Jaargang 15, nr juni Thema: ingredients. Paardloze koets en koeloze melk. Integrale aanpak nodig tegen voedselverspilling

Jaargang 15, nr. 4 – 17 juni 2014

Thema: ingredients Integrale aanpak nodig tegen voedselverspilling 01_Cover.indd 1

Paardloze koets en koeloze melk 05-06-14 14:28

for your next career move in food QESH Manager Met management ambities

Sneek

Cloetta Sneek is onderdeel van de Cloetta Group met totaal 11 fabrieken in Italië, België, Zweden, Slowakije, Engeland en Nederland. Cloetta is een krachtig bedrijf met een leidende positie binnen de zoetwarenmarkt en exporteert wereldwijd suikerwerk, kauwgom, pastilles, chocolade producten en sinds kort ook noten. Bij Cloetta in Sneek wordt met ± 100 enthousiaste medewerkers en ambitieuze doelstellingen kauwgom, pepermunt en drups geproduceerd voor bekende merken zoals SPORTLIFE, XyliFresh, KING, Redband en Venco. In verband met promotie zoeken wij een gedreven en ondernemende QESH Manager. Deze overtuigende motivator is verantwoordelijk voor het opstellen, verder ontwikkelen en borgen van het QESH-beleid (80%). De overige 20% van de taken bestaat uit het coördineren van het QE beleid en alle QE aangelegenheden voor de regio Middle, bestaande uit de fabrieken in Roosendaal, Turnhout en Sneek. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126

Sr. QA Manager Spilfunctie in een groeiende, internationale omgeving

Amsterdam

Tradin Organic is onderdeel van SunOpta, een Canadese onderneming in de biologische food branche. Het hoofdkantoor van Tradin Organic is gevestigd in Amsterdam, naast het Centraal Station waar ruim 60 medewerkers werken. Tradin Organic is spil tussen haar leveranciers in ruim 65 landen wereldwijd en de internationale food industrie. Daarnaast heeft Tradin Organic 4 fabrieken (Nederland, Bulgarije, Ethiopië, China) waar biologische food ingrediënten worden verwerkt. Alle ingrediënten en producten van Tradin Organic zijn biologisch. Om het QA-team te versterken zoeken wij een ondernemende Sr. QA Manager die verantwoordelijk is voor het opstellen en borgen van het QA-beleid. Deze organisator met helicopterview geeft leiding aan het QA-team en houdt overzicht in een complexe, dynamische omgeving. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126

Masters in Cereal Technology Rotterdam

Manager Inkoop

Brede zelfstandige rol met grote toegevoegde waarde voor de organisatie

Rotterdam

Codrico Rotterdam B.V. is een succesvol, internationaal opererend en innoverend productiebedrijf van hoogwaardige half- en eindproducten voor de levensmiddelen- en diervoedingsindustrie. Als grondstof voor het productieproces worden mais en graanproducten gebruikt om producten te maken voor bijvoorbeeld snacks, cereals en tortilla chips. Hierbij maken ze gebruik van hightech maaltechnieken en veredelingsprocessen. Codrico kenmerkt zich door een hands on mentaliteit waar mensen gedreven en doelgericht te werk gaan. In de Rijnhaven staat het hoofdkantoor, van waaruit de commerciële activiteiten worden aangestuurd, en ook Productie, R&D en Logistiek gevestigd zijn. Wij zijn voor Codrico op zoek naar een Manager Inkoop die verantwoordelijk is voor het gehele inkoopproces van producten en diensten; van onderhandeling tot en met levering. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Operations Management Talent Die de organisatie leert kennen door projecten te managen met het accent op milieu

Geldermalsen

COROOS Productie B.V. heeft productielocaties in Kapelle en Geldermalsen, met in totaal 370 medewerkers. Hiermee vormt COROOS één van ’s lands grootste conservenfabrieken. Vers van het land worden groente en fruit direct verwerkt en in glas, blik of kunststof verpakt. De omzet van ruim 150 miljoen euro wordt gerealiseerd door een moderne organisatie, korte lijnen, duidelijke communicatie en een energieke aanpak. Door de groei wordt het komende jaar verder geïnvesteerd in nieuwe installaties en processen en worden de productiefaciliteiten verder uitgebouwd. Door deze groei zijn wij op zoek naar een Operations Management Talent die verantwoordelijk is voor het initiëren en implementeren van projecten binnen de organisatie op het gebied van milieu, veiligheid, energie en investeringen. Een mooie opstap voor een gedreven kandidaat met ambities binnen een productieomgeving. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Technical Sales Manager Creating new business in a fast-growing dynamic environment

Kilkenny, Brussels or home-office

Glanbia Plc is an international nutritional solutions and cheese group, headquartered in Kilkenny Ireland. Glanbia has almost 5,000 employees worldwide and has manufacturing and processing facilities in 7 countries and sales/technical support locations in 14 countries. Glanbia Nutritional Ingredient Technologies (GNIT) is responsible for production and supply of both nutritional and functional ingredients to a wide range of sectors including Sports Nutrition, Clinical Nutrition, Infant Nutrition, Health and Wellness and Food Sectors. To support their strategy for growth for the EMEA Region a new role of Technical Sales Manager is created. This role is responsible for analysing markets, managing accounts which will provide direction and commercial insights for R&D to shape developments and launch new products within the sector. Consultant: Annoek Kogelman, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-12504148 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]

dupp - food recruitment

Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl t 0317-468686

Jaargang 15, nr. 4 – 17 juni 2014

Inhoud nr. 4 – 17 juni 2014

Thema: ingredients Integrale aanpak nodig tegen voedselverspilling

Paardloze koets en koeloze melk

01_Cover.indd 1

05-06-14 14:28

Bij de voorpagina: Specerijen of smaakaroma’s? J.S. Polak heeft daar een duidelijke mening over. Verder in dit nummer veel aandacht voor ingredients, met zoutvervanger OneGrain, eiwitverrijkte producten en eiwit uit eendenkroos. Vanaf pagina 8.

Food Top 100

18 21 25 26 28

Innovatie en inspelen op wensen klant

Paardloze koets en koeloze melk

Scelta Mushrooms: champignon is sexy

Sfeerimpressie symposium

NVVL

42 44

Pittige discussie

Lean

Productie kan efficiënter

Productnieuws

46

Flexibel FMCG-centrum

Unilever Fountainheads waarschuwt voor ‘Kodakmomentje’

48

Sustainable Living Plan bespaart kosten

Service Mixed

4

Productnieuws Kort nieuws uit de sector

Ingredients

8 10 13 16

Natriumreductie in brood met OneGrain

J.S. Polak maalt specerijen samen voor melange

30 31 34 39 40

Ingredients

Voedselverspilling Integrale aanpak nodig

Taartrobot Flexibel inzetbaar

Thermische vloeistof Eiwitverrijkte producten

Kansen voor eendenkroos

50

Cartoon, agenda en colofon

Verkeerde olie, minder rendement

Symach

Stapel op palletiseren

Dit keer twee extra’s bij EVMI: • HygiëneSpecial (links), met informatie over hygiëne in het eigen bedrijf, ongedierte, bacteriën, virussen, persoonlijke hygiëne en een dagboek van NVWAinspecteurs. • Products4Engineers (rechts), met informatie over nieuwe instrumenten en machines.

eisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014

03_Inhoud.indd 3

3

05-06-14 14:28

Kort nieuws AkzoNobel wint award MFC met OneGrain AkzoNobel heeft de MFC Innovatie Trophy gewonnen met het mineraalzout OneGrain. De ingezonden producten werden geroemd vanwege de hoge culinaire kwaliteit en de heldere structuur. Ze waren bereid met OneGrain en bevatten daardoor 33 procent minder zout. De Molenaar Award voor Den Hartog Leo den Hartog, directeur R&D bij diervoederproducent Nutreco en hoogleraar aan Wageningen University, is winnaar geworden van De Molenaar Award 2014, de prijs voor de persoon die zich het meest verdienstelijk heeft gemaakt voor de ontwikkeling van de (grondstoffen)handel, graanverwerkende of diervoederindustrie in Nederland of België. Onderzoeksprogramma thee Unilever gaat zich toeleggen op een nieuw R&Dprogramma voor thee om het theeaanbod voor de toekomst veilig te stellen. Moderne teeltmethoden moeten leiden tot nieuwe duurzame theesoorten. Leden stemmen in met fusie Arla en Walhorn De leden-melkveehouders van Arla Foods en het Belgische EGM Walhorn hebben ingestemd met een fusie, waarbij Walhorn opgaat in Arla. De samenvoeging moet nog wel worden goedgekeurd door de mededingingsautoriteiten. Bernhard Url nieuwe EFSA-directeur De Oostenrijker Bernhard Url is door het bestuur van EFSA benoemd tot uitvoerend directeur. Url was na het vertrek van Catherine Geslain-Lanéelle in september 2013 al waarnemend directeur van EFSA. Hij is officieel per 1 juni aan de slag gegaan. Ranks Meel verkoopt meelfabriek Ranks Meel verkoopt de meelfabriek in Uithuizermeeden aan Waddenmolen ’t Hoogeland. Dat maakte Roland Mills United, het Duitse concern dat eigenaar is van Ranks, bekend. Haribo sluit Hoepman Haribo gaat de productielocatie van Hoepman in Hoogezand sluiten. Dit kost 33 medewerkers hun baan. De Duitse snoepfabrikant wil de snoepproductie concentreren in de Belgische productielocatie in Kontich, nabij Antwerpen. Aanhane CEO NSure Theo Aanhane (44) heeft per 1 mei bij NSure de taken overgenomen van Ton van Berkel als CEO. Van Berkel, aandeelhouder en medeoprichter van het bedrijf, vervulde de functie van CEO het afgelopen jaar.

4

Mixed Unilever ontwikkelt app tegen voedselverspilling

‘

ROTTERDAM - Unilever Food Solutions heeft een app ontwikkeld waarmee chefkoks inzicht krijgen in het afval dat ze produceren. Zo kunnen ze verspilling tegengaan én geld besparen. Met ‘Stop verspilling’ kan een chef bepalen hoeveel voedsel er in de keuken verspild wordt en bekijken wat de verschillen zijn per service (ontbijt, lunch, diner). De chef kan met een reeks tools, tips en recepten de voedselverspilling in de keuken verminderen. Per week kan de kok de vooruitgang volgen. Volgens Unilever Food Solutions verminderen de voorgestelde menu’s de afvalberg al met 20 procent. Om inzicht te krijgen, moeten koks gedurende drie dagen de hoeveelheid afval meten met een digitale weegschaal of hangweegschaal en de verschillende soorten afval (opslagafval, keukenafval, tafel-/ serviceafval) in drie aparte vuilnisemmers sorteren. De gegevens kunnen ze in de app invoeren. Dat leidt tot een overzicht van de gemiddelde hoeveelheid afval per dag en per couvert, en een procentuele indeling van het afval per categorie. Eén of twee maanden na het begin van het experiment wordt de chef gevraagd om te onderzoeken hoeveel voedsel hij minder heeft verspild en hoeveel extra winst hij heeft behaald.

Forum voor delen kennis kamelenmelk HÖRSHOLM - Chr. Hansen is op LinkedIn een forum gestart voor het delen van kennis en expertise over kamelenmelk. Het intiatief op LinkedIn volgt op een CSR-project dat de ingrediëntenleverancier in 2012 heeft uitgevoerd met het Keniaanse Oleshwa Enterprises om de leefcondities van kleinschalige kamelenbedrijven te verbeteren. Dit project ging vooral in op de ontwikkeling van basiskennis voor het produceren van kamelenkaas, die kleine ondernemers konden gebruiken voor eigen consumptie en voor de verkoop. Van hieruit ontstonden diverse kamelenkaasrecepten, die nu gebundeld in een handleiding te downloaden is. Volgens Chr. Hansen gaat een kwart tot de helft van de jaarlijkse kamelenmelkproductie in Kenia en Ethiopië verloren door een gebrek aan infrastructuur en aan conserveringsmachines en -technieken om de melk houdbaar te maken. De ingrediëntenleverancier verwacht dat het forum meer kennis kan ontwikkelen bij het produceren en het verlengen van de shelf life van diverse kamelenmelkproducten op industriële schaal.

Piet Hein Merckens CEO Aviko BREDA - Royal Cosun heeft Piet Hein Merckens (51) benoemd tot CEO van Aviko en lid van de concerndirectie van Cosun. Merckens was eerder CEO van Wessanen. In november 2013 werd zijn vertrek aangekondigd toen de Raad van Commissarissen hem niet meer wilde voordragen voor een tweede termijn. Eerder werkte Merckens bij onder andere Procter & Gamble en Sara Lee/DE. Merckens volgt Martin van de Ven op die vanaf 2008 directievoorzitter van Aviko is geweest. Van de Ven is sinds 1985 verbonden aan Cosun. Hij zal Merckens na diens aantreden op 1 september nog enige tijd ondersteunen. “Onder andere om een succes te maken van de opstartende fritesactiviteiten in China”, stelt Cosun.


04-05-06-07_mixed.indd 4

05-06-14 14:27

U v b l v

F v

R h z i N O l i t h g r h

R

U U n l G Z v b z z s s

Column

‘Conflict dierenwelzijn en CO2-voetafdruk’ UTRECHT - “Dierenwelzijn en de CO2-voetafdruk zijn conflicterende zaken.” Dat zei Aalt Dijkhuizen, voormalig bestuursvoorzitter van Wageningen UR tijdens het openingscongres van VIV Europe in Utrecht, bericht vakblad De Molenaar. Dijkhuizen is ervan overtuigd dat hoge productiviteit op de beschikbare landbouwgrond de enige manier is om op termijn de wereld te voorzien van de benodigde hoeveelheid voedsel. “Hoge productiviteit is bovendien gunstig als het gaat om de CO2-voetafdruk van de productie. De uitstoot per eenheid product vermindert”, hield Dijkhuizen het internationale gezelschap voor. Hij is zich ervan bewust dat deze visie niet verenigbaar is met eisen die de westerse samenleving wil stellen aan dierlijke productie op het gebied van dierenwelzijn. “Die richten zich op meer ruimte per dier en langzamere groei. Beide aspecten verhogen de CO2-voetafdruk.” Een andere probleem is het gegeven dat het grootste deel van de bruikbare landbouwgrond in de wereld al wordt benut. “Daarom zal het ontginnen van nieuwe gronden onvoldoende bijdragen aan de toenemende vraag naar voedsel. Het verhogen van de productiviteit is de enige manier om op termijn te voorzien in die vraag.” Zelfs op al goed benutte gronden, kan volgens Dijkhuizen de productiviteit nog omhoog door gebruik te maken van nieuwe technologie, zoals genomics, precisielandbouw en het voorkomen van na-oogstverliezen.

FNLI: ‘stemwijzer’ voor Europarlementariërs RIJSWIJK - De FNLI heeft aan de vooravond van de Europese verkiezingen een ‘stemwijzer’ voor leden van het Europees Parlement ontwikkeld. Met het document ‘Etiket met ingrediënten voor goed beleid’ kunnen ze zich goed informeren en op basis daarvan een keuze maken voor een sterke Europese levensmiddelenindustrie. “De Europese Unie is cruciaal voor de levensmiddelenindustrie, de grootste maakindustrie van Nederland”, stelde de brancheorganisatie in de aanloop naar de Europese verkiezingen. Ook presenteerde de FNLI op haar website een vergelijking van de verkiezingsprogramma’s, op de voor de levensmiddelenindustrie relevante punten. Bijna alle partijen besteden in hun programma’s aandacht aan innovatie, verduurzaming en versterking van de interne markt. Er zijn echter grote verschillen tussen partijen als het aankomt op aanvullende etiketteringsregelgeving, rapportageverplichtingen voor bedrijven over hun productieketens en grondstofsourcing en de verschuiving van belasting op arbeid naar belasting op grondstof en vervuiling. De FNLI riep haar achterban op om te gaan stemmen. “Want bijna alle belangrijke regelgeving die de levensmiddelenindustrie raakt, komt uit Brussel, of het nu gaat om etikettering, gezondheidsclaims, oneerlijke handelspraktijken, verpakkingen of milieunormen.”

