Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen bestaat uit vijf leden. Dit verslagjaar werden de leden Jan Helder en Ami Krausz herbenoemd tot 31 december 2009. Aan het eind van het jaar werd Meine Pit, lid van de RvC op voordracht van de Ondernemingsraad, opgevolgd door Yvonne Baune. De Raad van Commissarissen kwam dit verslagjaar zeven keer bijeen. Geen van de commissarissen was frequent afwezig, de vergaderingen werden goed bezocht. Met de directie werd een resultaatcontract voor 2006 afgesproken en de bezoldiging van bestuurder en commissarissen werd vastgesteld. Uitgangspunt bij de bezoldiging van de commissarissen voor de komende jaren is dat de loonontwikkeling van de CAO van de waterbedrijven gevolgd wordt. De bezoldiging van de
Jaarverslag 2006
Pagina 20 van 44
Algemeen Directeur is onderzocht in 2006. In 2007 worden hier conclusies uit getrokken. Deze worden ter besluitvorming voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. In het jaarverslag over 2007 kunt u hier meer over lezen. Zoals afgesproken in onze corporate governance code worden hieronder de volgende bijeenkomsten en zaken gemeld: •
•
buiten aanwezigheid van de directie is zowel het eigen functioneren van de RvC als dat van de individuele leden van de RvC besproken, net zoals de conclusies die hieraan moeten worden verbonden; er is een commissie opgezet die benoemingsvoorstellen doet voor (nieuwe) RvC leden. De profielen van de twee aftredende commissarissen zijn besproken binnen de RvC en goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders;
• • •
6.4.
buiten aanwezigheid van de directie is het gewenste profiel, de samenstelling en de competenties van de RvC en van de individuele leden besproken en geactualiseerd; buiten zijn aanwezigheid is het functioneren van de algemeen directeur besproken. De resultaten van dat overleg zijn vervolgens met hem doorgenomen; in een aparte bijeenkomst zijn de strategie en de risico’s verbonden aan de onderneming besproken, net zoals de uitkomsten van de beoordeling door de directie van de opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, evenals eventuele significante wijzigingen hierin. Risicomanagement
Een belangrijke taak van een RvC is toezien dat binnen een bedrijf goed omgegaan wordt met risico’s. In het jaar 2005 is op initiatief van de Raad van Commissarissen een risicoinventarisatie uitgevoerd, met behulp van een extern adviesbureau. Hieruit kwamen de belangrijkste bedrijfsrisico’s van ons productieproces naar voren. Bij deze analyses focusten we op het onderdeel water en waren de risico’s binnen andere processen, met name de interne bedrijfsvoering, niet meegenomen. De Raad van Commissarissen nam in 2006 ook het initiatief om deze risico’s onder de loep te nemen. Per proces is bekeken of Oasen aan alle wet- en regelgeving voldoet. 19 april 2007
6.5.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Oasen geeft een eigen specifieke invulling aan het woord ‘maatschappelijk’. Haar maatschappelijke taak, de drinkwatervoorziening, staat centraal en als publiek bedrijf is ze in handen van de maatschappij. Juist omdat ze de drinkwatervoorziening centraal stelt en Oasen vindt dat deze toegankelijk moet zijn voor iedereen, is kostenbewustzijn erg belangrijk. De efficiencywinst die Oasen behaalt wordt doorvertaald in de prijs die de klant betaalt voor het drinkwater. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, het rekening houden met het effect van het bedrijf op het milieu en de mensen binnen en buiten het bedrijf, vult Oasen in enge zin in. Alle activiteiten die ze verricht, moeten een directe relatie hebben met haar kerntaak, de drinkwatervoorziening. Bij Oasen zie je geen sponsoring van sportclubs of grote donaties aan goede doelen. Oasen stopt veel energie in de bescherming van het milieu in de buurt van haar grondwaterbronnen. Er wordt een educatieproject opgezet om de kinderen in het voorzieninggebied te leren hoe drinkwater gemaakt wordt. Een aantal medewerkers brengt hun kennis over op medewerkers van een waterbedrijf in Indonesië, en steekt daar en passant ook weer veel van op. De RvC vindt dat Oasen op de juiste manier het raakvlak zoekt tussen haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en ondernemen als maatschappelijk bedrijf. Het geld dat de klant voor zijn drinkwater betaalt wordt zo op de juiste manier besteed.
6.6.
