JAARMAGAZINE & JAARVERSLAG 2009
UNICEF NEDERLAND
Ingrid Visscher Operationeel directeur
2009: EEN BEWEGING VOOR KINDERRECHTEN UNICEF heeft de taak op te komen voor alle kinderen, overal en altijd. Daaraan levert UNICEF Nederland een bijdrage door fondsen te werven, door voorlichting en educatie te geven en door bij de overheid aan te dringen op het borgen van kinderrechten. Dat kunnen we niet alleen. Niet voor niets is de wereldwijde slogan van UNICEF: Unite for Children. Alleen samen met vele Nederlanders kunnen wij de positie van kinderen versterken en hun rechten borgen. Onder hen zijn onze donateurs, vrijwilligers en ambassadeurs, die onvermoeibaar en met enthousiasme ons werk steunen. We werken samen met partners uit het bedrijfsleven, met mensen in de overheid en regering. We willen in Nederland een brede beweging creëren voor kinderrechten. In 2009 vierden we dat het Kinderrechtenverdrag twintig jaar bestond. We stonden stil bij de vele resultaten voor kinderen in de afgelopen jaren en we maakten duidelijk hoe belangrijk het verdrag is en blijft voor de toekomst van kinderen. In dit jaarverslag leggen we verantwoording af over alles wat we – samen met u – in het afgelopen jaar hebben gedaan en bereikt. Wat we hebben geleerd en wat er beter kan. We doen dat deze keer op een nieuwe manier, waardoor ons werk dichterbij komt. We geven in interviews en artikelen inzicht in resultaten. In het meer ‘formele’ deel van dit jaarverslag verantwoorden we ons over onze werkwijze, over de opbrengsten, bestedingen aan onze doelstellingen en gemaakte kosten. Wij danken u voor uw bijdrage aan het werk van UNICEF. En we zeggen u toe dat we ons mét u blijven inzetten voor een betere toekomst voor kinderen. We wensen u veel leesplezier!
Jan Bouke Wijbrandi (algemeen directeur) en Ingrid Visscher (operationeel directeur) UNICEF Nederland
Jan Bouke Wijbrandi Algemeen directeur
INHOUDSOPGAVE JAARMAGAZINE 2009
JAARVERSLAG 2009
PAGINA
06
RESULTATEN 2009
PAGINA
74
INLEIDING
PAGINA
12
INLEIDING
PAGINA
76
DIT IS UNICEF
14
01 KINDEREN, DE HELDEN VAN UNICEF PAGINA
78
RESULTATEN PROJECTEN UNICEF
PAGINA
84
INTERNE ORGANISATIE EN BESTUUR
92
RISICOMANAGEMENT
95
TOELICHTING OP DE JAARREKENING
103
JAARREKENING
PAGINA
126
ACCOUNTANTSVERKLARING
PAGINA
128
COLOFON
PAGINA
PAGINA
22
Kinderen en hun rechten: dat is de basis voor het werk van UNICEF. Zij vormen het hart van onze missie. Het is heel belangrijk dat we goed luisteren naar wat zij te zeggen hebben. Kinderen vertellen ons wat ze van ons werk vinden, voelen zich betrokken bij hun leeftijdgenoten in ontwikkelingslanden en komen voor hen in actie.
02 DONATEURS ZORGEN VOOR GROEI Ondanks dat 2009 economisch een moeilijk jaar was, zijn Nederlanders nog steeds gul, zeker als het om UNICEF gaat. Eind 2009 hadden we ruim 300.000 vaste donateurs: een enorm aantal waar we bijzonder trots op zijn. Met de financiële steun van onze donateurs hebben we in 2009 een bedrag van ruim 51,6 miljoen euro kunnen bijdragen aan de programma’s van UNICEF Internationaal. PAGINA
PAGINA
PAGINA
PAGINA
PAGINA
32
44
03 PARTNERSHIPS MET BETROKKEN BEDRIJVEN Om een wereld te creëren waarin kinderrechten zijn geborgd is iedereen nodig. UNICEF inspireert bedrijven, instellingen en vermogenden om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en hun middelen in te zetten, om samen met ons te werken aan een wereld waarin kinderrechten worden gerealiseerd.
PAGINA
04 ONZE VRIJWILLIGERS, ACTIEF EN ONVERMOEIBAAR Bij het realiseren van rechten voor kinderen wereldwijd kunnen we altijd een beroep doen op onze vrijwilligers en ambassadeurs. Zonder hen zou UNICEF in de samenleving veel minder zichtbaar zijn. Zij zetten zich belangeloos in voor een betere wereld voor alle kinderen en komen talloze keren in actie om ons werk onder de aandacht te brengen.
54
05 IN GESPREK MET OVERHEID EN POLITIEK
64
06 ONZE MEDEWERKERS, TROTS EN TROUW
PAGINA
Veranderingen breng je niet alleen tot stand. Als we de levensomstandigheden van kinderen willen verbeteren, moeten we daarvoor andere maatschappelijke organisaties en de politiek activeren. We discussiëren met ze en lobbyen en pleiten voor de rechten van kinderen in ontwikkelingslanden en in eigen land.
Alle medewerkers van UNICEF Nederland komen op voor de rechten van kinderen, bundelen hiervoor hun krachten en maken daadwerkelijk verschil. Of ze nu fondsen werven, voorlichting geven aan kinderen, de administratie beheren of vrijwilligers begeleiden, allemaal weten ze waar ze het uiteindelijk voor doen: een betere wereld voor kinderen.
UNICEF Internationaal UNICEF Nederland
Organisatiestructuur Personeel Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Bestuur en toezicht Verantwoordingsverklaring
Reputatierisico’s Financiële risico’s Operationele risico’s
Algemene ontwikkelingen in 2009 Opbrengsten van UNICEF Nederland Bestedingen van UNICEF Nederland Vooruitzichten en begroting 2010
Balans Staat van baten en lasten Kasstroomoverzicht Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten Toelichting lastenverdeling
RESULTATEN 2009
FINANCIËLE RESULTATEN
UNICEF heeft haar werk onderverdeeld in een aantal thema’s of werkterreinen: zorg, onderwijs, bescherming, hiv en aids en samenwerking & lobby. Daarnaast biedt UNICEF ook noodhulp. UNICEF Nederland levert een financiële bijdrage aan de internationale UNICEF-organisatie, om de hulp op deze werkterreinen mogelijk te maken. Van de inkomsten die wij in 2009 hebben ontvangen – 70,2 miljoen euro – hebben we ruim 51,6 miljoen euro aan UNICEF Internationaal kunnen overmaken. Dat is bijna 74 procent van onze totale inkomsten. De overige 26 procent is besteed aan activiteiten in Nederland (voorlichting, educatie en lobby) en aan fondsenwervende en uitvoeringskosten.
BESTEDINGEN IN % VAN € 70,2 MILJOEN
8,1% Bestedingen in Nederland 17,7% Kosten 0,6% Fondsen en reservering 73,6% Bijdrage aan UNICEF Internationaal
UNICEF Nederland heeft in 2009 bijgedragen aan diverse hulpprogramma’s van UNICEF Internationaal. Hiermee zijn onder meer de volgende resultaten bereikt: INKOMSTEN VAN UNICEF NEDERLAND • UNICEF verstrekte 2,96 miljard vaccins en 360 miljoen injectiespuiten aan 88 landen.
Cijfers over 2009, bedragen in duizenden euro’s
• Zo’n 176 miljoen kinderen in 57 landen kregen een inenting tegen mazelen.
51.527
Bijdrage Nationale Postcode Loterij
16.435
Bijdrage Nederlandse overheid
• UNICEF distribueerde 574 miljoen vitamine A capsules in 74 landen.
243
Investeringsbijdrage UNICEF Internationaal
• UNICEF kocht 43 miljoen met insecticiden behandelde muskietennetten voor 49 landen.
Financiële baten (beleggings- en rente-opbrengsten)
• UNICEF steunde 99 landen op het gebied van water, sanitaire voorzieningen en hygiëne.
Totaal
• Op het gebied van noodhulp en gezondheidszorg werden ongeveer 2.900 noodhulp-gezondheidspakketten uitgedeeld aan 28 landen, 14,5 miljoen vaccins tegen hersenvliesontsteking aan 6 landen en 122 miljoen vaccins tegen mazelen aan landen waar deze ziekte veel voorkomt.
UITGAVEN VAN UNICEF NEDERLAND Bijdrage UNICEF Internationaal Bestedingen in Nederland
• 43 landen volgen de ‘Early Learning and Development Standards’ (ELDS), een door UNICEF geleide aanpak voor de ontwikkeling van kwalitatief goed onderwijs op basisscholen.
• In 2009 werd in 87 landen voorlichting over hiv en aids opgenomen in het leerprogramma van het middelbaar onderwijs. • UNICEF heeft 125 landen gesteund op het gebied van het jeugdstrafrecht. • UNICEF heeft bijgedragen aan programma’s voor het voorkomen van kinderhandel in 68 landen. • UNICEF steunt 124 kinderbeschermingsprogramma’s in 65 landen.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
560 70.183
Het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) vereist van de goede doelen die het CBF-keur hebben dat zij gemiddeld over drie jaar niet meer dan 25 procent van de opbrengsten van hun eigen fondsenwerving besteden aan kosten voor deze fondsenwerving.
5.696 10.437
Beheer en administratie
2.010
Totaal
CBF-norm
51.658
Kosten fondsenwerving Reserves en fondsen
• Om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren heeft UNICEF de ‘Child Friendly Schools’ geïntroduceerd. In 2009 namen 63 landen initiatieven voor het invoeren van kindvriendelijk onderwijs. • In 2009 steunde UNICEF in 111 landen programma’s voor het voorkomen van de overdracht van hiv van moeder op kind. 45 procent van de zwangere vrouwen met hiv kreeg aidsremmers om te voorkomen dat ze hun baby’s infecteerden. 32 procent van de baby’s van moeders met hiv kreeg aidsremmers bij de geboorte.
1.418
Cijfers over 2009, bedragen in duizenden euro’s
• UNICEF en haar partners steunden in 88 landen voorlichting over hygiëne en de zorg voor schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen.
6
Eigen fondsenwerving
Opbrengsten van bijvoorbeeld de Nationale Postcode Loterij en de Samenwerkende Hulporganisaties tellen hierin niet mee, en de kosten die hiervoor worden gemaakt ook niet. De opbrengsten eigen fondsenwerving zijn dus lager dan de totale opbrengsten. In 2009 had UNICEF Nederland 70,2 miljoen euro aan opbrengsten,
382 70.183
waarvan 51,5 miljoen euro aan eigen fondsenwerving. Het CBF-percentage wordt berekend door de kosten eigen fondsenwerving, in 2009 10,4 miljoen euro, te delen door de opbrengsten eigen fondsenwerving. Ons CBF-percentage is 20,0 procent en ligt dus ruim onder de norm van 25 procent.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
7
De bijdrage van UNICEF Nederland aan UNICEF Internationaal verdeeld over thema’s en regio’s
Inkomsten en uitgaven van UNICEF Internationaal
Over 2009 heeft UNICEF Nederland een bedrag van 51,658 miljoen euro bijeengebracht voor UNICEF Internationaal. Het grootste deel daarvan wordt door UNICEF Internationaal ingezet voor haar reguliere programma’s. Daarnaast heeft UNICEF Nederland via UNICEF Internationaal een bedrag van 14,956 miljoen euro toebedeeld aan specifieke thema’s en regio’s zoals hierna wordt weergegeven.
UNICEF Internationaal heeft in 2009 in totaal 3,298 miljoen US dollar uitgegeven. Hiervan is 2,943 miljoen US dollar besteed aan de ondersteuning van programma’s voor kinderen wereldwijd. Het resterende deel is besteed aan kosten die niet met één project of programma samenhangen en aan management- en administratiekosten die bij de kantoren in Genève en New York worden gemaakt (zie pag. 77). De uitgaven zijn iets groter dan de inkomsten. Hiervoor zijn reserves aangesproken.
INKOMSTEN UNICEF INTERNATIONAAL IN 2009
BIJDRAGE VAN UNICEF NEDERLAND IN 2009 PER THEMA
Cijfers over 2009, bedragen in miljoenen US dollars
Cijfers over 2009, bedragen in duizenden euro’s
1,5%
Samenwerking & lobby
229
60%
Donaties overheden
5,1%
Meerdere thema’s (Bhutan-landenprogramma)
757
28%
Donaties particulieren, bedrijven en organisaties
912
12%
Overige
390
20,8%
Zorg
3.116
25,4%
Noodhulp
3.801
12,2%
Hiv en aids
1.826
13,6%
Bescherming
2.034
21,4%
Onderwijs
3.193
100%
Totaal
100%
14.956 *
Totaal
1.954
3.256
UITGAVEN VAN UNICEF INTERNATIONAAL IN 2009 PER THEMA Cijfers over 2009, bedragen in miljoenen US dollars
56,1% 4,3%
BIJDRAGE VAN UNICEF NEDERLAND IN 2009 PER REGIO
46,4%
Zorg
Cijfers over 2009, bedragen in duizenden euro’s
Afrika Sub Sahara Europa en Centraal-Azië
21,4%
Onderwijs
629
8.395
6,4%
Hiv en aids
188
637
11,6%
Bescherming
342
16,0%
Midden-Oosten en Noord-Afrika
2.400
13,6%
Samenwerking & lobby
401
13,4%
Azië overig
2.001
0,6%
Overig
100%
Totaal
6,6%
Zuid- en Midden-Amerika
989
3,6%
Interregionaal (Noodhulp wereldwijd - thematisch)
534
100%
Totaal
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
17 2.943
14.956
* Bijdragen betreffen de optelsom van twee soorten afdrachten aan UNICEF Internationaal: ‘other resources’ en noodhulp, exclusief giften in natura en ‘soft credits’(fondsen die in Nederland zijn geworven, maar die elders door UNICEF ontvangen zijn).
8
1.366
UITGAVEN VAN UNICEF INTERNATIONAAL IN 2009 PER REGIO Cijfers over 2009, bedragen in miljoenen US dollars
54,5%
1.603
Afrika Sub Sahara
4,9%
Interregionaal
144
5,0%
Midden-Oosten en Noord-Afrika
148
5,0%
Zuid- en Midden-Amerika
147
3,1%
Europa en Centraal-Azië
91
27,5%
Azië
100%
Totaal
810 2.943
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
9
UNICEF NEDERLAND JAARMAGAZINE
10
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
11
Unite for children! UNICEF Nederland is onderdeel van het wereldwijde UNICEF, de VN-organisatie die opkomt voor alle kinderen, overal en altijd. We hoeven niemand te overtuigen van de noodzaak daartoe. Veel kinderen zijn kwetsbaar en hebben steun nodig. Zeker in een tijd van economische crisis, die kinderen als eerste treft. UNICEF geeft concrete hulp en wijst, met het Kinderrechtenverdrag in de hand, overheden op hun eigen verantwoordelijkheid. UNICEF stond mede aan de wieg van dit verdrag, waaraan bijna alle landen van de wereld hebben beloofd zich te houden. In 2009 bestond het Kinderrechtenverdrag twintig jaar. Ook in Nederland hebben we daar ruime aandacht aan besteed. Daarmee hebben we laten zien hoe belangrijk het verdrag is als basis van ons werk. De aanwezigheid van Koningin Beatrix bij de Kinderrechtentop op 20 november in Leiden, zette dat extra kracht bij. Niet voor niets is de slogan van UNICEF: ‘Unite for Children’. Wij willen in Nederland zoveel mogelijk mensen in beweging zetten om op te komen voor kinderen, want dat kunnen we niet alleen. Gelukkig hebben we ook in 2009 weer gezien hoeveel Nederlanders zich samen met UNICEF inzetten voor kinderen. Daar zijn we trots op. Vorig jaar steeg het aantal vaste donateurs tot over de 300.000. Meer dan 4.000 vrijwilligers zijn actief voor UNICEF Nederland, door de verkoop van kaarten, door het geven van voorlichting en het organiseren van evenementen. En net als onze ambassadeurs dragen ze het ideaal en het werk van UNICEF uit. Duizenden medewerkers van onze partners uit het bedrijfsleven zijn betrokken bij acties voor UNICEF. Onze inzet voor de komende jaren is dan ook om zoveel mogelijk Nederlanders te betrekken bij het welzijn van kinderen in de hele wereld. Daarom werken we ook samen met andere organisaties, zoals het Kinderrechtencollectief en Defence for Children, de Nationale Postcode Loterij en de Samenwerkende Hulporganisaties. Aandacht voor kinderen begint met de kinderen zelf, bijvoorbeeld op school. Omdat kinderrechten in Nederland nog niet zijn opgenomen in het leerplan, blijven we daar bij de overheid op aandringen. Zelf bereikten we in 2009 meer dan 200.000 kinderen met onze Nationale
12
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
Spreekbeurtactie, waarbij kinderen zich verdiepen in ons werk. UNICEF is niet alleen een organisatie vóór kinderen, maar wil kinderen en jongeren ook nadrukkelijk aan het woord laten en naar ze luisteren. Dat gebeurde vorig jaar ook tijdens de Kinderrechtentop, waar jongeren goed voorbereid in debat gingen met politici en professionals. Nederlanders geven traditioneel veel steun aan ontwikkelingssamenwerking. Zo ook aan UNICEF. Wij kunnen daardoor een grote financiële bijdrage leveren aan het wereldwijde werk van UNICEF – los van het geld dat de Nederlandse overheid aan de internationale UNICEForganisatie doneert. Toch is ook in Nederland ontwikkelingssamenwerking niet langer vanzelfsprekend. Organisaties worden terecht uitgedaagd resultaten te tonen. Media leggen hulporganisaties onder een vergrootglas. Goed nieuws is geen nieuws; media berichten ook over de hoogte van kosten en salarissen en over de verantwoording die goede doelen afleggen. Juist omdat wij vragen om de brede en actieve steun van mensen, kunnen en willen we dit niet naast ons neerleggen. Daarom leggen we open en transparant verantwoording af over ons werk; door aan te geven welke resultaten we boeken en wat er beter kan. Door aan te geven hoeveel kosten we maken. Ook in dit jaarverslag doen we dat, dit jaar in de vorm van een toegankelijk magazine. We hopen hiermee nog meer mensen een beeld te geven van onze resultaten in 2009. Dit jaarverslag stelt ons in staat te laten zien wie er in Nederland in actie komen voor UNICEF. Want dat is de kern van ons werk: samen met kinderen en volwassenen opkomen voor álle kinderen. Kortom: Unite for Children. Jan Bouke Wijbrandi algemeen directeur UNICEF Nederland
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
13
01
KINDEREN DE HELDEN VAN UNICEF
Kinderen en hun rechten: dat is de basis voor het werk van UNICEF. Zij vormen het hart van onze missie. Het is heel belangrijk dat we goed luisteren naar wat zij te zeggen hebben. Kinderen vertellen ons wat ze van ons werk vinden, voelen zich betrokken bij hun leeftijdgenoten in ontwikkelingslanden en komen voor hen in actie. Hun motivatie: ‘het is vet cool en wij hebben veel en hun weinig’, zoals op het forum van de website www.kidsunited.nl te lezen valt. Ook in 2009 hebben de Nederlandse kinderen weer talloze acties voor en samen met UNICEF gevoerd om kinderen in de hele wereld te helpen. Daar zijn we ongelooflijk trots op.
IN 2009
• waren meer dan 12.000 kinderen lid van onze club UNICEF Kids United; • liepen 25.000 kinderen van 500 scholen mee in een UNICEF Loop en brachten daarmee 607.00 euro op via hun sponsoren; • haalden scholen met allerlei acties 90.000 euro op voor UNICEF; • kregen we bijna 2.800 aanmeldingen van scholen voor de Nationale Spreekbeurtactie. Daarmee hoorden meer dan 200.000 kinderen over het werk van UNICEF en kinderrechten; • gaven UNICEF-vrijwilligers meer dan 1.300 lessen over kinderrechten; • bracht het stemmen per sms op de kandidaten van het Junior Songfestival ruim 41.800 euro op voor UNICEF en kregen tijdens de uitzendingen van dit programma een kleine 1,5 miljoen kinderen de boodschap mee dat elk kind recht heeft op gezondheid; • gaven kinderen een 8 als waarderingscijfer voor een speciale uitzending van het SchoolTV Weekjournaal over kinderrechten.
14
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
15
KINDEREN DE HELDEN VAN UNICEF UNICEF Loop: al veertig jaar een begrip
‘Ik hou mijn spreekbeurt over UNICEF’
De UNICEF Loop bestaat al ruim veertig jaar en is inmiddels een begrip in ons land. De Loop wordt georganiseerd door onze vrijwilligers in samenwerking met basisscholen. Talloze kinderen doen jaarlijks mee en laten zich daarin sponsoren door familie, buren, vriendjes en vriendinnetjes. Ieder jaar koppelen we de UNICEF Loop aan een bepaald thema, waarvoor we dan ook voorlichtingsmaterialen maken. Kinderen weten zo heel goed over te brengen waarvoor ze gaan lopen en waar het bijeengebrachte geld naartoe gaat. In 2009 waren de thema’s ‘schoon water’ en ‘gezondheid’. In totaal deden 25.000 kinderen van 500 scholen mee aan de Loop en brachten zo 607.000 euro bij elkaar.
UNICEF wil kinderen leren wat hun rechten zijn, ook in Nederland. Als kinderen er een spreekbeurt over houden, gaat dat (bijna) vanzelf. Elk jaar organiseren we daarom de Nationale Spreekbeurtactie. Dat gebeurt op en rond 20 november, de Internationale Dag voor de Rechten van het Kind.
UNICEF Loop – opbrengst afgelopen vijf jaar jaar
bedrag
2005
€ 649.513,-
2006
€ 683.749,-
2007
€ 613.766,-
2008
€ 637.789,-
2009
€ 607.000,-
Ook de Spreekbeurtactie heeft elk jaar een thema. In 2009 was dat ‘kinderrechten’, omdat het Kinderrechtenverdrag twintig jaar bestond. Jaarlijks doet bijna een derde van alle basisscholen mee, maar 2009 was voor de Spreekbeurtactie een topjaar met 2.793 aanmeldingen van scholen. In totaal hebben de deelnemende kinderen met de Nationale Spreekbeurtactie maar liefst zo’n 218.640 kinderen bereikt. Ter vergelijking: in 2008 waren dat ongeveer 140.000 kinderen op 1.357 scholen. Scholen kunnen ook gastlessen aanvragen die door vrijwilligers van UNICEF worden gegeven. In 2009 zijn meer dan 1.300 lessen over kinderrechten aangevraagd. Kinderen van alle groepen van de basisschool konden daarnaast meer leren over kinderrechten via ons digitale lesmateriaal, dat sinds 2009 ook is te vinden op www.unicef.nl.
boring!!!!! ik vind kids united een hel suffe naam voor zo’n vette clup anoniempje
Niet waar!!!!!! ik vind dat je zoiets niet mag zeggen!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! kids united is een hele goede club!!!!! en volgens mij weet je niet eens wat het betekent!!!! Kids=kinderen United=verenigd dus het past heel goed naam niet bij deze club! en ik vindt het suf dat je je eens eropzet! ANONIEMPJE! PFFFF.......... Lisa ( ik durf het wel!!!)
Alle kinderen tussen de 8 en 12 jaar die wat willen doen voor kinderen in ontwikkelingslanden, kunnen voor € 10,- per jaar terecht bij UNICEF Kids United. Deze club had in 2009 ruim 12.000 leden die door ons worden aangemoedigd om actie te voeren voor UNICEF. De leden van UNICEF Kids United krijgen vijf keer per jaar het UNICEF Kids United Magazine toegestuurd. Naast het magazine houden we kinderen op de hoogte met de e-mail nieuwsbrief Flits United en de website www.kidsunited.nl. In zowel het magazine, de nieuwsbrief als op de site krijgen de kinderen zelf veel aandacht. Zij zijn immers de helden, degenen die opkomen voor leeftijdgenoten in ontwikkelingslanden. Veel kinderen laten vol trots aan UNICEF weten dat ze geld hebben opgehaald door zelfgebakken koekjes te verkopen of kerstbomen in te zamelen. Ze schrijven vol passie gedichten over het leed van kinderen ‘in arme landen’ en laten vragen, oproepen en opmerkingen achter op het forum van de website. In 2009 hebben heel veel kinderen zich van hun beste kant laten zien.
Marjolein en Amy met jullie kerstbomenactie
Floris, Manouk en Karlijn met jullie zangkunsten
UNICEF het is vet cool en wij hebben veel en hun weinig
Cas met je klusjesdienst
De leerlingen van OBS de Springplank die geld ophaalden met een UNICEF Loop
peter
Trots Beste Unicef. jullie Ik vind jullie onwijs goed in wat . doen ren kinde voor allemaal leven Kinderen kunnen zo een beter krijgen zonder enge ziektes. ook voor. Beter onderwijs daar zorgen jullie f. unice op trots erg heel Ik ben mogen dat jullie nog maar veel kinderen helpen. succes!
UNICEF Kids United: een club voor helden
Niet zenuwachtig Ruard Maessen (11) uit Voorburg zit in groep 8. Vorig jaar heeft hij een spreekbeurt over UNICEF gehouden. “Ik ben lid van UNICEF Kids United, daarom vond ik dat een goed idee. De kinderen kenden UNICEF allemaal wel, maar ik heb ook veel dingen verteld die ze nog nooit eerder hadden gehoord. Ik heb een ‘goed’ gekregen!”
Nikki, Alina, Elise & Merel met jullie zelfgebakken cakejes
Anne-Lotte en Jelbrich met jullie poffertjeskraam
Emiel, Luuk en Luuk met jullie statiegeld-inzamelingsactie
Wouter met je verkoopkunsten op de rommelmarkt
...en alle andere helden: HEEL ERG BEDANKT!
Eline
16
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
17
Sipke Jan Bousema, presentator van het Junior Songfestival en het gezicht van UNICEF Kids United: “Het Junior Songfestival is voor de kinderen in Nederland niet alleen een groot liedjesfeest. We werpen tijdens de uitzendingen ook nadrukkelijk een blik naar buiten, naar de wijde wereld waar kinderen leven die het niet zo goed getroffen hebben. Kinderen staan daarvoor open, misschien nog meer dan volwassenen. Ze zijn allesbehalve onverschillig, maar voelen zich deel van het geheel.”
Junior Songfestival: liedjesfeest voor álle kinderen
Indrukwekkende uitzending van SchoolTV
UNICEF Kids United werkte in 2009 voor de vierde keer samen met het Junior Songfestival van de AVRO. Het festival besteedde op televisie en internet aandacht aan UNICEF en het recht van elk kind op gezondheid. De kandidaten leverden allemaal een bijdrage aan het novembernummer van het UNICEF Kids United Magazine, dat over kinderrechten ging. Zo zei Ralf Mackenbach, die met zijn liedje ‘Click Clack’ de winst van het festival én van de Europese finale in Kiev in zijn zak kon steken: “Een eigen mening vind ik een belangrijk recht!”. De kijkers van het festival konden via sms op hun favoriete kandidaat stemmen tijdens de voorrondes en de finale. De opbrengst – ruim 41.800 euro – ging naar UNICEF (in 2008 was dit 46.800 euro).
In 2009 viel de uitzending van SchoolTV Weekjournaal precies op
Boodschap voor bijna 1,5 miljoen kinderen Bijna 1,5 miljoen kinderen keken naar de uitzendingen van het Junior Songfestival en kregen daarmee de boodschap mee dat elk kind recht heeft op gezondheid. In cijfers: de eerste halve finale van het festival trok 337.000 kijkers, de tweede 436.000 en de finale op 3 oktober 580.000. De herhalingen werden nog eens door 100.000 kinderen bekeken.
Krista van den Berg van UNICEF was voor SchoolTV Weekjournaal in Zambia waar ze Mizumbi ontmoette, een bescheiden, vriendelijke jongen van 16 jaar. “Mizumbi vertelde me dat hij op zijn tiende hoorde dat hij hiv had. Hij was op dat moment erg ziek, maar met medische en psychologische hulp krabbelde hij langzaam op.
20 november, de dag dat het Kinderrechtenverdrag 20 jaar bestond. Deze speciaal over UNICEF gemaakte uitzending ging over kinderrechten en het recht op gezondheid in het bijzonder. Hij vertelde me dat hij arts wilde worden, zodat hij kinderen met hiv kon helpen. Het SchoolTV Weekjournaal is voor UNICEF een prachtig medium; 79 procent van de basisscholen laat hun leerlingen naar dit programma kijken. De kinderen gaven deze uitzending een 8.”
UNICEF Kids United Tekenwedstrijd: in de voetsporen van Jitka Samkova De zevenjarige Tsjechische Jitka Samkova stuurde in 1949 een kaart naar UNICEF om te bedanken voor de hulp die zij en haar dorp na de Tweede Wereldoorlog hadden gekregen. UNICEF liet van de tekening kaarten maken en dat was de aanzet voor onze inmiddels zeer uitgebreide collectie wenskaarten. Omdat het in 2009 zestig jaar geleden was dat Jitka haar tekening maakte, konden kinderen meedoen aan de UNICEF Kids United Tekenwedstrijd. De winnaars treden in de voetsporen van Jitka; kaarten met daarop hun tekeningen zijn in de collectie van UNICEF Nederland opgenomen. Actrice en presentatrice Nicolette van Dam presenteerde in Madurodam een feestelijke bijeenkomst voor de winnaars van de UNICEF Kids United Tekenwedstrijd.
18
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
19
Yoshua, 12 jaar Monsa | Zambia “Over hiv weet ik best veel. Het is een ziekte die nooit meer overgaat. Mijn moeder heeft hiv, maar mijn zus Deborah en ik gelukkig niet. Soms denk ik eraan, maar ik praat er eigenlijk nooit over met anderen. Ik ken ook geen kinderen die hiv hebben. Ik heb weleens een foto gezien van mijn broertjes die dood zijn. Mijn ene broertje was er al niet meer toen ik werd geboren. Na school doe ik meestal eerst mijn huiswerk en daarna ga ik tv kijken. Programma’s over worstelen vind ik het leukst. Ik hou ook van schaken en voetballen. Later wil ik accountant worden. Dat is iemand die het geld van een bedrijf telt en het bewaakt.”
