JAARVERSLAG 2014 STICHTING DE GROENE VINGER
INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave ....................................................................................................................................... 2 Inleiding................................................................................................................................................... 3 Oprichting stichting De Groene Vinger .................................................................................................. 4 Randvoorwaarden voor de start van de wijktuin.................................................................................. 5 Aanleg wijktuin ....................................................................................................................................... 6 Vrijwilligers ............................................................................................................................................. 7 Opbrengst wijktuin ................................................................................................................................. 8 Communicatie ......................................................................................................................................... 9 Financiën / Giften en Subsidies ............................................................................................................ 10
Inhoudsopgave
Dankwoord ........................................................................................................................................... 11
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
2
INLEIDING Voor u ligt het eerste jaarverslag van stichting De Groene Vinger. In 2014 heeft de stichting belangrijke stappen gezet voor de realisatie van een wijktuin in Kerk en Zanen, Alphen aan den Rijn. Eén van deze stappen is het sluiten van een beheersovereenkomst met de gemeente Alphen aan den Rijn. Na het tekenen van deze overeenkomst is in februari gestart met de aanleg van de tuin. In dit jaarverslag wordt de motivatie beschreven van de oprichting, de randvoorwaarden, de start en de aanleg van de tuin. Daarnaast kunt u lezen over de inzet van vrijwilligers, de communicatie en de ontvangen giften. Tot slot een dankwoord voor de velen die ons geholpen hebben.
Inleiding
FIGUUR 1 ONTWERPTEKENING DOOR GROENVORM
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
3
OPRICHTING STICHTING DE GROENE VINGER De stichting De Groene Vinger is december 2013 opgericht. De oprichting komt voort uit een tweetal plaatselijke initiatieven: 1.
De initiatiefgroep De Groene Vinger streeft al enkele jaren voor het behoud van het weiland tussen de woningen van de Renaissance- en Afrikalaan. De initiatiefgroep wil dit gebied groen houden, het landelijke karakter behouden en verzet zich tegen de bouw van woningen daar,
2.
De wens van een wijkbewoner om stadslandbouw in de wijk Kerk en Zanen te introduceren.
De belangrijkste doelen met de wijktuin zijn: Het bevorderen van de sociale en verbindende functie voor inwoners van de wijk; Het bieden van zingeving; Het doorbreken van isolement en het bieden van nieuwe mogelijkheden; Het bieden van educatie aan schoolkinderen en volwassenen; Het laten bestaan van de verbinding van de stad met het Groene Hart.
FIGUUR 2 GROENBEMESTERS IN EERSTE PLANTVAK
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
Oprichting stichting De Groene Vinger
4
RANDVOORWAARDEN VOOR DE START VAN DE WIJKTUIN De stichting heeft de start van de wijktuin afhankelijk gesteld van een tweetal randvoorwaarden: 1. 2.
Een schone-grondverklaring voor het terrein, Een beheersovereenkomst met de gemeente Alphen aan den Rijn.
Op verzoek van de stichting heeft medio 2013 in opdracht van de gemeente een grondonderzoek en een bodemvruchtbaarheidsanalyse plaatsgevonden. De conclusie van het grondonderzoek is dat de grond en het slootwater geen vervuiling bevatten. Volgens de opstellers van het rapport is stadslandbouw vanuit milieu hygiënisch opzicht verantwoord. De bodemvruchtbaarheidsanalyse geeft de stichting inzicht hoe het weiland het beste geschikt is te maken voor de biologische teelt van groenten en fruit.
FIGUUR 3 AARDAPPEL VELD
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
Randvoorwaarden voor de start van de wijktuin
In februari 2014 is met de gemeente een beheersovereenkomst ‘om niet’ gesloten voor het gebruik van een deel van het weiland. In totaal valt een gebied van 2.100 m2 onder het beheer van de stichting. De gebruiker van het andere deel van het weiland laat op dit deel van het land koeien of schapen grazen. In goede harmonie zijn afspraken gemaakt over afrastering en de doorgang naar het achterliggende weiland.
5
AANLEG WIJKTUIN De aanleg van de wijktuin is in grote lijnen gebaseerd op een ontwerp van Pieter Jansen van het “Ontwerpburo voor Tuin & Landschap”. Uitgangspunt hierbij is dat schapen en koeien langs de randen van de tuin kunnen blijven grazen en het vee door een hek buiten gehouden wordt. Langs het hek staan fruitstruiken om een “eetbare” haag te creëren. In de tuin is begonnen met de aanleg van groentebedden, fruithagen, een boomgaard en kweekbedden. Bij de ingang van de tuin bij het Kroospad staat een berging en is er ruimte voor een waterpomp. De berging is afgeschermd door een haag van wilgen. De aanleg van de wijktuin is mogelijk gemaakt met behulp van vrijwilligers, bedrijven en de gemeente Alphen aan den Rijn. Zowel tijdens de voorbereidende als de uitvoerende fase heeft de stichting veel hulp gehad van ambtenaren van de gemeente. Bovendien is er regelmatig contact geweest met wethouders en raadsleden. De gemeente heeft struiken (zoals hazelaars, blauwe bessen, kiwi’s en frambozen) beschikbaar gesteld. Daarnaast is zij behulpzaam geweest met het leveren van materialen (struiken, wilgentakken, hergebruik van gaas, palen en een afvalcontainer). Door het inzetten van een hovenier met een shovel zijn groentebedden aangelegd. Aannemer Hennie Rietveld heeft een rioolput met aanvoerleiding naar de sloot gegraven. De bedoeling is het komende jaar hierop een waterpomp te plaatsten.
