JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2011
I INLEIDING 25-jarig jubileum en L4L-Award Op 15 april 2011 vond in Amsterdam de uitreiking van de eerste Lawyers for Lawyers Award plaats. De Zimbabwaanse mensenrechtenadvocaat Alec Muchadehama ontving deze prijs voor zijn “doorzettingsvermogen” en “uitzonderlijke moed”, aldus het juryrapport. Muchadehama werd bedreigd door de overheid van Mugabe. Zo is hij gesurveilleerd, fysiek bedreigd, opgepakt en vervolgd en heeft hij een tijd moeten onderduiken bij een ambassade, na ontsnapt te zijn aan een ontvoeringspoging. De jury, bestaande uit voorzitter Heikelien Verrijn Stuart, mevr. Els Swaab, dhr. Egbert Myjer en dhr. Theo van Boven, prees Muchadehama’s inzet voor de rechtsstaat en de mensenrechten in de context van de langdurige dictatuur in Zimbabwe. De Award bestond uit een beeldje en een bedrag van 10.000 euro, beschikbaar gesteld door Allen & Overy. De Lawyers for Lawyers Award werd uitgereikt ter ere van het 25-jarig bestaan van de stichting Lawyers for Lawyers (L4L). De uitreiking van de Award vond plaats aan het eind van het seminar dat L4L ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum had georganiseerd. Gedurende dit seminar, verdeeld over twee deelprogramma's, bespraken circa vijftien (ervarings-)deskundigen op welke manieren advocaten worden belemmerd in de uitoefening van hun beroep, en welke strategieën effectief zijn bij het beperken en voorkomen van dergelijke belemmeringen. Tijdens het ochtendprogramma stonden de “Basic Principles on the role of lawyers‟ centraal. Voor het ochtendprogramma waren een zevental papers opgesteld door
deskundigen, waaronder VN Speciaal Rapporteur Gabriela Knaul, professor Theo van Boven, Phillip Tahmindjis namens de International Bar Association en Wilder Tayler namens de International Commission of Jurists. Deze papers behandelen verschillende facetten van de Basic Principles, zoals de mate van bekendheid van het instrument, hoe het te gebruiken in geval van een concrete bedreiging en hoe (en of) de juridische status ervan opgewaardeerd moet worden. De resultaten van de expert meeting zijn gebundeld in een boekje “Building on Basic Principles´. Tijdens het middagprogramma vertelden advocaten Alirio Uribe Muñoz (Colombia), Arnold Tsunga (Zimbabwe), Iyas Maleh namens zijn vader Al Maleh (Syrië), Edre Olalia (Filippijnen) en Mohammad Mostafaei (Iran) over hoe zij persoonlijk in hun werk zijn of worden belemmerd. Aan hen werd, net als aan Hans Thoolen (Martin Ennals Foundation), professor Theo van Boven en Speciaal Rapporteur Gabriela Knaul, gevraagd welke actie in hun ogen het meest effectief is in zulke situaties. Daarbij werd onder meer de rol van advocatenordes besproken, evenals de beschikbaarheid van beschermingsmaatregelen (zgn. protective measures). Op de Nederlandse ambassade in Harare is op 8 juni 2011 tijdens een receptie stilgestaan bij de uitreiking van de eerste Lawyers for Lawyers Award aan Alec Muchadehama. Muchadehama vertelde er over zijn bezoek aan Nederland in april, toen hij de viering van het 25-jarig jubileum van L4L in Amsterdam bijwoonde en de Award in ontvangst nam. L4L bedankte de ambassade voor het organiseren van de receptie, waardoor er ook in Zimbabwe aandacht is voor de Award uitreiking, wat bijdraagt aan de effectiviteit ervan. Lawyers for Lawyers kijkt met trots terug op de uitreiking van de eerste L4L-Award en op de viering van het jubileum. De uitkomsten van
2
het seminar bieden veel aanknopingspunten voor verder debat over de bescherming van de onafhankelijkheid van advocaten en de rol die ze spelen in samenlevingen in ontwikkeling, maar ook voor het verder ontwikkelen van het werk dat Lawyers for Lawyers sinds 25 jaar verricht en zal blijven verrichten.
II ACTIES VOOR ADVOCATEN IN 2011 In 2011 werden opnieuw veel advocaten in de uitoefening van hun werk belemmerd of bedreigd. L4L heeft zich ingezet voor advocaten in Azerbeidjaan, Bahrein, China, Colombia, de Filippijnen, Iran, Kirgizië, Mexico, Nepal, Rusland, Syrië, Thailand, Turkije, Vietnam, Wit Rusland en Zimbabwe.
Landenoverzicht
Bahrein 2011 was het jaar van de Arabische lente. Ook in Bahrein waren er grote protesten die leidden tot massale arrestaties. Vermoedelijk rond 600 mensen, waaronder mensenrechtenverdedigers, politiek leiders, vakbondslieden en artsen zijn opgepakt sinds februari 2011. L4L bereikte ook het bericht over de arrestatie van een advocaat, Mohamed Issa al-Tajer. Hij verdedigde meerdere betogers in de rechtszaal. Ook zijn arrestatie lijkt onderdeel te zijn van de grotere golf arrestaties die velen trof die op enige manier betrokken waren bij de vreedzame protesten in Bahrein. Het lijkt erop dat de overheid van Bahrein Mohamed alTajer moedwillig in zijn werk wil belemmeren. Lawyers for Lawyers organiseerde een schrijfactie voor Al-Tajer in april 2011, waarin op zijn invrijheidsstelling werd aangedrongen.
Cambodja Voor Cambodja geldt dat in 2011 vooral geïnvesteerd werd in het aanhalen van bestaande contacten en het leggen van nieuwe als bronnen van informatie. De politieke situatie is niet gewijzigd ten opzichte van eerdere berichten. Inmiddels is de president van de balie (Ky Tech) vervangen door Chiv Song Hak. Deze laatste is eveneens sterk gerelateerd aan het CPP regime, dat een sterke invloed heeft op het functioneren van de balie. Advocaten die oppositiepartijleden bijstaan (Sam Rainsy Party)kunnen onverminderd restricties van de balie verwachten.
