Jaarverslag
Stichting De Tussenvoorziening Wittevrouwenkade 6 3512 CR Utrecht Identificatie KvK 41186533 Telefoon: 030 234 08 19
[email protected] www.tussenvoorziening.nl Rekeningnr: NL97RABO145869431
2015
De Tussenvoorziening biedt onderdak, thuiskomen en ruimte voor heimwee en vertrek. Wij zijn er voor trekvogels, stadsmussen en andere vogels die uit het nest dreigen te vallen. De organisatie heeft oog voor eigen kracht en kwetsbaarheid bij het vinden van een nieuw nest.
Inhoud Terugblik van de directie
4
Wat we doen
5
Resultaten in 2015
6
Medewerkers, vrijwilligers, ervaringsdeskundigen en stagiaires 14 Bestuur, medezeggenschap en organigram
16
Financiële verantwoording
18
Toelichting op balans en resultatenrekening
20
Herstelwerktrainingen voor vrijwilligers
21
Vooruitblik
22
Terugblik van de directie
In 2015 was het zover. Waar we ons al enige jaren op voorbereidden, werd een feit. Vanaf 1 januari voeren gemeenten taken uit die voorheen onder de AWBZ vielen. Tevens zijn de buurtteams het grootste deel van de ambulante begeleiding gaan uitvoeren en stonden we voor de uitdaging om 200 cliënten over te dragen aan de buurtteams. Ook al zijn de veranderingen gepaard gegaan met een bezuiniging van 25% op de begeleiding, we zijn positief over de transitie die in gang is gezet. Als gevolg van de bezuiniging is de Tussenvoorziening voor het eerst sinds haar bestaan met zo’n 10% gekrompen. De krimp heeft een grote impact gehad op medewerkers. Eind 2015 hadden we 50 medewerkers (35 fte) minder dan eind 2014. Gelukkig heeft een groot deel van de medewerkers een nieuwe werkplek gevonden bij een van de buurtteams.
Hoewel de toekomst nog ongewis is, staan we stevig op de kaart. De samenwerking met de gemeente is zichtbaar verbeterd en we hebben ons bestaansrecht opnieuw bewezen. Het is een prettig gevoel dat onze toegevoegde waarde wordt gezien en we onze hand niet hoeven op te houden. In dit jaarverslag geven we een update van alle ontwikkelingen in 2015. Onder meer beschrijven we wat de belangrijkste resultaten zijn en hoe we uitvoering hebben gegeven aan de transitie naar de WMO. Wederom willen we alle medewerkers en vrijwilligers bedanken die hebben bijgedragen aan een succesvol jaar en zich met warmte hebben ingezet om cliënten een stap verder te helpen. Het was geen gemakkelijk jaar. Desondanks kunnen we met tevredenheid terugkijken.
Wat we doen
De Tussenvoorziening biedt opvang en begeleiding aan mensen in een kwetsbare situatie. Wij zetten ons primair in voor mensen in Utrecht en omgeving die dakloos of marginaal gehuisvest zijn. Het gaat hierbij om mensen die veelal te maken hebben met complexe en meervoudige problemen waaronder een psychiatrische aandoening, verslaving, verstandelijke beperking, schulden en/of sociale uitsluiting. Een deel van deze groep verblijft op straat of in de laagdrempelige opvang. Bij onze Opvangvoorzieningen kunnen mensen terecht die dakloos zijn geworden of in een crisissituatie verkeren. In de nachtopvang van de Sleep Inn en de Nachtopvang in Zelfbeheer (NoiZ) kunnen mensen een bed krijgen voor een aantal nachten. De voorziening Weerdsingel biedt nachtopvang aan mensen zonder verblijfsdocumenten. Alleenstaanden of (eenouder)gezinnen die in een crisissituatie verkeren, kunnen terecht in de voorziening Parana in Utrecht en de BOKA in IJsselstein.
Armoede en schuldenproblematiek zijn de voornaamste oorzaken van dakloosheid. Stadsgeldbeheer biedt financiële hulp aan mensen met een complexe schuldenproblematiek die regelmatig ‘terugvallen’ in oud (schulden) gedrag. Omdat deze mensen elders niet meer geholpen kunnen worden, is Stadsgeldbeheer vaak de laatste mogelijkheid. In het verlengde van de drie kernfuncties bieden wij verwante activiteiten zoals de maaltijdvoorziening voor dak- en thuislozen (het Smulhuis), de coördinatie van de negen voedselbanken in de stad Utrecht, sociale activering, opvang en medische zorg voor prostituees en een gebruikersruimte voor alcohol- en druggebruikers. Daarnaast neemt de Tussenvoorziening actief deel aan de armoedecoalitie in Utrecht.
