Jaarstukken 2009
Gemeente Brummen Jaarstukken 2009 gemeente Brummen Kenmerk : BR10.0008/GA Versiedatum : 21 april 2010 Versie : ter vaststelling in de raadsvergadering van 24 juni 2010 Behorende bij : RV10.0015 d.d. 20 april 2010 aan de raad Vastgesteld : bij Raadsbesluit RB10.0015
Gemeente Brummen
Inhoudsopgave
1. 1.1 1.2 1.3 1.4
Inleiding. Inhoudelijke verantwoording Uitleg van de jaarstukken De financiële uitkomst Slotwoord
2.
Programmaverslag 2009.
Pag. 3 4 4 6 7
2.1.1 Programma 1 “Bestuur en veilgheid”. 2.1.2 Programma 2 “Ruimtelijke ontwikkeling”. 2.1.3 Programma 3 “Ruimtelijk beheer”. 2.1.4 Programma 4 “Werk en Inkomen”. 2.1.5 Programma 5 “Maatschappelijke ondersteuning”. 2.1.6 Programma 6 “Samenleving”. 2.1.7 Programma 7 “Financiering”.
9 15 21 27 31 35 39
2.2 Paragrafen
43
2.2.1 Paragraaf “A. Lokale heffingen”. 2.2.2 Paragraaf “B1. Weerstandsvermogen”. Paragraaf “B2. Risicoparagraaf” 2.2.3 Paragraaf “C. Onderhoud kapitaalgoederen”. 2.2.4 Paragraaf “D. Financiering”. 2.2.5 Paragraaf “E. Bedrijfsvoering”. 2.2.6 Paragraaf “F. Verbonden partijen”. 2.2.7.Paragraaf “G. Grondbeleid”. 2.2.8 Paragraaf “H. Rechtmatigheid”.
45 49 53 57 61 63 67 75 79
3.
Programmarekening 2009.
81
3.1 3.2
Balans met toelichting, inclusief de grondslagen Programmarekening met toelichting
83 109
Bijlage: SISA verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen
130
Accountantsverklaring
140
1 Programmaverslag 2009 >>>>
Inhoudsopgave
Gemeente Brummen
2 Programmaverslag 2009 >>>>
Inhoudsopgave
Gemeente Brummen
1. Inleiding
Aan de leden van de gemeenteraad. Het opleveren van de jaarstukken is meer dan alleen de financiële cijfers op een rijtje zetten en deze toelichten. Het is veel meer het inhoudelijk verantwoording afleggen voor het gevoerde beleid. Wij zullen hieronder in grote lijn op het gevoerde beleid ingaan. Daarna wordt de inleiding vervolgd met het financiële resultaat van 2009, uitgesplitst naar resultaat voor en na verrekening met reserves. Het resultaat wordt dan nog op hoofdlijnen per programma toegelicht. 1.1 Inhoudelijke verantwoording. In 2009 was de missie “Doorpakken”. Wat het college betreft brengt dit motto in het laatste volledige jaar van de 4-jarige zittingsduur eigenlijk het beeld van de gehele vier jaar naar voren. Vier jaren van eerst zaaien en nu oogsten. Wij doelen dan op de volgende zaken: 1. Ruimtelijke ordening. In het begin moest veel in proces gezet worden. Te denken valt hierbij aan het aanpakken van de diverse bestemmingsplannen, de structuurvisie Ligt op Groen, het maken van masterplannen voor onder anderen het centrum van Eerbeek en Brummen, de betrokkenheid bij de het grote regionale project “IJsselsprong” en zeker ook het opstarten van twee grote nieuwbouwwijken. Het zaaien in het begin heeft nu zichtbaar het nodige opgeleverd. De bestemmingsplannen zijn grotendeels klaar, er ligt een principe-akkoord op hoofdlijnen bij het centrumplan Eerbeek dat aan de gemeenteraad wordt aangeboden, de gesprekken met direct betrokkenen binnen het centrumplan Brummen zijn opgestart, de eerste woningen in de Elzenbos en Lombok worden gebouwd. Tegelijkertijd wordt alles gedaan om Brummen op toeristisch en recreatief gebied en op het gebied van plattelandsontwikkeling de kansen te laten pakken die zich aandienen, met het uitvoeringsprogramma “Schop in de grond” als houvast. 2. Sociaal beleid. In de afgelopen vier jaar had sociaal beleid duidelijk twee kanten: mensen aan het werk helpen en mensen een sociaal netwerk aanbieden. In de afgelopen vier jaar daalde aanvankelijk het aantal mensen in de bijstand gestaag. Op dit moment is er helaas weer een tegenovergestelde ontwikkeling zichtbaar. Qua sociaal netwerk denken wij in eerste instantie aan het brede terrein van de Maatschappelijke Ondersteuning en aan het minimabeleid. In goede samenwerking met vertegenwoordigers uit het veld heeft Brummen sociaal beleid opgezet dat zich kan laten zien. 3. Huisvesting Onderwijs. Met het raadsbesluit van maart 2008 heeft Brummen een duidelijke basis gelegd voor moderne, toekomstgerichte huisvesting van het basisonderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs binnen Brummen. Samen met het onderwijsveld is ook serieus gekeken naar alternatieve aanbesteding- en samenwerkingvormen. Inmiddels is na de eerdere oplevering van het MFC te Eerbeek ook het MFC in park ‘t Goor opgeleverd en loopt het proces van de realisatie van de eerste twee nieuwe scholenclusters. 4. Sport en Welzijn: op dit terrein heeft het zaaien en oogsten onder andere het volgende opgeleverd: stimulering breedtesport, herinrichting sportpark De Hazenberg, nieuwe sportzaal bij zwembad Rhienderoord, verbouwing sporthal te Eerbeek, inrichting van loketten voor WMO en Centrum voor Jeugd en Gezin, diverse projecten in het kader van het ouderenwerk en een nieuw opgezette “Structuurplan Spelen”. 5. Qua randvoorwaarden heeft Brummen ook belangrijke stappen gemaakt. Burgerparticipatie, (digitalisering) dienstverlening en handhavingsbeleid hebben allemaal hun duidelijke plek in het gemeentelijke beleid gekregen. En alles binnen de vooraf gestelde voorwaarde van geen stijgende lasten voor de inwoners en bedrijven, behoudens inflatiestijging en het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid. Uit het feit dat Brummen de laatste jaren duidelijk op de jaarlijkse lijst van de provincie van belastingdruk voor de inwoners gedaald is, geeft aan dat Brummen haar belofte is nagekomen. Voor de specifieke toelichting op het verloop van het jaar 2009 wordt verwezen naar de toelichting op de zeven programma’s. 3 Programmaverslag 2009 >>>>
Inleiding
Gemeente Brummen
1.2 Uitleg van de jaarstukken. Het boekwerk “jaarstukken” bestaat in feite uit twee delen: het jaarverslag en de jaarrekening. Het jaarverslag is opgebouwd conform de zeven programma’s zoals die ook zijn vastgesteld bij de begroting 2009. Voor de transparantie zijn bij de zeven programma’s de raming en de werkelijke cijfers per bestuurlijk product weergegeven. Dit past binnen de afspraken die hierover tussen het college en de raad zijn gemaakt binnen de werkgroep vernieuwing opzet programma-indeling. Dit geldt ook voor de wijze waarop de toelichting is vormgegeven. Het jaarverslagdeel bestaat vervolgens ook uit een aantal, wettelijk verplichte, paragrafen. Het jaarrekeningdeel is conform de vorige jaren opgebouwd. In feite bestaat de jaarrekening weer uit twee delen: de balans met toelichting en de exploitatierekening per programma met toelichting. Om u in staat te stellen om direct in deze inleiding een totaalbeeld van de jaarstukken 2009 te kunnen krijgen, volgt onderstaand een financiële analyse op hoofdlijnen. 1.3 De financiële uitkomst. Het resultaat 2009 bedraagt € 1.657.000 voordelig. Chronologisch heeft het boekjaar 2009 zich als volgt ontwikkeld (x € 1.000): Moment
Saldo voor bestemming
Initiële begroting 1e burap 2009 Jaarstukken
3V 598 N 1.749 V
Toevoeging aan reserves 155 N 230 N 916 N
Onttrekking aan reserves 180 V 829 V 824 V
Saldo te verrekenen met de AVR 28 V 578 N 1.657 V
De regels “initiële begroting” en “1e bestuursrapportage 2009” in bovenstaande opstelling betreffen formele raadsbesluiten. De 2de bestuursrapportage en de decemberrapportage betreffen geen besluitvorming, alleen informatieoverdracht, vandaar dat deze momenten niet in bovenstaand overzicht zijn meegenomen. Het blijkt dat het voordeel € 2.235.000 hoger uitvalt dan bij de 1ste bestuursrapportage nog geraamd werd (werkelijk voordeel van € 1.657.000, bij 1e burap was nog een nadeel van € 578.000 verwacht, zie bovenstaande opstelling) Bestaand beleid is dat het rekeningsresultaat wordt toegevoegd aan de algemene vrije reserve. In het bij de jaarstukken behorende raadsvoorstel zal worden ingegaan op andere mogelijke bestedingsmogelijkheden van het positieve saldo. Wat naar huidig inzicht de financiële gevolgen van dat nog op te stellen raadsvoorstel kan zijn, staat in de toelichting op programma 7 nader beschreven bij de toelichting op het rekeningsresultaat. Voor een analyse van de bedragen die toegevoegd en onttrokken zijn aan de reserves, inclusief de Algemene Vrije Reserve (AVR) wordt verwezen naar de toelichting op de balans. e Hoe het voordeel van € 2.235.000 ten opzichte van de 1 bestuursrapportage 2009 is ontstaan wordt hieronder, in verschillen groter dan € 25.000 en per programma, nader geanalyseerd. Hierbij zijn de eigen organisatiekosten (ureninzet) als een organisatorisch totaal bedrag als laatste regel opgenomen.
Omschrijving Bestuurlijke aangelegenheden, vooral afrekening Regio Bijstorting voorziening wethouders (zie aparte toelichting) Communicatie en voorlichting Brandweer Overig programma 1 Totaal programma 1 Ruimtelijke Ordening, incidentele verkoop en meer leges Bouwleges Bouwgrondexploitatie, definitieve afwikkeling Becker’s Sons Vrijvallen voorziening Speelwerktuigen
Bedragen 173 V 862 N 28 V 26 V 32 V
603 N 410 V 745 V 942 V 108 V
4 Programmaverslag 2009 >>>>
Totaal
Inleiding
Gemeente Brummen
Omschrijving Overig programma 2 Totaal programma 2 Riolen, btw element Aanvulling voorziening rioolrechten Openbare verlichting Gladheidbestrijding Onderhoud wegen Verkeersplannen inclusief voordeel gemeentelijke bijdrage in rotonde Loenenseweg van bijna € 27.000 Vrijvallen voorziening monumenten Handhaving milieu Groen in kernen en dorpen Begraven, vooral minder leges Overig programma 3 Totaal programma 3 Uitstroombeleid Sociale uitkeringen, vooral minimabeleid Vrijval voorziening statushouders Vreemdelingenbeleid (staat in relatie met uitstroombeleid) Totaal programma 4 Voorzieningen mensen met beperking Overig programma 5 Totaal programma 5 Lokaal onderwijsbeleid, o.a.vorming voorziening onderhoud schoolgebouwen Leerlingenvervoer Sport, vooral exploitatievoordeel Bhoele Welzijnsaccommodaties, exploitatievoordeel Vrijval voorzieningen VVE/GOA en EKD Overig programma 6 Totaal programma 6 Deelnemingen Nutsbedrijven Renteresultaat (minder voordeel dan geraamd) Netto opbrengst belasting Gemeentefonds Invorderingsbeleid “Concernposten”, “Afdelingskosten” ,“kostenplaatsen” en “Begrotingsuitkomst”. Afwikkeling van deze vier bestuurlijke producten valt voordelig uit. Dit zit als nadeel in de resultaten van de overige programma’s Nog te betalen salariskosten nog af te sluiten CAO Onvoorzien Overig programma 7 Totaal programma 7 Nadeel meer ureninzet op de gewone exploitatie dan geraamd Totaal verschil tussen raming en werkelijk
Bedragen 16 V
Totaal 2.221 V
34 V 287 N 85 V 53 N 66 V 63 V 89 V 34 V 132 V 26 N 45 V 182 V 35 N 128 N 48 V 137 V 22 V 109 N 12 V 97 N 53 N 80 N 37 V 60 V 160 V 24 N 100 V 194 V 26 V 249 N 56 V 528 V 52 N 16 N
65 N 27 V 21 N 428 V 18 N 2.235 V
Belangrijk is te beseffen dat het hiervoor geanalyseerde verschil niet zomaar uit de lucht is komen vallen. Via de 2de bestuursrapportage en de decemberrapportage is de raad al van vele ontwikkelingen op de hoogte gesteld. Als we de totale uitkomst vergelijken met de totaaluitkomst bij de decemberrapportage dan is nog sprake van een positieve ontwikkeling ad € 322.000. Het verschil is in grote lijn als volgt te analyseren:
5 Programmaverslag 2009 >>>>
Inleiding
Gemeente Brummen
Omschrijving Vorming voorziening wethouders Nog te betalen salaris nog af te sluiten CAO Hogere afwikkeling complex Becker’s Sons Hogere bate bouwleges/incidentele verkopen Positiever saldo bij Ruimtelijke Ordening Hogere bate gemeentefonds Hogere bate belastingen Geen gebruik van raming Onvoorzien Voordeel bij deelnemingen Hoger voordeel bij bestuurlijke aangelegenheden Vrijval 5 voorzieningen Aanvulling voorziening rioolrechten Nog te betalen kosten WMO Overig alle 7 programma’s per saldo
Bedragen 862 N 65 N 192 V 390 V 300 V 268 V 35 V 27 V 194 V 70 V 405 V 287 N 228 N 117 N Totaal
Totaal
322 V
Nagenoeg alle hierboven genoemde afwijkingen zijn naar hun aard incidenteel. De structurele elementen zijn of budgettair neutraal, of er is bij het opstellen van de begroting 2010 al rekening mee gehouden. De elementen die nog wel op de begroting 2010 invloed hebben zullen bij de 1e bestuursrapportage 2010 zichtbaar worden. Elementen die hun uitwerking hebben naar 2011 en verder zullen bij het opstellen van de programmabegroting 2011-2014 worden betrokken. 1.4 Slotwoord. Het jaar 2009 sluit financieel gunstig af, vooral door een aantal incidentele baten. Bij dit gunstige resultaat past de onderkenning dat dit resultaat niet het beeld van de naaste toekomst is. In de begroting 2010 is al een eerste aanzet tot bezuiniging opgenomen. Daarnaast zal de bezuinigingsopdracht van het rijk ook op de begroting van de gemeenten doorwerken. Om toekomstige begrotingen structureel sluitend te houden, zullen fundamentele keuzes gemaakt moeten worden. Daarmee lijkt het motto voor de komende jaren al vast te liggen: “meer doen met minder middelen”. Burgemeester en wethouders van Brummen. Maart 2010
6 Programmaverslag 2009 >>>>
Inleiding
Gemeente Brummen
De programma’s
Programmaverslag 2009
7 Programmaverslag 2009 >>>> Programma’s
Gemeente Brummen
8 Programmaverslag 2009 >>>> Programma’s
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
Portefeuillehouder:
2009
N.E. Joosten
Korte omschrijving van het programma Het programma bevat het bestuur van de gemeente, de externe dienstverlening en rechtsbescherming. Daarnaast omvat het programma de verantwoordelijkheid van de gemeente op het vlak van de integrale veiligheid, zoals de openbare orde en de brandweer en rampenbestrijding.
Wat wilden we bereiken 1. Inwoners en organisaties hebben daadwerkelijk invloed bij de onderwerpen waar zij bij betrokken zijn. 2. Rechtsgelijkheid als het gaat om handhaving van regels. 3. Vergroten van (het gevoel van) veiligheid bij de inwoners van onze gemeente. 4. De elektronische dienstverlening naar de burger wordt uitgebreid, in lijn met landelijke ontwikkelingen. 5. Verder professionaliseren van de gemeentelijke handhavingstaken. 6. Verdere versterking van de brandweerregio. 7. Voorkomen, beperken en bestrijden van brand en ongevallen, de kerntaak van de brandweer. 8. Adequaat opgeleide en geoefende medewerkers die werken met op de taak toegesneden materieel. Daarbij wordt door een nauwere samenwerking met de buurkorpsen een optimalisatie van prestaties beoogd.
Wanneer waren we tevreden: 1. Als het aantal burgers dat mee- of inspreekt is toegenomen. In 2009 zijn klinkende resultaten bereikt ten aanzien van de participatie van burgers, ondernemers en maatschappelijke instellingen in de grote projecten. Er zijn heldere participatiestructuren opgezet die een nauwe betrokkenheid uit de maatschappij waarborgen. 2. Het digitale loket is bekend bij de burger en er is een duidelijke stijging zichtbaar in het aantal klantcontacten dat verloopt via het digitale loket. Vooralsnog vindt nog geen actieve communicatie plaats met als doel het gebruik van het digitale loket. De ruimtelijke plannen kunnen worden ingezien via de website www.ruimtelijkeplannen.nl 3. Recidive van veelplegers en ex-gedetineerden is afgenomen op basis van een nulmeting uit 20072008. Momenteel doet een stagiair bij het Nog-veiligerhuis onderzoek naar de resultaten op dit actiepunt. Lokaal is de begeleiding van ex-gedetineerden vormgegeven. 4. Meer deelname aan regionale projecten is gerealiseerd. De gemeente Brummen is actief met meerdere personen betrokken bij de regionale projecten. 5. Het veiligheidsgevoel onder de burgers verder is toegenomen. De veiligheidsmonitor is eind 2009 uitgevoerd. De resultaten zijn nog niet bekend. 6. Wanneer we als organisatie voldoen aan de reeds bestuurlijk vastgelegde, of nog vast te leggen, prestatie-eisen voor de brandweer. Binnen de brandweer IJsselstreek (Brummen-Lochem-Zutphen) is gestart met een kwaliteitsverbetering aan de hand van de zgn 7-norm. Deze incidentele kwaliteitsverbetering is aan de bestuurscommissie voorgelegd en die is ermee akkoord gegaan. De uitvoering wordt momenteel aan gewerkt.
Programmaverslag 2009
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
9
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
2009
7. Wanneer ieder moment van de dag bij de brandweer kunnen beschikken over volledig inzetbaar materieel. Eind 2009 hebben wij dagelijks de beschikking gehad over volledig inzetbaar materieel. Daar waar dit niet mogelijk was hebben wij dit opgelost door materieel in te zetten vanuit de brandweer IJsselstreek. 8. We ieder moment van de dag kunnen voldoen aan onze uitruksterkte m.b.t. brandweerpersoneel. Ook in 2009 hebben wij elke dag kunnen voldoen aan onze uitruksterkte. Door het vertrek van 2 brandweermensen dreigde hierin een gat te ontstaan, dit hebben wij echter intern kunnen opvangen. Inmiddels zijn 2 nieuwe brandweermensen aangenomen en versneld opgeleid waardoor de kans op het niet kunnen voldoen aan de uitruksterkte is verdwenen. 9.Brandweerpersoneel en materieel zijn voorbereid op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen en risico's. Dit is een continu proces en door de veranderingen en gebeurtenissen om ons heen (de Punt/Veendam) vraagt dit om constante controle en bijsturing. In 2011 wordt er gestart met KBP (kwaliteit brandweerpersoneel) en ook hierin is veel aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen en risico’s. 10 We in 2009 een plan kunnen goedkeuren waarin we aangeven hoe onze prestaties van de brandweer minimaal gelijk zijn of worden aan die in Zutphen en Lochem. (Daarbij is bv het aantal oefeningen, de testen en keuringen, etc een maat). Binnen de brandweer IJsselstreek wordt momenteel hard gewerkt aan het deelproject kwaliteitszorg. Uitkomsten van een rapport van een extern adviesbureau gelden hier in als input. Een financiële bijdrage is alleen incidenteel van aard.
Wat hebben we ervoor gedaan Uitvoeren van een nieuw dienstverleningsonderzoek. In 2009 zal opnieuw een dienstverleningsonderzoek worden uitgevoerd. Hiervoor is een bedrag van € 25.000 uitgetrokken. Het dienstverleningsonderzoek wordt in het 2e kwartaal 2010 uitgevoerd. Dit is uitgesteld om de eerste ervaring van de nieuwe opzet van de frontoffice hierin mee te kunnen nemen. De insteek wordt meer ondersteu-nend aan de ingezette ontwikkeling van het dienstverleningsmodel (in lijn met programma Antwoord@). Verkiezingen zonder stemcomputers mogelijk maken en verzorgen Europese verkiezingen Voor herinrichting stemlokalen is in 2009 eenmalig € 19.500 uitgetrokken. Voor kosten die voortvloeien uit het in 2009 organiseren van de verkiezingen is een bedrag van € 13.000 beschikbaar. Onderzocht is of de tellingen voor de gemeenteraadsverkiezingen anders kunnen. De conclusie is dat dit handmatig moet blijven gebeuren. Per verkiezing is € 20.000 nodig. Extra investeren in regionale aanpak van projecten Om het belang van regionale samenwerking voor Brummen te benadrukken wordt voorgesteld om vanaf 2009 structureel een algemeen budget ad € 40.000 voor bijdragen in regionale projecten beschikbaar te hebben. Het eerste project is gestart (Ik start smart) Het betreft een ondersteuningsprogramma voor startende ondernemers in Brummen dat regionaal wordt aangestuurd. De gemeente Brummen heeft een bijdrage toegekend van ruim € 18.000. Deelnemen aan de Regionale Veiligheidsscan Brummen zal in 2009 deelnemen aan een regionale veiligheidsscan, een variant op de landelijke monitor. Hiervoor is een bedrag van € 13.000 uitgetrokken. De scan wordt elke vier jaar uitgevoerd en komt in de plaats van het Brummense veiligheidsonderzoek dat voor het eerst weer in 2010 zou worden uitgevoerd. De veiligheidsmonitor is eind 2009 uitgevoerd. De resultaten zijn nog niet bekend. 10 Programmaverslag 2009
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
2009
Uitbreiding van het digitale loket Een toekomstvaste oplossing van het digitale loket selecteren en invoeren. Hierbij wordt aangesloten op bestaande samenwerkingsverbanden en oplossingen die zich in de praktijk bewezen hebben. Het digitale loket is in 2009 niet uitgebreid. Gekozen is de verdere ontwikkeling van het digitale loket via stichting Gemgids te laten verlopen. Grote voordeel is de mogelijkheid om tegen relatief lage kosten gebruik te maken van reeds elders ontwikkelde oplossingen. Eind 2009 is het digitale loket (een pilot via de ICTU die eind 2009 afliep) omgezet naar een digitaal loket via Stichting GemGids. Gemeentelijke Website Na voornoemde toekomstvaste oplossing voor het digitale loket wordt vervolgens het aantal producten dat via het digitale loket wordt aangeboden uitgebreid en zal beschikbare publieke informatie via het digitale loket toegankelijk gemaakt worden. Hierbij zal gestart worden met informatie op ruimtelijk gebied (bestemmingsplannen, vergunningen, geldende beperkingen). Ontwikkelingen vinden plaats onder de vlag van het project Brummen Digitaal. In 2009 is aangesloten op RO online (in het kader van het programma Digitale Uitwisseling Ruimtelijke Plannen). Ook is het bedrijvenloket (via Antwoord@ voor bedrijven) operationeel. Centralisatie van de gemeentelijke handhavingstaken Er zal onderzocht worden of het, gezien de hoge kwaliteitseisen, niet efficiënter en effectiever is om alle toezicht- en handhavingstaken van de gemeente onder te brengen bij het team handhaving. Dit mede ingegeven door de één loketgedachte. In 2009 is veel energie gestoken in het centraliseren van alle toezicht- en handhavingstaken binnen het team Handhaving. Dit is uiteindelijk gelukt. Thans wordt de slag gemaakt om de medewerkers te scholen in het programmatisch en integraal handhaven. Ook in de praktijk wordt op een integrale manier toezicht gehouden. Hierdoor is een efficiencyslag doorgevoerd die het mogelijk maakt om de beschikbare capaciteit binnen het team optimaal te benutten. Brandweer In 2009 wordt een bedrag van € 198.000 uitgetrokken om een hulpverleningsvoertuig van de gemeentelijke brandweer te vervangen. Het budget van het nieuwe voertuig dient te worden bijgesteld, dit is ook al gerapporteerd in de marap. Het nieuwe bedrag voor het nieuwe voertuig zal ongeveer uitkomen op € 220.000. Om als volwaardig hulpverleningsvoertuig te kunnen functioneren (volgens de bestekken van BZK) waren aanpassingen bij het materieel noodzakelijk. Daarnaast worden de volgende activiteiten ontwikkeld: Het mee-ontwikkelen van de digitale informatievoorziening op de brandweervoertuigen met de regionale Brandweer. Binnen de veiligheidsregio werkt een aantal gemeenten al met digitale informatievoorziening. Binnen de brandweer IJsselstreek loopt momenteel een project met betrekking tot deze digitale informatievoorziening. In de 2e helft van 2010 moet deze geïmplementeerd worden binnen de brandweer IJsselstreek. Alle 1e TAS (tankautospuiten) zullen dan uitgevoerd zijn met deze digitale informatievoorziening. Tevens levert de VNOG een bijdrage in de vorm van kennis en sofware. Opleiden en oefenen behoren tot de basisactiviteiten van de brandweer en op dat gebied willen we minimaal het huidige niveau vasthouden. Voor vrijwilligers is dat al een grote belasting. Oefenen en opleiden zijn en blijven basisactiviteiten van de brandweerorganisatie. Hier zal niet veel in veranderen. Ook in 2010 zal hieraan veel aandacht worden besteed en wordt er gekeken naar de belastbaarheid van de vrijwilligers.
Programmaverslag 2009
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
11
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
2009
De beschikbaarheid van personeel in de daguren verbeteren. De beschikbaarheid van personeel in de daguren is momenteel als goed te beschrijven. Het is en blijft echter altijd een onzekere factor. Dit omdat het vrijwilligers betreft en wij als organisatie dus erg afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van deze vrijwilligers. Veranderingen van werkplekken en werkgevers spelen hierin een grote rol. De risico-inventarisatie van de brandweer(kazernes) moet afgerond worden en omgezet worden in een plan van aanpak. De RI&E is uitgevoerd, maar wel met vertraging. Oplevering is geweest in de 2e helft van 2009. Het Plan van Aanpak is nagenoeg gereed en met de Onderdeelscommissie (OC) is afgesproken dat dit PvA gereed zal zijn op uiterlijk 1 mei 2010. Daarna zal het een levend document worden en continu worden aangepast en bijgesteld.
Wat mag het kosten Programma 1 - Bestuur en Veiligheid Begroting 2009 Initieel
Begroting 2009 na wijziging
€0
€0
€0
€0
Structureel (incl. organisatie)
€ 3.972
€ 4.321
€ 4.274
€ 5.060
Totale lasten (excl. bestemming)
€ 3.972
€ 4.321
€ 4.274
€ 5.060
Baten Incidenteel
€0
€0
€0
€0
Structureel
€ 467
€ 443
€ 460
€ 574
Totale baten (excl. bestemming)
€ 467
€ 443
€ 460
€ 574
Saldo excl. bestemmingen
€ 3.505
€ 3.878
€ 3.814
€ 4.486
Bestemmingen Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves
€0 €0
€0 €0
€0 €0
€0 €0
Bestemmingen per saldo
€0
€0
€0
€0
€ 3.505
€ 3.878
€ 3.814
€ 4.486
bedragen x € 1.000
Lasten Incidenteel
Saldo incl. bestemmingen
12 Programmaverslag 2009
Realisatie 2008
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
Realisatie 2009
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
2009
Productinformatie: Bij het programma horen de volgende producten van het college van burgemeester en wethouders. De bedragen betreffen de saldi na bestemming.
Producten x € 1.000
Begroting 2009nw Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009 Lasten Baten Saldo
Bestuurlijke aangelegenheden Voorlichting en promotie Klachten en bezwaren Burgerzaken Openbare orde Integraal veiligheidsbeleid Brandweer en rampenbestrijding
€ 1.666 € 451 € 198 € 592 € 260 € 103 € 1.004
€ 21 €0 €0 € 379 € 31 €0 € 29
€ 1.645 € 451 € 198 € 213 € 229 € 103 € 975
€ 2.460 € 445 € 158 € 607 € 294 € 122 € 974
€ 141 €0 €0 € 382 € 35 -€ 18 € 34
€ 2.319 € 445 € 158 € 225 € 259 € 140 € 940
Totaal bestuur en veiligheid
€ 4.274
€ 460
€ 3.814
€ 5.060
€ 574
€ 4.486
Toelichting. Programma 1 pakt € 672.000 ongunstiger uit, namelijk € 4.486.000 nadeel werkelijk versus € 3.814.000 geraamd nadeel tot en met de 1e bestuursrapportage 2009. Het nadeel ad € 672.000 komt voor € 69.000 nadeel door meer ureninzet en door € 603.000 meer kosten van derden. De financieel technische toelichting treft u aan in het onderdeel ”Programmarekening” verderop in het boekwerk (blz.107). Onderstaand wordt inhoudelijk per bestuurlijk product een nadere toelichting gegeven voorzover de ontwikkeling van onderwerpen al niet uit de toelichting bij de activiteiten blijkt. “Bestuurlijke aangelegenheden”. De kans dat gemeenten de waarde van pensioenaanspraken van wethouders moet overdragen aan een pensioenfonds is toegenomen. In overleg met de accountant heeft dit geleid tot het al in 2009 bijstorten van de voorziening voor de (gewezen) wethouders. Het gaat hierbij om een voorziening van € 862.000. Het bedrag is conform de berekening van een gespecialiseerd extern bedrijf. Deze last was bij de decemberrapportage nog niet gepland. Qua samenwerking met andere gemeenten is voortgeborduurd op wat al in de jaarstukken van 2008 staat aangegeven. Het motto is en blijft samenwerking daar waar het kan zonder verlies van de eigen identiteit. Financieel is dit bestuurlijke product, behoudens de hiervoor beschreven storting in de voorziening wethouders, in 2009 voordelig verlopen. Dit voordeel kon worden behaald door een eenmalige uitbetaling van een deel van het eigen vermogen van de regio Stedendriehoek aan de deelnemende gemeenten. Ook de budgetten voor de gemeenteraad en het college zijn niet ten volle benut. “Voorlichting en promotie” Ook op dit terrein is er sprake van doorgaan op de ingezette lijn. Deze lijn houdt ook in het verder digitaliseren van de communicatie met en vanuit de gemeente. Het onderzoek naar de klanttevredenheid is niet in 2009 uitgevoerd. Het budget hiervoor van € 25.000 is hierdoor onbenut gebleven. Via de 1e bestuursrapportage 2010 zal worden aangegeven wat in 2010 nog aan budget nodig is. Het voordeel voor 2009 is al gemeld in de decemberrapportage 2009. “Klachten en bezwaren”. Het aantal bezwaarschriften is het afgelopen jaar gedaald. Als gevolg hiervan was het aantal zittingen van de commissie lager. Er valt echter niet te zeggen of dit een trend is die zich doorzet. Het is niet bekend wat de invloed is van de crisis op het aantal bezwaarschriften. De crisis heeft mogelijk invloed op het aantal bouwaanvragen, maar ook op het aantal aanvragen voor uitkeringen. Het is dus mogelijk dat er een verschuiving in het aantal bezwaarschriften zal plaatsvinden binnen de verschillende beleidsterreinen. In 2010 zijn nieuwe wetten ingevoerd en zijn er wetswijzigingen geweest, waaronder de vierde tranche Awb en de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen. Deze nieuwe wetgeving zorgt ervoor dat meer beslissingen van bestuursorganen openstaan voor het maken van bezwaar. Dit kan Programmaverslag 2009
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
13
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
2009
ervoor zorgen dat het aantal bezwaarschriften stijgt. Het is op dit moment nog niet duidelijk of en wanneer de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht in werking zal treden. Deze wet kan invloed hebben op onder andere het aantal bouwaanvragen. De ontwikkeling van het aantal klachten zal een plaats krijgen in het komende burgerjaarverslag. In aantallen gaat het in 2009 om 16 klachten ( 2008: 14, 2007: 23). “Burgerzaken”. Dit beleidsterrein laat een stabiel beeld zien, waarbij er financieel opnieuw sprake is van een licht positief saldo. Ook de eenmalige kosten voor materiaal voor de verkiezingen als gevolg van het landelijke besluit om niet meer met stemmachines te stemmen bleven binnen de raming. Qua organisatie van Burgerzaken is in 2009 de samenvoeging tussen de algemene informatiebalie en het loket burgerzaken doorgevoerd. Dit past binnen de visie op de dienstverlening. “Openbare orde” Het NOG-veiligerhuis is een nuttige voorziening binnen de regio voor de deelnemende gemeenten. Brummen leunt in het lopende onderzoek naar de beoogde vermindering van de recidive van veelplegers en ex-gedetineerden ten opzichte van de nulmeting uit 2007-2008 ook op deze voorziening. In 2010 komt er weer een burgerjaarverslag waarin ook op het algemene beeld van de openbare orde binnen de gemeente wordt ingegaan. Financieel is alles binnen de raming uitgevoerd met een overschot van ruim € 8.000. “Integraal veiligheidsbeleid” De veiligheidsmonitor is eind 2009 uitgevoerd. De resultaten worden nu verwerkt en zullen in de loop van 2010 kenbaar worden gemaakt. De gemaakte kosten voor HALT, veilig honk en voor de lokfiets zijn allen binnen de raming gebleven. Het totale voordeel bij kosten van derden van bijna € 7.000 valt geheel weg tegen de circa € 32.000 aan meer ureninzet. In 2009 heeft Brummen de Hein Roethofprijs ontvangen van € 5.000 voor het beveiligen van de buslijn tussen Eerbeek en Apeldoorn. Dit bedrag is gereserveerd voor besteding in 2010. “Brandweer en rampenbestrijding”. De beoogde samenwerkingsdatum van de gemeentelijke brandweren van Lochem, Zutphen en Brummen in het brandweercluster IJsselstreek is nog niet per 1.1.2010 gerealiseerd. Er is nog regelmatig overleg op zowel ambtelijk als bestuurlijk niveau. De doelstelling van samenwerking blijft onverminderd staan. Ook op dit beleidsterrein bleven de kosten binnen de ramingen.
14 Programmaverslag 2009
Programma 1 – Bestuur en Veiligheid
Programma 2 –Ruimtelijke Ontwikkeling
Portefeuillehouder:
2009
E.M van Ooijen en M. Aartsen-den Harder
Korte omschrijving van het programma Het programma omvat het adviseren over, ordenen, ontwikkelen, bepalen en inrichten van de ruimtelijke omgeving van de gemeente voor wonen en werken. Ook de plattelandsontwikkeling van het buitengebied van de gemeente valt onder dit programma, inclusief toerisme en recreatie.
Wat wilden we bereiken 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Voldoende woningbouw voor de lokale behoefte realiseren. Toegankelijke voorzieningen in de kernen van Brummen en Eerbeek. De leefbaarheid van de kleine kernen in de gemeente waarborgen. Vergroten van de recreatieve kwaliteit van onze gemeente. Beter betrekken van de maatschappij bij gemeentelijke plannen en beleid. Concrete afspraken met de woningstichtingen over te realiseren aantallen woningen, verdeling in programma en fasering/planning. 7. Ontwikkelingsgericht werken.
Wanneer waren we tevreden: Voor het begrotingsjaar 2009 moeten in ieder geval de volgende doelen zijn gerealiseerd: 1. De eerste fases van Elzenbos en Lombok zijn bouwrijp gemaakt en de bouw van de eerste woningen is gestart. De eerste fase van Elzenbos is bouwrijp gemaakt en de woningen zijn in 2009 in aanbouw genomen. De Lombok is vertraagd. Waar eerst gepland was om de eerste fase bouwrijpmaken eind 2009 te starten geschiedt dit nu in april 2010 2. Er is een Masterplan voor het Centrumplan Eerbeek vastgesteld door partijen en er is overeenstemming over een grondexploitatie en een samenwerkingsovereenkomst. Het masterplan en de grex zijn conform de planning door de raad vastgesteld. De Samenwerkingsovereenkomst (SOK) nog niet. Met de marktpartijen is afgesproken om eerst een akkoord op hoofdlijnen (AOH) af te sluiten. Inmiddels is overeenstemming bereikt over de inhoud van het akkoord. Het is de bedoeling dat alvorens het college in 2010 tot ondertekening overgaat eerst het gevoelen van de raad wordt gepeild. Indien dit tot een positief besluit leidt zal het AOH worden uitgewerkt in een SOK. 3. De bestemmingsplannen voor de kommen van Eerbeek en Brummen en het Buitengebied zijn vastgesteld en het ontwerp bestemmingsplan Eerbeek Zuid is ter visie gelegd. De bestemmingsplannen Buitengebied en kom Eerbeek zijn door de raad vastgesteld in 2009. In januari 2010 heeft de raad het bestemmingsplan kom Brummen vastgesteld. Het ontwerp bestemmingsplan voor Eerbeek Zuid is niet ter inzage gelegd. Dat komt door extra onderzoeken en visievorming omtrent het gemeentelijk geluidbeleid en de daaruit voortvloeiende actualisatie van het zonebeheerplan. Tevens is, vanwege de complexiteit van het bestemmingsplan en de grote industriële belangen om eerste een voorontwerp bestemmingsplan in procedure te brengen zodat goede inspraak van een ieder mogelijk is. Dit gebeurt nog voor de zomer van 2010. 4. De ontwerp bestemmingsplannen voor Elzenbos en Lombok zijn ter visie gelegd. Beide bestemmingsplannen hebben als ontwerp cf planning ter inzage gelegen. Lombok is vastgesteld in de raad van februari 2010 en Elzenbos is gepland om in de raad van april 2010 vastgesteld te worden. 5. In regionaal verband is de gemeente Brummen trekker van minimaal 2 projecten. De gemeente Brummen is actief met meerdere personen betrokken bij de regionale projecten. Programmaverslag 2009
Programma 2 – Ruimtelijke Ordening
15
Programma 2 –Ruimtelijke Ontwikkeling
2009
6. De dorpsvisies voor de kleine kernen worden gezamenlijk met de inwoners en ondernemers opgesteld. De concept dorpsvisie Leuvenheim is gereed. Vaststelling volgt in 2010. Loopt volgens planning. De overige kernen zullen in 2010 van adequate dorpsvisies worden voorzien. 7. Er zijn uitgewerkte en concrete prestatieafspraken gemaakt met de woningstichtingen. Er is een start gemaakt met het opstellen van de prestatieafspraken (extern bureau). De bedoeling is om in het voorjaar van 2010 deze afspraken vast te stellen.
Wat hebben we er voor gedaan Uitbreidingsplan Elzenbos Bouwrijp maken van de eerste fase Elzenbos in Brummen ten behoeve van de bouw van de eerste 135 woningen. Conform planning is het bouwrijpmaken van het plangebied in 2009 opgestart en afgerond Uitbreidingsplan de Lombok Bouwrijpmaken van de eerste fase Lombok in Eerbeek ten behoeve van de bouw van de eerste 100 woningen. Gepland was om het bouwrijpmaken van het plangebied te starten in december 2009. Als gevolg van het uitlopen van de aanbestedingsprocedure zal de start nu plaats vinden in april 2010 Centrumplan Eerbeek Realiseren Masterplan, Samenwerkingsovereenkomst en Grondexploitatie voor het centrumplan Eerbeek. Het masterplan en de grex zijn conform de planning door de raad vastgesteld. De Samenwerkingsovereenkomst (SOK) nog niet. Met de marktpartijen is afgesproken om eerst een akkoord op hoofdlijnen (AOH) af te sluiten. Inmiddels is overeenstemming bereikt over de inhoud van het akkoord. Het is de bedoeling dat alvorens het college in 2010 tot ondertekening overgaat eerst het gevoelen van de raad wordt gepeild. Indien dit tot een positief besluit leidt zal het AOH worden uitgewerkt in een SOK Centrumplan Brummen Voorbereidingen treffen voor het opstellen van het centrumplan Brummen, Voor deze planvorming is in 2009 en 2010 een jaarlijks bedrag van € 50.000 uitgetrokken. In 2009 zijn diverse werkgroepen en klankbordgroepen op een interactieve manier aan de slag te gaan om tot enkele mogelijke ontwikkelingsmodellen voor het centrum van Brummen te komen. Begin 2010 zal een eerste bestuurlijke besluitvorming moeten plaatsvinden ten aanzien van de bevindingen uit de diverse groepen Dorpsvisies Voorbereiden opstellen dorpsvisies en nieuwe bestemmingsplannen voor elk van de kernen. Concept dorpsvisie Leuvenheim is gereed. Vaststelling volgt in 2010. Loopt volgens planning. Overige kernen zullen in 2010 van adequate dorpsvisies worden voorzien. Uitvoeringsprogramma “Ligt op Groen” Vaststellen ontwerp uitvoeringsprogramma “Ligt op groen”. Het definitieve uitvoeringsprogramma 'De schop in de grond' is gereed. In mei en juli is de werkgroep Plattelandsvernieuwing, met daarin de partners uit de streek, bijeen geweest. Er is veel enthousiasme voor de uitvoering van projecten. In de GemeenteThuis is in juli een katern geheel gewijd aan het uitvoeringsprogramma.
16 Programmaverslag 2009
Programma 2 – Ruimtelijke Ordening
Programma 2 –Ruimtelijke Ontwikkeling
2009
WABO-wetgeving Invoering WABO-wetgeving. Hiervoor was in 2008 een incidenteel budget beschikbaar. Omdat de invoering van de wetgeving is uitgesteld tot 1 januari 2010 is nu in 2009 voor de aanschaf van harden software een investeringsbudget van € 50.000 in de begroting opgenomen. De kapitaallasten die hier uit voortkomen zijn geraamd binnen programma 7 Financiering. Er is voor ruim € 15.000 aan software aangeschaft en voor nog eens ruim € 15.000 menskracht ingehuurd voor de implementatie ervan. Verder moet er nog een plotter/printer/scanner aangeschaft worden. Dat zal de grootste kostenpost vormen. Conclusie is dat het budget van € 50.000 onvoldoende blijkt. Het rijk heeft € 62 miljoen beschikbaar gesteld voor de implementatie van de Wabo. De implementatie van de Wabo ligt op schema. Vooralsnog gaat het rijk ervan uit dat de Wabo per 1 juli 2010 in werking treedt. Gezien het verloop van het proces dient serieus rekening gehouden te worden dat inwerkingtreding op een later tijdstip zal plaatsvinden. Burgerparticipatie Implementatie burgerparticipatie bij ruimtelijke plannen. In 2009 zijn klinkende resultaten bereikt ten aanzien van de participatie van burgers, ondernemers en maatschappelijke instellingen in de grote projecten. Er zijn heldere participatiestructuren opgezet die een nauwe betrokkenheid uit de maatschappij waarborgen. Zaak om dit niveau in 2010 vast te houden of nog verder te verbeteren. Streekplanuitwerkingen In 2009 zullen we betrokken raken bij diverse streekplanuitwerkingen. Incidenteel is een bedrag van € 5.000 uitgetrokken ter dekking van kosten die hieruit kunnen voortkomen. Met het vaststellen van de structuurvisie de Voorlanden zijn de voor Brummen belangrijkste streekplanuitwerkingen voltooid. Wel zijn er nog enkele minder omvangrijke uitwerkingen die thans ter besluitvorming worden voorbereid in 2010 Regionale projecten economisch beleid. Indien dit aan de orde is dan zal financieel een beroep worden gedaan op de binnen programma 1 beschikbaar budget voor regionale projecten. De gemeente Brummen is actief met meerdere personen betrokken bij de regionale projecten. Ten aanzien van het economisch beleid heeft Brummen geparticipeerd in het regionale project Ik Start Smart. Een fonds ter stimulering en begeleiding van startende ondernemers binnen de gemeente. Dit project is zeer succesvol gebleken IJsselsprong De kans is reëel dat dit project ook voor 2009 nog kosten voor Brummen met zich mee zal gaan brengen. Hiervoor is in 2009 eenmalig € 100.000 vrijgemaakt binnen de begroting. In 2009 is een bestuurlijke samenwerkingsovereenkomst voorbereid, die begin 2010 is vastgesteld. Op dit moment werkt de gemeente samen met het waterschap aan een plan voor de inrichting van Cortenoever. Voorts vindt in overleg met Zutphen en Voorst overleg plaats over de planvorming voor de rode, grijze en groene opgave.
