jaarverslag 2012
ISVAG jaarverslag
De veiligheidsambassadeurs van ISVAG
Meetpoorten voor opsporen van radioactieve weesbronnen
ISVAG 2013 in cijfers 55 medewerkers (vaste) voor de verwerking van huishoudelijk restafval en grof vuil van
1 miljoen inwoners
in de brede regio Antwerpen
Alle vennoten samen haalden bij hun inwoners
186.673 ton
op, waarvan 152.020 ton verwerkt door ISVAG, de rest door IBOGEM
Nieuwe
Raad van Bestuur 3.310 bezoekers,
een stijging van bezoekersaantal met bijna 20%
elektriciteit
geproduceerd, voldoende voor het jaarlijks stroomverbruik van meer dan
25.000 gezinnen
Het aanwezigheidsbeleid werpt vruchten af: afwezigheid door ziekte daalt van
87 naar 71 afwezigheden
Inhoud
meetpoorten voor opsporen van
radioactieve weesbronnen
Voorwoord van de Voorzitter
ISVAG in vogelvlucht
Nieuwe Raad van Bestuur, nieuw beleidsplan
Focus op optimalisatie
Meer groene stroom door nieuwe luchtcondensor
Meetpoorten voor opsporen radioactieve weesbronnen
De installatie in topconditie
Een nieuw ondernemingsplan
Emissiewaarden dalen verder
Open dialoog
04 06 08 14 16 17 18 20 21 22
04 Isvag jaarverslag 2013
Voorwoord van de Voorzitter door Philip Heylen
In dit jaaroverzicht van 2013 laten we graag opnieuw onze directeur en haar werknemers aan het woord. Zij zijn het immers, die ervoor zorgen dat het restafval van 1 miljoen inwoners met de grootste zorgvuldigheid wordt verwerkt en omgezet in groene stroom.
een financieel gezond bedrijf is. Dit is het resultaat van een voorzichtig en efficiënt beleid sinds jaren. Vanuit die positie hopen we als intercommunale ons steentje te kunnen bijdragen aan de uitdagingen van onze vennoten.
ISVAG beseft dat deze medewerkers het verschil maken. Daarom hebben we in 2013 verder aan de weg getimmerd op het vlak van ons personeelsbeleid. Er werd een loopbaanen diversiteitsplan uitgewerkt met aandacht voor de ISVAG waarden en toegespitst op onze organisatiecultuur. Het onthaalbeleid werd geanalyseerd en geoptimaliseerd, terwijl een methodiek werd ingevoerd voor functionerings- en evaluatiegesprekken. Omdat we willen dat onze leidinggevenden nog meer hun taak als coach en begeleider opnemen, hebben we ook heel wat aandacht besteed aan hun specifieke opleiding en coaching.
Tot slot wil ik in dit jaarverslag niet enkel terugkijken, maar ook alvast vooruitblikken. ISVAG heeft eind 2013 de eerste initiatieven genomen om de toekomststudie te actualiseren die in 2010 aan de basis lag van de verlenging van onze milieuvergunning. Vermeldenswaardig hierbij zijn de contacten en initiatieven die we nemen met het oog op de energetische optimalisatie van onze installatie. Nieuwe technologieën zullen wellicht ook nieuwe mogelijkheden brengen om in de toekomst naast elektriciteit, ook warmte of andere vormen van hernieuwbare energie te produceren. Enkel door voortdurend vooruit te kijken kunnen we ons engagement waarmaken: bij de top van Europa blijven behoren op vlak van ecologisch en economisch duurzame afvalverwerking. n
De inzet van het ISVAG team, in het bijzonder de focus op arbeidsattitude en veiligheidsbewustzijn, resulteerde niet enkel in een jaar zonder één enkel arbeidsongeval, maar werd ook extern bekroond met een nominatie voor de Ethias Prevention Award. Intussen zijn we er ons zeer goed van bewust dat, net als alle andere steden en gemeenten, ook onze vennoten voor grote financiële uitdagingen staan. In dit jaarverslag kan u vaststellen dat ISVAG
Philip Heylen
Enkel door voortdurend vooruit te kijken kunnen we ons engagement waarmaken: bij de top van Europa blijven behoren op vlak van ecologisch en economisch duurzame afvalverwerking. philip heylen
,
06 Isvag jaarverslag 2013
ISVAG in vogelvlucht ISVAG is de Intercommunale voor Slib- en Vuilverwijdering van zes Antwerpse Steden en Gemeenten. De intergemeentelijke vereniging werd op 17 januari 1975 opgericht door de steden Antwerpen en Mortsel, de gemeenten Boom, Puurs, Niel en Hemiksem.
Vandaag staat ISVAG in voor de verwerking van het huishoudelijk restafval van 1 miljoen inwoners op de ecologisch en economisch meest geschikte manier. ISVAG produceert hierbij elektriciteit voor meer dan 25.000 gezinnen.
In 2005 trad ook de intergemeentelijke vereniging IGEAN toe tot ISVAG. In de beginjaren stond het bedrijf ook in voor de verwerking van waterzuiveringsslib. Die activiteit werd later overgenomen door Aquafin, maar de ‘s’ in ISVAG bleef behouden.