In Zambia komen elk jaar 80.000 baby’s ter wereld die een moeder hebben met hiv. Als er niet wordt ingegrepen, krijgt 30 tot 40 procent van deze baby’s het zelf ook. De helft overlijdt voor hun tweede verjaardag. Een behandeling met onder meer aidsremmers en antibiotica kan in 98 procent van de gevallen voorkomen dat een seropositieve vrouw hiv overdraagt op haar kind. Elizabeth, de moeder van Yoshua, is een van deze vrouwen. Zij heeft hiv
20
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
overgedragen op twee van haar kinderen, die als gevolg daarvan zijn overleden. Bij Yoshua en zijn twee jaar jongere zusje Deborah kon dit worden voorkomen. Elizabeth zet zich als vrijwilliger in voor lotgenoten en probeert zo het grote taboe te doorbreken dat in Zambia rust op hiv en aids. UNICEF voorkomt in Zambia de overdracht van hiv van moeder op kind, zie pagina 69.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
21
02
DONATEURS ZORGEN VOOR GROEI
Ondanks dat 2009 economisch een moeilijk jaar was, zijn Nederlanders nog steeds gul, zeker als het om UNICEF gaat. Eind 2009 hadden we meer dan 300.000 vaste donateurs: een enorm aantal waar we bijzonder trots op zijn. UNICEF Nederland staat onder meer hierdoor op de vierde plaats in het lijstje van 36 UNICEF Comités die elk jaar geld aan UNICEF Internationaal afdragen (Japan, de Verenigde Staten en Duitsland nemen de eerste drie plekken in). Met de financiële steun van onze donateurs hebben we in 2009 een bedrag van ruim 51,6 miljoen euro kunnen bijdragen aan de programma’s van UNICEF Internationaal.
IN 2009
• had UNICEF meer dan 300.000 vaste donateurs; • ontvingen we ruim 6,2 miljoen euro uit nalatenschappen; • voerden we twee succesvolle landelijke campagnes: in juni tegen kindersterfte en in november tegen de overdracht van hiv van moeder op kind; • leverde een sms-actie voor het voorkomen van de overdracht van hiv maar liefst meer dan 182.000 sms’jes op, waarmee we hiv-tests voor zwangere vrouwen kunnen financieren; • wijdde RTL in november een hele televisieweek aan UNICEF, waardoor we miljoenen Nederlanders bereikten met de boodschap dat we samen met hen hiv bij baby’s kunnen voorkomen; • leverde een actie voor de kinderen in de Sudanese regio Darfur ruim 1 miljoen euro aan giften op; • vroegen we via de opvallende campagne ‘Wij geloven niet in morgen’ aandacht voor de levensomstandigheden van kinderen ten tijde van de economische crisis.
22
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
23
MEER DAN 300.000 DONATEURS In 2009 maakte het aantal vaste donateurs niet zo’n grote
Door-to-door, telemarketing, direct mail
sprong voorwaarts als in de jaren daarvoor. Toch neemt
UNICEF werft haar donateurs via verschillende kanalen. Via mailings, oproepen op websites, tv en radio, via telefonische benadering en ook via werving in winkelcentra, bij evenementen of aan de deur. In totaal 50.000 Nederlanders besloten in 2009 UNICEF structureel te steunen.
het aantal mensen dat UNICEF elke maand steunt nog steeds toe.
Aantal vaste donateurs van de afgelopen vijf jaar
2005
Ook hebben we – net als in andere jaren – te maken gehad met opzeggingen, waardoor de uiteindelijke groei in het aantal vaste donateurs ruim 15.000 bedroeg. Dit komt onder meer doordat UNICEF net als andere organisaties te maken heeft met de algemene trend dat mensen minder vaak een langdurige relatie met een goed doel aangaan.
225.384*
COMMUNICATIE MET ONZE ACHTERBAN 2006
2007
2008
2009
243.006*
272.596*
294.398*
309.664*
*stand 31 december
UNICEF als erfgenaam UNICEF heeft in 2009 ruim 6,2 miljoen euro uit nalatenschappen ontvangen, in 2008 was dit 6,7 miljoen euro.
24
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
Om ons werk voor kinderen onder de aandacht te brengen is goede communicatie een voorwaarde. Onze website www.unicef.nl houdt Nederlanders voortdurend op de hoogte, we hebben intensief contact met de diverse media en versturen e-mail nieuwsbrieven en mailings. UNICEF laat zich zien tijdens eigen evenementen als Wereldwaterdag, maar sluit ook aan bij evenementen van anderen, zoals het ABN Amro Ouder& Kind Golftoernooi en de Zwem4daagse. Rotterdam was in 2009 zelfs UNICEF Stad. We maken folders, brochures, jaaroverzichten en het UNICEF Magazine. Kinderen kunnen informatie over UNICEF vinden op www.kidsunited.nl en hebben een eigen tijdschrift.
UNICEF gebruikt meer en meer interactieve communicatiemiddelen en is te vinden op Twitter (www.twitter.com/ UnicefNederland) en YouTube (www.youtube.com/ UnicefNederland). Doorlopend kijken we kritisch naar al onze communicatiemiddelen; onze lijntjes met de buitenwereld kunnen immers altijd efficiënter en beter.
Vind inspiratie op www.unicef.nl “Er staat heel veel informatie op, maar als we iets zoeken kunnen we het moeilijk vinden,” was een veelgehoorde opmerking over de website www.unicef.nl. Onze site is daarom in 2009 geheel vernieuwd. Hij is nu niet alleen informatief en actueel, maar ook gebruiksvriendelijk, rustig en overzichtelijk. In 2010 is daar bovendien een verbeterde webshop bij gekomen,
plus een nieuw initiatief: een cadeauconcept. Deze cadeaus – die u voor uzelf of een ander kunt aanschaffen – symboliseren hulpgoederen van UNICEF, zoals vaccinaties of een malarianet. UNICEF hecht groot belang aan het verder uitbouwen van de online communicatiemiddelen in 2010, zoals bijvoorbeeld het inzetten van social media voor fondsenwerving.
Harm Pieter Wiersma (22) ‘door-to-door’ werver voor UNICEF in Groningen, Friesland en Drenthe.
‘Ik hoor echt bij UNICEF’ “Sinds ik de deuren langsga om donateurs te werven voor UNICEF, ben ik me er meer van bewust hoeveel ellende kinderen in andere landen moeten doorstaan. En hoe belangrijk het is dat UNICEF haar werk doet.”
Naamsbekendheid “Het valt me op dat bijna iedereen UNICEF kent, dat maakt het makkelijker. Aan de andere kant: bijna alle mensen die ik spreek hebben weleens wat aan UNICEF gegeven, zodat die bekendheid niet altijd handig is. Als iemand al eens eerder geld heeft gedoneerd en zegt dat het zo wel genoeg is, leg ik uit dat UNICEF er met één donatie niet is. Dat er meer geld nodig is om hulpprojecten van de grond te krijgen.”
Alleen luisteren “Natuurlijk komt het voor dat mensen geen donateur willen worden, of dat het niet uitkomt als ik aan de deur sta. Dat begrijp ik wel, want ik maak natuurlijk vooraf geen afspraak. Maar ik vind het wel fijn als ze in elk geval naar mijn verhaal willen luisteren.
Als ik afgestudeerd ben, zoek ik het alleen in een andere hoek. Ik wil financiële adviezen gaan geven. Dankzij mijn ervaring ben ik dan wel een maatschappelijk verantwoord financieel adviseur!”
Ik heb echt het gevoel dat ik bij UNICEF hoor, ook al werk ik voor een bedrijf dat door UNICEF wordt ingehuurd.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
25
Campagne juni:
IN DE RIJ VOOR EEN PRIK krantenadvertentie - juni 2009 2009 was het jaar van de Mexicaanse griep: sporthallen waren gevuld met kinderen die een vaccinatie kregen. In Nederland zijn dit soort massale inentingsacties gelukkig zelden nodig; de kinderen hier worden vanaf hun geboorte gevaccineerd tegen allerlei ziektes. In ontwikkelingslanden gebeurt dit lang niet altijd, waardoor talloze kinderen hun vijfde verjaarFoto: ANP
Om één leven te redden hebben we 5 seconden nodig. En u.
dag niet halen. In juni 2009 startte UNICEF daarom de campagne ‘‘Om één leven te redden hebben we 5 seconden nodig. En u”. De ‘5’ in de slogan staat voor de miljoenen kinderen onder de 5 jaar die elk jaar overlijden aan eenvoudig te voorkomen ziektes. Op 12 juni 2009 presenteerde Ivo Niehe een speciale TROS TV Show rond dit thema, die UNICEF ruim 5.600 vaste donateurs opleverde. Tijdens de uitzending liet Niehe zien wat UNICEF voor maatregelen neemt om de kindersterfte te laten dalen. Zo organiseert UNICEF in landen waar het aantal gevaccineerde kinderen laag is, samen met de overheid zogenaamde ‘Child Health Days’. Tijdens deze dagen krijgen miljoenen kinderen inentingen tegen bijvoorbeeld mazelen, een ziekte die in ontwikkelingslanden nog steeds dodelijk kan zijn voor kleine kinderen. We konden dankzij deze uitzending een bedrag van bijna 440.000 euro overmaken naar UNICEF in Sierra Leone, het land met de hoogste kindersterfte ter wereld.
26
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
Wij geloven juist wél in morgen In juni 2009 stond in een aantal kranten een paginagrote tekst van UNICEF, met de titel ‘Wij geloven niet in morgen’. Op het eerste gezicht een wat vreemde kop, want als een organisatie als UNICEF niet meer in de toekomst gelooft, wie dan nog wel? ”UNICEF gelooft juist heel erg in de toekomst, maar de achterliggende boodschap was dat we vandáág moeten handelen en niet kunnen wachten tot morgen,” zegt Heske Verburg, die de campagnes van UNICEF Nederland coördineert. “Deze advertentie hebben we geplaatst toen de financiële crisis al ruim om zich heen sloeg. Toen tekende zich direct af hoe de meest kwetsbaren – kinderen – hiervoor op termijn de prijs zouden betalen. Iedereen had het over de gevolgen voor de economie, maar wat de crisis voor het welzijn van kinderen zou betekenen was geen gespreksonderwerp. Terwijl we in hen moeten investeren, juist als het tegenzit.” UNICEF vroeg vrijwilligers, personeelsleden en het Nederlandse publiek overal posters met deze tekst te plakken. Ambassadeurs Paul van Vliet en Monique van de Ven hielden een wildplak-actie om iedereen over de streep te trekken. Helaas lukte dat niet helemaal. “Deze manier van actievoeren is nieuw voor UNICEF,” verklaart Heske. “We zijn het nog niet gewend. De reacties waren of heel positief, of heel negatief. Degenen die de actie afkeurden, vonden de kop van de tekst te cryptisch. Maar dat betekent niet dat we zoiets nooit meer zullen doen. We zullen de samenleving vaker laten zien dat UNICEF met de vuist op tafel slaat als we dat nodig vinden. Alleen zal dat op een duidelijker manier gebeuren, zodat iedereen onze boodschap begrijpt.”
De tekst zoals die gratis of tegen zeer geringe kosten is geplaatst in het Algemeen Dagblad, de achterpagina van NRC Next en in een aantal regionale kranten.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
27
Campagne november:
HIV BIJ BABY’S VOORKOMEN KAN Dubbele steun voor UNICEF
Darfur is niet vergeten In de media lees je nog maar weinig over Darfur, de Sudanese regio waar sinds 2003 rebellenbewegingen en regeringstroepen een bloedig conflict uitvechten. Meer dan 4,5 miljoen mensen hebben te maken met de ernstige gevolgen van dit geweld. De helft hiervan zijn kinderen en hun levens worden voortdurend bedreigd door oorlog, ziekte en honger. UNICEF – een van de weinige hulporganisaties die nog in Darfur aanwezig is – helpt hen, onder meer door ondervoeding te bestrijden. In augustus 2009 stuurde UNICEF Nederland naar 500.000 (vaste) donateurs het verzoek om deze hulp te steunen. In september werd deze mailing nog eens herhaald. De actie leverde voor de kinderen in Darfur meer dan 1 miljoen euro op.
In 2009 vroegen we tijdens de hivcampagne aan een deel van onze vaste donateurs of zij UNICEF met een tweede, thematisch donateurschap wilden steunen. De opbrengst van deze extra bijdrage is bestemd voor zorg en medicijnen die voorkomen dat zwangere vrouwen hiv overdragen op hun baby’s. Bijna 2.500 donateurs reageerden positief op dit verzoek, in 2010 zal dit aantal nog meer toenemen. Mevrouw Dippel uit Den Haag steunt al tien jaar UNICEF en ook zij heeft besloten om dit tweede donateurschap aan te gaan.”Toen ik begreep in wat voor hopeloze situatie deze kinderen verkeren, wist ik meteen: hieraan ga ik meedoen. Zij kunnen het niet helpen dat hun moeders hiv hebben en zo geeft UNICEF ze weer een nieuwe kans. Prachtig!”
Renate Verbaan in Ivoorkust Presentatrice Renate Verbaan was het gezicht van deze UNICEF-campagne. Zij reisde naar Ivoorkust voor een documentaire die is uitgezonden op National Geographic Channel. Daarnaast maakte ze promotie voor de campagne in veel tijdschriften en kranten en in de tv-programma’s RTL Boulevard en Wat Vindt Nederland?. Over haar reis voor National Geographic Channel zegt zij: “In Ivoorkust worden elk jaar duizenden baby’s geboren met hiv. Al die kinderen hebben moeders die het aidsvirus ongewild op hun kinderen hebben overgedragen. Terwijl dit makkelijk kan worden voorkomen. In de documentaire wilde ik laten zien dat we hiervoor moeten zorgen. Als moeder voel ik me namelijk verbonden met al die vrouwen die - net als ik willen vechten voor hun kinderen.”
28
Bijna elke minuut wordt er een baby geboren met hiv. Dat zijn er ruim duizend per dag. Als een zwangere vrouw met hiv op tijd wordt behandeld met onder meer aidsremmers en antibiotica, kan in 98 procent van de gevallen (dus dat is vrijwel altijd!) worden voorkomen dat zij het virus overdraagt op haar baby. Dat is geweldig goed nieuws. In november 2009 startte UNICEF daarom de campagne ‘We kunnen hiv bij baby’s voorkomen. Samen met u’. Via radio, televisie en internet vroegen we Nederlanders om UNICEF te steunen, zodat wij alle aanstaande moeders met hiv een behandeling kunnen geven. Naar aanleiding van een mailing over dit onderwerp die in november werd verstuurd, ontvangen we nog steeds giften. De stand op 31 december 2009 was ruim 580.000 euro, een geweldige opbrengst.
182.672 sms’jes
Kijkcijferklappers bereiken miljoenen mensen
Op 15 november 2009 ging in samenwerking met tv-zender RTL de sms-actie ‘Red een kind van hiv’ van start. Door het sturen van één sms’je ter waarde van 70 cent, maakte de deelnemer één hivtest voor een zwangere vrouw mogelijk. Op een speciale website werd het aantal sms’jes bijgehouden. Elke inzender kreeg op deze site een eigen puzzelstukje met zijn of haar naam erop. Alle stukjes bij elkaar vormden foto’s van kinderen. De actie kreeg een week lang veel aandacht in verschillende goed bekeken RTL-programma’s. Bekende moeders als Monique van de Ven, Renate Verbaan en Froukje de Both riepen in speciale spotjes op om mee te doen aan de actie, die maar liefst 182.672 sms’jes opleverde!
In de week van 15 tot en met 22 november werd in populaire tv-programma’s van RTL 4 de actie ‘Red een baby van hiv’ flink onder de aandacht gebracht. Door hun hoge kijkcijfers bereikten ze miljoenen mensen. De uitzending Life 4 You trok 930.000 kijkers, de uitzendingen van RTL Boulevard hadden er gemiddeld 1.048.800, Wat Vindt Nederland? hield 904.000 mensen voor de buis en Miljoenenjacht maakte een kijkcijferklapper met wel 1.800.000 kijkers. UNICEF’s boodschap dat we samen in actie moeten komen voor kinderen heeft dus heel veel mensen bereikt!
Een succesvolle nieuwe manier om Nederlanders massaal te betrekken bij onze campagnes, die we daarom ook in 2010 zullen gaan inzetten .
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
29
Andrea, 10 jaar Cachuelita | Bolivia “Mijn moeder kookt in het restaurant van mijn tante en mijn stiefvader werkt bij een houtzagerij. Elke morgen gaan zij heel vroeg de deur uit, zodat ze ons niet naar school kunnen helpen. Dat doen mijn broertje Marco en ik zelf. Marco is doofstom, dat komt omdat mijn moeder in een geul is gevallen toen ze van hem in verwachting was. Op school zingen we elke morgen eerst het volkslied en daarna gaan we ontbijten. Lezen is mijn lievelingsvak, maar rekenen vind ik ook leuk. We maken vaak met z’n allen muziek en we doen spelletjes, zoals touwtjespringen en kaarten. Later wil ik lerares worden, op net zo’n soort school als waarop ik nu zit. Mijn moeder kon eerst niet lezen en schrijven, maar zij leert het nu ook!”
De gemeenschap Cachuelita ligt in de gemeente Porvenir (provincie Pando). In deze gemeente doen achttien scholen mee aan een project voor kindvriendelijk onderwijs, dat wordt ondersteund door UNICEF en de Boliviaanse overheid. Op kindvriendelijke scholen betrekken leraren kinderen actief bij de lesstof (in plaats van dat ze passief rijtjes moeten
30
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
opdreunen) en is er ruimte voor muziek, sport en spel. Er zijn aparte wc’s voor jongens en meisjes en er zijn voorzieningen voor schoon drinkwater. De ouders van de kinderen worden actief betrokken bij schoolactiviteiten en onderwijzers krijgen trainingen om hun vaardigheden te vergroten.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
31
03
PARTNERSHIPS MET BETROKKEN BEDRIJVEN
Om een wereld te creëren waarin kinderrechten zijn geborgd, is iedereen nodig. UNICEF inspireert bedrijven, instellingen en vermogenden om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en hun middelen in te zetten, om samen met ons te werken aan een wereld waarin kinderrechten worden gerealiseerd. We zijn er trots op dat - in het jaar dat de economische crisis zich in volle omvang deed gelden - al onze strategische partners trouw zijn gebleven aan UNICEF en dat ze talloze creatieve activiteiten ontplooiden om het werk van UNICEF te ondersteunen.
IN 2009
• doneerde de Nationale Postcode Loterij ruim 16 miljoen euro aan UNICEF; • leverde de samenwerking met onze partners 4,7 miljoen euro op voor kinderen; • zette ING zich samen met UNICEF in voor basisonderwijs voor alle kinderen. ING leverde een bijdrage van bijna 2 miljoen euro via UNICEF Nederland; • haalde IKEA in ons land meer dan 100.000 euro op voor UNICEF; • hield Procter & Gamble de succesvolle actie ‘1 pak Pampers = 1 vaccin’, ten bate van de bestrijding van tetanus; • haalden drie Starwood-hotels in Nederland 31.000 euro op voor UNICEF; • werkten Wavin, Aqua for All en UNICEF samen aan betere drinkwatervoorzieningen in Mali en Papoea-Nieuw-Guinea; • steunde Content een project voor kindvriendelijk onderwijs voor Bolivia; • vroeg Djoser haar klanten bij het boeken van hun reis een extra bijdrage voor UNICEF.
32
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
33
UNICEF en de Nationale Postcode Loterij in Bangladesh
Partnerships met betrokken bedrijven
Partnerships met betrokken bedrijven
SAMEN STERK DANKZIJ DE KRACHT VAN KINDEREN UNICEF en de Nationale Postcode Loterij werken al sinds 1993 intensief samen. UNICEF wil de loterij graag met eigen ogen laten zien hoe belangrijk die samenwerking is. Daarom nodigden we directeur Boudewijn Poelmann uit om mee te reizen naar Bangladesh, waar UNICEF werkende kinderen een kans biedt op onderwijs. Lindy Laagewaard van UNICEF Nederland ging met hem mee. Een half jaar later maken de foto’s nog altijd veel herinneringen los. Maar ze vertellen maar een deel van het verhaal. Bij de receptie van de Nationale Postcode Loterij in Amsterdam hangt een grote foto van een klein, donker meisje. Haar lach is betoverend, haar diepdonkere ogen stralen vol enthousiasme. Het meisje heet Lovely Akther, ze is 11 jaar oud. “Voor mij staat ze symbool voor de kracht van de kinderen in Bangladesh,” zegt Boudewijn Poelmann, directeur van de Nationale Postcode Loterij. Hij ontmoette het meisje tijdens de reis die hij met UNICEF maakte in het ZuidAziatische land. “Ik zat naast haar in een schooltje van UNICEF. Zij sprak geen Engels en ik geen Bangla, maar toch hadden we vanaf dat moment een speciale band. En die voel ik nu nog steeds.”
Bijna een mooi plaatje
Een wereld van verschil
Lindy Laagewaard vult hem aan: “Het eerste wat ik voelde, was een soort schaamte. Wij komen uit een veilige en goed geregelde wereld, en dan zie je die kinderen op hun blote voetjes door het afval lopen. Ik wilde ze het liefst allemaal
Lovely Akther is een van de bijna 5 miljoen kinderen tussen de 5 en 14 jaar in Bangladesh die dagelijks moeten werken om de kost te verdienen, vrijwel altijd voor een zeer karig loon. Ruim 1,3 miljoen kinderen werken in ronduit gevaarlijke omstandigheden. Stoppen met werken is vooralsnog geen optie; hun families hebben de financiële bijdrage veel te hard nodig. Daarom heeft UNICEF een project opgezet om deze kinderen toch een kans op onderwijs te bieden. Lindy Laagewaard van UNICEF Nederland: “Werkende kinderen krijgen twee uur per dag les in leercentra die speciaal voor dit doel zijn opgezet. De lesprogramma’s en lestijden zijn aangepast aan hun dagelijkse werkritme. Twee uur per dag lijkt weinig, maar het is een begin – en een wereld van verschil ten opzichte van helemaal geen onderwijs.”
34
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
Op zijn werkkamer buigen de Postcode Loterij-directeur en Lindy Laagewaard zich over de foto’s van hun reis naar Bangladesh. Over de vraag wat het meeste indruk heeft gemaakt, zijn ze het direct eens: de vuilnisbelt bij de havenstad Chittagong. “Heel jonge kinderen zoeken hier de hele dag in de zinderende hitte naar plastic, dat ze voor een paar ‘taka’ kunnen verkopen aan een handelaar,” vertelt Boudewijn Poelmann. “Als je naar de foto’s kijkt, is het bijna een mooi plaatje. Je ziet kleuren, beweging, vrolijke gezichten. Maar wat je op de foto bijvoorbeeld niet ziet, is de onvoorstelbare stank die er hing. Die zal ik nooit vergeten.”
helpen, en wel direct, al was het maar met nieuwe schoenen. Maar daarna volgt het tweede gevoel: frustratie, omdat je ze nou eenmaal niet allemaal hier en nu kunt helpen. Want deze kinderen hebben ook broertjes en zusjes, en vriendjes en vriendinnetjes, en die hebben ook weer broertjes en zusjes. Er moet een structurele oplossing komen, en alleen onderwijs kan deze vicieuze cirkel doorbreken.”
Optimisme en trots Boudewijn Poelmann en Lindy Laagewaard waren diep onder de indruk van wat ze zagen, maar wat overheerst is optimisme. “De kinderen in Bangladesh zijn zo sterk, ze hebben zoveel kracht,” zegt de Postcode Loterij-directeur vol overtuiging. Hij wijst naar de foto’s. “Ze weten allemaal wat ze later willen worden. Dit jochie wil bij een garage gaan werken, en dit jongetje bij een bank. En dit hier is Fatima, die wil ontwerpster worden in de textielindustrie. Dat gaat haar zeker lukken, want ze kan prachtig tekenen. Ik voelde dan ook vooral trots – trots op de kinderen, en trots dat onze loterij UNICEF kan helpen ze een kans te bieden. We doen het samen, maar we doen het vooral samen met de kinderen. Want zonder hún wilskracht kunnen wij het niet.”
Foto: UNICEF/Shafiqul Alam Kiron
Nationale Postcode Loterij en UNICEF UNICEF is sinds 1993 aangesloten bij de Nationale Postcode Loterij. In 2009 kregen wij van de loterij ruim 16 miljoen euro. Vijftien miljoen euro was bestemd voor onze hulpprogramma’s op het gebied van voedsel, water, bescherming, gezondheidszorg en onderwijs. De rest kwam uit de opbrengst van de jaarlijkse Extra Trekking en ging naar ons project tegen kinderarbeid in Burkina Faso. In dit land moeten tienduizenden kinderen elke dag gevaarlijk en zwaar werk doen in tweehonderd goudmijnen en steengroeven. UNICEF wil hier samen met de regering van Burkina Faso en lokale hulporganisaties een einde aan maken. Foto: UNICEF/Shafiqul Alam Kiron
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
35
ING Chances for Children:
UNICEF EN ING WERKEN SAMEN AAN ONDERWIJS VOOR ALLE KINDEREN Dailah Nihot Hoofd Corporate Responsibility van ING
Esther Huls Teammanager Partnerships van UNICEF Nederland
Kwestie van volhouden
Meer doen dan het werk waarvoor je bent aangenomen,
Dailah Nihot heeft zelf gezien dat de zorg voor onderwijs een kwestie is van volhouden, maar dat het ook zijn vruchten afwerpt. “In Ethiopië bezocht ik ver van de bewoonde wereld een nomadenstam, waar UNICEF met de donaties van ING-medewerkers ervoor heeft gezorgd dat de kinderen van deze stam naar school kunnen gaan. Deze mensen leven met bijna niets en te midden van hun hutten stond een schooltje. De stamoudsten bewaakten de school, zodat de kinderen veilig les konden krijgen. Dat is mooi om te zien, maar je realiseert je tegelijkertijd dat er nog zoveel moet gebeuren.”
je mede verantwoordelijk voelen voor het welzijn van anderen. Daar draait ING Chances voor Children om. Bank en verzekeraar ING heeft dit programma wereldwijd opgezet voor alle medewerkers, zodat die samen met UNICEF mee kunnen helpen aan het bereiken van Millenniumdoel nummer 2: basisonderwijs voor alle kinderen. ING Chances for Children steunt in India, Zambia en Ethiopië hulpprogramma’s van UNICEF die ervoor zorgen dat de kinderen in deze landen naar school kunnen gaan. De samenwerking ontstond in 2005 en is in 2009 voor nog eens drie jaar verlengd. Waren er geen twijfels over het voortbestaan van dit programma, nu het economisch slechter gaat? “Het management en de medewerkers staan er ook in deze tijden volledig achter,” zegt Dailah Nihot, Hoofd Corporate Responsibility van ING, “daar is dus absoluut geen sprake van.” Dat is goed nieuws, want de samenwerking tussen ING en UNICEF heeft al heel wat opgeleverd, zegt Esther Huls, teammanager Partnerships van UNICEF Nederland. “In de Indiase provincie Rajastan gingen vorig jaar ten opzichte van 2008 12 procent meer meisjes naar school. In deze regio is veel kinderarbeid waarvan vooral meisjes het slachtoffer zijn. Daarom heeft UNICEF hier een campagne gevoerd die hun ouders aanmoedigde om hen naar school te laten gaan.” Ook in de andere landen zijn resultaten geboekt, vertelt ze. “In de provincie Lulapula in Zambia zorgen we naast onderwijs ook voor bijscholingen van onderwijzers en in Ethiopië kunnen nu 22.000 nomadenkinderen naar school.”
Vele miljoenen Ook Dailah Nihot is tevreden; binnen ING lukt het heel goed om medewerkers warm te laten lopen voor ING Chances for Children. “Samen met onze medewerkers halen we veel geld op. Vorig jaar was dat 3,3 miljoen euro (ING-medewerkers in Nederland brachten van dit bedrag bijna 2 miljoen euro bijeen, red). Van dit bedrag kunnen net zoveel kinderen naar school als er ING-medewerkers zijn. Zoiets motiveert enorm.“ ING organiseerde in 2009 voor de tweede keer de ‘Global Challenge’, een dag waarop medewerkers wereldwijd geld inzamelen of vrijwilligerswerk doen voor het programma, vertelt
36
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
Esther Huls is dat met haar eens. “Het ene land zal Millenniumdoel nummer 2 bereiken, voor andere landen en regio’s zal 2015 – de deadline van alle Millenniumdoelen – te krap zijn. Daarom is de samenwerking met ING zo belangrijk, want met haar substantiële bijdrage kan UNICEF hen veel beter helpen.” Beiden vinden dat het programma ING Chances for Children een solide basis heeft gelegd voor de toekomst. “Ondanks de economische crisis gaan we gewoon door. De medewerkers van ING beseffen dat vooral kinderen door de crisis hard worden getroffen, veel harder dan wij allemaal bij elkaar.”
de ING-functionaris. “Dat doen ze op allerlei manieren, van het organiseren van sponsorlopen tot het houden van veilingen. 87 procent van de medewerkers is op de hoogte van het bestaan van het programma, dat is heel hoog.” Esther Huls vindt dat deze grote betrokkenheid de samenwerking met UNICEF uniek maakt. “Zonder de samenwerking met ING hadden we niet dezelfde resultaten kunnen bereiken en het leuke is dat op alle niveaus in de organisatie van ING hieraan wordt meegedaan. De directie verdubbelt bovendien het bedrag dat de medewerkers ophalen.” Dat de bank zich speciaal richt op onderwijs voor alle kinderen, is niet een toevallige keuze. “Dit thema spreekt onze medewerkers het meest aan,” zegt Dailah Nihot. “Bovendien leidt gebrek aan onderwijs ook tot gebrek aan kennis op financieel gebied,” vult Esther Huls aan. “Als je kunt lezen, schrijven en rekenen, ben je ook in staat om je financiën goed te beheren en om in je eigen levensonderhoud te voorzien. En dat past natuurlijk prima bij een financiële instelling als ING.”
ING en UNICEF ING en UNICEF werken sinds 2005 met elkaar samen. Onder de naam ‘ING Chances for Children’ organiseren ING-medewerkers acties en evenementen om zoveel mogelijk fondsen te werven voor diverse onderwijsprojecten in India, Zambia
en Ethiopië. Sommigen staan een deel van hun salaris af, of leveren hun vakantiedagen in. Anderen organiseren een sponsorloop of een charity dinner. Elk jaar op 20 november, de Internationale Dag voor de Rechten van het Kind, zetten alle ING-medewerkers zich tegelijk in voor UNICEF tijdens de
‘ING Global Challenge’. ING verdubbelt als werkgever alle opbrengsten van deze initiatieven.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
37
Procter & Gamble en UNICEF Procter & Gamble wil samen met UNICEF de ziekte tetanus uitbannen. De levensmiddelenproducent koppelt daarom drie maanden per jaar luiermerk Pampers aan de wereldwijde actie ‘1 pak Pampers = 1 vaccin’. Bij elke aankoop van een pak luiers schenkt Pampers één vaccinatie tegen tetanus aan UNICEF. In 2009 gebeurde dit voor de vierde keer. Bovendien gaf Procter & Gamble haar medewerkers in West-Europa vorig jaar voor het eerst de kans om drie maanden voor UNICEF te werken.