Rentokil opent pop-up insectenrestaurant UTRECHT - Ongediertebestrijdingsbedrijf Rentokil heeft 4 juni in Utrecht een dag lang een ‘Pestaurant’, een pop-up insectensnackrestaurant geëxploiteerd. Ook in België, Brazilië, Australië, Denemarken, Dubai, Frankrijk, Trinidad, Turkije, de VS en Groot-Brittannië konden die dag insectensnacks worden besteld. Zo vroegen de ongediertebestrijdingsexperts aan de vooravond van het ‘insectenseizoen’ op ludieke wijze aandacht voor het bestrijden van insecten. “De zomer is op komst en ongedierte zoals wespen, vliegen en mieren kunnen dan voor flinke overlast zorgen. Tijd om terug te bijten”, aldus Rentokil. Op het menu stonden onder andere minimuffins met Buffalo-wormen, chocosprinkhanen, sour cream-krekels en bbq-meelwormen.

Bij deze EVMI treft u de HygiëneSpecial aan, een magazine gemaakt door de redactie van EVMI en enkele zusterbladen waarin hygiëne van meerdere kanten belicht wordt. Hygiëne kan letterlijk van levensbelang zijn. Maar voor bedrijven kan, zeker in tijden van recessie, kostenbesparing ook van levensbelang zijn - voor het voortbestaan van de onderneming. Is er wrijving tussen die twee belangen?

Reinigen We vroegen de lezers van een aantal websites van Eisma Businessmedia of er in het bedrijf waar ze werkzaam zijn tijdens de recessie bezuinigd wordt op reiniging en of dat ten koste gaat van de voedselveiligheid. Een deel van de bedrijven blijkt inderdaad op de kosten te beknibbelen, zelfs als dat ten koste gaat van de voedselveiligheid. We hebben de stelling: ‘Tijdens de recessie wordt in het bedrijf waar ik werk bezuinigd op reiniging’ voorgelegd aan de lezers van evmi.nl, vismagazine.nl, vleesplus.nl en vakbladijs.nl. Bij evmi.nl, dat zich richt op de gehele voedingsmiddelenindustrie, gaf maar liefst 34 procent aan dat er tijdens recessie wel degelijk bezuinigd wordt op reiniging, bij ijssalons is dat 30 procent, bij slagerijen 23 procent en in de vissector 17 procent. Van de mensen werkzaam bij bedrijven in de vissector waar beknibbeld wordt op reiniging, meent iedereen dat de bezuiniging ten koste gaat van de voedselveiligheid. In de andere sectoren denkt een deel dat het ook best wat minder kon. 60 procent van de stemmers werkzaam in ijssalons waar bezuinigd wordt, denkt dat ook, net als 59 procent van de stemmers in de voedingsmiddelenindustrie. In slagerijen is 35 procent van mening dat wat minder reinigen mogelijk is, zonder dat de voedselveiligheid in het geding komt. Aangezien het om een anonieme stemming gaat, is niet duidelijk of de werknemers die erkennen dat bezuinigen schadelijk is, verantwoordelijk zijn voor de bezuinigingen en de risico’s op de koop toenemen, of dat dat anderen zijn. Of weer meer uitgegeven wordt nu de recessie voorbij is, is niet bekend. Wellicht iets voor een nieuwe peiling? Norbert van der Werff, redactiecoördinator eisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014

04-05-06-07_mixed.indd 5

5

05-06-14 14:27

Kort nieuws Refresco Gerber verkoopt Waibstadt Refresco Gerber heeft een overeenstemming bereikt over de verkoop van de Duitse productielocatie in Waibstadt aan de riha WeserGold Group. De verkoop was een voorwaarde van de Europese Commissie om de fusie tussen Refresco en het Britse Gerber Emig toe te staan. Zeelandia breidt uit Ingrediëntenleverancier Zeelandia is begonnen met de uitbreiding van de Spijs Carlo-fabriek in Zierikzee. De productiehal wordt de komende jaren in drie fasen uitgebreid. Daarbij is veel aandacht voor hygiëne en duurzaamheid. FrieslandCampina sluit Roemeense fabriek FrieslandCampina gaat de productielocatie voor kaas in Carei in Roemenië sluiten. Ook de kaasverpakkingsactiviteiten in Targu Mures worden gestaakt. De activiteiten worden in januari 2015 verplaatst naar Baciu. Prijs grondstoffen onder druk De beschikbaarheid en de prijs van grondstoffen als soja, visolie en suiker zullen de komende tijd onder grote druk komen te staan. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Grip op grondstoffen: leveringszekerheid en biodiversiteit’ van KPMG. Vion Food versterkt organisatie Vion Food heeft de organisatie versterkt met Tom Heidman en John Valster. Heidman is toegetreden tot de Raad van Commissarissen waar hij verantwoordelijk is voor de commerciële portefeuille. Valster is aangetreden als strategisch commercieel adviseur. Wessanen rondt verkoop Izico af Wessanen heeft de verkoop van de snackdivisie Izico (met de merken Beckers en Bicky) aan investeringsmaatschappij Egeria afgerond. Izico heeft drie productielocaties, in Katwijk, Deurne en in het Belgische Bocholt. Cloetta neemt Jelly Bean Factory over De Zweedse snoepfabrikant Cloetta heeft de Ierse branchegenoot Aran Candy Ltd, bekend van ‘the Jelly Bean Factory’, overgenomen. Cloetta heeft 75 procent van de aandelen verworven. Duurzaam in de lift Nederlandse consumenten hebben vorig jaar 10,8 procent meer uitgegeven aan voedingsmiddelen die dieren milieuvriendelijk zijn geproduceerd. Dat blijkt uit de Monitor Duurzaam Voedsel 2013.

6

Mixed Foodbedrijven doen te weinig aan beperken CO2-uitstoot DEN HAAG - De tien grootste voedingsmiddelenbedrijven ter wereld doen te weinig om klimaatverandering aan te pakken. Ze dragen zelf bij aan het probleem, vooral in de toeleveringsketen. Als hun gezamenlijke CO2-uitstoot zou worden vergeleken met die van landen, zouden zij qua vervuiling op plek 25 staan. Dat meldt Oxfam Novib in het rapport Standing on the Sidelines, dat is gepresenteerd als onderdeel van de internationale Behind the Brands campagne. Deze campagne richt zich op het sociale en milieubeleid van de tien grootste levensmiddelenbedrijven in de wereld. Het gaat om Associated British Foods (ABF), CocaCola, Danone, General Mills, Kellogg, Mars, Mondelez International, Nestlé, PepsiCo en Unilever. Deze tien samen produceren jaarlijks 263,7 miljoen ton broeikasgassen, heeft Oxfam becijferd. Dit is een even grote uitstoot als alle Scandinavische landen bij elkaar. Ongeveer 29,8 miljoen ton hiervan komt uit de eigen directe bedrijfsvoering. De helft komt voor rekening van de productie van landbouwgewassen in de toeleveringsketen. Juist deze uitstoot wordt niet gedekt door de doelen die de bedrijven zich zelf hebben gesteld om de CO2-uitstoot te verminderen. Oxfam Novib noemt ze hierin nalatig. Ook roeren ze zich te weinig in openbare debatten over de aanpak van klimaatverandering. Uitzonderingen hierin zijn Unilever en Nestlé en in mindere mate Coca-Cola en Mars.

