JAARVERSLAG 2014 NIVON
Ter bespreking in het CB van 30 september 2015 versie 23-9-2015 (EvE)
1
A. Inhoudelijk Jaarverslag 2014 Centraal Bestuur Nivon 90 jaar lief, links en lastig. Het jaar 2014 stond als vanouds in het teken van een veelheid van activiteiten die opnieuw bewijzen dat onze vereniging links van het midden in de samenleving staat. Bij het Nivon als vereniging hebben de leden het niet alleen voor het zeggen, maar doen zij ook daadwerkelijk het werk, bij de natuurvriendenhuizen, de kampeerterreinen, de afdelingen, de reizenwerkgroepen, de onderhoudsploegen van de wandelpaden en andere activiteiten zoals het Pinksterkamp, de vrouwencursusweken en de sociale groepsvakanties. Rode draad in de activiteiten waren de vele festiviteiten in het kader van ons 90-jarig bestaan, met als hoogtepunt de landelijke viering op de Hallse Hull in Eerbeek, voorafgaande aan ons jaarlijkse Pinksterkamp. Het Centraal Bestuur heeft zich in 2014 vooral bezig gehouden met de reorganisatie van het Landelijk Bureau, het aantrekken van een nieuwe directeur, de eerste verkenningen van de nieuwe huisvesting en het verder vorm geven aan het Masterplan. Individuele bestuursleden hebben daarnaast, vanuit hun portefeuille, samen met anderen, gewerkt aan het uitvoeren van de verschillende plannen van aanpak en de contacten met de onderdelen van de vereniging. In dit verslag wil het Centraal Bestuur verantwoording afleggen over het gevoerde beleid in 2014. De verantwoording over het financiële beleid hebben wij in een separaat stuk opgenomen. Daar doen wij tegelijk een financiële prognose voor het lopende jaar 2015. Ten slotte spreken wij onze waardering uit voor alle leden die bijdragen aan Nivon Natuurvrienden Nederland, als een organisatie vóór leden en dóór leden. Namens het Centraal Bestuur, Friso Teerink, voorzitter
2
1. Bestuur Het bestuur bestond in 2014 uit de volgende personen Friso Teerink Freerk de Jong Erik van Esterik Erik Bouman Marieke Sieslieng Onno Hoogerhuis Eric Seugling Herman van Kordenoordt Gerard de Jager Ben Lindeman Marchella Bakker
voorzitter, Wandelen, NFI secretaris, ICT penningmeester Accommodaties, Communicatie Accommodaties algemene zaken Communicatie, Reizen Afdelingen, Reizen, commissie grensoverschrijdend gedrag Afdelingen, Fair&Green Deal Rotterdam, Wandelen Internationaal
In november zijn Freerk de Jong, Eric Seugling, Herman van Kordenoordt en Marchella Bakker afgetreden. Tijdens de Nivonraad in november is Vera van der Velde gekozen en benoemd tot secretaris. Het Centraal Bestuur kwam in het afgelopen bestuursjaar acht keer bijeen op woensdagavond in De Amershof in Amersfoort, dan wel in Amsterdam op het Centraal Bureau. Naast deze reguliere vergaderingen heeft het Centraal Bestuur in het voorjaar een bestuursdag gehouden. Het thema was de samenwerking binnen het bestuur. In september werd in Allardsoog een bestuursweekend gehouden, waar de begroting de volle aandacht kreeg. Belangrijke thema’s in dit jaar waren de reorganisatie van het Landelijk Bureau, de verdere uitwerking en implementatie van het Masterplan en het 90-jarig bestaan van het Nivon. De bestuursleden hebben naast de vergaderingen van het CB met grote regelmaat activiteiten in hun eigen portefeuille ondernomen.
2. De afdelingen In 2014 hebben de twee portefeuillehouders afdelingen en regio’s van het Centraal Bestuur met grote inzet gewerkt aan het uitvoeren van het actieplan Afdelingen van het Masterplan. . Uitgangspunt bij dit alles was en is dat Nivon Natuurvrienden Nederland een ledenorganisatie is waar de leden het niet alleen voor het zeggen hebben maar ook verantwoordelijk zijn voor de uitvoering. Het Actieplan Afdelingen is in 2014 niet helemaal gerealiseerd. Maar we zijn op de goede weg. In het actieplan Afdelingen werden de volgende doelstellingen omschreven:
Het leven voor de afdelingsbestuurders moet makkelijker gemaakt worden. Er moet voortdurend geprobeerd worden afdelingen te helpen en te re-activeren door extra aandacht en extra ondersteuning.
3
In het Actieplan Afdelingen is daarom, na bijeenkomsten waarin geïnventariseerd is welke problemen afdelingen ondervinden, het volgende aan goede voornemens opgenomen:
Een aantal tourneeprogramma’s aanbieden. Het mogelijk maken dat nieuwe leden in afdelingen verwelkomd kunnen worden. Een helpdesk en vraagbaak organiseren. Ontmoetingen organiseren voor het uitwisselen van ervaringen. Afdelingen informeren over ingaande en uitgaande leden. Afdelingswebsites koppelen aan Nivon-website en De Toorts. Kadervorming aanbieden, specifiek voor de actieve leden van de afdelingen. Voorkomen dat er witte gebieden ontstaan tussen bestaande afdelingen, gebieden waar leden wonen die niet bij een afdeling horen.
