Jaarverslag 2010: inleiding

JAARVERSLAG 2010

Jaarverslag 2010: inleiding

Het jaarverslag voor 2010 van de Luisterpuntbibliotheek omvat twee grote onderdelen: 1. een evaluatie van het eerste actieplan 2009-2010 2. een overzicht van de werkingscijfers

2008: overgang De eerste helft van 2008 werd in hoofdzaak werk gemaakt van de start van Luisterpunt (statuten, beheersovereenkomst met de Vlaamse overheid, contracten met productiecentra, overname personeel, uitbouw van een ICT-netwerk) en de integratie van beide uitleendiensten in één operationele dienst met één collectie, één uitleensoftware en één lezersbestand.

De Algemene Vergadering heeft in 2008 de missie, de visie en de strategische doelstellingen besproken en goedgekeurd. Daarmee werd de basis gelegd voor een participatieproces dat tegen 1 januari 2009 leidde tot een beleidsplan 2009-2014, getiteld ‘Expansie²’, met een eerste tweejaarlijks actieplan 2009-2010. Deze teksten zijn te consulteren op de website van Luisterpunt.

2009: expansie Expansie²: de combinatie van meer Daisy- en brailleboeken én meer actieve lezers, moet de komende jaren leiden tot een kwadrateren van de expansie van Luisterpunt. Luisterpunt zette in 2009 zeer actief in om de dienstverlening aan particuliere lezers te optimaliseren: nieuwe verzendzakjes, updaten van de online catalogus, verbeteren van het huistijdschrift Knetterende Letteren, meer kwaliteit in de collectie van brailleboeken en Daisyboeken. Luisterpunt bereidde in 2009 ook proactief de verdere digitalisering van haar dienstverlening voor: er werd geïnvesteerd in een glasvezelnetwerk in synergie met de Vlaamse Digitale Ooglijn, wat downloaden en streamen van Daisy-boeken op termijn mogelijk moet maken. Daarnaast werden de mogelijkheden onderzocht om te starten met braille-op-aanvraag. Een andere prioriteit was om via allerlei intermediairs de doelgroep van leesbeperkte personen beter te bereiken. De openbare bibliotheken laten met bruikleencollecties van Daisy-boeken potentiële lezers proeven van het aanbod van de Luisterpuntbibliotheek. Via een grootse en uitgebalanceerde promotiecampagne naar rusthuizen en lokale dienstencentra en een omvangrijke mediacampagne naar slechtziende ouderen werd het Daisy-boek en de Daisy-speler voor het voetlicht geplaatst. Maar ook andere activiteiten stonden in de steigers: het voorbereiden van onze nieuwe interactieve website met allerlei uitleenfunctionaliteiten, het vernieuwen van onze jeugdcollectie en de communicatie naar kinderen en jongeren, de organisatie van een internationaal bibliotheekcongres in augustus in Mechelen ... Even belangrijk werd in 2009 ook de aandacht die Luisterpunt besteedde aan het verder uitbouwen van haar intern werkoverleg en haar interne communicatie.

Luisterpunt

2

Jaarverslag 2010

2010: consolidatie 2010 werd een hectisch werkjaar waarin de vele vernieuwingen inzake een kwaliteitsvolle dienstverlening en het veroveren van terrein op het brede veld van de doelgroep van leesbeperkte personen, leidden tot een consolidatie, een evaluatie en een optimalisatie van de bibliotheekwerking van Luisterpunt. Dit jaarverslag wordt vooral opgevat als een evaluatie van het eerste actieplan 2009-2010. Hieruit blijkt duidelijk welke van de geplande acties en omvangrijke projecten werden gerealiseerd of welke nog in verdere uitbouw zijn of welke nog zeer embryonaal zijn.

2011: hervorming Luisterpunt wil vanaf 2011 streven naar ‘meer efficiëntieresultaat’: dit wil zeggen dat we nog beter onze ambitieuze strategische doelstellingen willen waar maken, maar dit met minder financiële en personele middelen. De daling van de subsidie van de Vlaamse overheid, het beschikken over onvoldoende bedrijfskapitaal bij de start in 2008, de vele technologische investeringen in de eerste levensjaren van Luisterpunt en de groeiende personeelskost (35% van de jaarkost), dwingen Luisterpunt om in 2011 een grondige hervorming door te voeren. Deze hervorming zal haar weerslag hebben op de werkingskosten en investeringen, maar ook op de personeelsinzet. Doordat Luisterpunt meer en meer een e-bibliotheek wordt die inzet op het kenbaar maken van haar dienstverlening, is ook de taakinhoud van verschillende jobs gewijzigd en zijn er nieuwe functieprofielen op vlak van ICT en promotie die moeten worden ingevuld. De directie en het bestuur weigeren om alleen maar af te slanken, maar kiezen resoluut voor het streven naar efficiëntiewinst: beter doen met minder!

Albert KEERSMAEKERS Waarnemend voorzitter Luisterpunt

Luisterpunt

Geert RUEBENS Directeur Luisterpunt

3

Jaarverslag 2010

Inhoud Inleiding

2

Missie

5

Deel 1: evaluatie van het eerste actieplan 2009-2010 Strategische doelstellingen 1. Meer aanbod, meer lezers 2. Digitale dienstverlening 3. Promotie en communicatie 4. Strategische partners

6 7 11 13 15

Extra: Knetterende Letteren

19

Middelen: financiën, personeel en locatie

21

Raad van Bestuur en Algemene Vergadering

24

Gebruikersraad

25

Deel 2: een overzicht van de werkingscijfers 1.Statistieken 2010 2.Vergelijking 2007-2010

27 38

Enkele foto’s uit 2010

44

Colofon

45

Bijlage: artikel over de ouderencampagne door Saskia Boets

46

Luisterpunt

4

Jaarverslag 2010

De ‘Missie’ van Luisterpunt Luisterpunt is een gespecialiseerde openbare bibliotheek, een landelijke lectuurvoorzieningsdienst voor Vlaanderen en Brussel. Wij werken als verzendbibliotheek voor de steeds ruimer wordende doelgroep van leesbeperkte personen: blinden, slechtzienden, dyslectici, ouderen met leesproblemen en mensen met een motorische beperking. Wij bieden hen gratis een laagdrempelige en kwaliteitsvolle dienstverlening aan. Persoonlijke begeleiding op maat is daarbij cruciaal. Luisterpunt streeft naar inclusie en het recht op gelijkwaardige toegang tot kennis en informatie, cultuur, ontspanning en educatie. Wij realiseren een collectieaanbod in de diverse aangepaste leesvormen, waaronder braille- en luisterboeken (Daisy-boeken). Onze collectie is gevarieerd en actueel. Wij implementeren technologische vernieuwingen in onze werking. De gebruikers staan centraal in onze openbare bibliotheek. Via een gebruikersraad betrekken wij hen systematisch bij onze dienstverlening. Met de hulp van verscheidene strategische partners en intermediairs, zoals openbare bibliotheken, sociaal-culturele middengroepen en voorzieningen voor ouderen, streven we naar een groter en volwaardiger bereik van leesbeperkte personen.

Luisterpunt

5

Jaarverslag 2010

DEEL 1 EVALUATIE ACTIEPLAN 2009 – 2010 OVERZICHT STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN 2009-2014:

1. LUISTERPUNT BEREIKT MEER MENSEN UIT DE DOELGROEP VAN PERSONEN MET EEN LEESBEPERKING, WAARONDER BLINDEN EN SLECHTZIENDEN.

2. LUISTERPUNT REALISEERT EEN DIGITALE DIENSTVERLENING EN SPEELT IN OP DE NIEUWE ICT- EVOLUTIES.

3. LUISTERPUNT VOERT EEN ACTIEF EN ADEQUAAT COMMUNICATIE- EN PROMOTIEBELEID.

4. LUISTERPUNT WERKT STRUCTUREEL SAMEN MET STRATEGISCHE PARTNERS EN MET INTERMEDIAIRE ORGANISATIES.

Luisterpunt

6

Jaarverslag 2010

Strategische doelstelling 1:

LUISTERPUNT BEREIKT MEER MENSEN UIT DE DOELGROEP VAN PERSONEN MET EEN LEESBEPERKING, WAARONDER BLINDEN EN SLECHTZIENDEN.

1.1 Operationele doelstellingen inzake de ‘lezers’: Verhogen van de kennis over de huidige en de potentiële doelgroep van leesbeperkte personen. Resultaatsindicator: nota met een definitie van en bruikbare cijfers over de doelgroep. *** Realiseren van een verhoging van het bereik van de bibliotheek tot 10% van de doelgroep, waarbij eerst wordt gefocust op slechtziende ouderen. Resultaatsindicator: verdubbeling van het aantal actieve lezers van 3.000 naar 6.000 tegen eind 2010 en naar 12.000 eind 2014. ** Oprichten van een zelfstandige gebruikersraad die adviseert aan de bibliotheek en haar bestuur. Resultaatsindicator: afsluiten van een samenwerkingscharter in 2009. Benutten van klachten, ideeën en voorstellen van de lezers. Resultaatsindicator: de uitleendienst beschikt medio 2009 over werkzame procedures.

Acties/Projecten 2009-2010: 

Verfijnen van de statistiekenmodule in de bibliotheeksoftware en nader analyseren van de werkingscijfers van de bibliotheek: lezersgegevens, uitleenstatistieken en collectiegegevens, maar bovendien in 2009 komen tot een nulmeting. Evaluatie: Nulmeting werd gerealiseerd, vernieuwde statistiekenmodule werd geïmplementeerd.



Opvragen van cijfergegevens en onderzoeksrapporten bij universiteiten, gehandicaptenorganisaties edm. Evaluatie: een gepland onderzoek naar de doelgroep in samenwerking met universiteit Gent werd uiteindelijk niet uitgevoerd. Er was een overleg met de Brailleliga, waarbij met thuisbegeleiders en sociaal assistenten ideeën en ervaringen over Daisy werden uitgewisseld. Overleg met BLL wordt gepland voor 2011.



In kaart brengen van de noden van dyslectici, autisten edm en het specifieke aanbod vanuit Luisterpunt. Evaluatie: verkennende gesprekken werden gevoerd met intermediairs uit de sectoren onderwijs/dyslexie/leesmoeilijkheden.



Samenstellen en logistiek ondersteunen van een zelfstandige gebruikersraad. Evaluatie: De gebruikersraad is operationeel, leverde enkele adviezen, maar het vragen van adviezen kan beter. De werking kan zeker nog verbeterd worden, ook vanuit Luisterpunt.



Bevragen van de (sub)doelgroep(en) in overleg met de gebruikersraad en sectororganisaties. Evaluatie: nog niet gerealiseerd. In 2011 wordt de Daisy-werking in de zorgvoorzieningen bevraagd.



Een uitgebalanceerd communicatieplan tekent eind 2009 een coherente strategie uit om meer subdoelgroepen te bereiken. Evaluatie: Een apart communicatieplan wordt vervangen door aparte projectnota’s. Zie strategische doelstelling 3.



Uitwerken van interne procedures voor klantenopvolging en klachtenbehandeling. Evaluatie: Een klachtenprocedure is uitgewerkt en werd reeds twee maal uitgelegd in het huistijdschrift Knetterende Letteren, een klachtenformulier is beschikbaar en staat op de website.

1.2 Operationele doelstellingen inzake de ‘dienstverlening’: * Uitbouwen voor de lezers van één gratis laagdrempelig aanspreekpunt met persoonlijke begeleiding en service op maat. Resultaatsindicator: de gebruikersraad beoordeelt de persoonlijke begeleiding en de telefonische dienstverlening via 070 246 070 als uitstekend. *** Uitbouwen van één geïntegreerde bibliotheekwerking met één collectie, één lezersbestand en één uitleendienst. Resultaatsindicator: er zijn geen klachten van lezers over verschil in aanpak tussen beide werklocaties. *** Realiseren van een kwaliteitsvolle dienstverlening door binnen Luisterpunt als organisatie te ijveren voor adequate opleiding van en interne communicatie tussen de medewerkers én afstemming tussen beide werklocaties. Resultaatsindicator: aantal interne werkoverlegmomenten en bijscholingen van medewerkers. ** Uitbreiden van de online dienstverlening via de website. Resultaatsindicator: de helft van de lezers beheert zelf zijn wenslijst. Optimaliseren van de gebruikswaarde van de Daisy- en braillecatalogus en de bibliotheeksoftware. Resultaatsindicator: tweederde van de boekaanvragen door de lezers gebeurt online. Afbouwen van de uitleen en de conversie van cassetteboeken, evenals het heroriënteren van de magazijnen hiervoor. Resultaatsindicator: de cassettemagazijnen op beide werklocaties krijgen in 2009 een andere bestemming.


Inventariseren van de minpunten van de bibliotheeksoftware Bibliodata. Evaluatie: wordt doorgeschoven naar het takenpakket van de nieuwe ICT-coördinator.



Volledig stoppen met het uitlenen van cassetteboeken en een adequate communicatie hierover voeren. Overblijvende cassettelezers persoonlijk aanmoedigen om de stap naar Daisy te zetten. Gefaseerd afvoeren van de cassetteboeken op beide werklocaties. Definitief beëindigen van de conversies op beide werklocaties. Evaluatie: bovenstaande werd gerealiseerd.

   

Aanmaken van een informatiepakket voor nieuwe lezers. Evaluatie: overgedragen naar actieplan 2011-2012



Realiseren voor nieuwe lezers van een welkom-cd in Daisy-formaat. Evaluatie: voor volwassenen en kinderen werd een aparte welkom-cd gerealiseerd.

 

Maandelijkse update van de Daisy- en braillecatalogus. Verfijnen van de drie mogelijkheden als lezer: wenslijst, aanvraaglezer en genrelezer. Evaluatie: Hieromtrent werd overlegd met de softwareleverancier en Bibnet.

Luisterpunt

8

Jaarverslag 2010



Via de website wordt de dienstverlening interactief: lezers doen zelf hun inschrijving, beheer wenslijst… Evaluatie: ‘Mijn Luisterpunt’ werd grondig voorbereid in 2010 en wordt geïmplementeerd in 2011.