Opnieuw minder residuen op agf DEN HAAG - De NVWA heeft opnieuw minder residuen van gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen op groente en fruit. Bij de ruim 8000 tussen januari 2012 en december 2013 genomen monsters werd in 42 gevallen de norm overschreden. Tussen juli 2011 en juni 2013 was dat nog in 62 gevallen, aldus de NVWA. Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer 99 procent van het fruit en groente in Nederlandse winkels voldoet aan de wettelijke eisen voor resten van gewasbeschermingsmiddelen. In die gevallen waarbij resten van gewasbeschermingsmiddelen worden aangetroffen, is de hoeveelheid zo laag dat de effecten op de gezondheid bijna altijd verwaarloosbaar zijn. De meeste overschrijdingen komen van buiten de Europese Unie, zoals Zuidoost-Azië, China, Kenia, Suriname en de Dominicaanse Republiek. “Dankzij strengere controles gaan ook deze landen steeds meer aan de strenge EU-eisen voldoen. Waar de EU onvoldoende verbetering constateert, worden strengere eisen gesteld aan de import, zoals het eisen van certificaten. Dit geldt bijvoorbeeld voor okra (foto) en kerrieblad uit India”, stelt de NVWA.

‘Geen THT op pasta’ DEN HAAG - Een meerderheid van landen in de EU wil dat de Europese Commissie de lijst met producten waar geen THT-datum op hoeft, uitbreidt. Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken en haar Zweedse collega hadden de aanpassing van Europese regels voor houdbaarheidsdata aangezwengeld. Ze willen dat de THT-datum op lang houdbare producten als pasta, rijst en koffie verdwijnt, omdat dat leidt tot onnodige verspilling. Dergelijke producten kunnen nauwelijks over de datum raken, meent Dijksma. Volgens haar is ook nader onderzoek nodig naar belemmerende regelgeving. Daarnaast moeten landen aangespoord worden om consumenten te wijzen op beperkingen van houdbaarheidsdata.


04-05-06-07_mixed.indd 6

05-06-14 14:27

S

P e s d r e E 9 A l g r k N ( l D c t D m D w p t

U R

R t d K V M W D e w D A b d c v H v

Kort nieuws Sial beleeft vijftigste editie PARIJS - Sial, die dit jaar plaatsvindt van 19 tot en met 23 oktober in Parijs, beleeft haar vijftigste verjaardag. Dit jaar wordt bij de beurs voor de wereldwijde voedingsmiddelenmarkt een recordaantal deelnemers verwacht: ruim 6000 exposanten en 150.000 bezoekers. Enkele maanden voor de beurs begint, is zo’n 90 procent van alle expositieruimte al geboekt. Alle hallen van het beursterrein Paris Nord Villepinte worden gebruikt en het bezoekersaantal groeit elke editie met 2 tot 8 procent. De vorige editie in 2012 liet een toename in bezoekers van 10 procent zien. Nederland was in 2012 het zesde exposerende land (met 149 exposanten) en qua bezoekersaantallen (4782) het vierde land, na Frankrijk, Italië en België. De beurs omvat twintig categorieën waarvan de belangrijkste zuivelproducten, vlees, pluimvee, diepvries producten en kruidenierswaren zijn. De vijftigste editie wordt gevierd met tal van evenementen. Zo zal de beurs onder meer vijftig mondiale chefkoks ontvangen. Ook komt er een spectaculaire licht- en geluidvoorstelling en zijn er de Sial Innovation, waarbij talloze innovaties worden geëxposeerd, Sial TV en Cuisine by Sial (voor de restaurantsector). Dit jaar ligt de focus in het bijzonder op groente en fruit in Marché de Sial. Verder is er In-Food voor equipment, met 4000 vierkante meter vloeroppervlak en 300 exposanten. De World Tour by Sial geeft inzicht in wereldwijde consumenten- en consumptietrends. Zo neemt wereldwijd het pleasure food toe (genietproducten als chocolade) en convenience (gemaksproducten) af. Europees gezien neemt convenience juist toe. Professionals kunnen bij World Tour by Sial terecht voor informatie over mogelijk nieuwe markten.

Unilever verkoopt merken Ragu en Bertolli in VS ROTTERDAM - Unilever verkoopt de Noord-Amerikaanse pastasaus-activiteiten (de merken Ragu en Bertolli) aan de Japanse Mizkan Group. De verkoopprijs bedraagt 2,5 miljard dollar (1,8 miljard euro). Bij de deal zitten ook twee productiefaciliteiten, de sausproductie- en –verpakkingsactiviteiten in Owensboro (in Kentucky) en de tomatenverwerkingsfabriek in Stockton (Californië). Volgens Unilever kan het potentieel van beide merken vollediger worden benut bij Mizkan. Het Japanse Mizkan is in de VS vooral bekend van de merken Nakano (azijn), Holland House (kookwijn en azijn) en World Harbors (marinades, barbecuesauzen). De Bertolli en Ragu-merken hebben een jaarlijkse omzet van ruim 600 miljoen dollar (bijna 440 miljoen euro). De verkoop moet nog worden goedgekeurd door de toezichthoudende autoriteiten en zal naar verwachting eind juni zijn afgerond. De verkoop betekent een van de laatste stappen in het opnieuw vormgeven van het portfolio in NoordAmerika, geeft Kees Kruythoff, president van Unilever Noord-Amerika, aan. Dit om duurzame groei te bereiken en de focus binnen de voedingsmiddelenactiviteiten aan te scherpen. De algemene strategie in de VS is gericht op de grote merken, zoals Knorr en Hellmann’s. “Wij zijn na een herwaardering tot de conclusie gekomen dat Ragu, Bertolli en Slimfast het beste af zijn met een andere moeder”, zegt een woordvoerder van het concern. De verkoop van Slimfast loopt nog. Het merk Bertolli blijft overigens in Europa en in Latijns-Amerika gewoon onderdeel uitmaken van Unilever, liet de woordvoerder weten. Ragu verdwijnt volledig uit het Unilever-portfolio.

Protein Competence Center van start Het Protein Competence Center (PCC) is vorige maand van start gegaan. Zeven levensmiddelen- en veevoederbedrijven en zes kennisinstellingen uit Nederland bundelen hierin hun onderzoek en kennis van eiwitten. De partners van het PCC zijn Agrifirm, Avebe, Darling Ingredients International, DSM, Duynie, FrieslandCampina, VanDrie Group, Hanzehogeschool Groningen, RUG, NIZO Food Research, TNO, UMCG en Wageningen UR. Website Voeding & Kanker Info De nieuwe website Voeding & Kanker Info moet betrouwbare en wetenschappelijk onderbouwde informatie over de samenhang tussen voeding en kanker geven. De website is een initiatief van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), Wageningen University en de Landelijke Werkgroep Diëtisten Oncologie (LWDO). Joint venture FrieslandCampina en Huishan FrieslandCampina en China Huishan Dairy Holdings voeren exclusieve gesprekken over een joint venture voor kindervoeding in China. Ze willen in China gezamenlijk kindervoedingsproducten van hoge kwaliteit gaan produceren, op de markt brengen en verkopen. Cola-fabrikanten mijden E-433 Coca-Cola en Pepsi stoppen in Amerika met Enummer 433 in hun frisdranken. Dit gebeurt na een online petitie van een 17-jarig meisje waarin ze pleit voor een verbod omdat de emulgator en stabilisator kankerverwekkend zou zijn. Lunenburg en Egbert verder als Westfort De gefuseerde bedrijven Lunenburg Vlees en Egbert Kruiswijk Vleesproducten gaan samen verder onder de naam Westfort Vleesproducten. Met de keuze voor de naam Westfort nemen beide bedrijven de naam over van de gezamenlijke slachterij in Gorinchem. Straathof CFO Vion Food Jacques Straathof (52) is benoemd tot CFO van Vion Food. Hij volgt Kenaad B. Tewarie op, die februari 2014 vertrok, vanwege ‘een verschil van inzicht in het te voeren beleid’. Sluiting Tetra Pak Moerdijk Het besluit om de fabriek in Moerdijk te sluiten is een bedrijfsmatige keuze geweest van Tetra Pak. Het heeft niets te maken met het Nederlandse beleid of het Nederlandse vestigingsklimaat. Dat schrijft minister Kamp in een brief aan de Tweede Kamer.