Aanbieden tourneeprogramma’s Op de landelijke website van het Nivon staan programma’s die als het ware “panklaar” kunnen worden afgenomen, door afdelingen, maar ook door activiteitencommissies van accommodaties en andere Nivon-groepen. Deze programma’s worden aangeleverd door afdelingen en accommodaties en worden door de portefeuillehouders verzameld. Ze kunnen rechtstreeks geboekt worden bij het adres en/of telefoonnummer dat erbij vermeld is. Ook de kosten zijn genoemd en de tekst is zo geschreven dat deze zonder veel problemen gebruikt kan worden voor de aankondiging in het eigen ledenbulletin en het persbericht. Het programma-aanbod wordt regelmatig uitgebreid en ververst. De programma’s gaan over samenhang en vriendschappelijke onderlinge contacten; er zijn ook inhoudelijke programma’s die aansluiten bij de doelstellingen van de Natuurvrienden. Problemen oplossen In een aantal gevallen kon geholpen worden bij het oplossen van problemen waar een afdeling zelf niet uit kwam. Soms bood één van de portefeuillehouders hulp, soms werd een beroep gedaan op een ervaren bestuurder van elders uit het Nivon. Ontmoetingsdagen voor afdelingskader In de eerste helft van 2014 was er een themaraad over het Masterplan en de verschillende actieplannen, met veel aandacht voor de afdelingen. Onderdeel van het Actieplan Afdelingen was het organiseren van regelmatige bijeenkomsten voor de actieve leden in de afdelingen. Dus niet alleen voor bestuursleden, maar ook voor de mensen die zich bezighouden met het ontwikkelen van programma’s en activiteiten. Daarmee is in het najaar van 2013 een begin gemaakt. Ledenadministratie ontsluiten voor de ledenadministratie van afdelingen Randvoorwaarde daarvoor was de inzet van de medewerkers van het landelijk bureau om de adressen van afdelingen te actualiseren en onder te brengen in één adressenbestand, dat Nivonbestuurders en -geledingen vervolgens kunnen gebruiken. . De verschillende systemen moeten ook worden opgeschoond en op elkaar worden afgestemd. Sinds begin 2015 is dit gelukt.
4
Eenduidige vormgeving web aanwezigheid De websites van de afdelingen en de landelijke websites moeten zoveel mogelijk een eenheid uitstralen. Maar ook moeten gegevens over de activiteiten die afdelingen op hun website zetten automatisch doorstromen in de landelijke website en De Toorts. Het is in 2014 niet gelukt de directe koppeling te realiseren tussen de website van een afdeling of accommodatie en de landelijke website en De Toorts. Dit wordt in 2015 wel gerealiseerd. Kadervorming en deskundigheidsbevordering In augustus 2014 was er opnieuw een periodiek overleg voor afdelingskaderleden. Er waren twee onderwerpen waarover zij discussieerden: het besturen van een afdeling en het op de kaart zetten van een afdeling. Een incompleet bestuur, en dan? Is een compleet bestuur wel nodig? Hoe hou je het leuk? Zijn er andere bestuursmodellen mogelijk? Er werden inleidingen gegeven vanuit drie verschillende afdelingen: Groningen/Assen, Hengelo en Gouda. Er vond een geanimeerde discussie plaats over de verschillende manieren om een afdeling te besturen, een programma-aanbod te organiseren en mensen te werven voor bestuursfuncties. Hoe zet je je afdeling op de kaart? Hoe bereik je de plaatselijke pers? Wat kan je nog meer doen? Publiciteit, PR, hoe gebruik je sociale media op een verstandige manier en hoe organiseer je campagnes? Twee inleiders hebben workshops gegeven over klassieke communicatie en over sociale media. Loes Vork gaf een uiteenzetting over de mogelijkheden om via Twitter, Facebook en LinkedIn campagnes op te zetten vanuit je afdeling. En hoe je dit goed doordacht en planmatig moet voorbereiden. Zij merkte nog op dat het beeld dat zij op grond van een Google-zoektocht kreeg van het Nivon niet strookte met de werkelijkheid. Jolanda Denekamp heeft verteld hoe je de contacten met de verschillende soorten pers moet aanpakken, hoe je persberichten schrijft, waar je vooral op moet letten, gelardeerd met praktische oefeningen. Beide inleidingen zijn verspreid onder alle afdelingen en worden zodra dit mogelijk is op het kaderdeel van de website gezet. Overig Indachtig het voornemen om geen situaties te laten ontstaan waarbij er wel leden maar geen afdeling is in een bepaald gebied, werd er bij het opheffen van de afdeling Nijmegen op aangedrongen om de leden in te schrijven bij de afdeling Arnhem. In het jaarverslag wordt bij het onderdeel Jubileumviering uitgebreid stil gestaan bij de jubileumviering in de Regio Noord, waar afdelingen en accommodaties, samen met de jubileumcommissie, een mooie en inhoudelijke manifestatie organiseerden in Allardsoog. Plaatselijke kranten en Radio Drenthe hebben hieraan vrij uitgebreid aandacht besteed. Het realiseren van de onderdelen van het Actieplan Afdelingen is nog niet voltooid. Maar we zijn aardig op weg.