Programmaverslag 2009
Programma 2 – Ruimtelijke Ordening
17
Programma 2 –Ruimtelijke Ontwikkeling
2009
Wat mag het kosten Programma 2 - Ruimtelijke Ontwikkeling Begroting 2009 Initieel
Begroting 2009 na wijziging
€0
€ 100
€0
€0
Structureel (incl. organisatie)
€ 3.622
€ 4.593
€ 5.560
€ 6.203
Totale lasten (excl. bestemming)
€ 3.622
€ 4.693
€ 5.560
€ 6.203
Baten Incidenteel
€ 368
€0
€0
€0
Structureel
€ 2.932
€ 3.205
€ 3.107
€ 5.949
Totale baten (excl. bestemming)
€ 3.300
€ 3.205
€ 3.107
€ 5.949
Saldo excl. bestemmingen
€ 322
€ 1.488
€ 2.453
€ 254
Bestemmingen Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves
€5 € 292
€0 €0
€0 € 567
€ 372 € 621
-€ 287
€0
-€ 567
-€ 249
€ 35
€ 1.488
€ 1.886
€5
bedragen x € 1.000
Realisatie 2008
Lasten Incidenteel
Bestemmingen per saldo Saldo incl. bestemmingen
Realisatie 2009
Productinformatie: Bij het programma horen de volgende producten van het college van burgemeester en wethouders. De bedragen betreffen de saldi na bestemming.
Producten x € 1.000
Begroting 2009nw Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009 Lasten Baten Saldo
Ruimtelijke Ordening Volkshuisvestingsbeleid Bouw- en woningtoezicht Bouwgrondexploitatie Plattelandsontwikkeling Economie
€ 1.869 € 1.232 € 671 € 982 € 726 € 79
€ 525 € 1.246 € 668 € 958 € 258 € 19
€ 1.344 -€ 14 €3 € 24 € 468 € 60
€ 2.217 € 1.849 € 924 € 857 € 644 € 83
€ 1.111 € 1.851 € 1.421 € 1.833 € 335 € 18
€ 1.106 -€ 2 -€ 497 -€ 976 € 309 € 65
Totaal ruimtelijke ontwikkeling
€ 5.559
€ 3.674
€ 1.885
€ 6.574
€ 6.569
€5
Toelichting. Programma 2 laat een groot voordeel zien van € 1.880.000, namelijk € 5.000 werkelijk versus € 1.885.000 geraamd tot en met de 1e bestuursrapportage 2009. Het voordeel van € 1.880.000 komt door € 408.000 meer ureninzet en door € 2.288.000 minder kosten van derden, dan wel meer baten. De financieel technische toelichting treft u aan in het onderdeel ”Programmarekening” verderop in het boekwerk (blz.109). Onderstaand wordt inhoudelijk per bestuurlijk product een nadere toelichting gegeven voorzover de ontwikkeling van onderwerpen al niet uit de toelichting bij de activiteiten blijkt.
18 Programmaverslag 2009
Programma 2 – Ruimtelijke Ordening
Programma 2 –Ruimtelijke Ontwikkeling
2009
“Ruimtelijke Ordening”. Op dit beleidsveld zijn de volgende onderwerpen te benoemen: 1. Centrumplan Eerbeek: in 2009 is een intentieverklaring getekend die naderhand verder is omgezet richting een, per eind 2009 nog niet ondertekend, akkoord op hoofdlijnen. Dit akkoord moet in 2010 de basis zijn van een te ondertekenen Samenwerking OvereenKomst (SOK). 2. Centrumplan Brummen: in 2009 is hiervoor een apart project voor opgestart waarin ook direct betrokkenen in het gebied deelnemen. 3. Uitbreidingslocaties Elzenbos en Lombok: voor beide zijn in 2009 raadsbesluiten genomen waarmee de complexen formeel in exploitatie zijn genomen. Het daadwerkelijk opstarten van de bouw van woningen heeft financieel zijn effecten op de jaarrekening 2009 van de gemeente door een fors meevallende opbrengst aan bouwleges. 4. In 2009 is een aanvullende bijdrage van de provincie ontvangen van afgerond € 121.000 in het kader van de Stimuleringsregeling goedkope woningbouw. Aanvullend wil zeggen meer dan de € 60.000 die al geraamd was. 5. Bestemmingsplannen: zie “wanneer waren we tevreden”. 6. IJsselsprong: zie bij “Wat hebben we ervoor gedaan”. De beschikbare € 100.000 is voor € 95.300 besteed aan inhuur externe vertegenwoordiging in de regionale projectgroep. “Volkshuisvestingbeleid”. Het woningbehoefteonderzoek is niet in 2009 uitgevoerd. Dit wordt in 2010 opgepakt in samenwerking met de regio. “Bouw- en woningtoezicht”. De grote inzet op het tijdig afgegeven van kwalitatieve bouwvergunningen heeft zijn weerslag in de daadwerkelijke opbrengst van de bouwleges. De opbrengst ligt uiteindelijk nog € 390.000 hoger dan bij de decemberrapportage al was aangegeven. Naar de toekomst toe blijft het raadzaam om de structurele opbrengst aan bouwleges voorzichtig te ramen. Dit mede in het licht van de veranderende wetgeving over wat wel of niet bouwvergunningplichtig is. “Bouwgrondexploitatie”. Afwikkeling van het bouwcomplex Becker’s Son: Dit complex kan per eind 2009 als afgerond worden beschouwd. De financiële afronding levert in 2009 nog eens € 197.000 meer op al via de 2de bestuursrapportage was aangegeven. Voor een totaal beeld per 31.12.2009 van alle bouwcomplexen wordt verwezen naar de balans bij de jaarstukken 2009. Parallel aan de jaarstukken zal begin 2010 ook een nieuw managementinstrument voor het beheer van de complexen uitgebracht worden. Dit instrument (MPG genoemd= Meerjarenprognose Grondbedrijven) stelt de gemeente in staat om geïntegreerder bij de bouwcomplexen naar de toekomst te kunnen kijken. “Plattelandsontwikkeling”. Hieronder vallen ook de recreatieterreinen. In dit kader kan gemeld worden dat het structuurplan Spelen conform de bedoeling uitgevoerd wordt, waarbij in 2009 uiteraard begonnen is met de activiteiten onder categorie 1. De geraamde bijdragen van derden blijven nog steeds een risico. De bijdrage vanuit terugontvangen subsidiegelden van diverse wijkraden aan de bestemmingsreserve Structuurplan Spelen is hoger dan oorspronkelijk geraamd. Naast de reserve kent de gemeente ook een voorziening voor speelwerktuigen. Deze voorziening komt per 31.12.2009 te vervallen. Aan de gemeenteraad zal gevraagd worden hiervoor alsnog een bestemmingsreserve te vormen Ten aanzien van het Uitvoeringsprogramma Schop in de grond kan vermeld worden dat het laatste overzicht ter kennisname is gebracht in het Forum Ruimte van februari 2010 De ontwikkelingen bij het bevorderen van het toerisme op de Veluwe hebben geleid tot een eenmalige overschrijding van het budget met € 11.000. Deze overschrijding is toe te schrijven aan de herstructurering van de Stichting Toerisme Veluwe.
Programmaverslag 2009
Programma 2 – Ruimtelijke Ordening
19
Programma 2 –Ruimtelijke Ontwikkeling
2009
“Economie”. De markt in Eerbeek heeft een beter jaar achter de rug dan in 2008. Dit is nog wel gepaard gegaan met incidentele extra kosten waardoor het budget met ruim € 6.500 is overschreden. Financieel staat hier tegenover dat binnen het bestuurlijk product “Economie” de kosten van het opgestarte project “Ik start smart” ruim € 9.000 zijn meegevallen.
20 Programmaverslag 2009
Programma 2 – Ruimtelijke Ordening
Programma 3 – Ruimtelijk Beheer
Portefeuillehouder:
2009
M. Aartsen-den Harder en E.M. van Ooijen
Korte omschrijving van het programma Het programma bevat het beheer en onderhoud van de infrastructuur in de openbare ruimte in de gemeente. Dit is inclusief de zorg voor het milieu, het openbaar groen en de inzameling en afvoer van huishoudelijk afval. Ook de zorg voor monumenten en gedenktekens valt binnen dit programma, inclusief de kosten van het streekarchief.
Wat wilden we bereiken 1. Tegengaan verkeershinder in het buitengebied. 2. Verkleinen verkeersdruk in de kernen en rondom de gemeente. 3. Efficiënt beheer van groenvoorziening, openbare wegen, riolering en gemeentelijke gebouwen volgens een vastgesteld beeldniveau. 4. Inzamelen en transport van geproduceerd afvalwater. 5. De verkeersveiligheid (met extra aandacht voor kwetsbare verkeerdeelnemers) verhogen. 6. Verkeer- en sociaalveilige verlichting van openbare gemeentelijke wegen en fietspaden. 7. Efficiënt inzamelen van afvalstoffen met maximale scheiding diverse deelstromen en verminderen van het zwerfafval in de openbare ruimte. 8. Representatieve begraafplaatsen met voldoende begraafcapaciteit voor de toekomst. 9. Opstellen van een Uitvoeringsprogramma Ligt op Groen.
Wanneer waren we tevreden: 1. De kwaliteit van het onderhoud voldoet aan de vastgestelde (beeld)kwaliteit voor onderhoud van de openbare ruimte en het onderhoudsniveau van gemeentelijke eigendommen; Het vastgestelde beeldniveau is het hele jaar op maat geweest. Daar waar afwijkingen geconstateerd zijn, is de aannemer direct aangesproken. 2. Er wordt voldaan aan alle wettelijke eisen oa. mbt. veiligheid, controle speeltoestellen en VTA voor de bomen (visual tree assessment) enz.; In 2009 zijn er in totaal 5 inspectierondes bij de speeltoestellen uitgevoerd bij 282 speeltoestellen, zonder constatering van noemenswaardige afwijkingen. Bij de VTA inspectie zijn 9.741 bomen geïnspecteerd. Hier is vervolgens een snoei- en kapplan voor opgesteld en uitgevoerd. 3. Relevante beleidsontwikkelingen/onderwerpen worden op een projectmatige manier aangepakt, inclusief projectplan, periodieke rapportage; Voor beide projecten (reconstructie Zutphensestraat en nieuw Rioleringsplan) is een projectplan opgesteld conform de format projectmatig werken. De hier genoemde plannen zijn door het college vastgesteld en niet door de Raad. De voortgang is overigens conform planning. 4. Het programma Buitengewoon Genieten (werknaam) is in 2009 vastgesteld; Het definitieve uitvoeringsprogramma 'De schop in de grond' is gereed. In mei en juli is de werkgroep Plattelandsvernieuwing, met daarin de partners uit de streek, bijeen geweest. Er is veel enthousiasme voor de uitvoering van projecten. In GemeenteThuis is in juli 2009 een katern geheel gewijd aan het uitvoeringsprogramma. 5. De begraafcapaciteit voor de toekomst geborgd is; Het onderzoek naar de belangstelling voor de handhaving van graven, om op den duur graven waar geen belangstelling meer voor is te kunnen ruimen, is in 2009 voortgezet op de begraafplaats in Eerbeek. In Brummen is de uitbreiding van de begraafplaats voorbereid en aanbesteed. Na realisatie van de uitbreiding is hier voor ca. 15 jaar begraafcapaciteit aanwezig.
Programmaverslag 2009
Programma 3 – Ruimtelijk beheer
21
Programma 3 – Ruimtelijk Beheer
2009
6. De scheiding van diverse afvalstromen maximaal is; Per 1-12-2009 is de kunststofinzameling van start gegaan. Op vier locaties zijn ondergrondse (pers)inzamelsystemen geplaatst. De ondergrondse inzamelsystemen voor deze locaties worden geplaatst na aanbesteding van het werk door BerkelMilieu. Op andere locaties zijn bovengrondse inzamelbollen geplaatst. De invoering is redelijk succesvol geweest.. 7. We voldoen aan de basisinspanning en doelstelling vanuit het GRP. Afkoppelen bedrijventerrein Rhienderen is de laatste maatregel die nog moet worden uitgevoerd. Daarna voldoet de gemeente aan de basisinspanning.
Wat hebben we ervoor gedaan De volgende activiteiten staan op het programma: Verkeersstructuurplan Voor het opstellen van dit plan is in 2009 een incidenteel budget van € 75.000 beschikbaar. Concept wordt aan het bestuur aangeboden begin 2010. Uitvoeren groenstructuurplan Vanaf 2009 wordt ook in financiële zin uitvoering gegeven aan de uitgangspunten uit het groenstructuurplan Brummen en Eerbeek. Het uitvoeringsbudget is daarom structureel verhoogd met een bedrag van ruim € 60.000. In het jaar 2009 is het plantsoen binnen de bebouwde kommen onderhouden conform het in de groenstructuurplannen vastgestelde onderhoudsniveau. Inventarisatie Flora en Faunawet De uitvoering van de Flora- en Faunawet moet worden ingepast in de werkzaamheden binnen de organisatie. Om de reguliere beheerswerkzaamheden te kunnen blijven uitvoeren moeten bijzondere flora- en faunawaarden in het werkgebied bekend zijn. Het is daarom noodzakelijk om inventarisaties te maken en medewerkers te scholen. Voor 2009 wordt hiervoor een bedrag van € 30.000 uitgetrokken. De medewerkers zijn opgeleid voor de toepassing van de gedragscode Bestendig beheer groenvoorzieningen. De benodigde inventarisatie van natuurwaarden in het beheergebied heeft voor 50% plaats gevonden. De overige 50% wordt in het voorjaar van 2010 geïnventariseerd waarna het beheer afgestemd kan worden en de gedragscode verder geïmplementeerd. Versterking groenstructuur In 2009 staat een aantal activiteiten op het programma dat moeten leiden tot een versterking van de groenstructuur van de gemeente, te weten: - Renovatie bomen begraafplaats Brummen € 9.000 € 17.000 - Versterking hoofdstructuur hoofdwegen Eerbeek, 1e deel - Versterking ecologische structuur Brummen € 10.000 - Versterking markante punten Brummen € 6.000 - Versterking entrees Eerbeek € 5.000 - Versterking ontmoetingsplekken recreatieve routes Eerbeek € 4.000 - Versterken spoorzone Eerbeek € 5.000 - Opwaarderen Eerbeekse beek € 11.000 Renovatie bomen begraafplaats is voorbereid maar niet uitgevoerd i.v.m. invallende vorst (uitvoer in 2010); Versterken hoofdstructuur hoofdwegen Eerbeek (Loenenseweg) is vertraagd door bezwaren en mogelijke combinatie van werken (uitvoer nader te bepalen); Versterken ecologische struktuur Brummen is voorbereid (uitvoer nader te bepalen); Versterken markante punten Brummen is (nog) niet opgepakt; Versteken entrees Eerbeek is (nog) niet opgepakt; Versterken boomstructuur wijkontsluitingswegen Eerbeek is voorbereid; uitvoering nader te bepalen; Versterken spoorzone Eerbeek (uitgesteld i.v.m. combi centrumplan Eerbeek); Opwaarderen Eerbeekse beek uitgesteld i.v.m. aanwezige bodemverontreiniging. 22 Programmaverslag 2009
Programma 3 – Ruimtelijk beheer
Programma 3 – Ruimtelijk Beheer
2009
Uitvoeren bermen- en slotenplan “Bloeiende bermen” In het Bestuursakkoord is afgesproken de bermen weer te laten bloeien. Dit kan door uitvoering te geven aan het berm- en slotenbeheersplan. Structureel is hiervoor een bedrag van € 20.000 uitgetrokken. Bestek is voorbereid en de bermen zijn voor 50% geïnventariseerd. Uitwerking plan is om budgettaire redenen stopgezet. Geen uitvoering aan beleidvoornemen. Opstellen nieuw Basisrioleringsplan en Gemeentelijk Rioleringsplan In deze plannen worden de beleidsmatige- en technische uitgangspunten beschreven. In totaal is in 2009 voor het maken van de plannen een incidenteel budget beschikbaar van ruim € 44.000. Het concept BRP is gereed en ter goedkeuring aan Waterschap Veluwe gezonden. Voor het proces GRP zijn afspraken gemaakt voor afronding in het voorjaar van 2010. De planning gaat uit van vaststelling door de gemeenteraad in juni 2010. Herinrichtingsplan begraafplaatsen Om ook in de toekomst verzekerd te zijn van voldoende capaciteit op de begraafplaatsen is een meerjarig herinrichtingsplan opgesteld. Onderdelen hiervan zijn oa, administratief onderzoek, verwijderen grafzerken, ruiming graven en inrichting van de uitbreiding van de begraafplaats in Brummen. Onderdeel van het herinrichtingsplan is de onkruidbestrijding op oude graven en de verhoging van het onderhoudsniveau van beeldkwaliteit B naar A. In totaal is in 2009 voor het herinrichtingsplan een budget uitgetrokken van bijna € 41.000. Het onderhoudsniveau is in 2009 op A-niveau uitgevoerd waarbij niet-onderhouden graven ook 2 maal ontdaan zijn van opslag van bomen en struiken. Op de begraafplaats in Eerbeek is het plantsoen rond de vijver heringericht om meer invulling te geven aan het gewenste beeld. Het administratief onderzoek is onverminderd voortgezet en heeft tot 118 reacties geleid (47x afstandverklaring graf en 71x verzoek om handhaving/benoemen rechthebbende). Uitvoeringsplan Ligt op Groen In 2009 zal het uitvoeringsprogramma Ligt op Groen worden vastgesteld. De kosten die met de uitvoering van dit programma zijn gemoeid komen ten laste van de bestemmingsreserve Ligt op Groen. Het definitieve uitvoeringsprogramma 'De schop in de grond' is gereed. In mei en juli 2009 is de werkgroep Plattelandsvernieuwing, met daarin de partners uit de streek, bijeen geweest. Er is veel enthousiasme voor de uitvoering van projecten. In GemeenteThuis is in juli 2009 een katern geheel gewijd aan het uitvoeringsprogramma. Duurzame onkruidbestrijding (DOB) op wegen en verhardingen Vanaf 2009 zal de onkruidbestrijding worden uitgevoerd volgens de DOB-methode. Financieel betekent dit een verhoging van het budget met structureel € 18.000. In verband met een mislukte aanbesteding van het reinigingsbestek is dit jaar de onkruidbestrijding voor 1 jaar op basis van de DOB-voorwaarden in regie uitgegeven. Inhuur juridische deskundigheid In het kader van handhaving is eenmalig een impuls van de juridische kwaliteit nodig. Hiervoor is € 35.000 in 2009 vrijgemaakt. Loopt vanwege prioritering uit. Plan van aanpak zal voorjaar 2010 aan bestuur worden aangeboden.
Programmaverslag 2009
Programma 3 – Ruimtelijk beheer
23
Programma 3 – Ruimtelijk Beheer
2009
Wat mag het kosten Programma 3 - Ruimtelijk Beheer Begroting 2009 Initieel
Begroting 2009 na wijziging
€0
€0
€0
€0
Structureel (incl. organisatie)
€ 9.341
€ 7.949
€ 8.175
€ 8.077
Totale lasten (excl. bestemming)
€ 9.341
€ 7.949
€ 8.175
€ 8.077
Baten Incidenteel
€0
€0
€0
€0
Structureel
€ 4.676
€ 4.321
€ 4.541
€ 4.514
Totale baten (excl. bestemming)
€ 4.676
€ 4.321
€ 4.541
€ 4.514
Saldo excl. bestemmingen
€ 4.665
€ 3.628
€ 3.634
€ 3.563
Bestemmingen Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves
€0 € 1.039
€0 €0
€0 € 10
€0 €0
Bestemmingen per saldo
-€ 1.039
€0
-€ 10
€0
Saldo incl. bestemmingen
€ 3.626
€ 3.628
€ 3.624
€ 3.563
bedragen x € 1.000
Realisatie 2008
Lasten Incidenteel
Realisatie 2009
Productinformatie: Bij het programma horen de volgende producten van het college van burgemeester en wethouders. De bedragen betreffen de saldi na bestemming.
Producten x € 1.000
Begroting 2009nw Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009 Lasten Baten Saldo
Rioleringen Wegen Verkeer en openbaar vervoer Monumenten en oudheidkunde Afvalverwijdering Milieu Openbaar groen Lijkbezorging
€ 1.957 € 1.549 € 292 € 186 € 1.918 € 492 € 1.537 € 244
€ 2.164 €7 € 32 €0 € 2.213 € 12 € 14 € 108
-€ 207 € 1.542 € 260 € 186 -€ 295 € 480 € 1.523 € 136
€ 2.203 € 1.502 € 234 € 192 € 1.811 € 387 € 1.511 € 237
€ 2.109 € 13 € 38 € 89 € 2.102 €3 € 86 € 74
€ 94 € 1.489 € 196 € 103 -€ 291 € 384 € 1.425 € 163
Totaal ruimtelijk beheer
€ 8.175
€ 4.550
€ 3.625
€ 8.077
€ 4.514
€ 3.563
Toelichting. Programma 3 bleef € 62.000 binnen de begroting, namelijk € 3.563.000 werkelijk versus € 3.625.000 geraamd tot en met de 1e bestuursrapportage 2009. Het voordeel van € 62.000 komt voor € 121.000 door meer ureninzet en door € 183.000 minder kosten van derden dan wel meer baten. De financieel technische toelichting treft u aan in het onderdeel ”Programmarekening” verderop in het boekwerk (blz. 111). Onderstaand wordt inhoudelijk per bestuurlijk product een nadere toelichting.
24 Programmaverslag 2009
Programma 3 – Ruimtelijk beheer
Programma 3 – Ruimtelijk Beheer
2009
“Rioleringen” In de paragraaf C “Onderhoud Kapitaalgoederen” bij de jaarstukken 2009 wordt nader ingegaan op diverse aspecten met betrekking tot riolering. Hier volstaat te wijzen op het nieuwe Gemeentelijke Riolerings Plan (GRP) in combinatie met een Basis Riolering Plan (BRP). Afronding van dit proces volgt in 2010. De werkelijke cijfers van lasten en baten hebben geresulteerd in een noodzakelijke onttrekking uit de voorziening rioolrechten van € 107.000. Dit is € 55.000 minder dan aan onttrekking was geraamd. Dit gunstige effect zal doorwerken in de tariefberekening van de rioolrechten vanaf 2011. De voorziening rioolrechten was eind 2009 negatief. In overleg met de accountant is het negatieve saldo aangevuld vanuit de algemene middelen “Wegen” Ook dit beleidsterrein wordt via paragraaf C nader toegelicht. Voor het algemene beeld het volgende: 1. De huur van de noodbruggen is gecontinueerd. De structurele oplossing van het vraagstuk bruggen is mede afhankelijk van de verkeersfunctie van de wegen. Hiervoor moet eerst het gemeentelijke verkeer en vervoerplan (GVVP) worden vastgesteld. Op basis van die informatie wordt een structurele oplossing van de bruggen uitgewerkt. 2. Door meevallende stroom-, onderhoud- en kapitaallasten is er bij straatverlichting een voordeel van bijna € 85.000. 3. Het zware winterweer heeft in 2009 geleid tot een overschrijding op de post gladheidbestrijding van € 53.000 aan kosten van derden. Een overschrijding wordt ook in 2010 veracht. “Verkeer en openbaar Vervoer” Eind 2009 is er opnieuw een buurtbuslijn opgestart. Deze lijn is een welkome verbetering van de verbinding tussen de hoofdkernen van de gemeente. In 2009 is met de provincie de gemeentelijke bijdrage in de aanleg van de rotonde Loenenseweg afgerond. De bijdrage van de gemeente viel bijna € 27.000 lager uit dan geraamd. “Monumenten en oudheidkunde” Op dit beleidsterrein is sprake van voortzetting van de bestaande lijn. Het belang van archeologie bij op handen staande projecten in de sfeer van ruimtelijke ordening neemt toe. Zo is bij de uitbreidingswijk Elzenbos een dergelijk onderzoek onderdeel van het proces. De voorziening onderhoud monumenten is per 31.12.2009 opgeheven. Aan de gemeenteraad zal worden voorgesteld om hiervoor alsnog een bestemmingsreserve voor te vormen. “Milieu”. Het proces van de kwaliteitsimpuls van het handhavingsbeleid is per eind 2009 afgerond. De stelpost voor noodzakelijk bodemonderzoek bij vermoeden van verontreiniging hoefde in 2009 nagenoeg niet ingezet worden. Er heeft 1 onderzoek bij de Ambachtstraat plaatsgevonden. “Openbaar groen” Ook dit beleidsterrein wordt via paragraaf C nader toegelicht. Over de voorgenomen kap van bomen aan de Loenenseweg is nog overleg gaande. De uitvoering wordt mede in relatie gebracht met de uitkomst van het gemeentelijk verkeer en vervoerplan (GVVP). Op het jaarlijkse budget voor het maaien bleef in 2009 bijna € 58.000 over. De werkelijke kosten zijn sterk weersafhankelijk. “Lijkbezorging”. Belangrijk binnen dit beleidsterrein is het besluit tot uitbreiding van de begraafcapaciteit en over te gaan tot ruiming van graven waar belanghebbende meer van zijn. In 2009 was er sprake van minder begravingen dan geraamd. Financieel betekende dit minder kosten maar ook minder legesopbrengst.
Programmaverslag 2009
Programma 3 – Ruimtelijk beheer
25
Programma 3 – Ruimtelijk Beheer
26 Programmaverslag 2009
2009
Programma 3 – Ruimtelijk beheer
Programma 4 – Werk en Inkomen
Portefeuillehouder:
2009
G. van Klinken
Korte omschrijving van het programma Het programma omvat de onderdelen arbeidsmarktbeleid, sociale voorzieningen en het vreemdelingenbeleid.
Wat wilden we bereiken 1. Het veiligstellen van werkgelegenheid, voor zover dat binnen de mogelijkheden van de gemeente ligt. 2. Mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben ondersteunen om deze afstand te overbruggen, dan wel de mogelijkheid bieden aan het maatschappelijke verkeer deel te nemen. 3. Mensen met lage inkomens en in het bijzonder groepen in de Brummense samenleving, zoals ouderen, chronisch zieken en gezinnen of alleenstaanden met jonge kinderen, worden ondersteund middels de bijzondere bijstand. 4. De ontwikkeling en integratie op de arbeidsmarkt van de nieuwe inwoners van onze gemeente wordt vergroot.
Wanneer waren we tevreden: 1. De uitvoering door de gemeente Apeldoorn van de Wet Werk en Bijstand en de Wet Inburgering wordt conform afspraken uitgevoerd. Er zijn conform afspraken 3 tussenrapportages ontvangen. Het jaarverslag 2009 volgt nog. De rapportages laten zien dat de uitvoering conform de afspraken zijn. Er vinden periodieke overleggen plaats op ambtelijk en bestuurlijk niveau. 2. Er is nieuw beleid vastgesteld over het Participatiebudget. De informatienota over het participatiebudget is vastgesteld door het college. 3. Het minimabeleid is herijkt. Het minimabeleid is vastgesteld door de raad. De klanten zijn geïnformeerd over het nieuwe minimabeleid. Er is een begin gemaakt met de uitvoering van de maatregel 'computers voor gezinnen' en de maatregel 'zwemlessen en zwemabonnementen'. 4. Er is nieuw beleid vastgesteld over het participatiebudget, zodat de gelden van het werkdeel, de integratiemiddelen en de educatiegelden doelmatiger en efficiënter ingezet kunnen worden. Er is een informatienota opgesteld. 5. Het minimabeleid is herijkt, zodat het beleid is geactualiseerd en het bereik van de doelgroep toeneemt. Zie punt 3. 6. Meer mensen uit de bijstand naar regulier werk leiden. Het aantal klanten in Wwb en Ww stijgt sterk. De inzet op het terugleiden naar de arbeidsmarkt heeft de volle aandacht. Hierover zijn met gemeente Apeldoorn afspraken gemaakt. De bestaande inzet op trajecten en werkgeversbenadering wordt voortgezet.
Wat hebben we ervoor gedaan. Goede uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB) en Wet Inburgering (WI) In dit kader is het beheer van het contract WWB en WI met de gemeente Apeldoorn van groot belang. De beoordeling van de uitvoering vindt plaats aan de hand van de rapportages. De afspraken over de Wet Inburgering zijn herijkt. Deze zullen in 2010 geformaliseerd worden.
Programmaverslag 2009
Programma 4 – Werk en Inkomen
27
Programma 4 – Werk en Inkomen
2009
Maximaal bereik van het minimabeleid In 2009 vindt een herijking van het minimabeleid plaats. Zie bij “Tevreden”, punt 3. Besteding van het budget laat ook het groter bereik van de doelgroep zien. Benutten van mogelijkheden toetreding op de arbeidsmarkt In 2009 vindt herijking loonkostensubsidies voormalige in-/doorstoombanen plaats. Er is een begin gemaakt met de afbouw van de ID en WIWbanen. Inmiddels is er een hogere besparing gerealiseerd dan verwacht. Benutten verruiming wettelijke mogelijkheden arbeidsmarktbeleid Beleid Participatiefonds volgen en ontwikkelen. De Wet Stimulering Arbeidsparticipatie is ingevoerd. Uitvoering vindt plaats door de gemeente Apeldoorn
28
Programmaverslag 2009
Programma 4 – Werk en Inkomen
Programma 4 – Werk en Inkomen
2009
Wat mag het kosten Programma 4 - Werk en Inkomen Begroting 2009 Initieel
Begroting 2009 na wijziging
€0
€0
€0
€0
Structureel (incl. organisatie)
€ 6.636
€ 5.841
€ 6.004
€ 7.768
Totale lasten (excl. bestemming)
€ 6.636
€ 5.841
€ 6.004
€ 7.768
Baten Incidenteel
€0
€0
€0
€0
Structureel
€ 5.444
€ 4.840
€ 4.808
€ 6.543
Totale baten (excl. bestemming)
€ 5.444
€ 4.840
€ 4.808
€ 6.543
Saldo excl. bestemmingen
€ 1.192
€ 1.001
€ 1.196
€ 1.225
Bestemmingen Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves
€0 €0
€0 €0
€0 €0
€0 €0
Bestemmingen per saldo
€0
€0
€0
€0
€ 1.192
€ 1.001
€ 1.196
€ 1.225
bedragen x € 1.000
Realisatie 2008
Lasten Incidenteel
Saldo incl. bestemmingen
Realisatie 2009
Productinformatie: Bij het programma horen de volgende producten van het college van burgemeester en wethouders. De bedragen betreffen de saldi na bestemming.
Producten x € 1.000
Begroting 2009nw Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009 Lasten Baten Saldo
Arbeidsmarktbeleid Sociale voorzieningen Vreemdelingenbeleid Volwasseneneducatie
€ 2.860 € 2.736 € 162 € 246
€ 2.805 € 1.681 € 85 € 237
€ 55 € 1.055 € 77 €9
€ 3.677 € 3.481 € 349 € 260
€ 3.563 € 2.281 € 451 € 248
€ 114 € 1.200 -€ 102 € 12
Totaal werk en inkomen
€ 6.004
€ 4.808
€ 1.196
€ 7.767
€ 6.543
€ 1.224
Toelichting. Programma 4 overschrijdt de begroting met € 28.000, namelijk € 1.224.000 werkelijk versus € 1.196.000 geraamd tot en met de 1e bestuursrapportage 2009. Het nadeel ad € 28.000 komt voor € 50.000 door meer ureninzet en door € 22.000 minder kosten van derden. De financieel technische toelichting treft u aan in het onderdeel ”Programmarekening” verderop in het boekwerk(blz. 113). Onderstaand wordt inhoudelijk per bestuurlijk product een nadere toelichting gegeven voorzover de ontwikkeling van onderwerpen al niet uit de toelichting bij de activiteiten blijkt.
Programmaverslag 2009
Programma 4 – Werk en Inkomen
29
Programma 4 – Werk en Inkomen
2009
“Arbeidsmarktbeleid”. Dat de financiële crisis in Nederland ook geleid heeft tot een economische crisis komt binnen de gemeentelijke jaarstukken vooral op dit beleidsterrein tot uiting. De daling van het aantal mensen in de bijstand is omgeslagen in een stijging. Tegelijkertijd zien we dat de rijksoverheid de regels in financiële zin rond het totale participatiebudget heeft aangescherpt. De hoogte van de rijksvergoeding staat onder druk, de ontschotting binnen het participatiebudget is vertraagd en het maximum aan nog niet besteed rijksgeld dat gereserveerd mag worden is verlaagd. In 2009 is alles gedaan om het beschikbare budget zo maximaal mogelijk te benutten ter stimulering van behoud van dan wel voor nieuwe werkgelegenheid. Door de nieuwe systematiek van een verlaagd maximum wat aan budget gereserveerd mag worden, moet Brummen per eind 2009 € 142.000 aan participatiebudget terug betalen aan het Rijk. De uitvoering van de wet sociale werkverbanden is opnieuw in handen gelegd van het werkvoorzieningschap Delta. Al het rijksgeld dat de gemeente ontvangt wordt overgedragen aan Delta. De gemeente blijft de opdrachtgever, Delta is de uitvoerder zoals ook voor een aantal andere gemeenten. “Sociale Voorzieningen”. Zoals al aangegeven is het aantal mensen dat een bijstanduitkering heeft gekregen gestegen. De lasten aan algemene bijstand zijn tot ruim € 2.285.000 opgelopen, inclusief de uitvoering van de wet WIJ en de langdurigheidtoeslag. Dit is fors meer dan de € 1.618.000 dat aan rijksgeld is ontvangen. 10% van dit bedrag blijft ten laste van de gemeente dus € 162.000. Van het verschil tussen € 2.285.000 en € 1.618.000 komt dus € 162.000 ten laste van de gemeente en de overige € 505.000 kan alsnog in rekening worden gebracht bij het Rijk. Het minimabeleid is in 2009 op basis van een evaluatie opnieuw vastgesteld door de raad. De werkelijke cijfers 2009 laten zien dat de doelstelling van vergroten van het bereik van de regelingen gehaald is, wat financieel tot hogere uitgaven heeft geleid dan geraamd. Binnen deze hogere lasten zit ook de lasten van de start van de computerregeling waartoe door de raad binnen het nieuwe minimabeleid is besloten. “Vreemdelingenbeleid”. Dit beleidsterrein is opgegaan in het participatiebeleid. De financiële afwikkeling richting het rijk loopt op rekeningsbasis daarom door het bestuurlijke product “Arbeidsmarktbeleid”. Het financieel positieve beeld van “Vreemdelingenbeleid” moet dan ook in samenhang beoordeeld worden met het negatieve beeld van “Arbeidsmarktbeleid”. Per 31.12.2009 is de voorziening Huisvesting Statushouders beëindigd. Aan de gemeenteraad zal voorgesteld worden om hiervoor alsnog een bestemmingsreserve te vormen. “Volwasseneneducatie”. Dit is het derde onderdeel dat opgegaan is in het participatiebeleid. Toch moet dit geld nog besteed worden conform de oorspronkelijke doelstelling van dit rijksgeld. Dit betekent dat het volledige budget is doorbetaald aan het ROC.
30
Programmaverslag 2009
Programma 4 – Werk en Inkomen
Programma 5 – Maatschappelijke Ondersteuning
Portefeuillehouder:
2009
G. van Klinken
Korte omschrijving van het programma Het programma omvat alle activiteiten die te maken hebben met de uitvoering van Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Hierbij kan onder andere worden gedacht aan activiteiten op het gebied van de deelname aan het maatschappelijke verkeer, voorzieningen voor mensen met een beperking, de maatschappelijke opvang en preventieve ondersteuning van jeugdigen.
Wat wilden we bereiken 1. Door inzet van preventieve voorzieningen willen wij een ononderbroken ontwikkelingslijn van jeugdigen bevorderen. 2. Informatie en advies over maatschappelijke voorzieningen is voor een ieder toegankelijk en wordt op laagdrempelig aangeboden. 3. Een goed georganiseerde en actieve ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers. 4. Alle inwoners, waaronder nieuwkomers, jeugdigen, ouderen en gehandicapten, kunnen op een volwaardige manier deelnemen aan het maatschappelijke verkeer. Sociaal isolement wordt voorkomen en/of tegengegaan. 5. Ouderen en/of minder validen en mensen met een chronisch psychisch of psychosociaal probleem, kunnen zo lang mogelijk zelfstandig functioneren. 6. Op het gebied van maatschappelijke opvang, de openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingsbeleid zijn in regionaal verband voldoende (preventieve) voorzieningen gerealiseerd. 7. Overlast door jongeren, die regelmatig overlast veroorzaken, tegengaan.
Wanneer waren we tevreden: 1. De Wet maatschappelijke ondersteuning wordt conform de doelstellingen adequaat uitgevoerd en de nieuwe wetswijziging is ingevoerd. De aanbesteding HV is afgerond. Met ingang van 1 maart 2010 zijn de nieuwe contracten van toepassing. De wetswijziging is doorgevoerd, alle klanten zijn hierover schriftelijk geïnformeerd. 2. De gemeentelijke regie voor jeugdbeleid is ketengeoriënteerd. Voor de ontwikkeling van een CJG is een visiedocument vastgesteld door de raad. Er hebben voorbereidingen plaatsgevonden voor de opening van het CJG in maart 2010. Er is een start gemaakt met integrale beleidsvoering Jeugd-Onderwijs veiligheid volgens de afgesproken regiestructuur. 3. Nieuwe stappen zijn gezet in de verbetering van de ketenaanpak wonen, zorg en welzijn. De dienstverleningsarrangementen Wijs met Groen en grijs zijn geëvalueerd. De stuurgroep heeft ingestemd met de verankering van de werkzaamheden voortkomend uit het arrangement "buurtverkenner' in het Wmo-loket wegwijs. Daarnaast wordt onderzocht hoe de activiteiten van het arrangement "ketenteam" worden omgevormd tot een ZAT voor ouderen.
Wat hebben we ervoor gedaan Zorgdragen voor up to date houden juridische grondslag uitvoering Wmo Aanpassen verordening, besluit en beleidsregels Wet maatschappelijke ondersteuning. De verordening Maatschappelijke Ondersteuning Gemeente Brummen is voorgelegd aan de gemeenteraad van februari 2010. Optimalisering dienstverlening Doorontwikkeling team Wmo en Wmo loket. Met het Wmo-loket Wegwijs heeft periodiek overleg plaatsgevonden. Er is een start gemaakt voor het maken van een plan van aanpak voor de evaluatie. De afronding van de evaluatie is gepland voor december 2010. Programmaverslag 2009
Programma 5 – Maatschappelijke ondersteuning
31
Programma 5 – Maatschappelijke Ondersteuning
2009
Implementatie nieuw beleid De implementatietrajecten voor mantelzorg, huiselijk geweld, WZW-keten (Wonen-Zorg-Welzijn) en openbare gezondheid worden verder uitgewerkt De 4 jarennota Wmo is vastgesteld door de raad. Ook is er een uitvoeringsplan 2010 vastgesteld. Relatie met programma 6 wordt altijd gezocht Nieuw jeugdbeleid wordt planmatig uitgevoerd en afgestemd met onderwijsbeleid. Het nieuwe jeugdbeleid wordt uitgevoerd. Er is een start gemaakt met de nieuwe overlegstructuur t.b.v. integraal beleid Jeugd-Onderwijs-Veiligheid. Project Sociale Veiligheid Vanaf 2009 wordt structureel een bedrag van € 17.000 uitgetrokken voor de lokale inzet voor opvang en begeleiding van ex-gedetineerden en veelplegers. Hierbij zal aansluiting worden gezocht bij de aanpak van de gemeente Apeldoorn. Er is opdracht verleend aan SWB om uitvoering te geven aan de opvang en begeleiding van exgedetineerden en veelplegers. Regionale afstemming vindt plaats.
32
Programmaverslag 2009
Programma 5 – Maatschappelijke ondersteuning
Programma 5 – Maatschappelijke Ondersteuning
2009
Wat mag het kosten Programma 5 - Maatschappelijke Ondersteuning Begroting 2009 Initieel
Begroting 2009 na wijziging
€0
€0
€0
€0
Structureel (incl. organisatie)
€ 4.578
€ 4.531
€ 4.448
€ 4.317
Totale lasten (excl. bestemming)
€ 4.578
€ 4.531
€ 4.448
€ 4.317
Baten Incidenteel
€0
€0
€0
€0
Structureel
€ 869
€ 437
€ 288
€ 291
Totale baten (excl. bestemming)
€ 869
€ 437
€ 288
€ 291
Saldo excl. bestemmingen
€ 3.709
€ 4.094
€ 4.160
€ 4.026
Bestemmingen Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves
€ 491 €0
€0 €0
€ 75 €0
€ 389 € 25
Bestemmingen per saldo
€ 491
€0
€ 75
€ 364
€ 4.200
€ 4.094
€ 4.235
€ 4.390
bedragen x € 1.000
Realisatie 2008
Lasten Incidenteel
Saldo incl. bestemmingen
Realisatie 2009
Productinformatie Bij het programma horen de volgende producten van het college van burgemeester en wethouders. De bedragen betreffen de saldi na bestemming.
Producten x € 1.000
Begroting 2009nw Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009 Lasten Baten Saldo
Sociale samenhang en leefbaarheid € 76 Preventieve ondersteuning jeugdigen € 153 Informatie, advies en clientenondersteuning €5 Ondersteuning mantelzorg en vrijwilliers € 123 Deelname aan het maatschappelijk verkeer € 367 Voorzieningen voor mensen met een beperkin € 3.633 Maatschappelijke opvang € 166
€0 €0 €0 €0 €0 € 288 €0
€ 76 € 153 €5 € 123 € 367 € 3.345 € 166
€ 63 € 154 €5 € 135 € 369 € 3.792 € 187
€0 €0 €0 €0 €0 € 316 €0
€ 63 € 154 €5 € 135 € 369 € 3.476 € 187
Totaal maatschappelijke ondersteuning
€ 288
€ 4.235
€ 4.705
€ 316
€ 4.389
€ 4.523
Toelichting. Programma 5 overstijgt met € 154.000 de begroting, namelijk € 4.160.000 werkelijk versus € 4.235.000 geraamd tot en met de 1e bestuursrapportage 2009. Het nadeel ad € 154.000 komt voor € 56.000 door meer ureninzet en door € 98.000 meer kosten van derden. De financieel technische toelichting treft u aan in het onderdeel ”Programmarekening” verderop in het boekwerk (blz. 115). Onderstaand wordt inhoudelijk een totale toelichting gegeven op de maatschappelijke ondersteuning voorzover de ontwikkeling van onderwerpen al niet uit de toelichting bij de activiteiten blijkt.
