TechemAktueel Jaargang 16 - juni 2012
BESPAAR ENERGIE met de woonbond
van goed naar beter
adapterm 2.0
een sterke combinatie VvE Belang en Techem woningcorporatie domijn
interview met peter sinnema
VOORWOORD
Inhoud Voorwoord Bespaar energie met de woonbond VvE Belang en Techem Techem Smart System Upgrade Aannamen: niet eerlijk Woningcorporatie Domijn adapterm 2.0
2 4 6 7 8 10 12 14
een gewenst energie efficiëntie plan welke men momenteel
punten. Dit kan een labelstap tot gevolg hebben. Dit gaat
uitwerkt, om de doelstellingen voor 2020 (convenant om
in werking zodra er een mutatie plaatsvindt en de woning
20% energie te besparen) alsnog te bereiken.
opnieuw afgemeld moet worden.
Het energie efficiëntie plan geeft o.m. aan dat alle collectief
Voor radiatormeters gelden andere uitgangspunten. Een
verwarmde
appartementen
doorstroommeter wordt beschouwd als onroerend goed,
voorzien dienen te worden van individuele v erbruiksmeters.
een radiatormeter als roerend volgens het servicekosten-
Momenteel zijn er tussen de 125.000 en 175.000 collectief
beleid van de huurcommissie. Concreet houdt dit in, dat de
gestookte appartementen die niet voorzien zijn van
investering van een doorstroommeter niet via de service-
bemetering en daarom hier onderhavig aan worden, zodra
kosten bij de bewoners in rekening gebracht mag worden,
de warmtewet en het energie efficiëntie plan tot uitvoering
maar wordt geacht in de kale huurprijs te zijn opgenomen.
zal komen.
Radiatormeters, beschouwt alszijnde roerend goed, worden
gebouwen
met
meerdere
via de servicekosten afrekening jaarlijks bij de bewoners in Doorstroommeters (absolute warmtemeting) genieten de
rekening gebracht.
voorkeur. Echter als het gebruik van doorstroommeters installatietechnisch niet haalbaar is, dienen individuele
Geen smart financieel besluit als doorstroommeters de voor-
warmtekostenverdelers het warmtegebruik van elke radiator
keur genieten, toch? En op smartengeld van de overheid,
te meten.
hoeft u niet te rekenen! Zeker niet nu het kabinet gevallen is. Hoe dan ook; wij voelen met u mee en doen alles in onze
Het aanbrengen van bemetering kan in de energie labelling
macht om de kosten zo draaglijk mogelijk te maken. Per slot
van een woning meegenomen worden. Dit heeft een
van rekening is gedeelde smart halve smart.
belangrijke
invloed
op
het
Woningwaarderingsstelsel
(WWS). In de huidige/oude situatie is de waarde 1 punt voor
Hartelijke groet,
een doorstroommeter en daar zou je een akkoordverklaring (70%) voor moeten laten invullen. Als het in de labelling
Marcel Zwaans
terecht komt scheelt het de energie-index zo 0,10 tot 0,15
Directeur Techem Nederland.
Slim! Beste Lezers,
gewend bent, worden in een rap tempo uitgebreid met tal van mogelijkheden, zoals adapterm, energiecoaching,
Alles is “smart” tegenwoordig. Smartphones, smart systems,
energieanalyses, systeembewaking, etc. Via seminars die
smart meters, smart grid. Met smart wachten we op de
nu en in het najaar zullen plaatsvinden wordt u volledig
volgende uitbreiding.
geïnformeerd.
Wordfeud is op zijn retour, draw something is de nieuwe hit.
Voorspoed alom, maar toch tijd voor bezinning. In de
Waar die smartphones allemaal niet tot leiden. Ook Techem
huidige economie staat verduurzaming en maatschappelijk
onderkent het succes van dit fenomeen en heeft sinds kort
verantwoord ondernemen zwaar onder druk. We spreken
een monitoring app.
hier allen over, maar middelen om hier volop aan te voldoen ontbreken.
De tablet of smartphone is een portaal naar ongekende mogelijkheden. Energie services die u jarenlang van ons
2 Techem Techem Aktueel Aktueel
2
Van belang op ons vakgebied is de komende warmtewet en
Techem Aktueel
3
Bespaar energie met de woonbond
BESPAAR ENERGIE MET DE WOONBOND Dat is wat er op het visitekaartje van drs. ing. Onno van Rijsbergen van de Woonbond staat en daar ijvert hij al vanaf 1998 voor. Het is dan ook geen toeval dat we elkaar van tijd tot tijd bij bewonersbijeenkomsten tegenko men, waar het onderwerp “Energie” hoog op de agenda staat. Onno vanuit zijn functie als adviseur woningkwa liteit en wij vanuit onze activiteiten op het gebied van warmtemeting en verbruiksafhankelijke kostenverdeling. De Woonbond is sinds 1991 actief en kent inmiddels zo’n 60 medewerkers. De hoofddoelstelling is de belangen behartiging van huurders. Echter, er is een duidelijke scheiding tussen de Woonbond als vereniging en de stichting, waarin het kennis- en adviescentrum is ondergebracht, waar onze gesprekspartner deel van uitmaakt.
