JAARVERSLAG 2011 OPSTAP LINGEWAARD
0
INHOUDSOPGAVE
DE KRACHT VAN OPSTAP
2
DE BEZOEKERS
3
ACTIVITEITENAANBOD
4
TRAJECTBEGELEIDING
5
MEDEWERKERS
6
SAMENWERKING ANDERE ORGANISATIES
6
FINANCIERING
7
KNELPUNTEN 2011
7
PLANNEN 2012
7
1
DE KRACHT VAN OPSTAP Opstap is een activiteitencentrum voor mensen uit de gemeente Lingewaard die om verschillende redenen in isolement zitten (psychisch, lichamelijk, sociaal). Opstap is voor deze mensen een laagdrempelige voorziening om anderen te ontmoeten, activiteiten en cursussen te volgen, dagritme te verkrijgen en vaardigheden op te doen. Opstap wil de bezoekers een veilige en prettige plek bieden waar ze zich thuis voelen. Er wordt op maat gewerkt d.w.z. er wordt naar de mogelijkheden en de wensen van elke afzonderlijke bezoeker gekeken. Bezoekers worden zoveel mogelijk in hun eigen kracht gezet. Hierbij wordt voortdurend gekeken hoe we de persoon verder kunnen stimuleren en activeren. Dit wordt gedaan d.m.v. een aanbod in creatieve, educatieve vaardigheden & individuele gesprekken. Opstap biedt mensen de mogelijkheid om door te stromen naar vrijwilligerswerk binnen of buiten Opstap. Er komt een grote groep bezoekers vanuit de RIBW (regionale instelling beschermd wonen) Zonder Opstap zijn deze mensen aangewezen op voorzieningen in Arnhem of Nijmegen, dit is voor veel mensen een te grote stap. Voor deze mensen is Opstap een laagdrempelige voorziening in de buurt. Kleine stappen, groot resultaat Al zijn de stappen voor een buitenstaander soms klein, het resultaat voor de bezoeker is vaak een grote stap vooruit: bij Opstap zie je mensen opbloeien, contacten leggen, vaardigheden vergroten, ze hebben een zinvolle dagbesteding, voelen zich thuis en geaccepteerd. Dit is te merken aan hoe de mensen binnenkomen, soms angstig of afwachtend en na enige tijd zijn ze meer ontspannen en maken makkelijker contact. Bij de intake met een nieuwe bezoeker wordt een intakelijst ingevuld waarbij onder andere besproken wat de mensen moeilijk of lastig vinden en wat ze willen leren. Vaak blijkt na enige tijd in een evaluatiegesprek met dezelfde bezoeker dat deze drempels/moeilijkheden een stuk minder zijn geworden. Dat biedt mogelijkheden om weer een stapje verder te gaan. VOOR VEEL MENSEN IS OPSTAP EEN EERSTE STAP OM WEER DEEL TE NEMEN AAN DE SAMENLEVING Voorbeeld 1: bezoekster met faalangst komt de deur nauwelijks uit, samen met haar thuiszorg-medewerkster komt ze een keer kijken bij Opstap: Ze durft in eerste instantie geen contact te maken of naar iemand te kijken. Ze Is zichtbaar gespannen. Voorzichtig wordt het contact in de periode daarna opgebouwd; geen druk uitoefenen maar eerst alleen een kopje koffie drinken, dan meedoen aan een creatieve activiteit… Langzaam kruipt ze uit haar schulp. Na verloop van tijd maakt ze uit zichzelf contact er ontstaat een vriendschap met een andere bezoekster waarmee ze buiten Opstap dingen gaat ondernemen. Ook neemt ze deel aan een cursus assertiviteit. Voorbeeld 2: bezoekster heeft traumatische ervaringen achter de rug. Is geïsoleerd en heeft nauwelijks contacten. Ze is wantrouwig en soms agressief als ze zich niet op haar gemak voelt. Kan moeilijk tegen veranderingen. Na enkele maanden intensieve begeleiding in de vorm van gesprekken (soms huisbezoeken) en het voortdurend stimuleren van de bezoekster om te blijven komen naar Opstap, voelt mevr. zich bij Opstap steeds meer op haar gemak. Ook is ze doorverwezen naar de hulpverlening om over haar psychische problemen te praten. Inmiddels ze heeft geleerd weg te lopen als de situatie haar te heftig wordt: In plaats van agressief reageren, kan ze nu uit de situatie stappen en vervolgens ook weer terugkomen in de groep. Ze legt nu ook uit zichzelf contact en doet inmiddels vrijwilligerswerk bij Opstap! Voorbeeld 3: man alleen met een lichte verstandelijke beperking, komt op advies van zijn begeleidster naar Opstap, hij heeft geen contacten, eet de hele week diepvriesmaaltijden. Afgesproken wordt dat hij een keertje mee-eet bij het eetcafé, na een paar keer mee-eten begint hij meer oogcontact te maken en gaat af en toe een gesprek aan met anderen. Nog een tijd later nodigt hij iemand van de eetgroep uit om bij hem thuis een kopje koffie te drinken! Ook helpt hij mee met klaarzetten en opruimen bij het eetcafé.
