Jaarverslag 2012 Heemkundig Streekmuseum Jan uten Houte Het jaar 2012 was een jaar, waarin het bestuur zich voor nieuwe uitdagingen zag geplaatst: de status van geregistreerd museum moest voor het eerst door een digitale self audit worden veiliggesteld. Dat is met vereende krachten goed en tijdig gelukt. Ook nieuw was het indienen van een bezwaarschrift tegen het besluit van de gemeente. De gemeente besloot namelijk de financiering van de huismeester per 01-01-2013 tot 50% te reduceren. Het bezoekersaantal is na twee topjaren terug op het niveau van 2009, dat toen een succesvol jaar was.
In dit jaarverslag is voor het eerst rekening gehouden met de nieuwe werkwijze van de Nederlandse Museumvereniging met betrekking tot de status van geregistreerd museum. Er is zoveel mogelijk dezelfde hoofdstukindeling aangehouden. Dit, in verband met de verwijzingen naar het jaarverslag in de jaarlijkse self audit via de website van de Nederlandse Musesumvereniging.
Bestuur en beleid De stichting heemkundig streekmuseum Jan uten Houte is bij notariële akte opgericht op 20 april 1994. De stichting komt voort uit de heemkundekring, die per die datum een democratische vereniging werd. Het gekozen bestuur van de vereniging is tegelijkertijd het bestuur van het museum. Bij de uitoefening van haar werkzaamheden richt de stichting zich zoveel mogelijk naar de doelstellingen van de heemkundekring. Het inschrijvingsnummer bij de Kamer van Koophandel is 41102627. Het museum bestond al langer als onderdeel van de heemkundekring en werd officieel geopend op 4 juli 1964. Het statutair vastgelegde doel van het museum is de inrichting, het beheer, de exploitatie en instandhouding ervan voor het tentoonstellen van haar verzamelingen en verzamelingen van derden en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords.
De functie van voorzitter is vacant. De samenstelling is in volgorde van dagelijks bestuur en bestuursleden op alfabet: Museum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 1
Cor Kerstens, penningmeester Peter van de Korput, vicevoorzitter Marleen de Waal, secretaris Christ Baselier, bestuurslid Willy Coppens, bestuurslid Jan van Ginneken, tweede penningmeester tot 25-10-2012 Jan de Wit, bestuurslid vanaf 25-10-2012 Lous van der Weegen, tweede secretaris Diverse bestuursleden hebben tevens zitting in verschillende overlegvormen op gemeentelijk niveau inzake educatie en toerisme. Tevens vindt er overleg plaats tussen de verschillende musea in Etten-Leur, hetgeen resulteert in een gezamenlijke folder en een toegangsvoucher. In 2012 is 9 maal vergaderd, waarvan de jaarvergadering is gehouden op 12 maart 2012.
Het doel van het geheel aan activiteiten in de lopende beleidsperiode 2009-2013 is kwaliteitsverbetering. In 2012 is hieraan middels nieuw meubilair in de ontvangstruimte en een groot tv-scherm vorm gegeven.
Financiën De jaarrekening 2011 is op de jaarvergadering van 12 maart 2012 goedgekeurd en vastgesteld met dank aan de penningmeester, Cor Kerstens. De kas en kasstukken 2011 zijn gecontroleerd en in orde bevonden door de kascontrolecommissie bestaande uit Christ Baselier en Willy Coppens. De penningmeester en daarmee ook het bestuur worden decharge verleend voor het gevoerde beleid. De kascontrolecommissie 2013 (stukken 2012) bestaat uit Willy Coppens en Lous van der Weegen. De begroting 2012-2013 werd door de vergadering van 12 maart 2012 vastgesteld.