Visie op toekomst
De visie Solo voor Samen die Oasen in 2005 formuleerde blijkt in de praktijk erg solide. In deze visie beschrijft Oasen hoe ze als maatschappelijk bedrijf op termijn samen wil gaan met andere waterbedrijven. De belangrijkste drijfveer bij zo’n fusie is het verbeteren van de leveringszekerheid, door het koppelen van de infrastructuur van verschillende bedrijven. De visie is tot stand gekomen na uitgebreide en langdurige discussie, onder andere met de Jaarverslag 2006
Pagina 21 van 44
aandeelhouders. De zorgvuldigheid waarmee de visie is opgebouwd bewees zich in 2006. Deze visie gaf een goede ondersteuning bij het beoordelen van samenwerkingsverzoeken vanuit Evides en vanuit PWN. Met name eventuele samenwerking met PWN en DZH sluit goed aan bij de keuze voor het maatschappelijke bedrijf zoals Oasen die gemaakt heeft. Met de commissarissen van deze bedrijven is dan ook een aantal malen gesproken. Tegen het licht van de bewegingen die zich in de waterwereld voordoen en afgezet tegen de ambities die Oasen heeft om onder de meest extreme omstandigheden drinkwater te kunnen leveren blijft de Raad van Commissarissen bij haar standpunt dat schaalvergroting de juiste weg is voor de toekomst. De Raad van Commissarissen is verheugd over de vitaliseringslag die ze Oasen ziet maken. Vol energie gaan de medewerkers ertegenaan. De RvC heeft er alle vertrouwen in dat de belangrijke maatschappelijke taak van de drinkwatervoorziening bij Oasen in de juiste handen is en blijft.
Jaarverslag 2006
Pagina 22 van 44
7
De resultaten van 2006
7.1.
Bedrijfsresultaat
7.1.1.
Resultaat
Het resultaat bedraagt € 6,4 miljoen positief (2005: € 1,9 miljoen positief). Het resultaat uit gewone bedrijfsvoering is een resultante van het bedrijfsresultaat van € 10,5 miljoen positief (2005: € 7,8 miljoen positief) en financiële baten en lasten van € 4,1 miljoen negatief (2005: € 5,9 miljoen negatief). 7.1.2.
Vergelijking met de jaarrekening 2005
Het bedrijfsresultaat is € 2,6 miljoen hoger dan het voorgaande jaar. De belangrijkste oorzaken zijn: •
per saldo lagere opbrengsten waterverkopen van € 3,7 miljoen, dit is een resultante van enerzijds een hogere waterafzet en anderzijds een lagere waterprijs ten opzicht van 2005;
•
hogere personeelskosten van € 0,2 miljoen. Het bedrag voor salarissen, pensioenen en sociale lasten is echter € 2,5 miljoen lager dan in 2005. De stijging wordt veroorzaakt door het feit dat in 2005 de vrijval van € 2,7 miljoen van de voorziening voor ziektekostenverzekering verwerkt is in de post personeelskosten;
•
lagere overige bedrijfskosten van € 5,0 miljoen, voornamelijk veroorzaakt door de vrijval van de reservering vlinderkleppen, belastingclaim, lagere kosten inhuur
•
7.1.3.
19 april 2007
personeel en lagere kosten locaties; lagere afschrijvingen van € 1,5 miljoen, voornamelijk veroorzaakt doordat er in 2005 enkele versnelde afschrijvingen hebben plaatsgevonden. Prijzen
De prijs (exclusief grondwater- en omzetbelasting) per m³ is per 1 januari 2006 € 0,94. De afzonderlijke toeslag openbare brandblusvoorziening bedraagt € 9,20 (2005: € 10,88) per aansluiting. 7.1.4.
Investeringen
De investeringsomvang bedroeg € 16,3 miljoen, waarvan € 9,4 miljoen betrekking heeft op verbetering van de productkwaliteit. In de begroting werd een omvang van € 18,8 miljoen geprognosticeerd, waarvan € 10,4 miljoen bestemd was voor verbetering van de productkwaliteit. De lagere investeringsomvang wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de reguliere investeringen vertraging hebben opgelopen. 7.2. 7.2.1.
Financiële baten en lasten Algemeen
De cashflow was dit jaar niet voldoende om de geplande aflossingen en investeringen te financieren. Daarom is er in 2006 een nieuwe langlopende lening aangetrokken van € 20,0 miljoen met een rentepercentage van 4,03%, die in zijn geheel in 2014 zal worden afgelost. Mede hierdoor is de totale omvang van de langlopende leningen in het boekjaar € 7,6 miljoen gestegen tot € 83,0 miljoen. Tijdelijke financieringsbehoefte werd ingevuld door kasgeldleningen. Het eigen vermogen, uitgedrukt in een percentage van het balanstotaal, is ultimo 2006 gestegen naar 30,5% (2005: 25,8%)
Jaarverslag 2006
Pagina 23 van 44
Grafiek 1: ontwikkeling eigen vermogen en solvabiliteit
70.000
35,00%
60.000
30,00%
50.000
25,00%
40.000
20,00%
30.000
15,00%
20.000
10,00%
10.000
5,00% 0,00%
2002
2003
2004
Eigen vermogen 7.2.2.