Luisterpunt

9

Jaarverslag 2010



De telefonische dienstverlening wordt efficiënter en kwaliteitsvoller. Evaluatie: organisatie van een interne opleiding in de optimalisatie van het klantencontact; en van een interne infodag waarbij elke dienst (collectie&catalogus, uitleen, communicatie&promotie, personeel&financiën, studio) zijn werking (via een powerpoint, foto’s, audio, …) voorstelt.



Uniformiteit en vereenvoudiging nastreven in de afgeleide producten van de catalogus: overzichtscatalogi, deelcatalogi, keuzelijsten. Evaluatie: in 2010 werd gestart met het distribueren van keuzelijsten. Naast de online Daisy- en braillecatalogus en het huistijdschrift Knetterende Letteren kunnen de lezers vanaf maart 2010 ook keuzelijsten aanvragen. Een keuzelijst bevat een selectie van maximaal 100 boeken van een bepaald genre of onderwerp. Per boek vermelden we de auteur, de titel, de korte inhoud, het boeknummer, de speelduur (voor Daisy-boeken) en het aantal banden (voor brailleboeken). In 2010 zijn er 295 keuzelijsten gevraagd, waarvan 6 keuzelijsten van brailleboeken en 289 keuzelijsten van Daisy-boeken. De gevraagde keuzelijsten voor de jeugd zijn: Jeugd vanaf 8 jaar, jeugd vanaf 9 jaar, jeugd vanaf 10 jaar, jeugd vanaf 11 jaar, jeugd vanaf 12 jaar en informatieve jeugdboeken vanaf 8 jaar.



Stimuleren van het interbibliothecair leenverkeer, in de eerste plaats met Nederland. Evaluatie: er werd in 2010 geen actie ondernomen. Het interbibliothecair leenverkeer met Nederland loopt door, waarbij de afspraak geldt dat als eenzelfde boek 5 maal wordt gevraagd door Luisterpunt, Luisterpunt het dan koopt.



Kansen benutten uit het participatiedecreet voor het verbeteren van de dienstverlening aan mensen met een leesbeperking. Evaluatie: er werd in 2010 geen actie ondernomen.

1.3 Operationele doelstellingen inzake de ‘collectie’: Versterken van de kwaliteit, de grootte en de klantgerichtheid van het bibliotheekaanbod inzake brailleboeken en Daisy-boeken. Resultaatsindicator: de collectie voor (dyslectische) kinderen wordt verdubbeld. *** Versnellen van de aangroei van de collectie Daisy-boeken. Resultaatsindicator: tegen eind 2010 komen er jaarlijks 1500 Daisy-boeken en 500 brailleboeken bij. ** De eigen catalografie afbouwen door afladen van titelbeschrijvingen uit Open Vlacc. Resultaatsindicator: de eigen catalografie bedraagt maximaal 10% van de nieuwe aanwinsten.

Acties/Projecten 2009-2010:   

      

Verhogen van het collectieaanbod voor jeugd en jongeren. Optimaliseren op beide werklocaties van de collectieverwerving, vooral in de selectie van Daisy- en brailletitels. Uitbreiden collectie makkelijk lezen boeken, evenals kortverhalen en hoorspelen. Evaluatie: een eerste aanzet werd gegeven voor de uitbreiding van de collectie met meer jeugdboeken, in 2011 zal een interne analyse van de collectie en afstemming van aanbod op vraag dit nog meer verhogen. Luistertijdschriften worden een volwaardig onderdeel van het bibliotheekaanbod. Indienen van een erfgoedproject bij de Vlaamse overheid (ism AMVC) voor het digitaliseren van eigen werk ingesproken door Vlaamse auteurs. Via de Daisy- en braillecatalogus doorverwijzen naar groteletterboeken in Open Vlacc. De aanwezigheid van groteletterboeken in openbare bibliotheken stimuleren. Evalueren van het gebruik en de ontsluiting van de eigen collectie muziekbraille. Het collectieaanbod uitbreiden met nieuwe materialen: tactile books (= voelboeken voor kleuters en peuters), films met audiodescriptie, boeken in Clear Vision …. Overleg met de uitgever van de dagelijkse krant in audio- en brailleformaat: Kamelego vzw. Evaluatie: bovenstaande items werden besproken, maar hebben niet tot concrete acties geleid.

 

Het verwerven van Daisy-titels wordt uitgebreid door aankoop en ruil met Nederland en via de jaarcontracten met de Vlaamse productiecentra. Afstemmen van de collectievorming met Nederland: één brailletitel en één Daisy-titel per boek in het Nederlands taalgebied. Evaluatie: Luisterpunt en het Loket aangepast-lezen plegen geregeld werkoverleg, zodat inzake de productie van braille en luisterboeken afdoende collectieafspraken tussen Vlaanderen en Nederland worden gemaakt en verbeterd kunnen worden (teneinde dubbele aanmaak van titels te vermijden). In 2010 werd een Samenwerkingsprotocol afgesloten tussen het Loket aangepast-lezen en Luisterpuntbibliotheek. Collectievorming was één va de speerpunten van dit protocol.



De eigen Daisy-productie op de werklocatie in Laken gebeurt in samenwerking met PHK. Evaluatie: Eind 2010 werd besloten om deze Daisy-productie in de loop van 2011 geleidelijk aan over te dragen aan BLL.



De bibliotheeksoftware Bibliodata afstemmen op Open Vlacc in functie van de catalografie. Evaluatie: In 2010 werden een aantal verfijningen uitgevoerd aan onze interne uitleen- en catalogussoftware (Bibliodata) in functie van: implementeren van een module voor primaire statistieken; optimaliseren van de import van bibliografische gegevens uit Open Vlacc; aanpassing programma voor het maken van de keuzelijsten; aanpassing van de maningsmodule realiseren van braille-enkel (de nieuwe naam voor braille-op-aanvraag) aanzetten tot de uitbouw van de interactieve module ‘Mijn Luisterpunt’:

 

De formele titelbeschrijvingen overladen uit Open Vlacc en de eigen inhoudelijke ontsluiting (abstracts, blurbs) tot een minimum herleiden. In overleg met het VCOB komen tot de aanwezigheid van Daisy- en brailletitels in het achtergrondbestand van Open Vlacc. Evaluatie: Met Bibnet werd regelmatig overlegd over de afstemming van de Daisy- en braillecatalogus op de Open Vlacc (Vlaamse Centrale Catalogus). In 2010 werd het importeren van de titelbeschrijvingen van boeken uit Open Vlacc in onze eigen bibliotheekcatalogus (Bibliodata) verfijnd. Luisterpunt streeft ernaar om zoveel mogelijk gegevens te importeren. Daartoe wordt de eigen inbreng herleid tot het minimum. Er werd een eerste analyse gemaakt van de boeken die in Luisterpunt aanwezig zijn zonder Vlaccnummer en bijgevolg niet in de online Daisy- en braillecatalogus zichtbaar zijn. Een aantal titels werd reeds door Bibnet speciaal voor Luisterpunt ingevoerd. Via http://daisybraille.bibliotheek.be is de online Daisy- en braillecatalogus van Luisterpunt terug te vinden. Lezers hebben de mogelijkheid om via deze site een boek te laten opsturen of op de wenslijst te plaatsen. De uitleg over de werking van de Daisy- en braillecatalogus werd vereenvoudigd en volgende links werden toegevoegd: - www.aangepast-lezen.nl: de online catalogus van Nederland - zoeken.bibliotheek.be: bevat alle boeken, cd's, dvd's enz. die beschikbaar zijn in de openbare bibliotheken in Vlaanderen en Brussel. - www.bibliotheek.be: is de toegangspoort tot de openbare bibliotheken van Vlaanderen en Brussel. Vanuit de online Daisy- en braillecatalogus zijn er in het totaal 25.189 aanvragen binnengekomen bij onze uitleendienst (19.633 reserveringen en 5.556 aanvragen voor de wenslijst). De online Daisy- en braillecatalogus wordt op regelmatige basis geüpdatet.

Luisterpunt

11

Jaarverslag 2010


LUISTERPUNT REALISEERT EEN DIGITALE DIENSTVERLENING EN SPEELT IN OP DE NIEUWE ICT- EVOLUTIES.

2. Operationele doelstellingen:

*** Optimaliseren van de elektronische dienstverlening via de online Daisy- en braillecatalogus vanuit de eigen bibliotheekwebsite. Resultaatsindicator: begin 2009 kunnen alle leen- en lezerstransacties ook via www.luisterpuntbibliotheek.be verlopen. Evaluatie: In 2009 en 2010 werd overlegd met Megaluna, TSA, Bibnet en Medialab/Serial Solutions over de realisatie van Mijn Luisterpunt. Zie ook strategische doelstelling 3. ** Uitbreiden van de telefonische dienstverlening voor de niet-computer gebruikende lezers van Luisterpunt en dit gebaseerd op de nieuwe digitale technologie. Resultaatsindicator: luisterpunt implementeert in 2009 een telefoondienst die zeven dagen op zeven en 24 uur op 24 functioneert. Evaluatie: gezien de kostprijs en de niet zo positieve evaluatie in Nederland werd deze doelstelling voorlopig on hold geplaatst. ** Uitwerken van een dienstverlening ‘braille op aanvraag’. Resultaatsindicator: na de uitwerking van een uitgebalanceerde projectbeschrijving start in 2009 een pilootproject. Evaluatie: Verhuis braillebibliotheek: De Luisterpuntbibliotheek en Blindenzorg Licht en Liefde hebben in 2010 gezamenlijk beslist om het lokaal van de braillebibliotheek in Varsenare een andere bestemming te geven. Het vlaamsoogpunt bouwde er een ontmoetingsruimte ‘in het donker’, die mensen wil sensibiliseren voor de problematiek van personen met een visuele beperking. De braillecollectie verhuisde daarom naar een kleiner lokaal in hetzelfde gebouw. Om die reden werd de braillebibliotheek gesloten van 1 mei tot en met 31 juli. De braillecollectie werd gewied en afgebouwd. In overleg met de gebruikersraad werd een stappenplan gevolgd. Luisterpunt hield op woensdag 23 juni een info-dag voor de braillelezers (bijgewoond door 25 personen) over de verhuis van de brailleafdeling en de omschakeling naar braille-enkel. Braille-enkel: De twee Vlaamse productiecentra staan in voor het produceren van brailleboeken. In 2010 leverde PHK 128 titels af en BLL 43 titels. Er werd gezocht naar de meest geschikte bestandsvorm voor de productie. Medio 2010 werd door de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) een Open Office software gemaakt, waarmee documenten naar braille kunnen worden omgezet (odt2braille). Beide productiecentra en Luisterpunt hebben hiermee in de loop 2010 geëxperimenteerd. De nieuwe productiewijze van brailleboeken laat uitwisseling van digitale brailleboeken toe met Nederland. Met Dedicon en het Loket aangepast-lezen werd afgesproken om te komen tot een server met één digitale braillecollectie voor Nederland en Vlaanderen. Projectnota braille-enkel: de uitwerking van braille-enkel wordt toegelicht in een aparte projectnota, opgesteld door bibliothecaris Ann Voet. Luisterpunt organiseert deze dienstverlening in de praktijk met BLL. Nastreven van de technische realisatie voor het downloaden en/of de streaming van Daisy-boeken via het glasvezelnetwerk. Resultaatsindicator: meerdere pilootprojecten starten voor eind 2010. Evaluatie: Het downloaden en streamen van Daisy-boeken werd nog niet gerealiseerd. In de context van het netwerk van vlaamseoogpunten beschikt Luisterpunt hiertoe reeds over een operationeel glasvezelnetwerk, dat technologisch downloaden en streamen mogelijk maakt. Luisterpunt realiseerde in 2009 de start van Daisy Vlaanderen en participeert vanuit dit overlegplatform aan de uitbouw van een online webdienst voor Luisterpunt

12

Jaarverslag 2010

Daisy-kranten, Daisy-luistertijdschriften en Daisy-boeken. Hiervoor werd een contract afgesloten met de firma Pyxima. Eind 2010 werd een testproject via het glasvezelnetwerk opgestart.

* Onderzoeken of Luisterpunt beter aangewezen is op een extra ICT-medewerker in dienst of voor zijn ICTaanpak bepaalde taken uitbesteed aan een firma. Resultaatsindicator: De begroting 2010 geeft een duidelijke keuze op. Evaluatie: In 2010 werd de noodzaak van meer eigen ICT-uren bij Luisterpunt door de directie en Raad van Bestuur erkend. In overleg met het vlaamsoogpunt werd een functieprofiel opgesteld met aandacht voor analyse en programmeren, maar ook voor synthese in functie van het Luisterpuntbeleid. Eind 2010 werd de aanwervingprocedure met een externe jury ingezet. Een aanwerving begin 2011, na interne verschuivingen in het personeelskader, moet verdere vertraging in de aanpak van download/streaming, braille-enkel en Mijn Luisterpunt verhinderen. De ICT-coördinator stemt zijn werk af op de ICT-aanpak binnen het netwerk vlaamseoogpunten.


Overleg plegen en afspraken maken met alle betrokken partijen om de e-service via de website te realiseren.



Realiseren van een toegankelijke en interactieve website in samenspraak met Anysurfer. Evaluatie: www.luisterpuntbibliotheek.be behaalde in 2010 het Anysurferlabel.



Een Vlaams equivalent nastreven voor de 24u/24u en 7/7 dagen telefonische service van het Loket Aangepast Lezen in Nederland.



Nastreven van een convergentie van de Daisy-mogelijkheden met de evoluerende specifieke ICTtoepassingen voor de doelgroep door het opvolgen van de technologische vernieuwingen inzake Daisy-software en Daisy-spelers.



Streven naar meer financiële tegemoetkomingen voor particulieren die een Daisy-speler aanschaffen, via overleg met de Vlaamse overheid, het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap en de Brailleliga.



Opstellen van een projectnota begin 2009 over de financiële en logistieke consequenties van een dienstverlening, de afstemming op de Nederlandse aanpak én de voor- en nadelen inzake braille-opaanvraag.



Overleg met het VCOB (Bibnet) om te komen tot een download-project (of streaming) voor Daisyboeken via het online-netwerk van openbare bibliotheken.