2
BEZOEKERS OPSTAP Problematiek: Voorkomende problematiek bij Opstap bezoekers: Psychiatrische problemen (schizofrenie, autisme, border-line, angststoornissen) etc. Psychische problemen Eenzaamheid Verslaving (alcohol, drugs, medicijnen) Lichamelijke klachten/gezondheidsproblemen Financiële problematiek (schulden, etc.) Licht verstandelijke beperking In veel gevallen is er sprake van multi-problematiek. Het overgrote deel van de bezoekers staat door hun problematiek ver van de arbeidsmarkt. Doordat de problematiek van de mensen vaak groot is, is het voor hen niet altijd makkelijk om naar de activiteiten te blijven komen. Het vraagt van de begeleiders veel geduld om mensen te blijven stimuleren en motiveren. Het is belangrijk dat de begeleiding bekend is met de doelgroep (ziektebeelden etc.) en inzicht en vaardigheden heeft hoe met mensen om te gaan. Ook is het van belang dat er een goede afstemming is met de hulpverlening. Er is indien nodig contact en afstemming rond bezoekers met andere betrokken instanties. Aantal bezoekers: In 2011 had Opstap 62 bezoekers Frequentie: Sommige bezoekers komen 3 keer per week of vaker, sommigen 1 of 2 keer per week. De leeftijd van de bezoekers varieert van 30 jaar tot 80 jaar. De verdeling mannen en vrouwen ligt ongeveer gelijk. Verwijzers: Gemeente Lingewaard afdeling soc. zaken RIBW – beschermd wonen RIBW - zelfstandig wonen Presikhaaf Driestroom/Zorgplus Vluchtelingenwerk Meldpunt vrijwillige thuishulp Zelfmelders ** De Karmel
13 9 15 3 3 2 2 14 1
** zelfmelders Zelfmelders zijn mensen die bij Opstap zijn gekomen via de publiciteit (kranten, mond tot mond reclame, huisartsen etc. De meeste zelfmelders hebben contacten in de hulpverlening: Gelderse Roos, Iriszorg, MEE, Driestroom, GGZ…. De kernen: Bezoekers van Opstap komen uit: Bemmel Doornenburg Huissen Haalderen Gendt Angeren Overbetuwe
62 34 3 10 3 6 2 4
3
ACTIVITEITENAANBOD Opstap is 5 dagen per week geopend en biedt een heel scala aan (re)creatieve activiteiten & cursussen. De vaste activiteiten zijn:
Maandag Dinsdag Woensdag Vrijdag Zondag
openingstijden 10.00 - 17.00 10.00 – 15.00 10.00 – 17.00 11.00 – 14.00 14.00 – 16.00
Vaste activiteiten Inloop, bingo, maaltijd Yoga, kookgroep, eetcafé Inloop, maaltijd, creatief, Inloop, maaltijd . inloop
Cursussen/workshops: Opstap organiseerde het afgelopen jaar diverse creatieve workshops zoals: speksteen bewerken, zeepkettingen maken, sieraden maken. Deze workshops zijn gerealiseerd dankzij sponsoren en uitgevoerd door vakkrachten. Ook zijn er in samenwerking met Indigo 2 educatieve workshops aangeboden: assertiviteit en anti-piekeren. Regelmatig kunnen mensen zich inschrijven via Opstap voor de cursus Taal en Computer van Rijn IJssel. Bijzondere activiteiten: Naast het vaste programma-aanbod organiseert Opstap ook extra activiteiten. In 2011 waren dat: - kerstmaaltijd op 2e kerstdag i.s.m. Opstap Overbetuwe - biljarttoernooi en barbecue i.s.m. Opstap Overbetuwe - deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers i.s.m. locatie Elst - 6x koffieochtenden met informatieve themabijeenkomsten (o.a. EHBO, maatschappelijk werk) - deelname aan vrijwilligersmarkt Lingewaard - expositie creatieve werkstukken in het Klooster in Huissen Overige activiteiten: Vouw en plakservice Het is mogelijk om post en mailings door