Onder Wonen vallen de voorzieningen voor alleenstaanden en gezinnen die zonder begeleiding (nog) niet zelfstandig kunnen wonen. De woonvoorzieningen zijn verspreid over de stad en bestaan uit individuele woningen en groepswoningen. Het aanbod varieert van lichte en kortdurende ondersteuning tot langdurig begeleid wonen. 4
5
Resultaten in 2015 Van AWBZ naar WMO Het jaar stond grotendeels in het teken van de overgang van AWBZ naar WMO en de bezuinigingen die hiermee gepaard gingen. Dit hebben we goed kunnen opvangen door: • Samen te werken met ketenpartners en actief deel te nemen aan stedelijk overleg, onder meer met buurtteams, het platform Regionale Toegang en de taskforce Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA). • Een uitbreiding te realiseren in de WLZ en Forensische zorg. • Verdergaande plannen te maken rond ambulantisering. • Het primair proces beter te stroomlijnen. • De formatie af te bouwen in relatie tot afnemende budgetten en activiteiten; een strakke sturing op de flexibele schil en het aanstellingsbeleid. • Te innoveren en te investeren in vernieuwingen zoals Majella wonen, Versnelde Financiële Dienstverlening en sociale prestatie. • Het vereenvoudigen en optimaliseren van interne processen waaronder het centraliseren van het woningbeheer en de cliëntregistratie.
Overdracht buurtteams In 2014 zijn we gestart met de overdracht van cliënten aan de buurtteams. Totaal zijn in dat jaar 76 cliënten overgedragen, waarvan 69 cliënten naar Buurtteam sociaal en 7 cliënten naar Buurtteam Jeugd. Voor 2015 was de taakstelling om 200 cliënten over te dragen. Aanvankelijk verliep de overdracht voorspoedig (ruim 120 cliënten in april). Totaal zijn in 2015 163 cliënten overgedragen. Dit zijn 37 cliënten minder dan wij beoogd hadden over te dragen. De reden hiervoor is dat in 2014 al een flink aantal cliënten was overgedragen. Individuele begeleiding In 2015 is de gemiddelde bezetting 405 cliëntjaren. In 2014 lag dit aantal op 545 (Outreach en Regie buiten beschouwing gelaten). Nemen we in ogenschouw dat in 2015 163 cliënten zijn overgedragen aan de buurtteams en het budget is gekrompen, dan kunnen we constateren dat de continuïteit is gewaarborgd.
In en uitstroom WMO cliënten Aantal cliënten Instroom Uitstroom op 1-1-2015
493
245
381
Totaal hebben we 737 WMO cliënten begeleid (inclusief cliënten die gebruik hebben gemaakt van meerdere zorgcategorieën). Justitiële cliënten
2014
2015
Ambulant (uren)
7.960 uur
5.605 uur
11,7
16,7
Verblijf (bezetting)
In 2015 is voorrang gegeven aan verblijfscliënten, Volledig Pakket Thuis (VPT) valt onder verblijf.
WLZ in 2015 Ambulant (uren)
978
Volledig Pakket
15 cliënten
Thuis (VPT)
Aantal unieke cliënten Totaal (alle financieringsstromen)
31-12
357
Nachtopvang De opvangcapaciteit van de nachtopvang is gelijk gebleven: 55 bedden in de Sleep Inn en 30 bedden in de NoiZ. Ook de gemiddelde bedbezetting is gelijk gebleven. Het aantal daklozen dat aan de deur wordt geweigerd of wordt doorverwezen, is sterk afgenomen. De reden hiervoor is dat ongedocumenteerde daklozen gebruik kunnen maken van Toevlucht en onze nieuwe opvang Weerdsingel, waarin totaal 40 plekken beschikbaar zijn. Gasten geweigerd of doorverwezen
2014
2015
NoiZ
344
23
Sleep Inn
920
220
Housing First
101
55
Gezinnen
94
60
Aantal unieke gasten
Crisisopvang
121
44
NoiZ
322
35,1
Sleep Inn
572
34,9
Weerdsingel
63
73
Van de clienten van de Tussenvoorziening was 57% man en 43% vrouw. In totaal hebben we 278 kinderen opgevangen. Op 31 december verbleven 262 kinderen in de opvang.
6
Aantal cliënten op 31-12-2015
Gemiddeld aantal overnachtingen per gast
Het aantal unieke cliënten bij de Sleep Inn en de NoiZ is totaal 737 (exclusief de gasten die van beide voorzieningen gebruik hebben gemaakt). De koudweerregeling heeft 18 dagen gegolden in twee periodes in januari en februari. 7
Resultaten in 2015 Smulhuis Het Smulhuis heeft een capaciteit van 60 gasten. Gemiddeld waren 55 gasten per dag aanwezig. In totaal zijn 20.028 maaltijden geserveerd. Wachtlijstproblematiek De druk op aanmeldingen was in 2015 groot. Daarom moesten we in mei een aanmeldstop afkondigen voor WMO cliënten. Ook het aantal cliënten dat wordt begeleid door het team Outreach is in 2015 sterk toegenomen waardoor ook het Outreachteam eind 2015 heeft besloten om tijdelijk geen nieuwe cliënten aan te nemen. In de zorgketen is het signaal van de overbezetting opgepakt en is gesproken over mogelijke oplossingen om meer cliënten in de nachtopvang verder te helpen. In opdracht van de gemeente Utrecht heeft in 2015 een onderzoek plaatsgevonden naar de wachtlijstproblematiek. Dit onderzoek heeft aangetoond dat ruim 400 mensen wachten op een plek binnen beschermd en begeleid wonen en voor 152 wachtenden een specifiek aanbod wenselijk is. Belemmerende factoren voor doorstroom zijn vooral de schuldenproblematiek en de beschikbaarheid van huisvesting. Uit een interne analyse bleek dat bij de Tussenvoorziening 185 cliënten wachten op instroom en dat de gemiddelde wachttijd 31 weken duurt. Tevens bleek dat 177 cliënten in begeleiding (exclusief eventuele partner of kinderen) op overzienbaar termijn kunnen uitstromen naar een eigen zelfstandige woning. Voor deze groep is echter geen 8
eigen plek beschikbaar waardoor zij langer in een opvang van de Tussenvoorziening moeten blijven dan nodig is. Naar aanleiding van het wachtlijstonderzoek zijn met de buurtteams afspraken gemaakt over onderlinge consultatie en maatwerk waarbij de Tussenvoorziening gericht wordt ingezet bij specifieke problematiek. Outreach Opsporing en outreachend werk Aantal unieke cliënten
2014
2015
Opsporing
1.211
1.328
Toeleiding
352
550
Wachtlijstbegeleiding
110
250
Hoewel het aantal fte bij Outreach hetzelfde is gebleven is de opsporing en vooral de toeleiding en wachtlijstbegeleiding enorm toegenomen. Deze toename is mede mogelijk gemaakt door een betere organisatie van de centrale aanmelding.