5
3. Nivon Eerlijk & Groen steeds zichtbaarder In 2014 is verder gewerkt aan de bekendheid van Eerlijk & Groen en wat je er mee kunt doen - via internet, artikelen en columns in de Toorts, maar ook met suggesties voor actieve leden. De lezingencyclus Eerlijke Economie werd nog steeds aangeboden aan afdelingen, maar ook aan accommodaties. Er is samen met het tijdschrift Genoeg, de werkgroep Eerlijk en Groen en de beheercommissie van het ABK-huis in februari een themadag over Schone Energie gehouden in het ABK-huis, waaraan ook milieu- en duurzaamheidsgroepen uit de omgeving deelnamen. Aanwezigen uit de omgeving maakten vaak voor het eerst kennis met een Nivon-accommodatie en dat smaakte naar meer. In het jubileumjaar heeft de jubileumwerkgroep het motto: “Eerlijk en sociaal in hart en nieren” gebruikt. Dit benadrukt ons rode en groene karakter. Ook in het jubileumweekend in Allardsoog is ruime aandacht besteed aan de thematiek van eerlijk en groen en de verloedering en bedreigingen van de leefomgeving, van het bovengrondse en ondergrondse landschap. De werkgroep Eerlijk en groen opereert op drie manieren: Allereerst proberen de leden van de werkgroep om Nivon-leden te helpen en te adviseren bij het bereiken van een eigen duurzame levensstijl. Bovendien werken leden van de werkgroep actief mee met het duurzamer maken van het Nivon. Dan gaat het zowel om duurzame schoonmaakartikelen en duurzame eetwaren, maar ook bij het adviseren en helpen bij duurzame verbeteringen bij de accommodaties. Op uitnodiging van het samenwerkingsverband (het overleg van beheercommissies van accommodaties) organiseerde de werkgroep Eerlijk en groen een themabijeenkomst in het Zeehuis. De gesprekken daar leidden in het bestuur tot het initiatief om de aflopende ledenlening te verlengen en in te zetten voor het consequent vergroenen en verduurzamen van onze accommodaties en dat ook zichtbaar te maken en als wervingsmiddel in te zetten. Ten slotte biedt Eerlijk & Groen mogelijkheden voor de eigen programma’s. Het is een thema dat onlosmakelijk verbonden is met het gedachtengoed van het Nivon. Het biedt een goede aanleiding om samen te werken met andere organisaties en elkaar te versterken. En we kunnen het goed gebruiken om onszelf te laten zien.
4. Nivon Natuurvriendenhuizen en Kampeerterreinen Nadat de Nivonraad in november 2013 het plan van aanpak toekomst Nivon-accommodaties heeft vastgesteld zijn in 2014 de aangekondigde actieplannen uitgewerkt en is begonnen met de uitvoering daarvan. Bedrijfsvoering natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen op orde Dit actieplan zet in op twee doelstellingen en wil die in 2015 bereiken: geactualiseerd financieel beleid; centrale registratie van alle accommodaties upto-date. Onderhoudssituatie van alle accommodaties op peil
6
Te realiseren doelstelling: In 2015 een geactualiseerd MJOP per accommodatie dat toegesneden is op de toepassing binnen de Nivon-situatie, alsmede een duidelijke beschrijving van de wijze waarop de gegevensuitwisseling van BHC naar centraal vorm en inhoud wordt gegeven. Handboek accommodaties Onze doelstelling was eind 2014 een actueel handboek accommodaties beschikbaar en toegankelijk te hebben. In de loop van 2014 is bergonnen met de inventarisatie van alle aanwezige informatie. Dit bleek omvangrijker dan voorzien en vanwege andere werkzaamheden/prioriteiten en de reorganisatie van het Landelijk Bureau is het niet gelukt onze doelstelling te halen. In 2015 is hieraan een vervolg gegeven. Het streven is eind 2015 alsnog het handboek actueel en beschikbaar te hebben. (betere) zichtbaarheid en vindbaarheid van de Nivon-accommodaties Hoewel de doelstelling ‘een eenduidige en duidelijke communicatie, zowel intern als met onze doelgroepen en vindbaarheid van de Nivon-accommodaties door deze doelgroepen’ in één zin te omschrijven is, bevat dit actieplan vele aspecten. Aspecten die niet alleen de accommodaties betreffen, maar juist verenigingsbreed opgepakt moeten worden. De producten waar we naar toe werken zijn: Handboek communicatie (praktisch) Overkoepelend PR-plan (beleidsmatig) In 2014 is een werkgroepje vanuit de accommodaties van start gegaan met een eerste inventarisatie. In 2015 is dit werkgroepje opgegaan in een grotere werkgroep onder leiding van diverse bestuursleden. Geactualiseerde bedrijfsplannen Onze doelstelling in 2014 per accommodatie een nieuw/vernieuwd bedrijfsplan gereed hebben, is gerealiseerd. Het plan past binnen de tradities van het Nivon, waarbij wordt aangesloten op de huidige maatschappij en met een gezond meerjarenperspectief. We begonnen in januari 2014 met een workshop bedrijfsplannen. Daarbij hebben we gekozen geen lijvige stukken te produceren, maar te werken naar concrete actiejaarplannen. De beheercommissies hebben hun jaarplannen ingediend, waarbij met de budgetten voor 2015 rekening is gehouden. Niet altijd bleken beheercommissies en bestuur het met elkaar eens te zijn over de gekozen richting. Begin 2015 is afgesproken de actiejaarplannen deel te laten uitmaken van de jaarlijkse budgetcyclus. Impulsaccommodaties