Programmaverslag 2009
Programma 5 – Maatschappelijke ondersteuning
33
Programma 5 – Maatschappelijke Ondersteuning
2009
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is vanaf 2007 in werking getreden, maar betreft naar inhoud ook taken die de gemeenten al lang voor 2007 uitvoerden. In grote lijn is de WMO de vervanger voor de Welzijnswet, de Wet Voorzieningen Gehandicapten en een deel van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Dit laatste is per 2007 als taak naar de gemeenten gekomen, de andere twee onderdelen waren al bestaande taken. Dit onderscheid is blijvend van belang omdat de gemeenteraad bij de invoering van de WMO in 2007 besloten heeft dat de voor- en nadelen op de uitvoering van de nieuwe taken vanaf 2007 verrekend moet worden met de bestemmingsreserve WMO. Voor- of nadelen bij de uitvoering op de taken die al voor 2007 bestonden worden dus niet met de WMO-reserve verrekend. 34B
De verrekening met de reserve WMO is in 2009 opnieuw positief. Er kon per saldo € 338.000 aan de reserve worden toegevoegd, waarmee de reserve per 31.12.2009 een positief saldo kent van € 1.240.000. Dat er in 2009 nog kon worden toegevoegd komt vooral door nog meevallende kosten ten opzichte van het rijksbudget. Overigens keert het rijk het budget niet als een specifieke uitkering uit, maar als onderdeel van het gemeentefonds. De inkomst staat daarom ook niet op programma 5 verantwoord maar op programma 7. De hoogte van de kosten zullen snel stijgen als gevolg van de nieuwe aanbesteding. Wij zullen in de naaste toekomst, ondanks de meevallers van 2007 tot en met 2009, rekening moeten houden met lasten die hoger zijn dan de baten. Dit punt zal vermoedelijk nog niet in 2010 bereikt worden, omdat Brummen dan eenmalig een extra bedrag van € 145.000 ontvangt als compensatie voor het zijn van een nadeel gemeente. Dit geeft precies aan dat we op structurele basis rekening moeten houden met een jaarlijkse onttrekking aan de bestemmingsreserve. In maart 2010 is bekend geworden dat de verdeling van het totale rijksbudget WMO over de gemeenten structureel aangepast zal worden. Dit zal ingaan per 2011 en betekent voor Brummen een verbetering van € 2 per inwoner. 35B
Onder de WMO, onderdeel “Sociale Samenhang”, valt het budget voor de wijkraden en het project sociale veiligheid. Een aantal wijkraden had een, volgens de gemeentelijke verordening, te hoog eigen vermogen. Dit is alsnog door de gemeente terugontvangen. Het eenmalige voordeel voor de gemeente is volledig ten goede gekomen van de bestemmingsreserve “Structuurplan Spelen”, conform de werkwijze in 2008. Binnen het project sociale veiligheid is lopende 2009 het project opvang ex-gedetineerden opgestart. In 2009 blijft een deel van het budget onbenut. Onder het onderdeel “Mantelzorg/vrijwilligers” vallen ook de stelposten voor het totale subsidiebeleid. Dit budget is voor een deel niet nodig gebleken. Daar staat verdeeld over de gehele begroting wel tegenover overschrijdingen op subsidies door hogere index dan geraamd. Onder het onderdeel “Voorzieningen mensen met een beperking” valt de oude taak voorziening gehandicapten. Deze taak laat financieel € 13.000 gunstiger uit dan geraamd. Dit komt omdat € 25.000 alsnog uit de reserve WMO is gehaald. Dit komt omdat de rijksbijdrage WMO ook betrekking heeft op de grote woningaanpassingen, waarvoor voor 2007 een specifieke rijksregeling bestond. 36B
37B
38B
34
Programmaverslag 2009
Programma 5 – Maatschappelijke ondersteuning
Programma 6 - Samenleving
Portefeuillehouder:
2009
G. van Klinken, E.M. van Ooijen en M. Aartsen-den Harder
Korte omschrijving van het programma Het programma omvat onderwerpen als onderwijsbeleid en -beheer, leerplicht, leerlingenvervoer en volwasseneneducatie. Daarnaast zijn ook opgenomen sport, cultuur, het bibliotheekwerk, het muziekonderwijs, de amateuristische kunstbeoefening en de gezondheidszorg.
Wat wilden we bereiken 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Voortzetting constructieve samenwerking met en tussen het openbaar en bijzonder onderwijs. Een ononderbroken ontwikkelingslijn voor jongeren van 0-19 jaar. Een optimale aansluiting tussen het jeugdbeleid, onderwijsbeleid en jeugd(gezondheids)zorg. Bundeling van aanvragen onderwijshuisvesting via een Integraal Huisvestings Plan (IHP). Instandhouden van kwalitatief hoogwaardige sportaccommodaties. Een volwaardige bibliotheekvoorziening in de kernen Brummen en Eerbeek. Handhaven en stimuleren van de culturele voorzieningen in de gemeente, zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin. 8. Binnen de kaders van de wet collectieve preventie volksgezondheid richt het gemeentelijke beleid zich op de preventieve zorg.
Wanneer waren we tevreden: 1. De besluitvorming betreffende het Kulturhus Eerbeek is betrokken bij de Centrumplan ontwikkeling Eerbeek. Op basis van een investering-, exploitatie- en dekkingsplan is een adviesnota opgesteld. De raad heeft op hoofdlijnen ingestemd met de inhoudelijke kant van het plan, zonder het vaststellen van een budget. De opdracht is nu om het plan tot een gecombineerd Kulturhus-gemeentehuis uit te werken 2. Binnen beleidsnota’s worden heldere beleidsdoelen gesteld, prestatie-indicatoren geformuleerd en meetgegevens opgesteld die specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden zijn (SMART). Is een continue punt van aandacht. 3. Voor de uitvoering van beleidsprogramma’s is voldoende budget beschikbaar gesteld. Er is uitvoering gegeven aan het werkplan 2009.
Wat hebben we ervoor gedaan. Uitvoeren Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) Na vaststelling van het IHP wordt dit plan in samenwerking met de betrokken schoolbesturen voortvarend ter hand genomen. Twee clusters worden als eerste opgepakt. De Lokale Educatie Agenda wordt uitgevoerd. Betreft gemeenschappelijk uitvoering van gemeente en schoolbesturen. De LEA is vastgesteld en maakt deel uit van de regie Jeugd-Onderwijs-Veiligheid Actief volgen fusie kinderopvang en peuterspeelzalen De ontwikkelingen om te komen tot een fusie tussen de Kinderopvang en de Peuterspeelzalen worden gevolgd. De fusie is gerealiseerd. Er is een aanzet gemaakt voor een visiedocument subsidiëring kinderopvang.
Programmaverslag 2009
Programma 6 - Samenleving
35
Programma 6 - Samenleving
2009
Actief jeugdbeleid Er wordt uitvoering gegeven aan de vast te stellen nota Jeugdbeleid. Uitvoering vindt plaats, zowel voor wat betreft lokale ontwikkelingen als de regionale afstemming.
Wat mag het kosten Programma 6 - Samenleving Begroting 2009 Initieel
Begroting 2009 na wijziging
€0
€ 73
€0
€0
Structureel (incl. organisatie)
€ 5.473
€ 5.546
€ 5.688
€ 6.156
Totale lasten (excl. bestemming)
€ 5.473
€ 5.619
€ 5.688
€ 6.156
Baten Incidenteel
€0
€0
€0
€0
Structureel
€ 1.211
€ 1.046
€ 1.042
€ 1.580
Totale baten (excl. bestemming)
€ 1.211
€ 1.046
€ 1.042
€ 1.580
Saldo excl. bestemmingen
€ 4.262
€ 4.573
€ 4.646
€ 4.576
€8 € 68
€0 € 73
€0 € 73
€0 € 53
-€ 60
-€ 73
-€ 73
-€ 53
€ 4.202
€ 4.500
€ 4.573
€ 4.523
bedragen x € 1.000
Realisatie 2008
Lasten Incidenteel
Bestemmingen Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Bestemmingen per saldo Saldo incl. bestemmingen
Realisatie 2009
Productinformatie Bij het programma horen de volgende producten van het college van burgemeester en wethouders. De bedragen betreffen de saldi na bestemming.
Producten x € 1.000
Begroting 2009nw Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009 Lasten Baten Saldo
Onderwijs als bevoegd gezag Lokaal onderwijsbeleid Leerplicht en leerlingenvervoer Kinderopvang Bibliotheek en media Muziekonderwijs en kunsteducatie Amateurkunst en overige cultuur Sport Welzijnsaccommodaties Integraal ouderenwerk Jeugd- en jongerenwerk Gezondheidszorg
€0 € 1.705 € 410 € 197 € 437 € 136 € 64 € 1.467 € 271 € 142 € 98 € 761
€0 € 258 €1 €0 €0 €0 €0 € 392 € 138 €0 €0 € 326
€0 € 1.447 € 409 € 197 € 437 € 136 € 64 € 1.075 € 133 € 142 € 98 € 435
€0 € 1.865 € 488 € 216 € 442 € 156 € 76 € 1.574 € 189 € 252 € 139 € 759
€0 € 476 €0 €0 €0 €0 €0 € 547 € 150 € 105 €0 € 354
€0 € 1.389 € 488 € 216 € 442 € 156 € 76 € 1.027 € 39 € 147 € 139 € 405
Totaal samenleving
€ 5.688
€ 1.115
€ 4.573
€ 6.156
€ 1.632
€ 4.524
36 Programmaverslag 2009
Programma 6 - Samenleving
Programma 6 - Samenleving
2009
Toelichting Programma 6 blijft met € 49.000 binnen de begroting, namelijk € 4.524.000 werkelijk versus € 4.573.000 geraamd tot en met de 1e bestuursrapportage 2009. Het voordeel van € 49.000 komt voor € 50.000 door meer ureninzet en door € 99.000 minder kosten van derden. De financieel technische toelichting treft u aan in het onderdeel ”Programmarekening” verderop in het boekwerk (blz. 117). Onderstaand wordt inhoudelijk per bestuurlijk product een nadere toelichting gegeven voorzover de ontwikkeling van onderwerpen al niet uit de toelichting bij de activiteiten blijkt “Onderwijs als bevoegd gezag” Dit is volledig uitbesteed aan Stichting Archipel en loopt daarom financieel niet meer door de gemeente jaarrekening. Binnen het totale werkterrein van de stichting is een afname van het aantal kinderen waar te nemen. Dit gaat financieel gepaard met minder geld van het rijk. De stichting is bezig met maatregelen om de uitgaven navenant aan te passen. Bestuurlijk is er binnen Archipel meer afstand gekomen tussen de directie en bestuur. “Lokaal onderwijsbeleid”. Op dit beleidsterrein zijn de volgende zaken te benoemen: 1. Schoolbegeleiding. Omdat het bedrag per leerling hoger lag dan verwacht is er nu sprake van een kostenoverschrijding. Inmiddels is via de vaststelling van de programmabegroting 2010 in 2009 besloten om op het geraamde budget aan schoolbegeleiding voor basis- en speciaal voortgezet onderwijs vanaf 2011 € 20.000 te bezuinigingen 2. In 2009 is het nieuwe gebouw voor de Julianaschool in gebruik genomen met een nieuwe naam: De Dobbelsteen. In 2010 volgt de sloop van de oude school. 3. De Lans heeft de in 2006 aangevraagde en toegekende uitbreiding met 2 lokalen nog niet gerealiseerd. Inmiddels wordt een uitbreiding van de doelgroep overwogen. Het toegekende budget blijft nog beschikbaar. 4. Sinds het raadsbesluit over het Integraal Huisvesting Plan onderwijs (IHP) zijn er meerdere ontwikkelingen geweest. Zo is na intensief overleg met de schoolbesturen besloten om af zien van een integraal aanbestedingstraject voor de 4 geplande clusters. Ook is in het kader van de noodzakelijke bezuinigingen besloten om de m2 bouwprijs te verlagen met € 50/pm2. 5. Binnen het IHP is ook afgesproken om voor het gemeentelijk deel van het onderhoud van de schoolgebouwen een voorziening in te stellen. Omdat het raadsbesluit in maart 2008 is gevallen waren de aanvragen in het kader van de huisvestingverordening onderwijs voor 2008 al behandeld op de oude werkwijze. Vandaar dat 2009 pas het eerste jaar is dat er daadwerkelijk geld wordt toegevoegd en onttrokken aan de voorziening onderhoud schoolgebouwen. In 2009 is ook het afgesproken startbedrag aan de voorziening toegevoegd. 6. 2009 is het laatste volledige jaar van de 4 jaar periode voor het Onderwijs Achterstands beleid. Deze periode loopt op 31.7.2010 af. De per 31.12.2009 nog aanwezige rijksgelden zullen voor het beoogde doel nog in 2010 worden ingezet. De aanwezige gemeentelijke middelen in de voorziening VVE/GOA zijn per 31.12.2009 vrijgevallen. Aan de gemeenteraad wordt het voorstel gedaan om hiervoor een bestemmingsreserve te maken. 7. Het budget voor WIW/banenpoolers binnen het onderwijs van bijna € 11.000 kan ten laste worden gebracht van het participatiebudget (programma 4). Dit is financieel een structureel voordeel voor de gemeente. 8. In 2009 is bijna € 11.000 besteed aan de aanjaagfunctie voor de brede schoolgedachte. De uitgaaf bleef binnen het beschikbare budget. “Leerplicht en leerlingenvervoer” De open einderegeling leerlingenvervoer laat in 2009 een financieel tekort zien van afgerond € 80.000. In 2010 wordt het vervoer opnieuw aanbesteed met een mogelijkheid dat dit doorgeschoven wordt naar 2011. Dit heeft onder andere te maken met de nieuwe uitvoerder van het bestaande contract in verband met het faillissement van de vorige uitvoerder.
Programmaverslag 2009
Programma 6 - Samenleving
37
Programma 6 - Samenleving
2009
“Kinderopvang” De fusie tussen de stichtingen voor kinderopvang in Brummen en Eerbeek met de stichting Peuterspeelzalen is een feit geworden. De kosten van kwaliteitstoezicht, uitgevoerd door de GGD, overstijgen de raming met afgerond € 4.000. De gemeenten worden via het gemeentefonds gestimuleerd door het rijk om de toetsing goed op te pakken. “Bibliotheek en media” Op dit beleidsterrein gaat het om het doorzetten van de ingezette lijn. De bibliotheek is nadrukkelijk partij in de ontwikkelingen binnen het centrum van zowel Eerbeek als Brummen. “Muziekonderwijs en kunsteducatie” De overschrijding om dit beleidsterrein heeft te maken met lasten vanuit de oude muziekschool. Het nieuwste meerjarenplaatje laat wel een dalende lijn zien van deze lasten. Brummen blijft in overleg met Rheden om de lasten van de oude muziekschool zo laag mogelijk te houden. Het muziekonderwijs van na 1999 verloopt elk jaar conform afspraak, ook in 2009. “Amateurkunst en overige cultuur” Ook op dit beleidsterrein is sprake van voorzetten van de bestaande lijn. In 2009 bleef de uitvoering binnen het beschikbare budget. “Sport” 2009 was het eerste volle jaar van de nieuwe sportzaal bij zwembad Rhienderoord. Op dit moment is nog maar 1 ouder gymlokaal in gebruik (Lorentzstraat). Op het gehele beleidsterrein is in 2009 een voordeel behaald van € 37.000. Dit komt grotendeels door meevallende exploitatielasten bij De Bhoele. Ook stichting Rhienderoord heeft een positief resultaat gehaald. “Welzijnsaccommodaties” Door meevallende exploitatielasten en te hoog geraamde kapitaallasten ontstaat op dit beleidsveld een voordeel van € 60.000 op de kosten van derden dan wel de baten van derden. “Integraal Ouderenwerk” Het tweede project Wijs met Grijs en Groen is financieel met de provincie afgerekend. Gelden voor een vervolg project zijn per 31.12.2009 gereserveerd. “Jeugd- en jongerengwerk” Het oud- en nieuwfeest in de Bhoele heeft voor meer kosten van derden gezorgd dan geraamd. Inmiddels is in de programmabegroting 2010 een bezuiniging vanaf 2011 opgenomen waarmee het subsidiëren van het feest wordt geschrapt. “Gezondheidszorg” De uittreding van Deventer en de toetreding van Heerde en Hattem is per 31.12.2009 nog niet doorgevoerd. Qua inwonertal zal de verandering leiden tot minder inwoners binnen GGD-Gelre IJssel. De afspraak is dat dit bij de bestaande deelnemende gemeenten niet tot hogere lasten zal leiden. Binnen dit bestuurlijke product loopt ook de financiering van het Elektronisch Kind Dossier. De voorziening voor dit doel is per 31.12.2009 vrijgevallen. Aan de gemeenteraad wordt voorgesteld om hiervan een bestemmingsreserve te maken. In 2009 is de opening van een loket voor het Centrum van Jeugd en Gezin voorbereid. Daadwerkelijke opening volgde begin 2010. Financieel zijn in 2009 wel beschikbare middelen voor de CJG maar nog niet bestede middelen gereserveerd. 38 Programmaverslag 2009
Programma 6 - Samenleving
Programma 7 – Financiering
Portefeuillehouder:
2009
M. Aartsen-den Harder
Korte omschrijving van het programma De dekking van de lasten van het voorzieningenniveau in onze gemeente wordt voor een groot deel gevonden in dit programma. Het gaat dan vooral om de onroerende-zaak belastingen en de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Deze middelen hebben in tegenstelling tot heffingen als de rioolrechten of de afvalstoffenheffing geen vooraf bestemd bestedingsdoel. Ze zijn dus niet geoormerkt. Verder zijn in dit programma opgenomen de lasten van een aantal ondersteunende functies en de documentaire en financiële informatievoorziening.
Wat wilden we bereiken 1. Begrotingsevenwicht op meerjarenbasis. 2. Financiële problemen niet afwentelen op de portemonnee van de inwoners.
Wanneer waren we tevreden: 1. Als er een meerjarig begrotingsevenwicht is gerealiseerd, waarbij geen buitensporige verhoging van de belastingdruk voor de inwoners en bedrijven binnen onze gemeente aan de orde is en waarbij een kwalitatief goed voorzieningenniveau aan onze inwoners geboden kan worden. Op begrotingsbasis gerealiseerd via vaststelling van de begroting 2009 in november 2008.
Wat hebben we ervoor gedaan Overzicht verstrekken van principiële beleidsafwegingen Zoals in de aanbiedingsbrief van deze begroting staat vermeld wil het college tot een lijst van principiële beleidsafwegingen komen, die als basis gebruikt kan worden in de raadsvergadering bij de behandeling van de kadernota in 2009, betreffende de jaren 2010-2013. In overleg met de werkgroep Kadernota uit de gemeenteraad wordt geen specifiek nieuw voor oud proces opgestart. Het overzicht “mogelijke beleidsvrijheid” zoals die aan de raad is aangeboden eind september 2008 kan bij de afwegingen een rol kunnen spelen.
Programmaverslag 2009
Programma 7 - Financiering
39
Programma 7 – Financiering
2009
Wat mag het kosten Financiering Begroting 2009 Initieel
Begroting 2009 na wijziging
€0
€0
€0
€0
Structureel (incl. organisatie)
€ 2.460
€ 1.590
€ 3.210
€ 2.568
Totale lasten (excl. bestemming)
€ 2.460
€ 1.590
€ 3.210
€ 2.568
Baten Incidenteel
€0
€0
€0
€0
Structureel
€ 19.797
€ 20.255
€ 22.513
€ 22.446
Totale baten (excl. bestemming)
€ 19.797
€ 20.255
€ 22.513
€ 22.446
Saldo excl. bestemmingen
-€ 17.337
-€ 18.665
-€ 19.303
-€ 19.878
Bestemmingen Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves
€ 80 € 89
€ 155 € 107
€ 155 € 179
€ 155 € 125
Bestemmingen per saldo
-€ 9
€ 48
-€ 24
€ 30
-€ 17.346
-€ 18.617
-€ 19.327
-€ 19.848
bedragen x € 1.000
Realisatie 2008
Lasten Incidenteel
Saldo incl. bestemmingen
Realisatie 2009
Productinformatie Bij het programma horen de volgende producten van het college van burgemeester en wethouders. De bedragen betreffen de saldi na bestemming.
Producten x € 1.000 Financieringen en beleggingen Belastingen Algemene uitkering Organisatiebeleid Beleidsinstrumentarium Documentaire informatievoorziening Financiele informatievoorziening Stelposten Kostenplaatsen Afdelingskosten Begrotingsuitkomst Totaal financiering
40 Programmaverslag 2009
Begroting 2009nw Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009 Lasten Baten Saldo
€ 10 € 308 €4 € 104 € 660 € 684 € 558 -€ 57 € 331 € 737 € 27
€ 1.393 -€ 1.383 € 3.069 -€ 2.761 € 17.268 -€ 17.264 €0 € 104 €0 € 660 €2 € 682 € 25 € 533 € 178 -€ 235 € 179 € 152 €0 € 737 € 578 -€ 551
€ 10 € 333 €6 € 78 € 523 € 627 € 596 € 106 € 84 € 361 €0
€ 1.364 -€ 1.354 € 3.121 -€ 2.788 € 17.796 -€ 17.790 €0 € 78 €0 € 523 €3 € 624 -€ 23 € 619 € 258 -€ 152 € 52 € 32 €0 € 361 €0 €0
€ 3.366
€ 22.692 -€ 19.326
€ 2.724
€ 22.571 -€ 19.847
Programma 7 - Financiering
Programma 7 – Financiering
2009
Toelichting Programma 7 blijft € 521.000 binnen de begroting, namelijk € 19.847.000 werkelijk versus € 19.326.000 geraamd tot en met de 1e bestuursrapportage 2009. Het voordeel komt voor € 93.000 door minder ureninzet en door € 428.000 minder kosten van derden dan wel meer inkomsten. De financieel technische toelichting treft u aan in het onderdeel ”Programmarekening” verderop in het boekwerk (blz.119). Onderstaand wordt inhoudelijk per bestuurlijk product een nadere toelichting gegeven voorzover de ontwikkeling van onderwerpen al niet uit de toelichting bij de activiteiten blijkt “Financiering en beleggingen”. Zoals bij de 2de bestuursrapportage al was gemeld is de oude IZA-regeling geliquideerd, waarbij aan de deelnemende gemeenten een eenmalig bedrag is uitgekeerd. Voor Brummen is dat € 200.000 afgerond. Het dividend op de deelneming in de Bank Nederlandse Gemeenten viel enkele duizenden euro’s lager uit dan geraamd, terwijl het dividend op de NUTS-bedrijven weer bijna € 26.000 hoger was dan geraamd. Via dit bestuurlijke product loopt ook de renteverdeling. Hier is een nadeel zichtbaar van bijna € 250.000. Dit nadeel betekent dat het werkelijk gerealiseerde rentevoordeel over 2009 van € 950.000 met € 250.000 lager uitvalt dan de geraamde € 1.200.000. Omdat het gaat om de verdeling van de rente toont het nadeel hier zich als een voordeel binnen de overige programma’s, omdat daar minder rente is toegerekend aan diverse producten. “Belastingen” De werkelijke opbrengst OZB. kwam licht (nog geen € 24.000) boven de raming uit. Daarnaast leverden de toeristenbelasting en de woonforensenbelasting per saldo € 28.000 meer op dan geraamd. Het aantal bezwaren tegen opgelegde belasting bleef beperkt. De kosten van de uitvoering van de wet Waarde Onroerende Zaken (WOZ) bleef binnen de raming. “Algemene Uitkering” De druk op de hoogte van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is in 2009 nog niet direct waarneembaar. Uiteindelijk ligt de werkelijke inkomst ruim € 528.000 hoger dan geraamd bij de 1e bestuursrapportage. Dit is inclusief de bijdrage voor de uitvoering van de WMO-taken vanaf 1.1.2007. Dit deel van de inkomsten is betrokken bij de berekening voor toevoeging aan de reserve WMO. Zie hiervoor programma 5. “Organisatiebeleid” De efficiëntie van de huidige organisatie is voortdurend een punt van aandacht. In 2009 is via het vaststellen van de programmabegroting 2010-2013 een taakstellende bezuiniging vastgesteld van € 50.000 vanaf 2011. Een voorstel wordt in 2010 voorgelegd. Samenwerking met andere gemeenten wordt gezocht waar het kan. In paragraaf E bij de jaarstukken 2009 wordt gespecificeerd op de ontwikkeling van de (kosten van de) organisatie ingegaan. “Beleidsinstrumentarium” In 2009 is het contract met de nieuwe accountant Ernst & Young ingegaan. De accountant is ook betrokken geweest bij de opzet van een verlengde begroting tot en met 2023, waarbij er een aansluiting is gevonden tussen de informatie uit de programmabegroting, de feiten vanuit de diverse grote projecten en de ontwikkeling van de reserves. Mede door deze inbreng is het budget voor de accountant met ruim € 6.000 overschreden. “Documentaire informatievoorziening” Als ergens digitalisering op de achtergrond speelt is het wel op dit bestuurlijke product. Te denken valt aan digitalisering van de dossiers en van de in- en uitgaande post. Vooral gezien de behoefte aan steeds meer drukwerk in kwalitatief hoogwaardige kleur is het budget voor drukwerk met ruim € 20.000 overschreden. De stijgende behoefte aan kleuren drukwerk komt vooral door de diverse projecten binnen onze gemeente.
Programmaverslag 2009
Programma 7 - Financiering
41
Programma 7 – Financiering
2009
“Financiële informatievoorziening” Onder dit bestuurlijke product valt onder andere het debiteurenbeheer. Gezien de ouderdom van diverse debiteurenposten is er nu besloten om een voorziening te treffen van bijna € 62.000 voor het risico van het niet ontvangen van vorderingen. In 2010 zal het college hiertoe separaat geadviseerd worden. “Stelposten”, “Kostenplaatsen”en “afdelingskosten”. Deze drie bestuurlijke producten zijn jaarlijks nodig als hulpmiddel in de aansluiting tussen de begroting en de financiële administratie. Voor- of nadelen op deze posten betekenen tegengestelde na- of voordelen verdeeld over de andere programma’s. Via ”stelposten” loopt de afspraak dat de inzet van ambtelijke uren in grote projecten die daarmee niet in de normale productie gestoken kunnen worden vervangen mogen door inhuur tegen commerciële tarieven. In 2009 ging dit om minder uren dan geraamd, waardoor er afgerond € 35.000 minder beschikbaar was voor dekking voor de kosten inhuur. Voor toelichting op de loonkosten’, inclusief de kosten van inhuur, wordt verwezen naar de LoonKostenAnalyse (LKA) die elk jaar aan de rekeningscommissie beschikbaar wordt gesteld. In paragraaf A van de jaarstukken 2009 staan verder ook relevante aspecten nader benoemd. Op de balans is een post opgenomen van € 65.000 als verplichting naar het personeel in het kader van de nog af te sluiten CAO per 1 juni 2009. “Begrotings- en rekeningsuitkomst”. De post “Onvoorzien” van ruim € 27.000 is in 2009 niet benut. Het rekeningsresultaat komt nu uit op € 1.833.000 afgerond. Bij de eerste bestuursrapportage werd nog rekening gehouden met een tekort van ruim € 578.000. De analyse van het grote verschil tussen beide gegevens wordt in de inleiding van het boekwerk van de jaarstukken 2009 weergegeven. Daarbij is van belang dat via de 2de bestuursrapportage en de decemberrapportage al melding was gemaakt van een forse verbetering van het resultaat. In de inleiding wordt ook het verschil tussen de werkelijkheid van nu en de verwachting bij de decemberrapportage geanalyseerd. Belangrijk is dat veel van het grote, positieve, verschil incidenteel van aard is.
42 Programmaverslag 2009
Programma 7 - Financiering
Gemeente Brummen
De paragrafen
De paragrafen
43 Programmaverslag 2009 >>>>
Paragrafen
Gemeente Brummen
44 Programmaverslag 2009 >>>>
Paragrafen
Gemeente Brummen
Paragraaf A – Lokale heffingen
De inhoud van deze paragraaf In deze paragraaf worden de beleidslijnen beschreven die van belang zijn voor de gemeentelijke belastingen en heffingen. Verder worden de financiële uitkomsten in 2009 beschreven. De Onroerende-zaakbelastingen De tarieven voor de onroerende-zaakbelastingen worden jaarlijks aangepast aan de ontwikkeling van de inflatie in Nederland. Voor de berekening van de inflatie wordt aangesloten bij het CBS cijfer voor de consumentenprijsindices (CPI) voor alle huishoudens, dat maandelijks wordt berekend. Om tot een berekening van het jaargemiddelde te komen wordt de periode juli van het voorgaande jaar tot en met juni van het lopende jaar genomen. De uitkomst daarvan wordt vervolgens aangehouden als correctiefactor voor het eerstvolgende jaar. Onroerende-zaakbelastingen Netto gerealiseerde opbrengst Inflatiecorrectie op basis ontwikkeling CPI. Woningen, eigenarenheffing per € 2.500 waarde Niet-woningen, gebruikersheffing per € 2.500 Niet-woningen, eigenarenheffing per € 2.500
2007 € 2.518.073 1,5% € 1.83 € 2.99 € 3,74
2008 € 2.552.871 1,4% € 1,80 € 2,84 € 3,55
2009 € 2.761.697 1,9% 0,075% * 0,115% * 0,145% *
In 2006 werd voor het eerst geen OZB gebruikersheffing woningen bij de inwoners in rekening gebracht. * = Vanaf 2009 wordt de OZB niet meer gebaseerd op een bedrag per € 2.500 waarde maar wordt een systematiek van percentuele heffing aangehouden. Dit systeem is gelijk aan de berekening van de eigenwoning forfait bij de inkomstenbelasting. De werkelijke opbrengst 2009 was afgerond € 23.500 hoger dan geraamd. De toeristenbelasting Bepalend voor de hoogte van de aanslagen toeristenbelasting is het aantal overnachtingen door personen die niet in onze gemeente woonachtig zijn en het tarief per overnachting. Het tarief 2008 is vastgesteld op € 0,65 per overnachting en is sindsdien ongewijzigd. De werkelijke opbrengst 2009 van ruim € 347.500 ligt afgerond € 29.500 boven de raming. Wel is de werkelijk bate € 16.500 lager dan in 2008. De woonforensenbelasting De belasting wordt geheven van personen die een tweede woning in onze gemeente bezitten. Grondslag voor de heffing is de WOZ-waarde van het betreffende pand. Via een promillage van deze waarde wordt de hoogte van de aanslag bepaald. Het promillage voor 2009 werd vastgesteld op 2,46 promille. Bij raadsbesluit van 22 mei 2003, nr. 6 is besloten om met ingang van het belastingjaar 2003 het aanslagbedrag aan een maximum te koppelen. Voor 2009 is het maximum vastgesteld op € 1.325. In 2009 valt de werkelijke opbrengst met ruim € 10.500 afgerond € 1.500 lager uit dan geraamd. De opbrengst 2008 was met € 13.500 € 3.000 hoger dan geraamd. De afvalstoffenheffing Het jaar 2009 was alweer het zevende volledige jaar dat met gedifferentieerde tarieven in het kader van Diftar is gewerkt. Met als uitgangspunt het volume van de beschikbare containers en de frequentie waarin deze ter lediging worden aangeboden zijn tarieven per lediging vastgesteld met daarnaast een zogenaamd vastrechtbedrag.
45 Programmaverantwoording 2009 >>> Lokale heffingen
Gemeente Brummen
Met de opbrengst die via deze tarieven wordt verkregen moet 100% van de relevante kosten worden gedekt. Afvalstoffenheffing Gerealiseerde opbrengst Vast recht per perceel per maand of gedeelte daarvan Een container van 80 liter bestemd voor restafval Een container van 140 liter bestemd voor restafval Een container van 240 liter bestemd voor restafval Een container van 80 liter bestemd voor gft-afval Een container van 140 liter bestemd voor gft-afval Procentuele stijging tov. het voorgaande jaar.
2007 € 2.033.060 € 10.95 € 2.50 € 3.94 € 6.35 € 1.85 € 2.98 - 6%
2008 € 1.970.993 € 10,51 € 2,40 € 3,78 € 6,10 € 1,78 € 2,86 -4%
2009 € 1.991.274 € 10,62 € 2,42 € 3,82 € 6,16 € 1,80 € 2,89 1%
De uiteindelijke opbrengst 2009 lag bijna € 25.000 hoger dan de raming na wijziging. Omdat de kosten in 2009 meevielen kon uiteindelijk bijna € 54.000 aan de voorziening afvalstoffen worden toegevoegd. Het effect van de werkelijke situatie 2009 van de voorziening wordt betrokken bij de tariefvaststelling voor 2011 en daarna. In 2009 is besloten om vanaf 1 december 2009 over te gaan op het gescheiden inzamelen van kunststof verpakkingsmateriaal. Verder is afgesproken om dit na één jaar te evalueren. De kosten van deze inzameling maken vanaf 2010 ook onderdeel uit van de afvalstoffen tarieven. De rioolheffing Met de opbrengst van de rioolrechten moet 100% van de exploitatiekosten van de openbare rioolstelsels in de gemeente worden gedekt. Bij de tariefstelling 2006 is afgesproken om dit principe te hanteren over een periode van 4 jaar. Binnen die periode kan de voorziening negatief zijn. De heffing bestaat uit een bedrag per m3 waterverbruik. De inning geschiedt door het waterbedrijf Vitens op basis van het werkelijke waterverbruik. Hiervoor brengt het waterbedrijf kosten in rekening. Rioolheffing Gerealiseerde opbrengst Aantal m3 waterverbruik voor heffing Tarief per m3 waterverbruik Procentuele stijging tarief t.o.v. het voorgaande jaar.
2007 2008 € 1.721.767 € 1.796.302 1.069.420 m3 1.044.362 m3 € 1.61 € 1,72 6,80 % 6,80 %
2009 € 1.959.944 1.054.365 m3 € 1,90 10,5%
De gerealiseerde opbrengst betreft altijd de opbrengst in het betreffende boekjaar. Dit is dan altijd inclusief afrekening over oude jaren. De opbrengst 2009 ligt ruim € 39.000 onder de raming als gevolg van ongunstige afwikkeling oude jaren. Het verbruik aan m3 is sinds jaren weer iets gestegen. De omvang is nagenoeg gelijk met de omvang waarop de tarieven voor 2010 zijn gebaseerd. De onttrekking aan de voorziening bedroeg in 2009 ruim € 107.000. Per 31.12.2009 was de voorziening rioolrechten € 287.427 negatief. In overleg met de accountant is dit ten laste van de algemene middelen aangevuld tot een saldo van € 0. Marktgelden Uitgangspunt is dat de kosten van de wekelijkse markt in de kern Eerbeek voor 100% worden gedekt via de tarieven. Sinds 2007 is de 100% niet meer gehaald. Voor 2009 is op basis van de ramingen de dekking bijna 60%. Op basis van de werkelijke kosten en baten komt de dekking uit op 46%. De verslechtering vloeit vooral voort uit meer kosten dan geraamd en door een iets lager opbrengst aan marktgelden dan geraamd. Jaarlijks bij de vaststelling van de begroting worden de tarieven opnieuw bepaald. Marktgelden Gerealiseerde opbrengst Tarief per strekkende meter frontbreedte Minimum heffing
46 Programmaverantwoording 2009 >>> Lokale heffingen
2007 € 14.353 € 1,35 € 4.05
2008 € 13.352 € 1,58 € 5,23
2009 € 17.675 € 1,75 € 5,25
Gemeente Brummen
Leges Om de opbrengst inflatiebestendig te houden worden de tarieven jaarlijks aangepast met de inflatie in Nederland. Voor 2007 was deze 1,5%, voor 2008 1,4% en voor 2009 1,9% Gerealiseerde opbrengst leges Rijks- en gemeentelijke leges productgroep burgerzaken Gemeentelijke leges naturalisaties Leges burgerlijke stand Leges obv. de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) Leges bouwmeldingen en –vergunningen Leges gebruiksvergunningen van gebouwen
2007 € 307.606 € 2.056 € 47.537 € 26.081 € 590.976 € 7.926
2008 € 311.480 € 2.322 € 54.240 € 24.023 € 1.089.083 € 5.274
2009 € 332.026 € 4.024 € 46.172 € 24.856 € 1.315.344 € 3.341
De versterkte bouwactiviteiten in nieuwe woningbouwcomplexen hebben duidelijk effect op de hoogte van de opbrengst bouwleges. Het niveau 2007 geeft het normale jaarlijkse niveau aan. De opbrengsten 2008 en nu 2009 zijn fors positief beïnvloed door de nieuwbouwactiviteiten. Zie programma 2 voor een beleidsmatige toelichting. Begrafenisrechten Om de opbrengst inflatiebestendig te houden worden de tarieven jaarlijks aangepast met de inflatie in Nederland. Voor 2009 is uitgegaan van 1,9%. Opbrengst begrafenisrechten Gerealiseerde opbrengst
2007 € 88.870
2008 € 105.935
2009 € 74.165
Het bovenstaande overzicht laat een wisselend beeld zien. De daling in 2009 ten opzichte van de eerdere jaren zet de kostendekkendheid onder druk. Inmiddels is richting de toekomst al een tariefsaanpassing doorgevoerd.
47 Programmaverantwoording 2009 >>> Lokale heffingen
Gemeente Brummen
48 Programmaverantwoording 2009 >>> Lokale heffingen
Gemeente Brummen
Paragraaf B 1 – Weerstandsvermogen
De inhoud van deze paragraaf. Deze paragraaf gaat in op het weerstandsvermogen van de gemeente Brummen. Uitgangspunt is de in oktober 2008 door de gemeenteraad vastgestelde Nota weerstandsvermogen en de inventarisatie van risico’s voor het bepalen van het weerstandsvermogen zoals vastgesteld door de raad op 29 oktober 2009. Bij het weerstandsvermogen gaat het om het vermogen om risico’s te kunnen opvangen, zodat het afgesproken takenpakket toch onverkort kan worden uitgevoerd. Of anders gezegd: “de mate waarin de gemeente in staat is middelen vrij te maken zonder het beleid te veranderen”. Dit is enerzijds afhankelijk van de weerstandscapaciteit (welke middelen zijn voorhanden) en anderzijds van de risico’s die worden gelopen (het risicoprofiel). De weerstandscapaciteit Er bestaat geen eenduidige definitie van de weerstandscapaciteit. Een vrij algemeen gehanteerde definitie is: “de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote lasten (die onverwachts en substantieel zijn) te dekken, zonder dat de begroting en het beleid aangepast behoeven te worden.” Daarbij kan worden uitgegaan van een enge en een ruime interpretatie. Een andere indeling die ook wel wordt gehanteerd is een onderverdeling naar: • incidentele/ structurele weerstandscapaciteit en; • direct beschikbare of zogenaamde latente capaciteit. Incidentele of structurele weerstandscapaciteit Incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen (middelen) om éénmalige tegenvallers op te vangen. Structurele weerstandscapaciteit betreft de middelen die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de exploitatie op te vangen. In 2008 is de nota weerstandsvermogen geheel herijkt. Deze nota heeft (naast de inventarisatie van risico’s zoals vastgesteld door de raad op 29 oktober 2009) als uitgangspunt gediend bij het opstellen van de jaarstukken 2009. In de nota staat dat we in Brummen uit willen gaan van de zogenaamde enge definitie van de weerstandscapaciteit. Het verschil tussen beide zit vooral in de snelle beschikbaarheid van de middelen en de vraag of het beleid moet worden aangepast. In onderstaande tabel wordt dit zichtbaar gemaakt: Omschrijving Algemene reserve (inclusief weerstandsreserve) Bestemmingsreserves Stelpost onvoorzien Flexibiliteit van de begroting Stille reserves (niet direct beschikbaar) Onbenutte belastingcapaciteit (vraagt beleidswijziging)
Eng X X X X
Ruim X X X X X X
Dat betekent dat bijvoorbeeld de zogenaamde stille reserves en onbenutte belastingcapaciteit niet worden meegenomen bij de berekening van de weerstandscapaciteit. De weerstandscapaciteit van onze gemeente bestaat eind 2009 uit de volgende onderdelen: 1.Algemene reserve De algemene reserve van de gemeente Brummen bestaat uit de volgende onderdelen en bedragen: Weerstandsreserve Algemene vrije reserve Rekeningsresultaat 2009 Totaal
€ 3.561.000 € 2.582.301 € 886.534 (zie toelichting bij algemene vrije reserve). € 7.029.835
49 Programmaverantwoording 2009>>> Weerstandsvermogen
Gemeente Brummen
Weerstandsreserve Op basis van de inventarisatie van risico’s zoals vastgesteld door de raad op 29 oktober 2009 dient de omvang van de weerstandsreserve verhoogd te worden via de jaarrekening 2009 tot € 3.561.000. Het bedrag is alleen bedoeld als weerstandscapaciteit om risico’s te kunnen afdekken. Het is te beschouwen als een soort ijzeren voorraad. De reserve is een belangrijk onderdeel van de totale capaciteit om risico’s op te vangen. Algemene vrije reserve (AVR) De algemene vrije reserve bedraagt per 31-12-2009 € 3.468.835, inclusief het rekeningsresultaat 2009. Dit rekeningsresultaat 2009 is niet het werkelijke resultaat, dat is namelijk € 1.656.940. Het verschil met € 886.534 (zie vorige bladzijde) betreft het voorstel om uit het werkelijke resultaat € 365.850 toe te voegen aan de bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie en het voorstel om voor € 404.556 aan bestemmingsreserves te vormen als alternatief voor de vervallen voorzieningen ter grootte van dit bedrag. De verhoging van de weerstandsreserve met € 107.000 komt ten laste van de algemene vrije reserve. De algemene vrije reserve is een onderdeel van het totale eigen vermogen. Het wegvallen van deze reserve (en overigens al het eigen vermogen), leidt op termijn tot hogere financieringskosten. Alle hierboven genoemde reserves worden aangemerkt als inzetbaar om niet begrote uitgaven op te vangen, en maken dus tevens onderdeel uit van de totale weerstandscapaciteit. 2. De jaarlijks in de begroting opgenomen stelpost voor onvoorziene uitgaven Op basis van artikel 189 lid 2 van de Gemeentewet is het verplicht om een bedrag voor onvoorziene uitgaven in de begroting op te nemen. De begrotingsvoorschriften (BBV 2004) laten gemeenten de vrijheid om per programma een bedrag op te nemen of hiervoor een centrale stelpost aan te wijzen. Onze gemeente heeft altijd voor de laatste mogelijkheid gekozen omdat hiermee het meeste recht wordt gedaan aan het karakter van de stelpost als buffer om daarmee onvoorziene ontwikkelingen binnen de totale begroting op te kunnen vangen. Jaarlijks is een bedrag van € 27.227 beschikbaar. Dit bedrag is in 2009 niet aangesproken. 3. Flexibiliteit van de begroting Tot de weerstandscapaciteit rekenen wij ook de flexibiliteit van de begroting. Dat wil zeggen of we in de gemeente Brummen in staat zijn om snel ons inkomsten- en uitgavenpatroon aan te passen. Door de diverse doorlichtingen in de afgelopen jaren is de rek (flexibiliteit) hier nagenoeg uit. Mede gezien de voorziene bezuinigingen bestaat er geen begrotingsruimte meer. Overigens is in de nota Weerstandsvermogen zoveel mogelijk rekening gehouden met de tijdfase die nodig is om bijsturingen in de begroting te kunnen effectueren. Conclusie is dat flexibiliteit op zich wel een onderdeel van de weerstandscapaciteit is, maar qua omvang moet de capaciteit op nul gesteld worden. 4. Aanwezige stille reserves Van een stille reserve is sprake wanneer de actuele waarde van een bezitting hoger is dan de boekwaarde die op de gemeentelijke balans is opgenomen. Omdat gemeenten deze hogere waarde niet op de balans mogen opnemen ontstaat daardoor een overwaarde die stille reserve wordt genoemd. In de nota weerstandsvermogen 2008 is herbevestigd dat deze reserves niet worden meegerekend bij het bepalen van de weerstandscapaciteit. 5. De onbenutte belastingcapaciteit Onder de onbenutte belastingcapaciteit verstaan we de ruimte die we hebben om de belastingen en heffingen te verhogen. Wat betreft de heffingen zijn wij overigens aan regels gebonden: de tarieven mogen maximaal kostendekkend zijn in meerjarenperspectief. In paragraaf A – Lokale heffingen is het beleid ten aanzien van de belastingen en rechten uiteengezet. Uitgangspunt bij de leges en heffingen zijn kostendekkende tarieven. Dit geldt ook voor de afvalstoffenheffing en de rioolrechten. Hierin zit geen ruimte die de weerstandscapaciteit vergroot. Bij de tarieven voor de onroerende-zaakbelastingen ligt het anders. Anders in vergelijking met leges en heffingen. Uitgaande van het normtarief OZB voor toelating tot artikel 12 van de Financiële Verhoudingswet en de werkelijke opbrengst OZB kan de onbenutte belastingscapaciteit voor Brummen voor 2009 berekend worden op € 963.000.
