Jaarrekening 2013 Stichting Sint Franciscus Gasthuis te Rotterdam
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
INHOUDSOPGAVE pagina
Inhoud Jaarrekening 2013 6.1 6.1.1 Geconsolideerde balans per 31 december 2013 6.1.2 Geconsolideerde resultatenrekening over 2013 6.1.3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2013 6.1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6.1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 6.1.6 Mutatieoverzicht materiële vaste activa 6.1.7 Overzicht langlopende schulden ultimo 2013 6.1.8 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening 2013 6.1.9 Enkelvoudige balans per 31 december 2013 6.1.10 Enkelvoudige resultatenrekening over 2013 6.1.11 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6.1.12 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 6.1.13 Mutatieoverzicht materiële vaste activa 6.1.14, Overzicht langlopende schulden ultimo 2013 6.1.15 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013
6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.2.5
Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Controleverklaring
82 84 85 86 97 109 110 111 118 120 121 122 134 135 136
139 139 139 139 140
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming)
Activa Ref.
2012
2013 €
€
€
€
Vaste Activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
1 2
127.444.7 13 344.107
255.441.455 1.906.849
127.788.820
257.348.304 Vlottende activa Voorraden Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's/DBCzorgproducten Vorderingen uit hoofde van transitieregeli ng Overige vorderingen Liquide middelen
Totaal
3
3.057.125
1.612.219
4
3.916.737
4.233.531
5 6 7
3.184.265 96.001.621 25.013.558
543.871 76.405.296 873.371
131.173.306
83.668.288
388.521.610
211.457.108
F490 -
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming)
Passiva Ref.
€ Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen
2012
2013 €
€
122.420
454
78.834.407
43.560.428
7.335.345
7.116.167
€
Totaal eigen vermogen
8
86.292.172
50.677.049
Voorzieningen
9
25.564.581
21.321.617
10
179.3 12.115
64.210.534
Langlopende schulden Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Schulden uit hoofde van honorariumplafond Overige kortlopende schulden
Totaal
11
0
20.214.670
12 13
836.936 96.515.806
0 55.033.238 97.352.742
75.247.908
388.521.610
211.457.108
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.12 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013
Ref.
2012
2013
€
€
€
Bedrijfsopbrengsten:
N iet-gebudgetteerde zorg prestaties (excl. DBCs I DBCzorgproducten A- en B-segment) Omzet DBC's/DBC-zorgproducten B-segment Omzet DBCs/DBC-zorgproducten A-segment Opbrengsten uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg Honorariumopbrengsten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten
16
93.984.088
51.933.208
17
215.524.020
105.910.774
18
32.839.496
21.372.118
19
713.252
543.871
20 21 22
405.720 14.138.192 10.852.516
0 11.085. 142 3.101.934 193.947.047
368.457.284
Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten: Personeelskosten
23
186.676.851
98.943.197
Honora nu mopbrengsten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren Afschrijvingen immateriële en materiële vaste activa Overige bedrijfskosten
20
405.720
0
24 25
25.082.476 135.789.116
13.144.134 75.899.308
11
Som der bedrijfslasten
2U.U.1L1
Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat aandeel derden in groepsmaatschappijen
26
Resultaat na belasting
-8.704.925
28
-2.921.815 t'
27
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Vennootschapsbelasting
187.986.639
11.790.830
5.755
-5.770
11.796.585
3.032.823
11.577.407 219.178 11.796.585
2.820.194 212.629 3.032.823
Het resultaat is als volgt verdeeld: Reserve aanvaardbare kosten Algemene reserve
84
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 2013
€
€
2012 €
€
Kasstroom uit operationele activiteiten
Aanpassingen voor: afschrijvingen mutaties voorzieningen -
-
5.960.408
20.503.121
Bedrijfsresultaat
13.144.134 -114.355
25.082.476 4.242.964
13.029.779
29.325.440 Veranderingen in vlottende middelen: -
-
-
-
-
-
-
voorraden onderhanden werk DBC's vorderingen vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort resp. -overschot vorderingen/schulden uit hoofde van transitieregeling Schulden uit hoofde van honorariumplafond kortlopende schulden (exclusief schulden aan kredietinstellingen)
-1.444.906 316.794 -19.596.325
1.034.297 11.426.669 -34.311.608
-20.214.670
1.290.028
-2.640.394
836.936
0 0
30.696.854
-3.796.129 711
-24.356.743
37.782.850
-5.366.556
-171I4
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
185.158 -3.112.743
103.566 Ontvangen interest Betaalde interest en belastingen, resultaat derden -8.810.102 e
Kasstroom uit operationele activiteiten
rrc
-2.927.585
29.076.314
-8.294.141
7t\i
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen (im)materiële vaste activa Investering financiële vaste activa Aflossing lening u/g
-15.477.303 0 -149.833 8.036
-18.303.124 24. 544.072 -1.562.742 0
-15.619.100
4.678.206
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Rekening-courant krediet Aflossing langlopende leningen
Mutatie geldmiddelen (inclusief kortlopende schulden aan kredietinstellingen)
Stand geldmiddelen 1 januari Stand geldmiddelen 31 december Stand kredietinstellingen 1 januari Stand kredietinstellingen 31 december
Mutatie
0 0
0 5.352.039 -20.318.411
-8.107.925 -14.966.372
-8.107.925
18.788.148
-32.021.166
873.371 25.013.558 -3.796.129 -9.148.168
18.788.148
85
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.4. GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
6.1.4..1 Algemeen De Stichting Sint Franciscus Gasthuis is statutair gevestigd aan de Kleiweg 500 te Rotterdam en exploiteert het ziekenhuis, het Sint Franciscus Gasthuis te Rotterdam. Het Sint Franciscus Gasthuis biedt (algemene) ziekenhuiszorg en verleent daarnaast psychiatrische en psychologische zorg. Het Sint Franciscus Gasthuis behoort samen met het Vlietland Ziekenhuis tot de Stichting Sint Franciscus Vlietland Groep. De jaarrekening 2013 van het Vlietland Ziekenhuis is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van het Sint Franciscus Gasthuis. Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening van de Stichting Sint Franciscus Gasthuis is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW, de Regeling verslaggeving WTZi en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.
Vergelijking met voorgaand jaar In de vergelijkende cijfers 2012 zijn de cijfers van Vlietland Ziekenhuis niet opgenomen, hetgeen de vergelijkbaarheid tussen 2012 en 2013 bemoeilijkt. De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar, met uitzondering van de stelselwijziging van het onderhanden werk. Zie voor verdere uitwerking de paragraaf stelselwijziging onderhanden werk. Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.
6.1.4.2 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
Algemeen Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de instelling zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en/of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. De jaarrekening wordt gepresenteerd in euros, de functionele valuta van de instelling. Alle financiële informatie in euros is afgerond op gehele euro's, tenzij anders duidelijk aangegeven. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. GrondsIaen voor consolidatie De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de stichting en haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend dan wel waarover de centrale leiding bestaat. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin de stichting een meerderheidsbelang heeft, of waarin op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie betrokken vanaf het tijdstip waarop beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het tijdstip van beëindiging van deze invloed. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de Groep gemaakte winsten. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd. Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening 2013 zijn de volgende vennootschappen mede begrepen: -
-
-
-
-
Stichting Vlietland Ziekenhuis Poli-apotheek Sint Franciscus Gasthuis B.V. Pathan B.V. Medi-Servi Assisi B.V. Medi-Servi Assisi C.V.
Niet in de consolidatie opgenomen is Stichting Franciscus Vriendenfonds. Het Sint Franciscus Gasthuis heeft geen financieel belang, noch vorderingen of schulden in de Stichting Franciscus Vriendenfonds. Niet in de consolidatie opgenomen is Stichting Augustinessen. De stichting is opgericht in 2010 en heeft tot doel het leveren van medisch specialistische zorg aan patiënten die lijden aan morbide obesitas. Voor de uitvoering van de zorgactiviteiten heeft de stichting een uitbestedings overeenkomst gesloten met het Sint Franciscus Gasthuis. Stichting Augustinessen heeft een eigen bestuur en een eigen Raad van Toezicht. De leden van de Raad van Toezicht maken geen deel uit van het SFG. Stelselwijziging Onderhanden Werk In 2013 heeft het Vlietland ziekenhuis een stelselwijziging doorgevoerd met betrekking tot de onderhanden werk (OHW) bepaling. De tot dan toe gehanteerde OHW-bepaling werd gebaseerd op de kostprijs van de zorgactiviteiten behorende tot de openstaande zorgproducten per balansdatum. In 2013 is overgestapt op waardering op basis van het tussentijds (per balansdatum) afgeleide product (huidige opbrengstwaarde). Uitval is niet gewaardeerd. Als gevolg van deze stelselwijziging is de onderhandwerk positie ultimo 2012 begin 2013 op deze nieuwe methodiek gewaardeerd. Dit heeft geleid tot een mutatie van het eigen vermogen van € 5,0 miljoen.
87
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in de paragraaf consolidatie, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd.
Financiële instrumenten In de jaarrekening van Stichting Sint Franciscus Gasthuis zijn de volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: Financiële vaste activa, Vorderingen en overlopende activa, Liquide middelen, Langlopende schulden, Kortlopende schulden en overlopende passiva.
Initiële waardering Financiële instrumenten worden bij eerste opname verwerkt tegen reële waarde, waarbij (dis)agio en de direct toerekenbare transactiekosten in de eerste opname worden meegenomen. Vervolgwaarderina Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd.
Financiële vaste act/va Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Bij de bepaling van de nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van de stichting gehanteerd. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of duurzaam lagere bedrijfswaarde. Vorderingen en over/opende act/va Overige vorderingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Liquide middelen Liquide middelen worden gewaard tegen de nominale waarde. Langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen Langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode. De aflossingsverplichtingen voor het komend jaar van de langlopende schulden worden opgenomen onder kortlopende schulden. Afgeleide financiële instrumenten De eerste waardering voor afgeleide financiële instrumenten is reële waarde. Na eerste waardering worden afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde. Stichting Sint Franciscus Gasthuis maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten. Indien, in de toekomst, variabel rentende leningen worden afgesloten, sluit de stichting een derivaat (interest rate swap) af om renterisico's af te dekken.
In contracten besloten afgeleide instrumenten Besloten afgeleide instrumenten in contracten worden door de stichting niet afgescheiden van het basiscontract en niet apart verantwoord, maar toegelicht onder het betreffende balanshoofd.
88
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Bllzondere waardeverminderingen financiële activa Een financieel actief dat niet tegen reële waarde wordt verantwoord met waardewijzigingen in de winst-en-verliesrekening wordt op iedere verslagdatum beoordeeld om te bepalen of er objectieve aanwijzingen bestaan dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Deze objectieve aanwijzingen bestaan als zich, na de eerste opname van het actief, een gebeurtenis heeft voorgedaan die een negatief effect heeft gehad op de verwachte toekomstige kasstromen van dat actief en waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt. Objectieve aanwijzingen dat financiële activa onderhevig zijn aan een bijzondere waardevermindering omvatten het niet nakomen van betalingsverplichtingen en achterstallige betaling door een debiteur, of aanwijzingen dat een debiteur failliet zal gaan. Van alle individueel significante vorderingen wordt beoordeeld of deze specifiek onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering. Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd financieel actief wordt berekend als het verschil tussen de boekwaarde en de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente van het actief. Verliezen worden opgenomen in de winst-enverliesrekening. Rente op het aan een bijzondere waardevermindering onderhevige actief blijft verantwoord worden via oprenting van het actief. Als in een latere periode het actief, onderhevig aan een bijzondere waardevermindering, stijgt en het herstel objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die plaatsvond na de opname van het bijzondere waardeverminderingsverlies wordt het bedrag uit hoofde van het herstel opgenomen in de winst-en-verliesrekening.
Reële waarde De reële waarde van een financieel instrument is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en van elkaar onafhankelijk zijn. De reële waarde van een lening is gelijk aan de contante waarde van toekomstige kasstromen gebaseerd op een rente die per balansdatum zou gelden voor gelijksoortige leningen vermeerderd met een risicopremie voor iedere individuele lening.
Immateriële en materiële vaste act/va De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op onderhanden projecten en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: • Bedrijfsgebouwen/verbouwingen : 2% resp. 5% resp. 10% • Machines en installaties : 5%. • Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting : 10% resp. 20%.
Voor zover subsidies of daaraan gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvangen als eenmalige bijdrage in de afschrijvingskosten, zijn deze in mindering gebracht op de investeringen of zijn deze als vooruitontvangen bedrag onder de overlopende passiva opgenomen.
89
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De realiseerbare waarde van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige netto-kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de actuele waarde van het actief. In de toelichting op de balanspost materiële vaste activa is de bepaling van de realiseerbare boekwaarde nader uiteengezet. Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening. De leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. De grondslagen voor overige financiële vaste activa zijn opgenomen onder het hoofd Financiële Instrumenten. Dividenden worden verantwoord in de periode waarin zij betaalbaar worden gesteld. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende post. Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder de financiële baten en lasten.
Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen historische kostprijzen onder aftrek van een voorziening voor incourante voorraden, voorzover daartoe aanleiding bestaat.
Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's De waardering van het onderhanden werk is gebaseerd op de actuele verkoopwaarde per balansdatum, op basis van de uitkomsten van de landelijke OHW-grouper en de prijzen van de desbetreffende zorgverzekeraar. De ontvangen voorschotten zijn in mindering gebracht op het onderhanden werk, zo ook de teveel in rekening gebrachte of te brengen opbrengsten ten opzichte van de afgesproken aanneemsommen c.q. budgetplafonds. Een onderhanden project uit hoofde van DBC's wordt in de balans gepresenteerd als een gesaldeerde post van de per project gerealiseerde projectopbrengsten en ontvangen voorschotten. Het saldo van het onderhanden project kan per balansdatum een debet- of een creditstand zijn. Indien het saldo van de DBC per zorgverzekeraar a. een debetstand vertoont, wordt het netto-bedrag verwerkt als een actief; b. een creditstand vertoont, wordt het netto-bedrag verwerkt als een schuld.
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Vorderingen De grondslagen voor de waardering van vorderingen is beschreven onder het hoofd Financiële instrumenten. Líguide middelen De grondslagen voor de waardering van vorderingen is beschreven onder het hoofd Financiële instrumenten. Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd en verdisconteerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. Voorziening groot onderhoud De voorziening groot onderhoud wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek onderhoud van panden, installaties e.d., gebaseerd op een meerjarenonderhoudsplan.