04-05-06-07_mixed.indd 7

7

05-06-14 14:27

Natriumreductie met OneGrain Bakkerszout Melange

Aan de wet houden én smakelijk brood bakken Naar 1 procent In Engeland is ook veel aandacht voor zoutreductie. “In 2018 mag een bakker in Engeland nog maar 1 procent zout verwerken. Over vijf jaar is Nederland ook zo ver”, voorspelt Van Zeeburg. De pure OneGrain-variant, bestaande uit 50 procent natriumzout en 50 procent kaliumzout, brengt AkzoNobel ook in Engeland op de markt. Voor veel bakkers in Nederland is die stap nog te groot, weet Steur. “Bij deze variant merkten de bakkers die ik heb gesproken, wél verschil in smaak en proces. De nieuwe OneGrain Melange is een tussenstap naar de overgang naar 1 procent.”

Tekst en foto: Baukje van der Meer

OneGrain Bakkerszout Melange is een nieuwe zoutkorrel waarmee de bakker gewoon zijn vertrouwde broodrecepten kan blijven gebruiken. AkzoNobel introduceerde deze vinding op Bakkersvak samen met Beko Nederland BV. Met 2 procent mineraalzout OneGrain voldoet de bakker toch aan de nieuwe 1,5 procent-norm. Hoe werkt dit?

A h z s k v m b t c A k G v n l n h v d s o

Brood van bakker Vos met OneGrain Bakkerszout Melange.

S O n u v “ r u c v e a O b 8


08-09_Onegrain.indd 8

05-06-14 08:53

Ingredients

‘Zo puur mogelijk’ Ondernemersvereniging NBOV stelt voorop dat iedere bakker zelf moet bepalen op welke manier hij of zij voldoet aan de regelgeving van 1,5 procent zout in brood. “Het staat de individuele bakker vrij om te kiezen”, laat directeur Cor Havermans weten. “De NBOV raadt aan geen zoutvervanger(s) toe te passen om te voldoen aan de nieuwe wetgeving. Wij werken graag mee aan zoutreductie, in het belang van de Nederlandse volksgezondheid en het imago van brood als gezond product. Ons advies is om producten zo puur mogelijk te houden. Vervang zout bij voorkeur niet door iets anders, want in de toekomst kunnen er altijd groepen zijn die daar mogelijk problemen mee hebben.” Havermans wijst erop dat zout een kwestie van gewenning is. “Alle producenten van voedingsmiddelen moeten minder zout toevoegen. Als een bakker zegt; dat lukt mij niet zonder zoutvervangers, dan is dat zijn eigen keuze. Maar het kan wél! Van bakkers hoor ik dat je door de bereidingswijze aan te passen, toch een smaakvol product kunt krijgen en dat dit niet alleen afhankelijk is van het zoutpercentage.”

Als je leest over ‘zout’ in de media, dan gaat het meestal over natriumchloride: keukenzout. De Nederlandse wet verplicht bakkers sinds 1 januari 2014 om maximaal 1,5 procent keukenzout te verwerken in hun brood. Zoutverlaging in brood kan gevolgen met zich meebrengen voor zowel de smaak als het bakproces. Als bakkers minder keukenzout toevoegen, moeten ze sleutelen aan hun recept om hetzelfde product te kunnen leveren. AkzoNobel stelt dat bakkerszout één op één kan worden vervangen door de nieuwe OneGrain Bakkerszout Melange en dat aanpassing van receptuur niet nodig is. “Door de vernieuwde samenstelling van de OneGrain Melange, kan de bakker gewoon 2 procent mineraalzout toevoegen en toch een natriumgehalte behorend bij 1,5 procent keukenzout verwezenlijken. De kwaliteit van het eindproduct blijft hetzelfde”, zegt Tom van Zeeburg, salesmanager bij AkzoNobel. “Ook de deegontwikkeling blijft behouden.” Samenstelling OneGrain bevat net als gewoon bakkerszout natriumchloride (NaCl) en jodium. Het jodiumgehalte is niet aangepast. Het verschil zit vooral in de hoeveelheid NaCl. Van Zeeburg: “OneGrain Bakkerszout Melange is een mineraalzout en bestaat voor 75 procent uit natriumchloride en voor 22 procent uit kaliumchloride. Ook zit er 3 procent ‘natuurlijk flavour’ in het zout, die gevormd wordt door een gistextract en dat is een natuurlijk aroma.” Volgens de salesmanager sluit de OneGrain Melange hiermee nadrukkelijk aan bij het advies van de Wereldgezondheidsorga-

nisatie om minder natriumchloride te eten en juist iets meer kaliumchloride. “Met OneGrain hebben we de juiste balans gevonden tussen twee verschillende zouten.” Gemak OneGrain Bakkerszout Melange is getest bij vijftien ambachtelijke bakkers. “We keken kritisch naar de effecten op zowel het proces als de smaak”, zegt Rob Steur, productmanager bij Beko Nederland BV, dat de zoutmelange exclusief in Nederland mag leveren. Na de introductie op Bakkersvak hebben al meer dan 200 bakkers het nieuwe zout geprobeerd. Marc Vos van Bakkerij Vos in Wierden stapte twee maanden geleden over van bakkerszout op OneGrain Melange. Hij doseerde daarvóór 1,8 procent bakkerszout. Hij gebruikt de aanbevolen dosering: 2 procent. “Ik ervaar eigenlijk geen verschil. Mijn klanten ook niet en die zijn kritisch. Ik ben overgestapt zonder iets te zeggen tegen mijn klanten en heb niemand erover gehoord.” Ook wat betreft het proces ziet de bakker geen nadelen. “Ik heb het idee dat het brood met dit zout krachtiger is. Voorheen duurde het narijzen een uur, nu 50 minuten. Verder werkt het precies hetzelfde als bakkerszout. Het geeft mij een goed gevoel dat ik met dit zout gezondere producten kan maken, zonder dat ik daarvoor een chemisch goedje gebruik.” Opvolger De nieuwe OneGrain Bakkerszout Melange is de opvolger van de pure OneGrain-variant die AkzoNobel drie jaar geleden introduceerde. Dat product sloeg onvoldoende aan. “De en-

kelvoudige OneGrain-variant moest de bakker zelf nog mengen met bakkerszout”, zegt Steur. “Dat bleek lastig, zeker als meerdere mensen binnen een bedrijf deegzetten. Het vraagt extra handelingen, waardoor de verhoudingen in de recepturen niet altijd even goed waren. Wij hebben AkzoNobel gevraagd daar iets op te verzinnen en een kant-enklare korrel te ontwikkelen.” Het staat al bijna een half jaar in de wet, maar het brood van veel bakkers bevat nog steeds meer dan 1,5 procent zout. “Er wordt nu meer gecontroleerd”, waarschuwt Steur. Dat het zout van AkzoNobel het brood in kostprijs 2 cent duurder maakt, mag volgens hem geen struikelblok zijn het niet te gaan gebruiken. “Je moet je aan de wet houden, maar je wilt ook dat de smaak in je brood behouden blijft.”

‘Consument reageerde goed’ Ook de NVB, werkgeversorganisatie voor de middelgrote en grote industriële bakkerij-ondernemingen, is voor zoutreductie. “Zoutreductie in het algemeen zien wij als een goede zaak en wij werkten graag mee aan de uiteindelijke totstandkoming van de nieuwe wetgeving”, zegt directeur Wim Kannegieter. De NVB is zeer tevreden over de wijze waarop de industriële bakkerijen invulling geven aan de wetgeving zoals die sinds begin 2013 is ingevoerd; 1,5 procent bakkerszout levert in de praktijk geen productietechnische problemen op. “De consument reageert hier bovendien goed op. Het aandeel brood in de supermarkt vertoont een continu stijgende lijn.”


08-09_Onegrain.indd 9

9

05-06-14 08:53

J.S. Polak bestaat 160 jaar

Specerijen sámen malen voor beste melange

g k v

Ceylon kaneel

Tekst: Clara Bloemhof | Foto’s: Clara Bloemhof, J.S. Polak

Van welke boom komt kerrie? En welke kruiden zitten er in koekkruiden? De herkomst van specerijen is niet bij iedereen bekend. Bij J.S. Polak in Steenwijk, dat zowel aan ambachtelijke als industriële bedrijven levert, pakken ze graag die handschoen op. “Een gedegen grondstoffenkennis maakt van jou een betere vakman.”