China In 2011 werd het meerdere advocaten in China moeilijk gemaakt hun beroep in vrijheid te kunnen uitoefenen. L4L kwam in actie voor de advocaten Jiang Tianyong, Tang Jitian en Teng Biao. Zij waren op 16 februari 2011 bijeengekomen om te spreken over de situatie van hun collega, de blinde mensenrechtenadvocaat Chen Guangcheng. Guangcheng wordt, sinds hij begin september 2010 na vier jaar werd vrijgelaten uit de gevangenis, voortdurend in zijn huis in de gaten gehouden. Nadat hij een film liet publiceren waarin hij vanuit zijn huis vertelt over zijn leefomstandigheden werden hij en zijn vrouw ernstig mishandeld. Binnen drie dagen nadat de drie advocaten bijeen waren om te overleggen hoe ze Guangcheng konden helpen werden ze opgepakt. L4L heeft de Chinese autoriteiten daarom in een brief gevraagd openheid van zaken te geven, de advocaten vrij te laten en Guangcheng niet langer onder huisarrest te stellen. Op 7 april 2011 werden Ni Yulan en haar echtgenoot Dong Jiqin opgepakt door de politie in Peking. Ni Yulan werkte 18 jaar als advocaat in politiek gevoelige zaken, maar zette zich de laatste jaren met name in voor
3
mensen die hun huis kwijtraakten, onder meer vanwege de Olympische Spelen in 2008. Nadat ze de sloop van een huis had gefilmd werd ze opgepakt en zwaar mishandeld, waarbij haar knieën en voeten werden gebroken. Sindsdien zit ze in een rolstoel. Protest tegen die mishandeling leverde haar een jaar detentie op, en als gevolg van die strafvervolging raakte ze haar advocatenvergunning kwijt. Na een jaar in het gevang werd Ni Yulan, door haar continuerende strijd tegen de illegale onteigening en sloop van huizen nog 2 maal opgepakt en voortdurend lastiggevallen. Ondanks deze voortdurende pesterijen blijft ze een belangrijke rol spelen voor het mensenrechtenactivisme in China: ze heeft veel contact met mensenrechtenadvocaten en –activisten en publiceert over bedreigingen tegen hen. L4L organiseerde in mei 2011 een schrijfactie voor Ni Yulan en haar echtgenoot. Ni Yulan kreeg op 21 december 2011 de Mensenrechtentulp van het Ministerie van Buitenlandse zaken toegekend. De regering reikt deze prijs uit aan een persoon die uitzonderlijke moed heeft getoond bij het beschermen en bevorderen van de mensenrechten in zijn of haar land. Omdat Ni Yulan in afwachting was van haar proces en op dat moment in hechtenis zat, zou haar dochter de prijs namens haar in ontvangst nemen. Helaas werd ook zij verhinderd door de Chinese autoriteiten af te reizen naar Nederland om de Tulp in ontvangst te nemen.
Colombia In 2011 organiseerde L4L een schrijfactie voor vijf advocaten die slachtoffers van buitengerechtelijke executies in Colombia bijstaan. Na behandeling van deze zaken werden zij zelf het doelwit van bedreigingen. In januari 2011 organiseerde L4L een schrijfactie voor Leonardo Jaimes Marín en William Cristancho Duarte (foto).
Leonardo Jaimes Marín staat familieleden bij van drie mannen die op 28 maart 2008 zijn verdwenen. Volgens de familieleden zijn de mannen op bevel van het leger vermoord. De moorden zouden door tien militairen zijn uitgevoerd. In het kader van de rechtszaken tegen deze militairen is Leonardo Jaimes Martín op 13 oktober 2010 aangesproken door een man die vertelde dat een bevel was uitgevaardigd om hem en de familieleden van de slachtoffers om te brengen. Dit bevel zou afkomstig zijn van één van de superieuren van de vervolgde militairen. William Cristancho Duarte werkt onder meer in de zaken van twee lokale boeren die zijn vermoord tijdens een militaire operatie in 2007. Aanvankelijk werd gedaan alsof de twee mannen leden waren van de guerrilla en in een gevecht waren gedood. Op 26 oktober 2010 werd William Cristancho bedreigd, kort na het bijwonen van een hoorzitting met rechterlijke ambtenaren waar over de zaak en de eventuele arrestatie van mogelijke betrokkenen bij de moorden werd gesproken. Bovendien zijn op 10 december 2010 twee kogels op zijn auto afgeschoten. Op 23 maart 2011 werd voor de Mensenrechtenraad in Genève de landenrapportage over de mensenrechtensituatie in Colombia gepresenteerd en besproken. L4L was aanwezig om namens Lawyers Rights Watch Canada en de International Commission of Jurists een verklaring af te leggen. In juni 2011 bereikte L4L helaas opnieuw berichten over Colombiaanse advocaten die ernstig werden bedreigd. Het betrof hier Alexander Montaña en Sofía Lopez van Justicia y Dignidad en Julio César Rosero, een advocaat die werkt voor de organisatie Movice. Justicia y Dignidad is een samenwerkingsverband tussen Alexander Montaña en Sofía Lopez. Zij zijn in 2010 in het zuidwesten van Colombia begonnen met het helpen van
4
slachtoffers van het gewapende conflict in Colombia dat nu al 25 jaar duurt. Zij staan onder andere nabestaanden bij van slachtoffers van buitengerechtelijke moorden door paramilitaire groepen, helpen personen die van hun land zijn verdreven om dit weer terug te krijgen en houden zich bezig met het onderzoek van het Internationaal Strafhof naar misdaden van de Colombiaanse staat. Ook vragen zij beschermingsmaatregelen aan voor mensenrechtenactivisten bij de InterAmerikaanse Commissie voor Mensenrechten. Vanwege deze werkzaamheden werden zij zeer regelmatig het slachtoffer van bedreigingen. Per sms en e-mail werden zij met de dood bedreigd. Ook werden zij achtervolgd en bezochten verdachte personen het huis van Sofía Lopez. Hun telefoons werden afgeluisterd. Julio César Rosero werd in juni 2011 bedreigd omdat hij nabestaanden van slachtoffers van buitengerechtelijke moorden bijstaat namens de stichting Movice. Vanwege het proces tegen acht verdachten van de moord op drie personen waaronder de echtgenoot van een van de medewerksters van Movice (Jenny Torres), heeft Julio César Rosero begin juni 2011 een sms bericht en twee e-mails ontvangen waarin doodsbedreigingen werden geuit tegen hem en zijn familie. Ook voor hen organiseerde L4L in juni 2011 een schrijfactie. Op 15 juli 2011 heeft L4L het rapport over de tweede “Caravana Internacional de Juristas”, waaraan zij in augustus 2010 deelnam, aangeboden aan een vertegenwoordiger van de Colombiaanse ambassade in Den Haag. In een open gesprek heeft L4L haar zorgen over de voortdurende bedreigingen van advocaten en het openlijk stigmatiseren van rechters en advocaten overgebracht aan de Colombiaanse autoriteiten.
