JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007

STICHTING ADVOCATEN VOOR ADVOCATEN LAWYERS FOR LAWYERS

I

INLEIDING

Achtergrond Advocaten voor Advocaten (L4L) is een onafhankelijke Nederlandse stichting met de status van Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). In 1986 werd L4L opgericht op initiatief van de Beroepsgroep Juristen van Amnesty International Nederland met steun van de Nederlandse Orde van Advocaten, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM), en het Studie- en Informatiecentrum Mensenrechten (SIM). Doelstelling In overeenstemming met het internationale recht en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens,de Basic Principles on the Role of Lawyers en de Declaration on Human Rights Defenders van de Verenigde Naties, zet L4L zich er wereldwijd voor in dat advocaten hun beroep vrij en onafhankelijk kunnen uitoefenen. Werkwijze L4L verleent financiële, morele en juridische bijstand aan onderdrukte advocaten en advocatenorganisaties. Wij doen dit door de positie van bedreigde advocaten wereldwijd onder de aandacht te brengen van nationale en internationale juridische en politieke instellingen en de betrokken autoriteiten van het land waar de advocaat zich bevindt. Ook organiseren wij fact finding of waarnemingsmissies en schrijfacties. In voorkomende gevallen mobiliseren wij advocaten om onderdrukte advocaten in rechte bij te staan. Daarnaast organiseren of nemen wij deel aan workshops, seminars en conferenties over de positie van bedreigde en belemmerde advocaten of ondersteunen wij de organisatie daarvan. Regelmatig publiceren wij over de positie van bedreigde advocaten. L4L heeft een vaste column in het Advocatenblad. Organisatie L4L heeft een bestuur dat bestaat uit (voormalige) advocaten en mensenrechtenspecialisten. De dagelijkse uitvoering is in handen van een directeur. Financiën L4L heeft als stichting geen leden. Voor onze inkomsten zijn wij volledig afhankelijk van giften. Onze donateurs zijn voornamelijk individuele advocaten, advocatenkantoren en advocatenorganisaties. [email protected] Ι www.advocatenvooradvocaten.nl

1

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007

II

ACTIES VOOR ADVOCATEN IN 2007

L4L verleent wereldwijd financiële, morele en juridische bijstand aan onderdrukte advocaten en advocatenorganisaties. L4L probeert haar steun zo veel mogelijk aan de specifieke behoefte(n) van de desbetreffende advocaat of advocatenorganisatie aan te passen. In 2007 hebben wij ons ingezet voor onderdrukte advocaten in onder meer Cambodja, China, Filippijnen, Iran, Libanon, Marokko, Mexico, Nepal, Pakistan, Russische Federatie, Saoedi-Arabië, Syrië, Tunesië, Vietnam en Zimbabwe. Cambodia – (Legal Aid of Cambodia) L4L onderhoudt al jarenlang stevige banden met de Cambodjaanse organisatie Legal Aid of Cambodia (LAC), welke mede met steun van de NOVIB werd opgericht. Ook verstrekken wij financiële hulp aan LAC. De advocaten die werkzaam zijn bij LAC verlenen gratis rechtshulp. In een arm land als Cambodja is dit vrijwel uniek. Hun werk wordt echter ernstig bemoeilijkt door de wijdverbreide corruptie binnen het Cambodjaanse rechtssysteem. Ook staat hun onafhankelijkheid in toenemende mate onder druk. In 2007 werden advocaten van LAC voor het eerst ook rechtstreeks bedreigd. Don Vibol, Ny Chandy en Hang Som On behartigen samen met een aantal andere advocaten onder meer de belangen van de inheemse dorpsbewoners van Kong Yu en Kong Thom in een geschil over landrechten. Op 23 januari 2007 hebben de LAC advocaten namens hun cliënten een procedure aangespannen tegen mevrouw Keat Kolney, een machtige zakenvrouw, die het land van de dorpsbewoners op illegale wijze zou hebben verkregen om er een rubberplantage te vestigen. Daarnaast is er aangifte gedaan bij het openbaar ministerie. De zaak ligt politiek gevoelig omdat Keat Kolney de zus is van de Cambodjaanse Minister van Financiën én de echtgenote van de Minister van Landmanagement. Keat Kolney heeft bij het openbaar ministerie aangifte gedaan tegen zowel de dorpsbewoners als hun advocaten. Zij beschuldigt de advocaten ervan de dorpsbewoners te hebben aangezet tot het plegen van fraude en bedrog. Keat Kolney heeft tevens een klacht ingediend bij de Cambodjaanse Orde van Advocaten, waarin zij de Orde oproept disciplinaire maatregelen tegen de advocaten te treffen. Tijdens onderhandelingen heeft zij bovendien serieuze dreigementen tegen de advocaten geuit. L4L heeft LAC financiële steun verleend om beschermingsmaatregelen voor haar advocaten te treffen. China Op 08.08.2008 beginnen in China de Olympische Spelen. De Chinese autoriteiten beloofden dat hierdoor de mensenrechtensituatie in hun land zou verbeteren. Chinese advocaten worden echter nog steeds bedreigd, geïntimideerd en monddood gemaakt. Om advocaten ertoe te bewegen de behandeling van politiek gevoelige zaken te staken, wordt fysiek geweld toegepast.