10

Pallets vol jutezakken met kaneelscheuten, kurkuma, nootmuskaat, foelie, steranijs en kruidnagel. Verderop de distributieruimte met de bekende rode blikken, gevuld met kaneel. In een aparte ruimte specerijen als anijs, kardemom en venkel: doordringende geuren met af en toe een mintachtige essence die je op de ogen slaat. “Hier moet je inderdaad niet te lang blijven staan”, lacht René Koop, productontwikkelaar bij J.S. Polak. “Deze specerijen staan niet voor niets apart van de kaneel. De geuren zouden op elkaar in kunnen werken.” Elders, achter gesloten deuren, bevindt zich de vanillefaciliteit. Hier worden vanillepeulen uit de beste regio’s gekristalliseerd en ongekristalliseerd (non-givrée) verwerkt tot vanille, -suiker en -extracten. Wat er achter die deuren gebeurt, is topgeheim: slechts enkele personeelsleden mogen de productieruimte betreden. In de opslag van Polak ligt voldoende voorraad voor de komende twee jaar. Dat is nog niet alles, want bij dochterbedrijf De Weerd Specerijen, aan de overkant van de weg, bevindt zich nog eens zo’n grote voorraad. Ook is daar een molen geïnstalleerd, mocht er iets


10-11-12_Polak.indd 10

05-06-14 16:00

G V r ( m n d n

l

Ingredients

Het breken van de kaneel.

gebeuren in één van de twee bedrijven. “Zo kunnen we onze afnemers continuïteit in levering en kwaliteit garanderen.” Gemengd malen Vanaf dag 1 stelt Polak eigengemalen specerijenmelanges samen. Oprichter Jitschak (Izak) Salomon Polak specialiseerde zich in mengsels voor diverse soorten koek, pepernoten en speculaas. Vandaag, meer dan anderhalve eeuw later, is er – op een verhuizing naar het industrieterrein (63.000 m2) en enige automatiseringsslagen na – niets veranderd. De melanges worden nog steeds vervaardigd op de manier zoals Polak dat deed: op basis van gezamenlijke maling. “Dit houdt in dat de specerijen die in een melange gaan, gelijktijdig en in dezelfde molen worden verwerkt”, licht Corné van Loon, salesmanager bij het jubilerende bedrijf, toe. “Polak was hier de eerste mee en we zijn nog steeds de enige in Nederland die op deze manier werken. Het voordeel van het samen verwerken van specerijen, is dat smaken en etherische oliën beter op elkaar in werken. Zou je bijvoorbeeld speculaaskruiden los van elkaar malen en achteraf mengen, dan heb je niet die smaakeenheid. Ten tweede is het lastiger om de specerijen achteraf te mengen. Kaneelpoeder bestaat uit heel fijne deeltjes. Maar wanneer je gember of foelie maalt, ontstaan vezelachtige, grove deeltjes. Doordat dit niet goed met elkaar mengt, kan er een smaakpatroon ontstaan – dat je bijvoorbeeld eerst de kaneel proeft en er vervolgens een scheut gember of nootmuskaat vrijkomt.” “Niet iedere producent weet waar zijn specerijen vandaan komen”, merkt Koop. De vraag over de ‘kerrieboom’ deed hem wel even schrikken, geeft hij toe. “Dan leg ik uit dat kerrie een mengsel is van meerdere specerijen en dus niet van één gewas komt.” Een ander telefoontje dat eens binnenkwam, ging

over een afnemer die ‘een stukje boom’ in het blik kaneelpoeder had gevonden. Hij beantwoordt alle vragen met veel plezier en hoopt daarmee het enthousiasme van zijn afnemers aan te wakkeren. Koop denkt dat mensen er misschien makkelijk vanuit gaan dat benodigde specerijen ‘gewoon’ op voorraad zijn en niet altijd stilstaan bij de herkomst. “Nog niemand heeft me gevraagd of we volgend jaar wel anijs in ons assortiment hebben, aangezien deze specerij uit onder andere Syrië komt. Terwijl we achter de schermen flink bezig zijn met leveranciers uit andere herkomstlanden.” Koekkruiden Het woord ‘koekkruiden’ suggereert weliswaar de aanwezigheid van kruiden, maar deze worden enkel uit specerijen samengesteld. “In de volksmond worden ze ‘kruiden’ genoemd, misschien wel omdat ‘specerijen’ te exotisch klinkt”, verklaart Van Loon de verwarring. “Als we zeggen dat we ‘het vlees kruiden’, pakken we de pepermolen erbij. ‘Kruiden’ is een meer begrijpelijke term.” Het verschil tussen kruiden en specerijen wordt door het team van Polak graag toegelicht. “Het gemakkelijkst is te zeggen dat kruiden afkomstig zijn van de groene delen van planten en dat specerijen van de knoppen, zaden en andere delen komen. Daarnaast komen specerijen van ‘ver’”. Diverse ROC’s, hogescholen en Wageningen University tonen interesse in demonstraties en lezingen van de specialist. “Kruiden en specerijen komen veel te weinig aan bod”, geeft Van Loon zijn mening over het lesprogramma van bijvoorbeeld brood- en banketopleidingen. “Een broodbakker leert echt álles over bloem. Logisch, omdat bloem het grootste aandeel van een broodrecept beslaat. Specerijen zijn echt een buitenbeentje en beslaan slechts 2 procent van het recept. Maar daarmee voeg je wel

smaak toe. Wil een bakker onderscheidend zijn, dan ligt het antwoord in de specerijen.” Specerij versus aroma Een specerij toevoegen aan een recept, is dat niet te ingewikkeld? Is het niet veel gemakkelijker en efficiënter om een smaakaroma toe te voegen? “Je ruikt het verschil meteen”, merkt Van Loon op. “Een aroma komt bij het proeven van een product meteen binnen. Maar de smaak vervliegt net zo snel weer. Een specerij heeft tijd nodig – de smaak komt vrij door het aanmaken van speeksel. Ook blijft de smaak langer hangen.” Hij voegt toe dat een producent het om de prijs niet moet laten. “Of je nu 4 of 5 euro per kilogram betaalt; vaak heb je maar een paar gram nodig per recept.” Kaneel Koop neemt een kaneelstokje uit een zak waarop ‘Sri Lanka - Ceylon’ staat gestempeld. Hij breekt er een stukje af. “Proef dit eens. Kaneel komt in veel verschillende smaken. Het varieert van aards en bloemig tot peper en zelfs munt. Dit stokje smaakt fris bloemig.

>>>

Kleur Kruiden en specerijen, maar ook groenten worden steeds vaker ingezet als natuurlijke vervanger voor kleurstoffen. Zo kan een ijsbereider kurkuma gebruiken om ijs een gele kleur te geven. “Eigenlijk moet de consument zich realiseren dat vanille- en bananenijs van nature níet geel is”, merkt René Koop op. Maar het oog bepaalt mede wat je proeft, weet ook hij. Als het nu eenmaal in het systeem zit dat vanille-ijs geel is, dan is het kleuren met een natuurlijk product misschien nog niet zo slecht. Andere natuurlijke kleurgevers zijn: bietenpoeder als rode kleurstof, tomaat voor een zachtrode tint en spinazie voor een groene kleur.