Antwerpen
48,22%
IGEAN
43,84%
Morstel
2,71%
Puurs
1,70%
Boom
1,63%
Niel
0,91%
Hemiksem
0,90%
Aandeelhouders ISVAG
Zoals elke intercommunale wordt ook ISVAG bestuurd door een Directiecomité, een Raad van Bestuur en een Algemene Vergadering met afgevaardigden van de participerende steden en gemeenten. De opdracht van de intercommunale – de verwerking van huishoudelijk restafval – wordt gerealiseerd binnen een strikt kader van wetgeving, voorwaarden en vergunningen. Het beleid van ISVAG rust op 7 belangrijke pijlers: personeel, exploitatie en aanvoer, onderhoud, emissies en reststoffen, groene stroom, financiën en communicatie. n
Samenstelling van het Directiecomite´ Van links naar rechts: Kristel Moulaert (Directeur), Philip Heylen (Voorzitter), Kristof Bossuyt (Ondervoorzitter), Jeroen Baert (Ondervoorzitter), Johnny Bakx (Bedrijfsleider), Jan Verbert (Secretaris),
Samenstelling van de Raad van Bestuur Philip Heylen (Voorzitter), Kristof Bossuyt (Ondervoorzitter), Jeroen Baert (Ondervoorzitter), Wim Servaes (Bestuurder), Dirk Rochtus (Bestuurder), Alexander Tanguy (Bestuurder), Gilbert Verstraelen (Bestuurder), Ann Vylders (Bestuurder), François Boddaert (Bestuurder), Davina De Herdt (Bestuurder), Kris Van Hoeck (Bestuurder), Dirk Vermant (Bestuurder), Maarten De Bock (Bestuurder), Gerald Van Acker (Bestuurder), Walter Duré (Waarnemer), Cindy Verschueren (Waarnemer), Peter Hoefman (Waarnemer), Cools Sven (Waarnemer), Jan Verbert (Secretaris)
08 Isvag jaarverslag 2013
Nieuwe Raad van Bestuur, nieuw beleidsplan PERSONEELSBELEID & veiligheid
In 2013 is een nieuwe Raad van Bestuur aangetreden. De komende 6 jaar bepalen de leden van deze Raad het beleid van ISVAG. Om hen hierbij houvast te bieden werd vorig jaar de visie en missie van ISVAG voorgesteld en werd een beleidsplan voor de komende legislatuur opgemaakt. Kristel Moulaert, Directeur: “We hebben onszelf opnieuw in vraag gesteld. Elke beslissing die we nemen, wordt afgetoetst aan het nieuwe beleidsplan en naast de strategische doelstellingen geplaatst. We halen een extreem hoge beschikbaarheid en onze emissies zijn al bijzonder laag. Toch willen we voortdurend kijken hoe we onze werking nog verder kunnen optimaliseren. Concreet resulteerde dit vorig jaar in een aantal belangrijke nieuwe fundamenten richting toekomst, zoals ondermeer een nieuw personeelsstatuut en een nieuwe rechtspositieregeling. In 2013 hebben we meer dan ooit ook concreet meegedacht met onze vennoten. Ik vertel niets nieuws als ik zeg dat alle steden en gemeenten voor belangrijke financiële uitdagingen staan. ISVAG is een financieel gezonde organisatie
en we hebben ons dan ook zeer flexibel getoond om onze vennoten bij te staan. Als eerste maatregel hebben we de voorschotten die onze vennoten voor de verwerking van hun afval betalen, verlaagd. Ook onze werkingsmarge werd bijgesteld en we leggen nog meer nadruk op kostefficiënt werken. Bij dit alles blijven we continu alert. Het kan immers niet de bedoeling zijn om afbreuk te doen aan onze milieu- of veiligheidsdoelstellingen.”
Personeelsbeleid Het ISVAG team telde in 2013 gemiddeld 55 personeelsleden in vast dienstverband. 10 daarvan maken samen de directie, het managementteam en de administratie uit. 23 werknemers vertegenwoordigen de dienst exploitatie en procesbewaking, terwijl de afdeling onderhoud 22 medewerkers telt. In de loop van het jaar deed ISVAG nog bijkomend een beroep op 12 tijdelijke werkkrachten en 3 studenten. Griet Organe, medewerkster personeelsbeleid: “In 2012 hadden we al heel wat nieuwe projecten op de rails gezet en in 2013 kwam
de trein op kruissnelheid. Op vlak van personeelsbeleid kijk ik tevreden terug op twee belangrijke verwezenlijkingen: de invoering van prime time, een automatisch tijdsregistratiesysteem en de uitwerking van een compleet nieuwe rechtspositieregeling. Het is er intussen niet minder druk op geworden. Terwijl ik aanvankelijk mooi rond kwam in een werkweek van 38 uur, is dat vandaag iets minder evident, maar je hoort me zeker niet klagen. Ook in 2014 hebben we een aantal boeiende uitdagingen waar we ons kunnen in vastbijten. De samenwerking met Kristel Moulaert en ook met Geert Van der Borght die er intussen is bijgekomen, loopt wat mij betreft heel vlot. Vooral de vrijheid en verantwoordelijkheid die we krijgen om ideeën en initiatieven te ontwikkelen is een echte stimulans.” “Ik voel dat we in 2013 met ons personeelsbeleid een stukje dichter bij onze mensen staan. Onze medewerkers vinden makkelijker hun weg naar het managementteam, waarbij we de hoofdoperatoren en ploegbazen nog meer betrekken bij het beleid en hen ook echt als leidinggevenden
We hebben onszelf opnieuw in vraag gesteld. Elke beslissing die we nemen wordt afgetoetst aan het nieuwe beleidsplan en naast de strategische doelstellingen uit dit plan geplaatst. Kristel Moulaert
10 Isvag jaarverslag 2013
Op vlak van personeelsbeleid kijk ik tevreden terug op twee belangrijke verwezenlijkingen: de invoering van prime time, een automatisch tijdsregistratiesysteem en de uitwerking van een compleet nieuwe rechtspositieregeling. Griet organe
willen laten functioneren. In een volgende stap zullen we hen ook opleiden om evaluatie- en functioneringsgesprekken uit te voeren. De overgang van 2013 naar 2014 durf ik best turbulent noemen. De invoering van de nieuwe rechtspositieregeling, samen met het nieuwe shiftsysteem, hebben een aanzienlijke impact. De overstap naar een nieuwe structuur met 4 in plaats van 6 ploegen en een verschuiving van een aantal functies hebben wel wat commotie veroorzaakt. We hebben afgesproken dat we alles na een aantal maanden grondig zullen evalueren en ik heb er het volste vertrouwen in dat het nieuwe systeem de test zal doorstaan.” “We zijn op goede weg en ik hoop dat we in 2014 met onze afdeling personeelsbeleid nog meer een rol als “partner” kunnen opnemen, veeleer dan gewoon beschouwd te worden als een dienstverlenend departement.”