Voorziening persoonlijk levensfase budget (PLB) De voorziening persoonlijk levensfase budget (PLB) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting in het kader van de overgangsregeling 45+. De voorziening betreft de totaalwaarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren PLB-uren van 200 uur bij het bereiken van de 55-jarige leeftijd. De berekening is gebaseerd op de CAO-bepalingen, bij een blijfkans van 100%. Voorziening jubileum- en pensioneringsverplichtingen Dit betreft een voorziening voor toekomstige uitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde (discontovoet 2%) van de in de toekomst uit te keren jubileum- en pensioneringsuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd. Langlopende schulden De grondslagen voor de waardering van langlopende schulden is beschreven onder het hoofd Financiële instrumenten.
Kortlopende schulden De grondslagen voor de waardering van kortlopende schulden is beschreven onder het hoofd Financiële instrumenten. Pensioen verplichtingen De stichting Sint Franciscus Vlietland Groep heeft voor haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerkingkomende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn. De stichting Sint Franciscus Vlietland Groep betaalt hiervoor premies waarvan de helft door de werkgever wordt betaald en de helft door de werknemer.
91
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. Naar de stand van ultimo november 2014 is de dekkingsgraad van het pensioenfonds 105% (ultimo 2013 was dit eveneens 105%). In 2014 dient het pensioenfonds een dekkingsgraad van ten minste 105% te hebben. Het pensioenfonds verwacht hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om bijzondere premieverhogingen door te voeren. De stichting Sint Franciscus Vlietland Groep heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. De stichting Sint Franciscus Vlietland Groep heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening In de geconsolideerde jaarrekening zijn groepsmaatschappijen opgenomen die belastingplichtig zijn voor de vennootschapsbelasting. De vennootschapsbelasting is in elk der entiteiten opgenomen voor hetgeen zij als zelfstandig belastingplichtige verschuldigd zijn, rekening houdend met de voor de enititeit geldende fiscale faciliteiten. Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen Stichting Sint Franciscus Gasthuis, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag.
De bezoldiging van bestuurders en toezichthouders is opgenomen in punt 31a van de geconsolideerde winst- en verliesrekening.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
6.1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden bepaald met inachtneming van de vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in de periode dat prestaties zijn geleverd; verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Baten worden gewaardeerd op basis van gerealiseerde opbrengsten. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen. De rechten en verplichtingen uit hoofde van meerjarige financiële contracten, zoals huur en operationele lease worden niet in de balans opgenomen; de lasten die hier uit voortkomen worden verantwoord onder de bedrijfskosten. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van door tariefbepalende instanties voorgeschreven percentages, dan wel de verwachte bedrijfseconomische levensduur. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven, tenzij door tariefbepalende instanties anders is voorgeschreven. Als buitengewone baten en lasten worden de baten en lasten opgenomen, die niet uit de gewone bedrijfsuitoefening voortvloeien.
92
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Subsidies Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de winst-en-verliesrekening in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen. Overheidssubsidies Overheidssubsidies worden aanvankelijk in de balans opgenomen als vooruitontvangen baten zodra er redelijke zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat de stichting zal voldoen aan de daaraan verbonden voorwaarden. Subsidies ter compensatie van door de stichting gemaakte kosten worden systematisch als opbrengsten in de winst-en-verliesrekening opgenomen in dezelfde periode als die waarin de kosten worden gemaakt. Subsidies ter compensatie van de stichting voor de kosten van een actief worden systematisch in de winst-en-verliesrekening opgenomen gedurende de gebruiksduur van het actief.
6.1.4.4 Toelichting onzekerheden ten gevolge van sectorontwikkehncien 2012/2014 Het afgelopen jaar heeft zich gekenmerkt door landelijke onzekerheden rond de omzetverantwoording van ziekenhuizen. Het landelijke herstelplan zoals gecommuniceerd in de brief van de Minister van VWS aan de Tweede Kamer d.d. 22 mei 2014 heeft er toe geleid dat bepaalde onzekerheden met betrekking tot omzet 2013 en eerder zijn ondervangen. Andere onzekerheden met betrekking tot de omzet zijn niet weggenomen. Deze resterende onzekerheden, het herstelplan en de bereikte status terzake, die de omzetverantwoording in deze jaarrekening beïnvloeden, worden hierna toegelicht. Bij het bepalen van de omzet uit prestatiebekostiging DBC zorgproducten en overige zorgproducten, alsmede de opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen en honoraria heeft het Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling gehanteerd zoals opgenomen in paragraaf 6.1.4.2 en 6.1.4.3 van deze jaarrekening en zoals middels de handreiking omzetverantwoording die over 2013 door het Ministerie van VWS is vastgesteld. Oorzaken van de oorspronkelijke onzekerheden in de omzetverantwoordinci De onzekerheden waarvan sinds 2012 sprake is worden veroorzaakt door de gelijktijdige invoering van uitbreiding van het segment waarvoor prestatiebekostiging geldt in combinatie met een transitiemodel voor 2012 met doorwerking in 2013, wijzigingen in de DOT-productstructuur en nieuwe wijzen van contracteren met zorgverzekeraars. Diverse van de in 2012 gesignaleerde problemen inzake de omzetverantwoording golden in 2013 nog steeds, werkten door of waren doorontwikkeld in 2013 en gaven aanleiding tot nieuwe of gecontinueerde onzekerheden in de verantwoording en in de interne controle over 2013.
93
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Deze onzekerheden deden zich voor in combinatie met deels open normen voor registratie en facturatie die gedurende en na afloop van het boekjaar 2013 met terugwerkende kracht nader zijn geduid door de regelgever en intensivering van formele en materiële controles over 2013 en voorgaande jaren door de betrokken zorgverzekeraars. Deze onzekerheden in de opbrengstverantwoording werden in 2013, in tegenstelling tot 2012, in belangrijke mate niet meer gedempt door de werking van het transitiesysteem, aanneemsommen en het ruim overschrijden van plafonds (indien van toepassing). Ook definities van budgetteringsparameters die impact hebben op de transitiebekostiging en bekostiging van voorgaande jaren kwamen opnieuw ter discussie. Achtergrond landelijk herstelplan en stand van zaken herstelplan Voornoemde problematiek heeft uiteindelijk geleid tot een landelijk herstelplan voor de ziekenhuizen. Kern van het herstelplan (d.d. 22 mei 2014 beschreven door de Minister van VWS) is: Ziekenhuizen voeren een aanvullend omzetonderzoek uit over de jaren 2012 en • 2013 in overeenstemming met het controleplan Correct Declareren en het Addendum hierop, met inachtneming van nadere duidingen van regelgeving door de NZa zoals in de loop van 2013 en tot in de zomer van 2014 vastgesteld (normverduidelijking en overzichten van casuïstiek rond toegestane en verboden registratie en declaratie door instellingen voor medisch specialistische zorg). Indien het onderzoek toereikend is uitgevoerd, vervangt dit onderzoek de materiële • en formele controles over de jaren 2012 en 2013 door de zorgverzekeraars. Beoordeling van de toereikendheid vindt plaats door de Expertgroep op basis van aanvullend omzetonderzoek. De uitkomsten (netto terug te betalen bedrag) worden finaal vastgesteld in onderhandeling tussen zorgverzekeraars en instellingen. De NZa committeert zich aan de uitkomsten van de Expertgroep (tenzij er sprake is van fraude) blijkens de brief van de Minister van VWS. Materiële controles tot en met 2011 moeten zijn afgerond door zorgverzekeraars en • instellingen voor 1 september 2014. Definitieve vaststelling van het transitiebedrag door de NZa vindt plaats uiterlijk 1 • december 2014. Beoordeling van de definitieve aanvraag vindt plaats door een ZNcommissie en de NZa. De NZa geeft duidelijkheid over de wijze van berekening van compensatie uit hoofde • van de zogenaamde overgangsregeling kapitaallasten. Uitstel van publicatie van de jaarrekening 2013 tot uiterlijk 15 december 2014, • zodat de uitkomsten van het aanvullend omzetonderzoek 2012/2013, de uitkomsten van de materiële controles tot en met 2011 en de definitieve vaststelling van het transitiebedrag kunnen worden verwerkt in de jaarrekening 2013. Middels het herstelplan is het mogelijk geworden voor de ziekenhuizen duidelijkheid te verkrijgen over de rechtmatigheidsaspecten en eventuele (resterende) onzekerheden hierin over de jaren tot en met 2013, alsmede over het definitieve transitiebedrag 2012 en (resterende) onzekerheden hierin. Het Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis hebben deelgenomen aan het herstelplan. Hierna is een nadere toelichting opgenomen op de stand van zaken per onderdeel van het herstelplan:
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Aanvullend omzetonderzoek 2012/2013 Het rapportageformulier zelfonderzoek correct declareren is goedgekeurd door de ZNexpertgroep. De onderhandelingen met de zorgverzekeraars over de finale verrekening zijn onderhanden. Het Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis hebben in de jaarrekening 2013 rekening gehouden met de verwachte uitkomsten van deze onderhandelingen. Uitkomsten van het aanvullend omzetonderzoek zijn volledig verwerkt in de jaarrekening. Materiële controles tot en met 2011 De materiële controles over de jaren tot en met 2011 worden op korte termijn afgewikkeld met de verzekeraars. De hieruit voortvloeiende correcties zijn verwerkt in de jaarrekening 2013. Aanvraag definitieve vaststelling transitiebedrag 2012 De NZa heeft de beschikking voor het transitiebedrag 2012 afgegeven. In de jaarrekening is het transitiebedrag conform deze beschikking verwerkt. Toerekening van de contractafspraken met de zorgverzekeraars op schadejaar aan het boekjaar Het Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis hebben met de zorgverzekeraars voor 2013 schadelastafspraken op basis van aanneemsommen resp. plafondafspraken gemaakt. Toerekening van de schadelastafspraken aan het boekjaar 2013 heeft plaatsgevonden op basis van een beste schatting van het voortgangspercentage ultimo 2013. De dientengevolge doorgevoerde nuanceringen respectievelijk correcties zijn conform de Handreiking omzetverantwoording op de omzet 2013 in mindering gebracht op het onderhanden werk ultimo 2013. De uiteindelijke uitkomsten zullen blijken uit de afrekeningen met zorgverzekeraars die in 2014 zullen plaatsvinden. Daarmee is er sprake van resterende inherente onzekerheden over de juistheid en/of volledigheid van de toegerekende omzet aan 2013. Afwikkeling FB tot en met 2011 De NZa heeft middels een circulaire d.d. 4 juli 2014 de uitgangspunten voor finale afwikkeling FB kenbaar gemaakt zoals deze in overleg met de veldpartijen tot stand zijn gekomen. Tot op heden heeft nog geen verdere informatieverstrekking plaatsgevonden. Het Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis hebben de jaren tot en met 2010 finaal afgerekend, exclusief de aanpassing van het onderhanden werk ultimo 2011 zoals dit is verwerkt in de definitieve aanvraag van het transitiebedrag 2012. Daarmee is sprake van inherente onzekerheden over de juistheid en/of volledigheid van de opgenomen positie ultimo 2013, waarvoor er nu geen aanwijzing is deze anders te waarderen ultimo 2013.
Overgangsregeling kapitaallasten Het Vlietland Ziekenhuis heeft geen duidelijkheid verkregen over de definitieve wijze van berekenen van de effecten van deze regeling en hiermee is derhalve geen rekening gehouden in deze jaarrekening. Het Sint Franciscus Gasthuis verwacht geen materiële effecten van deze regeling en heeft een vordering terzake niet gewaardeerd. Macrobeheersinstrument Bij opmaak van de jaarrekening is niet betrouwbaar te schatten wat het effect gaat zijn van het macrobeheersinstrument voor 2012 en 2013. Eerste berekeningen van het ministerie van VWS wijzen erop dat mogelijk het instrument ingezet gaat worden, maar deze berekeningen zijn nog gebaseerd op premature cijfers die op het moment nog herijkt worden. Voor verdere toelichting rondom dit risico verwijzen we naar paragraaf 6.1.5.
AR
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Doorbreken bankconvenanten inzake informatieverplichtingen Ten gevolge van het meedoen aan het herstelplan hebben het Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis niet voldaan aan de informatieverplichtingen richting de ING terzake van tijdige verstrekking van de vastgestelde jaarrekening. Daarmee is sprake van een doorbreking van het(/de) bankconvenant(en) waarmee de financieringsfaciliteiten die niet geborgd zijn door het Waarborgfonds voor de zorgsector direct opeisbaar zijn. De bank heeft afgezien van dit recht middels het verstrekken van een zogenaamde 'waiver' onder de voorwaarde(n) dat het Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis aan informatieverstrekkingsvoorwaarden en/of aan financiële ratio's voldoen per 15 december 2014. Het Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis verwachten aan deze voorwaarden te (kunnen) voldoen. Mede op grond hiervan zijn langlopende leningen dan ook niet gereclassificeerd naar kortlopende schulden en is de jaarrekening opgesteld op basis van de conti ni j*ftpit!;vt-rn n d P rstel ]i na -
Conclusie Raad van Bestuur De Raad van Bestuur heeft ten behoeve van de bepaling van het resultaat en de financiële positie de best mogelijke schattingen gemaakt op basis van de beschikbare informatie, onder andere met betrekking tot bovenstaande aspecten. De Raad van Bestuur is van mening dat met voornoemde toelichting de jaarrekening het vereiste inzicht geeft in het resultaat en de financiële positie van de instelling en dat de continuïteitsveronderste!ling is onderbouwd.