2005
2006
Sovabiliteit
Rente
De rente percentages van de aangetrokken kasgeldleningen lagen in het boekjaar tussen de 2,4% en 3,4%. Het gemiddelde rentepercentage op langlopende leningen is met 0,2% gedaald naar 5,9% ten opzichte van 2005. De rente kosten exclusief de betaalde agio rente bedraagt per m3 € 0,10 (2005: 0,13). De verwachting is dat de rentekosten de komende jaren verder zullen dalen. Grafiek 2: ontwikkeling rentelasten per m3
0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 2002
Jaarverslag 2006
2003
2004
2005
2006
Pagina 24 van 44
8
Financieel verslag
19 april 2007
Jaarverslag 2006
Pagina 25 van 44
Balans (bedragen x € 1.000 voor winstverdeling)
ACTIVA 2006 2006 VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Financiële vaste activa
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vorderingen: Handelsdebiteuren Belastingen Overige vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen
(1) (2)
180.807 245
(3)
(4) (5)
7.940 581
(6)
814
(7)
TOTAAL ACTIVA
2005
195.695 72 181.052
195.767
332
280
7.544 1.187 407 9.335
9.138
4.594
750
195.313
205.935
2006 2006
2005
PASSIVA EIGEN VERMOGEN Gestort en opgevraagd kapitaal Algemene reserve Onverdeeld resultaat
(8) 340 52.747 6.412
340 50.806 1.941 59.499
VOORZIENINGEN Voorziening voor toekomstige uitkeringen (9)
2.721
53.087
3.411 2.721
Langlopende schulden Onderhandse leningen Investeringsverplichtingen
(10) (11)
3.411
69.378
63.018
20.796
29.426 90.174
92.444
Kortlopende schulden Onderhandse leningen Schulden aan kredietinstellingen (12) Investeringsverplichtingen (13) Crediteuren (14) Belastingen en sociale lasten (15) Overige schulden en overlopende passiva (16)
TOTAAL PASSIVA
Jaarverslag 2006
13.640 10.000
12.417 18.493
7.898 3.719
8.682 6.634
2.281 5.381
2.244 8.523 42.919
56.993
195.313
205.935
Pagina 26 van 44
Winst- en verliesrekening 2006 (bedragen x € 1.000)
2006
2005
77.861
81.612
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Netto-omzet waterlevering
(17)
Netto-omzet werken Overige bedrijfsopbrengsten
(18) (19)
1.134 1.702
Som der bedrijfsopbrengsten
739 2.092 2.836
2.831
80.697
84.443
BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Overige bedrijfskosten Afschrijvingen
(20) (21) (22)
11.493 36.927 21.819
11.323 41.971 23.313
Som der bedrijfslasten
70.239
76.607
Bedrijfsresultaat
10.458
7.836
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten en -lasten Resultaat deelnemingen 19 april 2007
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING
Jaarverslag 2006
(23) (24)
- 4.799 753
- 5.895 - 4.046
-5.895
6.412
1.941
Pagina 27 van 44
Kasstroomoverzicht (bedragen x € 1.000)
2006
2005
Bedrijfsresultaat
+ 10.458
+ 7.836
Aanpassingen voor: • afschrijvingen
+ 21.819
+ 23.313
Kasstroom uit operationele activiteiten
Mutaties in werkkapitaal • voorraden • vorderingen • vordering op deelneming • kortlopende schulden
-
52 197 - 14.074
21 504 + 4.079
- 14.323 + 17.954
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Rentebaten Rentelasten
+ +
+ 102 - 4.901
+ 4.604 + 35.753 + 63 - 5.958
-
4.799
-
5.895
+ 13.155
+ 29.858
Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa Resultaat deelneming
- 6.944 + 13 173 + 753
-
5.941 -
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-
-
5.941
Kasstroom uit operationele activiteiten
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aangetrokken langlopende leningen Aflossing langlopende leningen Investeringsverplichtingen Betaald dividend Mutaties in de voorzieningen
6.351
+20.000 - 13.640 - 8.630 690
- 14.686 - 7.710 976
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-
Toe-/afname geldmiddelen
+ 3.844
Jaarverslag 2006
2.960
- 23.372 +
545
Pagina 28 van 44
Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat Algemeen Het financieel verslag wordt opgesteld met inachtneming van de wettelijke voorschriften inzake de jaarverslaglegging zoals opgenomen in Boek 2 Titel 9 van het Burgerlijk Wetboek. Tenzij hierna anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Waardering vindt plaats tegen historische kostprijs. Opbrengsten en kosten worden verantwoord in die periode, waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Verbonden partijen Als verbonden partijen zijn aan te merken: - Statutair directeur - Raad van Commissarissen Voor de Toelichting hierop wordt verwezen naar pagina 35 van deze jaarrekening.