Filippijnen Op 30 juni 2010 volgde Benigno Aquino III Arroyo op als president. President Aquino beloofde buitengerechtelijke moorden en gedwongen verdwijningen niet te tolereren en het hervormen en versterken van het rechtsstelsel tot prioriteit te maken. Een groot probleem zijn de buitengerechtelijke moorden, waarvan ook advocaten het slachtoffer werden. In 2011 liet President Aquino nogmaals weten dat de overheid ‘overuren’ maakt om nieuwe mensenrechten schendingen tegen te gaan en eerdere schendingen te vervolgen. De regering van president Aquino heeft deze ambities vooralsnog niet waar kunnen maken. L4L heeft de lidstaten van de Verenigde Staten van informatie voorzien voor de Universal Periodic Review (UPR) van de Filippijnen bij de United Nations Human Rights Council. De situatie voor mensenrechten advocaten in de Filippijnen laat nog steeds te wensen over. L4L was in staat gedetailleerde aanbevelingen te doen, mede door de kennis die wij hebben opgedaan op de International Verification and Fact Finding Missions (IVFFM) in de Filippijnen, die waar L4L in 2006 en 2008 aan deelnam. De daadwerkelijke review van de Filippijnen heeft plaatsgevonden in mei 2012.
Iran De situatie van mensenrechtenadvocaten in Iran is in 2011 opnieuw sterk verslechterd. Vreedzame demonstraties in februari, maart, april en september zijn bruut onderbroken door de veiligheidsdiensten van Iran. Midden april zou de veiligheidsdienst vele protesterende mensen hebben neergeschoten. Er was een scherpe toename in het gebruik van de doodstraf. In juli 2011 liet de Iraanse overheid weten dat zij niet wilden samenwerken met, of een bezoek wilden toestaan, van de Verenigde Naties Speciaal Rapporteur voor Iran, die
5
speciaal voor de verslechterende mensenrechtensituatie in Iran is aangesteld. De overheid ging door mensenrechtenverdedigers, en vooral mensenrechtenadvocaten te arresteren.
zijn er documenten, cd’s en een laptop in beslag genomen. Soltani is overgebracht naar de Evin Prison. In 2012 werd duidelijk dat hij veroordeeld is tot een gevangenis van 18 jaar. Het DHRC is inmiddels gesloten.
Op 27 juni 2011 organiseerde het Iran Comité een bijeenkomst in het kader van de VN internationale dag tegen marteling in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. L4L nam deel aan het panel. De bijeenkomst was er op gericht het Nederlandse publiek en beleidsmakers te informeren hoe effectief een halt te roepen aan de Iraanse mensenrechtenschendingen vanuit internationaal, Europees, Nederlands en civil society perspectief.
In november 2011 sprak L4L met Iraanse Nobelprijswinnaar voor de Vrede Shirin Ebadi. Ebadi, tevens één van de oprichtsters van het DHRC, ontvluchtte Iran in 2009. In Nederland ging zij onder andere in gesprek met minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken. Shirin Ebadi gaf tijdens het gesprek aan dat minstens 42 advocaten sinds juni 2009 vervolgd zijn door de overheid.
In september 2011 organiseerde L4L een schrijfactie drie Iraanse advocaten. Nasrin Sotoudeh trad op als advocaat voor mensenrechten-verdedigers en ter dood veroordeelde minderjarigen. Eind augustus werd haar kantoor doorzocht en werden verschillende documenten en een pc meegenomen. Een week later moest ze zich melden in de Evin gevangenis, waar ze werd ondervraagd en uiteindelijk gearresteerd. Ze ging driemaal in hongerstaking, in oktober, november en december 2010. Haar proces begon in november 2010 en eindigde in september 2011 met de veroordeling tot 11 jaar gevangenisstraf en bovendien een werk- en reisverbod van 20 jaar. Onderzoeken van de openbaar aanklagers richtten zich in 2011 ook op de oprichters van het Defenders of Human Rights Center (DHRC). Mohamed Seifzadeh werd eind oktober 2010 tot een gevangenisstraf van 9 jaar veroordeeld. Bovendien mag hij gedurende 10 jaar zijn beroep niet uitvoeren. Abdolfattah Soltani, prominent mensenrechten advocaat en tevens oprichter van het DHRC is op 10 september 2011 gearresteerd. Diezelfde dag werd Soltani’s huis en kantoor doorzocht door de politie, en
L4L overlegt regelmatig met andere NGO´s over welke strategie gevolgd moeten worden om de advocaten in Iran te helpen.
Kirgizië In 2011 bleef Kirgizië worstelen met de gevolgen van de uitbraak van geweld in juni 2010, tussen de etnische Kirgizen en Oezbeken in het land. Tijdens deze uitbraak kwamen meer dan 400 mensen om te leven. In 2011 vonden duizenden strafrechtelijke onderzoeken plaats naar deze uitbraak. Tatiana Tomina is als advocaat verbonden aan het Human Rights Advocacy Center in Osh en verdedigt onder meer een etnische Oezbeek die het slachtoffer werd van overheidsgeweld in 2010. Tomina werd het slachtoffer van dreigementen en verbaal en fysiek geweld. In 2011 is zij ten minste vier keer fysiek bejegend, waaronder in de rechtszaal, waarbij de meest recente incidenten begin augustus 2011 hebben plaatsgevonden. Noch de politie, noch de rechter hebben, hoewel zij getuige waren van zowel het verbale als fysieke geweld, adequaat gereageerd. L4L riep de Kirgizische autoriteiten op om de veiligheid van Tomina te garanderen.
6
Mexico
Rusland
Op 11 januari 2011 heeft Alba Cruz Ramos opnieuw bedreigingen ontvangen in verband met haar werk als advocate van slachtoffers van martelingen in gevangenissen en van betrokkenen bij de grote opstand in Oaxaca in 2006. Door het werk van Alba zijn in de provincie Oaxaca vele politieke gevangenen vrijgekomen. Het Mexicaanse hooggerechtshof oordeelde, in een zaak aangespannen door Alba en haar collega’s van het “Comité 25 Noviembre”, dat de gouverneur van Oaxaca en acht anderen verantwoordelijk moeten worden gehouden voor ondermeer martelingen van die gevangenen. Na dit oordeel is echter geen vervolging gestart. Vanwege haar werk worden Alba en haar familie constant en ernstig bedreigd. De Inter-American Commission on Human Rights heeft de Mexicaanse staat opgedragen beschermende maatregelen te nemen. Desondanks hebben de Mexicaanse autoriteiten dit nagelaten en was Alba in 2011 opnieuw het slachtoffer van bedreigingen. L4L riep de Mexicaanse autoriteiten door middel van een schrijfactie op in te grijpen en de veiligheid van Alba te garanderen.