OT GOI
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.5. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA
1. Materiële vaste activa 31-dec-13 €
31-dec-12 €
160.051.750
89.792.823
80.971.851 3.945.576 10.472.278
27.877.234 0 9.774.656
255.441.455
127.444.71.3
2013 €
2012 €
Boekwaarde per 1 januari Bij: consolidatie Vlietland/Pathan Bij: investeringen verslagjaar Bij: impairment Af: afschrijvingen verslagjaar Af: terugname geheel afgeschreven activa
127.444.713 99.420.166 18.303.124 35.355.928 -25.082.476 -75.856.104
127.973.980
Boekwaarde per 31 december
255.441.455
127.444.713
De specificatie is als volgt: Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines, installaties en andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële vaste activa (Bouw)projecten in uitvoering
Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt:
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
12.614.867 0 -13.144.134 0
251.913.325 386.964.456 -131.523.001 -124.468.612 255.441.455
1/.444./ii
Toelichting: Stichting Vlietland Ziekenhuis heeft in 2013 een bedrijfswaardeberekening opgesteld. De realiseerbare waarde van de vaste activa is naar de mening van de Raad van Bestuur van het Vlietland Ziekenhuis op basis van tentatieve berekeningen ongeveer gelijk aan de boekwaarde van de vaste activa zonder rekening te houden met eerdere impairment en het genormaliseerd netto werkkapitaal. De Raad van Bestuur heeft zoals toegelicht onder de waarderingsgrondslagen gekozen voor waardering van de materiële vaste activa op basis van kostprijs of lagere realiseerbare waarde. Bij de realiseerbare waarde is door de Raad van Bestuur uitgegaan van de volgende uitgangspunten: het ziekenhuis is als één kasstroomgenererende eenheid aangemerkt; er is alleen rekening gehouden met instandhoudingsinvesteringen en investeringen in een nieuw ZIS/EPD, inclusief een grootschalige renovatie na 20 jaar exploitatie; de opbrengsten en kosten worden jaarlijks geïndexeerd met 1,5 % t/mk 2015 en vanaf 2016 met 2%. Hierin wordt derhalve geen rekening gehouden met volumegroei; de gewogen gemiddelde kostenvoet (WACC) is berekend op 5,65%. -
-
-
97
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Vanwege het feit dat op basis van de actuele bedrijfswaardeberekening geen sprake is van een lagere realiseerbare waarde is er geen directe aanleiding tot een afwaardering. Dit impliceert dat de (boekwaarde van de) in het verleden doorgevoerde afwaardering op basis van een in 2008 opgestelde bedrijfswaardeberekening kan worden gecorrigeerd. De correctie op de in het verleden dooroevoerde afwaarderina bedraaat € 35,3 miljoen. De bedrijfswaardeberekening is een complexe aangelegenheid en de realisatie is afhankelijk van vele interne en externe factoren. Een relatief geringe afwijking van de in de bedrijfswaardeberekening opgenomen uitgangspunten kan een significante impact hebben op de realiseerbare waarde van de vaste activa en is om die reden een eventueel noodzakelijke afwaardering in de toekomst niet uit te sluiten. Afschrijvingen en gebruiksduur De boekwaarde van de in de jaarrekening opgenomen materiële vaste activa van de Stichting Sint Franciscus Gasthuis is voor de gebruiksduur nog gebaseerd op de uitgangspunten van de vergoeding van de kapitaallasten van de NZa. Het SFG zal het ziekenhuis op de huidige locatie nog zeker tot 2032 exploiteren. Op basis van uitgevoerde renovaties en in uitvoering zijnde verbouwingen van verpleegafdelingen en poliklinieken is de Raad van Bestuur van mening dat de exploitatie zeker tot 2032 functioneel en economisch verantwoord is. Het merendeel van de bedrijfsgebouwen zal in 2025 volledig zijn afgeschreven. Op grond hiervan is de Raad van Bestuur van mening dat de huidige afschrijvingstermijnen voor het Sint Franciscus Gasthuis overeenkomen met de bedrijfseconomische afschrijvingstermijnen. Voor het Vlietlandziekenhuis is in 2011 de gehanteerde afschrijvingstermijn ten aanzien van de bedrijfsgebouwen aangepast naar de verwachte levensduur. De afschrijvingen van de bedrijfsgebouwen zijn gebaseerd op de volledige boekwaarde zoals in de oorspronkelijke bekostiging is opgenomen. De overige gehanteerde afschrijvingstermijnen behoeven naar de mening van de Raad van Bestuur per saldo geen aanpassing. Dit gegeven de resterende gebruiksduur en de verwachte (toegelichte en onzekere) compensatie voor de overgangsproblematiek. Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activag roep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 6.1.6.
2 Financiële vaste activa Kapitaaldeelname Pathan B.V. Lening Pathan B.V. Kapitaaldeelname O.W.M. Centramed Kapitaaldeelname O.W.M. MediRisk B.A. Kapitaaldeelname Zorgservice XL B.V. Kapitaaldeelname Zorgservice XL C.V. Lening Zorgservice XL C.V. Lening Stichting Orthopodie Rijnmond
31-dec-13 €
31-dec-12 €
0 0 279.026 281.783 40 200 1.170.800 175.000
57.673 16.072 0 270.362 0 0 0 0
1.906.849
344.107
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
2013
Het verloop van de financiële vaste act/va is als volgt:
€ 344.107 -73.745 279.026 11.421 240 1.170.800 175.000
Boekwaarde per 1 januari Af: in consolidatie opgenomen groepsmaatschappijen Kapitaaldeelname O.W. M. Centramed Kapitaaldeelname O.W.M. MediRisk B.A. Storting kapitaaldeelname Zorgservice XL C.V. en B.V. Lening Zorgservice XL C.V. Lening Stichting Orthopedie Rijnmond Boekwaarde per 31 december
1.906.849
Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Cr CD
Naam rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon
Kernactiviteit
Verschaft kapitaal
-
Eigen vermogen
Resultaat
€
€
Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Poli-apotheek SFG B.V. Pathan B.V. Rotterdam
Openbare apotheek
Medi Servi Assisi B.V. Rotterdam Medi Servi Assisi C.V. Rotterdam
Beheermij.
Gezondheidsgebouw
Beheer! exploitatie aebouw
Stichting Maasluis
20.000
100%
-29.265
-76.307
10.620
59%
2.352.475
17.965
18.151
100°h
22.258
-45
1.692.146
100%
1.697.492
39
0
100%
0
0
verzekeringen
270.362
0%
verzekeringen
279.026
0%
onderzoek klinische pathologie
Exploitatie WKK
Zeggenschapsbelangen: Medirisk Centramed
Kapitaaldeelname 0. W. M. Centramed Dit betreft de deelneming in de verzekering voor medische aansprakelijkheid. In 2013 zijn de in de afgelopen jaren behaalde resultaten verwerkt op de deelneming. Kapitaaldeelname 0. W. M. Med/Risk De kapitaaldeelname is gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en is van gering belang
(<5%).
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Zorgservice XL Zorgservice XL werd in 2009 als vereniging opgericht met als doel voor haar leden de inkoop en goederenlogistiek te verzorgen. In 2013 is besloten de rechtsvorm om te zetten in een besloten vennootschap alsmede per 1 maart 2013 de commanditaire vennootschap Zorgservice XL C.V. op te richten. Gezien Zorgservice XL zonder winstoogmerk haar activiteiten verricht en het geringe kapitaalbelang wordt deze entiteit niet in de geconsolideerde jaarrrekening betrokken. Lening Stichting Orthopedie Riinmond In verband met de financiering van goodwill van 2 specialisten die van het Vlietland Ziekenhuis overgekomen zijn is aan de Stichting Orthopedie Rijnmond een lening verstrekt. Deze lening wordt afgelost vanuit de (lagere) vergoeding die Vlietland Ziekenhuis aan de Stichting Orthopedie Rijnmond betaalt in het kader van hun dienstverlening.
Vordering overheid In de jaarrekening 2008 van het Vlietland Ziekenhuis is een vordering op de overheid opgenomen van € 60 miljoen. In 2009-2010 is een deel van de vordering ad € 60 miljoen door middel van compensatie van de bouwschade en versnelde afschrijving immateriële vaste activa toegekend. Dit resulteerde in een restantvordering van € 35,4 miljoen. Een ingediend verzoek bij de NZa van het Vlietland Ziekenhuis en DSW Zorgverzekeraar teneinde tot versnelde afschrijving te komen van de restvordering is begin januari 2011 afgewezen. In mei 2011 heeft de NZa het bezwaar van Vlietland inzake de afwijzing van versnelde afschrijving ongegrond verklaard. Aansluitend is door Vlietland en DSW beroep aangetekend bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Bij uitspraak van 12 juli 2012 heeft het College het beroep gegrond verklaard en de NZa opdracht gegeven opnieuw op het bezwaar van Vlietland te beslissen. In een nieuwe beslissing d.d. 14 december 2012 heeft de NZa het verzoek opnieuw afgewezen. Tegen dit besluit heeft Vlietland opnieuw beroep aangetekend. Op 25 november 2014 is door het CBb het beroep ongegrond verklaard. Op basis hiervan is de gehele vordering in de jaarrekening 2013 afgeboekt.
3. Voorraden Voorraden benodigdheden voor onderzoek, behandeling, begeleiding, verpleging en verzorging, resp. medicijnen en medische middelen
4. Onderhanden projecten uit hoofde van DBC zorgproducten
Onderhanden werk DBC/DOT zorgproducten, excl. honorarium Af: ontvangen voorschotten zorgverzekeraars Netto-totaal onderhanden projecten Verantwoord in de balans onder activa Verantwoord in de balans onder passiva
Per saldo
31-dec-13 €
31-dec-12 €
3.057.125
1.612.219
3.057.15
1.b1Z.Z13
31-dec-13 €
31-dec-12
32.917.255 -34.279.391
17.354.782 -20.396.902
-1.362.136
-3.042.120
3.916.737 5.278.873
4.233.531 7.275.651
-1.362.136
-3.042.120
€
100
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
5. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling De specificatie is als volgt: Schaduwbudget op basis afspraken verzekeraars Af: omzetbepaling
204.736.476
115.007.303
HY 7R R1
11444207
1.878.743 1R4337
543.871 400.747
6. Overige vorderingen
31-dec-13 €
31-dec-12 €
Vorderingen op debiteuren Af: voorziening dubieuze debiteuren
43.894.276
71.014.521
85.959.443 -46.516.107 1.044.236 72.021 2.232.332
0 0 1.983.881 6.248 2.038.849
Transitiebedrag 95% vordering tranche 2012 70% vordering tranche 2013
Debiteuren Nog te factureren omzet DBC's/DOT zorgproducten Af: ontvangen voorschotten van zorgverzekeraars Vorderingen op derden Overige vorderingen personeel Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen
in
i qqE3f
Alle vorderingen en overlopende activa zijn kortlopende vorderingen (< 1 jr.).
7. Liquide middelen
31-dec-13 €
31-dec-12 €
Bankrekeningen Kasgeld Gelden onderweg/bankstorno's
25.004.603 7.755 1.200
861.907 11.064 400
25.013.558
873.371
De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
101
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.5. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 PASSIVA
8. Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten: Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen: Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen:
31-dec-13 € 122.420 78.834.407 7.335.345 86.292.172
31-dec-12 € 454 43.560.428 7.116.167 50.677.049
Resultaatbestemming €
Saldo per 31-dec-2013 €
Kapitaal Bij: consolidatie Vlietland/Pathan Totaal kapitaal
Saldo per 1-jan-2013 € 454 121.966 122.420
Collectief gefinancierd gebonden vermogen: Reserve aanvaardbare kosten Bij: consolidatie Vlietland/Pathan Totaal reserve aanvaardbare kosten Egalisatie afschrijvingen Bestemmingsreserve Ambitiefonds
43.560.428 19.522.247 63.082.675 3.174.325 1.000.000
11.577.407 0 0
74.660.082 3.174.325 1.000.000
67.257.000
11.577.407
78.834.407
7.116. 167
219.178
7.335.345
74.495.587
11.796.585
86.292.172
Het verloop is als volgt weer te geven:
-
-
-
Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen: Algemene reserve -
122.420
Het kapitaal omvat het bij oprichting d.d. 6 april 1892 gestorte kapitaal van de Stichting Sint Franciscus Gasthuis alsmede het kapitaal van de Stichting Vlietland Ziekenhuis bij oprichting d.d. 30 maart 1971. Onder het collectief gefinancierd gebonden vermogen worden reserves opgenomen die voortkomen uit de subsidie- en/of zorggebonden en collectief gefinancierde activiteiten. Uit de Bestemmingsreserve ambitiefonds worden projecten gefinancierd die efficiënter werken in de toekomst mogelijk maken. Onder het niet-collectief gefinancierd vrij vermogen is opgenomen het vrij besteedbaar vermogen van Stichting Sint Franciscus Gasthuis. Dit vermogen komt voort uit niet-collectief gefinancierde activiteiten. Er heeft, evenals voorgaand jaar, een marktconforme rentetoevoeging (NZa-norm + 2%) aan dit vermogensdeel plaatsgevonden.
102
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
9 Voorzieningen Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2013 € Personele aanspraken Groot onderhoud Frictiekosten laboratoria Bij: consolidatie Vlietland/Pathan Personele aanspraken Eigen risico medische aansprakelijkheid Kosten sociaal-plan 1994 VLZ Voorziening contract VLZ
€
Onttrekking €
31-dec-2013 €
1.510.900 17.553.482 2.257.235 21.321.617
69.100 1.830.551 0
0 1.875.612 0
1.580.000 17.508.421 2.257.235
1.562.817
141.450
1.489.304 11.812 0 24.385.550
0 0 1.299.000 2.041.101
Dotatie
1.704.267 278.490 6.968 0 2.161.070
1.210.814 4.844 1.299.000 24.265.581
Van het bedrag van de voorzieningen wordt € 6,2 mln. als kortlopend (<1 jaar) beschouwd resp. € 18,0 mln. als langlopend waarvan € 5,7 min. langer> 5 jaar. Personele aanspraken De personele aanspraken betreffen een voorziening voor jubileum- en pensioneringsuitkeringen en een voorziening voor de opgebouwde rechten van het persoonlijk levensfase budget (PLB). De voorziening voor jubileum -en pensioneringsuitkeringen is vastgesteld voor alle personeelsleden met een onbepaald dienstverband, rekeninghoudend met een verwachte jaarlijkse loonkostenstijging en een jaarlijks toenemende kans dat het dienstverband tenminste tot het jaar van jubileum resp. pensionering blijft voortduren. De hoogte van de voorziening is bepaald op basis van een contante waarde-berekening met een discontovoet van 2%. De dotatie of onttrekking omvat de netto-wijziging van de voorziening. In het kader van het persoonlijk levensfase budget (PLB) wordt voor een groep medewerkers die volgens het overgangsrecht bij het 55e levensjaar recht hebben op een eenmalige extra storting van 200 uur, mits zij op 31 december 2009 10 jaar in dienst zijn binnen de zorgsector, eveneens een voorziening opgebouwd. Het benodigde bedrag is per ultimo boekjaar volledig voorzien. Voor een groep oudere werknemers die jaarlijks recht hebben op meer verlofrechten wordt geen voorziening opgebouwd. Groot onderhoud De voorziening dient om de lasten van cyclisch onderhoud aan gebouwen en installaties gelijkmatig over de jaren te verdelen. In 2012 heeft voor het Sint Franciscus Gasthuis een hernieuwde, gedetailleerde inventarisatie plaatsgevonden in het kader van een nadere onderbouwing en bijstelling van onderhoud ten behoeve van het lange termijn onderhoudsplan tot en met 2031. Voor Vlietland is een dergelijke gedetailleerde inventarisatie niet aanwezig, waardoor het vormen van een voorziening niet mogelijk is. Frictiekosten laboratoria Met een intentieverklaring tusen de RvB's van SFVG en IJsselland is in het voorjaar een nieuwe start gemaakt om te komen tot een vergaande vorm van samenwerking of fusie van de laboratoria. Op basis van een in 2011 gelopen fusietraject zijn er gedetailleerde berekeningen van de te verwachten desinvesteringen in recent gerenoveerde laboratoria en laboratoriumapparatuur, alsmede zijn er frictiekosten bij de voorzienbare personeelsmutaties geprognosticeerd. Omdat er geen aanleiding is om deze vooruitzichten en berekende extra lasten te herzien is de voorziening in dezelfde omvang gehandhaafd.