50 Programmaverantwoording 2009>>> Weerstandsvermogen
Gemeente Brummen
De huidige economische crisis geeft aan dat het beschouwen van de onbenutte belastingcapaciteit als onderdeel van de weerstandscapaciteit op zich terecht is. Echter, omdat de OZB een opbrengstenpost op totaalniveau voor de begroting is, betekent dit dat bij daling van de waarden van de onroerende zaken het tarief omhoog moet om minimaal dezelfde opbrengst te kunnen bereiken. Het tarief nog verder verhogen dan nodig is om dezelfde inkomsten als voorgaande jaren te behalen wordt daardoor minder logisch. In de nota weerstandsvermogen 2008 is bepaald dat dit soort reserves niet worden meegerekend bij de bepaling van de weerstandscapaciteit. Totaaloverzicht van de weerstandscapaciteit van de gemeente Brummen De weerstandscapaciteit De weerstandsreserve De algemene vrije reserve (inclusief rekeningsaldo) * Stelpost voor onvoorzien Flexibiliteit van de begroting Totalen
In de exploitatie
In het vermogen € 3.561.000 € 3.468.835 € 27227 € 0 € 27.227
€ 7.029.835
* = voor toelichting op de algemene vrije reserve zie toelichting programma 7 jaarrekeningdeel.
51 Programmaverantwoording 2009>>> Weerstandsvermogen
Gemeente Brummen
52 Programmaverantwoording 2009>>> Weerstandsvermogen
Gemeente Brummen
Paragraaf B 2 – Risico paragraaf.
De inhoud van deze paragraaf. Wordt in Paragraaf B1 vooral ingegaan op het weerstandsvermogen van de gemeente Brummen, in deze paragraaf gaat het vooral over het beeld van de diverse risico’s. Risicomanagement Voor het bepalen van het weerstandsvermogen is het van belang om de risico’s die de gemeente Brummen loopt te onderkennen en zoveel mogelijk op waarde te schatten. Pas dan kan een reële afweging worden gemaakt van de capaciteit die noodzakelijk is om risico’s af te dekken. Het bepalen en beheersen van risico’s zijn aspecten van risicomanagement. In de nota weerstandsvermogen van 2008 is bepaald dat jaarlijks een inventarisatie van de risico’s zal plaatsvinden. Hiermee zal verslag worden gedaan via de paragraaf weerstandsvermogen in de begroting en jaarrekening. Dit is voor het eerst in de begroting 2010 meegenomen. Hieronder is aangegeven welke potentiële risico’s de gemeente Brummen loopt. De financiële risico’s De behoedzaamheidsreserve in de algemene uitkering uit het gemeentefonds De behoedzaamheidsreserve is een onderdeel van de algemene uitkering uit het gemeentefonds die door de beheerders van het fonds wordt achtergehouden om te voorkomen dat, door een te overspannen verwachting van de ontwikkeling van het accres van de algemene uitkering, gemeenten de totale uitkering in de begroting opnemen en besteden. Pas als de definitieve cijfers over een verslagjaar vast staan wordt deze reserve uitgekeerd. De Provincie Gelderland als toezichthouder vindt het aanvaardbaar dat maximaal 50% van de behoedzaamheidsreserve als structureel dekkingsmiddel binnen de gemeentebegroting wordt ingezet. Tot en met 2003 bleef de behoedzaamheidsreserve steeds buiten de gemeentebegroting. Voor de jaren 2004 tot en met 2008 is vervolgens gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de uitkering van de behoedzaamheidreserve ook te ramen. Bij het vaststellen van de begroting 2009 is besloten om geen uitkering van de behoedzaamheidreserve te ramen. Dit was mede ingegeven door de werkelijkheid over het jaar 2007: Over dat jaar heeft Brummen geen uitkering ontvangen maar moest zelfs een bedrag aan het rijk terugbetalen. Door vanaf 2009 geen behoedzaamheidreserve meer te ramen is deze reserve weer meer een positief risico voor de begroting geworden en tegelijkertijd minder een negatief risico. Overigens is de systematiek van het werken met een behoedzaamheidreserve tot en met 2011 buiten werking gesteld. Dit is een aspect binnen de maatregelen die het rijk getroffen heeft in het kader van de crisisaanpak. Open-eind regelingen Hierbij gaat het om de uitvoering van regelingen die op zich uiteraard wel gebudgetteerd zijn, maar die op basis van aanvragen worden besteed. De gemeente heeft bij open-eind regelingen vaak wel een bepaalde beleidsvrijheid, maar gaande het verslagjaar blijft de mate waarin de beschikbare budgetten moeten worden aangesproken heel sterk afhankelijk van het aantal aanvragen. Voorbeelden van gemeentelijke open-eindregelingen zijn de WMO-WRV (voormalige wet voorziening gehandicapten), WWB-inkomensdeel en het leerlingenvervoer. de In de jaarrekening 2009 is voor het 3 achtereenvolgende jaar duidelijk geworden dat het risico bij de WWB-inkomensdeel zich daadwerkelijk voordoet. Dit betekent dat Brummen 10% meer uitgeeft dan het aan basisvergoeding van het rijk ontvangt. Gezien de stijgende tendens van het aantal uitkeringen moeten we voor de komende jaren ook rekening houden met 10% extra kosten wat neerkomt op ca. € 160.000 tot € 180.000 per jaar. Op langere termijn wordt het risico weer kleiner omdat de basisrijksvergoeding met enige vertraging de werkelijke kosten zullen gaan volgen.
Vanaf 2007 is er een nieuwe open-eind regeling bijgekomen in de vorm van de WMO- huishoudelijke verzorging met enkele bijkomende aspecten. Afgesproken is om eventuele overschotten (verschil werkelijke uitgaven en berekende tegemoetkoming WMO uit uitkering gemeentefonds) in de uitvoering WMO in een bestemmingsreserve te stoppen als dekking voor mogelijke tekorten in latere jaren. Voor 2007, 2008 en 2009 heeft dit geresulteerd in toevoegingen aan de reserve. Voor 2010 is de kans op een positief saldo ook nog aanwezig, vanaf 2011 zullen we rekening moeten houden met tekorten op de uitvoering van de WMO.
53 Programmaverantwoording 2009>>> Weerstandsvermogen
Gemeente Brummen
Deze tekorten kunnen in de eerste jaren nog opgevangen worden uit de over 2007 tot en met 2009 opgebouwde reserve WMO. Wegbeheer De risico’s op het gebied van wegbeheer kunnen nader worden onderverdeeld in: a. schadeclaims Gelet op de toenemende aansprakelijkheidsstellingen op het terrein van wegbeheer kan een toenemend aantal claims worden verwacht. De burger stelt namelijk steeds vaker de gemeente aansprakelijk voor de schade als gevolg van in hun ogen onvoldoende weg- en groenbeheer. De gemeente heeft ter beperking van deze risico’s een verzekering afgesloten, waarbij het risico beperkt blijft tot een eigen risico. b. onderhoud In 2007 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kwaliteit van de gemeentelijke wegen. Conclusie van dit onderzoek is dat de kwaliteit van de wegen boven het gemiddelde ligt. Algemene aansprakelijkheid De gemeente kan in veel gevallen aansprakelijk worden gesteld. In z’n algemeenheid gaat het vaak om schade als gevolg van onderhoudsachterstanden (bomen, wegen, etc.). Het kan echter ook gaan om specifieke besluiten die het College neemt, of die namens het College worden genomen (mandaat). Juridische geschillen In 2009 loopt een aantal juridische geschillen. Een aantal van deze geschillen loopt door in 2010. Op dit moment is nog niet geheel duidelijk wat de financiële consequenties zijn. Integraal Inspectie, onderhoud en registratie systeem Voor nadere toelichting op dit aspect wordt verwezen naar paragraaf C bij de jaarstukken. Planschade Als gevolg van taken op het terrein van de ruimtelijke ordening, is het risico van planschade aanwezig evenals de hieruit voortvloeiende juridische procedures. In veel gevallen worden de gevallen op waarde geschat, zodat vooraf duidelijk is welke risico’s worden gelopen. Door vooraf te inventariseren welke planschade zou kunnen plaatsvinden, kan een goede afweging worden gemaakt (bijstelling plan, risico aanvaarden, etc.). Projecten/grondexploitatie. Brummen maakt een ontwikkeling door van een beheer- naar een ontwikkelgemeente. Hierbij zijn grotere projecten in uitvoering, waarbij risicomanagement van groot belang is. Een groot deel speelt zich af binnen bouwgrond exploitatieplannen. De huidige kredietcrisis en economische crisis versterken het risico. Voor verdere toelichting hierop wordt verwezen naar paragraaf G. In paragraaf G wordt het voorstel gedaan om de bestaande bestemmingsreserve “Risico’s bouwgrondexploitaties” te verhogen naar € 1.000.000. Garanties en leningen. De gemeente Brummen heeft in het verleden voor uiteenlopende zaken garanties afgegeven. Het gaat daarbij om onder andere hypotheekgaranties, garanties voor verstrekte leningen aan stichtingen en andere instellingen. De hypotheekgaranties zijn ondergebracht bij de Nationale Hypotheek Garantie. Op dit moment staat de gemeente nog garant voor de volgende leningen (in euro’s): rechtspersoon Stg. Kinderopvang
Oorspronkelijk bedrag 726.048
Stand per 31-12-2008 596.333
Stand per 31-12-2009 578.544
100%
Won.stg. Eerbeek
16.093.319
11.342.321
15.897.837
50-100%
Won.stg. Brummen
25.850.000
25.850.000
25.850.000
50-100%
Totaal
42.669.367
37.788.654
42.326.381
54 Programmaverantwoording 2009>>> Weerstandsvermogen
garantie
Gemeente Brummen
In 2002 is door de raad het principebesluit genomen om als gemeente garant te staan voor hypothecaire leningen van personeelsleden. Onder welke condities de gemeente borg staat voor de aflossing- en renteverplichtingen is vastgelegd in de overeenkomst met de HVO (Hypotheekvormen Voor Overheidspersoneel). De risico’s zijn door middel van de voorwaarden ingeperkt. De hoofdsom en de restantschuld van de leningen per 31.12.2009 bedragen € 619.436. Inmiddels is duidelijk geworden dat het gemeenten vanaf 2009 verboden is om door te gaan met deze vorm van garantstelling. Bestaande gevallen blijven wel doorlopen, maar de omvang zal de stand per 31.12.2008 niet meer overtreffen. De gemeente heeft voor een aanzienlijk bedrag aan leningen verstrekt aan de woningstichtingen Brummen en Eerbeek. Daarnaast staan wij garant voor een groot aantal leningen die de woningstichtingen zelf hebben afgesloten. Hierover loopt de gemeente Brummen een risico. Begin 2002 is de achtervang overeenkomst met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) getekend. De gemeente vervult een zogenaamde achtervang functie. Nieuwe leningen worden niet meer via de gemeente Brummen afgesloten. Uit hoofde van garantie en waarborgstellingen zijn tot en met 2009 geen uitbetalingen verricht. Deelnemingen en beleggingen De gemeente Brummen heeft geen (risicovolle) beleggingen uitstaan. Daarnaast is er een aantal deelnemingen die (zeker gezien de boekwaarde) in deze context niet noemenswaardig zijn. Hierbij gaat het om bijvoorbeeld de Bank Nederlandse Gemeenten. Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn) In 2007 is de gemeente Brummen gaan deelnemen in dit stimuleringsfonds. Hiertoe is een deelnemingsovereenkomst met SVn afgesloten. Dit fonds verzorgt de uitgifte en beheer van startersleningen voor de gemeente Brummen. In dit startersfonds is € 500.000 gestort in 2007. Ultimo 2009 zijn leningen verstrekt tot een bedrag van ruim € 272.581, waarin de gemeente gedeeltelijk bijdraagt. Deelname in dit fonds houdt in dat leningen aan starters worden verstrekt, deels voor rekening en risico van de gemeente Brummen. Voorzieningen egalisatie tarieven afvalstoffenheffing en rioolrechten Het beleid van Brummen is 100% kostendekkendheid te realiseren met een matige ontwikkeling van de belastingdruk. Voor beide zaken wordt gewerkt met een voorziening om de gewenste matiging te kunnen realiseren. Dit bevordert het proces van matiging van de tarieven in de toekomst. Voor nadere toelichting op de ontwikkelingen bij afvalstoffenheffing en rioolrechten wordt verwezen naar Paragraaf A. Bedrijfsvoeringsrisico’s Interne controle In het algemeen zijn interne controle maatregelen van belang om een effectieve en doelmatige procesuitvoering te bewaken. Het waarborgen van kwaliteit van gegevensverwerkende processen (betrouwbaar, tijdig, volledig en rechtmatig) is daar een onderdeel van. Daarnaast draagt interne controle bij aan een juist gebruik van bevoegdheden. Het is dan ook een belangrijk element voor het toetsen van de rechtmatigheid. Dit laatste behoort ook tot de werkzaamheden van de accountant in het kader van het verkrijgen van een accountantsverklaring. In 2009 zijn diverse interne controles uitgevoerd. Uitgangspunt is het interne controleprogramma dat in 2009 is opgesteld. Kennisniveau ambtelijke organisatie Op een aantal onderdelen is binnen de ambtelijke organisatie specifieke kennis onvoldoende of niet aanwezig. Als gevolg hiervan kunnen verkeerde beslissingen en besluiten worden genomen. Om dit risico te elimineren heeft in 2009 voor specifieke onderdelen uitbesteding plaatsgevonden. Daarnaast wordt binnen de opleidingsplannen aandacht besteed aan deze onderdelen. Dit neemt niet weg dat op onderdelen onvoldoende kennis is om de gemeentelijke taken uit te voeren (bijvoorbeeld openbare aanbesteding, specifieke overeenkomsten). Mede door de ontwikkeling van Brummen van beheergemeente naar ontwikkelgemeente is dit risico manifester geworden. De noodzaak om het budget vorming- en opleiding te verhogen neemt hierbij toe.
55 Programmaverantwoording 2009>>> Weerstandsvermogen
Gemeente Brummen
Balansrisico’s (risico’s op eigendommen) Afschrijvingsbeleid In 2007 is de nota investerings- en afschrijvingsbeleid vastgesteld. Dit is een instrument dat zorgt voor een eenduidige behandeling van gemeentelijke investeringen. De nota bakent kaders af waarbinnen het college van burgemeester en wethouders en het ambtelijke apparaat dienen om te gaan met investeringen en afschrijvingen. Hierdoor is tevens een fundament gelegd om te voldoen aan het bij verordening vaststellen van uitgangspunten voor het financieel beleid (art. 212 Gemeentewet). Actualiteit beheersplannen In paragraaf C “Onderhoud kapitaalgoederen” wordt de beschikbaarheid en actualiteit van de beheersplannen weergegeven. De actualiteit van de plannen is van belang om een betrouwbaar en volledig overzicht te krijgen van de aanwezige kapitaalgoederen en de mogelijke risico’s. Naast de (technische) actualiteit van de beheerplannen is het van belang dat het beheerplan ook actueel (financieel) vertaald is in de (meerjaren)begroting. Dit kan direct zijn, of indirect via een voorziening (wegen/riolen/onderhoud gebouwen). De voorzieningen wegen en riolen worden elk jaar getoetst op toereikendheid op langere termijn. Hierbij zal onder meer rekening worden gehouden met de uitkomsten van het onderzoek naar het wegenonderhoud in de toekomst. Verzekeringen De gemeente heeft diverse verzekeringen afgesloten. Het gaat daarbij om een Wettelijk Aansprakelijkheidverzekering (W.A.) voor een bedrag van maximaal € 2.500.000 per gebeurtenis voor personen- en zaakschade gelimiteerd tot een bedrag van € 5.000.000 per jaar en maximaal € 500.000 per gebeurtenis voor vermogensschade. Ook is zowel voor handelingen van ambtenaren als leden van het college van burgemeester en wethouders een rechtsbijstandverzekering afgesloten. De gemeentelijke eigendommen (inclusief inventaris) zijn verzekerd tegen brand- en stormschade op basis van aanschafwaarde. De waarde wordt jaarlijks geïndexeerd aan de hand van prijsontwikkeling. Daarnaast zijn er onder meer de volgende verzekeringen: • Wagenpark- en materiaalverzekering voor gemeentelijke voertuigen en de brandweer; • Fraudeverzekering (verzekerde som € 250.000); • Ongevallenverzekering Brandweer; • Transportverzekering Brandweer t.b.v. losse apparatuur. Van belang hierbij is de vraag hoe met eventuele risico’s om te gaan. Hierbij geldt dat er een zorgvuldige toepassing moet zijn van de bedrijfsvoeringprocessen in het algemeen en interne controle maatregelen in het bijzonder. Maar zeker ook een goed ingebedde en na te leven planning- en controlcyclus is van groot belang. Ook een adequaat risicomanagement is van belang. Hiermee ontstaan waarborgen zodat eventuele calamiteiten tijdig zichtbaar en beheersbaar worden.
56 Programmaverantwoording 2009>>> Weerstandsvermogen
Gemeente Brummen
Paragraaf C – Onderhoud kapitaalgoederen.
De inhoud van deze paragraaf In deze paragraaf gaan wij in op het beleidskader en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties met betrekking tot de ‘grotere’ kapitaalgoederen van de gemeente. Hierbij moeten we denken aan de kosten van aanleg en instandhouding van wegen, riolering, water, groen en gebouwen. Een groot deel van het ‘vermogen’ van onze gemeente bestaat uit het bezit van wegen, groenvoorzieningen, rioleringen, gebouwen en aanverwante zaken. Een zorgvuldig beheer en onderhoud hiervan is dan ook van wezenlijk belang. Een tweede, wellicht nog belangrijker aspect, is dat de kwaliteit van het openbare gebied door de inwoners vaak het meest intensief beleefd wordt. Zwerfvuil, hondenpoep, loszittende trottoirtegels, boomwortels, slecht onderhouden (school)gebouwen, moeilijk toegankelijke gemeentelijke gebouwen: deze onderwerpen in de directe omgeving raken de inwoners direct en hier hebben zij vaak een eigen en duidelijke mening over. De kosten van instandhouding worden berekend aan de hand van onderhoudsplannen (de beheersplannen), voor wegen, groen, riolering, gebouwen en speelvoorzieningen. Onderhoudskosten maken een substantieel deel van de uitgaven uit en zijn slechts ten dele beïnvloedbaar via het maken van keuze in het niveau van onderhoud. Om het onderhoudsniveau vast te kunnen stellen is in het kader van de verordening 212, Uitgangspunten financieel beleid en beheer, in artikel 18 kapitaalgoederen, besloten dat er een nota Onderhoud openbare ruimte moet worden opgesteld en vastgesteld. In september 2007 is het Beheerkwaliteitsplan Gemeente Brummen opgesteld. In dit plan is de kwaliteit van het beheer van de openbare voorzieningen geanalyseerd en meetbaar gemaakt. Het vastgestelde kwaliteitsniveau is het toetsingskader voor bestuur, inwoners en medewerkers. De te onderhouden kapitaalgoederen Het onderhoud van de wegen Elk jaar wordt een bedrag toegevoegd aan de voorziening onderhoud wegen. Vanaf 2008 maakt ook het onderhoud van de bruggen hier onderdeel van uit. Uit deze voorziening wordt het periodieke onderhoud van de asfalt- en elementenverhardingen bekostigd en ook de oppervlaktebehandelingen. In 2009 is een technisch financiële doorkijk gemaakt voor de eerstkomende jaren, waarbij budgetten in beeld zijn gebracht voor de gewenste beeldkwaliteit van de bestrating/wegen. In 2009 en in de begroting tot en met 2013 is financieel nog rekening gehouden met de huurkosten van de huidige noodbruggen. Mede op basis van het nieuwe Gemeentelijk Verkeer en Vervoer Plan (GVVP) zal de structurele oplossing voor de bruggen nog bepaald moeten worden. Uitgevoerde werken met betrekking tot wegen in 2009: Dit jaar is groot onderhoud gepleegd aan diverse asfalt- en klinkerwegen in het buitengebied en in de kernen. Asfaltreparaties en vervangingen van deklagen of slijtlagen zijn uitgevoerd op: • Coldenhovenseweg • Leuvenheimsestraat • Stationsweg • Hallsedijk • Jaagpad • Beijnenlaan • Tondensestraat • Oranje Nassauplein
57 Programmaverslag 2009 >>> Onderhoud kapitaalgoederen
Gemeente Brummen
Grasbetonstenen zijn in de berm aangebracht langs: • Hallsedijk • Voorsterweg • op diverse kleinere locaties (ook reparaties) Groot straatwerkonderhoud aan rijweg en trottoirs is uitgevoerd op: • Leliestraat • Buizerdstraat • voor diverse garageboxen De verkeersremmende maatregelen op de buitenwegen zijn uitgevoerd op dit budget en het VVP 2006: • Knoevenoordstraat • Rhienderensestraat Voorziening onderhoud wegen Stand per 1 jan toevoeging € 1.187.219 € 464.409
onttrekking € 412.046
Stand per 31 dec. € 1.244.582
De openbare straatverlichting In 2009 is een nieuw beleidsplan openbare verlichting vastgesteld. De financiële gevolgen hiervan worden in de komende begrotingen verwerkt. In het nieuwe plan wordt ook over de ontwikkeling van LED verlichting gesproken. Grootschalige investeringen op dit gebied zijn nu nog niet rendabel genoeg. Ontwikkelingen in den lande op dit terrein zullen nauwlettend gevolgd worden. Naast energiebesparende zaken als LED worden binnen het nieuwe beleidsplan ook besparingsmogelijkheden op het onderhoud van de masten, onder andere door een andere manier van coaten. De rioleringsstelsels in de gemeente Voor dagelijks onderhoud aan de rioolgemalen en correctief onderhoud zijn binnen de exploitatiebegroting jaarlijkse budgetten beschikbaar. Voor toekomstige renovaties van rioolstelsels is een voorziening beschikbaar die jaarlijks wordt gevoed ten laste van de exploitatiebegroting. In 2009 werd € 392.247 in deze voorziening gestort. De storting is gebaseerd op gegevens uit het betreffende beheersplan en wordt jaarlijks aangepast. Uitbreiding van de bergingscapaciteit en het uitvoeren van verbetermaatregelen van het bestaande rioolstelsel wordt gedaan op basis van het vastgesteld Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP). Noodzakelijke investeringen werden meerjarig ingepland en de kapitaallasten komen ten laste van de exploitatiebegroting. In 2009 zijn de volgende rioolrenovaties gerealiseerd: • Marten Putstraat • Steenbeekstraat • Nachtegaal- en Merelstraat • Relining gedeelte Zegerijstraat Voorziening rioolrenovaties Stand per 1 jan toevoeging € 116.867 € 392.247
onttrekking € 361.360
Stand per 31 dec. € 147.754
In 2009 is gestart met het opstellen van een nieuw (verbreed) GRP en een Basisrioleringsplan (BRP). Besluitvorming hierover volgt in 2010. Dit is mogelijk om dat het huidige GRP qua geldigheidsduur formeel verlengd is van 2009 naar 2010. In 2009 is het zogenaamde pré-GRP vastgesteld door B&W als uitgangspunt voor de beleidskeuzes met aandacht voor: • extra inspanning van € 250.000 op gebied van duurzaamheid; • aanwijzen gebieden met verantwoordelijkheid perceelseigenaren voor verwerking hemelwater op eigen terrein; • acceptatieniveaus met frequentie van water op straat naar gebruiksfunctie wonen, bedrijven, winkelcentra en hoofdinfrastructuur;
58 Programmaverslag 2009 >>> Onderhoud kapitaalgoederen
Gemeente Brummen
•
tegengaan grondwateroverlast conform uitgangspunten uit het Waterplan.
Voor de ontwikkelingen rondom de rioolrechten zie Paragraaf A bij de jaarstukken 2009. Het onderhoud van sloten Het onderhoud van bermen en sloten kon in 2009 binnen het beschikbare budget worden opgevangen. De bermen worden momenteel voor 81% geklepeld terwijl bij 19% van het oppervlak de bermen gemaaid en geruimd worden omwille van bijzondere natuurwaarden. Om budgettaire redenen is een actualisatie en uitvoering van dit plan pas voorzien per 2009 (Bloeiende bermen). Het openbaar groen in de gemeente Het inrichtingsniveau en het onderhoud van het openbaar groen in de gemeente heeft haar basis in het beleid zoals dat is vastgelegd in de groenstructuurplannen. Het structuurplan voor de kernen Brummen en Eerbeek zijn in 2003 vastgesteld door de gemeenteraad. Het onderhoud wordt sinds 2008 uitgevoerd op basis van beeldkwaliteit. Uitbreiding van het budget voor onderhoud is om financiële redenen uiteindelijk niet doorgevoerd. Wel blijft er voor specifiek benoemde verbeterprojecten incidenteel geld beschikbaar. De planning hiervan over de diverse jaren wordt bij elke begroting opnieuw in beeld gebracht. Mate van werkelijke uitvoering werken in 2009 met betrekking tot openbaar groen: • De renovatie van bomen op de begraafplaats is voorbereid maar niet uitgevoerd i.v.m. invallende vorst (uitvoer in 2010); • Versterken hoofdstructuur hoofdwegen Eerbeek (Loenenseweg) is vertraagd door bezwaren en mogelijke combinatie van werken (uitvoer nader te bepalen); • Versterken ecologische structuur Brummen is voorbereid (uitvoer nader te bepalen); • Versterken markante punten Brummen is (nog) niet opgepakt; • Versterken entrees Eerbeek is (nog) niet opgepakt; • Versterken boomstructuur wijkontsluitingswegen Eerbeek is voorbereid; uitvoering nog te bepalen; • Versterken spoorzône Eerbeek (uitgesteld i.v.m. combinatie centrumplan Eerbeek; • Opwaarderen Eerbeekse Beek is uitgesteld i.v.m. aanwezige bodemverontreiniging. Het groenonderhoud op de begraafplaatsen Naast het onderhoud van de groenvoorzieningen in de kernen en dorpen worden werkzaamheden verricht op de begraafplaatsen in de gemeente. De kwaliteit verbetering van dit groenonderhoud is als uitgangspunt gehandhaafd. In september 2008 heeft de gemeenteraad ingestemd met de oplossing om het dreigend tekort aan begraafruimte op de begraafplaatsen op te lossen. Het onderzoek naar de belangstelling voor oude graven wordt voortgezet en, indien na een periode van nog eens vier jaar er zich geen belangstellenden hebben gemeld, worden graven geruimd. Tevens is besloten tot uitbreiding van de begraafplaats in Brummen en aanschaf van een begraafplaatsadministratiesysteem. De beheerkosten van de begraafplaatsen zijn in 2009 tegen het licht gehouden. Uit analyses van de uitgaven en inkomsten bleek dat het beheer van de begraafplaatsen niet kostendekkend was. In december 2009 heeft de gemeenteraad ingestemd met nieuwe tarieven voor het begraven en de grafrechten. Zie voor grafrechten ook paragraaf A bij de jaarstukken 2009. Het onderhoud van gemeentelijke gebouwen Er kunnen een aantal soorten onderhoud worden onderscheiden: ¾ Dagelijks onderhoud dat tot doel heeft om het gebouw en de installaties in een toestand te houden die voor de dagelijkse functievervulling noodzakelijk is. Voor dit kleinschalige onderhoud, vaak in de vorm van aanschaf van klein materiaal, zijn in de exploitatiebegroting jaarlijkse bedragen verwerkt; ¾ Periodiek onderhoud waarbij in de regel geen vernieuwing plaatsvindt, zoals binnenschilderwerk. Dit betreft terugkerend onderhoud met een zekere cyclus; ¾ Groot onderhoud, waarbij veelal onderdelen van het gebouw of de installaties moeten worden vervangen (zoals vernieuwing van het dak of vervanging van de cv-installatie). Voor periodiek- en groot onderhoud is een voorziening beschikbaar die jaarlijks wordt gevoed ten laste van de exploitatiebegroting. Hiermee was in 2009 een bedrag gemoeid van € 275.879, conform de ra-
59 Programmaverslag 2009 >>> Onderhoud kapitaalgoederen
Gemeente Brummen
ming. Uit de voorziening moet het onderhoud worden bekostigd van alle gebouwen die bij de gemeente in eigendom zijn, inclusief het overdekte zwembad Rhienderoord in Brummen en de sinds 2009 daaraan gekoppelde sportzaal. Uit de voorziening is in 2009 € 346.108 gehaald (raming € 410.519). Voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen Stand per 1 jan toevoeging onttrekking Stand per 31 dec. € 1.107.014 € 275.879 € 346.108 € 1.036.785 Het onderhoud van de onderwijsgebouwen valt buiten voornoemde voorziening. In maart 2008 heeft de gemeenteraad het Integraal Huisvesting Plan onderwijs (IHP) vastgesteld. Onderdeel daarvan was het instellen van een voorziening onderhoud schoolgebouwen. Omdat de oude werkwijze bij het onderwijs (het jaarlijks aanvragen doen op basis van de huisvestingsverordening onderwijs) in dat jaar 2008 al lopende was, is 2009 nu het eerste jaar dat er een daadwerkelijke toevoeging aan de voorziening plaatsvindt en er ook daadwerkelijk gemaakte kosten uit de voorziening zijn gedekt. In afwachting van de nieuw-/verbouw van het gemeentehuis is er minimaal groot onderhoud aan het gemeentehuis. Vanaf 2009 is de nieuwe sportzaal in Brummen in de onderhoudsplanning opgenomen. Van de gymlokalen is alleen nog de locatie Lorentzstraat onderdeel van de onderhoudsvoorziening. Het onderhoud speelvoorzieningen. Het structuurplan spelen is in december 2008 in de Raad aangenomen. Het Structuurplan spelen heeft tot doelstelling een kwaliteitsverbetering van de speelruimte in de gemeente tot stand te brengen. Hiervoor is gekeken naar de kwantiteit en de kwaliteit van de aanwezige formele en informele speelplekken, de wensen van de doelgroepen en wijkraden. Dit gegeven in combinatie met de demografische gegevens geeft een gewenste "speel structuur" voor de dorpskernen in de gemeente. In 2009 is er gestart met het realiseren van prioriteit 1 locaties. Het gaat hierbij grotendeels om het realiseren van speel/sport voorzieningen voor de oudere jeugd (10-14 jr. en 15-19 jr.). Al gerealiseerd zijn de locaties: Brummen: Marten Putstraat/ Baron v. Sytzamastraat, Leliestraat hoek Tuinstraat en de Egge. Eerbeek: Zonnedauw, Weth. Sandersstraat en Lombokweg (tijdelijk). Overige prioriteit 1 locaties hebben in de uitvoering vertraging opgelopen door de vorstperiode. Bestemmingsreserve Structuurplan spelen. Stand per 1 jan jaarlijkse toevoeging extra uitgaven Stand per 31 dec. € 53.593 € 39.000 €25.426 € 51.611 € 66.408 Resterende gelden worden begin 2010 gebruikt voor de afronding van prioriteit 1. Herijking notitie reserves en voorzieningen Voor alle kapitaalgoederen waarbij voor het onderhoud en/of renovatie wordt gewerkt met een voorziening geldt dat de toereikendheid jaarlijks getoetst moet worden aan het beleid dat is vastgelegd in de notitie reserves en voorzieningen. In 2007 is de nota herijkt. Actualiteit van beheers-/ en beleidsplannen Actueel Beheersplan Beheersplan gebouwen Ja Beheersplan wegen Ja Beheersplan riolen
Ja
Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP)
Ja
Beheersplan groenvoorzieningen Beleidsplannen Groenstructuurplan Brummen Groenstructuurplan Eerbeek Landschapsbeleidsplan
Financiële gevolgen verwerkt Ja Ja, op basis van inspectie 2009 in begroting 2010 en verder verwerkt Bestaande is qua looptijd met 1 jaar verlengd tot eind 2010. Bestaande is qua looptijd met 1 jaar verlengd tot eind 2010.
Niet aanwezig Ja Ja Ja
60 Programmaverslag 2009 >>> Onderhoud kapitaalgoederen
Nee, Ivm bezuinigingen teruggedraaid Nee, Ivm bezuinigingen teruggedraaid Zit in uitwerkingsplan Ligt op groen
Gemeente Brummen
Paragraaf D – Financiering
Algemeen De uitgangspunten van de Wet FIDO (Financiering Decentrale Overheden) zijn het bevorderen van een solide financiering en kredietwaardigheid van de decentrale overheden en het beheersen van renterisico’s. Om dit te bereiken worden in de Wet FIDO diverse regels gesteld. Randvoorwaarden Het aangaan van leningen en het uitzetten van middelen is alleen toegestaan voor de uitoefening van de publieke taak. Uitzetting van tijdelijk overtollige middelen moet een voorzichtig karakter hebben en mag niet gericht zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatige risico’s. Uit deze beide randvoorwaarden komt naar voren dat bankieren, zoals het bewust aantrekken van gelden om deze uit te lenen met als doel het genereren van inkomen,niet is geoorloofd. Activiteiten op het gebied van Treasury In het treasury-statuut is vastgelegd op welke wijze geldstromen en financiële vermogenswaarden en de hieraan verbonden risico’s worden beheerst. Het statuut is in 2009 herzien. Bij het aantrekken van (vaste) geldleningen wordt, in overeenstemming met het statuut, rekening gehouden met de nodige functiescheiding. Vanaf 2010 zal per kwartaal een liquiditeitsplanning worden opgesteld. Hierbij zal ook gewerkt worden met een rentevisie op te verwachten ontwikkeling op korte, middellange en lange termijn. Risicobeheer Met betrekking tot het risicobeheer geldt dat de gemeente geen leningen of garanties aan derden verstrekt uit hoofde van haar publieke taak. De gemeente kan wel middelen uitzetten uit hoofde van de Treasury-functie. Deze uitzettingen hebben dan een voorzichtig karakter en zijn niet gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico. Het voorzichtige karakter van deze uitzettingen wordt gewaarborgd door de richtlijnen en limieten van het Treasurystatuut en de Wet FIDO: ¾
Het kopen van aandelen en derivaten is niet toegestaan.
¾
Kasgeldlimiet en rente-risiconorm mogen niet worden overschreden.
Instrumenten in de Wet FIDO Per 1.1.2009 is de wet op onderdelen aangepast. Voor gemeenten betekent dit echter dat het toezichtsinstrumentarium vrijwel niet is gewijzigd. Het doel van de renterisiconorm, het beheersen van het renterisico bij herfinanciering is niet gewijzigd. De berekening is eenvoudiger geworden. De nieuwe norm houdt in dat de leningen waarvoor in een jaar het rentepercentage wordt herzien, niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Het begrotingstotaal is in de plaats gekomen van de totale vaste schuld. De geldleningen die zijn afgesloten ten behoeve van de gemeente hadden in 2009 rentepercentages die variëren van 3,85% tot 5,86%. De gemiddelde rente die in 2009 werd betaald over alle afgesloten leningen per 1 januari 2009 bedraagt 4,3% (begroot was 4,85%). Kasgeldlimiet Ten aanzien van de kasgeldlimiet is voor 2009 de volgende informatie te geven: Wettelijk is er een maximum gesteld aan het bedrag van de netto vlottende schuld van gemeenten. Dit maximum wordt de kasgeldlimiet genoemd. De vlottende schuld mag deze limiet niet overschrijden. De kasgeldlimiet is sedert 1 januari 2003 vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal bij aanvang van het dienstjaar. In geld betekent dit voor 2009 een limiet van ruim € 2,9 miljoen. Per 31 december staat er een vlottende activa op de balans van ruim € 25 miljoen, tegen een vlottende passiva van € 8 miljoen. We bevinden ons ver binnen de grenzen van de kasgeldlimiet.
61 Programmaverslag 2009>>> Financiering
Gemeente Brummen
Gemeentefinanciering Financieringen voor een periode van één jaar en langer worden enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak. De financiering met externe financieringsmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair de beschikbare interne financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) te gebruiken om het renteresultaat te optimaliseren. Toegestane instrumenten bij het aantrekken van financieringen zijn uitsluitend onderhandse leningen. Er worden offertes opgevraagd bij minimaal 3 instellingen alvorens een lening wordt aangetrokken. Eén offerte wordt in ieder geval bij de NV Bank Nederlandse Gemeenten gevraagd. De huidige leningenportefeuille bestaat uit leningen aangegaan met de NV Bank Nederlandse Gemeenten, de Nederlandse Waterschapsbank en het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds in Heerlen. In 2009 is er geen sprake geweest van vervroegde aflossing of van een tussentijdse rente-aanpassingen van langer lopende leningen. Kasbeheer De behoefte aan extra geldmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar af te stemmen. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig worden nagekomen. Het betalingsverkeer wordt vrijwel uitsluitend elektronisch uitgevoerd door de NV Bank Nederlandse Gemeenten. Daarnaast worden de betalingen van de Sociale Dienst, welke door de gemeente Apeldoorn worden uitgevoerd, verricht via de ING. Toegestane instrumenten bij het aantrekken van kortlopende middelen zijn daggeld, kasgeldleningen en kredietlimiet op rekening-courant. Bij het uitzetten van gelden voor een periode korter dan één jaar zijn dit rekening-courant, daggeld en deposito’s. De gemeentelijke kaspositie verandert per dag. Om de saldi optimaal te beheren wordt gebruik gemaakt van het pakket voor geïntegreerde dienstverlening op het terrein van betalingsverkeer en kredietverlening van de NV Bank Nederlandse Gemeenten. Op basis van dit pakket trekt de bank voor de gemeente daggelden aan bij een schuld in rekening-courant en de bank zet voor ons daggeldleningen uit bij een tegoed in rekening-courant. Het voordeel hiervan is dat de tarieven van daggeld gunstiger zijn dan de tarieven voor rekening-courant. Financieringsbehoefte in 2009 Over 2009 werden de volgende mutaties in de leningenportefeuille verwacht Onderdeel 1 januari Opname Aflossing Leningen tbv. de gemeente Leningen ws. Brummen Leningen ws. Eerbeek Lening tbv. S.W.B. Totalen
35.038.077 6.147591 11.843.664 483.086 53.512.418
De werkelijke situatie was in 2009 als volgt: Onderdeel 1 januari Leningen tbv. de gemeente 35.338.073 Leningen ws. Brummen 6.147.592 Leningen ws. Eerbeek 11.843.663 Lening tbv. SWB 483.086 53.812.414 Totalen
8.450.000
8.450.000
Opname
31 december
3.148.772 30.527 136.134 10.123 3.325.556
40.339.303 6.117.065 11.707.530 472.963 58.636.861
Aflossing 3.148.772 30.527 136.134 10.123 3.325.556
31 december 32.189.299 6.117.065 11.707.529 472.963 50.486.857
De leningportefeuille voor de beide woningstichtingen bevat een groot aantal zogenaamde fix-leningen. Dit zijn leningen die aan het eind van de looptijd ineens worden afgelost. De gemeente leent deze leningen aan de woningcorporaties door met een kleine opslag op het rentepercentage.
62 Programmaverslag 2009>>> Financiering
Gemeente Brummen
Paragraaf E – Bedrijfsvoering
Algemeen In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen meer inzicht gegeven in de aspecten van bedrijfsvoering en de kosten die hiermee gepaard zijn gegaan. Financieel gezien worden de totale lasten en baten uitgesplitst naar de onderliggende bestuurlijke producten. Naar aanleiding van de ervaringen bij de behandeling van de eerdere programmabegroting en –rekening, menen wij beter aan te sluiten bij uw informatiebehoefte door in deze paragraaf de totaalkosten op onderdelen te presenteren in plaats van een gedeelte van deze kosten per programma te laten zien. Vanwege het integrale karakter vindt op begrotingsbasis de formele autorisatie van deze budgetten plaats via het vaststellen van het totaal van de programma’s. Het is logisch om ook op rekeningsbasis een intergraal beeld te beiden. Personeel Qua organisatiestructuur is in 2009 de samenvoeging van de centrale informatie balie met het team van Burgerzaken tot het team Publiekszaken tot stand gekomen. Wel is per eind 2009 de positie van manager staf vacant. Deze wordt niet ingevuld in afwachting van de resultaten van een heroriëntatie op de organisatiestructuur in het kader van het proces van versoberen en faseren. Dit proces is in 2009 ingezet als een reactie op de te verwachten grote financiële druk op toekomstige gemeentebegrotingen. De formatieve bezetting, in fte’s van de ambtelijke organisatie ziet er over de afgelopen jaren als volgt uit: Afdeling 31-12-2007 31-12-2008 31-12-2009 Gemeentesecretaris 0,00 1,00 1,00 Griffie 1,30 1,30 1,36 Brandweer 1,00 1,00 1,00 Samenleving 21,75 16,53 20,10 Ruimte 27,75 31.69 29,78 Beheer 31,25 33,64 31,64 Services 27,10 31,91 30.06 Staf 19,37 19,87 19,92 Projectenbureau 1,00 0,00 0,00 Totaal 130,52 136,94 134,86 Bij de kerncijfers die verderop in deze paragraaf aan de orde komen, is aangegeven tot welke loonkosten deze formatie heeft geleid en hoe deze zich verhouden tot de geraamde bedragen. Naast de kosten voor huidig personeel heeft de organisatie ook nog te maken met de kosten van bovenformatief- en inactief personeel. Voor zover deze te maken hebben met de uitbesteding van het werkzaamheden van het team WIZ was hiervoor via het jaarverslag 2007 een voorziening getroffen van € 360.000. Per 1.1.2009 bedroeg deze voorziening nog afgerond € 110.000. Per eind 2009 is deze voorziening opgeheven. De vorming en opleiding van het personeel wordt jaarlijks uitgevoerd via een integraal opleidingsplan. In 2009 was een uitgavenbudget beschikbaar van € 129.000. Uiteindelijk werd € 161.484 besteed. De meerkosten zijn grotendeels het gevolg van de in- en doorstroom van jonge, minder ervaren medewerkers die nog in hun functie moeten groeien.