[email protected] Ι www.advocatenvooradvocaten.nl

2

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 In 2007 heeft L4L een aantal schrijfacties georganiseerd ten behoeve van een drietal individuele Chinese advocaten, Chen Guangcheng, Zhen Enchong en Li Jianqiang. In oktober 2007 hebben wij voorts gesprekken gevoerd met advocaten die in China werkzaam zijn. L4L heeft vernomen dat advocaten in China die politiek gevoelige zaken behandelen structureel in de gaten worden gehouden door de (geheime) politie en veiligheidsdiensten. Mensenrechtenadvocaten worden voorts stelselmatig bedreigd, geïntimideerd en gehinderd door de autoriteiten. Daarbij wordt grof geweld niet geschuwd. Meestal door mensen van de (lokale, geheime) politie en de veiligheidsdienst. Het doel is advocaten zodanig onder druk te zetten dat zij de behandeling van bepaalde, politiek gevoelige zaken, neerleggen. Daarnaast doet L4L onderzoek naar het gebruik en de handhaving van bepaalde Chinese wetten en gedragsregels die mede ten grondslag liggen aan de problemen die advocaten in de uitoefening van hun werk ondervinden. In samenwerking met een aantal andere organisaties en instellingen is L4L een onderzoek gestart om na te gaan op welke wijze een effectieve bijdrage kan worden geleverd aan het verbeteren van de positie van Chinese advocaten. L4L ondersteunt de campagne die Amnesty International in de aanloop naar de Olympische Spelen voert voor de mensenrechten in China, waarbij speciaal aandacht wordt besteed aan de bescherming van advocaten en andere mensenrechtenactivisten. Filippijnen In juni 2006 heeft L4L een internationale fact finding missie georganiseerd naar de Filippijnen. De bevindingen van de missie (gepubliceerd op 24 juli 2006 in een rapport getiteld “From facts to Action. Report on the Attacks against Filipino Lawyers and Judges” (‘IFFM Rapport’)) waren alarmerend: Advocaten, rechters en anderen die in de Filippijnen opkomen voor mensenrechten, worden op grote schaal bedreigd, geïntimideerd of zelfs vermoord. Er zijn sterke bewijzen dat het Filippijnse leger bij deze moorden is betrokken. In het rapport heeft de missie een aantal concrete aanbevelingen gedaan om de situatie te verbeteren. L4L heeft de Filippijnse regering opgeroepen deze op te volgen. In augustus 2006 heeft President Arroyo conform de aanbevelingen uit het IFFM rapport voor het eerst de extrajudiciële moorden publiekelijk veroordeeld. Onder grote internationale druk heeft President Arroyo op 21 augustus 2006 ook een commissie in het leven geroepen onder voorzitterschap van Chief Justice Melo om de moorden te onderzoeken (‘Melo Commissie’). Desondanks is eind 2006 en begin 2007 opnieuw een aantal advocaten en rechters in de Filippijnen vermoord. Op 26 januari 2007 heeft L4L in een open brief aan President Arroyo haar zorg geuit over het falen van de Arroyo regering om deze moorden te stoppen. In de Filippijnse pers is uitgebreid uit deze brief geciteerd. Volgens een aantal Filippijnse bronnen ontbeerde de Melo Commissie het mandaat, de onafhankelijkheid en het draagvlak om haar taak goed te kunnen vervullen. Eerst na grote nationale en internationale druk heeft de regering de bevindingen en de aanbevelingen van de Melo Commissie openbaar gemaakt. [email protected] Ι www.advocatenvooradvocaten.nl

3

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 L4L heeft blijvend aandacht gevraagd voor de situatie in de Filippijnen bij nationale en internationale autoriteiten, onder wie de Speciaal Rapporteur van de Verenigde Naties ter zake van de onafhankelijkheid van advocaten en rechters, Mr. Leandro Despouy, met wie L4L op 14 juni 2007 een gesprek heeft gehad en diverse leden van landendelegaties bij de VN Mensenrechtenraad. L4L heeft ook de Speciaal Rapporteur van de Verenigde Naties voor buitengerechtelijke executies, Philip Alston, van haar bevindingen op de hoogte gehouden. In februari 2007 heeft Alston een bezoek gebracht aan de Filippijnen. Op 26 november 2007 verscheen het eindrapport van Alston’s fact finding missie naar de Filippijnen. Zijn rapport kan worden gedownload van onze website www.advocatenvooradvocaten.nl Iran De advocaat Abdolfattah Soltani werd in 2006 veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf en verlies van burgerrechten. Door zijn veroordeling werd Soltani van het tableau geschrapt en kon hij zijn werk als advocaat niet meer uitoefenen. L4L volgt de positie van Soltani en andere Iraanse advocaten al geruime tijd en heeft zich in 2007 onder meer door middel van schrijfacties actief voor hen ingezet. Op 28 mei 2007 werd Adolfattah Soltani in hoger beroep vrijgesproken van alle aanklachten die de autoriteiten sinds juli 2005 tegen hem hadden ingediend. Sindsdien wordt hij echter op andere manieren dwarsgezeten. Zo heeft Soltani nog steeds zijn paspoort niet teruggekregen. Soltani was officieel door de International Federation of Human Rights (FIDH) uitgenodigd om op 27 oktober 2007 in Frankrijk deel te nemen aan een conferentie over de vrijheid van meningsuiting in Iran. Omdat hij niet kan reizen, moest Soltani noodgedwongen verstek laten gaan. Libanon (Muhamad Mugraby) Muhamad Mugraby is een vooraanstaand advocaat en mensenrechtenactivist in Beirut. In het voorjaar van 2007 ontvluchtte hij zijn land omdat hij opnieuw dreigde te worden opgepakt. In een e-mail aan Phon van den Biesen van L4L schreef hij daarover: “After I called you on Sunday I decided to leave Beirut because I was tipped that an arrest warrant could very soon be issued against me. I decided, and my wife and son concurred, that I would be more valuable in defending myself if I remained free than if I am in jail.” Door zijn mensenrechtenwerk, voornamelijk pro deo, dat hij met zijn internationale handelsrechtpraktijk combineert, kwam Mugraby sinds de beginjaren ‘90 steeds meer onder vuur te liggen van de Syrische bezettingsmacht, de Libanese autoriteiten en de Orde van Advocaten van Beirut (BAB), die van de regering de opdracht kreeg om Mugraby als advocaat monddood te maken. Sindsdien is Mugraby in allerlei procedures verwikkeld, onder meer tegen de BAB, die hem op oneigenlijke gronden als advocaat van het tableau heeft geschrapt. Ook Mugraby’s advocaten werden geschorst en tegengewerkt, zodat geen advocaat hem meer durfde bij te staan. Op verzoek van de International Commission of Jurists zorgde L4L ervoor dat Mugraby nu door Nederlandse advocaten wordt bijgestaan. De Nederlandse advocaten Van Manen, Spigt en Van den