11

05-06-14 16:01

Dat bereik je niet met een smaakaroma. Met pure smaken kun je zó veel doen.” Kaneel wordt gewonnen van de bast van bomen van twee geslachten: de Cinnamomum cassia en de Cinnamomum zeylanicum (Ceylon-kaneel). De cassiabomen groeien verspreid over heel Indonesië (over een breedte van circa 6.000 km), op een hoogte tussen zeeniveau en 1.800 meter. Van de meer dan 130 cassiasoorten heeft J.S. Polak er circa dertig in huis. “Een busje kaneel bestaat bij ons nooit uit één soort kaneel, het is altijd een mengsel”, meldt Van Loon. “Iedere afnemer bij ons heeft zijn eigen ‘recept’: een samenstelling uit diverse soorten kaneel. Daardoor kunnen we beloven dat de kaneel nog hetzelfde smaakt als 160 jaar geleden. We doen eigenlijk hetzelfde als koffiebranders.” De keuze voor de soort kaneel(mix), hangt af van het product dat er mee gemaakt wordt. Dat kan betekenen dat er voor een bepaald product een nieuw kaneelmengsel gemaakt moet worden. Van Loon: “Een appeltaart die twee jaar in de diepvries goed moet blijven, vergt een andere kaneel dan een product met een tht van zes weken. Hiervoor wordt gekeken naar het oliegehalte, het aandeel coumarine, de kleur, smaak en structuur van de afzonderlijk kaneelsoorten. Vervolgens wordt er op basis van de analyse een mengsel gemaakt en door een testpanel gecontroleerd.”

Naast de kerk Op 1 mei hing de vlag uit bij J.S. Polak – Koninklijke specerijenmaalderij in Steenwijk; het was exact 160 jaar geleden dat Jitschak (Izak) Salomon Polak de deuren opende van zijn groothandel in de Oosterstraat van Steenwijk. Een jood met als logo de protestantse kerk van het stadje. “De kerk diende meer als herkenningspunt”, vertelt Corné van Loon. “Als men vroeg waar je te vinden was, zei je ‘Naast de kerk’. Van een groothandel naast de kerk is J.S. Polak uitgegroeid tot een Europese marktspeler die het grootste deel van de productie exporteert, het predicaat ‘Koninklijk’ mag dragen en de grote kwaliteitscertificaten (BRC, SKAL, Fairtrade en Marks and Spencer) aan zijn naam mag verbinden. Tegenwoordig is Jac Sars (eveneens met initialen J.S.) directeur van de specerijenmaalderij. Sars is tevens eigenaar van en drijvende kracht achter De Weerd Specerijen, producent van specerijen voor de ‘hartige’ markt. Dit bedrijf bevindt zich nu aan de overkant van J.S. Polak.

12



05-06-14 16:01

Sappenspecialist Wim van Cuijk gaat

Veel onderzoek naar eiwitverrijking

onder het merk Pure4You eiwit verrijkte verse fruitsappen en groentesoepen op de markt brengen.

High protein foods in opmars

Ingredients

Tekst: Lisette de Jong | Foto’s: Pure4You, SignBiblio, Norbert van der Werff

In de Verenigde Staten zijn ze al een hit: snacks, yoghurt, dranken en andere producten met een hoog of verhoogd eiwitgehalte. Waait deze trend over naar Nederland en welke kansen en uitdagingen brengt dit met zich mee voor fabrikanten?

Van spieren kweken tot de eetlust remmen. De doorsnee Amerikaanse consument heeft heel wat redenen om te grijpen naar ‘high protein foods’. Het aantal nieuwe producten met een hoogeiwitclaim in de VS was in 2012 goed voor 19 procent van alle introducties wereldwijd, aldus onderzoeksbureau Mintel. Niet alleen producten die van nature veel eiwit bevatten, zoals vlees, kip, kalkoen en vis, zijn populair. Ook met eiwit verrijkte snacks, maaltijdvervangers, drankjes en ‘low fat Greek yoghurt’ vinden gretig aftrek. Wereldwijde trend Volgens Rolf Bos, Global Nutrition Development Director bij FrieslandCampina, beperkt de trend zich niet alleen tot de VS. “Vanuit het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië zien we een groeiende vraag naar eiwitingrediënten voor in voedingsmiddelen.” Ook in Nederland krijgen consumenten steeds meer belangstelling voor eiwitten. “Merkwaardig is wel dat veel mensen niet kunnen aangeven waaróm eiwit precies gezond is, en hoeveel ze er van nodig hebben”, zegt Bos. FrieslandCampina vermeldt op de verpakking

hoeveel eiwit er in een product zit, maar laat echte high protein claims vooralsnog achterwege. “We hebben wel producten die veel eiwit bevatten, zoals Optimel yoghurt Griekse stijl, kwark of Boerenland yoghurt, maar we willen een claim koppelen aan wetenschappelijk onderbouwd onderzoek over gezondheidseffecten van deze producten.” Een aantal fabrikanten in Nederland waagt zich al wel aan claims over een hoog eiwitgehalte. Zoals Arla, dat onlangs onder het merk Melkunie, de Breaker high protein, introduceerde voor sportievelingen. Of Carezzo, producent van eiwitrijk brood met bijna twee keer zoveel eiwit als gewoon volkorenbrood – vooral gericht op ouderen en chronisch zieken, mensen die een verhoogde kans hebben ondervoed te raken. Fabrikant FoodQuest richt zich met zijn Bouwsteentjes (eiwit- en energieverrijkte gebakjes) op diezelfde doelgroepen. Bekend zijn ook de medische voeding van Nutricia, de maaltijdvervangers voor mensen die willen afvallen, en de repen en eiwitshakes voor sporters – sommige met eiwithydrolysaten, omdat die sneller opneembaar zouden zijn (zie kader pagina 14).

Fruitsap en groentesoep Sappenspecialist Wim van Cuijk gaat onder het merk Pure4You eiwit verrijkte verse fruitsappen en groentesoepen op de markt brengen. “Diëtisten gaven aan dat zieke of oudere mensen automatisch grijpen naar groente en fruit, terwijl ze juist baat hebben bij extra eiwit”, vertelt hij. “Zij vroegen ons of we die twee konden combineren.” Van Cuijk is partner in het consortium Cater with Care dat een serie producten en diensten ontwikkelt om het groeiende probleem van (eiwit)ondervoeding onder ouderen en ziekenhuispatiënten tegen te gaan. Ook Heinz, Van Drie Groep, Carezzo, Sodexo, Wageningen UR, NIZO food research, Ziekenhuis de Gelderse Vallei en zorginstelling Opella nemen deel aan het initiatief. Komend najaar vindt een grote interventiestudie plaats, waarbij het Cater with Care-pakket wordt getest bij de doelgroep.

>>>

Protein Competence Center De winning van eiwit, het maken van high protein foods, de waarde van eiwit in voeding, en het gebruik van alternatieve eiwitbronnen. Dat zijn de speerpunten van het nieuwe Protein Competence Center in Wageningen, dat 13 onderzoeks- en industriële partners telt. Doel is te komen tot een optimaal gebruik van eiwitten, die met de groeiende wereldbevolking en de toenemende welvaart steeds schaarser worden. Info: www.pcc.nl.


13-14-15_eiwitverrijkt.indd 13

13

05-06-14 08:54

Bouwsteentjes zijn eiwitverrijkte gebakjes, onder meer voor ouderen en chronisch zieken.

Wetenschappelijk bewijs Hoewel er al heel wat met eiwit verrijkte producten op de markt zijn, staat over de gezondheidseffecten wetenschappelijk nog maar weinig vast. Lisette de Groot, Persoonlijk Hoogleraar aan Wageningen University: “Effecten op het behoud van spiermassa en bot-

Eiwithydrolysaten Bij eiwithydrolysaten zijn de lange aminozuurketens waaruit eiwitten bestaan in meer of mindere mate gehydrolyseerd, oftewel in stukjes geknipt tot polypeptiden, peptiden en aminozuren. Het immuunsysteem herkent eiwithydrolysaten niet als (allergene) eiwitten. Daardoor lokken ze geen overgevoeligheidsreactie uit bij mensen die allergisch zijn voor deze eiwitten. Eiwithydrolysaten zijn te vinden in kunstvoeding voor baby´s met (een risico op) koemelkallergie en in sportvoeding. Daarnaast worden ze gebruikt bij de productie van immunoglobinen, groeifactoren en andere geneesmiddelen.