Wij hadden ons voorgenomen met een drietal geselecteerde huizen en een kampeerterrein aan de slag te gaan met een zgn. impulstraject en per accommodatie tot een uitgewerkt actieplan te komen, met als inzet een zodanige verbetering van de exploitatie dat er perspectief is op een sluitende exploitatie. Eerste oriënterende gesprekken hebben in 2014 plaatsgevonden, maar helaas is het ons niet gelukt verder te komen dan een aantal conceptactieplannen. De betreffende beheercommissies zijn uiteraard wel aan de slag gegaan om die exploitatie te verbeteren. Wij zullen aan de hand van de cijfers over 2014 en 2015 begin 2016 kijken welke impulsen (nog) nodig zijn. In het samenwerkingsverband van de Nivon-accommodaties wisselen beheercommissies en bestuur wetenswaardigheden uit, worden discussies gevoerd en zaken onderling afgestemd. In 2014 kwam het Samenwerkingsverband drie keer bijeen; 25 januari (workshop bedrijfsplannen), 10 mei en 10 en 11 oktober (themadag duurzaamheid). Veel onderwerpen passeerden de revue, zoals financiën, tarieven, actieplannen, PR & Marketing, ondersteuning door het Landelijk Bureau, bezettingsgraad etc. 7
Het jaarlijkse kampeerterreinenoverleg vond plaats op 8 maart. Hierbij is teruggekeken naar het voorgaande seizoen, vooruitgeblikt en zijn ervaringen gedeeld. We zien in 2014 dat de overnachtingen op de natuurkampeerterreinen zijn toegenomen, terwijl de overnachtingen op onze familiekampeerterreinen juist afnamen. Het totaal over 2014 lag iets (1,45%) boven dat van 2013. Met een gemiddelde bezettingsgraad van ca. 30% doen onze accommodaties het binnen het segment van groepsaccommodaties niet slecht. We zien een lichte stijging van het aantal overnachtingen t.o.v. 2013. En terwijl 2013 nog een aanzienlijk exploitatietekort liet zien, hebben we 2014 afgesloten met een mooie plus. Met de beheercommissies blijven we inzetten op een hogere omzet en op kostenbesparing om ook in de toekomst in de zwarte cijfers te kunnen blijven. Op 11 oktober is een themadag over energiebesparing en duurzaamheid gehouden op Het Zeehuis. Daarbij ging het vooral bewustwording. Meten = weten. Het gaat niet alleen om investeringen in bijvoorbeeld zonnepanelen, maar vooral ook om een duurzaam gebruik. Waar zitten de verborgen stroomverbruikers, welke schoonmaakmiddelen gebruiken we?, etc. Alle accommodaties is een meter beschikbaar gesteld om het sluipverbruik in beeld te krijgen en dit vervolgens terug te dringen. Begin 2014 hebben wij met gemengde gevoelens besloten tot sluiting van het August Reitsmahuis te Hoek van Holland in verband met het eindigen van de erfpachtovereenkomst met de gemeente Rotterdam op 30 juni 2014. In mei verbleven de laatste gasten in het huis en begin juli is het gebouw opgeleverd aan de gemeente. Helaas laat de (financiële) overdracht op zich wachten. Wij doen er – samen met onze advocaat – alles aan om dit in 2015 afgerond te krijgen. In 2014 zijn er 18 nieuwe beheercommissie-leden benoemd. Gelukkig zijn er nog steeds leden die zich willen inzetten om “ons bezit” in stand te houden. Met elkaar, voor en door leden en gelijkgezinden. Maar wij maken ons wel zorgen over het vrijwilligersbestand. Het wordt steeds moeilijker mensen te vinden en vast te houden, terwijl er in de loop der jaren steeds meer wordt gevraagd van onze vrijwilligers, bijv. door veranderende wet- en regelgeving. Het bestuur heeft in de loop van 2014 besloten de portefeuille accommodaties binnen het bestuur te verbreden door een kernteam accommodaties in te stellen, bestaande uit de portefeuillehouders accommodaties, directeur Landelijk Bureau en portefeuillehouder communicatie.
8
5. Reizen De reiswereld staat nog altijd fors onder druk, veel commerciële reisorganisaties, groot en klein, hebben het nog moeilijk. Na een sterke terugval van de afgelopen was er voor 2014 nog wel een vermindering van het aantal deelnemers maar het vlakt wat af. In 2013 waren er 756 deelnemers en in 2014 693 deelnemers verdeeld over 54 reizen. Een aantal reizen, 11 stuks, moesten geannuleerd worden vanwege het feit dat er te weinig deelnemers voor waren. Dit is ca 21 % en dit percentage wijkt niet af van de afgelopen jaren. Het aantal reizen wat gewoon doorgaat schommelt zo rond 79%. De werkgroepen watersport en spring hebben in 2014 het meeste last gehad van de terugval in het aantal deelnemers. De oorzaak van de daling is niet goed te achterhalen, vermoedelijk spelen de prijzen van de reizen een rol en verder zullen wij als vereniging goed moeten kijken hoe wij de reizen promoten en naar “buiten toe” communiceren. Sinds 2012 zijn de werkgroepen die reizen organiseren ‘ verenigd’ in het reizenplatform. Dit platform komt tweemaal per jaar bij elkaar om ervaringen uit te wisselen en te zien waar men elkaar kan helpen en versterken. De eerste resultaten van de intensievere samenwerking zijn zichtbaar. De keuze voor de invoering van het dienstenmodel, gestart in 2013,voor de activiteit Reizen heeft in 2014 een positief resultaat opgeleverd van € 853,-- Het is voor het eerst in 6 jaar dat dit resultaat weer positief was.