Omklapcontracten en woningbeheer Om de doorstroom naar een zelfstandige woning te bevorderen en te voorkomen dat cliënten in de intramurale zorg blijven hangen, nemen we regelmatig het huurdersrisico op ons. Met een omklapcontract kunnen cliënten een gewone woning toegewezen krijgen onder de voorwaarde dat zij gedurende een bepaalde periode begeleiding accepteren. Wanneer de begeleiding succesvol is verlopen, wordt de woning ‘omgeklapt’ op naam van de cliënt. De Tussenvoorziening heeft circa 75 omklapcontracten in beheer, met name bij Housing First. Dit is circa 30% van het aantal woningen van de Tussenvoorziening. Afgelopen jaar had de Tussenvoorziening 350 verhuurbare eenheden in beheer, namelijk 224 woningen en 126 kamers. In 2015 is besloten om het woningbeheer te centraliseren en onder te brengen bij het bedrijfsbureau. Door de centrale benadering wordt effectiever gewerkt ten aanzien van de inrichting, de nutsvoorzieningen en schadeafhandeling. Wijkteams In 2015 zijn we gestart met drie wijkgerichte teams (Overvecht, Noordwest en Centraal) en twee specialistische teams (Gezinsbegeleiding en Housing First). Deze manier van werken heeft als voordeel dat de begeleidingsteams toegankelijker zijn en effectiever worden ingezet. Wanneer cliënten naar een andere voorziening verhuizen, loopt de begeleiding gewoon door. Ook komt de samenwerking met ketenpartners in de wijk beter tot zijn recht.
Den Doolaard Na een jarenlange vertraging is Den Doolaard begin 2015 geopend. In deze woonark zijn vijf wooneenheden voor Housing First cliënten gerealiseerd. Stadsgeldbeheer Ook Stadsgeldbeheer heeft de gevolgen van de decentralisatie moeten opvangen en trajecten moeten afbouwen. Een aantal incidentele middelen is beëindigd en de externe inkoop is fors gedaald. Deels zijn cliënten uitgestroomd naar lichtere financiële begeleiding zoals bijvoorbeeld beschermingsbewind en basisbeheer. Net als in 2014 zijn in 2015 meer cliënten uitgestroomd dan ingestroomd. In 2015 zijn we gestart met de versnelde financiële dienstverlening. Hiermee willen we stabiliteit versnellen en de verblijfstijd verkorten zodat cliënten sneller kunnen doorstromen naar een passende vervolgplek. Vanuit de afdeling Meedoen naar Vermogen is onderzoek gedaan naar de oorzaken van de oplopende wachtlijsten. Op basis van de bevindingen heeft Meedoen naar Vermogen extra tijdelijke middelen beschikbaar gesteld voor 60 cliënten van de wachtlijst en 80 trajecten versnelde financiële dienstverlening.
9
Resultaten in 2015
HAP Europalaan: gemiddeld aantal bezoeker per dienst:
Gerealiseerde trajecten Stadsgeldbeheer
Aantal
Basis budgetbeheer
136
Totaalbeheer
847
Materiële woonbegeleiding
141
Versnelde financiële dienstverlening
123
Administratief werk bij WLZ en justitie
37
Doorstroom cliënten Stadsgeldbeheer
2014
2015
Instroom
182
180
Uitstroom
261
275
Aantal cliënten op 31 december
1141
1046
Cliënttevredenheidsonderzoek bij Stadsgeldbeheer In de zomer heeft een tevredenheidsmeting plaatsgevonden bij Stadsgeldbeheer. Helaas is de respons te laag om harde conclusies te kunnen trekken. De cliënten die de enquête hebben ingevuld waren zonder meer positief over Stadsgeldbeheer. Sommige cliënten geven aan dat zij de begeleidingsafspraken niet goed kennen en meer voorlichting willen. Ook blijkt dat niet alle cliënten weten hoe en waar zij een klacht kunnen indienen.