Voor Geert Van der Borght was de komst naar ISVAG in juni 2013 zijn eerste ervaring met de openbare sector: “Het was even wennen, maar uiteindelijk was het toch wat ik gehoopt had: een dynamische KMO met een tof team. Ook de contacten met andere openbare besturen, bijvoorbeeld bij opleidingen of conferenties, zijn bijzonder aangenaam en leerrijk.” Geert heeft een heel brede, diverse functie met drie belangrijke hoofdbevoegdheden - financiën, HR en IT - waar hij meteen grondig in ondergedompeld werd: “Op vlak van financiën is het allereerst belangrijk om te benadrukken dat ISVAG een rendabel bedrijf is. Dat betekent dat er middelen voor handen zijn om te kunnen investeren. Er zijn op vlak van financiële rapportering absoluut nog een aantal zaken waar we beter kunnen doen. Ik hou ervan om de vinger aan de pols te houden, om zo snel te kunnen schakelen. Hierin ligt voor mij zeker nog een uitdaging in 2014 en 2015.” “In mijn HR-bevoegdheid wil ik graag de 55 ISVAG medewerkers mee begeleiden. Doordat het er maar 55 zijn, kan ik elk van hen persoonlijk kennen. Ik vind het van groot belang
om hierbij zelf de eerste stap te zetten. We zitten niet in een ivoren toren te wachten tot de werknemers naar ons komen. Ook hier denk ik dat we nog een stap verder kunnen gaan, en nog dichter bij de mensen kunnen staan. Een terugblik op 2013? De invoering van het nieuwe shiftsysteem heeft meer voorbereiding gevergd dan ik gedacht had. Maar we zijn op goede weg en over enkel maanden plannen we een grondige evaluatie. Ook de tijdsregistratie is vorig jaar geautomatiseerd. Hierdoor komt er voor de HR-afdeling meer tijd vrij voor het menselijke aspect. We zijn niet louter een uitvoerende afdeling, maar hebben ook een luisterend oor.” “Mijn derde bevoegdheid betreft IT. Ook hier is nog wel wat werk aan de winkel. Een modern performant bedrijf moet goede tools ter beschikking hebben en ook de directie is hiervan overtuigd. We zijn vorig jaar gestart met de digitalisatie van ISVAG. De overstap van papieren naar digitale vergaderingen van de Raad van Bestuur en het Directiecomité zijn hiervan nog maar de eerste concrete resultaten. Ook onze aanbestedingen maken we nu digitaal op. Vroeger moesten we stapels papier uitprinten en bijhouden. Dat loopt vandaag een stuk makkelijker en efficiënter. In 2014
11 Isvag jaarverslag 2013
Aantal afwezigen
124
2009
2010
107
2011
96
2012
87
71
2013
Ziekteduur
8,07
2009 7
8
9
10
11
12
11,75
2010 7
8
9
10
11
12
9,27
2011 7
8
9
10
11
7
8
9
10
7
11
12
8
9
10
11
12
Frequentiegraad ziekte per werknemer
2010
2,32 2011
1,75 2012
1,67 2013
1,34
In 2011 werd op ISVAG een werkgroep ziekteverzuim opgestart. Een positief aanwezigheidsbeleid dat medewerkers op een positieve manier stimuleert kwam in de plaats van een afwezigheidsbeleid met nadruk op ziekteverzuim. In 2012 leverde dit beleid de eerste resultaten op en ook in 2013 werd de positieve trend verder gezet. Door enkele gevallen van langdurige ziekte bleek de gemiddelde ziekteduur per werknemer wel iets gestegen, maar algemeen zijn ISVAG werknemers minder vaak afwezig en minder vaak ziek dan de voorgaande jaren.
12
10,63
2013
2,69
Positief aanwezigheidsbeleid werpt vruchten af
7,1
2012
2009
en 2015 gaan we hiermee verder en willen we een volledig documentbeheerssysteem uitwerken. In dit verband zijn we intussen ook begonnen met de zoektocht naar een goede ERP-oplossing.”
Veiligheid: meer dan tools en opleiding In 2013 werd geen enkel arbeidsongeval met werkverlet opgetekend, een absoluut record! In de loop van het jaar kregen de meeste werknemers een technische BA-4 veiligheidsopleiding. Deze opleiding richt zich specifiek op werknemers die een taak moeten uitvoeren aan of in de buurt van elektrische installaties. Ze heeft tot doel aan de cursisten de noodzakelijke basisinformatie m.b.t. elektrische risico’s te verschaffen zodat zij in staat zijn om de gevaren van elektriciteit te onderkennen, gemotiveerd zijn om op gepaste wijze gebruik te maken van arbeidsmiddelen en noodzakelijke beschermingsuitrustingen en op een correcte wijze kunnen reageren in een noodsituatie. Bovendien
.. Op vlak van financien is het allereerst belangrijk om te benadrukken dat ISVAG een rendabel bedrijf is, met middelen om te investeren. Geert Van der Borght volgden de meeste shiftmedewerkers en ploegleiders in 2013 een BA-5 opleiding. Een BA-5 attest bevestigt dat iemand ‘vakbekwaam’ is voor het werken aan elektrische installaties: men leert er de gevaren verbonden aan werken in elektrische installaties zelf in te schatten en de gepaste maatregelen zelf te bepalen. Algemeen volgden zo’n 35 ISVAG medewerkers vorig jaar een of andere veiligheidsopleiding. Het feit dat in 2013 geen enkel arbeidsongeval met werkverlet werd opgetekend is voor ISVAG geen reden om op de lauweren te rusten.