Balans
19 april 2007
Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden verantwoord tegen aanschafwaarde onder aftrek van de terzake van de investeringen aan derden in rekening gebrachte bedragen. De materiële vaste activa in uitvoering betreft de investeringsverplichting m.b.t. onthardingskosten. Op de materiële vaste activa wordt lineair afgeschreven met ingang van het eerste jaar nadat de investering is gepleegd, dan wel vanaf het moment van ingebruikname. De afschrijvingspercentages zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Waardering en resultaatbepaling vinden plaats op basis van historische kostprijzen. Daardoor zou in de toelichting informatie moeten worden aangegeven omtrent de actuele waarde van de materiële vaste activa. Gegeven de aard en omvang, het specifieke karakter en de lange levensduur van de te onderscheiden materiële vaste activa is bepaling van de actuele waarde zeer complex en zou deze bovendien tot arbitraire uitkomsten leiden. Daardoor is vermelding van een schatting van de actuele waarde achterwege gelaten. De kosten voor groot onderhoud aan de materiële vaste activa worden ten laste gebracht van het resultaat. Financiële vaste activa De onder de financiële vaste activa verantwoorde kapitaalbelangen worden opgenomen tegen aanschafwaarde, onder aftrek van een voorziening voor eventuele verliezen. Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen laatst bekende inkoopprijs, onder aftrek van een voorziening voor mogelijke incourantheid.
Jaarverslag 2006
Pagina 29 van 44
Vorderingen op handelsdebiteuren Vorderingen op handelsdebiteuren worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid, die op individuele basis wordt bepaald. Overige vorderingen De overige vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Voorziening voor toekomstige uitkeringen Deze voorziening betreft de toekomstige uitkeringen uit hoofde van arbeidstijdverkorting oudere werknemers en de toekomstige uit te keren diensttijdgratificatie. Van de laatste twee componenten wordt jaarlijks een actuariële berekening gemaakt.
Winst- en verliesrekening Netto-omzet waterlevering De netto-omzet waterlevering omvat het vastrecht en het gefactureerde waterverbruik tot aan de laatste opnamedatum van de watermeters, alsmede een raming van het nog te factureren verbruik en vastrecht over de periode vanaf de laatste opnamedatum van de watermeters tot en met 31 december. Het in het voorafgaand boekjaar op basis van schattingen hiervoor gereserveerde bedrag is uit de omzet van het boekjaar geëlimineerd.
Toelichting op het Kasstroomoverzicht Algemene grondslagen Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Toelichting op kasstromen Onder de investeringen in materiële en financiële vaste activa zijn alleen opgenomen de investeringen waarvoor in 2006 geldmiddelen zijn aangewend.
Jaarverslag 2006
Pagina 30 van 44
Toelichting op de balansposten (bedragen x € 1.000)
Vaste activa
2006
2005
195.695
213.067
6.944
5.941
202.639
219.008
13.152 8.667 27 -14
14.718 8.595 -
180.807
195.695
39.122 31.458 101.325 408 8.210
39.465 33.702 104.566 778 16.877
284
307
180.807
195.695
MATERIËLE VASTE ACTIVA (1) BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2006 Bij: - Investeringen
Af: - Afschrijvingen - Bijzondere waardevermindering - Aanschafwaarde desinvesteringen - Cumulatieve afschrijvingen desinvesteringen BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2006
In de boekwaarde per 31 december 2006 is een bedrag van € 26,0 (2005: € 25,0) miljoen begrepen aan ontvangen bijdragen van derden wegens investeringen.