Programmaverslag 2009 >>> Bedrijfsvoering
63
Gemeente Brummen
Een aantal kerncijfers Onderdeel Loonsom van het ambtelijk personeel afdelingen Aantal personeelsleden afdelingen Percentage mannen in dienst Percentage vrouwen in dienst Ziekteverzuimpercentage, totaal, incl. zwangerschap Waarvan kortdurend ziekteverzuim Gemiddelde leeftijd mannelijke personeelsleden Gemiddelde leeftijd vrouwelijke personeelsleden Uitstroom, aantal personen Instroom
Werkelijk 2007
Werkelijk 2008
€ 6.454.424 € 6.708.422 148 149 53% 54% 47% 46% 6,06% 5,39% 0,34% 0,37% 46 47,65 jaar 42.9 jaar 43 9 11 11 10
Werkelijk 2009 € 7.260.117 154 51 % 49 % 5,27 % 0,48% 48 jaar 45 11 19
Per 1 januari 2009 is de WW-premie volledig afgeschaft. Voor overheidswerkgevers betekende dit dat ook de pseudo-WW-premies zijn weggevallen. Overheidswerkgevers kunnen hierdoor minder inhouden op salarisuitgaven van hun personeel. Omdat de ingehouden premies niet behoefden te worden afgedragen, ontstaat er een nadelig effect op het moment dat er geen inhoudingen op de personeelssalarissen plaatsvinden. Immers, er valt geen afdracht van premies weg. Het voorafgaande verklaart mede het grote verschil tussen de loonsom 2008 en 2009. Overheidswerkgevers zijn voor het nadelige effect gecompenseerd vanuit het Rijk via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Een compleet overzicht van het verloop van de salariskosten, ziektevervanging en dergelijke is opgenomen in de Loonkostenanalyse over 2009. Interne mobiliteit: In 2009 zijn 10 mensen naar een (deels) andere functie overgegaan binnen de gemeente Brummen. Ziekteverzuim: Het percentage van de organisatie in zijn geheel is gedaald van 5,39% in 2008 tot 5,27% in 2009. Het percentage is inclusief zwangerschap, exclusief zwangerschap is het 4,59%. Vanaf 2007 is er een daling zichtbaar. Topinkomens Eind februari 2009 is bekend geworden dat publieke en semi-publieke instellingen in hun jaarrekeningen bekend moeten maken welke situaties zich voor hebben gedaan waarbij personen meer dan € 181.000 op jaarbasis aan inkomen hebben genoten. In Brummen heeft deze situatie zich in 2009 niet voorgedaan. De huisvesting van de organisatie Het onderwerp gemeentehuis is ook in 2009 nadrukkelijk onderwerp van gesprek geweest, met onder andere het aanbieden van een zwartboek door de ondernemingsraad. Bij meerderheid is door de gemeenteraad in principe gekozen voor nieuwbouw in Eerbeek. De vertraagde realisatie van het gemeentehuis zal tot onvermijdelijke tijdelijke maatregelen aan het huidige gebouw leiden. Bij deze tijdelijke aanpassingen zal het uitgangspunt “sober doch doelmatig” leidend zijn. Uiteraard wordt zorggedragen dat het huidige gebouw aan de gebruiksvergunning blijft voldoen. Naast een principieel besluit over de locatie voor het gemeentehuis is er ook een keuze gemaakt voor centralisering van de gemeentewerf activiteiten op één plaats op De Hazenberg. Hiertoe moet nog wel het bestemmingsplan worden aangepast. Informatievoorziening Op dit vakgebied stond 2009 vooral in het teken van verdergaande digitalisering, gebaseerd op het project “Brummen Digitaal”. Dit jaar is geïnvesteerd in het neerleggen van de basis voor het digitaal werken. De raadpleegfunctie van het documenten management systeem (het digitale archief) is ingericht en gemeentebreed uitgerold. Op een aantal kleinere processen na is het zaaksgewijs werken geïntroduceerd. Ook zijn de Basisregistratie Personen en de Basisregistratie Adressen Gebouwen ingevoerd en aangesloten op de voorziening die landelijke uitwisseling van gegevens mogelijk maakt.
64
Programmaverslag 2009 >>> Bedrijfsvoering
Gemeente Brummen
Automatisering De 99% beschikbaarheid van de automatiseringssystemen is ook in 2009 weer gehaald. Achter de schermen zijn de nodige inspanningen geleverd om de stabiliteit en toekomstvastheid van de systemen te kunnen garanderen. Gestart is met een grootschalige vervanging van de ICT-infrastructuur. Deze wijzigingen zijn voorwaardelijk voor het kunnen realiseren van diverse vernieuwingen. De beschrijving van werkprocessen. De belangrijkste processen zijn beschreven. Gedurende het jaar zijn diverse processen getoetst op de actualiteit en naleving van de processen. Aandacht houden voor actualisering van processen verdient de aandacht. Werkprocessen geven duidelijkheid over wie wat moet doen binnen de processen. Ook is het hiermee mogelijk om de efficiency binnen de bedrijfsvoering te bevorderen.
Programmaverslag 2009 >>> Bedrijfsvoering
65
Gemeente Brummen
66
Programmaverslag 2009 >>> Bedrijfsvoering
Gemeente Brummen
Paragraaf F – Verbonden partijen
Algemeen Deze paragraaf gaat in op de doelstellingen, activiteiten en de mate van de financiële betrokkenheid van de samenwerkingsverbanden, waarin onze gemeente deelneemt en verder een bepaalde bestuurlijke invloed kan uitoefenen. In de begrotingsvoorschriften 2004 wordt hiervoor het begrip “verbonden partijen” gehanteerd. Hieronder wordt verstaan het aangaan van banden met (verbonden) derde partijen om daarmee het publieke belang te behartigen. De voorschriften 2004 geven aan dat in de begroting in een aparte paragraaf tenminste aandacht moet worden geschonken aan de visie, welke onze gemeente heeft op de verbonden partijen in relatie tot de uitvoering van de gemeentelijke doelstellingen. Wat willen we met deze partijen? Hoe past de uitvoering van de taken binnen onze gemeentelijke programma’s? Hoe dragen zij bij aan het uitvoeren van het door de gemeente gewenste beleid? Ook moeten de beleidsvoornemens van de partijen zelf aan de orde komen. De begrotingsvoorschriften definieerden een verbonden partij als een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de gemeente zeggenschap heeft, hetzij via een vertegenwoordiging in het bestuur of via stemrecht. Het financiële belang is het bedrag dat aan de verbonden partij ter beschikking is gesteld en dat niet verhaalbaar is, of het bedrag waarvoor de gemeente aansprakelijk is als de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet kan nakomen. Deze paragraaf 2009 sluit inhoudelijk nagenoeg volledig aan bij die van 2008. De voorgenomen participatie van Brummen in het centrumplan Eerbeek is per 2009 nog niet geformaliseerd. Dit zal in de jaarstukken van 2010 voor het eerst worden opgenomen. Financieel zijn uiteraard de werkelijke cijfers 2009 weergegeven. De verbonden partijen van onze gemeente Uitgaande van de definitie van verbonden partijen in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) heeft onze gemeente de volgende verbonden partijen: I – Deelname in vennootschappen; 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Bank Nederlandse Gemeenten; Vereniging Nederlandse Gemeenten; Berkel Milieu; Waterbedrijf Vitens; NUON; VAM/ESSENT.
II – Deelname in gemeenschappelijke regelingen 7. 8. 9. 10.
Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (VNOG); Regio Stedendriehoek; Sociaal Werkvoorzieningsschap Regio Zutphen; Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Gelre IJssel
III – Overige samenwerkingsvormen 11. Regionaal Archief Zutphen; 12. Regiotaxi Gelderse Vallei; 13. Stichting Archipel; 14. Bestuursacademie Stichting BANN; 67 Programmaverslag 2009 >>> Verbonden partijen
Gemeente Brummen
15. PPS constructie Lombok II Eerbeek. 16. Recreatiegemeenschap Veluwe
Informatie per verbonden partij 1. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), opgericht in 1914 en gevestigd in Den Haag, is de bank van de overheid en voor het maatschappelijk belang. De BNG voorziet in zo goedkoop mogelijke financiële dienstverlening en biedt zo toegevoegde waarde aan haar aandeelhouders en de Nederlandse publieke sector. Volgens de statuten is de BNG 'bankier ten dienste van overheden', zoals gemeenten, provincies, gemeenschappelijke regelingen, politieregio's en met overheden verbonden instellingen en bedrijven op het terrein van volkshuisvesting, openbaar nut, onderwijs en gezondheidszorg. De missie en de strategie van de BNG zijn vertaald in de volgende strategische doelstellingen: a. Behoud van substantiële marktaandelen in de Nederlandse publieke sector en semi-publieke domein. b. Behalen van een redelijk rendement voor aandeelhouders. Voorwaardenscheppend hiervoor zijn het handhaven van de excellente kredietwaardigheid, het behoud van een scherpe inkooppositie en het realiseren van klantenpartnerschap op een zo effectief en efficiënt mogelijk wijze. De gemeente Brummen heeft zeggenschap in de BNG via het stemrecht op aandelen die de gemeente in bezit heeft. Het financiële belang De gemeente bezit 702 aandelen van € 2,50 per stuk, hetgeen een waarde van € 1.755 vertegenwoordigt. Dit aantal is 0,00144% van het totaal aantal aandelen dat de BNG heeft uitgegeven. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Gelet op de manier waarop de BNG opereert is er voor de gemeente Brummen als aandeelhouder geen reden het beleid aan te passen. Ontwikkelingen Geen specifieke ontwikkelingen. 2. Vereniging Nederlandse Gemeenten Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd Belangenbehartiging van alle gemeenten bij andere overheden. Tweede Kamer, Kabinet en maatschappelijke organisaties zijn belangrijke gesprekspartners. Dienstverlening: advisering aan alle leden over actuele ontwikkelingen (pro actief) en advisering aan individuele leden (op verzoek). De platformfunctie wordt uitgeoefend via de VNG-commissies, Provinciale afdelingen, congressen, studiedagen en ledenraadplegingen. Management en medewerkers van de VNG overleggen regelmatig met besluitvoorbereiders van departementen en provincies. Zo vindt in een vroeg stadium beïnvloeding, in voor gemeenten gunstige zin, van wet- en regelgeving plaats. Deze belangenbehartiging zet zich voort in het gehele proces van besluitvorming bij de rijksoverheid en provincies. De VNG initieert bestuurlijk overleg waarbij een delegatie van VNG-bestuurders en directieleden onderhandelt namens de gemeenten met ministers en staatssecretarissen. De VNG-belangenbehartiging richt zich ook op Tweede en Eerste Kamer en belangrijke maatschappelijke organisaties. De soms tegenstrijdige belangen van grote en kleine gemeenten en de rol van de VNG daarbij is regelmatig punt van aandacht binnen de VNG. Het financiële belang De bijdrage van onze gemeente bedroeg in 2009 € 29.755. (2008: ruim € 29.000)
68 Programmaverslag 2009 >>> Verbonden partijen
Gemeente Brummen
Beleidsvoornemens gemeente Brummen Geen specifieke beleidsvoornemens. Ontwikkelingen Geen specifieke ontwikkelingen 3. Berkel Milieu Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd Berkel Milieu NV verzorgt de inzameling en verwerking van al het huishoudelijk afval voor de gemeenten Brummen, Bronckhorst (gehele gemeente), Lochem en Zutphen. Inmiddels heeft Doesburg zich ook als deelnemer aangemeld. Niet alleen de lediging van groene en grijze containers, maar ook de inzameling en verwerking van onder meer papier, glas, chemisch afval, snoeiafval en grof huishoudelijk afval. Verder houdt Berkel Milieu NV zich ook actief bezig met ongediertebestrijding en beheert de afvalbrengpunten in Brummen, Lochem en Zutphen. Het financiële belang De gemeente is aandeelhouder van Berkel Milieu. De deelname van de gemeente in de vennootschap is gebaseerd op het aantal huisaansluitingen in onze gemeente waar Berkel Milieu huishoudelijk afval inzamelt. Per 100 huisaansluitingen heeft de gemeente recht op 1 aandeel van € 453,78. Per 2009 heeft de gemeente 83 aandelen in bezit met een tegenwaarde van afgerond € 37.210. Op basis van een jaarlijkse dienstverleningsovereenkomst wordt de hoogte van de bijdrage van onze gemeente bepaald. Voor 2009 ging het daarbij om een bedrag van rond de € 1.372.000 voor het inzamelen en afvoeren van huishoudelijke afvalstoffen. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Geen specifieke beleidsvoornemens. Ontwikkelingen Doesburg is toegetreden als deelnemende gemeente. Berkel is een personele unie aangegaan met Circulus op het niveau van de raad van commissarissen. Ook op uitvoerend niveau wordt zoveel mogelijk samengewerkt. 4. Waterbedrijf Vitens Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd De vennootschap heeft ten doel de uitoefening van een publiek (drink)waterbedrijf, daaronder begrepen de winning, productie, transpost, verkoop en distributie van water en het verrichten van alles wat met de publieke waterwinning verband houdt of daaraan bevorderlijk kan zijn in de ruime zin van het woord. Het financiële belang Tot en met 2005 was de gemeente aandeelhouder via het in bezit hebben van zowel gewone- als preferente aandelen. Op 26 januari 2006 besloot de gemeenteraad de preferente aandelen aan het waterbedrijf te verkopen voor een bedrag van € 1.432.200. Om de aankoop te financieren heeft Vitens op hetzelfde moment een zogenaamde “achtergestelde” lening van de gemeente ontvangen. Deze lening, die in een tijdsbestek van 15 jaar wordt afgelost levert een jaarlijkse rentebate op van rond de 5,12%. Voor 2009 betekende dit € 59.545. Na de verkoop van de preferente aandelen heeft de gemeente alleen nog “gewone” aandelen in bezit. Deze leverden in 2009 een bate op van bijna € 61.000 tegen een bate ad € 64.500 in 2008. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Geen specifieke beleidsvoornemens. Ontwikkelingen Geen specifieke ontwikkelingen.
69 Programmaverslag 2009 >>> Verbonden partijen
Gemeente Brummen
5. NUON Het openbaar en financieel belang dat door de verbonden partij wordt behartigd De verbondenheid met de NUON beperkt zich tot een achtergestelde lening waarover wij een vaste jaarlijks rente krijgen ad € 84.666. Ontwikkelingen De verkoop van NUON is inmiddels voltooid. De nieuwe eigenaar zal de verplichtingen met betrekking tot de achtergestelde lening volledig moeten overnemen. 6. VAM/Essent Het openbaar en financieel belang dat door de verbonden partij wordt behartigd De gemeenten in de Regio Stedendriehoek hebben in het verleden bijgedragen aan het kapitaalfonds, waaruit de VAMIJ C.V. gefinancierd is. De VAMIJ is opgegaan in ESSENT. De afspraak is gemaakt dat de gemeenten de bijdragen in 2016 terug krijgen, waarbij rekening is gehouden met een jaarlijkse rente vergoeding. De deelneming van Brummen per 2016 komt op € 172.938. Ontwikkelingen Naast NUON is ook ESSENT betrokken bij overnames. De rechten van Brummen zullen hierbij betrokken worden. 7. Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (VNOG) Op grond van de bepalingen in de Brandweerwet 1985 is de regio belast met de regionale (verlengd lokale) brandweertaken. Hieraan wordt invulling gegeven door de samenwerking van verschillende diensten en besturen. Er wordt samengewerkt op het gebied van: - brandweerzorg; - rampenbestrijding; - crisisbeheersing; - geneeskundige hulpverlening bij rampen; - handhaving van openbare orde en veiligheid. Het financiële belang De gemeentelijke bijdrage aan de regio is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente. In 2009 betaalde Brummen afgerond € 179.000 aan de regio. Voor het onderdeel geneeskundige hulp bij rampen was de bijdrage 2009 bijna € 11.000. Beleidsvoornemens gemeente Brummen In 2008 is een regionaliseringtraject op gang gekomen onder de vlag van het VNOG. Voor Brummen betekent dit in de praktijk een verdergaande samenwerking in de uitvoering van de taken van de brandweer met Lochem en Zutphen. Deze samenwerking is per 31.12.2009 nog niet afgerond. Ontwikkelingen Zie beleidsvoornemens. 8. Regio Stedendriehoek Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd Het Bureau Stedendriehoek coördineert, faciliteert en communiceert de samenwerking tussen de gemeenten binnen de Stedendriehoek. Daarnaast biedt ze ambtelijke ondersteuning aan de Regioraad en Dagelijks Bestuur van de regio. Het bureau heeft tevens communicatielijnen op alle niveaus tussen bestuurders, uitvoerders en bevolking. Vanuit deze taken is Bureau Stedendriehoek verantwoordelijk voor diverse publicaties zoals het Jaarverslag Stedendriehoek en de Agenda Stedendriehoek. Het Bureau Stedendriehoek heeft een beperkt aantal vaste formatieplaatsen voor communicatie, lobby, Europese subsidies en bestuursondersteuning. Andere inhoudelijke activiteiten ten behoeve van de Stedendriehoek worden verricht door gedetacheerde medewerkers uit de deelnemende gemeenten.
70 Programmaverslag 2009 >>> Verbonden partijen
Gemeente Brummen
Het financiële belang De gemeentelijke bijdrage aan de regio is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente, In 2009 is er sprake van een eenmalige negatieve last (is gelijk aan een bate) van ruim € 38.000. Dit voordeel komt door een eenmalige terugbetaling aan de deelnemende gemeenten van een deel van het eigen vermogen. Voor Brummen bedroeg de terugbetaling bijna € 78.000. Naast de jaarlijkse bijdrage van de gemeente is in de begroting ook een structureel budgetvan € 40.000 voor incidentele regionale zaken beschikbaar. Hiervan is € 18.200 voor het project “Ik start smart”. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Geen specifieke beleidsvoornemens. Wel is in de begroting 2010 de € 40.000 verlaagd naar € 30.000 in een eerste ronde van bezuinigingen op de begroting. Ontwikkelingen Zie beleidsvoornemens. 9. Sociaal Werkvoorzieningsschap Regio Zutphen Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd Het Werkvoorzieningsschap Regio Zutphen is een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten Bronckhorst, Brummen, Lochem, Voorst en Zutphen, die uitvoering geeft aan de Wet Sociale Werkvoorziening. In dit werkgebied wordt werk geboden aan zo'n 1.000 medewerkers met een arbeidshandicap. De handicap kan verstandelijk, lichamelijk of psychisch zijn. Er wordt gezorgd voor werk, arbeidsontwikkeling van het individu en de bevordering van de geschiktheid van mensen voor de reguliere arbeidsmarkt. Het financiële belang Het financiële beleid van et werkvoorzieningschap is gericht op een sluitende exploitatie zonder een bijdrage van de deelnemende gemeenten. Bedrijfseconomische risico’s moeten afgedekt zijn door adequate reserves en voorzieningen. Er is een zodanige algemene reserve dat tegenvallers tot op zekere hoogte kunnen worden opgevangen. De bijdrage van de deelnemende gemeenten blijft beperkt tot een bijdrage in de bestuurskosten. Op jaarbasis bedraagt deze rond de € 70.000, waarvan in 2009 € 9.400 voor rekening van Brummen kwam. Daarnaast is op basis van een beleidsnotitie een overeenkomst met Delta aangegaan om de komende 5 jaar de rijksmiddelen voor de SW-werknemers volledig in te zetten via Delta. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Geen specifieke beleidsvoornemens Ontwikkelingen Geen specifieke ontwikkelingen 10.
Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Gelre IJssel
Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd. GGD Gelre-IJssel is per 1 januari 2005 ontstaan uit de GGD Achterhoek en de GGD Regio Stedendriehoek. De GGD Gelre-IJssel stelt zich tot doel het bevorderen en beschermen van de gezondheid van de bevolking van de regio, met speciale aandacht voor jeugd en risicogroepen. De GGD wil zich profileren als een herkenbare en laagdrempelige organisatie en als een leverancier van betrouwbare en vakkundige zorg aan haar klanten. Inmiddels zijn de Noord-West Veluwe-gemeenten ook aangesloten. Het financiële belang De bijdrage van onze gemeente in 2009 bedroeg ruim € 310.000. De afspraak is dat de gemeenten op basis van een bijdrage per inwoner de kosten van de GGD voor hun rekening nemen. Als uitzonderingen hierop worden enkele taken van de GGD als aanvullende producten gezien, waarvan de kosten de afnemer in rekening wordt gebracht.
71 Programmaverslag 2009 >>> Verbonden partijen
Gemeente Brummen
Beleidsvoornemens gemeente Brummen De wethouders volksgezondheid van de gemeenten zijn automatisch lid van het Algemeen Bestuur van de GGD. Daarnaast is het AB-lidmaatschap van de GGD Gelre-IJssel gekoppeld aan het DBlidmaatschap van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (m.u.v. de Noordveluwse vertegenwoordiger). Daarbij is de bestuurlijke afspraak gemaakt dat de DB-leden van de Veiligheidsregio tevens lid van het DB van de GGD zijn. Ontwikkelingen De gemeente Deventer zal uit Gelre IJssel stappen, terwijl de gemeenten Hattem en Heerde op dat moment zullen gaan instappen. Afspraak is dat dit bij de overige gemeenten niet tot hogere bijdagen zal leiden. 11. Regionaal Archief Zutphen. Het stads- en streekarchief Zutphen is inmiddels volledig verzelfstandigd en heet nu Regionaal Archief Zutphen. De relatie met dit bedrijf bestaat nu enkel uit het afnemen van meters archiefruimte. 12. Regiotaxi Gelderse Vallei Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd. Vanaf 2010 rijdt, op basis van een nieuwe aanbesteding, Regiotaxi Gelderse Vallei in de regio’s Achterhoek, Rivierenland, IJsselstreek en De Vallei. Naast alle deelnemende gemeenten is ook de provincie partner. Het financiële belang In het financiële model zijn de gemeenten verantwoordelijk voor het Wet Voorziening Gehandicaptenvervoer (vanaf 2007 te benoemen als WMO-vervoer) en is de provincie sterker verantwoordelijk voor de regiotaxi als onderdeel van het totale Openbaar Vervoer. De provincie zal optreden als aanbestedende partij en contracten met de vervoerders afsluiten. De netto kosten verbonden voor Brummen bedroegen in 2009 afgerond € 109.000. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Geen specifieke beleidsvoornemens Ontwikkelingen Geen specifieke ontwikkelingen. 13. Stichting Archipel Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd. Stichting Archipel behartigt vanaf 1 januari 2006 de belangen van het openbaar onderwijs in de gemeenten Brummen, Voorst en Zutphen, 25 scholen met in totaal 4.200 leerlingen en 430 medewerkers. Het financiële belang De stichting voert de taak van bevoegd gezag uit en ontvangt hiervoor doeluitkeringen van het rijk. Binnen deze doeluitkeringen moeten alle kosten worden opgevangen. Aanspraak op een (jaarlijkse) bijdrage van de gemeente Brummen kan hierbij niet worden gemaakt. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Geen specifieke beleidsvoornemens. Ontwikkelingen Het aantal leerlingen laat een dalende lijn zien. Dit zal ook tot minder personeel en mogelijk minder schoollocaties leiden. Bestuurlijk komt er meer afstand tussen directie en toezicht (besluitvorming in 2010)
72 Programmaverslag 2009 >>> Verbonden partijen
Gemeente Brummen
14. Bestuursacademie. Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd. Het openbaar lichaam heeft tot taak de behartiging van het bestuursdienstonderwijs in Nederland. Het financiële belang Sinds 1 oktober 2002 zijn de Bestuursacademie Noord-Nederland (BANN) en de Bestuursacademie Oost-Nederland (BAON) samengevoegd en verzelfstandigd in de Bestuursacademie Oost- en NoordNederland (BAONN). Bij die gelegenheid is besloten om de Gemeenschappelijke regeling van de BANN te wijzigen in een garantievoorziening voor verplichtingen jegens het voorheen ambtelijk aangestelde personeel. Op 1 april 2004 is de BAONN gefuseerd met de Bestuursacademie West Nederland tot de Bestuursacademie Nederland. In 2009 was de bijdrage van Brummen € 1.213 (2008: € 1.339. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Niet van toepassing Ontwikkelingen Geen specifieke ontwikkelingen 15. PPS constructie Lombok II Eerbeek. Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd. Voor het eerst heeft de gemeente de uitvoering van complex in de bouwgrondexploitatie uitgewerkt via een PPS-constructie, dus samen met een marktpartij. Hierbij gaat het om Rotij Grondontwikkeling Oost BV. Het aandeel van de gemeente in het exploitatieresultaat is 36%. Het financiële belang Bij de start van de constructie is de verwachting dat de constructie een financiële omvang heeft van circa. € 11.700.000. De administratie van de PPS wordt door de gemeente gevoerd. De jaarlijkse ontwikkeling wordt in beeld gebracht via de balanspost “bouwgrond in exploitatie”. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Op dit moment zijn er geen voornemens die anders zijn dan de door de gemeenteraad vastgestelde uitgangspunten. Binnen de bestaande voornemens is er ook de mogelijkheid om te kijken of het gemeentelijk aandeel eenmalig afgekocht is te krijgen. Ontwikkelingen Inmiddels is duidelijk geworden dat de woningmarkt als geheel onder forse druk is komen te staan. Het is nu niet te overzien tot welke mogelijke voorstellen richting de gemeenteraad deze situatie zou kunnen leiden. De eerste verkoopcijfers zijn nog wel bemoedigend.
73 Programmaverslag 2009 >>> Verbonden partijen
Gemeente Brummen
16. Recreatiegemeenschap Veluwe. Het openbaar belang dat door de verbonden partij wordt behartigd. Deze gemeenschappelijke regeling behartigt de belangen van de deelnemende gemeenten, waaronder Brummen, voor de recreatieve en toeristische ontwikkelingen binnen het betreffende gebied. Het schap is aandeelhouder van de RGV Holding BV en van RGV Onroerend Goed B.V. Het financiële belang In 2009 is, conform de begroting, door Brummen geen bijdrage betaald aan het schap. Beleidsvoornemens gemeente Brummen Geen specifieke beleidsvoornemens richting het schap. Toerisme is wel speerpunt van beleid. Ontwikkelingen Per januari 2010 is de gemeenschappelijke regeling RGV en RGV fietspaden b.v. opgeheven. Gemeenten op de Veluwe en in de regio Nijmegen en omstreken kunnen rechtstreeks aandeelhouder van de private organisatie RGV Holding worden. Gemeente Brummen heeft besloten aandeelhouder te worden. De aandelen worden om niet verkregen en kunnen pas na 5 jaar worden vervreemd.
74 Programmaverslag 2009 >>> Verbonden partijen
Gemeente Brummen
Paragraaf G – Grondbeleid
Visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de programma’s die zijn opgenomen in de begroting In de begroting 2009 zijn drie projecten genoemd waarvoor de gemeenteraad voorbereidingskredieten heeft verstrekt. De drie projecten zijn: • Becker’s Sonsterrein: 44 woningen, passend binnen het Kwalitatief Woonprogramma (KWP); • Lombok: ongeveer 300 woningen, passend binnen het KWP; • Elzenbos: ongeveer 700 woningen, passend binnen het KWP. Aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert Woningbouw In 2006 is gestart met het voeren van een actieve grondpolitiek. Door de gemeenteraad is in de raadsvergadering van 26 januari 2006 ingestemd met de nota “Grondbeleid Brummen, sturen om te kunnen bouwen”. De reden voor het opstellen van de nota was het veranderde beleid bij de provincie. Om voor de plaatselijke behoefte te kunnen bouwen is in het streekplan Gelderland ruimte gegeven. Met de regio Stedendriehoek is afgestemd dat in onze gemeente op basis van het Kwalitatief Woonprogramma (KWP2, 2005) 1.818 woningen tot en met 2014 gebouwd mogen worden. In het sociale segment zal 60% worden gerealiseerd en in de vrije sector 40%. De ruimtelijke ontwikkelingsvisie “gemeente Brummen, Ligt op groen” is door de raad op 28 september 2006, nr. 11, vastgesteld. Daarin wordt de woonvisie voor de dorpen Brummen en Eerbeek als volgt weergegeven: “De uitbreiding van de kern Brummen is geprojecteerd aan de noordzijde. In aansluiting op de bestaande wijk Elzenbos worden tot 2015 ruim 700 woningen gebouwd. Het uitbreidingsgebied wordt begrensd door de Zutphensestraat, de Elzenbosweg, de Meengatstraat en de provinciale weg N 348. In Eerbeek worden in aansluiting op de bestaande wijk Lombok circa 300 woningen gebouwd. Het uitbreidingsgebied wordt daar begrensd door de Ringlaan, de Lombokweg en omgeving Weverweg.” In 2007 is met de marktpartijen in het gebied Elzenbos een samenwerkingsovereenkomst gesloten op basis van het bouwclaimmodel. In 2008 heeft de gemeente de laatste gronden in het gebied Elzenbos aangekocht. Daarmee is het volledige gebied Elzenbos nu in eigendom bij de gemeente. In 2009 is voor het gebied Elzenbos een grondexploitatie vastgesteld en is gestart met de verkoop van grond. Voor het gebied Lombok (tot de Weverweg) is in 2007 met een ontwikkelaar een samenwerkingsovereenkomst gesloten waarbij de gemeente en de ontwikkelaar gezamenlijk het gebied ontwikkelen. In 2009 is door de gemeenteraad een grondexploitatie vastgesteld voor het gebied Lombok (met uitzondering van het gedeelte ten zuiden van de Weverweg). Voor het Becker’s Sonsterrein is een overeenkomst gesloten met een bouwbedrijf. De gemeente saneert het terrein en maakt het bouw- en woonrijp. De ontwikkelaar bouwt en verkoopt de woningen. In 2008 is het eerste gedeelte van het terrein verkocht aan de ontwikkelaar. Het tweede gedeelte is in 2009 overgedragen aan de ontwikkelaar. Naast deze plannen zijn er nog initiatieven op woningbouwgebied die genoemd zijn in de Ruimtelijke ontwikkelingsvisie 2002. Met deze zogenaamde pijplijnplannen is een start gemaakt. Bij deze plannen is ook gemeentelijk grondbezit betrokken. Bedrijventerrein In 2009 zijn diverse onderzoeken uitgevoerd ter voorbereiding op de planologische procedure voor de uitbreiding van de Hazenberg. In 2010 zullen nog een aantal onderzoeken worden uitgevoerd en zal de planologische procedure opgestart kunnen worden.
75 Programmaverslag 2009 >>> Grondbeleid
Gemeente Brummen
In 2010 zal het huidige grondbeleid worden geëvalueerd en waarnodig worden bijgesteld om een doelmatig grondbeleid te kunnen blijven voeren. Inzet gemeentegrond Buiten grondcomplexen In 2009 is bij diverse projecten grond ingebracht van de gemeente. Deze gronden waren niet betrokken in een grondexploitatiecomplex. De opbrengst hiervan is verantwoord op de post “Gronden en Landerijen”. Binnen grondcomplexen Woningbouw In juni 2006 heeft de gemeenteraad besloten het complex Becker’s Sonsterrein in exploitatie te nemen als woningbouwlocatie voor 44 woningen die voldoen aan het Kwalitatief Woonprogramma. Binnen de vastgestelde exploitatieopzet is een kostendekkende sanering van de vervuilde grond mogelijk. In 2008 is gestart met de bouw van de woningen en is het eerste gedeelte van het terrein overgedragen aan de ontwikkelaar. In 2009 is het tweede gedeelte van de grond overgedragen aan de ontwikkelaar. Hiermee is alle grond overgedragen. Het complex is in 2009 afgesloten met een positief resultaat van € 997.462,41 Het complex Brummen-Zuid bestaat uit de projecten Pastorietuin (ontwikkeling van woningen) en Koppelenburg-Zuid (ontwikkeling van woningen en de uitbreiding van The Gallery). In 2009 is voor beide projecten gewerkt aan de uitwerking van de review. Bij beide projecten zal na afronding van de planologische procedure de grond worden overgedragen. Andere grondcomplexen zijn nog niet in exploitatie omdat daarvoor de bestemmingsplannen nog niet zijn gewijzigd. Deze gronden worden geadministreerd onder Complexen niet in Exploitatie en zijn bedoeld voor toekomstige woningbouw- en bedrijvencomplexen of kunnen dienen voor natuur- en boscompensatie als dat noodzakelijk is ten gevolge van het in exploitatie nemen van complexen. Actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie Het complex Becker’s Sonsterrein is in 2009 afgesloten met een positief resultaat van € 997.462,41. De review leidt voor het complex Brummen-Zuid zeer waarschijnlijk tot een wijziging in de invulling van de locaties. Dit heeft ook gevolgen voor de financiële resultaten van het complex. Na de afronding van de planologische procedure wordt de financiële vertaling weergegeven in de jaarrekening. De complexen Elzenbos en Lombok zullen naar verwachting kostendekkend worden afgesloten. Jaarlijks worden de financiële resultaten van beide projecten weergegeven in de jaarrekening. De boekwaarde van de gronden niet in exploitatie is vooralsnog niet zodanig dat bij het in exploitatie nemen daarvan geen kostendekkendheid wordt verkregen. Daarom is geen verliesvoorziening getroffen. Gezien de belangrijkheid van het goed kunnen volgen van de grondexploitaties wordt er in 2010 een nieuw instrument in gebruik genomen aan de hand waarvan beter op de toekomst kan worden de geanticipeerd. Dit instrument, Meerjarenprognose Grondbedrijf (MPG) zal parallel aan het proces van de jaarstukken 2009 worden gepresenteerd. Onderbouwing van de geraamde winstneming In 2009 is het complex Becker’s Sonterrein afgesloten met een positief resultaat van € 997.462,41 Dit resultaat wordt, via het jaarrekeningresultaat van de gemeente over 2009, toegevoegd aan de algemene vrije reserve. Via het raadsvoorstel bij het vaststellen van de jaarstukken 2009 wordt voorgesteld om de bestemmingsreserve Risico’s Bouwgrondexploitaties weer tot het oorspronkelijke niveau van € 1.000.000 aan te vullen. Deze wordt hiermee weer op peil gebracht om toekomstige risico’s met betrekking tot grondexploitatie af te kunnen dekken. De gemeente heeft op dit moment twee grote complexen in exploitatie (de complexen Elzenbos en Lombok) en werkt aan plannen om andere projecten op te starten
76 Programmaverslag 2009 >>> Grondbeleid
Gemeente Brummen
en in exploitatie te brengen. Dit brengt risico’s met zich mee die voldoende moeten worden afgedekt. Door het huidige saldo van de bestemmingsreserve van € 634.150 aan te vullen tot € 1.000.000 wordt de oorspronkelijke buffer weer op volle sterkte gebracht. Beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van de grondzaken Bij het besluit van de gemeenteraad van 26 januari 2006 is ingestemd met de nota Grondbeleid. Daarbij zijn de fondsen Bovenwijkse voorzieningen, Volkshuisvesting/Starterslening en “Ligt op groen” ingesteld. In hoofdstuk 9 van de nota zijn de financiële aspecten van het Grondbeleid benadrukt en zijn de doelen van de fondsen beschreven. Naar aanleiding van het raadsbesluit van 1 september 2005 om een actief grondbeleid te gaan voeren is besloten een bestemmingsreserve risico’s voortvloeiende uit de grondexploitatie van € 1.000.000 in te stellen. In 2007 is hiervan € 365.850 gebruikt om de te hoge boekwaarde van een tweetal complexen af te waarderen. Via het bestemmen van een deel van het rekeningresultaat 2009 hiertoe kan de bestemmingsreserve risico’s bouwgrondexploitaties weer aangevuld worden tot het oorspronkelijke bedrag van € 1.000.000. De complexen in exploitatie zullen kostendekkend worden afgesloten. De boekwaarden van de gronden niet in exploitatie zijn zodanig dat de gronden voor die waarde voor andere doelen ingezet kan worden, zonder dat het daarbij tot nadelig financiële gevolgen leidt. Door diverse vooronderzoeken, het volgen van de markt en het monitoren van de grondexploitaties worden risico’s zoveel mogelijk beperkt. Het volledig uitsluiten van risico’s is niet mogelijk. Daarom is in de begroting een risicoreserve opgenomen. Economische crisis In de loop van 2008 is er een wereldwijde kredietcrisis ontstaan. Ook de gemeente Brummen krijgt hiermee te maken. Gezien de gewijzigde omstandigheden op de markt is voor de complexen die op korte en middellange termijn in exploitatie worden genomen een analyse gemaakt van mogelijke risico’s als gevolg van de crisis. Brummen-Zuid Pastorietuin Het project Pastorietuin bestaat uit de bouw van woningen. Met de initiatiefnemer van de bouw van woningen zijn gesprekken gevoerd over de overdracht van de grond. Hierover is geen overeenstemming bereikt. In 2009 wordt nader uitgewerkt op welke wijze de grond kan worden overgedragen. Vertragingen in de planologische procedure en stagnatie van de verkoop kunnen leiden tot hogere rentelasten. Koppelenburg In 2009 is nagedacht over een nadere invulling van het terrein. Daarna zal een planologische procedure worden gevolgd. Vertragingen hierin zorgen voor een hogere rentelast. De verkoop van de grond zal afhankelijk zijn van de nieuwe invulling van het terrein. Vertragingen in de verkoop zorgen tevens voor een stijging van de rentelast. Hazenberg De planologische procedure wordt in 2010 opgestart. Na afronding van de planologische procedure wordt gestart met het bouwrijp maken en de uitgifte van kavels. Door de kredietcrisis kan mogelijk de uitgifte van kavels stagneren waardoor de rentelasten extra toenemen. Elzenbos II Het project Elzenbos II voorziet in de bouw van 738 woningen op het plangebied tussen de Zutphensestraat, Elzenbosweg, de N348, Meengatstraat en de bestaande wijk Elzenbos. Voor de bouw van de woningen is een bouwclaimovereenkomst gesloten met een zestal marktpartijen. Voor gemeentelijke rekening en risico worden de diverse plannen voorbereid en wordt bouw- en woonrijp gemaakt. De bouwrijpe kavels worden tegen de in de bouwclaimovereenkomst opgenomen bedragen
77 Programmaverslag 2009 >>> Grondbeleid
Gemeente Brummen
teruggeleverd aan de marktpartijen ten behoeve van de realisatie van de woningen. Bij de start van het project zijn we uitgegaan van een bouwtraject van 10 jaar voor het gehele project. Gezien de huidige markt is het niet onrealistisch een vertraging in het bouwtraject te verwachten. Bij een vertraging moet er rekening gehouden worden met een vertraging in uitgifte van kavels en extra kosten voor het gefaseerd bouw- en woonrijp maken. Lombok II Het project Lombok Zuid voorziet in de bouw van ongeveer 300 woningen op het plangebied tussen de Ringlaan, Weverweg, Lombokweg en de bestaande wijk Lombok. Voor de bouw van de woningen is een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met Rotij Grondontwikkeling Oost. Voor gezamenlijke rekening en risico worden de diverse plannen voorbereid en vervolgens woningen gebouwd en kavels uitgegeven. De financiële verhouding is gebaseerd op het ingebrachte grondeigendom. Bij start van het project is er uitgegaan van een bouwtraject van 10 jaar voor het gehele project. Gezien de huidige markt is het niet onrealistisch een vertraging in het bouwtraject te verwachten. Bij een vertraging moet er rekening gehouden worden met een vertraging in uitgifte van kavels en extra kosten voor het gefaseerd bouw- en woonrijpmaken.
78 Programmaverslag 2009 >>> Grondbeleid
Gemeente Brummen
Paragraaf H – Rechtmatigheid
Inleiding In artikel 9 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is voorgeschreven dat paragrafen vooral “de beleidslijnen met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten” bevatten. Hoewel een paragraaf Rechtmatigheid niet tot de verplicht voorgeschreven paragrafen behoort, wordt deze vanwege de discussie die het onderwerp heeft losgemaakt, maar vooral vanwege de impact op het onderzoek door en het oordeel van de accountant, toch in de begroting en jaarrekening opgenomen. In de begroting is dit vanaf 2007 en in de jaarrekening vanaf 2006 voor het eerst het geval geweest. Rechtmatigheid, waar gaat het over? Als uitvloeisel van het BBV is het Besluit Accountantscontrole provincies en gemeenten (BAPG) gewijzigd vanaf 2004. De meest in het oog springende wijziging in het BAPG is het gegeven dat de extern accountant in zijn verklaring bij de gemeentelijke jaarrekening een oordeel dient op te nemen met betrekking tot de rechtmatigheid van baten, lasten en balansmutaties in de jaarrekening. Kort gezegd gaat het erom dat een oordeel wordt gegeven over de financiële gevolgen van het nakomen van de wet- en regelgeving, dit zowel landelijk als door de gemeente Brummen ingevuld. Het accountantsoordeel met betrekking tot de getrouwheid van de jaarrekening is gebleven. Conform artikel 212 Gemeentewet heeft de raad de uitgangspunten vastgesteld van het financiële beleid, het financiële beheer en de inrichting van de financiële organisatie. In het bijzonder moet worden voldaan aan eisen van rechtmatigheid, verantwoording en controle. Rechtmatigheid is dus een verantwoordelijkheid van het college, opgedragen door de raad. Het college heeft hiertoe ondermeer het normenkader opgesteld als onderdeel van het controleprotocol voor de accountantscontrole. In dit normenkader is aangegeven welke wet- en regelgeving van belang is. Dit betreft naast de externe wet- en regelgeving ook de interne regelgeving, zoals vastgelegd in onder meer verordeningen en raadsbesluiten. Dit normenkader geeft de reikwijdte weer voor onder meer de rechtmatigheid door de accountant. De raad heeft dit controleprotocol, inclusief normenkader, vastgesteld in de vergadering van 28 januari 2010. Het beleid is erop gericht om jaarlijks een goedkeurende accountantsverklaring voor de rechtmatigheid te verkrijgen. Rechtmatigheid, wat is er gedaan? Om ook voor de jaren 2009 en volgende in control te zijn en een goedkeurende accountantsverklaring voor de rechtmatigheid te kunnen ontvangen is het volgende gedaan. Verordeningen die nieuw gemaakt dan wel geactualiseerd zijn, zijn intern getoetst op rechtmatigheidsaspecten. Dit heeft onder andere ingehouden dat te gedetailleerde bepalingen zijn geschrapt en dat de handhaafbaarheid is getoetst. In de gemeente Brummen zijn interne controles uitgevoerd om vast te stellen dat de gemeente Brummen rechtmatig werkt. Hierbij is uiteraard ook aandacht geweest voor misbruik en oneigenlijk gebruik. Onderwerpen die hierbij aan de orde zijn gekomen zijn onder meer de inkoop en aanbesteding, verstrekte subsidies, WWB, WMO en leerlingenvervoer. Eigen bijdragen WMO Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming is op grond van de WMO een eigen bijdrage verschuldigd. Deze eigen bijdrage is afhankelijk van de gemeentelijke verordening Wmo en de inkomensgegevens van de aanvrager. In de wet is bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage niet wordt uitgevoerd door de gemeente zelf, maar door het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Door privacyoverwegingen is de gegevensverstrekking van het CAK aan de gemeente Brummen ontoereikend om de volledigheid en juistheid van de eigen bijdragen te kunnen vaststellen. 79 Programmaverslag 2009 >>> Rechtmatigheid
Gemeente Brummen
Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Over het boekjaar 2009 is van het CAK een Third Party Mededeling ontvangen. Dit houdt in dat de beheersingsmaatregelen binnen het uitvoeringsproces van de eigen bijdragen WMO van het CAK voldoen aan de daaraan te stellen eisen om de juistheid en volledigheid van de berekende en opgelegde eigen bijdragen aan de aanvragers te waarborgen. Hierbij is in 2009 voor het eerst ook de werking van de beheersmaatregelen gecontroleerd. In 2008 is alleen het bestaan en de werking van de beheersmaatregelen gecontroleerd.