12 Isvag jaarverslag 2013
Franck Deldaele: “Uit het nieuwe beleidsplan dat werd opgemaakt voor de legislatuur 2013-2018 is vorig jaar het project van de veiligheidsambassadeurs gegroeid. Het project draait vooral rond bewustmaking. Veiligheid is meer dan een plan. Het gaat om een attitudewijziging. Bij de start van het project werd een veiligheidscharter opgemaakt dat door de ISVAG-medewerkers werd ondertekend. Tegelijk werden 4 eerste deelprojecten vastgelegd, waarbij telkens ook een projectleider werd aangesteld. Hij of zij is ook een aanspreekpunt voor de collega’s.”
Een belangrijke opsteker was de nominatie voor een Ethias Veligheidsaward in 2013.
1. Communicatiebord 2. Documentatiesysteem gevaarlijke situaties 3. Procedure vergunningen 4. Attitude
Het project van de veiligheidsambassadeurs draait vooral rond bewustmaking. Veiligheid gaat over een attitudewijziging. Franck Deldaele
Franck Deldaele: “Meer dan 60 bedrijven, organisaties en openbare besturen namen deel aan deze awards. Met ons bescheiden bedrijfje met 55 medewerkers mochten we ons meten met bijvoorbeeld belangrijke ziekenhuizen of politiekorpsen en OCMW’s van grote steden. Het doet ons dan ook plezier om vast te stellen dat we bij de drie beste kandidaten in onze categorie behoren.”
13 Isvag jaarverslag 2013
Risicoanalyses zijn prima, maar het is vooral ons gezond verstand dat ons helpt om gevaren te herkennen en ons op de juiste manier te gedragen. Daar willen we al onze medewerkers van overtuigen. Johnny Bakx
Bedrijfsleider Johnny Bakx is één van de veiligheidsambassadeurs die vorig jaar zijn schouders mee onder het nieuwe project zette: “In 2013 hebben we een heel voortraject voor dit ambitieuze veiligheidsproject doorlopen. We hebben veel overleg gepleegd en alles in kaart gebracht. Op basis hiervan hebben we een plan uitgestippeld dat voor een groot deel in 2014 zal uitgevoerd worden. Ik ga vooral rond het stukje attitude binnen het project werken. Als eerste wil ik graag een gesprek onder 4 ogen voeren met mensen die in het verleden een arbeidsongeval hebben gehad, met fysiek letsel of langdurige werkonbekwaamheid. Hoe hebben zij dit ongeval, maar vooral ook de periode erna ervaren? Wat was volgens hen de voornaamste
oorzaak van hun ongeval? Wat hebben ze geleerd uit hun ongeval? Niet om hierover statistieken op te maken, maar om in alle discretie lessen te kunnen trekken. We maken gedetailleerde risicoanalyses, we stellen alle mogelijke juiste preventie- en beschermingsmiddelen ter beschikking en we zijn ervan overtuigd dat iedereen ook goed weet hoe deze in elke situatie te gebruiken. Hoe komt het dan dat er zich toch nog ongevallen voordoen? Attitude is volgens mij het codewoord, onachtzaamheid, nonchalance... Risicoanalyses zijn prima, maar het is vooral ons gezond verstand dat ons helpt om gevaren te herkennen en ons op de juiste manier te gedragen. Daar willen we al onze medewerkers dit jaar van overtuigen. Als iedereen bovendien voortdurend zijn collega’s alert houdt en hen wijst op mogelijke risico’s, dan wordt ISVAG nog een stukje veiliger.” Ook productieassistent Wouter Vanlerberghe werkt mee aan het nieuwe project van de
We hebben het idee opgevat om het meldingssysteem in te voeren in Infor, het informaticasysteem dat we al gebruiken in de afdeling onderhoud. Wouter Vanlerberghe
veiligheidsambassadeurs: “We houden nu ook al meldingen van gevaarlijke situaties bij, maar doordat alles op papier gebeurt, is het moeilijk om hier veel mee te doen. Dit zou allemaal veel duidelijker en overzichtelijker kunnen. Daarom hebben we het idee opgevat om het meldingssysteem in te voeren in Infor, het informaticasysteem dat we al gebruiken in de afdeling onderhoud. Dit zal toelaten om, telkens wanneer een nieuwe shift begint, in één oogopslag te zien of er specifieke meldingen zijn. Op papier is dit niet overzichtelijk, waardoor we misschien zaken over het hoofd zien. n
Focus op optimalisatie EXPLOITATIE EN AANVOER
Een stabielere verbranding resulteert in een betere, gelijkmatige productie van stoom, wat een positief effect heeft op de doorzet en de elektriciteitsproductie. Frederik Verspeurt
15 Isvag jaarverslag 2013
Frederik Verspeurt, productieingenieur: “2013 was mijn eerste volledige jaar op ISVAG. Bij de start van mijn job in het najaar van 2012 heb ik eerst de tijd genomen om een aantal zaken grondig te evalueren. Op basis hiervan hebben we een plan gemaakt om de productieorganisatie in 2013 aan te passen. Dit nieuwe shiftsysteem is eind vorig jaar ook toegepast. Cruciaal hierin zijn de termen betrokkenheid en polyvalentie. We willen dat onze operatoren op verschillende posities inzetbaar zijn en ook dat een aantal afspraken in verband met bijvoorbeeld vakantieregeling binnen de teams gemaakt worden. Ik ben me bewust dat het nieuwe systeem nog niet perfect is. Daarom hebben we ook afgesproken dat we het na zes maand grondig zullen evalueren en waar nodig kunnen bijsturen.” ISVAG blijft ook voortdurend investeren om haar werking te optimaliseren. In dit verband werd eind vorig jaar een samenwerking opgestart met het Deens bedrijf DUBLIX, specialisten in procesoptimalisatie voor verbrandingsinstallaties. DUBLIX werkte eerder al met succes samen met een drietal andere afvalenergiebedrijven in Vlaanderen. Doel van de samenwerking is het verbrandingsproces in de twee roosterovens van ISVAG te optimaliseren door het stabieler te maken. “Een stabielere verbranding resulteert in een betere, gelijkmatige productie van stoom, wat een positief effect heeft op de doorzet en de elektriciteitsproductie. Bovendien is er ook een gunstige uitwerking op het onderhoud van
Aangevoerd en verwerkt op ISVAG in 2013 (in ton) Huisvuil
Grofvuil
66.533
19.528
BOOM
2.058
757
HEMIKSEM
1.221
258
MORTSEL
3.322
360
NIEL
1.055
39
PUURS
2.327
310
ANTWERPEN
IGEAN ALGEMEEN TOTAAL
43.460
10.791
119.977
32.043
OPGETELD TOTAAL
Verwerkt op ISVAG Verwerkt op IBOGEM TOTAAL
152.020 Huisvuil
Grofvuil
119.977
32.043
23.724
10.929
143.701
42.972
OPGETELD TOTAAL
186.673
de installatie. Hoe gelijkmatiger de verbranding, hoe minder de installatie immers blootgesteld wordt aan schommelingen in het verbrandingsproces en hoe minder bepaalde onderdelen onderhevig zijn aan slijtage. Momenteel wordt het nieuwe DUBLIX systeem volop getest. Tijdens deze fase worden de diverse procesparameters van de nieuwe verbrandingsregeling getest met als doel een optimalere verbranding te verkrijgen. Deze optimalisatie heeft overigens geen enkele impact op de emissies van de installatie, die blijven steeds op hetzelfde lage niveau”.