De boekwaarde per 31 december kan als volgt worden onderverdeeld:
19 april 2007
-
bedrijfsgebouwen en -terreinen machines en installaties leidingen andere vaste activa materiële vaste activa in uitvoering niet aan het productieproces dienstbare materiële vaste activa
TOTAAL
Jaarverslag 2006
Pagina 31 van 44
Het verloop van de materiële vaste activa over 2006: (Bedragen x € 1.000)
Totaal
Bedrijfs-
Leidingen Andere
Machines
gebouwen en Instal
en
laties
terreinen
vaste Instal
Materiële
Niet aan
vaste
productie
activa in
proces
uitvoering dienstbare
laties
materiële vaste activa MATERIËLE VASTE ACTIVA STAND PER 1 JANUARI Aanschafwaarde
370.608
59.876
68.952 223.038
Cumulatieve afschrijving
174.913
20.411
35.250
BOEKWAARDE
195.695
118.472
39.465 33.702 104.566
1.336 558 778
16.877 -
529
16.877
222 307
MUTATIES IN DE BOEKWAARDE Investeringen Aanschafwaarde desinvesteringen
6.944
1.828
-27
1.245
-
-
3.840 -
-
-
-27
31
-
-
-
Cumulatieve afschrijving desinvesteringen Afschrijvingen Bijzondere waardevermindering SALDO
14
-
-
-
14
-13.152
-2.171
-3.489
-7.081
-388
- 8.667 -14.888
- -343
- -2.244
-
-
-
-8.667
-3.241
-370
-8.667
-23 -23
BUITENGEBRUIKSTELLING VAN GEHEEL AFGESCHREVEN ACTIVA Aanschafwaarde
-15.521
-3.057
-2.058
-10.177
-209
-
-20
15.521
3.057
2.058
10.177
209
-
20
0
0
0
0
0
0
0
SALDO
-
-
-
-
-
-
-
Afschrijvingen
STAND PER 31 DECEMBER Aanschafwaarde
353.337
58.647
68.139 216.701
Cumulatieve afschrijving
172.530
19.525
36.681 115.376
BOEKWAARDE
180.807
39.122 31.458 101.325
1.131 723 408
8.210
509
-
225
8.210
284
Afschrijvingspercentage
Jaarverslag 2006
2 - 5
5
3 - 10
10 - 20
2 - 5
2-5
Pagina 32 van 44
2006
2005
245
72
72
72
215 287
72
42
-
245
72
369
311
37
31
332
280
FINANCIËLE VASTE ACTIVA (2)
Andere deelnemingen
ANDERE DEELNEMINGEN Het verloopoverzicht is als volgt: BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2006 Bij: - Aankoop andere deelnemingen
Af: - Verkoop andere deelnemingen BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2006
Onder de andere deelnemingen zijn de volgende deelnemingen opgenomen: Kiwa Water Holding B.V. (5,79%, Nieuwegein), Reststoffenunie B.V. (3,19%, Nieuwegein) en Aquanet B.V. (7,71%, Nieuwegein).
19 april 2007
In 2006 is Kiwa N.V. gesplitst in Kiwa Water Holding B.V. en Kiwa Avanti. Oasen N.V. heeft haar aandeel in Kiwa Avanti verkocht en middels een akte van levering nieuwe aandelen gekocht in Kiwa Water Holding B.V. In totaal zijn er 324 aandelen met een waarde van € 662,53 per stuk geleverd (aandelennummers 10.465 t/m 10.788).
Vlottende activa
VOORRADEN (3) De post ‘Voorraden’ is als volgt samengesteld: Voorraad grond- en hulpstoffen Af: - afwaardering van voorraad grond- en hulpstoffen wegens nog gewaardeerde incourante voorraden TOTAAL
Jaarverslag 2006
Pagina 33 van 44
Vorderingen Handelsdebiteuren (4) - openstaande waterdebiteuren - overige debiteuren
Af: - voorziening inzake dubieuze vorderingen op handelsdebiteuren TOTAAL
2006 2006
2005
7.300 1.133 8.433
7.514 681 8.195
493
651
7.940
7.544
581
1.187
814
407
4.594
750
In de post ‘Waterdebiteuren’ is een bedrag van € 5.200 (2005: € 5.500) begrepen, inzake overlopende verbruiken verminderd met de reeds in rekening gebrachte voorschotten. Dit bedrag is inclusief waterbelasting.
BELASTINGEN (5) Betreft de per 31 december terug te vorderen omzetbelasting OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA (6) Deze betreffen in hoofdzaak voorschotten en betaalde waarborgsommen, financiering van auto’s en PC’s, alsmede vooruitbetaalde kosten 2007 en nog te ontvangen inkomsten 2006.
LIQUIDE MIDDELEN (7) Deze betreffen de per 31 december aanwezige kas-, bank- en girosaldi. De bedragen staan ter vrije beschikking.
Jaarverslag 2006
Pagina 34 van 44
Eigen vermogen (8) Gestort en
Algemene
Dividend
Onverdeeld Totaal
opgevraagd reserve
Resultaat
kapitaal
eigen vermogen
STAND PER 1 JANUARI 2006 Af: - Winstverdeling Bij: - Winstverdeling - Resultaat lopend boekjaar
340
50.806
-
1.941
53.087
-
-
-
1.941
1.941
-
1.941 -
-
6.412
1.941 6.412
STAND PER 31 DECEMBER 2006
340
52.747
-
6.412
59.499
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.137.500 en is verdeeld in 2.500 aandelen. De aandelen hebben een nominale waarde van € 455 per aandeel. Verdeling van de uitgegeven aandelen heeft plaatsgevonden aan de hand van de aantallen inwoners van de deelnemende gemeenten. In de Algemene vergadering van Aandeelhouders van 27 november 2001 is besloten tot fixatie van het aantal aandelen.