103
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Eigen risico medische aansprakelijkheid Deze voorziening is gevormd ter dekking van de kosten voortkomend uit de claims medische aansprakelijkheid. Het betreft de kosten die lager liggen dan het geldende eigen risico. Het moment van afwikkelen van de claims is onzeker. Kosten sociaal-plan 1994 Vlietland Ziekenhuis De voorziening "Kosten sociaal-plan 1994", is bestemd ter dekking van de afvloeiingskosten veroorzaakt door de inkrimping in 1994. Deze wachtgelden zijn administratief ondergebracht bij de Gemeente Schiedam. Voorziening contract De voorziening contract betreft een voorziening in verband met mogelijk te verwachten financiële risico's uit hoofde van contractverplichtingen. 31-dec-13 €
31-dec-12 €
Stand per 1 januari Bij: consolidatie Vlietland/Pathan Af: aflossingen Bij: nieuwe leningen
71.708.950 141.130.672 -20.318.411 0
79.816.875 0 -8.107.925 0
Stand per 31 december
192.521.211
71.708.950
Af: aflossingsverplichting komend boekjaar
-13.209.096
-7.498.416
Stand langlopende schulden per 31 december
179.312.115
64.210.534
31-dec-13 €
31-dec-12 €
13.209.096 179.312.115 125.125.968
7.498.416 64.210.534 33.161.412
10 Langlopende schulden
Toelichting in welke mate het totaal van de langlopende schulden als kortlopend moet worden beschouwd:
Kortlopend deel van de langlopende schulden (<1 jaar), aflossing Langlopend deel van de langlopende schulden (>1 jaar) Hiervan langlopend (> 5 jaar)
Voor een nadere toelichting op langlopende schulden wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 6.1.7. De aflossingsverplichtingen 2013 zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.
Toelichting in het kader van leningen die zijn afgesloten door Viletland Ziekenhuis: Als zekerheden zijn voor de langlopende schulden, (bouw) rekening-courant krediet en opgenomen kasgeldleningen bij ING en Postbank gesteld: positieve/negatieve hypotheekverklaring ad € 148.800.000 op de nieuwbouwlocatie eerste pandrecht op de bedrijfsuitrusting, voorraden en vorderingen -
-
-
-
Rekening Courant Plus overeenkomst; negative pledge / pari passu / cross default verklaring.
104
Stichting Sint Franciscus Gasthuis Als bijzondere bepaling is overeengekomen dat de budgetratio minimaal 12,5 % bedraagt. Onder de budgetratio wordt verstaan het eigen vermogen vermeerderd met 100% van de egalisatiereserve uitgedrukt als percentage van de totale bedrijfsopbrengsten (het wettelijk budget en de overige opbrengsten). Aan deze bepaling wordt voldaan, uitgaande van volledige inbaarheid van de vordering op de overheid zoals onder de grondslagen van waardering en resultaatbepaling is toegelicht. Op 3 november 2008 en 2 januari 2009 heeft Vlietland renteswaps afgesloten om het opwaartse renterisico van de rolloverlening af te dekken. Het renterisico van de langlopende lening wordt door de renteswap voor 69 % afgedekt. De variabele 3-maands Euribor rente wordt 'ingeruild' voor een vaste rente van 4,56%. De ingangsdata van de renteswaps zijn per 2 januari 2009 en 2 januari 2014 met een onderliggende waarde van € 121,9 miljoen. Op 1 januari 2009 is een rollover lening van € 175,8 miljoen afgesloten bij de ING bank voor de consolidatie van een kasgeldlening waarmee investeringen zijn gefinancierd. Deze lening kent een looptijd van 20 jaar en heeft een rentepercentage gekoppeld aan de ontwikkeling van de 3-maands Euribor plus een opslag. Ieder kwartaal wordt een bedrag van € 2,1 miljoen afgelost. Om het opwaartse renterisico van de 3-maands Euribor af te dekken zijn op 1 oktober 2008 vijf renteswaps afgesloten.De ingangsdatum van drie swaps is 2 januari 2009 en zij hebben een onderliggende waarde van € 79,9 miljoen. Twee van deze drie swaps kennen een looptijd van 40 jaar en de derde kent een looptijd van 20 jaar. De ingangsdatum van de vierde swap is 3 november 2008 en kent een onderliggende waarde van € 17 miljoen. De looptijd van deze swap is 10 jaar. De vijfde swap heeft een looptijd van 5 jaar en kent een onderliggende waarde van € 25 miljoen. De ingangsdatum van deze swap is 2 januari 2009. De actuele waarde van de rentederivaten is per 31 december 2013 € 20,2 miljoen negatief. De actuele waarde is op basis van 'mark to market' methode bepaald. 11. Schulden uit hoofde van bekostiging Schulden uit hoofde van financieringsoverschot
12 Schulden uit hoofde van honorariumpla fond
31-dec-13 € 0
31-dec-12 € 20.214.670
0
20.214.670
31-dec-13
31-dec-12
Gedeclareerd aan het ziekenhuis
Gedeclareerd via het lokaal collectief
Lokaal omzetplafond Af: gedeclareerd Af: mutatie OHW
368.311 403.574 2.146
12.702.397 13.129.727 372.197
13.070.708 13.533.301 374.343
0 0 0
Saldo in balans (schuld)
-37.409
-799.527
-836.936
0
Als de honorariumomzet van de vrijgevestigd specialisten in een ziekenhuis of een zelfstandig behandelcentrum boven het door de NZa vastgestelde plafond uitkomt, draagt de zorginstelling het meerdere af aan het zorgverzekeringsfonds. Dit zogenaamde honorariumplafond is gebaseerd op de beleidsregel Beheersmodel vrijgevestigd medisch specialisten (BR/CU-2041) en de Nadere regel Beheersmodel vrijgevestigd medisch specialisten (N R/CU-207). De uitkomsten van het self-assessment zijn niet verwerkt in de gedeclareerde omzet.
13. Overige kortlopende schulden
31-dec-13 €
31-dec-12 €
Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren
9.148.168 10.236.009
3.796.129 8.083.817
105
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Aandeel derden inzake groepsmaatschappijen Bevoorschotting zorgverzekeraars inzake onderhanden werk Schulden derden Belasting en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen
13.209.096 2.228.453 5.278.873 4.970.495 8.615.464 1.972.311 370.356
7.498.416 0 7.275.652 7.177.600 4.726.715 976.792 359.944
Nog te betalen vakantiegelden Reservering vakantiedagen resp. PLB uren Overige schulden Nog te betalen kosten Vooruitontvangen opbrengsten
6.400.804 11.643.758 15.674.877 6.365.586 401.556
3.431.395 5.115.574 1.225.973 4.694.075 671.156
96.515.806
55.033.238
Schulden kredietinstellingen Binnen het kredietarrangement met de bankier gelden de volgende voorwaarden: kredietplafond € 51 miljoen; zekerheden: negatieve pledge, pari passu en cross default-verklaring; budgetratio minimaal 12,5% (VLZ) resp. 15% (SFG); positieve/negatieve hypotheekverklaring ad € 148.800.000 op de nieuwbouwlocatie Vlietland Ziekenhuis; eerste pandrecht op de bedrijfsruitrusting, voorraden en vorderingen; rekening courant Plus overeenkomst. -
-
-
-
-
-
Bevoorschotting zorgverzekeraars inzake onderhanden werk De bevoorschotting is opgenomen onder aftrek van de berekende onderhanden werk positie per 31 december van de stroom DBC's welke nog niet zijn afgerekend met de zorgverzekeraars. 14. Toelichting van risico's van financiële instrumenten Algemeen Stichting Sint Franciscus Gasthuis maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de stichting blootstelt aan kredietrisico, rente- en kasstroomrisico en liquiditeitsrisico. Om deze risico's te beheersen heeft de Raad van Bestuur van de stichting een Treasury statuut vastgesteld waarin het financieringsbeleid is vastgelegd. Daarnaast beschikt de stichting over meerjaren liquiditeits- en investeringsbegrotingen welke zijn goedgekeurd door de Raad van Bestuur. Kredietrisico De stichting loopt kredietrisico over vorderingen opgenomen onder financiële vaste activa, debiteuren en overige vorderingen, liquide middelen. Het maximale kredietrisico bedraagt EUR 77 miljoen. Het krediet risico is voor ca 77% geconcentreerd bij 4 grote zorgverzekeraars. Met deze tegenpartijen bestaat een lange relatie en zij hebben altijd aan hun betalingsverplichtingen voldaan. De blootstelling aan kredietrisico van de stichting wordt hoofdzakelijk bepaald door de individuele kenmerken van de afzonderlijke afnemers. Daarnaast houdt het management ook rekening met het risico op wanbetaling van verschillende soorten debiteuren. Rente- en kasstroomrisico Het beleid van de stichting is om haar financieringen volledig aan te trekken met vastrentende leningen, derhalve loopt de stichting geen renterisico over deze financiering. De stichting loopt renterisico bij de herfinanciering van bestaande financieringen.
106
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Liquiditeitsrisico De stichting bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opvolgende liquiditeitbegrotingen. Het management ziet er op toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van de stichting te kunnen voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft zodat de stichting steeds binnen de gestelde leningconvenanten aan haar verplichtingen kan blijven voldoen.
Mitigerende maatregelen De stichting ziet er op toe dat er voldoende opvraagbare tegoeden zijn om gedurende een ruime periode de verwachte operationele kosten te dekken, inclusief het voldoen aan de financiële verplichtingen. Hierin is geen rekening gehouden met het eventuele effect van extreme omstandigheden die redelijkerwijs niet kunnen worden voorspeld, zoals natuurrampen. Tevens is geen rekening gehouden met de voortijdige afwikkeling van basisrenteleningen. Toelichting van de reële waarde De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten verantwoord onder kasmiddelen, kortlopende vorderingen en schulden e.d. benadert de boekwaarde daarvan. Stichting Sint Franciscus Gasthuis heeft het beleid om langlopende leningen tot het einde van de looptijd aan te houden. De reële waarde van de langlopende leningen zijn licht hoger dan de opgenomen boekwaarde van het totaal der leningen.
15. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen 1. Macrobeheerskader Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specialistische zorg. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor medisch specialistische zorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het mbi-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbiomzetplafond over 2013. De in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen Stichtingen Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland Ziekenhuis zijn niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de stichting per 31 december 2013. De heffingsgrondslag Macrobeheersinstrument is als volgt opgebouwd: Tariefopbrengst van DBC's, DBC-zorgproducten en overige zorgproducten in zowel het A- als het B-segment Verrekenbedrag op grond van de beleidsregel Transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg Mutatie in het onderhanden werk
2013 €
2012 €
302.766.729
168.817.759
1.814.631
543.871
-5.372.103
-1.417.580
107
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
2. De stichting het Sint Franciscus Gasthuis heeft in het kader van het Wfz-deelnemerschap een obligo-verplichting richting het Wfz. Dit houdt in dat indien het Wfz zou worden aangesproken op zijn garantieverplichtingen en het eigen vermogen van het Wfz onvoldoende zou blijken om aan de garantieverplichtingen te voldoen, dan kan het Wfz een beroep doen op financiële hulp van de deelnemers. Deze hulp wordt in dat geval geboden in de vorm van renteloze leningen aan het Wfz. Het obligo bedraagt maximaal 3%, ca € 2,1 mln., van de restantschuld van de geborgde leningen van de deelnemer. 3. Uit metingen door de Gemeente Rotterdam verricht is gebleken dat in de z.g. "Franciscus driehoek" (het terrein waarop o.a. ook het ziekenhuis is gevestigd) de verontreiniging van bodem en grondwater boven de aanvaardbare grenswaarden ligt. De veroorzakende verontreiniging is door de Gemeente Rotterdam onderzocht en hierbij is vastgesteld dat de verontreiniging in dit gebied voortvloeit uit de vroegere functie van gemeentelijke stortplaats. Op grond hiervan wordt de Stichting Sint Franciscus Gasthuis door de Gemeente Rotterdam als onschuldig eigenaar gekwalificeerd en zal de Gemeente Rotterdam de huidige kosten van sanering dragen. De vraag rijst echter welke aansprakelijkheid geldt indien de Stichting Sint Franciscus Gasthuis wel op eigen initiatief gaat verbouwen, nieuwbouw pleegt of afstand doet c.q. welke kosten dit in een dergelijke situatie voor de Stichting Sint Franciscus Gasthuis zou meebrengen. De Stichting Sint Franciscus Gasthuis is hierover nog in overleg met de Gemeente Rotterdam. Omdat de omvang, timing en aansprakelijkheid inzake sanering van de bodemverontreiniging op dit moment niet is vast te stellen, is er derhalve in de jaarrekening geen voorziening opgenomen. Bovenstaande bevindingen brengen overigens geen risico voor de patiëntenzorg met zich mee. 4. Leasecontracten Er zijn leasecontracten afgesloten voor het gebruik van medische apparatuur, o.a. voor MRI's en CTscan. De hieruit voortvloeiende betalingsverplichtingen welke binnen maximaal 4 jaar aflopen, bedragen € 3.384.847.
5. Rente-instrumenten Het Vlietland Ziekenhuis heeft in 2008 een aantal rente-instrumenten (swaps) afgesloten. Deze rente-instrumenten hebben tot doel de rentekosten zoveel als mogelijk te minimaliseren en tot doel om gedurende de totale looptijd van de lening zekerheid te hebben over de maximaal te betalen rentekosten. Daarnaast is het mogelijk om de betreffende leningen vervroegd af te lossen. Met betrekking tot de rente-instrumenten wordt hedge-accounting toegepast. De risico's die samenhangen met de rente-instrumenten worden laag ingeschat, aangezien met de instrumenten geen posities worden ingenomen. Tevens beoogen de instrumenten voor het leningbedrag het renterisico af te dekken. Voor het beoordelen wordt het Vlietland Ziekenhuis ondersteund door een deskundige. 6. Schademeldingen MediRisk Voor lopende schademeldingen bij MediRisk heeft het SFG een eigen risico. Het maximale risico bij toekenning van de schadeposten bedraagt rond € 235.000. Vlietland heeft zijn schadeverzekering ondergebracht bij Centramed, die een andere methodiek volgt voor de bepaling van het eigen risico. 7. Kredietfaciliteiten Met ingang van 1 oktober 2014 is het kredietplafond voor de Stichting Sint Franciscus Gasthuis verlaagd van € 30 mln. naar € 18 mln. resp. voor het Vlietland Ziekenhuis van € 21 mln. naar € 12 mln.