MuseumMaatje In 2010 is het sponsorproject MuseumMaatje opgezet. 11 MuseumMaatjes gingen een overeenkomst aan voor 2 jaar, dus liep dit sponsoringproject in 2012 af. De opbrengst van dit sponsorproject is vooral bedoeld ter realisering van het marketingplan. Omdat de beamer niet
Museum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 2
meer goed functioneerde is een groot tv-scherm aangeschaft voor de ontvangstruimte. Op dit scherm kunnen diverse (foto)presentaties worden bekeken. Voor hun sponsorschap ontvangt het MuseumMaatje/het bedrijf een ingelijste fotovergroting van historisch Etten of historisch Leur naar keuze, vermelding in het mededelingenblad, op de website, het ingelijste overzicht in de ontvangstruimte en op het digitale bordje in het museum. Tevens heeft het Maatje gratis toegang tot het museum met twee personen. Op één na, hebben alle MuseumMaatjes in 2012 hun contract verlengd en er zijn zelfs Maatjes bij gekomen. Eind 2012 waren het er 15!
Voorzieningen en veiligheidszorg Het museum bevindt zich in de achterste panden van het Sint Paulushofje (1681) in het centrum van Etten-Leur. Deze omgeving is heel goed geschikt voor het heemkundige karakter van het museum. Tegelijkertijd beperkt de architectuur en de monumentenstatus de mogelijkheden. De bezoekers moeten een steile trap op en af naar de dorpslevenzolder. Dit gegeven zal waarschijnlijk nooit veranderen. Alle ruimten zijn voorzien van brandmelders en dergelijke en de huismeester is BHV-er. Hij gaat jaarlijks op herhalingscursus. Tevens is het gebouw beveiligd via een alarmcentrale. Gezien de slechte ervaringen sinds 2012, beraadt het bestuur zich of in 2013 een andere firma zal worden aangezocht voor het onderhoud van de alarminstallatie.
Toegankelijkheid Het museum is moeilijk bereikbaar en toegankelijk voor mensen in een rolstoel. Dit wordt gecommuniceerd in uitingen naar het publiek, zoals de eigen website en op websites waarop het museum wordt genoemd. Bij herdruk van de eigen folder in 2012 is dit aan de informatie toegevoegd. Doordat het hofje in 2012 opnieuw is bestraat, is de bereikbaarheid verbeterd, omdat enkele hoeken in de bestrating rondom de pomp en de bleekveldjes zijn afgevlakt.
Vrijwilligers en personeel Gemeente Etten-Leur financiert de huismeester, die via de WVS bij het museum is gedetacheerd. In verband met de bezuinigingen bij de gemeente besluit deze voor 2013 de huismeester nog voor de helft te financieren en daarna niet meer. Het bestuur heeft daarop een beMuseum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 3
zwaarschrift ingediend. Na een aantal gesprekken en de toewijzing van een WWB-er voor de vacante 50%, zal in de loop van 2013 blijken hoe het standpunt van de gemeente zich ontwikkelt. Dit, naar aanleiding van de te voeren gemeentelijke takendiscussie.
Alle 70 vrijwilligers zijn lid van heemkundekring Jan uten Houte en men is vaak actief voor zowel de heemkundekring als voor het museum. Het aantal vrijwilligers is in 2012 stabiel gebleven op ongeveer 70 personen. Iedereen werkte prettig samen en zette zich ook in 2012 weer naar beste vermogen in. Besloten is om tweejaarlijks een vrijwilligersmiddag te organiseren om de waardering voor de vrijwilligers te onderstrepen. In 2010 vond de eerste bijeenkomst plaats. In 2012 heeft de tweede bijeenkomst plaatsgevonden op 25 augustus 2012. Bij Ton van den Wijngaart in de Zwartenbergse polder genoten 58 personen, vrijwilligers met partner, van de locatie, de twee excursies in de omgeving (met huifkar) en de afsluitende barbecue. De vrijwilligerscoördinator Nora van den Broek verzorgde in 2012 vier keer een nieuwsbrief speciaal voor de vrijwilligers. Tevens verzorgde zij op 22 juni een informele bijeenkomst voor de vrijwilligers in de ontvangstruimte van het museum op een vrijdagmiddag. Ruin 30 personen maakten gezellig nader kennis met elkaar. Deze middag vindt in 2013 één of meerdere keren ook weer doorgang.