Optimaliseren van de technische mogelijkheden van het glasvezelnetwerk, dat Luisterpunt in samenwerking met Blindenzorg Licht en Liefde uitbouwt.



Overleg plegen met partners binnen en buiten de bibliotheeksector om projecten rond downloaden of streamen op te starten.



Inbedden van Luisterpunt in de Digitale Bibliotheek Vlaanderen in samenspraak met het VCOB (Bibnet).



Inbedden van Luisterpunt in het internationale project ‘The Global Library’



Opvolgen van internationale ICT-ontwikkelingen en participeren aan het Daisy-consortium.



Uitklaren van de problematiek rond het reproductierecht in overleg met Auvibel, evenals rond het auteursrecht voor het downloaden/streamen van Daisy-boeken voor de doelgroep.



Onderzoeken hoe de groeiende markt voor luisterboeken kan leiden tot een synergie tussen de wereld van het Daisy-boek en de commerciële uitgevers.

Luisterpunt

13

Jaarverslag 2010


LUISTERPUNT VOERT EEN ACTIEF EN ADEQUAAT COMMUNICATIE- EN PROMOTIEBELEID.

3. Operationele doelstellingen:

*** Uitwerken van een omvattend communicatieplan na input door een professioneel communicatiebureau en op basis van de communicatienota (zie bijlage 6) . Resultaatsindicator: een communicatieplan in dit beleidsplan tegen eind 2009. Evaluatie: het communicatieplan wordt een interne communicatienota met concrete timing en oplijsting van acties; de meeste inhoudelijke aspecten worden geïntegreerd in het beleidsplan en actieplan. Er wordt gekozen om met projectnota’s te werken. Luisterpunt beschikt over te weinig inzetbare personeelsuren voor communicatie en promotie. Actief communiceren en deskundig promotie voeren, rechtstreeks naar de (potentiële) lezers en via intermediaire organisaties. Resultaatsindicator: aanmaken van een ruim gamma aan specifieke en algemene promotiematerialen. Evaluatie: in 2009 werd de website www.luisterpuntbibliotheek.be operationeel, en werden affiches, flyers en presentatiemappen aangemaakt (in samenwerking met Megaluna, met illustraties van Leo Timmers). Voor de ouderencampagne werden specifieke materialen zoals een brochure, affiches, folders en luisterzuilen gemaakt (in samenwerking met Megaluna, met foto’s van Danny Willems) In 2010 werd tevens, dankzij de nauwe samenwerking met de Vlaamse overheid (DAR), een promotiefilm (7 minuten) voor Daisy-lezen gemaakt. In 2009 werd een radiospot gemaakt (i.s.m. Megaluna en Geertje De Ceuleneer) en uitgezonden op radio2. In 2010 werd, met de steun van de Stad Brussel, een folder voor de luisterleesplek gemaakt (“Lezen in het donker”). In 2009 en 2010 werd de samenwerking met de openbare bibliotheken, met de ouderensector en met organisaties die werken voor kinderen en jongeren met dyslexie geïntensifieerd. Saskia Boets publiceerde artikels in verschillende tijdschriften (Lokaal van de VVSG, tijdschriften van de VVBAD, in 2 Newsletters van de IFLA-sectie Libraries serving Persons with Print Disabilities, tijdschrift Sprankel, Leesgoed, …) Daarnaast verschenen een heleboel artikels over de ouderencampagne en over Luisterpunt in het algemeen: in Bibliotheekblad, Digitale Bibliotheek, ledenblad KVLV, Kerk en Leven, Optomagazine, Brussel Deze Week, De Standaard, Het Nieuwsblad online, … Daarnaast werd Luisterpunt vermeld in tientallen gemeentelijke infobladen, dankzij artikels die bibliotheken schreven naar aanleiding van de opstart van hun Daisy-werking of naar aanleiding van de ouderencampagne. Uitwerken van een specifieke doelgroepencommunicatie, onder andere naar dyslectici. Resultaatsindicator: specifieke promotiematerialen en webpagina’s voor subdoelgroepen. Evaluatie: de eerste sprokkels van deze projectnota werden in 2010 geschreven, Op basis van de vele gesprekken met ouders van kinderen en jongeren met dyslexie (o.m. via lezingen gegeven voor Sprankel Limburg, Antwerpen en Oost-Vlaanderen), getuigenissen van jongeren, gesprekken met en feedback van leerkrachten, logopedisten en met Die-’s-Lekti-kus wordt deze nota verder uitgewerkt in 2011. Ook de ervaringen van collegabibliotheken in Denemarken, Zweden en Noorwegen werken inspirerend. De webpagina’s voor subdoelgroepen moeten verder worden uitgewerkt in 2011 en 2012. *** Distribueren van Daisy-spelers naar instellingen voor ouderen en voeren van een mediacampagne naar slechtziende ouderen, in samenwerking met de Vlaamse minister van cultuur. Resultaatsindicator : deze ouderencampagne mondt eind 2009 in een structurele samenwerking met instellingen voor bejaarden en ouderenorganisaties. Evaluatie: Omdat de Vlaamse overheid voor deze campagne extra middelen heeft vrijgemaakt, hebben we gekozen om hieraan een apart artikel (als bijlage) te wijden.

Luisterpunt

14

Jaarverslag 2010

** De communicatie met bestaande en nieuwe lezers wordt professioneel uitgebouwd. Resultaatsindicator : elke nieuwe lezer ontvangt een welkomstpakket. Evaluatie: Dit welkomstpakket wordt in 2011 gerealiseerd. De voorbereidingen werden in 2010 getroffen. *** Uitbouwen van een interactieve website met twee luiken: een luik gelinkt aan de Daisy- en braillecatalogus en een luik met informatie afgestemd op de subdoelgroepen. Resultaatsindicator: begin 2009 is www.luisterpuntbibliotheek.be gelanceerd en wordt het Anysurferlabel behaald. Evaluatie: begin 2009 is de website gelanceerd en in 2010 werd het Anysurferlabel gehaald. De website kan zeker nog verder worden verbeterd, beperkte personeelsinzet vertraagt dit. Vooral de Daisy-pagina’s zijn hiervan de dupe. Toch wordt getracht om de website actueel te houden, maar dit kan nog verbeteren. Voor ‘Aanwinsten in de kijker’ werd de een vernieuwde aanpak uitgewerkt: 10 Luisterpuntmedewerkers hebben een beurtrol afgesproken om boeken uit de aanwinsten van de laatste maand te kiezen. De enige regel is dat het een gevarieerde keuze moet zijn, waarbij diverse genres aan bod komen, en zowel braille als Daisy. Eind 2010 kaapte Luisterpunt de publieksprijs weg bij de eerste BibWebAwards, georganiseerd door de Gentse bibliotheekschool. In de categorie ‘Websites voor doelgroepen’ ontving Luisterpunt de Zilveren Award. In 2011 willen we, naast noodzakelijke pagina’s zoals Daisy-weetjes, de website ook voorzien van een podcast. De interviews en gesprekken die in ons huistijdschrift Knetterende Letteren aan bod komen, willen we integraal ter beschikking stellen via podcast. De voorbereidingen lopen. In 2009 en nog meer in 2010 werd werk gemaakt van een interactief luik, dat we Mijn Luisterpunt hebben genoemd. Het was een huzarenstuk om catalogus, bibliotheeksoftware (leen- en leneradministratie) en website op elkaar af te stemmen en optimaal met elkaar te laten communiceren. Lezers kunnen hun leenhistoriek raadplegen en sorteren, kunnen genres kiezen en verwijderen, en kunnen zelf en zelfstandig hun wenslijst beheren en ordenen (zelf de volgorde van verzending bepalen). Vanaf april 2011 wordt Mijn Luisterpunt operationeel. ** Uitgeven van een huistijdschrift als hét communicatiemedium van de bibliotheek. Resultaatsindicator: Knetterende Letteren verschijnt tienmaal per jaar. Evaluatie: In 2010 overhandigde de gebruikersraad een omstandig advies over Knetterende Letteren. Hoe dit advies werd geïmplementeerd en hoe Knetterende Letteren evalueerde, leest u in een apart hoofdstuk, verder in dit document. Feit is dat Knetterende Letteren een kwaliteitsvol en fel gesmaakt huistijdschrift is. In oktober 2010 verscheen het eerste Knetterende Letteren voor Kids. Binnen Luisterpunt werd beslist om 2 maal per jaar (in oktober, voor de voorleesweek, en in maart, voor de jeugdboekenweek) een kids-editie te maken. Er wordt een Daisy-niveau per leeftijd voorzien, zodat kinderen en jongeren meteen naar hun leeftijdsgroep kunnen navigeren. Ook in dit tijdschrift is plaats voor een interview met een auteur, luisterfragmenten, enz. Integreren van de Luisterleesplek in het promotiebeleid van de bibliotheek. Resultaatsindicator: de leesplek krijgt maandelijks minstens twee groepsbezoeken. Evaluatie: eind 2010 werd een folder voor de luisterplek gedrukt, “Lezen in het donker”. Deze folder werd gemaakt met de steun van de stad Brussel en is vooral gericht naar scholen en verenigingen in het Brusselse. De ruime verspreiding van de folder moet nog gebeuren. De leesplek wordt weinig gebruikt, hopelijk brengt de verspreiding van de specifieke folder hierin verandering.. Deelnemen aan en zelf organiseren van evenementen binnen en buiten de sector van leesgehandicapten. Resultaatsindicator: Luisterpunt is jaarlijks actief betrokken bij 10 evenementen. Evaluatie: in 2009 en 2010 werd vooral gefocust op ouderen, en op kinderen en jongeren met dyslexie. Luisterpunt organiseerde zelf workshops en evenementen, en participeerde aan vele initiatieven van anderen, zoals: activiteiten en studiedagen van Sprankel, Die-’s-Lekti-kus, Stichting Leerproblemen, Vlaamse Vereniging voor Logopedisten, I-brainfestival, REVA-beurs, Kangoeroebeurs, Informatie aan Zee 2009, studievoormiddag Iederéén kan lezen (i.s.m. Zorgbib en Provincie Oost-Vlaanderen), Jeugdboekenweek 2010 (i.s.m. Locus en Stichting Lezen), Bijt in Brussel (i.s.m. het Huis van het Nederlands Brussel, SBB Brussel, Wablieft en stadsbibliotheek Brussel), … Luisterpunt was bij meer dan 10 evenementen per jaar betrokken. Ad hoc-aanpak werd zoveel mogelijk vermeden. Acties/Projecten 2009-2010: Zie aparte communicatienota opgesteld door Saskia Boets, verantwoordelijke promotie en communicatie van Luisterpunt. Evaluatie: Een aparte communicatienota werd niet gerealiseerd. Er werd en wordt geopteerd voor verschillende projectnota’s (ouderencampagne, Mijn Luisterpunt, Luisterpunt voor kids.

Luisterpunt

15

Jaarverslag 2010


LUISTERPUNT WERKT STRUCTUREEL SAMEN MET STRATEGISCHE PARTNERS EN MET INTERMEDIAIRE ORGANISATIES.

4.1 Operationele doelstellingen inzake ‘openbare bibliotheken’: *** Samenwerking opstarten met de openbare bibliotheken voor het leveren van Daisy-collecties via overleg met de centrumsteden en het streekgericht bibliotheekbeleid van de vijf Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) in Brussel. Resultaatsindicator: 200 bibliotheken lenen eind 2010 Daisy-boeken uit. Evaluatie: het consolideren, evalueren en optimaliseren van de structurele samenwerking (80% van de bibliotheken, zijnde 254, heeft een bruikleencollectie, Daisy-spelers en Daisy-software) met de openbare bibliotheken gebeurde in 2009 en 2010. De openbare bibliotheken worden in alle promotiematerialen en promotiekanalen van Luisterpunt betrokken (folders, website, radiospot, Daisy-promotiefilmpje). Luisterpunt ondersteunt bibliotheken in hun lokale communicatie over de Daisy-werking (website, gemeentelijke infobladen: redactiewerk, aanleveren van geluid- en beeldmateriaal). Per provincie/SBB wordt in 2011 een opvolgdag georganiseerd. Binnendringen in elk bibliotheekbeleidsplan (deel van het lokaal cultuurbeleidsplan) van elke gemeente, zodat de doelgroep als target wordt gesteld. Resultaatsindicator: 200 bibliotheken beschikken over een aanbod voor de doelgroep. Evaluatie: Luisterpunt maakte werk van het verzamelen, documenteren en ter beschikking stellen (o.a. via de website) van goede praktijkvoorbeelden inzake lokale aanpak van Daisy; bibliotheken werden gestimuleerd om hun Daisy-collectie uit te breiden met jeugdboeken; bibliotheken werden bevraagd over hun Daisy-werkingscijfers (collectie, uitleningen); een 100-tal extra Daisy-spelers (tegen de extra voordelige prijs van 50 euro) werden gedistribueerd naar geïnteresseerde bibliotheken. Stimuleren van het gebruik van Daisy-boeken en Daisy-spelers bij de rust- en verzorgingstehuizen (RVT’s) via de rusthuizenkoepels en via Zorgbib Vlaanderen vzw (de Rodekruisziekenhuisbibliotheken). Resultaatsindicator: Zorgbib beschikt in 2010 over een Daisy-collectie van 1000 titels. Evaluatie: de resultaten van onze ouderencampagne leest u in het bijgevoegde artikel. Daarnaast worden ongeveer 2.000 Daisy-titels via Zorgbib verspreid naar rusthuizen en ziekenhuizen. Voor de vrijwilligers van Zorgbib werden aparte Daisy-workshops gegeven. ** Opstarten van innoverende initiatieven met het Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken (VCOB). Resultaatsindicator: Met steun van het VCOB wordt in 2009 downloaden of streamen van Daisy-boeken mogelijk. Evaluatie: Met Bibnet werd geregeld een strategisch overleg gevoerd over downloaden en streamen, maar ook over de integratie van de Daisy- en braillecatalogus in het project Bibliotheekportalen (een vernieuwde aanpak van Open Vlacc) en over de aansluiting van Luisterpunt bij het Vlaams e-book platform (VEP).


Evalueren van de samenwerking met de openbare bibliotheken in de provincie Antwerpen, naar aanleiding van het pilootproject opgestart in 2007.