108
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.6 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
Totaaloverzicht materiële vaste activa Machines, installaties en andere vaste Investeringen Bedrijfsop gebouwen bedrijfsmiddelen gebouwen en uitrusting in uitvoering en terreinen Stand 1 januari: Aanschafwaarde Cumulatieve impairment Cumulatieve afschrijvingen
251.635.999 35.439.46279.551.891-
6.457.678
Boekwaarde
136.644.646
Mutaties verslagjaar: Investeringen/bestedingen Impairment Afschrijvingen
Terugname geheel afgeschreven activa Desinvesteringen: Aanschafwaarde Afschrijvingen
Vooruitbetalingen op materiële vaste activa
202.116.775 22.907.728102.212.560-
3.316.977
6.457.678
76.996.487
3.316.977
12.871.077 35.439.462 10.551.354-
5.162.180-
4.734.424 22.907.728 14.416.308-
5.859.803
37.759.185
5.162.180-
13.225.844
5.859.803
-
-
-
-
Niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële vaste activa
5.534.079 469.061.508 59.900.0001.552.810532.178- 182.296.6293.449.091
226.864.879
1.552.810 114.814-
18.303.124 59.900.000 25.082.476-
1.437.996
53.120.648
75.856.104
63.089.416
12.766.688
Totaal
14.352.081-
-
9.250.480-
-
941.511-
24.544.072-
14.352.081-
-
9.250.480-
-
941.511-
24.544.072-
Stand 31 december: Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
237.388.307 77.336.557-
1.295.498
Boekwaarde
160.051.750
1.295.498
-
134.511.303 53.539.452-
9.176.780
80.971.851
9.176.780
-
4.592.568 386.964.456 646.992- 131.523.0013.945.576
255.441455
Op materiële vaste activa wordt lineair afgeschreven op basis van een percentage van de aanschafwaarde. De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn als volgt - Op grond wordt niet afgeschreven; - terreinvoorzieningen worden afgeschreven naar een percentage van 5%; - bedrijfsgebouwen worden afgeschreven naar een percentage van 2%/5%; - aanpassingen en verbeteringen aan gebouwen worden afgeschreven naar een percentage van 5%/10%; - installaties worden afgeschreven naar een percentage van 5%; - inventarissen worden afgeschreven naar een percentage van 10%; - computers en automatiseringssystemen worden afgeschreven naar een percentage van 20%.
109
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.7 Overzicht langlopende schulden ultimo 2013
Lening-gever
Datum
Hoofdsom
Totale looptijd
Soort lening
Werkelijke Restschuld Consolidatie Vlietland 31 december rente 2012
Aflossing in Restschuld 31 december 2013 2013
Restschuld over 5 jaar
Resterend e looptijd in jaren eind 2013
Aflossingswijze
lineair lineair lineair lineair lineair lineair afwijkend patroon lineair lineair lineair lineair einde looptijd per kwartaal per kwartaal per kwartaal per kwartaal per kwartaal per kwartaal per kwartaal
Aflossing 2014
Gestelde zekerheden
€
117.692 235.615 1.100.000
738.527 1.840.000 930.248 353.078 706.847 12.100.000
211.007 0 0 0 0 6.600.000
7 4 5 3 3 11
443.550 1.500.000 900.000 1.250.000 1.200.000 0 680.670 859.375 31.152.345 750.000 27187.500 22.656.250 625.000 385.000 13.956.250 7.100.625 33.897.657 1.700.000 10.200.000 1.400.000 1.400.000
6.891.839 15.750.000 8.100.000 7.500.000 9.300000 680.670 30.292.970 26.437.500 22.031.250 13.571.250 26.797.032 8.500.000 0
4.809.959 8.250.000 2.100.000 1.250.000 3.300.000 0 25.996.095 22.687.500 18.906.250 9.721.250 21.293.907 0 0
19 10,5 6,5 6 7,75 0 15 15 0 15 15 5 0
ING BNG BNG BNG BNG NWB
20-07-1990 02-12-2002 01-04-2003 02-06-2003 03-11-2003 26-11-2004
3.165.117 6.900.000 2.790.748 1.530.000 3.063.000 22.000.000
30 15 15 13 13 20
onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands
2,600% 4,635% 4,170% 4,310% 4,650% 4,055%
844.031 2.300.000 1.116.298 470.770 942.462 13.200.000
105.504 460.000
NWB BNG NWB W&M NWB Phoenix Delft ING Bank ING Bank ING Bank ING Bank ING Bank ING Bank ING Bank
01-10-2007 15-05-2009 01-07-2010 01-06-2011 01-09-2011 01-01-2000 01-01-2009 01-01-2009 01-01-2009 01-01-2009 01-01-2009 01-01-2009 01-01-2009
9.700.000 22.500.000 12.000.000 10.000.000 12.000.000 680.670 34.375.000 30.000.000 25.000.000 15.400.000 44.025.000 17.000.000 7.000.000
25 15 10 8 10
onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands bullet lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair
3,900% 4,610% 3,950% 3,150% 4,470% 0,000% 6,090% 6,090% 6,010% 6,110% 1,750% 6,090% 1,750%
7.335.389 17.250.000 9.000.000 8.750.000 10.500.000
279.129.535
20 20 20 20 20 10 5
186.050
71.708.9501 141.130.6721 20.318.4111 192.521.2111 125.125.9681
460.000 186.050 117.692 235.615 1.100.000
A A A A A B
434 . 235 1.500.000 1.200.000 1.250.000 1.200.000 0 859.375 750.000 625.000 385.000 1.100.625 1.700.000 0
B B B B B geen C C C C C C C
105.504
13.209.096
A = Rijksgarantieregeling 1958 B = Waarborgfonds voor de zorgsector C = Als zekerheden zijn voor de langlopende schulden, (bouw) rekening-courant krediet en opgenomen kasgeldleningen bij de ING gesteld positieve/negatieve hypotheekverklaring ad € 148.800.000 op de nieuwbouwlocatie Vlietland Ziekenhuis eerste pandrecht op de bedrijfsruitrusting, voorraden en vorderingen negative pledge / pari passu / cross default verklaring. -
-
-
Per 1 januari 2004 zijn de leningen met rijksgarantie ondergebracht bij het Waarborgfonds voor de zorgsector.
110
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.8 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 BATEN
16. Niet-gebudgetteerde zorgprestatîes
Opbrengst IC en (dure) geneesmiddelen le Lijns opbrengsten en OP/OPV Zorgprestaties tussen instellingen (WDS) Honorarium dienstverband medisch specialisten Overige zorgprestaties Overige opbrengsten
17 Omzet DBC's/DBC-zorgproducten B-segment Gefactureerde omzet B-segment Mutatie onderhanden werk B-segment
18 Omzet DBC's/DBC-zorgproducten A-segment Gefactureerde omzet A-segment Mutatie onderhanden werk A-segment
19. Opbrengsten uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg
Zie voor een nadere specificatie punt 5 van de toelichting.
20. Honorariumopbrengsten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren
Honorariumomzet medisch specialisten niet in collectief
2013 €
2012 €
47.368.353 15.705.615 2.398.782 8.244.624 21.207.634 -940.920
35.901.581 6.783.627 4.019.422 0 3.593.681 1.634.897
93.984.088
51.933.208
2013 €
2012 €
210.599.538 4.924.482
97.45 1.450 8.459.324
215.524.020
105.910.774
2013 €
2012 €
34.875.233 -2.035.737
31.249.022 -9.876.904
32.839.496
21.372.118
2013 €
2012 €
713.252
543.871
713.252
543.871
2013 €
2012 €
405.720
0
405.720
0
111
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
2013 €
2012 €
13.484.083 654.109
10.624.617 460.525
14.138.192
11.085.142
2013 €
2012 €
10.435.644 416.872
3.305.709 -203.775
10.852.516
3.101.934
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten
2013 € 139.577.632 20.594.163 13.275.457 7.731.799
2012 € 74.852.447 10.062.503 6.825.060 5.371.590
Personeel niet in loondienst
181.179.051 5.497.800
97.111.600 1.831.597
186.676.851
98.943.197
21. Subsidies Subsidie opleidingen VWS Overige subsidies, waaronder loonkosten- en EU-subsidies
22. Overige bedrijfsopbrengsten Overige dienstverlening Overige opbrengsten
LASTEN 23. Personeelskosten
Bij de groepsmaatschappijen waren in 2013 gemiddeld 3.075 fte in dienst (2012: 1.849), onderverdeeld naar de volgende segmenten:
Algemene en administratieve functies Hotelfuncties Patiëntgebonden functies Civiel- en technisch personeel
2013 fte's 430 91 2.390 164
2012 fte's 330 94 1.383 42
Totaal gemiddeld
3.075
1.849
2013 € 10.551.354
2012 € 6.960.071
14.531.122 25.082.476
6.184.063 13.144.134
24. Afschrijvingen immateriële en materiële vaste activa
Afschrijving op bedrijfsgebouwen en terreinen Afschrijving op machines en installaties en andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting
112
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
2013 € 10.523.936 25.659.067 83.773.595 8.828.586 1.948.917 5.055.015
2012 € 6.721.446 9.518.937 51.947.010 3.608.499 658.926 3.444.490
135.789.116
75.899.308
2013 €
2012 €
103.566 -8.801.081 -7.410 0
185.158 -3.159.246 0 52.273
-8.704.925
-2.921.815
2013 €
2012 €
-7.366
0
28. Vennootschapsbelasting
2013
2012
Dit betreft een compensabel verlies van Poli-apotheek SFG B.V.
5.755
-5.770
29. Honoraria accountant
2013
2012
1. Controle van de jaarrekening 2. Overige controlewerkzaamheden 3. Aan controle verwante opdrachten
153.157 158.099 23.705
91.800 20.700
Totaal honoraria accountant
334.961
112.500
25. Overige bedrijfskosten Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoud en energiekosten Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen
26. Financiële baten en lasten
Rentebaten Rentelasten Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Resultaat deelneming
27 Resultaat derden in aandeel groepsmaatschappijen
Betreft 41% van het resultaat van de groepsmaatschappij Pathan B.V.
De honoraria van de accountant zijn als volgt: (toegerekend naar boekjaar)
De honoraria van de accountant zijn berekend op basis van kasstelsel.
113
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
30 Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag.
31. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke secto r (WNT) De bezoldiging van de bestuurders en toezichthouders alsmede gegevens omtrent de WNT zijn hiernavolgend opgenomen onder punt 31a resp. 31b.
114
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
31a. Bezoldiging bestuurders en toezichthouders
Welk bestuursmodel is van toepassing op uw organisatie? Wat is de samenstelling van het bestuur of de directie?
Eindverantwoordelijke Raad van Bestuur met Raad van Toezicht Tweehoofdig met voorzitter
De bezoldiging van de bestuurders en gewezen bestuurders van de zorginstellingen over 2013 is als volgt: Dhr. HP] Gerla
Mw. Cl Kruiithof
Dhr. A de Groot
i Vanaf welke datum is de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 2 Maakt de persoon op dit moment nog steeds deel uit van het bestuur? 3 Zo nee: tot welke datum was de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 4 Is deze gewezen bestuurder sindsdien nog in dienst van uw organisatie (Zo ja: dan dienen de gegevens over de bezoldiging van deze gewezen bestuurder met functienaam en eigennaam te worden vermeld onderaan de WNT-tabel onder 26.)?