voldoende aanvoer om een werking op vollast te kunnen garanderen.
Alle vennoten samen haalden vorig jaar 186.673 ton afval op bij hun inwoners, dit is ongeveer 0,7% meer dan in 2012. Iets meer dan 152.000 ton hiervan werd op ISVAG zelf verwerkt, een absoluut record. Net als alle voorgaande jaren beschikt ISVAG dus over meer dan
Omdat ook in 2012 meer afval opgehaald werd dan in de ISVAG installatie verwerkt kan worden, werd in het kader van de overeenkomst met IBOGEM een deel van het afval afgevoerd naar de installatie van Indaver in Beveren. n
“Vorig jaar hebben we een recordhoeveelheid restafval verwerkt in onze installatie. We haalden een beschikbaarheid van 94,5%, wat bijzonder hoog is. Bij dit alles wil ik benadrukken dat het niet de bedoeling is om het uiterste uit de installatie te halen. Het is geen goed idee om enkel en alleen te focussen op die maximale doorzet. We willen immers in onze installatie niet geconfronteerd worden met onverwachte pannes en bijhorende stilstanden.”
16 Isvag jaarverslag 2013
Meer groene stroom door nieuwe luchtcondensor exploitatie & milieu
Naast wind, zon en zuivere biomassa, levert de energierecuperatie in afvalenergiecentrales een belangrijk en betrouwbaar aandeel hernieuwbare energie. Bij de verbranding van het huishoudelijk restafval in de ISVAG installatie komt warmte vrij. Met die warmte wordt stoom geproduceerd, waarmee de stoomturbine en de hieraan gekoppelde alternator worden aangedreven. Op die manier produceert ISVAG elektriciteit voor meer dan 25.000 gezinnen. Een belangrijke schakel in dit proces is de luchtcondensor: die zorgt ervoor dat de stoom die geproduceerd wordt om de stoomturbine aan te drijven, opnieuw wordt afgekoeld en omgezet wordt in water. De condensor is opgebouwd uit een groot aantal panelen met geribde buizen, die zorgen voor een
groot koeloppervlak. De stoom die de stoomturbine verlaat, wordt door de buizen geleid en komt zo in contact met de omgevingslucht. Onder de panelen staan ventilatoren die zorgen dat het koelen nog beter verloopt. Het gekoelde water wordt dan opnieuw omgezet in stoom en de kringloop herbegint. Uit studies was gebleken dat ISVAG door de installatie van een nieuwe, iets grotere luchtcondensor, nog meer elektriciteit kan produceren uit dezelfde hoeveelheid restafval. Hoe meer hernieuwbare energie, hoe minder we afhankelijk worden van fossiele brandstoffen en kernenergie. Daarom besliste de Raad van Bestuur te investeren in zo’n nieuwe condensor. De werken voor de installatie van de nieuwe condensor waren al gestart in het najaar van 2012 en in het voorjaar van 2013 werd het nieuwe toestel aangesloten.
