JAARSTUKKEN Gemeente Oost Gelre

JAARSTUKKEN 2013 Gemeente Oost Gelre

Inhoud 1

Voorwoord

4

Jaarverslag

6

Inleiding

6

Financieel resultaat 2013

6

Resultaatbepaling

6

Bestemming resultaat

7

Analyse van het rekeningresultaat

7

Programma Programma 1 Wonen en Leven

9

Programma 2 Mens en samenleving

13

Programma 3 Werk en recreatie

17

Programma 4 Bestuur en dienstverlening

20

Programma 5 Bedrijfsvoering en financiën

22

Onvoorzien / incidentele lasten en baten

24

Paragrafen

26

Paragraaf 1 Weerstandsvermogen en risicobeheersing

26

Paragraaf 2 Verbonden partijen

33

Paragraaf 3 Bedrijfsvoering

37

Paragraaf 4 Financiering

44

Paragraaf 5 Onderhoud kapitaalgoederen

47

Paragraaf 6 Grondbeleid

51

Paragraaf 7 Lokale heffingen

54

2

Kerngegevens

57

3

Jaarrekening

59

Overzicht van baten en lasten over het jaar 2013

60

Balans per 31 december 2013

61

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

63

Toelichting per programma Programma 1 Wonen en leven

66

Programma 2 Mens en samenleving

68

Programma 3 Werk en recreatie

71

Programma 4 Bestuur en dienstverlening

73

Programma 5 Bedrijfsvoering en financiën

75

Begrotingsrechtmatigheid

79

Toelichting op de balans per 31 december

80

Vaste activa

80

Vlottende activa

84

Eigen vermogen

88

Voorzieningen

89

Vaste schulden met een looptijd langer dan 1 jaar

90

Jaarstukken 2013

Pagina 2 van 99

Vlottende passiva

90

Kortlopende schulden

90

Waarborgen en garanties

92

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

93

4

Controleverklaring

95

5

Bijlagen

96

Staat van reserves en voorzieningen

96

Toelichting reserves

97

SISA

98

Programma Stad Groenlo

99

Jaarstukken 2013

Pagina 3 van 99

Voorwoord In 2013 ging het doorvoeren van de voorgenomen bezuinigingen hand in hand met de verdergaande slag van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie. De voorbeelden daarvan zijn bekend. Het was niet alleen maar bezuinigen. Er was ook ruimte voor investeringen, zoals het Programma stad Groenlo, de herinrichting van het dorpscentrum in Zieuwent, de reconstructie van de wijk Papendijk en de fietsbrug N18. In 2013 hebben wij samen met inwoners en instanties de strategienota ‘Samen aan de slag in andere tijden’ opgesteld. Deze notitie geeft ons richting hoe wij belangrijke onderwerpen als onderwijs, zorg en wonen in relatie tot de krimp de komende jaren gaan invullen. We sluiten 2013 af met een positief rekeningresultaat van ruim € 1,8 miljoen. Dit resultaat willen we de komende jaren grotendeels inzetten voor de decentrale transities als Jeugdzorg en Awbz. We moeten eerst investeren voordat we het met de voorgenomen taakstelling van het Rijk kunnen doen. Dit resultaat geeft ons de ruimte om dit zonder vergaande bezuinigingen op te kunnen vangen. In het Jaarverslag leggen we uit wat we hebben gerealiseerd en welke onderdelen in het rekeningjaar van belang zijn geweest. De rapportage gaat in op de beleidsmatige keuzes en de mate waarin we die in 2013 hebben uitgevoerd. Met de Jaarrekening kunt u zich een oordeel vormen over de financiële positie per 31 december 2013 en over de baten en lasten over 2013. Het is, vergeleken met het jaarverslag, een meer cijfermatige rapportage met toelichting. Maar ook een analyse van de afwijkingen van de jaarcijfers ten opzichte van de begroting en de rekeningcijfers van 2013. We hebben een overzicht opgenomen van de voornaamste afwijkingen ten opzichte van de begroting op programmaniveau. In de bijlagen staat de controleverklaring. Het verslag van onderzoek, vergezeld van het verslag van bevindingen, krijgt u afzonderlijk aangereikt. De jaarrekening is onderwerp van de accountantscontrole. Het jaarverslag wordt wel betrokken in de oordeelsvorming, maar is geen onderwerp van de accountantscontrole. Met plezier bieden wij u de verslaglegging 2013 aan, als verantwoording over het gevoerde beleid.

Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Oost Gelre,

Jan Dijkman Secretaris

A. Bronsvoort Burgemeester

Jaarstukken 2013

Pagina 4 van 99

Burgemeester Annette Bronsvoort

“Jaarrekening 2013 voor mij een belangrijk instapmoment” Annette Bronsvoort is onlangs een hele nieuwe uitdaging aangegaan als burgemeester van Oost Gelre. Hoewel ze in korte tijd al veel heeft gehoord en gelezen over onze gemeente, begrijpt ze als geen ander dat ze nog een stevige inhaalslag moet maken. “Ik moet zorgen dat ik zo snel mogelijk op vlieghoogte kom over wat er speelt in Oost Gelre. De Jaarrekening 2013 geeft een mooi beeld van wat er gebeurd is, maar biedt ook al een doorkijkje naar de toekomst.” ‘Tijdens haar installatie als burgemeester merkte ze op dat Oost Gelre zich uitstekend weet te presenteren. “Het is een hele mooie gemeente. Oost Gelre is ambitieus. Het is een gemeente met een grote organisatiekracht, saamhorigheid en onderlinge betrokkenheid. Hier worden de handen uit de mouwen gestoken.” In de Achterhoek noemen ze dat volgens haar niet zo snel ambitie, maar meer iets van ‘dat doen we gewoon. “Die bescheidenheid siert de inwoners, maar het is niet vanzelfsprekend. Het onderscheidt Oost Gelre. Ik voel me uitgedaagd om mijn bijdrage te leveren om die kwaliteiten te versterken en te verbinden met de uitdagingen waar Oost Gelre voor staat.” Oplossingen vanuit kwaliteiten Annette Bronsvoort is niet alleen blij met de prestaties in de Jaarrekening 2013, maar ook met het positief rekeningresultaat van ruim € 1,8 miljoen. “Ik zie het als een compliment voor het gevoerde beleid. Maar ook als een duidelijk signaal dat we in staat zijn in te spelen op actuele ontwikkelingen. Iedereen is denk ik doordrongen van wat er de komende jaren op onze agenda staat.” Ze doelt daarmee op het overhevelen van taken van het rijk naar de gemeente en de decentralisaties. Maar ook de gevolgen van een afnemend inwoneraantal, voorzieningen die onder druk staan en de vergrijzing. “Juist in dat proces moeten we ons bewust zijn van onze kwaliteiten, van de kwaliteiten van de inwoners. Uit die kwaliteiten ontstaan ook de oplossingen om Oost Gelre vitaal en aantrekkelijk te houden.” Nieuwe rolverdeling borgen Ze hoopt dat de in 2013 vastgestelde Strategienota ‘Samen aan de slag in andere tijden’ hierin een belangrijke rol gaat spelen. “Het schetst de ontwikkelingen die op Oost Gelre afkomen. Het biedt ook oplossingen en een moderne manier om in samenwerking die oplossingen te realiseren. Dat gaan we als overheid doen vanuit een andere rol dan we gewend waren. De overheid vooral in een faciliterende rol. Een overheid die initiatieven vanuit de samenleving aanmoedigt en ondersteunt. Dat vraagt veel van ons als bestuur, maar ook veel van de inwoners. Gelukkig zijn er voldoende voorbeelden die bewijzen dat we vanuit die nieuwe rol kunnen werken en succesvol kunnen zijn. Een mooie uitdaging om het in 2014 verder te borgen en tot gemeengoed te maken.”

Jaarstukken 2013

Pagina 5 van 99

1. Jaarverslag Inleiding Naast het financieel resultaat en een overzicht van de financiële afwijkingen op hoofdlijnen hebben wij in het jaarverslag een programmaverantwoording opgenomen. Die komt qua systematiek overeen met de programmabegroting. Tenslotte hebben wij de verplichte paragrafen opgenomen, waarbij we inzicht geven in de realisatiecijfers van de betreffende onderdelen. Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) De jaarstukken van provincies en gemeenten moeten wij conform het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) opmaken. De inrichting van de begroting en daarmee ook van de jaarstukken wordt beïnvloed door wat er in de gemeentelijke verordeningen is vastgelegd. Zo zijn regels voor waardering en afschrijving van activa en de nota reserves en voorzieningen vastgesteld. Rechtmatigheid baten, lasten en balansmutaties De accountant spreekt een expliciet oordeel uit over de rechtmatige totstandkoming van de in de jaarrekening opgenomen baten, lasten en balansmutaties (Onderdeel 4: Controleverklaring op pagina 95). Financieel resultaat 2013 2013 heeft geleid tot een voordelig jaarrekeningresultaat van € 1.855.486. Resultaatbepaling De rekeninguitkomst wordt gesplitst in een totaal saldo van baten en lasten (excl. mutaties reserves) en een gerealiseerd resultaat (incl. mutaties reserves). Gerealiseerde totaal van lasten Gerealiseerde totaal van baten Voordelig saldo van totaal baten en lasten Mutaties in de reserves Gerealiseerde resultaat 2013

€ 58.578.705 € 58.936.840 € 358.135 € 1.497.351 € 1.855.486

Bestemming resultaat onder andere voor kosten decentralisatie jeugdzorg

Jaarstukken 2013

Pagina 6 van 99

Bestemming resultaat Het BBV (Besluit begroting en verantwoording) schrijft voor dat een besluit door de raad moet worden genomen als een onttrekking of een toevoeging aan de reserve plaatsvindt. Besluiten over mutaties die betrekking hebben op het dienstjaar moeten voor 31 december worden genomen. In de praktijk komt het voor dat deze mutaties tot uitdrukking komen na 31 december 2013. Wij stellen voor het positieve rekeningresultaat ad. € 1.855.486 als volgt te bestemmen: € 1.855.486

Rekeningresultaat Onttrekkingen: Impuls sport bewegen in de buurt, buurtsportcoaches Invoeringskosten decentralisatie Jeugdzorg Invoeringskosten Awbz Opleidingen Quickscan wederopbouw Oost Gelre voor monumenten Asbestsanering schoolgebouwen Tijdelijke huisvesting De Ni-je Veste Meubilair gemeentehuis Inzet middelen voor onderkant van het klantenbestand SDOA Dotatie reserve kunst

€ € € € € € € € € €

202.621 55.152 139.912 8.000 12.376 41.155 44.313 13.616 168.000 9.500 € 694.645 € 1.160.841

Toevoegingen Onttrekking uit reserve grondexploitatie Onttrekking uit reserve frictiekosten vanwege heroverwegingen 2011 - 2014

€ 180.197 € 49.419+ € 1.390.457

Het restant van het positieve rekeningresultaat € 1.390.457 stellen wij voor om ten gunste te brengen van de vrij besteedbare reserve.

Analyse van het rekeningresultaat In het onderstaande overzicht hebben wij een vergelijking gemaakt met de programmabegroting 2013 (inclusief nieuw beleid en het dekkingsplan). Door een verbeterd inzicht in de kosten van de diverse producten ontstaan er minder verschillen tussen de producten onderling. In het onderstaande overzicht worden de resultaten per programma weergegeven: Programma Wonen en leven Mens en samenleving Werk en recreatie Bestuur en dienstverlening Bedrijfsvoering en financiën Resultaat

Begroting saldo in € 8.290.6278.877.8895.613.6066.747.64129.529.763 0

Jaarstukken 2013

Rekeningsaldo in € 8.364.8359.241.0075.234.6756.910.38831.606.391 1.855.486

Afwijking Voordeel / nadeel N 74.208 N 363.118 V 378.931 N 162.747 V 2.076.628 V 1.855.486

Pagina 7 van 99

De belangrijkste afwijkingen die hebben geleid tot het positieve rekeningresultaat betreffen: Omschrijving Afboeking complex De Woerd Boekverlies Lievelderstraat/Lichtenvoordseweg Resultaat complex De Kunne Resultaat complex Nieuwmarkt Resultaat complex Borculoseweg Minder werkzaamheden uitbesteed voor structuur- en bestemmingsplannen en meer legesopbrengsten. Verkoop van snippergroen en bijdrage kosten van derden t.b.v. infrastructuur Vanaf 1 januari 2013 betalen nutsbedrijven leges en meer opbrengsten straatwerkvergoedingen Minder onderhoud aan bermen en zandwegen door gunstige weersomstandigheden Vervanging van bruggen uitgesteld vanwege aansluiting programma stad Groenlo en nieuw beheerplan in 2014 Minder schades en calamiteiten aan duikers en voordeel door eerdere renovatiewerkzaamheden Door de jaarlijkse risicoscan van bomen heeft er een inhaalslag van onderhoud van bomen in het buitengebied plaatsgevonden en zijn renovatiewerkzaamheden op openbaar groen in Lievelde uitgevoerd Opbrengst verhuur voormalig postkantoor aan BWAO Onderuitputting kapitaallasten Financieringsresultaat Hogere dividendopbrengsten dan voorzien Teruggave basispremie WAO-WIA 2013 Besparing reproductiekosten door digitalisering en vervanging van apparatuur met economischere versies. Lagere kosten van bedrijfsvoering en gebruik maken van doorschuifregeling btw compensatiefonds SDOA De verwachting was dat de voorgenomen bezuiniging op het leerlingenvervoer niet gerealiseerd zou worden, doordat een herberekening heeft plaatsgevonden is wel een voordeel ontstaan Bijdrage tekort Hameland Terugbetaling participatiebudget 2010 Terugbetaling BBZ 2013 In 2013 is voor € 72.000 aan vorderingen oninbaar gesteld. Door een strak invorderingsbeleid betalen burgers sneller en worden minder aanmaningen en dwangbevelen verstuurd De opbrengsten van onroerend zaakbelasting gebruikers blijven achter door leegstand en minder opbrengsten van onroerend zaakbelasting eigenaren Algemene uitkering, o.a. door voorgaande dienstjaren Wmo, besparing door kanteling en verschuiving naar pgb De horeca toezichthouder is later aangesteld dan was voorzien Slotuitkering Regio Achterhoek en Centrum voor automatisering Afrekening GGD 2012 Btw teruggave GGD 2010 t/m 2012 Vrijval voorziening WIN Niet bestede budgetten (zie voorstel rekeningresultaat) Subtotaal Verschil Totaal

Jaarstukken 2013

Bedrag -/-€ -/-€ € € € €

700.000 300.000 228.087 14.001 577.715 104.470

€ €

73.832 68.062

€

50.315

€

32.545

€

10.110

-/-€

82.639

€ € € € € €

40.000 334.960 188.554 49.707 34.488 75.014

€

177.631

€

77.918

-/-€ -/-€ -/-€ -/-€

521.437 44.519 110.350 78.873

-/-€

68.149

€ € € € € € € € € -/-€ €

445.182 379.575 31.000 76.496 13.304 27.062 66.524 694.645 1.965.230 109.744 1.855.486

Pagina 8 van 99

Programma’s Programma 1: Wonen en leven Wij zijn een leefbare en veilige gemeente waar de inwoners actief meedoen en zelf verantwoordelijkheid dragen voor hun leefomgeving. In de wijken, buurten en kerkdorpen en in de culturele sector zetten wij in op vernieuwing. Ons kwalitatieve woonbeleid is voortgezet. We staan voor diversiteit in woningaanbod en sociale woningbouw.

Financieel overzicht

Begroting na wijziging Rekening Overschrijding Programma 1

Baten € 8.245.376 € 10.148.320 € 1.902.944

Lasten € 16.536.003 € 18.513.155 € 1.977.152-/-

Saldo € 8.290.627 € 8.364.835 € 74.208-/-

Scholieren actief tijdens de Boomplantdag 2013

Jaarstukken 2013

Pagina 9 van 99

Overzicht beleidsdoelstellingen programma Wonen en leven Wat willen we bereiken Ruimtelijke ordening Vastgesteld plan van aanpak. Start uitvoering in 2013.

Indicator

Resultaat

Plan van aanpak voor revitalisering De Kamp Lichtenvoorde.

Aanbesteding heeft plaatsgevonden. Uitvoering start in eerste kwartaal 2014, realisatie in derde kwartaal van 2014. Structuurvisie en bijbehorend plan MER zijn vastgesteld in de raad van december 2013. Bestemmingsplannen worden vanaf 2014 vastgesteld. Medio 2013 hebben de Achterhoekse gemeenteraden besloten om ‘kernenfoto’s’ te maken van de 21 hoofdkernen in de Achterhoek. Nu komt de aandacht vooral te liggen op de bestaan woningen. Naast het wonen kijken ze naar de thema’s woonomgeving, leefbaarheid, voorzieningen en de zorg. Eind 2014 levert deze aanpak belangrijke bouwstenen op voor de regionale woonagenda, die komend jaar door elke Gelderse regio wordt opgesteld. In de regionale woonagenda wordt de visie op en de aanpak van de kwalitatieve en kwantitatieve woonbehoefte voor de periode 2015-2025 in beeld gebracht. Het eindresultaat, de regionale woonvisie, wordt na afloop van het project door de zeven nieuwe gemeenteraden besproken en begin 2015 vastgesteld. Iedere twee weken worden aangeleverde plannen getoetst door de adviescommissie. Dit is een continu proces.

Door de gemeenteraad vastgesteld bestemmingsplan voor gedeelte Laarberg.

Bestemmingsplan voor een gedeelte van Laarberg.

Uitgevoerde acties en afspraken uit Regionale Woonvisie.

Uitvoering Woonvisie Oost Gelre en Regionale Woonvisie.

Toetsing door Adviescommissie Woningbouw.

Kwaliteit van de plannen.

Start realisatie.

Eschrand in Vragender.

Jaarstukken 2013

Het bouwrijp maken is gestart in februari 2013. De eerste woningen zijn verkocht. De oplevering wordt verwacht in 2016.

Pagina 10 van 99

Wat willen we bereiken

Indicator

Resultaat

Vastgesteld bestemmingsplan De Gracht Groenlo. Start bouw wonen met zorg op deze locatie.

Locatie De Gracht.

Laatste ontwikkelingen, het failliet gaan van CASA CURA, leidt tot het stopzetten van verdere ontwikkeling op deze locatie. In de raad van 25 februari 2014 is besloten op zoek te gaan naar mogelijk nieuwe ontwikkelingen op dit terrein.

Vastgesteld bestemmingsplan buitengebied.

We hebben uitnodigende en flexibele bestemmingsplannen, waardoor goed ingespeeld kan worden op initiatieven vanuit de samenleving.

Benutten subsidieregeling voor landschapsprojecten.

In 2013 is het nieuwe provinciale subsidiestelsel van kracht geworden. Hiermee kunnen verschillende landschapsdoelen in het kader van het Landschapsontwikkelingsplan, gebiedsvisie Besselinkschans, educatie en beleving worden uitgewerkt in concrete projecten. In 2014 worden de projectaanvragen in overleg met gebiedspartners voor subsidie ingediend.

Aantal afgeronde taken vanuit het actieprogramma ‘Naar een duurzame gemeente Oost Gelre’.

Alle activiteiten voor 2013, genoemd in het actieprogramma "Naar een duurzame gemeente Oost Gelre", zijn afgerond.

Faciliteren initiatieven die bijdragen aan de gewenste kwaliteiten.

We hebben uitnodigende en flexibele bestemmingsplannen, waardoor goed ingespeeld kan worden op initiatieven vanuit de samenleving.

Bestemmingsplan Eschrand Vragender.

Het bouwrijp maken is gestart in februari 2013. De eerste woningen zijn verkocht. De oplevering wordt verwacht in 2016.

Buitengebied De agrarische sector faciliteren en toetsen aan versterking van de sociaal economische structuur en de bijdrage aan versterking van ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit. De score hangt af van het aantal ingediende verzoeken. Landschap 5 uitgevoerde projecten.

Duurzaamheid Alle in het actieprogramma voor 2013 aangegeven activiteiten.

Wonen en woonomgeving Behouden en versterken van de kwaliteiten van de bestaande woon- en werkgebieden en het buitengebied. De score hangt af van de kwaliteit van de initiatieven. Vastgesteld bestemmingsplan Eschrand.

Jaarstukken 2013

Pagina 11 van 99

Wat willen we bereiken

Indicator

Opschonen slapende vergunningen.

Resultaat In 2013 is een start gemaakt met het aanschrijven van houders van slapende vergunningen. In 2014 gaan we hier verder mee. Doordat vergunningen in de loop van de tijd "in slaap vallen" is dit een continu proces.

Kleine kernen Structurele bijeenkomsten met Structurele bijeenkomsten door de dorpsbelangenorganisaties portefeuillehouder, - 1 per jaar voor iedere kern contactfunctionaris en de raad. (door portefeuillehouder en contactfunctionaris) - 1 per jaar voor de zes kernen gezamenlijk (door de raad). Inhoudelijk moet er aandacht zijn voor uitvoering van de dorpsplannen (inclusief MFA’s). Groenlo e 1. 1 fase Markt Groenlo Uitvoering aantal projecten in uitgevoerd. kader programma Stad 2. Samenwerkingsovereenkomst Groenlo. De Moriaan. 3. Functionerend MFA Mattelierstraat. 4. Plan voor nieuwe entree bruggen gracht.

Ook in 2013 hebben de gesprekken met de kleine kernen plaats gevonden. De oprichting van een nieuwe MFA in Mariënvelde is in voorbereiding.

De resultaten van programma Stad Groenlo zijn opgenomen als bijlage.

De Markt in Groenlo afgesloten voor auto’s en het middelpunt van sfeer en beleving van de Vestingstad.

Jaarstukken 2013

Pagina 12 van 99

Programma 2: Mens en samenleving Uitgangspunt is dat iedereen, ongeacht leeftijd, geslacht en gezondheidstoestand, mee kan doen in de maatschappij. Financieel overzicht Baten € 18.405.503 € 18.015.630 € 389.873-/-

Begroting na wijziging Rekening Overschrijding Programma 2

Lasten € 27.283.392 € 27.256.637 € 26.755

Saldo € 8.877.889 € 9.241.007 € 363.118-/-

Overzicht beleidsdoelstellingen programma Mens en samenleving Wat willen we bereiken

Indicator

Resultaat

Zorg Klanttevredenheid op peil 2012 houden.

Klanttevredenheid.

In plaats van het gebruikelijke klanttevredenheidsonderzoek is een onderzoek gedaan naar de participatie in Oost Gelre. Daaruit blijkt dat onze gemeente op het gebied van participatie en individueel welzijn op veel aspecten positiever scoort dan het gemiddelde van alle deelnemende gemeenten. De participatiescore is hoger, de individuele welzijnsscore is hoger, de mate van eenzaamheid is lager en een groter aandeel heeft het gevoel mee te tellen in de samenleving.

Aantal gebruikers digitale sociale kaart in 2013 in beeld brengen. Dit is de nulsituatie.

Aantal gebruikers digitale sociale kaart.

In 2013 zijn er 303 unieke bezoekers geweest en 525 zoekopdrachten gedaan.

Aantal bezoekers site www.vrijwilligerswerkoostgelre.nl verhogen met 5% t.o.v. 2012

Uitvoeren van ondersteuning vrijwilligersorganisaties vanuit loket.

Vrijwilligers organisaties hebben ondersteuning ontvangen. Hiervoor is o.a. de vrijwilligerssite ingezet. We kunnen een sterke toename zien van het aantal gebruikers en de vraag van burgers en organisaties.

Aantal geplaatste vacatures verhogen met 5% t.o.v. 2012.

Er zijn 51 nieuwe vacatures geplaatst en 71 vacatures vervuld.

Jaarstukken 2013

Pagina 13 van 99

Wat willen we bereiken

Indicator

Deelname in regionale pilots jeugdzorg.

Resultaat Het is nog niet gelukt om de regionale visie te vertalen naar een lokale visie. Wel is het regionaal Transitiearrangement ook door de gemeenteraad van Oost Gelre vastgesteld. We zijn nog afhankelijk van: * de uitkomsten van de behandeling van de nieuwe Jeugdwet in de Eerste Kamer, waarvan de behandeling is uitgesteld naar februari 2014 (grote onzekerheid is JeugdGGZ) * besluitvorming over de onderdelen waarin de Achterhoekse gemeenten regionaal gaan samenwerken, en waarvan de besluitvorming grote vertraging heeft opgelopen (we verwachten voorjaar 2014 duidelijkheid). De lokale visie moet onderdeel zijn van een lokale nota jeugdbeleid, die de gemeenteraad voor 1 november 2014 moet vaststellen.

Invulling van lokale pilots met lokale partners op onderdeel AWBZ begeleiding.

Pilots

Kosten van geleverde voorzieningen binnen begroting.

Bewaking kosten geleverde voorzieningen.

Jeugdbeleid Vaststelling jeugdagenda met o.a. speerpunt alcoholmatiging eind 2012.

Jeugdagenda 2013.

Jaarstukken 2013

Beide pilots (corsoclubs en Klinkerhofje) zijn gestart. Pilot corso is afgerond. Evaluatie in concept gereed. Realisatie heeft binnen de begroting plaatsgevonden met name ten gevolge van de in 2012 ingezette beleidsombuigingen o.a. op basis van de z.g. Kanteling. Dit heeft ook in 2013 geresulteerd in minder verstrekkingen en een afname van verleende zorguren bij hulp bij het huishouden. De Jeugdagenda is geactualiseerd. Wat speerpunt alcoholmatiging betreft zijn er in Zieuwent, Mariënvelde en Zwolle voorlichtingsavonden georganiseerd voor jongeren en ouders. Er heeft geen mystery guest onderzoek plaatsgevonden omdat er gekozen is voor een positieve insteek: aanbod cursussen en de nieuwe BOA die eerst gaat kennismaken en een goed contact opbouwt.

Pagina 14 van 99

Wat willen we bereiken

Indicator

Resultaat

Sportcomplex In 2013 en latere jaren kunnen voorzien in voldoende zaalruimte aan het onderwijs, de sportverenigingen en de burgers.

Ruimtebehoefte onderwijs (zorgplicht) en kunnen voldoen aan de vraag van het bedrijfsleven.

Met ingang van 2013 is voorzien in de benodigde zaalruimte in het sportcomplex Hamaland te Lichtenvoorde. Zowel de basisscholen als SG Marianum (voortgezet onderwijs), en de sportverenigingen maken hier nu gebruik van.