Bespaar energie met de woonbond
De Max Planckplaats in Rotterdam, één van de projecten waar de Woonbond en Techem elkaar tegenkwamen.
Je hebt over warmtemeting en verbruiksafhankelijke kosten
laten; leden van de Woonbond betalen € 500,- en niet leden
verdeling een duidelijke visie.
€ 1.000,-. Met een paar isolerende maatregelen heb je die
Zeker; om te beginnen zijn wij voorstander van verbruiks
kosten er al uit. Geïnteresseerden kunnen terecht op de website
meting; laat daar geen twijfel over bestaan. Echter, dan moet
www.bespaarenergiemetdewoonbond.nl.
het wel goed aangepakt worden. Het begint met goede voorlichting, zowel over de meetapparatuur als over de
Al
afrekeningsmethodiek. Dat wordt nogal eens verwaarloosd en
besparingsresultaten met adapterm?
gelegenheid
gehad
te
kijken
naar
onze
energie
“Weet je wat mij opvalt” zo opent de heer Van Rijsbergen het
prima, wat ons betreft en daar worden overigens dan geen
dan breekt een jaar later een besmettelijke ziekte uit, als de
Nog maar heel globaal, moet ik eerlijk zeggen. Dit is m’n t weede
gesprek, “Er is zo vaak gedoe, zeg maar gerust gedonder met
kosten voor in rekening gebracht als dat op eenvoudige wijze
afrekening aan de bewoners gepresenteerd wordt.
werkdag na een paar weken vakantie, dus het was voor mij even
collectieve v erwarmingsinstallaties. Wat ik daarbij signaleer
mogelijk is.
Tweede punt waar ik het graag over wil hebben is de
snel langs de resultaten scrollen. Het ziet er veelbelovend uit en
standaardverhouding 65% variabele kosten en 35% vaste
het principe spreekt ons zeer aan. Wat wij nl. vaak zien is dat
is dat de subjectieve beleving van de bewoners een grote rol speelt. Zij hebben het gevoel dat zij geen grip hebben op
Hoe is jullie verhouding met en tot de verhuurders?
kosten. Dat moet geen standaard zijn. Ga van project tot project
de instellingen van de k etelwatertemperatuur van c ollectieve
de installatie en daarmee op hun stookkosten. Als dan ook
Dat is wisselend, maar overwegend positief. Het is, zoals
na met wat voor een installatie we te maken hebben, of er
c.v. installaties te hoog zijn. Begrijpelijk, want hoe voorkom
de e moties ten gevolge van wantrouwen en oud zeer nog
gezegd, niet zo dat we kritiekloos aan de kant van de
sprake is van goede of slechte isolering, met welk meetsysteem
je koudeklachten (al komen die maar van een paar huurders)
op gaan lopen, hebben we de poppen aan het dansen. Er
bewonersorganisaties gaan staan en mee gaan “brullen”.
er gewerkt wordt en last but not least in welke mate er sprake
makkelijker, dan door de temperatuur van het ketelwater wat
wordt uit alle hoeken op de verhuurder geschoten en wij als
Waar het om gaat is dat je objectieve feiten scheidt van
kan zijn van warmteuitwisseling tussen de scheidingsmuren en
te verhogen? Met adapterm wordt daar in ieder geval op
Woonbond hebben dan de taak om als intermediair de zaak
subjectieve meningen. Emoties moeten een plaats h ebben,
vloeren van woningen. Dat er een flinke besparingsprikkel moet
ingegrepen, zonder dat het ten koste gaat van comfort. Maar
weer helder te krijgen en objectieve feiten te scheiden van
maar wel beheersbaar gemaakt worden. Bewoners moeten
blijven met een voldoende groot variabel aandeel is evident;
naar de exacte berekening van de besparingsresultaten wil ik
subjectieve beleving.“
voorgehouden worden wat écht niet haalbaar is en/of
maar niettemin denk ik dat er vaak toch een verdeelsleutel
nog eens rustig kijken, dus daar hebben we het nog wel eens
slechts tegen onredelijk hoge kosten en verhuurders moeten
gehanteerd moet worden met ca. 50% variabel en 50% vast,
over.
geattendeerd worden op energiebesparende maatregelen, die
om de redenen die ik zojuist genoemd heb.
Hoe worden jullie bij projecten betrokken? Vaak is dat via bewonersorganisaties. Zij
echt niet zo duur hoeven te zijn, maar wel onmiddellijk effect
zitten met bepaalde vragen of pro-
sorteren. En heus, vaak zijn die mogelijkheden er. Als wij dat
Jullie zijn tegenwoordig ook met een bus door het land onder
toe te voegen.
blemen; het ontbreekt hen aan de
als intermediair tussen partijen kunnen bereiken, hebben wij
weg voor een Quick Scan?
Wat ik wel eens zeg is: “Warmtemeters zijn boodschappers
onze doelstelling bereikt.