6. Wandelen Het Nivon beheert de helft van alle LAW- en Streekpaden in Nederland. Dat is meer dan 3.500 kilometer wandelroute. Deze routes worden door vrijwilligers beheerd, onderhouden en vernieuwd, tot voor kort met ondersteuning van medewerkers op het Landelijk Bureau. De vrijwilligers hebben overleg met elkaar via de Landelijke Werkgroep Wandelen (LWW), die minimaal twee keer per jaar bijeenkomt. Het Nivon is lid van het Wandelplatform, dat in 2012 is omgedoopt tot Wandelnet. De padcoördinator in de provincie Noord-Holland en lid van onze Landelijke Werkgroep Wandelen vertegenwoordigt het Nivon in het bestuur van Wandelnet. Via Wandelnet ontvangt het Nivon subsidie om onze routes te onderhouden en onze wandelgidsen uit te geven. Vanaf 2014 is de subsidie voor het Wandelnet uitermate onzeker. Dat betekent ook voor het Nivon onzekerheid over de subsidie. De reorganisatie van het Landelijk Bureau heeft geleid tot een herschikking van verantwoordelijkheden, bevoegdheden en taken van het bureau naar de LWW en de respectievelijke padcoördinatoren en werkgroepen. De LWW is het beleidsbepalende orgaan in onze vereniging geworden op het gebied van wandelen. In het kader van het Masterplan is door de LWW een Plan van Aanpak geschreven en wordt een actieplan voorbereid. Het Wandelnet heeft besloten onderdeel te worden van de gefuseerde landelijke wandelsportbond. In dat kader wordt ook een nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen Nivon en het Wandelnet voorbereid.
9
7. Nivon 90 jaar Het Nivon bestond 90 jaar en dat hebben we het hele jaar uitgebreid gevierd. Voor afdelingen en accommodaties is een jubileumprogramma opgezet. Programmacoördinatoren konden dit panklaar boeken en dan kwam er iemand langs met een diavoorstelling en een film met historische beelden. Hiervan is op ruime schaal gebruik gemaakt voor afdelingsbijeenkomsten, jubileumvieringen en open dagen van accommodaties. Het was steeds opnieuw aanleiding om met de aanwezigen in gesprek te gaan, niet alleen over het verleden maar ook over de huidige situatie en de toekomst. Oorspronkelijk was het plan om, naast één landelijke viering, twee regionale weekenden te organiseren. Rond het NFI-congres dat in oktober 2014 in Maastricht zou worden gehouden wilden we een grote wandelmanifestatie rond het Pieterpad organiseren. Toen het NFI bestuur besloot het internationale congres om financiële redenen uit te stellen verviel dit plan. In het noorden van het land heeft de ’Werkgroep Nivon 90’ in samenwerking met de Regio Noord en lokale afdelingen, met grote inzet van de beheercommissie van Allardsoog, een historisch weekend georganiseerd. In het programma werd de historie van het Nivon verbonden met de historie va n de streek rond het Natuurvriendenhuis. Er was ruime aandacht voor de inspanningen rond Eerlijk en Groen. Het weekend is afgesloten met een forumdiscussie waaraan Het Tweede Kamerlid Lutz Jacobi (PvdA) een bijdrage leverde. Er was ruime aandacht vanuit de pers. De centrale jubileumviering vond plaats op de vrijdag voorafgaand aan het Pinksterkamp. Voordeel hiervan was dat gebruik gemaakt kon worden van de organisatiekracht van de Pinksterkampcommissie en van de infrastructuur van het Pinksterkamp. Nadeel was dat de vrijdag voor Pinksteren niet voor iedereen een vrije dag is. Voor deze jubileumbijeenkomst zijn speciaal en apart de oudste leden uitgenodigd en voor hen was er ook de mogelijkheid om gehaald en gebracht te worden vanaf het NS-station Apeldoorn. Het programma mocht er zijn. Het Rotterdamse strijdkoor Ondersteboven trad een aantal malen op, er was een inleiding met foto’s door Wim van de Ende over de inspanningen van het Nivon rond de langeafstandswandelpaden. Er was een forumdiscussie over een eigen invulling van en een antwoord op de afbraak van de sociale zekerheid en de verzorging door overheidsinstanties. Theo Dersjant leidde het gesprek tussen de inleiders en de aanwezigen. Er was ook een forumdiscussie over de rol die er in de toekomst zou liggen voor Natuurvriendenorganisaties in Europa. Judith Sargentini, lid van het Europees Parlement voor GroenLinks leidde het gesprek. Michael Müller gaf een inleiding en er was een geanimeerde discussie tussen Nivonleden in de zaal en in het forum. De jubileumviering werd afgesloten door een spetterend optreden van Freek de Jonge. Zijn loopbaan begon bij het Nivon in Lage Vuursche. Geconfronteerd met deze jeugdherinnering was hij graag bereid ons jubileum op te luisteren. En het optreden van Marjolein Meijers en haar band vormde een bruggetje naar het Pinksterkamp.
10
In de pers, vooral RTV Gelderland en de streekbladen was heel ruime aandacht voor ons jubileum. Het jubileum is ook aangegrepen om gericht wat propaganda te maken voor het Nivon. Er zijn kortingsacties geweest, gericht op het meenemen van een niet-lid tegen een historisch laag tarief. Deze actie loopt ook in 2015 nog door.