80 Programmaverslag 2009 >>> Rechtmatigheid
Gemeente Brummen
Jaarrekening 2009
Programmarekening 2009
81 Programmarekening 2009
Gemeente Brummen
82 Programmarekening 2009
Gemeente Brummen
Balans per 31 december 2009
Balans en toelichting
83 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
BALANS (bedragen x € 1.000) Activa Omschrijving
31 december 2008
31 december 2009
VASTE ACTIVA
Materiële vaste activa
Investeringen met een economisch nut : Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan : - deelnemingen
Leningen aan : - woningbouwcorporaties - overige verbonden partijen Overige langlopende leningen u/g
27.565
26.714
29.281
851
1.120 23.135
Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie Vooruitbetalingen Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen en uitzettingen
Liquide middelen Kassaldi Bank- en girosaldi
Overlopende activa
22.930
738
738
19.821
19.725
483 2.093
472 1.995
TOTAAL VASTE ACTIVA
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grond- en hulpstoffen : - niet in exploitatie genomen bouwgronden
30.401
50.699
53.331
17.813
18.571
18.627
1.668
-822
16.898
8
5 2.964
5.059
1.732
2.392
1.232
2.667
5.554 7 5.547
302 8 294
511
1.290
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
26.843
25.223
TOTAAL GENERAAL
77.541
78.554
84 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Passiva Omschrijving
(Bedragen * € 1.000) 31 december 2009
31 december 2008
VASTE PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserves Bestemmingsreserves : - overige bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat
Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen, risico's Onderhoudsegalisatievoorzieningen Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting
12.595 6.143
5.983 586
6.543 1.657
4.050 1.956 3.161
151
0
53.812
436 52.624 752
TOTAAL VASTE PASSIVA
VLOTTENDE PASSIVA Netto-vlottende schulden met een rente-typische looptijd korter dan één jaar Bank- en girosaldi Overige schulden
5.116
1.012 2.887
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Onderhandse leningen van : - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinst. - binnenlandse banken / ov. financiele instellingen - binnenlandse bedrijven
14.343
6.026
50.487
381 49.362 744
70.457
69.947
2.380 0 2.380
6.311 2.775 3.536
Overlopende passiva
4.703
2.296
TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA
7.083
8.607
77.540 37.789 0
78.554 42.326 0
TOTAAL GENERAAL Gewaarborgde Geldleningen Garantstellingen
85 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Algemeen De jaarrekening 2009 is opgesteld aan de hand van het Besluit begroting en verantwoording gemeenten en provincies (BBV). Ten opzichte van 2008 hebben zich geen noemenswaardige wijzigingen in de presentatie voorgedaan. In de verordening uitgangspunten financieel beleid en beheer (artikel 212 Gemeentewet) zijn enkele artikelen opgenomen met betrekking tot waardering en resultaatbepaling. De bepalingen uit deze verordening zijn opgenomen in onderstaande grondslagen. Afschrijvingstermijnen Voor de gehanteerde afschrijvingstermijnen wordt verwezen naar de nota investering- en afschrijvingsbeleid van 2007, welke in de raadsvergadering van januari 2007 is vastgesteld. Samengevat komen de termijnen op het volgende neer: • Gronden en terreinen: tussen 0 en 40 jaar • Gebouwen: tussen 20 en 40 jaar • Grond-, weg- en waterbouwkundige werken: tussen de 5 en 60 jaar • Vervoermiddelen: tussen de 6 en 15 jaar • Machines, apparaten en installaties: tussen 4 en 25 jaar • Overig: tussen 4 en 30 jaar. Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, onder aftrek van de jaarlijkse afschrijvingen. Materiële vaste activa: investeringen met een economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, onder aftrek van de jaarlijkse afschrijvingen. Rente op investeringen In de jaarrekening 2009 is bij de investeringen rekening gehouden met een rentepercentage 5,03%. Materiële vaste activa: investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, onder aftrek van de jaarlijkse afschrijvingen. Financiële vaste activa De waardering vindt plaats tegen nominale waarde. Voorraden De voorraad grond wordt gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, vermeerderd met toe te rekenen kosten en verminderd met verantwoorde inkomsten. Indien de marktwaarde lager ligt wordt een voorziening gevormd die in mindering wordt gebracht op het betreffende complex. Er wordt geen tussentijdse winstneming toegepast, bij beëindiging van complexen wordt de winst genomen. Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar De waardering vindt plaats tegen de nominale waarde, onder aftrek van eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid. Liquide middelen De waardering vindt plaats tegen nominale waarde. Overlopende activa De waardering vindt plaats tegen nominale waarde. Voorzieningen De waardering vindt plaats tegen nominale waarde. De voorziening pensioenaanspraken wethouders is gewaardeerd op basis van actuariële waarde.
86 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer De waardering vindt plaats tegen nominale waarde. Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De waardering vindt plaats tegen nominale waarde. Overlopende passiva De waardering vindt plaats tegen nominale waarde. Grondslagen voor resultaatbepaling De baten en lasten zijn toegerekend aan het jaar waarin de diensten of goederen geleverd zijn. De baten en lasten waartussen een causaal verband bestaat zijn in hetzelfde jaar verantwoord. De verliezen en in redelijkheid de te berekenen risico’s, die hun oorsprong vinden in of vóór het verslagjaar, zijn verwerkt in de nu voorliggende jaarrekening.
87 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Toelichting op de balans Vaste activa Met ingang van 2004 geldt voor de gemeenten het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). De invoering van genoemd besluit heeft diverse consequenties voor de financiële verslaglegging. Zo is in de BBV bepaald welke investeringen wel of niet mogen worden geactiveerd. Om aan de regels voor waarderen, activeren en afschrijven te voldoen zijn in het recente verleden de investeringen welke op grond van die regels niet mogen worden geactiveerd ineens afgeschreven. Daarnaast geeft de BBV het advies om de maatschappelijke activa in zo kort mogelijke tijd af te schrijven. Onderstaand worden eerst de activa met economisch nut toegelicht. Daarna volgt de toelichting van de maatschappelijke activa. Materiële vaste activa (TOTAAL)
€ 30.400.873
Investeringen met economisch nut
€ 29.280.643
Specificatie verloop (bedragen * € 1,-)
Gronden en terreinen Woonruimten Gebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal :
Boekwaarde 31-12-2008
Investeringen
655.991 0 14.255.492 8.682.923 798.289 1.206.294 1.114.545 26.713.534
9.066 0 2.412.543 783.108 114.367 392.240 102.805 3.814.129
Desinvesteringen
Afschrijvingen
16.035 0 536.399 212.042 114.053 269.585 98.906 1.247.020
0
Gronden en terreinen
Toegekend krediet 35.000
Uitbreiden, inrichting begraafplaats Brummen Totaal: € Gebouwen
35.000
€
Totaal: €
14.491.252
9.066
2.412.543
Boekwaarde 31-12-2009
0 0 0 0 0 0 0 0
649.022 0 16.131.636 9.253.989 798.603 1.328.949 1.118.444 29.280.643
Besteed Vermoedelijk cumulatief nog te besteden 9.066 25.934 €
Besteed in 2009 2.464.041 262.271 -212.981 -129.783 2.652 353 0 -140.610 166.600 €
Afwaarderingen
0 0 0 0 0 0 0 0
Besteed in 2009 9.066
Toegekend krediet 2.649.714 847.227 1.800.811 5.996.900 10.000 2.400.000 620.000 0 166.600
Nieuwbouw Julianaschool 2006 Nieuwbouw peuterwerk Brummen voor brede school Bouw sportzaal Brummen 2006 Verbouw gemeentehuis (deelinvestering) Bouw nieuwe gemeentewerf Nieuwe gemeentewerf, bouwkosten Nieuwe gemeentewerf, grondkosten Renovatie sporthal de Bhoele Oecumenische school, plaatsen 2 noodlokalen
Bijdragen van derden
9.066
€
25.934
Besteed Vermoedelijk cumulatief nog te besteden 2.561.147 88.567 744.855 102.372 1.874.770 0 0 5.996.900 4.700 5.300 353 2.399.647 0 620.000 -140.610 0 166.600 0 €
5.211.815
€
9.212.786
Toelichting Julianaschool, nieuwbouw 2006 School is opgeleverd, financiële afwikkeling volgt in 2010. Restant krediet overgeheveld naar 2010. Nieuwbouw peuterwerk Brummen voor brede school Zie toelichting nieuwbouw Julianaschool Bouw sportzaal Brummen 2006 Bij belastingdienst liep aanvraag voor teruggaaf omzetbelasting in het kader van de regeling ‘gelegenheid geven tot sportbeoefening voor binnensportaccommodaties’. Deze aanvraag is toegekend, hierdoor een negatief investeringsbedrag over 2009. De sportzaal is in januari 2009 opgeleverd.
88 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Renovatie sporthal de Bhoele Bij belastingdienst liep aanvraag voor teruggaaf omzetbelasting in het kader van de regeling ‘gelegenheid geven tot sportbeoefening voor binnensportaccommodaties’. Deze aanvraag is toegekend, hierdoor een negatief investeringsbedrag over 2009. De zaal werd in 2006 voor bijna 1 miljoen euro gerenoveerd. Verbouw gemeentehuis (deelinvestering) Alle tot nu gemaakte kosten zijn ten laste van de lopende exploitatie gebracht. Bouw nieuwe gemeentewerf Tot nu toe zijn er alleen voorbereidingskosten gemaakt, beschikbaar gestelde kredieten doorgeschoven naar 2010. Oecumenische school, plaatsen 2 noodlokalen De lokalen zijn inmiddels in gebruik genomen. Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
Toegekend krediet 906.680 278.029 15.000 231.500 605.417 30.000 13.750 339.000 47.666 458.000 148.000
Investeringen GRP planjaar 2006 Vervanging rioolsignaleringssysteem Vervanging 1 rioolgemaal GRP parallelriool industrieterrein Rhienderen 2009 GRP aanleg bergbezinkbassin Elzenbos 2007 Vervanging 2 rioolgemalen 2007 Vervanging 5 drukrioleringunits 2009 GRP 2009 industrieterrein Rhienderen bergbezinkriool Herziening capaciteitsberekeningen GRP aanleg bergbezinkbassin Boerenstraat 2008 GRP vergroten etc riool Oude Meengatstraat 2008
Totaal:
€ 3.073.042
Besteed in 2009 630.025 131.297 20.268 1.518 0 0 0 0 0 0 0
Besteed Vermoedelijk cumulatief nog te besteden 630.025 276.655 158.482 174.876 20.268 0 1.518 229.982 16.045 598.956 9.642 0 0 13.750 0 339.000 0 0 0 458.000 0 148.000
€ 783.108
€ 835.980
€ 2.239.219
Toelichting Investeringen GRP planjaar 2006 Restant naar 2010 (krediet gelabeld aan GRP 1999-2009). Vervanging rioolsignaleringssysteem Restant naar 2010 (krediet gelabeld aan GRP 1999-2009). GRP aanleg bergbezinkbassin Elzenbos 2007 Restant naar 2010 (krediet gelabeld aan GRP 1999-2009). Herziening capaciteitsberekeningen. Het in 2008 beschikbaar gestelde krediet herziening capaciteitsberekeningen van € 47.666 is in 2009 toegevoegd aan het exploitatiebudget om de nieuwe plannen (GRP en BRP) op te stellen. GRP 2008 Boerenstraat. Niets uitgegeven. Wordt niet uitgevoerd conform huidig GRP (krediet gelabeld aan GRP 1999-2009). Evaluatie volgt. Aanleg vrijliggende fietspaden 2007 In 2009 € 6.680 uitgegeven; restantkrediet over te hevelen naar 2010. GRP vergroten riool Oude Meengatstraat 2008. Niets uitgegeven. Wordt niet uitgevoerd conform huidig GRP (krediet gelabeld aan GRP 1999-2009). Evaluatie volgt. Vervanging 1 rioolgemaal. De vervanging is gerealiseerd.
89 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Vervanging 5 drukrioleringunits 2009. Niets uitgegeven, doorschuiven naar 2010. GRP 2009 industrieterrein Rhienderen bergbezinkriool. Er wordt een advies opgesteld; een andere aanpak dan gepland zal uitgewerkt worden (krediet gelabeld aan GRP 1999-2009). GRP 2009 industrieterrein Rhienderen parallelriool. Er wordt een advies opgesteld; een andere aanpak dan gepland zal uitgewerkt worden (krediet gelabeld aan GRP 1999-2009). GRP 2009 industrieterrein Rhienderen afkoppelen daken. Er wordt een advies opgesteld; een andere aanpak dan gepland zal uitgewerkt worden (krediet gelabeld aan GRP 1999-2009).
Vervoermiddelen
Toegekend krediet 0 40.300 17.700 35.600 198.000 17.150
Aankoop vrachtauto Vervanging grote tractor Vervanging 1 daihatsu afdeling Beheer Vervanging renault transporter Vervanging dienstauto brandweer Brummen Vervanging peugeot Totaal: €
308.750
Besteed in 2009 2.605 44.737 19.162 41.122 6.740 0 €
114.366
Besteed Vermoedelijk cumulatief nog te besteden 2.605 0 44.737 0 19.162 0 41.122 0 6.740 191.260 0 17.150 €
114.366
Toelichting Aankoop vrachtauto Uitgaven in verband met bevestiging zoutstrooier. Vervanging grote tractor Overschrijding is veroorzaakt door opbouw van extra voorzieningen. Vervanging 1 Daihatsu afdeling Beheer Is aangeschaft. Vervanging Renault transporter Overschrijding door BPM kosten. Vervanging dienstauto brandweer Brummen Het nieuwe voertuig wordt in 2010 afgeleverd. Vervanging Peugeot Is uitgesteld tot 2010.
90 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
€
208.410
Gemeente Brummen
Machines, apparaten en installaties
Toegekend krediet 30.100 15.000 102.000 15.000 72.600 46.595 34.316 323.315 17.500 15.000 276.000 115.000 15.000
Basisregistratie adressen/gebouwen Inventarisaties met cyclorama's 2009 Programma EGEM - I Upgrade Oracle 9 --> 10 Aanschaf Unix-server 2008 Centric/Key2 Vervangen netwerkswitches Ondergrondse containers vervangingsplan 2009 Begraafplaatsen administratie Vervanging telefooncentrale gemeentehuis 2009 Vervanging centrale ict infrastructuur Belastingpakket WABO software 2009 Totaal: €
1.077.426
Besteed in 2009 12.877 14.844 17.377 1.915 4.193 30.728 32.809 221.898 13.484 5.223 16.991 7.687 12.214 €
392.240
Besteed Vermoedelijk cumulatief nog te besteden 25.012 0 14.844 0 17.377 84.623 1.915 13.085 71.748 0 44.724 1.871 32.809 0 221.898 101.417 13.484 4.016 5.223 144.777 16.991 259.009 7.687 107.313 12.214 2.786 €
485.926
€
718.897
Toelichting Upgrade Oracle 9 --> 10 Investering wordt in 2010 afgerond. Aanschaf Unix-server 2008 Investering is in 2009 afgerond. Basisregistratie adressen/gebouwen Is in 2009 afgerond. Centric/Key2 Restant budget naar 2010. Inventarisaties met cyclorama's 2009 Afgewikkeld. Begraafplaatsen administratie Investering wordt in 2010 afgerond. Vervanging telefooncentrale gemeentehuis 2009 De investering wordt in 2010 afgerond. Vervanging centrale ict infrastructuur De investering wordt grotendeels in 2010 uitgevoerd. Belastingpakket In de loop van 2010 is het pakket operationeel. WABO software 2009 Investering wordt in 2010 afgerond.
91 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Overige materiele vaste activa (economisch nut)
Toegekend krediet 2.035 0 30.000 24.000 20.000 90.000
Vervanging en uitbreiding mobilofoons Aanleg fietsknooppunten Renovatie velden 3 en 4 de Veldkant Eerbeek Vervanging uniformen brandweer Renovatie hoofdveld sportcomplex Hall Aanschaf meubilair 2009
Totaal: €
Besteed in 2009 2.172 13.91014.310 2.022 23.661 74.550
166.035
€
102.805
Besteed Vermoedelijk cumulatief nog te besteden 20.305 0 9.703 0 28.457 0 2.138 21.862 23.661 0 74.550 15.450
€
158.814
€
37.312
Toelichting Vervanging en uitbreiding mobilofoons Investering is in 2009 afgerond. Aanleg fietsknooppunten In het afgelopen jaar is de aanleg afgerond. Van de provincie werd een bijdrage van € 50.342 ontvangen; hierdoor per saldo een negatieve investering in 2009. Renovatie velden 3 en 4 Sportpark de Veldkant Eerbeek. De renovatie van de velden is in 2009 afgerond. Vervanging uniformen brandweer. Aanschaf in 2010 af te ronden. Renovatie hoofdveld sportcomplex Hall De renovatie is uitgevoerd. Aanschaf meubilair jaarschijf 2009 Overschot (€ 15.450) doorschuiven naar 2010. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut
€
1.120.230
Boekwaarde 31-12-2008
Investeringen
Desinvesteringen
Afschrijvingen
Bijdragen van derden
Afwaarderingen
Boekwaarde 31-12-2009
851.130 0
178.342 120.452
0 0
24.732 4.962
0 0
0 0
1.004.740 115.490
851.130
298.794
-
29.694
-
-
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Overige materiële vaste activa Totaal :
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
Toegekend krediet 36.080 3.672 30.960 30.000 15.341 36.109 45.806 101.621 290.000 71.098
Verkeersmaatregelen VVP 2006 Verbetering vindbaarheid panden 2007 Aanleg parkeerplaatsen sportzaal Brummen Aanleg vrijliggende fietspaden Vervanging straatverlichting 2008, masten 60% Vervanging straatverlichting 2008, armaturen 40% Vervanging armaturen straatverlichting 2009 Vervanging lichtmasten 2009 Herinrichting Zutphensestraat 2009 Herinrichting burgemeester Dekkerstraat 2007 Totaal: €
660.687
Besteed in 2009 36.946 2.159 33.341 6.681 10.911 65.411 22.893 €
178.342
Besteed Vermoedelijk cumulatief nog te besteden 39.946 2.159 1.513 33.341 23.319 23.319 15.341 36.109 10.911 34.895 65.411 36.210 22.893 267.108 71.098 €
197.980
Toelichting Verkeersmaatregelen VVP 2006 Krediet afsluiten. Verbetering vindbaarheid panden 2007 Investering wordt in 2010 afgerond, restant budget overboeken.
92 Programmarekening 2009 >>>>
1.120.230
Balans en toelichting
€
485.593
Gemeente Brummen
Aanleg parkeerplaatsen sportzaal Brummen Aanleg is in 2009 voltooid. Aanleg vrijliggende fietspaden Restant budget overboeken naar 2010 Vervanging straatverlichting 2008, masten 60% Restant budget overboeken naar 2010 Vervanging straatverlichting 2008, armaturen 40% Restant budget overboeken naar 2010 Vervanging armaturen straatverlichting 2009 Restant budget overboeken naar 2010 Vervanging lichtmasten 2009 Restant budget overboeken naar 2010 Herinrichting Zutphensestraat 2009 Restant budget overboeken naar 2010 Herinrichting Burgemeester Dekkerstraat 2007 Restant budget overboeken naar 2010 Overige materiele vaste activa maatschappelijk nut
Toegekend krediet 34.550 16.606 261.461
Omvorming groen Brummen 2005 Omvorming groen Eerbeek 2006 Projectondersteuning integraal huisvestingsplan Totaal: €
312.617
Besteed in 2009 34.433 16.358 69.661 €
120.452
Besteed Vermoedelijk cumulatief nog te besteden 34.433 0 16.358 0 60.824 191.800 €
111.615
€
191.800
Toelichting. Omvorming groen Brummen 2005. Krediet afsluiten. Omvorming groen Eerbeek 2006. Krediet afsluiten. Projectondersteuning integraal huisvestingsplan In 2009 is voor het tweede jaar € 140.000 voor projectkosten IHP beschikbaar gesteld. Gezien de vertraging in de oorspronkelijke tijdsplanning is van de totaal beschikbaar gestelde € 280.000 per eind 2009 nog € 191.800 over.
93 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Financiële vaste activa
€ 22.930.182
Specificatie verloop (Bedragen * € 1,-) : Boekwaarde 31-12-2008
Investeringen
738.142
0
Kapitaalverstrekkingen aan : - deelnemingen Leningen aan : - woningbouwcorporaties - overige verbonden partijen Overige langlopende leningen u/g
Desinvesteringen
Aflossingen
19.820.978 482.632 2.092.898 Totaal :
23.134.650
Afwaarderingen
0
0
204.468
Boekwaarde 31-12-2008
Boekwaarde 31-12-2009
738.142 0 19.725.292 472.055 1.994.693
95.686 10.577 98.205
Deelnemingen
Aandelen Bank Ned Gemeenten Inschrijving 3% Grootboek Nat. Schuld Kapitaal Vitens Aandelen Berkel Milieu Commanditair kapitaal Essent/VAM Storting in Stimuleringsfonds
Bijdragen van derden
0
0
22.930.182
Boekwaarde 31-12-2009
€ € € € € €
1.755 2.269 454 37.210 172.938 523.516
€ € € € € €
1.755 2.269 454 37.210 172.938 523.516
€
738.142
€
738.142
Toelichting. Bij de actuele waardes is uitgegaan van de boekwaarden. Leningen aan Woningcorporaties. Het betreft hier leningen welke in het verleden door de gemeente zijn aangetrokken en tegen gelijke voorwaarden zijn doorgeleend aan de woningstichtingen Eerbeek en Brummen ter financiering van sociale woningbouw. Lening aan overige verbonden partijen: Het betreft hier een lening aan de Stichting Welzijn Brummen. Overige langlopende leningen u/g. Dit betreft vooral de uitstaande lening aan Vitens, waarop jaarlijks wordt afgelost. Onder deze balans post vallen ook de verstrekte leningen in het kader van het Fietsplan ten behoeve van gemeentepersoneel. Essent/Vam. De gemeenten in de Regio Stedendriehoek hebben in het verleden bijgedragen aan het kapitaalfonds, waaruit de VAMIJ C.V. gefinancierd is. De VAMIJ is opgegaan in ESSENT. De afspraak is gemaakt dat de gemeenten de bijdragen in 2016 terug krijgen, waarbij rekening is gehouden met een jaarlijkse rente vergoeding. De deelneming van Brummen per 2016 komt op € 172.938. Storting in Stimuleringsfonds. De gemeente Brummen neemt vanaf 2007 deel in het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Dit is een revolverend fonds. De gestorte gelden blijven eigendom van de gemeente. De gelden worden door het SVN beheerd op een gemeenterekening, waarover rente wordt vergoed. In 2009 is een bedrag van € 1.609 bijgeschreven. Als aanvulling verdubbelt het SVN het door de gemeente gestorte bedrag. Dit bedrag wordt beheerd op een zogenoemde bouwfondsrekening. De gemeente kan zowel uit de gemeenterekening als de bouwfondsrekening stimuleringsleningen verstrekken aan derden. In 2009 zijn door SVn leningen verstrekt tot een bedrag van ruim € 57.000. Hiermee komt het totaal op € 272.581. Rente en aflossing op deze leningen vloeien terug naar de rekening waar de lening uit is verstrekt.
94 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Vlottende activa Voorraden
€ Boekwaarde 31-12-2008
Grond- en hulpstoffen : - niet in exploitatie genomen gronden Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie Vooruitbetalingen op inkoop voorraden
€ € € €
18.626.966 821.6587.917 17.813.225
18.571.229
Boekwaarde 31-12-2009 1.668.365 16.897.618 5.246 18.571.229
€ € € €
Niet in exploitatie genomen gronden Specificatie verloop ( bedragen * € 1,0) Boekwaarde 31-12-2008
Investering 2009
Brummen Zuid Hungeling Oordweg Lombok II Elzenbos II Wilhelminapark Industrieterrein Hazenberg Knoevenoordstraat Lombok PPS Centrumplan Eerbeek Weverweg Zuid
738.091 124.811 276.901 840.78013.389.603 44.352 30.597 74.461 4.447.639 47.329 293.962
51.942
Totaal
18.626.966
Desinvestering 2009
Afwaardering Risico
Naar gronden in expl. 2009
Boekwaarde 31-12-2009
Kostprijs per m2
790.033 124.811 276.901 46.126 46.429 77.439 306.626
€ 69,78 € 2,72 € 4,22
840.780 13.389.6031.774 15.832 2.978 4.447.63947.329 12.664 85.190
47.329
-
16.996.462-
€ 2,31 € 1,45 € 4,19 € 0,00 € 31,94
1.668.365
Toelichting Brummen Zuid In 2009 zijn er kosten gemaakt om verdere plannen te ontwikkelen voor het complex Brummen Zuid (bestaande uit de deelgebieden Pastorietuin en Koppelenburg Zuid). Daarnaast zijn er financieringskosten gemaakt. Hungeling De grond in het complex Hungeling is in gebruik als landbouwgrond. De komende jaren zijn hier geen ontwikkelingen voorzien die de productie van bouwgrond mogelijk maken. Gedurende het jaar 2009 zijn er geen mutaties geweest. Oordweg De grond in het complex Oordweg is in gebruik als landbouwgrond. De komende jaren zijn hier geen ontwikkelingen voorzien die de productie van bouwgrond mogelijk maken. Gedurende het jaar 2009 zijn er geen mutaties geweest. Lombok II Dit is in 2009 in exploitatie genomen. Zie aldaar. Elzenbos II Dit is in 2009 in exploitatie genomen. Zie aldaar. Wilhelminapark In 2009 zijn er alleen financieringskosten ten laste van het complex gebracht. Industrieterrein Hazenberg Om de sportvelden te kunnen ontwikkelen naar industrieterrein, zijn er in 2009 kosten gemaakt ter voorbereiding op het bestemmingsplan. De kosten bestaan uit kosten voor de uitvoering van diverse onderzoeken en de inzet van ambtelijke capaciteit. Daarnaast zijn er kosten gemaakt voor de financiering.
95 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Knoevenoordstraat De gronden in het complex Knoevenoordstraat zijn in gebruik als landbouwgrond. In 2009 zijn er alleen financieringskosten gemaakt. De komende jaren zijn er geen ontwikkelingen voorzien waarbij de productie van bouwgrond mogelijk wordt. Lombok PPS Dit is in 2009 in exploitatie genomen. Zie aldaar. Centrumplan Eerbeek In 2009 zijn alle gemaakte kosten t/m 2009 ten laste van de exploitatie gebracht. Weverweg Zuid In 2009 zijn er financieringskosten en kosten voor de inzet van ambtelijke capaciteit gemaakt. In exploitatie genomen gronden Beckers'son terrein Elzenbos II Lombok II Lombok PPS
31.12.2008 821.658-
Investering 448.863 15.591.457 -588.706 4.736.496
Inkomsten 624.667 2.643.655 197.974
821.658-
20.188.110
3.466.296
31.12.2009
Winstneming 997.462
-
997.462
31.12.2009 12.947.802 786.6804.736.496 16.897.618
Toelichting Becker’s Sonsterrein Dit complex is in 2009 afgesloten met een voordelig resultaat van € 997.462,41. Elzenbos II In 2009 zijn de eerste opbrengsten uit verkoop van de grond gerealiseerd. Daarnaast is er werkelijk gestart met de bouw van de woningen. Voorafgaand hieraan zijn kosten gemaakt voor de afronding van plannen voor de eerste fase, de aanleg van een rotonde en het bouwrijp maken van fase 1. Met de voorbereiding van plannen voor fase 2 is ook in 2009 gestart, hiervoor zijn ook kosten gemaakt. Voor de inzet van ambtelijk capaciteit tijdens deze werkzaamheden, zijn ook kosten gemaakt. Verder zijn er in 2009 financieringskosten gemaakt. Lombok II Voor het uitvoeren van onderzoeken, het opstellen van plannen, het maken van ontwerpen, het schrijven van bestekken en de ambtelijke begeleiding zijn in 2009 kosten gemaakt. Lombok PPS In 2009 zijn er financieringskosten, kosten voor de voorbereiding van het bouwrijp maken en kosten voor de verkoopmanifestatie gemaakt. Vooruitbetalingen op inkoop voorraden Voorraad "eigen verklaringen".
31.12.2008 7.917
Toename
Afname 2.671
31.12.2009 5.246
7.917
-
2.671
5.246
Toelichting. Tot en met 31.12.2008 had de gemeente ook nog treinkaartjes in voorraad. Het contract met de NS is echter in 2009 opgezegd omdat het systeem fors duurder is geworden.
96 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar
€
Vorderingen op openbare lichamen BCF Overige vorderingen op openbare lichamen
€ € Totaal : €
Boekwaarde 31-12-2008 1.651.016 € 81.029 € 1.732.045 €
5.058.826
Boekwaarde 31-12-2009 2.134.329 257.178 2.391.508
In de boekwaarde per 31-12-2008 is de vordering BCF ad € 1.641.000 toegevoegd vanuit de overige debiteuren.
Toelichting. Afrekening openbare lichamen volgt in april 2010. Overige vorderingen en uitzettingen
Boekwaarde 31-12-2008
Sociale Zaken, debiteuren Voorziening oninbaar dub. debiteuren sociale zaken Debiteuren belastingen voorziening dubieuze debiteuren Overige debiteuren
€ € € € Totaal : €
696.943 273.00069.556 €0 738.777 1.232.276
Boekwaarde 31-12-2009 € € € € € €
713.910 273.00084.768 61.8242.203.465 2.667.318
Toelichting: De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor het risico van oninbaarheid van de vorderingen van de Sociale Dienst is een voorziening getroffen deze worden jaarlijks geactualiseerd. Voor de overige debiteuren is eveneens een voorziening opgenomen. In de boekwaarde per 31-12-2008 is de vordering BCF ad € 1.641.000 overgeheveld naar vorderingen op openbare lichamen, conform de BBV. Nadere toelichting debiteuren Overige Debiteuren / vorderingen op openbare lichamen Het gezamenlijk saldo van deze vorderingen bedraagt per balansdatum : Hiervan is t/m 04-3-2010 afgewikkeld
De opbouw van dit saldo is als volgt : - debiteuren 2000 t/m 2009 (>= 90 dagen) - debiteuren 2009 (60 - 90 dagen) - debiteuren 2009 (30 - 60 dagen) - debiteuren 2009 (< 30 dagen)
€ € € € €
€ € Stand per 4-3-2010 €
2.460.643 1.819.582 641.061
240.689 67.551 20.799 312.022 641.061
Liquide middelen
Kassaldi ABN- AMRO Banksaldi Girosaldi
€
€ € € € €
Boekwaarde 31-12-2008 7.011 € € 4.993.223 € 553.986 € 5.554.220 €
302.347
Boekwaarde 31-12-2009 8.304 113.036 181.006 302.347
Toelichting. Voor de toelichting wordt verwezen naar de toelichting bij de netto-vlottende schuld.(blz. 104)
97 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Overlopende activa
€
Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Verrekende posten Sociale Dienst Te vorderen BTW bouwgrond Overige overlopende activa
€ € € € € €
Boekwaarde 31-12-2008 470.800 22.957 8.126 9.312 511.195
€ € € € € €
Boekwaarde 31-12-2009 1.224.014 46.647 4.888 2.494 12.284 1.290.327
De belangrijkste posten onder de overlopende activa zijn: Nog te ontvangen bedragen Rente lening Vitens Rente lening H Te ontvangen ministerie WWB Te ontvangen afvalstoffenheffing Te ontvangen rioolrecht Te ontvangen ambsjubileum Te ontvangen marktpartijen centrumplan Te ontvangen bijdrage provincie fietsknooppunt Te ontvangen provincie subsidie soc.veiligheid openbaarvervoer Te ontvangen bijdrage LOG 'Beekkerk- WSE' Te ontvangen provincie subsidie van ROV
Vooruitbetaalde bedragen Centric onderhoud servers t/m 2013 Plankosten Kulturhus Getronincs Voorschot instandhoudingssubsidie Diverse abonnementen
€ € € € € € € € € € € €
59.455 4.837 648.541 18.862 143.294 42.070 158.212 50.342 1.501 75.000 21.900 1.224.014
€ € € € € €
17.945 22.633 3.057 1.000 2.012 46.647
98 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
1.290.327
Gemeente Brummen
Vaste passiva. Eigen vermogen
€ 14.343.349
Algemene reserves Bestemmingsreserves : - overige bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat
Boekwaarde 31-12-2008
Boekwaarde 31-12-2009
€
6.025.852
6.143.301
€ € €
5.982.895 586.026 12.594.773
6.543.108 1.656.940 14.343.349
€
Specificatie verloop ( bedragen * € 1,-) Saldo per 31-12-2008
Toevoeging 2009
Onttrekking 2009
Algemene reserves Weerstandreserve Vrije reserve Totaal algemene reserves :
3.454.000 2.571.852 6.025.852
107.000 107.000
575.577 575.577
Bestemmingsreserves Structuurplan Spelen Duurzaamheidsprojecten Ligt op Groen Brummen Digitaal (EGEM-I) IHP Volkshuisvesting Reconstructie Hazenberg Bouwgrondrisico's Uitvoering WMO-taken vanaf 1.1.2007 Totaal bestemmingsreserves :
53.591 300.000 459.078 53.228 2.969.389 611.648 634.150 901.811 5.982.895
64.426
51.611
100.000 155.000
173.700 52.150 14.206
363.170 916.056
586.026
1.656.940
12.594.773
2.679.996
Nog te bestemmen resultaat Totaal eigen vermogen
Bestemming resultaat 2008
Verminderingen ter dekking van afschrijvingen -
586.026 586.026
-
25.000 355.843
-
-
-
-
-
-
1.656.940
-
14.343.349
586.026931.420
3.561.000 2.582.301 6.143.301
66.406 300.000 385.378 156.078 2.955.183 233.460 572.472 634.150 1.239.981 6.543.108
233.460 39.176
Saldo per 31-12-2009
-
Toelichting Weerstandsreserve De omvang van de weerstandsreserve is, op basis van de inventarisatie van risico’s zoals vastgesteld door de raad op 29 oktober 2009, verhoogd tot € 3.561.000. Hiertoe is een dotatie gedaan ten laste van de vrije reserve van € 107.000. Algemene vrije reserve De algemene vrije reserve bedraagt per 31 december 2009 € 4.239.241. Dit is inclusief het nog te bestemmen jaarresultaat van € 1.656.940 over het verslagjaar 2009. Daarnaast zijn conform het besluit bij de 1e Burap in 2009, voorbereidingskosten voor het Centrumplan Eerbeek ten laste van de algemene vrije reserve gebracht. Het gaat hierbij om een bedrag van € 395.370. Een bedrag van € 107.000 is toegevoegd aan de weerstandsreserve. Tevens is € 73.207 onttrokken voor het verschil tussen de gemeentelijke uurtarieven en de commerciële uurtarieven. Uiteraard is ook het resultaat over 2008 toegevoegd. Structuurplan Spelen Deze bestemmingsreserve is in 2008 gevormd uit de terugontvangen gelden van de wijkraden en het opheffen van de reserve “voorzieningen jeugd Brummen”. De gelden zijn gereserveerd ten behoeve van het Structuurplan Spelen 2008-2015 Duurzaamheidsprojecten Deze reserve is in 2007 gevormd uit de algemene reserve om een gedeelte van de opbrengst van de Vitens gelden te oormerken voor het ontwikkelen en stimuleren van projecten in het kader van duurzaamheid. In 2009 hebben er geen mutaties plaatsgevonden. Wel is de bestemming nader bepaald via het vaststellen van het raadsbesluit over Duurzaam woon- en leefomgeving in de raad van januari 2010.
99 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Ligt op Groen Dit fonds is bedoeld om groene projecten (mede) te financieren en wordt gevoed uit de realisatie van het woningbouwprogramma. In 2009 is € 100.000 toegevoegd en voor een bedrag van € 173.700 onttrokken voor projecten in het kader van plattelandsontwikkeling en van toerisme en recreatie. Brummen Digitaal Deze reserve is in 2008 gevormd. In 2009 heeft een dotatie plaatsgevonden van € 155.000. Daartegenover is er € 52.150 onttrokken. Dit is mede veroorzaakt door capaciteitsgebrek bij de uitvoering. IHP Het betreft hier de geraamte eenmalige kosten voor de realisatie van 4 clusters van scholen binnen de gemeente. De relatief lage onttrekking betreft de sloopkosten van enkele noodlokalen. De realisatie van de nieuwe clusters zal naar verwachting lopen tot 2014 à 2015. Volkshuisvesting De vorming van de bestemmingsreserve in 2009 bedraagt € 233.460 en betreft de eenmalige afkoop van BWS-gelden (Besluit Woninggebonden Subsidies) van de komende jaren. Het verlies aan de jaarlijkse bate in de jaren 2010 t/m 2013 kan nu uit deze bestemmingsreserve worden afgedekt. Het besluit tot het vormen van deze reserve is onderdeel van het raadsvoorstel bij de jaarstukken 2009. Reconstructie Hazenberg De reserve is in 2007 gevormd ter dekking van een gedeelte van de kapitaalslasten van de reconstructie van het sportpark de Hazenberg. De vorming van de reserve van oorspronkelijk € 690.000 is ten laste van de Algemene vrije reserve gekomen in 2007. Op termijn moet uit de opbrengst van bouwgrondcomplex “Industrieterrein Hazenberg” dit bedrag weer terug naar de algemene vrije reserve. Bouwgrondrisico's In 2009 hebben er geen mutaties plaatsgevonden. Bij de bestemming van het resultaat 2009 wordt voorgesteld om de reserve weer op te hogen tot de € 1.000.000, het niveau waartoe de gemeenteraad oorspronkelijk had besloten. Dit bestemmingsvoorstel is gedaan in het licht van de grote bouwopgaaf van de gemeente in financieel onzekere tijden. Wet uitvoering WMO Deze bestemmingsreserve fungeert als een egalisatiereserve voor de WMO. 2009 is het derde jaar dat er een overschot is tussen de inkomsten WMO en de lasten WMO-taken die de gemeente heeft vanaf 2007. Gezien de stijgende prijzen door de nieuwe aanbestedingen zullen we in de naaste toekomst rekening moeten houden met meer lasten dan baten. Voor het verschil wordt dan deze bestemmingsreserve ingezet. Naast de toevoeging in 2009 € 363.170 is er voor het eerst ook onttrokken aan de reserve. Het gaat om € 25.000 ter dekking van de kosten woningaanpassing. Voor het deel grote aanpassingen krijgt de gemeente vanaf 2009 geld binnen het totale rijksbudget voor de WMO.
100 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Voorzieningen
€
5.116.444
Specificatie verloop ( bedragen * € 1,-) Saldo per 31-12-2008 Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Voorziening Participatiebeleid Compensatie bosgrond (Pillo Pak) 34.248 Restwerkzaamheden Beckers'son Pensioenaanspraken wethouders 497.990 Renovatie monumenten 71.228 St. De Opkamer 44.000 Ecowal Kollergang 17.054 Ringlaan 58.255 Stichting OBO 130.000 Huisvesting statushouders 44.196 Instandhouding Oliemolen 4.925 Frictiekosten reorganisatie 110.017 Subtotaal : 1.011.913
Toevoeging 2009
Vrijval 2009
Verminderingen door aanwending
Saldo per 31-12-2009
14.576
141.745 34.248 125.498 1.479.577 044.000 2.478 58.255 65.000 4.925 1.955.726
141.745 125.498
981.587 17.631
88.859
-
65.000
3.400
47.596
1.269.861
136.455
110.017 189.593
Onderhoudsegalisatievoorzieningen
Onderhoud gemeentelijke onr.goed Onderhoud schoolgebouwen Vervanging speelwerktuigen Onderhoud wegen Rioolrenovaties Voorziening rioolrechten Voorziening afvalstoffenheffing Subtotaal :
1.107.014 103.558 1.187.219 116.867 179.986552.113 2.886.785
275.879 170.000 19.129
107900
469.409 392.247 287.247
346.108 44.158 14.787 412.046 361.360 107.261 1.285.721
1.036.785 125.842 1.244.582 147.754 605.756 3.160.718
1.475.314
5.116.444
53.643 1.667.554
107.900
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Gemeentedeel VVE/GOA EDK kosten Totaal voorzieningen
132.073 18.764 150.837 4.049.535
9.364 9.364 2.946.779
141.437 18.764 160.201 404.556
Toelichting Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen, risico's Voorziening Participatiebeleid Deze voorziening is in 2009 gevormd ter afdekking van toekomstige verplichtingen met betrekking tot mensen die onder de WIW of ID regeling vallen met een vast contract, waarbij niet voorzien wordt dat deze mensen uit deze regeling zullen komen. Compensatie bosgrond (Pillo Pak) In 1997 is van het bedrijf Pillo Pak een uitkering ontvangen i.v.m. uitbreiding van het bedrijf. Voor deze uitbereiding moest een stuk bos worden gekapt. Met de Provincie Gelderland is destijds afgesproken dat op een andere plek zogenaamde bos- en natuurcompensatie moet plaatsvinden. Restwerkzaamheden Becker’s Sonterrein Het plan Becker’s Son is in 2009 administratief afgewikkeld. Er worden in de toekomst nog kosten verwacht wanneer de projectontwikkelaar de daadwerkelijke bouw van de laatste woningen ter hand gaat nemen. De getroffen voorziening zal naar verwachting voldoende zijn om deze kosten uit te betalen. Pensioenaanspraken wethouders. Deze voorziening is getroffen om aan pensioenverplichtingen te kunnen voldoen voor de pensioengerechtigden die op 31-12-2009 nog niet de leeftijd hebben bereikt van 65 jaar. De in voorgaande jaren getroffen voorziening voor "pensioenaanspraken wethouders" (ten bedrage van € 497.990) is per 31-12-2009 opgegaan in de voorziening wethouderspensioenen. Om de voorziening wethouderspensioenen in 2009 op peil te brengen is een eenmalige dotatie verricht van € 861.587.