Voorzieningen 19 april 2007
2006 2006
2005 2005
3.411
1.654
-
1.882
3.411
3.536
284 406
125 -
2.721
3.411
VOORZIENING VOOR TOEKOMSTIGE UITKERINGEN (9) STAND PER 1 JANUARI 2006 Bij: - Toevoeging ten laste van het resultaat
Af: - Onttrekking in verband met uitkering - Vrijval ten gunste van het resultaat STAND PER 31 DECEMBER 2006 De voorziening heeft een langlopend karakter.
Jaarverslag 2006
Pagina 35 van 44
2006
2005 2005
75.435
85.668
20.000 95.435
85.668
12.417 83.018
10.232 75.435
13.640
12.417
69.378
63.018
Langlopende schulden ONDERHANDSE LENINGEN (10) STAND PER 1 JANUARI 2006 Bij: - Aangetrokken lening
Af: - Aflossingen
Af: Aflossingen volgend jaar STAND PER 31 DECEMBER 2006
Op 2 november 2006 is er een lening aangetrokken bij de ING Bank van € 20 miljoen tegen een rentepercentage van 4,03%. De lening wordt in zijn geheel afgelost op 2 november 2014. De geraamde aflossingen volgend jaar zijn gerubriceerd onder de kortlopende schulden. Voor deze leningen zijn geen zekerheden verstrekt.
Gerangschikt naar looptijd en rentepercentage kan het volgende overzicht worden opgesteld. Resterende Rentepercentage Totaal Looptijd ultimo in jaren < 5 5 - 6 6 - 7 7 - 8 8 - 9 > 9 2006 <1 476 4.618 6.640 793 1.113 - 13.640 > 1 < 6 386 29.586 13.085 1.924 109 - 45.090 > 6 - 11 21.815 - 2.473 - - - 24.288 >11 - 16 - - - - - - Totaal ultimo 2006
Jaarverslag 2006
22.677
34.204
22.198
2.717
1.222
- 83.018
Pagina 36 van 44
2006 2006
2005 2005
38.108
43.037
9.414
4.929
28.694
38.108
7.898
8.682
20.796
29.426
10.000
17.900
-
593
10.000
18.493
7.898
8.682
INVESTERINGSVERPLICHTINGEN (11) STAND PER 1 JANUARI 2006
Af: Gedane investeringen
Af: Geraamde investeringen volgend jaar STAND PER 31 DECEMBER 2006
Deze investeringsverplichtingen hebben betrekking op de toekomstige investeringen in onthardingsinstallaties. De geraamde investeringen volgend jaar zijn gerubriceerd onder de kortlopende schulden.
Kortlopende schulden SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN (12) Opgenomen kasgeldleningen Rekening-courant kredietinstellingen 19 april 2007
INVESTERINGSVERPLICHTINGEN (13)
Jaarverslag 2006
Pagina 37 van 44
2006 2006
2005 2005
CREDITEUREN (14)
3.719
6.634
BELASTINGEN EN SOCIALE LASTEN (15)
2.281
2.244
Rentelasten Vakantiedagen en –geld Nog te betalen overige kosten
2.093 1.267 2.021
2.600 1.117 4.806
STAND PER 31 DECEMBER 2006
5.381
8.523
Betreft de nog verschuldigde grondwaterbelasting, de premie ZVW (Zorgverzekeringswet) en de pensioenafdrachten. De nog af te dragen pensioenpremie bedraagt ultimo 2006 € 0,2 miljoen (2005: € 0,2 miljoen).
OVERIGE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA (16)
Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa FINANCIËLE VERPLICHTINGEN Ultimo 2006 bestaan financiële verplichtingen als gevolg van aanbesteding van nieuwe werken, tot een bedrag van € 4,8 miljoen.
OPERATIONELE LEASE CONTRACTEN De per 31 december 2006 aangegane verplichtingen uit hoofde van operationele leasecontracten inzake auto’s is als volgt: Verplichting binnen een jaar :€ Verplichting tussen een jaar en vijf jaar :€
0,3 miljoen 0,6 miljoen
KREDIETFACILITEITEN - Bij de ABN AMRO Bank N.V. tot een bedrag van € 25,0 miljoen - Bij de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten tot een bedrag van € 23,5 miljoen - Bij de Postbank N.V. tot een bedrag van € 5,0 miljoen Aangaande deze faciliteiten zijn geen zekerheden verstrekt.