Samen met handelspartner Makro ondersteunde Procter & Gamble tijdens speciale actieweken de UNICEF-campagne voor het voorkomen van de overdracht van hiv van moeder op kind. Ronald van de Straat, directeur Externe Relaties van Procter & Gamble: “Afgelopen jaar hebben we onze medewerkers actief betrokken bij onze steun aan UNICEF. Het hoogtepunt was de ‘wat durf jij voor UNICEF’ actiedag waarin onze medewerkers zich konden
laten sponsoren voor zelf bedachte uitdagingen. De acties varieerden van kassadienst doen in het cafetaria, auto’s wassen, ijsverkoop, lange afstand lopen, penalty schieten op een goed doel, de afwas doen verkleed in een Dreft-pak tot de uitdaging van tien haringen eten verkleed in een zeeleeuwenpak. De actiedag bracht ruim 5.000 euro op voor UNICEF, een bijdrage die werd verdubbeld door het moederbedrijf.”
Content en UNICEF
Djoser en UNICEF
Content, gespecialiseerd in het werven van vast en tijdelijk personeel, doneert elk jaar 50.000 euro aan UNICEF. Met dit geld financieren wij een project voor kindvriendelijk onderwijs voor de indiaanse bevolking in Bolivia. Maar Content doet meer: elk jaar voeren de medewerkers actie.
Djoser wil de kinderen in de landen waarin zij actief is een beter leven geven. Klanten krijgen bij het boeken van hun reis daarom de mogelijkheid om drie euro aan UNICEF te doneren. Aan het eind van het jaar verdubbelt Djoser het totale bedrag. Daarnaast stelt zij onder meer regelmatig vergaderruimte beschikbaar aan vrijwilligers van UNICEF en verkoopt zij UNICEFproducten in de reiswinkel in Leiden.
Natalie Nederkoorn, Projectmanager van Content: “Wij zetten ons al jaren in voor het werven van leden en fondsen voor UNICEF. Bijzonder is dat we in 2009 hebben samengewerkt met andere partijen. Zo hebben we samen met Brainscape mobieltjes ingezameld onder uitzendkrachten, klanten en vaste medewerkers en hebben we met KICI een landelijke kleding-inzamelingsactie gehouden. Ik ben er trots op dat de medewerkers van Content zich nog steeds vol motivatie inzetten voor UNICEF en ons gezamenlijke project in Bolivia, ondanks de moeilijke markt waarin wij ons bevinden.”
Herman van der Velde, directeur en oprichter van Djoser: “We werken inmiddels al vijftien jaar met UNICEF samen. Wereldwijd heeft Djoser uiteenlopende projecten gesteund en samen met UNICEF hebben we al heel wat doelen gerealiseerd. Dit motiveert ons om ook in de toekomst met onze reizigers het werk van UNICEF op welke manier dan ook te ondersteunen.”
Starwood en UNICEF Hotelketen Starwood werkt al vijftien jaar op internationaal niveau samen met UNICEF. Alle gasten van de meer dan 250 Starwood-hotels krijgen onder het motto ‘Check Out for Children’ de vraag of ze hun hotelrekening met 1 dollar willen verhogen. Met de opgehaalde bedragen kan UNICEF overal ter wereld kinderen inenten tegen gevaarlijke ziektes als polio en mazelen. Patricia Voogd van Starwood Hotels Nederland: “Met onze drie hotels in Nederland hebben we in 2009 via ‘Check Out for Children’ ruim 31.000 euro opgehaald ten bate van UNICEF. In de even jaren organiseren we bovendien met alle medewerkers een groot evenement, een traditie waar we bijzonder trots op zijn en waarmee we nog meer geld voor UNICEF ophalen. Vorig jaar waren we al druk bezig met de voorbereidingen voor de ‘Canal Challenge 2010’, die op 29 mei heeft plaatsgevonden.”
38
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
39
RELATIEDAG IN TEKEN VAN UNITE FOR CHILDREN Onze relaties bij de overheid, de partners uit het bedrijfsleven, de Vrijwilligersraad: allemaal zijn zij onlosmakelijk verbonden met UNICEF. Alleen samen met hen kunnen we resultaten voor kinderen boeken.
Daarom organiseerden we op 18 september in de Kunsthal in Rotterdam voor de partners van UNICEF de ‘Unite for Children-dag’. De aanwezigen kregen samen met de UNICEF-directie, de Raad
van Toezicht en onze ambassadeurs een inspirerend programma aangeboden. Trijntje Oosterhuis sloot de dag af met een schitterend optreden.
Wavin, Aqua for All en UNICEF
IKEA en UNICEF
Samen met Wavin en Aqua for All zorgt UNICEF voor betere drinkwatervoorzieningen, toiletten en hygiëne in Mali en Papoea-Nieuw-Guinea. Wavin is één van de toonaangevende ondernemingen op het gebied van kunststof leidingsystemen voor onder andere de aan- en afvoer van (drink)water. Stichting Aqua for All bundelt geld en kennis van de Nederlandse watersector en verbetert hiermee voorzieningen voor drinkwater en sanitair in ontwikkelingslanden. Wavin doneert kennis, materialen en geld met een waarde van minimaal 200.000 euro per jaar, waarna Aqua for All deze donatie verdubbelt.
Sinds het begin van de samenwerking in 2000 is IKEA uitgegroeid tot de grootste zakelijke partner van UNICEF wereldwijd. Op internationaal niveau steunt de woonwarenhuisketen onze projecten op het gebied van onderwijs, gezondheid en het voorkomen van kinderarbeid. IKEA-vestigingen in Nederland verkopen UNICEFkaarten en organiseren speciale acties. Ook de opbrengst van de fooienpotten gaat naar UNICEF. In 2009 hield IKEA bovendien voor de vijfde keer de wereldwijde actie ‘1 euro is een fortuin’. Van elk verkocht speelgoedbeest ging één euro naar onderwijsprojecten van UNICEF en Save the Children. Wereldwijd bracht deze actie bijna 7 miljoen euro op, in Nederland werd een bedrag van ruim 100.000 euro opgehaald.
Gé Harmsen, projectmanager van Wavin: “Samen met vertegenwoordigers van UNICEF en Aqua for All heb ik een veldreis gemaakt naar ‘onze’ wateren sanitatieprojecten voor scholen en dorpshuizen in Papoea-Nieuw-Guinea. Het was goed om met eigen ogen te zien dat een bijdrage aan UNICEF écht het verschil maakt. We gaan dan ook met extra veel inzet verder om geld, producten en kennis beschikbaar te stellen voor deze projecten.”
40
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
41
Shaon, 12 jaar Bangladesh “Ik werk elke dag van tien uur ’s morgens tot acht uur ’s avonds als hulpje in een reparatiewinkel. Later wil ik elektrotechnisch ingenieur worden, dat is mijn droom. Daarvoor moet je studeren, dus nu ga ik naar school. Ik heb zelf de school uitgezocht en me ingeschreven. Mijn baas vindt het goed dat ik elke dag een paar uur weg ben om te leren. Ik ben de beste van de klas en maatschappijleer vind ik het leukste vak. Ik leer over kinderrechten en ziektes als dengue en malaria en dat er mensenhandelaren zijn die kinderen meenemen. Ik maak me wel zorgen over later. Nu betaalt UNICEF de school, maar straks moet ik zelf mijn opleiding betalen en daar heb ik geen geld voor. Als het aan mij ligt, houd ik nog lang niet op met studeren.”
In Bangladesh leeft ongeveer de helft van alle kinderen, dat zijn er 33 miljoen, in armoede. Bijna 5 miljoen kinderen tussen de 5 en 14 jaar moeten werken, zodat hun familie kan rondkomen. Het is helaas nog niet mogelijk om kinderarbeid in Bangladesh uit te bannen, want dan zouden veel gezinnen in grote problemen komen. UNICEF praat met de overheid,
42
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
werkgevers en ouders om hen ervan te overtuigen dat het wel heel belangrijk is dat kinderen naast hun werk een paar uur naar school kunnen gaan en dat de arbeidsomstandigheden waarin deze kinderen werken moeten worden verbeterd. Lees meer over UNICEF’s hulp in Bangladesh op pagina 34.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
43
04
ONZE VRIJWILLIGERS ACTIEF EN ONVERMOEIBAAR
Bij het realiseren van rechten voor kinderen wereldwijd kunnen we altijd een beroep doen op onze vrijwilligers en ambassadeurs. Zonder hen zou UNICEF in de samenleving veel minder zichtbaar zijn. Zij zetten zich belangeloos in voor een betere wereld voor alle kinderen en komen talloze keren in actie om ons werk onder de aandacht te brengen.
IN 2009
•had UNICEF Nederland ruim 4.000 vrijwilligers die gastlessen gaven, kaarten en cadeaus verkochten en evenementen als de UNICEF Loop organiseerden. Ze zijn verenigd in 74 Regionale Comités voor UNICEF (RCU’s); •waren onze ambassadeurs en andere bekende Nederlanders meer dan 52 keer actief voor UNICEF. Ze verleenden hun medewerking aan tv-uitzendingen, spraken spotjes in, openden evenementen, namen giften in ontvangst en deden mee aan nog vele andere activiteiten; •waren in Amsterdam, Den Haag, Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Utrecht, Rotterdam, Tilburg en Wageningen studenten actief als UNICEFvrijwilligers. Zij organiseerden diverse evenementen voor honderden medestudenten; •was Rotterdam UNICEF Stad. De vrijwilligers van het Rotterdamse comité hebben hard meegewerkt aan de realisatie van diverse evenementen die de stad voor UNICEF heeft georganiseerd.
44
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
45
ALLE VRIJWILLIGERS EN AMBASSADEURS BEDANKT! MEER DAN 4.000 VRIJWILLIGERS In Nederland zijn ruim 4.000 UNICEF-vrijwilligers. Zij zijn georganiseerd in 74 Regionale Comités voor UNICEF (RCU’s). Onze vrijwilligers geven onder meer gastlessen op scholen, benaderen bedrijven voor samenwerking of verkopen UNICEF-kaarten en -cadeaus. Daarnaast organiseren ze evenementen:
Rotterdam was in 2009 UNICEF Stad. Ze heeft in die hoedanigheid 54 activiteiten georganiseerd om fondsen te werven voor UNICEF en om aandacht te vragen voor de rechten van kinderen. Op evenementen als het Ortel Dunya Festival, het Internationaal Kinderfeest op het Afrikaanderplein, Jeugdvakantieland en het Zomercarnaval was UNICEF prominent aanwezig. Alle driehonderd jeugdspelers van de Zutphense voetbalclub AZC spelen sinds 30 oktober 2009 met het logo van UNICEF Kids United op hun shirt. De vrijwilligers van het Regionaal Comité voor UNICEF De Graafschap hebben dit in samenwerking met de club geregeld onder het motto ‘Wat FC Barcelona kan, kunnen wij ook!’. Op 4 oktober 2009 serveerden tien jongeren, onder leiding van een professioneel cateringbedrijf, een viergangendiner aan honderd gasten. Het benefietdiner, volledig gesponsord door plaatselijke winkeliers en bedrijven, was bedacht door de UNICEF-vrijwilligers uit Lexmond en omstreken. De opbrengst voor UNICEF bedroeg bijna 4.000 euro.
46
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
Paul, Monique, Trijntje, Jörgen, Sipke Jan en Edwin: bedankt! Ambassadeurs Paul van Vliet, Monique van de Ven, Trijntje Oosterhuis, Jörgen Raymann, Sipke Jan Bousema en Edwin Evers staan altijd klaar voor UNICEF. In 2009 hebben ze meegewerkt aan talloze activiteiten.
Monique van de Ven organiseerde bijvoorbeeld in maart samen met haar zoon Sammie een ‘snertloop’ voor de Larense Montessorischool, Paul van Vliet en Monique van de Ven plakten posters voor de campagne ‘Wij geloven niet in morgen’ en waren te zien in de speciale TROS TV Show voor UNICEF in juni, Sipke Jan Bousema was gastheer van de 35ste UNICEF Loop in Hoorn en presenteerde het AVRO Junior Songfes-
tival, Edwin Evers steunde in november in zijn radioprogramma een sms-actie voor het voorkomen van hiv bij baby’s en Trijntje Oosterhuis gaf een concert voor UNICEF in openluchttheater Caprera in Bloemendaal. Deze lijst is bij lange na niet compleet en bovendien deden ze dit alles ook nog eens belangeloos. Dus Paul, Monique, Trijntje, Jörgen, Sipke Jan en Edwin: dank voor jullie inzet!
De vrijwilligers in Amsterdam maakten samen met atletiekvereniging Phanos een succes van de Olympisch Stadionloop, die op 6 december 2009 werd gehouden. Er was een loop voor individuele renners, teams van bedrijven en kinderen. De deelnemers renden voor Burkina Faso, waar UNICEF zorgt voor schoon water, toiletten en voorlichting over hygiëne. De UNICEF Loop, een sponsorloop voor kinderen van basisscholen. In Hoorn vierden de vrijwilligers op 18 april een jubileum, want hier werd de 35ste UNICEF Loop gehouden. Meer dan 1.500 kinderen deden mee.
Foto: Patricia Steur
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
47
Jeugdvoorlichter Claudia Heeselaars:
UNICEF Loop-coördinator Reina Nuyens:
‘Kinderen willen heel graag andere kinderen helpen’
Elk jaar weer een kippenvelmoment
Claudia Heeselaars (38) uit Barendrecht geeft regelmatig gastlessen over UNICEF. Dat ze het leuk vindt om te doen, is een understatement: binnenkort verruilt ze haar carrière in de reclamewereld definitief voor een plek voor de klas.
De UNICEF Loop in Hoorn is de grootste van Nederland. Reina Nuyens (60) zorgt er ieder jaar voor dat het evenement vlekkeloos verloopt. En dat is geen kinderspel,
“Ik ben echt een beetje een zondagskind. Het gaat goed met me, ik heb een uitstekende baan en een gezin met twee gezonde kinderen. Ik vind dat ik iets met dat geluk moet doen voor andere kinderen. Daarom heb ik me tweeënhalf jaar geleden aangemeld als jeugdvoorlichter voor UNICEF. Voorlichting ligt ook wel in het verlengde van mijn werk in de marketing en communicatie.” “Ik benader zelf scholen en soms benaderen ze mij. Ik stel een les samen, meestal rond het jaarthema van UNICEF,
en sta dan ongeveer een uur voor de klas. Ik vertel over het werk van UNICEF, over leeftijdgenootjes in andere landen en over de situatie waarin die opgroeien. Het enthousiasme van de kinderen is zo mooi. Ze zijn oprecht nieuwsgierig en kijken onbevooroordeeld naar de wereld. En ze willen niets liever dan andere kinderen helpen. Dat merkte ik vooral vlak na de aardbeving in Haïti. Ze kwamen spontaan met allerlei eigen initiatieven om de kinderen daar te helpen, van koekjes bakken tot spulletjes verkopen.
met een deelnemersveld van zeker 1.500 kinderen en een opbrengst van 50.000 euro.
Ik voel me echt op mijn plek in de klas. Het past zelfs zo goed bij me, dat ik ben begonnen met de verkorte deeltijdopleiding pabo. Ik werk nu al bijna veertien jaar in de reclame, en met een beetje geluk word ik nog voor mijn veertigste juf. En dat allemaal dankzij de gastlessen voor UNICEF.
Verkoper Coba Veling:
‘Ik leg de lat ieder jaar weer wat hoger’
“De UNICEF Loop is altijd half april, maar mijn werk begint al in januari, als we de scholen gaan aanschrijven. Vanaf dat moment ben ik eigenlijk continu in de weer. We moeten de gemeente om toestemming vragen, we organiseren gastlessen op de deelnemende scholen, er moet een EHBO-post komen, er zijn optredens, muziek en activiteiten. Dat vraagt om een enorme organisatie en de inzet van een grote groep vrijwilligers. Gelukkig krijgen we veel hulp van de plaatselijke scouting, maar ook buren, kennissen en andere mensen steken hun handen uit de mouwen. Ik kan wel een springkussen regelen, maar iemand moet dat ding ook ergens ophalen en later weer terugbrengen. En na afloop moet alles weer worden opgeruimd, het geld geteld en naar de bank gebracht. Als alles is afgerond, is het al snel juni. Maar wel met een prachtig resultaat, want de kinderen lopen gemiddeld 50.000 euro voor UNICEF bij elkaar.”
“Elk jaar is de UNICEF Loop in Hoorn één grote happening. Zeker 1.500 kinderen van 27 scholen doen mee. Maar ook hun ouders, broertjes en zusjes en vriendjes en vriendinnetjes komen kijken en aanmoedigen. De Loop begint altijd ’s ochtends op het plein voor de schouwburg. Vorig jaar kwam UNICEFambassadeur Sipke Jan Bousema de dag openen. Hij was iets te laat omdat hij pech had met zijn auto, en het hele plein zag inmiddels zwart van de mensen. Toen we samen voor het raam stonden, zagen we al die kinderen staan popelen om te beginnen. Dat was zo’n geweldig gezicht. Ik kreeg er kippenvel van.”
Ze is inmiddels een bekend gezicht in de supermarkt van Badhoevedorp. Al achttien jaar lang verkoopt Coba Veling hier kaarten en cadeaus van – en voor – UNICEF. En nog steeds legt ze de lat elk jaar weer een stukje hoger.
“Ik weet het nog precies. Ik zat bij de huisarts in een boekje van UNICEF te bladeren en zag een prachtige kerstkaart. Ik dacht: dit jaar ga ik kaarten van UNICEF kopen. Even verderop zag ik dat je ook vrijwilliger kon worden. Ik heb me diezelfde dag nog aangemeld.” “Dat was achttien jaar geleden. Ik wist toen eigenlijk niet waar ik aan begon. Vooral de maanden november en december staan bij mij echt helemaal in het teken van UNICEF. Het is veel werk, maar ik kijk er altijd weer naar uit. De mensen kennen me, en gelukkig kopen ze graag bij me. Dit jaar had ik zelfs een recordopbrengst van 7.200 euro. Maar ik leg de lat elk jaar weer wat hoger. Want natuurlijk vind ik het geweldig als ik complimenten krijg, maar ik doe het uiteindelijk voor de kinderen die de hulp van UNICEF zo hard nodig hebben.”
Vrijwilligers in Burgers’Zoo
Elk najaar voeren we actie voor een bepaald thema. In 2009 was dat het voorkomen van de overdracht van hiv van moeder op kind. Onze vrijwilligers worden elk jaar uitgebreid over het gekozen thema geïnformeerd op onze Campagne Informatie Dag, die vorig jaar op 11 oktober in
Burgers’ Zoo werd gehouden. Honderden vrijwilligers kregen een dag vol informatie en workshops aangeboden, waarbij actrice en presentatrice Nicolette van Dam als gastvrouw optrad. Tussen de bedrijven door konden ze ook nog mooie plaatjes schieten van de dierentuin.
“Ik ben vaak op vakantie geweest in het Midden-Oosten. Daar zag ik met eigen ogen hoe kinderen worden geconfronteerd met armoede en ellende. Een meisje van drie, op blote voetjes met een sigaret achter haar oor. Dan denk ik: kom op Coba, nog harder werken voor UNICEF en de kinderen!”
48
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
49
UNICEF en de Vrijwilligersraad
DE DYNAMIEK VAN VRIJWILLIGERS Na een moeilijke periode voelen de ruim 4.000 vrijwilligers van UNICEF Nederland zich meer dan ooit onderdeel van de organisatie. “We weten elkaar weer te vinden,” zegt Huub Willems, voorzitter van de Vrijwilligersraad. Anke Vervoord, hoofd Vrijwilligersorganisatie van UNICEF Nederland, sluit zich daarbij aan: “We inspireren elkaar.”
Hij is er vandaag speciaal voor met de trein uit Limburg naar Voorburg gekomen. Het tekent het enthousiasme waarmee Huub Willems wil vertellen over zijn passie voor UNICEF. De oud-politieman is sinds september 2009 voorzitter van de Vrijwilligersraad, het adviesorgaan dat zich richt op het vrijwilligersbeleid van UNICEF Nederland. “Voor mij is het vanzelfsprekend om actief te zijn voor de toekomst van kinderen,” zegt hij.
Ogen en oren De Vrijwilligersraad adviseert UNICEF Nederland bij de ontwikkeling en uitvoering van het vrijwilligersbeleid. De raad bestaat uit dertien leden: de regionale comités (RCU’s) kiezen twaalf afgevaardigden uit de provincies, de raad benoemt zelf één jongerenraadslid uit het studentennetwerk van UNICEF Nederland. De Vrijwilligersraad heeft inspraak en geeft advies over alle zaken die van belang zijn voor de vrijwilligers. De raadsleden zijn dus zelf ook vrijwilligers, die zich belangeloos inzetten voor UNICEF. “De Vrijwilligersraad weet precies wat er in het land gebeurt en leeft,” zegt Huub Willems. “De vrijwilligers zijn de ogen en oren van UNICEF. Zij merken de reacties van het Nederlandse publiek als eerste. Een heel praktisch voorbeeld. Na berich-
ten in de krant over de vertrekpremies van directeuren bij hulporganisaties, verkopen de vrijwilligers opeens veel minder UNICEF-kaarten en -cadeaus. Die signalen vangen wij op en we kunnen ze vervolgens hier bespreken.”
doen het echt samen, dat gevoel overheerst. Zo vinden de vrijwilligers het prachtig als de directie het land in gaat om met hen te discussiëren. Het laat zien dat wij als vrijwilligers gelijkwaardig zijn en dat onze mening ertoe doet. Het uit zich ook in een gevoel van trots. Als de directeur van UNICEF Nederland op televisie vertelt over de rol van UNICEF bij de hulp in Haïti, dan zeggen vrijwilligers: ‘hé, dat is er een van ons’.”
Het roer om Met ‘hier’ bedoelt Willems het hoofdkantoor van UNICEF in Voorburg. Lange tijd zagen veel vrijwilligers het ook zo: aan de ene kant het vrijwilligersnetwerk en aan de andere kant ‘het hoofdkantoor’. “En dat terwijl de vrijwilligers onlosmakelijk met UNICEF Nederland zijn verbonden,” zegt hoofd Vrijwilligersorganisatie Anke Vervoord. “Maar de afstand was vaak te groot. Wij waren te veel bezig met zenden en informeren, en te weinig met luisteren en inspireren. Daar hebben we van geleerd en we hebben het roer omgegooid. We hebben een moeilijke periode achter de rug, waarin we veel tijd en energie hebben geïnvesteerd in de structuur en processen van de vrijwilligersorganisatie. Allemaal met één gemeenschappelijk doel: elkaar weer motiveren en inspireren.”
Professioneel Huub Willems en Anke Vervoord hebben beiden een achtergrond die op een wonderlijke manier samenkomt bij UNICEF. Huub werkte bij de vreemdelingenpolitie, Anke komt uit de wereld van mensenrechtenorganisaties. Ook daar zag ze hoe belangrijk het werk van vrijwilligers is. “Ik word mateloos geïnspireerd door vrijwilligers,“ vertelt Anke. “Als je ziet hoe professioneel de RCU’s zijn georganiseerd, en met hoeveel gedrevenheid zij samen resultaten kunnen boeken. Er zit zoveel potentieel binnen het vrijwilligersnetwerk, dat moeten we koesteren.” Ook Huub Willems zet zich eigenlijk al zijn hele leven in voor anderen, en dan vooral voor kinderen en ouderen. “Ik was laatst op bezoek bij mijn zoon, die woont en werkt in Istanbul. Dat is toch een redelijk welvarende stad. Maar als je
Die investeringen in de vrijwilligersorganisatie zijn volgens Huub Willems niet voor niets geweest. “We weten elkaar weer te vinden, dat hoor ik ook van de vrijwilligers in het land. Het klikt, en we Huub Willems Voorzitter van de Vrijwilligersraad
50
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
daar door de sloppenwijken loopt en ziet in welke omstandigheden kinderen moeten leven, dan is er nog zoveel te doen. Ik ben blij dat ik daar samen met UNICEF iets aan kan bijdragen. Zo vormen UNICEF en de vrijwilligers echt een team. Er is altijd dynamiek, er is beweging. En dat mag niet stoppen.”
Anke Vervoord Hoofd Vrijwilligersorganisatie van UNICEF Nederland
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
51
Aminata, 15 jaar Freetown | Sierra Leone “Mensen zeggen dat Sierra Leone voor een kind de slechtste plek op aarde is om geboren te worden. Als je hier om je heen kijkt, denk je: ze hebben gelijk. Er zijn hier geen toiletten, er is geen schoon stromend water en geen enkele vorm van gezondheidszorg. Hoe verwacht je dat kinderen hier gezond opgroeien? Ze gaan dood aan malaria, aan cholera. Dat is niet eerlijk! Ik denk altijd maar: als je deze kinderen ziet, en je probeert je één moment voor te stellen dat ze van jou zouden zijn, hoe zou jij je dan voelen? Daarom: doe iets voor hen, want ze zijn precies zoals je eigen kinderen.”
Aminata Palmer zet zich sinds haar negende vol enthousiasme in voor de rechten van kinderen in Sierra Leone. Ze maakt interviews voor een krant die met hulp van UNICEF wordt gemaakt en ze zit in een jeugdforum. Aminata was twee keer te gast in een speciale UNICEF-editie van de TV Show; in 2009 werkte ze mee aan een uitzending over het voorkomen van kindersterfte (zie pag. 26). Sierra Leone is het land met de hoogste kindersterfte ter wereld; hier overlijdt bijna 1 op de 3 kinderen
52
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
voor de vijfde verjaardag aan oorzaken die vaak eenvoudig zijn te voorkomen. Mede dankzij Aminata’s overtuigingskracht werden 5.622 mensen vaste donateur van UNICEF. Wij konden daardoor bijna 440.000 euro overmaken naar UNICEF in Sierra Leone. Onder meer dankzij deze bijdragen konden gezondheidsweken worden georganiseerd, waarin meer dan 1 miljoen kinderen onder de vijf jaar inentingen tegen ziektes als polio kregen. Ook moeders werden gevaccineerd en kregen voorlichting over het belang van het geven van borstvoeding.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
53
05
IN GESPREK MET OVERHEID EN SAMENLEVING
Veranderingen breng je niet alleen tot stand. Als we de levensomstandigheden van kinderen willen verbeteren, moeten we daarvoor andere maatschappelijke organisaties en de politiek activeren. We discussiëren met ze en lobbyen en pleiten voor de rechten van kinderen in ontwikkelingslanden en in eigen land.
IN 2009
•organiseerden we een succesvolle Kinderrechtentop, ter gelegenheid van het twintigjarige bestaan van het Verdrag voor de Rechten van het Kind. Koningin Beatrix, een aantal ministers, vertegenwoordigers vanuit het vakgebied, medewerkers van UNICEF Internationaal en een groot aantal jongeren woonden deze top bij; •presenteerden we de uitkomsten van ‘Kind in het Centrum’, een onderzoek naar de levensomstandigheden van kinderen die in asielzoekerscentra moeten opgroeien en deden aanbevelingen voor verbetering daarvan; •overhandigden we op Wereld Aids Dag het ‘Stocktaking Report 2009’ aan de Nederlandse AIDS-ambassadeur. In dit rapport staan de resultaten die UNICEF, de VN-organisatie UNAIDS en andere hulporganisaties behalen voor kinderen die lijden onder de gevolgen van de aidsepidemie; •lobbyden we – net als andere jaren – bij de overheid voor financiële bijdragen aan UNICEF Internationaal.
54
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
55
KINDERRECHTENTOP: OPROEP VOOR ACTIE Op 20 november 2009 bestond het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind twintig jaar. Voor UNICEF was dit een mooie aanleiding om flink aandacht te vragen voor het belang van het verdrag en om de wereld duidelijk te maken dat nog ongelooflijk veel kinderen geen aanspraak kunnen maken op hun rechten.
“We moeten rennen, met het Verdrag in de hand,” zegt Madelon Cabooter, hoofd van de afdeling Kinderrechten & Programma’s van UNICEF Nederland. Er moet dus actie worden ondernomen om ervoor te zorgen dat de rechten van álle kinderen worden gerespecteerd, wil ze hiermee zeggen. Vandaar dat UNICEF op 20 november in de Hooglandse Kerk in Leiden een Kinderrechtentop organiseerde voor vertegenwoordigers van de jeugdzorg, medewerkers van UNICEF Internationaal, het onderwijs, het juridische werkveld, jongeren en andere organisaties die zich net als UNICEF inzetten
voor kinderen. “Het was een bijeenkomst met een nationaal en een internationaal karakter,” legt Madelon uit. “We hadden minister Rouvoet van Jeugd & Gezin en minister Hirsch Ballin van Justitie uitgenodigd om met hen te praten over de manier waarop het Kinderrechtenverdrag in Nederland wordt toegepast. Minister Koenders van Ontwikkelingssamenwerking vertegenwoordigde de internationale kant van het verdrag; het is per slot van rekening geratificeerd door bijna alle lidstaten van de VN en die moeten zich allemaal aan de afspraken houden.”
Juist nu investeren in kinderen De deelnemers gingen met elkaar in debat en discussieerden over de jeugdzorg in Nederland en het belang van voorlichting over kinderrechten in het onderwijs. Ook de juridische kanten van het Kinderrechtenverdrag kwamen aan bod, want met de bepalingen die erin staan kunnen juristen de belangen van kinderen beter verdedigen. De deelnemers vonden bijvoorbeeld dat kinderrechtadvocaten zich op dit gebied beter zouden moeten scholen. “Als vierde onderwerp hebben we de invloed van de financiële crisis op kinderen in ontwikkelingslanden gekozen. Juist in deze moeilijke tijden moeten we investeren in de toekomst van deze kinderen,” zegt Madelon. Het begin is er Ze vindt het fantastisch dat jongeren en volwassenen met elkaar in debat gingen, dat er coalities en netwerken werden gesmeed. “Als je wilt weten wat deze Kinderrechtentop heeft opgeleverd, dan is het dat wel. Het begin is er; we hebben een beweging in gang gezet die zeker in de komende jaren een vervolg krijgt.” Dat koningin Beatrix de top bijwoonde, gaf deze dag extra cachet. De koningin is beschermvrouwe van UNICEF Nederland en is zeer begaan met kinderen en hun rechten, vertelt Madelon. ”Ze weet precies waarmee UNICEF zich bezighoudt.”
CONCLUSIES KINDERRECHTENTOP Tijdens de Kinderrechtentop hebben de deelnemers veel ideeën met elkaar uitgewisseld. Zo: • werd er gepleit voor een cursus opvoeden voor ouders; • moet worden voorkomen dat kinderen die jeugdzorg nodig hebben, in een gevangenis terecht komen; • moet kinderrechteneducatie een vaste plaats innemen in het onderwijs; • moeten ontwikkelingslanden kunnen investeren in een sociaal vangnet, zodat kinderen verzekerd zijn van zorg.