Opstap te laten verwerken: Vrijwilligers gaan aan de slag om brieven te vouwen in enveloppen te doen, adresstickers plaatsen etc. In 2011 is 3x gebruik gemaakt van deze service. Informatie & Advies Mensen kunnen bij Opstap terecht voor informatie en advies m.b.t. diverse zaken. Zoals bijv. het invullen of ordenen van formulieren, indien nodig worden mensen doorverwezen naar andere instanties. Maatschappelijk werk:2 pers. meldpunt vrijwillige thuishulp: 1 persoon. In 2011 is 12 keer gebruik gemaakt van deze functie bij Opstap. Internetten Bij Opstap kunnen mensen gebruik maken van computers en het internet. Hier wordt regelmatig gebruik van gemaakt door mensen die iets op willen zoeken. Voor mensen die hun computervaardigheden willen uitbreiden werkt Opstap samen met Rijn IJssel die deze cursussen aanbied in de Kinkel. Wandelen Mogelijkheid om wekelijks te wandelen. In 2011 hebben 4 bezoekers gebruik gemaakt van de wekelijkse wandelactiviteit. Praktische hulp Klussenteam Het is mogelijk om bij Opstap gebruik te maken van het klussenteam. Hier doen Opstapvrijwilligers kleine klussen in en rond het huis van Opstap bezoekers. Het klussenteam is het afgelopen jaar 20 keer ingezet. Intensievere praktische thuisondersteuning In 2 gevallen is de inzet van Opstap-medewerkers intensiever geweest: hulp bij ordenen van huis en post. Ook is er een opruimactie uitgevoerd. Door de laagdrempelige manier van
4
werken van Opstap is het vaak mogelijk om ingangen te krijgen bij bezoekers die door andere instanties niet zo eenvoudig te verkrijgen zijn. In beide situaties is vervolgens de hulpverlening ingezet. Kledingservice Een andere praktische service die Opstap biedt is het gratis aanbieden van goede kleding en schoenen (en soms ook meubels) aan mensen die het goed kunnen gebruiken. Het afgelopen jaar zijn er weer veel mensen blij gemaakt. De kleding en meubels ontvangt Opstap van diverse burgers uit de gemeente Lingewaard. In 2012 zal de 2 jaarlijkse kledingbeurs weer worden gehouden, speciaal bedoeld voor mensen met een kleine beurs. De opbrengst van deze beurs komt ten goede aan Opstap (uitvoeren nieuwe activiteiten) Vervoersservice Voor mensen die slecht ter been zijn en moeilijk naar Opstap kunnen komen is er de vervoersservice, een vrijwilliger haalt en brengt de bezoekers met de Opstap-bus tegen een kleine vergoeding. In 2012 zal de bus wegens bezuinigingen worden verkocht. Gemiddeld aantal bezoekers per keer bij de vaste activiteiten: Inloop Maaltijd Bingo Yoga Creatief eetcafé Zo.mi inloop
15 10 15 6 6 6 6
Gemiddeld aantal bezoekers bij overige activiteiten: Creatieve workshops Koffieochtenden antipiekerworkshop wandelen Taal&Computer Assertiviteit workshop
15 6 12 4 5 12
TRAJECTBEGELEIDING Organisaties kunnen bij Opstap voor mensen een traject of activiteiten inkopen. Deze activiteiten zijn gericht op maatschappelijke participatie (contacten leggen, dagritme krijgen en vaardigheden aanleren etc.). Ook is het mogelijk om vaardigheden op te doen als vrijwilliger zowel binnen als buiten Opstap. Een traject kan kort duren, maar ook langer, bijvoorbeeld een jaar. Samen met de opdrachtgever en de cliënt wordt een plan gemaakt. De mensen die in traject zitten krijgen bij Opstap extra ondersteuning in de vorm van individuele begeleidingsgesprekken met de trajectbegeleidster. In 2011 heeft de gemeente Lingewaard 13 trajecten ingekocht. Er is geen gebruik gemaakt van het inkopen van activiteiten door andere instanties. Van deze 13 trajecten is de situatie in 2011: Contacten 1 Activiteiten 5 Vrijwilligerswerk 5 binnen Opstap Vrijwilligerswerk buiten Opstap