Coördinatie nastreven in de Daisy-dienstverlening van de provincies.



Concretiseren en uitbreiden van de samenwerking met het Steunpunt Brusselse bibliotheken.

Luisterpunt

16

Jaarverslag 2010



Stimuleren van een aanbod voor leesbeperkte personen in elke bibliotheek: groteletterboeken, luisterboeken, Daisy-boeken.



Stimuleren van technische hulpmiddelen voor leesbeperkte personen in elke bibliotheek: loupes, aangepaste computers, Daisy-spelers.



Bibliotheken aanzetten om hun aanbod en dienstverlening voor (lees)beperkte personen op te nemen in het lokaal sociaal beleidsplan.



Opstarten van een technologisch innovatieproject op het vlak van downloaden met het VCOB en de CERA-foundation, al dan niet via het online netwerk van openbare bibliotheken (Bibnet).



Nastreven van een vermelding van Daisy- en brailleboeken in de online catalogus van de Vlaamse openbare bibliotheken via www.zoeken.bibliotheek.be.



Overleggen met het VCOB over participatie aan het Vlaams digitaal depot.



Daisy-opleiding organiseren voor de vrijwilligers van Zorgbib Vlaanderen.



Bereiken van ziekenhuizen en langdurig zieken via Zorgbib Vlaanderen.



Stimuleren van het gebruik van het Anysurflabel bij bibliotheken (op de eigen website of op de gemeentelijke website).



Vorming van bibliotheekmedewerkers inzake Daisy en kennis van de doelgroep in samenwerking met de lokale BLL-vestigingen en de provinciale contactpunten van de Brailleliga.

4.2 Operationele doelstellingen inzake ‘strategische partners’:

*** Uitbouwen van een strategische samenwerking met landelijke intermediaire organisaties die actief zijn in de sector van de rust- en verzorgingstehuizen. Resultaatsindicator: Eind 2010 beschikken 100 RVT’s over een Daisy-collectie in bruikleen. Evaluatie: De campagne uit 2009 naar de RVT’s zorgde ervoor dat ruim 300 centra een bruikleencollectie hebben. Voor meer info zie strategische doelstelling 3 en apart artikel over de ouderencampagne. In 2010 werden extra Daisy-spelers gedistribueerd naar geïnteresseerde zorgvoorzieningen, werd de samenwerking geoptimaliseerd met de koepelorganisaties van ouderen en de Vlaamse Ouderenraad, werd werk gemaakt een Daisy-welkombox voor particuliere slechtziende ouderen die thuis verblijven.

Samenwerken met onderwijsinstellingen (zorgcoördinatoren), schoolbibliotheken en specifieke scholen voor blinden en slechtzienden, evenals organisaties van en voor dyslectici. Resultaatsindicator: een aantal Daisy-spelers voor dyslectische jongeren circuleren in scholen. Evaluatie: Deze doelstelling werd niet gerealiseerd. Er werden verkennende gesprekken gevoerd met de sector onderwijs, met organisaties voor dyslectici en logopedisten, maar ook met het departement onderwijs van de Vlaamse overheid en het kabinet van de onderwijsminister. Saskia Boets, verantwoordelijke communicatie werkt aan een projectnota over een campagne naar scholen en jeugd, met daarin aandacht voor de samenwerking met de openbare bibliotheken, de rol van Canon, de cultuurcel binnen onderwijs Canon en het departement onderwijs (inclusief Klasse). Vooraleer een campagne kan worden opgezet, moeten twee basisvoorwaarden vervuld zijn: een extra projectsubsidie van de Vlaamse overheid en een overeenkomst met de Vlaamse uitgevers met de toestemming om ook op grotere schaal Daisy-boeken uit te lenen aan personen met dyslexie. Luisterpunt wil deze scholencampagne graag samen met Die-’s-Lekti-kus realiseren. Deze vereniging zet gratis schoolboeken om voor leerlingen met dyslexie. Ook Die-’s-Lekti-kus is enthousiast om een gezamenlijke campagne op te zetten. Maar het is onmogelijk om een campagne voor te bereiden en uit te rollen met onze reguliere (financiële en personele) middelen.

Luisterpunt

17

Jaarverslag 2010


De promotie- en mediacampagne begin 2009 naar senioren en RVT’s leidt tot een structurele samenwerking.



In overleg met het Ouderen Overleg Komitee (OOK) wordt een samenwerking opgezet met representatieve seniorenorganisaties.



Opstarten van initiatieven met de sociaal-culturele organisaties uit de sector van de personen met een (lees)beperking.



In overleg met Zorgbib Vlaanderen wordt de zorgsector in kaart gebracht en wordt samengewerkt met ziekenhuizen.



Opstarten van een bruikleentraject met Daisy-spelers voor dyslectici in schoolverband.



Overleg met Kamelego die de braillekrant en audiokrant uitgeeft om hun publicaties via de Luisterpuntbibliotheek te promoten.



Participeren aan het overleg met Blindenzorg Licht en Liefde voor een VlaamsOogPunt, dat zoveel mogelijk organisaties die begaan zijn met blinden en slechtzienden, in een netwerkverband wil brengen.



Deelnemen aan extern overleg (Belgische Confederatie voor Blinden en Slechtzienden, BCBS; Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek- en Archiefwezen, VVBAD; overlegorganen Vlaamse Overheid …).



Promoten van het luisterboek en – zo onrechtstreeks het Daisy-boek – kenbaar maken via samenwerking met Boek.be, Stichting Lezen Vlaanderen, Vlaams-Nederlands Huis De Buren …

4.3 Operationele doelstellingen inzake de ’productiecentra’: *** Formuleren en realiseren van duidelijke afspraken in de jaarcontracten met de Vlaamse productiestudio’s van BLL en PHK. Resultaatsindicator: De contracten worden jaarlijks vernieuwd. Evaluatie: de afgelopen jaren stak Luisterpunt heel wat energie in het afsluiten van jaarcontracten met BLL en PHK. Daarbij was er aandacht voor specifieke aspecten zoals doorlooptijd, kostprijs en nieuwe productietechnieken en in het bijzonder het uitklaren van de problematiek van de luistertijdschriften van PHK Er werd ingespeeld op de gewijzigde beheersovereenkomst van Luisterpunt met de Vlaamse Overheid, waardoor de daling van de jaarlijkse werkingssubsidie ook leidde tot een daling van de te besteden middelen voor de aankoop bij de twee productiecentra. ** Luisterpunt speelt een coördinerende rol om te komen tot een Vlaams overlegplatform van organisaties die betrokken zijn bij het omzetten in aangepaste leesvormen. Resultaatsindicator: De Luisterpuntbibliotheek leent tijdschriften, publicaties van derdeorganisaties uit. Evaluatie: Luisterpunt realiseerde eind 2009 de start van het overlegplatform Daisy Vlaanderen. In de loop van 2010 wordt met PHK, Kamelego en Pyxima gewerkt aan de uitbouw van een Daisy online webdienst, waarbij op termijn Daisy-kranten, Daisy-luistertijdschriften en Daisy-boeken worden gedownload en gestreamd of beluisterd op een online Daisy-webplayer. Streven naar uitbreiding van de productie bij de twee productiestudio’s. Resultaatsindicator: Het aanbod is eind 2010 verdubbeld. Evaluatie: de financiële toestand laat niet toe de productie-aankoop te vergroten. Er worden jaarlijks ongeveer 1000 Daisy-boeken en 200 brailleboeken aangekocht.


De technische werkgroep wordt het platform voor technische en kwaliteitsafspraken inzake braille- en Daisy-boeken en voor het opvolgen van de evolutie in de Daisy-software.



Opstellen van een nota over de kostendelende vereniging en de invoering ervan bepleiten bij de productiecentra om de BTW-problematiek op te lossen.



Opvolgen van de EUAIN-besprekingen (European Accessible Information Network) over ‘accessibility is a proces not a product’.



Streven naar meer uniformiteit in de contracten van de productiecentra, onder andere inzake stukprijzen.



De twee eigen opnamestudio’s van Luisterpunt in Laken enerzijds gebruiken in functie van de eigen externe communicatie en anderzijds verder laten Daisy-boeken produceren in afspraak met PHK.

4.4 Operationele doelstellingen inzake ‘de samenwerking met Nederland en internationaal’: ** Realiseren van een samenwerking met de Nederlandse gespecialiseerde bibliotheekorganisaties op het vlak van het bibliotheekaanbod en de bibliotheekdienstverlening. Resultaatsindicator: het aantal geëxporteerde Daisy-titels en digitale brailletitels is gelijk aan het aantal aangekochte. Evaluatie: Op Wereldboekendag 23 april 2010 werd met het Loket aangepast-lezen een samenwerkingsprotocol afgesloten. Dit beoogt samenwerking op vele terreinen: de productie van Daisy- en brailleboeken (om te komen tot uitwisselbare formaten, om dubbele aanmaak in de Nederlanden te vermijden, om één digitale braillecollectie te realiseren), het samenwerken met strategische intermediairs (om kennis uit te wisselen inzake dienstverlening aan dyslectici of via openbare bibliotheken), het opvolgen van internationale ontwikkelingen (zoals het Europees Memorandum of Understanding, the Global Library). In 2009 en 2010 was er regelmatig overleg met Nederland en werd een gemeenschappelijk werkbezoek aan RNIB in Londen (onze Engelse zusterorganisatie) gebracht. ** Participeren aan de stuurgroep van de IFLA-sectie ‘Libraries for the Blind’ Resultaatsindicator: bijwonen 2 x per jaar van de internationale bijeenkomsten. Evaluatie: Er werd in samenwerking met de Nederlandse organisaties voor mensen met een leesbeperking, een internationale IFLA-preconferentie gehouden in Mechelen in augustus 2009. Daarnaast is de directeur actief lid van de IFLA-sectie for libraries serving persons with print disabilities.


Streven naar afspraken met de Nederlandse organisaties Dedicon en Loket Aangepast Lezen voor één gemeenschappelijk Daisy- en brailleaanbod in het Nederlandse taalgebied.



Luisterpuntmedewerkers brengen werkbezoeken aan de vestigingen van Dedicon en het Loket Aangepast Lezen.



Contacten leggen met de Nederlandse actoren in de sectorreorganisatie, onder andere: Vereniging Openbare Bibliotheken.



Onderzoeken of samenwerking inzake digitale braille mogelijk en betaalbaar is.



Gezamenlijk een vertaling maken van de IFLA ‘Guidelines for Development’: ‘Libraries for the Blind in the Information Age’ (2005).



Deelnemen aan de internationale bijeenkomsten van IFLA, de beroepsorganisatie voor bibliotheken en een actieve rol spelen in de IFLA-sectie van ‘Libraries for the Blind’.



Organiseren, in samenwerking met de Nederlandse organisaties voor mensen met een leesbeperking, van een internationaal IFLA-congres in Mechelen in augustus 2009.

Extra: Knetterende Letteren De leden van de Gebruikersraad van Luisterpunt hebben zich in 2010 gebogen over KNETTERENDE LETTEREN, het huistijdschrift van Luisterpunt. Daarna hebben zij er een omstandig advies over neergeschreven met daarin heel wat concrete suggesties. Acht daarvan werden door de bibliotheek in dank aanvaard en toegepast vanaf het meinummer: -

Meer aandacht voor klare taal. Kortere artikels. HEERLIJK ONTSPANNEND: nieuwe rubriek met daarin telkens twee populaire boeken. Laagdrempelige boeken vooraan zetten, “doorbijters” achteraan. Gesprekken met medewerkers van de bibliotheek meer laten gaan over wat de lezers direct aanbelangt. Ook andersoortige gesprekken aan bod laten komen (door beroep te doen op diverse interviewers). HEDENDAAGS: nieuwe rubriek met een recensie over een maatschappelijk, informatief boek. COLOFON.

EERSTE DOEL: De band tussen lezer en bibliotheek nauwer aanhalen. Anders dan in een gewone openbare bibliotheek is er weinig persoonlijk contact tussen Luisterpunt en de gebruikers. Daarom bevat elke aflevering van KNETTERENDE LETTEREN een praatje van één van de drie directieleden: Geert Ruebens, Ann Voet en Saskia Boets. De rubriek OP DE HOOGTE bevatte in 2010: - 15 mededelingen over de bibliotheek, - 19 artikels over Daisy en braille, - 13 berichten over culturele activiteiten voor blinde en slechtziende mensen, - een interview met de directeur van het Loket aangepast-lezen Anne Schipper. TWEEDE DOEL: De boekencollectie ontsluiten. Blinde en slechtziende mensen hebben minder kanalen om kennis te maken met nieuwe boeken. Zij kunnen geen kennis nemen van de boekenbijlagen van kranten en tijdschriften of rondsnuffelen in boekenwinkels of bibliotheken. In KNETTERENDE LETTEREN worden boeken van Luisterpunt voorgesteld in negen verschillende rubrieken: 1. HEERLIJK ONTSPANNEND, LEES MAAR, HET IS LEUK WAT ER STAAT: Boeken van Pieter Aspe, Paul Koeck, Agatha Christie, Lulu Wang, Heleen Van Royen, Bart Van Lierde, Sophie Kinsella en Dimitri Verhulst. Verder een kookboek, een boek over honden en drie zogenaamde audiofilms, de hoorspelen van de eenentwintigste eeuw met een uitgekiende geluidsregie en het kruim van de Vlaamse acteurs die in de huid van literaire personages kruipen. 2. AUTEURS LEZEN VOOR EN WEL IN UW OOR: Tien romanfragmenten van onder meer Willem Elsschot, Arthur Japin, Godfried Bomans, Karel van het Reve, Charlotte Mutsaers en Adriaan van Dis. 3. INTERVIEWS MET SCHRIJVERS: Edward De Maesschalck, Lien Willaert, Geert Spillebeen, Ugo Janssens en Paul Huybrechts. 4. HET NEUSJE VAN DE ZALM, JE MOET HET GELEZEN HEBBEN: Claude Lévi-Strauss, Jan de Hartog, Erwin Mortier, Cyriel Buysse, Kristien Hemmerechts, Gerrit Komrij, Paul Verhaeghen en Bernard Dewulf. Voorts werd er aandacht besteed aan leven en werk van Willem Elsschot Luisterpunt