Ja, al sinds 2008 trekken we door het land met onze Energie-
van het kwaad.” Als warmtemeters een heel hoog verbruik
bus. Desgevraagd doen we dan voor een complex een Quick
aangeven, wordt logischerwijze alleen maar kritisch naar die
benodigde kennis en dan benaderen ze ons als onpartijdig des-
Tenslotte: U zei het al; verbruiksmeting is goed; nog iets aan
kundige. Het is dus niet zo, dat
Als jullie bij een project gevraagd worden, zijn daar kosten
Scan. En quick is dan ook echt snel, want binnen een dag
meters gekeken. Echter, ze brengen alleen maar de boodschap
wij kritiekloos aan de zijde van de
aan verbonden?
komen we met een eerste globale scan van het gebouw waar
over dat er om welke reden dan ook hard gestookt is. Als wij
huurders gaan staan. We analy-
Ja, helaas is dat ook bij ons het geval. Wij werken op basis van
het om gaat. We bekijken de c.v. installatie, we bezoeken een
daarbij gehaald worden, draaien we de zaak eigenlijk om. We
seren de problematiek, spreken
een vooraf opgestelde begroting. Natuurlijk is het vaak zo, dat
paar woningen, bekijken waar er energetisch het een en ander
beginnen niet bij dat individuele verbruik, maar we beginnen
daar de verhuurder op aan, maar
uiteindelijk de verhuurder – lees woningcorporatie – die kosten
verbeterd kan worden en dat alles leggen we aan het einde van
bij het totaalverbruik van het gehele complex en gaan aldus
we maken tevens de bewoners-
betaalt. Daar is niets mis mee; het is zeker ook in hun belang dat
de dag op tafel. En weet je waar daarbij opvallend is? Minstens
stap voor stap verder, totdat we uiteindelijk bij die metertjes
organisatie duidelijk wat haal-
het project tot een goed einde wordt gebracht. Wij zorgen voor
50% van de gebouwen waar we bij gehaald worden, heeft een
aankomen, die zo hard lopen. En meestal weten we dan –
baar en niet haalbaar is.
de benodigde procesbegeleiding, analyse van de problematiek,
collectieve c.v. installatie, terwijl die vorm van v erwarming
los van het individuele stookgedrag – een stuk meer over de
En soms wordt ons alleen
voorstel van de te nemen maatregelen of tenminste een op-
slechts in 10% van de Nederlandse w oningvoorraad voor-
oorzaken die tot dat tegenvallende verbruik hebben geleid. Als
maar gevraagd om een
somming van de beschikbare alternatieven en niet in de laatste
komt. En dan reken ik daar de stadsverwarmingscomplexen
die oorzaken vervolgens weggenomen worden, dan zijn we
plaats voor een goede communicatie tussen partijen.
nog bij! Voor de kosten behoeft men zo’n Quick Scan niet te
dus bij ons adagio: Bespaar energie met de Woonbond. •
“second opinion”. Ook
Onno van Rijsbergen van de Woonbond
Techem Aktueel
2
Techem Aktueel
5
TECHEM SMART SYSTEM
VVe belang en techem
VvE Belang en Techem: een sterke combinatie! De tijd dat woningeigenaars nog luchtig deden over de hoogte van hun energierekening, ligt al lange tijd achter ons. Dat geldt wellicht nog sterker voor eigenaren van apparte menten: zij worden immers geconfronteerd met stijgende energielasten voor hun eigen appartement én voor de gemeenschappelijke ruimtes. Energiebesparing staat daarom al vele jaren hoog op de agenda van VvE Belang en van de aangesloten verenigingen van eigenaren, vertelt Raymond Keulen, algemeen directeur van VvE Belang. “VvE Belang werd in 1999
eens zijn. Het blad wordt heel goed gelezen. Als het om duur-
opgericht door Fred Schuurs,
zaamheid en energiebesparing gaat, is de Appartementenkrant
die tot eind 2011 directeur van
inmiddels een begrip. Deze uitgave, een coproductie van VvE
de stichting bleef. De toegenomen werkdruk en het groeiende
Belang en het ministerie van Binnenlandse Zaken, werd in 2011
aantal activiteiten heeft hem doen besluiten het directeur-
verspreid in een oplage van 500.000 exemplaren.”
schap te verruilen voor het voorzitterschap. In de voorbije 12
Techem Smart System Techem Smart System in koop en jaarlijkse dienstverlening vaak goedkoper dan de jaarlijkse dienstverleningskosten van verdampingsmeters!!!
Al tijden zijn de verdampingsmeters voor Techem een betrouwbaar hulpmiddel voor het maken van een stook kostenafrekening. Het principe van de verdampingsmeter is al minimaal 60 jaar oud. Wereldwijd zijn op basis van dit principe miljoenen stookkostenverdelingen gemaakt. Nog steeds zijn er bewoners die gebruik ma-
wat inmiddels goedkoper is dan alleen de verdampers
ken van deze afrekentechniek. Doordat dit een
dienstverleningskosten die u nu jaarlijks kwijt bent.
jaren is de organisatie uitgegroeid tot een sterke ‘club’ die haar
Energiebesparing en Techem
heel standaard proces is, zonder extra dien-
plaats heeft gevonden tussen de andere belangenorganisaties.