01-02-2004
01-10-2008
15-03-2010
Nee
Ja
Nee
5 Wat is de aard van de (arbeids)ove reen komst? 6 Welke salarisregeling is toegepast? 7 Wat is de deeltijdfactor? (percentage) 8 Beloning (in cl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste
Onbepaalde tijd NVZD 100%
Onbepaalde tijd NVZD 100°h
Onbepaalde tijd NVZD 100%
238.839 0 0
227.857 0 0
142.970 0 0
8.741
7.868
7.445
4.601
3.020
2.025
6.163
6.164
6.277
28.243 29.855
26.881 27.281
16.640 0
0 316.442
0 299.071
0 175.357
Naam
a. Waarvan: verkoop verlofuren b. Waarvan: nabetalingen voorgaande jaren 9 Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura (o.a. huisvesting, auto (mede) voor privégebruik, laagrentende 10 Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen 11 Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies 12 Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn (o.a. werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU, sabbatical, aanvulling sociale uitkering, 13 Winstdelingen en bonusbetalingen 14 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband 15 Totaal bezoldiging (8 t/m 14, excl. 8a en b)
01-02-2014
30-09-2013
Nee
Nee
Na de bestuurlijke fusie is het Sint Franciscus Gasthuis vanaf 14 november 2012 onderdeel van de Sint Franciscus Vlietland Groep. Sindsdien wordt de Raad van Bestuur gevormd door de Raad van Bestuur van de Stichting Sint Franciscus Vlietland Groep waarin zitting hebben de heren H.P.J. Gerla (in dienst tot 1 februari 2014) , mevrouw K. Krujthof en de heer A. de Groot (in dienst tot 1 oktober 2013). Het salaris van dhr A. de Groot is hier voor 100% meegenomen, terwijl zijn verloning plaatsvindt door Stichting Vlietland Ziekenhuis
115
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
De bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht van de zorginstelling over het jaar 2013 is als volgt:
Naam
Mw. LHM van Ruijvenvan Leeuwen
06-04-2004 1 Vanaf welke datum was de toezichthouder voor het eerst in de huidige functie van toezichthouder werkzaam binnen de Nee 2 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van de Raad van Toezicht geweest? 3 Nevenfunctie(s) 4 Beloning (incl. salaris, vakantiegeld, 11.646 eindejaarsuitkering en andere vaste 5 Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura (o.a. huisvesting, auto (mede) voor privégebruik, laagrentende leningen, etc.)? 6 Vaste en variabele onkostenvergoedingen 7 Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies 8 Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn (o.a. werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU, sabbatical, aanvulling sociale uitkering, arbeidsongeschiktheidsuitkering, etc.) 9 Winstdelingen en bonusbetalingen 10 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband 11.646 11 Totaal bezoldiging (4 t/m 10)
Naam 1 Vanaf welke datum was de toezichthouder voor het eerst in de huidige functie van toezichthouder werkzaam binnen de organisatie? 2 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van de Raad van Toezicht geweest? 3 Nevenfunctie(s) 4 Beloning (incl. salaris, vakantiegeld, emndejaarsuitkering en andere vaste
APM van Leeuwen
MR Hoogland CTL Korthout
01-01-2008
14-10-2008
13-10-2009
Nee
Nee
nee
12.856
10.285
12.856
12.856
10.285
12.856
Mw. ME RompaKunst
MC) van Pernis
HPM Grijpink
13-10-2009
01-09-2010
01-01-2011
01-07-2013
Nee
Ja
Nee
Nee
11.646
15.428
11.646
6.806
11.646
6.806
5 Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura (o.a. huisvesting, auto (mede) voor privégebruik, laagrentende leningen, etc.)? 6 Vaste en variabele onkostenvergoedingen 7 Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies 8 Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn (o.a. werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU, sabbatical, aanvulling sociale uitkering, arbeidsongeschiktheidsuitkering, etc.) 9 Winstdelingen en bonusbetalingen 10 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband 11 Totaal bezoldiging (4 t/m 10)
H Boxma
240
11.646
15.668
116
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
31b. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) De bezoldiging van de functionarissen die over 2013 in het kader van de WNT verantwoord worden, is als volgt 1 2 3 4 5 6 7
Functionaris (functienaam) In dienst vanaf (datum) In dienst tot (datum) Deeltijdfactor Belastbaar loon (in €) Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (in €) Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband(in €)
Totaal beloning in kader van de WNT (5, 6 en 7)
1 Functionaris (functienaam) 2 In dienst vanaf (datum) 3 In dienst tot (datum) 4 Deeltijdfactor Belastbaar loon (in €) 5 Voorzieningen ten behoeve van beloningen 6 betaalbaar op termijn (in €) Uitkeringen in verband met beëindiging van 7 het dienstverband(in €)
bestuurder 01-02-2004 01-02-2014 100% 268.694
bestuurder 01-10-2008 100°h 255.138
bestuurder 15-03-2010 01-10-2013 100°h 142.970
med. specialist 01-01-2013 90°h 170.892
26.881
16.640
43.058
296.937
282.019
159.610
213.950
raad v. toezicht 1-sep-10
raad v. toezicht 1-jan-11
raad v. toezicht 1-jan-08
raad v. toezicht 1-jul-13
12.750
9.625
10.625
5.625
12.750
9.625
10.625
5.625
raad v. toezicht 14-okt-08
raad v. toezicht 13-okt-09
raad v. toezicht 13-okt-09
raad v. toezicht 6-apr-04
8.500
10.625
9.625
9.625
8.500
10.625
9.625
9.625
28.243
-
Totaal beloning in kader van de WNT (5, 6 en 7)
1 2 3 4 5 6 7
Functionaris (functienaam) In dienst vanaf (datum) In dienst tot (datum) Deeltijdfactor Belastbaar loon (in €) Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (in €) Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband(in €)
Totaal beloning in kader van de WNT (5, 6 en 7)
Motivatie overschrijding van de maximale bezoldiging: Het normenkader rondom de 'Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (hierna: WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920. Voor het opmaken van de jaarrekening is in lijn met de mededeling van de minister van BZK d.d. 12 februari 2014, gepubliceerd in de Staatscourant d.d. 18 februari 2014, de Aanpassingswet WNT wel als onderdeel van het normenkader gehanteerd. Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen heeft Stichting Vlietland Ziekenhuis gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen. Op basis van de Beleidsregels toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr 2014 0000142706 kan en hoeft Stichting Vlietland Ziekenhuis niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT). -
117
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.9 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming)
ACTIVA Ref.
2012
2013 €
€
€
€
Vaste Activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
127.378.275 2.860.905
1 129.834.428 3.428.867 2
130.239.180
133.263.295
Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's/DBCzorgproducten Vorderingen uit hoofde van bekostiging Overige vorderingen Liquide middelen
Totaal vlottende activa
Totaal activa
3
1.343.896
1.333.959
4
1.044.323
4.233.531
0 5 6 32.373.164 23.306.536 7
543.871 76.227.188 9.897 58.067.919
82.348.446
191.331.214
212.587.626
118
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.9 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming)
PASSIVA Ref.
€ Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen
F,I "
2013 €
€
454
454
52.832.650
43.560.428
7.335.345
7.116.167
€
Totaal eigen vermogen
8
60.168.449
50.677.049
Voorzieningen
9
21.345.656
21.321.617
10
56.421.443
64.210.534
Langlopende schulden
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van 35.357 11 bekostiging Overige kortlopende schulden 12 53.360.309
Totaal passiva
20.214.670 56.163.756 53.395.666
76.378.426
191.331.214
212.587.626
119
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.10 ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013
Ref.
2012
2013 €
€
€
€
Bedrijfsopbrengsten: Niet-gebudgetteerde zorg prestaties Omzet DBC's/DBC-zorgproducten B-segment Omzet DBC's/DBC-zorgproducten A-segment Lasten/baten uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten
39.376.959
44.136.709
16 122.068.680
105.910.774
17
22.011.977
21.372.118
18 19 20
-579.228 12.545.622 6.123.564
543.871 11.085.142 5.090.125
15
188.138.739
201.547.574
Som der bedrijfsopbrengsten
Bedrijfslasten: Personeelskosten Afschrijvingen immateriële en materiële vaste activa Overige bedrijfskosten
21 101.386.863
98.934.611
13.040.376 74.843.675
12.808.219 70.467.408
22 23
Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten
24
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Buitengewone baten en lasten Resultaat boekjaar
Het resultaat is als volgt verdeeld:
Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen Algemene reserve
189.270.914
182.210.238 _
12.276.660
5.928.501
-2.785.260
-2.895.678
9.491.400
3.032.823
0
0
9.491.400
3.032.823
2013 €
2012 €
9.272.222
2.820.194
0 219.178
0 212.629
9.491.400
3.032.823
120
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.11 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
6.1.11.1 Algemene toelichting op de enkelvoudige jaarrekening Aiqemeen De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2013 van de instelling. Voor zover posten uit de enkelvoudige balans en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening
hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening. Verne/liking met voorqaand jaar
De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. De cijfers voor 2012 zijn, waar nodig, geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met 2013 mogelijk te maken.
Continuïteit
Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Financiële instrumenten
In de enkelvoudige jaarrekening worden financiële instrumenten gepresenteerd op basis van de juridische vorm. Resultaat deelnemingen Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de onderneming in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.
121
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.11 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA
1. Materiële vaste activa 31-dec-13 € 95.639.445
31-dec-12 € 89.792.823
23.722.705 10.472.278
27.810.796 9.774.656
129.834.428
127.378.275
Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: terugname geheel afgeschreven activa Af: desinvesteringen
2013 € 127.378.275 15.496.529 -13.040.376 -78.660.238 0
2012 € 127.571.627 12.614.867 -12.808.219 0 0
Boekwaarde per 31 december
129.834.428
127.378.275
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
187.016.773 -57.182.345 129.834.428
250.180.482 -122.802.207 127.378.275
De specificatie is als volgt: Bedrijfsgebouwen en terreinen Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering
Het verloop is als volgt weer te geven:
Met de invoering van de prestatiebekostiging verdwijnt de vergoeding van de kapitaalslasten via het ziekenhuisbudget. De kapitaalslasten moeten terugverdiend worden uit de integrale DBC-tarieven. Voor 2011 was de budgettering nog van toepassing en werd 100% vergoed. Het VWS heeft voor de latere jaren een garantieregeling vastgesteld met een stapsgewijze afloop van 95% in 2012 tot 70% in 2017. Door de transitie van budgetfinanciering naar prestatiebekostiging loopt het ziekenhuis risico ten aanzien van de realiseerbare boekwaarde. De boekwaarde van de in de jaarrekening opgenomen materiële vaste activa is voor de gebruiksduur nog gebaseerd op de uitgangspunten van het wettelijk budget. Het SFG zal het ziekenhuis op de huidige locatie nog zeker tot 2032 exploiteren. Op basis van uitgevoerde renovaties en in uitvoering zijnde verbouwingen van verpleegafdelingen en poliklinieken is het SFG van mening dat de exploitatie zeker tot 2032 functioneel en economisch verantwoord is. Het merendeel van de bedrijfsgebouwen zal in 2025 volledig zijn afgeschreven. Op grond hiervan is het SFG van mening dat een herrekening op grond van bedrijfseconomische grondslagen niet tot een substantieel lagere boekwaarde zal leiden. Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 6.1.13. De belangrijkste gereedgemelde projecten betreffen de naar rato opgeleverde verbouwingen van verpleegafdelingen en poliklinieken voor € 9,8 mln. Overige investeringen op instandhouding en kleine verbouwingen bedroegen ca € 2,8 mln. resp. op medische inventaris en automatisering werd ca € 2,2 mln. geïnvesteerd.
122
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
31-dec-13 €
31-dec-12 €
1.753.669 1.675.198
1.824.471 1.036.434
3.428.867
2.860.905
2013 €
2012 €
Boekwaarde per 1 januari Storting kapitaaldeelname MediRisk Storting kapitaaldeelname Pathan B.V. Storting kapitaaldeelname Zorgservice XL C.V. Lening Zorgservice XL C.V. Storting kapitaaldeelname Zorgservice XL B.V. Aandeel in het resultaat van deelnemingen Aflossing lening Pathan B.V.
2.860.905 0 0 100 646.800 22 -70.924 -8.036
2.646.618 144.444 5.400 0 0 0 72.479 -8.036
Boekwaarde per 31 december
3.428.867
2.860.905
Saldo per 1-jan-2013 €
Storting! Resultaat deelnemingen €
Saldo per 31-dec-2013 €
1.697.453 22.303 47.042 57.673 0 0
39 -45 -76.307 5.389 100 22
1.697.492 22.258 -29.265 63.062 100 22
1.824.471
-70.802
1.753.669
2. Financiële vaste activa
Deelnemingen Overige vorderingen
Het verloop van de financiële vaste act/va is als volgt:
Specificatie Deelnemingen Het verloop van de deelnemingen is als volgt te specificeren:
Medi-Servi Assisi C.V. Medi-Servi Assisi B.V. (1) Poli-apotheek Sint Franciscus Gasthuis B.V. (1) Pathan B.V. Zorgservice XL C.V. Zorgservice XL B.V.
(1) dit betreft een 100% deelneming Medi-Servi Ass/si C. V. Onder deze post is opgenomen de kapitaaldeelname in de in 1996 opgerichte commanditaire vennootschap, waarin het Sint Franciscus Gasthuis optreedt als commanditaire vennoot. Medi-Servi Assisi B. V. Onder deze post is verantwoord de overname van aandelen in de op 18 juli 1995 opgerichte B.V. Poli-apotheek Sint Franciscus Gasthuis B.V. Betreft kapitaaldeelname in de op 4 augustus 2001 opgerichte besloten vennootschap. Het Sint Franciscus Gasthuis is enig aandeelhouder. De deelneming wordt gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde en geconsolideerd in de jaarrekening van de stichting Sint Franciscus Gasthuis.
123
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Pathan B.V. Op 2 juli 2012 is Pathan B.V. opgericht. Het SFG heeft 30% van de aandelen verkregen. Er Zijn 5.400 aandelen a nominaal € 1 gekocht en gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Het groepsresultaat 2013 van Pathan B.V. bedraagt € 17.965; het deelnemingsresultaat voor SFG bedraagt derhalve € 5.389.
Zorqservice XL Zorgservice XL werd in 2009 als vereniging opgericht met als doel voor haar leden de inkoop en goederenlogistiek te verzorgen. In 2013 is besloten de rechtsvorm om te zetten in een besloten vennootschap alsmede per 1 maart 2013 de commanditaire vennootschap Zorgservice XL C.V. op te richten. Gezien Zorgservice XL zonder winstoogmerk haar activiteiten verricht en het geringe kapitaalbelang wordt deze entiteit niet in de geconsolideerde jaarrrekening betrokken.
Specificatie Overige vorderingen Het verloop is als volgt te specificeren:
Lening Pathan B.V. Lening Poli-apotheek SFG B.V. Lening Zorgservice XL C.V. Kapitaaldeelname MediRisk
Saldo per 1-jan-2013 €
Stortingen/ -Aflossingen €
Saldo per 31-dec-2013 €
16.072 750.000 0 270.362
-8.036 0 646.800 0
8.036 750.000 646.800 270.362
1.036.434
638.764
1.675.198
Lening Pathan B.V. (voorheen Stichting Pathan) Betreft een 20-jarige lening u/g met een rentepercentage van 8,5%, oorspronkelijk groot C 160.719, waarop jaarlijks C 8.036 wordt afgelost. Lening Poli-apotheek Sint Franciscus Gasthuis B.V. Betreft een tot wederopzegging rentedragende lening van € 750.000. De rentevergoeding is gebaseerd op het maandelijks Euribor tarief. Lening Zorgservice XL C. V. De lening is verstrekt voor onbepaalde looptijd. De rentevergoeding is gebaseerd op een 12maands Euribor tarief met een verhoging van 1,5%. Kapitaaldeelname MediRisk De kapitaaldeelname omvat 93 aandelen a nominaal € 1.000 welke zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Het kapitaalbelang is van geringe aard.
124
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Cr CD
Naamen rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon
Kernactiviteit
Verschaft kapitaal
Eigen vermogen
Resultaat
€
€
Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Poli-apotheek SFG B.V. Rotterdam Pathan B.V. Rotterdam Medi Servi Assisi B.V. Rotterdam Medi Servi Assisi C.V. Rotterdam
Openbare apotheek onderzoek klinische pathologie Beheermij.
20.000
100%
-29.265
-76.307
5.400
30%
2.352.475
17.965
18.151
100%
22.258
MR
1.692.146
100%
1.697.492
39
270.362
0%
0
IC
31-dec-13 €
31-dec-12 €
1.343.896
1.333.959
1.343.896
1.333.959
31-dec-13 €
31-dec-12 €
18.599.841
17.354.782
-22.834.391
-20.396.902
-4.234.550
-3.042.120
1.044.323 5.278.873
4.233.531 7.275.651
-4.234.550
-3.042.120
Exploitatie WKK
Zeggenschapsbelangen: Medirisk
verzekeringen
3. Voorraden Voorraden benodigdheden voor onderzoek, behandeling, begeleiding, verpleging en verzorging, resp. medicijnen
4. Onderhanden projecten uit hoofde van DBCzorgproducten
Onderhanden werk DBC/DOT zorgproducten, excl. honorarium Af: ontvangen voorschotten zorgverzekeraars Netto-totaal onderhanden projecten
Verantwoord in de balans onder activa Verantwoord in de balans onder passiva Per saldo
125
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Toelichting onderhanden werk De onderhanden projecten uithoofde van DBC's worden met ingang van boekjaar 2012 gewaardeerd tegen verkoopprijs op basis van de voortgang van de DBC's (percentage of completion methode). De productie van de onderhanden projecten is bepaald door de openstaande verrichtingen te koppelen aan DBC's die ultimo boekjaar open stonden.