Doorgaan met proces en contact leggen/houden met mogelijke kandidaten.

Bij de buitensportaccommodaties is de privatisering afgerond. Als laatste is in 2013 het onderhoud van de kunstgrasvelden aan voetbalvereniging Longa '30 overgedragen. De exploitatie van zwembad Meekenesch, sportcomplex Hamalandhal en MFA De Bult is overgedragen aan desbetreffende stichtingen. Privatisering van sociaal cultureel centrum Den Diek in Lichtenvoorde is in onderzoek. Zo er zich mogelijkheden voordoen wordt privatisering van resterende accommodaties doorgevoerd.

Meedoen aan genoemde impulsen met aansluiting naar functies (bijvoorbeeld onderwijs en Wmo).

De expertise/metingen moeten nog worden ontwikkeld. Eind 2013 zijn de eerste combinatiefunctionarissen aangesteld bij verschillende sport- en cultuuraanbieders (o.a. VSO-school, bibliotheek, muziekschool, jongerenopbouwwerk, stichting Move2bfit en stichting De Lichtenvoorde). Begin 2014 zijn 7,0 formatierekeneenheden gevuld. De functionarissen hebben tot doel: - uitbreiden sport- en cultuuraanbod op scholen - versterken van sportverenigingen (ivm maatschappelijke functie) - stimuleren dagelijkse sport- en beweegaanbod - bevorderen dat jeugd meer vertrouwd raakt met één of meer kunst- en cultuurvormen.

Sportaccommodaties Verdere (gedeeltelijke) privatisering.

Subsidie voor verenigingen Op grond van nog te ondernemen metingen (zogenoemde buurtscan) procentuele toename van mensen die bewegen en/of sporten.

Jaarstukken 2013

Pagina 15 van 99

Wat willen we bereiken

Indicator

Resultaat

Bibliotheekwerk In overleg met zes dbo’s (dorpsbelangenorganisaties) en de bibliotheek Oost Achterhoek vaststellen welke voorziening het beste past in de kleine kernen van Oost Gelre

Uitkomst onderzoeksrapport provincie Gelderland inzake bibliotheekvoorzieningen in plattelandsgebieden in Gelderland.

Over de inrichting van de BOS (Bibliotheek op School) in de kleine kernen is overeenstemming bereikt tussen de Bibliotheek Oost Achterhoek en de 6 dbo's en de scholen. De BOS is in januari 2014 ingericht. De planning is om na april 2014 de officiële opening te laten plaats vinden.

Cultureel centrum de BRON Passende huisvesting van de sociaal culturele activiteiten in de zittingsperiode van deze raad in Groenlo.

Een MFA in Groenlo.

De voorbereidingen voor de MFA Mariënvelde verlopen gestaag (aantal keren bestuurlijk- en ambtelijke overleg met de dbo over de plannen). De MFA Mariënvelde is eind 2013 door de initiatiefnemers verbreed naar een BMV (Brede Maatschappelijke Voorziening) vanwege het aspect zorg. Door middel van een plan van een zorgcorporatie hoopt men de zorg een fysieke plek in de gewenste MFA te kunnen geven. De BMV wordt ambtelijk in 2014 in samenwerking met de dbo Marienvelde op haar consequenties nader onderzocht. Het herhuisvestingstraject met CC De Bron is afgesloten. Eind 2012 heeft het bestuur van de Bron om voor haar moverende redenen besloten om niet naar het voormalig Hamelandgebouw in Groenlo te verhuizen.

Jaarstukken 2013

Pagina 16 van 99

Programma 3: Werk en recreatie Wij willen het huidige voorzieningenniveau van onderwijs handhaven. Wij denken aan voldoende onderwijshuisvesting, aanbod van voor- en vroegschoolse educatie, voldoende opvangcapaciteit voor kinderopvang en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Wij willen bovenlokale culturele producties met behulp van cofinanciering stimuleren. Tevens willen wij Groenlo Vestingstad en de Grolse Linie 1627 duidelijker positioneren in regionaal verband.

Financieel overzicht

Begroting na wijziging Rekening Onderschrijding Programma 3

Baten € 1.415.648 € 1.007.901 € 407.747-/-

Lasten € 7.029.254 € 6.242.576 € 786.678

Saldo € 5.613.606 € 5.234.675 € 378.931

Onderwijs is één van de onderwerpen in de discussie over de toekomst van voorzieningen in de (kleine) kernen.

Jaarstukken 2013

Pagina 17 van 99

Overzicht beleidsdoelstellingen programma Werk en recreatie Beleidsdoelstelling Economie We willen 10% minder regels.

Indicator

Resultaat

Heroverweging gemeentelijke administratieve lastendruk aan de raad voorleggen om vermindering van regelgeving te realiseren.

Dit is niet te meten. In het verleden is een onderzoek hiernaar uitgevoerd en daaruit bleek dat het overgrote deel van regels die gemeenten uitvoeren door het Rijk zijn vastgesteld. Een aantal regels zijn aangepast, bijvoorbeeld een meldingsplicht in plaats van een bouwvergunning. Wel is onze houding dat brieven en verzoeken snel en adequaat worden afgehandeld. In de praktijk is een cijfer niet te meten. Oost Gelre onderhoudt een intensief contact met het lokale bedrijfsleven o.a. door bezoeken door de Accountmanager. Bedrijfsbezoeken door het college vinden steeds meer plaats naar aanleiding van een gebeurtenis of ontwikkeling. Het contact met het lokale bedrijfsleven is ondertussen dermate frequent dat er nauwelijks nog formele bezoeken worden gepland. In 2013 zijn er in totaal elf aanvragen in behandeling genomen door de commissie. Hoewel het stuk voor stuk goede projecten waren zijn niet alle aanvragen gehonoreerd. Het innovatieve element en ook de bijdrage aan de lokale economie vormt nogal eens een struikelblok. Er zijn 4 innovatieve projecten ondersteund. De ontbinding van het Recreatieschap Achterhoek Liemers heeft in hoofdzaak per 11-2014 plaats gevonden. De taken van het routebureau zijn overgedragen aan Stichting Achterhoek toerisme. De strategische marketingvisie voor de Achterhoek is gereed.

De dienstverlening en de samenwerking met de ondernemers willen we waarderen met minimaal een 7.

Verdieping contacten met het bedrijfsleven en meer aandacht voor uitleg van gemeentelijk beleid.

In 2013 minimaal 3 innovatieve projecten steunen.

Invulling geven aan de regeling innovatiefonds Oost Gelre en verlenen van innovatiesubsidie.

Vaststellen van de uitgangspunten voor regionale samenwerking op het terrein van toerisme en recreatie.

Komen tot regionaal beleid en één regionale organisatie voor toerisme en recreatie.

Kunst en cultuur Realisatie van één bovenlokaal cultuurproject in Oost Gelre door Cultuurpact Achterhoek in 2013.

Eén bovenlokaal cultuurproject in Oost Gelre.

Jaarstukken 2013

Twee bovenlokale cultuurprojecten zijn in 2013 gerealiseerd te weten het jongerenkunstproject tijdens het Over de Top Festival en het project Mijn Achterhoek op diverse basisscholen.

Pagina 18 van 99

Beleidsdoelstelling Onderwijs Voorzieningen zoals opgenomen in het meerjarig onderhoudsplan en het integraal huisvestingsplan worden gerealiseerd.

Alle kinderen met een onderwijsachterstand worden extra begeleid, tenzij ouders daar bewust niet voor kiezen. Het streven is om leerlingen die het onderwijs verlaten te beschikken over minimaal een startkwalificatie.

Indicator

Resultaat

Gemeente stelt jaarlijks de benodigde middelen beschikbaar voor noodzakelijk onderhoud en vervanging en/of uitbreiding onderwijshuisvesting.

Programma voorzieningen huisvesting onderwijs voor het jaar 2014 vastgesteld na overleg met de schoolbesturen. Daarbij is ook besloten dat de gewenste voorziening voor vervanging kozijnen bij de basisschool St. Willibrordus niet wordt toegekend omdat hiervoor onvoldoende budget aanwezig was. Programma VVE voor het schooljaar 2013-2014 is vastgesteld en er is geen sprake van een wachtlijst voor deelname. Door gerichte projecten (Jouw Unit, Graafschap helpt scoren, volgen “overstappers”) wordt het aantal voortijdig schoolverlaters zoveel mogelijk beperkt. Niet alle leerlingen zijn bemiddelbaar. Het schooljaar 2012-2013 telt 37 nieuwe voortijdige schoolverlaters (= 1,3 %, landelijk 2,1 %) waarvan 6 in het voortgezet onderwijs en 31 in het MBO.

Op behoefte afgestemd aanbod via het per schooljaar vast te stellen VVE-programma. Tijdige signalering van problematiek en goede begeleiding van de leerling.

Kinderen met een onderwijsachterstand worden extra begeleid.

Jaarstukken 2013

Pagina 19 van 99

Programma 4: Bestuur en dienstverlening Wij willen verder gaan met een verbetering van de dienstverlening en als bestuur dichter bij de burger staan. Wij willen ons beleid vanuit een actieve, open en communicatieve houding tot stand brengen. De dienstverlening willen we transparant, professioneel, interactief en klantgericht uitvoeren. Financieel overzicht

Begroting na wijziging Rekening Overschrijding Programma 4

Baten € 652.740 € 552.515 € 100.225-/-

Lasten € 7.400.381 € 7.462.903 € 62.522-/-

Saldo € 6.747.641 € 6.910.388 € 162.747-/-

Dichtbij de burger: van persoonlijk maatwerk tot digitaal loket en online service.

Jaarstukken 2013

Pagina 20 van 99

Overzicht beleidsdoelstellingen programma Bestuur en dienstverlening Wat willen we bereiken

Indicator

Resultaat

In 2013 willen we beginnen om klanten in een uitnodigende omgeving te ontvangen.

Tijdstip waarop de verbouwing is begonnen.

1. Eind 2013 wordt in 30% van de gevallen een alternatief voor de ‘natte handtekening’ gebruikt.

1. Mate waarin ‘natte handtekening’ vervangen is door alternatieven.

De voorbereidingen zijn gestart. Voorlopige einddatum is 1 juli 2014: de publiekshal moet dan verbouwd zijn en in gebruik genomen. 5% van de uitgaande brieven heeft op dit moment een digitale handtekening. Het doel is niet gehaald. We konden de technische problemen nog niet in voldoende mate oplossen om het doel te halen.

2. Nieuwe ‘vernietigbare ‘ documenten worden uiterlijk eind 2013 digitaal opgeslagen.

2. Mate waarin papieren dossiers vervangen worden door digitale dossiers.

Het aantal taken met meer dan 2 uitbreiden in het Balie+ concept.

Aantal taken die toegevoegd zijn aan het Balie+ concept.

Meer dan 5 producten toevoegen in het digitaal loket.

Aantal toegevoegde producten in het digitale loket.

Voor projecten worden altijd interactieve participatietrajecten uitgevoerd.

Mate waarin bij projecten sprake is van interactieve participatie.

De adviezen die het bestuur krijgt moeten oorspronkelijk en creatief zijn en minimaal gewaardeerd zijn met een rapportcijfer van een 8.

Waardering van raad en college van onze voorstellen op diverse onderdelen waaronder oorspronkelijkheid en creativiteit.

Jaarstukken 2013

Dit doel is niet gehaald. We hebben nog wat technische vraagstukken op te lossen. Organisatorisch is het ook niet altijd passend. We hebben er vanuit de gedachte van leanmanagement naar gekeken en het blijkt dat digitalisering van sommige documenten met een bewaartermijn korter dan 5 jaar niet genoeg meerwaarde heeft. Er zijn drie nieuwe diensten toegevoegd aan het balie+ concept: hondenbelasting, inzien aanslagen en taxatieverslagen. Er zijn 7 transacties toegevoegd aan het loket. 6 voor burgerzaken en 1 transactie Meldingen Openbare Ruimte. Dit is gelukt. Voorbeelden van participatietrajecten van 2013 zijn: Schetsschuit Besselinkschans, Stad Groenlo, reconstructie Aaltenseweg, reconstructie Papendijk, Strategienota en de zorgcoöperatie Mariënvelde. Het rapportcijfer volgens de collegeleden is een 7,4. Het college geeft aan dat onze stukken goed zijn en dat de kwaliteit vooruit is gegaan. Er zijn nog wel wat mogelijkheden voor verbetering. Dit kan o.a. door vaker illustraties te gebruiken; de inleiding kan soms korter en ambtenaren mogen zich nog meer in de lezer verplaatsen.

Pagina 21 van 99

Programma 5: Bedrijfsvoering en financiën Wij willen een financieel gezonde gemeente zijn. Wij beschikken daarvoor over een sluitende (meerjaren)begroting en een adequate financiële positie. We hebben de bestedingsvoorstellen in overeenstemming gebracht met de beschikbare middelen. Hierbij hoort een evenwichtig beleid voor de gemeentelijke belastingen en tarieven.

Financieel overzicht

Begroting na wijziging Rekening Overschrijding Programma 5

Baten € 31.513.578 € 38.214.555 € 6.700.977

Lasten € 1.983.815 € 6.608.164 € 4.624.349

Saldo € 29.529.763 € 31.606.391 € 2.076.628

Overzicht beleidsdoelstellingen programma Bedrijfsvoering en financiën Wat willen we bereiken Indicator Resultaat Bedrijfsvoering Besparing op de bedrijfsvoering van € 1,25 miljoen tot en met 2014. Financiën op orde Invulling en realisatie van de doelstellingen waartoe bij de takendiscussie is besloten. Ingezet beleid moet uitzicht geven op een gezonde structurele financiële basis.

Huisvesting Besluitvorming inzake aanpak gemeentelijke huisvesting. Start verbouw gemeentehuis.

De uitvoering van de bezuiniging voortzetten zoals de afgelopen 2 jaren heeft plaatsgevonden.

De besparing op de bedrijfsvoering is volgens planning verlopen.

Structureel sluitende meerjarenbegroting.

In november 2013 is door de raad een structureel sluitende meerjarenbegroting 2014 – 2017 vastgesteld conform de beoogde doelstelling. Daarbij zij opgemerkt dat nog geen rekening is gehouden met de 3 transities welke als budgettair neutraal zijn verondersteld.

Verbetering gemeentelijke huisvesting.

Besluitvorming rondom het gemeentehuis heeft in 2013 plaatsgevonden: alleen het hoogst noodzakelijke onderhoud doen en een verbouwing van de ontvangstruimte als receptie, loketten, spreekkamers en de kantine uitvoeren.

Jaarstukken 2013

Pagina 22 van 99

Wat willen we bereiken

Indicator

Resultaat

Samenwerking Besluitvorming inzake samenwerking met Winterswijk. Organisatie gereed voor samenwerking.

Komen tot intensieve samenwerking met de gemeente Winterswijk.

Samenwerking in de afvalwaterketen moet leiden tot minder meer kosten.

Besluitvorming over de samenwerking met het waterschap Rijn en IJssel.

De beoogde ambtelijke fusie vindt geen doorgang. Samenwerking op verschillende bedrijfsterreinen vindt reeds plaats en zal zo mogelijk verder uitgebreid worden. De volgende onderdelen hebben in 2013 zijn beslag gekregen: 1. Er is een regionaal feitenonderzoek uitgevoerd naar model van het landelijke feitenonderzoek doelmatig beheer waterketen. Hieraan hebben alle 10 Regio Achterhoek gemeenten en het waterschap Rijn en IJssel meegewerkt en meebetaald. 2. De “water”managers van alle 10 gemeenten en het waterschap komen periodiek bij elkaar. 3. Er is een regionaal trekker/coördinator samenwerking water Achterhoek+ benoemd. 4. We hebben samen met de gemeente Winterswijk en het waterschap Rijn en IJssel de OAS (optimalisatiestudie afvalwatersysteem) Rioolwaterzuiveringsinstallatie Winterswijk doorlopen. 5. We staan aan de vooravond van de oprichting van een afvalwaterteam samen met de gemeente Winterswijk en het waterschap. Wij hebben een samenwerkingsovereenkomst met het waterschap Rijn en IJssel getekend over de aanpak van de wateroverlast ten oosten van Lichtenvoorde.

Jaarstukken 2013

Pagina 23 van 99

Onvoorzien / Incidentele lasten en baten Onvoorzien Onderstaande tabel geeft een overzicht weer van het geraamde bedrag voor onvoorzien. Begroting na Primitieve begroting Besteding in 2013 wijziging 2013 2013 Programma 1 -/- € 36.517 € 17.682 Programma 2 € 99.680 € 37.546 Programma 3 -/- € 81.413 € 71.166 Programma 4 -/- € 8.254 € 708 Programma 5 € 693.184 € 113.244 Algemene dekkingsmiddelen € 551.457 € 239.304 -/-€ 850.000 Totaal geraamd bedrag € 1.218.137 € 239.304 -/-€ 609.654 onvoorzien

Tot een ambtelijke fusie met Winterswijk kwam het niet, maar er wordt wel samengewerkt op verschillende terreinen.

Jaarstukken 2013

Pagina 24 van 99

Incidentele lasten en baten Wij hebben geen staat van incidentele lasten en baten opgesteld. Deze uitgaven en inkomsten hebben wij verantwoord in de diverse programma’s. Gedurende het jaar 2013 zijn extracomptabel de incidentele baten en lasten bijgehouden. Onderstaand overzicht geeft de belangrijkste incidentele lasten en baten weer: Omschrijving lasten Programma 1 Planschadevergoedingen Afboeking complex De Woerd Boekverlies Lievelderstraat/Lichtenvoordseweg Programma 2 Bijdrage tekort 2012 Hameland Bijdrage tekort 2013 Hameland Terugbetaling participatiebudget 2010 Terugbetaling BBZ 2013 Frictiekosten vanwege takendiscussie 2011-2014 Programma 3 Asbestsanering basisscholen Programma 5 Ondersteuning besluitvorming huisvesting Totaal bedrag incidentele lasten

Bedrag

Omschrijving baten Programma 1 Resultaat complex De Kunne Resultaat complex Nieuwmarkt Resultaat complex Borculoseweg Verkoop groenstroken en grond Nedvang eindafrekening 2012 Programma 2 Afrekening 2012 GGD Afrekening 2007 t/m 2012 btw GGD Afwikkeling ambulancedienst Regio Achterhoek Overname RC ROZ, SDOA Vrijval voorziening WIN Vrijval voorziening kunst Programma 5 Algemene uitkering voorgaande dienstjaren Slotuitkering centrum voor automatisering (Raet) Afrekening 2012 Regio Achterhoek Teruggaaf basispremie WAO-WIA 2013 A&O fonds stagiaires Detachering personeel ZW uitkering personeel Totaal bedrag incidentele baten

Bedrag

Jaarstukken 2013

€ € €

7.000 700.000 300.000

€ € € € €

135.837 674.850 44.519 110.350 281.463

€

50.272

€ 5.011 € 2.309.302

€ € € € €

228.087 14.001 577.715 62.057 14.560

€ € € € € €

13.304 27.062 46.271 22.388 66.524 9.500

€ 366.497 € 29.695 € 16.308 € 34.488 € 6.000 € 144.778 € 19.976 € 1.699.211

Pagina 25 van 99

Paragrafen De voorschriften (Besluit begroting en verantwoording) stellen een aantal paragrafen verplicht, die zowel in de begroting als in het jaarverslag moeten worden opgenomen. 1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2. Verbonden partijen 3. Bedrijfsvoering 4. Financiering 5. Onderhoud kapitaalgoederen 6. Grondbeleid 7. Lokale heffingen

Paragraaf 1: Weerstandsvermogen en risicobeheersing Wij leggen een relatie tussen de beschikbare en de benodigde weerstandscapaciteit. Dat geeft inzicht in de robuustheid van onze rekening. Het weerstandsvermogen is de verhouding van de beschikbare weerstandscapaciteit en alle gekwantificeerde risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd en die van materiële betekenis kunnen zijn. De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover wij kunnen beschikken om niet-begrote kosten op te vangen. Beleid weerstandsvermogen Het beleid over integraal risicomanagement en het aan te houden weerstandsvermogen hebben wij uitgewerkt in de Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen. Op basis van informatie uit de risico-inventarisatie, zie pagina 32, doen we met behulp van een risicosimulatie (Monte Carlo) een uitspraak over de financiële gevolgen van de gedefinieerde risico’s. De kans en impact van alle individuele en gezamenlijke risico’s is hiermee bepaald. Met behulp van dit model kunnen we een uitspraak doen over de gemiddelde verwachte schadelast (de mate waarin men betrokken is bij een bepaald financieel risico) en de maximale verwachte schadelast eens in de tien jaar (bij een betrouwbaarheidsinterval van 90%). De gewenste omvang van het weerstandsvermogen ontstaat op basis van inzicht in de risico’s, de financiële consequenties en de mogelijkheden om deze risico’s te beheersen of af te dekken. Het is noodzakelijk om risico’s te onderkennen maar niet mogelijk om alle financiële risico’s volledig af te dekken, want dat zou betekenen dat alle financiële mogelijkheden worden verbruikt. De financiële risico’s komen ook nooit in één keer samen, maar fasegewijs. Beschikbare weerstandscapaciteit (incidenteel en structureel) Incidentele weerstandscapaciteit (afgerond op € 1.000) Positief rekeningresultaat € 1.390.457 Algemene reserve (vrij besteedbaar) € 6.054.445 Reserve monumenten € 232.673 Stille reserve € 500.000 € 8.177.575

Totaal Tabel 2.1 incidentele weerstandscapaciteit

Structurele weerstandscapaciteit (afgerond op € 10.000) Onbenutte belastingcapaciteit voor gemeentelijke € 1.477.933 belastingen Rentebaten algemene reserve (vrij besteedbaar) € 242.178 € 1.720.111

Totaal Tabel 2.2 structurele weerstandscapaciteit

De toename van de onbenutte belastingcapaciteit vloeit voort uit het gegeven dat de landelijke groei van de gemeentelijke belastingen en de daaraan gekoppelde norm voor de berekening van de onbenutte belastingcapaciteit hoger is dan in onze gemeente.

Jaarstukken 2013

Pagina 26 van 99

Benodigde weerstandscapaciteit volgens risico simulatie Op basis van ons risicoprofiel hebben wij met behulp van de Monte Carlo simulatie een berekening gemaakt van de benodigde weerstandscapaciteit. Wij hebben ruim 20 risico’s beschreven en gekwantificeerd (kans x impact). Daarbij maken we onderscheid in risico’s met een structurele en met een incidentele impact. De benodigde weerstandscapaciteit berekenen we jaarlijks bij het opstellen van de begroting op basis van de op dat moment gewaardeerde risico’s. Op basis van de Monte Carlo simulatie is een schadelast berekend, zie tabel 2.3. Monte Carlo simulatie Risico categorie

Gemiddelde schadelast

Impact structureel Impact incidenteel

€ €

Impact totaal

€ 1.200.000

527.000 658.000

Maximale schadelast (betrouwbaarheid 90%) € 716.000 € 860.000 € 1.500.000 *

Tabel 2.3 Monte Carlo simulatie * De som van de structurele en incidentele maximale schadelast is niet gelijk aan de maximale totale schadelast vanwege de ‘portfolio theorie’. Volgens deze theorie is de som van een groep gerelateerde risico’s kleiner dan de som van de individuele risico’s.

De uiteindelijke beoordeling van het weerstandsvermogen wordt via een ratio berekend: Ratio weerstandsvermogen = beschikbare weerstandscapaciteit / benodigde weerstandscapaciteit De ratio van het weerstandsvermogen geeft aan hoe het weerstandsvermogen gewaardeerd wordt. Bij het bepalen van de ratio’s gaan we uit van de gemiddelde schadelast. Dit resulteert in de weerstandsratio in tabel 2.4. Weerstandsratio = Ratio weerstandsvermogen Weerstandsratio Ratio Structureel weerstandsvermogen 3,3 Incidenteel weerstandsvermogen 12,4

Waardering Uitstekend Uitstekend

Totaal weerstandsvermogen

Uitstekend

8,2

Tabel 2.4 Weerstandsratio

Wij streven een waardering na die minimaal als voldoende wordt omschreven. Dit komt er op neer dat er sprake is van voldoende weerstandsvermogen als de beschikbare weerstandscapaciteit hoger of gelijk is dan de benodigde weerstandscapaciteit (dus ≥1,0). Uiteindelijk kunnen we concluderen dat onze weerstandscapaciteit uitstekend is.

Jaarstukken 2013

Pagina 27 van 99

Risico-inventarisatie gemeente Oost Gelre De risico’s die voor ons relevant zijn hebben we verzameld in een risico-inventarisatie. Voor elk risico:   

zijn oorzaak en gevolg in beeld gebracht; zijn de beheersmaatregelen ter voorkoming en ter beheersing benoemd; is het risico gewaardeerd (kans en financieel gevolg ingeschat).

De belangrijkste financiële risico’s lichten we kort toe: Bezuinigingen / dekkingsplan In maart 2011 hebben we een groot aantal bezuinigingsmaatregelen doorgevoerd om een sluitend financieel meerjarenperspectief te realiseren. Zo is de subsidie aan bibliotheek en muziekonderwijs fors verlaagd en is het zwembad geprivatiseerd. Voor het afdekken van eventuele frictiekosten (kosten verbonden aan personeelsmutaties en wijzigingen in de huisvesting) is toen een reserve gevormd. Deze reserve frictiekosten bedraagt per balansdatum ruim € 1.544.000 en wordt afdoende geschat. BTW compensatiefonds Het BTW compensatiefonds (BCF) krijgt een maximum. Bij overschrijding van dit maximum worden provincie en gemeente gekort op hun uitkering uit het Provincie- en Gemeentefonds. Wordt minder gedeclareerd dan het maximum, dan wordt dit verschil gestort in het Provincie- en Gemeentefonds. Zowel de korting als een extra uitkering zal plaatsvinden naar rato van het bedrag dat is gedeclareerd bij het BCF. Pas na afloop van het begrotingsjaar wordt duidelijk of de gedeclareerde BTW volledig wordt gecompenseerd. Dit resulteert dan in een rekeningoverschot of -tekort. De financiële haalbaarheid van grote investeringen wordt onduidelijk, omdat vooraf niet duidelijk is of deze investering voor compensatie in aanmerking komt. Om de kans te verkleinen dat we het maximum bedrag overschrijden kunnen we het beroep op het BTW compensatiefonds verkleinen door bijvoorbeeld weer meer zaken zelf te gaan doen. Verbonden partijen - Hameland Bij de berekening van het benodigde weerstandsvermogen houden we rekening met mogelijke jaarlijkse exploitatietekorten. De kosten van eventuele ontmanteling of herstructurering zijn niet verdisconteerd in de berekening van het weerstandsvermogen. Projecten Financiële risico’s verbonden aan de realisatie van de sporthal verdisconteren we binnen de ramingen van het project. Ontwikkeling van de algemene uitkering De ontwikkeling van de algemene uitkering blijft lastig te voorspellen. De belangrijkste inkomstenpost binnen onze begroting is daarmee een belangrijke onzekerheid in het bepalen van ons financieel meerjarenperspectief. In de decembercirculaire 2013 hebben we de consequenties van de begrotingsafspraken 2014, die na Prinsjesdag 2013 zijn gemaakt, opgenomen. Openeinde regelingen Minimabeleid, schuldhulpverlening en leerlingenvervoer zijn openeinde regelingen, waarbij vooral de afgelopen jaren het beroep op de schuldhulpverlening aanzienlijk is toegenomen. Ook binnen de regeling leerlingenvervoer kunnen door omstandigheden de kosten aanzienlijk oplopen.