10
De Stek (gebruikersruimte) De Stek is in 2015 iedere dag open geweest. Er zijn 31 pashouders voor de harddrugs-opvang en 23 pashouders voor de alcoholisten-opvang.
HAP Europalaan: gemiddeld
Prostitutiehulpverlening In 2014 is een aanvraag toegekend in het kader van RUPS II (Regeling Uitstapprogramma Prostituees). Met deze subsidie werken we aan een sterkere positionering van de hulpverlening aan prostituees door de hele provincie Utrecht. Acties die hieruit zijn voortgekomen, zijn: • Samenwerking met Stichting BARKA, met wie we ex-prostituees terugleiden naar hun land van herkomst. • Samen met Pretty Woman zetten we programma’s op om jonge vrouwen uit de prostitutie te houden. • Methodiekontwikkeling en de start van twee trajecten voor mannenhulp verlening.
HAP Zandpad: aantal outreach contacten
In het kader van het RUPS II zijn 70 vrouwen aangemeld, waarvan 13 vrouwen in Amersfoort. In 2015 zijn 24 vrouwen uitgestapt. Naast het RUPS II programma heeft de Tussenvoorziening een prostitutieteam dat outreachende begeleiding biedt aan prostituees in Utrecht. Bij het Prostitutieteam hebben zich totaal 41 vrouwen aangemeld en 35 cliënten zijn in begeleiding genomen.
aantal unieke vrouwen per maand:
21
65
HAP Zandpad, gemiddeld aantal unieke vrouwen per maand:
in 2015 (via internet en telefonisch):
6,6
221
Het HAP Zandpad was tot 1 april op dinsdag en vrijdag open. Na 1 april alleen nog op dinsdag.
Tevredenheidsonderzoek bij HAP Europalaan In mei 2015 is bij HAP Europalaan een cliënttevredenheidsonderzoek gehouden. Alle bezoekers beoordelen het HAP met een voldoende of goed. De belangrijkste reden waarvoor men naar de HAP toe komt is voor werk gerelateerde artikelen. Andere redenen zijn een bezoek aan de arts of verpleegkundige (74%), contact met collega’s en HAP-medewerkers (74%). Het oordeel over de medewerkers van HAP is overwegend (zeer) positief. VoedselbankPLUS Deelname aan de VoedselbankPLUS is het afgelopen jaar iets afgenomen*. Peildatum 31 december 2014
2015
Aantal huishoudens
590
549
Aantal personen
1275
1242
Aantal kinderen
484
470
* Over beide jaren zijn geen gegevens bekend van uitgiftepunt Lombok.
Sociale activering (Wegwijs) Om de activering van cliënten te bevorderen, maken we met alle cliënten afspraken over de wijze waarop zij participeren. Als norm stellen we 16 uur participatie per week. Hoe deze uren worden gerealiseerd, kan per cliënt verschillen. De begeleiding van Wegwijs is afgelopen jaren verschoven van het organiseren en coördineren van activiteiten naar motiveren en begeleiden van vrijwilligers. Een grote uitdaging is om cliënten actief te betrekken en te motiveren om zich als vrijwilliger in te zetten. Atelier Spat en het Imagoproject hebben plannen gemaakt om een deel van hun activiteiten en dienstverlening te vermarkten. Daarnaast hebben we medio 2015 afspraken gemaakt met Lister, de Vrijwilligerscentrale, De Wilg en WIJ 3.0 over een centrale matching en begeleiding van sociaal kwetsbare vrijwilligers. Het doel is om het aantal beschutte vrijwilligersplaatsen voor cliënten te vergroten. Financiële Aantal unieke vrijwilligers dienstverlening Inloopspreekuur/SJD 20
Financieel vrijwilliger thuis
118
Aantal unieke deelnemers 654 135
Het inloopspreekuur werd in 2015 bezocht door gemiddeld 283 cliënten per maand. Op 31 december werden 75 cliënten ondersteund door een financieel vrijwilliger.
11
Resultaten in 2015 Maatjes en groepsondersteuning
Aantal
Aantal unieke
Aantal unieke
groepsactiviteiten
vrijwilligers
deelnemers
Activiteitengroepen
8
5
32
Maatjes
Niet van toepassing
96
135
Inloop*
Aantal unieke
Gemiddeld aantal
Aantal frequente
deelnemers
deelnemers per dagdeel
deelnemers
Meedoen
Meewerken
Meedoen
Meewerken
Noord-West
35
6
3
2
Keulsekade
45
13
4
2
8
Ghanadreef
95
40
12
2
70
Paranadreef
115
40
8
5
30
15
* Het aantal dagdelen per week verschilt per locatie: Noord-West is 2 dagdelen per week geopend en Parana is 6 dagdelen geopend.