In totaal noteerde ISVAG in 2013 een totale bruto jaarproductie elektriciteit van 85.933.848 KWh die aan het net werd geleverd, zo’n 7% meer dan in 2012 en ruim voldoende voor het stroomverbruik van meer dan 25.000 gezinnen. De verkoop van stoom aan Electrabel bracht ISVAG in 2013 1.893.399 EUR op. Sinds 2004 wordt ook de energierecuperatie uit afvalverwerking, voor het gedeelte dat als hernieuwbare energie in aanmerking komt, als groene energie erkend en komt het dus in aanmerking voor groenestroomcertificaten. Electrabel kan deze certificaten gebruiken om aan zijn certificatenverplichting te voldoen. ISVAG krijgt hiervoor van Electrabel een vergoeding die overeenstemt met de marktwaarde van de certificaten. In 2013 bedroeg de opbrengst van deze groenestroomcertificaten 3.356.234 EUR. n
17 Isvag jaarverslag 2013
Meetpoorten voor opsporen radioactieve weesbronnen exploitatie & milieu
Als gevolg van een Koninklijk Besluit (KB van 14 oktober 2011) dienen alle verbrandingsinstallaties voor huishoudelijk restafval, stortplaatsen en schroothandelaars in België voortaan een meetportiek voor het detecteren van radioactieve bronnen te hebben. Volgens het KB moesten deze meetportieken uiterlijk op 2 december 2013 operationeel zijn. De nieuwe procedure kadert in een algemene voorzorgsmaatregel, waarin België koploper is en wil blijven in Europa. Ook ISVAG investeerde in nieuwe detectieapparatuur en nam deze eind november 2013 in gebruik. Het nieuwe KB is van toepassing op alle ‘weesbrongevoelige inrichtingen’. Dit zijn bedrijven die een verhoogde kans hebben om een radioactieve weesbron aan te treffen. Weesbronnen zijn radioactieve voorwerpen waarvan de eigenaar niet of moeilijk kan geïdentificeerd worden. De meetpoorten stellen de installaties in staat om deze weesbronnen op te sporen. Stel dat in het aangevoerde restafval een weesbron wordt aangetroffen, dan wordt voortaan een specifieke procedure gevolgd, die start met de ‘detectie in het afval’, de ‘isolatie van de bron op een veilige plaats’ en tot slot eventueel het ‘afvoeren’ ervan. De kans dat zwaar radioactieve bronnen worden aangetroffen, is zo goed als verwaarloosbaar. Bij ISVAG wordt
immers enkel restafval van gezinnen aangevoerd of afval dat hiermee qua samenstelling vergelijkbaar is. Indien bij ISVAG een weesbron wordt gedetecteerd, dan gaat het wellicht om eerder onschuldig klein materiaal dat onbewust door inwoners in de restafvalzak wordt gegooid. Enkele voorbeelden: een oude defecte rookmelder, een bliksemafleider, een oude pendule, wekker of zelfs polshorloge met lichtgevende wijzers of wijzerplaat blijken ‘licht radioactief’ te zijn. Op zich levert dit geen gevaar op voor voor de gezondheid. Wanneer een dergelijk voorwerp in de toekomst bij een weesbrongevoelige inrichting wordt aangeboden, zal het volgens de procedure toch uit het restafval verwijderd worden. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor incontinentieluiers van patiënten die recent behandeld werden met radiotherapie. Ook deze
luiers blijken nog gedurende een beperkte periode straling af te geven en zullen bijgevolg aanleiding geven tot een alarmsignaal aan de meetpoort. Toch is de installatie van de meetportieken niet overbodig. Mocht er in een of andere uitzonderlijke situatie, om welke reden ook toch een radioactieve bron in het huishoudelijk restafval worden aangetroffen die wél enige ernst vertoont, is er nu een duidelijke procedure om deze bron op te sporen en vakkundig te verwijderen. Mocht een dergelijke bron ooit op ISVAG worden aangetroffen, dan zal het afvoeren naar en het verwerken ervan in gespecialiseerde installaties gebeuren door bevoegde instanties en op kosten van een fonds beheerd door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle en de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen. n
De installatie in topconditie ONDERHOUD
Om jaar in, jaar uit voortdurend een hoge beschikbaarheid te garanderen en niet geconfronteerd te worden met onverwachte defecten en bijhorende stilstanden, is het van cruciaal belang dat de installatie permanent in topconditie blijft. De onderhoudsafdeling vervult dan ook een belangrijke rol in de werking van ISVAG. Erik Hofmans, onderhoudsingenieur: “2013 stond voor mij absoluut opnieuw in teken van een verhoogde efficiëntie van de afdeling onderhoud. We hebben vorig jaar de mensen van onze afdeling ook meer en meer op een positieve manier betrokken bij het beleid. Resultaat: we zien een markante stijging in het aantal uitgevoerde werkorders. Doordat onze medewerkers meer betrokken worden, blijken ze ook veel meer oog te hebben voor het bredere plaatje. Op die manier kijken ze allemaal met een attente blik op de werking van de installatie en worden er veel meer kleine zaken gesignaleerd die meteen ook verholpen worden. Vroeger was de opdracht: repareer één specifiek onderdeel. Nu vragen we: kijk breder, luister, observeer ook de
2013 stond voor mij absoluut opnieuw in teken van een verhoogde effici¨entie van de afdeling onderhoud. Erik Hofmans
19 Isvag jaarverslag 2013
Afgewerkte orders 2011
2012
2013
Totaal afgewerkte orders
2116
2017
2305
Mechanische orders
1144
1087
1201
Elektrische orders
717
693
800
Modificatie orders
78
63
104
Preventieve orders
244
253
294
Stilstand orders
237
214
291
Aantal bestellingen
1188
1242
1418
Aantal voorraadartikelen
3105
2507
3263
rest van installatie en focus niet enkel op dat ene onderdeel. Opmerkelijk is wel dat de stijging van het aantal werkorders, geen stijging in de kosten met zich meebrengt. Het blijkt immers dat het onmiddellijk verhelpen van kleinigheden in de loop van het jaar, helpt om te besparen tijdens de grote geplande onderhoudswerken. Deze nieuwe aanpak werpt mooie vruchten af: meer en meer merken we dat we na het weekend geen werkaanvragen voor defecten krijgen. De installatie bevindt zich continu in een betere conditie en gaat dus ook minder snel stuk. Uiteindelijk heeft dit als resultaat dat we in 2013 een zeer hoge beschikbaarheid hebben gehaald.”