VvE Belang vertegenwoordigt anno 2012 zo’n 200.000
sten, is dit al jaren de goedkoopste manier
Dit is ook de reden waarom wij onze trouwe
We zijn vertegenwoordigd in tal van – landelijke en regionale
apparte mentseigenaren, die allemaal belang hebben bij
van stookkostenverrekening geweest. Dit was
“ verdamperklanten”, maar natuurlijk ook alle andere
- a dviesorganen en overlegstructuren. Natuurlijk met één
energiebesparing. Zij hebben daarvoor behoefte aan betrouw-
ook het laatste grote voordeel voor velen.
“verdamperklanten”, willen vragen om toch nog eens
belangrijk doel: belangenbehartiging van appartements
bare, deskundige partners, die hen helpen bij de beperking van
eigenaren. Daarin vervullen we nog steeds een belangrijke
hun energieverbruik. Dankzij het samenwerkingsverband VvE
Echter; dit voordeel is verdwenen. Door de arbeidsinten-
kijken. Laat u informeren door
functie, want er komt heel wat op appartementseigenaren
Energie Select kan VvE Belang tegen scherpe prijzen groene
sieve werkzaamheden is deze manier van afrekenen niet
uw
af, bijvoorbeeld als het gaat om wet- en regelgeving. Denk
energie inkopen voor verenigingen van eigenaren. Een ander
meer de goedkoopste. De jaarlijkse dienstverlenings-
Techem.
maar aan het Energielabel, dat voor eigenaren van tussen
initiatief is de samenwerking met een aantal gerenommeerde
kosten stijgen aanzienlijk door de arbeid en verwerking
appartementen heel onvoordelig kan uitpakken. Er komen
installatie- en servicebedrijven in het VvE Installatienetwerk.
van de gebruikte vloeistof. Ook de schaalvoordelen ver-
Bent u nog geen klant
dagelijks vragen binnen over het appartementsrecht. Dat is
De algemeen directeur: “Ook met Techem hebben we een
dwijnen. Er zijn steeds meer klanten die overgaan op de
van Techem, bel dan
ook een complexe zaak, maar onze afdeling Juridische Zaken
samenwerkingsverband: de vve’s die zijn aangesloten bij
nieuwe technieken.
onze a fdeling verkoop:
heeft genoeg kennis en ervaring om alle voorkomende vragen
VvE Belang, krijgen korting op de prijs van Techem-verbruiks
te beantwoorden. Niet voor niets luidt ons motto ‘Uw partner
meters. Die vormen een belangrijk instrument als het gaat om
De kosten van ons Techem Smart System zijn veelal
voor u een afspraak met
in gestapeld wonen’. We staan in alle gevallen naast en achter
bewustmaking van appartementseigenaren: zij zien in één
l ager dan de kosten van de vertrouwde verdampers.
de accountmanager van
de aangesloten verenigingen.”
oogopslag hoeveel energie zij gebruiken. Dat geeft vaak al een
En JAZEKER!! dit zijn de jaarlijkse dienstverlenings
uw regio inplannen.
duidelijke besparing op de energiekosten. Bovendien wordt de
kosten & de aanschaf van het Techem Smart System,
Meer voor minder! •
Informatie aan vve’s
geleverde warmte per radiator gemeten, zodat de bewoners
VvE Belang is ook uitgever van een groeiende ‘bibliotheek’.
zeker weten dat ze worden afgerekend op hun reële verbruik.”
Inmiddels zag al een flink aantal uitgaven het licht. Van het ‘Handboek voor de VvE’ tot ‘De Kascommissiegids’; vve’s kun-
Onderhoud en energiebesparing
nen in de boeken van VvE Belang hun licht opsteken over alle
“VvE Belang probeert de aangesloten verenigingen van
onderwerpen waarmee ze bij het bestuur en beheer van hun
eigenaren zo veel mogelijk te faciliteren bij energiebesparing
vereniging worden geconfronteerd. Keulen: “We organiseren
en bij het onderhoud van hun complexen. In veel gevallen
elk jaar informatiebijeenkomsten over actuele en aansprekende
hebben we het dan om een combinatie van werkzaamheden:
thema’s, die druk bezocht worden. Daarnaast geven we vier-
wij stimuleren verenigingen van eigenaren om onderhoud
maal per jaar ons VvE Magazine uit, waarin veel aandacht
te combineren met maatregelen in het kader van energie
wordt geschonken aan juridische zaken, maar ook aan energie-
besparing. Daardoor zorgen ze voor waardebehoud van hun
besparing, bouwkundige aspecten etc. Op die m anier informe-
gebouwen én kunnen ze fors besparen op de energiekosten.
ren we onze doelgroep uitvoerig en effectief. Uit de reacties op
En – niet in de laatste plaats – ze wonen er met plezier; nu en
het blad concluderen we dat de aangesloten vve’s het daarmee
in de toekomst.” Zie voor meer informatie www.vvebelang.nl •
6 Techem Aktueel Techem Aktueel
2
naar de voordelen van ons Techem Smart System te accountmanager
van
076-5725813. Zij kunnen
Nieuwe objecten van Techem Bizetpad: voor het complex de Parelvissers te Leiden gaat Techem in 120 woningen ong. 400 radiatormeters plaatsen. Voorzien van Techem Smart System en adapterm!