Jaarstukken 2013

Pagina 28 van 99

Awbz / Wmo Vanaf 2015 verdwijnen de functies begeleiding en persoonlijke verzorging uit de Awbz. Daarnaast wordt de toegang tot de uit de Awbz betaalde intramurale zorg beperkt. Mensen met een zorgvraag blijven langer zelfstandig wonen. Begeleiding en persoonlijke verzorging (vanwege cognitieve aandoening) gaan onderdeel uitmaken van de nieuwe Wmo. De herziene wet wordt naar verwachting in de loop van 2014 goedgekeurd door de Eerste Kamer. Als risicofactoren worden gezien:   

De krappe tijd tussen goedkeuring van de wet- en regelgeving en de feitelijke uitvoering; Het principe van de kanteling moet we toepassen op een nieuwe doelgroep en op een nieuwe vorm van ondersteuning (begeleiding en persoonlijke verzorging). Hier moet voldoende expertise voorhanden zijn binnen de gemeente en bij de uitvoerders; De grote financiële bezuinigingsopdracht naast de onduidelijkheid over de huidige vormen van ondersteuning en de daaraan verbonden kosten.

Participatiewet Met de Participatiewet wil het kabinet bereiken dat zoveel mogelijk mensen deelnemen in de samenleving. De Participatiewet voegt de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong) samen. Op dit moment zijn slechts de contouren van de wet bekend zijn die ook nog eens diverse keren zijn gewijzigd. Daardoor stagneren voorbereidingen om de wet concreet te kunnen uitwerken, om verordeningen te maken en beleidsadviezen uit te brengen. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en daarmee dragen zij ook de financiële risico’s. Welk budget aan deze verantwoordelijkheid wordt gekoppeld is niet duidelijk, maar we zullen wel rekening moeten houden met forse bezuinigingen. Er is géén invoeringsbudget voor de decentralisatie van de Participatiewet beschikbaar. Huisvesting onderwijs Wij hebben financiële onzekerheden, verbonden aan de noodzakelijke investeringen in de huisvesting voor onderwijs, niet meegenomen in de berekening van het benodigde weerstandsvermogen. Er is een wetsvoorstel ingediend om het budget voor het buitenonderhoud aan schoolgebouwen in het primair onderwijs over te hevelen naar de schoolbesturen. De beoogde inwerkingtreding is 1 januari 2015. De Raad van State heeft inmiddels advies uitgebracht over dit wetsontwerp. Daarin wordt gesteld dat een overgangsregeling voorwaardelijk is. Met die overgangsregeling moeten we ten minste de grootste achterstanden in onderhoud wegwerken. Op dit moment kunnen we nog niet inschatten hoe groot het financiële risico voor onze gemeente is. Bouwgrondexploitatie Door de huidige economische situatie en demografische ontwikkelingen moeten we de verwachtingen rondom de ontwikkeling en verkoop van woningen en bedrijventerreinen herzien. Uitgangspunt voor bouwgrondexploitatie blijft een sluitende exploitatieopzet. Jaarlijks actualiseren we de exploitatieopzetten. Als hieruit blijkt dat een tekort ontstaat verwerken we het verlies direct in de jaarrekening. Voor de exploitatie van zowel woningbouw als bedrijventerreinen is de verwachting dat deze minimaal kostendekkend zullen zijn. In nota grondbeleid die we gaan opstellen, gaan we nader op de exploitaties in en de maatregelen die nodig zijn om financiële risico’s te beheersen. Regionaal bedrijvenpark Laarberg Gezien de huidige economische situatie zijn er substantiële financiële risico’s verbonden aan de bouwgrondexploitatie van Laarberg. De risico’s en onzekerheden kunnen we moeilijk inschatten. Ze worden sterk beïnvloed door de onzekere economische ontwikkelingen. De financiële risico’s, verbonden aan het regionale bedrijventerrein Laarberg, hebben we verdisconteerd in het weerstandsvermogen. Hierbij hebben we rekening gehouden met de lange looptijd van de exploitatie en het te verwachten exploitatieresultaat bij verschillende scenario’s.

Jaarstukken 2013

Pagina 29 van 99

Planschadevergoeding Voor aanspraken op planschadevergoeding hebben we een reserve beschikbaar van ruim € 37.000. We verwachten dat het aantal verzoeken afneemt door aanpassing van de regeling planschadevergoeding met de invoering van een eigen bijdrage. Aanspraak op planschade als gevolg van de toekomstige ontwikkeling van bouwgrond moet binnen de exploitatieopzet van het plan bekostigd worden. Schatkistbankieren Schatkistbankieren houdt in dat lagere overheden zoals gemeenten, provincies en waterschappen hun geld niet meer kunnen onderbrengen bij reguliere banken, maar verplicht zijn dit bij het Rijk te doen. Het tijdelijk uitzetten van gelden is dan verleden tijd. Financiële risico’s ontstaan op het moment dat de gemeente een overschot heeft aan liquide middelen, waarbij zij verplicht wordt deze te beleggen bij het Rijk tegen mogelijk een lager rentepercentage dan elders. Het tast niet alleen de gemeentelijke autonomie aan maar leidt ook tot lagere opbrengsten op uitgezette middelen. In februari 2013 heeft het kabinet het voorstel ‘Wijziging van de Wet financiering decentrale overheden (Fido) in verband met het rentedragend aanhouden van liquide middelen in ‘s Rijks schatkist’ bij de Tweede Kamer ingediend. De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel op 4 juli 2013 aanvaard. Pas nadat ook de Eerste Kamer zich heeft uitgesproken over het wetsvoorstel, wordt schatkistbankieren voor decentrale overheden wettelijk verplicht. Wet HOF (wet houdbare overheidsfinanciën) De Wet houdbare overheidsfinanciën bevat strengere regels om te zorgen dat het Nederlandse begrotingstekort beperkt wordt tot 3%. Hiermee dreigen gemeenten belemmerd te worden in bijvoorbeeld de uitvoering van het eigen investeringsprogramma zoals investeringen in schoolgebouwen, riolering enz. Wat zijn de gevolgen voor de gemeente? Lokale besturen die investeren, lopen straks kans op een boete. Door het inzetten van de reserves van de gemeente, kun je een EMU-tekort veroorzaken, zonder dat de gemeente zelf geld tekort heeft. Het kabinet wil lagere overheden een boete opleggen via een korting wanneer zij de aan hen toegewezen EMU-norm overschrijden. Ook als Europa daar niet om vraagt. Fiscale risico’s In 2011 zijn we met de Belastingdienst horizontaal toezicht aangegaan. Dit wil zeggen dat we een open houding van beide kanten hebben en situaties voorleggen zodat wederzijdse afspraken gemaakt worden. Het voordeel hiervan is dat we achteraf niet met controles geconfronteerd kunnen worden. Dit proces is continue in ontwikkeling. We zetten steeds meer stappen om fiscaal ‘in control’ te komen. We willen dit steeds beter verankeren in onze organisatie zodat de Belastingdienst op den duur alleen hoeft te monitoren. In 2013 beginnen we met de fiscaliteit op te nemen in onze interne controle. In 2014 heeft De Belastingdienst het voornemen om een steekproefcontrole te houden. Indien er geen bijzonderheden worden geconstateerd komen weer een stap verder in horizontaal toezicht en zitten we nagenoeg in de eindfase van dit proces. De Belastingdienst controleert ons dan enkel op afstand.

Jaarstukken 2013

Pagina 30 van 99

Decentralisaties in het sociaal domein Rond de drie decentralisaties in het sociaal domein is nog veel onduidelijk. Niet alleen bestaat onduidelijkheid over de taken die onze kant op komen, maar ook over het budget dat hieraan is gekoppeld. In ieder geval is duidelijk dat de omvang van het Gemeentefonds met zo’n 75% zal stijgen en de bestaande budgetten met gemiddeld 25% worden gekort. Financiële opgave Er komt vanaf 2015 een sociaal deelfonds waarin de budgetten voor jeugdzorg, Wmo/Awbz en participatie worden samengevoegd. Wij zijn vrij deze middelen over de drie taakvelden te verdelen. Het deelfonds kent een tijdelijk karakter (3 jaar) en wordt via een aangepast Iv3-verantwoording (informatievoorziening derden) door het ministerie gemonitord. Het inkomensdeel van de Wwb blijft een specifieke uitkering en gaat dus géén onderdeel uitmaken van het deelfonds. Na vaststelling van de taken en verantwoordelijkheden die naar de gemeenten overgaan, wordt het bijbehorende macrobudget bepaald, rekening houdend met de korting (van gemiddelde 25%), bezuinigingen regeerakkoord en het akkoord Rijksbegroting 2014. De budgetten 2015 voor jeugd en Wmo worden voorlopig op basis van een historische verdeling (op basis van het huidige gebruik) bepaald en worden waarschijnlijk in november bekend. Het ministerie streeft ernaar het participatiebudget 2015 volgend voorjaar (meicirculaire 2014) bekend te maken. Tegen die tijd komt er ook duidelijkheid over de budgetten voor de jaren 2016 en verder voor Jeugd en Wmo. Deze budgetten worden dan gebaseerd op een objectief verdeelmodel.

Specifieke uitkering

Sociaal deelfonds

Algemene Uitkering

Jeugdzorg (ca 2,3 miljard

Inkomensdeel WWB (ca 5,0 miljard)

WMO/AWBZ (ca 6-7 miljard)

Algemene Uitkering (ca 15,5 miljard)

Participatiebudget (ca 3,2 miljard)

Binnen de WMO/AWBZ gaat persoonlijke verzorging zeer waarschijnlijk niet over naar de gemeenten hier is een budget van ca 2,0 miljard meegemoeid.

Op dit moment onderzoekt het CPB of de macrobudgetten toereikend zullen zijn. Na 2015 blijft de vraag of en in welke mate volume- en prijsaanpassingen (indexatie) worden doorgevoerd. Op zijn vroegst bij de meicirculaire 2014 wordt duidelijk welke consequenties het objectieve verdeelmodel op onze situatie heeft (voor- of nadeel gemeente).

Jaarstukken 2013

Pagina 31 van 99

Welke risico’s kunnen we onderscheiden Politiek / bestuurlijk risico Onder de noemer lokaal maatwerk worden binnen de decentralisaties taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden overgedragen aan de gemeente. De gemeenteraad wordt verantwoordelijk voor de aansturing, het toezicht en de verantwoording van de lokale en regionale zorg. Financieel risico De financiële taakstelling als gevolg van de forse korting op de budgetten realiseren we op termijn alleen als we instaat zijn de zorg effectiever te organiseren (ontschotting) en de samenredzaamheid van inwoners (burgerkracht) te vergroten. Activiteiten die gericht zijn op het vergroten van burgerkracht in het sociaal domein maken onderdeel uit van de maatschappelijke ontwikkeling waarbij de rolverdeling tussen overheid en burger verandert. De komende jaren wordt duidelijk of het mogelijk is de kostbare specialistische voorzieningen terug te dringen door onder meer: - gewijzigd schaalniveau en gewijzigde inrichting (zorg dichter bij de cliënt te organiseren); - leveren van meer maatwerk; - vergroten van de eigen verantwoordelijkheid van cliënten en hun omgeving; - integrale benadering en effectievere voorzieningen; - meer in te zetten op preventie. Onderstaande afbeelding illustreert die transitie.

Korte invoeringsperiode De invoeringsdatum 1 januari 2015 blijft vooralsnog staan, terwijl nog veel onduidelijk is en data waarop informatie beschikbaar zou komen steeds worden doorgeschoven. De tijd die ons rest voor het organiseren van de zorg wordt daarmee steeds korter. Gevolgen voor weerstandsvermogen op termijn Op dit moment ontbreekt ons cijfermatig inzicht om de mogelijk forse financiële risico’s rondom de drie decentralisaties te kunnen kwantificeren. De hiervoor berekende weerstandsratio’s staan op termijn daarom onder druk. Het aanhouden van een weerstandsvermogen duidelijk boven de benodigde weerstandscapaciteit is daarom sterk aan te bevelen.

Jaarstukken 2013

Pagina 32 van 99

Paragraaf 2: Verbonden partijen Verbonden partijen zijn derde rechtspersonen waarmee wij een bestuurlijke en financiële band hebben, zoals deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Het is niet onze bedoeling te rapporteren over alle partijen waarmee een verbintenis bestaat. Het criterium ligt bij die partijen waarin wij een bestuurlijk en/of financieel belang hebben. Wat voor ons de verbonden partijen vaak ingewikkeld maakt is dat we zowel bestuurder als klant zijn. Bovendien zijn er vaak meerdere deelnemers aan de verbonden partij. Wij zijn dan niet de enige bestuurder en niet de enige klant en moeten dus onze bestuurlijke doelen en ‘klantwensen’ afstemmen met die van andere deelnemers. Dit alles maakt de aansturing van verbonden partijen complex. Centraal staat daarom de vraag hoe wij meer invloed krijgen op het beleid, de financiën en het product van onze Wet gemeenschappelijke regelingen verbanden (Wgr). In opdracht van het Directeuren Netwerk Achterhoek is een groep controllers bezig deze vraag te beantwoorden. Zij hebben onderzoek gedaan naar de relatie tussen gemeenten en Wgr-verband en concluderen dat we de sturing kunnen verbeteren door:   

de planning- en control-cyclus van gemeenten en WGR-verband beter op elkaar af te stemmen. Het gaat daarbij om de onderlinge informatievoorziening via begroting, tussentijdse rapportages en jaarrekening; de overlegstructuren tussen gemeenten en WGR-verband te versterken. Een meer actieve rol van de gemeenten is vereist, dus niet meer wachten op voorstellen vanuit het WGR-verband, maar zelf aan de slag; meer invloed uitoefenen aan de voorkant van het beleidsproces. Meedenken over visie, ambities en de vertaling daarvan naar beleidskaders is effectiever dan achteraf uitkomsten toetsen.

Verbonden partijen met bijzondere ontwikkelingen GGD In 2013 geven we verder vorm aan de eis om de GGD Gelre IJssel te toetsen op basis van gezamenlijk vastgestelde kaders, zowel financieel als beleidsinhoudelijk. Kaders op hoofdlijnen die recht doen aan de rol van de gemeente, eigenaar en opdrachtgever. Daarnaast maken we afspraken over de informatie die de gemeente wenst te ontvangen om beide rollen uit te kunnen voeren. Inmiddels bereiden we een voorstel voor waarin de Achterhoekse gemeenten gezamenlijk de financiële uitgangspunten richting de verschillende GR’s vastleggen. We hebben in 2013 afspraken gemaakt met de GGD om voortaan in januari een uitgangspuntennota voor de begroting aan de gemeente aan te bieden. Dat maakt een betere sturing door de gemeenten op de gemeenschappelijke regeling GGD mogelijk. In 2013 is dat voor de begroting 2014 voor de eerste keer gebeurd. Zowel de deelnemende Achterhoekse gemeenten als de GGD ervaren het overleg als zeer zinvol en constructief. Omdat in de GGD (naast de 8 Achterhoekse gemeenten) 22 gemeenten deelnemen is nog niet duidelijk welk effect dit uiteindelijk zal hebben. Ook de overige deelnemende gemeenten hebben interesse getoond voor deze aanpak. Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) Per 1 januari 2014 is de Wet Veiligheidsregio’s gewijzigd. Deze wijziging heeft onder andere tot gevolg dat de verantwoordelijkheid voor de brandweer door de 22 gemeenten in het werkgebied Noord- en Oost-Gelderland is ondergebracht bij de VNOG. Vooruitlopend daarop zijn in Achterhoek Oost (gemeenten Aalten, Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk) al in 2011 het kantoorpersoneel en materieel van de brandweer overgegaan naar het cluster Brandweer Achterhoek Oost (BWAO), één van de zes clusters binnen de VNOG. En in 2013 zijn vervolgens alle brandweervrijwilligers en de risicobeheersers van de gemeenten overgestapt. Daarmee was 2013 het eerste jaar waarin praktisch alle brandweeronderdelen in de Achterhoek Oost onder de VNOG-BWAO ressorteerden. Over een mogelijke overdracht van de gebouwen, te weten de brandweerkazernes, vindt nog overleg met de betrokken gemeenten en het Algemeen Bestuur van de VNOG plaats.

Jaarstukken 2013

Pagina 33 van 99

Binnen de brandweer spelen diverse ontwikkelingen (landelijk, regionaal en lokaal). De eisen die worden gesteld aan de brandweer worden steeds hoger. Het betreft de breedte van het brandweervak, de opkomsttijden, maar ook de opleidingseisen en trainingsuren. Bovendien veranderen de verwachtingen van burgers, terwijl diezelfde burgers op bepaalde vlakken zelfredzamer moeten worden. Om de brandweer voor te bereiden op de toekomst is het project MOED ingericht. MOED staat voor Masterplan Optimale, Effectieve Doelmatige brandweer. De uitkomst is gericht op een kwalitatief goede brandweer. Deze brandweerorganisatie mag (in totaal) niet duurder zijn en moet bij voorkeur zelfs besparend zijn ten opzichte van de huidige organisatie. De brandweer wil zich daarbij richten op haar kerntaken incidentbestrijding en risicobeheersing. Volgens planning moeten de voorstellen om de brandweer toekomstbestendig te maken hun beslag krijgen vanaf 1 januari 2015. Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL) De taken van het RAL worden aan verschillende organisaties overgedragen. De plassen gaan naar Recreatie Gemeenschap Veluwe (RGV). De fietspaden gaan naar de gemeenten en het routebureau wordt ondergebracht bij Stichting Achterhoek Toerisme (StAT). Alle boven genoemde taken zijn in hoofdzaak per 1-1-2014 overgedragen, de ontbinding kan na de afhandeling van de laatste zaken plaatsvinden. ECAL (Streekarchief) Doordat het ECAL de taken van het voormalige Staring Instituut heeft opgepakt, is er een andere situatie ontstaan bij de ECAL. Om hierop te anticiperen heeft het ECAL een nieuwe bijdragemethodiek bedacht: van inwoners en m1 meters archief naar m1 archief en een bijdrage aan de ‘staringtaken’. Deze methodiek maakt dat wij vanaf 2014 duurder uit zijn dan in de jaren voorafgaand. De stijging van de kosten heeft ook te maken met het feit dat we meer te bewaren archief naar het ECAL hebben overgebracht. Het overbrengen van archieven zal ook in de toekomst zorgen voor een stijging in de kosten. Op dit moment wordt de nieuwe vergoedingsmethodiek in relatie tot de taken voorgesteld aan de besturen van de diverse deelnemende gemeenten. Dimpact Oost Gelre is sinds 2006 lid van de coöperatie Dimpact. Samen met 33 gemeenten geven wij de digitale dienstverlening vorm. Dit was tot 2013 nog via aanbestedingen en een maatwerkpakket. Vanaf eind 2013 nemen we een nieuwe standaard e-suite van leverancier Atos af. Dit betekent meer functionaliteit en standaardisatie tegen dezelfde kosten. Rova NV Rova zet de laatste jaren steeds meer in op duurzaamheid. Dit voor zowel het ophalen van afval (b.v. in het omgekeerd inzamelen, waarbij afvalstoffen als grondstoffen worden gezien) als op het gebied van duurzame energie. Zo wordt o.a. ingezet op het verwerken van gft en grof tuinafval tot duurzame energie zoals groen gas. AGEM AGEM is eind vorig jaar als coöperatie opgericht. De huidige leden zijn nu nog alleen alle Achterhoekse gemeenten. Dit kan later aangevuld worden met andere betrokken partijen. Het doel is kortweg om zo veel mogelijk maar liefst 100% duurzame Achterhoekse energie te leveren aan de Achterhoekse afnemers. Hiervoor zetten ze in op ondersteunen en losmaken van initiatieven op het gebied van Achterhoekse duurzame energie en het leveren daarvan in de Achterhoek. Regio Achterhoek De organisatiewijziging bij de Regio Achterhoek is inmiddels afgerond. Formeel en feitelijk gezien is het takenpakket van de Regio Achterhoek nog maar zeer beperkt. Het bestaat voornamelijk uit subsidieverwerving, regiomarketing en lobby. De uitvoering van projecten uit de Achterhoek Agenda 2020 vindt voornamelijk plaats in werkplaatsen, samenmet de ondernemers en maatschappelijke organisaties. De inhoudelijke gemeentelijke samenwerking vindt plaats in de portefeuillehouders overleggen. Formele betrokkenheid van de Regio Achterhoek bij de werkplaatsen en portefeuillehouders overleggen -behalve die van subsidieverstrekker/doorgever- is er niet. De rol van de Regio Achterhoek bij deze processen is hooguit ondersteunend en coördinerend van aard.

Jaarstukken 2013

Pagina 34 van 99

Hameland De Particiaptiewet vervang de Wet sociale werkvoorziening (Wsw), de Wet werk en bijstand (Wwb) en de Wajong. Als gevolg daarvan verdwijnt de sociale werkvoorziening zoals we die nu kennen. De tekorten op de uitvoering van beide wetten zijn nu al aanzienlijk en dwingen ons tot heroverwegingen. Deze heroverweging is nog noodzakelijker omdat een aantal taken vanuit de Awbz, waaronder dagbesteding, jeugdzorg en de participatiewet (met daarin ook de zorg voor alle niet volledig arbeidsongeschikten) naar de gemeente overgaan. Na de herstructureringsoperatie Hameland Fundamenteel Anders in 2011 is het Masterplan werken naar vermogen door Hameland opgesteld, een verandering van productiebedrijf naar arbeidsontwikkelingsbedrijf. Op 19 februari 2013 heeft de raad het Masterplan voor kennisgeving aangenomen. Vervolgens heeft Hameland de notitie “Hameland in transitie, een nieuwe horizon” opgesteld. Deze houdt in dat Hameland voorlopig niet wordt geprivatiseerd, dat vanuit de Participatiewet geen of nauwelijks instroom naar Hameland zal plaatsvinden, dat de aangesloten gemeenten ook nu al andere oplossingen zoeken om Wsw-geïndiceerden beschut binnen of gedetacheerd te laten werken en dat tenslotte gekeken wordt naar de volledige vervreemding van de joint ventures. Dit alles zal resulteren in een ontmanteling van de huidige Hameland. Op 9 juli 2013 heeft de raad besloten in te stemmen met de in de notitie "Hameland in transitie, een nieuwe horizon" aangegeven koers en geen zienswijze(n) in te dienen. In 2013 is een bedrag van ruim € 800.000 betaald aan Hameland in het tekort dat is ontstaan. Mede naar aanleiding van de oplopende tekorten zijn maatregelen genomen om deze binnen de perken te houden. De financiële gevolgen van de ontwikkelingen staan in paragraaf 1 Weerstandsvermogen, onderdeel risico-inventarisatie gemeente Oost Gelre. Stadsbank Eind 2012 heeft het bureau Berenschot op verzoek van het bestuur van de Stadsbank onderzoek verricht naar de heersende cultuur bij de Stadsbank. Begin april 2013 is het onderzoeksrapport met conclusies en aanbevelingen voorgelegd. Inmiddels zijn wisselingen in het management van de Stadsbank doorgevoerd. SDOA In het Businessplan 2012 en 2013 is het beoogde effect gesteld op stabilisatie van de bijstanduitgaven op het gemiddelde niveau van 2011. Het jaar 2013 liet een stijging van het aantal aanvragen zien van 66% ten opzichte van het jaar daarvoor. Het mag duidelijk zijn dat handhaving van de bijstanduitgaven op het niveau van 2011 niet tot de mogelijkheden behoorde. Door sterk in te zetten op voorkoming van instroom en door het Team Marktbewerking extra te faciliteren ter vergroting van de uitstroom, is de toename van het klantenbestand ten opzichte van 2012 beperkt gebleven tot 113 uitkeringen. Als gevolg van de landelijke werkloosheidontwikkelingen is de rijksbijdrage voor de inkomensvoorziening fors verhoogd ten opzichte van 2012. De combinatie van beperking van het klantenbestand en de verhoging van het budget maakt, dat over 2013 geen van de drie gemeenten een beroep hoeft te doen op de toegekende MAU-uitkering. Oost Gelre blijft zelfs beneden het toegekende rijksbudget. Het jaar 2013 was een jaar waarin nog vaker (+66%) een beroep op bijstand werd gedaan dan in 2012. Door strengheid aan de poort leidde maar 54% van de aanvragen tot een toekenning. Het klanten bestand steeg met 113 personen. De uitstroom uit de bijstand was groter dan in 2012. Dit is volledig toe te schrijven aan het gevoerde beleid. De autonome (niet beïnvloedbare) uitstroom daalde namelijk in vergelijking met vorig jaar. Doorkijk 2014 - 2015 De Sociale Dienst heeft veel geïnvesteerd in samenwerkingsverbanden, vooral ook gericht op de invoering van de participatiewet per 1 januari 2015. Het Loopbaanplein heeft meer vorm gekregen en heeft, samen met het Team Marktbewerking, hard gewerkt aan naamsbekendheid en een positief imago. Werkzoekenden weten het Loopbaanplein te vinden, maar intussen geldt dit ook steeds meer voor werkgevers.