Deelnemers aan het Imagoproject hebben 121 voorlichtingen gegeven. In totaal zijn er 22 vaste en 14 incidentele voorlichters. In totaal heeft Atelier SPAT 50 unieke deelnemers gehad. Gemiddeld zijn er 34 deelnemers per maand. Cliënttevredenheidsonderzoek bij Wegwijs Bij verschillende onderdelen van Wegwijs is in 2015 een tevredenheidsmeting gedaan. De tevredenheid over de medewerkers en de verschillende diensten is hoog. De scores liggen doorgaans boven de 80% positief. Als er lager wordt gescoord gaat het bijvoorbeeld over de duur van een maatjescontact (deelnemers willen dan graag langer contact). Als ‘rapportcijfer’ scoort geen enkel onderdeel van Wegwijs onvoldoende. Iets meer dan 50% scoort ‘goed’ en de overige 50% scoort ‘voldoende’. 12
Fondsen Dankzij de steun van fondsen en charitatieve stichtingen kan de Tussenvoorziening nieuwe projecten financieren en extra activiteiten ondernemen. Fondsen stimuleren ons om nieuwe projecten te starten. In 2015 hebben we onder meer een begin kunnen maken met de projecten Het Utrechts Versnelfonds, Kopje thee na school, Kind, gezin en vrijwilligers en Van zelfbeheer naar werk. De resultaten van deze projecten worden vanaf 2016 verwacht. In 2015 zijn enkele werkbezoeken georganiseerd, waarbij de gefinancierde projecten werden bezocht en er werd gesproken over belangrijke ontwikkelingen.
Afgelopen jaar is de Tussenvoorziening gesteund door Adessium Foundation, van Baaren Stichting, Emmaus, Fundatie van den Santheuvel Sobbe, KCU, K.F. Hein Fonds, KNR Projecten in Nederland, Lions Club Utrecht Host, Philemonfonds via Ars Donandi, Oranje Fonds, PGU, RDO Balije van Utrecht, Kansfonds, Stichting Boschuysen, Stichting Fonds Welzijnswerk, Stichting Kinderpostzegels, Stichting de Kootje Fundatiën, Stichting Madurodam Steunfonds, Stichting het R.C. Maagdenhuis, Stimuleringsfonds Rabobank, Winter-Heijnsius Stichting en de Zusters Augustinessen. Klachten en incidenten De Tussenvoorziening heeft een laagdrempelige klachtenregeling. In eerste instantie worden klachten opgelost door met de klager in gesprek te gaan. Indien nodig of gewenst kan de klager zich wenden tot de klachtencommissie. Cliënten die een klacht willen indienen, kunnen ondersteuning krijgen van één van de drie vertrouwenspersonen. In 2015 zijn totaal 13 klachten ingediend door cliënten van de Tussenvoorziening: • Zeven klachten zijn intern behandeld, waarvan vier klachten (volledig of gedeeltelijk) gegrond en drie klachten ongegrond. Drie klachten hadden betrekking op de begeleiding. • Zes klachten zijn bij de externe klachtencommissie ingediend. Hiervan zijn vier klachten gegrond, één klacht is ingetrokken en één klacht was eind 2015 nog in behandeling. Vier klachten hadden betrekking op de begeleiding (werkwijze en het gedrag van begeleiders)
In 2015 zijn 271 incidenten gemeld. Ten opzichte van 2014 is het aantal agressiemeldingen met 85 toegenomen. Deze stijging heeft vooral te maken met een nauwkeurigere registratie. Echter nog niet alle voorzieningen registreren de incidenten consequent. De meeste meldingen hebben net als voorgaande jaren, te maken met verbale agressie naar medewerkers; ongewenst gedrag volgens de gedragscode en huisregels en verbale agressie tussen cliënten. In 2015 zijn 41 medische meldingen gedaan, bijvoorbeeld letsel na een ongeval. Dit zijn 13 meldingen meer dan in 2014. Deze toename is het gevolg van de nieuwe categorie ‘risico op suïcide’ die is toegevoegd aan de medische meldingen. Onder deze categorie zijn 12 meldingen gedaan. Er zijn geen cliënten overleden door suïcide. In 2015 zijn 8 meldingen gedaan van huiselijk geweld of kindermishandeling. Dit aantal is ongeveer gelijk aan het aantal meldingen in 2014 (9 maal).
13
Medewerkers, vrijwilligers, ervaringsdeskundigen en stagiaires Medewerkers De overgang van AWBZ naar WMO heeft ook grote gevolgen gehad voor het personeelsbestand. Eind 2015 werkte 35 fte minder bij de Tussenvoorziening dan eind 2014.
In 2015 is het aanstellingsbeleid geëvalueerd en aangepast. Het uitgangspunt blijft dat gedwongen ontslagen worden voorkomen.
Formatie
2012
2013
2014
Aantal
409
403
392
340
(1)
FTE
281
281
270
235
(2)
(1) hiervan = 38 oproepkrachten
2015
(2) gemiddeld aantal FTE in 2015 = 233
Het ziekteverzuim in 2015 is 6,6% (exclusief oproepkrachten en stagiaires). De meldingsfrequentie is: 1,8
Vrijwilligers Ook in 2015 hebben veel vrijwilligers in uiteenlopende rollen zich ingezet voor cliënten en projecten van de Tussenvoorziening. We zijn trots op het feit dat er zoveel verschillende vrijwilligers binnen de Tussenvoorziening werken. En dat we met vrijwilligers, betaalde krachten én cliënten voortdurend zoeken naar de juiste inzet voor de cliënt.