20

Jaarverslag 2010

(n.a.v. het Elsschotjaar), Mario Vargas Llosa (n.a.v. de Nobelprijs) en Harry Mulisch (n.a.v. zijn overlijden). 5. HEDENDAAGS, EEN MAATSCHAPPELIJK THEMA UITGELICHT: Boeken over ‘de nieuwe wereldorde volgens Chinees model’, ‘straffe madammen’, ‘wijzer ouder worden’, ‘Guantánamo’ en ‘lessen over liefde, dood en geluk’. 6. HISTORIE. HISTORIA. KEN HET VERLEDEN, BEGRIJP HET HEDEN: Elf geschiedenisboeken: over het dagelijkse leven van de Romeinen, Napoleon in Egypte, Johanna Schopenhauer op reis in België anno 1828, de Belgen in de Amerikaanse Burgeroorlog, de Eerste Wereldoorlog, Mussolini, Stalin, een lijfwacht van Hitler en drie geschiedkundige werken die inzoomen op het leven als microgebeuren: koffie, zout en oesters. 7. HET VERHAAL VAN STAN MILBOU: Een gedichtencyclus, een reeks Jezusgebeden en acht integrale verhalen. 8. DE UITGELEZEN RUBRIEK, DE AANWINSTEN VAN ONZE BIBLIOTHEEK: Dit is voor de gebruiker het instrument bij uitstek om snel kennis te maken met de nieuwe Daisy- en brailleboeken. Door te navigeren hoeft hij slechts die romangenres te beluisteren die hem echt interesseren. Idem dito voor de informatieve boeken. In 2010 bevatte DE UITGELEZEN RUBRIEK 1.540 boeken (tgov. 1.362 in 2009). - 1.373 Daisy-boeken (770 fictieboeken, 244 informatieve boeken en 359 jeugdboeken) - 167 brailleboeken (119 fictieboeken, 22 informatieve boeken en 26 jeugdboeken). 9. TOEMAATJE: Als toemaatje waren er opnames te beluisteren van lezingen van Ugo Janssens, Erik Vermeulen, Annemie Struyf en van Anne Schipper en Geert Ruebens over de samenwerking tussen het Loket aangepast-lezen en Luisterpunt. KNETTERENDE LETTEREN VOOR KINDEREN EN JONGEREN. Vanaf medio 2010 zal twee keer per jaar zo’n speciaal nummer worden uitgebracht: in oktober en in maart. Oplage van het eerste nummer: 451 (kinderen en jongeren) + 71 (scholen en bibliotheken). Totaal: 522. De eerste aflevering bevatte vier rubrieken: - Vier jeugdschrijvers lezen voor en wel in jouw oor: Bart Moeyaert, Kaat Vrancken, Jo Briels en Marian De Smet. - Vier bekroonde boeken: Gerda Dendooven, Ingelin Angerborn, Wendy Stroobant en Do Van Ranst. - Een gesprek met Jo Briels over zijn boek “Tumorgas”. - De Uitgelezen Rubriek voor Kids met daarin alle nieuwe Daisy- en brailleboeken voor kinderen en jongeren. CIJFERS. KNETTERENDE LETTEREN verschijnt tien maal per jaar, elke maand behalve in juli en augustus. Gemiddelde maandelijkse oplage: Daisy: 2008: 3.078 2009: 3.282 2010: 3.513 Mail: 2008: 1.812 2009: 2.172 2010: 2.636

Luisterpunt

21

Jaarverslag 2010

De tekstversie van KNETTERENDE LETTEREN is ook te lezen op www.luisterpuntbibliotheek.be en wordt naar de Bliksemleden gestuurd. Er bestaat eveneens een tweemaandelijkse samenvatting in zwartdruk en in braille.

Luisterpunt

22

Jaarverslag 2010

Middelen: financiën, personeel en locatie Financiën Voor de realisering van haar beleidsplan 2009-2014 en het bijhorend actieplan 2009-2010 voorziet Luisterpunt jaarlijks in de volgende personele en financiële middelen, grosso modo verdeeld over: collectievorming

€ 550.000

bibliotheekwerking

€ 250.000

personeelskosten

€ 850.000

totaal

€ 1.650.000

In 2009 kon Luisterpunt over een extra budget van 110.000 euro beschikken om een promotiecampagne naar slechtziende ouderen te voeren, waarbij het merendeel ging naar de aankoop van 2.000 Daisy-spelers voor rusthuizen en lokale dienstencentra. In 2010 werd deze campagne geëvalueerd en werd het restant aan Daisy-spelers verdeeld over de zorgcentra . De geplande uitgaven zijn in hoofdzaak gedekt door evenredige inkomsten verkregen via de jaarlijkse basissubsidie van de Vlaamse overheid: ongeveer 1.370.000 euro. Deze subsidie wordt verstrekt in het kader van het decreet lokaal cultuurbeleid en is vastgelegd in een beheersovereenkomst tussen de Vlaamse overheid en Luisterpunt. Ongeveer 10% van de werkingsmiddelen is afkomstig van andere bronnen (giften van particulieren en lezers en van inkomsten uit extra fondsen). In 2010 heeft Luisterpunt via haar jaarovereenkomsten met de productiecentra PHK en BLL voor ruim 550.000 euro aan Daisy- en brailleboeken aangekocht. De gemiddelde kostprijs voor een Daisy- en voor een brailleboek bedraagt momenteel 500 euro. Jaarlijks worden een begroting, een meerjarenbalans en een jaarresultaat opgemaakt. Als startende organisatie heeft Luisterpunt heel wat investeringen gedaan, vooral in haar ICT-park (Daisy-robots, glasvezelnetwerk, servers en pc’s), maar ook in nieuwe verzendzakjes en Daisyschijfjes. Deze investeringen liggen mee aan de bron van een aanhoudend liquiditeitsprobleem 2009 en 2010. Hiervoor werd begin 2011 een oplossing gezocht door het opstarten van een grondige hervorming van Luisterpunt, met vooral een structureel terugdringen van de personeelskost door enkele afvloeiingen van Luisterpuntmedewerkers. Eind 2010 werden 5 medewerkers (=2,5VTE) in vooropzeg geplaatst. In 2011 volgen nog verschuivingen in het personeelsbestand.

Luisterpunt

23

Jaarverslag 2010

Personeel Het personeelskader bedraagt in 2010 19,4 VTE, zijnde 27 personen, waarvan 3 gesco’s, 1 sociale maribel en 5 CAO26. De werklocatie A (Laken) telt 19 medewerkers, de werklocatie B (Varsenare) telt 8 medewerkers. Voor een meer gedetailleerde overzicht van de personeelsleden en een verdeling van de personeelsinzet over de verschillende bibliotheekafdelingen: zie de lijst hierna. Het personeelsbeleid (loonbeleid, verlofregeling, arbeidsreglement) stoelt op de CAO voor het sociaal-cultureel werk (PC 329). De loonadministratie verloopt in samenwerking met het sociaal secretariaat van SDworx. Diverse personeelsleden volgden in 2010 vorming en opleiding, zowel op het technische vlak (Daisy- en ICT-ontwikkelingen) als op het vlak van promotie en communicatie. De medewerkers van uitleendienst volgden een in-huis-training voor optimalisatie van het telefonisch klantencontact. Er zijn meerdere vormen van intern werkoverleg: een overleg per werksoort (uitleen, promotie & communicatie, collectie & catalografie, ICT), een directieoverleg, een stafoverleg en algemene personeelsvergaderingen. De dienst communicatie en promotie tracht alle collega’s regelmatig te berichten over de publicaties, acties, campagnes en activiteiten die lopen of op stapel staan. Deze berichten, Communicatieweetjes, worden verspreid via e-mail. De bibliotheekwerking kan evenwel niet zonder de belangeloze inzet van een vijftal vrijwilligers voor administratief en logistiek werk, vooral in de uitleendienst.

Lijst personeelsleden: Directie: -

Geert Ruebens, directeur Ann Voet, bibliothecaris Saskia Boets, verantwoordelijke communicatie & promotie

Secretariaat -

Julienne Vereertbrugghen (75%)

Uitleen: -

Lieve Van Vaerenbergh (50%), coördinator Tom Gabriëls Katty Geltmeyer (80%) Margarita Lopez-Garcia (40%) Véronique Rutgeerts (50%) Christel Van Wesemael (25%) Freddy Billiet Marcel Herrebaut Marian Roose (50%) Krista Vandenzande (50%) Sabine Vermeire (50%)

Collectie & catalogus: -

Pascale Denys Kris De Vis (50%) Chris Van Den Acker (50%) Lieven Vanpoucke

Communicatie & Promotie: -

Marc De Haeck (50%), redacteur Knetterende letteren Henri Demeyer Mireille Frisson

ICT & huisstudio: -

Gino Peenen, studiomeester Ekrem Gashi Inés Verhoye (40%) Rita Waeytens (50%)

Onderhoud: -

Mahjouba Borak (20%)

Twee Locaties

Brussel (Laken)

Jabbeke (Varsenare)

Het werken vanuit twee locaties wordt door de directie en de staf van Luisterpunt niet onverdeeld positief ervaren. De huidige dienstverlening, de bibliotheekwerking maar ook de collegialiteit en de groepssfeer lijden onder dit werken vanuit aparte werklocaties. De piste van één werklocatie dringt zich op …

Luisterpunt

25

Jaarverslag 2010

Raad van Bestuur en Algemene Vergadering De Luisterpuntbibliotheek valt onder de categorie grote vzw’s. De Algemene Vergadering telt 13 leden en kwam in 2010 drie keer samen. De Raad van Bestuur telt 8 leden en kwam nagenoeg maandelijks samen: in 2010 waren er 10 vergaderingen. De voornaamste onderwerpen op de bestuursvergaderingen in 2010 waren: - financieel beleid - jaarcontracten met productiecentra - promotiecampagnes - braille-op-aanvraag - personeelsbeleid De bijeenkomsten van de Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur worden bijgewoond door de directeur en de bibliothecaris. De bestuurders zijn nauw betrokken bij de werking van de organisatie en leveren ondersteunend en adviserend werk. De samenstelling van deze bestuursorganen zag er eind 2010 als volgt uit:

Raad van Bestuur Kris Smet, voorzitter Albert Keersmaekers, ondervoorzitter Luc Bauwens Jan de Smedt Paul Dewilde Ria Decoopman Mie Moerenhout Ingrid Vandekelder

Algemene Vergadering Paul Cools Paul De Broe Werner De Dobbeleer Luc Desmet Ronald Vrydag

Luisterpunt

26

Jaarverslag 2010

Gebruikersraad Luisterpuntbibliotheek Situering De gebruikersraad van Luisterpunt werd opgericht in Laken op 12 november 2008. Doel: de raad vertegenwoordigt de lezers en geeft advies aan het bestuur en de directie over de bibliotheekwerking en over thema’s die de lezers aanbelangen. Samenstelling eind 2010: 15 leden zijn lezers van Luisterpunt; in de raad zetelen ook 4 vertegenwoordigers van voor de bibliotheekwerking relevante sociaal-culturele organisaties (Zorgbib Rode Kruis-Vlaanderen, openbare bibliotheken, ouderenverenigingen; kinderen en jongeren met leesmoeilijkheden). Duur van het mandaat: 5 jaar Tussen Luisterpunt en de gebruikersraad werd een overeenkomst afgesloten. In deze overeenkomst staan een aantal afspraken en bepalingen die een goede samenwerking moeten garanderen. Zo is er een budget voorzien en mag de raad voor logistieke ondersteuning een beroep doen op Saskia Boets, coördinator communicatie en promotie van Luisterpunt. Zij woont de plenaire vergaderingen bij en zorgt o.m. voor de verslaggeving. De gebruikersraad stelt een voorzitter en eventueel een ondervoorzitter aan. Het huishoudelijk reglement kreeg de goedkeuring in de vergadering van 11 maart 2009. Leden Eind 2010 maakten Jean Bos, Lieve Cleemput, Lieve Demeester, Annemie Desoete, Ellen Kil, Tonia In Den Kleef, Dolf Peeters, Dany Putteman, Myriam Roeland, Julius Schellens, Bart Simons, Luc Titeca, Susanna Van den Kieboom, Ellen Van Camp, Luk Van Heden, Christine Van Royen, Frieda Verdonck, Bert Vereycken en Sandra Verhaert deel uit van de gebruikersraad. Tijdens de bijeenkomst van 28 april deelt Ellen Kil mee dat ze wil aftreden als voorzitter. Op 21 juni wordt ondervoorzitter Jean Bos aangesteld als nieuwe voorzitter. Er wordt niet meteen een nieuwe ondervoorzitter aangeduid, niemand stelt zich kandidaat. Zes werkgroepen De gebruikersraad werkt met een indeling in werkgroepen om in kleinere groepjes bepaalde onderwerpen te bespreken en de conclusies grondig te onderbouwen, eventueel na raadpleging van experts. Pas daarna wordt er over de betreffende materie plenair vergaderd en een besluit genomen. De werkgroepen zijn: 1. Werkgroep braille (voorzitter: Jean Bos) 2. Werkgroep luisterboeken, Daisy-tijdschriften, bibliotheekcollectie, voorlezers (voorzitter: Bert Vereycken) 3. Werkgroep klantenservice en uitleendienst (voorzitter: Jean Bos) 4. Werkgroep communicatie en promotie (voorzitter: Ellen Kil) 5. Werkgroep huistijdschrift (voorzitter: Bert Vereycken) 6. Werkgroep internet, website Luisterpunt, digitale catalogus (voorzitter: Bart Simons) Een eerste advies over het huistijdschrift Eind januari 2010 was de werkgroep klaar met een goed gedocumenteerd ontwerpadvies. In de plenaire vergadering van 4 februari 2010 werd de tekst goedgekeurd. Zo kon de gebruikersraad een allereerste advies aan het bestuur en de directie van Luisterpunt overmaken. In het advies wordt gepleit voor een huistijdschrift dat voor het lezerspubliek van Luisterpunt toegankelijker is en dat tegelijk kwaliteit biedt.