Jaarstukken 2013

Pagina 35 van 99

Op 8 oktober 2013 heeft de raad de SDOA notitie “Klaar voor de toekomst” voor kennisgeving aangenomen. Deze notitie beschrijft de huidige inzet van de SDOA en de uitdagingen waarvoor we komen te staan bij de transitie van de participatiewet en de raakvlakken met de andere transities. Daarbij beschrijft de SDOA hoe zij haar rol ziet in deze transities en welke uitgangspunten zij daarbij hanteren. De raad heeft de rol van SDOA onderschreven, maar ook aangegeven dat we nog niet vastleggen dat de SDOA die rol in de toekomst houdt. Verder is daarbij gesteld dat het loopbaanplein één van onze loketten kan zijn, net zoals het Wmo-loket en het CJG en tot slot pleiten we ervoor om ook te investeren in de groep kansarme werklozen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. En daarbij niet (alleen) te kijken naar het financiële rendement maar ook naar het maatschappelijke rendement. Binnen de arbeidsmarktregio Achterhoek werken we aan de totstandkoming van één Servicepunt voor werkgevers. De werkgever kan zijn vraag bij dat servicepunt neerleggen. Vanuit het servicepunt wordt de vraag doorgezet naar de persoon die deze het best kan beantwoorden. Voor de herkenbaarheid werken we zo veel mogelijk met lokale contactpersonen. De Regionale werkgroep Participatiewet komt in het voorjaar 2014 met een beleidsplan Participatiewet dat voor de hele arbeidsmarktregio zal gelden. Uitgangspunt is: Regionaal wat regionaal moet en lokaal wat lokaal kan. Er zal nog heel wat moeten gebeuren om de uitvoering van de Participatiewet – in samenhang met de andere transities in het sociale domein – goed vorm te geven. De winkel blijft open tijdens de verbouwing: Wij zullen er ook in 2014 alles aan doen de kosten van bijstand zo veel mogelijk te beperken. Openbare Bibliotheek Het reorganisatieproces (dat naar aanleiding van de bezuinigingen in 2011 plaatsvond) is afgerond. De frictie- en reorganisatiekosten zijn, voor zover gemaakt, tot en met 2013 betaalbaar gesteld. De bibliotheek Groenlo zal ter afronding van het reorganisatieproces vermoedelijk in 2016 haar intrek nemen in scholengemeenschap Marianum, locatie Groenlo. Muziekschool Het reorganisatieproces dat naar aanleiding van de bezuinigingen in 2011 plaats vond, is afgerond. De frictie- en reorganisatiekosten zijn, voor zover al gemaakt, tot en met 2013 betaalbaar gesteld. De muziekschool bezint zich momenteel, naar aanleiding van de bezuinigingen in de drie deelnemende gemeenten, op haar mogelijkheden. Zij maken daarom dit jaar een nieuw strategisch beleidsplan voor de periode 2015 - 2019.

Jaarstukken 2013

Pagina 36 van 99

Paragraaf 3: Bedrijfsvoering Inleiding We kunnen alleen de producten en prioriteiten binnen de programma’s realiseren met een effectief en efficiënt werkende organisatie. De bedrijfsvoering ondersteunt de uitvoering van de programma´s. Het succesvol uitvoeren van de verschillende programma´s is dan ook in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering. De paragraaf Bedrijfsvoering heeft een expliciete relatie met het programma Bestuur en dienstverlening. De scheiding die we hier trekken is dat het programma zich inhoudelijk vooral richt op de relatie tussen de burger en de gemeente, terwijl de paragraaf zich richt op de reguliere operationele kaders voor de bedrijfsvoering. Deze operationele kaders hebben betrekking op huisvesting, communicatiebeleid, doorontwikkeling van de organisatie, personeelsbeleid, personeel en organisatie, informatisering en automatisering en planning & control. In deze paragraaf gaan we in op de ontwikkelingen die aan de orde zijn binnen de bedrijfsvoering. Gemeentelijke huisvesting In mei 2013 is het raadsbesluit vastgesteld ten aanzien van onze huisvesting. Met vaststelling van dit besluit is gekozen om de top vijf van de hoogste prioriteiten uit te voeren. Het gaat hier om verbetering van de Arbo-omstandigheden van de medewerkers van de receptie en de balie burgerzaken. Daarnaast moet de lift gereviseerd worden en de toegang vernieuwd. Vanaf juni 2013 zijn de voorbereidingen gestart. In oktober 2013 zijn de eerste schetsen voor de herinrichting en verbouwing van de publiekshal gepresenteerd. De verdere uitwerking van de tekeningen tot het opmaken van een bestek en het daadwerkelijke verbouwen / herinrichten zal in het tweede kwartaal van 2014 plaatsvinden. In deze periode zal onze dienstverlening plaatsvinden vanuit de Rabobank. Communicatiebeleid De Strategienota ‘Samen aan de slag in andere tijden’ loopt als een rode draad door de activiteiten op het gebied van communicatie. Samen met de raad en de inwoners hebben we deze strategienota opgesteld en in het verlengde daarvan inmiddels ook een plan van aanpak. De strategienota bevestigt nog eens de omslag die we hebben ingezet van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie. We moedigen inwoners aan om initiatieven te ontplooien en zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun leefomgeving. En tegelijk maken we intern de omslag naar een moderne en vraaggerichte organisatie. Daarbij richt de communicatie zich vooral op beïnvloeding van houding en gedrag. Het is niet eenvoudig om, waar we als gemeente gewend waren initiatief en regie te nemen, nu meer de rol aan te nemen van ondersteuner en helper. Door veel trainingen, workshops en intervisies hebben we daar in 2013 grote stappen in gezet. Wat we ‘buiten’ willen we bereiken zien we intern weerspiegeld door medewerkers die de omslag maken, intern gefaciliteerd door zaken als strategische personeelsplanning en het plaats- en tijdonafhankelijk werken. Participatie Participatie is inmiddels een standaard werkwijze die we toepassen op alle projecten. In veel gevallen al in de beleidsvormende fase, dus vanaf het ontstaan van een plan. Dat is een proces van vallen en opstaan van twee kanten. De ambtelijke organisatie moet leren loslaten, luisteren en ruimte geven. maar ook de inwoners moeten zich actief opstellen en bereid zijn op zoek te gaan naar een compromis als het algemeen belang daar om vraagt. Communicatie veronderstelt tweerichting verkeer en is dus een gedeelde verantwoordelijkheid. Deze ontwikkeling sluit aan bij de Strategienota ‘Samen aan de slag in andere tijden’ en wordt in 2014 verder uitgebouwd.

Jaarstukken 2013

Pagina 37 van 99

Communicatie Communicatie wordt steeds meer het sleutelwoord in de relatie met de inwoners. Hierboven werd al genoemd dat we vooral inzetten op de relatie met de inwoners om van daaruit naar een goed resultaat toe te werken. Een recent onderzoek wijst uit dat we daar ook in slagen (onderzoek Myrthe Duistermaat over Communiceren over burgerinitiatieven 12 december 2013). De verbeterpunten uit dit onderzoek worden in 2014 doorgevoerd. Dat gaat bijvoorbeeld over het afgeven van een eenduidige boodschap en over het bieden van alternatieven als een verzoek op bezwaren stuit. Ondersteunend in de communicatie zijn de diverse middelen die we steeds professioneler inzetten. Voorbeelden zijn de website en social media als twitter en facebook. Bijna elk project met impact op de omgeving heeft een eigen facebookpagina, waarin buurtbewoners en belanghebbenden op een laagdrempelige manier geïnformeerd worden maar ook hun mening kunnen geven. Het zijn dus interactieve middelen bij uitstek. Personeelsbeleid In 2013 hebben we de verdere organisatieontwikkeling vorm gegeven aan de hand van onze zogenaamde SLIM-poster. Deze letters staan voor: Strategie, Lean, I&A en Mensen. Op deze poster staat zowel in woorden als in beelden hoe wij de toekomst van Oost Gelre zien: Met behulp van strategische personeelsplanning, mobiliteit en flexibiliteit van onze medewerkers geven wij daar verder invulling aan. Het personeelsbeleid haakt zo steeds aan bij onze visie op de toekomst van een gemeentelijke organisatie. Door vast te houden aan onze visie en de uitgangspunten, én doorzetten, hebben we resultaten geboekt. Zo geven we invulling aan de veranderende rol van de overheid. De ambteljike samenwerking met Winterswijk, zoals aangehaald in de begroting van 2013, is niet doorgegaan. Dat betekent dat wij in 2013 de organisatieontwikkeling weer vanuit het perspectief van Oost Gelre hebben voortgezet. Activiteiten 2013 De ontwikkeling van Het Nieuwe Werken (HNW) hebben we in 2013 verder vorm gegeven. Dit is een ontwikkelproces; gaandeweg kijken we wat past bij onze organisatie én rekening houdend met wat de samenleving van ons vraagt. De inzet van Social Media is ook verder uitgebouwd in 2013. We hebben Kim Spinder begin 2013 uitgenodigd om ons te inspireren en verdere stappen te maken met HNW. In nauw overleg met de Ondernemingsraad hebben we een visie op HNW vastgesteld. Verder zijn de medewerkers gefaciliteerd als het gaat om middelen als telefoons, laptops, I-pads en wifi. Hoewel houding en gedrag een van de belangrijkste pijlers zijn, hebben medewerkers ook het gereedschap nodig om op nieuwe manieren te werken. We hebben in 2013 meer aandacht besteed aan het communiceren met onze medewerkers over de nieuwe manier van werken. De directeur en het hoofd P&O hebben alle afdelingen bezocht en met hen gesproken over de veranderingen die zich momenteel in de samenleving voordoen. De directeur heeft daarover een presentatie gegeven. Ook is SPP, met als belangrijk onderdeel de ontwikkeling van onze medewerkers, onderwerp van gesprek in de rondes langs de afdelingen. Ook de leidinggevenden hebben zich georiënteerd op de vraag wat deze veranderingen betekenen voor het leiderschap en de rol als leidinggevende. Hiervoor zijn trainingen gevolgd. Het gaat daarbij om leiderschap als managementteam én leiderschap als individu. Een aantal medewerkers heeft, naast de mogelijkheden die we hebben vanuit onze opleidingsbudgetten, het Individueel loopbaanbudget gebruikt om zich breder te oriënteren op hun loopbaan. Het Individueel Loopbaanbudget is een budget van € 500 per jaar dat elke medewerker heeft (over 2013, 2014 en 2015) vanuit onze cao. Samen met medewerkers van de gemeente Winterswijk hebben 15 beleidsmedewerkers, adviseurs, en projectleiders van onze gemeente deelgenomen aan workshops van Loovaneck met als titel “De ambtenaar als regisseur”. Hier werd geoefend met de andere rol van de overheid. De organisatie brede, in-company opleiding ter verbetering van PC-vaardigheden is medio 2013 afgerond. Ongeveer 60 medewerkers hebben modules gevolgd zoals Word, Excel, Outlook, Windows, zowel voor beginners als gevorderden). In een toets aan het einde van de vijf lessen werd gemeten of de vaardigheden op peil zijn.

Jaarstukken 2013

Pagina 38 van 99

In- uit en doorstroom In 2013 zijn 4 nieuwe medewerkers ingestroomd. Twee vacatures werden opgevuld in verband met vertrek. Daarnaast zijn twee nieuwe parttime functies ingevuld, namelijk een handhaver drank- en horecatoezicht en een applicatiebeheerder GWS. In totaal zijn in 2013 14 mensen (incl. zwembad) met ontslag gegaan: - 5 medewerkers gingen over naar de ODA (Omgevingsdienst Achterhoek) - 2 medewerkers gingen met pensioen - 7 medewerkers zijn vertrokken De re-integratie van de elf voormalig medewerkers van het zwembad is in 2013 naar wens verlopen. Na een jaar hebben zeven medewerkers een nieuwe baan of werk als zelfstandige gevonden en twee medewerkers gingen met pensioen. Met twee medewerkers loopt nog een re-integratietraject. Investeren in jongeren De uitstroom, met uitzondering van de uitstroom door privatisering van het zwembad en de overgang naar de ODA, was in 2013 wederom erg laag. Door de bezuiniging op de bedrijfsvoering werden ook nauwelijks vacatures ingevuld. Dat betekent wel dat de instroom stagneert. Daarentegen hebben we juist wel jongere mensen nodig die nieuw elan meebrengen. Dat is dan ook reden dat we op verschillende fronten in jongeren hebben geïnvesteerd. - We hebben 14 stagiaires gehad vanuit het HBO (9) en MBO (5) - Vier mensen zijn geplaatst op werkervaringsplaatsen voor jongeren tot 27 jaar vanuit de SDOA - We zijn eind 2013 gestart met het werven van jongeren voor “ervaarjebaan” Ziekteverzuim We hebben in 2013 te maken gehad met een zeer laag ziekteverzuim, namelijk 2,83% excl. zwangerschapsverlof. In 2012 was dit 3,73%. Gemeenten van gelijke grootte hadden in 2012 een verzuimpercentage van 4,8%. Gevolg van dit lage verzuim is dat we nauwelijks kosten hoefden te maken voor ziektevervanging. Ook de kosten van bijvoorbeeld de bedrijfsarts waren lager dan begroot.

Informatisering en Automatisering De inspanningen op het terrein van I&A worden structureel gevoed vanuit:  het Informatiebeleidsplan;  de landelijke ontwikkelingen Eerste Overheid 2015;  eenmalige registratie meervoudige uitgifte (basisregistraties);  algemene landelijke en organisatie ontwikkelingen zoals: o 3 decentralisaties; o Burgerparticipatie / overheidsparticipatie; o informatiebeveiliging; o privacy; o plaats onafhankelijk werken; o digitalisering. De afgelopen jaren hebben wij diverse randvoorwaarden opgenomen en ingevuld om de dienstverlening aan de burger en de interne organisatie te verbeteren. Daarnaast hebben we sterk ingezet om de (landelijke) ontwikkelingen op een kwalitatief hoogwaardige en bedrijfsmatige manier te realiseren. Dit zijn ook de acties voor de komende jaren. Om deze complexe materie in goede banen te leiden hebben we concrete realisatieplannen en een goede uitvoering nodig. Dat doen we vanuit project- en procesmatig werken. Naast deze manier van werken is het van groot belang dat we een goed functionerende ICT-infrastructuur hebben en dat we streven naar verdere standaardisatie en professionalisering van applicatiebeheer. Als gevolg hiervan heeft applicatiebeheer de laatste jaren vastere vorm gekregen door centraal applicatiebeheer in te voeren voor de belangrijkste applicaties. Dit met als doel de informatiehuishouding verder te verbeteren en aan te laten sluiten bij de informatiebehoefte van onze klanten, landelijke overheid en de bedrijfsvoering.

Jaarstukken 2013

Pagina 39 van 99

Specifiek Landelijke ontwikkelingen Basisregistratie Basiskaart Grootschalige Topografie Het doel van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) is dat de hele overheid gebruik maakt van dezelfde basisset grootschalige topografie van Nederland. Topografie is de beschrijving van de fysieke werkelijkheid, de dingen die in het terrein fysiek aanwezig zijn. De BGT is een weergave van deze werkelijkheid in een digitaal bestand. Vanuit dit bestand kunnen we de werkelijkheid presenteren in de vorm van kaarten. Voor de grootschalige topografie gaat het om kaarten met een schaal van 1:500 tot 1:5.000. Met het instellen van de BGT bereiken we:  betere dienstverlening aan burgers en bedrijven;  administratieve lastenverlichting;  betere samenwerking binnen de overheid;  kostenbesparing in ketens. Landelijke voorziening WOZ In 2014 moeten we aangesloten zijn op de landelijke voorziening WOZ. Hiermee wordt de gemeentelijke WOZ data landelijk ter beschikking gesteld aan diverse afnemers. Hierbij moet een koppeling gerealiseerd worden tussen de gemeente applicatie GISVG en de landelijke voorziening. WEB richtlijnen De gemeentelijke website(s) moeten voldoen aan een aantal richtlijnen. Deze richtlijnen moeten er voor zorgen dat overheidswebsites makkelijk toegankelijk zijn voor alle bevolkingsgroepen (bv blinden, slechthorenden, ouderen, etc.).

Specifiek organisatie ontwikkelingen Zaakgericht werken Doordat we aangesloten zijn bij de Dimpact coöperatie, hebben we de beschikking over een goed functionerend digitaal loket met bijbehorend zakensysteem. Deze ondersteunende tool willen we de komende jaren gaan gebruiken om onze dienstverlening aan onze klanten te verbeteren en transparanter te maken. Plaats onafhankelijk werken Om onze organisatie efficiënter en effectiever te laten functioneren gaan we plaatsonafhankelijk werken verder vorm geven. Hierdoor zal het ook makkelijker worden om het gesprek met onze klanten buiten het gemeentehuis aan te gaan. Informatiebeveiliging versus flexibilteit Er ontstaat meer en meer de behoefte aan flexibiliteit binnen en buiten onze organisatie. Voorbeelden hiervan zijn onder andere plaatsonafhankelijk werken, maar ook de ontwikkeling van apps, mobile devices, etc. Daar staat tegenover dat informatiebeveiliging en privacy steeds nadrukkelijker de aandacht krijgen vanuit nieuwe wet- en regelgeving. Ontwikkelingen die op gespannen voet met elkaar leven en die beide hun aandacht behoeven binnen onze organisatie. Een goede afstemming is cruciaal voor verdere organisatieontwikkeling en verantwoording. Verdere digitalisering De komende jaren zal de verdere digitalisering van onze bedrijfsvoering doorzetten. Dit zal merkbaar zijn voor onze klanten door het verder ontwikkelen van digitale producten en diensten. Binnen de organisatie zal zich dit vooral laten zien in het verder digitaliseren van informatiestromen, het digitaal maken van werkprocessen en het koppelen van applicaties. Dit alles om de dienstverlening te verbeteren en de organisatie efficiënter en effectiever te laten functioneren.

Jaarstukken 2013

Pagina 40 van 99

Planning & Control Grip op uitgaven en inkomsten en resultaten Traditioneel krijgen de elementen ‘beheersen’ en ‘verantwoorden’ binnen planning & control relatief veel aandacht. Ze zijn gericht op het verkrijgen van een goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. De burger verwacht van ons bestuur dat de beperkt beschikbare middelen zo doelmatig en doeltreffend mogelijk worden ingezet. Adequate sturing is daarbij voorwaarde. Om dit te kunnen bereiken werken we continue aan het verbeteren van de informatiewaarde van begroting en bestuursrapportages. Naast financiële informatie verstrekken we niet-financiële informatie in de vorm van prestatie-indicatoren en kritische succesfactoren. Via een bestuurlijk dashboard (scorecard) informeren we het bestuur over het realiseren van de gestelde doelen. Optimaliseren planning & control instrumentarium Onze organisatie zal de komende jaren veranderen van een planmatige en sterk productgeoriënteerde organisatie naar een innovatieve organisatie die in staat moet zijn in te spelen op initiatieven vanuit de samenleving. Burgers nemen steeds vaker de verantwoordelijkheid voor hun leefomgeving en elkaar. De overheid bedenkt niet langer de oplossingen en zorgt voor de uitvoering. De burger verwacht van de overheid dat zij meedenkt en deze initiatieven faciliteert. Deze veranderingen in de rol- en taakverdeling tussen overheid en burgers stelt andere eisen aan bestuur, management en medewerkers en in het verlengde daarvan ook aan de inrichting van ons planning- en control instrumentarium. Strategische financiële planning en risicomanagement krijgen meer aandacht in ons instrumentarium. Lean management Sinds 2012 zetten we Lean Management in als instrument om de kwaliteit van onze processen te verbeteren. We richten ons daarbij in het bijzonder op het verkorten van doorlooptijden, besparen van kosten en het verhogen van de kwaliteit. Uitgangspunt is dat we onze processen beoordelen vanuit het klantperspectief; we stellen ons voortdurend de vraag hoe we onze processen vanuit de beleving van de klant het best kunnen inrichten. Een vast projectteam faciliteert de Leantrajecten en medewerkers zijn zelf verantwoordelijk voor het implementeren van de verbetervoorstellen. In 2013 zijn de volgende bedrijfsprocessen volgens de Leanprincipes geoptimaliseerd: - subsidieverlening - documentaire informatievoorziening - omgevingsvergunning - huwelijk en ondertrouw Interne beheersing Wij streven naar een organisatie waar de uit beheersingsoogpunt relevante bedrijfsprocessen continu (en zichtbaar) financieel ’in control’ zijn. Het ’in control’ zijn houdt in dat we zowel opzet, bestaan als (goede) werking van de beheersmaatregelen vaststellen. De noodzakelijke (verbijzonderde) interne controle is afgestemd op de beschreven risico’s en getroffen beheersmaatregelen. Bij het uitvoeren van de controlewerkzaamheden en oordeelsvorming steunt de accountant voor een belangrijk deel op onze controledossiers. In 2013 zijn op dit gebied verschillende verbeteringen doorgevoerd. Controle bevindingen worden teruggekoppeld aan de procesverantwoordelijke en aanbevelingen worden bewaakt op implementatie en naleving. Zo werken we continue aan kwaliteitsverbetering en de accountant kan efficiënt zijn of haar werk doen. Onderzoek naar doelmatigheid en doeltreffendheid Op grond van artikel 2 van de verordening artikel 213a van de Gemeentewet onderzoekt het college jaarlijks de doelmatigheid van (onderdelen van) organisatie-eenheden van de gemeente en de uitvoering van taken door de gemeente. In 2013 is onderzoek verricht naar de beheersbaarheid van de problemen op ICT gebied. Verder is een onderzoek gestart naar de uitvoering van het leerlingenvervoer.

Jaarstukken 2013

Pagina 41 van 99

Juridische kwaliteitszorg Integriteit Op 15 oktober heeft de gemeenteraad een themabijeenkomst gehouden over integriteit. Op deze bijeenkomst heeft Frans Geraedts gesproken over integriteit in de praktijk van het werk van Raadsleden. Ook op het niveau van de afdelingen en medewerkers is over integriteit gesproken. In 2013 waren naast het wettelijk kader (Gemeentewet) ook twee gemeentelijke gedragscodes van toepassing. Eén code voor de integriteit van collegeleden / raadsleden en één voor medewerkers. De kern van de code voor medewerkers bestaat uit vier leidende uitgangspunten: 1. We nemen de verantwoordelijkheid van behartiger van het algemeen belang. 2. We hebben een open houding waarmee we dilemma’s bespreekbaar maken. 3. We leggen achteraf verantwoording af over gemaakte keuzes. 4. We benaderen elkaar met respect. In 2014 is het team van vertrouwenspersonen uitgebreid. Naast Cas van Gompel hebben we ook Ria Harkink aangesteld als vertrouwenspersoon, zodat je kunt kiezen tussen een man en een vrouw. De vertrouwenspersoon ondersteunt medewerkers die met een probleem zitten over ongewenst gedrag in de organisatie. Dit is een ruimer taakveld dan alleen integriteit. In 2013 hebben vier medewerkers de ambtseed of belofte afgelegd. De ambtseed/belofte maakt ook onderdeel uit van het bewust worden van de integriteit in de gemeente. In 2013 heeft een integriteitskwestie tot het vertrek van een raadslid geleid. Het betrof hierbij een overtreding van de gemeentewet in verband met verboden handelingen (art. 15). Ook op een aantal andere momenten is integriteit van raadsleden onderwerp van debat geweest. Bezwaren en klachten Mediation: In 2013 zijn 34 bezwaarschriften ingediend. Bij deze bezwaarschriften heeft de afdeling Publiek en Bestuur in de meeste gevallen binnen een week contact opgenomen met de indiener van het bezwaarschrift. Na dit eerste contact zijn 16 bemiddelingsgesprekken gevoerd. Na deze gesprekken zijn 8 bezwaarschriften ingetrokken. Daarnaast is in 8 gevallen opnieuw onderzoek verricht door de afdeling. In deze gevallen is het oorspronkelijke besluit aangepast en zijn de bezwaarschriften ingetrokken . Klachtenbehandeling: In 2013 zijn er geen klachten ingediend. Kort verslag activiteiten ombudsman Oost Gelre in 2013 De gemeenteraad van Oost Gelre heeft per 1 januari 2012 heer A.A.M. Lamers uit Varsseveld benoemd tot ombudsman van de gemeente Oost Gelre. De heer A. van Driesten is toen tot plaatsvervanger van de ombudsman benoemd. In 2013 is door burgers en bedrijven slechts twee keer via een schriftelijk verzoek een beroep op de ombudsman gedaan. Twee keer is er telefonisch contact geweest met burgers uit Oost Gelre, die informatie wensten over de mogelijkheden om een klacht in te dienen. Uiteindelijk hebben die van een toelichting van zijn kant niet tot een concrete klacht geleid. In de gevallen van de twee schriftelijke verzoeken is door de ombudsman contact opgenomen met de briefschrijvers. Dit heeft er toe geleid, dat of het verzoekschrift is ingetrokken of dat de ombudsman betrokkene na lezing en beoordeling van het verzoekschrift heeft doorverwezen naar de interne klachtenprocedure, die vooraf gaat aan de behandeling door de ombudsman. De ombudsman veronderstelt dat het geringe aantal voor hem bestemde klachten mede te danken is aan de zorg, die de gemeente besteedt aan mediation en aan de wijze, waarop de klachten via de interne klachtenregeling worden afgehandeld.

Jaarstukken 2013

Pagina 42 van 99

Tenslotte heeft de heer Lamers in juli 2013 deel genomen aan een intervisiebijeenkomst van ombudsmannen en –vrouwen in Wychen, alwaar actuele zaken zijn besproken en informatie is uitgewisseld over opgedane ervaringen.