Personeelsverloop In dienst
48
Uit dienst
100
Eind 2015 werkten er 438 vrijwilligers bij de Tussenvoorziening: Voorziening
Aantal vrijwilligers
Smulhuis
116
Financieel Maatje thuis
76
Wegwijs
69
Maatjes
58
Weerdsingel
38
Sleep Inn
33
Overige voorzieningen
48
We vinden het een positieve ontwikkeling dat vrijwilligers in verschillende rollen ondersteuning bieden aan cliënten. Dankzij de inzet van vrijwilligers kunnen we met minder middelen hetzelfde of zelfs meer bereiken. Daarbij vinden we het belangrijk dat vrijwilligers, betaalde krachten en cliënten samen zoeken naar de juiste inzet van de vrijwilligers. Het uitgangspunt is dat vrijwilligerswerk in alle gevallen vrijwillig blijft. Zoveel mogelijk zorgen we voor goede ondersteuning en facilitering van vrijwilligers. Vrijwilligerstevredenheidsonderzoek In 2015 heeft het vrijwilligerstevredenheidsonderzoek opnieuw laten zien dat vrijwilligers zich met veel plezier voor cliënten en de organisatie inzetten. Alle respondenten zeggen vrijwilligerswerk bij de Tussenvoorziening aan te willen raden bij vrienden en bekenden! Top drie motivatie: • ‘Ik wil iets doen voor de maatschappij / Ik wil andere mensen helpen’ • ‘Ik vind het werk leuk en interessant’ • ‘Ik voel mij verbonden met de doelstelling van de organisatie’
Ervaringsdeskundigen Ervaringsdeskundigheid is al een lange tijd een speerpunt van de Tussenvoorziening. Sinds enkele jaren zijn gemiddeld vijf ervaringsdeskundigen werkzaam (betaald of als stagiair) die een opleiding volgen. Daarnaast werken zo’n twaalf beheerders met ervaringskennis bij de Nachtopvang in Zelfbeheer (NoiZ). In 2015 zijn we met steun van Adessium Foundation gestart met het project ‘Van zelfbeheer naar werk’. Hiermee willen we de begeleiding van cliënten (in het bijzonder de beheerders van de NoiZ) richting arbeidsmarkt beter borgen. Stagiaires In 2015 werkten 27 stagiaires bij de Tussenvoorziening. Gezamenlijk werkten zij gemiddeld 350 uur per week. Aantal stagaires Voorziening
Aantal stagaires
Stadsgeldbeheer
4
Cluster Opvang
13
Cluster Wonen
8
Bedrijfsbureau
2
Totaal
27
Ten opzichte van vijf jaar geleden is het aantal vrijwilligers met circa 35% toegenomen. De toename wordt vooral veroorzaakt door de vrijwilligers die financiële en administratieve ondersteuning bieden en de vrijwilligers in de opvang voor ongedocumenteerden. 14
15
Bestuur, medezeggenschap en organigram Stichting De Tussenvoorziening heeft een Raad van Toezicht en een eenhoofdig bestuur. De bestuurder is Jules van Dam. Hij is eindverantwoordelijk voor het beleid en de dagelijkse gang van zaken. De bestuurder wordt benoemd en gecontroleerd door de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht stelt de beloning van de bestuurder vast op basis van de adviesregeling en directieschalen van de MO Groep (landelijke brancheorganisatie voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening). Het beleid wordt ontwikkeld in het managementteam dat bestaat uit de bestuurder, de bestuurssecretaris, de clustermanager Opvang, de clustermanager Wonen, de clustermanager Stadsgeldbeheer/stafbureau en de manager bedrijfsbureau. De Raad van Toezicht bestaat uit de volgende leden: Jos Berg: voorzitter. Ferdinand Hulshof: lid. Jacques van Oostrum: lid. Jan Ravesteijn: lid. Dorieke Wewerinke: aspirant lid. Cliëntenraad In 2015 bestond de cliëntenraad uit vijf leden en twee aspirant leden. De cliëntenraad is aangesloten bij het samenwerkingsverband van Utrechtse cliëntenraden ‘de Achterkant’. In 2015 heeft de cliëntenraad zeven maal overleg gevoerd met de directeur. In dit overleg is de cliëntenraad geïnformeerd over interne en stedelijke ontwikkelingen. Belangrijke thema’s waar de cliëntenraad zich over heeft gebogen zijn: de cliënttevredenheidsonderzoeken, de ontwikkelingen rond cliënten met een 16
ernstige psychische aandoening (EPA), ambulantiseringsplannen, Majella wonen en ervaringsdeskundigheid De cliëntenraad heeft advies uitgebracht over de volgende zaken: • Herziening van de klachtenregeling voor cliënten • Samen met de cliëntenraad hebben we een visie op cliëntregie geformuleerd en speerpunten gekozen • Rookbeleid in woonvoorzieningen en crisisopvang • Besteding Gift van Baaren Stichting t.b.v. cliënten in de nachtopvang Ondernemingsraad Vanwege het aantal vacante zetels in de ondernemingsraad zijn op 24 november 2015 vervroegde verkiezingen gehouden. Na de verkiezingen is een nieuwe ondernemingsraad samengesteld met negen leden. De ondernemingsraad heeft zich bezig gehouden met verschillende thema’s zoals de herstructurering van het primair proces, duurzame inzetbaarheid, samenwerking met vrijwilligers, consequenties van bezuinigingen en arbeidsomstandigheden. In 2015 heeft de OR ingestemd met: • Het Integraal personeelsbeleid (regelingen) • Herinrichting van de receptie van Stadsgeldbeheer • Organisatieverandering bij de Sleep Inn