8. Pinksterkamp 2013 Het thema voor dit jaar was "Back to basic" Na jaren van groei vond de Pinksterkampcommissie het hoog tijd worden om fors in de kosten te snijden. Dit past mooi in een tijdgeest waarbij soberheid weer hernieuwd in de belangstelling staat. Er is een kleinere tent gehuurd, zonder vaste vloer, en er werd meer aandacht besteed aan activiteiten en optredens uit eigen kring. Het aantal workshops nam fors toe, terwijl er gelukkig voldoende ruimte overbleef voor een vanouds swingend avondprogramma. Het concept van back to basics valt in goede aarde bij de bezoekers. Helaas viel het aantal deelnemers tegen. In tegenstelling tot voorgaande jaren zakt het aantal deelnemers naar een dieptepunt van ongeveer 450.
9. Landelijke werkgroepen Sociale Groepsvakanties In 2014 heeft een aantal Nivonhuizen acht weken vakantie voor minima/vluchtelingen georganiseerd. De kleine Rug en Krikkenhaar organiseerden elk een week voor sociale minima, vrijwel geheel op eigen kracht. Voor de zes overige weken die werden georganiseerd voor vluchtelingen (53 gezinnen) heeft de werkgroep veel ondersteuning geleverd. Er zijn veel vrijwilligers geworven en hun werd een trainingsweekend geboden, waarin zaken als omgaan met mensen uit een andere cultuur aan bod kwamen. Mede dankzij een goede fondsenwerving konden wij voor het trainingsweekeinde en de evaluatiebijeenkomst voldoende financiering krijgen. Juist deze bijeenkomsten blijken in een behoefte te voorzien en leveren steeds nieuwe informatie op voor het handboek. Dank aan alle huizen voor hun bijdrage. Dank aan alle vrijwilligers voor hun inzet! Vrouwencursusweken De wekgroep VCW heeft twee cursusweken georganiseerd. Aan elke week werd door ongeveer 42 vrouwen deelgenomen. De locatie was het Hunehuis. Het thema was dit jaar “Tradities, behouden of vernieuwen”. Culturele en creatieve activiteiten werden in dit kader geplaatst. De weken werden hoog gewaardeerd. Zang- en Muziekgilde Het Z&M-gilde heeft vier zang- en muziekweekends georganiseerd: een lang weekend in januari in het Koos Vorrinkhuis en drie weekends in het ABK-huis. Er waren in totaal 168 deelnemers. In het Nivoncentrum in Utrecht werden acht fluitenzaterdagen georganiseerd, waar per keer gemiddeld twintig deelnemers waren. Het contactblad Gildebroeders is twee keer verschenen. Bergsport Het Nivon heeft vier Bergsportgroepen, die weliswaar aan een bepaalde afdeling of regio verbonden zijn, maar die openstaan voor deelname aan de activiteiten uit het hele land: Nivon Bergsportgroep Amsterdam, Nivon Bergsportgroep ZON, Nivon Bergwandelgroep Noord en Nivon Bergsportgroep Rotterdam. De activiteiten zijn onder andere (berg)wandelen in Nederland en buitenland en klim- en trekkingcursussen. 11
10. Promotie Het ledenblad De Toorts verscheen dit jaar vier keer. De nummers hebben een thema gekregen dat aansluit bij de belangrijke activiteiten van de vereniging. Het Nivon presenteerde zich op een aantal grote beurzen zoals de Fiets- en Wandelbeurs in de RAI in Amsterdam. De Nivon-wandelmaand in april leverde ook de nodige publiciteit op voor het Nivon. In de loop van het jaar is het initiatief genomen om de verschillende websites van het Nivon onder te brengen in een website waar ook plaats is voor accommodaties en afdelingen. Op deze manier wil het Centraal Bestuur zichtbaar maken dat de vereniging een breed palet van activiteiten kent.
11. NFI Het Nivon is lid van de NFI (Naturfreunde Internationale). Deze internationale federatie telt meer dan veertig lid- en partnerorganisaties. NFI is, naast het propageren van de aangesloten Natuurvriendenorganisaties, vooral actief in het ontwikkelen van projecten rond natuur, milieu en zacht toerisme Zo ontstonden projecten als Landschap van het Jaar, Blauwe Rivieren en Groene Wegen. Wereldwijd tellen de Natuurvrienden meer dan 500.000 leden. In Europa behoort de NFI tot de groep van de “Green 10”. Dat is een overkoepeld orgaan waarin de tien grootste milieuorganisaties van Europa zetelen. Er zijn over de hele wereld honderden Natuurvriendenhuizen. Door het wegvallen van een Europese subsidie is het grote NFI-congres dat in oktober 2014 in Maastricht zou worden gehouden afgelast. Dat is natuurlijk heel jammer, maar heeft er wel toe geleid dat het Bestuur van de NFI met alle aangesloten organisaties in discussie ging over de vraag of deze afhankelijkheid van (Europese) subsidies wel zo wenselijk is. Het Nivon is vertegenwoordigd in het bestuur van de NFI. Wij bekleden daarin de functie van penningmeester.
12. Het landelijk bureau Na besluitvorming door het Centraal Bestuur in 2013, is in 2014 gestart met de uitvoering van de reorganisatie van het Landelijk Bureau. Onder aanvoering van de interim manager zijn gesprekken gevoerd met personeel en vakbonden. Dit heeft in maart 2014 geleid tot een sociaal plan. In de maanden volgend op dit sociaal plan nam een aantal collega’s afscheid. Per 1 mei werd een directeur aangesteld. In het najaar van 2014 is een nieuwe huurovereenkomst gesloten voor een qua omvang beperktere (en dus goedkopere) kantoorruimte. In 2014 werd dit belangrijke onderdeel van het Masterplan succesvol afgesloten. In de jaarcijfers vanaf 2015 zullen de substantiële financiële effecten in volle omvang merkbaar zijn.