Techem Aktueel
7
uPGRADE
upGRADE
“Maar wat heeft dit nu met upgrade te maken wanneer we al
U kunt niet alleen informatie en documenten opzoeken,
twee jaar een systeem van Techem hebben?” zult u denken.
maar ook uw informatie digitaal verzenden. Van versturen
Wanneer u in het bezit bent van radiografische uitleesbare
van o pdrachten voor een tussenaflezing tot inzenden van de
Techem meters van de generatie data III kunt u nagenoeg
(brand)stofkosten.
probleemloos het systeem laten UPGRADEN naar Techem Smart System. Sinds 2007 installeert Techem al meters van
Seminars Techem Portal
deze generatie.
In het najaar van 2011 isTechem van start gegaan met het g even van speciale seminars. Hierbij wordt aan een aantal klanten
Het enige wat er dient te gebeuren is het aanleggen van een
tegelijk het Techem.Portal uitgelegd en de m ogelijkheden
vast netwerk in uw complex doorTechem wat er voor zorgt
die klanten hierin hebben. Vanwege de raakvlakken die het
dat er op afstand uitgelezen kan worden. De b ewoners
Techem.Portal met het Smart System heeft, wordt het nieuwe
worden
niet
platform dan ook besproken. Na v erschillende sessies op
lastiggevallen, omdat de ontvangers in algemene ruimten
voor
deze
installatiewerkzaamheden
ons kantoor in Breda is gebleken dat hier waarde aan wordt
binnen het complex worden geplaatst. Tevens hoeven de
gehecht. Door zowel de klant als door Techem. Niet alleen
meters in de woningen niet omgeprogrammeerd te worden.
door het geven van informatie, maar juist om een kijkje te nemen in de keuken van Techem en om dat gezicht nu eens
Sinds de intrede van Techem Smart System, juli 2011, zijn er
te zien van de persoon waar u mee spreekt. Wordt er alleen
al meer dan 150 complexen in Nederland voorzien van het
maar over het Techem.Portal en Smart System g esproken?
Techem Smart System. Bij deze complexen kunnen we door
“Nee”. Zo worden er onder andere ook vragen gesteld over
de dagelijkse afstanduitlezing dan ook snel evt. storingen
de afrekening verwarmingskosten en de werking van de
signaleren en verhelpen. Wij zijn overtuigd!
meters.Met deze seminars zijn we kleinschalig van start gegaan met enkele klanten. Inmiddels is eind april een
Upgrade Door een continue ontwikkeling van de techniek is de meetnauwkeurigheid verbeterd en ontstaan er veel meer mogelijkheden. Door te luisteren naar de wensen van klanten is Techem in staat om te blijven innoveren. Hierdoor ontstaan diensten en producten die vele voordelen bieden en inspelen op deze wensen. Zo is ook het platform Techem Smart System ontstaan. >>
8 Techem Aktueel Techem Aktueel
2
Techem Smart System en Techem Portal
seminargehouden voor 25 personen van 9 relaties. En hier
Door de plaatsing van dit vaste netwerk beschikt u over
willen we mee doorgaan.
een schat aan informatie. Via ons Techem.Portal heeft u o.a. de mogelijkheid om online dagnauwkeurige m eterstanden
Deze seminars zullen we maandelijks blijven houden; 19 juni,
in te zien. Handig als bewoners gaan verhuizen of bellen
25 september, 23 oktober, 20 november en 18 december. Dus
met vragen over de meterstanden. In het Portal vindt u niet
wilt u uitleg, inloggen en meer informatie? Stuurt u dan een
alleen meterstanden. Denkt u eens aan de afrekeningen
mail naar
[email protected] met als onderwerp Techem.Portal
verwarmingskosten. U vindt deze in het online archief.
seminar. De officiële uitnodiging wordt u dan toegestuurd. •
1
Verzending verbruiksgegevens
2
Opslag en verzending verbruiksgegevens
3
Opslag statusinformatie
4
Dataoverdracht per GPRS
5
Afrekening voor energie en water
6
Permanente bewaking meetsysteem
7
Actuele en historische standen
8
Analyses van energie- en waterverbruiken
9
Energiebesparingssysteem
Techem Aktueel
9
De scheiding van de energie voor warmwater- en verwarmingsenergie
De scheiding van de energie voor warmwater- en verwarmingsenergie
De scheiding van de energie voor
warmwater- en verwarmingsenergie
Collectieve verwarmingsinstallaties dienen vaak niet alleen voor de ruimteverwarming van gebouwen. Deze installaties worden tegelijkertijd ook gebruikt voor de bereiding van het warmwater. Het verschil in consumptiegedrag van de aan de installatie aangesloten gebruikers met betrekking tot warmte en warmwater zorgt vaak voor problemen bij de verbruikafhankelijke kostenverdeling. Een warmtemeter voor de scheiding van de warmwaterkosten is bij dit soort installaties een geschikte oplossing.
Op deze manier worden alle verliezen op b asis van de stan-
transparant. De juiste kosten worden zo overzichtelijk aan
den van de warmtekostenverdelers verdeeld. Het gevolg:
de gebruiker toegewezen. Hierdoor is het mogelijk om de
de gebruikers krijgen de o pwekkingsverliezen op basis
verbruiken op exacte gebruiksgegevens te analyseren en
van hun stookgedrag toegewezen. Een gebruiker die ver-
de gebruikers te helpen met het gebruiksgedrag.
houdingsgewijs w einig stookt maar wel veel warmwater gebruikt, krijgt hierdoor veel minder kosten toegewezen als dat daadwerkelijk door hem gemaakt zijn. Door zijn be-
“Een eerlijke, transparante afrekening en energie besparen!”
perkte gebruik van de v erwarming worden de kosten van het verlies met de a ndere gebruikers verrekend.