Jaarstukken 2013

Pagina 43 van 99

Paragraaf 4: Financiering De Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) stelt regels aan de financieringsfunctie van gemeenten en biedt een kader voor de beheersing van de risico’s die uit deze functie voortvloeien. Op lokaal niveau is deze regelgeving vertaald in een treasurystatuut dat door de gemeenteraad is vastgesteld. De doelstellingen van de treasuryfunctie zijn: - Het continu zorgen voor voldoende liquiditeit; - Het minimaliseren van de rentekosten binnen het vastgestelde risicoprofiel; - Het maximaliseren van de renteopbrengsten binnen het vastgestelde risicoprofiel. Onder risico’s verstaan we renterisico’s (vaste schuld en vlottende schuld), kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s, koersrisico’s en valutarisico’s. Bij ons zijn alleen de twee eerstgenoemde risico’s van toepassing. Ontwikkeling rentepercentage 2013 De financiering van onze activa vindt plaats met interne middelen (reserves en voorzieningen) en met extern aangetrokken geldleningen. De rentelasten van de financieringsmiddelen belasten we intern door aan de diverse producten door middel van de renteomslag. Met ingang van het jaar 2013 hanteren we voor de begroting als de rekening een renteomslag-percentage van 4%. Gedurende het jaar 2013 hebben we twee geldleningen aangetrokken van in totaal € 6.500.000. Kasgeldlimiet (renterisico op korte schuld) In de Wet Fido is een begrenzing opgenomen van de kortlopende middelen die gemeenten mogen opnemen; de kasgeldlimiet. De kasgeldlimiet voor 2013 is vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal van € 60.115.495, ofwel € 5.109.817. Bij overschrijding moeten wij weer binnen de norm voor het kort geld (< 1 jaar) komen door het aantrekken van lang geld (> 1 jaar). Wij streven er naar om - binnen de wettelijke grenzen van de kasgeldlimiet - optimaal gebruik te maken van deze financieringsbehoefte, tenzij we een rentestijging op de kapitaalmarkt (lang geld) voorzien. De voordelen hiervan zijn lagere rentekosten en maximale flexibiliteit in de leningenportefeuille.

Kasgeldlimiet Toegestane kasgeldlimiet

Werkelijk 2013 8,5%

Werkelijk 2012 8,5%

Omvang vlottende schuld Schuld in rekening courant Overige geldleningen (geen vaste schuld)

€ €

2.646.610 2.288.890

€ €

1.472.368 2.621.837

Vlottende middelen Contant in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden korter dan 1 jaar

€ € €

900 104.750 5.769.329

€ € €

900 43.728 8.500.923

Toets kasgeldlimiet Totaal netto-vlottende schuld Toegestane kasgeldlimiet Ruimte

-/- € 939.479 € 5.109.817 € 6.049.296

-/- € 4.451.346 € 5.088.160 € 9.539.506

Tabel 2.5 Kasgeldlimiet

Jaarstukken 2013

Pagina 44 van 99

Renterisiconorm (renterisico op lange schuld) De renterisiconorm begrenst de rentegevoeligheid van de vaste schuldpositie van de gemeente. Het renterisico wordt bepaald door de som van het bedrag aan herfinanciering en het bedrag aan renteherzieningen op de vaste schuld. Het percentage voor de risiconorm is volgens een ministeriële regeling vastgesteld op 20%. Maximaal 20% van het begrotingstotaal mag dus worden vernieuwd (herfinanciering en/of renteherziening). Doel is dat we onze vaste leningenportefeuille zodanig spreiden dat de renterisico’s gelijkmatig over de jaren zijn gespreid. Renterisiconorm

Renteherzieningen Aflossingen Renterisico

Begroot 2013 €0 € 9.518.184 € 9.518.184

Werkelijk 2013 €0 € 9.650.230 € 9.650.230

Werkelijk 2012 €0 € 10.015.572 € 10.015.572

Vastgestelde renterisiconorm Renterisiconorm

20% € 12.023.099

20% € 11.715.741

20% € 11.973.200

Toets renterisiconorm Renterisico Renterisiconorm Ruimte

€ 9.518.184 € 12.023.099 € 2.504.915

€ 9.650.230 € 11.715.741 € 2.065.511

€ 10.015.572 € 11.973.200 € 1.957.628

Tabel 2.6 Renterisiconorm

Uit tabel 2.6 blijkt dat de gemeente Oost Gelre in 2013 binnen de gestelde normen is gebleven. Kredietrisico Kredietrisico’s ontstaan door het verstrekken van leningen en gemeentegaranties. Het treasurystatuut bepaalt dat uitgezette gelden en garanties alleen tot stand mogen komen als zij een publieke taak dienen. Het uitzetten van gelden wanneer overtollige middelen aanwezig zijn, is toegestaan als zij een prudent karakter hebben en niet gericht zijn op het genereren van inkomen door overmatig risico aan te gaan. Het volgende overzicht geeft inzicht in de samenstelling van de verstrekte geldleningen per ultimo 2013, onderverdeeld naar risicogroep: Risicogroep 1. Woningcorporaties en particuliere woningen 2. Instellingen ouderenzorg 3. Nutsbedrijven 4. Sport en culturele instellingen 5. Ambtenaren 6. Stg. Careaz 7. Gebiedscommissie Laarberg

(Hypothecaire zekerheid) Ja

Restant schuld

Ja

€ 2.456.264 € 668.371 € 5.577 € 6.059.101 € 2.418.000 € 10.600.000

Ja

€ 30.032.000

Tabel 2.7 verstrekte geldleningen ingedeeld per risicogroep

In tabel 2.7 zijn geldleningen in categorie 1 t/m 3 verstrekt voor het verrichten van de publieke taak. De onder 4 verstrekte gelden ondersteunen drie instellingen met een sportief of sociaal-cultureel doel. De geldleningen aan ambtenaren zijn verstrekt op grond van de destijds bestaande hypotheekregelingen.

Jaarstukken 2013

Pagina 45 van 99

Leningenportefeuille De leningenportefeuille, zie tabel 2.8 vermeldt de omvang, het verloop en de gemiddelde rente van de opgenomen geldleningen voor de financiering van gemeentelijke taken. Leningenportefeuille (inclusief mutaties) Stand per 1 januari 2013 Reguliere aflossingen in 2013 Aangetrokken geldleningen in 2013 Stand per 31 december 2013

Bedrag € 42.509.361 € 9.650.230 € 6.500.000 € 39.359.131

Gemiddelde rente 4,55% 1,88% 4,17%

Tabel 2.8 Leningenportefeuille

Schatkistbankieren Schatkistbankieren houdt in dat lagere overheden zoals gemeenten, provincies en waterschappen hun geld niet meer kunnen onderbrengen bij reguliere banken, maar verplicht zijn dit bij het Rijk dan wel medeoverheid te doen. Dit geldt vanaf 2013. Het tijdelijk uitzetten van geld bij derden is verleden tijd.

Sturen op de kwaliteit van het openbaar groen.

Jaarstukken 2013

Pagina 46 van 99

Paragraaf 5: Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Wij hebben ongeveer 620 ha. aan openbare ruimte en 41 gebouwen in beheer. Een belangrijk onderdeel van onze begroting richt zich op het onderhoud aan de openbare ruimte en de gebouwen. Om deze kapitaalgoederen op een acceptabel niveau te houden, is goed beheer noodzakelijk. Gelet op de omvang van de te beheren kapitaalgoederen legt deze continue taak een substantieel beslag op onze budgettaire middelen. Wegen In het wegenbeleidsplan 2008-2012 is het onderhoudsniveau voor asfalt en elementen (tegels, klinkers) opgenomen. Het niveau voor asfalt en elementen is het referentieniveau R (landelijk basisniveau volgens de CROW). Vanwege een bezuiniging op het onderhoudsbudget 2009 is het onderhoudsniveau voor elementen in 2009 verlaagd naar R- (onder het landelijk basisniveau). In 2014 wordt een start gemaakt met het opstellen van een nieuw wegenbeleidsplan. Met behulp van de jaarlijkse visuele weginspectie, de vastgestelde onderhoudsniveaus en het beheerprogramma stellen we jaarlijks het onderhoudsprogramma op. Hierbij vindt afstemming plaats met andere disciplines zoals riolering, groen en ruimtelijke ontwikkelingen om kapitaalvernietiging te voorkomen. Daarnaast zijn er wegen die vervangen moeten worden (rehabilitatie/reconstructie). Deze hebben we opgenomen in het programma voor nieuw beleid. De boekwaarde van wegen bedraagt per 31 december 2013 € 15,2 miljoen, wat in 2013 heeft geresulteerd in kapitaallasten van € 1,5 miljoen. Onderstaand hebben we de volgende bedragen opgenomen voor de begroting en de gerealiseerde bedragen van 2013.

Onderhoud deklagen wegen Inspectie/onderzoek advies Onderhoud diversen o.a. abri’s en straatmeubilair Markeringen, schade en onkruidbestrijding

Begroting € 434.366 € 35.530 € 93.062

Jaarrekening € 460.285 € 33.998 € 68.762

€

€

55.348

48.347

Riolering De basis voor het rioolbeheer vormen het beheerpakket, de voortdurende inspecties en het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Het GRP beschrijft de noodzakelijke activiteiten om de riolering op een acceptabel niveau te houden en aan de wettelijke eisen te laten voldoen. Ook beschrijft het de kosten die hiermee gepaard gaan en de consequenties voor de rioolheffing. De kosten van riolering bestaan uit jaarlijkse onderhoudsuitgaven en uit investeringen die we opnemen in het programma voor nieuw beleid. In september 2011 heeft u het geactualiseerde (verbrede) gemeentelijk rioleringsplan 2011-2015 vastgesteld. Hiermee kunnen we de komende jaren verder werken aan het beschermen van onze volksgezond, het behouden van droge voeten en het bereiken van een goede waterkwaliteit. Dit doen we in goed overleg met onze waterpartner waterschap Rijn en IJssel. In 2013 hebben we het onderhoudsprogramma 2013 en 2014 gezamenlijk op de markt gebracht om het achterstallig onderhoud verder in te lopen. De daadwerkelijke maatregelen voeren we in 2014 uit. De voorbereidingen voor het op innovatieve wijze op de markt brengen van het beheer en onderhoud aan onze mechanische riolering heeft nog niet geleid tot een aanbesteding. Door allerlei tegenslagen (mede als gevolg van onbekendheid met de nieuwe contractvorm) en onvoorziene omstandigheden is dit niet gehaald. Het is op dit moment zelfs onzeker of de nieuwe manier van contracteren, gegeven de huidige marktomstandigheden, succesvol zal zijn.

Jaarstukken 2013

Pagina 47 van 99

De multischalige samenwerking in de afvalwaterketen met het waterschap en de 10 Achterhoekse gemeenten heeft in 2013 geleid tot: 1. Een regionaal “Maatregelenprogramma samenwerking afvalwaterketen Achterhoek+” 2. Wij hebben zitting in drie van de vijf onderzoekswerkgroepen:  Alternatieve financieringssystematiek;  Drukriolering buitengebied en IBA’s;  Meten monitoren, gezamenlijk databeheer; Voor de laatste hebben we een samenwerkingsoverkomst gesloten met de gemeenten Lochem, Zutphen, Bronckhorst, Montferland, Oude IJsselstreek en het waterschap Rijn en IJssel. 3. Daarnaast is een ambtelijke start gemaakt om te komen tot de oprichting van een afvalwaterteam “Wíntlicht”. Een samenwerking in de afvalwaterketen tussen de gemeente Winterswijk, Oost Gelre en het waterschap Rijn en IJssel. De boekwaarde van rioleringswerken bedraagt per 31 december 2013 € 18 miljoen wat in 2013 heeft geresulteerd in kapitaallasten van € 1.348.718. Onderstaand zijn de volgende bedragen opgenomen voor de begroting en de gerealiseerde bedragen van 2013. Begroting € 41.723 € 149.502 € 95.648-/€ 8.849.895

Incidenteel onderhoud Planmatig onderhoud Toevoeging reserve Investeringen

Jaarrekening € 58.734 € 60.216 € 78.349 € 2.800.468

Het restant krediet van investeringen wordt doorgeschoven naar 2014.

Openbaar Groen Het beleidskader met betrekking tot openbaar groen heeft u vastgesteld op 23 januari 2007 “groenbeleid Oost Gelre”. In dit beleid zijn afspraken gemaakt over de kwaliteit van het groen en de financiële kaders van beheer. Met de vaststelling van het beeldenboek door de raad is de kwaliteitsopgave voor het openbaar groen in beelden vastgelegd. Dit kwaliteitsniveau is concreet vertaald in het groenbeheerpakket. Dit beheerpakket vormt de basis voor de uitvoering van het jaarlijkse onderhoud. In 2013 hebben we volgens het beeldbestek gewerkt in de vorm van een leertraject. Het resultaat is erg bemoedigend. In 2014 leggen we dit contractueel vast. In het beeldbestek staan niet de frequenties en maatregelen van het beheer centraal, maar de vooraf afgesproken beeldkwaliteit. Dit komt de rol van beide organisaties ten goede. De gemeente als regievoerder en Hacron groen als uitvoerende partij. De gemeente gaat daarbij nadrukkelijker sturen op kwaliteit. De beheerkwaliteit wordt binnen een bepaalde bandbreedte uitgevoerd; pieken en dalen zullen niet meer voorkomen. In 2014 intensiveren we de communicatie met de inwoners. Vooral door het gebruik van Twitter en een eigen (groen)pagina op Facebook. We onderzoeken de toepassing van een weekkalender voor werkzaamheden in de openbare ruimte. Verder is onlangs de Bomenwacht opgericht. De Bomenwacht zal onafhankelijk haar strategie bepalen en positief kritisch bijdragen aan de versterking van het openbaar groen. De communicatie met bewonersgroepen zal verder worden geïntensiveerd; met de Stichting Mooi Groenlo en de dorpsbelangenorganisaties vindt regulier overleg plaats. In 2014 zoeken we verder naar mogelijkheden om bewoners actief te betrekken bij het beheer van het groen. We maken in 2014 afspraken met Vragenders Belang om de boomstructuur aan de Heelweg te herstellen. De volgende bedragen zijn opgenomen in de begroting en jaarrekening 2013.

Uitbestede werkzaamheden Onderhoudskosten Hameland groep

Begroting € 293.956 € 1.522.565

Jaarstukken 2013

Jaarrekening € 350.344 € 1.556.910

Pagina 48 van 99

Openbare Verlichting Bij vervanging van masten en armaturen maken wij een duurzame en energiebewuste keuze. In 2014 staat het opstellen van een nieuw wegenbeleidsplan op het programma. Onderstaande bedragen zijn opgenomen in de begroting en jaarrekening 2013.

Elektra Vervanging armaturen Beheer en onderhoud

Begroting € 142.000 € 107.083 € 104.776

Jaarrekening € 139.788 € 119.739 € 64.627

Civieltechnische kunstwerken Voor het onderhoud van de civieltechnische kunstwerken (zoals bruggen en duikers) hebben wij een beheerplan. In 2014 staat de actualisatie van het beheerplan op het programma. In dit beheerplan is een onderhoudsregime opgenomen. Daarbij maken we verschil tussen jaarlijkse onderhoudskosten en investeringen voor groot onderhoud en vervangingen.

Speelvoorzieningen Jaarlijks doen we diverse inspecties van de speelvoorzieningen (veiligheid en functionaliteit). De geconstateerde gebreken zijn in 2013 hersteld zodat de toestellen aan het Attractiebesluit voldoen. Ten behoeve van de bezuinigingsdoelstelling wordt een gefaseerde versobering/beperking van het aantal speeltoestellen voorgesteld om frictiekosten (in feite veel hoger dan de beoogde bezuiniging) te voorkomen. Voor het jaar 2013 heeft dit geresulteerd in de volgende bedragen:

Uitvoeren inspecties Beheer en onderhoud toestellen

Begroting € 0 € 36.206

Jaarrekening € 6.540 € 38.315

Water Wij hebben het oppervlaktewater in het bebouwde gebied in 2009 in eigendom overgedragen aan het waterschap Rijn en IJssel. Wij hebben beheerafspraken gemaakt ten aanzien van afvalverwijdering en maairegime. In 2010 heeft het waterschap in overleg met ons functies en eindbeelden bepaald. In de praktijk maakt het oppervlaktewater deel uit van de openbare ruimte en streven we naar integraal onderhoud. Dit heeft geresulteerd in praktische keuzes ten aanzien van het beheer;’ wie doet wat en waar’. Dit proces zetten we voort in 2014, bijvoorbeeld ten aanzien van de grachtverbreding en het stadspark Groenlo, waar een integraal begrazingsbeheer is overeengekomen. Ook in de wijk Flierbeek en het Wentholtpark in Lichtenvoorde voeren we het beheer van water en openbaar groen integraal uit.

Gemeentelijke gebouwen Om deze kapitaalgoederen op een acceptabel niveau te houden is ook hier goed beheer noodzakelijk. Deze 41 gebouwen kunnen we grofweg onderverdelen in gebouwen voor eigen gebruik en gebouwen verhuurd aan derden. Al deze gebouwen beheren we volgens een meerjaren onderhoudsplanning en zijn als zodanig grotendeels verankerd in de meerjarenbegroting. Het kwaliteitsniveau dat we hierbij hanteren is functioneel, sober en duurzaam. Verder hanteren we de regierol en wordt de uitvoering van het beheer door derden gedaan. De meeste gebouwen hebben we in 2013 onderhouden zoals gepland. Voor zover bekend zijn er geen financiële consequenties ten aanzien van het beleidskader. De benodigde budgetten hebben we in de begroting opgenomen. Voor een paar gebouwen was het langere tijd onduidelijk wat er in de (nabije) toekomst mee ging gebeuren. Hierdoor stellen we uit oogpunt van beheer gewenste vervangingen uit. Dit geldt vooral voor de gemeentehuizen Varsseveldseweg 2 en Raadhuisstraat 4-6 en het gebouw Herman Harmsenstraat 11a. De beheersplannen worden jaarlijks door een extern bedrijf geactualiseerd. De financiële uitwerking is de grondslag voor de onderhoudsbudgetten. Extra geld hebben we wederom uitgegeven aan schilderwerk in de muziekkoepel Groenlo, dit vanwege terugkerende vernielingen.

Jaarstukken 2013

Pagina 49 van 99

De uitbreiding en aanpassing van de brandweerkazerne Groenlo t.b.v. BWAO is medio 2013 opgeleverd. De sporthal in Vragender is per 1 september 2013 geprivatiseerd. Achterstanden in het onderhoudsniveau zijn (m.u.v. de gemeentehuizen in Lichtenvoorde) in 2013 niet ontstaan. Een paar gebouwen die we om strategische redenen hebben aangekocht, hebben achterstallig onderhoud. Dit betreft o.a. de woning aan de Lievelderstraat 50, dit pand is eind 2013 verkocht. Overige kleine (sloop) gebouwen die we aangekocht hebben in het kader van grondverwerving hebben we buiten beschouwing gelaten. Financiële uitwerking: aan onderhoud gebouwen is in 2013 aan uitgaven een bedrag van € 315.156 besteed, € 328.659 is toegevoegd aan de reserve onderhoud gebouwen. De reserve groot onderhoud gebouwen bedraagt per 31 december 2013 € 1.376.929. Afschrijvingen Wij hanteren voor de vervangingsinvesteringen het beleid volgens de nota afschrijvingenbeleid van juli 2006.

Extra uitgaven voor onderhoud muziekkoepel Groenlo door vandalisme

Jaarstukken 2013

Pagina 50 van 99

Paragraaf 6: Grondbeleid Inleiding Deze paragraaf geeft de visie op het grondbeleid om de doelstellingen uit de programma’s te kunnen realiseren. Transparantie van het grondbeleid is om meerdere redenen belangrijk. Niet alleen door het grote financiële belang en de risico’s, maar ook in relatie tot de te halen doelstelling. Via het grondbeleid kunnen we beleidsvoornemens invullen. Deze paragraaf geeft inzicht in de wijze van uitvoering van het grondbeleid en de actuele situatie van de totale grondexploitatie. Grondbeleid Grondbeleid is een sturingsinstrument. Geen doel op zichzelf, maar gereedschap om andere doelen te bereiken. Dit kunnen doelen zijn op het gebied van ruimtelijke ordening, volkshuisvesting of economie. In de nota grondbeleid is vastgelegd hoe wij het grondbeleid vorm geven. Kernbegrippen zijn: regie voeren, ten dienste van gemeentelijk beleid en verantwoorde risico’s. Actuele stand van zaken In het boekjaar 2013 zijn de volgende complexen onderhanden: Groenlo  Complex Brouwhuizen: bij dit complex is een samenwerkingsovereenkomst gesloten met private partijen. Bestemmingsplan is in 2009 vastgesteld. Ons aandeel is in kwantitatieve zin beperkt van omvang evenals de daaruit voortvloeiende financiële risico’s. Het totaal aantal te realiseren woningen bedraagt circa 270. De gemeentelijke boekwaarde bedraagt € 1.741.703. 

Complex De Woerd: bestemmingsplan is vastgesteld in 2010. Het geplande aantal woningen bedraagt 30. De boekwaarde bedraagt € 2.467.827. Verwacht resultaat is nihil. De kavelverkoop is gestart eind 2010. De belangstelling is tot op heden gering. In 2013 hebben we een aantal maatregelen genomen om de verkaveling en het prijsniveau aan te passen.



Complex Beltrumsestraat/Houtwal: op dit complex gaat de woningbouwvereniging bouwen. Overleg met partijen is gaande over de voortgang van het plan. De boekwaarde per 31 december 2013 bedraagt € 22.955.



Lichtenvoordseweg/Lievelderstraat: naar aanleiding van de ontwikkelingen zal nagedacht moeten worden over de wijze waarop de invulling aan dit plan zal worden gegeven. In de jaarrekening 2013 is al rekening gehouden met een afwaardering van € 300.000.



Complex Speeltuin Borculoseweg (Het Pand): De supermarkt De Aldi is in 2013 nagenoeg gereed. De boekwaarde per 31 december 2013 bedraagt -/- € 150.000. Het resultaat bedraagt positief € 578.000. Dit resultaat is in 2013 ingezet voor afboeking boekwaarde complex De Woerd.

Lichtenvoorde e  Complex Flierbeek fase 1: met de bouw van het woonzorg-complex is in het 3 kwartaal 2012 begonnen. Na gereedkoming daarvan (voorzien begin 2014) en aansluitend nog beperkte werkzaamheden woonrijpmaken is Flierbeek fase 1 afgerond. De boekwaarde bedraagt -/- € 1.503.555. Bij de resultaatbestemming in 2014 zal naar verwachting de boekwaarde van nog niet in ontwikkeling genomen gronden Flierbeek fase 3 moeten worden meegenomen. 

Complex Flierbeek fase 2: de uitgifte van de kavels verloopt goed. De boekwaarde bedraagt -/- € 196.101. Verwacht resultaat bedraagt € 1.000.000 positief. De oplevering wordt verwacht in 2018. Het totaal aantal woningen dat volgens het bestemmingsplan gebouwd mag worden bedraagt 170. Het aantal te verkopen vrije kavels in dit plan bedraagt 36. Hiervan zijn er inmiddels 30 verkocht.



Complex Flierbeek fase 3: Voorlopig wordt de grond niet uitgegeven. Momenteel wordt de grond ten behoeve van biomassa verpacht.

Jaarstukken 2013

Pagina 51 van 99



Complex Eschpark: inmiddels wordt voor het totale gebied naar een andere invulling gekeken. De boekwaarde per 31 december 2013 bedraagt -/- € 35.581.



Complex Nieuwmarkt: dit is een private ontwikkeling. In de visie Dijkstraat e.o. is opgenomen dat e de 3 fase ook in delen kan worden aangepakt. De economische omstandigheden zijn hiervoor echter nog steeds ongunstig. De boekwaarde bedraagt -/- € 13.463. Het project is in 2013 afgesloten.



Bedrijventerrein Lindebrook: gelet op de economische ontwikkeling verwachten we dat de doorlooptijd zal toenemen. De boekwaarde per 31 december 2013 bedraagt € 3.213.717. De financiële risico’s zijn gering. Verwachte oplevering 2020.

Vragender  Complex Eschrand: bouwrijp maken is gestart in februari 2013. Het totaal aantal te verkopen kavels bedraagt 16. Hiervan zijn er inmiddels 8 van verkocht. De boekwaarde per 31 december 2013 bedraagt € 831.686. De oplevering wordt verwacht in 2016 en het verwacht resultaat bedraagt nihil.

Harreveld  Complex Looweg, de boekwaarde bedraagt per 31 december 2013 € 109.427. Verwacht resultaat € 12.000 negatief. Oplevering verwacht in 2016.

Mariënvelde  Complex de Boog: de boekwaarde bedraagt per 31 december 2013 € 22.764. Verwacht resultaat € 4.000 negatief, oplevering verwacht in 2015. Lievelde  Complex Engelse Schans: bestemmingsplan vastgesteld in 2009. De verlaging van de grondprijzen heeft voor een opleving van de belangstelling gezorgd. Het aantal beschikbare kavels bedraagt 16. Er zijn 9 kavels verkocht, 3 kavels te koop en 2 in optie. 2 Kavels zijn beschikbaar welke niet in handen zijn van de gemeente. De boekwaarde bedraagt per 31 december 2013 -/- € 26.391. Verwacht resultaat nihil. Reserveringen voor risico’s grondexploitatie In de staat van reserves en voorzieningen voor het jaar 2013 hebben we ter afdekking van de risico’s van grondexploitaties drie reserves/voorzieningen gevormd (stand per 31 december 2013):  bestemmingsreserve Reserve grondexploitatie € 728.889  voorziening planschades € 37.751 In totaal hebben we voor de afdekking van risico’s voor grondexploitatie een reserve/voorziening gevormd van € 766.640. Op basis van de Nota Grondbeleid 2007 mag de reserve maximaal € 2.000.000 bedragen. Tijdige afwikkeling van de complexen is nodig om de reserve op peil te brengen. Overige gronden De boekwaarde per 31 december 2013 bedraagt € 716.895. Afsluiting complexen We ronden projectfasen gefaseerd af. Nadat deelfases in een complex gereed zijn volgt meteen de administratieve afhandeling, waardoor winstneming mogelijk is conform de nota grondbeleid.

Jaarstukken 2013

Pagina 52 van 99

De verwachte resultaten van de grondexploitaties zijn weergegeven in tabel 2.9: Omschrijving grondexploitatie

In exploitatie Brouwhuizen De Woerd Beltrumsestraat/Houtwal Lichtenvoordsweg/Lievelderstraat Speeltuin Borculoseweg Flierbeek fase 1 Flierbeek fase 2 Flierbeek fase 3 Lindebrook Eschrand Vragender Looweg Mariënvelde Engelse Schans Totaal

Boekwaarde

€ € € € -/- € -/- € -/-€ € € € € € -/- €

Verwacht resultaat

1.741.703 2.467.827 22.955 286.898 150.000 1.503.555 196.110 2.682.715 3.237.717 831.686 109.427 22.764 26.391

nihil nihil nihil -/- € 300.000 * € 1.430.000 € 1.000.000 -/- € 2.430.000 nihil nihil -/- € 12.000 -/- € 4.000 nihil

€ 9.527.636

-/- € 316.000

Verwachte oplevering

2018

2014 2014 2018 pm 2020 2016 2016 2015 2015

Tabel 2.9 Prognose grondexploitatie

*) Het resultaat van Speeltuin Borculoseweg ad € 577.715 is gebruikt voor afboeking boekwaarde De Woerd. De verwachte winsten uit de eerste 2 fasen van complex Flierbeek worden vooralsnog binnen de e grondexploitatie gehouden waarmee we de eventuele afname aan bouwgrondbehoefte (3 fase) kunnen opvangen.