Ondanks Kremlin’s herhaalde verklaringen over het belang van goede werkomstandigheden voor NGO’s, blijven mensenrechtenverdedigers in 2011 onderwerp van intimidatie en fysieke aanvallen.
Nepal Eind januari 2011 vond in Genève de tiende sessie van de werkgroep Universal Periodic Review (UPR) van de Mensenrechtenraad van de VN plaats. Één van de landen waar over vergaderd werd was Nepal. Op 25 januari 2011 heeft vrijwilliger Marnix de Planque namens L4L de plenaire vergadering van de Mensenrechtenraad bijgewoond waarin de resultaten van de UPR zijn besproken. Nepal heeft naar aanleiding van de UPR toegezegd concrete maatregelen te zullen nemen om de veiligheid van mensenrechtenverdedigers, waaronder advocaten, te verbeteren.
L4L zette zich in voor Sapiyat Magomedova, een strafrechtadvocaat die zich inzet voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen die naar verluidt zijn begaan door rechtshandhavers in Dagestan. Op 17 juni 2010 werd Sapiyat Magomedova zelf slachtoffer. Toen zij een cliënt wilde bezoeken die vast zat op het politiebureau in Khasavyrt werd zij door een aantal politiemensen tegengehouden en met fysiek geweld uit het bureau verwijderd. In juli 2010 diende ze een officiële aanklacht in tegen de politie. Herhaaldelijk is er druk uitgeoefend op Sapiyat Magomedova om haar aanklacht in te trekken, onder dreiging van een strafrechtelijke vervolging jegens haarzelf. Na het herhaaldelijk weigeren van het intrekken van haar aanklacht, werd Sapiyat Magomedova in augustus 2011 zelf aangeklaagd voor het vermeende ‘gebruik van geweld’ en het ‘publiekelijk beledigen van staatsvertegenwoordigers in functie’. L4L riep de autoriteiten in Dagestan door middel van een schrijfactie op een onafhankelijk en onpartijdig proces voor Magomedova te waarborgen.
Syrië Ook Syrië werd onderwerp van de Arabische lente. Midden maart 2011 ontstonden er grootschalige protesten tegen het overheidsregime onder leiding van President Assad. De veiligheidsdiensten bestreden deze protesten met brute kracht. Ruim 5000 mensen zouden zijn gedood.
7
In januari 2011 heeft L4L een schrijfactie opgezet voor Radeef Moustafa. In navolging hiervan zijn in februari 2011 afgevaardigden van L4L naar Syrië geweest. Zij zouden namens L4L en de Amsterdamse en Nederlandse Orde van Advocaten in Aleppo disciplinaire zittingen tegen Radeef Moustafa en Abdel-Rahman Najjar bijwonen. Moustafa, gearresteerd in december 2010, liep kans levenslang van het tableau te worden geschrapt omdat hij – zonder toestemming van de orde van advocaten – leiding gaf aan een mensenrechtenorganisatie (Al-Rased) en over mensenrechtenschendingen publiceert. Ook Najjar hing een schrapping boven het hoofd, omdat hij politieke activisten verdedigde en opkwam voor de rechten van de Koerdische minderheid in het land. De zittingen werden ter plekke uitgesteld tot respectievelijk 2 april en 20 maart 2011, naar ieders overtuiging door de aanwezigheid van de internationale waarnemers. De disciplinaire procedure tegen Radeef Moustafa op 2 april 2011 leidde enkel tot een waarschuwing aan zijn adres. L4L kon voor deze zitting geen waarnemers sturen maar liet door middel van een brief aan de orde van advocaten in Aleppo weten de zaak nauwlettend te volgen. In 2011 kon L4L twee Syrische advocaten, Haitham al-Maleh en Muhanad al-Hasani, in Nederland ontvangen die vervroegd uit de gevangenis waren vrijgelaten. Haitham al-Maleh was op 14 oktober 2009 gearresteerd nadat hij een interview had gegeven waarin hij de voortdurende onderdrukking van vrijheid van meningsuiting in Syrië bekritiseerde. Op 4 juli 2010 werd hij, op 80-jarige leeftijd, veroordeeld tot een gevangenisstraf van 3 jaar, vanwege het ‘verspreiden van valse informatie’, ‘het verzwakken van het nationale sentiment’ en ‘het lasteren van een overheidsinstelling’. Op 8 maart 2011 werd Haitham al-Maleh na anderhalf jaar vrijgelaten uit de gevangenis maar is meteen
ondergedoken. Eind juli 2011 werd zijn reisverbod opgeheven. Al-Maleh bezocht Nederland in augustus 2011. Op 5 augustus 2011 bezocht hij, samen met L4L, het Internationaal Strafhof in Den Haag, en een week later werd hij ontvangen door Minister Rosenthal van Buitenlandse Zaken. Al-Maleh sprak via Skype tijdens een interview door Jan Loorbach, de landelijke deken, ook honderden Nederlandse advocaten toe op het Jaarcongres van de Nederlandse Advocaten Orde. Ook Muhanad Al Hasani was op 23 juni 2010 veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf voor delicten als het verspreiden van informatie die het nationale sentiment verzwakt en het verspreiden van valse informatie over Syrië in het buitenland. Bovendien startte de plaatselijke Orde een procedure om hem voor het leven van het advocatentableau te schrappen. Op 3 juni 2011 werd hij vrijgelaten, maar sindsdien heeft hij zijn werk nog niet weer kunnen oppakken vanwege een disciplinaire procedure tegen hem. In dat verband stuurde L4L samen met Lawyers’ Rights Watch Canada (LRWC) een brief aan de Syrische Orde in juli 2011, om hen op te roepen zich aan het beleid van de autoriteiten, die hem amnestie verleenden, te conformeren en de disciplinaire procedure te staken. Na zijn vrijlating is Al Hasani Syrië ontvlucht. In oktober 2011 bracht hij een bezoek aan Nederland. Op 22 oktober 2010 werd de Amsterdamse Dekenprijs toegekend aan Al Hasani, die deze niet zelf kon ophalen omdat hij in gevangenschap zat. In de aanwezigheid van de Amsterdamse deken is in oktober 2011 alsnog gevierd dat Al Hasani deze onderscheiding mocht ontvangen. Tijdens zijn bezoek heeft Al Hasani de Nederlandse mensenrechten ambassadeur en het ministerie van Buitenlandse zaken bezocht, om aandacht te vragen voor de schrijnende situatie van onder andere mensenrechten advocaten in Syrië. L4L had
8
deze bezoeken voor hem geregeld en heeft Al Hasani hierin bijgestaan. In november 2011 nam L4L deel aan een bijeenkomst over Syrië van European Mediterranean Human Rights Network in Parijs. Daar ontmoetten wij wederom Muhanad al Hasani en voor het eerst na het bijwonen van de zitting in februari ook Radeef Moustafa.