Met de koningin naar Zweden Karin Kloosterboer, pleitbezorger en onderzoeker van UNICEF Nederland, vergezelde koningin Beatrix naar een congres over het twintigjarige bestaan van het Kinderrechtenverdrag in Stockholm, dat op 19 en 20 november werd georganiseerd door de Zweedse koningin Silvia. Op het congres, bijgewoond door koninklijke gasten en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, werd stilgestaan bij wat het verdrag teweeg heeft gebracht en wat er nog moet gebeuren. “De koningin is zeer sociaal bewogen als het gaat om onderwerpen als vreemdelingenkinderen, uitbuiting en kinderarbeid,” zegt Karin. “Het was bijzonder om daar met haar over te kunnen praten en dat van dichtbij mee te maken.”
Foto: Guus Schoonewille
56
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
Foto: Guus Schoonewille
Foto: Guus Schoonewille
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
57
‘WE WACHTEN AL ZEVEN JAAR, DRIE MAANDEN EN VIJF DAGEN’ Achterover leunen kan nog lang niet
Kinderen die in Nederlandse asielzoekerscentra (azc’s) opgroeien, weten niets zeker. Niet of ze in
The State of the World’s Children is het belangrijkste internationale jaarrapport van UNICEF, waarin valt te lezen of de levensomstandigheden van kinderen in het betreffende jaar erop voor- of achteruit zijn gegaan. Tijdens de Kinderrechtentop op 19 november kregen de ministers Rouvoet (Jeugd en Gezin) en Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) de editie van 2009 aangeboden.
vinden en wat hun rechten zijn, was tot voor kort echter vrij onbekend.
Nederland mogen blijven, of ze moeten verhuizen naar weer een ander centrum, of ze de vriendjes en vriendinnetjes die ze hebben zullen houden, of ze hun school kunnen afmaken. Wat ze daarvan
Hierin beschrijft UNICEF wat twintig jaar Kinderrechtenverdrag voor winst heeft opgeleverd. Conclusie: er is al veel bereikt (de kindersterfte is bijvoorbeeld gedaald en meer meisjes gaan naar school), maar tevreden achterover leunen kan nog lang niet. De rechten van kinderen worden nog steeds geschonden.
Ontroerende documentaire van Joris Linssen Programmamaker Joris Linssen maakte ter gelegenheid van het onderzoek ‘Kind in het centrum’ een ontroerend portret van kinderen in een asielzoekerscentrum, zie www.youtube.com.
UNICEF, Stichting Kinderpostzegels Nederland en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) hebben samengewerkt om hierin verandering te brengen. Namens deze drie partijen heeft UNICEF het onderzoek ‘Kind in het centrum’ uitgevoerd. Karin Kloosterboer van UNICEF heeft daarvoor in heel Nederland asielzoekerscentra bezocht. Zij sprak met meer dan vijfenzeventig kinderen en hun ouders om zichtbaar te maken hoe het is om onder deze omstandigheden op te groeien. “Wat de situatie voor deze kinderen zo naar maakt, is de opeenstapeling van verschillende problemen,” zegt Karin. “Ze wonen bijvoorbeeld in kleine kale
ruimtes met weinig privacy, moeten in onzekerheid leven, kunnen niet lekker spelen of ongestoord huiswerk maken. Dat alles maakt de situatie waarin zij leven onverenigbaar met het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind.” In het verdrag staat dat kinderen zich ongestoord moeten kunnen ontwikkelen, dat voor álle kinderen dezelfde rechten gelden, dat hun belang voorop moet staan en dat er naar hun mening wordt gevraagd.
de leefsituatie van kinderen in azc’s te verbeteren, maken de initiatiefnemers van het onderzoek samen met vluchtelingen- en kinderrechtenorganisaties plannen voor vervolgstappen. Meer informatie: www.kind-in-azc.nl.
Vervolgstappen De resultaten van het onderzoek ‘Kind in het centrum’ zijn op 12 juni 2009 aangeboden aan staatssecretaris Albayrak van Justitie. Daar blijft het niet bij; om
UNICEF-directeur Jan Bouke Wijbrandi: “Het is onacceptabel dat kinderen overlijden door oorzaken die zijn te voorkomen, zoals longontsteking, malaria, mazelen en ondervoeding. Veel kinderen zullen nooit een klaslokaal van binnen zien en miljoenen worden niet beschermd tegen geweld, misbruik, uitbuiting, discriminatie en verwaarlozing.”
58
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
59
UNICEF en Wereld Aidsdag Elke dag krijgen meer dan duizend baby’s hiv. Hun moeders geven het virus door tijdens de zwangerschap, de bevalling of door het geven van borstvoeding. Een simpele test kan bepalen of een zwangere vrouw hiv heeft en met onder meer aidsremmers kan worden voorkomen dat zij het virus op haar kind overdraagt. Op het Nationaal Congres Soa*Hiv*Seks dat op 1 december ter gelegenheid van Wereld Aidsdag in Amsterdam werd gehouden, heeft UNICEF het vierde Stocktaking Report 2009 aangeboden
aan Marijke Wijnroks, de Nederlandse AIDS-ambassadeur. In de Stocktaking Reports staan de resultaten die de VNorganisaties UNICEF, UNAIDS, WHO en UNFPA behalen voor kinderen die lijden onder de gevolgen van de aidsepidemie. De editie van 2009 meldt dat landen die investeren in hiv-tests en medische zorg, successen boeken. Vooral het voorkomen van de overdracht van hiv van moeder op kind lukt steeds beter: sinds 2005 is het aantal zwangere seropositieve vrouwen dat een behandeling krijgt toegenomen met 200 procent. Helaas maken niet alle vrouwen de behandeling af;
ze kunnen bijvoorbeeld de reis naar de kliniek niet betalen. UNICEF heeft daarom het Mother-Baby-Pack ontwikkeld. Dit zelfhulppakket, dat tijdens het congres werd gepresenteerd, bevat onder meer aidsremmers en antibiotica voor moeder en kind. Zo kunnen vrouwen zelf voorkomen dat ze hun baby’s infecteren met hiv. UNICEF test in Lesotho, Zambia, Tanzania en Kenia of dit pakket inderdaad ervoor zorgt dat meer baby’s gezond ter wereld komen.
Wereld Water Dag: GEEN WOORDEN, MAAR DADEN
Ondanks wereldwijde afspraken hebben miljarden mensen nog altijd geen toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen. Vooral kinderen zijn kwetsbaar voor de gevolgen die een gebrek aan veilig drinkwater en hygiëne met zich meebrengen. Daarom organiseerden we op 26 maart in Diergaarde Blijdorp in samenwerking met Aqua for All en Netherlands Water Partnership voor de tweede keer Wereld Water Dag. De conferentie – die de ondertitel ‘Het recht op water en sanitatie: geen woorden, maar daden’ had meegekregen - was bedoeld voor bedrijven, ontwikkelingsorganisaties, journalisten, juristen en overheden. Zij gingen in workshops en debatten in op de vraag hoe schoon water en toiletten voor iedereen bereikbaar kunnen worden gemaakt.
Bewakers van kinderrechten in Nederland UNICEF brengt elk jaar samen met Defence for Children–ECPAT de situatie van kinderrechten in Nederland in kaart. De resultaten van dit onderzoek staan in het Jaarbericht Kinderrechten, dat de stand van zaken op het terrein van vreemdelingenrecht, uitbuiting, jeugdzorg, kindermishandeling en jeugdstrafrecht belicht. In de editie van 2009 viel te lezen dat in het jaar daarvoor het aantal kinderen in vreemdelingenbewaring was gestegen, er meer slachtoffers van seksuele uitbuiting waren, de wachtlijsten in de jeugdzorg nog steeds onaanvaardbaar lang waren en dat er veel te veel jongeren in de cel zaten. Het databoek Kinderen in Tel brengt aan de hand van twaalf indicatoren de leefsituatie van de jeugd per provincie, per gemeente en per wijk in beeld. UNICEF Nederland is een van de organisaties die deze jaarlijkse onderzoeken mogelijk maken, samen met onder meer het Verwey-Jonker Instituut dat de uitgave van dit boek voor zijn rekening neemt. De editie van 2009 meldde dat in 2008 het aantal kinderen dat spijbelde van school was toegenomen en dat meer kinderen jeugdzorg nodig hadden. Er was ook goed nieuws: minder jongeren waren werkloos en het aantal tienermoeders was gedaald.
60
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
61
Sama, 15 jaar
Asielzoekerscentrum | Utrecht “Mijn ouders moesten vluchten uit Afghanistan en nu wonen we al tien jaar in Nederland. Met mijn zusjes Masa en Moska slaap ik op een kamer, mijn broertje Seam slaapt bij mijn vader en moeder. Onze deur moet ’s nachts op slot, want dan lopen er weleens gekken op de gang. Als we naar de wc willen, moeten we dat eerst in de babyfoon tegen onze ouders zeggen. Als we weer terug in de kamer zijn ook. Soms vergeet ik de deur weer op slot te doen en dan is mijn moeder boos. Het is net alsof we altijd kamperen. Als ik mijn huiswerk moet maken, kan ik me niet goed concentreren want mijn zusjes en broertje zijn altijd om me heen. Het is best stom dat we zo superlang moeten wachten. Ik weet niet wat er met ons gaat gebeuren en ik weet ook niet aan wie ik dat zou moeten vragen.”
In Nederland wonen zes- tot achtduizend kinderen in asielzoekerscentra (azc’s). Tot voort kort was niet bekend hoe zij zelf hun verblijf in de azc’s ervaren. UNICEF, Stichting Kinderpostzegels Nederland en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) hebben samengewerkt om hierin verandering te brengen. Namens deze drie partijen heeft UNICEF
62
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
het onderzoek ‘Kind in het centrum’ uitgevoerd. Hieruit blijkt dat het lange verblijf in azc’s, het vele verhuizen en onzekerheid over de toekomst het welzijn van deze kinderen ernstig aantasten. De resultaten van het onderzoek zijn op 12 juni 2009 aangeboden aan staatssecretaris Albayrak van Justitie (zie ook pagina 59).
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
63
06
64
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
ONZE MEDEWERKERS: TROTS EN TROUW
Alle medewerkers van UNICEF Nederland komen op voor de rechten van kinderen, bundelen hiervoor hun krachten en maken daadwerkelijk verschil. Of ze nu fondsen werven, voorlichting geven aan kinderen, de administratie beheren of vrijwilligers begeleiden: allemaal weten ze waar ze het uiteindelijk voor doen: een betere wereld voor kinderen.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
65
DE ORGANISATIE UNICEF NEDERLAND UNICEF Nederland is een van de 36 Nationale Comités, die in de rijke landen UNICEF Internationaal vertegenwoordigen.
Waar denken onze UNICEF-collega’s aan als we hun vragen te reageren op de woorden ‘trots’, ‘trouw’ en ‘toekomst’? Hun antwoorden zeggen veel over hun band met UNICEF.
We werven fondsen voor hulpprogramma’s die in 155 ontwikkelingslanden worden uitgevoerd en geven voorlichting over het werk van UNICEF. Bovendien houdt ons comité in de gaten of de Nederlandse regering zich houdt aan het Verdrag voor de Rechten van het Kind, in zowel haar binnenlands als buitenlands beleid.
Als groepen kinderen in Nederland op de een of andere manier in de verdrukking komen, komt UNICEF Nederland op voor hun rechten. Zo zijn we bijvoorbeeld mede-oprichter van het Kinderrechtencollectief, dat de Nederlandse regering op het gebied van kinderrechten kritisch volgt.
Organisatiestructuur De directie, die bestaat uit Jan Bouke Wijbrandi (algemeen directeur) en Ingrid Visscher (operationeel directeur), leidt de organisatie en wordt daarbij ondersteund door een managementteam en staffunctionarissen. UNICEF Nederland had in 2009 95 betaalde medewerkers. Daarnaast is er een Vrijwilligersraad, die zich bezighoudt met het beleid voor de
ruim 4.000 vrijwilligers die zich in het hele land inzetten voor UNICEF. De Raad van Toezicht stelt het beleid van UNICEF Nederland vast en ziet toe op de uitvoering van dat beleid, het bestuur en de algemene gang van zaken. In het hoofdstuk ‘Interne organisatie en bestuur’ op pagina 84 gaan we dieper in op de organisatie van UNICEF Nederland.
“De kwaliteit van de wereld laat zich wat mij betreft afmeten aan de mate waarin er voor kwetsbaren wordt gezorgd. Ik ben er trots op dat ik kan bijdragen aan een betere wereld voor kinderen en ik kijk uit naar de dag dat ik mijn zoon, die nu ruim twee jaar oud is, kan uitleggen wat het betekent om voor UNICEF te mogen werken. Ik hoop dan dat hij trots op mij is en dat hij me daarnaast ook nog gewoon een fijne papa vindt.” Casper Molenaar, Regioconsulent Zuid-Nederland en Contactpersoon Jongeren en Studenten
“Trouw zijn de mensen die voor UNICEF werken. Toen ik hier net in dienst was, hoorde ik al dat iedereen hier veel langer blijft werken dan dat hij of zij van tevoren van plan was, gegrepen door de ‘UNICEF-passie’. Trouw zijn ook de vrijwilligers van UNICEF, die zich geregeld al tientallen jaren belangeloos inzetten voor UNICEF. Ik kom ze tegen tijdens trainingen die jeugdvoorlichters krijgen voordat ze gastlessen gaan geven op basisscholen. Ik ben altijd weer overrompeld door hun enthousiasme en zij inspireren mij enorm!” Krista van den Berg, Medewerker Educatie
“We willen nog beter weten wie onze donateurs en partners zijn. Wij vragen hen om met ons samen te werken om onze doelstellingen te bereiken, maar wat willen ze van ons? De komende tijd gaat UNICEF nog meer hierop inspelen. Een partner als ING heeft immers andere behoeften en mogelijkheden dan de bakker op de hoek die ons wil steunen. Ken je doelgroep dus. Ik ben net vader geworden, dus ik mag hopen dat ik onze belangrijkste doelgroep – de kinderen – straks ook door en door ken!” Olivier Smit, Hoofd Marketing & Communicatie
UNICEF-medewerkers voor de klas
Onder het motto ‘ken je doelgroep’ gaven UNICEF-medewerkers op 9 april 2009 les op Veurs Voorburg, een school voor vmbo.
66
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
De leerlingen van de eerste klassen leerden op deze dag hoe belangrijk schoon drinkwater is. Via een speurtocht moesten ze schoon drinkwater bij het in de buurt gelegen UNICEFkantoor gaan halen. De tweedeklassers kregen les over kinderrechten. Ze mochten zelf nieuwe rechten verzinnen en voerden hierover een debat. De dag werd afgesloten met de verkiezing van het beste fondsenwervende idee voor UNICEF.
“Ik heb het voorrecht gehad om een aantal UNICEF-programma’s te mogen bezoeken in Afrika en Azië. Dan ben je pas echt trots op de organisatie waar je voor werkt! Zo was ik in Tanzania, waar UNICEF samen met lokale organisaties én de overheid een pilot heeft opgezet om scholen ‘kindvriendelijk’ te maken. Maar ook in oorlogsgebieden of noodsituaties is UNICEF een van de weinige organisaties die daar vóór, tijdens én achteraf aanwezig zijn.”
“Er zijn veel mensen trouw aan UNICEF: particulieren die UNICEF maandelijks financieel steunen; vrijwilligers die in de avonden en weekends voor UNICEF op de been zijn en heel lang bij ons blijven; onze ambassadeurs en een groot aantal zakelijke partners. Maar ook de medewerkers die al lang voor UNICEF werken en nog steeds enthousiast de schouders eronder zetten.”
“Laten we vooral op deze weg doorgaan. Ik hoop dat UNICEF zo’n sterke organisatie blijft. We zetten ons in voor kinderen en hun rechten, ook in Nederland. In ons land mag UNICEF zich wat mij betreft op dit gebied nog sterker profileren dan nu het geval is, zodat Nederlanders goed op de hoogte zijn van kinderrechten. Zelf wil ik ook meer inhoudelijke kennis over ons werk opdoen.”
Anneke Mosman, Manager Personeel & Organisatie
Annelies van Lier, Manager Financiën
Ingrid van der Helm, Communicatie Vrijwilligersorganisatie
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
67
UNICEF-medewerkers op reis:
Voor UNICEF naar Zambia
Reis van het hoofd naar het hart UNICEF wil een heldere, consistente en herkenbare boodschap laten horen. Daarom hebben we onze belangrijkste merkwaarden benoemd. UNICEF is gedreven, effectief en invloedrijk, betrouwbaar en authentiek, optimistisch, hoopvol en betrokken. Deze waarden zijn onze fundamenten van al ons handelen en vormen het DNA van onze organisatie.
In november 2009 startte UNICEF Nederland een campagne ter voorkoming van de overdracht van hiv van moeder op kind. Zambia, dat een enorme aidsproblematiek kent, was daarbij gekozen als voorbeeldland. Hier komen elk jaar 80.000 kinderen ter wereld die een moeder hebben met hiv. Als er niets wordt gedaan, krijgt 30 tot 40 procent van deze baby’s het virus zelf ook.
Met onder meer aidsremmers en antibiotica voor moeder en kind kan in maar liefst 98 procent van de gevallen worden voorkomen dat vrouwen hun kinderen infecteren met hiv. UNICEF Nederland voerde actie om deze behandelingen te financieren. Voor het goed uitwerken van de campagne waren reizen naar Zambia nodig. Johanna Jansma, leider van het team Communicatie, en persvoorlichter
Op 22 juni organiseerden we in Museum Corpus in Oegstgeest een ‘UNICEF Identity-dag’, waarop alle medewerkers de merkwaarden tot zich lieten doordringen. De dag was georganiseerd als een reis van het hoofd naar het hart, omdat UNICEF’s boodschap niet alleen een beroep doet op het verstand maar vooral ook op het gevoel. Sipke Jan Bousema leidde als gezagvoerder van een fictief vliegtuig de reis, daarbij geassisteerd door een aantal lieftallige UNICEF-stewardessen. Paul van Vliet gaf ons op de voor hem zo kenmerkende manier de nodige extra bagage mee.
UNICEF-medewerker Martin de Beer in gesprek
Prikken doet pijn.
68
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
Martin de Beer (in 2009 ook plaatsvervangend Campagnecoördinator) bezochten de regio Lulapula in Zambia en zagen daar met eigen ogen wat effectieve behandeling teweeg brengt en wat de gevolgen zijn als er geen behandeling mogelijk is.
Catherina geeft voorlichting over hiv.
Werkoverleg op het UNICEF-kantoor.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
69
Teona, 13 jaar Gori | Georgië “We gingen naar de crèche in Gori waar mensen woonden die dakloos waren. Toen ik met hen sprak, merkte ik dat ik niet goed wist wat ze hadden doorgemaakt. In hun ogen zag ik hoop. De meesten van hen hadden geen huizen meer, maar ze zeiden tegen ons dat alles goed zou komen. Hun huizen worden herbouwd, maar de oorlog zullen ze nooit meer kwijtraken. Het brak mijn hart, toen ik foto’s maakte en al die verwoesting zag.”
In augustus 2008 voerden Georgië en Rusland oorlog over de regio Zuid-Ossetië. De stad Gori werd gebombardeerd en tijdelijk bezet door Russische troepen. UNICEF Nederland steunde met bijna 337.000 euro de hulpverlening aan kinderen en hun families in en rond Zuid-Ossetië, een project dat in 2009 is afgerond (zie pagina 79).
70
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
UNICEF en een lokale hulporganisatie hielden ook een fotoworkshop voor 22 kinderen tussen de 10 en 17 jaar, die tijdens de oorlog dakloos zijn geraakt of naaste familieleden hebben verloren. Ze leerden niet alleen fotograferen, maar kregen ook hulp bij het verwerken van hun vreselijke ervaringen.
UNICEF Nederland • Jaarmagazine 2009
71
UNICEF NEDERLAND JAARVERSLAG
72
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
73
INLEIDING UNICEF Nederland heeft haar inkomsten in 2009 nagenoeg op peil kunnen houden. Mede dankzij onze bijdrage kan UNICEF samen met regeringen en andere partners in 155 landen hulpprogramma’s voor kinderen realiseren. Onder het motto ‘Unite for Children’ wil UNICEF wereldwijd een beweging voor kinderrechten op gang brengen en UNICEF Nederland doet hieraan, zowel in eigen land als daarbuiten, van harte mee.
In het Jaarmagazine heeft u in artikelen en interviews kunnen lezen wat UNICEF Nederland samen met donateurs, vrijwilligers, ambassadeurs, bedrijven, medewerkers en kinderen zelf in 2009 voor kinderen wereldwijd heeft bereikt. In dit gedeelte, het Jaarverslag, leggen wij formeel verantwoording af over onze activiteiten. We beschrijven het werk van UNICEF Nederland in relatie tot UNICEF Internationaal en we laten zien welke programma’s van UNICEF Internationaal rechtstreeks financiële steun krijgen (of hebben gekregen) van UNICEF Nederland. In het Jaarverslag belichten we de organisatie en het toezicht daarop en geven we een toelichting op het risicomanagement. Het verslag eindigt met de jaarrekening. UNICEF Nederland wil in de toekomst nog meer kinderen helpen. Om dit mogelijk te maken moeten we investeren in innovatie en in een verdere professionalisering van de organisatie. Zakelijke termen die echter nooit het zicht op ons uiteindelijke werk kunnen verhullen: opkomen voor de rechten van álle kinderen. Jan Bouke Wijbrandi (algemeen directeur) en Ingrid Visscher (operationeel directeur) UNICEF Nederland
74
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
75
DIT IS UNICEF UNICEF Internationaal UNICEF komt op voor de rechten van alle kinderen. Het Verdrag voor de Rechten van het Kind – sinds zijn inwerkingtreding op 20 november 1989 geratificeerd door 193 landen die zijn aangesloten bij de VN – is daarbij het uitgangspunt. De unieke combinatie van concrete hulp en politieke lobby is zeer effectief. Als gezaghebbende VN-organisatie spreekt UNICEF overheden en beleidsmakers aan op hun verantwoordelijkheid om kinderrechten te respecteren. In 155 landen is zij actief met hulpprogramma’s op het gebied van water, voeding, gezondheidszorg, onderwijs en bescherming. UNICEF wil daarmee bijdragen aan het behalen van de Millenniumdoelen (zie kader).
Zij hanteert daarbij de volgende speerpunten: • zorg • onderwijs • bescherming • hiv en aids • s amenwerking en lobby voor kinderrechten
Het hoofdkantoor van UNICEF Internationaal is gevestigd in New York. In 155 landen zijn zogeheten UNICEF-veldkantoren gevestigd. Vanuit deze vestigingen worden de hulpprogramma’s gecoördineerd en uitgevoerd. 36 Nationale UNICEF Comités werven fondsen om de veldkantoren en hulpprogramma’s te financieren.
Naast hulp gericht op structurele verbetering geeft UNICEF ook noodhulp bij rampen en crises. UNICEF krijgt geen financiële steun van de Verenigde Naties voor haar werk; ze is volledig afhankelijk van vrijwillige bijdragen van regeringen, bedrijven en particulieren.
De totale inkomsten van UNICEF Internationaal in 2009 bedroegen 3,256 miljoen US dollar. In 2008 was dat 3,390 miljoen US dollar. In 2009 ontving UNICEF Internationaal van dit totale bedrag 60 procent van overheden, 28 procent van de particuliere sector en 12 procent aan overige bijdragen.
MILLENNIUMDOELEN In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen afgesproken om de belangrijkste wereldproblemen aan te pakken. Daarvoor zijn acht Millenniumdoelen opgesteld, die voor 2015 behaald moeten zijn. Het UNICEF-beleid is erop gericht om landen te helpen deze doelen te realiseren.
De doelen op een rij: • Het aantal mensen dat moet rondkomen van minder dan één dollar per dag, is gehalveerd ten opzichte van 1990.
Inkomsten en uitgaven
In 2009 zijn de inkomsten van UNICEF Internationaal 4 procent lager uitgevallen ten opzichte van 2008. De afname in 2009 komt voornamelijk door de negatieve gevolgen die de wereldwijde economische recessie heeft op ontwikkelingssamenwerking.
UNICEF Nederland UNICEF Nederland werft fondsen voor het werk van UNICEF Internationaal, pleit bij de overheid voor de naleving van kinderrechten en geeft in Nederland voorlichting over het werk van UNICEF en kinderrechten.
Visie UNICEF Nederland streeft naar een wereld waarin alle kinderen volwaardig kind kunnen zijn en waarin ze volop mogelijkheden hebben om op te groeien tot volwaardige volwassenen, nodig voor een wereld van vrede en voorspoed. Een voorwaarde om dit te bereiken, is dat de rechten van kinderen gewaarborgd zijn. Dat betekent dat elk kind zorg en bescherming krijgt om gezond op te groeien. En dat elk kind naar school kan om weerbaar te worden en zich zo goed mogelijk te ontwikkelen.
Binnen UNICEF worden inkomsten onderverdeeld in ‘algemene middelen’ (‘regular resources’) en ‘geoormerkte middelen’ (‘other resources’). Onder de ‘regular resources’ worden fondsen verstaan die niet zijn geoormerkt voor specifieke programma’s, thema’s of landen. De ‘other resources’ zijn door de donoren wel geoormerkt voor specifieke programma’s, thema’s of landen. De totale inkomsten van UNICEF Internationaal in 2009 (3,256 miljoen US dollar) bestaan voor 33 procent uit ‘regular resources’ en voor 67 procent uit ‘other resources’.
Missie
De totale uitgaven van UNICEF Internationaal in 2009 bedroegen 3,298 miljoen US dollar. Hiervan werd 89 procent (2,943 miljoen) besteed aan de ondersteuning van programma’s voor kinderen wereldwijd. Er is 6 procent (198 miljoen US dollar) besteed aan uitvoeringskosten die niet direct zijn terug te voeren op één programma of project. Hieronder vallen bijvoorbeeld personeels-, reis- en materiaalkosten. Daarnaast is 5 procent (157 miljoen US dollar) ingezet voor management- en administratiekosten, die worden gemaakt bij de kantoren in New York en Genève.
• UNICEF Nederland zet zich in voor de meest kwetsbare kinderen door projecten te financieren die specifiek op deze kinderen zijn gericht;
De missie van UNICEF Nederland ligt in het verlengde van die van UNICEF Internationaal en in die van haar overtuigingen en visie. Als deel van UNICEF Internationaal wil UNICEF Nederland er zijn voor kinderen. Dit doet zij op de volgende wijze: • UNICEF Nederland zet zich in voor de rechten van alle kinderen door financiële en andere steun te bieden aan UNICEF Internationaal;
• Alle meisjes en jongens volgen basisonderwijs. • De ongelijkheid tussen jongens en meisjes, mannen en vrouwen is verdwenen. • Het sterftecijfer onder kinderen jonger dan vijf jaar is met tweederde verminderd in vergelijking met 1990. • Het sterftecijfer onder zwangere vrouwen en jonge moeders is met driekwart verminderd ten opzichte van 1990. • De verspreiding van hiv, malaria en tbc is gestopt. • Het aantal mensen dat schoon drinkwater heeft, is verdubbeld.
• UNICEF Nederland creëert draagvlak en draagkracht in Nederland voor UNICEF en kinderrechten; • UNICEF Nederland beschermt de rechten van kinderen in Nederland.
• Rijke landen hebben handelsbelemmeringen voor arme landen opgeheven en hun schuldenlast verlicht.
76
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
77
RESULTATEN INTERNATIONALE PROGRAMMA’S UNICEF
UNICEF Nederland steunt internationale programma’s met geoormerkt geld (‘other resources’). In het eerste overzicht vindt u omschrijvingen van programma’s die in 2009 zijn afgerond, het tweede overzicht laat zien welke programma’s in 2009 zijn gestart. De overzichten omvatten overigens niet de totale projectenportefeuille van UNICEF Nederland, maar geven een indruk van programma’s die UNICEF Nederland steunt. De portefeuille van UNICEF Nederland sluit aan bij de internationale strategie van UNICEF wereldwijd om de Millenniumdoelen voor kinderen te bereiken. UNICEF richt zich daarbij op zorg, onderwijs, bescherming, hiv en aids, samenwerking & lobby en noodhulp.
PROGRAMMA’S DIE IN 2009 ZIJN AFGESLOTEN
HIV EN AIDS Zorg en steun aan weeskinderen en kwetsbare kinderen in Zuid-Afrika Steun UNICEF Nederland: € 150.000 Looptijd: juni 2009 UNICEF leverde een bijdrage aan dit project om zorg voor weeskinderen in de gezondheidszorg te garanderen, hen toegang te geven tot verschillende voorzieningen en om een database te ontwikkelen voor weeskinderen en andere kwetsbare kinderen. Meer dan 700 kinderen hebben voedselpakketten en schooluniformen gekregen. Gemeenschapsleden zijn getraind in sociale vaardigheden, bewustzijn over hiv en aids, aanpassing van gedrag, thuiszorg, en het geven van advies en begeleiding. Programma hiv en aids in Ghana Steun UNICEF Nederland: € 105.000
Onderwijs voor inheemse meisjes op het platteland in de Andes-gebieden in Bolivia Steun UNICEF Nederland: € 4.000.000 Looptijd: nov 2005 t/m juli 2009 Dit project heeft het onderwijssysteem verbeterd en toegankelijk gemaakt voor 130.000 scholieren in 38 gemeenten en 1.931 scholen in de departementen Chuquisaca, Potosi en Cochabamba. Dankzij het project gaan er veel meer meisjes naar school; hun deelname is toegenomen van 8 tot 92 procent. Het aantal kinderen dat de basisschool heeft afgemaakt, is toegenomen van 51 tot 69 procent. Er wordt kindvriendelijk onderwijs geboden. Dit houdt onder meer in dat leraren goed zijn opgeleid, kinderen van en naar school worden vervoerd en dat ze doordeweeks in de buurt van school worden opgevangen.
Looptijd: jan 2006 t/m dec 2009
UNICEF heeft steun gegeven aan onderwijs over hiv en aids in Accra en de drie noordelijke regio’s.
ONDERWIJS Alternatief basisonderwijs in de Afar-regio in Ethiopie Steun UNICEF Nederland: € 906.000 Looptijd: mrt 2006 t/m juni 2009 Het hoofddoel van dit project was om kinderen en jongeren die niet naar school konden doordat ze in afgelegen gebieden als nomaden leven, toch een kans op onderwijs te geven. De aandacht ging daarbij met name uit naar meisjes. Met steun van UNICEF Nederland kregen circa 1.500 kinderen van de Afar - een volk van nomadische veehouders hoogwaardig basisonderwijs aangeboden.
78
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
Onderwijs voor de meest kwetsbare kinderen in Zimbabwe Steun UNICEF Nederland: € 315.000 Looptijd: jan 2008 t/m juni 2009 Met dit programma bood UNICEF onderwijs aan 800 wezen en andere kansarme kinderen. Daarbij lag de nadruk op meisjes uit boerengemeenschappen. UNICEF zorgde onder meer voor 14 gemeubileerde, veilige en milieuvriendelijke klaslokalen en voor speeltoestellen, schoon drinkwater en aparte toiletten voor 3.500 jongens en meisjes.