Collectie Aanname- en afstotingsbeleid De verwerving van objecten geschiedt vrijwel uitsluitend door middel van schenkingen door het publiek aan het museum. Bij gebrek aan een conservator, hebben Willy Coppens-Buijs, Toon Buckens en Piet Klep deze taak gezamenlijk op zich genomen. Zij voeren gezamenlijk het aanname- en afstotingsbeleid uit. Het aannamebeleid is als volgt: De schenker wordt verzocht telefonisch contact op te nemen met het museum, waarna contact volgt met iemand van het driemanschap conservators. Indien het aangebodene past in de collectie, neemt Jan uten Houte het graag aan. Door selectief objecten aan te nemen, wordt voorkomen dat het depot overvol raakt en dat de voorwerpen misschien nooit tentoongesteld zullen worden. Willy Coppens-Buijs verzendt de dankbrieven aan de schenkers. Zo mogelijk worden de geschonken objecten opgenomen in de vaste tentoonstelling. In het andere geval worden de objecten opgeslagen. In het mededelingenblad worden alle schenkers Museum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 4
genoemd. Daaronder een omschrijving van het geschonkene. De gevers en de objecten zijn daarbij niet naar elkaar te herleiden. In 2012 zijn bijzonder veel objecten ontvangen. De oorzaak daarvan is onbekend. Het afstotingsbeleid is als volgt: Aan de schenker wordt gevraagd of zaken mogen worden doorgegeven aan een ander museum indien het object niet in de collectie van het museum past. Het driemanschap conservators bepaalt of een schenking al dan niet in de collectie van het museum past. Tevens beoordeelt het driemanschap conservators bij herinrichting van een deel van de vaste collectie of de objecten nog relevant zijn. Hierbij wordt ook de voorraad aan objecten in het depot betrokken.
Er wordt niets meer in bruikleen genomen, behalve voor wisseltentoonstellingen. Soms leent het museum objecten uit, zoals aan het Van Goghcentrum. Willy Coppens-Buijs verzorgt de bruikleenovereenkomsten.
Registreren en behouden In het depot worden alle (nieuwe) objecten geregistreerd en netjes verzorgd c.q. gerestaureerd. Indien een schenking meteen in de vaste collectie kan worden opgenomen, wordt het object na registratie, meteen in het museum gezet. Alle objecten in het depot en in het museum zijn geregistreerd. Wekelijks worden de geschonken objecten in het systeem bijgewerkt. Het depot heeft in 2012 een verrijdbare cameraopstelling gemaakt om een afbeelding aan de objectenregistratie te kunnen toevoegen. Deze zal waarschijnlijk in 2013 in gebruik genomen gaan worden.
Het museum beschikt sinds 2012 over een aantal digitale dataloggers voor temperatuur- en vochtmetingen. Deze worden uitgelezen door de huismeester. De overige middelen voor luchtvochtigheidsbehandeling en verwarming worden ook onderhouden door de huismeester. Binnen de mogelijkheden die de aard van het gebouw biedt, wordt het klimaat zo stabiel mogelijk gehouden.
Onderzoek Indien bezoekers aanvullende informatie hebben over een object, wordt dit genoteerd en opgenomen in de leidraad voor de gidsen. Ook worden informatiekaarten gemaakt die in de buurt van het object hangen, zodat het publiek er kennis van kan nemen.
Museum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 5
Presentatie, tentoonstellingsbeleid De vaste collectie op de dorpslevenzolder en in de boerenkamer en kapel Cees Dirven, maker van de miniaturen in de boerenhoek, past regelmatig de getoonde miniaturen aan aan de seizoenen. Aan de terugkeer van de turfvitrine(s) wordt gewerkt. Nadat ze gedurende 2011 en 2012 onderdeel waren van de reizende tentoonstelling over de turfwinning in West-Brabant, gaan deze weer onderdeel uitmaken van de vaste collectie in de boerenhoek. De tentoonstelling van de vaste collectie wordt systematisch door het driemanschap conservatoren per onderdeel kritisch bekeken en opgefrist.