Op 10 maart vond een overleg tussen gebruikersraad en Luisterpunt plaats over dit advies. Bert Vereycken, Jean Bos en Ellen Kil waren aanwezig vanuit de gebruikersraad, Albert Keersmaekers, Geert Ruebens, Mark De Haeck en Saskia Boets vanuit Luisterpunt. Op 17 maart ontving de gebruikersraad een omstandige en constructieve reactie van de directie van Luisterpunt op dit advies. Reeds vanaf mei 2010 werd Knetterende Letteren aangepast volgens dit advies, in oktober 2010 was de eerste Knetterende Letteren voor Kids een feit. Braille-op-aanvraag Luisterpunt organiseerde op 23 juni een informatievergadering over braille-op-aanvraag. Verschillende leden van de gebruikersraad waren aanwezig. De voorzitter van de gebruikersraad pleegde vooraf overleg met de bibliothecaris en communicatieverantwoordelijke van Luisterpunt. De voorzitter (tevens voorzitter van de werkgroep braille) volgt dit verder op. De gebruikersraad wordt geïnformeerd en om informeel advies gevraagd over braille-op-aanvraag. Verdere initiatieven  Op 31 maart vond een ontmoeting tussen de Vlaamse en de Nederlandse gebruikersraad plaats. Vanuit Vlaanderen werden Ellen Kil en Jean Bos afgevaardigd. Dit was een kennismakingsgesprek waarin wederzijds informatie werd uitgewisseld. Concrete plannen om dit verder te zetten zijn er niet.  De gebruikersraad verleent haar medewerking aan het testen en evalueren van de Daisy online webdienst.  Een lid van de gebruikersraad wordt uitgenodigd om deel te nemen aan de bijeenkomsten van het samenwerkingsverband Daisy Vlaanderen.  De gebruikersraad wordt geïnformeerd en om informeel advies gevraagd over Mijn Luisterpunt, de meer interactieve webdienstverlening waarbij lezers hun uitleenhistoriek kunnen raadplegen en zelf hun wenslijsten en genrelijsten kunnen beheren.  Op 21 september vond de bijeenkomst van de gebruikersraad plaats bij Luisterpunt in Laken. Bibliothecaris Ann Voet gaf toelichting bij het project braille-op-aanvraag en coördinator van de uitleendienst Lieve Van Vaerenbergh gaf meer uitleg over de werking van de uitleendienst, en over de procedure van inschrijving tot boeken uitlenen.  Op 18 november vond een extra bijeenkomst van de gebruikersraad plaats, naar aanleiding van het aangepaste tijdschriftenbeleid van PHK, de communicatie hierrond, en het aandeel van Luisterpunt in deze beslissingen. Directeur Geert Ruebens en coördinator communicatie en promotie geven uitleg bij de besparingsmaatregelen van Luisterpunt en de gevolgen hiervan voor de productiecentra.  Op vraag van de gebruikersraad werd de klachtenprocedure nog eens opnieuw uitgelegd in Knetterende Letteren.  In mei werd een oproep gedaan naar nieuwe leden. Sindsdien is één lid ontslagen wegens volstrekte afwezigheid en mocht de gebruikersraad vier nieuwe leden verwelkomen.  Vanuit de werkgroep luisterboeken, Daisy-tijdschriften, bibliotheekcollectie, voorlezers werd een document met zinvolle Tips voor voorlezer aangereikt. Dit document wordt begin 2011 verder uitgewerkt en zal voorgelegd worden aan Luisterpunt. Bijeenkomsten De gebruikersraad vergaderde in 2010 vijf keren plenair: 4 februari, 28 april, 21 juni, 21 september en 18 november. De meeste bijeenkomsten vonden plaats in Leuven. Tijdens elke bijeenkomst werd aandacht besteed aan nieuws uit de werkgroepen en nieuws uit de bibliotheek.

Luisterpunt

28

Jaarverslag 2010

DEEL 2 WERKINGSCIJFERS LUISTERPUNTBIBLIOTHEEK

1. STATISTIEKEN 2010 LEZERS

Lezers zijn alle actieve particulieren en actieve instellingen met een bruikleencollectie. Actief betekent dat de lezer of de instelling een titel heeft ontvangen of teruggestuurd. ACTIEVE LEZERS PER LEEFTIJD VAN DAISY-BOEKEN Nieuw actief ingeschreven lid JEUGD Kleuters (0-5 jaar) Kinderen (6-11jaar) Jongeren (12-14 jaar) SUBTOTAAL VOLWASSENEN Adolescenten (15-17 jaar) Volwassenen (18-50 jaar) Medioren (51-60 jaar) Jongsenioren (61-70 jaar) Senioren (71-80 jaar) Hoogbejaarden (81-120 jaar) SUBTOTAAL TOTAAL

Alle actieve lezers

Gestopt met actief lenen

1 70 96 167

1 3 7 11

4 106 197 307

44 155 67 46 70 98 480 647

10 66 19 36 50 164 345 356

139 761 439 401 422 744 2906 3213

ACTIEVE LEZERS PER LEEFTIJD VAN BRAILLEBOEKEN Nieuw actief ingeschreven lid JEUGD Kleuters (0-5 jaar) Kinderen (6-11jaar) Jongeren (12-14 jaar) SUBTOTAAL VOLWASSENEN Adolescenten (15-17 jaar) Volwassenen (18-50 jaar) Medioren (51-60 jaar) Jongsenioren (61-70 jaar) Senioren (71-80 jaar) Hoogbejaarden (81-120 jaar) SUBTOTAAL TOTAAL

Alle actieve lezers


2

2

2

2

15 3 1 2 21 23

1 9 1 1 12 14

11 18 29 7 133 51 42 29 9 271 300

ACTIEVE LEZERS PER LEEFTIJD VAN ZOWEL DAISY- EN BRAILLEBOEKEN Nieuw actief ingeschreven lid JEUGD Kleuters (0-5 jaar) Kinderen (6-11jaar) Jongeren (12-14 jaar) SUBTOTAAL VOLWASSENEN Adolescenten (15-17 jaar) Volwassenen (18-50 jaar) Medioren (51-60 jaar) Jongsenioren (61-70 jaar) Senioren (71-80 jaar) Hoogbejaarden (81-120 jaar) SUBTOTAAL TOTAAL

Alle actieve lezers


2 2 4

7 15 22

1 10 6 1 1

7 72 33 24 7 3 146 168

19 23

INSTELLINGEN MET BRUIKLEENCOLLECTIE DAISY-BOEKEN

Andere instellingen Bibliotheken Rusthuizen & dienstencentra Scholen Ziekenhuizen TOTAAL

Nieuwe actieve instelling 3 14 50 19 4 90

Gestopt met actief lenen 1 1 2

Alle actieve instellingen 15 257 298 23 11 604

TOTAAL ACTIEVE LEZERS

JEUGD VOLWASSENEN Instellingen met bruikleencollectie TOTAAL

Nieuw actief ingeschreven lid 173 531 90 794

Alle actieve lezers


2 2

327 3388 604 4319

Luisterpunt heeft voor 2010 in het totaal 4.319 actieve lezers. Er waren 604 instellingen die gebruik maakten van een bruikleencollectie, 3.213 Daisy-lezers en 300 braillelezers. 168 lezers lezen zowel braille als Daisy. Luisterpunt kon 647 nieuwe Daisy-lezers en 23 nieuwe braillelezers inschrijven. 356 lezers zijn gestopt met het lezen van Daisy-boeken en 14 lezers zijn gestopt met het lezen van brailleboeken. Dit is meestal door ziekte of overlijden. Meer dan de helft van de Daisy-lezers zijn ouder dan 60 jaar. De grootste groep is de categorie ‘hoogbejaarden’ (ouder dan 80 jaar). Ongeveer 8% van de Daisy-lezers zijn jeugdlezers.

Luisterpunt

30

Jaarverslag 2010

De inschrijvingen van nieuwe particuliere Daisy-lezers gebeuren online via de website, via e-mail, telefonisch of schriftelijk. Nieuwe inschrijvingen van braillelezers verlopen meestal schriftelijk en telefonisch. In 2010 werden er 45 Daisy-toestellen op proef voor één maand uitgeleend. Aan bibliotheken, rusthuizen en dienstencentra, ziekenhuizen, scholen en andere instellingen stelt Luisterpunt gratis bruikleencollecties met Daisy-boeken ter beschikking. De pakketten worden gekozen door Luisterpunt of door de organisaties zelf. Op dit moment zijn er geen statistische gegevens over hoeveel lezers er zich aanmelden in openbare bibliotheken. Deze gegevens zullen worden opgevraagd bij de bibliotheken zelf. De regionale spreiding van de instellingen met een permanente bruikleencollectie is als volgt: Brussel Hoofdstedelijk gewest 23 4% Vlaams Brabant 84 14 % Antwerpen 152 25 % Limburg 75 12 % West-Vlaanderen 103 17 % Oost-Vlaanderen 167 28 % TOTAAL 604 100 %

Particuliere Daisy-lezers jeugd 2010

4 106 Kleuters Kinderen Jongeren 197

Particuliere Daisy-lezers volwassenen 2010

139

744

Adolescenten 761

Volwassenen Medioren Jongsenioren Senioren

422 401

439

Hoogbejaarden

Particuliere braillelezers jeugd 2010

0 11 Kleuters Kinderen Jongeren 18

Particuliere braillelezers volwassenen 2010

29

9

7

Adolescenten Volwassenen

42

Medioren 133 51

Jongsenioren Senioren Hoogbejaarden

In vergelijking met vorig jaar telt Luisterpunt 212 Daisy-lezers en 102 instellingen met een bruikleencollectie meer. Het aantal braillelezers is licht gedaald.

Luisterpunt

32

Jaarverslag 2010

Vergelijking actieve lezers en bruikleencollecties 2009-2010 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0

3001

3213

2009

Bruikleencollecti es Daisy

Braille

Daisy

2010

502 604

310 300

Overzicht inschrijvingen particuliere lezers 2010 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

braille Daisy

jan feb mrt apr mei jun

Luisterpunt

jul

aug sept okt nov dec

33

Jaarverslag 2010

COLLECTIE BRAILLEBOEKEN PER CATEGORIE

Fictie volwassenen Fictie jeugd Fictie subtotaal Non-fictie volwassenen Non-fictie jeugd Non-fictie subtotaal Muziekpartituren TOTAAL BRAILLE

Totaal vorig jaar 5630 1483 7113 2653 99 2752 3454 13319

Aanwinsten 111 77 188 53 4 57 245

Afvoer

Nieuw totaal

1392 572 1964 661 39 700 320 2984

4349 988 5337 2045 64 2109 3134 10580

DAISY-BOEKEN PER CATEGORIE

Fictie volwassenen Fictie jeugd Fictie subtotaal Non-fictie volwassenen Non-fictie jeugd Non-fictie subtotaal TOTAAL DAISY

Totaal vorig jaar 10129 1701 11830 3708 106 3814 15644

Aanwinsten

Afvoer

519 199 718 238 13 251 969

Nieuw totaal 5

10643 1900 12543 3946 119 4065 16608

5

5

TOTALE COLLECTIE DAISY- en BRAILLEBOEKEN per CATEGORIE

Fictie Daisy Non-fictie Daisy Daisy subtotaal Fictie braille Non-fictie braille Muziekpartituren Braille subtotaal TOTALE COLLECTIE

Totaal vorig jaar 11830 3814 15644 7113 2752 3454 13319 28963

Aanwinsten 718 251 969 188 57 245 1214

Afvoer

Nieuw totaal 5

5 1964 700 320 2984 2989

12543 4065 16608 5337 2109 3134 10580 27188

Eind 2010 telt Luisterpunt 7.446 brailleboeken en 3.134 braillemuziekpartituren (totaal 10.580) en 16.608 Daisy-boeken in haar collectie. In totaal zijn er 27.188 boeken omgezet in aanpaste leesvorm. Er is een grote afvoer gebeurd van brailleboeken door een interne verhuis op de werklocatie te Varsenare. Er is een aangroei van 245 brailleboeken en 969 Daisy-boeken. Meer dan de helft van de collectie zijn fictiewerken.

Luisterpunt

34

Jaarverslag 2010

Vergelijking totale collectie 2009-2010 18000 16000 14000

16608 15483 13312

12000

10580

10000

Daisy

8000

Braille

6000 4000 2000 0 2009

2010

De belangrijkste partners voor de aanmaak van de nieuwe boeken zijn de Vlaamse productiecentra Progebraille Helen Keller (PHK) en Blindenzorg Licht en Liefde (BLL). In 2010 werden bij BLL 45 brailleboeken besteld en 420 Daisy-boeken, waarvan 50 A-boeken. Bij PHK werden 167 brailleboeken besteld en 425 Daisy-boeken, waarvan 40 A-boeken. A-boeken zijn boeken die een productietijd kennen van ongeveer 6 maanden. Van de 969 Daisy-aanwinsten werden er 274 geleverd door BLL en 373 door PHK. 151 titels zijn afkomstig uit Nederland en 171 titels zijn geproduceerd door de huisstudio van Luisterpunt (geconverteerde commerciële luisterboeken en radioboeken). In het totaal zijn er in 2010 ongeveer 9.000 uur leesplezier bijgekomen. Door onze zusterbibliotheek in Nederland, het Loket aangepast-lezen, werden 70-Daisy-boeken besteld bij Luisterpunt. In 2010 waren 22 auteurs bereid om één of meerdere werken voor te lezen. Dit zijn: Bruno Comer met zijn boek Mei ’40: de onbegrijpelijke nederlaag, Dimitri Leue met zijn boek Even gelukkig: over verliefden, de liefde en dan ook nog wat verdriet, Dirk Musschoot met zijn boek Damiaan: de held van Molokai, Elvis Peeters met zijn boek Wij, Erik Vlaminck met zijn boeken Brieven van Dikke Freddy 2002-2007, en Winnen, Frank Geleyn met zijn boek De vijand, Geert Spillebeen met zijn boek Age 14, Gie Bogaert met zijn boek Luchtgezichten, Guillaume Van der Stighelen met zijn boek Creativiteit, Heide Vanwalleghem met haar boek De muur moet weg!, Ine Roox met haar boek Apartheid, Karla Stoefs met haar boek Waarom we juf Knol willen vermoorden, en het boek Fikkie!, Katrien Reyserhove met haar boeken Regie Mortis en Wat ik niet wist van mijn vriendin, Koen Peeters met zijn boek De bloemen, Ludo Abicht met zijn boek Zin en inzicht: een filosofisch uitzicht voor iedereen, Marc Tritsmans met zijn boeken Man in landschap en Warmteleer: gedichten, Marita De Sterck met haar boek Liefde en lef, , Mia Bertmans met haar boek De man naar mijn hart, Reine De Pelseneer met haar boek Liever lief, Rob Heirbaut met het boek Het verhaal van Europa (door Rob Heirbaut en Hendrik Vos), Siska Goeminne met haar boek Nu niet. Nog niet, Sylvia Vanden Heede met haar boek Kind vermist.