4

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 Biesen wisten zelfs toestemming te krijgen om voor ieder Libanees gerecht voor Mugraby op te treden. Op verzoek van Mugraby zet L4L zich in om zijn zaak opnieuw onder de aandacht te brengen van de Europese Commissie en de Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE). L4L heeft daartoe een focusgroep voor Libanon in het leven geroepen waarvan de volgende advocaten deel uitmaken: Phon van den Biesen, Leo Spigt, Gerrard Boot, Jan van der Grinten en Jeroen Regouw. Naast een aantal persoonlijke gesprekken met Muhamad Mugraby, heeft L4L een persoonlijk onderhoud gehad met europarlementariër Paulo Casaca en met leden van het bestuur en de mensenrechtencommissie van de CCBE. In samenwerking met een aantal vooraanstaande academici heeft L4L voorts onderzoek gedaan naar de haalbaarheid namens Mugraby een procedure aan te spannen in Europa. Marokko L4L werd eind vorig jaar benaderd door een Nederlandse advocate die in Marokko een verzoek om hulp had ontvangen van de Marokkaanse advocaat Abdellatif Qanjaa. L’Habib Hajji, Abdellatif Qanjaa en Khalid Bourhayel zijn advocaat in het district Tetouan. In 2006 schreven zij een open brief over het functioneren van de Marokkaanse rechterlijke macht. Daarin spraken zij hun waardering uit voor het nobele beroep van eerlijke en onafhankelijke rechters. Zij uitten echter ook kritiek op de corruptie die volgens hen plaatsvindt in een deel van de rechterlijke macht, in het bijzonder het Gerechtshof van Tetouan. Op 13 juli 2006 werd hun brief gepubliceerd in de Marokkaanse krant Almon’ataf. Ook verscheen eind juli 2006 een artikel over de praktijken van het Gerechtshof van Tetouan in Al-Sahifa Al-Maghribiya, een onafhankelijke krant die erom bekend staat gevoelige kwesties, zoals beschuldigingen van mensenrechtenschendingen, aan de kaak te stellen. Vanwege de publicatie van de open brief is de Orde van Advocaten van Tetouan door de Officier van Justitie verzocht disciplinaire maatregelen tegen de advocaten te nemen. Toen de Orde van Tetouan geen gevolg gaf aan dit verzoek, is ook strafrechtelijke vervolging tegen hen ingesteld. De advocaten moesten begin 2007 terechtstaan voor het gerechtshof waartegen hun voornaamste kritiek zich richt: het Gerechtshof van Tetouan. Volgens Justitie hebben de advocaten zich schuldig gemaakt aan belediging van de rechterlijke macht. Hajji, Qanjaa en Bourhayel hebben een dringend beroep gedaan op de buitenwereld om er op toe te zien dat hen recht wordt gedaan. L4L heeft getracht vertegenwoordigers te sturen om het proces bij te wonen, hetgeen niet bleek te zijn toegestaan. Tevens heeft L4L de Marokkaanse autoriteiten opgeroepen de vrijheid van meningsuiting te respecteren en een eerlijk proces tegen de advocaten te waarborgen. Mexico In juni 2007 had L4L een persoonlijk onderhoud met de Mexicaanse advocaat en mensenrechtenactivist Rogelio Teliz Garcia. Garcia werkt bij de organisatie Tlachinollan die zich inzet voor de inheemse bevolking in La Montaña en Costa Chica in het zuiden van Mexico. Volgens Garcia is het ‘dagelijkse realiteit’ dat advocaten en andere mensenrechtenactivisten in zijn land worden bedreigd en geïntimideerd. Telefoongesprekken worden afgeluisterd en e-mail verkeer wordt onderschept. [email protected] Ι www.advocatenvooradvocaten.nl