Het ‘Aldi-terrein’ in Groenlo wordt op dit moment bebouwd.

Jaarstukken 2013

Pagina 53 van 99

Paragraaf 7: Lokale heffingen De gemeentelijke belastingen en heffingen vormen een belangrijk onderdeel van onze algemene dekkingsmiddelen. Overzicht lokale heffingen De lokale heffingen bestaan uit belastingen en heffingen. De belastingen moeten de algemene uitgaven van de gemeente dekken en zijn in principe vrij besteedbaar. De heffingen zijn de kosten die wij maken voor individuele dienstverlening aan de burger (bijvoorbeeld rioolheffing en afvalstoffenheffing) en zijn dus niet vrij besteedbaar. In de jaarrekening 2013 hebben wij de werkelijke bedragen opgenomen voor de heffingen. Ter vergelijking zijn ook de cijfers van de begroting 2013 en jaarrekening 2012 vermeld. Omschrijving Onroerende zaakbelasting (OZB) Hondenbelasting Toeristenbelasting Precariobelasting Bouwleges Afvalstoffenheffing Rioolheffing Marktgelden Overige leges Totaal

Jaarrekening 2013 € 5.072.073 € 123.147 € 467.580 € 18.042 € 410.965 € 1.979.160 € 2.459.195 € 9.930 € 563.046

Begroting 2013 € 5.140.222 € 126.000 € 476.000 € 15.000 € 450.000 € 2.056.303 € 2.827.000 € 10.176 € 573.693

Jaarrekening 2012 € 4.764.848 € 125.616 € 450.050 € 16.671 € 450.470 € 1.988.599 € 2.481.255 € 10.097 € 596.574

€ 11.103.138

€ 11.674.394

€ 10.884.180

Tabel 2.10 Gemeentelijke heffingen huidig en voorgaand jaar

Grafiek 1 Opbouw lokale heffingen 2013

Tarieven beleid Voor diverse lokale heffingen gelden wettelijke voorschriften, bij retributies geldt dat de opbrengst maximaal 100% van de kosten mag bedragen. Voorbeelden hiervan zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Bij de overige lokale heffingen mogen de opbrengsten van de totale legesverordening de kosten niet overschrijden. Algemene uitgangspunten Onze retributies zijn gebaseerd op 100% kostendekkendheid. De tarieven van de lokale heffingen worden jaarlijks gecorrigeerd met het inflatiepercentage. Voor het jaar 2013 gingen we uit van een inflatiecorrectie van 1,75%.

Jaarstukken 2013

Pagina 54 van 99

Kostendekkendheid tarieven Voor de tarieven van de riool- en afvalstoffenheffing geldt het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid, inclusief omzetbelasting. De tarieven voor de riool- en afvalstoffenheffing stellen we jaarlijks vast op basis van de verwachte kosten. De werkelijke kosten kunnen dus afwijken. Bij het samenstellen van de jaarrekening moet blijken of de heffingen correct zijn vastgesteld en verrekenen we eventuele verschillen. Deze verschillen nemen we bij de eerstvolgende begroting mee in de berekening van de voorgestelde tarieven voor dat begrotingsjaar.

Ontwikkeling van de diverse lokale heffingen Onroerende zaakbelasting (OZB) Onze belangrijkste autonome inkomstenbron is de onroerende zaakbelasting. De waarde van het onroerend goed vormt de basis voor de belastingheffing. De hoogte van de OZB wordt berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Ontwikkeling tarieven OZB OZB

2013

2012

OZB eigenaren woningen

0,118%

0,107%

OZB eigenaren niet woningen OZB gebruikers niet woningen

0,164% 0,133%

0,144% 0,117%

Tabel 2.11 Ontwikkeling tarieven OZB

Afvalstoffenheffing De kosten voor het ophalen en verwerken van de afvalstromen van de huishoudens mogen wij doorberekenen aan onze burgers. De afvalstoffenheffing gebeurt volgens het Diftar. Diftar staat voor: geDIFferentieerd TARief afvalstoffenheffing; de vervuiler betaalt. Diftar betekent in de praktijk dat elk huishouden een basisbedrag betaalt. Daarnaast betalen de inwoners voor de hoeveelheid afval die zij aanbieden. Rioolheffing De kosten voor het beheer (aanleg, vervanging en onderhoud) van het rioleringsstelsel mogen wij aan de gebruikers van het riool doorberekenen. Wij leggen de rioolheffing op basis van het werkelijke verbruik van water door de gebruikers op. De aanslag en de inning is uitbesteed aan Vitens. Ontwikkeling tarieven rioolheffing Rioolheffing Tarief per m

3

2013

2012

€ 1,48

€ 1,48

Tabel 2.12 Ontwikkeling tarieven rioolheffing

Hondenbelasting Wij mogen hondenbelasting opleggen. De opbrengst van de hondenbelasting is bestemd voor de algemene middelen. Dit betekent dat we de belasting niet specifiek hoeven besteden aan doelen die van tevoren zijn vastgesteld. Wij hebben voor de hondenbelasting een progressief tarievenstelsel vastgesteld, waarbij hondeneigenaar met meer dan één hond een hoger bedrag per hond betaalt. Ontwikkeling tarieven hondenbelasting Hondenbelasting

2013

2012

Eén hond e 2 hond en elke volgende hond, per hond Kenneltarief

€ 48,00 € 75,00 € 190,80

€ 46,80 € 72,60 € 183,60

Tabel 2.13 Ontwikkeling tarieven hondenbelasting

Jaarstukken 2013

Pagina 55 van 99

Toeristenbelasting Wij heffen vergoeding voor het houden van verblijf met overnachting. Aan niet-ingezetenen heffen we een vergoeding in de vorm van toeristenbelasting. Ontwikkeling tarieven toeristenbelasting Toeristenbelasting

2013

2012

Toeristenbelasting per persoon per overnachting

€ 1,00

€ 1,00

Tabel 2.14 Ontwikkeling tarieven toeristenbelasting

Lokale lastendruk In tabel 2.15 kunt u zien wat een gemiddeld huishouden in Oost Gelre in 2013 aan heffingen heeft betaald. Gezin, wonend in eigen huis (waarde € 200.000) en één hond Situatie 2013 Onroerende zaakbelasting € 236,00 Hondenbelasting € 48,00 Afvalstoffenheffing (gemiddeld aantal ledigingen) € 182,50 3 Rioolheffing (verbruik van 120 m ) € 177,60 € 644,10

Totaal

Gezin, wonend in huurhuis (waarde € 200.000) en één hond Situatie 2013 Hondenbelasting € 48,00 Afvalstoffenheffing (gemiddeld aantal ledigingen) € 182,50 3 Rioolheffing (verbruik van 120 m ) € 177,60 € 408,10

Totaal

Situatie 2012 € 214,00 € 46,80 € 200,50 € 177,60 € 638,90

Situatie 2012 € 46,80 € 200,50 € 177,60 € 424,90

Tabel 2.15 Situatie lokale lastendruk gemiddeld huishouden

Gemeentelijk kwijtscheldingsbeleid Wij zijn bevoegd om kwijtschelding van gemeentelijke heffingen te verlenen. Bij ons is het kwijtscheldingsbeleid van toepassing op de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de onroerende zaakbelasting. We passen het meest ruime kwijtscheldingsbeleid toe en verlenen automatisch kwijtschelding aan bijstandsgerechtigden. In 2013 hadden we 224 automatische kwijtscheldingen. Daarnaast hebben we 188 verzoeken om kwijtschelding ontvangen. Van deze 188 verzoeken hebben we 35 afgewezen. Van de rest hebben we 3 gedeeltelijk en 150 geheel toegekend. Kwijtschelding Verleende kwijtschelding Aantallen

Jaarrekening 2013 € 109.037 377

Jaarrekening 2012 € 112.171 369

Tabel 2.16 Verleende kwijtschelding

Jaarstukken 2013

Pagina 56 van 99

2. Kerngegevens Inwoners Het aantal inwoners neemt langzaam af. De leeftijdsopbouw van de gemeente Oost Gelre ontwikkelt de komende jaren naar minder jongeren en meer ouderen. A. Sociale structuur Aantal inwoners Waarvan: Van 0 - 4 jaar Van 5 – 19 jaar Van 20 - 64 jaar Van 65 jaar en ouder Wet werk en bijstand (Wwb) Personen < 21 jaar Personen < 65 jaar Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (I.O.A.W.) Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (I.O.A.Z.) Aantal werknemers in sociale werkgemeenschappen

Rekening 2013

Rekening 2012

29.705

29.872

1.402 5.749 16.982 5.572

1.412 5.850 17.183 5.427

2 265

3 249

16

17

2

1

409

409

Tabel 2.1 Sociale structuur

B. Fysieke structuur Oppervlakte gemeente Waarvan: Binnenwater Historische stads-of dorpskern Aantal woonruimten Oppervlakte van de wegen in km. Verharde wegen binnen de bebouwde kom Verharde wegen buiten de bebouwde kom Zandwegen Lengte van recreatieve fiets-, ruiter- en wandelpaden Lengte van waterwegen

Rekening 2013

Rekening 2012

10.963 ha

10.963 ha

49 ha 9 ha 13.076

45 ha 9 ha 12.960

2.609.975 m2

2.588.328 m2

1.400.356 m2

1.261.266 m2

931.851 m2 277.768 m2

1.048.013 m2 279.049 m2

270 km 2,4 km

270 km 2,4 km

Tabel 2.2 Fysieke structuur

Het verschil in de oppervlakte van wegen wordt veroorzaakt door verschuivingen binnen en buiten de bebouwde kom. Het is onduidelijk hoe dit komt.

Jaarstukken 2013

Pagina 57 van 99

Algemene uitkering Door rijks bezuinigingen is de algemene uitkering fors verlaagd met ruim € 1,4 miljoen. Om dit tekort op te kunnen vangen zijn ook onze uitgaven gedaald en onze inkomsten verhoogd. C. Financiële structuur Gewone uitgaven Kapitaaluitgaven Opbrengst Belastingen 1) Algemene uitkering gemeentefonds Boekwaarde geactiveerde kapitaaluitgaven Eigen financieringsmiddelen Vaste schuld 1)

2013 in €

2012 in €

58.578.705 12.265.425 10.119.196 25.968.149

59.176.838 13.768.799 9.827.040 27.388.363

105.228.845

103.757.150

58.705.911 39.359.131

60.255.273 42.509.362

Onroerende zaakbelastingen / hondenbelasting/ toeristenbelasting/ precariorecht/ afvalstoffenheffing/ rioolrecht.

Tabel 2.3 Financiële structuur

270 km aan recreatieve fiets-, ruiter- en wandelpaden in Oost Gelre.

Jaarstukken 2013

Pagina 58 van 99

JAARREKENING GEMEENTE OOST GELRE 2013

Jaarstukken 2013

Pagina 59 van 99

3. Jaarrekening Programmarekening over het jaar 2013 Ram ing begrotingsjaar vóór w ijziging Om schrijving Baten Lasten Saldo program m a Wonen en leven 6.212.457 14.593.041 -8.380.584 Mens en samenleving 16.844.696 28.038.956 -11.194.260 Werk en recreatie 612.479 6.213.094 -5.600.615 Bestuur en 490.740 7.251.298 -6.760.558 dienstverlening Subtotaal programma’s 24.160.372 56.096.389 -31.936.017 Algemene dekkingsmiddelen uitgesplitst naar: Niet gebonden lokale 5.382.222 446.317 4.935.905 heffing Algemene uitkering 23.209.642 23.209.642 Dividendopbrengsten 80.000 80.000 Saldo 1.573.712 244.530 1.329.182 financieringsfunctie. Overige alg. dekkingsmid 669.025 220.167 448.858 Subtotaal alg. 30.914.601 911.014 30.003.587 dekkingsmiddel Resultaat voor 55.074.973 57.007.403 -1.932.430 bestem m ing Toevoeging/onttrekking reserves niet ingedeeld naar prog. Programma 1 33.803 -33.803 Programma 2 205.750 205.750 Programma 3 171.569 171.569 Programma 4 60.000 60.000 Programma 5 83.547 83.547 Resultaat na bestem m ing 55.595.839 57.124.753 -1.528.914

Ram ing begrotingsjaar na w ijziging Baten Lasten Saldo

Baten

Realisatie jaar Lasten

Saldo

6.525.925 17.375.305 611.579 490.740

16.502.200 27.283.392 7.029.254 7.400.381

-9.976.275 -9.908.087 -6.417.675 -6.909.641

8.730.330 17.272.876 688.742 510.506

17.373.195 26.976.288 6.214.644 7.455.903

-8.642.865 -9.703.412 -5.525.902 -6.945.397

25.003.549

58.215.227

-33.211.678

27.202.454

58.020.030

-30.817.576

5.757.222

442.738

5.314.484

5.662.800

352.453

5.310.347

22.747.875 76.530 1.559.712

258.530

22.747.875 76.530 1.301.182

23.102.034 76.531 2.623.017

206.223

23.102.034 76.531 2.416.794

669.025 30.810.364

1.199.000 1.900.268

-529.975 28.910.096

270.005 31.734.387

558.676

270.005 31.175.711

55.813.913

60.115.495

-4.301.582

58.936.841

58.578.706

358.135

-

6.236.515

5.612.982

623.533

1.417.990 742.755 319.158 42.009 243.654

1.139.961 280.349 27.932 7.000 436.506

278.029 462.406 291.226 35.009 -192.852

67.938.922

66.083.436

1.855.486

1.719.451 1.030.198 804.069 162.000 703.214

33.803

83.547

1.685.648 1.030.198 804.069 162.000 619.667

60.232.845

60.232.845

-

Jaarstukken 2013

Pagina 60 van 99

Balans per 31 december

ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen Kosten van onderzoek en ontw ikkeling Materiële vaste activa Investeringen met economisch nut - gronden uitgeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen - overige verbonden partijen - Leningen aan: - w oningbouw corporaties - deelnemingen - overige verbonden partijen - Overige langlopende leningen u/g - Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer - Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouw gronden - overige grond- en hulpstoffen - Onderhanden w erk, w aaronder gronden in expl. - Gereed product en handelsgoederen - Vooruitbetalingen Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Vorderingen op openbare lichamen - Verstrekte kasgeldleningen - Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen - Overige vorderingen - Overige uitzettingen Liquide middelen - Kassaldi - Banksaldi

Ultim o 31-12-2013

Ultim o 31-12-2012

77.088.359

73.966.361

699.396 57.279.316

699.396 55.547.343

19.109.647

17.719.622 16.143.585

16.280.067

390.926 43.285

390.926 43.285

5.499.815

5.583.362

9.550.696

9.504.381

6.670 652.193

6.670 751.443 93.231.944

90.246.428

11.996.902

13.510.723

4.211.560

7.270.250

7.785.342

6.240.473

4.392.855

3.449.665

3.863.133

3.003.797

529.722

445.868

105.650 900 104.750

Overlopende activa - Nog te ontvangen voorschotbedragen van overheidslichamen - Nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen Totaal vlottende activa Totaal-generaal

Jaarstukken 2013

93.555 900 92.655

1.696.142

1.696.142

5.464.242

5.464.242 18.191.549

22.518.185

111.423.493

112.764.613

Pagina 61 van 99

Ultim o 31-12-2013

PASSIVA Vaste passiva Eigen vermogen - Algemene reserve - Bestemmingsreserves - Resultaat na bestemming (nog te bestemmen resultaat) Voorzieningen -Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's - Onderhoudsegalisatievoorzieningen - Van derden verkregen middelen met een specifieke aanw endingsrichting Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer - Obligatieleningen - Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - door derden belegde gelden - buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren - Waarborgsommen

Ultim o 31-12-2012

60.561.397

60.203.262

36.668.108 22.037.803

34.521.862 21.593.990

1.855.486

4.087.410 3.146.612

3.146.612

2.954.796 2.954.796

-

39.359.131

42.509.362

668.632

1.334.653

38.677.818

41.162.028

12.681

12.681

Totaal vaste passiva

103.067.140

105.667.420

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar - Kasgeldleningen - Bank- en girosaldi - Overige schulden

Overlopende passiva - Verplichtingen - Van EU, Rijk en provincies ontvangen voorschotbedragen voor specifieke uitkeringen - Overige vooruitontvangen bedragen Totaal vlottende passiva Totaal-generaal

Gew aarborgde geldleningen Garantstellingen

4.935.500 2.646.610 2.288.890

3.420.853 3.420.853

3.002.988 2.808.952

194.036 8.356.353

7.097.193

111.423.493

112.764.613

44.927.141 293.189

Jaarstukken 2013

4.094.205 1.472.368 2.621.837

48.941.191 810.400

Pagina 62 van 99

Toelichtingen Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding Wij hebben de jaarrekening opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording (BBV) provincies en gemeenten daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat bepalen we op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, nemen we de activa en passiva op tegen nominale waarden. De baten en lasten tekenen we toe aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten nemen we slechts op voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Met verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar houden we rekening als zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen nemen we op als baten op het moment waarop het dividend uitgekeerd (ontvangen) wordt. Personeelslasten rekenen we in principe toe aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume rekenen we sommige personele lasten toe aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Bijvoorbeeld componenten als ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden of overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume treffen we geen voorziening en nemen we ook verder geen verplichting op. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming, te weten vier jaar. Als er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) moeten we wel een verplichting vormen.

Balans Vaste activa Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa waarderen we tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling schrijven we in maximaal 5 jaar af. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling vangt aan bij ingebruikneming van het gerelateerde materiële vaste actief. Afsluitkosten van opgenomen geldleningen schrijven we in één keer af.

Jaarstukken 2013

Pagina 63 van 99

Materiële vaste activa met economisch nut In erfpacht uitgegeven gronden De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs. Percelen waarvan de erfpacht eeuwigdurend zijn afgekocht, hebben we tegen een registratiewaarde opgenomen. Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa hebben we gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. De verkrijgingsprijs bestaat uit de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs zijn de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kan worden toegerekend. Specifieke investeringsbijdragen van derden brengen we op de desbetreffende investering in mindering. In die gevallen schrijven we het saldo af. We schrijven slijtende investeringen in de verwachte gebruiksduur vanaf het moment van ingebruikneming lineair af. We houden rekening met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) schrijven we niet af. Bij de waardering houden we in voorkomende gevallen rekening met een bijzondere vermindering van de waarde, als deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen nemen we terug als ze niet langer noodzakelijk blijken. De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren: Op 6 juli 2006 heeft de raad de nota afschrijvingsbeleid vastgesteld. Op basis van deze nota zijn de afschrijvingen in de staat van investeringen vastgesteld. In grote lijnen hanteren we de volgende afschrijvingen: 1. Geactiveerde kosten voor onderzoek en ontwikkeling, agio en disagio schrijven we in maximaal 5 jaar. 2. Kosten voor het afsluiten van geldleningen brengen we direct ten laste van de exploitatie. 3. De materiele vaste activa met economisch nut, zoals bedoeld in artikel 35 van het BBV, schrijven we lineair af in een termijn die gelijk staat met de technische of economische levensduur. We hanteren de volgende afschrijvingstermijnen: a. 10-40 jaar: gebouwen; b. 30 jaar: rioleringen; c. 5-10 jaar: vervoermiddelen d. 5-10 jaar: technische installaties; e. 10 jaar: veiligheidsvoorzieningen gebouwen; meubilair; bedrijfsmiddelen. f. 25 jaar: grond, weg en waterbouwkundige werken g. niet: gronden en terreinen. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut. In overeenstemming met de verordening ex artikel 212 van de gemeentewet activeren we infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals b.v. wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken en schrijven we ze af in 25 jaar. De ondergrond van deze werken beschouwen we daarbij als integraal onderdeel van het werk (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, schrijven we dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra af. De boekwaarden zijn dus nadrukkelijk nog te dekken investeringsrestanten.

Jaarstukken 2013

Pagina 64 van 99

Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (“kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen” in de zin van het BBV) waarderen we tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Als de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs waarderen we af. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs. Bijdragen aan activa van derden activeren we als ze individueel een bedrag van € 10.000 te boven gaan. Dergelijke geactiveerde bijdragen zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen schrijven we af in de periode waarin het betrokken actief van de derde moet bijdragen aan de publieke taak. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden waarderen we tegen verkrijgingprijs, dan wel lagere marktwaarde. We schrijven rente bij op de boekwaarde van deze voorraden. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) waarderen we tegen standaard verrekenprijzen, die we baseren op de gemiddelde betaalde inkoopprijs. Verschillen tussen de standaard verrekenprijs en betaalde inkoopprijs verantwoorden we als resultaat. Incourante voorraden waarderen we af naar marktwaarde. De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie hebben we gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die we rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen toerekenen (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijp maken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie nemen we slechts als en voor zover we die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd kunnen aanmerken. Zolang daarvan geen sprake is brengen we de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen waarderen we tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid hebben we een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statistisch bepaald op basis van de gemaakte inningskansen. Liquide middelen en overlopende posten Deze activa nemen we tegen nominale waarde op. Voorzieningen Voorzieningen waarderen we op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van de wethouders hebben we echter op de contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd voor (voormalige) wethouders die op dit moment nog niet de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. Vaste schulden Vaste schulden waarderen we tegen de nominale waarde, verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva waarderen we tegen de nominale waarde. Borg en Garantstellingen Voor zover leningen door ons gewaarborgd zijn, hebben we buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens hebben we in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen.

Jaarstukken 2013

Pagina 65 van 99

Toelichting per programma Programma 1 Wonen en leven Financieel overzicht Begroting na wijziging Rekening Overschrijding Programma 1

Baten € 8.245.376 € 10.148.320 € 1.902.944

Lasten € 16.536.003 € 18.513.155 € 1.977.152-/-

Saldo € 8.290.627 € 8.364.835 € 74.208-/-

De belangrijkste afwijkingen die tot de overschrijding van programma 1 hebben geleid zijn: Programma 1 Wonen en leven Wegen: door het gunstige weer buiten de zomerse periode was er minder noodzakelijk onderhoud aan (zand-)wegen en kosten voor gladheidbestrijding. Ook zijn er hogere baten op wegen door declaraties (van leges) bij nutsbedrijven. De complexen De Kunne, Nieuwmarkt en de Borculoseweg zijn in 2013 afgesloten, wat per saldo een voordelig resultaat heeft opgeleverd van € 819.803, het positieve resultaat hebben we deels ingezet voor de afboeking van complex De Woerd € 700.000 en het verlies van complex Lievelderweg Lichtenvoordseweg voor € 300.000. Niet alle rente van de grondexploitatie hebben we toegerekend en begroot, dit leidt tot een nadeel van € 61.424. De bijgestelde begroting van de Omgevingsdienst Achterhoek is later e vastgesteld waardoor dit door ons niet bijgesteld kon worden met de 2 bestuursrapportage. Voor riolering en afvalstoffenheffing geldt dat we het overschot of tekort muteren via de daarvoor bestemde reserve. Het verschil is budgetneutraal. Wel is er een aantal ontwikkelingen: Afvalstoffenheffing: Door invoering van nul tarief voor GFT afvalinzameling is er minder restafval en meer GFT afval. Naast administratieve verschillen neemt de hoeveelheid afval af door kleinere huishoudens en betere afvalscheiding waardoor de begrote opbrengst niet wordt gehaald. Verder brengen we de groene container niet meer in rekening. Opbrengst rioolrecht: De inkomsten zijn afhankelijk van het waterverbruik en die neemt juist af door kleinere gezinnen en leegstand. Voor 2014 houden we al rekening met deze afnemende opbrengst. Groenbeheer: Uit de onafhankelijke risicoscan van de bomen (VTA inspectie) bleek een forse achterstand, hierdoor is een noodzakelijke inhaalslag op het onderhoud van bomen in het buitengebied uitgevoerd en hebben we renovaties op openbaar groen in Lievelde uitgevoerd. Ruimtelijke ordening: Voor structuur en bestemmingsplannen geldt dat we meer werkzaamheden zelf hebben gedaan en hebben we dus minder werkzaamheden uitbesteed. Een deel van de uitbestede werkzaamheden viel samen met de actualisering van de bestemmingsplannen. De kosten voor het inspiratiedocument ruimtelijke kwaliteit zijn nog niet gemaakt. Inkomsten zijn verhoogd door meer verkoop van snippergroen en niet begrote inkomsten van huur, recht van opstal en verkoop gronden. e Bouwleges: Tijdens de 2 bestuursrapportage hebben we de inkomsten naar boven bijgesteld vanwege een groot bouwplan. Deze vergunning is in 2014 verleend waardoor nu de gerealiseerde inkomsten lager zijn dan de begroting. Subtotaal Overig Totaal

Jaarstukken 2013

Resultaat V €

170.000

N

€

237.000

N

€

93.000

N

€

83.000

V

€

192.000

N

€

39.000

N V N

€ € €

90.000 16.000 74.000

Pagina 66 van 99

Overzicht van de producten van het programma Wonen en leven: LASTEN Product Omschrijving Realisatie 210 Wegen, straten en pleinen € 3.555.545 550 Natuurbescherming € 74.669 560 Groenbeheer € 2.417.552 580 Belangenbehartiging kleine kernen € 421.563 721 Afvalverwijdering en reiniging € 1.558.572 722 Riolering en waterzuivering € 1.397.244 723 Milieubeheer € 552.693 724 Lijkbezorging € 594 729 Huishoudelijk/bedrijfsafvalwater € 448.744 730 Hemelwater € 312.725 810 Ruimtelijke ordening € 1.047.943 820 Woningexploitatie/woningbouw € 127.892 821 Stads-en dorpsvernieuwing € 1.018.192 822 Overige volkshuisvesting € 956.060 830 Bouwgrondexploitatie € 3.483.206 980 Mutaties reserves € 1.139.961 € 18.513.155