Thailand Op 12 maart 2011 was de Thaise mensenrechtenadvocaat Somchai Neelapaijit zeven jaar vermist. Neelapaijit verdween op 12 maart 2004, een dag nadat hij de politie openlijk had beschuldigd van marteling van zijn cliënten, die in hechtenis zaten. Sindsdien is niets van hem vernomen. Ondanks druk van Neelapaijit’s familie, de Thaise samenleving en de internationale gemeenschap zijn de verantwoordelijken nog steeds niet gestraft. L4L vroeg aandacht voor zijn zaak door middel van een artikel op de L4L-website.
advocatenkantoren doorzocht. Zeventig mensen, waaronder 47 advocaten werden bij deze doorzoekingen gearresteerd. Zesendertig van hun werden eind november nog steeds in detentie gehouden. Daarnaast werden een onbekend aantal dossiers in beslag genomen, ondanks de protesten die geuit werden door de advocaten die bij de doorzoekingen aanwezig waren. De doorzoekingen en de arrestaties zouden zijn uitgevoerd in het kader van de Kurdish Communities Union of KCK zaak, een zeer controversiële zaak die in verschillende steden in Turkije plaatsvindt sinds oktober 2010. Democratisch gekozen burgemeesters, gemeenteraadsleden en lokale leden van de BDP partij, evenals individuen die openlijk de Koerdische culturele en politieke rechten gepromoot hebben zijn onder degenen die zijn gearresteerd. Zij worden beschuldigd van het lid zijn van een illegale organisatie, het verspreiden van terroristische propaganda en daarmee het ondermijnen van de eenheid van de staat. L4L heeft voor deze advocaten in november 2011 een schrijfactie georganiseerd.
Vietnam
Turkije In het kader van de Arabische lente heeft de Justice and Development party (AKP) in 2011 beloofd onder andere hervormingen door te voeren die de Koerdische minderheden meer rechten zouden toekennen. Helaas is het aantal mensenrechtenschendingen in Turkije niet geslonken. De overheid heeft sinds 2005 geen prioriteit meer gegeven aan mensenrechten hervormingen, en het recht op vrijheid van meningsuiting en het recht op vrijheid van vereniging zijn ernstig geschaad door de voortdurende vervolging en in het gevang plaatsen van advocaten, journalisten, schrijvers en honderden Koerdische politiek activisten. Op 22 november 2011 hebben honderden politie agenten op illegale wijze verschillende
De Vietnamese advocaat en activist Cù Huy Hà Vũ is op 4 april 2011 veroordeeld tot 7 jaar gevangenisstraf en 3 jaar huisarrest. Hem was “propaganda tegen het de Socialistische Republiek van Vietnam” onder artikel 88 van het strafboek ten laste gelegd. Die propaganda zou hij hebben geuit tijdens interviews met buitenlandse media. In die interviews riep hij op tot democratische hervormingen in Vietnam en de invoering van een meerpartijensysteem. L4L organiseerde een schrijfactie om de autoriteiten erop te wijzen dat de veroordeling en huisarresten in strijd zijn met internationaal erkende rechten en de ambitie van de regering
9
om het respect voor mensenrechten te vergroten.
Wit-Rusland De verkiezingen in december 2010 in WitRusland resulteerden in een overwinning voor Alyaksandr Lukasheko. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) stelde na een onderzoek dat de verkiezingen oneerlijk verlopen zijn, en verpletterde daarmee de hoop die er in WitRusland heerste op democratische vooruitgang. In de eerste maanden van 2011 startten de Wit-Russische autoriteiten een intimidatiecampagne, gericht op mensenrechtenactivisten, politieke activisten, journalisten en advocaten. Ernstige beperkingen op de vrijheid van vereniging, vergadering, en de media worden in stand gehouden en het niveau van de repressie is ongekend. Twee advocaten verbonden aan de Minsk City Lawyers' Association werden in 2011 onder druk gezet door het Wit-Russische Ministerie van Justitie. Ze verdedigden betogers die waren opgepakt na een demonstratie op 19 december 2010. Pavel Sapelka ontving een brief waarin stond dat hij van het tableau kon worden geschrapt, omdat hij publiekelijk zijn zorgen had geuit over de gezondheidstoestand van zijn cliënt. Tamara Sidenko die één van de betogers, presidentskandidaat Uladzimir Nyaklyayeu, verdedigde, had weken lang geen toegang tot haar cliënt in de gevangenis. Het Belarusian Helsinki Committee (BHC) heeft in 2011 de Speciaal Rapporteur voor de Onafhankelijkheid van Rechters en Advocaten, Gabriela Knaul, geïnformeerd over het bovenstaande. Daarop ontving het BHC een officiële waarschuwing van het Wit-Russische ministerie van Justitie voor het in diskrediet brengen van het justitiële apparaat.
schrijfactie werd Pavel Sapelka in maart 2011 door de balie van Minsk van het tableau geschrapt. In februari 2011 had de balie zijn collega’s Aleg Ageev, Tatiana Ageeva, Vladzimir Toutsik en Tamara Garaeva dezelfde maatregel opgelegd. Er is geopperd dat het Ministerie van Justitie er meerdere keren bij de balie van Minsk op heeft aangedrongen om disciplinaire procedures tegen verschillende advocaten te voeren. Op 21 november vond er een seminar plaats dat geheel in het teken stond van de Basic Principles on the Role of Lawyers. Op uitnodiging van L4L hebben bij die gelegenheid Hary Pahaniaila en Aleh Volchek (foto) verteld over hun ervaringen als mensenrechtenadvocaat in Wit-Rusland.
Zimbabwe Ook in 2011 liet de mensenrechtensituatie in Zimbabwe te wensen over. Sinds januari 2011 zijn de intimidatie en arbitraire arrestaties jegens mensenrechten verdedigers geïntensifieerd. Op 15 april 2011 vond in Amsterdam de uitreiking van de eerste Lawyers for Lawyers Award plaats. De Zimbabwaanse mensenrechtenadvocaat Alec Muchadehama ontving deze prijs voor zijn “doorzettingsvermogen” en “uitzonderlijke moed”, aldus het juryrapport. Voor meer informatie over de award, zie ‘Inleiding’.