Het resultaat naast een eerlijke en een transparante afrekening is een mogelijkheid om energie te besparen.
Wanneer er geen aparte meting wordt toegepast, is niet
Wanneer de totale warmwaterhoeveelheid is v astgesteld
U ziet dat door het toepassen een correcte groepen
Naast dat dit goed is voor het milieu scheelt dit aanzienlijk
precies te bepalen hoeveel energie er gebruikt wordt voor
dient
meting de kostenverdeling eerlijk wordt maar vooral ook
in de kosten. Goed voor u, maar vooral voor de bewoners. •
het opwarmen van het water. Wel is terug te rekenen wat
vastgesteld te worden. Met temperatuurverschil bedoelen
dit aandeel is geweest. Let wel dat er hier gebruik gemaakt
we het verschil van het water vóór verwarming en de
wordt van aannamen.
temperatuur van het water zoals deze geleverd wordt bij de
het
temperatuurverschil
van
deze
levering
eindgebruikers. Wanneer deze temperaturen niet g emeten Voor het vaststellen van het verbruik dienen we eerst te
worden, kunnen we van de volgende temperaturen
weten hoe groot de geleverde hoeveelheid verwarmd
uitgaan. Vóór de verwarming hanteren we een t emperatuur
tapwater is geweest gedurende de verrekenperiode. Dit
van 10˚C, en wanneer het water geleverd wordt bij de
kan door middel van alle individuele warmtapwatermeters
eindverbruiker hanteren we een temperatuur van 65˚C. dit
in de woning bij elkaar op te tellen. Wanneer hier geen
levert een temperatuurverschil van 55K.
meting wordt toegepast moet deze hoeveelheid geschat worden. Deze schatting kan gemaakt worden op basis
Nu is het mogelijk de gebruikte hoeveelheid energie
van kengetallen voor de betreffende situatie zoals deze
in te schatten waarbij gebruik gemaakt wordt van het
opgenomen zijn in het Handboek Installatietechniek.
watervolume, de dichtheid, de soortelijke warmte, het temperatuurverschil
en
het
Nieuwe objecten van Techem Escamplaan: in opdracht van Metterwoon zijn diverse complexen aan en rond de Escamplaan te Den Haag voorzien van radiatormeters.
gebruiksren
dement. Zoals u ziet is deze inschatting gebaseerd op gemiddelden en kengetallen en zegt het niets over de exacte gebruikte hoeveelheid warmte. Voor het meten van de gebruikte energie kan men volstaan met het plaatsen
Zorgvlietstraat: tijdens de renovatie van dit complex te Breda waarbij o.a. een extra woonlaag is gecreëerd zijn 50 woningen voorzien van warmtemeters en koudwatermeters.
van 1 warmtemeter in de groep naar de warmwaterbereiding. Nadeel hiervan is dat deze warmtemeter niet de v erliezen van de warmwateropwekking registreert. De totale brandstofkosten worden dan op basis van de gemeten warmte- energie voor warmwater verdeeld (zonder de kosten van het opwekkingsverlies) en het “totale restant” (inclusief
10 Techem Aktueel Techem Aktueel
2
alle
opwekkingsverliezen).
>>
Oostelijk Bolwerk A+B: in deze twee blokken met 178 woningen te Terneuzen zijn de ca. 1.000 verdampers vervangen voor radiografie.
Techem Aktueel 11
WOningcorporatie domijn
WOningcorporatie domijn
WONINGCORPORATIE DOMIJN
Bij renovatie krijgt bij Domijn het energievraagstuk extra aan
individuele vrijheid te geven. Voor wat betreft de stookkosten,
dacht?
begint dat natuurlijk met gebruiksafhankelijke afrekeningen.
OOG VOOR DE INDIVIDUELE HUURDER
Wat wij daar bijvoorbeeld doen is de huurder een
Als je je huurders maatwerk wilt leveren en je wilt ook dat ze
keuzemogelijkheid te geven in energetische pakketten
energiebewust met het gebruik van hun verwarming omgaan,
waarin bijvoorbeeld een zonneboiler is opgenomen, HR++
kun je natuurlijk niet de stookkosten vervolgens h oofdelijk
Met ca. 16.000 verhuureenheden behoort Domijn tot de grotere woningcorporaties in Overijssel. Het werkgebied blijft niet alleen beperkt tot de vestigingsplaats Enschede. Domijn is ook actief in Haaks bergen, Losser en de omringende dorpen. Het lijkt dan bijna ondoenlijk om maatwerk voor elke huurder te leveren. En toch is dat precies waar Domijn met haar ruim 200 medewerkers naar streeft. Wij spraken met Peter Sinnema, adviseur duurzaamheid en innovatie.
glas en isolerende maatregelen als een fraai uitgevoerde,
omslaan.