BATEN Product 210 550 560 721 722 723 725 726 810 820 821 822 823 830 980

Omschrijving Wegen, straten en pleinen Natuurbescherming Groenbeheer Afvalverwijdering en reiniging Riolering en waterzuivering Milieubeheer Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing Baten rioolrechten Ruimtelijke ordening Woningexploitatie/woningbouw Stads-en dorpsvernieuwing Overige volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie Mutaties reserves

Saldo programma Wonen en Leven

Jaarstukken 2013

Realisatie € 146.825 € 19.368 € 4.395 € 166.655 € 7.108 € 97.309 € 1.979.160 € 2.459.195 € 229.566 € 2.362 € 4.500 € 49.440 € 410.965 € 3.153.482 € 1.417.990 € 10.148.320 € 8.364.835

Begroting € 3.725.670 € 91.085 € 2.385.294 € 519.529 € 1.673.955 € 1.592.104 € 1.339.962 € 211 € 405.609 € 575.182 € 1.188.293 € 128.117 € 1.174.701 € 974.620 € 727.868 € 33.803 € 16.536.003

Begroting € 76.850 € 20.063 € 0 € 166.655 € 6.750 € 140.500 € 2.056.303 € 2.827.000 € 113.500 € 0 € 0 € 33.000 € 450.000 € 635.304 € 1.719.451 € 8.245.376 €

8.290.627

Pagina 67 van 99

Programma 2: Mens en samenleving

Financieel overzicht Begroting na wijziging Rekening Overschrijding Programma 2

Baten € 18.405.503 € 18.015.630 € 389.873-/-

Lasten € 27.283.392 € 27.256.637 € 26.755

Saldo € 8.877.889 € 9.241.007 € 363.118-/-

In onderstaande tabel leest u de belangrijkste afwijkingen van programma 2: Programma 2 Mens en samenleving Vormings-en ontwikkelingswerk: het voorschot re-integratie- en frictiekosten veroorzaakt de meerkosten van de muziekschool. Sport: Vanaf 1 november 2013 zijn we begonnen met de invoering van enkele combinatiefunctionarissen/buurtsportcoaches. De voorbereiding (kadernota, overleg met aanbieders, opmaak contracten, netwerken) heeft veel tijd gekost. Hierbij zijn we ondersteund door de Gelderse Sport Federatie. In plaats van de beoogde 5,7 ft realiseren we in 2014 7,0 fte. Het restant van de jaren 2012 en 2013 gaat mee naar 2014 en volgende jaren, het deel van 2012 was al gereserveerd waardoor dit per saldo een voordeel geeft van € 95.000 Sportvelden en terreinen: een korting van 5% konden we niet realiseren in verband met contractuele verplichtingen met Hameland Hacron. Engerlingbestrijding op 8 velden en de kapitaallasten van de aanleg van het kunstgrasveld Longa verklaren een stijging van de lasten. Bijstandsverlening en inkomensvoorziening: De gebundelde uitkering 2013 is voor de gemeente Oost Gelre voldoende om de uitgaven 2013 op te vangen. In alle gevallen is er sprake van een kentering ten opzichte van voorgaande jaren. De uitgaven liggen fors lager dan de MAU grens. Onze gemeente hoeft geen beroep te doen op de MAU. Sterker nog, het hele of het grootste gedeelte van de 10% eigen risico van de gemeenten hoeven we niet in te zetten om de uitkeringslasten te dekken. De gebundelde uitkering over 2013 bedroeg € 3.973.646. De totale uitgaven (WWB, IOAW en IOAZ) bedroegen € 3.853.647. In 2013 hebben we dus € 119.999 minder uitgegeven dan de gebundelde uitkering. Een extra bijdrage aan de reorganisatie over 2013 van de werkvoorziening Hameland. Ook is nog een bijdrage over 2012 betaald van € 135.000. Wmo huishoudelijke verzorging: Het voordeel wordt enerzijds veroorzaakt door een verdere verschuiving van zorg in natura naar het persoonsgebonden budget en anderzijds door een afname van het aantal zorguren. Vanaf 2013 wordt bij de vaststelling van de CAK-bijdrage ook een vermogensbestanddeel betrokken. Dit heeft geleid tot hogere opbrengsten. Daarnaast was een verplichting van € 81.000 in het jaar 2012 onterecht opgenomen, waardoor dit in 2013 tot een incidenteel voordeel leidt. Wmo voorzieningen: De in 2012 ingezette beleidsombuiging op basis van de ‘kanteling’, heeft ook in 2013 geresulteerd in minder verstrekkingen, zowel met betrekking tot vervoersvoorzieningen, woonvoorzieningen als rolstoelen. Daarnaast konden we in 2013 voor een aanzienlijk deel van de voorzieningen in de vorm van scootmobielen en handbewogen rolstoelen een beroep doen op het regionale depot, respectievelijk 73% en 67%. Ook zijn de effecten zichtbaar van de ombuigingen 2012: in het algemeen halvering van de eerder toegekende individuele tegemoetkomingen voor vervoer. Tevens ontstaat per saldo een voordeel als gevolg van de samenwerkingsovereenkomst 2013 van de Regiotaxi.

Jaarstukken 2013

Resultaat N €

49.000

V

€

95.000

N

€

98.000

V

€

119.000

N

€

521.000

V

€

176.000

V

€

170.000

Pagina 68 van 99

Programma 2 Mens en samenleving Hogere algemene uitkering voor Wmo. BBZ: de verwachting is dat we een deel van de ontvangen rijksuitkering moeten terugbetalen aan het Rijk vanwege lagere uitgaven in 2013. Mutaties reserves en voorzieningen: een ‘nadeel’ ontstaat doordat een deel van de voorstellen tot bestemming van het jaarrekeningresultaat 2012 via de reserves verantwoord moet worden. Openbare gezondheidszorg: De afrekening van de GGD 2012 en minder kapitaallasten doordat de doorlooptijd van het project Hartveilig wonen meerdere jaren in beslag neemt, verklaart het voordeel. Jeugdgezondheidszorg: Het product Praktische gezinsondersteuning is minder afgenomen (€ 3.000) en redactionele werkzaamheden voor de website zijn in eigen beheer uitgevoerd (besparing € 9.000). Ook hebben we gelden ontvangen voor het pilot ‘Ondersteuningsteam’. Subtotaal Overig Totaal

Resultaat V € N €

91.000 110.000

N

€

280.000

V

€

34.000

V

€

28.000

N N N

€ € €

345.000 18.000 363.000

In 2013 hadden we een hogere algemene uitkering voor de Wmo.

Jaarstukken 2013

Pagina 69 van 99

Overzicht van de producten van het programma Mens en samenleving: LASTEN Omschrijving Realisatie Product 510 Openbaar bibliotheekwerk € 720.610 511 Vormings- en ontwikkelingswerk € 382.207 530 Sport € 2.027.897 531 Groene sportvelden en terreinen € 499.107 560 Bevordering toerisme € 104.032 580 Multifunctionele accommodaties € 141.264 610 Bijstandsverlening € 4.507.230 611 Werkgelegenheid € 9.079.422 612 Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk € 362.795 614 Gemeentelijk minimabeleid € 843.722 620 Maatschappelijke begeleiding en advies € 1.067.301 621 Vreemdelingen € 0 622 Huishoudelijke verzorging € 3.012.136 623 Participatiebudget € 725.362 630 Sociaal-cultureel werk € 578.098 641 Tehuizen € 286.768 650 Kinderdagopvang € 391.138 652 Voorziening gehandicapten € 1.212.610 714 Openbare gezondheidszorg € 399.071 715 Jeugdgezondheidszorg, uniform deel € 635.518 980 Mutaties reserves € 280.349 € 27.256.637

BATEN Product 510 511 530 531 560 580 610 611 620 621 622 623 630 641 650 652 714 715 921 980

Omschrijving Openbaar bibliotheekwerk Vormings- en ontwikkelingswerk Sport Groene sportvelden en terreinen Bevordering toerisme Multifunctionele accommodaties Bijstandsverlening Werkgelegenheid Maatschappelijke begeleiding en advies Vreemdelingen Huishoudelijke verzorging Participatiebudget Sociaal-cultureel werk Tehuizen Kinderdagopvang Voorziening gehandicapten Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg, uniform deel Algemene uitkering Mutaties reserves

Saldo programma Mens en samenleving

Jaarstukken 2013

Realisatie € 46.700 € 2.923 € 105.257 € 35.757 € 2.763 € 37.247 € 4.150.259 € 8.281.035 € 9.060 € 0 € 548.698 € 570.018 € 38.931 € 289.661 € 45.836 € 185.116 € 0 € 57.499 € 2.866.115 € 742.755 € 18.015.630 €

9.241.007

Begroting € 708.156 € 330.106 € 2.158.864 € 399.087 € 124.092 € 166.137 € 4.952.863 € 8.504.000 € 358.769 € 834.669 € 1.174.811 € 24.180 € 3.141.468 € 687.428 € 590.311 € 289.424 € 395.067 € 1.348.493 € 433.503 € 661.964 € 0 € 27.283.392

Begroting € 41.000 € 2.923 € 144.762 € 33.248 € 2.763 € 33.608 € 4.488.654 € 8.214.000 € 0 € 24.000 € 522.500 € 536.156 € 49.388 € 293.013 € 45.058 € 169.140 € 0 € 0 € 2.775.092 € 1.030.198 € 18.405.503 €

8.877.889

Pagina 70 van 99

Programma 3: Werk en recreatie

Financieel overzicht Begroting na wijziging Rekening Onderschrijding Programma 3

Baten € 1.415.648 € 1.007.901 € 407.747-/-

Lasten € 7.029.254 € 6.242.576 € 786.678

Saldo € 5.613.606 € 5.234.675 € 378.931

Voor de belangrijkste afwijkingen die tot de onderschrijding van programma 3 hebben geleid kunt u lezen in onderstaande tabel. Programma 3 Werk en recreatie Door herberekening van de verdeelmaatstaf van het leerlingenvervoer over de 5 gemeenten hebben we voor het schooljaar 2012-2013 € 89.300 terugontvangen. Door de herberekening zijn de kosten voor de periode augustus - december 2013 ook lager dan begroot. Tevens vallen de kosten voor openbaar vervoer lager uit door minder deelname. Het voordeel op product 423 Bijzonder basisonderwijs, huisvesting wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat we in 2013 begrote kosten hebben opgenomen voor tijdelijke huisvesting De ni-je Veste, die betrekking heeft op de eerste acht maanden van 2014. Daarnaast zijn herstelwerkzaamheden na verwijdering van asbest niet geheel in 2013 gerealiseerd, we stellen voor € 41.155 over te hevelen naar 2014. Lagere kapitaallasten, doordat we nog niet alle investeringen op het gebied van onderwijs hebben uitgevoerd. Een nadeel op het product 443 Bijzonder voortgezet onderwijs, huisvesting vanwege doorbetaling van extra te ontvangen rijksmiddelen aan s.g. Harreveld door een groter leerlingenaantal. Wel waren er minder vandalismeschades, wat het nadeel compenseert. Voor zover we bedragen vanuit het VVE-programma niet in 2013 hebben verantwoord, voegen we die toe aan de voorziening. De begrote kosten voor een schooljaar lopen niet parallel aan het begrotingsjaar Renovatie en onderhoud van het Mussenbergbolwerk en kosten van herstemming stadsboerderij in Groenlo leiden tot hogere kapitaallasten dan begroot in 2013. Samenwerking met de horeca voor het organiseren van de kermis levert een jaarlijkse bezuiniging op van meer dan € 10.000 (lagere kosten i.v.m. het professioneel laten vegen van het evenemententerrein en doordat horeca meebetaalt in de gezamenlijke kosten van vegen, EHBO en beveiliging). Noodzakelijke vervanging van (door inspectie afgekeurde) speeltoestellen verklaren het nadeel. Subtotaal Overig Totaal

Jaarstukken 2013

Resultaat V €

78.000

V

€

77.000

V

€

372.000

N

€

24.000

N

€

36.000

N

€

74.000

V

€

10.000

N

€

8.000

V N V

€ € €

391.000 12.000 379.000

Pagina 71 van 99

Overzicht van de producten van het programma Werk en recreatie: LASTEN Product Omschrijving Realisatie 211 Verkeersmaatregelen ter land € 599.439 212 Openbaar vervoer € 40.938 214 Parkeren € 275 310 Handel en ambacht € 200.179 330 Nutsbedrijven € 232.556 420 Openbaar basisonderwijs € 4.723 421 Openbaar basisonderwijs, huisvesting € 120.250 422 Bijzonder basisonderwijs € 585.276 423 Bijzonder basisonderwijs, huisvesting € 1.607.730 432 Bijzonder (voortgezet) speciaal onderwijs € 997 433 Bijzonder (voortgezet) speciaal onderwijs, € 216.571 huisvesting 443 Bijzonder voortgezet onderwijs, huisvesting € 1.101.136 480 Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs € 446.921 540 Kunst € 17.831 541 Monumenten/oudheidkunde € 272.069 560 Recreatie € 660.148 580 Speeltuinen en trapvelden € 107.605 980 Mutaties reserves € 27.932 € 6.242.576

BATEN Product 211 212 310 311 330 421 422 423 433 443 480 540 541 560 580 980

Omschrijving Verkeersmaatregelen ter land Openbaar vervoer Handel en ambacht Leges markt Nutsbedrijven Openbaar basisonderwijs, huisvesting Bijzonder basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs, huisvesting Bijzonder (voortgezet) speciaal onderwijs, huisvesting Bijzonder voortgezet onderwijs, huisvesting Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs Kunst Monumenten/oudheidkunde Recreatie Speeltuinen en trapvelden Mutaties reserves

Saldo programma Werk en recreatie

Jaarstukken 2013

Realisatie € 13.270 € 0 € 2.268 € 9.930 € 375.707 € 2.449 € 3.729 € 19.168 € 2.287

Begroting € 746.222 € 41.531 € 200 € 209.504 € 235.917 € 4.604 € 117.300 € 658.417 € 1.908.783 € 878 € 406.162 € 1.072.055 € 400.867 € 27.231 € 321.485 € 778.610 € 99.488 € 0 € 7.029.254

Begroting € 1.553 € 0 € 2.040 € 10.176 € 326.000 € 2.538 € 8.568 € 22.933 € 2.541

€ 3.189 € 165.452 € 9.500 € 22.151 € 58.819 € 824 € 319.158 € 1.007.901 € 5.234.675

€ € € € €

3.721 165.500 0 12.669 53.340

€ 804.069 € 1.415.648 €

5.613.606

Pagina 72 van 99

Programma 4: Bestuur en dienstverlening

Financieel overzicht Begroting na wijziging Rekening Overschrijding Programma 4

Baten € 652.470 € 552.515 € 99.955-/-

Lasten € 7.400.381 € 7.462.903 € 62.522-/-

Saldo € 6.747.641 € 6.910.388 € 162.747-/-

De belangrijkste afwijkingen die tot de overschrijding van programma 4 hebben geleid zijn: Programma 4 Bestuur en dienstverlening De verhuur van het kantoorpand Raadhuisstraat 7 te Lichtenvoorde aan de BWAO hadden we niet in de begroting opgenomen. Omdat steeds minder mensen trouwen, zijn er minder opbrengsten, In 2013 zijn er 30% minder reisdocumenten (plm 1500 documenten minder) aangevraagd. De opbrengsten zijn lager alsmede de afdrachten. In de begroting is rekening gehouden met tijdelijke inhuur GEO wat uit de het jaarrekeningresultaat 2011 is gereserveerd, dit bedrag is niet volledig besteed waardoor dit een ‘nadeel’ op product 980 mutaties reserves veroorzaakt. Subtotaal Overig Totaal

Jaarstukken 2013

Resultaat V €

40.000

N N

€ €

47.000 50.000

N

€

79.000

N N N

€ € €

136.000 26.000 162.000

Pagina 73 van 99

Overzicht van de producten van het programma Bestuur en dienstverlening: LASTEN Product Omschrijving Realisatie 1 Bestuursorganen € 1.449.195 2 Bestuursondersteuning € 1.671.237 3 Burgerzaken € 1.510.182 4 Lasten secretarieleges € 137.872 5 Bestuurlijke samenwerking € 128.926 6 Bestuursondersteuning raad/rekenkamer € 183.177 120 Brandweer en rampenbestrijding € 1.605.685 140 Openbare orde en veiligheid € 769.629 980 Mutaties reserves € 7.000 € 7.462.903

BATEN Product 1 2 3 4 5 120 140 980

Omschrijving Bestuursorganen Bestuursondersteuning Burgerzaken Baten secretarieleges Bestuurlijke samenwerking Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid Mutaties reserves

Saldo programma bestuur en dienstverlening

Jaarstukken 2013

Realisatie € 1.000 € 2.476 € 145 € 401.987 € 4.762 € 67.295 € 32.840 € 42.010 € 552.515 € 6.910.388

Begroting € 1.553.640 € 1.590.289 € 1.463.228 € 155.800 € 143.311 € 170.687 € 1.578.758 € 744.668 € 0 € 7.400.381

Begroting € 0 € 0 € 0 € 469.790 € 0 € 0 € 20.950 € 162.000 € 652.740 €

6.747.641

Pagina 74 van 99

Programma 5: Bedrijfsvoering en financiën Dit programma is feitelijk geen programma maar betreft de algemene dekkingsmiddelen die noodzakelijk zijn om de begroting sluitend en compleet te krijgen. Financieel overzicht Begroting na wijziging Rekening Overschrijding Programma 5

Baten € 31.513.578 € 38.214.555 € 6.700.977

Lasten € 1.983.815 € 6.608.164 € 4.624.349-/-

Saldo € 29.529.763 € 31.606.391 € 2.076.628

De afwijkingen die hebben geleid tot de overschrijding kunt u vinden in onderstaande tabel. Programma 5 Bedrijfsvoering en financiën Hogere algemene uitkering door afrekeningen uit voorgaande jaren, verhoging van de uitkeringsfactor en aanpassing van diverse maatstaven en bedrag per maatstaf. Een deel van de btw van GGD van 2010 t/m 2012 is teruggevraagd via het btw compensatiefonds n.a.v. de uitspraak van de Belastingdienst. In 2013 hebben we slotuitkeringen ontvangen van de Regio Achterhoek en het centrum voor automatisering. Het rente-omslagpercentage hebben we voor 2013 berekend voor 4%, door het aantrekken van geldleningen met een lage marktrente en een geringe leningenportefeuille ontstaat een positief financieringsresultaat. De opbrengsten van onroerend zaakbelasting gebruikers blijven achter door leegstand. De afwijking van de toeristenbelasting wordt veroorzaakt door de begroting wel te verhogen maar niet de tarieven. Het aantal overnachtingen neemt juist af door de recessie. Dit wordt onderbouwd door het CBS over de bezettingsgraad in Gelderland. In 2013 hebben we voor € 72.000 aan vorderingen oninbaar gesteld. Door een strak invorderingsbeleid betaler burgers sneller en worden minder aanmaningen en dwangbevelen verstuurd. De toename van precariobelasting komt door een toename in het aantal vergunningaanvragen van terrassen en standplaatsen. De bespaarde rente laat een voordeel zien op functie 914 van € 1.092.000, daarentegen vindt de daadwerkelijke toevoeging (per saldo € 608.000) van de rente via de reserves plaats via functie 980. Het resultaat van de bespaarde rente komt daarmee uit op € 484.000. De voorstellen tot bestemming van jaarrekeningresultaat 2012 verantwoorden we binnen programma 5, de daadwerkelijke bestedingen en onttrekkingen via de reserve verantwoorden we op het desbetreffende programma. Voor een aantal gebouwen was het langere tijd onduidelijk wat er in de (nabije) toekomst mee ging gebeuren. Hierdoor stellen we uit oogpunt van beheer gewenste vervangingen uit. Het verschil tussen het werkelijk en begroot bedrag reserveren we jaarlijks via een dotatie of onttrekking via de reserve groot onderhoud, dit komt tot uitdrukking via functie 980 mutaties reserves. Subtotaal Overig Totaal

Jaarstukken 2013

Resultaat V €

354.000

V

€

27.000

V

€

76.000

V

€

189.000

N

€

35.000

N

€

9.000

N €

79.000

V

€

3.000

V

€

484.000

V

€

1.338.000

N €

329.000

V € V € V €

2.019.000 57.000 2.076.000

Pagina 75 van 99

Overzicht van de producten van het programma Bedrijfsvoering en financiën: LASTEN Product Omschrijving Realisatie 913 Overige financiële middelen € 5.257 914 Geldleningen en uitzettingen > 1 jaar € 200.966 921 Algemene uitkering € 0 922 Algemene baten en lasten € 0 930 Uitvoering wet WOZ € 293.017 940 Lasten heffing/invordering belasting € 59.436 960 Saldo kostenplaatsen € 0 980 Mutaties reserves € 6.049.488 € 6.608.164

BATEN Product 911 913 914 921 930 931 932 936 937 939 940 960 980

Omschrijving Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar Overige financiële middelen Geldleningen en uitzettingen > 1 jaar Algemene uitkering Uitvoering wet WOZ Baten onroerende zaakbelastingen gebruikers Baten onroerende zaakbelastingen eigenaren Baten toeristenbelasting Baten hondenbelasting Baten precariorechten Lasten heffing/invordering belasting Saldo kostenplaatsen Mutaties reserves

Saldo programma bedrijfsvoering en financiën

Jaarstukken 2013

Begroting € 5.257 € 253.273 € 0 € 1.218.137 € 381.148 € 61.590 -/-€ 19.137 € 83.547 € 1.983.815

Realisatie € 3.512 € 183.789 € 2.619.505 € 23.102.034 € 423 € 815.895 € 4.256.178 € 467.580 € 123.147 € 18.042 -/-€ 44.272 € 188.553 € 6.480.169 € 38.214.555

Begroting € 1.000 € 76.530 € 1.558.712 € 22.747.875 € 500 € 850.973 € 4.289.249 € 476.000 € 126.000 € 15.000 € 34.600 € 633.925 € 703.214 € 31.513.578

€ 31.606.391

€ 29.529.763

Pagina 76 van 99

Overzicht gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen Het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente bevat de volgende onderdelen: niet gebonden lokale heffingen, algemene uitkering uit het gemeentefonds, dividendopbrengsten, saldo van de financieringsfunctie en overige algemene dekkingsmiddelen zoals bespaarde rente. In cijfers komen wij tot de volgende gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen:

Overzicht gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen Niet gebonden lokale heffingen Algemene uitkering Dividendopbrengsten Saldo financieringsfunctie Overige algemene dekkingsmiddelen Totaal gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen

Realisatie 2013 € 5.680.841 25.968.149 618.893 433.567 2.647.869 35.349.319

De afwijking ten opzichte van de opgenomen algemene dekkingsmiddelen in de programmarekening 2013 wordt veroorzaakt door het feit dat we de dividenduitkering van de Nuon en Vitens op programma 3 hebben verantwoord. Toelichting per onderdeel van de algemene dekkingsmiddelen: Niet gebonden lokale heffingen In onderstaand overzicht zijn alle lokale belastingen opgenomen waarvan de besteding niet gebonden is. In totaliteit is sprake van een beperkte overschrijding ten opzichte van de begrotingsraming.

Niet gebonden lokale heffingen

Begroting 2013

€

Realisatie 2013 €

Tekort / overschot

€ Toeristenbelasting Hondenbelasting Precariobelasting Onroerende Zaak Belasting Totaal niet gebonden lokale heffingen

476.000 126.000 15.000 5.140.222 5.757.222

467.579 123.147 18.042 5.072.073 5.680.841

-8.421 -2.853 3.042 -68.149 -76.381

Overzicht algemene uitkering De algemene uitkering over 2013 is bij beschikking voorlopig vastgesteld op € 25.715.285. Op basis van de decembercirculaire 2013 is het uitkeringspercentage nader vastgesteld op 1,447. Overzicht algemene uitkering Algemene uitkering 2013 Wmo bijdrage Bijdrage Centrum Jeugd en Gezin Uitkering oude dienstjaren Totaal algemene uitkering

Jaarstukken 2013

Realisatie 2013 € 22.162.016 2.809.798 629.838 366.497 25.968.149

Pagina 77 van 99

Overzicht dividendopbrengsten Het jaar 2013 kende de volgende dividendopbrengsten: Dividendopbrengsten

Realisatie 2013 € 375.707 76.531 166.655 618.893

Product nutsbedrijven, Nuon en Vitens Product deelnemingen, Bank Nederlandse Gemeenten Product afvalverwerking, Rova Totaal dividendopbrengsten

Saldo financieringsfunctie Het saldo van de financieringsfunctie bestaat uit de betaalde rentelast en de ontvangen rentebaten. €

Saldo financieringsfunctie Betaalde rentelast Rente rekening courant debet Rente rekening courant credit

€ €

Ontvangen rentebaten Rente geldleningen Rente hypotheken ambtenaren

€ €

Financieringsresultaat Saldo financieringsfunctie

€ 4.861 3.512 -/-€

1.349

€ € €

246.362 188.554 433.567

34.901 211.461

De betaalde rente boeken we op de hulpkostenplaatsen en verantwoorden we via de kostenverdeling naar de producten. Hierdoor sluit bovenstaande tabel niet aan met de in de programmarekening opgenomen bedragen. Overige algemene dekkingsmiddelen Hierin hebben we de bespaarde rente ad € 2.377.864 opgenomen. Dit is inclusief de rente welke op programma 3 is verantwoord en overige posten ad € 270.005. In totaliteit bedraagt de post overige algemene dekkingsmiddelen € 2.647.869.

Jaarstukken 2013

Pagina 78 van 99

Begrotingsrechtmatigheid Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. Begrotingsoverschrijdingen zijn in principe onrechtmatig. Er zijn echter situaties denkbaar waarbij de overschrijdingen binnen het door de raad uiteengezette beleid zijn gebleven, zoals compensatie van hogere kosten door direct gerelateerde hogere opbrengsten en kostenoverschrijdingen met openeinde regelingen. In onderstaand overzicht zijn de afwijkingen van de programma’s opgenomen (overschrijding van de lasten) met daarbij de verklaring in hoeverre de afwijking past binnen het door de raad geformuleerde beleid. Voor een nadere uiteenzetting van de verschillen verwijzen we naar de toelichting op de programmarekening. De raad autoriseert deze kostenoverschrijdingen met het vaststellen van de jaarrekening. Bedragen x € 1.000: Programma

Begrotingsafwijking lasten begroot

1. Wonen en leven

5. Bedrijfsvoering en financiën

16.536

1.984

realisatie

Verklaring

Conclusie

verschil

18.513

1.977

6.608

4.624

De afwijking ten opzichte van de begroting wordt verklaard doordat mutaties in de rekening worden verwerkt conform de BBVvoorschriften. Bij de baten is het zelfde beeld te zien. De overschrijding bestaat voornamelijk uit de mutaties van de grondexploitaties. De afwijking ontstaat door de verwerking van het resultaat van voorgaand jaar en de rentebeschrijving van de reserves welke niet in de begroting zijn verwerkt.