GEZONDHEIDSZORG, VOEDING EN WATER ’Water zonder wormen’programma in Ghana Steun UNICEF Nederland: € 431.000 Looptijd: juni 2006 t/m dec 2009 Met dit project kregen meer dan 6.000 mensen in dorpen in Noord-Ghana toegang tot schoon drinkwater. Dorpsleiders kregen een speciale
training om de Guineewormziekte in hun directe omgeving te bestrijden. Op scholen zijn lessen over sanitatie en hygiëne opgenomen in het lespakket. Mede dankzij die inspanningen was november 2009 de eerste maand dat er geen nieuwe gevallen zijn gerapporteerd. Het district Savelu-Nanton bereikte een reductie van 89 procent (van 427 naar 47 gevallen) van de Guineewormziekte in de projectperiode tot december 2009. Overlevingskansen en de ontwikkeling van jonge kinderen in Sierra Leone Steun UNICEF Nederland: € 478.000 Looptijd: jan 2006 t/m dec 2013 Dankzij een bijdrage aan de ‘moeder en kind’ gezondheidsweken in Sierra Leone zijn in 2009 meer dan 1 miljoen kinderen onder de vijf jaar gevaccineerd in alle 13 districten van het land met de hoogste kindersterfte wereldwijd. Zowel moeders als kinderen werden ingeënt, bijvoorbeeld tegen polio. Daarnaast werd er voorlichting gegeven over het belang van borstvoeding.
Veilig water, sanitatie op scholen en hygiënevoorlichting in de districten Gao en Mopti in Mali Steun UNICEF Nederland: € 553.000 Looptijd: okt 2007 t/m aug 2009 De toegang tot schoon en veilig drinkwater en goede hygiëne is in Mali een probleem, met name in de regio’s Goa en Mopti. Dit leidt tot hoge sterfte als gevolg van diarree en ondervoeding. Een eerder project richtte zich op de verbetering van water- en sanitaire voorzieningen en hygiëne op 75 scholen in de twee regio’s. Het vervolgproject richtte zich op de vermindering van de Guineewormziekte én op het versterken van het water- en sanitatiesysteem. Het resultaat is een substantiële verlaging van het aantal gevallen van de Guineeworm-
ziekte (met 55 procent), en ruim 17.000 extra kinderen die nu toegang hebben tot goede water- en sanitaire voorzieningen. Overleving en ontwikkeling van moeders en pasgeboren baby’s in Afghanistan Steun UNICEF Nederland: € 175.000 Looptijd: aug 2006 t/m aug 2009 Met dit gezondheidsprogramma in Afghanistan werd de opvang van zwangere vrouwen verzorgd in de buurt van gezondheidscentra en ziekenhuizen. Veel zwangere vrouwen in Afghanistan bevallen thuis zonder medische zorg, omdat de afstand naar de gezondheidspost of het ziekenhuis te groot is. Dit is een belangrijke oorzaak van het schrikbarend hoge aantal vrouwen in Afghanistan dat sterft in het kraambed. De laatste dagen voor de bevalling kunnen of willen vrouwen niet meer reizen. UNICEF ondersteunde daarom de bouw van ‘wachthuizen’ voor zwangere vrouwen, waar ze ruim voor de bevalling terecht kunnen om in de nabijheid van medische zorg de bevalling af te wachten. Hiermee werd de moedersterfte substantieel teruggedrongen en zijn de (overlevings-)kansen van de pasgeboren kinderen ook sterk vergroot. Tot eind 2009 zijn ‘maternal waiting homes’ gebouwd in Kandahar, Kunar, Bamyan en Laghman, een wachthuis in Herat wordt nog gebouwd. Dankzij het programma zijn ook gezondheidswerkers opgeleid, zodat de kwaliteit van de zorg voor moeder en kind is verbeterd en is er gezorgd voor voorlichtingsmaterialen. Bestrijding van ondervoeding in Kirgizië Steun UNICEF Nederland: € 130.000 Looptijd: juli 2008 t/m dec 2009 Met dit project moest ondervoeding bij kinderen tussen de 6 en 24 maanden worden voorkomen en hun groei worden gestimuleerd door de verspreiding van een voedingssupplement in poedervorm (‘sprinkles’, in Kirgizië verspreid onder de naam ‘Gulazyk’). Het geven van goede
voeding werd gepromoot in opleidingen, trainingen en workshops voor moeders en medisch personeel en in educatief materiaal. In 2009 is gestart met een massamediale campagne ter ondersteuning van de verspreiding en het gebuik van zo’n 3,7 miljoen zakjes Gulazyk.
water- en sanitaire voorzieningen in de getroffen gebieden. Daarbij werden ook communicatiematerialen ontwikkeld ter promotie van hygiëne en werd gewerkt aan de capaciteitsopbouw van overheidspersoneel op het gebied van water- en sanitaire voorzieningen.
NOODHULP
Humanitaire hulp na het geweld in Goma in de Democratische Republiek Congo
Steun aan kinderen tijdens de crisis in Kirgizië Steun UNICEF Nederland: € 100.000 Looptijd: dec 2008 t/m dec 2009 In Kirgizië heeft UNICEF ongeveer duizend kwetsbare kinderen in instellingen beschermd tegen de koude winter door generatoren en gasovens aan te schaffen. Deze instellingen staan in Bishkek, Jalalabat, Belovodskoe en Osh. Die in Belovodskoe en Jalalabat bieden onderdak aan zwaar gehandicapte kinderen en kinderen die in conflict zijn met de wet. Choleracrisis in Zimbabwe Steun UNICEF Nederland: € 365.000 Looptijd: dec 2008 t/m dec 2009 UNICEF heeft samen met haar partners een integraal plan uitgewerkt om de cholera-epidemie in Zimbabwe aan te pakken. Zo werden er essentiële medicijnen verstrekt aan medische klinieken. Meer dan 5 miljoen mensen zijn bereikt met schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen en zieken kregen een behandeling met medicijnen. Als reactie op de choleraepidemie kregen meer dan 1,8 miljoen kinderen onder de 5 jaar vitamine A supplementen en vaccinaties. Meer dan 5.000 ondervoede kinderen werden opgenomen in het ziekenhuis. Humanitaire hulp aan slachtoffers in de provincie Balochistan in Pakistan Steun UNICEF Nederland: € 250.000 Looptijd: nov 2008 t/m dec 2009 Na de aardbeving in Balochistan heeft UNICEF in 2009 bijgedragen aan de wederopbouw van
Steun UNICEF Nederland: € 300.000 Looptijd: nov 2008 t/m dec 2009 Tijdens de humanitaire crisis in de Democratische Republiek Congo heeft UNICEF 950.000 mensen hulp geboden op het gebied van gezondheidszorg, voeding, onderwijs, kinderbescherming, water, sanitaire voorzieningen en hygiëne. Daarnaast zorgde UNICEF voor essentiële huishoudelijke goederen en onderdak.
Humanitaire hulp in en rond Zuid-Ossetië in Georgië Steun UNICEF Nederland: € 337.000 Looptijd: sept 2008 t/m sept 2009 Tijdens de nasleep van de crisis in Georgië heeft UNICEF hulp geboden aan 73.000 ontheemden en aan door het conflict getroffen gemeenschappen waar ontheemden zich tijdelijk vestigden. UNICEF zorgde ervoor dat kinderen weer naar school gingen. Verder hebben 20.000 families water en goederen op het gebied van hygiëne gekregen. Water- en sanitaire voorzieningen in 63 opvangcentra zijn gerepareerd en 73 scholen zijn opgeknapt, schoongemaakt en gedesinfecteerd. Verder hebben ontheemde families van 2.555 kinderen onder de 6 jaar tijdens de winter geld gekregen om warme kleding te kunnen kopen. Een controlesysteem ter preventie van ondervoeding is opgezet, waarbij de ouders van 2.950 kinderen en 454 zwangere vrouwen hulp en advies hebben gekregen.
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
79
PROGRAMMA’S DIE IN 2009 ZIJN GESTART
Noodhulp slachtoffers crisis in Darfur, Sudan Steun UNICEF Nederland: € 500.000 Looptijd: dec 2006 t/m dec 2009 Bijdrage aan projecten op het gebied van water, sanitaire voorzieningen en vaccinaties. UNICEF zorgde onder meer voor de aanleg van waterleidingen en rioleringssystemen en gaf voorlichting over het belang van schoon drinkwater en hygiëne. Zeker 87.500 mensen profiteerden van deze activiteiten. Daarnaast bood UNICEF gezondheidszorg, onder meer door 240.000 kinderen jonger dan 5 jaar te vaccineren tegen polio.
kindvriendelijk onderwijs waarin leerlingen en ouders een grotere rol spelen. In de voorbereidingsfase kregen de autoriteiten en participanten hulp bij het definiëren van de criteria voor kindvriendelijke scholen. Verder werden de scholen gepromoot, de onderwijsgemeenschap gemobiliseerd en deden de betrokken scholen een evaluatie. De lokale en regionale overheden hebben het model overgenomen, waardoor ze het met eigen financiële middelen kunnen voortzetten en uitbreiden.
Humanitaire noodhulp aan vluchtelingen en ontheemden in Tsjaad Steun UNICEF Nederland: € 964.000 Looptijd: aug 2007 t/m aug 2009 De humanitaire crisis in Tsjaad concentreerde zich op 260.000 Sudanese vluchtelingen, 170.000 Tsjadische ontheemden en 65.000 vluchtelingen uit de Centraal Afrikaanse Republiek. UNICEF werkt in het oosten en het zuiden samen met VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Er werd in 2009 vooral aandacht besteed aan het bieden van onderwijs aan kinderen in vluchtelingenkampen en aan Tsjadische kinderen. Verder is samen met het Wereldvoedselprogramma een programma opgezet ter bestrijding van de ondervoeding in het land.
Steun UNICEF Nederland: € 250.000
Humanitaire steun aan Peru na de aardbeving Steun UNICEF Nederland: € 100.000 Looptijd: jan 2008 t/m dec 2009 De noodhulpbijdrage van UNICEF Nederland aan het onderwijsproject in Peru heeft in 2009 gezorgd voor het verzamelen van gegevens op het gebied van les- en leerprocessen, het onderwijsklimaat, de tevredenheid van leerlingen en ouders en het beleid op pedagogisch vlak. Dit project draait om
80
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
Steun aan de bevolking in Kenia na verkiezingsgeweld Looptijd: jan 2008 t/m jan 2009
In december 2007 vonden de presidentiële en parlementaire verkiezingen plaats in Kenia. Als gevolg van het verloop van de verkiezingen braken er ongeregeldheden uit. UNICEF heeft via het voedingsprogramma hulp geboden, waarbij zij zich richtte op een tijdige en adequate levering van essentiële voedselvoorzieningen aan kinderen jonger dan 5 jaar en vrouwen. Dit gebeurde door het versterken van 60 procent van de capaciteit van de gezondheidszorg om acute ondervoeding aan te pakken. In het WASH-noodhulpprogramma (gericht op de zorg voor schoon water, sanitaire voorzieningen en hygiëne) zorgde UNICEF ervoor dat mensen die getroffen waren door de situatie, voornamelijk vrouwen en kinderen, toegang kregen tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. UNICEF zette zich in om kinderen tijdens de noodhulpsituatie naar school te laten gaan.
HIV EN AIDS Hiv en aids programma in Ivoorkust Bijdrage UNICEF 2009: € 284.000 Totale projectbudget: € 284.000 Looptijd: nov 2009 t/m dec 2010 Ivoorkust is in de West-Afrikaanse regio een van de landen die het zwaarst zijn getroffen door hiv. 420.000 kinderen in Ivoorkust hebben hun ouders verloren aan de gevolgen van aids, 52.000 kinderen leven zelf met hiv en ieder jaar worden 16.000 kinderen hivpositief. Slechts 2.800 van de hiv-positieve kinderen die aidsremmers nodig hebben, krijgen deze medicijnen. 2.200 weeskinderen en andere kwetsbare kinderen ontvingen in 2009 voedselhulp, 710 kinderen konden dankzij UNICEF’s steun naar school en 100 oudere kinderen vonden een baan. UNICEF lobbyt voor het integreren van voorlichting over hiv in het schoolcurriculum. 15 sportevenementen zijn georganiseerd, waar 125.000 jongeren geïnformeerd zijn over hiv en aids. 55.000 jongeren hebben een hiv- en soa-test aangeboden gekregen. Om ervoor te zorgen dat laboratoria de testen van jonge kinderen kunnen uitvoeren, heeft UNICEF aan 21 laboratoria en gezondheidsposten materiaal geleverd. Preventie van de overdracht van hiv van moeder op kind en pediatrische hiv-zorg in Zambia Bijdrage UNICEF 2009: € 685.000 Totale projectbudget: € 1.700.000 Looptijd: april 2009 t/m april 2012 Het voorgestelde project is in overeenstemming met de doelstelling van de United Nations General Assembly Special Sessions over hiv en aids om in 2010 het percentage hiv-geïnfecteerde baby’s van seropositieve moeders te verminderen met 50 procent en om het percentage kinderen dat aidsremmers krijgt te verhogen tot 15 procent. In Zambia betekent dit dat het aantal kinderen dat hiv heeft moet dalen van 40 naar 20 procent. UNICEF
zet zich in Zambia in voor het voorkomen van de overdracht van hiv van moeder op kind, voor de zorg aan kinderen die hiv hebben en voor goede voeding voor baby’s en jonge kinderen. Verder moet de dienstverlening worden uitgebreid met hiv-diagnoses bij kinderen jonger dan 18 maanden en moet de kennis van personeel in de gezondheidszorg op bovenstaande gebieden worden vergroot. Hiv-preventie, zorg en behandeldiensten in klinieken voor moeders met hiv en baby’s in Zuid-Afrika Bijdrage UNICEF 2009: € 59.000 Totale projectbudget: € 59.000 Looptijd: jan 2009 t/m dec 2010 UNICEF wil het voor meer zwangere vrouwen met hiv mogelijk maken dat zij in klinieken in de provincies Kwazulu Natal, North West en Limpopo met aidsremmers worden behandeld en dat kinderen met hiv worden geïdentificeerd.
ONDERWIJS Sport for Development in Zuid-Afrika Bijdrage UNICEF 2009: € 310.000 Totale projectbudget: € 2.000.000 Looptijd: nov 2009 t/m dec 2013 In Zuid-Afrika gebruikt UNICEF sinds 2008 sport als middel om het leven van kinderen te verbeteren. In 2009 is UNICEF Nederland met het kantoor in Zuid-Afrika een programma gestart om voor eind 2013 op meer dan 800 scholen in de meest kwetsbare en achtergestelde gebieden samen met de overheid sport als een belangrijk onderdeel van het lesprogramma te introduceren. Behalve leraren en kinderen op school worden ook ouders, verzorgers en gemeenschappen hierbij betrokken via workshops en lokale netwerken tussen scholen. Leraren krijgen een training om een positief rolmodel voor
jongeren te worden en om effectief ‘life skill’ componenten aan de sportlessen toe te voegen. Hierbij komen in ieder geval problemen als alcohol- en drugsgebruik, hiv-preventie en geweld op school en thuis aan de orde. Kwaliteitsonderwijs in Zambia Bijdrage UNICEF 2009: € 1.600.000 Totale projectbudget: € 3.200.000 Looptijd: feb 2009 t/m mrt 2011 In het eerste halfjaar van het onderwijsproject in Zambia in de provincie Luapula is met steun van ING de bouw van 5 van de 20 dorpsscholen gestart. Het streven is om 10.000 kinderen te bereiken. Er is een dialoog gevoerd met 322 dorpsleiders over het belang van onderwijs voor meisjes. Leraren van 91 scholen hebben een cursus gevolgd in nieuwe leesmethoden, en bijna 10.000 van deze nieuwe lesmaterialen zijn aangeleverd. Verder hebben de scholen 18.000 werkboeken en 15.000 lesboeken ontvangen.
GEZONDHEIDSZORG, VOEDING EN WATER Verbeteren van water, milieu en sanitatie in Bougainville, Papoea-Nieuw-Guinea Bijdrage UNICEF 2009: € 0 Totale projectbudget: € 508.000 Looptijd: juli 2009 t/m dec 2011 Verbetering van de kwaliteit van de gezondheidszorg voor kinderen en de verbetering van de water- en sanitaire voorzieningen op 5 kindvriendelijke scholen in de autonome regio van Bougainville in Papoea-Nieuw-Guinea.
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
81
BESCHERMING Bescherming van kinderen tegen misbruik, exploitatie en kinderhandel Bijdrage UNICEF 2009: € 769.000 Totale projectbudget: € 827.000 Looptijd: nov 2009 t/m okt 2010 Het WK 2010 in Zuid-Afrika zal als een magneet fungeren voor kinderen uit de regio en de handel in goedkope arbeid vergroten. Het UNICEF-project streeft naar het creëren van veilige plaatsen voor kinderen in de steden waar het WK wordt gehouden. Hiervan zullen mogelijk 10.000 tot 15.000 kinderen profiteren. Er komen onder meer 9 noodteams bestaande uit maatschappelijk werkers, die in de buurt van de voetbalstadions 24 per dag actief zullen zijn. Jongvolwassenen en het recht om te spelen en leren in Palestijnse gebieden Bijdrage UNICEF 2009: € 681.000 Totale projectbudget: € 681.000 Looptijd: jan 2009 t/m dec 2010 Het project richt zich met name op het bereiken van 25.000 kwetsbare kinderen en jongeren in de bezette Palestijnse gebieden. Zij krijgen zo de kans om te spelen, te leren en om op een actieve manier deel uit te maken van de gemeenschap. Dit project moet het aanbod en de kwaliteit van de recreatieve en actieve leermogelijkheden voor kinderen en jongeren vergroten. Een goudmijn is geen plek voor kinderen in Burkina Faso Bijdrage UNICEF 2009: € 564.000 Totale projectbudget: € 1.270.000 Looptijd: feb 2009 t/m dec 2010 In Burkina Faso steunt UNICEF een project om kinderarbeid te bestrijden in 23 goudmijnen in 5 regio’s: Centraal-Noord, Zuidwesten, Centraal Plateau en Sahel. Kinderen die nu in de mijnen werken, worden in samenwerking met de overheid opgevangen en krijgen onderwijs aangeboden, de mogelijkheid om een
82
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
vakopleiding te volgen en begeleiding bij het zoeken naar een baan. Verder worden lobbyen trainingsactiviteiten georganiseerd om kinderarbeid in deze gebieden tegen te gaan.
LOBBY EN PARTNERSHIPS VOOR KINDERRECHTEN Kinderrechtenbeleid in Egypte Bijdrage UNICEF 2009: € 10.000 Totale projectbudget: € 10.000 Looptijd: okt 2009 t/m sept 2010 In Egypte is er een tekort aan professionals die werken met en voor kinderen met voldoende kennis op het gebied van onderzoek, evaluatie, publiek beleid en kinderrechten. Met dit programma steunt UNICEF twee universiteiten om in een éénjarig programma acht cursussen aan te bieden op het gebied van Publiek Beleid en Kinderrechten en twee andere universiteiten om een éénjarig programma met acht cursussen aan te bieden op het gebied van Onderzoek en Evaluatie. Deze cursussen geven aan beleidsmakers, onderzoekers, studenten en ambtenaren de kans om kennis op te doen op het gebied van kinderrechten, wetgeving, publiek beleid en programmabeleid en budget. Conferentie over het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind in Egypte Bijdrage UNICEF 2009: € 130.000 Totale projectbudget: € 130.000 Looptijd: okt 2009 t/m sept 2010 De 20ste verjaardag van het Verdrag voor de Rechten van het Kind op 20 november 2009 was een goede gelegenheid om aandacht te besteden aan de uitvoering van het Verdrag in islamitische landen. De internationale conferentie waaraan vertegenwoordigers van islamitische landen en internationale experts deelnemen, is met name gericht op de stand van zaken met betrekking tot de implementatie van het Verdrag en de uitdagingen als
het gaat om voorbehouden die zijn gemaakt bij het Verdrag voor de Rechten van het Kind. Het recht van het kind op de Nederlandse Antillen en Aruba Bijdrage UNICEF 2009: € 301.000 Totale projectbudget: € 2.200.000 Looptijd: jan 2010 t/m dec 2011
(Programma-akkoord op 1 juni 2009) UNICEF Nederland is samen met UNICEFkantoren in de regio, overheden en organisaties begonnen aan de verbetering van de kinderrechtensituatie op de Nederlandse Antillen en Aruba. Dit gebeurt na aanleiding van de rapportage van ons koninkrijk aan het Comité voor de Rechten van het Kind in Genève en de daaruit voortkomende aanbevelingen en conclusies van het comité. Op Curaçao, Aruba en Sint Maarten zal UNICEF met de overheden in 2010 een uitgebreide situatieanalyse maken van kinderen en hun verzorgers. Vragen die hierbij centraal staan zijn: hoe staat het met de uitvoering van het Kinderrechtenverdrag, wat kan er worden verbeterd en hoe kan UNICEF daarbij helpen?
MEERDERE THEMA’S Integrale steun aan landenkantoor Bhutan Bijdrage UNICEF 2009: € 1.500.000 Totale projectbudget: € 13.063.000 Looptijd: jan 2009 t/m dec 2012 Dit programma richt zich op het verbeteren van de situatie van vrouwen en kinderen in Bhutan. Dit gebeurt door het bieden van goede gezondheidszorg en door te zorgen voor gekwalificeerd medisch personeel. Religieuze en gemeenschapsleiders worden ingeschakeld om de bevolking aan te moedigen gebruik te maken van medische faciliteiten. De kwaliteit van het onderwijs wordt verbeterd en er komt een jeugdrechtwet. Daarnaast wordt de capaciteit bij politie en justitie vergroot en krijgt de jeugd voorlichting over hiv en aids.
NOODHULP Onderwijsprogramma in Syrië voor Irakese vluchtelingen Bijdrage UNICEF 2009: € 200.000 Totale projectbudget: € 200.000 Looptijd: april 2009 t/m dec 2009 UNICEF steunt dit project door de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Voorzieningen en de leeromgeving van kinderen worden aangepakt en het onderwijs wordt toegankelijk voor alle kinderen. 30 scholen zijn kindvriendelijk en beschikken over schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. De infrastructuur er omheen is verbeterd. Humanitaire steun in de Filippijnen na tyfonen Ketsana en Parma Bijdrage UNICEF 2009: € 361.000 Totale projectbudget: € 361.000 Looptijd: okt 2009 t/m dec 2010 UNICEF ondersteunt de mensen die getroffen zijn door de tropische storm in Manila en delen van Centraal Luzon met de distributie van medicijnen, school- en lesmaterialen en hygiëne kits. UNICEF verzorgt trainingen voor medisch personeel en vrijwilligers op het gebied van gezondheidszorg en psychosociale trainingen. Verder houdt UNICEF zich bezig met de registratie van kinderen zonder ouders. Humanitaire hulp Saad`a war in Jemen Bijdrage UNICEF 2009: € 253.000 Totale projectbudget: € 253.000 Looptijd: okt 2009 t/m dec 2013 UNICEF ondersteunt het psychosociale centrum voor kinderen die getroffen zijn door bijvoorbeeld huiselijk geweld en kinderhandel. UNICEF biedt steun op het gebied van gezondheidszorg en heeft voedingsprogramma’s voor ondervoede kinderen. UNICEF levert keukenmaterialen, jerrycans, zeep en schoolmaterialen en distribueert water.
Humanitaire hulp in Burkina Faso Bijdrage UNICEF 2009: € 253.000 Totale projectbudget: € 253.000 Looptijd: okt 2009 t/m dec 2013 Burkina Faso wordt jaarlijks door regen getroffen, maar de regens rond 1 september om en nabij de hoofdstad Ouagadougou waren ongekend. Er werd gesproken over 90.000 daklozen. UNICEF Nederland heeft een bijdrage gegeven aan het kantoor in Burkina Faso voor de opvang van daklozen, gezondheidszorg, watervoorzieningen en de hervatting van het onderwijs.
Darfur-crisis in Sudan Bijdrage UNICEF 2009: € 836.000 Totale projectbudget: € 836.000 Looptijd: aug 2009 t/m mrt 2010 UNICEF heeft zich tijdens deze noodhulp-actie gericht op water en gezondheidszorg, onderwijs, voeding en kinderbescherming. In NoordSudan heeft UNICEF een bijdrage geleverd aan therapeutische voedingscentra en is er een ‘Child Health Week’ georganiseerd, waarbij 6,4 miljoen kinderen jonger dan 5 jaar een vaccinatie kregen tegen polio en er onder meer muskietennetten werden uitgedeeld. UNICEF heeft zich ingezet om mensen toegang te geven tot veilig drinkwater, sanitaire voorzieningen en hygiëne. Daarnaast kregen ontheemde kwetsbare kinderen psychosociale steun. Verder heeft UNICEF trainingen over kinderbescherming gegeven aan maatschappelijk werkers, zodat die zo adequaat mogelijk kunnen reageren op de psychosociale behoeften van kinderen. Steun aan ontheemden tijdens Pakistan-crisis Bijdrage UNICEF 2009: € 200.000 Totale projectbudget: € 200.000 Looptijd: juni 2009 t/m juni 2010 Sinds augustus 2008 zijn meer dan 2,7 miljoen mensen ontheemd door het conflict in de North West Frontier Province in Pakistan. UNICEF voorziet hen onder meer van voedsel,
onderdak en hygiëne kits. Verder ondersteunt UNICEF een vaccinatieprogramma voor 50.000 kinderen en geeft zij basisgezondheidszorg en informatie aan moeders. UNICEF biedt therapeutische voeding aan moeders en kinderen. Er zijn meer dan 14.000 kinderen in de kampen ingeschreven voor het basisonderwijs. Ongeveer 350.000 mensen hebben hygiëne kits ontvangen en er wordt gezorgd voor veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen. Humanitaire steun aan kinderen in Sri Lanka Bijdrage UNICEF 2009: € 250.000 Totale projectbudget: € 250.000 Looptijd: mei 2009 t/m mei 2010 UNICEF leverde een bijdrage aan het noodhulpprogramma in Sri Lanka door middel van steun aan kinderen en hun families in kampen. Het ging onder meer om voedingsprogramma’s voor ondervoede kinderen en hun moeders, schoon drinkwater, latrines, psycho-sociale ondersteuning, hygiëne kits, medische hulp aan moeders en kinderen en onderwijspakketten. Humanitaire steun in Gaza Bijdrage UNICEF 2009: € 300.000 Totale projectbudget: € 300.000 Looptijd: feb 2009 t/m feb 2011 In Gaza heeft UNICEF gezorgd voor vaccins, voedingssupplementen en geneesmiddelen. Water- en sanitaire voorzieningen en rioleringen zijn verbeterd of hersteld en UNICEF ondersteunde de ontwikkeling en versterking van de gezondheidszorg. Daarnaast kregen kinderen en jongeren hulp via psychosociale programma’s. UNICEF heeft in Gaza ook gezorgd voor schooltenten, lesmaterialen voor leraren en recreatieve materialen.
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
83
INTERNE ORGANISATIE EN BESTUUR De interne organisatie van UNICEF Nederland is in 2009 verder versterkt. De in 2008 doorgevoerde herstructurering is in 2009 afgerond en geëvalueerd. Een periode van veel personele wisselingen is in 2009 afgesloten; een voltallig directie- en managementteam heeft gewerkt aan de organisatiecultuur en aan een Meerjarenbeleidsplan 2010 – 2012. UNICEF Nederland is nu weer klaar voor nieuwe uitdagingen.
Organisatiestructuur De herstructurering en de daarop volgende evaluatie heeft tot de volgende organisatiestructuur geleid:
ORGANOGRAM
1. Kinderrechten en Programma’s fungeert als kenniscentrum rondom kinderrechten en programma’s. Zij is bovendien verantwoordelijk voor educatie- en lobby-activiteiten. 2. Marketing en Communicatie werkt met de rest van de organisatie om zoveel mogelijk mensen aan te zetten tot daadkracht en financiële steun voor kinderen en hun rechten. 3. Corporate Communicatie werkt door middel van persvoorlichting, mediabeleid en campagnes aan de zichtbaarheid van UNICEF Nederland. Het team bewaakt het merk UNICEF en bepaalt het organisatiebrede communicatiebeleid. 4. Vrijwilligersorganisatie draagt zorgt voor de beleidsvorming met betrekking tot de vrijwillige inzet voor UNICEF en begeleidt het vrijwilligersnetwerk. 5. Operationele Zaken is verantwoordelijk voor facilitaire ondersteuning, inkoop, service & informatie en het informatie- en projectenbeleid.
In 2009 is de formatie ten opzichte van 2008 toegenomen tot 83 FTE. Met de uitbreiding van de formatie is een verdere professionalisering van de organisatie mogelijk gemaakt. Het aantal interim-medewerkers is in 2009 afgenomen (6 personen per eind 2009 ten opzichte van 14 personen per eind 2008), doordat vacatures zijn ingevuld.
PERSONEEL IN CIJFERS
2009
2008
FTE’s (gemiddeld over 2009)*
83
76
Totaal aantal medewerkers
95
89
Fulltime medewerkers
37
35
Parttime medewerkers
58
54
Vrouwen
73
69
Mannen
22
20
De stafafdelingen ondersteunen deze afdelingen bij hun werk. directie
Personeel Personeelsbeleid
directiesupport
3. corporate communicatie
financiën
1. kinderrechten en programma’s
84
Personeelsbestand
5. operationele zaken
ICT
controlling
2. marketing en communicatie
4. vrijwilligers organisatie
pleitbezorging
programma support
particuliere markt
partnerships
educatie
documentatie
communicatie
verkoop
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
P&O
regionale comités UNICEF
In 2008 heeft UNICEF Nederland de organisatie geherstructureerd. De nieuwe organisatie past bij de toegenomen omvang van UNICEF Nederland en draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen uit het Meerjarenbeleidsplan, waaronder een sterkere focus op de inhoud van het werk en de aandacht voor de positie van kinderen in Nederland. UNICEF Nederland is in 2009 onder externe begeleiding een traject gestart dat voor een verandering in de organisatiecultuur en werkwijze moet zorgen. De kernwaarden van UNICEF Nederland zijn vastgesteld: Betrokkenheid, Resultaatgerichtheid, Authenticiteit, Verbinden en Activeren en Ondernemerschap. Deze waarden vertalen zich in gedrag naar de buitenwereld en naar de collega’s, maar ook in beleid. In mei 2009 heeft een extern bureau een tevredenheidsonderzoek onder de medewerkers uitgevoerd. UNICEF Nederland blijkt relatief gezien goed te scoren. Met name de betrokkenheid van de medewerkers bij de organisatie scoorde zeer hoog. Verbeterpunten waren er ten aanzien van het arbeidsvoorwaardenbeleid, de werkdruk en de ontwikkelingsmogelijkheden voor medewerkers.
* exclusief vacatures
Ziekteverzuim Het ziekteverzuim lag bij UNICEF Nederland in 2009 op het landelijk gemiddelde van 4,2 procent. Ten opzichte van 2008 is echter sprake van een stijging. Dit hangt samen met een aantal langdurig zieken in de organisatie.