5

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 Regelmatig stuiten Garcia en zijn collega’s onderweg naar hun cliënten in inheemse gebieden op blokkades en wegversperringen van leger en politie waar ze worden aangehouden en geïntimideerd. Soms worden ze tegengehouden en moeten zij onverrichter zake terugkeren. De problemen die Mexicaanse advocaten ondervinden beperken zich niet tot de staat Guerrero waarin Garcia actief is. Ook advocaten die de belangen behartigen van in opstand gekomen leraren en sociale activisten in de staat Oaxaca worden ernstig bedreigd. L4L heeft de Mexicaanse autoriteiten opgeroepen advocaten en andere mensenrechtenactivisten adequaat te beschermen en schrijfacties voor hen georganiseerd. Nepal Tijdens de 10-jarige burgeroorlog in Nepal tussen aanhangers van de Communistische Partij (‘de Maoïsten’) en regeringstroepen, zijn honderden mensen onrechtmatig opgepakt, gemarteld, verdwenen en vermoord. Sinds het einde van het conflict in 2006 worden advocaten die slachtoffers van deze mensenrechtenschendingen bijstaan, in toenemende mate zelf het slachtoffer van repressie, in het bijzonder door acties van mensen waarvan wordt vermoed dat zij bij deze schendingen in de burgeroorlog betrokken waren, zoals militairen en veiligheidsofficieren. Advocaten worden bedreigd, geïntimideerd en ‘verdwijnen’. De Nepalese mensenrechtenadvocaat Jitman Basnet is een van hen: In 2007 is Basnet herhaaldelijk met de dood bedreigd. Basnet’s verzoek om politiebescherming werd echter niet gehonoreerd. Basnet treedt al jaren op voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen. In augustus 2006 diende hij bij het hoogste rechtscollege in Nepal een verzoek in om een commissie in het leven te roepen die onderzoek zal doen naar de mensenrechtenschendingen tijdens de burgeroorlog en de betrokkenheid en aansprakelijkheid van leger en veiligheidstroepen. L4L heeft de Nepalese autoriteiten opgeroepen een onderzoek in te stellen naar de bedreigingen van Jitnat Basnet en hem en andere bedreigde advocaten adequaat te beschermen. Tevens heeft L4L tezamen met Asian Legal Resource Center tijdens een mondelinge interventie voor de Mensenrechtenraad in Génève in december 2007 aandacht gevraagd voor de martelpraktijken van onder meer Nepalese advocaten. Pakistan Op 3 november 2007 riep de Pakistaanse President Musharraf de noodtoestand uit en stelde hij de grondwet buiten werking. In de periode die daarop volgde hadden Pakistaanse advocaten het zwaar te verduren omdat zij het voortouw namen in demonstraties tegen de President. Advocaten werden massaal opgepakt op basis van gefabriceerde aanklachten. Een arrestatiebevel was niet meer nodig. Zij werden vastgehouden in gevangenissen verspreid over het land, in barre omstandigheden en zonder uitzicht op een proces. Familiebezoek was niet toegestaan en veel advocaten waren incommunicado. Ze werden geslagen, geschopt of gemarteld en medische hulp werd hen onthouden. Ondanks het demonstratieverbod bleven advocaten massaal de straat op gaan. L4L organiseerde diverse schrijfacties voor Pakistaanse advocaten en publiceerde samen met Lawyers Rights Watch Canada, Asian Human Rights Commission en Lawyers without Borders/Quebec diverse open brieven aan Pakistaanse en nationale


6

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 autoriteiten en verklaringen over de situatie in Pakistan. Tezamen met Asian Legal resource Center heeft L4L ook de internationale gemeenschap tijdens de VN Mensenrechtenraad opgeroepen actie te ondernemen tegen de Pakistaanse regering. In Nederland heeft L4L zich aangesloten bij de Pakistan Support Group, bestaande uit een tiental Nederlandse civil society organisaties. Russische Federatie In Rusland worden advocaten waarvan cliënten door de autoriteiten als lastpakken worden beschouwd, in toenemende mate zelf het mikpunt van intimidatie door de autoriteiten. Karinna Moskalenko en Mikhail Trepashkin zijn hiervan allebei een sprekend voorbeeld. Karinna Moskalenko zet zich al decennialang in voor de verdediging van mensenrechten. Politiek gevoelige zaken schuwt zij daarbij niet. Moskalenko treedt onder meer op voor het voormalig hoofd van oliemaatschappij Yukos, Mikhail Khodorkovsky, en oppositieleider Garry Kasparov. Op 18 april 2007 vernam Moskalenko dat het openbaar ministerie via de Russische registratiedienst om haar royement had verzocht. Mensenrechtenorganisaties beschouwden deze poging als een laatste incident in een tweejarige reeks van intimidaties en obstructies, bedoeld om Moskalenko het werk onmogelijk te maken en andere advocaten te ontmoedigen om politiek gevoelige zaken te behandelen. L4L organiseerde begin juni 2007 daarom een schrijfactie voor Moskalenko. De autoriteiten zijn uiteindelijk niet in hun opzet geslaagd: Op 22 juni 2007 heeft de Raad van Discipline van de Orde van Advocaten van Moskou het verzoek om Moskalenko van het tableau te schrappen, afgewezen. In april 2007 organiseerde L4L tevens een schrijfactie voor de gedetineerde Russische advocaat Mikhail Trepashkin, die een 4-jarige gevangenisstraf uitzit voor ‘het onthullen van staatsgeheimen’. Trepashkin heeft de aanklachten altijd ontkend. Zijn vervolging lijkt ingegeven door politieke motieven. In 1999 werd in Moskou een aantal flatgebouwen opgeblazen, waarbij honderden burgers werden gedood. Trepashkin was de advocaat van twee nabestaanden. Vier dagen voor de start van het proces tegen de Tsjetsjeense rebellen die van de bomaanslagen werden beschuldigd en waarin Trepashkin de belangen van de nabestaanden zou behartigen, werd Trepashkin opgepakt voor verboden wapenzit. Daarvoor was Trepashkin adviseur van een commissie die onderzoek deed naar de bomaanslagen. Gedurende het onderzoek onthulde Trepashkin bewijzen waaruit bleek dat de Russische geheime dienst bij de bomaanslagen betrokken was. De medische toestand van Trepashkin, die aan chronische astma lijdt, is dermate kritiek dat hij dreigt te sterven in zijn cel. Daarom hebben wij de Russische autoriteiten opgeroepen Trepashkin vrij te laten of hem over te plaatsen naar een ziekenhuis waar hij adequaat kan worden behandeld. L4L heeft de situatie van Russische advocaten in het algemeen en die van Moskalenko en Trepashkin in het bijzonder, eveneens onder de aandacht gebracht van de Speciaal Rapporteur van de Verenigde Naties voor de onafhankelijkheid van rechters en advocaten, Mr. Leandro Despouy. Laatstgenoemde heeft de regering van de Russische Federatie een verzoek gedaan om het land te mogen bezoeken.