Grafiek 2 Begrote en werkelijke lasten per programma 2013

Jaarstukken 2013

Pagina 79 van 99

Past binnen beleid

Past binnen beleid

Toelichting op de balans per 31 december Vaste activa Immateriële vaste activa

Kosten afsluiten geldleningen/saldo agio en disagio Kosten onderzoek en ontwikkeling

31-12-2012

31-12-2011

0 0 0

0 0 0

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2013 ( x € 1.000):

Boekwaarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen 01-01-2013 ringen teringen vingen derden

Afwaarde- Boekwaarde ringen 31-12-2013

Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio

0

0

0

0

0

0

0

Kosten van onderzoek en ontwikkeling

0

123

0

123

0

0

0

Totaal

0

123

0

123

0

0

0

De investeringen bestaan voornamelijk uit onderzoeken in het kader van de openbare ruimte en programma stad Groenlo. Materiële vaste activa

In erfpacht uitgegeven gronden Overige investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut

31-12-2013

31-12-2012

699.396 57.279.316 19.109.647

699.396 55.547.343 17.719.622

77.088.359

73.966.361

De in erfpacht uitgegeven gronden bestaat uit een eeuwigdurende erfpacht van 12.937 m², de jaarlijkse erfpacht is € 80.727 en is verantwoord onder programma 1.

Jaarstukken 2013

Pagina 80 van 99

De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

31-12-2013

31-12-2012

1.355.945 0 36.216.116 18.117.467 247.195 842.667 499.926 57.279.316

1.361.944 0 36.493.262 16.011.623 288.859 948.614 443.041 55.547.343

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer (x € 1.000):

Boekwaarde InvesDesinve- Afschrij01-01-2013 teringen steringen vingen Gronden en terreinen Woonruimten Gebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Bijdragen Afwaar- Boekwaarde van derden deringen 31-12-2013

1.362 0 36.493

0 0 1.786

0 0 0

6 0 2.063

0 0 0

0 0 0

1.356 0 36.216

16.011

2.771

0

665

0

0

18.117

289

0

0

42

0

0

247

949

138

0

244

0

0

843

443 55.547

236 4.931

0 0

179 3.199

0 0

0 0

500 57.279

De cumulatieve afschrijvingen bedragen per 1 januari 2014 hiervan € 28.296.447. De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht (in €) vermeld. Beschikbaar Werkelijk Cumulatief ten gesteld krediet besteed in 2013 laste van krediet Sportcomplex Hamaland 4.900.000 485.495 4.680.196 Verbouw Nije Veste locatie Buitenschans 1.300.000 401.824 531.824 Uitbreiding huisvesting Hamalandschool 3.000.000 300.000 300.000 Verbouw brandweerkazerne Groenlo 330.000 266.917 276.867 Kunstgrasveld Longa 245.000 245.000 245.000 Reconstructie kom Lievelde 3.509.750 273.743 3.509.750 Reconstructie wijk Papendijk te Groenlo 2.647.629 1.317.276 1.420.704 Rioolrenovatie 725.000 248.242 320.845 Reconstructie gedeelte Eibergseweg 420.000 349.256 346.256 Herinrichting kern Zieuwent 180.000 104.977 178.660 Riolering programma stad Groenlo 149.714 150.000 150.000 17.407.093 4.142.730 11.960.102

Jaarstukken 2013

Pagina 81 van 99

De overige investeringen met maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

31-12-2013

31-12-2012

47.693 19.016.740 0 45.214 19.109.647

51.985 17.608.809 0 58.828 17.719.622

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop (x € 1.000): Boekwaarde 01-01-2013 Gronden en terreinen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Investeringen

Desinvest Afschrijeringen vingen

52

0

17.609

4.813

0

0

59 17.720

133 4.946

0

Bijdragen Afwaarvan derden deringen

Boekwaarde 31-12-2013

4

0

0

48

2.404

1.001

0

19.017

0

0

0

0

0

0 0

147 2.555

0 1.001

0 0

45 19.110

De cumulatieve afschrijving bedraagt per 1 januari 2014 € 9.608.963. Onder bijdragen van derden zijn de die bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan het betrokken actief. De belangrijkste investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn in het boekjaar geactiveerd (in €): Beschikbaar Werkelijk Cumulatief ten gesteld krediet besteed in 2013 laste van krediet Reconstructie kom Lievelde 2.021.923 959.102 1.874.467 Reconstr. Aaltenseweg, Nijverheidsstraat 662.500 584.213 612.554 Herinrichting kern Zieuwent 460.000 429.583 433.872 Vervanging fietspaden en onderhoud rijbanen 270.000 260.200 260.200 Fietsoversteek N18 540.131 502.062 502.062 Markt, Europaplein en Barrakkenplaats 1.105.000 1.028.502 1.056.874 Revitalisering De Kamp 1.600.000 199.726 199.726 Realisatie projecten convenant 2010 475.808 116.227 427.035 7.135.362 4.079.615 5.366.790

Jaarstukken 2013

Pagina 82 van 99

Financiële vaste activa De financiële vaste activa kan als volgt onderverdeeld worden:

Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen Gemeenschappelijke regelingen Overige verbonden partijen Leningen aan: Woningcorporaties Deelnemingen Overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden

31-12-2013

31-12-2012

390.926 43.285 0

390.926 43.285 0

0 5.499.815 0 9.550.696

0 5.583.362 0 9.504.381

6.670 652.193 16.143.585

6.670 751.443 16.280.067

Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2013 wordt in onderstaand overzicht weergegeven (x € 1.000): Boekwaarde 01-01-2013

Investeringen

Bijdrage derden

Aflossingen / Boekwaarde afschrijvingen 31-12-2013

Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen Gemeenschappelijke regelingen Overige verbonden partijen

391

391

43

43

0

0

Leningen aan: Woningcorporaties Deelnemingen Overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Overige uitz.met een looptijd > 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal

0 0

0

5.583

83

0 9.505

0 556

510

7 751 16.280

5.500

9.551 7

151 707

162 162

88 681

652 16.144

De in 2013 verstrekte overige langlopende leningen betreft een starterslening aan de SVn (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting) voor € 350.000, de fietsregeling voor het personeel en onderhandse leningen aan o.a. stichting Hamaland Lichtenvoorde en stichting exploitatie Meekenesch. De bijdrage aan activa in eigendom van derden betreft € 110.000 voor uitbreiding en renovatie kleedkamers s.v. Grol, € 31.881 voor MFA Vragender en twee overige bijdragen. De bijdrage van derden is bestemd voor de restauratie en revitalisering Erve Kots.

Jaarstukken 2013

Pagina 83 van 99

Vlottende activa Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: Niet in exploitatie genomen bouwgronden Overige grond- en hulpstoffen Onderhandenwerk, waaronder bouwgrond in exploitatie Gereed product handelsgoederen Vooruitbetalingen

31-12-2013

31-12-2012

4.211.560 0 4.211.560 7.785.342

7.270.250 0 7.270.250 6.240.473

0 0 11.996.902

0 0 13.510.723

Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven (x € 1.000) Boekw aarde 01-01-2013 Complex recreatiegebied Complex erfpachtsgronden Complex Nederlandse Spoorw egen Complex Noordrand (Brouw huizen) Complex Weijn Bosch Complex overige gronden Complex zw embadterrein (Eschpark) Complex Flierbeek fase 3 Complex Meubelmakerij Complex Lichtenv.w eg/Lievelderstr. Beltrumsestraat/Houtw al Groenlo Spoorzone Lievelde Complex gezondheidscentrum Complex Lichtenvoorde Centrum-Oost NNIG Zieuw ent Totaal

Naar exploitatie Investeringen Inkom sten 50 2

Boekw aarde 31-12-2013

28

Aantal m ² 52

52.380

466

33.007

475

19

188

8

196

25.465

1.671 7 552

71

1.742 7 717

174.568 1 219.154

165

-36 2.585 2

-2.585

-36 0 2

52.037 90.985 1

727

-727

0

3.636

21 51

-21

0 53

1 7.415

6

129

6.294 770 2.126

34

881 2 4.211

2

130

5

847

34 2 308

7.270

-3.333

* niet alle gronden zijn in bezit van de gemeente

De toegerekende rente bedraagt € 157.525, dit bedrag is opgenomen onder de investeringen.

Jaarstukken 2013

Pagina 84 van 99

Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2013 het volgende overzicht worden weergegeven (x € 1.000): Boekw aarde 01-01-2013 Complex de Kunne Complex Lindebrook Complex Flierbeek Complex Marienvelde Complex Nieuw markt Complex Loow eg Complex Engelse Schans Complex De Woerd Complex speeltuin Borculosew eg Complex Eschrand Vragender Beltrumsestraat/Houtw al Groenlo Complex Lichtenvoordsew eg/Lievelde r-straat Totaal

Van niet in Afsluiting AfInvestering Inkom sten exploitatie projecten boeking

-220 3.214 -1.475 17 -13 109 228 2.931

-8 2.585

23 453 5 -1

335

681

264

1.673

769

489

426

6.241

2

727 3.333

21 1.566

-228

0

-14

3.237 983 22 0 109 -26 2.468

580

81 237

21

Boekw aarde 31-12-2013

700 -578

-150 832 23

161 3.175

-820

300 1.000

De toegerekende rente bedraagt € 287.429, dit bedrag is opgenomen onder de investeringen. Voor een nadere toelichting verwijzen wij u naar paragraaf 6 Grondbeleid, pagina 51.

Jaarstukken 2013

Pagina 85 van 99

287 7.785

Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden:

Soort vordering Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen

31-12-2013

31-12-2012

3.863.133 0 0

3.003.797 0 0

529.722 0 4.392.855

445.868 0 3.449.665

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de nominale waarde van de vorderingen verrekend. Een volgende specificatie is te geven:

Debiteuren openbare lichamen Vordering BTW compensatiefonds Vordering diverse gemeenten Overige debiteuren Debiteuren Debiteuren gemeentelijke belastingen

Debiteuren (openbare lichamen en overige) Voorziening voor dubieuze debiteuren

31-12-2013

31-12-2012

3.854.082 9.051 3.863.133

2.895.037 108.760 3.003.797

622.138 85.503 707.641

515.995 91.387 607.382

4.570.774 -177.919 4.392.855

3.611.179 -161.514 3.449.665

31-12-2013

31-12-2012

900 104.750 105.650

900 92.655 93.555

31-12-2013

31-12-2012

421.788 1.274.354 1.696.142

423.580 5.040.662 5.464.242

Liquide middelen

Kassaldi Banksaldi

Overlopende activa

Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen

De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Onder vooruitbetaalde bedragen zijn abonnementskosten, contributies en kosten opgenomen die betrekking hebben op het dienstjaar 2014.

Jaarstukken 2013

Pagina 86 van 99

Een volgende specificatie is te geven van de nog te ontvangen bedragen:

Voorschotten stichting Hamaland Lichtenvoorde Voorschotten stichting exploitatie Meekenesch Te ontvangen bedragen Afdrachten bevolking Afvalstoffenheffing Toeristenbelasting MAU (Inkomensvoorzieningen) Afrekening SDOA Omzetbelasting Eigen verklaringen Premie IZA (nominaal) Netto salarissen Te ontvangen rente financiële vaste activa

31-12-2013

31-12-2012

0 0 271.138 957 618.969 110.245 0 190.978 0 8.488 209 0 73.370 1.274.354

106.796 81.279 363.730 0 744.554 100.408 717.651 2.412.750 393.298 4.482 0 36.989 78.725 5.040.662

Onder te ontvangen bedragen zijn opbrengsten opgenomen, die betrekking hebben op het huidige dienstjaar maar die gefactureerd of ontvangen zijn/worden in het volgende dienstjaar (b.v. huuropbrengsten sportaccommodaties).

Jaarstukken 2013

Pagina 87 van 99

Passiva Eigen vermogen Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten: 31-12-2013

31-12-2012

36.668.108 22.037.803 1.855.486 60.561.397

34.521.862 21.593.990 4.087.410 60.203.262

Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat na bestemming

Het verloop in 2013 wordt in onderstaand overzicht weergegeven. Voor een uitgebreide specificatie verwijzen wij naar de staat van Reserves en Voorzieningen die ter inzage ligt. Reserves

Algemene reserve Bestemming sreserve

Totaal

Saldo 01-01-2013

Toevoeging

Onttrekking

Bestemming Ter dekking van resultaat 2012 afschrijvingen

Saldo 31-12-2013

34.521.862

1.479.460

1.687.839

3.772.463

1.417.838

36.668.108

21.593.990

1.404.532

735.614

214.947

440.052

22.037.803

56.115.852

2.883.992

2.423.453

3.987.410

1.857.890

58.705.911

Onder “Bestemming resultaat” staan de toevoegingen of onttrekkingen vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaande boekjaar. Onder de afschrijvingen staan de verminderingen vermeld in verband met afschrijvingen op activa; € 1.857.890 wordt onttrokken uit de reserves ter dekking van de kapitaallasten. Deze kapitaallasten komen tot uitdrukking in de diverse programma’s. Voor een specificatie verwijzen wij naar de staat van Investeringen die ter inzage ligt. Onderstaand geeft de bestemmingsreserves weer die meer dan een boekwaarde van € 750.000 bedragen: Reserve afvalverwerking De reserve is ingesteld ter egalisatie van de kosten van afvalverwerking. De stand per 31 2013 bedraagt € 1.658.977. Reserve groot onderhoud gebouwen De reserve is ingesteld ter egalisatie van de kosten van onderhoud van gemeentelijke gebouwen. De stand per 31 december 2013 bedraagt € 1.376.929. Reserve riolering De reserve is ingesteld ter egalisatie van de kosten voor onderhoud en vervanging van het riool. De stand per 31 december 2013 bedraagt € 10.655.130.

Jaarstukken 2013

Pagina 88 van 99

Reserve huisvesting onderwijs De reserve is ingesteld ter egalisatie van de kosten van onderwijshuisvesting; de kapitaallasten Flierbeek en investering van de Hamalandschool die nog moet plaatsvinden. De stand per 31 december 2013 bedraagt € 3.628.332. Reserve innovatiefonds Inwoners en bedrijven die met innovatieve ideeën komen kunnen in aanmerking komen voor financiële ondersteuning vanuit dit innovatiefonds. De aanvragen worden beoordeeld door een deskundige commissie. Het Innovatiefonds heeft als doel het stimuleren van innovatie en duurzaamheid. De stand per 31 december 2013 bedraagt € 807.290. Reserve frictiekosten De reserve is ingesteld ter egalisatie van kosten die voortvloeien uit de bezuinigingsmaatregelen van de takendiscussie in maart 2011. De stand per 31 december 2013 bedraagt € 1.544.147. Reserve sporthal De reserve is ingesteld ter egalisatie van de kapitaallasten van de sporthal. De reserve bedraagt per 31 december 2013 € 753.437.

Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen in 2013 staat in onderstaand overzicht. Voor een uitgebreide specificatie verwijzen wij u naar de staat van Reserves en Voorzieningen die ter inzage ligt. Saldo 01-01-2013

Toevoeging

Voorziening, verplichtingen, risico's en verliezen Voorziening, derden beklemde gelden

2.954.796

91.816

Totaal

2.954.796

-

Vrijval

Resultaat 2012

Aanwending

100.000

-

-

91.816

-

3.146.612 -

100.000

Saldo 31-12-2013

-

-

3.146.612

Voorziening wethouders pensioenen De voorziening is ingesteld om aan de huidige en toekomstige verplichtingen van de voormalige en de huidige wethouders te kunnen voldoen conform de APPA-wetgeving. Stand per 31 december 2013 bedraagt € 2.995.503. Voorziening afkoopsom oud-personeel De voorziening is gevormd om aan de verplichtingen van de wachtgeldregelingen van oud personeel te kunnen voldoen. De stand van de voorziening bedraagt per 31 december 2013 € 151.109.

Jaarstukken 2013

Pagina 89 van 99

Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt: 31-12-2013 31-12-2012 Onderhandse leningen: Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen Binnenlandse banken en overige financiële instellingen Binnenlandse bedrijven Overige binnenlandse sectoren Buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren Door derden belegde gelden Waarborgsommen

668.632

1.334.653

38.677.818

41.162.028

0 0 0

0 0 0

39.346.450 12.681 0 39.359.131

42.496.681 12.681 0 42.509.362

In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2013. Voor een uitgebreide specificatie verwijzen wij naar de staat van Langlopende Geldleningen. Saldo 01-01-2013 Onderhandse leningen Door derden belegde gelden

42.496.681 12.681 42.509.362

Vermeerderingen

Aflossingen

6.500.000

9.650.231

6.500.000

9.650.231

Saldo 31-12-2013 39.346.450 12.681 39.359.131

De totale rentelast voor het jaar 2013 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 1.641.895.

Vlottende passiva Onder de vlottende passiva zijn opgenomen:

Schulden < 1 jaar Overlopende passiva Voorzieningen

31-12-2013

31-12-2012

4.935.500 2.673.449 747.404 8.356.353

4.094.205 2.316.331 686.657 7.097.193

Kortlopende schulden De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden:

Bank- en girosaldi Overige schulden hoofdzakelijk crediteuren

Jaarstukken 2013

31-12-2013

31-12-2012

2.646.610 2.288.890 4.935.500

1.472.368 2.621.837 4.094.205

Pagina 90 van 99

De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:

Loonheffing Netto salarissen Premies Aof, Aok en UFO Premies ZVW (inkomensafhankelijke bijdrage) Omzetbelasting BBZ 2013 Contributie brandweer Waarborgsommen Voorlopig geboekte inkomsten Vooruit ontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Visie Besselinkschans

31-12-2013

31-12-2012

332.029 15.463 97.857 2.037 2.783 110.350 0 750 0 0 2.106.005 6.175 2.673.449

373.276 0 46.656 63.831 0 0 632 500 1.000 194.036 1.630.225 6.175 2.316.331

Nog te betalen bedragen zijn kosten die in het volgende dienstjaar zijn gefactureerd.

Als gevolg van de notitie invoering wijziging artikel 44 lid 2 BBV worden voorzieningen van derden verkregen middelen die specifiek besteed dienen te worden een overlopende post. Het gaat om diverse voorzieningen.

Voorzieningen

31-12-2013

31-12-2012

747.404 747.404

686.657 686.657

Hieronder volgt een uiteenzetting waaruit blijkt hoe de voorzieningen zijn opgebouwd: Saldo 01-01-2013 Voorziening WIN Voorziening GOA/OALT Voorziening stimulering woningbouw

70.675 27.668 487.819

Voorziening binnenklimaat primair onderwijs Voorziening kunstbeleid

14.939 9.500

Voorziening stedelijke vernieuwing geluidssanering

67.500

Voorziening winkelproject

Vrijval

70.675

Saldo 31-12-2013

10.393

73.456 477.426

9.500

14.939 -

45.788

67.500 20.500

29.056

Voorziening landschapselementen

12.144

12.144

Voorziening subsidie monumenten Voorziening subsidie Achterhoek bespaart

55.034

Totaal

8.556

Toevoeging

9.683

27.532 686.657

Jaarstukken 2013

160.998

45.351 27.532

100.251

747.404

Pagina 91 van 99

Waarborgen en garanties Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen kan als volgt naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden. Geldnemer

De Woonplaats (WSW) De Woonplaats (WSW) De Woonplaats (WSW) De Woonplaats (WSW) ProWonen (WSW) ProWonen (WSW) ProWonen (WSW) ProWonen (WSW) ProWonen (WSW) ProWonen (WSW) ProWonen (WSW) ProWonen (WSW) Particulier woningen (WEW) Stg. Careaz Gebiedscommissie Laarberg Gebiedscommissie Laarberg Gebiedscommissie Laarberg Gebiedscommissie Laarberg Gebiedscommissie Laarberg1

Oorspronkelij k bedrag in € 9.076.000 11.000.000 10.000.000 10.000.000 1.246.101 1.951.255 4.000.000 4.000.000 9.825.000 6.902.224 10.000.000 5.000.000 Pm 2.676.265 5.000.000 10.000.000 3.000.000 3.000.000 5.300.000

Percentage borgstelling 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 100% 50% 50% 50% 50% 50%

Restant borgstelling begin jaar in € 4.538.000 5.500.000 5.000.000 0 553.000 571.000 2.000.000 2.000.000 4.152.000 2.546.000 5.000.000 2.500.000 2.313.191 2.418.000 2.000.000 5.000.000 1.350.000 1.500.000 0 48.941.191

Restant borgstelling eind jaar in € 0 5.500.000 5.000.000 5.000.000 0 547.000 0 0 4.037.000 2.448.000 5.000.000 2.500.000 2.095.251 2.199.890 1.750.000 5.000.000 1.200.000 0 2.650.000 44.927.141

De gemeente is achtervang voor de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) en de stichting Waarborgfonds Woningbouw (WSW). Mochten deze fondsen tekorten krijgen dan zijn alle gemeenten verplicht om, voor hun aandeel, een renteloze lening te verstrekken aan het waarborgfonds. In de balans opgenomen bedrag voor verstrekte garanties bestaat uit de volgende garantstellingen: Organisatie

Omschrijving

Vitens

Garanties inzake geldleningen

Garantiebedrag in € 293.189

1 Volgens de statuten van de Gebiedsonderneming Laarberg C.V. staat onze gemeente maximaal borg voor € 12,5 miljoen.

Jaarstukken 2013

Pagina 92 van 99

Niet uit de balans blijkende verplichtingen De gemeente is voor een aantal toekomstige jaren verbonden aan verschillende, niet uit de balans blijkende financiële verplichtingen. Leerlingenvervoer: In 2012 hebben we het leerlingenvervoer opnieuw aanbesteed. Dat doen we in samenwerking met de gemeenten Aalten, Winterswijk, Berkelland en Haaksbergen. Het leerlingenvervoer is voor 3 schooljaren aanbesteed bij Munckhof, in casu tot 1 augustus 2015 met een optie tot verlenging met 1 tot 3 schooljaren. De kosten van het leerlingenvervoer zijn moeilijk beheersbaar, enerzijds door de “open-eindefinanciering en de wisselende omvang van door onze gemeente te vervoeren leerlingen en locaties en anderzijds door het al dan niet aanwezig zijn van combinatiemogelijkheden met andere gemeenten. Wmo: Wij zijn in het kader van de WMO een verplichting aangegaan met een 6-tal thuiszorg organisaties voor de hulp bij het huishouden. De verplichting geldt vanaf 1 januari 2010 voor de duur van 2 jaar, met de optie tot verlening van twee maal één jaar. Van dit laatste is gebruik gemaakt. Per 1 januari 2014 zijn we voor de duur van één jaar met een 5-tal thuiszorgorganisaties een dergelijke verplichting aangegaan. Brandverzekering: wij hebben een meerjaren contract met de Noord-Nederlandse Assurantiemakelaars BV te Groningen. De polis is ondergebracht bij verschillende verzekeringsmaatschappijen voor 3 jaar (tot eind 2013), met de optie tot verlenging met één jaar. De jaarlijkse verplichting bedraagt circa € 100.000. Van de optie maken we in 2014 gebruik. Rova (afvalverwerking): Wij zijn een verplichting inzake afvalverwerking aangegaan met Rova voor de afvalverwerking. De jaarlijkse kosten bedragen circa € 1.535.000. Waterschap Rijn en IJssel: voor het realiseren van een nieuw industrieterrein wordt 1.00.00 ha bos gerooid. De richtlijn compensatie natuur en bos van de provincie Gelderland geeft ten aanzien van dit verlies aan bosgebied aan dat er gecompenseerd moet worden. Waterschap Rijn en IJssel verplicht zich jegens de gemeente Oost Gelre om binnen een periode van 3 jaar na afsluiten van deze overeenkomst een oppervlakte van minimaal 1.33.00 ha bos aan te planten. Wij vergoeden de kosten voor grondverwerving en inrichting aan het waterschap. De kosten voor deze compensatie zijn € 94.430. Dit bedrag bestaat uit grondaankopen (1.33.00 ha x € 50.000) en inrichtingskosten (1.33.00 ha x € 21.000). Mocht het waterschap in gebreke blijven dan kunnen wij bovengenoemde compensatiegelden terugvorderen (inclusief wettelijke rente).

Jaarstukken 2013

Pagina 93 van 99

Wet Normering Topinkomens (WNT) Op 1 januari 2013 is de WNT ingegaan. Dit houdt onder andere in dat de gemeenten in de jaarrekening rapporteren in hoeverre zij voldoet aan de WNT. Deze wet houdt in dat topbestuurders in de (semi) publieke sector niet meer mogen verdienen dan 130% van het salaris van een minister, ofwel niet meer dan € 228.599. De gemeentesecretaris en de griffier worden in dit kader aangemerkt als topfunctionaris. De gemeente Oost Gelre voldoet hier dus ruimschoots aan. Naam functie (gewezen) topfunctionaris Met dienstbetrekking Beloning Belastbare vaste en variabele onkostenvergoeding Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn Totale bezoldiging Duur van het dienstverband (in dagen) Omvang van het dienstverband (in fte)

J.J. Dijkman Gemeentesecretaris ja ja € 112.488,74 € 0,00

J. Vinke Griffier ja ja € 84.830,10 € 0,00

€

€

0,00

€ 112.488,74 261 1

Jaarstukken 2013

0,00

€ 84.830,10 261 1

Pagina 94 van 99

4. Controleverklaring

Controleverklaring

Jaarstukken 2013

Pagina 95 van 99

5. Bijlagen

5.1 Staat van reserves en voorzieningen

Jaarstukken 2013

Pagina 96 van 99

5.2 Toelichting reserves

Jaarstukken 2013

Pagina 97 van 99

5.3 SISA

Jaarstukken 2013

Pagina 98 van 99

5.4 Programma stad Groenlo

Jaarstukken 2013

Pagina 99 van 99