Wisseltentoonstelling ‘De industriële ontwikkeling van Etten-Leur 1950-1970’ liep tot en met de eerste zondag van oktober 2012. Op de eerste zondag van november 2012 is de wisselexpositie ‘Van gelagkamer tot Grand Café’ geopend. De openingshandeling werd verricht door twee vertegenwoordigers van de horeca in Etten-Leur. Wim Roeloffs en Jac van Dongen droegen op traditionele wijze een biervat naar binnen. De medewerkers van het depot hebben een maquette gemaakt van de S-bocht in het centrum van Etten-Leur. In dit gebied waren veel horecagelegenheden gevestigd. Bij het maken van de maquette is gelet op de schaal van het model, zodat op den duur alle gemaakte en nog te maken maquettes op elkaar kunnen aansluiten. Voor het eerst is een wisselexpositie vergezeld van een publicatie van de heemkundekring over hetzelfde onderwerp. Het boek draagt dezelfde titel en vormt een aanvulling op de tentoonstelling.
Bezoekers In 2012 bezochten 2.124 personen het museum. Na twee topjaren met ruim 2.700 bezoekers lijkt dit een enorme terugval. Echter in 2009 bezochten 2.248 personen het museum na een periode met slechts 1.500 bezoekers per jaar. Een bezoekersaantal van boven de 2.000 is daarom zo slecht nog niet. Leden van Jan uten Houte hebben gratis toegang tot het museum. In 2012 maakten zij 224 keer daarvan gebruik. Er kwamen 663 basisschoolleerlingen uit Etten-Leur en omgeving naar het museum en 74 leerlingen uit het voortgezet onderwijs. Het groepsbezoek en het aantal individuele bezoekers liep in 2012 terug naar (321 + 1.066 =) 1.387 tegenover (585 + 1.379 =) 1.964 in 2011. De Kunst 10-daagse Van Gogh Leeft! Was weer een succes en trok 225 individuele bezoekers (680 in 2011). De teruggang in aantal beMuseum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 6
zoekers wordt dus verklaard uit een fors minder aantal bezoekers tijdens Van Gogh Leeft! En minder groepsbezoeken. Met de verplaatsing van Van Gogh Leeft! In 2013 naar eind mei hoopt de organisatie op beter weer en dus meer bezoekers. Hopelijk trekt het groepsbezoek in 2013 weer aan.
Educatie Museum Jan uten Houte is voor het schooljaar 2012-2013 en later uit het cultuurmenu geschrapt. (Koepel: “Andere musea in Etten-Leur moeten ook een kans krijgen.”) Het aantal bezoekende basisschoolkinderen komt in 2012 nog bijna overeen met dat in 2011, omdat de meeste schoolbezoeken in het voorjaar plaatsvinden. Ter compensatie neemt het museum met ingang van het schooljaar 2012-2013 deel aan het project ‘Overgisteren’ voor kleuters (groep 1 en 2 van de basisschool). In dit project wordt het begrip vroeger duidelijk gemaakt. De gidsen zijn getraind door Erfgoed Brabant. Door onjuiste voorbereiding door de scholen, is in 2012 nog geen klas op bezoek geweest. De geplande bezoeken zijn naar 2013 verplaatst. De betrokkenen duiden dit als aanloopmoeilijkheden bij een nieuw project en hebben vertrouwen in het verdere verloop. Een en ander zal in het jaarverslag 2013 blijken uit de cijfers.
Publiciteit
Per 1 januari 2012 is het gemeentelijke beleid inzake trouwlocaties versoepeld. In de kapel van het museum kan nu ook worden getrouwd met een gezelschap tot 20 personen. Dit nieuws is verspreid in een persbericht. Op www.designyourwedding.nl staat het museum als trouwlocatie vermeld. Er zijn voorwaarden gemaakt. Deze liggen in de ontvangstruimte ter inzage en staan op de website. Helaas heeft zich in 2012 nog geen stel gemeld.
De website www.janutenhoute.nl is in oktober 2012 vernieuwd en functioneert naar tevredenheid. Ook deze gebeurtenis is als persbericht verspreid. Het aparte onderdeel voor alleen de vrijwilligers volgt in 2013.