7

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 Saoedi-Arabië In 2007 heeft L4L samen met Amnesty International actie gevoerd voor Abdul Rahman al-Lahem die advocaat is in Saudi Arabië. Al-Lahem loopt de kans te worden geroyeerd omdat hij een 19-jarig meisje bijstond, dat slachtoffer werd van een groepsverkrachting. Al-Lahem’s cliënte, bekend als het meisje van Al-Qatif, werd in november 2006 tot 90 zweepslagen veroordeeld omdat zij – op het moment dat zij door zeven mannen onder bedreiging van een mes werd ontvoerd – in gezelschap was van een man die geen familie van haar was. Dit is in het Islamitische Saoedi-Arabië verboden. Het meisje werd vervolgens 14 keer door deze groep mannen verkracht. Volgens Al-Lahem was de veroordeling van zijn cliënte in strijd met Islamitisch recht en internationale verdragen: “The judicial bodies should have dealt with this girl as the victim rather than the culprit”. In hoger beroep werd de straf van het meisje echter niet verminderd, maar vermeerderd tot 200 zweepslagen. Ook werd ze veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf. AlLahem leverde openlijk kritiek op deze beslissing in hoger beroep en kondigde aan dat zijn cliënte opnieuw in beroep zou gaan. Ook stelde hij in de verdediging van het meisje te zijn belemmerd. Op 5 december moest hij vanwege zijn openlijke kritiek op de rechterlijke macht voor een disciplinaire commissie verschijnen. Al-Lahem hangt een schorsing of royement boven het hoofd. Naar verluidt zou hij tevens de behandeling van de zaak hebben moeten neerleggen. L4L heeft redenen om aan te nemen dat Al-Lahem alleen is vervolgd omdat hij zijn werk deed. Syrië Anwar Al-Bunni werd samen met andere mensenrechtenactivisten op 17 mei 2006 gearresteerd nadat hij een petitie had ondertekend waarin Syrië en Libanon werden opgeroepen hun relaties te verbeteren. In maart 2007 heeft L4L tegenover de Syrische autoriteiten haar zorg geuit over de erbarmelijke omstandigheden waaronder Anwar alBunni gevangenzit. Kort daarvoor was Al-Bunni gemarteld door gevangenisbewaarders. In mei 2007 is Al-Bunni na een oneerlijk proces tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij zou onder meer valse informatie hebben verspreid die het moreel van de natie zou kunnen schaden. Al-Bunni heeft de aanklachten altijd ontkend. Aangenomen wordt dat zijn veroordeling verband houdt met zijn inzet voor de mensenrechten. Zo heeft Al-Bunni de martelpraktijken van de Syrische veiligheidstroepen aan de kaak gesteld. Samen met andere vertegenwoordigers van de EU heeft een medewerker van de Nederlandse ambassade het proces van Anwar Al-Bunni bijgewoond. Ook heeft het Duitse EUvoorzitterschap op 24 april 2007 een verklaring uitgegeven, waarin zorg wordt uitgesproken over de veroordeling en de Syrische overheid wordt opgeroepen de mensenrechten na te leven. L4L spant zich in voor Al-Bunni’s vrijlating. Zo trachten wij onder meer te bewerkstelligen dat de Europese Unie ter zake alert blijft en haar inzet voor Anwar Al-Bunni voortzet.

Tunesië


8

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 In maart 2005 werd de Tunesische advocaat Mohamed Abbou na een oneerlijk proces tot drieënhalf jaar gevangenisstraf veroordeeld. De aanklacht tegen Abbou luidde ‘smaad’ omdat hij in een internetartikel de situatie in de Tunesische gevangenissen had vergeleken met die in de Iraakse Abu Ghraib gevangenis. De werkelijke reden was volgens Abbou en mensenrechtenorganisaties echter zijn werk als pro-Deoadvocaat in zaken over vrije meningsuiting en andere mensenrechten. Op 24 juli 2007 werd Abbou onverwacht vrijgelaten. L4L heeft zich van meet af aan voor Abbou’s vrijlating ingezet. In april 2007 participeerde L4L in een initiatief van Amnesty International om Abbou’s zaak te bespreken met de Tunesische ambassadeur in Nederland. Ook heeft L4L de Tunesische autoriteiten herhaaldelijk opgeroepen Abbou onmiddellijk vrij te laten en meerdere schrijfacties voor hem georganiseerd. Vietnam In mei 2007 werden Nguyen Van Dai en Le Thi Cong Nhan, twee Vietnamese mensenrechtenadvocaten, veroordeeld tot respectievelijk vijf en vier jaar gevangenisstraf vanwege hun vreedzame pleidooi voor een meerpartijenstelsel in Vietnam. De Vietnamese wet staat maar één politieke - de heersende communistische – partij toe. Volgens de openbaar aanklager hebben Dai en Nhan zich schuldig gemaakt aan het verspreiden van antipropaganda tegen de regering. De veroordeling van Dai en Nhan is internationaal scherp veroordeeld. Volgens Amnesty International maakt hun veroordeling onderdeel uit van een campagne tegen advocaten en andere vreedzame mensenrechtenactivisten waarmee de Vietnamese regering probeert critici de mond te snoeren. Dai en Nhan zijn twee van tenminste vijf advocaten die in 2007 zijn opgepakt en/of veroordeeld voor het vreedzaam uiten van hun mening. Zo werd de 39-jarige advocaat Nguyen Bac Truyen, ook vanwege antistaat propaganda, tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld. Truyen is lid van de Democratische Volkspartij, die in Vietnam een meerpartijenstelsel nastreeft. In maart 2007 werd advocaat Le Quoc Quan eveneens gearresteerd nadat hij in Amerika onderzoek had gedaan naar de rol van de Civil Society in opkomende democratieën. Le Quoc Quan wordt ervan beschuldigd een poging te hebben gedaan de regering omver te werpen. Hiervoor kan hij de doodstraf krijgen. Een vijfde advocaat, Bui Thi Kim Thanh, werd gedwongen opgenomen in een psychiatrische inrichting zonder medische gronden en daar tegen haar wil vastgehouden. Volgens Amnesty International kreeg Thanh tijdens haar gevangenschap een onbekende drug toegediend, waardoor ze niet in staat was te praten. Vóór haar gedwongen opname was Thanh advocaat voor de Democratische Partij van Vietnam. Ook verleende ze gratis rechtshulp aan arme families waarvan land was onteigend. L4L heeft de Vietnamese ambassadeur in Nederland opgeroepen tot de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van bovengenoemde advocaten en alle andere advocaten die vastzitten vanwege het vreedzaam uiten van hun mening en een schrijfactie voor hen georganiseerd. Bui Thi Kim Thanh is in juli 2007 vrijgelaten uit de psychiatrische inrichting. Zimbabwe Advocaten in Zimbabwe zijn nog nooit zo vergaand en openlijk aangepakt als in het afgelopen jaar. Door de intimidaties kunnen advocaten hun werk niet meer vrij en onafhankelijk uitvoeren. In plaats van te pleiten laten advocaten het steeds vaker over [email protected] Ι www.advocatenvooradvocaten.nl