31-dec-13 €
31-dec-12 €
114.213.526 114.234.954
115.007.303 114.434.807
-21.428
572.496
-20.357 -15.000
543.871 400.747
-35.357
944.618
6. Overige vorderingen
31-dec-13 €
31-dec-12 €
Vorderingen op debiteuren Af: voorziening dubieuze debiteuren
27.913.025 -780.623
70.131.831 -584.039
Debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Vorderingen op derden Overige vorderingen personeel Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen
27.132.402 1.128.624 0 72.021 1.900.158 2.139.959
69.547.792 709.157 1.983.881 6.248 2.020.474 1.959.636
32.373.164
76.227.188
5. Vorderingen/schulden uit hoofde van transitieregelin Schaduwbudget op basis definitieve beschikking Nza Af: omzetbepaling Transitiebedrag 95% 70%
schuld resp. vordering tranche 2012 schuld resp. vordering tranche 2013
Opgenomen onder Schulden uit hoofde van bekostiging (zie toelichting 11)
Het saldo Vorderingen op derden omvat een vordering op Stichting Augustinessen voor verleende medische diensten. De post Vooruitbetaalde bedragen heeft voornamelijk betrekking op vooruitbetaalde licentiekosten en een vooruitbetaalde aflossingstermijn leningen. De post Nog te ontvangen bedragen betreft voor € 1,1 mln. de afwikkeling subsidie aios 2013, voor € 0,5 mln. korting op WAO/WIA premie 2013, voor € 0,3 mln. geleverde diensten aan de specialistenmaatschappen alsmede te ontvangen rente € 0,06 mm. en overige geringe posten. Alle vorderingen en overlopende activa zijn kortlopende vorderingen (< 1 jr.).
7. Liquide middelen Bankrekeningen Kasgelden Gelden onderweg/bankstorno's
31-dec-13 € 23.302.066 3.270 1.200
31-dec-12 € 0 9.497 400
23.306.536
9.897
De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
126
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.11 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 PASSIVA
8. Eigen vermogen 31-dec-13 € 454 52.832.650
Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:
Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen
7.335.345 60.168.449
Resultaatbestemming €
Saldo per 31-dec-2013 € 454
9.272.222
48.658.325 3.174.325 1.000.000
43.560.428
9.272.222
52.832.650
7.116.167
219.178
7.335.345
50.677.049
9.491.400
60.168.449
Saldo per
1-jan-2013
Het verloop is als volgt weer te geven:
31-dec-12 € 454 43.560.428 7.116.167 50.677.049
€ 454
Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen: -
-
-
39.386.103 3.174.325
Reserve aanvaardbare kosten
Egalisatie afschrijvingen Bestemmingsreserve Ambitiefonds
1.000.000
Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen: Algemene reserve -
Het kapitaal betreft het bij oprichting van de Stichting d.d. 6 april 1892 gestorte kapitaal. Onder het collectief gefinancierd gebonden vermogen worden reserves opgenomen die voortkomen uit de subsidie- en/of zorggebonden en collectief gefinancierde activiteiten. Uit de Bestemmingsreserve ambitiefonds worden projecten gefinancierd die efficiënter werken in de toekomst mogelijk maken. Onder het niet-collectief gefinancierd Vrij vermogen is opgenomen het vrij besteedbaar vermogen. Dit vermogen komt voort uit niet-collectief gefinancierde activiteiten. Er heeft, evenals voorgaand jaar, een marktconforme rentetoevoeging (2%) aan dit vermogensdeel plaats gevonden.
Specificatie aansluiting geconsolideerd enkelvoudig vermogen per 31 december 2013 en resultaat over 2013 -
Eigen De specificatie is als volgt :
Enkelvoudig vermogen en resultaat Aanpassingen in consolidatie groepsmaatschappijen Totaal geconsolideerd eigen vermogen en resultaat
Vermogen €
Resultaat
60.168.449 26.123.723 86.292.172
9.491.400 2.305.185 11.796.585
€
127
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
9. Voorzieningen Het verloop is als volgt weer te geven:
€ 1.510.900 2.257.235 17.553.482
1.830.551
1.875.612
Stand 31-dec-2013 € 1.580.000 2.257.235 17. 508.421
21.321.617
1.899.651
1.875.612
21.345.656
Stand 1-jan-2013 Personele aanspraken Frictiekosten laboratoria Groot onderhoud
Dotatie € 69.100 -
Onttrekking € -
Van het bedrag van de voorzieningen wordt € 5,6 mln. als kortlopend (<1 jaar) beschouwd resp. € 15,7 mln. als langlopend waarvan € 5,7 mln. langer> 5 jaar. Personele aanspraken De personele aanspraken betreffen een voorziening voor jubileum- en pensioneringsuitkeringen ad € 1.017.000 (2012 : € 948.000) en een voorziening voor de opgebouwde rechten van het persoonlijk levensfase budget (PLB) ad € 563.0000 (2012 : € 562.900). De voorziening voor jubileum-en pensioneringsuitkeringen is vastgesteld voor alle personeelsleden met een onbepaald dienstverband, rekeninghoudend met een verwachte jaarlijkse loonkostenstijging en een jaarlijks toenemende kans dat het dienstverband tenminste tot het jaar van jubileum resp. pensionering blijft voortduren. De hoogte van de voorziening is bepaald op basis van een contante waardeberekening met een discontovoet van 2%. De dotatie of onttrekking omvat de netto-wijziging van de voorziening. In het kader van het persoonlijk levensfase budget (PLB) wordt voor een groep medewerkers die volgens het overgangsrecht bij het 55e levensjaar recht hebben op een eenmalige extra storting van 200 uur, mits zij op 31 december 2009 10 jaar in dienst zijn binnen de zorgsector, eveneens een voorziening opgebouwd. Het benodigde bedrag is per ultimo boekjaar volledig voorzien. Voor een groep oudere werknemers die jaarlijks recht hebben op meer verlofrechten wordt geen voorziening opgebouwd. Frictiekosten laboratoria Met een intentieverklaring tusen de RvB's van SFVG en IJsselland is in het voorjaar een nieuwe start gemaakt om te komen tot een vergaande vorm van samenwerking of fusie van de laboratoria. Op basis van een in 2011 gelopen fusietraject zijn er gedetailleerde berekeningen van de te verwachten desinvesteringen in recent gerenoveerde laboratoria en laboratoriumapparatuur, alsmede zijn er frictiekosten bij de voorzienbare personeelsmutaties geprognosticeerd. Omdat er geen aanleiding is om deze vooruitzichten en berekende extra lasten te herzien is de voorziening in dezelfde omvang gehandhaafd. Groot onderhoud De voorziening dient om de lasten van cyclisch onderhoud aan gebouwen en installaties gelijkmatig over de jaren te verdelen. In 2012 heeft een hernieuwde, gedetailleerde inventarisatie plaatsgevonden in het kader van een nadere onderbouwing en bijstelling van onderhoud ten behoeve van het lange termijn onderhoudsplan tot en met 2031.
128
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
10. Langlopende schulden 2013 €
2012 €
Stand per 1 januari Aflossingen Nieuwe leningen
71.708.950 -7.498.411 0
79.816.875 -8.107.925 0
Stand per 31 december
64.210.539
71.708.950
Af: aflossingsverplichting komend boekjaar
-7.789.096
-7.498.416
Stand langlopende schulden per 31 december
56.421.443
64.210.534
31-dec-13 €
31-dec-12 €
7.789.096 56.421.443 26.520.966
7.498.416 64.210.534 33.161.412
Het verloop is als volgt weer te geven:
Toelichting in welke mate het totaal van de langlopende schulden als kortlopend moet worden beschouwd:
Kortlopend deel van de langlopende schulden (<1 jaar), Langlopend deel van de langlopende schulden (>1 jaar) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)
De gemiddelde rente over de langlopende schulden bedraagt 4,15% (2012 : 4,2%). Voor een nadere toelichting op langlopende schulden wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 6.1.15. De aflossingsverplichtingen 2013 zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.
11. Schulden uit hoofde van bekostiging Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Schulden uit hoofde van transitieregeling (zie toelichting 5)
12. Overige kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Schulden groepsmaatschappijen Bevoorschotting zorgverzekeraars inzake onderhanden werk Schulden derden Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Nog te betalen vakantiegelden Reservering vakantiedagen resp. PLB uren Overige schulden Nog te betalen kosten Vooruitontvangen opbrengsten
31-dec-13 €
31-dec-12 €
0 35.357
20.214.670 -543.871
35.357
19.670.799
31-dec-13 €
31-dec-12 €
0 7.021.874 7.789.096 2.289.417 5.278.873 4.655.565 4.902.739 926.460 370.356 3.535.845 6.114.856 4.807.100 5.266.572 401.556
3.796.129 7.417.578 7.498.416 1.682.624 7.275.652 7.177.600 4.850.654 976.792 359.944 3.431.395 5.115.574 1.225.973 4.684.269 671.156
53.360.309
56.163.756
129
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
De posten van Kortlopende schulden zijn kortlopend (< ljr.).
Schulden kredietinstellingen Binnen het kredietarrangement met de bankier gelden de volgende voorwaarden: Kredietplafond € 30 miljoen; Zekerheden: negatieve pledge, pari passu en cross default-verklaring; Budgetratio minimaal 15%. -
-
-
Bevoorschottinçi zorg verzekeraars inzake onderhanden werk De bevoorschotting is opgenomen onder aftrek van de berekende onderhanden werk positie per 31 december van de stroom DBC5 welke nog niet zijn afgerekend met de zorgverzekeraars.
Schulden derden Deze post omvat het gedeclareerde honorarium ten behoeve van de zelfstandig gevestigde specialisten onder aftrek van betalingen aan de specialistenmaatschappen.
Reservering vakantiedagen resp. PLB uren Dit bedrag heeft voor € 4,6 mln. betrekking op niet opgenomen PLB uren in het kader van het persoonlijk levensfase buget resp. voor € 1,5 mln. op niet opgenomen vakantiedagen Overige schulden Onder Overige schulden zijn schulden zorgverzekeraars en samenwerkingsverbanden derden opgenomen, alsmede ontvangen gelden van de stichting SBG voor specifieke (zorg)projecten en scholing.
Nog te betalen kosten De belangrijkste posten zijn nog te betalen kosten voor dienstverlening door Zorgservice XL € 0,7 mln., nog te betalen kosten voor dienstverlening GGZ € 0,4 mln., een reservering voor invoering en uitloop DOT-project € 0,4 mln., een reservering voor wia-aansprakelijkheid € 0,5 mln., te betalen rente op leningen € 0,5 mln. en overige overlopende passiva.
13. Toelichting van risico's van financiële instrumenten Algemeen Stichting Sint Franciscus Gasthuis maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de stichting blootstelt aan kredietrisico, rente- en kasstroomrisico en liquiditeitsrisico. Om deze risico's te beheersen heeft de Raad van Bestuur van de stichting een Treasury statuut vastgesteld waarin het financieringsbeleid is vastgelegd. Daarnaast beschikt de stichting over meerjaren liquiditeits- en investeringsbegrotingen welke zijn goedgekeurd door de Raad van Bestuur.
Kredietrisico De stichting loopt kredietrisico over vorderingen opgenomen onder financiële vaste activa, debiteuren en overige vorderingen, liquide middelen. Het maximale kredietrisico bedraagt EUR 77 miljoen. Het krediet risico is voor ca 77% geconcentreerd bij 4 grote zorgverzekeraars. Met deze tegenpartijen bestaat een lange relatie en zij hebben altijd aan hun betalingsverplichtingen voldaan.
130
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
De blootstelling aan kredietrisico van de stichting wordt hoofdzakelijk bepaald door de individuele kenmerken van de afzonderlijke afnemers. Daarnaast houdt het management ook rekening met het risico op wanbetaling van verschillende soorten debiteuren. Rente- en kasstroomrisico Het beleid van de stichting is om haar financieringen volledig aan te trekken met vastrentende leningen, derhalve loopt de stichting geen renterisico over deze financiering. De stichting loopt renterisico bij de herfinanciering van bestaande financieringen. Liquiditeitsrisico De stichting bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opvolgende liquiditeitbegrotingen. Het management ziet er op toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van de stichting te kunnen voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft zodat de stichting steeds binnen de gestelde leningconvenanten aan haar verplichtingen kan blijven voldoen.
Mitigerende maatregelen De stichting ziet er op toe dat er voldoende opvraagbare tegoeden zijn om gedurende een ruime periode de verwachte operationele kosten te dekken, inclusief het voldoen aan de financiële verplichtingen. Hierin is geen rekening gehouden met het eventuele effect van extreme omstandigheden die redelijkerwijs niet kunnen worden voorspeld, zoals natuurrampen. Tevens is geen rekening gehouden met de voortijdige afwikkeling van basisrenteleningen.
Toelichting van de reële waarde De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten verantwoord onder kasmiddelen, kortlopende vorderingen en schulden e.d. benadert de boekwaarde daarvan. Stichting Sint Franciscus Gasthuis heeft het beleid om langlopende leningen tot het einde van de looptijd aan te houden. Er zijn aldus voor Stichting Sint Franciscus Gasthuis geen aanwijzingen dat de marktwaarde van de langlopende leningen significant zal afwijken van de huidige boekwaarde van de langlopende leningen.