De maandelijkse zondagopenstelling wordt steeds met een enthousiast stukje tekst in De Etten-Leurse Bode aangekondigd.
Het museum is extra geopend tijdens de Kunst 10-daagse Van Gogh Leeft!, op zondag tijdens het Open Monumentenweekend en op tweede kerstdag. Buiten de eigen persberichten dienaangaande, lift het museum graag mee op de overige publiciteit rondom deze activiteiten, zoals vermelding op de betreffende websites. Dat laatste geldt ook voor het
Museum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 7
Museumweekend op de eerste zondag in april (standaard eerste zondag van de maand geopend).
De samenwerking met de bibliotheek en het RAWB is weer opgestart, al is het Historisch InformatiePunt uit de bibliotheek verdwenen. In 2012 resulteerde dit in een vitrine, waarin het boek en de wisseltentoonstelling ‘Van gelagkamer tot Grand Café’ werd gepresenteerd.
Het museum wordt steeds opgenomen in het Museummagazine, zo ook in 2012.
De folder die in samenwerking met de andere musea in Etten-Leur is gemaakt, is sinds 2011 niet meer voorradig. In 2012 komt het overleg hierover tussen de VVV en de musea weer op gang en is de gezamenlijke folder opnieuw uitgebracht.
Tevens is in 2012 een voucher ontwikkeld, die voordelig toegang geeft bij alle musea in Etten-Leur. De voucher is te koop bij de VVV.
Activiteiten in 2012 Het jaar begint altijd met een Nieuwjaarsborrel voor alle vrijwilligers. Deze gezellige bijeenkomst is in 2012 gehouden op zondag 8 januari in ‘Het Palet’ aan het Van Goghplein. Er waren ruim 50 personen aanwezig. De jaarvergadering 2012 van het museum is gehouden op 12 maart. Het museum was extra geopend tijdens de Kunst 10-daagse Van Gogh Leeft! Van zaterdag 31 maart t/m 9 april (Tweede Paasdag). De boerenkamer was aangepast in de stijl van de aardappeleters. De extra moeite werd beloond met in totaal 225 bezoekers. Op zaterdag 30 juni vond ’s morgens de jaarlijkse viering van Petrus en Paulus plaats in de huiskapel van het museum. Deze traditie wordt graag in ere gehouden. Het bestuur van het Sint Paulushofje nodigt alle bewoners van het hofje uit en het bestuur van Jan uten Houte. Na de mis volgt altijd het overleg tussen het bestuur van het hofje en haar bewoners onder het genot van koffie met gebak. Tijdens Open Monumentenweekend op zondag 9 september, bezochten 48 zeer geïnteresseerde personen het museum, waaronder een in Nederland wonende Iraanse familie die op de fiets naar het museum was gekomen. Op zaterdag 5 oktober is de genealogische dag of ‘stambomendag’ in de ontvangstruimte van het museum gehouden. Op 4 november is de wisseltentoonstelling ‘Van gelagkamer tot Grand Café’ geopend.
Museum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 8
Op 26 december, tweede kerstdag, is het museum traditiegetrouw weer geopend geweest voor publiek.
Vooruitblik In 2013 zal de aandacht van het bestuur uitgaan naar de situatie met betrekking tot de financiering en beschikbaarstelling van de huismeester(s) en voortzetting van de aandacht voor de communicatie met de vrijwilligers c.q. het doorvoeren van organisatorische verbeteringen. Waar zeker veel werk in zal gaan zitten is het voorbereiden van activiteiten rondom het jubileumjaar 2014, waarin het museum als stichting 20 jaar bestaat en het 50 jaar geleden is, dat het museum officieel werd geopend.
Opgesteld door Marleen de Waal 19-02-2013
Vastgesteld tijdens de jaarvergadering d.d. 7 maart 2013
WG
…………………………… De heer P van de Korput, wnd. voorzitter
Museum jaarverslag 2012.doc12 25 november 2013
Pagina 9