Om die reden organiseerde L4L in februari 2011 een schrijfactie. Ondanks deze
10
III WORKSHOPS EN SEMINARS Jaarcongres NOvA Tijdens het jaarcongres van de Nederlandse Orde van Advocaten op 23 september 2011 sprak Zimbabwaanse mensenrechtenadvocaat Alec Muchadehama over zijn werk in Zimbabwe aan de hand van het hoofdthema van het jaarcongres, 'Ethische dilemma's, grenzeloos'. In een tweegesprek met L4L-voorzitter Phon van den Biesen sprak Muchadehama over de advocatuur in Zimbabwe en daarnaast ook over de uitoefening van het vak in tijden van crisis en ernstige overheidsoppressie. Onderwerpen die aan de orde kwam waren de ‘law society’, de Orde van Advocaten in Zimbabwe, en de rol als advocaat in Zimbabwe aan de hand van de Basic Principles on the Role of Lawyers. Tijdens het congres werden de positieve effecten van de Award, die Muchadehama in april had ontvangen, op zijn werkomstandigheden in Zimbabwe uitgelicht. Muchadehama: “Het ontvangen van de L4LAward was een droom die uitkwam, ik ben zo dankbaar. De effecten van het ontvangen van deze Award merk ik nog steeds, en zijn zelfs dezer dagen nog van kracht”. Als gevolg van het verkrijgen van de Award heeft Muchadehama veel media aandacht in Zimbabwe gekregen en is de mensenrechten situatie in Zimbabwe op de agenda gezet. Door de vele (internationale) aandacht én het feit dat Muchadehama internationale onderscheiding heeft verkregen, is Muchadehama’s aanzien enorm vergroot en daarmee ook het respect dat hij ondervindt van de zijde van rechters en van het Openbaar Ministerie en de politie. Muchadehama stelt dat niet alleen zijn aanzien groter is, maar ook het respect voor de andere Human Rights Lawyers binnen de Zimbabwaanse
samenleving. Commerciële cliënten die Muchadehama over de jaren was kwijtgeraakt, komen langzaam weer terug naar zijn praktijk, nu zij door de prijs hun vertrouwen in hem herwonnen hebben. De onderdrukking en gevaren voor mensenrechten advocaten in Zimbabwe zijn nog steeds groot, maar Muchadehama vertelde dat hij door gaat met zijn werkzaamheden en niet zal vluchten. Doordat Muchadehama internationaal gevolgd wordt door verschillende organisaties zoals L4L, loopt hij minder gevaar om opgepakt te worden.
L4L Basic Principles Event Op 21 november 2011 is een Basic Principles Event door L4L georganiseerd, in samenwerking met De Brauw Blackstone Westbroek. Dit seminar stond geheel in het teken van de ‘Basic Principles on the Role of Lawyers’, een document van de Verenigde Naties waarin de kernwaarden voor de onafhankelijke advocatuur zijn beschreven. Advocaten moeten hun beroep onafhankelijk en in vrijheid kunnen uitoefenen, is de strekking van de ‘Basic Principles on the Role of Lawyers'. In strijd met deze Basic Principles worden wereldwijd nog altijd advocaten belemmerd in hun beroepsuitoefening.
Database Basic Principles Informatie over de Basic Principles, waaronder literatuur en rechtspraak, is versplinterd en niet gemakkelijk toegankelijk. Lawyers for Lawyers wilde dit veranderen en heeft daartoe in samenwerking met advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek een Basic Principles-database opgezet. Die bevat ruim 500 documenten waarin wordt verwezen naar de Basic Principles, zoals documenten van de VN, speciale rapporteurs, nongouvernementele organisaties, (regionale)
11
rechterlijke instanties et cetera. L4L hoopt dat de beschikbaarheid van deze informatie zal bijdragen aan het verhogen van de juridische status en de bekendheid van de Basic Principles. Tijdens de seminar op 21 november werd de databank gepresenteerd. Bij die gelegenheid spraken Hary Pahaniaila en Aleh Volchek over hun ervaringen als mensenrechtenadvocaat in Wit-Rusland. Pahaniaila is medeoprichter van de WitRussische Unie van Advocaten. Sinds 1998 is zijn advocatenlicentie ingetrokken. Ook Volchek, die juridische bijstand biedt aan mensen die in nood verkeren door toedoen van de overheid, wordt in de uitoefening van zijn werk belemmerd.
Overig Op 27 juni organiseerde het Iran Comité een bijeenkomst in het kader van de VN internationale dag tegen marteling in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. L4Lvoorzitter Phon van den Biesen nam er deel aan het panel, net als Professor Cees Flinterman (lid mensenrechtencomité VN) en Kamerlid Frans Timmermans (PvdA). Volgens de site van het Iran comité was de bijeenkomst er op gericht het Nederlandse publiek en beleidsmakers te informeren hoe effectief een halt te roepen aan de Iraanse mensenrechtenschendingen vanuit internationaal, Europees, Nederlands en civil society perspectief.
IV OVERIGE ACTIVITEITEN Boek ‘Building on Basic Principles, 25 years Lawyers for Lawyers’ L4L heeft in samenwerking met het Nederlands Juristen Committee voor de Mensenrechten (NJCM) het boek ‘Building on Basic Principles, 25 years Lawyers for Lawyers’ uitgegeven. L4L heeft zich tot doel gesteld om de effectiviteit van de Basic
Principles te vergroten, onder meer door te onderzoeken of er een hogere juridische status aan de Basic Principles gegeven kan worden. Hiertoe zijn deskundigen van o.a. de International Commission of Jurists, de Speciaal Rapporteur voor de Onafhankelijkheid van Rechters en Advocaten, het Human Rights Institute van de International Bar Association (HRI IBA) gevraagd een bijdrage te leveren. De resultaten van de expert meeting tijdens het 25-jarig jubileum zijn gebundeld in een boekje “Building on Basic Principles´. L4L hoopt dat dit boek steun en inspiratie kan bieden voor onze collega’s, waarvan te veel nog steeds hun positie, inkomen, gezondheid en dat van hun families riskeren door het uitoefenen van hun beroepsactiviteiten als advocaat. L4L hoopt ook dat de inhoud van dit boek advocaten en academici zal inspireren tot het verder ontwikkelen van de rechtstaat in het beschermen van de onafhankelijkheid van de advocatuur. Het boek werd op 21 november 2011, tijdens de ‘Basic Principles Event’ gepresenteerd.