9

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 aan een rechter om te beslissen uit angst voor represailles. Maar ook rechters worden bedreigd. Op dinsdag 8 mei 2007 maakten gewapende politieagenten in Harare, de hoofdstad van Zimbabwe, met veel geweld een einde aan de vreedzame demonstratie van een groep, in toga gehulde, advocaten. Tenminste vijf advocaten werden opgepakt, onder wie de deken van de Zimbabwaanse Orde, Beatrice Mtetwa. Volgens Mtetwa werden zij door de politie gedwongen op de grond te liggen en zijn ze geslagen. Een aantal mishandelde advocaten moest voor behandeling naar het ziekenhuis. Ironisch genoeg had de Orde tot de demonstratie opgeroepen om aandacht te vragen voor de voortdurende dreigementen, intimidaties en openlijke geweldadigheden tegen Zimbabwaanse advocaten. In een brief aan de Zimbabwaanse autoriteiten heeft L4L haar zorgen geuit over dit politieoptreden. De directe aanleiding voor de demonstratie was de arrestatie en detentie van twee collega-advocaten, Andrew Makoni en Alex Muchadehama, op 4 mei 2007. Deze twee advocaten liggen onder vuur van de autoriteiten omdat zij politieke activisten bijstaan. Hoewel het Gerechtshof daags nadat zij waren opgepakt, hun arrestatie en detentie al onrechtmatig had verklaard en hun invrijheidsstelling had gelast, bleven zij vastzitten. Op verzoek van Zimbabwe Lawyers for Human Rights (ZLHR) heeft L4L, net als veel andere organisaties, de Zimbabwaanse autoriteiten opgeroepen Makoni en Muchadehama in vrijheid te stellen. Het wereldwijde protest leidde ertoe dat beide advocaten op 7 mei 2007 op borgtocht zijn vrijgelaten. Aanvankelijk liep er nog wel een procedure tegen hen. Inmiddels zijn de aanklachten tegen Makoni en Muchadehama vervallen. L4L werkt al jaren samen met Zimbabwe Lawyers for Human Rights (ZLHR) om regionale en internationale druk uit te oefenen op Mugabe’s regering om advocaten in vrijheid hun werk te laten doen en hun mensenrechten te respecteren. Daarnaast heeft L4L met organisaties in Nederland (Nederlands Instituut voor Zuidelijk Afrika (NIZA), Zimbabwe Watch en Advocaten zonder Grenzen) overleg gevoerd om gezamenlijk actie te voeren voor Zimbabwe. Samen met vertegenwoordigers van deze organisaties had L4L ook een persoonlijk onderhoud met Makoni en Muchadehama die kort na hun vrijlating in mei 2007 op bezoek waren in Nederland. Tevens onderhoudt L4L rechtstreekse contacten met de Zimbabwaanse Orde van Advocaten en met individuele Zimbabwaanse advocaten, teneinde op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen en waar nodig en mogelijk, hulp te bieden. L4L heeft voorts nog actie gevoerd voor de Zimbabwaanse advocaat Kucaca Phulu, nadat hij door een medewerker van de heersende politieke partij van President Mugabe (ZANU PF) met de dood werd bedreigd.

III

Contacten/samenwerking met andere organisaties

In 2007 heeft L4L onder meer samengewerkt en/of contacten onderhouden met de Nederlandse Orde van Advocaten, de Bureaus van de Orde van Advocaten in diverse [email protected] Ι www.advocatenvooradvocaten.nl

10

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 arrondissementen, de Jonge Balie en vele andere nationale en internationale politieke en juridische instellingen en mensenrechtenorganisaties. Een chronologische opsomming van de belangrijkste activiteiten volgt hieronder. -

Gesprek met vertegenwoordigers van het Nederlands Instituut voor Zuidelijk Afrika (NIZA) om gezamenlijk initiatieven te ontplooien voor Zimbabwe (16 januari 2007);

-

Gesprek met een vertegenwoordiger van de Nederlandse Orde van Advocaten om de activiteiten van L4L te bespreken in landen waar de onafhankelijkheid van de advocatuur en de Ordes van Advocaten onder druk staan, zoals Zimbabwe en Cambodja (21 januari 2007);