hoogwaardig geïsoleerde voordeur. Dus én een mooier aanzicht van de woning én een betere isolering. Ter dekking
De toepassing van deTechem apparatuur incl. de Energiecoach
van de kosten wordt de huur dan iets aangepast. Wat je dan
in de 120 woningen aan de Dr. Benthemstraat past in die
ziet, is dat de bewoners als het ware ambassadeurs voor de
filosofie?
omgeving worden. Bewoners die aanvankelijk niet zoveel
Ja, waar het ons daar met name om gaat is het voortdurend
Kun je iets meer vertellen over dat maatwerk dat Domijn wil
194 woningen; het plan Flora D omijn. Het gaat daarbij om
belangstelling hadden voor die mooiere en betere voordeur,
informeren van de bewoners over hun energieverbruik.
leveren?
- voor Enschede - gezichtsbepalende, vooroorlogse wo-
zien nu het resultaat en willen alsnog meedoen. Wij zeggen
Weliswaar moeten ze daarvoor het internet op, maar zo’n
Dat bereiken wij met klantgestuurd onderhoud, zoals wij
ningen aan de Geraniumstraat e.o. Als energiebesparende
dan niet: “Jammer, kans voorbij laten gaan; nu kan het niet
groot bezwaar is dat vandaag de dag nu ook niet meer. Dus
dat noemen. Uiteraard hebben wij onze MJOP’s (meerjaren
maatregelen worden de woningen voorzien van dakisolatie,
meer.” Maar wordt alsnog de energiebesparende maatregel
als ze die kleine moeite van tijd tot tijd nemen om te kijken
onderhoudsplannen), maar daar binnen is er zeker ook ruimte
spouwmuur isolatie, HR++ glas, kierdichting. Het oplossen
uitgevoerd.
hoe hun energieverbruik er in vergelijking met dat van de
voor individuele wensen (tegen b etaling) van onze huurders.
van koudebruggen en het zinstalleren van een innovatief
Een goed voorbeeld is het voortijdig vervangen van keukens.
andere bewoners ervoor staat, dan hebben we al weer veel
verwarmings ventilatiesysteem onder woonkamerraam aan
Uiteraard willen we het ook even hebben over de c ollectieve
de voorgevel.
c.v. installaties.
Wij zorgen dat de standaardkeuken binnen het MJOP prima functioneert en dat er bij wijze van spreken geen kastje scheef
Door het uitvoeren van deze maatregelen wordt een enorme
hangt. Maar de huurder die graag een iets andere keuken wil
besparing van het energieverbruik gerealiseerd van wel 30%
en daar ook wel een redelijke aanpassing van zijn huur voor
tot 40%. (op basis van een gemiddeld gezin) En tussen twee
wil betalen, die komt bij ons niet aan een gesloten deur.
haakjes: die woningen hebben wij in één klap van energie
gewonnen.
Die komen bij Domijn ook volop voor. Wij streven er naar om
Maar voor ons is dit de eerste kennismaking met de Energie-
ook bij collectieve installaties de huurder toch zoveel mogelijk
coach van Techem, dus wij zijn echt heel b enieuwd! •
label E/F, naar energielabel A gebracht! Het zelfde geldt bijvoorbeeld voor b adkamers. Ook voor die ruimte hebben bewoners vaak specifieke wensen. Wij
Voor de interne organisatie houden jullie ook oog op duur
bekijken dan gezamenlijk wat haalbaar is, welk p rijskaartje
zame toepassingen?
daar aan komt te h angen en als we het
Natuurlijk! Het kan niet zo zijn dat wij ons woningbestand
met elkaar eens geworden zijn, dan
qua duurzaamheid op een hoger peil brengen en er bij onze
komen die aanpassingen er. In feite
organisatie niet naar kijken. Dat begint natuurlijk met het
werken wij vanuit de instelling: “Je
materiaalgebruik in en voor ons eigen kantoorgebouw, maar
zou er zelf ook moeten w illen wonen.”
we hebben bijvoorbeeld ook een compleet mobiliteitsplan. Wat altijd herkenbaar is, zijn de bedrijfsauto’s. Hoe ga je daar
En hoe werkt dat bij grootschalige
mee om. Hoe energiezuinig moeten die dan zijn?
projecten? Daar kun je die gedachte
Je kunt natuurlijk ook kiezen voor carpoolen en bij de
bij bepaalde onderde-
vervanging van de auto’s heel goed kijken of dat weer auto’s
len ook doorvoeren.
op diesel moeten worden, of dat we overschakelen op aardgas
Zo
zijn
bezig
wij
o.a.
of op elektrische auto’s. Daarnaast kun je ervoor kiezen om de
met
de
auto’s ’s zomers te laten staan en dan van de bedrijfsscooters
renovatie
van
gebruik te maken. Domijn heeft die keuze dus gemaakt! >>
Domijn: Peter Sinnema Woonbond Dr. Benthemstraat
Techem Aktueel
2
Techem Aktueel 13
Adapterm 2.0
adapterm 2.0
Van goed naar beter: adapterm 2.0 De innovatie staat niet stil bij Techem. Al sinds 2006 is Techem in het bezit van een uniek energiebesparingsysteem. Dit systeem, adapterm, kan op basis van de gegevens van de radiografische radiatormeters berekenen wat de actuele warmtebehoefte b innen het complex is. Als de actuele warmtevraag lager is dan de geleverde warmte kan adapterm een correctie sturen naar de ketelregeling waardoor deze de warmtelevering verlaagt naar de behoefte. Hierdoor wordt er niet onnodig warmte en dus energie geleverd waar door er gemiddeld rond de 10% bespaard wordt.