2
5
MEDEWERKERS In 2011 werkten er bij Opstap 3 betaalde krachten, waarvan 2 (30 uur en 26 uur) met een loonkostensubsidie. De coördinator heeft een parttime functie (18 uur) Vrijwilligers Bij Opstap waren er in 2011, naast 3 betaalde krachten, 13 vaste vrijwilligers werkzaam. Naast deze vaste vrijwilligers kan Opstap altijd een beroep doen op bezoekers die bijspringen als dat nodig is. Het is mooi om te zien hoe sommige bezoekers zich ontwikkelen tot betrokken vrijwilligers. De vrijwilligers worden begeleid d.m.v. gesprekken met de beroepskracht. Om de waardering voor de vrijwilligers uit te drukken is er een theateravond georganiseerd. Ook ontvingen de vrijwilligers een kerstattentie. Tenslotte is er een bijeenkomst voor vrijwilligers georganiseerd met als doel: deskundigheidsbevordering. Coördinatiegroep/dagelijks bestuur Opstap heeft een “dagelijks bestuur”, dit bestaat uit 3 betaalde medewerkers en 2 vrijwilligers. Hier worden o.a. lopende zaken, nieuwe ontwikkelingen t.a.v. Opstap besproken. Het bestuur komt maandelijks bij elkaar. Stagiaires In 2011 had Opstap 2 jaarstagiaires (ROC), 3 stagiaires van de opleiding creatieve therapie van de HAN en 2 taalstagiaires vanuit het Vluchtelingenwerk(korte stage). RIBW medewerkers deze begeleiden 2 activiteiten bij Opstap nl. het eetcafé op dinsdagavond en de inloop op zondagmiddag. In 2012 komt een einde aan deze begeleiding ivm wijziging binnen de AWBZ, de uitvoering zal dan weer bij Opstap medewerkers/vrijwilligers komen te liggen. PR Pr is een belangrijk middel om Opstap bekendheid te geven. Het afgelopen jaar zijn de volgende activiteiten georganiseerd: De website is vernieuwd en wordt regelmatig up to date gehouden: www.opstap-activiteitencentrum.nl Er zijn diverse krantenartikelen verschenen (Gelderlander, Nieuwe Krant) over activiteiten van Opstap. In 2011 is een PR-groep opgezet, bestaande uit Opstap-bezoekers. Het doel was meedenken in hoe Opstap goed op de kaart te zetten in de Lingewaard. Helaas is door ziekte van een vrijwilliger die de leiding hiervan had, de groep gestopt. Het plan is om in 2012 deze groep weer nieuw leven in te blazen. FONDSENWERVING Opstap heeft in 2011 diverse fondsen aangeschreven. Doel: organiseren bijzondere creatieve workshops en educatieve activiteiten. Er hebben 2 fondsen in de LW positief gereageerd. SAMENWERKING ORGANISATIES Opstap heeft contacten met diverse organisaties/ instanties waaronder: Gemeente Lingewaard (afdeling sociale zaken), RIBW, Rijn IJssel, STMG (Thuiszorg en maatschappelijk werk), huisartsen, MEE Gelderse Poort, Praktijkschool Pro Joannes, De Karmel, Meldpunt Vrijwillige Thuishulp, Gelderse Roos, SIZA, Vluchtelingenwerk, Driestroom, GGZ, Presikhaaf-reintegratie, Zorgplus, SWL (Vrijwilligerssteunpunt Lingewaard),het Klooster Huissen, Door de laagdrempelige manier van werken heeft Opstap goede ingangen bij de mensen thuis. Het afgelopen jaar heeft Opstap een aantal keren deelgenomen aan een multidisciplinair overleg wat opgezet is rond een problematisch gezin.