Enkele vermeldenswaardige werken in 2013: “In juli namen we een nieuwe meetcabine in dienst en in december werd de meetportiek voor radioactieve weesbronnen in gebruik genomen. We hadden aanvankelijk gedacht dat vooral deze laatste voor een aantal technische problemen zou zorgen, maar dat bleek achteraf enorm mee te vallen. Wat onderhoudsstilstanden betreft was 2013 een intensief jaar. Op lijn 2 telden we er 5 in totaal: naast de geplande onderhoudsbeurt dienden we in maart een lek in de stoomketel te herstellen, vervolgens hadden we een stilstand om de nieuwe luchtcondensor aan te sluiten en tot slot dienden we lijn 2 bijkomend
Budget onderhoud 2012
Begroot 2.578.294,00 EUR
Uitgaven 2.603.062,16 EUR
nog twee keer stil te leggen voor werkzaamheden aan de stoomturbine. Op lijn 1 waren er 3 stops: één geplande onderhoudsbeurt waarin naast het standaard werk ook de nieuwe luchtcondensor werd aangesloten en de 2 bijkomende stops voor werkzaamheden aan de stoomturbine.” Het magazijn is een belangrijke draaischijf en uitvalbasis voor de afdeling onderhoud. Het moet er immers voor zorgen dat alle nodige wisselstukken en materialen voor geplande en niet-geplande onderhoudswerkzaamheden op het juiste moment voor handen zijn. Een efficiënt beheer van dit magazijn is dan ook geen overbodige luxe. Erik Smedts, technisch vakspecialist: Ik ben destijds door Erik Hofmans gevraagd of ik tijdelijk in het magazijn wou inspringen. Als snel had ik door dat dit echt een uitdaging was die me op het lijf geschreven was. In plaats van enkele weken, ben ik permanent op deze post gebleven. Ik ben een heel punctueel iemand. Aanvankelijk had
Budget onderhoud 2013
Begroot 2.673.000,00 EUR
Uitgaven 2.145.402,80 EUR
20 Isvag jaarverslag 2013
Een nieuw ondernemingsplan
Infor, het informaticasysteem dat we nu gebruiken voor het voorraad- en onderhoudsbeheer, willen we ook gebruiken voor het melden en vooral ook voor het inventariseren van gevaarlijke situaties in het bedrijf. Erik smedts ik mezelf 2 à 3 jaar gegeven om een aantal zaken op punt te stellen. Ik heb me er in vast gebeten en na 1 jaar durf ik zeggen dat er al heel wat verwezenlijkt is. Mijn job is bijzonder gevarieerd, ik werk zowel binnen als buiten, zowel aan mijn bureau als “in
the field”. In het begin waren mijn collega’s niet altijd opgezet met de regels die ik had opgesteld. Nu zien ze zelf ook in dat het magazijn beter werkt en dat ze hier zelf ook baat bij hebben. Vorig jaar ben ik ook als één van de veiligheidsambassadeurs in het nieuwe project gestapt rond het melden van gevaarlijke situaties. Infor, het informaticasysteem dat we nu gebruiken voor het voorraad- en onderhoudsbeheer, willen we ook gebruiken voor het melden en vooral ook voor het inventariseren van gevaarlijke situaties in het bedrijf. Nu gebeuren een aantal van die meldingen gewoon op papier en dat is niet ideaal, want je mist een stuk structuur en toegankelijkheid. Door het te integreren in het digitaal systeem kunnen we alles nog beter in kaart brengen en nog beter bijleren hoe we bepaalde gevaarlijke situaties in de toekomst kunnen vermijden. n
Zoals voorgeschreven in het decreet van 6 juli 2001 inzake de intergemeentelijke samenwerking werd in 2013 een nieuw ondernemingsplan 2013-2018 goedgekeurd door de Algemene Vergadering. Dit documenten bevat maatregelen om, door een betere en adequate opvolging van de financiële situatie van de intercommunale, te komen tot een nog duurzamer beleid. De aangegeven trends in dit beleidsplan werden ook in 2013 goed aangehouden. De maandelijkse opvraging van het voorschot op de werkingskosten aan de vennoten, zorgde voor een stabiele maandelijkse inkomst in cash-gelden. De vooropgestelde begroting voor 2013 werd goed gevolgd. Een doelgerichte beleidsvoering, met kostenbesparende initiatieven in de processturing, een verantwoord onderhoudsbeleid en de inzet van gemotiveerd personeel, hebben geleid tot een bevredigend resultaat. Bij beoordeling van het resultaat dient niet enkel de winst in rekening te worden genomen maar eveneens het feit dat de voorschotten werden verlaagd. Het boekhoudkundig resultaat voor 2013 bedraagt 3.151.099 EUR winst vóór winstverdeling. Zoals in het vorige jaar stelde de Raad van Bestuur ook in 2013 aan de Algemene Vergadering voor om een dividend uit te keren aan de aandeelhouders. n
21 Isvag jaarverslag 2013
Emissiewaarden dalen verder EMISSIES
Ondanks het feit dat de emissies na alle inspanningen en investeringen van voorgaande jaren reeds zeer laag waren en dat zelfs bij de recordhoeveelheid afval die in 2013 verwerkt werd, bleef ISVAG continu focussen op het verder terugdringen van de uitstoot. Met resultaat, zo blijkt, want voor een aantal parameters zoals stof, CO, en SO2 noteerden we opnieuw een daling in de waarden. ISVAG beschikt over geattesteerde meetcabines, die automatisch en objectief de emissies van de installatie registreren. Afzonderlijke metingen door erkende en onafhankelijke laboratoria vullen deze gegevens aan en controleren ze tezelfdertijd. In juli 2013 werd een nieuwe meetcabine in gebruik genomen. De installatie ervan nam een zestal weken in beslag. Tijdens de werken werd een mobiele meetcabine gehuurd, zodat alle meetgegevens op elk moment toch nauwkeurig werden bijgehouden. Het uitstekende resultaat van deze lage emissiewaarden is niet enkel het gevolg van het investeren in de best beschikbare technologie. Ook het verder optimaliseren van de verschillende rookgaszuiveringsprocessen en de exploitatie in het algemeen, zijn blijvende aandachtspunten. n
2012
2013
Norm
Stof (mg/Nm³)
0,8
0,5
10
CO (mg/Nm³)
11,4
9,9
50
HCl (mg/Nm³)
0,2
0,2
10
SO2 (mg/Nm³)
1,3
0,3
50
NO2 (mg/Nm³)
105,5
108,4
200
0,1
0,1
10
0,0089
0,0089
0,100
Totaal koolstof (mg/Nm³) Dioxines (ng/Nm³ TEQ)
norm 10
ISVAG 0,1
Totaal koolstof (mg/Nm3)
norm 0,1
ISVAG 0,008
Dioxines (ng/Nm3)
Open dialoog COMMUNICATIE
ISVAG hecht veel belang aan communicatie en transparantie, zowel intern als extern, en nam in 2013 opnieuw geregeld initiatieven om in dialoog te treden met omwonenden, het grote publiek, de pers, de vennoten en de overheid. Centraal in de externe communicatie blijft het bezoekerscentrum een belangrijke rol spelen. Het afgelopen jaar verwelkomde ISVAG 3.310 bezoekers. Rekening houden met het feit dat ISVAG in 2013 niet deelnam aan de Open Bedrijvendag, betekent dit een stijging van bijna 20%. Karin Van Couwenberg: “De scholen maakten vorig jaar 79% van onze bezoekersaantallen uit. We kregen
aanvragen van zowel lagere en middelbare scholen, als hogescholen en universiteiten. De stijging in ons bezoekersaantal is voor een groot deel toe te schrijven aan de klassen uit het 5e en 6e leerjaar van de lagere scholen. Sinds eind 2012 zijn ook zij immers welkom op ISVAG en we merken dat ze gretig ingaan op ons aanbod.