-

Gesprek met de redacteuren van het Advocatenblad en Orde van de dag teneinde onder meer de effectiviteit van schrijfacties in de media te vergroten (25 januari 2007);

-

Gesprek met de voorzitter en de directeur van de Nederlandse afdeling van Peace Brigades International (PBI-Nederland) om de raakvlakken van onze beider activiteiten in kaart te brengen en de samenwerking te bevorderen (4 februari 2007);

-

Gesprek met vertegenwoordigers van het NIZA, Zimbabwe Watch en de Stichting Advocaten zonder Grenzen om gezamenlijk initiatieven te ontplooien voor Zimbabwe waar onder meer de onafhankelijkheid van de Zimbabwaanse Orde van Advocaten in toenemende mate onder druk staat (20 maart 2007);

-

Gesprek met de IFFM en de Filippijnse advocaat en external officer van de Counsels for the Defense of Liberties (CODAL), Edre Olalia, inzake de extrajudicial killings in de Filippijnen (5 april 2007);

-

Gesprek met een bestuurslid van NJCM om de raakvlakken van onze beider activiteiten in kaart te brengen en de samenwerking te bevorderen (4 april 2007);

-

Gesprek met twee Zimbabwaanse advocaten, Andrew Makoni en Alex Muchadehama, en vertegenwoordigers van NIZA, Zimbabwe Watch en Advocaten zonder Grenzen (20 mei 2007);

-

Bijeenkomst van PBI met onder meer als gastspreker de Mexicaanse advocaat en mensenrechtenactivist Rogelio Teliz Garcia (9 juni 2007);

-

Gesprek met de Speciaal Rapporteur van de Verenigde Naties inzake de onafhankelijkheid van advocaten en rechters, Mr. Leandro Despouy (14 juni 2007);

-

Gesprek met de Europarlementariër P. Casaca over de situatie van de Libanese advocaat en mensenrechtenactivist Muhamad Mugraby (26 juni 2007);


11

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 -

Deelname aan de informatiemarkt tijdens het Jaarcongres van de Nederlandse Orde van Advocaten (28 september 2007);

-

Gesprek met de Nigeriaanse advocaat Mohammed Zubair (26 oktober 2007);

-

Inleiding over de activiteiten van L4L tijdens de jaarvergadering van de Orde van Advocaten in het arrondissement Arnhem (26 oktober 2007);

-

Inleiding over de activiteiten van L4L tijdens de jaarvergadering van de Orde van Advocaten in het arrondissement Amsterdam (31 oktober 2007);

-

Inleiding over de activiteiten van L4L tijdens de jaarvergadering van de Orde van Advocaten in het arrondissement ’s-Hertogenbosch (31 oktober 2007);

-

Openingstoespraak door de voorzitter van L4L tijdens het Landelijke Jonge Balie Congres (1 november 2007);

-

Gesprekken met Hans Thoolen, voorzitter van de Stichting Martin Ennals Award en Basil Fernando, executive director van de Asian Human Rights Commission inzake de beschermingsmechanismen ter zake van mensenrechtenschendingen en de effectiviteit daarvan (13 en 14 november 2007);

-

Inleiding over de activiteiten van L4L tijdens een ‘open haard bijeenkomst’ van de Jonge Balie in ’s-Hertogenbosch (27 november 2007);

-

Diverse conference calls en e-mailverkeer met Lawyers Rights Watch Canada over acties ter zake van Pakistan en de Filippijnen (november en december 2007);

-

Bijwonen van de Resumed Sixth Session van de VN Human Rights Council in Génève en het ondersteunen van een mondelinge interventie van de Asian Legal Resource Center over de situatie in Pakistan. (10-12 december 2007);

-

Gesprekken met vertegenwoordigers van landendelegaties bij de Human Rights Council in Génève en de Asian Human Rights Commission over de situatie van advocaten in Pakistan, de Filippijnen en Nepal (10-12 december 2007).

IV

Workshops en Seminars

A.

Workshop Mensenrechten – Effectiviteit van Acties

Tijdens het jaarcongres van de Nederlandse Orde van Advocaten op 28 september 2007 heeft L4L samen met Amnesty International een workshop gehouden met als titel: ‘Mensenrechten – Effectiviteit van acties’. De volgende vragen stonden centraal: Door welk internationaal mensenrechtenkader worden advocaten beschermd? En wat kunnen advocaten doen voor bedreigde advocaten en werkt het? Besproken werd welke strategieën in het verleden en heden zijn toegepast en wat de effectiviteit daarvan is. Aan de workshop namen tussen de 80 en 90 advocaten deel en werd er actief gedebatteerd. [email protected] Ι www.advocatenvooradvocaten.nl

12

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 B.

Lustrumseminar: ‘Without improper interference’

In het kader van haar 20-jarige bestaan organiseerde L4L op 15 november 2007 voor het eerst een lustrumseminar ten kantore van NautaDutilh in Amsterdam met als thema: “Without improper interference”: Hoe kunnen advocaten hun beroep in vrijheid uitoefenen in een tijd waarin hun rechten wereldwijd steeds meer onder druk komen te staan?” Mr. Willem Bekker, algemeen deken, opende om 13.30 uur het seminar, met onder meer een woord van dank voor gastkantoor NautaDutilh, dat kosteloos de organisatie verzorgde. Daarna volgde een korte inleiding op het thema door Phon van den Biesen, die in 2004 Willem van Manen als voorzitter van L4L is opgevolgd. De eerste gastspreker was Basil Fernando, directeur van de Asian Human Rights Commission (AHRC). Fernando, zelf ooit gedwongen te vluchten uit zijn vaderland Sri Lanka omdat hij op een dodenlijst stond, vertelde over de extreem moeilijke situatie waarin veel advocaten in Azië momenteel verkeren en de gevolgen hiervan voor de rechtsstaat. De twee andere sprekers, Taru Spronken (hoogleraar straf(proces)recht) en Floris Bannier (hoogleraar advocatuur) gingen vanuit een Europees resp. nationaal rechtelijk perspectief in op het thema. Tussen de inleidingen door werd aan de hand van praktijkvoorbeelden een overzicht gegeven van de ernstigste bedreigingen van advocaten waarmee L4L zich de laatste jaren heeft beziggehouden. Videoboodschappen waren er van de Chinese advocaat Teng Biao en de Libanese advocaat Mohamad Mugraby. Ook werd een indringende documentaire vertoond die de Filippijnse gastheren van L4L in 2006 maakten van de Internationale Fact Finding Missie naar de Filippijnen. Afsluitend vond een debat plaats met de sprekers en Hans Thoolen, mede oprichter van L4L en thans voorzitter van de Stichting Martin Ennals Award. Aan het seminar namen ongeveer 75 advocaten deel, die daarvoor drie opleidingspunten kregen. V