6
ONDERSTEUNING BEZOEKERS Naast de trajectbegeleiding is er ook ondersteuning voor overige bezoekers. Bezoekers kunnen altijd terecht bij de beroepskracht met vragen of om hun verhaal te doen. Indien nodig gaat de beroepskracht op huisbezoek, legt evt. contacten met andere instanties en verwijst. Daarnaast is er de “lief en leed” ondersteuning: Zieke mensen krijgen een kaart of bezoek van een Opstap-medewerker en ook alle jarigen krijgen een kaart met hun verjaardag, dit wordt altijd zeer gewaardeerd door de bezoekers. FINANCIËN KOSTEN Personeel Huisvesting Activiteitenkosten Totaal
€ € € €
77.285 12.985 16.510 106.780
BATEN Inkoop trajecten gemeente Expl. bijdrage gemeente Inkoop RIBW Loonkostensubsidie Overige opbrengsten Totaal
€ € € € € €
36.668 20.000 6.397 31.667 12.135 106.867
Saldo
€
86
KNELPUNTEN 2011 Problematiek doelgroep, vraagt intensieve aanpak. Verlaging bijdrage RIBW in 2012 geldt de bijdrage van de RIBW alleen nog maar voor mensen die via de AWBZ een dagbestedingindicatie hebben. Dit betekent een forse verlaging van de financiële bijdrage vanuit de RIBW. Bezuinigingen Gemeente Lingewaard, Dit zal gevolgen hebben voor de personeelsinzet in 2012. PLANNEN 2012 Inschaling bezoekers Opstap op de participatieladder. 0-meting van alle bezoekers Opstap waarin wordt aangegeven in welke trede ze zich bevinden en waar ze naar toe kunnen/willen. Na een jaar wordt gekeken of dit is gelukt. Dit wordt gedaan in opdracht van de Gemeente Lingewaard. Mogelijkheden voor een spreekuur van MEE bij Opstap onderzoeken Bij Opstap Overbetuwe is er een al zo’n spreekuur. Hier kunnen mensen terecht voor advies en ondersteuning. Het spreekuur is bedoeld voor mensen die nog geen hulp hebben van bv. RIBW of Driestroom. Uitbreiding en intensivering van contacten en samenwerking met instanties (verwijzers, vindplaatsen). Door middel van: a. PR o.a. diverse krantenartikelen, aanwezigheid vrijwilligersmarkt, benaderen instanties, up to date website, goede folder.
7
b. Info bijeenkomst organiseren voor consulenten sociale zaken gemeente LW met als doel: meer bekendheid over wat Opstap te bieden heeft, daardoor meer doorverwijzingen vanuit de gemeente. C ontwikkelen vaardighedenlijst – bedoeld om instanties te laten zien wat heeft Opstap te bieden heeft : welke vaardigheden kunnen mensen bij Opstap oefenen/aanleren. De lijst wordt mede ontwikkelt ism de RIBW d.. Uitbreiden activiteitenaanbod Naast inloop/creatief en eetcafé een regelmatig aanbod van educatieve cursussen aanbieden.
Continueren samenwerking/afstemming Opstap Overbetuwe. Binnen de transitie van AWBZ naar gemeentelijke WMO Opstap een plek geven binnen het reguliere voorzieningenaanbod. Doorstroom bezoekers naar andere activiteiten stimuleren in samenwerking met het vrijwilligerssteunpunt SWL Zoeken naar externe financieringsbronnen.
8