Wat is er veranderd? Innovatie staat voor vernieuwing en verbetering. Wat is dan het verschil met de voorgaande versie van adapterm? adapterm 1.5
adapterm 2.0
Netgevoede ontvangers (230V) • Bereik ontvanger ca. 20 meter • Maximaal 30 ontvangers per netwerk • 3 cv-groepen per n etwerk te beïnvloeden • 3 adapterm-modules per netwerk • 2-uurlijkse interval per profiel • Software updates op locatie • Alleen plaat- en ledenradiatoren geschikt • Apart adapterm netwerk
Batterijgevoede ontvangers Bereik ontvanger ca. 70 meter • Maximaal 59 ontvangers per netwerk • 16 cv-groepen per netwerk te beïnvloeden • 16 a dapterm-modules per netwerk • Uurlijkse interval per profiel • Automatische updates via GPRS • Tevens convectoren g eschikt • Op basis van Techem Smart System
•
•
•
Zoals bovenstaand overzicht weergeeft, biedt adapterm 2.0 enkele verschillen ten opzichte van adapterm 1.5. Maar wat zijn nu de concrete voordelen? •D oor
de toepassing van batterijgevoede ontvangers vervallen er veel montage kosten zoals voor het aanleggen van 230V netaansluitingen. • Een groter vang bereik per ontvanger. Hierdoor zijn er minder ontvangers nodig. •E en grotere capaciteit per ontvanger. Meer meters kunnen beheerd en verwerkt worden. •E r zijn per netwerk meer cv-groepen te beïnvloeden. Hierdoor is het niet nodig meerdere netwerken aan te leggen. •D e tijd tussen de profielen is korter. Hierdoor is een nog fi jnere regeling mogelijk waardoor het bespaarpotentieel maximaal benut wordt. •H et aantal typen radiatoren die voor adapterm geschikt zijn is uitgebreid. Ook hiermee wordt de regeling verfijnd. • adapterm 2.0 is op basis van Techem Smart System. Deze infrastructuur is het centrale platform voor meerwaarde diensten. U kunt maximaal profiteren van online diensten die u meer i nformatie geven over de verbruiken binnen de complexen.
14 Techem Aktueel Techem Aktueel
2
De gebruikers van adapterm kunnen door middel van de adapterm-cockpit dagelijks de prestaties van het systeem volgen. De adapterm-cockpit is een o nline informatie dashboard welke via het Techem Portal te benaderen is. De gebruikers kunnen in één oogopslag zien wat de energiebesparing van hun, met adapterm uitgeruste, complexen is. Daarnaast zien ze de CO2 reductie en de op dat moment heersende buitentemperatuur. De adapterm-cockpit zorgt ook voor overzichtelijk rapportages. Iedere keer worden aan het einde van
de maand alle gegevens van de afgelopen maand beoordeeld en in een overzichtelijk maandrapport gezet. Zoals u ziet is adapterm een kostengunstige investering waarbij het resultaat direct zichtbaar is. Door t oepassing van de adapterm-module v eranderen de Techem warmtekostenverdelers in “energiebespaarders”. De bewoners zullen het resultaat terugzien in hun eindafrekening van de stookkosten. U bespaart met Techem. •
Nieuwe objecten van Techem C.F. Smeetslaan: in dit complex zijn verdampers vervangen voor ca. 350 radiatormeters w aarbij ook het Techem Smart System geplaatst is. Bovendien heeft men gekozen voor de Energiecoach.
Dr. Benthemstraat: op basis van het Techem Smart System zijn hier 121 w oningen in E nschede voorzien van warmtemeters. De Energiecoach is hier ook gekozen.
Techem Aktueel 15
Bespaar energie en geld, win tijd. Ervaar het met Techem Smart System.
De radiografische Techem meters zijn niet voor niets de "slimste meters". Haal er dan ook meer uit met het Techem Smart System. Techem Smart System is de nieuwe standaard voor afstanduitlezing. Geen meterstanden in de woningen registreren, maar geheel draadloos en automatisch met dagelijkse interval. Door het Techem Smart System zijn er een aantal praktische voordelen ontstaan. Het meetsysteem wordt continue bewaakt door middel van systeembewaking. Verbruiksschattingen worden hierdoor aanzienlijk gereduceerd. U kunt zelfs de meterstanden met terugwerkende kracht, dagnauwkeurig online inzien. Het aanleggen van het Techem Smart System is eenvoudig. Ook bij complexen die reeds voorzien zijn van radiografisch uitleesbare meters.
Takkebijsters 17-A1 Breda Postbus 2152 4800 CD Breda
Newtonstraat 11a Heerhugowaard Postbus 165 1700 AD Heerhugowaard
Tel. 076-5725800 Fax 076-5725880 E-mail
[email protected] www.techem.nl