ZIEKTEVERZUIM
2009
2008
Ziekteverzuim (excl. zwangerschappen)
4,20% 3,27%
Meldingsfrequentie
1,34
1,32
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
85
Medezeggenschap De Ondernemingsraad (OR) is het medezeggenschapsorgaan van de medewerkers en bestond in 2009 uit vijf leden. Wegens het vertrek bij UNICEF Nederland van één van de OR-leden is in september een nieuw lid benoemd. De OR heeft in 2009 over de volgende zaken vergaderd: • de evaluatie van de herstructurering 2008; • de klokkenluidersregeling; • het tevredenheidsonderzoek onder medewerkers; • de statutenwijziging; • de arbeidsvoorwaarden; • de aanschaf van een nieuw personeelsinformatie- en salarisverwerkingssysteem. De OR heeft de heer J.B. Opschoor voorgedragen als lid van de Raad van Toezicht. De OR is getraind onder begeleiding van een trainings- en adviesbureau. Ook hebben de OR en de directie gezamenlijk een training gevolgd, waarbij de onderlinge samenwerking aan de orde is gekomen.
UNICEF Nederland als werkgever UNICEF Nederland wil haar medewerkers een werkomgeving bieden waarin zij vol energie, trots en inspiratie resultaatgericht kunnen werken. Haar medewerkers zijn goed opgeleide professionals, die zich betrokken voelen bij elkaar en bij het werk en de doelstellingen van UNICEF. Het personeelsbestand bestaat voor 77 procent uit vrouwen. Het personeel is UNICEF Nederland trouw; de gemiddelde arbeidsduur bedraagt 6,2 jaar. Bij de werving en selectie van nieuwe medewerkers zoekt UNICEF Nederland mensen die vorm willen geven aan een beweging voor kinderrechten. Het is daarbij zeer belangrijk dat ze - naast vakinhoudelijke kennis - beschikken over goede communicatieve en sociale vaardigheden, maatschappelijk betrokken zijn en een resultaatgerichte instelling hebben.
Beloningsstructuur en personele kosten UNICEF schaalt haar medewerkers in op basis van verschillende functieniveaus. Per vakgebied zijn er verschillende functiereeksen. Het salarissysteem is qua hoogte en opbouw getoetst aan die van enkele vergelijkbare organisaties in Nederland. Met de ontwikkeling van een nieuw beoordelingssysteem worden vanaf 2008 niet alleen de resultaten, maar ook de competenties van de medewerkers van UNICEF Nederland beoordeeld. Alle medewerkers vallen onder een standaard collectieve pensioenregeling, ondergebracht bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW/PGGM). De arbeidsvoorwaarden van de algemeen en operationeel directeur zijn vastgelegd door de Raad van Toezicht. Het salaris
86
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
van de algemeen directeur bedroeg in 2009 117.000 euro op jaarbasis, inclusief vakantiegeld. Het salaris van de operationeel directeur bedroeg 113.000 euro op jaarbasis, inclusief vakantiegeld. Uitgangspunt bij de bepaling van de directiebeloning zijn de richtlijnen van de Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI), die in 2005 zijn opgesteld op basis van het advies van de Commissie Wijffels. In de richtlijnen wordt een verband gelegd tussen de complexiteit van de organisatie en de hoogte van de directiebeloning. Bovendien schrijven ze een maximum aan de salariëring voor. De salarissen van de huidige directie voldoen beide aan de VFI-richtlijn en het advies van de Commissie Wijffels.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen UNICEF komt wereldwijd op voor de rechten van het kind. De aanpak van UNICEF in projecten kenmerkt zich door investeringen in kinderen die bijdragen aan een duurzame ontwikkeling en de realisatie van kinderrechten. Vandaar ook dat UNICEF Nederland het belangrijk vindt dat duurzaamheid de kern vormt van alles dat zij onderneemt. In 2009 is een projectgroep gestart met het in kaart brengen van de huidige activiteiten en wensen van UNICEF Nederland. Dit zal resulteren in een profiel voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, waarin de activiteiten en doelen op het gebied van MVO voor de komende jaren zijn weergegeven.
Bestuur en toezicht Bestuur De tweehoofdige directie van UNICEF Nederland vormt het bestuur van de organisatie. Het aandachtsgebied van de algemeen directeur, Jan Bouke Wijbrandi, is vooral extern gericht. Zijn werkgebied bestrijkt de Nederlandse samenleving en de internationale UNICEF-organisatie. Ook strategievorming behoort tot zijn takenpakket. De operationeel directeur, Ingrid Visscher, richt zich op het functioneren van de interne werkorganisatie, inclusief het vrijwilligersnetwerk. Ingrid Visscher heeft geen officiële nevenfuncties. Jan Bouke Wijbrandi heeft de volgende nevenfuncties: • Lid Bestuur Samenwerkende Hulporganisaties/SHO (Den Haag); • Lid Raad van Commissarissen Westhoek Wonen (Mijdrecht);
• Lid Bestuur (voorzitter) Stichting E-Motive (Amsterdam); • Lid Bestuur Stichting Global Village Media (Amsterdam).
Raad van Toezicht Samenstelling en bezoldiging Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van UNICEF Nederland houdt toezicht op de directie en de algemene gang van zaken binnen de organisatie en bestaat uit maximaal acht personen (zie kader op pagina 88). De samenstelling van de Raad (profiel en achtergrond) is geregeld in de Statuten van de Stichting. De leden van de Raad van Toezicht worden door de Raad zelf benoemd. De Raad bestond per 31 december 2009 uit acht personen; in september is de heer J.B. (Hans) Opschoor benoemd op voordracht van de Ondernemingsraad. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging. De benoemingstermijn bedraagt drie jaar; vanaf 2010 is de zittingstermijn statutair verlengd naar vier jaar. Herbenoeming is tweemaal mogelijk, telkens voor een periode van vier jaar. De heer C.J. (Kees) Beuving is bereid gevonden een derde zittingstermijn voor beperkte duur aan te gaan; deze zal in juni 2010 eindigen. UNICEF Nederland is hem zeer erkentelijk voor zijn jarenlange inzet in de Raad van Toezicht. Taken van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht stelt het beleid van UNICEF Nederland vast, adviseert en ziet toe op de uitvoering van het beleid, het bestuur en de algemene gang van zaken. De taken en bevoegdheden van de Raad, zoals opgenomen in de Statuten, zijn vastgesteld conform de regelgeving in de Code Goed Bestuur (zie kader op pagina 90). In 2009 heeft de Raad van Toezicht vijf keer met de directie vergaderd. Tijdens de reguliere vergaderingen zijn onder andere de volgende zaken besproken: • de algemene gang van zaken; • het Jaarverslag en de Jaarrekening 2008; • de tussentijdse financiële resultaten, kwartaalcijfers en de eindejaarsprognose; • de Management Letter van de externe accountant; • de voorbereiding van de herziening van statuten; • het Meerjarenbeleidsplan 2010 – 2012; • het KPMG Governance rapport; • het Jaarplan en de Begroting 2010. Jaarlijks vergadert de Raad van Toezicht met de Ondernemingsraad van UNICEF Nederland. Een lid van de Raad van Toezicht is in mei aanwezig geweest bij de jaarlijkse Board Meeting van de Nationale UNICEF Comités in Luxemburg. In november heeft de Raad van Toezicht met de Vrijwilligersraad vergaderd. Tijdens deze vergadering heeft de Vrijwilligersraad een toelichting gegeven op de activiteiten in 2009 en is het jaarplan voor 2010 gepresenteerd.
De belangrijkste besluiten die de Raad van Toezicht in 2009 genomen heeft zijn: • de goedkeuring van de Jaarrekening en het Jaarverslag 2008; • de goedkeuring van het Meerjarenbeleidsplan 2010 – 2012; • de benoeming van de heer J.B. Opschoor als lid van de Raad van Toezicht; • de goedkeuring van de Begroting en het Jaarplan 2010. Organen van de Raad van Toezicht Ter ondersteuning van zijn werkzaamheden heeft de Raad van Toezicht uit zijn midden een Audit Commissie en de Remuneratie Commissie ingesteld. 1. Audit Commissie Twee leden van de Raad van Toezicht hebben zitting in de Audit Commissie (de heer B. van der Veer als voorzitter en de heer C. J. Beuving). De commissie houdt toezicht op de directie als het gaat om: • de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen; • de financiële informatieverschaffing; • de relatie met de externe accountant. De Audit Commissie vergadert samen met de directie vier keer per jaar, ongeveer twee weken voorafgaand aan de bijeenkomsten van de Raad van Toezicht. Tijdens deze vergaderingen zijn de tussentijdse financiële resultaten, de Management Letter, het transparantie- en accountability project, de Jaarrekening 2008 en de Begroting 2009 besproken. 2. Remuneratie Commissie De Remuneratie Commissie wordt gevormd door twee leden van de Raad van Toezicht (de heer G.J. Jansen en mevrouw W.J. Maas). De commissie adviseert de Raad van Toezicht bij het beloningsbeleid van de directeuren en voert de functioneringsgesprekken met de directieleden. Deze gesprekken hebben in september plaatsgevonden.
Vrijwilligersraad Ruim 4.000 vrijwilligers zijn voor UNICEF actief binnen 74 Regionale Comités voor UNICEF (RCU’s). De vrijwilligers worden vertegenwoordigd door de Vrijwilligersraad. Deze bestaat uit maximaal 13 leden. De Vrijwilligersraad adviseert de directie bij de ontwikkeling en uitvoering van het vrijwilligersbeleid. Daarmee heeft het vrijwilligersnetwerk een adviserende stem in het vrijwilligersbeleid. De Vrijwilligersraad heeft het recht om twee leden aan de Raad van Toezicht voor te dragen.
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
87
LIJST MET LEDEN VAN DE DIRECTIE EN RAAD VAN TOEZICHT Per 31 december 2009 bestaat de Raad van Toezicht uit de volgende personen:
Dhr. C.J. (Kees) Beuving, voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van Fortis Bank Nederland (Holding) NV, is lid sinds 8 maart 2004 en zijn tweede termijn is afgelopen per maart 2010. De heer Beuving is bereid gevonden een korte, derde termijn aan te gaan, waarmee zijn bestuursperiode eindigt per juni 2010. Nevenfuncties: • lid Raad van Commissarissen Direct Wonen BV; • lid Raad van Commissarissen NIBE-SVV; • lid Raad van Commissarissen Currence BV; • voorzitter bestuur Stichting Pensioenfonds Fortis Bank Nederland; • lid Raad van Advies WomanCapital; • partner Larive International BV; • partner Larive Venturing BV; • voorzitter Stichting onderhoud de Nieuwe Kerk Amsterdam; • secretaris bestuur De Nederlandse Bachvereniging; • voorzitter bestuur Stichting Tearfund Nederland; • voorzitter bestuur Stichting Microfinanciering in Nederland. Mevr. S. (Sabine) Hess, zelfstandig trainer/ coach, is benoemd op voordracht van de Vrijwilligersraad, lid sinds 28 februari 2006 en herkiesbaar per december 2011. Nevenfuncties: • directeur CoachesinNederland.nl
88
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
Dhr. G.J. (Geert) Jansen (voorzitter), Commissaris van de Koningin in de Provincie Overijssel, is lid sinds 1 januari 2005 en herkiesbaar per december 2010. Nevenfuncties: • voorzitter Raad voor Verkeer en Waterstaat; • voorzitter Federatie Welstand; • voorzitter Waarderingskamer; • voorzitter CDA Bestuurdersvereniging; • voorzitter Adviescommissie Kansspelen via internet; • bestuurslid InnovatieNetwerk; • bestuurslid Nationaal Groenfonds.
Dhr. W.A.J. (Wim) Janssen, zelfstandig communicatieadviseur, is benoemd op voordracht van de Vrijwilligersraad en was daarvan tot 20 november 2008 ook lid. Hij is sinds 30 september 2004 lid van de Raad van Toezicht en herkiesbaar per oktober 2010. Nevenfuncties: • senior expert Nederlandse Senior Experts (PUM - Programma Uitzending Managers); • freelance onderzoeker Intomart GfK.
Mevr. W. (Winnie) Sorgdrager (secretaris), lid van de Raad van State, is lid sinds 14 december 2002 en voor een derde en laatste termijn van drie jaar herkozen in december 2008. Nevenfuncties: • lid European Commission Against Racism and Intolerance (van de Raad van Europa); • lid Raad van Toezicht Mondriaan Onderwijsgroep; • lid bestuur Stichting Arbo Unie; • lid Raad van Toezicht Hogeschool Rotterdam; • bestuursvoorzitter Multatuli-genootschap; • voorzitter externe Commissie Regeldruk VWS; • voorzitter Stroom; • voorzitter Asko|Schonberg ensemble; • lid Raad van toezicht LUMC.
Dhr. B. (Ben) van der Veer (vicevoorzitter) was tot 1 oktober 2008 voorzitter van de Raad van Bestuur KPMG NV. Hij is lid sinds 8 december 2001 en is in november 2007 benoemd voor een derde en laatste termijn. Deze eindigt in november 2010. Nevenfuncties: • lid Raad van Commissarissen Aegon NV; • lid Raad van Commissarissen TomTom NV; • lid Raad van Commissarissen Koninklijke FrieslandCampina NV; • lid Raad van Commissarissen Reed Elsevier; • lid Raad van Commissarissen Siemens Nederland NV; • lid Commissie Monitoring Talent naar de Top; • bestuurslid Fonds 4 en 5 mei; • lid Raad van Toezicht Stichting Amsterdams Historisch Museum. Mevrouw W.J. (Willemijn) Maas, algemeen directeur van de AVRO, is lid sinds 4 februari 2008. Nevenfuncties: • lid Raad van Toezicht Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid; • bestuurslid NINTES (netwerkorganisatie voor jonge bestuurders en managers); • lid bestuur I Care Producties; • lid bestuur BV Programmabladen AKN; • lid bestuur Stichting AKN; • vice-voorzitter bestuur Stichting Coproductiefonds Binnenlandse Omroep.
Dhr. J.B. (Hans) Opschoor, emeritus hoogleraar Milieueconomie (Vrije Universiteit) en Economics of Sustainable Development (Institute of Social Studies), is in september 2009 op voordracht van de Ondernemingsraad benoemd. Nevenfuncties: • lid Raad van Toezicht Royal Haskoning; • lid Curatorium Afrika Studie Centrum; • lid VN Committee for Development Policy; • lid Raad van Advies Stichting Vredeswetenschappen SVW; • lid Raad van Advies Club van Rome Nederland.
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
89
VERANTWOORDINGSVERKLARING Principes voor goed bestuur
In deze verantwoordingsverklaring leggen het Bestuur en de Raad van Toezicht verantwoording af over de wijze waarop drie principes voor goed bestuur zijn ingevuld. Deze principes zijn: • duidelijke scheiding tussen toezicht houden, besturen en uitvoeren; • optimalisatie van besteding van middelen, zodat effectief en efficiënt gewerkt kan worden aan het realiseren van de doelstelling(en); • het streven naar optimale relaties met belanghebbenden.
Toezicht houden, besturen en uitvoeren UNICEF Nederland onderschrijft de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Code Wijffels). In het besturingsmodel van UNICEF Nederland zijn de functies toezicht houden, besturen en verantwoorden gescheiden. Dit is conform de principes van goed bestuur, zoals die in de Code Wijffels zijn vastgelegd.
Code Goed bestuur Het Nederlandse publiek stelt hoge eisen aan de integriteit, openheid en transparantie van ideële organisaties. Op initiatief van de Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI) heeft de Commissie Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Commissie Wijffels) daarom in 2005 het advies Code Goed Bestuur vastgesteld. Het advies geeft normen aan voor de inrichting en het functioneren van goed bestuur. Het advies geeft ook aan wat de relatie moet zijn tussen bestuur en toezicht en hoe organisaties verantwoording moeten afleggen over het beleid. In 2008 is deze Code vervlochten met het CBF-keurmerk. UNICEF Nederland heeft de adviezen van de Code Goed Bestuur overgenomen.
Raad van Toezicht en directie De Raad van Toezicht ziet toe op het functioneren van de directie en de algemene gang van zaken. De directie is belast met het besturen van de Stichting Nederlands Comité UNICEF. Samenstelling en bezoldiging Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van UNICEF Nederland bestaat uit maximaal acht personen. De samenstelling van de Raad (profiel en achtergrond) is geregeld in de statuten van de Stichting. Momenteel zijn acht personen lid van de Raad van Toezicht. De leden van de Raad ontvangen geen bezoldiging. De benoemingsstermijn bedraagt vier jaar. Herbenoeming is tweemaal mogelijk, telkens voor een periode van vier jaar. Samenstelling en beloning directie De directie bestaat uit een algemeen directeur en een operationeel directeur. Beiden hebben een dienstverband voor onbepaalde tijd. Bij de beloning van de directie zijn de uitgangspunten
90
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
gehanteerd van het beloningskader zoals geformuleerd in de Code Wijffels. De salarissen vallen binnen de normen van deze code. Verantwoording De directie rapporteert ieder kwartaal aan de Raad van Toezicht over de voortgang en de realisatie van het vastgestelde Jaarplan en de bijbehorende Begroting. Het Jaarverslag en de Jaarrekening worden door de directie opgesteld en door de Raad van Toezicht vastgesteld. Evaluatie Zelfevaluatie door de Raad van Toezicht heeft plaatsgevonden in mei 2009. Met beide leden van de directie heeft in september 2009 een functioneringsgesprek plaatsgevonden. Statuten De Statuten zijn in 2009 herzien en het Huishoudelijk Reglement is vervangen door een Directiereglement en een Vrijwilligersreglement. Essentiële inhoudelijke wijzigingen hebben niet plaatsgevonden. Relatie UNICEF Nederland en UNICEF Internationaal De relatie tussen UNICEF Nederland en UNICEF Internationaal is vastgelegd in een ‘Recognition Agreement’. De daaraan gekoppelde ‘Cooperation Agreement’ regelt de onderlinge samenwerking, het mandaat van UNICEF Nederland, de afdrachtverplichting en de (financiële) verantwoording. Een wijziging van de ‘Cooperation Agreement’ is in 2009 voorbereid. Een aangepaste ‘Cooperation Agreement’ wordt naar verwachting in 2010 bekrachtigd. Externe richtlijnen en toezicht Naast de eerder genoemde Code Wijffels houdt UNICEF Nederland zich aan de volgende richtlijnen: • Gedragscode VFI (zie kader); • richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (zie kader); • reglement CBF-Keur (zie kader). Extern toezicht vindt plaats door: • accountantscontrole door PWC Accountants; • UNICEF Internationaal (jaarlijkse evaluatie van Joint Strategic Plan). Klokkenluidersregeling In 2009 is een klokkenluidersregeling ontwikkeld, die in 2010 zal worden vastgesteld en in werking zal treden.
Gedragscode VFI UNICEF Nederland is lid van de Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI) en hanteert de VFI-gedragscode. Kernwoorden uit deze code: respect, openheid, betrouwbaarheid en kwaliteit. Het uitgangspunt hierbij is dat UNICEF zoveel mogelijk middelen aan het goede doel besteedt en daarover eerlijk, volledig, juist en begrijpelijk verantwoording aflegt aan belanghebbenden. De middelen die UNICEF daarvoor inzet, zijn van hoge kwaliteit. De code betekent ook dat UNICEF kinderen in alle communicatie-uitingen in hun waarde laat.
Raad voor de Jaarverslaggeving De Raad voor de Jaarverslaggeving is het uitvoerend orgaan van de Stichting voor de Jaarverslaggeving. Deze heeft als doel de kwaliteit van de externe verslaggeving van niet-beursgenoteerde organisaties en bedrijven in Nederland te bevorderen.
CBF-Keurmerk UNICEF Nederland bezit het Keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Dit Keurmerk geeft aan dat er toezicht plaatsvindt op het bestuur, het beleid, de bestedingen, de fondsenwerving en de verslaglegging van UNICEF Nederland. Een belangrijk criterium voor het keurmerk is dat een organisatie over een periode van drie jaar gemiddeld maximaal 25 procent van de opbrengsten uit eigen fondsenwerving besteedt aan de hiervoor te maken kosten. Met 20,0 procent bleef UNICEF Nederland ook in 2009 ruimschoots onder deze norm.
Optimalisatie van bestedingen UNICEF Nederland heeft in 2009 73,6 procent van haar inkomsten afgedragen aan de internationale organisatie. Het resterende percentage betreft bestedingen in Nederland ten behoeve van voorlichting, educatie en pleitbezorging (8,1 procent). Dit betekent dat in 2009 81,7 procent van de totale opbrengsten direct besteed is aan de doelstellingen van UNICEF Nederland. Aan fondsenwervende en organisatiekosten werd 17,7 procent van de baten besteed. Een reservering van 0,6 procent is bestemd voor toekomstige uitgaven. UNICEF Nederland hanteert een gedegen stelsel van planning en control, dat qua systematiek en terminologie is afgestemd op de internationale organisatie. Er wordt gewerkt met een Meerjarenbeleidsplan, waarin doelstellingen zijn geformuleerd die voortvloeien uit de missie van UNICEF Nederland. Per doelstelling zijn strategieën opgesteld met specifieke maatstaven, waarmee de voortgang kan worden gemeten. In 2009 heeft een herziening van het Meerjarenbeleidsplan plaatsgevonden. Dit plan geldt voor de periode 2010-2012 en is door de Raad van
Toezicht vastgesteld in december 2009. Het Meerjarenbeleidsplan biedt het kader voor het Jaarplan 2010 . Het Meerjarenbeleidsplan vormt de basis voor het ‘Joint Strategic Plan’, dat samen met UNICEF Internationaal wordt vastgesteld. Het ‘Joint Strategic Plan’ is het internationaal afgestemde meerjarenplan en heeft dezelfde looptijd als het Meerjarenbeleidsplan (2010-2012) van UNICEF Nederland. Het is in het eerste kwartaal van 2010 vastgesteld. Het ‘Joint Strategic Plan’ wordt elk jaar geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Om haar prestaties en doelmatigheid te versterken, werkt UNICEF Nederland sinds 2008 met een ‘Balanced Scorecard’. Deze bevat prestatie-indicatoren die zijn afgeleid van de te behalen resultaten en maatstaven uit het Meerjarenbeleidsplan en Jaarplan. Het gaat hierbij zowel om financiële en niet-financiële indicatoren die het management belangrijke stuurinformatie bieden.
Relaties met belanghebbenden UNICEF Nederland hecht aan goede contacten met alle belanghebbenden van de organisatie, zowel intern als extern. Hieronder vallen naast de eigen werknemers ook de vrijwilligers, UNICEF Internationaal, de leden van de Raad van Toezicht, de Vrijwilligersraad, de ambassadeurs, particuliere donateurs, leden, zakelijke donoren en partners, leveranciers en media. Een andere groep belanghebbenden zijn externe toezichthouders, overheden en politici, die door middel van wet- en regelgeving invloed kunnen uitoefenen op de organisatie en op het kinderrechtenbeleid. Voor de verschillende groepen belanghebbenden ontwikkelt UNICEF Nederland diverse communicatiemiddelen die specifiek op de doelgroep zijn afgestemd. Deze middelen vinden op vele manieren hun weg naar de doelgroep. Naast persoonlijk contact gaat het hier om de websites van de organisatie, (digitale) nieuwsbrieven, folders en brochures, persberichten, magazines en rapportages. Voor alle belanghebbenden maakt UNICEF Nederland jaarlijks een overzicht, waarin een bondig en toegankelijk beeld wordt gegeven van de resultaten en activiteiten van het afgelopen jaar. Dit jaaroverzicht verwijst ook naar het Jaarverslag en de daarbij horende Jaarrekening. Het Jaarverslag en de Jaarrekening worden aan een geselecteerd aantal belanghebbenden toegestuurd en zijn verder voor iedereen op de website van UNICEF Nederland beschikbaar. Op aanvraag kan het ook in print worden toegestuurd. In het Jaarverslag legt UNICEF Nederland verantwoording af over de al dan niet behaalde organisatiedoelstellingen en de besteding van gelden. Voor de inname en verwerking van klachten, vragen en opmerkingen hanteert UNICEF Nederland een klachtenprocedure, die waarborgt dat alle vragen, klachten en opmerkingen naar aard en onderwerp worden gesorteerd en direct bij de juiste medewerker terechtkomen. Eind 2009 is hiervoor een nieuw systeem in gebruik genomen. Deze nieuwe procedure zorgt ervoor dat er beter gestuurd kan worden op de wensen van de klanten.
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
91
RISICOMANAGEMENT UNICEF Nederland moet voorbereid zijn op mogelijke risico’s die van invloed kunnen zijn op het imago én de inkomsten van UNICEF. Reputatieschade en inkomstenderving kunnen serieuze gevolgen hebben voor de bijdragen aan hulpprogramma’s voor kinderen. Daarom voert UNICEF Nederland een actief beleid om risico’s te beheersen en te vermijden. Het betreft hier reputatierisico’s, financiële risico’s en operationele risico’s.
Reputatierisico’s
Financiële risico’s
Uit onderzoek blijkt dat UNICEF een sterk en betrouwbaar imago heeft. Een imago waar UNICEF Nederland zuinig op is. Het risico dat het imago van UNICEF wordt geschaad, hangt mede samen met de manier waarop bestuur, medewerkers en vrijwilligers van UNICEF Nederland functioneren. UNICEF Nederland conformeert zich aan de richtlijnen van de Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI). Zo zorgt zij dat zij onder de normgrens voor directiebeloning blijft. Daarnaast heeft UNICEF Nederland samen met UNICEF Internationaal richtlijnen opgesteld voor het op basis van haar beleid en richtlijnen screenen van nieuwe zakelijke partners. UNICEF Nederland voldoet aan de criteria die het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) hanteert, zodat zij zich goed kan verantwoorden naar het Nederlandse publiek en naar grote donoren.
UNICEF Nederland is voor het bereiken van haar doelen vrijwel geheel afhankelijk van de vrijwillige bijdragen van particulieren, bedrijven en organisaties. De bereidheid van de samenleving om het werk van UNICEF te steunen is sterk afhankelijk van maatschappelijke ontwikkelingen, zoals het draagvlak voor internationale samenwerking. Daarnaast kan de huidige financieel-economische crisis invloed hebben op de bestedingsruimte van donateurs. Ook de ‘concurrentie’ met het toenemende aantal goede doelen speelt een rol. De groeiende behoefte aan transparantie en tastbare resultaten ten slotte, maakt duidelijk dat donateurs steeds kritischer worden.
Het grootste deel van de inkomsten van UNICEF Nederland gaat rechtstreeks naar UNICEF Internationaal. Daar geldt de verantwoordingssystematiek zoals de Verenigde Naties die voorschrijven. Evaluaties, waarbij lering wordt getrokken uit gevoerde acties, worden regelmatig gehouden. Er vinden diverse controles plaats door verschillende interne en externe auditors. In 2009 heeft een delegatie van UNICEF Nederland samen met een accountant van PriceWaterhouseCoopers (PWC) UNICEF in New York bezocht. Gesprekken zijn gevoerd met verschillende functionarissen om inzicht te krijgen in de controlesystematiek. De accountant van PWC heeft in zijn rapportage over het bezoek het controlesysteem van UNICEF Internationaal als zeer uitgebreid en gedegen gekarakteriseerd.
Deze factoren vormen risico’s die de inkomsten van UNICEF Nederland negatief kunnen beïnvloeden. Om deze risico’s zoveel mogelijk te beperken, is het beleid van UNICEF Nederland erop gericht om een meerjarige relatie met donateurs aan te gaan. De giften van donateurs die zich voor onbepaalde tijd aan UNICEF verbinden, vormen een relatief zeker onderdeel van de inkomsten. De opbrengsten uit vaste donaties vormden in 2009 65 procent van de totale inkomsten uit eigen fondsenwerving (exclusief verkopen). UNICEF Nederland beheerst de risico’s door het vertrouwen bij donateurs te bewerkstelligen, onder andere door goede resultaten voor kinderen te boeken en daar helder en transparant over te rapporteren. Maar ook door maatwerk te bieden aan bedrijven die met UNICEF Nederland willen samenwerken, met projecten waarmee ze zich kunnen identificeren en met speciaal voor deze bedrijven opgestelde rapportages.
twee jaar herberekend. Daarbij is het uitgangspunt dat bij een noodzakelijke, abrupte bedrijfsbeëindiging de werkzaamheden binnen maximaal een jaar worden afgebouwd. Deze herberekening zal opnieuw plaatsvinden in 2011, bij het opstellen van de jaarrekening 2010. Een ander financieel risico ligt in de begeleiding van de 74 Regionale Comités voor UNICEF (RCU’s). Via dit netwerk, bestaande uit ruim 4.000 vrijwilligers, verwerft UNICEF Nederland op jaarbasis circa 3,0 miljoen euro: 2,2 miljoen euro uit de verkoop van UNICEF-kaarten en andere artikelen en 0,8 miljoen euro aan opbrengsten van evenementen en giften. De RCU’s maken dit geld binnen één maand over naar de rekening van UNICEF Nederland. In dit financiële proces bestaat het risicio van onjuiste, onvolledige of te late afdrachten. Gezien deze risico’s is één vaste medewerker belast met de ondersteuning van de penningmeesters. Deze is verantwoordelijk voor een aantal (controle)activiteiten: • goedkeuren van de aanstelling van penningmeesters; • inwerken en begeleiden van nieuwe penningmeesters; • gemiddeld eens in de twee jaar bezoeken van de penningmeesters; • erop toezien dat bancaire zaken uitsluitend plaatsvinden via drie banken, met centraal inzicht vanuit het UNICEFhoofdkantoor; • erop toezien dat inkomsten niet op privé-rekeningen blijven staan, maar direct naar de officiële rekeningen van UNICEF Nederland worden geboekt; • beoordelen van de kwaliteit van penningmeesters; • erop toezien dat de financiële verantwoording van de penningmeester jaarlijks, conform de landelijke instructies, door de regionale kascommissie gecontroleerd wordt op volledigheid, juistheid en tijdigheid. Deze werkwijze wordt door alle partijen als zeer zinvol ervaren. Knelpunten en vragen worden opgelost en procedures waar nodig verbeterd. UNICEF Nederland heeft een groot aantal interne controleprocedures om frauderisico’s te verkleinen. Om dit risico verder structureel te beperken, worden deze procedures in 2010 samengebracht in een Handboek Administratieve Organisatie.