Na het succes van de zes Wablieft-boeken in klare taal, (2009) zijn ook de nieuwe reeks in 2010 in Daisy aangemaakt. Bekende auteurs schreven boeken in eenvoudige taal. Wablieft-boeken bevatten weinig moeilijke woorden, hebben korte zinnen en een heldere structuur. De titels zijn: Het verhaal van Europa, door Rob Heirbaut en Hendrik Vos Kind vermist, door Sylvia Vanden Heede Eline wordt een ster, door Do Van Ranst Liefde en lef. Vijf volksverhalen op reis, door Marita de Sterck Nu niet. Nog niet. Door Siska Goeminne, Winnen, door Erik Vlaminck De tweede reeks van Wablieft-boekjes werd aangemaakt in Daisy3 (full text-full audio). Met de Daisy-software is de tekst van deze boekjes mee te volgen op het computerscherm. De aanwinsten worden bekend gemaakt in Knetterende Letteren, het huistijdschrift van Luisterpunt. Op cd-rom (Daisy) en per e-mail wordt het tijdschrift tienmaal per jaar (niet in juli en augustus) naar alle lezers van Luisterpunt gestuurd. Het is volledig gratis en de cd-rom moet niet teruggestuurd worden naar de bibliotheek. Knetterende Letteren in zwartdruk (10 euro per jaar) en in braille (gratis) worden steeds op het einde van de maanden februari, april, juni, oktober en december verstuurd naar wie op het tijdschrift in deze leesvorm geabonneerd is.

Luisterpunt

36

Jaarverslag 2010

UITLENINGEN UITLENINGEN BRAILLEBOEKEN PER CATEGORIE Met Zonder verlengingen verlengingen 1283 6088 283 2287 1566 8375 177 1505 3 47 180 1552 118 590 1864 10517

Fictie volwassenen Fictie jeugd Fictie subtotaal Non-fictie volwassenen Non-fictie jeugd Non-fictie subtotaal Muziekpartituren TOTAAL BRAILLE UITLENINGEN DAISY-BOEKEN PER CATEGORIE ZONDER INSTELLINGEN

Met Zonder verlengingen verlengingen 85467 215645 4985 18175 90452 233820 13256 38765 146 421 13402 39186 103854 273006

Fictie volwassenen Fictie jeugd Fictie subtotaal Non-fictie volwassenen Non-fictie jeugd Non-fictie subtotaal TOTAAL DAISY TOTAAL UITLENINGEN DAISY- en BRAILLEBOEKEN PER CATEGORIE

Met Zonder verlengingen verlengingen 90452 233820 13402 39186 103854 273006 1566 8375 180 1552 118 590 1864 10517 105718 283523

Fictie Daisy Non-fictie Daisy Daisy subtotaal Fictie braille Non-fictie braille Muziekpartituren Braille subtotaal TOTAAL UITLENINGEN IBL-UITLENINGEN DAISY- en BRAILLEBOEKEN PER CATEGORIE

Zonder Met verlengingen verlengingen 837 2973 208 1386 1045 4359 15 15 7 7 22 22 1067 4381

Fictie Daisy Non-fictie Daisy Daisy subtotaal Fictie braille Non-fictie braille Braille subtotaal TOTAAL UITLENINGEN

Luisterpunt

37

Jaarverslag 2010

UITLENINGEN INSTELLINGEN MET BRUIKLEENCOLLECTIE DAISY-BOEKEN Zonder verlengingen 177 9879 7490 946 428 18920

Andere instellingen Bibliotheken Rusthuizen & dienstencentra Scholen Ziekenhuizen TOTAAL

Met verlengingen 2310 93343 54484 1660 2188 153985

TOTAAL UITLENINGEN (Inclusief verlengingen) DaisyBrailleboeken boeken 18596 2334 254410 7593 153985 426991 9927

Jeugd Volwassenen Instellingen met collectie TOTAAL

Totaal 20930 262003 153985 436918

Aan particuliere lezers werden er ongeveer 1.900 brailleboeken uitgeleend (of 10.500 met verlengingen). Van de Daisy-boeken gingen er bijna 104.000 boeken de deur uit (of 273.000 met verlengingen). Daarnaast werden er ook bijna 154.000 Daisy-boeken uitgeleend aan instellingen met een bruikleencollectie. In totaal bedraagt het aantal uitleningen van braille- en Daisy-boeken bijna 106.000 titels. Ongeveer 87 % bedraagt uitleningen betreft fictie. Uitleningen via Interbibliothecair leenverkeer (IBL) met Nederland zitten vervat in de uitleencijfers van Luisterpunt en staan ook nog eens apart vermeld in de tabellen. In deze cijfergegevens wordt een onderscheid gemaakt tussen titels die uitgeleend zijn zonder verlengingen en met verlengingen. Een verlenging voor de particuliere lezers gebeurt automatisch na 28 dagen. Voor een instelling met een bruikleencollectie gebeurt de verlenging automatisch na 365 dagen.

Uitleningen particuliere lezers 2009-2010 120000 100000

103854 95589

80000 Daisy

60000

Braille

40000 20000

2021

1864

0 2009

2010

Uitleningen brailletitels particuliere lezers per maand 2009-2010 400 350 300 250 200 150 100 50 0

2009 2010

n. ja

b. fe

m

rt

r. ap

m

ei

ni ju

li ju

. g. pt au se

t. ok

v. c. no de

Uitleningen Daisy-titels particuliere lezers per maand 2009-2010 14000 12000 10000 8000

2009

6000

2010

4000 2000 0

n. ja

Luisterpunt

b. fe

m

rt

r. ap

m

ei

ni ju

li ju

g. pt. au se

t. ok

39

v. c. no de

Jaarverslag 2010

1. VERGELIJKING 2007-2010 NULMETING LEZERS ACTIEVE LEZERS PER LEEFTIJD VAN DAISYBOEKEN JEUGD Kleuters (0-5 jaar) Kinderen (6-11jaar) Jongeren (12-14 jaar) SUBTOTAAL VOLWASSENEN Adolescenten (15-17 jaar) Volwassenen (18-50 jaar) Medioren (51-60 jaar) Jongsenioren (61-70 jaar) Senioren (71-80 jaar) Hoogbejaarden (81-120 j.) SUBTOTAAL TOTAAL ACTIEVE LEZERS PER LEEFTIJD VAN BRAILLEBOEKEN JEUGD Kleuters (0-5 jaar) Kinderen (6-11jaar) Jongeren (12-14 jaar) SUBTOTAAL VOLWASSENEN Adolescenten (15-17 jaar) Volwassenen (18-50 jaar) Medioren (51-60 jaar) Jongsenioren (61-70 jaar) Senioren (71-80 jaar) Hoogbejaarden (81-120 j.) SUBTOTAAL TOTAAL NULMETING LEZERS ACTIEVE LEZERS PER LEEFTIJD VAN ZOWEL DAISY- EN BRAILLEBOEKEN JEUGD Kleuters (0-5 jaar) Kinderen (6-11jaar) Jongeren (12-14 jaar) SUBTOTAAL VOLWASSENEN Adolescenten (15-17 jaar) Volwassenen (18-50 jaar) Medioren (51-60 jaar) Jongsenioren (61-70 jaar) Senioren (71-80 jaar) Hoogbejaarden (81-120 jaar) SUBTOTAAL TOTAAL Luisterpunt

totaal 2007

jun/08

totaal 2008

totaal 2009

totaal 2010

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

4 39 78 121

3 19 67 89

3 36 97 136

5 68 137 210

4 106 197 307

75 567 305 297 353 508 2105 2226

62 516 298 318 337 586 2117 2206

79 633 339 357 379 607 2394 2530

110 717 399 383 413 787 2809 3019

139 761 439 401 422 744 2906 3213

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

23 7 30

12 11 23

17 9 26

19 16 35

11 18 29

19 156 54 45 22 9 305 335

15 116 42 47 22 8 250 273

17 154 44 54 22 13 304 330

10 135 51 45 24 10 275 310

7 133 51 42 29 9 271 300

totaal 2007

jun/08

totaal 2008

totaal 2009

totaal 2010

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

Alle actieve lezers

8 6 14

2 7 9

6 9 15

11 10 21

7 15 22

9 92 24 21 7

8 46 17 19 4

12 84 26 28 6

7 67 28 23 5

7 72 33 24 7

4 157 171

3 97 106

8 164 179

4 134 155

3 146 168

40

Jaarverslag 2010

INSTELLINGEN MET BRUIKLEEN- COLLECTIE DAISY-BOEKEN Andere instellingen Bibliotheken Rusthuizen & dienstencentra Scholen Ziekenhuizen TOTAAL TOTAAL ACTIEVE LEZERS JEUGD VOLWASSENEN Instellingen met bruikleencollectie TOTAAL


Alle actieve instellingen

Alle actieve instellingen

1 100

1 145

Alle actieve instellingen 14 239

5 2 1 109

6 2 1 155

237 4 7 501


Alle actieve Alle actieve Alle actieve Alle actieve Alle actieve lezers lezers lezers lezers lezers 146 106 158 230 327 2374 2316 2762 3064 3388 102 2622

109 2531

155 3075

501 3795

604 4319

Hierboven staat de vergelijkende tabel van de bibliotheekstatistieken over de periode 2007 tot en met 2010. In 2007 werden een aantal nulmetingen gedaan, zodat er nu vergelijkingsmateriaal is om de groei van Luisterpunt in te schatten. Inzake de lezers: Het aantal actieve Daisy-lezers steeg bij de jeugd van 89 naar 307 personen, bij de volwassenen van 2.206 naar 3.213 personen. De groep 80-plussers is aanzienlijk en meer dan de helft van de lezers zijn 60-plussers. Het aantal braille-lezers is lichtjes gestegen van 273 bij de nulmeting naar 300 personen eind 2010. Het aantal actieve instellingen (vooral bibliotheken en rust-en verzorgingstehuizen) maakte een flinke sprong voorwaarts van 109 naar 604. Hieruit blijkt het succes van onze campagnes naar intermediaire organisaties. Het totaal aantal actieve lezers, inclusief instellingen, is gestegen van 2.531 naar 4.319. Het aantal lezers dat daarnaast via de openbare bibliotheken de weg naar Daisy vindt bedraagt volgens allerlei inschattingen (en beredeneerde extrapolaties) meer dan 1.000 personen. Hierdoor komt het totaal aantal lezers op meer dan 5.000. De beoogde verdubbeling van het ledenaantal, zoals vermeld in het eerste actieplan 2009-2010, wordt hiermee bereikt.

Luisterpunt

41

Jaarverslag 2010

totaal 2007 totaal 2008 totaal 2009 totaal 2010 Nieuw Nieuw Nieuw Nieuw totaal totaal totaal totaal 5544 5460 5677 4349 1335 1398 1427 988 6879 6858 7104 5337 2717 2622 2659 2045 96 96 96 64 2813 2718 2755 2109 2566 3412 3456 3134 12258 12988 13315 10580

NULMETING COLLECTIE BRAILLEBOEKEN PER CATEGORIE Fictie volwassenen Fictie jeugd Fictie subtotaal Non-fictie volwassenen Non-fictie jeugd Non-fictie subtotaal Muziekpartituren TOTAAL BRAILLE DAISY-BOEKEN PER CATEGORIE Fictie volwassenen Fictie jeugd Fictie subtotaal Non-fictie volwassenen Non-fictie jeugd Non-fictie subtotaal TOTAAL DAISY

8367 1297 9664 3018 92 3110 12774

9113 1314 10427 3360 85 3445 13872

10139 1471 11610 3741 91 3832 15442

10643 1900 12543 3946 119 4065 16608

TOTALE COLLECTIE DAISY- en BRAILLEBOEKEN per CATEGORIE Fictie Daisy Non-fictie Daisy Daisy subtotaal Fictie braille Non-fictie braille Muziekpartituren Braille subtotaal TOTALE COLLECTIE

9664 3110 12774 6879 2813 2566 12258 25032

10427 3445 13872 6858 2718 3412 12988 26860

11610 3832 15442 7104 2755 3456 13315 28757

12543 4065 16608 5337 2109 3134 10580 27188

Inzake de collectie: Luisterpunt startte met 12.258 brailletitels. Er is een gemiddelde groei van ongeveer 250 titels per jaar, maar door de afvoer naar aanleiding van de interne verhuis van het braillemagazijn in Varsenare in mei 2010, slonk de collectie tot 10.580 titels eind 2010. De Daisy-collectie groeide flink verder van 12.774 naar 16.608 titels. De totale collectie van Daisy- en brailleboeken klom op van 25.032 begin 2008 tot 27.188 eind 2010.