101 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Met deze voorziening zijn de pensioenuitkeringen in de toekomst gedekt. Daarnaast is het risico van waardeoverdracht pensioenen gedekt. Voor de pensioengerechtigden (65 jaar en ouder) wordt jaarlijks de last in de exploitatie verantwoord. Renovatie monumenten Op basis van het raadsbesluit d.d. 16 december ‘04, nr. 5 is van het restant budget subsidies monumenten een voorziening gevormd voor toekomstige restauraties van monumenten. Jaarlijks vinden hieraan onttrekkingen plaats dan wel toevoegingen.. Per 31.12. 2009 wordt deze voorziening opgeheven. Aan de raad zal voorgesteld worden om dit om te zetten in een bestemmingsreserve. St. De Opkamer De gemeente heeft de afspraak dat zodra de voormalige school te Oeken verkocht wordt de stichting gecompenseerd wordt voor de kosten van inventaris. Deze verplichting is via de jaarrekening 2007 vastgelegd door middel van het vormen van deze voorziening. De school is inmiddels eind 2008 verkocht. De financiële afwikkeling van de claim heeft (nog) niet plaatsgevonden. Ecowal Kollergang Uit de exploitatie van de bouwgrondlokatie Kollergang is een bedrag gehaald om een ecowal te kunnen aanleggen. Voor de aanleg hiervoor is de voorziening gevormd. De onttrekking betreft gemaakte kosten aan de Plagweg. Ringlaan Het gaat hier om nog te maken kosten bij het in 2007 afgesloten bouwgrondcomplex Ringlaan. In 2009 zijn hier geen kosten gemaakt. Stichting OBO Bij raadsbesluit van 25 oktober 2005, nr. 9 is besloten om de bestuurstaken van het openbaar onderwijs onder te brengen bij de Stichting Archipel. Daarbij is tevens besloten dat er een voorziening gevormd wordt ad € 465.000, waaruit een aflopend bedrag over een periode van 5 jaar aan Archipel betaald wordt in de vorm van een “bruidsschat”. Volgens dat schema is in 2009 € 65.000 onttrokken. Huisvesting statushouders Bij raadsbesluit van 24 februari 2006, nr. 9 is besloten om de huisvesting van statushouders binnen de gemeente Brummen door de woningstichtingen financieel te ondersteunen en hiervoor een voorziening te vormen. De voorziening was ultimo 2007 geheel uitgeput. Er heeft in 2009 een toevoeging plaatsgevonden van € 3.400, echter geen enkele onttrekking. Per 31.12.2009 wordt deze voorziening opgeheven. Aan de raad zal voorgesteld worden om dit om te zetten in een bestemmingsreserve. Instandhouding Oliemolen Vele derden hebben in 2005 iets meer dan € 22.000 bij elkaar gebracht om de restauratie en instandhouding van de Oliemolen te realiseren. Deze voorziening betreft het aspect instandhouding. In 2009 heeft geen enkele mutatie op deze voorziening plaatsgevonden.. Frictiekosten reorganisatie Om de kosten vooral op het personele vlak uit te kunnen dekken, welke nog zullen komen als nasleep van het genomen besluit tot reorganisatie van de Sociale Dienst, is de voorziening frictiekosten reorganisatie gevormd. Momenteel is de situatie zodanig dat we in 2009 het restant van de gevormde voorziening hebben kunnen laten vrijvallen. Onderhoudsegalisatievoorzieningen Onderhoud gemeentelijk onroerend goed Bekostiging van (groot) onderhoud van gemeentelijke gebouwen. De voorziening wordt jaarlijks gevoed ten laste van de exploitatie. Deze storting wordt jaarlijks gecorrigeerd met het inflatiepercentage. Daarnaast worden jaarlijks de werkelijke onderhoudskosten onttrokken aan de voorziening Onderhoud schoolgebouwen. In maart 2008 heeft de gemeenteraad het Integraal Huisvesting Plan onderwijs (IHP) vastgesteld. Onderdeel daarvan was het gaan werken met een onderhoudsvoorziening voor schoolgebouwen. In 2009 wordt
102 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
voor het eerst aan deze voorziening gedoteerd en onttrokken. Bij de dotatie zit ook het vastgestelde startbedrag voor de voorziening van € 105.000. Vervanging speelwerktuigen De gemeente beheert een vervangingsbudget voor speeltoestellen. Gezien de diversiteit aan materialen van de toestellen, het gebruik (vandalisme) en de leeftijd van aanwezige speeltoestellen is geen lange termijn vervangingsplanning te maken. Uitgegaan is van een gemiddelde vervanging per jaar waarbij uitschieters in de uitgavensfeer bij de vervanging van grote toestellen gedekt kunnen worden uit de opgebouwde voorziening. De voorziening is in 2009 licht gegroeid. De hoogte van de voorziening blijft boven het plafond van € 100.000 wat vermeld staat in de nota reserves en voorzieningen. De hogere stand is mogelijk op basis van het raadsbesluit van december 2008 over het Structuurplan Spelen, waar ook het element van vervanging speelwerktuigen is betrokken. Per 31.12.2009 wordt deze voorziening opgeheven. Aan de raad zal voorgesteld worden om dit om te zetten in een bestemmingsreserve. Onderhoud wegen Betreft voorziening ter dekking van (achterstallige) onderhoudskosten en investeringen wegen. Alle werkelijk gemaakte kosten worden aan de voorziening onttrokken. In 2009 bedroegen deze € 412.046 Daarnaast werd ten laste van de exploitatie een toevoeging aan de voorziening gedaan van € 469.409 Rioolrenovaties Deze voorziening is ingesteld om een gelijkmatige belasting van de exploitatie te verkrijgen en daarmee ook een meer gelijkmatige ontwikkeling van de rioolheffing. De ontwikkeling van de stortingen en de gehele ontwikkeling van de toekomstige kosten is in beeld gebracht op basis van het gemeentelijke rioleringsplan (GRP). Op dit moment is de reserve positief. Voorziening rioolrechten Voorziening voor egalisatie van de kosten/tarieven van de instandhouding van het rioolstelsel. Voorziening is nu negatief. Dit past (nog) binnen de afspraak dat de 100% kostendekkendheid bezien wordt over een periode van 4 jaar. De afspraak is bij de tariefvaststelling over 2006 gemaakt. In het licht van verscherpte richtlijnen met ingang van 2009 is in overleg met de accountant besloten om de negatieve stand van de voorziening ongedaan te maken door een eenmalige bijdrage vanuit de algemene middelen. Dit betekent dat aan de voorziening een bedrag van € 287.247 is toegevoegd ten laste van het rekeningsresultaat 2009. Deze eenmalige last zal betrokken worden bij de berekening van het tarief van de rioolrechten in 2011 en 2012. Op deze wijze blijft deze last onderdeel uitmaken van het principe van 100% kostendekkendheid van de rioolrechten. Voorziening afvalstoffenheffing Bij afvalverwijdering is er sprake van 100% kostendekkendheid. Als op rekeningsbasis blijkt, dat er een overdekking is, dan wordt dit altijd in een voorziening gestopt om daarmee toekomstige tarieven af te kunnen vlakken. Op deze manier wordt het geld weer bij de burgers teruggelegd. Los hiervan is bij raadsbesluit van november 2005 besloten om de 100% kostendekkendheid te beschouwen over een periode van 4 jaar. Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Algemeen Tot en met de jaarrekening 2007 werden hier allerhande specifieke voorzieningen verantwoord. Met ingang van het verslagjaar 2008 behoren die te worden vermeld onder de overlopende activa. Uitzondering op die BBV-voorschriften zijn de volgende 2 voorzieningen. Gemeentedeel VVE/GOA In 2009 vond alleen een dotatie plaats. Per 31.12.2009 wordt deze voorziening opgeheven. Aan de raad zal voorgesteld worden om dit om te zetten in een bestemmingsreserve. EKD-gelden Aandeel in algemene uitkering voor EKD in 2008 ad € 13.068 is nodig om toekomstige kosten in af te kunnen dekken. Per 31.12.2009 wordt deze voorziening opgeheven. Aan de raad zal voorgesteld worden om dit om te zetten in een bestemmingsreserve.
103 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer
€
50.487.058
Specificatie verloop ( bedragen * € 1,-) Saldo per 31-12-2008
Obligatieleningen Onderhandse leningen St.Pensioenfonds ABP Bank Nederlandse gemeenten Nederlandse Waterschapsbank Rabobank Nationale Nederlanden Totaal onderhandse leningen :
-
Aflossing 2009
-
435.629 48.989.407 3.035.903 598.990 752.485
Saldo per 31-12-2009
-
-
54.454 2.912.461 77.522 272.268 8.851
381.175 46.076.946 2.958.381 326.722 743.634
53.812.414
-
3.325.556
50.486.858
-
200
-
200
53.812.414
200
3.325.556
50.487.058
Waarborgsommen Totaal
Vermeerdering 2009
Toelichting vaste schulden Boekwaarde 31-12-2008
De schulden zijn aangegaan ter financiering van de activiteiten en bezittingen van : Gemeente Brummen Woningstichting Brummen Woningstichting Eerbeek Stichting Welzijn Brummen
€ € € € €
35.338.072 6.147.592 11.843.664 483.086 53.812.414
Boekwaarde 31-12-2009 € € € € €
32.189.300 6.117.065 11.707.530 472.963 50.486.858
Waarborgsommen Het gaat hier om 4 ontvangen waarborgsommen voor een sleutel t.b.v. een standplaats. De restant hoofdsom per 31 december 2009 van de leningen Bank Nederlandse Gemeenten bedraagt € 46.080.997,44. Het verschil met de specificatie hierboven wordt veroorzaakt, door lening 86; de aflossing die op 2 januari 2010 vervalt is meegenomen in het saldo van het voorgaande jaar (nu dus 2009). Deze methodiek wordt sinds de aanvang (2002) van de lening toegepast.
Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rente-typische looptijd korter dan één jaar
€ Boekwaarde 31-12-2008
Bank Nederlands Gemeente Overige schulden
€ € €
6.311.140
Boekwaarde 31-12-2009
- € 2.379.984 € 2.379.984 €
2.774.793 3.536.347 6.311.140
Toelichting Bank- en girosaldi Om op korte termijn te kunnen beschikken over voldoende liquide middelen is met de BNG een overeenkomst gesloten inzake de omvang en voorwaarden voor kredietfaciliteiten. Overige schulden
Crediteuren gemeente Brummen algemeen Crediteuren Sociale Zaken
Boekwaarde 31-12-2008 € € €
2.105.977 € 274.007 € 2.379.984 €
104 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Boekwaarde 31-12-2009 3.150.255 386.092 3.536.347
Gemeente Brummen
Overlopende passiva
€ Boekwaarde 31-12-2008
Vooruitontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Nog te betalen bedragen Sociale dienst Nog te betalen salarissen Af te dragen BTW Af te dragen BTW vrekoop bouwgrond Van derden ontvangen middelen die specifiek moeten worden besteed. (Bbv art.44,2 wijz.) Overige overlopende passiva
Vooruitontvangen bedragen Gemeente Voorst Door te betalen ivm afkoop subsidies voor woningaapassing aan inwoners aan woningstichtingen Nog te betalen bedragen Ntb WMO en salaris Ntb rente leningen Ntb taxatiekosten Van der Mark Ntb Atmr Ntb uitbereiding EVA Ntb bermen en sloten plan groene ruimte Ntb Muziekschool Ntb Lichtkoepels de Lans Ntb ROC Ntb Veiligheidsmonitor Ntb Hein Roethofprijs doorbetaling Ntb SWB sociale veiligheid ex-gedetineerden Ntb CBP nota ABC doc Ntb HZ brandpreventie Ntb Accountantskosten Ntb reeds afgewikkeld 2009 per 11-3-2009
€ € € € € € € € €
€
4.830
€ € €
22.549 11.105 38.484
€ € € € € €
293.341 450.422 8.500 2.701 11.527 9.725
€ € € € € € € € € € €
30.368 6.640 7.728 4.092 5.000 3.550 1.637 3.450 11.084 94.330 944.094
505.366 2.184.898 103.041 1.267 1.146 528.602 1.376.518 2.259 4.703.097
2.296.019
Boekwaarde 31-12-2009 € € € € € € € € €
38.484 944.094 162.818 909 1.147.362 2.352 2.296.019
105 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting (BBV art. 49)
Rijksdeel VVE/GOA CJG Prov. Deel WGG Schuldhulpverlening WWb werkdeel Participatiebeleid Sanering railverkeerslawaai Bijstand hoogwaardige handhaving Stimuleringsfonds goedkope woningbouw Subtotaal :
Saldo per 31-12-2008 82.397 47.738 3.950 509.354 234.971 195.620 4.820 297.668
Toevoeging 2009 197.779 95.710 105.425 15.166 509.354 180.126
1.376.518
1.025.301
Vrijval 2009
Verminderingen door aanwending 128.118 21.752 14.941 3.950 509.354 492.297 161.762
Saldo per 31-12-2009 151.516 121.696 90.484 15.166 252.028 195.620 4.820 316.032
1.254.457
1.147.362
Toelichting: Rijksbijdrage VVE / GOA Deze post is uit rijksbijdragen gevormd voor de bestrijding van onderwijs achterstanden. Het zijn geoormerkte gelden. De toevoeging betreft de ontvangen rijksbijdrage, de onttrekking de gemaakte kosten in 2009. Centrum Jeugd en Gezin Deze post betaald uit een gedeelte van rijksbijdragen JGZ. In 2008 is een bedrag beschikbaar gesteld voor de opstart loketfunctie. In 2009 is hier per saldo een bedrag ad € 73.958 aan toegevoegd. Provincie deel Wijs met Groen en Grijs (WGG) Het betreft de 3e subsidiestroom van de provincie in het kader van het ouderenbeleid. Deze gelden kunnen in 2010 worden aangewend. Tijdelijke Regeling Schuldhulpverlening In het kader van de stimuleringsregeling schuldhulpverlening zijn gelden beschikbaar gesteld. Brummen heeft daartoe een schuldhulpverleningsloket ingericht. Voor de ontvangen gelden waar nog geen kosten tegenover staan, is een transitorische post gevormd Wet Werk en Bijstand - werkdeel
Ter financiering van activiteiten in het kader van de WWB. Deze is opgeheven en maakt nu deel uit van het participatiebeleid Participatie beleid Wet inburgering is in 2008 opgegaan in participatiebeleid en in 2009 is Wet Werk en bijstand werkdeel hier aan toegevoegd. Sanering railverkeerslawaai Voor sanering van railverkeerslawaai ontving de gemeente in 2004 een bedrag van € 12.344. Zowel in 2004, 2005, 2006 en 2007 zijn er nog geen kosten gemaakt. Overeenkomstig de raming moet hetgeen van de ontvangen gelden niet besteed is beschikbaar blijven. Daarom is ten laste van de exploitatie een transitorische post gevormd. In 2008 zijn € 18.933 kosten gemaakt door derden. In 2009 zijn geen kosten gemaakt. Bijstand: hoogwaardige handhaving In 2004 werd een bijdrage van het rijk ontvangen van € 75.000, terwijl € 8.062 werd besteed. Omdat het geoormerkte gelden zijn is van het saldo deze post gevormd. In 2005 zijn € 45.352 kosten gemaakt en in 2006 € 16.766, die op de transitorische post in mindering zijn gebracht. In 2007, 2008 en 2009 zijn geen kosten gemaakt. Stimuleringsfonds goedkope woningbouw Brummen heeft met de Provincie Gelderland afgesproken om samen met Lochem 370 woningen te realiseren in de goedkope huur- en koopsector. De provincie heeft € 686.372 in het vooruitzicht gesteld, hier-
106 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
van is in 2008 een bedrag van € 340.774 en in 2009 een bedrag van € 180.126 ontvangen. De kosten 2009 waren € 161.762 en betroffen geheel de kosten voor het team Ligt op Groen. Niet in de balans opgenomen verplichtingen. De gemeente Brummen heeft in het verleden voor uiteenlopende zaken waarborgen en garanties afgegeven. Het gaat daarbij om onder andere hypotheekgaranties, garanties voor verstrekte leningen aan stichtingen en andere instellingen. De hypotheekgaranties zijn ondergebracht bij de Nationale Hypotheek Garantie. Op dit moment staat de gemeente nog garant voor de volgende leningen (in euro’s): Waarborgen en garanties Verstrekte Waarborgen naar aard van de geldlening:
Categorie lening / geldnemer
St. Kinderopvang Woningstichting Eerbeek Woningstichting Brummen Totaal borgstellingen :
€
Aard / omschrijving
Geldleningen Geldleningen Geldleningen
Oorspronkelijk bedrag lening
€ € €
726.048 16.093.319 25.850.000
€
42.669.367
Percentage borgstelling
100% 50-100 % 50-100 %
Saldo per 31-12-2008
Saldo per 31-12-2009
€ € €
596.333 € 11.342.321 € 25.850.000 €
578.544 15.897.837 25.850.000
€
37.788.654 €
42.326.381
42.326.381
Garantie
100% 50 - 100% 50 - 100%
In 2002 is door de raad het principebesluit genomen om als gemeente garant te staan voor hypothecaire leningen van personeelsleden. Onder welke condities de gemeente borg staat voor de aflossing- en renteverplichtingen is vastgelegd in de overeenkomst met de HVO (Hypotheekvormen voor Overheidspersoneel). De risico’s zijn door middel van de voorwaarden ingeperkt. De restantschuld van de leningen per 31-12-2009 bedragen € 619.436. Omdat de wet FIDO (Financiering Decentrale Overheden) is aangepast mogen gemeenten vanaf 1.1.2009 geen nieuwe borgstellingen meer aan gaan. De restantschuld zal dus alleen nog maar kunnen afnemen omdat nieuwe borgstellingen wettelijk zijn verboden. De gemeente heeft een aanzienlijk bedrag aan leningen verstrekt aan de woningstichtingen Brummen en Eerbeek. Daarnaast staan wij garant voor een groot aantal leningen die de woningstichtingen zelf hebben afgesloten. Hierover loopt de gemeente Brummen een zeker risico. Begin 2002 is de achtervang overeenkomst met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) getekend. De gemeente vervult een zogenaamde “achtervangfunctie”. Nieuwe leningen worden niet meer via de gemeente Brummen afgesloten. Uit hoofde van garantie- en waarborgstellingen zijn tot en met 2009 geen uitbetalingen verricht. Onder de balanspost ”financiële vaste activa” is de rekeningcourant positie met het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (Svn) opgenomen. Dit fonds verzorgt de uitgifte en beheer van starterleningen. De leningen worden verstrekt voor rekening en risico van de gemeente Brummen (zie ook paragraaf B Weerstandsvermogen). Ultimo 2009 zijn leningen verstrekt tot een bedrag van € 272.581, waarin de gemeente voor 25% bijdraagt. Onder de balanspost voorzieningen is een voorziening voor wethouderspensioenen opgenomen voor de personen tot 65 jaar (per 31-12-2009). Voor de pensioengerechtigden (65 jaar en ouder) wordt jaarlijks de last in de exploitatie verantwoord en is dus niet opgenomen onder de voorzieningen. De actuariële waarde van de verplichting voor de pensioengerechtigden is berekend op € 968.000.
107 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
108 Programmarekening 2009 >>>>
Balans en toelichting
Gemeente Brummen
Programmarekening 2009
Programmarekening en toelichting
2009
109 Programmarekening 2009
Gemeente Brummen
110 Programmarekening 2009
Gemeente Brummen
Totaaloverzicht baten en lasten
Recapitulatie baten en lasten (bedragen x € 1.000)
Omschrijving
Begroting 2009 vóór wijziging
Begroting 2009 ná wijziging
Realisatie 2009
Verschillen realisatie begroting ná wijziging
lasten
baten
saldo
lasten
baten
saldo
lasten
baten
saldo
lasten
baten
saldo
4.321 4.693 7.949 5.841 4.531 5.619
443 3.205 4.321 4.840 437 1.046
3.878 1.488 3.628 1.001 4.094 4.573
4.274 5.559 8.175 6.004 4.448 5.688
460 3.107 4.542 4.808 288 1.042
3.814 2.452 3.633 1.196 4.160 4.646
5.060 6.203 8.077 7.768 4.317 6.156
574 5.949 4.514 6.543 291 1.580
4.486 254 3.563 1.225 4.026 4.576
786 644 -98 1.764 -131 468
114 672 2.842 -2.198 -28 -70 1.735 29 3 -134 538 -70
32.954
14.292
18.662
34.148
14.247 19.901
37.581 19.451 18.130
3.433
5.204 -1.771
1.563
20.255 -18.692
3.183
22.513 -19.330
2.568 22.446 -19.878
-615
-67
-548
27
27
27
27
0
-27
0
-27
-1.748
2.791
Programma's 1 2 3 4 5 6
Bestuur en veiligheid Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijk beheer Werk en Inkomen Maatschappelijke ondersteuning Samenleving Totaal programma's
7
Financiering Onvoorzien
Resultaat vóór bestemming
0
34.544
34.547
-3
37.358
36.760
598
40.149 41.897
5.137 -2.346
Bestuur en veiligheid Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijk beheer Werk en Inkomen Maatschappelijke ondersteuning Samenleving Financiering
0 0 0 0 0 0 155
0 0 0 0 0 73 107
0 0 0 0 0 -73 48
0 0 0 0 75 0 155
0 567 10 0 0 73 179
0 -567 -10 0 75 -73 -24
0 372 0 0 389 0 155
0 621 0 0 25 53 125
0 -249 0 0 364 -53 30
0 372 0
0 54 -10
314 0 0
25 -20 -54
0 318 10 0 289 20 54
Subtotaal mutaties reserves
155
180
-25
230
829
-599
916
824
92
686
-5
691
Resultaat ná bestemming
34.699
34.727
-28
37.588
37.589
-1
41.065 42.721
-1.656
3.477
Toevoegingen / onttrekkingen aan reserves 1 2 3 4 5 6 7
5.132 -1.655
111 Programmarekening 2009
Gemeente Brummen
Het jaar 2009 sluit af met een positief resultaat van € 1.816 (x1.000). Dit is het resultaat na verrekening met de bestemmingsreserves. Hoe dit resultaat terug te vertalen is naar resultaat voor bestemming en rekening houdend met bijzondere baten en lasten wordt in navolgende presentatie zichtbaar gemaakt: A. Saldo van de rekening 2009, exclusief buitengewone baten en lasten en voor bestemming
€ 1.290 V
B. Buitengewone lasten Vorming voorziening wethouders Eenmalige toevoeging aan voorziening rioolrechten Eenmalige toevoeging aan voorziening onderhoud schoolgebouwen Vorming voorziening dubieuze debiteuren Totaal buitengewone lasten
€ 862 € 287 € 105 € 62 € 1.316 N
B. Buitengewone baten Afwikkeling complex Becker Son Eenmalige bate rondom grondruil Groeneweg/WSE Afwikkeling IZA Vrijval 5 voorzieningen Totaal buitengewone baten
€ 997 € 172 € 200 € 405 € 1.774 V
Begrotingssaldo, inclusief buitengewone baten en lasten en voor bestemming
€ 1.748 V
C.Doorgevoerde onttrekkingen aan reserves tgv. de exploitatie Uit bestemmingsreserve WMO Uit bestemmingsreserve Ligt op Groen Uit bestemmingsreserve Brummen digitaal Uit bestemmingsreserve Structuurplan Spelen Uit bestemmingsreserve Integraal Huisvestings Plan Uit bestemmingsreserve de Hazenberg
€ 25 € 174 € 52 € 52 € 14 € 39
Totaal onttrekkingen aan bestemmingsreserves Uit algemene reserve vanwege centrumplan Eerbeek Uit algemene reserve vanwege commerciele tarieven bouwgrondexploitatie
€ 356 N € 395 € 73
Totaal onttrekkingen aan algemene reserve
€ 468 N
C. Doorgevoerde toevoegingen aan reserves tlv. de exploitatie Naar nieuwe bestemmingsreserve Volkshuisvesting (BWS-gelden) Naar bestemmingsreserve Ligt op Groen Naar bestemmingsreserve WMO. Naar bestemmingsreserve Structuurplan Spelen Naar bestemmingsreserve Digitaal Brummen Totaal toevoegingen aan reserves Saldo exploitatie-begroting na bestemming
112 Programmarekening 2009
€ 233 € 100 € 363 € 65 € 155 € 916 V € 1.656 V
Gemeente Brummen
Overzicht conform artikel 28 BBV. Onderstaand overzicht heeft als functie een overzicht te geven per programma van de achtergronden van overschrijdingen van de lasten ten opzichte van de raming. Dit met als gedachte dat elke euro die meer is uitgegeven dan waar autorisatie voor was in principe leidt tot begrotingsonrechtmatigheid. Deze onrechtmatigheid wordt opgeheven als aangetoond kan worden dat de overschrijdingen of tussentijds gemeld zijn of gecompenseerd worden door hogere baten of dat de overschrijdingen passen binnen het beleid van de gemeenteraad. Als basis geldt het totaaloverzicht van baten en lasten als onderdeel van de jaarrekening en dan het deel voor bestemming. Uit dit overzicht blijkt dat de programma's 1, 2, 4 en 6 de situatie kennen waarbij de werkelijke lasten de geraamde lasten zullen overschrijden. Programma 1: Hier is een overschrijding op de lasten zichtbaar van € 786.000. Hiervan wordt € 69.000 veroorzaakt door meer ureninzet. Qua lasten van derden is duidelijk dat de overschrijding voortkomt uit de eenmalige vorming van een voorziening voor de toekomstige pensioenen van wethouders. Hiervoor is een bedrag van € 862.000 aan de voorziening gedoteerd. Als we deze last elimineren dan blijft dit programma verder ruim binnen de raming. Programma 2: Hier is een overschrijding zichtbaar van € 644.000. Hiervan wordt € 341.000 veroorzaakt door meer ureninzet. Qua lasten van derden is daarmee de overschrijding € 303.000. Hier staat een hogere bate tegenover van € 2.734.000. Binnen het voordeel op de bate speelt de incidentele bate als gevolg van het met winst afsluiten van het bouwcomplex Becker’s Sons (€ 997.000). Ook het voordeel op opbrengst incidentele verkoop gronden (€ 172.000) speelt hierbij een rol. Als we deze twee bijzondere elementen elimineren dan blijft de overschrijding op de kosten van derden van € 303.000 ruim binnen de hogere opbrengst dan geraamd (€ 2.734.000 - € 997.000 - € 172.000 =) € 1.565.000. Het voordeel wat op dit programma zichtbaar is komt vooral door meer bouwleges dan geraamd. Zie voor verdere inhoudelijke toelichting op dit programma het jaarverslag deel en voor cijfermatige analyse het jaarrekeningsdeel. Programma 4: Hier is een overschrijding zichtbaar van € 1.764.000. Hiervan wordt € 58.000 veroorzaakt door meer ureninzet dan geraamd. Qua lasten van derden is de overschrijding daarmee € 1.706.000. Hier staat € 1.688.000. aan hogere baten tegenover. Deze volumestijging heeft vooral te maken met hogere kosten en vergoeding voor de bijstand. De overschrijding die alsnog zichtbaar is (€ 1.706.000 - € 1.688.000 =) € 18.000 komt in feite door een overschrijding op het budget voor minimabeleid. Dit is naar zijn aard een open-eindregeling. Daarbij is het minimabeleid eind 2009 opnieuw vastgesteld. De werkelijk gemaakte kosten voor het minimabeleid passen volledig binnen dit opnieuw vastgestelde beleid. Programma 6: Hier is een overschrijding zichtbaar van € 468.000. Hiervan wordt € 50.000 veroorzaakt door meer ureninzet. De hogere lasten van derden is daarmee € 418.000. Tegenover de hogere lasten staat € 358.000 aan hogere baten. Per saldo is er daarmee sprake van een overschrijding van het budget van € 60.000. Binnen dit programma zijn er drie zaken aan te geven die hogere lasten hebben dan geraamd: 1. Hogere lasten onderwijs € 53.000: Dit komt door een niet geraamde storting in de voorziening onderhoud schoolgebouwen. Dit is door de raad wel goedgekeurd bij het vaststellen van het Integraal Huisvesting Plan onderwijs (IHP) in maart 2008. De toevoeging had eigenlijk al, in 2008 kunnen/moeten plaatsvinden. 2. Hogere kosten leerlingen vervoer: Hier is een nadeel van € 80.000 zichtbaar. Dit is een openeindregeling. 3. Hogere kosten muziekonderwijs € 20.000. Dit komt door een hogere bijdrage in de kosten van de voormalige muziekschool en zijn daarmee een direct gevolg van het raadsbesluit in 1999 om met de muziekschool te stoppen.
113 Programmarekening 2009
Gemeente Brummen
114 Programmarekening 2009
Gemeente Brummen
Programma 1 – Bestuur en veiligheid.
Recapitulatie baten en lasten per product (bedragen x € 1.000) product
01 02 03 04 05 06 07
Bestuurlijke aangelegenheden Voorlichting en promotie Klachten en bezwaren Burgerzaken Openbare orde Integraal veiligheidsbeleid Brandweer en rampenbestrijding Resultaat programma 1 vóór bestemming
begroting 2009 na wijz. lasten baten saldo
rekening 2009 lasten baten saldo
lasten
afwijking baten
saldo 674
1.666
21
1.645
2.460
141
2.319
794
120
451
0
451
445
0
445
-6
0
-6
198
0
198
158
0
158
-40
0
-40
592
379
213
607
382
225
15
3
12
260
31
229
294
35
259
34
4
30
103
0
103
122
-18
140
19
-18
37
1.004
29
975
974
34
940
-30
5
-35
4.274
460
3.814
5.060
574
4.486
786
114
672
Toelichting resultaat Dit programma sluit met een nadeel van € 672.000 vóór bestemming. De analyse hiervan is: Analyse verschil: 1. Meer ureninzet ambtelijke uren dan geraamd 2. Bestuurlijke aangelegenheden 3. Voorlichting en promotie 4. Klachten en bezwaren 5. Burgerzaken 6. Openbare orde 7. Integraal veiligheidsbeleid 8 Brandweer en rampenbestrijding Totaal
€ € € € € € € € €
69.000 N 689.000 N 28.000 V 11.000 V 20.000 V 8.000 V 7.000 N 26.000 V 672.000 N
Toelichting per bestuurlijk product Ureninzet. Betreft het financiële verschil vanwege afwijkingen tussen begrote en werkelijke ureninzet van de ambtelijke organisatie bij dit programma. Bestuurlijk product “Bestuurlijke aangelegenheden”. Het nadeel op dit bestuurlijke product van € 689.000 is als volgt opgebouwd: Bij gemeenteraad is er een voordeel van € 20.000 door minder kosten tegemoetkoming fracties, minder kosten voon vorming en opleiding en lagere kosten griffie. Wel bijna € 2.000 meer kosten rekenkamer. Bij college is het nadeel € 836.000. Binnen dit nadeel is de last van € 862.000 voor het vormen van een voorziening voor toekomstige aanspraken door wethouders op pensioen opgesloten. Dit gegeven wordt inhoudelijk toegelicht bij programma 1 in het jaarverslag deel van de jaarstukken 2009. Als we deze eenmalige last buiten beschouwing laten is er bij het college sprake van meevallende kosten, vooral door lagere salariskosten ad € 26.000 dan geraamd. Overigens is er in 2009 een eenmalig bedrag ontvangen van bijna € 120.000 aan verzekeringsgeld. Dit bedrag is gedoteerd aan de voorziening pensioenaanspraken wethouders. Bij de regio is er sprake van een eenmalig voordeel van € 116.000. Dit is voor het grootste deel door een terugbetaling door de Regio aan de deelnemende gemeenten van een te hoog eigen vermogen bij de Regio. Op overige onderdelen van dit bestuurlijke product werd per saldo een voordeel behaald van € 13.000.
115 Programmarekening 2009
Programma 1 – Bestuur en veiligheid
Gemeente Brummen
Bestuurlijk product “Voorlichting en promotie”. Door het niet opleveren van een klanttevredenheidsonderzoek en een burgerjaarverslag in 2009 is er een uiteindelijk voordelige afwikkeling in 2009 zichtbaar van € 30.000 afgerond. Op overige posten is er een nadeel van € 2.000, vooral door meerkosten aan informatie huis aan huis. Bestuurlijk product “Klachten en bezwaren”. Door minder aantal bezwaren dan geraamd hoefde de commissie ook minder bijeen te komen. Daarnaast was het budget voor werving niet nodig. Het geheel leidde tot een voordeel van bijna € 9.000 Verder bleven de kosten voor juridische advisering bijna € 2.000 binnen de raming Bestuurlijk product “Burgerzaken”. Dit bestuurlijke product verliep geheel volgens de verwachtingen, waarbij financieel er afgerond een voordeel kon worden geboekt van € 20.000. Hiervan had bijna € 8.000 betrekking op meevallende kosten bij de incidentele lasten voor het voorbereiden van de gemeente op het verzorgen van verkiezingen met het potlood vanaf 2009. Bestuurlijk product “Openbare orde”. De lasten voor stadswacht, lijkschouwing en uitvoering BOPZ bleven samen bijna € 5.000 binnen de raming. De legesopbrengst van diverse vergunningen kwam ruim € 3.000 hoger uit dan geraamd. Bestuurlijk product “Integraal veiligheidsbeleid”. Een verwachte subsidie van de provincie is € 24.000 achter op de raming gebleven. Daartegenover werd bijna € 9.000 minder aan kosten veiligheidscan besteed. Opvallend is verder dat de post voor het eerst sinds jaren binnen de raming bleef. In 2009 gaat het om werkelijk € 23.000 bij een raming van € 30.000, voordeel € 7.000. Tot slot bleef ook de raming voor HALT, voor het Veilig Honkproject, sociale vaardigheid en het jaarlijkse budget voor incidentele zaken per saldo bijna € 1.000 binnen de raming. Een ontvangen prijs van € 5.000 (de Hein Roethofprijs) is voor besteding in 2010 gereserveerd. Bestuurlijk product “Brandweer en rampenoefening”. In 2009 is ruim € 3.000 meer aan leges gebruiksvergunning in rekening gebracht dan geraamd. Ruim € 24.000 aan meerkosten vrijwilligers en materieel kon binnen het product “brandbestrijding” opgevangen worden door minder kosten bij commandantschap, regio, kapitaallasten en overige zaken van in totaal bijna € 41.000. De kosten van rampenbestrijding bleven ruim € 7.000 binnen de raming. Tot slot komen de werkelijke kosten van onderhoud van de brandweerkazernes ruim € 1.000 hoger uit dan geraamd.
116 Programmarekening 2009
Programma 1 – Bestuur en veiligheid
Gemeente Brummen
Programma 2 – Ruimtelijke ontwikkeling.
Recapitulatie baten en lasten per product (bedragen x € 1.000) product
08 09 10 11 12 13
Ruimtelijke ordening Volkshuisvestingsbeleid Bouw- en woningtoezicht Bouwgrondexploitatie Plattelandsbeleid Economie Resultaat programma 2 vóór bestemming
begroting 2009 na wijz. lasten baten saldo
rekening 2009 lasten baten saldo
lasten
afwijking baten
saldo
1.869
216
1.653
2.117
716
1.401
248
500
-252
1.232
1.246
-14
1.616
1.851
-235
384
605
-221
671
668
3
924
1.421
-497
253
753
-500
982
958
24
857
1.833
-976
-125
875
-1000
726
0
726
605
109
496
-121
109
-230
79
19
60
83
18
65
4
-1
5
5.559
3.107
2.452
6.202
5.948
254
643
2.841
-2.198
Toelichting resultaat Dit programma sluit met een voordeel van € 2.198.000 vóór bestemming. Ontwikkeling met reserves. • Toevoegingen aan: Reserve Structuurplan Spelen € 39.000; Reserve Volkshuisvesting (nieuw) € 233.000 en Reserve Ligt op Groen € 100.000. Totaal € 372.000, waarvan niets was geraamd. Is daarmee geheel van invloed op het te analyseren verschil. • Onttrekkingen aan: AVR € 395.000, Reserve Structuurplan spelen € 52.000 en Reserve Ligt op Groen € 174.000. Totaal onttrekking is € 621.000, waarvan al € 567.000 was geraamd. Verschil van € 54.000 heeft invloed op het te analyseren verschil. Het te analyseren bedrag aan ontwikkeling, inclusief verrekening met reserves, komt uit op een voordeel van € 1.880.000 (€ 2.198.000 – € 372.000 + € 54.000). Analyse verschil: 1. Meer inzet ambtelijke uren op programma 2 dan geraamd 2. Ruimtelijke Ordening 3. Volkshuisvestingsbeleid 4. Bouw- en woningtoezicht 5. Bouwgrondexploitatie 6. Plattelandsbeleid 7. Economie Totaal
€ 342.000 N € 410.000 V € 18.000 V € 746.000 V € 942.000 V € 102.000 V € 4.000 V € 1.880.000 V
Toelichting per bestuurlijk product Ureninzet. Betreft het financiële verschil vanwege afwijkingen tussen begrote en werkelijke ureninzet van de ambtelijke organisatie bij dit programma. Bestuurlijk product “Ruimtelijke Ordening”. Binnen dit bestuurlijk product was € 100.000 eenmalig budget voor de IJsselsprong beschikbaar gesteld. Hiervan is € 95.000. besteed aan inhuur externe vertegenwoordiging in de regionale projectgroep. Bijdragen die van derden ontvangen worden in het kader van de afspraken Ligt op Groen worden aan de betreffende reserve toegevoegd. In 2009 ging het om € 100.000. Omdat dit zowel een bate als een last betreft is dit budgettair neutraal. Op overige onderdelen van ruimtelijke ordening algemeen was er een voordeel van bijna € 4.000. Bij actualisering van diverse bestemmingsplannen werd per saldo € 16.000 binnen de raming gebleven. Van de € 75.000 voor het opstellen van een verkeer circulatie plan is in 2009 nog € 64.000 onbenut gebleven.
Programmarekening 2009
117 Programma 2 – Ruimtelijke ontwikkeling
Gemeente Brummen
Bij particuliere plannen kwam ruim € 28.000 meer aan leges binnen dan geraamd. Bij uitvoering bestemmingsplannen is door meevallende juridische kosten en meevallende opbrengst verhaal van kosten de werkelijkheid bijna € 22.000 beter dan geraamd. Binnen stedelijke ontwikkeling is op kosten en baten van derden een voordeel zichtbaar van € 99.000. Dit komt omdat bij het bepalen van het bedrag dat uit de Algemene vrije reserve kon worden gehaald, ter dekking van de kosten van ontwikkeling van het Centrumplan Eerbeek, de onttrekking hoger is dan de kosten derden. Dit verschil toont zich hier omdat de onttrekking inclusief de ureninzet is, terwijl in de analyse ureninzet apart bekeken wordt. De verkoop inclusief grondruil van diverse stukken grond bracht per saldo een eenmalige bate met zich mee van € 177.000. Bestuurlijk product “Volkshuisvestingbeleid”. Binnen dit bestuurlijke product is de afkoop van de regionale BWS budgettair neutraal afgewikkeld. Binnen deze afwikkeling kon ruim € 233.000 aan een bestemmingsreserve volkshuisvesting worden toegevoegd. De vorming van deze reserve zal nog wel formeel bekrachtigd moeten worden door de gemeenteraad. Het voorstel daartoe loopt via het raadsvoorstel bij de jaarstukken 2009 als geheel. Vooral door het niet uitvoeren van een woningbehoeftenonderzoek is er uiteindelijk een financieel voordeel zichtbaar van bijna € 18.000. Bestuurlijk product “Bouw- en woningtoezicht”. In 2009 is er nog sprake van een fors voordeel door meer ontvangen bouwleges dan geraamd. Omdat de kosten ook per saldo iets meevielen is het uiteindelijke voordeel € 746.000. De meeropbrengst hangt mede samen met de eerste fasen van de nieuwbouwcomplexen Lombok en Elzenbos. Bestuurlijk product “Bouwgrondexploitatie”. Binnen dit bestuurlijke product is er sprake van het financiële resultaat van het afwikkelen van het bouwcomplex “Becker’s Sons”. Dit afwikkelen betekent een eenmalige bate van bijna € 1.000.000. Door onvoordelige renteafwikkeling op overige onderdelen komt het voordeel op afgerond € 942.000. Bestuurlijk product “Plattelandsbeleid”. Op dit bestuurlijke product is een voordeel zichtbaar van bijna € 102.000. Dit voordeel is het saldo tussen het nadeel van € 6.000 welke is toe te schrijven aan de herstructurering van de Stichting Toerisme Veluwe en het eenmalige voordeel van het vrijvallen van de voorziening speelwerktuigen met afgerond € 108.000. Via het raadsbesluit bij de jaarstukken 2009 zal worden voorgesteld om alsnog een bestemmingsreserve van € 108.000 ter egalisatie van de jaarlijkse kosten voor de speelwerktuigen te vormen. Bestuurlijk product “Economie”. De exploitatie van de markt pakte in 2009 financieel bijna € 7.000 nadelig uit. Dit kwam vooral door meer kosten dan geraamd. De opbrengst aan verhuur was bijna conform de raming en is daarmee een verbetering ten opzichte van 2008. In 2009 is het project “Ik start smart” gestart. Omdat dit in de loop van 2009 is gebeurd bleef er financieel in 2009 nog een deel van het jaarbudget over. Het totale voordeel bedraagt ruim € 10.000. Overige zaken lieten een voordeel zien van bijna € 1.000.
118
Programmarekening 2009 Programma 2 – Ruimtelijke ontwikkeling
Gemeente Brummen
Programma 3 – Ruimtelijk Beheer.
Recapitulatie baten en lasten per product (bedragen x € 1.000) product
14 15 16 17 18 19 20 21
Rioleringen Wegen Verkeer en openbaar vervoer Monumenten en oudheidkunde Afvalverwijdering Milieu Openbaar groen Lijkbezorging Resultaat programma 3 vóór bestemming
begroting 2009 na wijz. lasten baten saldo
rekening 2009 lasten baten saldo
lasten
afwijking baten
saldo 301
1.957
2.164
-207
2.203
2.109
94
246
-55
1.549
7
1.542
1.502
13
1.489
-47
6
-53
292
32
260
234
38
196
-58
6
-64 -83
186
0
186
192
89
103
6
89
1.918
2.213
-295
1.811
2.102
-291
-107
-111
4
492
12
480
387
3
384
-105
-9
-96
1.537
14
1.523
1.511
86
1.425
-26
72
-98
244
108
136
237
74
163
-7
-34
27
8.175
4.550
3.625
8.077
4.514
3.563
-98
-36
-62
Toelichting resultaat Dit programma sluit met een voordeel van € 62.000 vóór bestemming. Omdat er geen sprake is van toevoeging of onttrekking aan reserves komt het te analyseren bedrag uit op € 62.000. Analyse verschil: 1. Meer inzet ambtelijke uren op programma 3 dan geraamd 2. Riolering 3. Wegen 4. Verkeer en openbaar vervoer 5. Monumenten en oudheidkunde 6. Afvalverwijdering 7. Milieu 8. Openbaar groen 9. Lijkbezorging Totaal
€ € € € € € € € € €
121.000 N 253.000 N 106.000 V 78.000 V 86.000 V 8.000 N 47.000 V 153.000 V 26.000 N 62.000 V
Toelichting per bestuurlijk product Ureninzet. Betreft het financiële verschil vanwege afwijkingen tussen begrote en werkelijke ureninzet van de ambtelijke organisatie bij dit programma. Bestuurlijk product “Riolering” De ontwikkelingen op dit gehele bestuurlijke product wordt afgewikkeld via de voorziening rioolrechten. Deze voorziening was per eind 2009 afgerond € 287.000 negatief. Verscherpte regelgeving geeft aan dat de voorziening niet meer negatief mag staan. Als gevolg daarvan is de voorziening alsnog aangevuld tot € 0. tegenover dit nadeel van € 287.000 staat het voordeel van € 34.000 als gevolg van het BTW-effect van de afwijking in de werkelijke kosten en opbrengsten t.o.v. de raming. Binnen dit voordeel van € 34.000 spelen de volgende zaken: uiteindelijk hoefde er € 55.000 minder aan de voorziening te worden onttrokken dan geraamd. De opbrengst rioolheffing leverde een nadeel op van € 37.000. De overige kosten voor onderhoud riolen, gemalen en huisaansluitingen leverde per saldo een voordeel op van € 126.000 (€ 126.000- € 37.000- € 55.000 = € 34.000) Bestuurlijk product “Wegen” Voor aanvullende inhoudelijke toelichting wordt verwezen naar Paragraaf C bij de jaarstukken 2009. Op alle onderdelen van wegen algemeen bleven de kosten binnen de raming. Hier speelt het effect van gunstiger aanbesteding dan geraamd. Het gaat hierbij om: Algemene kosten: € 29.000 V; onderhoud verharde wegen: € 28.000 V; onderhoud onverharde wegen: € 9.000 en onderhoud bruggen: € 5.000 V. Bij uitvoering van werkzaamheden ten behoeve van NUTS-bedrijven zijn de ontvangen bijdragen € 3.000 hoger dan geraamd.