Operationele risico’s UNICEF Nederland steunt in hoge mate op de inzet, ervaring en kennis van de medewerkers en vrijwilligers. Vertrek van medewerkers en vrijwilligers en ziekteverzuim vormen daarom belangrijke risico’s voor de continuïteit van de werkzaamheden van UNICEF Nederland. UNICEF Nederland biedt leidinggevenden intensieve ondersteuning bij de begeleiding van zieke werknemers. Daarnaast vindt UNICEF Nederland het heel belangrijk dat haar medewerkers en vrijwilligers tevreden zijn. Zij meet dat en waar nodig volgen stappen om het gevoel van welzijn in de organisatie te vergroten. Met behulp van persoonlijke ontwikkelingsplannen en een relatief hoog opleidingsbudget, dat 3 procent van de loonsom bedraagt, werkt UNICEF Nederland aan het vergroten van de competenties van de medewerkers. Om de professionaliteit van de vrijwilligersorganisatie te vergroten wordt regelmatig, de laatste keer was in 2008, een tevredenheidsonderzoek onder vrijwilligers gehouden. Waar nodig wordt het beleid naar aanleiding van de uitkomsten aangepast aan de behoeften en wensen van de vrijwilligers. Daarnaast vinden jaarlijks diverse trainingen plaats om de basiskennis van nieuwe vrijwilligers te vergroten en het kennisniveau van al actieve vrijwilligers optimaal te houden. Voorbeelden zijn de tweedaagse introductiecursus, de landelijke Campagne-informatiedag, een open dag voor leden van de coördinatieteams van de RCU’s en functiespecifieke kenniskringen. Op het gebied van ICT voert UNICEF Nederland preventief beleid om te voorkomen dat ICT-systemen uitvallen of misbruikt worden. Om het risico van langdurige uitval van het ICTsysteem te beperken, heeft UNICEF Nederland contracten afgesloten met leveranciers die spoedig herstel garanderen of een alternatief kunnen bieden. In 2010 wordt een nieuw informatiserings- en automatiseringsplan ontwikkeld, dat zich ook richt op de beveiliging van gegevens en de bedrijfszekerheid van apparatuur en software.
Om ook in financieel onzekere tijden aan de verplichtingen ten aanzien van werknemers en leveranciers te kunnen voldoen, heeft UNICEF Nederland een continuïteitsreserve. Deze bedraagt eind 2009 4,2 miljoen euro. Deze reserve wordt elke
92
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
93
TOELICHTING OP DE JAARREKENING Algemene ontwikkelingen in 2009 In het licht van de marktomstandigheden is UNICEF Nederland tevreden over de resultaten die zij in 2009 heeft behaald. De resultaten staan weliswaar meer dan voorheen onder druk, maar met meer donateurs en met een groot aantal activiteiten in 2009 is de Nederlandse samenleving zich beter bewust van het feit dat kinderen rechten hebben. Bovendien heeft UNICEF Nederland net als in 2008 bijna 52 miljoen euro kunnen bijdragen aan het internationale werk van UNICEF. Deze resultaten zijn bereikt door een enorme inzet van medewerkers, vrijwilligers en andere betrokkenen, in een situatie waarin de financiële crisis zich goed deed voelen. De daaruit voortvloeiende economische teruggang was te merken in een licht dalende omvang van donaties. De opbrengsten uit de eigen fondsenwerving van UNICEF Nederland daalden licht met 2 procent ten opzichte van 2008. Mede dankzij een extra projectsubsidie van de Nationale Postcodeloterij kwamen de totale opbrengsten uit op 70,2 miljoen euro. Dat is 0,8 procent meer dan in 2008. In Figuur A is de verhouding tussen de verschillende inkomstenbronnen opgenomen.
Mede door een strakke sturing op de kosten heeft UNICEF Nederland in 2009 vrijwel hetzelfde bedrag kunnen besteden aan kinderen in Nederland en wereldwijd als in 2008: 57,4 miljoen euro (2008: 57,6 miljoen euro). Zoals in Figuur B te zien is, komt dit overeen met 81,7 procent van de totale bestedingen, waarvan 73,6 procent besteed is via UNICEF Internationaal en 8,1 procent besteed is ten behoeve van kinderrechten in Nederland. Het kostenpercentage bedroeg 17,7 procent van de totale baten. Dit zijn de kosten die gemaakt zijn voor beheer, administratie en eigen fondsenwerving. Daarnaast is 0,6 procent van de opbrengsten gereserveerd voor toekomstige bestedingen.
Figuur A
HERKOMST VAN OPBRENGSTEN* 66% 8% 23%
Eigen fondsenwerving ex. Verkopen Verkopen
46,3 5,3
Nationale Postcodeloterij
16,4
0%
Overheid
0,2
2%
Investeringsbijdrage UNICEF Internationaal
1,4
1%
Financiële baten
0,6
100%
Figuur B
Totaal
70,2
VERDELING VAN BESTEDINGEN* 73,6% 8,1% 17,7%
Bijdrage aan UNICEF Internationaal Bestedingen in Nederland
51,7 5,7
Kosten
12,4
0,6%
Fondsen en reservering
0,4
100%
Totaal
70,2
* Cijfers over 2009, bedragen in miljoenen euro’s
94
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
95
Opbrengsten van UNICEF Nederland De herkomst van de opbrengsten van UNICEF Nederland is zeer divers (zie tabel). Deze diversiteit laat zien hoezeer het werk van UNICEF geworteld is in de Nederlandse samenleving.
Eigen fondsenwerving De vaste donateurs van UNICEF Nederland vormen een belangrijke structurele en nog steeds groeiende bron van inkomsten. Per saldo groeide het aantal vaste donateurs van ruim 294.000 eind 2008 tot bijna 310.000 eind 2009. In 2009 verbonden maar liefst 50.000 nieuwe donateurs zich op deze wijze aan UNICEF. Conform de maatschappelijke trend neemt de duur van het donateurschap echter af. In 2009 beëindigden bijna 35.000 mensen hun donateurschap. UNICEF Nederland zal in 2010 nieuwe stappen ondernemen om de uitstroom van vaste donateurs te verminderen. Vaste donateurs brachten in 2009 29,85 miljoen euro op. Dit is weliswaar 2 procent minder dan de ambitieuze begroting, maar wel 5 procent meer dan in 2008. De opbrengsten uit eenmalige giften, de direct response, komen de laatste jaren uit op circa 4,5 miljoen euro. Dit was ook in 2009 het geval. Een succesvolle vernieuwing in 2009 betrof de sms-actie die met ruim 182.000 sms-berichten een enorm bereik heeft gehad. Inmiddels hebben veel van de hiermee gegenereerde eenmalige giften geleid tot een vast donateurschap.
Verkoop Voor 2009 werd veel verwacht van de uitbouw van strategische partnerships. Voor het totaal van de opbrengsten uit de zakelijke markt was een begroting opgenomen van bijna 7,8 miljoen euro. Hiervan is 4,7 miljoen euro gerealiseerd. Dat betekent dat de opbrengsten uit de zakelijke markt 3,1 miljoen euro lager liggen dan begroot. Deels is dit te relateren aan de gevolgen van de economische crisis en aan het feit dat UNICEF Nederland haar acquisitiedoelstellingen niet heeft kunnen waarmaken. Ook moesten uit de nog te ontvangen opbrengsten over 2008 in 2009 nog 0,7 miljoen euro worden afgeboekt. Tenslotte speelt hier mee dat UNICEF in 2009 belangrijke opbrengsten uit haar strategische partnerschap met ING heeft behaald waarvan 1,4 miljoen euro rechtstreeks aan UNICEF Internationaal is overgemaakt. Dit deel van de opbrengsten loopt daarom niet via de boeken van UNICEF Nederland. Voornoemde factoren hebben voor de jaren 2010-2012 tot een aangescherpt plan geleid, waarin duidelijke doelstellingen voor de groei in het aantal strategische partners zijn opgenomen.
HERKOMST OPBRENGSTEN EIGEN FONDSENWERVING (INCLUSIEF VERKOOP) Bedragen in € 1.000 60.000
De opbrengsten uit nalatenschappen komen uit op 6,2 miljoen euro. Dat is 7 procent onder de opbrengsten uit 2008, maar wel 13 procent boven de begroting. Het aantal mensen dat UNICEF in zijn of haar testament opneemt is ten opzichte van 2008 gegroeid. In verband met de grote fluctuaties in opbrengsten wordt deze inkomstenbron altijd voorzichtig begroot.
50.000
96
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland had zichzelf tot doel gesteld om in 2009 substantiële nieuwe inkomstenbronnen aan te boren. Hiervoor was naast de bovenstaande inkomstenbronnen 0,75 miljoen euro begroot. Eén van die nieuwe inkomstenbronnen is het thematische donateurschap, dat aan vaste donateurs wordt aangeboden naast hun reguliere donatie. Deze nieuwe donatievorm blijkt succesvol te zijn, maar heeft in 2009 nog onvoldoende opbrengsten kunnen genereren omdat dit project pas laat in het jaar is gestart. Ook andere initiatieven zijn in 2009 gestart, waarvan in 2010 de resultaten verwacht worden.
Gezamenlijke acties In 2009 hebben de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) geen acties gehouden. In januari 2010 is er een SHO-actie gehouden voor de slachtoffers van de aardbeving in Haïti. UNICEF heeft als deelnemer van de SHO een deel van de opbrengsten van deze actie ontvangen. Over de bestedingen hiervan wordt in de volgende jaarverslagen gerapporteerd.
Overheidssubsidies Van het Ministerie voor Jeugd en Gezin ontving UNICEF Nederland in 2009 een subsidie van 0,15 miljoen euro voor de op 20 november 2009 gehouden Kinderrechtentop. Tijdens dit succesvolle evenement hebben vele aanwezigen, waar onder veel jongeren, gediscussieerd over kinderrechten. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van UNICEF Nederland in 2006 heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken een subsidie verleend voor een onderwijsproject in Bolivia. Dit project nadert zijn voltooiing. In afwachting van de afrekening heeft UNICEF Nederland een resterend bedrag van 0,1 miljoen euro als opbrengst opgenomen.
Financiële baten Sinds 2008 waardeert UNICEF Nederland haar beleggingen tegen actuele waarde. In 2009 zijn de beleggingen 0,3 miljoen euro in waarde gestegen, na een afwaardering met 0,1 miljoen euro in 2008. De beleggingen van UNICEF Nederland bestonden per eind 2009 uit 2,5 miljoen euro aan obligaties (tegen een nominale waarde van 2,3 miljoen euro). Daarnaast is een bedrag van 1,4 miljoen euro vastgelegd in deposito’s. Dit bedrag is opgenomen onder de liquide middelen.
Net als in 2008 ontving UNICEF Nederland van de Nationale Postcodeloterij het prachtige bedrag van 15 miljoen euro. Daarnaast honoreerde de Postcodeloterij een projectvoorstel van UNICEF Nederland voor kinderen in Burkina Faso die in goudmijnen werken. Voor dit project is bijna 1,4 miljoen euro ontvangen. Hiervan is 0,12 miljoen euro bestemd voor communicatiekosten die in 2010 en 2011 gemaakt zullen worden. Dit laatste bedrag is via de resultaatbestemming toegevoegd aan een voor deze activiteit aangemaakt bestemmingsfonds.
20.000
10.000
0
Nieuwe inkomstenbronnen
initiëren van nieuwe fondsenwervende activiteiten. Een bedrag van 0,17 miljoen euro is niet in 2009 besteed en wordt via de resultaatbestemming toegevoegd aan een bestemmingsfonds.
Nationale Postcode Loterij
40.000
30.000
De opbrengsten uit evenementen waren te optimistisch begroot; deze zijn uitgekomen op 0,86 miljoen euro. Hoewel dit een groei van 17 procent ten opzichte van 2008 betekent, ligt dit resultaat 64 procent onder de begroting. Veel werd verwacht van een aantal grote evenementen zoals Rotterdam UNICEF Stad. Deze activiteit heeft veel publiciteit gegenereerd, maar de opbrengsten zijn beperkt gebleven. Dit geldt eveneens voor een aantal andere evenementen. De UNICEF Loop is al jaren een succesvolle activiteit op scholen en zorgt voor een stabiele jaarlijkse opbrengst van 0,6 miljoen euro. Bovendien komen op deze wijze veel kinderen op een sportieve manier in aanraking met UNICEF.
De opbrengsten uit Verkoop van kaarten en cadeaus nemen geleidelijk af. Er worden steeds minder kaarten per post verstuurd, mede als gevolg van de toenemende communicatie via internet. Ook doet de financiële crisis zich hier voelen, met name binnen de zakelijke markt. De bruto winst van Verkoop, dit jaar 5,3 miljoen euro, daalde 7 procent ten opzichte van 2008 en was 27 procent lager dan begroot.
2005
2006
2007
2008
2009
Evenementen
Vaste donateurs
Zakelijke markt
Direct mail
Nalatenschappen
Verkoop
2009 begroot
Investeringsbijdragen UNICEF Voor het investeren in fondsenwerving kan UNICEF Nederland een beroep doen op een investeringsbijdrage van UNICEF Internationaal. In 2009 werd 1,4 miljoen euro ontvangen voor verschillende projecten op het gebied van ledenwerving en het
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
97
Bestedingen van UNICEF Nederland
Kosten fondsenwerving
De uitgaven die UNICEF Nederland in 2009 gedaan heeft zijn gerelateerd aan de doelstellingen zoals die in het Meerjarenbeleidsplan 2007 - 2010 benoemd zijn.
Verwerven van blijvende financiële steun voor het werk van UNICEF Internationaal Onder deze doelstelling valt de afdracht aan UNICEF Internationaal. Als onderdeel van de wereldwijde UNICEF-organisatie streeft UNICEF Nederland ernaar jaarlijks 75 procent van de daarvoor in aanmerking komende baten over te maken naar UNICEF Internationaal. Met deze afdracht worden kinderen wereldwijd ondersteund. In 2009 heeft UNICEF Nederland 73,6 procent van haar totale opbrengsten afgedragen aan UNICEF Internationaal. Naast de afdracht aan UNICEF Internationaal, heeft UNICEF Nederland in 2009 8,1 procent van haar middelen in Nederland besteed om op deze wijze bij te dragen aan het versterken van kinderrechten. In onderstaande tabel wordt de opbouw van deze bestedingen in Nederland weergegeven. Deze bestedingen zijn toe te schrijven aan diverse doelstellingen, zoals de activiteiten ‘pleitbezorging’ en ‘persvoorlichting’.
BESTEDINGEN IN NEDERLAND
De bestedingen in Nederland zijn vrijwel gelijk aan die in 2008 (5,7 miljoen) maar 8,9 procent lager dan begroot. Hieraan ligt een aantal oorzaken ten grondslag. Enerzijds de ambitieuze begroting, die met het tegenvallen van de opbrengsten ook voor wat de bestedingen betreft naar beneden is bijgesteld. Anderzijds door het uitstellen van een aantal vernieuwingen, zoals de vernieuwing van het beleid rondom media-uitingen. Ook is door het ontbreken van personele capaciteit een aantal activiteiten niet uitgevoerd.
Pleitbezorging bij de Nederlandse regering Binnen deze doelstelling vinden de pleitbezorgingsactiviteiten plaats die betrekking hebben op kinderen wereldwijd. De bestedingen aan pleitbezorging zijn de laatste jaren flink toegenomen. UNICEF Nederland heeft in 2009 vele succesvolle lobby-activiteiten ontplooid .
Steun aan specifieke programma’s van UNICEF Internationaal UNICEF Nederland steunt een aantal specifieke programma’s van UNICEF Internationaal door het overmaken van zogenaamde geoormerkte middelen (‘other resources’). Onder deze doelstelling vinden veel van de werkzaamheden plaats ten behoeve van deze programma’s. Het betreft hier onder andere de samenwerking met de veldkantoren, het selecteren van specifiek op deze doelstelling gerichte programma’s en het zorgdragen voor de financiering van en het rapporteren over deze programma’s.
De kosten die gemaakt zijn voor de eigen fondsenwerving bedroegen in 2009 10,3 miljoen euro. Dat is 10 procent minder dan begroot, maar 10 procent meer dan in 2008. In dat jaar waren de kosten voor eigen fondsenwerving zeer laag, onder meer door ondercapaciteit. In 2009 heeft UNICEF Nederland met succes sterk ingezet op het werven van donateurs. Daarnaast zijn de kosten toegenomen door gedeeltelijk op een andere wijze donateurs te werven. Het percentage kosten voor eigen fondsenwerving bedroeg in 2009 20,0 procent. Een stijging ten opzichte van de 17,8 procent in 2008, maar ruim onder de CBF-norm van 25 procent.
Uitvoeringskosten De uitvoeringskosten worden, zoals voorgeschreven in de Richtlijn 650, toegerekend aan de doelstellingen en de overige categorieën. Ze zijn dan ook opgenomen in bovenstaande toelichting op de kosten voor eigen fondsenwerving en de bestedingen aan de doelstellingen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de ontwikkeling en omvang van de uitvoeringskosten van UNICEF Nederland.
UITVOERINGSKOSTEN UNICEF NEDERLAND
Creëren van draagvlak en daadkracht voor kinderrechten De bestedingen aan deze doelstelling behelzen activiteiten als educatie (bijvoorbeeld via lesmaterialen, school-tv en publicaties), eigen publicaties en media-uitingen. Een belangrijk onderdeel hierin is de vernieuwde UNICEF-website, die een toegankelijker opzet kent. In verband hiermee zijn de bestedingen aan het UNICEF Magazine in 2009 verminderd.
6.000
4.000
2.000
0
98
Kinderen in Nederland 2005
2006
2007
2008
2009
2009 begroot
Overige kosten
Eigen publicaties
Programma support
Persvoorlichting
Pleitbezorging
Voorichtingscampagnes
Jeugd en educatie
Pubicaties in publieksmedia
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
Binnen deze doelstelling is in 2009 het project ‘Kind in het Centrum’ afgerond, dat zich richtte op kinderen in asielzoekerscentra. Verder heeft UNICEF Nederland samengewerkt in tal van coalities, zoals in het Kinderrechtencollectief en Kinderen in Tel. Daarnaast zijn op verschillende andere manieren lobbyactiviteiten ontplooid. Een daarvan is de eerder genoemde Kinderrechtentop.
Fondsen en reserves Bij de resultaatbestemming van 2009 worden twee bestemmingsfondsen gecreëerd, te weten het bestemmingsfonds Communicatiemiddelen NPL (Nationale Postcode Loterij) en het bestemmingsfonds Investeringsbijdrage UNICEF Internationaal. Beide betreffen ontvangsten met een specifiek doel die niet in 2009 konden worden besteed, maar in 2010 en 2011 worden uitgegeven.
Bedragen in € 1.000
Eind 2008 heeft de tweejaarlijkse herberekening van de continuïteitsreserve plaatsgevonden. Toen is berekend dat een reserve van 4,5 miljoen euro noodzakelijk is om bij calamiteiten de noodzakelijke continuïteit te bieden. De Raad van Toezicht van UNICEF Nederland heeft besloten om dit jaar de continuïteitsreserve te versterken met 0,1 miljoen euro tot 4,2 miljoen euro. UNICEF Nederland streeft ernaar om deze reserve in drie jaar op het gewenste peil te brengen.
10.000
Bedragen in € 1.000 8.000
Na jaren van groei zijn de uitvoeringskosten in 2009 met 2 procent gedaald ten opzichte van de begroting en 3 procent ten opzichte van 2008. Deze daling heeft met name te maken met de daling van de personeelskosten. UNICEF Nederland heeft sterk gestuurd op de afname van de kosten voor tijdelijk personeel. Deze kosten zijn in 2009 dan ook 15 procent lager dan begroot en maar liefst 46 procent lager dan in 2008. Deze daling is onder andere gerealiseerd door vacatures voor tijdelijk personeel met bestaand personeel in te vullen, ook waar het managementfuncties betrof. De kosten voor vast personeel zijn 3 procent lager dan begroot. De overige uitvoeringskosten, zoals de kosten van huisvesting, ICT, kantoorkosten en verkoopkosten, zijn nagenoeg gelijk gebleven met 2008, maar wel 6 procent hoger dan begroot. Deze overschrijding is met name gelegen in de ICT-kosten.
8.000
6.000
4.000
2.000
0
2005
2006
2007
2008
2009
2009 begroot
Overige uitvoeringskosten Personeelskosten
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
99
Vooruitzichten en begroting 2010 Vooruitzichten 2010
Begroting 2010
UNICEF Nederland heeft in 2009 goede resultaten geboekt in een steeds complexere markt. De uitdagingen voor 2010 blijven echter groot. Het jaar 2010 zal in financieel opzicht geen gemakkelijk jaar worden. Velen verwachten dat de financiële crisis pas nu de geefbereidheid zal beïnvloeden. Toch wil UNICEF Nederland haar ambitieniveau hoog houden. Om de komende jaren een toenemend aantal kinderen te kunnen helpen, wil UNICEF Nederland haar succesvolle activiteiten versterken en innovatieve activiteiten opzetten. Het gaat hier met name om een vernieuwing van de inkomstenbronnen en het op gang brengen van een beweging voor kinderrechten. Dit resulteert in de begroting voor 2010 die in dit jaarverslag is opgenomen.
Vanuit het Meerjarenbeleidsplan 2010 - 2012 werkt UNICEF met twee doelstellingen, namelijk ‘het op gang brengen van een beweging voor kinderrechten’ en ‘het genereren van jaarlijks groeiende middelen voor UNICEF Internationaal’. In de begroting zijn deze doelstellingen terug te vinden onder ‘Beweging voor kinderrechten’ en ‘Middelen voor UNICEF Internationaal’. De vergelijkende cijfers van 2009 zijn aangepast. Hierbij zijn de bestaande doelstellingen 2 tot en met 5 samengevoegd tot de doelstelling ‘Beweging voor kinderrechten’. De doelstelling ‘Financiële steun aan alle kinderen’ vindt haar weerslag in de nieuwe doelstelling ‘Middelen voor UNICEF Internationaal’.
De begroting is opgesteld in een periode waarin de resultaten van 2009 nog niet bekend waren. De begroting gaat uit van een groei van de eigen fondsenwerving van 5 procent. Doordat het bedrag aan eigen fondsenwerving over 2009 uiteindelijk wat lager is uitgekomen, is de ambitie voor 2010 toegenomen tot een groei van 12 procent van de eigen fondsenwerving
UNICEF Nederland heeft in 2009, nog voordat de effecten van de economische crisis goed merkbaar werden, forse ambities voor 2010 geformuleerd. Het doel hiervan is een groeiende bijdrage te leveren aan de ondersteuning van kinderrechten wereldwijd, waarbij de bijdrage aan UNICEF Internationaal in absolute zin zal stijgen. Begin 2010 blijkt de uitgangspositie in de fondsenwerving van UNICEF Nederland minder gunstig dan verwacht. Dit zal de komende jaren invloed kunnen hebben op de omvang van de eigen fondsenwerving. Deze situatie dwingt UNICEF Nederland ertoe om haar ambitieniveau voor de komende jaren in 2010 te herijken. Dat betekent dat UNICEF Nederland mede hierdoor extra zal investeren in innovatie van haar fondsenwervende strategieën. Om de gewenste groei te realiseren zullen de wervingskosten naar verwachting stijgen, maar in mindere mate dan de opbrengsten. Het streven is dat de kosten voor eigen fondsenwerving (conform de maximumnorm van 25 procent die het CBF hanteert) aan het eind van de planperiode procentueel zijn teruggelopen tot onder de 20 procent van de opbrengsten uit eigen fondsenwerving.
De kosten voor 2010 zijn relatief hoog begroot, aangezien UNICEF Nederland in 2010 een flinke investering wil doen in haar fondsenwerving en organisatie om haar ambities voor de komende jaren te kunnen realiseren. Hiervoor ontvangt UNICEF Nederland een extra investeringsbijdrage van UNICEF Internationaal van 1 miljoen euro. Deze is opgenomen in de ‘Baten uit Acties van derden’. In haar begrotingen neemt UNICEF Nederland geen opbrengsten op uit Nationale Acties van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO). Deze acties zijn vanwege hun acute noodzakelijkheid niet te voorspellen. Begin 2010 is Haïti getroffen door een verwoestende aardbeving. Hiervoor heeft de SHO een succesvolle inzamelingsactie gehouden, met als opbrengst 111,4 miljoen euro. UNICEF Nederland ontvangt hieruit 13,4 miljoen euro. Uiteraard zullen deze opbrengsten het resultaat over 2010 sterk meebepalen.
100
BEGROTING 2010
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
Na 2010
Bedragen in € 1.000 BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Baten uit beleggingen Overige baten TOTAAL BATEN LASTEN Besteed aan doelstellingen: Beweging voor kinderrechten Middelen voor UNICEF internationaal
2009 werkelijk
57.827 17.400 248
51.527 17.853 243 560
75.475
70.183
6.877 54.420 61.297
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten gezamenlijke acties Kosten acties van derden Kosten verkrijging subsidies van overheden Kosten beleggingen Beheer en administratie Kosten beheer en administratie TOTAAL LASTEN RESULTAAT Mutatie continuïteitsreserve Mutaties fondsen Afdrachten UNICEF Internationaal Bestedingen in Nederland Kosten van eigen fondsenwerving (CBF-norm) Percentage beheer en administratie
2010 begroting
5.696 51.658 57.354
11.881 100 5 11.986
10.312 43 75 7
2.217
2.010
75.500 - 25
69.801
- 25 72,1% 9,1% 20,5% 2,9%
10.437
382 118 264 73,6% 8,1% 20,0% 2,9%
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
101
JAARREKENING 105 PAGINA 106 PAGINA 107 PAGINA 108 PAGINA 114 PAGINA 119 PAGINA 122 PAGINA 126 PAGINA
102
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
BALANS STAAT VAN BATEN EN LASTEN KASSTROOMOVERZICHT TOELICHTING OP DE BALANS TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVERIGE TOELICHTING TOELICHTING LASTENVERDELING ACCOUNTANTSVERKLARING
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
103
BALANS BALANS PER 31 DECEMBER 2009 (na voorgestelde saldobestemming) 31 december 2009
31 december 2008
94 741 2.522
738 3.022
3.357
3.760
155 10.437 302 11.630
176 10.299 310 13.336
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
22.524
24.121
TOTAAL ACTIVA
25.881
27.881
PASSIVA Reserves Continuïteitsreserve
4.162
4.044
De bestedingen worden verantwoord in het jaar waarin de verplichtingen, samenhangend met de in dat jaar te realiseren opbrengsten, zijn aangegaan. Hierbij is maatgevend dat UNICEF Nederland minimaal 75 procent van haar baten wil afdragen aan UNICEF Internationaal. De financieringen voor specifieke hulpprojecten (other resources) worden binnen de internationale organisatie op kasbasis verantwoord.
TOTAAL RESERVES
4.162
4.044
Fondsen Bestemmingsfonds Investeringsbijdrage PFP Bestemmingsfonds Communicatiebudget NPL Fonds op naam
170 119 100
125
Het eigen vermogen wordt aangehouden in overeenstemming met de normen van de VFI Richtlijn Reserves Goede Doelen; waarbij de continuïteitsreserve niet hoger mag zijn dan anderhalf maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. De continuïteitsreserve van UNICEF blijft hier ruim onder. Alle bedragen luiden in duizenden euro’s, tenzij anders aangegeven.
TOTAAL FONDSEN
389
125
Kortlopende schulden UNICEF Internationaal Crediteuren Belastingen en sociale premies Overige schulden en overlopende passiva
18.738 1.755 297 540
19.531 3.028 301 852
TOTAAL KORTLOPENDE SCHULDEN
21.330
23.712
TOTAAL PASSIVA
25.881
27.881
Richtlijn 650 van de Raad voor de Jaarverslaggeving De jaarrekening 2009 is ingericht op basis van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, Fondsenwervende Instellingen.
Waarderingsgrondslagen
Waardering van activa en passiva vindt plaats tegen nominale waarden, tenzij anders is vermeld. Uitgangspunt voor de waardering vormen de historische kostprijzen, met uitzondering van de post Beleggingen. Deze worden gewaardeerd tegen actuele waarde. De ontvangen of toegezegde baten worden verantwoord in het jaar van ontvangst c.q. toezegging tenzij anders vermeld. De baten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang ervan betrouwbaar kan worden vastgesteld; baten (vorderingen) belast met vruchtgebruik worden nog niet als zodanig verantwoord. De lasten zijn gebaseerd op historische kostprijzen en worden verantwoord in het jaar waarin de verplichtingen zijn aangegaan.