Jaarverslag 2006
Pagina 38 van 44
Toelichting op de winst- en verliesrekening (bedragen x € 1.000, hoeveelheden x 1.000) 2006 2006
2005
Bedrijfsopbrengsten NETTO-OMZET WATERLEVERING (17) Deze bestaat uit:
Verkoop water Capaciteitstarief Overige - korting in verband met automatische incasso
m3
bedrag
m3
bedrag
47.183
52.458 27.007
46.732
55.875 26.875
47.183
- 1.604 77.861
46.732
- 1.138 81.612
2006
2005
1.134 1.134
592 134 13 739
NETTO OMZET WERKEN (18)
Deze bestaan uit: - uitgevoerde werken voor derden - geactiveerde werken eigen bedrijf - investeringsbijdragen
19 april 2007
De uitgevoerde werken voor derden betreffen de opbrengsten van de aan derden in rekening gebrachte bedragen wegens verrichte werkzaamheden, verminderd met de interne uitvoeringskosten. De geactiveerde werken eigen bedrijf betreffen de interne uitvoeringskosten ten behoeve van de investeringswerken. De investeringsbijdragen betreft vrijval van de egalisatierekening.
Jaarverslag 2006
Pagina 39 van 44
OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN (19)
2006 2006
2005
1.702
2.092
9.554 578 1.361 11.493
11.476 877 1.731 - 2.761 11.323
Deze opbrengsten bestaan voor een groot deel uit onderhoud van brandkranen. Daarnaast zijn hier verantwoord de opbrengsten van huren en pachten, opbrengsten van watermonsters voor derden, vergoeding administratieve kosten verhuizingen, vergoeding administratieve kosten correctienota’s en opbrengsten van boetes i.v.m. niet tijdige betaling.
Bedrijfslasten PERSONEELSKOSTEN (20) Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Vrijval voorziening ziektekostenverzekering
De daling van de lonen en salarissen ad € 1,9 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er dit jaar geen dotatie aan de voorziening toekomstige uitkeringen heeft plaatsgevonden. De sociale lasten zijn in 2006 gedaald met € 0,3 miljoen, dit wordt grotendeels veroorzaakt doordat de pseudo premie voor de werkeloosheidswet in mindering is gebracht op de sociale lasten. Voorgaande jaren werd dit bedrag toegevoegd aan de voorziening toekomstige uitkeringen. De daling van de pensioenlasten ad € 0,4 miljoen wordt veroorzaakt door het gewijzigde percentage van de FUR premie van 4,5% naar 0,9%. De pensioenregeling is te typeren als een toegezegde pensioenregeling. Verwerking in de jaarrekening van Oasen N.V. dient dan ook plaats te vinden conform het gestelde in de richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Aangezien de benodigde gegevens voor het verwerken als toegezegde pensioenregeling niet of slechts tegen onevenredig hoge kosten verstrekt kunnen worden door het bedrijfstakpensioenfonds en de stichting flexibel uittreden nutsbedrijven, maakt Oasen N.V. gebruik van de mogelijkheid die de richtlijnen voor de jaarverslaggeving geven om de pensioenregeling te verwerken als zou het om een toegezegde bijdrageregeling gaan. Oasen N.V. heeft de in aanmerking te nemen verschuldigde premie in de resultatenrekening verwerkt. Indien sprake is van een tekort heeft Oasen N.V. geen verplichtingen tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. De huidige dekkingsgraad van het bedrijfstakpensioenfonds, gebaseerd op de meest recente gegevens (vierde kwartaalbericht 2006 ABP), bedraagt 133,0 % (rekenrente 4%). Er is voor 2007 een premieverlaging doorgevoerd van 0,2%. De dekkingsgraad per 31 december 2005 van de stichting flexibel uittreden nutsbedrijven, gebaseerd op de jaarrekening 2005 van SFN, bedraagt 114% (rekenrente 4%). Door de nieuwe wetgeving per 1 januari 2006 is deze regeling komen te vervallen. Voor bepaalde groepen werknemers geldt er een overgangsregeling en blijft de oude regeling van kracht.
Jaarverslag 2006
Pagina 40 van 44
2006
2005
8,5 8,9 2,9 1,3 4,5 11,6 8,6 5,5 18,8 47,7 29,8 60,1 3,0 16,7 227,9
9,3 2,8 3,4 2,8 4,2 0,0 12,5 6,4 22,0 50,0 33,1 64,5 3,0 13,8 227,6
2006
2005
1.792 611 9.377 4.082 2.695 1.680 8.242 3.498 4.950 36.927
1.504 673 9.319 3.619 3.765 1.871 8.833 3.154 9.233 41.971
Gemiddeld aantal fte’s per afdeling: Directie, MT & Secretariaat Communicatie & Organisatieadvies Human Resources Juridische Zaken Inkoop & Verzekeringen Ondersteuning Financieel Economische Zaken Relatiebeheer Front Office / Back Office Uitvoering Netbeheer Productie Kwaliteitsmanagement Informatiebeheer
In 2006 is de afdeling ondersteuning opgericht. De daar werkzame personen waren voorheen werkzaam bij andere afdelingen.