Vrijwilligersbijeenkomsten In 2011 heeft L4L opnieuw een bijeenkomst voor de L4L-vrijwilligers georganiseerd. Het betrof een United Nations Human Rights Machinery Training ,die op 10 oktober 2011 in samenwerking met stichting Opleiding Advocaten Amsterdam is gegeven. De cursus is ontwikkeld door de Sollicitors International Human Rights Group (SIHRG) en al meerdere malen aan Britse advocaten gegeven. Wegens groot succes in Engeland besloot L4L deze cursus naar Nederland te halen voor de advocaten die zich actief inzetten voor L4L. De cursus werd gegeven door Professor Nazila Ghanea, die speciaal uit Londen was overgekomen.
12
De cursus bood een breed overzicht van de UN charter Based Bodies, de speciale procedures onder de UN en de UN treaty bodies. De training was een combinatie van een lezing en groepsopdrachten. Door middel van deze cursus konden vrijwilligers meer kennis opdoen over de United Nations Human Rights Machinery, welke hen zou kunnen helpen met hun werkzaamheden voor L4L. De cursus was een succes; Nazila Ghanea wist op een zeer heldere en aansprekende manier te vertellen, en de cursus werd door de vrijwilligers zeer positief gewaardeerd. Doel van de vrijwilligersbijeenkomsten is om informatie uit te wisselen en vrijwilligers verder te betrekken bij focusgroepen. Deze focusgroepen monitoren de situatie van advocaten in bepaalde landen onder meer door contacten te onderhouden en zelf actief op zoek te gaan naar informatie. Ook ondersteunen zij concrete acties voor advocaten. In 2011 waren de volgende focusgroepen actief: China, Midden- en ZuidAmerika, Noord Afrika, Zimbabwe, Filippijnen, Iran, Syrië, Libanon, Nepal, Pakistan/Sri Lanka, Zuid Oost Azië, en Eurazië. Aan elke focusgroep is een bestuurslid gekoppeld. Op die wijze kan het L4L-werk beter worden verdeeld en de toenemende hoeveelheid informatie beter worden verwerkt. Daarnaast zijn vrijwilligers onder meer actief betrokken bij het onderhouden van de website en het vertalen van bijdragen daarvoor.
Financiële steun medisch behandeling De Azerbeidjaanse advocaat Isakhan Ashurov verdedigt vooral mensen die zich kritisch uitlaten over het bewind van president Ilham Aliyev. Hij neemt zaken aan die door andere advocaten worden geweigerd. In 2010 werd bij hem darmkanker geconstateerd. Hij werd in mei 2011 geopereerd in Duitsland, en zijn artsen adviseerden een vervolg- behandeling in de
VS. De kosten daarvan bedroegen 29.000 dollar, die Ashurov onmogelijk zelf kon opbrengen. L4L deed een oproep om Ashurov financieel te ondersteunen. In totaal werd er € 3.750-, ingezameld voor de behandeling van Ashurov.
V ADVOCATEN VOOR ADVOCATEN (L4L) Achtergrond Advocaten voor Advocaten (L4L) is een onafhankelijke Nederlandse stichting met de status van Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). In 1986 werd L4L opgericht op initiatief van de Beroepsgroep Juristen van Amnesty International Nederland met steun van de Nederlandse Orde van Advocaten, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM), en het Studie- en Informatie-centrum Mensenrechten (SIM). Doelstelling In overeenstemming met het internationale recht en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, de Basic Principles on the Role of Lawyers en de Declaration on Human Rights Defenders van de Verenigde Naties, zet L4L zich er voor in dat advocaten hun beroep in vrijheid en onafhankelijk kunnen uitoefenen. Werkwijze L4L verleent financiële, morele en juridische bijstand aan onderdrukte advocaten en advocatenorganisaties. Wij doen dit onder meer door de positie van bedreigde advocaten wereldwijd onder de aandacht te brengen van nationale en internationale juridische en politieke instellingen civil society organisaties en de betrokken autoriteiten van het land waar de advocaat zich bevindt. Daarbij benadrukken wij met name het belang van naleving van de Basic Principles on the Role of Lawyers. Ook organiseren wij fact finding- of proceswaarnemingsmissies en schrijfacties. In voorkomende gevallen mobiliseren wij advocaten om onderdrukte advocaten in rechte bij te staan. Wij proberen onze steun zo
13
veel mogelijk aan de specifieke behoefte(n) van de desbetreffende advocaat of advocatenorganisaties aan te passen. Daarnaast organiseren of nemen wij deel aan workshops, seminars en conferenties over de positie van bedreigde en belemmerde advocaten of ondersteunen wij de organisatie daarvan. Ook verzorgen wij een vaste column in het ‘Advocatenblad’, en publicaties in andere periodieken van de advocatuur in Nederland. Organisatie L4L heeft een bestuur dat bestaat uit (voormalige) advocaten en mensenrechtenspecialisten. De dagelijkse leiding is in handen van een directeur. Regio's die aandacht behoeven worden gemonitord door groepen vrijwilligers, die in overleg met het bestuur actie kunnen ondernemen. Verder schakelt L4L waar nodig werkstudenten in. Financiën L4L heeft als stichting geen leden. Voor onze inkomsten zijn wij volledig afhankelijk van giften. Onze donateurs zijn voor het merendeel individuele advocaten, advocatenkantoren en advocatenorganisaties.
VI BESTUUR In 2011 bestond het bestuur van L4L uit de volgende leden: Mr. Phon van den Biesen, Van den Biesen Boesveld Advocaten, voorzitter; Mr. Joost Italianer, NautaDutilh, secretaris; Mr. Judith Lichtenberg, voormalig advocaat; Mr. Irma van den Berg, Six Advocaten; Mr. Marina Brilman, de Brauw Blackstone; Mr. Ed van Liere, Simmons&Simmons, penningmeester; Mr. Adrie van de Streek is werkzaam als directeur van L4L. In 2011 vonden tien bestuursvergaderingen plaats, respectievelijk op 21 januari, 25 februari, 1 april, 13 mei, 17 juni, 11 juli, 2 september, 7 oktober, 11 november en op 16 december 2011.