Programmarekening 2008
119 Programma 3 – De “schone”gemeente Brummen
Gemeente Brummen
Bij openbare verlichting is er sprake van behoorlijke exploitatievoordelen. Zowel de energiekosten, de onderhoudkosten als de kapitaallasten bleven ruim binnen de raming. Per saldo is op dit onderdeel een voordeel te noteren van € 85.000. Bij gladheidbestrijding is, vooral door de weergesteldheid aan het einde van 2009, wel sprake van een kostenoverschrijding, € 53.000 nadeel. Bestuurlijk product “Verkeer en openbaar vervoer” Omdat het verkeersstructuurplan niet in 2009 tot stand gekomen is een groot deel van het budget vrijgevallen. Per saldo bedraagt het voordeel in 2009 € 63.000 Door de kosten van onderzoek naar de behoefte aan een nieuwe buurtbuslijn (die er eind 2009 daadwerkelijk is gekomen) en door meer kapitaallasten dan geraamd is bij het onderdeel openbaar vervoer sprake van een nadeel van € 7.000. Bij verkeersborden vielen de kapitaallasten mee, waardoor er hier een voordeel ontstond van € 11.000. Ook door meevallende kapitaallasten maar ook door een hogere baten van derden is er parkeervoorziengen een voordeel ontstaan van € 10.000. Bestuurlijk product “Monumenten en oudheidkunde” Vooral door hogere energiekosten, maar ook door hogere onderhoudkosten komt 2009 € 5.000 nadeliger uit dan geraamd. Hier staan voordelen bij subsidies en de bijdrage in het streekarchief van in totaal € 2.000 tegenover. Tegenover het nadelige saldo van € 3.000 staat de eenmalige voordeel door de vrijval van de voorziening renovatie monumenten van afgerond € 89.000. Bij het raadsvoorstel bij de jaarstukken 2009 zal voorgesteld worden om hiervoor alsnog een bestemmingsreserve te vormen. Bestuurlijk product “Afvalverwijdering”. De ontwikkelingen op dit gehele bestuurlijke product wordt afgewikkeld via de voorziening afvalstoffenheffing. Het nadeel van € 9.000 wat nu zichtbaar is, is het BTW-effect van de afwijking in de werkelijke kosten en opbrengsten t.o.v. de raming. Achter dit nadeel gaan de volgende ontwikkelingen schuil: De eenmalige afboeking van oude containers wordt doorgeschoven naar 2010 en levert een voordeel op van per saldo € 119.000. De kosten van de afvalverwerking (Berkel, DVO) vielen € 45.000 lager uit. De afvalstoffenheffing leverde een voordeel op van € 25.000 en aan dividend samen met de bijdrage Kunststoffen een voordeel van € 62.000 Aan overige kosten een voordeel van € 7.000. Door al deze ontwikkelingen wordt er nu op rekeningsbasis een bedrag van € 54.000 toegevoegd aan de voorziening in plaats van de raming dat er € 213.000 moet worden onttrokken. Een verschil van € 267.000 (€ 119.000+ € 45.000+ € 25.000+ € 62.000+€ 7.000- € 267.000= € 9.000 nadeel) Bestuurlijk product “Milieu”. Vooral door het niet besteden van het incidentele budget voor inhuur juridische ondersteuning, maar ook door meevallers in de exploitatie is er bij milieuhandhaving sprake van een voordeel van € 34.000. Vooral door minder kosten voor bodemonderzoek dan geraamd is er bij milieuzorg sprake van een voordeel van € 9.000. Overige onderdelen binnen dit bestuurlijke product laten een voordeel zien van € 4.000. Bestuurlijk product “Openbaar Groen”. Voor meer inhoudelijke toelichting wordt verwezen naar Paragraaf C bij de jaarstukken 2009. Op de maaibestekken kon dit jaar een voordeel behaald worden van € 58.000. Op het budget voor incidentele groenprojecten bleef in 2009 € 64.000 over. Op de overige budgetten voor groenonderhoud binnen de kernen was er sprake van een voordeel van € 11.000. Op de begrotingpost inhuur derden bleef er € 6.000 over op de raming. Door een niet geraamde opbrengst houtverkoop (€ 12.000), door meer kosten voor het roekenbeschermingsplan (€ 19.000) en minder kosten op overige budgetten is er per saldo sprake van een voordeel van ruim € 9.000 op Bossen en landschappen. Bij bermen en sloten bedraagt het exploitatievoordeel € 5.000. Bestuurlijk product “Lijkbezorging”. Door minder opbrengst aan begraafrechten en door per saldo meevallende kosten van onderhoud aan terreinen en gebouwen is er op dit bestuurlijke product sprake van een nadeel van € 26.000.
120
Programmarekening 2008 Programma 3 – De “schone”gemeente Brummen
Gemeente Brummen
Programma 4 – Werk en inkomen.
Recapitulatie baten en lasten per product (bedragen x € 1.000) product 22 35 23 24
Arbeidsmarktbeleid Volwasseneneducatie Sociale voorzieningen Vreemdelingenbeleid Resultaat programma 4 vóór bestemming
begroting 2009 na wijz. lasten baten saldo
rekening 2009 lasten baten saldo
lasten
afwijking baten
saldo 59
2.860
2.805
55
3.677
3.563
114
817
758
246
237
9
260
248
12
14
11
3
2.736
1.681
1.055
3.481
2.281
1.200
745
600
145
162
85
77
349
451
-102
187
366
-179
6.004
4.808
1.196
7.767
6.543
1.224
1.763
1.735
28
Toelichting resultaat Dit programma sluit met nadeel van € 28.000 Omdat er geen toevoegingen of onttrekkingen van reserves aan de orde is, is dit ook het bedrag wat te analyseren is. Analyse verschil: 1. Meer inzet ambtelijke uren op programma 4 dan geraamd 2. Arbeidsmarktbeleid 3. Volwasseneneducatie 4. Sociale voorzieningen 5. Vreemdelingenbeleid Totaal
€ € € € € €
50.000 N 35.000 N 0N 128.000 N 185.000 V 28.000 N
Toelichting per bestuurlijk product Ureninzet. Betreft het financiële verschil vanwege afwijkingen tussen begrote en werkelijke ureninzet van de ambtelijke organisatie bij dit programma. Bestuurlijk product “Arbeidsmarktbeleid”. De begroting en daarmee ook de jaarrekening is nog opgebouwd rondom de bestaande productindeling. Inmiddels is er landelijk beleidsmatig sprake van een”product” participatiebeleid. Onder dit begrip vallen de oude onderdelen “Wet werk en bijstand, werkdeel”, “Volwasseneneducatie” en “Wet Inburgering”. Deze ontwikkeling heeft gevolgen voor de verschillen tussen de ramingen en de werkelijkheid. Binnen “Arbeidsmarktbeleid” heeft in werkelijkheid de financiële afwikkeling plaatsgevonden. Dit betekent onder ander dat de afrekening met het rijk over alle 3 de onderdelen van het participatiebeleid administratief via het bestuurlijke product “Arbeidsmarktbeleid” is gelopen. Binnen deze verandering is er ook nog eens sprake van een andere methode van berekening van de afrekening met het rijk. Bij die andere berekening spelen 2 aspecten: het percentage van wat de gemeenten hebben gekregen van het rijk dat aan het einde behouden mag worden voor kosten in het volgende jaar is verlaagd naar 25%. Daarnaast is overgestapt van een berekening op kasbasis naar een berekening op basis van het stelsel van baten en lasten. Alles bij elkaar betekent dit financieel dat er op Arbeidsmarkt beleid sprake is van een nadeel en op Vreemdelingen beleid sprake van een voordeel. Overigens hoeft over 2009 geen geld aan het rijk terug betaald te worden. Wel is er per eind 2009 een nieuwe voorziening getroffen ter dekking van nog na te komen verplichtingen. Bestuurlijk product “Volwasseneneducatie”. Ook dit bestuurlijke product is nu onderdeel geworden van het participatiebeleid, reden ook waarom dit nu bij programma 4 staat en niet meer bij programma 6, waar de overige vormen van educatie hun plek hebben. Ondanks de verandering is de bestedingsverplichting nog net zo als voor de veranderingen. Dit betekent dat alle rijksinkomsten 100% doorgesluisd zijn naar het ROC
Programmarekening 2009
121 Programma 4 – Werk en inkomen
Gemeente Brummen
Bestuurlijke product “Sociale voorzieningen”. Het nadeel op dit bestuurlijke product van € 128.000 komt cijfermatig door: Nadeel op algemene bijstand van € 27.000 (inclusief langdurigheidtoeslag) Nadeel op minimabeleid € 77.000 (exclusief langdurigheidtoeslag) Nadeel Inkomensvoorzieningen € 15.000 en Nadeel fraude bestrijding € 9.000 Qua omvang in bedragen en aantallen bij de algemene bijstand en de inkomensvoorzieningen is het volgende beeld te geven Jaar 2004 2005 2006 2007 2008 2009
16 (3) 12 (1) 6 (3) 4 6 10
IOAW € 269.226 € 179.431 € 112.383 € 77.666 € 58.692 € 104.817
1 1 1 1 0 0
IOAZ € 32.273 € 17.250 € 17.487 € 13.177 € 4.231 -€ 909
BBZ 0 € 6.246 1 € 21.484 1 € 14.0761 € 12.734 2 € 50.184 2 € 61.554
WWB 176 (9) € 1.993.792 152 (10) € 1.874.542 151 (9) € 1.813.309 148 (6) € 1.855.550 152 (10) € 1.929.361 175 (10)€ 2.235.282 *
Het genoemde aantal klanten zijn de klanten tot 65 jaar. Tussen haakjes staan 65+ klanten, die vanaf 2008 overgegaan zijn naar de Sociale Verzekering Bank (SVB). *= Dit bedrag is inclusief de kosten in het kader van de wet WIJ. De overschrijding bij het minimabeleid is deels het gevolg van het aspect computers voor minima conform het eind 2009 nieuw door de raad vastgestelde minimabeleid. De belangrijkste oorzaak van de overschrijding is echter het succes op de beoogde verbetering van het bereik van de doelgroep. De hogere kosten bij fraudebestrijding betreffen een hogere vergoeding aan Apeldoorn dan geraamd. Bestuurlijk product “Vreemdelingenbeleid”. Zie in eerste instantie de toelichting bij “Arbeidsmarktbeleid”. Het bedrag aan voordeel op dit product is afgerond € 138.000. Daarnaast is er op dit product een voordeel zichtbaar van ruim € 47.000 als gevolg van de vrijval van de voorziening huisvesting statushouders. In het raadsvoorstel bij de jaarstukken zal voorgesteld worden om hiervoor alsnog een bestemmingsreserve voor te maken.
122
Programmarekening 2009 Programma 4 – Werk en inkomen
Gemeente Brummen
Programma 5 – Maatschappelijke ondersteuning.
Recapitulatie baten en lasten per product (bedragen x € 1.000) product
25 26 27 28 29 30 31
Sociale samenhang en leefbaarheid Preventieve ondersteuning Jeugd Infornaties, advies en clientondersteuning Ondersteuning mantelzorg en vrijwilligers Deelname aan maatschappelijk verkeer Voorzieningen mensen met een beperking Maatschappelijke opvang Resultaat programma 5 vóór bestemming
begroting 2009 na wijz. lasten baten saldo
rekening 2009 lasten baten saldo
lasten
afwijking baten
saldo
76
0
76
63
0
63
-13
0
-13
153
0
153
154
0
154
1
0
1
5
0
5
5
0
5
0
0
0
123
0
123
135
0
135
12
0
12
367
0
367
369
0
369
2
0
2
3.558
288
3.270
3.403
291
3.112
-155
3
-158
166
0
166
187
0
187
21
0
21
4.448
288
4.160
4.316
291
4.025
-132
3
-135
Toelichting resultaat Dit programma sluit met een voordeel van € 135.000 voor bestemming. Omdat er in 2009 per saldo € 289.000 meer is toegevoegd aan de reserve WMO dan geraamd, is het te analyseren bedrag inclusief verrekening met reserve € 154.000 nadeel (€ 135.000 - € 289.000). Analyse verschil: 1. Meer inzet ambtelijke uren op programma 5 dan geraamd 2. Sociale samenhang en leefbaarheid 3. Preventieve ondersteuning Jeugd 4. Informatie, advies en cliëntondersteuning 5. Ondersteuning Mantelzorg en vrijwilligers 6. Deelname aan maatschappelijk verkeer 7. Voorzieningen voor menden met een beperking 8. Maatschappelijk opvang Totaal
€ € € € € € € € €
57.000 N 13.000 V 1.000 N 0N 24.000 V 3.000 N 109.000 N 21.000 N 154.000 N
Toelichting per bestuurlijk product Ureninzet. Betreft het financiële verschil vanwege afwijkingen tussen begrote en werkelijke ureninzet van de ambtelijke organisatie bij dit programma. Bestuurlijk product “Sociale samenhang en leefbaarheid”. De kosten voor sociale veiligheid zijn in de loop 2009 opgestart. Omdat het niet heel 2009 betrof is er nu een financieel voordeel zichtbaar van € 13.000. Bestuurlijk product “Preventieve ondersteuning Jeugd ”. Het aandeel in de kosten SWB van dit bestuurlijke product is € 1.000 hoger dan geraamd. Bestuurlijk product “Informatie, advies en cliëntondersteuning ” Geen bijzonderheden Bestuurlijk product “Ondersteuning Mantelzorg en vrijwilligers ” Op dit bestuurlijke product staan de ramingen voor de stelposten binnen het totale subsidiebeleid. Ook staat hier het budget voor maatschappelijke stages. Mede omdat dit laatste in 2009 niet van de grond is gekomen is er nu op rekeningsbasis een voordeel zichtbaar van € 24.000. Beseft moet worden dat tegenover een deel van dit voordeel over de totale begroting verspreidt ook kleinere nadelen zitten als gevolg van meer waarderingssubsidies dan wel hoger indexering dan geraamd.
Programmarekening 2009
123 Programma 5 – Maatschappelijke ondersteuning
Gemeente Brummen
Bestuurlijk product “Deelname aan maatschappelijk verkeer”. Het aandeel in de kosten SWB van dit bestuurlijke product is bijna € 3.000 hoger dan geraamd. Bestuurlijk product “Voorzieningen voor mensen met een beperking”. Onder dit bestuurlijke product vallen de huishoudelijke verzorging, de oude wet voorziening gehandicapten en de invaliden parkeerkaart. Tegenover de lasten van huishoudelijke verzorging op dit bestuurlijke product staat de rijksbijdrage die verantwoord staat bij het gemeentefonds, onderdeel van programma 7. Doordat de lasten in 2009 nog meevielen en ondanks dat de opbrengst aan eigen bijdrage lager uitvalt dan geraamd, kon er in 2009 nog aan de reserve WMO € 364.000 worden toegevoegd. Inclusief de reservering is het saldo tussen de lasten en de baten bij huishoudelijke verzorging € 125.000 nadeliger dan geraamd.. De kosten van de voormalige wet voorziening gehandicapten (WVG) waren maar € 12.000 hoger dan geraamd. Omdat via het gemeentefonds vanaf 2009 ook geld voor grote woningaanpassingen is ontvangen, is alsnog € 25.000 van dit rijksgeld ten gunste van de WVG geboekt. Hierdoor sluit dit product uiteindelijk met een voordeel van € 13.000. Door meevallende kosten bij invalidenparkeerkaart is daar een voordeel zichtbaar van bijna € 3.000. Bestuurlijk product “Maatschappelijk opvang”. Aan Stichting Welzijn Brummen (SWB) is in € 20.000 uitbetaald voor hun taak als zorgcoördinator rondom huiselijk geweld. Dit was bij de 1e bestuursrapportage nog niet geraamd. Het overige verschil van € 1.000 betreft een iets hogere bijdrage in de gewone kosten van de SWB.
124
Programmarekening 2009 Programma 5 – Maatschappelijke ondersteuning
Gemeente Brummen
Programma 6– Samenleving.
Recapitulatie baten en lasten per product (bedragen x € 1.000) product
32 33 34 36 37 38 39 40 41 42 43 44
Onderwijs bevoegd gezag Lokaal onderwijsbeleid Leerplicht en leerlingenvervoer Kinderopvang Bibliotheek en media Muziekonderwijs en kunsteducatie Amateurkunst en overige cultuur Sport Welzijnsaccommodaties Integraal ouderenwerk Jeugd- en jongerenwerk Gezondheidszorg Resultaat programma 6 vóór bestemming
begroting 2009 na wijz. lasten baten saldo
rekening 2009 lasten baten saldo
lasten
afwijking baten
saldo
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1.705
225
1.480
1.865
462
1.403
160
237
-77
410
1
409
488
0
488
78
-1
79
197
0
197
216
0
216
19
0
19
437
0
437
442
0
442
5
0
5
136
0
136
156
0
156
20
0
20
64
0
64
76
0
76
12
0
12
1.467
353
1.114
1.574
508
1.066
107
155
-48
271
138
133
189
150
39
-82
12
-94
142
0
142
252
105
147
110
105
5
98
0
98
139
0
139
41
0
41
761
326
435
759
354
405
-2
28
-30
5.688
1.043
4.645
6.156
1.579
4.577
468
536
-68
Toelichting resultaat Dit programma sluit met een voordeel van € 68.000 voor bestemming. Omdat er in 2009 € 19.000 minder aan de reserve is onttrokken dan geraamd komt het te analyseren bedrag op € 49.000 voordeel. De verrichte onttrekkingen betreffen de jaarlijkse onttrekking van € 39.000 aan de reserve Hazenberg en € 14.000 aan de reserve IHP Analyse verschil: 1. Meer inzet ambtelijke uren op programma 6 dan geraamd 2. Onderwijs bevoegd gezag 3. Lokaal onderwijsbeleid 4. Leerplicht en leerlingenvervoer 5. Kinderopvang 6. Bibliotheek en media 7. Muziekonderwijs en kunsteducatie 8. Amateurkunst en overige cultuur 9. Sport 10.Welzijnsaccommodaties 11.Integraal ouderenwerk 12.Jeugd- en jongerenwerk 13.Gezondheidszorg Totaal
€ € € € € € € € € € € € € €
50.000 N 0N 88.000 V 81.000 N 4.000 N 4.000 N 20.000 N 1.000 V 37.000 V 60.000 V 22.000 V 8.000 N 8.000 V 49.000 V
Toelichting per bestuurlijk product Ureninzet. Betreft het financiële verschil vanwege afwijkingen tussen begrote en werkelijke ureninzet van de ambtelijke organisatie bij dit programma. Bestuurlijk product “Onderwijs bevoegd gezag”. Het bevoegd gezag van het openbaar basisonderwijs is volledig ondergebracht bij Stichting Archipel. Sindsdien loopt dit financieel niet meer door de gemeentelijke begroting en jaarrekening. Bestuurlijk product “Lokaal onderwijsbeleid”. In 2009 is verder gewerkt met de afspraken binnen het raadsbesluit Integraal Huisvesting Plan onderwijs. De realisatie van de nieuwbouw en de kosten voor projectbegeleiding lopen via de investeringen. Informatie daarover is te vinden bij de toelichting op de gemeentelijke balans. Op dit bestuurlijke product is vooral het aspect van het gaan werken met een voorziening onderhoud schoolgebouwen aan de orde. De
Programmarekening 2009
125 Programma 6 –Samenleving
Gemeente Brummen
vanaf 2009 normale toevoeging en onttrekking heeft zich binnen de beschikbare budgetten afgespeeld. In 2009 is nu ook de vulling van de voorziening met een startbedrag van € 105.000, zoals in het IHP afgesproken, geëffectueerd. Eigenlijk had dit al per 31.12.2008 gemoeten. Deze omissie van 2008 wordt nu gecorrigeerd. Omdat deze eenmalige last van € 105.000 niet in 2009 geraamd was, is er nu per saldo een nadeel zichtbaar van ruim € 77.000. Binnen dit bestuurlijke product zijn ook de zogenoemde “Randvoorzieningen” aan de orde. Het gemeentelijk onderwijs achterstandbeleid (GOA) is daarvan het grootste onderdeel. Hier is een voordeel zichtbaar van bijna € 167.000. Dit voordeel bestaat voor ruim € 141.000 uit het eenmalige voordeel door de vrijval van de voorziening GOA en voor afgerond € 26.000 voordeel op overige aspecten. Bij het raadsvoorstel bij de jaarstukken 2009 zal worden voorgesteld om in plaats van de vervallen voorziening nu een bestemmingsreserve aan te leggen voor hetzelfde bedrag. Bestuurlijk product “ Leerplicht en leerlingenvervoer”. De uitvoerder van het bestaande vervoerscontract is failliet. De opvolger is bereid conform het contract de taak over te nemen. Financieel blijkt in 2009 opnieuw dat het leerlingenvervoer een open eind regeling is. De totale overschrijding bedraagt uiteindelijk bijna € 81.000. Bestuurlijk product “Kinderopvang”. De overschrijding op dit bestuurlijke product van € 4.000 komt door meer kosten kwaliteitscontrole door de GGD. Via het gemeentefonds hebben de gemeenten ook meer geld voor dit doel ontvangen Bestuurlijk product “Bibliotheek en media”. De overschrijding op dit bestuurlijke product van € 4.000 is een gevolg van hogere indexeringskosten dan geraamd. Hier staat voordelen binnen de stelpost subsidiebeleid (programma 5) tegenover. Bestuurlijk product “Muziekonderwijs en kunsteducatie”. De overschrijding op dit bestuurlijke product van € 20.000 komt door hogere kosten in de afbouw van de oude muziekschool dan geraamd. Bestuurlijk product “Amateurkunst en overige cultuur”. Het voordeel komt door afroming van het eigen vermogen van de Culturele Stichting conform de subsidieverordening. Verder was er sprake van meer waarderingssubsidies. Per saldo is het voordeel € 1.000. Bestuurlijk product “Sport”. De producten “Rhienderoord” en “Gymlokalen” laten een nagenoeg tegenovergesteld resultaat zien. Dit heeft te maken met de administratieve wijze van verwerking van enerzijds de subsidie aan Stichting Rhienderoord van de nieuwe sportzaal en anderzijds met de verhuuropbrengst van diezelfde zaal. Tussen deze producten is er per saldo een nadeel van € 3.000. De Bhoele laat een gunstig financieel jaar zien door meevallende exploitatielasten, voordeel € 30.000. Ook de exploitatie van de buitensportaccommodaties bleef in 2009 binnen de raming, voordeel € 13.000 Hier staat een nadeel van € 4.000 op verhuur tegenover. Tot slot bleven de werkelijke kosten sportbeleid ruim € 1.000 binnen de raming. Bestuurlijk product “Welzijnsaccommodaties”. Meer opbrengst verhuur maar vooral meevallende kapitaalasten leveren op dit bestuurlijke product samen een eenmalig voordeel op van € 60.000. Bestuurlijk product “Integraal ouderenwerk”, De afwikkeling van het 2de ouderenproject met de provincie levert in 2009 een eenmalig voordeel. In 2009 is inmiddels geld ontvangen voor een 3de project. Dit geld is gereserveerd voor in 2010 te maken kosten. Bestuurlijk product “Jeugd- en jongerenwerk”. De overschrijding komt door hogere kosten dan geraamd voor de oud- en nieuwfeesten. Inmiddels is in het kader van bezuinigingen dit budget per boekjaar 2011 komen te vervallen. Bestuurlijk product “Gezondheidszorg. Het voordeel van € 8.000 is het saldo tussen het nadeel van € 11.000 door een lagere onttrekking uit de voorziening dan geraamd en het voordeel van € 19.000 door de vrijval van de voorziening per 31.12.2009. Via het raadsvoorstel wordt voorgesteld om hiervoor een bestemmingsreserve te maken.
126
Programmarekening 2009 Programma 6 –Samenleving
Gemeente Brummen
Programma 7 – Financiering.
Recapitulatie baten en lasten per product (bedragen x € 1.000) product
45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55
Financiering en beleggingen Belastingen Algemene uitkering Organisatiebeleid Beleidsinstrumentarium Documentaire informatievoorziening Financiële informatievoorziening Stelposten Kostenplaatsen Afdelingskosten Begroting- en rekeningsuitkomst Resultaat programma 7 vóór bestemming
begroting 2009 na wijz. lasten baten saldo
rekening 2009 lasten baten saldo
lasten
afwijking baten
saldo
10
1.393
-1.383
10
1.364
-1.354
0
-29
29
308
3.069
-2.761
333
3.121
-2.788
25
52
-27 -526
4
17.268
-17.264
6
17.796
-17.790
2
528
104
0
104
78
0
78
-26
0
-26
660
0
660
523
0
523
-137
0
-137 -58
684
2
682
627
3
624
-57
1
558
25
533
596
-23
619
38
-48
86
-57
178
-235
106
185
-79
163
7
156
176
0
176
-71
-1
-70
-247
-1
-246
737
0
737
361
0
361
-376
0
-376
27
578
-551
0
0
0
-27
-578
551
3.211
22.513
-19.302
2.569
22.445
-19.876
-642
-68
-574
Toelichting resultaat Dit programma sluit met een voordeel van € 574.000. Omdat de werkelijke onttrekking aan de reserves € 53 lager ligt dan geraamd komt het te analyseren bedrag inclusief verrekening met reserves op € 521 Analyse verschil: 1. Minder inzet ambtelijke uren op programma 7 dan geraamd 2. Financiering en beleggingen 3. Belastingen 4. Algemene uitkering uit het gemeentefonds 5. Organisatiebeleid 6. Beleidsinstrumentarium 7. Documentaire informatievoorziening 8. Financiële informatievoorziening 9. Stelposten 10. Afdelingskosten 11. Kostenplaatsen 12. Begroting/rekeningsuitkomst Totaal
€ € € € € € € € € € € € €
94.000 V 29.000 N 56.000 V 528.000 V 0V 7.000 N 21.000 N 45.000 N 83.000 N 203.000 V 376.000 V 551.000 N 521.000 V
Toelichting per bestuurlijk product Ureninzet. Betreft het financiële verschil vanwege afwijkingen tussen begrote en werkelijke ureninzet van de ambtelijke organisatie bij dit programma. Bestuurlijk product “Financiering en beleggingen” In 2009 is de voormalige IZA financieel afgewikkeld. Voor Brummen betekent dit een eenmalige bate van bijna € 200.000 Aan dividend van nutsbedrijven is € 26.000 meer ontvangen dan geraamd. De renteparagraaf heeft zich in 2009 € 249.000 minder gunstig ontwikkeld dan geraamd. Overige aspecten binnen dit bestuurlijke product kwamen € 6.000 nadeliger uit dan geraamd. Bestuurlijk product “Belastingen”. De opbrengst OZB is per saldo € 24.000 hoger dan geraamd. De toeristenbelasting heeft € 30.000 meer dan geraamd opgebracht. De opbrengst woonforensenbelasting bleef ruim € 1.000 onder de raming.
Programmarekening 2009
Programma 7 –Financiering.
127
Gemeente Brummen
Door overige ontwikkelingen waaronder lagere uitvoeringskosten wet WOZ is er nog een voordeel van € 3.000. Bestuurlijk product “Algemene uitkering uit het gemeentefonds”. De daadwerkelijk ontvangst uit het gemeentefonds komt in 2009 € 528.000 hoger uit dan verwacht bij de eerste bestuursrapportage. Deze meevaller was deels via de tweede bestuursrapportage en de decemberrapportage al aangekondigd. De ontvangen gelden is inclusief de gelden voor de WMO. Bestuurlijk product “Organisatiebeleid”. Geen bijzonderheden. Bestuurlijk product “Beleidsinstrumentarium”. Mede door de eenmalige ondersteuning door de (nieuwe) accountant bij het opzetten van een verlengde meerjareninzicht tot en met 2023 is er hier een overschrijding zichtbaar van € 7.000. Bestuurlijk product “Documentaire informatievoorziening”. Het nadeel van € 21.000 op dit bestuurlijke product komt volledig door meer drukwerk kosten. Vooral het feit dat steeds meer en vaker in kleur gedrukt moet worden heeft tot de overschrijding geleid. Bestuurlijk product “Financiële informatievoorziening”. In 2009 zijn de openstaande debiteuren nader beoordeeld op de mate van inbaarheid. Voor € 62.000 aan vorderingen wordt de inbaarheid dermate onzeker geacht, dat hiervoor een voorziening is getroffen. In 2010 volgt een nader advies over de inbaarheid. Overige meevallers bij de lasten maar bij de baten op dit bestuurlijke producten leverde een voordeel op van € 17.000. Bestuurlijk producten “Stelposten”, “Kostenplaatsen” en “Afdelingskosten”. Ontwikkelingen op deze drie, om administratieve redenen noodzakelijke, bestuurlijke producten werken direct tegengesteld door op de cijfers op alle programma’s. Omdat in Brummen niet wordt nagecalculeerd komen de gevolgen van afwijkingen op deze drie bestuurlijke producten tot uitdrukking. De drie bestuurlijke producten samen laten een totaal voordeel zien van € 497.000. Zouden we wel aan nacalculatie doen dan zou dit voordeel verspreid over alle programma’s naar voren zijn gekomen. Ten aanzien van de afdelingskosten wordt wel een LoonKostenAnalyse gemaakt. Ook bij de kostenplaatsen is er een analyse per kostenplaats gemaakt. Per 31.12.2009 is een balanspost nog te betalen opgenomen van € 65.000 ter dekking van de in april 2010 uit te betalen voorschot op de nog vast te stellen CAO per 1 juni 2009. Bestuurlijk product “Begrotings-/rekeningsresultaat”. De jaarlijkse begrotingspost voor onvoorziene zaken van € 27.000 is niet besteed. Bij de eerste bestuursrapportage was rekening gehouden met een onttrekking aan de algemene vrije reserve van € 578.000 als gevolg van de toen verwachte nadelige afsluiting van het jaar 2009. In werkelijkheid sluit de jaarrekening 2009 positief. Daarmee vervalt de onttrekking aan de reserve wat zich nu op dit bestuurlijke product als een nadeel openbaart. De jaarrekening 2009 zoals die nu voorligt laat een voordelig resultaat zien van € 1.657.000. In de toelichtingen op de programma’s zit het voorstel om € 366.000 aan te vullen op de bestaande reserve bouwgrondrisico’s. Tevens zit in de programma’s opgenomen het voorstel voor de vorming van een vijftal bestemmingsreserves die in de plaats komen van de vijf vervallen voorzieningen. Uitgaande dat hiertoe door de raad wordt besloten is de ontwikkeling van de algemene vrije reserve als volgt: Stand per 31 december 2008 Bij: Resultaat exploitatie 2008 Stand per 1.1 2009 Af: Centrumplan Eerbeek Af: Commerciële tarieven Lombok/Elzenbos Af: aanvulling van de weerstandreserve Bij rekeningsresultaat 2009 € 1.657 - € 366 - € 405 Stand per 31.12.2009
128
Programmarekening 2009
€ 2.571.852 € 586.026 € 3.157.878 - € 395.370 - € 73.207 - € 107.000 € 886.534 € 3.468.835
Programma 7 –Financiering.
SISA verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen
130 Jaarstukken 2009
Bijlage
Gemeente Brummen
131 Jaarstukken 2009
Bijlage
Onderwijsachterstandenbeleid nietGSB (OAB)
Besluit vaststelling doelstelling en Gemeenten, niet G-31 bekostiging Onderwijsachterstandenbeleid 2006-2010 (art 4 t/m 10)
Beginstand 2009 van voorziening / overlopende post
Regeling tijdelijke toekenning extra voorschoolse middelen (artikel 4)
Besteed bedrag 2009 voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid
Schakelklassen, artikel 166 van de Wet op het primair Onderwijs
Besteed bedrag 2009 aan voorschoolse educatie
Besteed bedrag 2009 aan voorbereiding inrichten schakelklassen
Besteed bedrag 2009 aan vroegschoolse educatie 80
Aantal deelnemende leerlingen aan schakelklassen in 2009
0
% doelgroepkinderen bereikt in 2009 met voorschoolse educatie op de peuterspeelzaal Provinciale beschikking en/of verordening
Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12) €0
R
€ 4.332
R
€ 115.123
R
€0
R R D2 D2
€ 2.640
Gemiddelde prijs ouderbijdrage in 2009 voor voorschoolse educatie op de peuterspeelzaal voor doelgroepkinderen
44B Besluit Locatiegebonden Subsidies 2005 (BLS)
R
€0
Aantal deelnemende kinderen aan voorschoolse educatie in 2009
Besteed bedrag in 2009 aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal
WWI
versie (1.3) 18-2-2010
€ 73.192
Besteed bedrag 2009 aan schakelklassen
Wet (OKE) voor verlaging ouderbijdrage doelgroepkinderen voorschoolse educatie
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
13
Juridische grondslag (4)
Nummer (2)
OCW
Specifieke uitkering (3)
Departement (1)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ
R
€ 42
R
66,70%
R
Besteed bedrag 2009 Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 1 SWP09002556U
€0
Nee
R D1
Aantal specifieke categorieën woningen Alleen in te vullen indien tussen provincie en gemeente expliciete afspraken zijn gemaakt voor het realiseren van specifieke categorieën woningen en deze aantallen mede-bepalend zijn voor de financiële vaststelling van de uitkering
WWI
50C Investering stedelijke vernieuwing (ISV)
Provinciale beschikking en/of verordening
Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
Besteed bedrag tot en met 2009 Investeringsbudget (kolom 7) Correcties (kolom 17) Per beschikking besteding voor alle doelstellingen verantwoorden. Dit doet u door eerst in een regel het beschikkingskenmerk in te vullen en daaronder per regel één doelstelling in te vullen. 1 Becker's Sonsterrein 2 Geluidsanering
132
€ 3.756.905
€ 2.508.599
€0
Nee
D1: aantallen R:euro’s
€ 202.209
€ 16.155
€0
Nee
D1: aantallen R:euro’s
Pagina 1 van 5
Bijlage bij Jaarstukken 2009
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
versie (1.3) 18-2-2010
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen) Alleen in te vullenna afloop project Per beschikking alle activiteitenverantwoorden. Dit doet u door eerst in een regel het beschikkingskenmerk in te vullen en daaronder per regel één activiteit in te vullen.
1
D1
2 WWI
53
Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009
Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009
Gemeenten
D1 R
Aantal woningen gestart of voortgezet in 2009 Per beschikkingnummer één regel invullen Beschikkingnummer (kolom 6) Hieronder per regel één beschikking invullen en in kolom 8 de verantwoordingsinformatie (aantal gestarte/voortgezette woningen)
VenW
59B Brede doeluitkering verkeer en vervoer
Provinciale beschikking en/of verordening
Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
1 SWP09000553U Besteed bedrag 2009
75
R
Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 1 2008-022423, niet-infrastructurele verkeersveiligheidsprojecten SZW
SZW
72
74
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Wet werk en bijstand (WWB)
(inkomensdeel)
133
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Wet werk en bijstand
Gemeenten
Gemeenten
€ 221.562
€0
n.v.t.
Ja
R
Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat én beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2009.
112,25
R
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.
5,56
R
Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren
90,54
R
Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.
7,41
R
Totaal uitgaven inkomensdeel inclusief WIJ
€ 2.418.229
Nvt
waarvan categorie jonger dan 65 jaar
€ 2.377.192
Nvt
Totaal ontvangsten (niet-rijk) inkomensdeel inclusief WIJ
€ 133.111
Pagina 2 van 5
Nvt
Bijlage bij Jaarstukken 2009
waarvan categorie jonger dan 65 jaar
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
versie (1.3) 18-2-2010
€ 128.495
Nvt
Omvang van het in 2008 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid niet kan worden vastgesteld (=Terug te betalen aan het Rijk).
(werkdeel overgangsindicator)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ
€0
R
De verantwoording vindt plaats op basis van het kasstelsel. Er worden uitsluitend uitgaven verantwoord die gedaan zijn tot en met 31 december 2008 en waarvan de rechtmatigheid in 2008 niet kon worden vastgesteld. Voor zover de rechtmatigheid van deze uitgaven niet kan worden aangetoond, wordt het bedrag teruggevorderd van gemeenten.
SZW
75
Wet inkomensvoorziening oudere en Wet inkomensvoorziening oudere Gemeenten en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), art werkloze werknemers (IOAW) 54
SZW
76
Wet inkomensvoorziening oudere en Wet inkomensvoorziening oudere Gemeenten en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ), art gewezen zelfstandigen (IOAZ) 54
SZW
78
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004)
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (art. 54)
Uitgaven IOAW 2009
Ontvangsten IOAW (niet-rijk) 2009 Uitgaven IOAZ 2009
€ 6.098
Ontvangsten IOAZ (niet-rijk) 2009 Uitvoeringskosten IOAZ 2009
€ 909
79
Wet Werkloosheidsvoorziening (WWV)
134
Wet Werkloosheidsvoorziening
Gemeenten
R
€0
R R
€0
R R
Totaal uitgaven 2009 (excl. Bob)
€ 37.968
R
Totaal uitgaven kapitaalverstrekking 2009 (excl. Bob)
€ 19.000
R
Totaal ontvangsten 2009 (excl. Bob) (excl. rijk)
€ 30.613
R
Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking 2009 (excl. Bob) (excl. rijk)
€ 31.293
R
Totaal uitvoeringskosten 2009 (excl. Bob)
SZW
€ 110.915
Totaal uitgaven Bob 2009 Totaal ontvangsten Bob (excl. Rijk) 2009
€0
Totaal uitvoeringskosten Bob 2009 Ontvangsten 2009 (niet-rijk)
€0
Pagina 3 van 5
€ 24.144
R
€0
R R
€0
R R
Bijlage bij Jaarstukken 2009
Participatiebudget Verantwoording op basis van baten en lasten stelsel
Wet participatiebudget
Gemeenten
Meeneemregeling WWB: overheveling overschot/tekort van WWB-werkdeel 2008 naar Participatiebudget 2009
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
versie (1.3) 18-2-2010
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
82
Juridische grondslag (4)
Nummer (2)
SZW
Specifieke uitkering (3)
Departement (1)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ
€ 744.325
R
€ 252.027
R
Omvang van het in het jaar 2008 nietbestede bedrag WWB-werkdeel dat meegenomen is naar het Participatiebudget van 2009 óf Omvang van het in het jaar 2008 rechtmatig bestede bedrag WWB-werkdeel als voorschot op het Participatiebudget van 2009 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)
Reserveringsregeling: overheveling overschot/tekort van 2009 naar 2010 Omvang van het in het jaar 2009 nietbestede bedrag dat wordt gereserveerd voor het participatiebudget van 2010. Dit bedrag is exclusief het bedrag dat een gemeente ten onrechte niet heeft uitgegeven aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling (het ten onrechte nietbestede wordt teruggevorderd door het rijk). óf Omvang van het in het jaar 2009 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het Participatiebudget van 2010 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)
Lasten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasbetaling
€ 3.144
Totaal lasten Participatiebudget 2009
€ 1.497.263
R
€ 247.898
R
Het is niet toegestaan om reeds in 2008 op titel van het WWB-werkdeel verantwoorde uitgaven dubbel te verantwoorden. De opgave is dus exclusief lasten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasbetaling ten laste van het WWB-werkdeel, omdat deze lasten al in de verantwoording WWBwerkdeel 2008 zijn verantwoord
Waarvan lasten 2009 van educatie bij roc’s
135
Pagina 4 van 5
Bijlage bij Jaarstukken 2009
Baten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasontvangst
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
versie (1.3) 18-2-2010
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ
€0
Totaal baten (niet-rijk) Participatiebudget
R
€0
R
€0
R
De opgave is exclusief baten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasontvangst ten bate van het WWB-werkdeel, omdat deze baten al in de verantwoording WWBwerkdeel 2008 zijn verantwoord.
Waarvan baten 2009 van educatie bij roc's Terug te betalen aan rijk
€0
R
Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2009 niet-bestede bedrag voor zover dat de reserveringsregeling overschrijdt, alsmede het in het jaar 2009 ten onrechte nietbestede bedrag aan educatie bij roc’s
Regelluwe bestedingsruimte Gemeenten participatiebudget 2009 (artikelen 11a en 11b Besluit participatiebudget)
Het aantal in 2009 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven
Beschikkingen
Regelluw besteed bedrag 2009
Gemeenten
0
R
Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2010 geen recht op regelluwe bestedingsruimte.
€0
R
Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die voorfinanciering hebben aangevraagd SZW VWS
83 88
Schuldhulpverlening Breedtesportimpuls
Kaderwet SZW-subsidies Gemeenten Stimuleringsregeling breedtesport Provincies en gemeenten
Besteed bedrag 2009 Totale uitgaven 2009 (totaal ongeacht gesubsidieerde percentage)
€0 € 38.679
JenG
94
Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG)
Tijdelijke regeling CJG
Besteed bedrag 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
€ 340.775
136
Gemeenten
Pagina 5 van 5
R R
€0 Nee
R
Bijlage bij Jaarstukken 2009
Gemeente Brummen
Jaarstukken 2009
137
Accountantsverklaring
138 Jaarstukken 2009
Accountantsverklaring
Gemeente Brummen
Jaarstukken 2009
Accountantsverklaring
139
Aan: De gemeenteraad van de gemeente Brummen
Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2009 van gemeente Brummen, bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de programmarekening over 2009 met de toelichtingen, gecontroleerd.
Verantwoordelijkheid van het College van Burgemeester en Wethouders Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Brummen is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante wet- en regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, tweede lid van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de gemeente. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente heeft gemaakt, en een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
2
De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten. Deze goedkeuringstolerantie is door de Gemeenteraad bij raadsbesluit van 28 januari 2010 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van gemeente Brummen een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2009 als van de activa en passiva per 31 december 2009 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen.
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Arnhem, 4 mei 2010 Ernst & Young Accountants LLP
w.g. R.H. Gosselink RA