12
Financieel Jaarverslag 2014 Centraal Bestuur Voor u ligt een financiële toelichting op het realisatieoverzicht 2014, dat gebaseerd is op het door onze accountant opgestelde geconsolideerde Jaarverslag 2014 van het Nivon. In dit Jaarverslag is het verslag van de NVH verwerkt. Het vormt daarmee derhalve de volledige winst- en verliesrekening van onze vereniging. Tevens geven wij een doorkijk / prognose van het lopende jaar 2015. Goedkeurende verklaring 2014 De controle van de jaarrekeningen is dit jaar voor de vierde keer uitgevoerd door onze (nieuwe) accountant. We hebben wederom een goedkeurende verklaring zonder beperking gekregen. Samenvatting Het Nivon is een springlevende vereniging. Dit blijkt uit de vele activiteiten die we met elkaar organiseren. Wij zijn er van overtuigd dat een vereniging die verdraagzaamheid en duurzaamheid centraal stelt, de toekomst heeft. Tegelijkertijd weten we dat we daar keihard aan moeten werken, met de speerpunten uit het Masterplan en binnen de financiële mogelijkheden. Daarbij staan de financiën onder druk en dat werd ook in 2014 zichtbaar. Het jaar 2014 sluiten wij met verlies af van € 356.580,-. Dit is circa € 180.000,- gunstiger dan begroot en verwacht. Hoewel er diverse verklaringen zijn, kan geconstateerd worden dat de personeelskosten en huisvestingslasten circa € 120.000,- lager zijn dan begroot en geprognosticeerd en dit heeft derhalve een belangrijke bijdrage geleverd aan het lagere verlies. Op basis van de inzichten over de eerste zeven maanden van het lopende jaar verwachten wij een tekort van € 179.000,-, dit is iets hoger dan begroot. Deze afwijking is niet substantieel en de prognose dient gezien te worden als eerste beeld van 2015.
Resultaat Prognose Begroting
2012 - € 417.300 - € 201.500
2013 - € 516.841 - € 547.500 - € 97.500
2014 - € 356.580 - € 554.000 - € 534.500
2015 - € 179.000 - € 148.000
2016 - € 15.000
2017 + € 42.000
2018 + € 76.000
2019
In zijn algemeenheid kunnen we stellen dat de begroting en prognose de werkelijke realisatie goed benaderen. De inkomsten uit de overnachtingen en contributies, en in mindere mate uit de verkoop van wandelboekjes, blijven kwetsbaar en zijn minder gemakkelijk te beïnvloeden. Dit geldt ook voor een deel van de kosten die verbonden zijn aan de accommodaties.
13
Realisatie 2014 In financieel opzicht sluiten we 2014 iets minder verliesgevend af dan verwacht. Belangrijkste opmerkingen (zie bijlage voor de details):
De personeelskosten zijn in 2014 sneller afgenomen door de reorganisatie door voorzien: ten opzichte van de begroting een voordeel van circa € 90.000,-.
De overige huisvestingslasten liggen bijna € 30.000,- lager dan geraamd. Deels betreft dit beduidend lagere servicekosten. De automatiseringskosten (ICT) liggen circa € 25.000,- hoger dan begroot.
De omzet bij de accommodaties (inclusief services) komt op 2,3 miljoen euro, hetgeen bijna € 300.000,- hoger is dan de begrote omzet en ook hoger dan de prognose van 2,2 miljoen euro. Dit is goed nieuws en een bevestiging dat het aantal overnachtingen net iets beter was dan verwacht. De onderhoudskosten en de rente- en afschrijvingslasten zijn vrijwel gelijk aan de begrote bedragen. Aan die budgettaire kaders is dus voldaan. De exploitatiekosten liggen circa € 90.000,- hoger dan begroot en € 40.000,- hoger dan de prognose. De hogere omzet heeft dus niet 1-op-1 geleid tot hogere kosten, maar lijkt de regel te bevestigen dat een stijging van de omzet leidt tot circa 50% meer aan exploitatiekosten. De accommodaties tezamen boeken een positief resultaat van € 44.000,-.
De verkoop van de wandelboekjes is met een kleine € 100.000,- fors achter gebleven bij de begroting. Zelfs de neerwaarts bijgestelde omzetprognose van € 125.000,- wordt niet benaderd Hiermee worden de kosten van de wandeluitgaven (inclusief overhead) niet goedgemaakt en resulteert een klein verlies van € 7.000,-. Dit komt vooral door het niet op tijd uitkomen van de gids over het Pieterpad die in herdruk was en pas rond kerst (te laat) verscheen. Hier had niemand op gerekend. In 2015 zal dat weer meevallen.
Ook de omzet bij de reizen blijft fors achter bij de begroting met een daling van circa € 40.000,- . Ook de neerwaarts bijgestelde prognose wordt onderschreden met € 15.000,-. De daling van het aantal reizen blijft onverminderd voortgaan, zo lijkt het. Overigens dalen ook de kosten van de reizen navenant. We leggen op de organisatie van de reizen (inclusief overhead) € 25.000,- toe.