Bezoldiging commissarissen en bestuurder:
19 april 2007
In de post ”lonen en salarissen” is een bedrag verantwoord voor beloning van commissarissen van € 80.368,00 (2005: € 78.581,00). In december 2006 was de bezoldiging voor leden en vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen € 1.288,00 per maand (2005: € 1.266,00) en voor de voorzitter € 1.546,00 per maand (2005: € 1.500,00). Ook onderdeel van deze post is de bezoldiging van de algemeen Directeur (enige bestuurder). Het salaris van de bestuurder bedroeg in december 2006 per maand € 10.611,25 (2005: € 10.428,75). De bestuurder heeft de mogelijkheid een bonus te verdienen van maximaal twee maandsalarissen. Er is geen sprake van andere betaalde beloningen.
OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN (21) Huisvestingskosten Autokosten Belastingen en heffingen Distributiekosten Overige personeelskosten Laboratoriumkosten Locatiekosten (inclusief energie) Inkoop water Algemene kosten
Jaarverslag 2006
Pagina 41 van 44
2006 2006
2005
13.152 8.667 21.819
14.718 8.595 23.313
2006
2005
102 -4.901
63 -5.958
-4.799
-5.895
753
-
AFSCHRIJVINGEN (22) Materiële vaste activa Bijzondere waardevermindering
SALDO
In 2006 is een bedrag van € 8,7 miljoen (2005: € 8,6 miljoen) verantwoord als bijzondere waardevermindering. Deze waardevermindering heeft betrekking op materiële vaste activa in uitvoering in het kader van het onthardingsproject. In de afschrijvingen op de materiële vaste activa zijn inhaalafschrijvingen begrepen van in totaal € 0,9 miljoen (2005: € 2,0 miljoen). Deze inhaalafschrijvingen zijn een gevolg van het verkorten van de levensduur van enkele investeringen. Voor zover uitgevoerd onderzoek en ontwikkeling tot operationalisering hebben geleid, zijn de kosten geactiveerd. In het andere geval worden deze kosten direct ten laste van de exploitatie gebracht. De afschrijvingen op investeringen vindt voor het eerst plaats in het boekjaar volgend op de datum van investering.
Financiële baten en lasten Rentebaten (23) Rentelasten (23)
De rentelasten hebben betrekking op de bankkosten, betaalde rente van vaste leningen, kasgeldleningen en betaalde agiorente in verband met vervroegde aflossing op hoogrentende geldleningen.
RESULTAAT DEELNEMINGEN (24) Dit betreft de boekwinst die is behaald op de verkoop van de aandelen Kiwa N.V.
Jaarverslag 2006
Pagina 42 van 44
Overige gegevens Statutaire winstverdeling Artikel 27 1. De Algemene Vergadering besluit over de bestemming van de in enig boekjaar behaalde winst, gehoord het advies van de Raad van Commissarissen. 2. Van de nettowinst kan, met inachtneming van het bepaalde in 2:105 van het Burgerlijk Wetboek, aan de aandeelhouders ten hoogste een dividend worden uitgekeerd, dat overeenkomt met een percentage van het nominaal bedrag van het gestorte aandelenkapitaal, gelijk aan de rente van de tegen het einde van het desbetreffende boekjaar door de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten aan openbare lichamen verstrekte vaste geldleningen met een looptijd van 10 jaar. 3. Dividenden worden binnen een maand na vaststelling van de jaarrekening betaalbaar gesteld. De algemene vergadering kan bepalen, dat dividend geheel of gedeeltelijk in andere vorm dan in contanten wordt uitgekeerd. 4. De vordering tot uitkering van dividend vervalt vijf jaren na de betaalbaarstelling van het dividend. Bestemming van het resultaat 2005 In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders d.d. 30 mei 2006 is besloten om € 1.940.722 toe te voegen aan de algemene reserve. Voorstel bestemming van het resultaat 2006 Voorgesteld wordt om het volledige resultaat van € 6.411.710 toe te voegen aan de algemene reserve.
19 april 2007
Jaarverslag 2006
Pagina 43 van 44
~ M A Z A R S
Aan: de vergadering van aandeelhouders van Oasen N.V.
ACCOU NTANTSVERKLARINC VERKLARING BETREFFENDE D E JAARREKENING
Wij hebben de jaarrekening 2006 van Oasen N.V. te Gouda bestaande uit de balans per 31 december 2006 en de winst-en verliesrekening over 2006 met de toelichting gecontroleerd. VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE DIRECTIE
De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. VERANTWOORDELIJKHEID VAN DEACCOUNTANT
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de directie van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
~ M A Z A R S
OORDEEL
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Oasen N.V. per 31 december 2006 en van het resultaat over 2006 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. VERKLARING BETREFFENDE ANDERE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN VAN REGELGEVENDE INSTANTIES
VOORSCHRIFTEN
EN/OF
Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Den Haag, 19 april 2007 /-i
OPER H O F F M A N ACCOUNTANTS N.V,