Aanleg wijktuin
Door deze inspanningen is de opening van de wijktuin gepland voor het voorjaar van 2015.
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
6
VRIJWILLIGERS Vele vrijwilligers zijn het afgelopen jaar in en rond de tuin actief geweest. Daarbij is gebruik gemaakt van de expertise die in de wijk aanwezig is, bijvoorbeeld op het terrein van ecologie en kennis van planten. Bewoners hebben geholpen met het voorbereiden van vergaderingen, publiciteit creëren, het werven van fondsen, het leggen van contacten, beheren van de website, het schrijven van nieuwsbrieven, fotograferen etc.
Vrijwilligers
Een tiental vrijwilligers hebben gedurende het afgelopen jaar in de tuin gewerkt, waarvan sommigen wekelijks. Gedurende een half jaar heeft een stagiaire van het Wellant college (agrarische VMBO) meegeholpen. Dit alles onder leiding van een (vrijwillige) beheerder.
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
7
OPBRENGST WIJKTUIN Na de zomer is op een gedeelte van de tuin groente gepoot zoals boerenkool, spitskool, bloemkool, broccoli, rode bieten, paksoi, sla en andijvie. De opbrengst overtrof alle verwachtingen. De complete oogst is beschikbaar gesteld aan de Voedselbank Alphen aan den Rijn, waarmee afspraken gemaakt over de leveringen van groenten.
FIGUUR 4 EERSTE OOGST NAAR VOEDSELBANK
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
Opbrengst wijktuin
Naast groente is fruit geoogst (frambozen en blauwe bessen). De resterende groentebedden zijn met verschillende soorten groenbemesters ingezaaid ter voorbereiding op het seizoen 2015. In 2015 gaan we alle groentebedden in gebruik nemen.
8
COMMUNICATIE De bewoners in de omgeving van de Afrika- en Renaissancelaan zijn met nieuwsbrieven periodiek op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen van de wijktuin. Daarnaast zijn op de website (www.groenalphen.com) regelmatig nieuwe berichten geplaatst. In 2014 zijn er contacten geweest met de plaatselijke pers, deze hebben tot meerdere berichten in de lokale kranten geleid. De leveringen aan de Voedselbank hebben tot veel publiciteit geleid. De stichting heeft dankbaar gebruik gemaakt van de netwerkbijeenkomsten van de Groene Golf in de gemeente waardoor contacten met vergelijkbare initiatieven in Alphen en omgeving zijn ontstaan. Buiten de gemeentegrenzen heeft de stichting contact met Groen Dichterbij, VELT, en tal van andere stadslandbouwinitiatieven.
Communicatie
FIGUUR 5 VOORBEELD NIEUWSBRIEF
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
9
FINANCIËN, GIFTEN EN SUBSIDIES In 2014 heeft de stichting veel gratis adviezen (statuten, tuinontwerp, tuinbeheer) ontvangen. Daarnaast zijn materialen en werkzaamheden om niet beschikbaar gesteld. Deze giften zijn afkomstig van bedrijven, particulieren en de gemeente. Een bijzondere gift was een grote hoeveelheid bloembollen, beschikbaar gesteld door Koninklijke vereniging voor de bloembollen cultuur (de werkgever van een buurtbewoner). Deze bloembollen zijn door een groep schoolkinderen van basisschool de Windroos in het najaar gepoot. In 2014 is een totaalbedrag van € 501,00 aan giften ontvangen. Deze giften waren hoofdzakelijk van bewoners in de omgeving van de wijktuin en van enkele bedrijven. Dit bedrag is gebruikt voor de aankoop van gaas voor de afrastering, kalk, zaai- en pootgoed. Daarnaast zijn enkele cadeaubonnen ontvangen. Hiervoor is tuingereedschap gekocht. Deze giften zijn in het jaar 2014 de enige financiële inkomsten van stichting De Groene Vinger geweest. Eind 2014 heeft de stichting van een drietal fondsen een subsidie toegezegd gekregen voor het kalenderjaar 2015. Deze zijn: Het Oranje fonds: Fundatie Van den Santheuvel, Sobbe Rabobank Rijnstreek Fonds
€ 5.000,00 € 800,00 € 3.278,00 (bedrag is in 2015 vastgesteld)
FIGUUR 6 BOLLEN PLANTEN IN DE WIJKTUIN
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
Financiën, Giften en Subsidies
Een nog lopend subsidieverzoek is Kern met Pit (Koninklijke Nederlandse Heide Maatschappij).
10
DANKWOORD Een woord van dank gaat uit naar:
Ambtenaren van de gemeente Alphen aan den Rijn
Basisschool de Windroos
Gemeentebestuur van Alphen aan den Rijn
Groenvorm, Ontwerpburo voor Tuin & Landschap
Hennie Rietveld, bestratingen BV
IVN
Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur
Kroes en Partners, notarissen
Participe
De IJssel Coatings
Wellant College
En aan de vele vrijwilligers
Dankwoord
Dankzij hun inspanning en hulp heeft de Groene Vinger in 2014 haar eerste resultaten kunnen realiseren.
Jaarverslag 2014 Stichting De Groene Vinger
11