uitermate positief. Zij zijn steeds aangenaam verrast door de netheid van ons bedrijf, de onthaalruimte, de filmvoorstelling en de aanwezigheid van het illustratieve en didactische materiaal. Voor velen van hen is een bezoek aan ISVAG een openbarende en een eerste kennismaking met de wereld van de afvalverwerking.”
Het deed ons dan ook een groot plezier dat in januari 2013 een leerling van één van die lagere scholen, basisschool de @penstaartjes uit Antwerpen, als 25.000ste bezoeker in de bloemetjes werd gezet. De reacties van de bezoekers blijven
Naast de scholen verwelkomde ISVAG in 2013 opnieuw heel wat socioculturele verenigingen, verenigingen van gepensioneerden (zoals Okra), serviceclubs (zoals Zilveren en Koperen Passer), technische specialisten en particulieren.
Bezoekersaantal 2013
Schoolbezoeken Scholen
2618
Overheid
328
Bedrijven
middelbaar
75
Socio Culturele Org
289
1473
lager
1058 hogeschool
87
23 Isvag jaarverslag 2013
Als bedrijf vindt ISVAG het belangrijk dat haar werknemers zich ook tijdens hun vrije tijd kunnen ontplooien. Eén van onze medewerkers, Karin Van Couwenberg, verloor haar hart aan de fotografie. Niet zomaar wat amateurportretten in en rond het huis, maar schitterende natuurfoto’s die ze meebracht van haar reizen samen met collega-fotografen Pia Dierickx en Matthew Copham. Met de foto’s van Karin, Pia en Matthew organiseerde ISVAG een fototentoonstelling, die op 11 december feestelijk geopend werd door Samuel Otsile Outlule, Ambassadeur voor Botswana in België en bij de permanente vertegenwoordiging van de EU, samen met Cathy Berx, Gouverneur van de provincie Antwerpen en Philip Heylen, voorzitter van de Raad van Bestuur van ISVAG. De fototentoonstelling was een extra bezienswaardigheid voor de vele groepen en scholen die op ISVAG langskomen voor een bedrijfsbezoek.
Britse ambassadeur Op woensdag 20 november 2013 bracht
Jonathan Brenton, de Britse ambassadeur in België en bij de EU, een werkbezoek aan ISVAG. Een groot deel van het huishoudelijk restafval in het Verenigd Koninkrijk wordt momenteel nog gestort of geëxporteerd. Er staan een aantal nieuwe afvalenergiecentrales in de steigers en volgens de ambassadeur zullen er in de komende jaren wellicht een dertigtal nieuwe installaties zoals ISVAG bijgebouwd worden in zijn land. De ambassadeur had dan ook bijzonder veel interesse in de werking van ons bedrijf.
Bezoek CEWEP delegatie in kader van Europese week van de Duurzame Energie Van 24 tot 26 juni 2013 organiseerde de EU opnieuw de week van de Duurzame Energie. Bijna 3.000 deelnemers uit alle uithoeken van Europa kwamen naar Brussel om er ideeën uit te wisselen. In het kader van deze week van de Duurzame Energie organiseerde CEWEP (Confederation of European Waste to Energy Plants – de Europese fede-
ISVAG organiseerde een fototentoonstelling over Botswana die feestelijk geopend werd door Samuel Otsile Outlule, Ambassadeur voor Botswana. Karin Van Couwenberg
ratie voor de afval-energiebedrijven) een werkbezoek aan ISVAG. Zo’n 50 deelnemers luisterden naar een presentatie van Ella Stengler, de directeur van CEWEP, over de stand van zaken van het Europese afval-energiebeleid. Daarna lichtte ISVAG productieingenieur Frederik Verspeurt de werking van de installatie toe, gevolgd door een rondleiding in het bedrijf.
Interne Communicatie. Ook op vlak van interne communicatie tracht ISVAG steeds nieuwe initiatieven te nemen. Een viertal keer per jaar wordt een personeelsblad verspreid en er wordt ook de nodige aandacht besteed aan feestelijkheden zoals verjaardagen, aantal jaren dienst, Sinterklaas, Kerstmis, personeelsfeest, e.d. De sportactiviteiten van en door de personeelsleden, via de in 2009 opgerichte VZW ‘ISVAG Sport en Ontspanning’, werden voortgezet in 2013. De VZW staat voor bevordering van de gezondheid, ontwikkeling en ontspanning van de personeelsleden en hun gezinsleden. n
Boomsesteenweg 1000, 2610 Wilrijk Tel.: 03 877 28 55 Fax: 03 887 09 28 Email:
[email protected] www.isvag.be