Raad van Toezicht
Cliëntenraad
Bestuurder/directeur
Bedrijfsbureau Cluster Wonen & Begeleiden
Ondernemingsraad Stafbureau
Cluster Opvang & Begeleiden
24 uurs opvang / kort verblijf Centrale aanmelding, Team Regie & Parana Kort Verblijf Team Outreach Begeleidingsteams Laagdrempelige opvang Individuele (woon)begeleiding: NoiZ Opvang, Sleep Inn, Smulhuis, Overvecht, Noord-West, Opvang Ongedocumenteerden Housing First & Centraal Wegwijs & Voedeslbank PLUS Gebruikersruimte (alcohol / drugs) Sociale activering en dagonderst. De Stek financieel / administratieve onderst. Corporatiehotel I en II Woonbegeleiding
Huiskamer Aanloop Prostituees HAP Zandpad & Europalaan
TV Zelfstandig Ambulante woonbegeleiding tot overdracht naar buurtteams
Team gezinsbegeleiding Woonbegeleidiing
Cluster Stadsgeldbeheer Schuldhulpverlening, geldbeheer,advies, training & consult Centraal Schuldhulpverlening, geldbeheer Paranadreef
24-uurs opvang / kort verblijf BOKA, Bolksbeek, Gastenverblijf Groene Sticht
De OR heeft positief geadviseerd over: • Het aanstellingsbeleid en plaatsingspool • Het strategisch opleidingsplan 17
Financiële verantwoording Balans per 31 december 2015
Resultatenrekening over 2015 31-dec-2015
ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa
31-dec-2014
2015
2014
€
€
€
€
134.536
Materiële vaste activa
3.215.320
Totaal vaste activa
3.349.856
Vlottende activa
248.797
Subsidies
16.469.439
19.270.575
425.331
239.265 3.463.818
3.597.473
Overige opbrengsten
3.719.947
3.846.270
Som der bedrijfsopbrengsten
20.614.717
Bedrijfslasten
Vorderingen en overlopende activa
1.420.757
2.272.450
Personeelskosten
Liquide middelen
3.688.651
1.815.229
Afschrijving op vaste activa
Totaal vlottende activa
5.109.408
4.087.679
Overige bedrijfskosten
TOTAAL ACTIVA
Bedrijfsopbrengsten Opbrengsten zorgprestaties / MO
8.459.264
7.933.949
22.973.658
14.107.358
568.442
494.658
5.730.990
5.937.161
Som der bedrijfslasten
16.405.728
20.406.790 22.837.547
BEDRIJFSRESULTAAT
207.927
PASSIVA
Financiële baten en lasten
-28.099
-21.156
Eigen vermogen
RESULTAAT BOEKJAAR
179.828
114.955
Gebonden vermogen
339.070
318.655
Vrij vermogen
2.358.516
2.199.103
Totaal eigen vermogen
2.697.586
2.517.758
Voorzieningen
1.207.389
1.058.000
Langlopende schulden
932.219
955.422
Kortlopende schulden
3.622.070
3.402.769
TOTAAL PASSIVA
8.459.264
136.111
7.933.949
18
19
Toelichting op balans en resultatenrekening
Herstelwerktrainingen voor vrijwilligers
Het resultaat over het boekjaar 2015 is € 179.828 positief, een toename van € 64.873 ten opzichte van het resultaat over 2014. De bedrijfsopbrengsten zijn in vergelijking met vorig jaar met 10,3% gedaald, met name door de bezuiniging die gepaard ging met de AWBZ transitie. De bedrijfslasten namen met ongeveer hetzelfde percentage af (10,6%), voornamelijk door een daling van de personeelskosten.
Sinds de start in 2014 zijn er al 22 trainingen herstelwerk voor vrijwilligers geweest. In het begin was er elke maand één training overdag en één ’s avonds. Nu vinden ze eens in de twee maanden plaats. Vrijwilligers hebben het erg druk en voor sommigen is het een hele opgave om deel te nemen maar ze hebben het er wel voor over. Voor de vrijwilligers van de Sleep Inn en het Smullhuis heb ik de training tijdens de vrijwilligersweekenden gegeven. Idealiter zijn de groepen 12 man groot. Als de groep te klein is, is er weinig interactie en ben ik voortdurend aan het woord. Als de groep te groot is… geldt hetzelfde. Ik ben nog steeds verbaasd over de diversiteit binnen de groep vrijwilligers. We hebben studenten, ervaringsdeskundigen, hoog opgeleiden… In de training zet ik ze gelijk aan het werk: deelnemers leren over de kernprincipes van de methodiek en ik laat iedereen nadenken over hoe ze die principes toepassen in hun werk. Mijn doel is om de vrijwilligers en ondersteuners bewust te maken van hun eigen bekwaamheid, al komt het niet uit studieboeken. Ik wil ze ondersteunen met de hulp van een
Sinds 2015 zijn er grote veranderingen in de verhoudingen van de verschillende inkomstenbronnen als gevolg van de AWBZ transitie. De bedrijfsopbrengsten Gemeente Utrecht (inclusief de inkomsten voor Stadsgeldbeheer) zijn gestegen van € 9,8 miljoen naar € 14,9 miljoen. Van de AWBZ opbrengsten, in 2014 nog € 8,2 miljoen, is in 2015 alleen nog het WLZ deel over van € 0,8 miljoen. Hier wordt de bezuiniging op de transitie AWBZ - WMO duidelijk: de inkomsten uit AWBZ/WLZ zijn gedaald met € 7,4 miljoen, terwijl de WMO inkomsten met maar € 5,1 miljoen zijn gestegen. De totale investering in het verslagjaar is € 72.028. Dit is een stuk lager dan in 2014 (€ 408.308). Dit komt doordat er in 2015 geen grote projecten met nieuwe woningen waren, zoals in de afgelopen jaren wel het geval was. Ook is een pas op de plaats gemaakt in verband met alle onzekerheden.