VII CONTACTEN/SAMEN-‐ WERKING MET ANDERE ORGANISATIES In 2011 heeft L4L onder meer samengewerkt en/of contacten onderhouden met vertegenwoordigers van Buitenlandse Zaken waaronder de Mensenrechtenambassadeur, verschillende parlementsleden, de Nederlandse Orde van Advocaten, lokale Ordes van Advocaten waaronder de Amsterdamse Orde, de Human Rights Institute van de International Bar Association en vele andere nationale en internationale politieke en juridische instellingen en mensenrechtenorganisaties, zoals Amnesty International, de International Commission of Jurists, Lawyers Rights Watch Canada, de Europese Unie en de Verenigde Naties. Gedurende 2011 heeft L4L diverse besprekingen gehad met mevrouw Gabriela Knaul, de VN Speciaal Rapporteur voor de Onafhankelijkheid van Rechters en Advocaten. L4L heeft haar in die besprekingen en door middel van brieven ingelicht over bedreigingen van advocaten.
VIII PUBLICATIES In 2011 heeft L4L dertien maal de digitale Nieuwsflits met het laatste nieuws en informatie over actuele activiteiten van L4L verzonden. Geïnteresseerden kunnen zich via de website aanmelden. L4L heeft in het ‘Advocatenblad’ een vaste column. Meestal staat daarin een bedreigde advocaat centraal, die onze steun op dat moment extra hard nodig heeft. Tatiana Scheltema (freelance journalist) schrijft deze columns voor L4L. In 2011 zijn de volgende columns verschenen, die ook te lezen zijn op onze website:
14
Advocatenblad 1. ‘Twee Colombiaanse advocaten bedreigd’ 2. “Ze kunnen niet iedereen arresteren” 3. ‘Pottenkijkers niet welkom in Syrië’ 4. ‘China pakt mensenrechtenadvocaten hard aan’ 5. ‘Ongewild in de spotlights’ 6. “Betrokkenheid hangt af van de situatie waarin je verkeerd” 7. ‘Oog in oog met echte helden’ 8. ‘Verankering van de mensenrechten is afhankelijk van politieke wil’ 9. “Het is een probleem. Iedereen kan mij aanvallen” 10. ‘Advocaat mishandeld tijdens huisarrest’ 11. ‘IBA dreigt Syrische Orde’ 12. ‘Al Maleh: “Als je een kat in een hoek drijft, zal hij je krabben” 13. ‘Wit-Russische advocaten onder druk’ 14. ‘Belang van mensenrechten onmeetbaar: lastig financieren’ 15. ‘Syrië: Ordes voeren druk op ‘ Amsterdams Balie Bulletin - ‘Stevige onderdrukking Iraanse oppositie raakt ook advocaten’ (maart 2011) - Jubileumcongres Advocaten voor Advocaten (juni 2011) - ‘Haitham al Maleh spreekt met aanklager ICC en minister Rosenthal’ (september 2011) - Het gevaar van Staatstoezicht op de advocatuur (December 2011)
VIII FINANCIËN Het in 2011 gerealiseerde totaalbedrag aan inkomsten was EUR 153.608,-. De reserves liggen op een niveau dat door de Commissie Herkströter (Commissie Vermogensnormering Goede Doelen) verantwoord wordt geacht (samengevat: een continuïteitsreserve van maximaal anderhalf maal de jaarlijkse omzet).
In 2011 heeft L4L een nieuwe website gekregen, waar ook de database on Basic Principles on the Role of Lawyers op geplaatst is. Ook in 2011 hebben advocatenorganisaties zoals een aantal lokale Ordes en individuele advocaten uit heel Nederland het werk van L4L mede mogelijk gemaakt door L4L financieel te steunen en/of op andere wijze behulpzaam te zijn, o.a. door het gratis ter beschikking stellen van IT, juridische en marketing expertise, vergaderruimtes en andere logistieke diensten en door het onder de aandacht brengen van het werk van L4L tijdens diverse advocatenbijeenkomsten of in publicaties. Dankzij die steun kon L4L bijvoorbeeld de L4L-award uitreiken en werd de nieuwe website gerealiseerd. Vacatiegelden/onkostenvergoeding L4L Vacatiegelden Bestuursleden ontvangen geen vacatiegelden of andere vergoedingen voor de door hen ten behoeve van L4L verrichte werkzaamheden, anders dan de hierna te noemen onkostenvergoeding. Onkostenvergoeding Indien een werknemer van L4L op verzoek van het bestuur werkzaamheden verricht waarvoor reis- dan wel verblijfkosten dienen te worden gemaakt, worden deze kosten, binnen de grenzen van redelijkheid vergoed. Als een bestuurslid of een andere vrijwilliger van L4L op verzoek van het bestuur werkzaamheden verricht waarvoor reis- dan wel verblijfkosten dienen te worden gemaakt, worden deze kosten binnen de grenzen van de redelijkheid vergoed. Als het bestuur besluit dat de hiervoor genoemde werkzaamheden dienen te worden verricht, wordt hierbij tevens vastgesteld hoeveel personen daaraan deelnemen. Donateur worden Om het werk van L4L blijvend te kunnen voortzetten, doen wij een beroep op alle advocaten, (Jonge) Balies en advocatenkantoren om dit werk financieel te blijven ondersteunen. L4L is een Algemeen
15
Nut Beogende instelling, zodat de donateurs de gelden fiscaal kunnen aftrekken. Steun Advocaten voor Advocaten door een bijdrage te storten op rekeningnummer: 489 938 655, t.n.v Stichting Advocaten voor Advocaten, Amsterdam Een schenking bij notariële akte U kunt het werk van L4L voordelig steunen door uw gift bij de notaris vast te leggen. Met een periodieke schenking per notariële akte kunt u L4L en daarmee uw bedreigde collega advocaten vijf jaar lang steunen met een vast bedrag per jaar. Dit is fiscaal aantrekkelijk voor u, want u mag uw bijdrage (minimaal € 100 per jaar) direct opvoeren als aftrekpost zonder drempel. L4L betaalt desgewenst de kosten. van de notaris.
Contact ADVOCATEN VOOR ADVOCATEN / LAWYERS FOR LAWYERS Correspondentieadres: Postbus 7113 1007 JC AMSTERDAM Tel: +31 (0) 20 7171 638 Fax: +31 (0) 20 7171 327 E-mail:
[email protected] www.lawyersforlawyers.nl Contactpersoon: Mw Mr. Adrie van de Streek, directeur Mobile: + 31 (0)6 26 274 390 E-mail:
[email protected] Bank- en girogegevens: ABN-AMRO 48.99.38.655 BIC ABNANL2A IBAN NL69ABNA0489938655 ING: 4338327 t.n.v. Stichting Advocaten voor Advocaten te Amsterdam
16