131
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
14. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen 1. Op 2 juli 2012 is Pathan B.V. opgericht. Het SFG heeft hierin een deelneming van 30%. De aandelen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en opgenomen onder de financiële vaste activa. Het vermogen van Pathan B.V. bij oprichting bedroeg € 2.142.268. Bij eventuele ontbinding van de B.V. maakt SFG aanspraak op 30% hiervan. 2. Macrobeheerskader Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specialistische zorg. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor medisch specialistische zorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het mbi-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbiomzetplafond over 2013. De Stichting Sint Franciscus Gasthuis is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de stichting per 31 december 2013. De heffingsgrondslag Macrobeheersinstrument is als volgt opgebouwd: Tariefopbrengst van DBC's, DBC-zorgproducten en overige zorgproducten in zowel het A- als het B-segment Verrekenbedrag op grond van de beleidsregel Transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg Mutatie in het onderhanden werk
2013 €
2012 €
180.533.325
168.817.759
-35.357
543.871
1.245.059
-1.417.580
3. De stichting het Sint Franciscus Gasthuis heeft in het kader van het Wfz-deelnemerschap een obligo-verplichting richting het Wfz. Dit houdt in dat indien het Wfz zou worden aangesproken op zijn garantieverplichtingen en het eigen vermogen van het Wfz onvoldoende zou blijken om aan de garantieverplichtingen te voldoen, dan kan het Wfz een beroep doen op financiële hulp van de deelnemers. Deze hulp wordt in dat geval geboden in de vorm van renteloze leningen aan het Wfz. Het obligo bedraagt maximaal 3%, ca € 1,9 mln., van de restantschuld van de geborgde leningen van de deelnemer. 4!. Uit metingen door de Gemeente Rotterdam verricht is gebleken dat in de z.g. "Franciscus driehoek" (het terrein waarop o.a. ook het ziekenhuis is gevestigd) de verontreiniging van bodem en grondwater boven de aanvaardbare grenswaarden ligt. De veroorzakende verontreiniging is door de Gemeente Rotterdam onderzocht en hierbij is vastgesteld dat de verontreiniging in dit gebied voortvloeit uit de vroegere functie van gemeentelijke stortplaats. Op grond hiervan wordt de Stichting Sint Franciscus Gasthuis door de Gemeente Rotterdam als onschuldig eigenaar gekwalificeerd en zal de Gemeente Rotterdam de huidige kosten van sanering dragen. De vraag rijst echter welke aansprakelijkheid geldt indien de Stichting Sint Franciscus Gasthuis wel op eigen initiatief gaat verbouwen, nieuwbouw pleegt of afstand doet c.q. welke kosten dit in een dergelijke situatie voor de Stichting Sint Franciscus Gasthuis zou meebrengen. De Stichting Sint Franciscus Gasthuis is hierover nog in overleg met de Gemeente Rotterdam.
132
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Omdat de omvang, timing en aansprakelijkheid inzake sanering van de bodemverontreiniging op dit moment niet is vast te stellen, is er derhalve in de jaarrekening geen voorziening opgenomen. Bovenstaande bevindingen brengen overigens geen risico voor de patiëntenzorg met zich mee. 5. Leasecontracten Het SFG heeft een leasecontract met een resterende looptijd van 4 jaar afgesloten voor het gebruik van medische apparatuur. De hieruit voortvloeiende betalingsverplichtingen bedragen € 612.260
6. Schademeldingen MediRisk Voor lopende schademeldingen bij MediRisk heeft het SFG een eigen risico. Het maximale risico bij toekenning van de schadeposten bedraagt rond € 235.000.
7. Kredietfaciliteiten Met ingang van 1 oktober 2014 is het kredietplafond verlaagd van € 30 mln. naar € 18 mln.
133
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.13 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
Totaaloverzicht materiële vaste activa Machines, installaties en Investeringen op andere vaste Vooruitbetalingen Bedrijfsop materiële bedrijfsmiddelen gebouwen in gebouwen vaste activa en uitrusting uitvoering en terreinen Stand 1 januari: Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
Totaal
155.531.826 65.739.001-
6.457.678
84.874.001 57.063.206-
3.316.977
250.180.482 122.802.207-
Boekwaarde
89.792.825
6.457.678
27.810.795
3.316.977
127.378.275
Mutaties verslagjaar: Investeringen/bestedingen Afschrijvingen
12.604.299 6.757.679-
5.162.180-
2.194.607 6.282.697-
5.859.803
15.496.529 13.040.376-
5.846.620
5.162.180-
4.088.090-
5.859.803
2.456.153
Terugname geheel afgeschreven activa
78.660.238-
65.893.550-
12.766.688-
Desinvesteringen: Aanschafwaarde Afschrijvingen
Stand 31 december: Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
155.369.437 59.729.992-
1.295.498
95.639.445
1.295.498
-
21.175.058 2.547.647
9.176.780
23.722.705
9.176.780 1
-
187.016.773 57.182.345129.834.428
Op materiële vaste activa wordt lineair afgeschreven op basis van een percentage van de aanschafwaarde. De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn als volgt: op grond wordt niet afgeschreven; terreinvoorzieningen worden afgeschreven naar een percentage van 5%; bedrijfsgebouwen worden afgeschreven naar een percentage van 2%/5%; aanpassingen en verbeteringen aan gebouwen worden afgeschreven naar een percentage van 5%/10%; installaties worden afgeschreven naar een percentage van 5%; inventarissen worden afgeschreven naar een percentage van 10%; computers en automatiseringssystemen worden afgeschreven naar een percentage van 20%. -
-
-
-
-
-
134
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.15 Overzicht langlopende schulden ultimo 2013
Lening gever
Datum
Hoofdsom
Totale looptijd
Soort lening
Werkelijke Restschuld 31 rente december
Nieuwe leningen in 2013
Aflossing in 2013
Restschuld 31 december
Restschuld over 5 jaar
Aflossing 2014
Aflossingswijze
Gestelde zekerheden
2013
2013
2012
Resterende looptijd in jaren eind
%
ING BNG BNG BNG BNG NWB
20-07-1990 02-12-2002 01-04-2003 02-06-2003 03-11-2003 26-11-2004
1165.117 6.900.000 2.790.748 1.530.000 3.063.000 22.000.000
30 15 15 13 13 20
onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands onderhands
844.031 2,600% 4,635% 2.300.000 4,170% 1.116.298 470.770 4,310% 942.462 4,650% 4,055% 13.200.000
738.527 105.504 460.000 1.840.000 186.050 930.248 117.692 353.078 235.615 706.847 1.100.000 12.100.000
211.007 0 0 0 0 6.600.000
7 4 5 3 3 11
NWB BNG NWB W&M NWB
01-10-2007 15-05-2009 01-07-2010 01-06-2011 01-09-2011
9.700.000 22.500.000 12.000.000 10.000.000 12.000.000
25 15 10 8 10
onderhands jonderhands jonderhands onderhands onderhands
3,900% 7.335.389 4,610% 17.250.000 3,950% 9.000.000 3,150% 8.750.000 4,470% 10.500.000
443.550 6.891.839 1.500.000 15.750.000 900.000 8.100.000 1.250.000 7.500.000 1.200.000 9.300.000
4.809.959 8.250.000 2.100.000 1.250.000 3.300.000
19 10,5 6,5 6 7,75
Totaal
105.648.865
71.708.9501 r-
01
7.498.4111 64.210.5391
26.520.9661
lineair lineair lineair lineair lineair lineair afwijkend patroon lineair lineair lineair lineair 1
1
105.504 460.000 186.050 117.692 235.615 1.100.000
A A A A A B
434.235 1.500.000 1.200.000 1.250.000 1.200.000
B B B B B
7.789.096
A = Rijksgarantieregeling 1958 B = Waarborgfonds voor de zorgsector Per 1 januari 2004 zijn de leningen met rijksgarantie ondergebracht bij het Waarborgfonds voor de zorgsector.
135
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.16 TOELICHTING
OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013
BATEN
15. Niet-gebudgetteerde zorgprestaties Opbrengst IC en dure geneesmiddelen le Lijns opbrengsten en OP/OPV Zorg prestaties tussen instellingen (WDS) Overige zorg prestaties Overige opbrengsten
16. Omzet DBC's/DBC-zorgproducten B-segment Gefactureerde omzet B-segment Mutatie onderhanden werk B-segment
17. Omzet DBC's/DBC-zorgproducten A-segment Gefactureerde omzet A-segment Mutatie onderhanden werk A-segment
18. Opbrengsten uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg Zie voor een nadere specificatie punt 5 van de toelichting.
19. Subsidies Subsidie opleidingen VWS Loonkosten subsidie Overige subsidies
20. Overige bedrijfsopbrengsten Overige dienstverlening Overige opbrengsten
2013 €
2012 €
30.481.689 4.677.772 1.679.232 3.479.186 -940.920
28.105.082 6.783.627 4.019.422 3.593.681 1.634.897
39.376.959
44.136.709
2013 €
2012 €
118.969.781 3.098.899
97.45 1.450 8.459.324
122.068.680
105.910.774
2013 €
2012 €
23.865.8 17 -1.853.840
31.249.022 -9.876.904
22.011.977
21.372.118
2013 €
2012 €
-579.228
543.871
-579.228
543.871
2013 €
2012 €
12.016.127 165.547 363.948
10.624.617 258.012 202.513
12.545.622
11.085.142
2013 €
2012 €
5.706.692 416.872
5.293.900 -203.775
6.123.564
5.090.125
136
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.1.16 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 LASTEN 2013 €
2012 €
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten
76.561.169 10.307.525 7.296.982 4.952.671
74.852.447 10.062.503 6.825.060 5.363.004
Personeel niet in loondienst
99.118.347 2.268.516
97.103.014 1.831.597
101.386.863
98.934.611
21.Personeelskosten
Bij de zorginstelling waren in 2013 gemiddeld 1.825,2 fte's in dienst (2011: 1.84914), onderverdeeld naar de volgende segmenten: 2013 fte's
2012 fte's
Algemene en administratieve functies Hotelfuncties Patiëntgebonden functies Terrein- en gebouwçjebonden functies
327,4 90,5 1.370,0 37,3
330,3 93,6 1.383,5 42,0
Totaal gemiddeld
1.825,2
1.849,4
2013 €
2012 €
6.757.679
6.426.632
6.282.697
6.381.587
13.040.376
12.808.219
2013 €
2012 €
6.796.467 11.443.426 49.587.342 4.322.840 639.097 2.054.503
6.721.446 9.160.395 46.624.206 3.869.881 658.926 3.432.554
74.843.675
70.467.408
22. Afschrijvingen materiële vaste activa
Afschrijving op bedrijfsgebouwen en terreinen Afschrijving op machines en installaties, vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting
23.Overige bedrijfskosten Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoud en energiekosten Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen
137
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
De kosten van voeding zijn gedaald met € 0,2 mln. tegenover een stijging van de kosten voor huishouding met € 0,27 mln. De stijging van de algemene kosten heeft voornamelijk betrekking op een stijging voor automatiseringskosten met € 1,4 mln., een stijging van kosten voor verzekering en belasting € 0,6 mln., een stijging van advieskosten € 0,4 mln., een stijging van kantoor- en algemene kosten van € 0,5 mln. De stijging van de post Patiënt- en bewonersgebonden kosten heeft voornamelijk betrekking op de overheveling van dure geneesmiddelen, o.a. orale oncolytica, naar de intramurale zorg. De posten onderhoud en energie zijn gestegen op grond van hogere energiekosten voor gasverbruik met € 0,3 mln., resp. hogere onderhoudskosten aan gebouwen en installaties. De post Dotaties/vrijval voorzieningen is in het verslagjaar als volgt gemuteerd. Aan de LTOP voorziening voor groot onderhoud is € 1,8 mln. toegevoegd respectievelijk aan de voorziening dubieuze debiteuren is € 0,2 mln. toegevoegd.
24. Financiële baten en lasten Rentebaten Rentelasten Resultaat deelnemingen
2013 €
2012 €
107.961 -2.822.297 -70.924
199.857 -3.168.014 72.479
-2.785.260
-2.895.678
138
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.2 OVERIGE GEGEVENS 6.2.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De raad van bestuur van de Stichting Sint Franciscus Gasthuis heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering van 10 december 2014. De raad van toezicht van de Stichting Sint Franciscus Gasthuis heeft de jaarrekening 2013 goedgekeurd in de vergadering van 10 december 2014. 6.2.2 Resultaatbestemming Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening en is verwerkt in de balans.
6.2.3 Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen significante gebeurtenissen na balansdatum waardoor de vaststelling van vermogen en resultaat in de jaarrekening 2013 tot een ander bedrag zou hebben geleid.
6.2.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders L.L. Schoots Voorzitter Raad van Bestuur
Mevr. Dr. Ci. Kruijthof Lid Raad van Bestuur
M.J. Janssen Lid Raad van Bestuur
drs. C.T.L. Korthout
H. Boxma
Waarnemend Voorzitter Raad van Toezicht
Lid Raad van Toezicht
mr. H.L.M. Grijpink Lid Raad van Toezicht
dr. M.R. Hoogland, C.P. Lid Raad van Toezicht
ing. A.P.M. van Leeuwen
Mevr. drs. M.E. Rompa-Kunst
Lid Raad van Toezicht
Lid Raad van Toezicht
139
Stichting Sint Franciscus Gasthuis
6.2.5 Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.
140
rI; LI Building a better working world
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van bestuur en raad van toezicht van Stichting Sint Franciscus Gasthuis
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2013 van Stichting Sint Franciscus Gasthuis te Rotterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2013 en de geconsolideerde en enkelvoudige resultatenrekening over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de raad van bestuur De raad van bestuur van Stichting Sint Franciscus Gasthuis is verantwoordelijk voor het opmaken van de Jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZ1 en de beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT). De raad van bestuur is tevens verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT in de Beleidsregels toepassing WNT. De raad van bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als hij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en Beleidsregels toepassing WNT, inclusief het Controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede in het kader van de financiële rechtmatigheid voor de naleving van die relevante wet- en regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van Stichting Sint Franciscus Gasthuis. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door de raad van bestuur van Stichting Sint Franciscus Gasthuis gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening
/
Pagina 2 Building a better working world
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Sint Franciscus Gasthuis per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de Beleidsregels toepassing WNT. Voorts zijn wij van oordeel dat de jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT in de Beleidsregels toepassing WNT. Geen controlewerkzaamheden verricht op externe niet-topfunctionarissen In overeenstemming met de aanvullende beleidsregels van 12 maart 2014, hebben wij geen controlewerkzaamheden verricht voor de functionarissen zoals genoemd in art. 4.2 lid 2 letter c WNT (externe niet-topfunctionarissen). Benadrukking van onzekerheden in de omzet als gevolg van sectorontwikkelingen 2012-2014 Wij vestigen de aandacht op paragraaf 6.1.4.4 Toelichting onzekerheden ten gevolge van sectorontwikkelingen 2012/2014 van de Grondslagen van waardering en resultaatbestemming in de toelichting op de jaarrekening waarin de raad van bestuur een nadere toelichting heeft opgenomen op de onzekerheden in de omzet en de rechtstreeks hiermee samenhangende posten in de balans als gevolg van sectorontwikkelingen 2012-2014. Deze situatie doet geen afbreuk aan ons oordeel.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2 Regeling verslaggeving WTZijuncto artikel 2:393 lid 5 onder e SW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h SW vereiste gegevens zijn toegevoegd.
Verklaring betreffende het jaarverslag Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.
Den Haag, 15 december 2014
Ernst & Young Accountants LLP
w.g. G.W. Hilverda RA