PUBLICATIES

L4L heeft in het Advocatenblad een vaste column, ‘Vervolgde Advocaten’. Meestal staat daarin een bedreigde advocaat centraal, die onze steun op dat moment extra hard nodig heeft. In 2007 zijn de volgende columns verschenen, die tevens te lezen zijn op onze website: Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad

1: 2: 3: 4: 5:

Advocatenblad 6:

Advocaat in Honduras vermoord Marokkaanse advocaten uiten kritiek op corrupte rechters Opnieuw Filippijnse advocaat en rechter vermoord Gedetineerde Syrische mensenrechtenadvocaat gemarteld Tunesische advocaat al twee jaar vast voor bekritiseren martelpraktijken Russische advocaat dreigt te sterven in cel


13

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad Advocatenblad

7: 8: 9: 10: 11: 11: 12: 14: 15: 16: 17:

Libanese advocaat opnieuw vervolgd Russische advocate met royement bedreigd Vietnamese advocaten veroordeeld voor prodemocratische opvatting Mexicaanse advocaten in gevaar Cambodjaanse advocaten bedreigd Tunesische advocaat vrijgelaten! China en de Olympische Spelen Leven Nepalese advocaat in gevaar Zimbabwaanse advocaat met de dood bedreigd Honderden Pakistaanse advocaten gemarteld Advocaat vervolgd vanwege verdediging slachtoffer verkrachting

Daarnaast verzorgde L4L een drietal bijdragen in het Amsterdams Balie Bulletin: 06/2007: 09/2007:

Onafhankelijkheid Cambodjaanse Orde bedreigd ‘Without improper intereference’. Lustrumseminar Stichting Advocaten voor Advocaten. Pakistaanse beroepsgenoten verdienen onze solidariteit.

12/2007:

Tevens verschenen naar aanleiding van interviews met de voorzitter van L4L, Phon van den Biesen, in december 2007 twee artikelen in respectievelijk het Bossche Balie Bulletin (‘Waar onafhankelijkheid in het gedrang komt’) en het Arnhemse Balie Bulletin (‘Vrijheid van Advocaten wereldwijd 'bevochten'). Voorts publiceerde L4L met enige regelmaat in de juridische nieuwsbrief Orde van de dag.

VI

Organisatie

In 2007 bestond het bestuur van L4L uit de volgende leden: Mr. Phon van den Biesen, advocaat bij VandenBiesen Boesveld Advocaten, voorzitter; Mr. Joost Italianer, advocaat bij NautaDutilh, secretaris; Mr. Gerrard Boot, advocaat bij Kennedy Van der Laan, penningmeester; Mr. Willem van Manen, advocaat, lid; Mr. Lian Mannheims, advocaat bij De Roos en Pen Advocaten, lid (tot 1 augustus); Mr. Adrie van de Streek, advocaat bij het Bureau van de Amsterdamse Orde van Advocaten, lid (vanaf 1 augustus 2007); Drs. Frederiek de Vlaming, Vakgroep strafrecht, Universiteit van Amsterdam, lid; De functie van directeur werd vervuld door Mr. Judith Lichtenberg, voormalig advocaat. In 2007 vonden zeven (7) algemene bestuursvergaderingen plaats, resp. op 19 februari, 2 april, 25 mei, 28 juni, 31 augustus, 1 oktober en 12 december. Daarnaast vond een tweetal speciale bestuursvergaderingen plaats over de crisis situatie in Pakistan op resp. 9 en 30 november. Tevens vond een aantal separate vergaderingen plaats over de inhoud en de organisatie van het lustrumseminar dat op 15 november 2007 plaatsvond. [email protected] Ι www.advocatenvooradvocaten.nl

14

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007 VII

Overige activiteiten

In 2007 werd de Nederlandstalige website van L4L (www.advocatenvooradvocaten.nl) volledig vernieuwd. Tevens werd de basis gelegd voor de vernieuwing van de EngelsFrans- en Spaanstalige website. De deelname aan schrijfacties is substantieel toegenomen in vergelijking met voorgaande jaren en het vaste bestand van deelnemers aan schrijfacties is ook met enkele tientallen advocaten uitgebreid. VIII

Financiën/Ondersteuning

Naast de donateurs die L4L duurzaam steunen met een vast bedrag per jaar door middel van een automatische incasso of door middel van een fiscaal volledig aftrekbare schenking bij notariële akte, ontving L4L in 2007 ook eenmalige giften van individuele advocaten, advocatenkantoren en advocatenorganisaties. In 2007 was er een klein tekort op de jaarrekening van € 3.140, dat uit eigen middelen van L4L kon worden opgevangen.


15

JAARVERSLAG ACTIVITEITEN 2007

Recommend Documents