Luisterpunt

42

Jaarverslag 2010

NULMETING UITLENING UITLENINGEN BRAILLEBOEKEN PER CATEGORIE Fictie volwassenen Fictie jeugd Fictie subtotaal Non-fictie volwassenen Non-fictie jeugd Non-fictie subtotaal Muziekpartituren TOTAAL BRAILLE UITLENINGEN DAISYBOEKEN PER CATEGORIE ZONDER INSTELLINGEN Fictie volwassenen Fictie jeugd Fictie subtotaal Non-fictie volwassenen Non-fictie jeugd Non-fictie subtotaal TOTAAL DAISY TOTAAL UITLENINGEN DAISY- en BRAILLEBOEKEN PER CATEG. Fictie Daisy Non-fictie Daisy Daisy subtotaal Fictie braille Non-fictie braille Muziekpartituren Braille subtotaal TOTAAL UITLENINGEN Luisterpunt

totaal 2007

totaal 2007

Met Zonder verlengverlengingen ingen 1510 5511 328 1458 1838 6969 254 1348 6 27 260 1375 2098

8344

totaal 2007

totaal 2008

totaal 2008


8920

totaal 2008

totaal 2009

totaal 2009


totaal 2009

totaal 2010

totaal 2010

9406

Met Zonder verlengverlengingen ingen 1283 6088 283 2287 1566 8375 177 1505 3 47 180 1552 118 590 1864 10517

Met Zonder verlengverlengingen ingen 65432 121122 2103 7522 67535 128644 8918 19494 74 216 8992 19710 76527 148354




Met Zonder verlengverlengingen ingen 67535 128644 8992 19710 76527 148354 1838 6969 260 1375



Met Zonder verlengverlengingen ingen 90452 233820 13402 39186 103854 273006 1566 8375 180 1552 118 590 1864 10517 105718 283523

2098 78625

8344 156698

1862 87070

8920 190978

2021 97908

9406 220128

43 Jaarverslag 2010

totaal 2010

IBL-UITLENINGEN DAISY- en BRAILLEBOEKEN PER CATEGORIE Fictie Daisy Non-fictie Daisy Daisy subtotaal Fictie braille Non-fictie braille Braille subtotaal TOTAAL UITLENINGEN

Met Zonder verlengverlengingen ingen

UITLENINGEN Met INSTELLINGEN MET Zonder verlengBRUIKLEENCOLLECTIE verlengingen DAISY-BOEKEN ingen Andere instellingen 100 100 Bibliotheken 9030 9700 Rusthuizen & dienstencentra 201 201 Scholen 62 Ziekenhuizen 100 100 TOTAAL 9431 10163 NULMETING UITLENING TOTAAL UITLENINGEN (Inclusief verlengingen) Jeugd Volwassenen Instellingen met collectie TOTAAL

Luisterpunt




Met Zonder verlengverlengingen ingen 11 11 6858 24418



129 100 7098

241 178 200 25048

23567 123 684 42689

26095 425 981 84330

7490 946 428 18920

54484 1660 2188 153985

totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal 2007 2007 2007 2008 2008 2008 2009 2009 2009 2010 2010 Daisy- BrailleDaisy- BrailleDaisy- BrailleDaisy- BrailleTotaal Totaal Totaal boeken boeken boeken boeken boeken boeken boeken boeken 7738 1485 9223 9682 1729 11411 10446 1616 12062 18596 2334 140616 6859 147475 172376 7191 179567 200276 7790 208066 254410 7593 10163 158517

10163 8344 166861

25048 207106

25048 8920 216026

84330 295052

84330 9406 304458

44 Jaarverslag 2010

153985 426991

9927

totaal 2010 Totaal 20930 262003 153985 436918

Inzake de uitleningen: Er is een wezenlijk verschil tussen de uitleenstatistieken met en zonder automatische verlengingen na een periode van 4 weken uitleentermijn. De uitleen van brailleboeken blijft rond de 2.000 titels per jaar schommelen. De uitleen van Daisy-boeken aan particulieren is opgelopen van 76.527 titels naar 103.854 titels per jaar, wat ongeveer een stijging van 35% is. Bovendien circuleren er ongeveer 80.000 Daisy-titels in allerlei instellingen. Het totaal aantal uitleningen is daardoor inclusief verlengingen opgelopen tot 436.918 op jaarbasis.

Luisterpunt

45

Jaarverslag 2010

Luisterpunt

46

Jaarverslag 2010

Colofon Luisterpuntbibliotheek, maart 2011 Werklocatie Laken, G. Schildknechtstraat 28, 1020 Brussel (Laken) Werklocatie Varsenare, Oudenburgweg 40, 8490 Jabbeke (Varsenare) [t] 070 246 070 [e] [email protected] [w] www.luisterpuntbibliotheek.be Samenstelling en redactie: - directie en alle medewerkers van Luisterpunt - eindredactie: Geert Ruebens en Saskia Boets Fotoverantwoording: Alle foto’s tenzij anders vermeld: Luisterpuntbibliotheek

Luisterpunt

47

Jaarverslag 2010

Een Daisy-boek, dat spreekt voor zich! Want Daisy brengt spanning en ontspanning in je leven

Voor 2 % van de bevolking is lezen niet zo vanzelfsprekend. In rusthuizen, verzorgingsinstellingen of gewoon thuis zijn ouderen vaak genoodzaakt het lezen op te geven. Omdat hun ogen niet meer mee willen of omdat ze nog moeilijk een boek kunnen vasthouden. Met z'n allen worden we alsmaar ouder waardoor deze groep steeds groter wordt. Maar ook voor ouderen met een leesbeperking is cultuurparticipatie een recht. En hun tijdsbesteding of leesplezier zelfs nog meer van belang dan voor anderen. De Vlaamse overheid investeerde in 2009 in hulpmiddelen en een campagne om lezen voor ouderen mogelijk te maken. Want iederéén kan lezen! Ouderencampagne Op 26 januari 2009 lanceerden de Vlaamse overheid (Agentschap Sociaal-cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen) en Luisterpuntbibliotheek samen een ouderencampagne voor luisterlezen. In de praktijk werd de Vlaamse Ouderenraad er van het eerste uur bij betrokken. Deze ouderenraad gaf meteen goede tips en advies, en bracht Luisterpunt en de Vlaamse overheid samen met de koepelorganisaties van rusthuizen en dienstencentra. Het begin van een mooi verhaal … Daisy-spelers Álle rusthuizen, dienstencentra, rust- en verzorgingstehuizen, kortverblijfcentra en dagverzorgingscentra kregen van de Vlaamse overheid een Daisy-speler.

In totaal werden een duizendtal Daisy-spelers verdeeld. Met zo’n speler kan je de 16.000 luisterboeken die Luisterpunt in Daisy-formaat gratis uitleent, beluisteren. Dit zijn boeken die in een studio werden voorgelezen en op cd-rom werden gezet, speciaal voor personen met een leesbeperking. Bijvoorbeeld als je ogen niet goed meer meewillen, of als een boek vasthouden moeilijk of onmogelijk voor je is. Zorgvoorzieningen die graag een tweede toestel wilden omdat ze veel geïnteresseerde lezers huisvesten, omdat ze op verschillende locaties werken of met verschillende afdelingen, kregen gratis een tweede toestel toegestuurd. Ook diensten Geriatrie en Palliatieve Zorgen van ziekenhuizen die via de media of mond-aan-mond-reclame met deze ouderencampagne kennismaakten en ook graag een Daisy-speler verkregen, kregen er eentje op eenvoudig verzoek.

Luisterpunt

48

Jaarverslag 2010

Affiches, folders en handleidingen Speciaal voor deze ouderencampagne werden vier mooie foto’s gemaakt van mensen die trachten te verbeelden wat boeken kunnen teweegbrengen: je doen lachen, je ontroeren, je verbazen en je rillingen bezorgen. De foto’s komen terug in vier affiches, een folder die meer informatie geeft over Daisy-boeken en Luisterpunt (de Vlaamse openbare bibliotheek voor personen met een leesbeperking, waar je gratis Daisyboeken kan lenen), en een brochure voor ergotherapeuten, medewerkers van animatiediensten en vrijwilligers die in zorgvoorzieningen aan de slag gaan met boeken en Daisy-boeken. Daarnaast werd ook een Daisy-bijsluiter, een snel-met-de-Daisy-speler-aan-de-slag-gids gedrukt. Deze materialen werden bezorgd aan alle adressen die een Daisy-speler hadden ontvangen, aan alle bibliotheken, aan Zorgbib, OKRA, S-Plus, mutualiteiten, opticiens, …

Mediacampagne Verspreid over Vlaanderen verschenen in tientallen tijdschriften, ledenbladen, dagbladen en gemeentelijke infobladen artikels over deze ouderencampagne. Speciaal voor radio 2 werd een radiospot gemaakt die in de loop van februari 2009 werd uitgezonden (http://www.luisterpuntbibliotheek.be/nl/actueel/nieuws/eenluisterboek-dat-spreekt-voort-zich-ook-op-radio-2). Vijf luisterzuilen stonden (en staan) ter beschikking van rusthuizen, dienstencentra en bibliotheken om de campagne en het luisterlezen in de kijker te zetten. Als herinnering en om de aandacht nog eens op Daisy te focussen, ontvingen alle zorgvoorzieningen en alle bibliotheken begin 2010 een nieuwjaarkaart met de look & feel van de campagne.

Workshops Luisterpunt heeft het afgelopen jaar workshops georganiseerd voor deze ergotherapeuten, medewerkers van animatiediensten en vrijwilligers die in zorgvoorzieningen aan de slag gaan met boeken en Daisyboeken. In de workshops schonk Luisterpunt aandacht aan de werking van de bib, de dienstverlening, de collectie, Daisy en Daisy-boeken en -tijdschriften, het opzet van de campagne, uitleg over de Daisy-speler, de website en de online catalogus van Luisterpunt.

Luisterpunt

49

Jaarverslag 2010

Boeken Alle zorgvoorzieningen kunnen bij Luisterpunt een bruikleencollectie Daisy-boeken aanvragen, dit is een voorraad van bijvoorbeeld 50 of 100 titels (zoveel als gewenst) die zolang in het rusthuis mogen blijven als nodig. Het rusthuis mag zelf kiezen welke boeken, of ze kan Luisterpunt de boeken laten kiezen. Luisterpunt houdt hierbij rekening met de wensen van de bewoners. En er is echt voor elk wat wils: lange en korte verhalen, van Konsalik tot Aspe, humor, historische romans, informatieve boeken, … Natuurlijk kunnen boeken worden gewisseld, of kunnen alle boeken van de favoriete auteurs worden aangevraagd. Rusthuizen kunnen ook samenwerken met Zorgbib-Rode Kruis of met de plaatselijke bibliotheek. Zorgbib heeft ook een grote bruikleencollectie Daisy-boeken, en ongeveer 80% van de plaatselijke bibliotheken bouwt een Daisy-werking uit. Cijfers Bij de eerste verzending werden (afgerond) 1.200 Daisy-spelers verspreid voor deze campagne. Tot eind 2010 werden ongeveer 200 extra spelers aangevraagd en opgestuurd. Aanvragen komen nog steeds met mondjesmaat binnen. In de loop van mei ontvingen alle zorgvoorzieningen het aanbod om nog een extra –gratis- Daisy-speler bij te vragen. Dit initiatief ging uit van de Vlaamse overheid (die de spelers heeft betaald) en Luisterpunt (die zorgt voor de administratieve verwerking en de verzending). Hierop reageerden tot september 82 zorgvoorzieningen voor 121 spelers. In totaal werden, verspreid over de verschillende zorgregio’s, 33 workshops georganiseerd. Deze vonden plaats in rusthuizen en dienstencentra, met uitzondering van 5 workshops die we in bibliotheken hebben georganiseerd. Met deze workshops bereikte Luisterpunt 500 ergotherapeuten, medewerkers van animatiediensten en vrijwilligers van Zorgbib-Rode Kruis en van enkele ouderenverenigingen. Dit is gelijk aan een gemiddelde van 15 deelnemers per workshop. In het najaar van 2010 organiseerde Kamelego in samenwerking met Luisterpunt (en met een personeelslid van Luisterpunt) Daisy-workshops in verschillende bibliotheken. Vooral het gebruik van de Audiokrant stond centraal. Deze workshops werden eveneens bekendgemaakt bij zorgvoorzieningen, en een aantal participeerden ook. Eind 2010 heeft Luisterpunt 317 bruikleencollecties verspreid in rusthuizen en dienstencentra. Meestal telt een bruikleencollectie 100 boeken, maar het kunnen er ook 20 of 50 zijn. Omgerekend heeft Luisterpunt 29.669 Daisy-boeken verzonden naar rusthuizen en dienstencentra. Luisterpunt heeft 5 luisterzuilen laten maken. Deze worden meestal voor een maand uitgeleend. 44 bibliotheken en 9 rusthuizen en dienstencentra leenden een luisterzuil. De zuil pronkte daarnaast op 6 activiteiten van Luisterpunt zelf.

Luisterpunt

50

Jaarverslag 2010

En nu Het verhaal is zeker niet af. We willen de campagne verder evalueren, bekijken wat we nog meer kunnen doen, en hoe we de zorgvoorzieningen nog meer en nog beter kunnen helpen! Een medewerker van Luisterpunt voert momenteel telefonisch kwalitatieve gesprekken om het gebruik of het niet-gebruik van de Daisy-speler en de Daisy-boeken te toetsen. Hierbij wordt motiverend gewerkt, waarbij de mogelijkheden omstandig worden uitgelegd. Vele zorgvoorzieningen werken samen met de openbare bibliotheken, en ook thuiswonende ouderen verkiezen vaak om bij hun vertrouwde bib te blijven en hier Daisy-speler en –boeken uit te lenen. Daarom werd eind mei ook aan alle bibliotheken het aanbod gedaan om een bijna-gratis Daisy-speler aan te vragen (voor 50 euro als tussenkomst voor de administratieve kost). Ook dit initiatief ging uit van de Vlaamse overheid (die de spelers heeft betaald) en Luisterpunt (die zorgt voor de administratieve verwerking en de verzending). Hierop reageerden tot december 2010 53 bibliotheken (voor 89 spelers).

Daarnaast stelt Luisterpunt op dit ogenblik een welkomstinformatiepakket samen voor nieuwe lezers, met informatie over Daisy, de boekencollectie en de dienstverlening van de bib. Ouderen zullen de mogelijkheid krijgen om bij dit pakket gedurende enkele maanden een Daisy-speler te lenen, zodat ze er niet onmiddellijk eentje moeten kopen maar eerst kunnen uitproberen. Daarnaast tasten we momenteel verder af of en hoe we kunnen samenwerken met thuiszorgdiensten. Saskia Boets coördinator communicatie en promotie Luisterpuntbibliotheek

Luisterpunt

51

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010: inleiding

Recommend Documents