Bedragen in € 1.000 ACTIVA Activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa TOTAAL ACTIVA Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende activa Belastingen en sociale premies Liquide middelen
Stichting Nederlands Comité UNICEF te Voorburg
104
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
105
STAAT VAN BATEN EN LASTEN
KASSTROOM OVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. De verantwoorde bedragen zijn de in het jaar ontvangen en betaalde kasstromen. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een werkelijke koers op transactiedatum. Koersverschillen op geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en ontvangen dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2009 Bedragen in € 1.000 BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamelijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Baten uit beleggingen
werkelijk 2009
KASSTROOMOVERZICHT begroting 2009
werkelijk 2008
51.527 17.853 243 560
59.725 15.850 350
52.555 527 16.014 505
TOTAAL BATEN LASTEN Besteed aan doelstellingen Financiële steun alle kinderen Invloed op overheid Steun specifieke programma’s Draagvlak kinderrechten Kinderen in Nederland
70.183
75.925
69.601
51.658 744 721 3.256 975
55.937 776 820 3.626 1.028
SUBTOTAAL
57.354
Wervingskosten Kosten eigen fondsenwerving Kosten gezamelijke acties Kosten uit acties derden Kosten van beleggingen SUBTOTAAL
Bedragen in € 1.000
ontvangsten 2009
KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN Ontvangsten en donaties Besteed aan doelstellingen in Nederland Wervingskosten Kosten beheer en administratie Afdracht aan UNICEF Internationaal (ex Fonds op naam)
69.096 - 5.749 - 9.474 - 2.168 - 51.810
153
- 105
140 425
373 186
51.835 756 744 3.371 878
SUBTOTAAL
565
559
TOTAAL KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN
412
454
62.187
57.584
10.312 43 75 7
11.456 26 100 5
9.347 79 46 2
10.437
11.587
9.474
2.010
2.176
2.168
SUBTOTAAL
2.010
2.176
2.168
69.801
75.950
69.226
RESULTAAT
382
- 25
375
Het resultaat wordt gedoteerd resp. onttrokken aan: Fonds op Naam Bestemmingsfonds Investeringsbijdrage PFP Bestemmingsfonds Communicatiebudget NPL Continuïteitsreserve
- 25 170 119 118
- 25 -
- 25 400
382
- 25
375
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
5.696 10.437 2.010 51.633
69.623
KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN Investeringen materiële activa Investeringen immateriële activa Desinvesteringen financiële activa
TOTAAL KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN
275 94
- 293
500
717
131
424
OVERIGE MUTATIES
Voorraden Vorderingen Belastingen en sociale premies (pensioenen) Fonds op naam Kortlopende schulden
Afschrijvingen Koers- en omrekenverschillen op geldmiddelen
25 2.382
- 134 1.525 - 155 - 25 4.147
2.516
5.358
5
205 - 54
21 138 8
TOTAAL OVERIGE MUTATIES
106
2008
SUBTOTAAL Ontvangen interest Ontvangen op beleggingen
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie
TOTAAL LASTEN
uitgaven 2009
272
NETTO KASSTROOM
- 1.706
6.387
Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december
13.336 11.630
6.949 13.336
TOENAME / AFNAME GELDMIDDELEN
- 1.706
6.387
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
107
TOELICHTING BALANS TOELICHTING OP DE BALANS 31 DECEMBER 2009
TOELICHTING OP DE BALANS 31 DECEMBER 2009
2009
2008
94
-
AANSCHAFWAARDE PER 31 DECEMBER
94
-
BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER
94
-
Bedragen in € 1.000 IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Investeringen
MATERIËLE VASTE ACTIVA Verbouwingen Aanschafwaarde per 1 januari Investeringen
471 -
466 5
AANSCHAFWAARDE PER 31 DECEMBER
471
471
284 52
230 54
CUMULATIEVE AFSCHRIJVING PER 31 DECEMBER
336
284
BOEKWAARDE PER 1 JANUARI BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER
187 135
236 187
Inventaris en transportmiddelen Aanschafwaarde per 1 januari Investeringen
2.434 275
2.146 288
AANSCHAFWAARDE PER 31 DECEMBER
2.709
2.434
1.883 220
1.732 151
2.103
1.883
551 606
414 551
Bedragen in € 1.000 MATERIËLE VASTE ACTIVA TOTAAL
2009
2008
2.905 275
2.612 293
AANSCHAFWAARDE PER 31 DECEMBER
3.180
2.905
2.167 272
1.962 205
2.439
2.167
738 741
650 738
Aanschafwaarde per 1 januari Investeringen
Cumulatieve afschrijving per 1 januari Afschrijving
CUMULATIEVE AFSCHRIJVING PER 31 DECEMBER BOEKWAARDE PER 1 JANUARI BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER FINANCIËLE VASTE ACTIVA
Cumulatieve afschrijving per 1 januari Afschrijving
Cumulatieve afschrijving per 1 januari Afschrijving
CUMULATIEVE AFSCHRIJVING PER 31 DECEMBER BOEKWAARDE PER 1 JANUARI BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER
Het bestuur van UNICEF Nederland heeft in 2002 besloten een bedrag ter grootte van het totaal van de continuïteitsreserve (inclusief het fonds activa bedrijfsvoering) aan te houden in de vorm van beleggingen. Het beleggingsbeleid van UNICEF Nederland is gericht op een acceptabel rendement bij minimale risico’s. Dit beleid wordt als volgt geconcretiseerd: • Het vermogensbeheer is in handen gelegd van een professionele externe partij en vindt plaats aan de hand van door UNICEF Nederland aangegeven richtlijnen; • De beleggingen kennen een tijdshorizon van 1 tot 6 jaar (lopende beleggingen tot 8 jaar); • De samenstelling van de beleggingen, waarin mede de verschillende looptijden zijn vertaald, is als volgt: - obligaties en andere vastrentende waarden (worden aangehouden tot aflossing): minimaal 80 procent; - liquiditeiten (vrij opvraagbare beleggingsrekening): naar inschatting vermogensbeheerder; • Gerelateerd aan het bovenvermelde risico-mijdende profiel geldt als rendements-doelstelling minimaal 4 procent netto gemiddeld per jaar, gebaseerd op het gemiddelde rendement van langlopende staatsobligaties. De samenstelling van de beleggingen kan als volgt worden weergegeven: SAMENSTELLING BELEGGINGEN Obligaties Overige vastrentende waarden TOTAAL BELEGGINGEN (BEURSWAARDE)
Voor de afschrijvingen berekend over de aanschafwaarde worden de volgende percentages gehanteerd: verbouwingen: 10%; inventarissen en transportmiddelen: 10 - 33 1/3%.
Obligaties Overige vastrentende waarden
TOTAAL BELEGGINGEN (NOMINALE WAARDE)
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
31 december 2008
2.522 -
2.222 800
2.522
3.022
2.339 -
2.339 800
2.339
3.139
NOMINALE WAARDE VAN DE BELEGGINGEN
108
31 december 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
109
De overige vorderingen en overlopende activa zijn als volgt te specificeren: TOELICHTING OP DE BALANS 31 DECEMBER 2009 Bedragen in € 1.000
TOELICHTING OP DE BALANS 31 DECEMBER 2009
31 december 2009
31 december 2008
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Deze post betreft de voorraad ”Nationale producten”, eigendom van UNICEF Nederland. De voorraad is gewaardeerd tegen historische kostprijzen, waar nodig onder aftrek van een voorziening voor incourantheid (2009: € 15.000; 2008: € 11.241). UNICEF Nederland houdt voorts voorraden wenskaarten en andere artikelen in consignatie. De juridische en economische eigendom van deze zogenaamde ”PFP producten” ligt bij de internationale UNICEF organisatie. Daarom zijn deze voorraden in de balans opgenomen tegen verkoopwaarde onder aftrek van een verplichting jegens UNICEF Private Fundraising & Partnerships.
Bedragen in € 1.000 OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA Nationale Postcode Loterij Nalatenschappen en legaten Te ontvangen inkomsten Overige vorderingen en vooruitbetaalde kosten
31 december 2009
31 december 2008
1.182 4.681 2.762 423
1.554 4.954 1.312 717
8.537 9.048 TOTAAL OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA De vordering op de Nationale Postcode Loterij is gebaseerd op de definitief toegezegde bijdrage over het verslagjaar. De per balansdatum nog te ontvangen opbrengsten uit nalatenschappen en legaten betreffen formele toezeggingen waarvan de omvang betrouwbaar kon worden ingeschat en die grotendeels in 2010 definitief zullen worden afgewikkeld.
De waarde van de voorraden en de verplichting is als volgt: WAARDE VAN DE VOORRADEN EN DE VERPLICHTING Nationale producten tegen kostprijs PFP producten (Consignatie) tegen verkoopwaarde Af: verplichting jegens UNICEF PFP TOTAAL WAARDE VAN DE VOORRADEN EN DE VERPLICHTING
Onder ‘Overige vorderingen’ is in 2009 een bedrag ad € 346.365 (2008: € 282.119) opgenomen uit hoofde van een toegezegde bijdrage van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (Ontwikkelingssamenwerking). 155 1.160 - 1.160
175 1.413 - 1.412
155
176
BELASTINGEN EN SOCIALE PREMIES Vooruitbetaalde ZVW premie Vooruitbetaalde pensioenpremie
113 189
130 180
TOTAAL BELASTINGEN EN SOCIALE PREMIES
302
310
7.776 1.932 1.921 1
10.616 1.991 722 7
11.630
13.336
De in de balans gepresenteerde voorraden betreffen uitsluitend ”voorraden in gebruik voor de doelstellingen”. LIQUIDE MIDDELEN VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA
Regionale UNICEF Comité’s Debiteuren Overige vorderingen en overlopende activa
TOTAAL VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA
900 489 9.048
1.108 654 8.537
10.437
10.299
De Regionale UNICEF Comité’s in Nederland houden ten behoeve van UNICEF Nederland voorraden en liquide middelen aan.
Hoofdbankier Overige banken Deposito’s en spaarrekeningen Kas
TOTAAL LIQUIDE MIDDELEN
De per balansdatum aangehouden deposito’s en spaartegoeden zijn in principe dagelijks opvraagbaar.
e post Debiteuren bestaat uit vorderingen op klanten van met name UNICEF producten, onder aftrek van een voorziening D voor oninbaarheid van € 65.000 (2008: € 58.173)
110
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
111
PASSIVA TOELICHTING OP DE BALANS 31 DECEMBER 2009 Bedragen in € 1.000 RESERVES Continuïteitsreserve Stand 1 januari Bij: dotaties TOTAAL RESERVES
TOELICHTING OP DE BALANS 31 DECEMBER 2009 31 december 2008
19.531 - 16.367
15.902 - 12.772
3.164
3.130
51.658 - 36.084
51.835 - 35.434
RESTANT VERPLICHTING LOPEND BOEKJAAR
15.574
16.401
AFDRACHT VERPLICHTING PER 31 DECEMBER
18.738
19.531
31 december 2008
4.044 118
3.644 400
Bedragen in € 1.000 KORTLOPENDE SCHULDEN UNICEF internationaal Afdracht verplichting per 1 januari Afdrachten inzake vorig boekjaar
4.162
4.044
RESTANT VERPLICHTING VORIG BOEKJAAR
De continuïteitsreserve wordt aangehouden als financiële buffer om de continuïteit van de activiteiten te waarborgen. Hiertoe is een reële inschatting gemaakt van de doorlopende zakelijke verplichtingen die gedurende een jaar zouden moeten worden voldaan. De benodigde reserve wordt tweejaarlijks herzien. Bij de herberekening op basis van de kosten van 2008 is de minimale reserve berekend op € 4.550.000. Om de continuïteitsreserve op het gewenste peil te brengen wordt in 2009 € 117.955 toegevoegd aan deze reserve. De continuïteitsreserve blijft ruim onder de door de VFI aanbevolen norm van anderhalf maal de uitvoeringskosten van de organisatie.
FONDSEN
Belastingen en sociale premies Omzetbelasting Loonheffing & sociale lasten Overige
112 180 5
122 177 2
TOTAAL BELASTINGEN EN SOCIALE PREMIES
297
301
Overige schulden en overlopende passiva Te betalen kosten Nationale Postcode Loterij Verplichtingen personeel Te betalen overige kosten
348 192
6 303 543
TOTAAL OVERIGE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA
540
852
Bestemmingsfonds Investeringsbijdrage PFP Stand 1 januari Bij: dotaties Af: onttrekkingen
170 -
-
STAND 31 DECEMBER
170
-
In 2009 is een deel van de ontvangen investeringsbijdragen van UNICEF Internationaal niet benut. Dit zal worden besteed in 2010. Bestemmingsfonds Communicatiebudget NPL Stand 1 januari Bij: dotaties 119 Af: onttrekkingen STAND 31 DECEMBER
-
119
In 2009 heeft UNICEF Nederland een bijdrage ontvangen van € 1.393.650 ten behoeve van een project in Burkina Faso. Een bedrag van € 119.276 is bestemd voor communicatie en zal worden besteed in 2010 en 2011. Fonds op naam Stand 1 januari Af: onttrekkingen
125 25
150 25
STAND 31 DECEMBER
100
125
Het ”Mieke Ringoet Fonds” wordt conform de eisen van de verstrekker in de periode 2008-2011 aangewend voor een project in Bolivia. De overige fondsen op naam zijn bestemd voor onderwijs in Afrika. TOTAAL FONDSEN
112
31 december 2009
31 december 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
389
Af te dragen lopend boekjaar Afdrachten inzake lopend boekjaar
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen UNICEF Nederland heeft per balansdatum langlopende verplichtingen uit hoofde van de huur van bedrijfsgebouwen, inventarissen en transportmiddelen. De hiermee verbonden lasten bedragen circa € 480.000 per jaar; de resterende looptijd varieert van één (lease van transportmiddelen) tot tien jaar (huur van bedrijfsgebouwen) en de kosten worden jaarlijks geïndexeerd. Met UNICEF veldkantoren zijn enkele meerjarenafspraken gemaakt betreffende de financiering van hulpprojecten uit campagneopbrengsten. De feitelijke afdrachten en verplichtingen voorvloeiend uit de opbrengsten in het desbetreffende campagnejaar zijn verwerkt in deze jaarrekening onder de afdrachten respectievelijk afdrachtverplichtingen. De afdrachten en verplichtingen voortvloeiend uit toekomstige opbrengsten worden in het jaar van realisatie van deze opbrengsten verantwoord, conform de waarderingsgrondslagen.
125
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
113
TOELICHTING STAAT VAN BATEN EN LASTEN
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN & LASTEN 2009 Bedragen in € 1.000
TOTAAL BATEN UIT EIGEN FONDSENWERVING
werkelijk 2009
begroot 2009
28.710 1.141 129 4.405 4.664 859 6.233 5.270 116
29.444 1.000 800 4.602 7.773 2.400 5.500 7.176 1.030
27.481 912 614 4.800 5.527 733 6.695 5.664 129
51.527
59.725
52.555
Bruto winst verkoop Door UNICEF Nederland worden wenskaarten en andere artikelen in consignatie verkocht. De juridische en economische eigendom van deze zogenaamde ”PFP Producten” liggen bij de internationale UNICEF organisatie tot het moment van verkoop. De productiekosten van deze producten in eerste instantie gedragen door de internationale UNICEF organisatie. Over de geschatte kostprijs van deze producten draagt UNICEF Nederland BTW af. Daarnaast worden geboortekaartjes en andere in Nederland geproduceerde artikelen verkocht. De kostprijs van deze ”nationale producten” wordt in mindering gebracht op de verkoopomzet. Conform richtlijn RJ650 worden op de netto verkoopopbrengst de verwervingskosten in mindering gebracht. PFP Producten Kaarten Correspondentieproducten Geschenken en overige producten Overige Producten
4.025 406 977 -
TOTAAL PFP PRODUCTEN Nationale Producten
5.408 294
7.964 -
5.984 430
BRUTO OPBRENGST Af: Verstrekte kortingen Kostprijs nationale producten Omzetbelasting PFP Producten
5.702 287 72 102
7.964 516 115 147
6.414 306 90 122
NETTO OPBRENGST Af: Verwervingskosten
5.241 387
7.186 349
5.896 374
BRUTO WINST Giften verkoop Licentie opbrengsten
4.854 136 280
6.837 139 200
BRUTO WINST INCLUSIEF GIFTEN
5.270
7.176
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
werkelijk 2008
Particulieren Vrijwilligersnetwerk Zakelijke markt Licenties
1.451 2.184 1.355 280
1.645 2.336 1.683 -
2.266 2.792 1.918 200
werkelijk 2008
In de opbrengsten Bedrijvenactiviteiten is een bedrag van € 246.320 (2008: € 347.901) begrepen aan diensten die door bedrijven om niet aan UNICEF Nederland zijn geleverd. Hetzelfde bedrag is opgenomen in de kosten.
114
begroot 2009
De bruto winst inclusief giften kan als volgt worden gespecificeerd naar de voornaamste verkoopkanalen:
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN & LASTEN 2009 Bedragen in € 1.000 BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Machtigingen Notariele schenkingen Vermogenden Direct response acties Bedrijvenactiviteiten Evenementen Nalatenschappen Bruto winst verkoop Overige
werkelijk 2009
4.353 489 1.142 -
5.664 5.270 7.176 Baten uit gezamelijke acties Onder dit hoofd is opgenomen het UNICEF-aandeel in de opbrengst van noodhulp-acties uitgevoerd door de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO). In 2009 heeft de SHO geen acties gehouden. 527 Baten SHO -
-
527
Baten uit acties van derden Nationale Postcode Loterij reguliere bijdrage Nationale Postcode Loterij extra projectbijdrage Nationale Postcode Loterij overige opbrengsten Investeringsbijdrage PFP
15.000 1.394 41 1.418
15.000 850
15.000 32 982
TOTAAL BATEN UIT ACTIES VAN DERDEN
17.853
15.850
16.014
TOTAAL BATEN UIT GEZAMELIJKE ACTIES
Van de in 2009 ontvangen extra NPL projectbijdrage is € 119.276 bestemd voor 2010 en 2011. Dit bedrag wordt in de resultaat-bestemming toegevoegd aan het Bestemmingsfonds Communicatiebudget NPL. Naast de reguliere bijdrage en de belopbrengsten heeft UNICEF Nederland ook een bedrag van € 1.890.360 toegewezen gekregen uit de extra trekking over 2009 van de Nationale Postcode Loterij. Dit bedrag wordt ontvangen en verantwoord in 2010. Investeringsbijdrage PFP De investeringsbijdrage PFP betreft een bijdrage van UNICEF Internationaal voor buitengewone fondsenwervende acties. 780 1.160 Ledenwerving 159 258 Cross- en upsell 43 Verkoop TOTAAL INVESTERINGSBIJDRAGE PFP
1.418
982
850
Van de in 2009 ontvangen bijdrage is € 170.000 bestemd voor 2010. Dit bedrag wordt in de resultaatbestemming toegevoegd aan het Bestemmingsfonds Investeringsbijdrage PFP. Subsidies van overheden Project Bolivia Subsidie Kinderrechtentop
93 150
-
-
TOTAAL SUBSIDIES VAN OVERHEDEN
243
-
-
De Subsidie Kinderrechtentop betreft een financiering van € 150.000 door het ministerie van Jeugd en Gezin van de in november 2009 gehouden Kinderrechtentop. Ook de NPL leverde hieraan een bijdrage van € 1.250. Baten uit beleggingen Rente r/c en deposito Opbrengst obligaties
135 425
150 200
319 186
5.522 142 -
TOTAAL BATEN UIT BELEGGINGEN
560
350
505
5.664
TOTAAL BATEN
Sinds 2008 worden de beleggingen van UNICEF Nederland gewaardeerd tegen actuele waarde. In 2009 werd een waardestijging gerealiseerd van € 300.285 (2008: - € 117.351). 70.183
75.925
69.601
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
115
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN & LASTEN 2009
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN & LASTEN 2009
werkelijk 2008 werkelijk 2009 begroot 2009 Bedragen in € 1.000 LASTEN (Besteed aan doelstelingen) Financiële steun alle kinderen De doelstelling luidt volledig: UNICEF Nederland verwerft blijvende financiële steun voor het werk van UNICEF Internationaal ten behoeve van alle kinderen. Van de totale opbrengsten worden gelden afgedragen aan de internationale UNICEF organisatie, waar de fondsen worden toegewezen aan UNICEF hulpprojecten wereldwijd. De afdrachten zijn gebaseerd op richtlijnen die zijn overeengekomen met UNICEF Internationaal. Op grond van deze richtlijnen draagt UNICEF Nederland 75 procent van de relevante opbrengsten af aan UNICEF Internationaal. UNICEF Greeting Card Fund UNICEF Regular Resources UNICEF Other Resources UNICEF Emergency Aid
4.296 31.929 11.632 3.801
5.494 34.780 11.747 3.916
4.596 33.817 9.703 3.719
TOTAAL FINANCIËLE STEUN ALLE KINDEREN
51.658
55.937
51.835
In de afdracht van other resources is een bedrag van € 476.526 begrepen aan soft credits en donaties in natura. Bij soft credits gaat het om fondsen die in Nederland zijn geworven, maar die elders door UNICEF ontvangen zijn. Deze donaties worden gezien als opbrengsten van UNICEF Nederland. Invloed op overheid De doelstelling luidt volledig: UNICEF Nederland oefent substantiële invloed uit op de Nederlandse regering m.b.t. het internationale beleid op het gebied van kinderrechten 624 581 603 Uitvoeringskosten 14 Voorlichtingscampagnes 5 9 21 Persvoorlichting 12 17 Eigen publicaties 7 Jeugd en educatie 82 142 113 Pleitbezorging 45 1 Overige kosten TOTAAL INVLOED OP OVERHEID
744
776
Uitvoeringskosten Voorlichtingscampagnes Persvoorlichting Eigen publicaties Jeugd en educatie Pleitbezorging Overige kosten
655 9 24 23 10 -
676 27 21 36 29 30 1
656 5 7 21 10 45
TOTAAL STEUN SPECIFIEKE PROGRAMMA’S UNICEF INTERNATIONAAL
721
820
744
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
werkelijk 2009
begroot 2009
werkelijk 2008
Draagvlak kinderrechten De doelstelling luidt volledig: UNICEF Nederland creëert draagvlak en daadkracht in Nederland voor kinderrechten. 1.680 1.537 1.594 Uitvoeringskosten 244 221 280 Publicaties in publieksmedia 760 892 900 Voorlichtingscampagnes 70 121 291 Persvoorlichting 122 75 119 Eigen publicaties 371 410 436 Jeugd en educatie 124 6 Overige kosten TOTAAL DRAAGVLAK KINDERRECHTEN
3.256
3.626
3.371
Kinderen in Nederland De doelstelling luidt volledig: UNICEF Nederland beschermt met succes de rechten van kinderen in Nederland en binnen het Nederlandse overheidsbeleid. 596 563 588 Uitvoeringskosten 1 31 Voorlichtingscampagnes 20 34 83 Persvoorlichting 7 24 36 Eigen publicaties 21 23 29 Jeugd en educatie 189 330 260 Pleitbezorging 45 1 Overige kosten 975
1.028
878
TOTAAL LASTEN (Besteed aan doelstellingen)
57.354
62.187
57.584
Percentage van de baten besteed aan de doelstellingen
81,7%
81,9%
82,7%
TOTAAL KINDEREN IN NEDERLAND
756
Steun specifieke programma’s UNICEF Internationaal De doelstelling luidt volledig: UNICEF Nederland zet zich in voor de meest kwetsbare kinderen door het financieren van projecten die specifiek gericht zijn op deze kinderen.
116
Bedragen in € 1.000
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
117
OVERIGE TOELICHTING TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN & LASTEN 2009
OVERIGE TOELICHTING 2009
werkelijk 2009
begroot 2009
werkelijk 2008
3.513 120 117 6.562
3.479 125 174 7.678
3.349 123 23 5.852
Bedragen in € 1.000 DIRECTE KOSTEN Marketingkosten Directe kosten particulieren Directe kosten bedrijven Directe kosten evenementen Directe kosten nalatenschappen Overige directe kosten
10.312
11.456
9.347
SUBTOTAAL
20,0%
19,2%
17,8%
Kosten gezamenlijke acties Uitvoeringskosten Kosten Program Support Directe kosten SHO
10 4 29
26
4 75
TOTAAL KOSTEN GEZAMENLIJKE ACTIES
43
26
79
Bedragen in € 1.000 LASTEN (Werving baten) Kosten eigen fondsenwerving Uitvoeringskosten Voorlichtingscampagnes Eigen publicaties Overige kosten Directe kosten TOTAAL KOSTEN EIGEN FONDSENWERVING Percentage kosten eigen fondsenwerving (CBF percentage)
directe kosten SHO betreffen accountantskosten voor de afrekeningen van acties die in 2009 gedaan zijn en de verrekening De van contributie tot en met 2009. Kosten uit acties derden Directe kosten NPL
75
100
46
TOTAAL KOSTEN UIT ACTIES DERDEN
75
100
46
Kosten van beleggingen Kosten beleggingen
7
5
2
TOTAAL KOSTEN VAN BELEGGINGEN
7
5
2
10.437
11.587
9.474
TOTAAL LASTEN (Werving baten)
werkelijk 2009
begroot 2009
werkelijk 2008
4.956 63 103 55 1.932
5.259 300 200 100 1.988
4.312 31 170 54 842
7.109
7.847
5.409
382 127 18
573 280 45
458 187 41
527
898
686
75 29
100 15
46 75
104
115
121
7.740
8.860
6.216
221 115 57 6 187 456 471 14
280 292 124 30 383 510 371 42
244 662 57 20 136 579 271 15
1.527
2.032
1.984
Directe kosten verkoop particulieren en vrijwilligers Directe kosten verkoop bedrijven Directe kosten geboortekaartjes
SUBTOTAAL
Directe kosten NPL Directe kosten SHO
SUBTOTAAL TOTAAL MARKETINGKOSTEN Directe kosten tbv bestedingen in Nederland Directe kosten Publicaties in publieksmedia Directe kosten TV en radio Directe kosten Persvoorichting Directe kosten Relatiemanagement Directe kosten Eigen publicaties & Documentatie Directe kosten Educatie Directe kosten Pleitbezorging Directe kosten Program support TOTAAL DIRECTE KOSTEN TBV BESTEDINGEN IN NEDERLAND
118
Kosten beheer en administratie Uitvoeringskosten
2.010
2.176
2.168
TOTAAL KOSTEN BEHEER EN ADMINISTRATIE
2.010
2.176
2.168
TOTAAL LASTEN (Beheer en administratie)
2.010
2.176
2.168
Percentage Beheer en Administratie
2,9%
2,9%
3,1%
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
De post Directe kosten Publicaties in publieksmedia betreft voorlichting via de kanalen van de Nationale Postcodeloterij. TOTAAL DIRECTE KOSTEN
9.267
10.892
8.200
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
119
OVERIGE TOELICHTING 2009
OVERIGE TOELICHTING 2009 werkelijk 2008
Bedragen in € 1.000 UITVOERINGSKOSTEN Afschrijvingen Verbouwingen Inventaris Overig
werkelijk 2009
52 204 16
62 175 34
54 151 -
TOTAAL AFSCHRIJVINGEN
272
271
205
Personeelskosten Bruto loon Sociale lasten Pensioenlasten Overige
4.079 531 575 817
4.150 537 582 1.082
3.934 455 555 1.333
TOTAAL PERSONEELSKOSTEN
6.002
6.351
6.277
95 84,6 83,3
92 83,8 83,8
89 78,9 75,9
Aantal personeelsleden ultimo verslagjaar Aantal fte’s ultimo verslagjaar Gemiddeld aantal fte’s
begroot 2009
Algemeen directeur J.B. Wijbrandi
Operationeel directeur I.A. Visscher
DE BELONING VAN DE DIRECTIELEDEN OVER 2009 113 117 Bruto salaris incl. vakantiegeld en eindejaarstoelage De beloning van de huidige directieleden, dhr. Wijbrandi en mw. Visscher, is conform de Code Wijffels zoals vastgelegd in de Adviesregeling. Beloning Directeuren van de VFI. De norm voor het brutosalaris voor UNICEF Nederland (klasse I) volgens deze richtlijnen is voor 2009: € 121.135. Overige vergoedingen directie: 2 2 Bijdrage ziektekostenverzekering 1 3 Onbelaste vergoedingen 7 4 Sociale lasten 19 21 Pensioenpremie De directieleden ontvangen een vergoeding voor reiskosten en werkelijk gereden kilometers. Zij hebben geen leaseauto.
120
begroot 2009
werkelijk 2008
Kosten vrijwilligers organisatie Werving Trainingen en informatie Materialen Ondersteuning Algemene kosten RCU’s
11 149 36 13 69
23 187 34 29 63
5 165 25 17 102
TOTAAL KOSTEN VRIJWILLIGERS ORGANISATIE
278
336
314
Verkoop kosten Kosten RUC’s Reklame materiaal Logistieke kosten Kosten voorraadbeheer Dotatie incourante voorraad Dotatie dubieuze debiteuren Overig
66 18 157 473 4 25 5
45 35 81 490 10
81 30 173 504 13
748 - 387
661 - 349
801 - 374
VERKOOPKOSTEN IN KOSTENTOEREKENING
361
312
427
Algemene kosten Communicatie kosten Reis- en verblijfkosten ICT kosten Kantoorkosten Accountants- en advieskosten Baten en lasten voorgaande jaren
154 109 449 171 332 - 13
158 128 326 142 358 -
146 147 358 183 392 -9
TOTAAL ALGEMENE KOSTEN
1.202
1.112
1.217
TOTAAL UITVOERINGSKOSTEN
9.256
9.465
9.563
Financiële kosten Beleggingskosten
7
5
2
TOTAAL FINANCIËLE KOSTEN
7
5
2
TOTAAL VERKOOP KOSTEN Verwervingskosten t.l.v. bruto winst
29
30
Huisvestingskosten Huur pand J. van den Eyndestraat 73 Energie en water Onderhoud en beveiliging Catering en overig
450 70 104 130
443 69 99 123
440 62 122 125
TOTAAL HUISVESTINGSKOSTEN
754
734
749
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
werkelijk 2009
Bedragen in € 1.000
De beleggingskosten betreffen beheerskosten en provisie. De beleggingen zijn in handen van een extern vermogensbeheerder. Het bewaarloon van 2008 (€ 2.280) is geboekt in 2009.
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
121
TOELICHTING LASTENVERDELING TOELICHTING LASTENVERDELING 2009 Bedragen in € 1.000 LASTEN
Afdrachten Directe kosten Personeelskosten Uitbesteed werk Huisvestingskosten Kantoor -en algemene kosten Overige uitvoeringskosten Afschrijving en rente
TOTAAL
werving baten
doelstellingen
TOTAAL
122
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
werkelijk 2009
begroot werkelijk 2009 2008
1
2
3
4
5
eigen fondsen werving
gezamelijke acties
acties derden
subsidies
beleggingen
51.658
163 432 4 49 78 18
66 463 4 56 91 21 20
1.719 1.006 12 133 194 144 48
412 413 4 47 82 17
6.799 2.314 36 311 370 370 112
33 10 -
75 -
-
7
1.294 20 158 377 104 57
51.658 9.267 5.922 80 754 1.202 639 279
55.937 10.892 6.228 123 734 1.112 648 276
51.835 8.200 6.172 105 749 1.217 741 207
51.658
744
721
3.256
975
10.312
43
75
-
7
2.010
69.801
75.950
69.226
Doelstellingen 1. Financiële steun alle kinderen 2. Invloed op overheid 3. S teun specifieke programma’s UNICEF Internationaal 4. Draagvlak kinderrechten 5. Kinderen in Nederland
Afdrachten Marketing en Communicatie Uitvoeringskosten Directe kosten Kinderrechten en programma’s Uitvoeringskosten Directe kosten Corporate Communicatie Uitvoeringskosten Directe kosten Vrijwilligersorganisatie Directie en ondersteuning
beheer en administratie
100%
74%
De toerekening van de lasten naar de doelstellingen gebeurt op de volgende wijze: 1. De huisvestings-, ICT- en P&O-kosten worden verdeeld over de organisatie op basis van aantallen medewerkers. 2. Per team worden verschillende kostensoorten onderscheiden. Deze worden volgens een verfijnd systeem van percentages toegerekend naar de doelstellingen, gezamenlijke acties, acties derden, subsidies overheden, beleggingen en beheer & administratie. 3. Bij de toerekening wordt voor een groot deel de VFI aanbeveling ‘Toepassing richtlijn 650’ gevolgd. Op basis van de situatie bij UNICEF wordt hier waar nodig van afgeweken. 4. De percentages per afdeling zijn een aggregatie van bovengenoemd systeem van doorbelasting.
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
100%
1% 0%
2% 0%
10% 11%
2% 0%
84% 87%
0% 0%
0% 1%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
100% 100%
28% 15%
20% 4%
34% 44%
18% 37%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
100% 100%
5% 1%
5% 1%
70% 63%
20% 5%
0% 30%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
100% 100%
0% 5%
9% 7%
14% 10%
0% 5%
31% 21%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
0% 0%
46% 53%
100% 100%
1%
1%
5%
1%
15%
0%
0%
0%
0%
3%
100%
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
123
124
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
125
ACCOUNTANTSVERKLARING
126
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
UNICEF Nederland • Jaarverslag 2009
127
COLOFON Tekst UNICEF Margot de Graaff Eduard van Rooijen Beeld UNICEF beeldbank Hollandse Hoogte Portretten ‘pasfoto’ Robert van Ginkel Eindredactie UNICEF Johanna Jansma Lone Vaerndal Ontwerp LOS Marieke Bokelman