De contributie-inkomsten zijn iets hoger uitgekomen dan verwacht, maar liggen nog altijd aanzienlijk lager dan die uit de periode 2011-2013.
KENGETALLEN KERNORGANISATIE aantal Nivon-leden mutatie (saldo opzegging en nieuw)
2013
2014
2015
21.621 -2.211
19.369 -2.252
17.359 -2.010
14
Prognose 2015 De eerste zeven maanden van 2015 doen vermoeden dat we redelijk in lijn liggen met de begroting. Belangrijkste opmerkingen (zie bijlage voor de details): De ‘centrale kosten’ zoals personeel, huisvesting, bureau-, organisatiekosten en publiciteit geven slechts aanleiding tot marginale bijstelling tussen begroting en prognose. In 2015 wordt de reorganisatie in financiële zin afgerond. De verhuizing vindt halverwege 2015 plaats, maar wordt niet eerder dan in 2016 financieel zichtbaar vanwege doorlopende huur van de oude locatie.
De personele kosten liggen iets hoger dan begroot vanwege cao-verplichtingen en omdat we er voor gekozen hebben de kosten van de ziektekostenverzekering hier op te nemen (en niet bij de post verzekeringen). De verwachting is dat het budget voor de flexibele schil niet geheel benut wordt.
Bij de bureaukosten zijn er enkele afwijkingen. De portikosten liggen aanzienlijk hoger dan begroot vanwege een mailing voor Jump en de verhuizing van het Landelijk Bureau. En voor de telefoonkosten geldt hetzelfde: oorzaak is hier de uitrol van de nieuwe telefonie, inclusief wifi bij de accommodaties. Wij gaan er van uit dat de kosten drukwerk hoger worden dan voorzien vanwege de nieuwe algemene flyer waaraan gewerkt wordt.
Bij de organisatiekosten zijn de wachtgelden Rotterdam lager omdat een van de drie medewerkers een baan gevonden heeft.
De kosten voor publiciteit zijn, ondanks de relatief lage kosten tot nu toe, gehouden op het begrote bedrag vanwege de plannen van de werkgroep PR.
De kosten van rente en afschrijvingen liggen hoger dan begroot omdat er bepaalde investeringen in de accommodaties zijn gehonoreerd waar ten tijde van het opstellen van de Begroting 2015 geen zicht op pas.
Bij de programma’s zien we in financieel opzicht de bekende patronen terug.
Het aantal overnachtingen bij de accommodaties aan het einde van de zomer ligt ongeveer 2,5% lager dan in 2014. Daarmee lijkt wel de geraamde omzet van 2,2 miljoen euro haalbaar te zijn. Er is geen aanleiding aan te nemen dat de exploitatie- en onderhoudskosten zullen afwijken van de begroting.
We hebben geen aanleiding aan te nemen dat de activiteiten van de afdelingen zich anders ontwikkelen dan begroot.
De omzet van de reizen en de daaraan gerelateerde kosten lijken er op te duiden dat deze in lijn met de begroting liggen, hoewel het aantal reizen nog steeds onder druk staat. De winterreizen lijken goed te lopen. Enkele punten van zorg zijn echter wel op zijn plaats. Zowel de Spring- als de Watersportreizen zijn steeds minder populair en worden steeds vaker geannuleerd. Weliswaar nemen de trefkampen iets toe in populariteit, maar de dekking van de overhead op deze reizen is minimaal.
15
Er is op dit moment € 480.000,- aan contributie binnen. Er van uitgaande dat de herinnerings- en opschoonactie die nog plaats moet vinden, resultaat zal hebben, is de aanname gerechtvaardigd dat we de geraamde contributie-inkomsten halen. Niettemin blijven we kwetsbaar op dit vlak: de daling van het ledenaantal lijkt aan te houden en de geplande PR-acties moeten dit tij keren.
De gedeeltelijke digitalisering van de Toorts zal waarschijnlijk niet eerder dan begin 2016 plaats vinden. De kosten in 2015 liggen naar verwachting dus iets hoger dan begroot.
De omzet van de wandelboekjes lijkt de begrote inkomst te halen vanwege met name de nieuwe uitgave van het Pieterpad en deels de herziene uitgave van het Veluwe Zwerfpad. Met het nieuwe verdienmodel (digitalisering) moet echter nog begonnen worden. Er is door Wandelnet een niet volledig bestede subsidie verdeeld.
Ten slotte zijn er enkele bijzonderheden. Het saldo van de Vriendenlening (€ 69.000,-) is een onvoorziene inkomst. Een nalatenschap van € 100.000,- is nog niet ontvangen en het is de vraag of dit in 2015 plaatsvindt. Datzelfde geldt voor de verkoop van het voormalig August Reitsmahuis aan de gemeente Rotterdam. Deze laatste twee inkomsten zijn niet opgenomen.
Op basis van de inzichten over de eerste zeven maanden van het lopende jaar verwachten wij een tekort van € 98.000,- (bij de eerste prognose was dat nog € 179.000,-), een tekort dat circa € 50.000,lager ligt dan begroot. Deze afwijking is niet substantieel.
Resultaat Prognose Begroting
2012 - 417.300 - 201.500 -
2013 - 516.841 - 547.500 -97.500
2014 - 356.580 - 554.000 - 534.500
2015 - 98.000 - 148.000
16
2016 - 15.000
2017 + 42.000
2018 + 76.000
BIJLAGEN: Realisatie 2012-2014 en Begroting 2015-2018 Prognose 2015
17
18
19
20