20
Het positieve resultaat over boekjaar 2015 van € 179.828 is toegevoegd aan het eigen vermogen. Het eigen vermogen bedraagt eind 2015 € 2.697.586. Dit is 13,2% van de totale bedrijfslast (vorig jaar 11,0%) en ligt daarmee binnen de gewenste buffer van 10 tot 15%. De relatief sterke stijging van het percentage komt door een toename van het eigen vermogen, maar vooral door de daling van de bedrijfslasten. De nieuwe bijdragen en toezeggingen aan fondsen in het verslagjaar van € 374.839 zijn lager dan in 2014 (€ 731.385). De grootste toezegging was voor het fonds Verbouwing BOKA (€ 117.000). In 2015 is een bedrag van € 393.401 onttrokken uit de fondsen. De grootste onttrekkingen waren voor het fonds Ongedocumenteerden, Adessium en de VoedselbankPLUS.
(door Holly Haylock)
toffe methodiek, waardoor ze de cliënten kunnen zien als krachtige mensen die recht hebben op eigen keuzes en eigen fouten. Vrijwilligers voelen zich soms erg verantwoordelijk, dus is het dilemma-spel een leuke oefening. Het gaat dan om vragen zoals: “Een belangrijke brief moet op de post. Neem je het over of laat je het de cliënt doen? Een week later ligt brief nog steeds op tafel, neem je het over, of toch niet?” Ik schrik af en toe van de zwaarte van onze doelgroep en ben erg gecharmeerd van de common sense deskundigheid en de no nonsens houding van de vrijwilligers. Soms trek ik aan de bel als de toewijding te ver gaat. In het algemeen geven de vrijwilligers aan dat ze goed gecoacht en ondersteund zijn door de Tussenvoorziening. Sommige vrijwilligers zijn al twee of drie keer naar de training gekomen omdat ze de bijeenkomsten als erg prettig ervaren. We besteden aandacht aan eigen kracht, zoeken krachten bij uitdagende cliënten en we zoeken samen naar out of the box oplossingen voor ongewone en gewone problemen. Vaak vertrekken vrijwilligers met een big smile, want ze hebben nieuwe krachten bij zichzelf ontdekt en nieuwe ideeën voor het werken met de doelgroep.
21
Vooruitblik
We verwachten dat 2016 rustiger zal verlopen dan 2015. Het zal een overgangsjaar zijn waarin de contracten met de gemeente worden voortgezet. Hiermee wordt de continuïteit voorlopig geborgd. Desondanks blijven we alert op nieuwe kansen. In 2016 willen we onderzoeken in welke regiogemeenten we willen inzetten op aanbod vanuit de Tussenvoorziening. Daarnaast krijgen productontwikkeling en innovatie extra aandacht. Specifiek zullen we ons concentreren op ambulantisering en het vergroten van uitstroommogelijkheden. Samen met de gemeente willen we regelmatig de belangrijkste blokkades voor uitstroom in kaart brengen en onderzoeken hoe deze blokkades weggenomen kunnen worden. Hierbij denken we onder meer aan de volgende maatregelen:
• Het verkorten van begeleidingstrajecten door direct na de instroom te starten met financiële dienstverlening. • Een systematische cliëntgerichte aanpak
in de aanvullende zorg, zoals we hebben ontwikkeld voor de langslapers.
• De start van Majella wonen en een groei van Housing First woningen. • In overleg met woningbouwcorporaties,
gemeente en ketenpartners gericht blijven zoeken naar oplossingen voor het tekort aan woningen voor de doelgroep. Waar mogelijk willen we groepspanden omzetten naar kleine individuele woningen die dicht bij elkaar zijn gesitueerd.
• Bij de Sleep Inn minstens voor een deel kleinere kamers met meer privacy creëren. Op termijn capaciteit terugbrengen.
• Goede overbruggingszorg organiseren
vanuit de laagdrempelige opvang zoals geldbeheer op straat, stabiliserende begeleiding in de opvang en voldoende capaciteit voor outreachend werk.
Colofon Dit is een product van Stichting De Tussenvoorziening Redactie: Sonja Appelman, Willem Lammerink, Judith Welle Vormgeving: Joan Wamsteeker Drukker: Libertas Oplage: 600
22