14

dichtheid bijvoorbeeld hebben de status ‘suggestive’; effecten op bloeddruk en energieinname zijn zelfs ‘inconclusive’.”De hoogleraar verwijst hierbij naar een review-studie in het wetenschappelijke tijdschrift Food and Nutrition Research (Pedersen et al., 2013). Ook argumenten om de aanbevolen eiwitinname te verhogen van de huidige norm van 0,8 gram naar 1,2-1,5 gram per kilogram lichaamsgewicht worden nog maar beperkt meegenomen in huidige voedingsnormen”, benadrukt ze. De Groot is, via de publiek-private samenwerking TI Food and Nutrition, betrokken bij onderzoek naar de rol van eiwit en lichaamsbeweging bij spierbehoud bij fragiele ouderen: “We hebben al aangetoond dat inname van extra zuiveleiwit in combinatie met training leidt tot een hogere spiermassa, grotere spierkracht en betere prestaties.” Het vervolgonderzoek richt zich op de functie van eiwit in combinatie met vetzuren, koolhydraten of specifieke micronutriënten. De eerste weten-

schappelijke publicaties worden in de loop van 2014 verwacht. De Groot is ook betrokken bij het Europese onderzoeksprogramma Nu Age, gericht op gezond ouder worden. “Eiwit krijgt hierin veel aandacht, naast vezels, vitamine B12 en vitamine D.” Sporters Ook bij InnosportNL, dat zich inzet voor de ontwikkeling van innovatieve producten en diensten voor Nederlandse sporters, staan eiwitten volop in de belangstelling. Jeroen Wouters, programmamanager Sport en Voeding: “Wij zijn geïnteresseerd in de rol van eiwit bij het behoud en het vergroten van spiermassa, en hoe je het moment en de hoeveelheid van inname optimaal kunt afstemmen op een wedstrijd of training. We willen ook meer weten over de effecten en verteerbaarheid van eiwitten en individuele aminozuren.” Innosport is betrokken bij diverse onderzoeksprojecten, samen met partners uit de acade-



05-06-14 08:54

mische wereld en het bedrijfsleven. “Wij testen regelmatig eiwitrijke producten in het topsportrestaurant op Papendal. Denk bijvoorbeeld aan vlees, vis, zuivel en vleesvervangers, maar ook aan een eiwitrijk graan als quinoa of aan eiwitrepen”, illustreert hij. Innosport is partner in een nieuw samenwerkingsverband Eat2Move dat zich onder meer richt op de rol van eiwit bij prestatie en herstel. Zowel Bos als Van Cuijk, De Groot en Wouters verwachten dat high protein foods met het toenemende gezondheidsbewustzijn en de vergrijzing, ook in Nederland een trend gaan worden. “Er is een groeiende groep ouderen die graag lang gezond en fit wil blijven. Als bedrijf kunnen we daarop inspelen met goede producten, marketing en voorlichting”, zegt Bos. Daarnaast liggen er kansen bij sporters, ziekenhuispatiënten, kinderen en zwangere of lacterende vrouwen. Wouters verwacht dat er meer mogelijkheden komen voor gericht voedingsadvies. ”Eiwitkwaliteit en de timing van de eiwitinname worden straks afgestemd op de behoefte van de individuele sporter.” Dat er eerst nog meer goed onderzoek nodig is naar de gezondheidseffecten van eiwit staat buiten kijf.

derzoek naar ‘ingredient flexibility’ veel nieuwe inzichten gaat opleveren in eiwitfunctionaliteit en cost efficiency.” Eiwitbolletjes Paul Venema, senior onderzoeker bij Wageningen Universiteit, werkt aan technieken om tekortkomingen in de textuur van hoogeiwitdranken aan te pakken.”Je kunt het eiwit ‘verpakt’ in kleine eiwitdeeltjes – bolletjes gegeleerd eiwit met een diameter van 1-5 micrometer - toevoegen aan producten”, vertelt hij. Venema en zijn collega’s slaagden er met deze methode – enkele jaren geleden ontwikkeld binnen de publiek-private samenwerking TI Food and Nutrition – in om een hittestabiel drankje met ruim 20 procent wei-eiwit te produceren. De techniek met de eiwitdeeltjes is ook inzetbaar op andere vlakken, bijvoorbeeld voor het verbeteren van poeders van planteneiwitten. “Deze bevatten vaak grote eiwitaggregaten. Daardoor zijn ze lastig oplosbaar en sedimenteren ze snel” aldus Venema. Venema en zijn onderzoeksteam aan de universiteit onderzoeken nu of je van andere eiwitbronnen ook kleine eiwitdeeltjes kunt maken. “We hebben al proeven gedaan met

Schaarste De toenemende populariteit van eiwitten brengt nog een andere uitdaging met zich mee. “Dierlijk eiwit wordt steeds schaarser in de wereld en dat brengt stijgende prijzen met zich mee”, zegt Rolf Bos van FrieslandCampina. “Des te meer reden om uit te zoeken hoe we zowel plantaardig als dierlijk eiwit optimaal kunnen inzetten in voedingsmiddelen.”

natriumcaseïne en gelatine en gaan ook kijken naar plantaardige eiwitten als soja”, vertelt hij. Een ander aandachtspunt is de opschaling van het proces. “Er gaat nog te veel tijd zitten in de verschillende centrifugestappen. Maar we verwachten in ieder geval van grammen naar kilogrammen te kunnen opschalen zonder de noodzaak tot centrifugeren.” Een vervolgstap is het verkleinen van de deeltjes tot een diameter kleiner dan 100 nanometer. “De deeltjes worden dan ongevoelig voor sedimentatie. Ze verstrooien dan nog nauwelijks licht, zodat je er vrijwel transparante eiwitdrankjes mee kan maken”, aldus Venema.

Fabrikanten richten zich met eiwitverrijkte producten vooral op sporters en op mensen die het risico lopen ondervoed te raken zoals ouderen en zieken.

Oplossingen Dranken met een hoog eiwitgehalte hebben soms een zanderige structuur of worden klonterig na verhitting. Vervang je vet door eiwit – bijvoorbeeld in kaas – dan wordt een product algauw rubberachtig. Eiwitrepen worden na verloop van tijd taai en hard. Daar moeten dus technologische oplossingen voor worden gezocht. “Welke oplossing je kiest, verschilt per product”, zegt Markus Stieger, associate-professor aan Wageningen University en projectleider Texture-taste bij TI Food and Nutrition. “Hydrolysaten kunnen er voor zorgen dat de structuur minder hard wordt. Nadeel is wel dat deze vaak een bittere smaak hebben die vraagt om maskering.” Stieger onderzoekt binnen het Customized Nutrition Programme van Wageningen UR, onderdeel van het Protein Competence Center (zie kader pagina 13), of alternatieve planten- en insecteneiwitten geschikt zijn voor de ontwikkeling van duurzamer maar smakelijke voedingsmiddelen. “We verwachten dat oneisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014


15

05-06-14 08:54

Kansen voor eendenkroos in voedingsmiddelen

Duurzaam voedsel uit slootwater Tekst: Durkje Hietkamp | Foto’s: ABC Kroos, Signbiblio

Eendenkroos is een bijzonder gewas. Het groeit razendsnel, levert zeven keer zo veel eiwit op als soja en heeft eigenschappen die goed bruikbaar zijn voor toepassing in voeding. Daarnaast blijkt het ook nog eens heel gezond, omdat het vol antioxidanten en omega 3-vetzuren zit. “In Thailand wordt eendenkroos al jaren gegeten”, vertelt Lourens Zwart. Eendenkroos is het snelst groeiende plantje ter wereld dat iedere twee à drie dagen verdubbelt. Met één hectare eendenkroos kan net zo veel eiwit worden geproduceerd als met zeven hectare soja. Door kroos te verwerken tot eiwitproducten voor de levensmiddelenindustrie bieden ze een milieuvriendelijk en economisch aantrekkelijk alternatief voor eiwitten uit sojabonen die vooral worden geïmporteerd vanuit Brazilië, Argentinië en de VS. Voor humaan gebruik en technische toepassing wordt gemiddeld 135.300 ton soja per jaar gebruikt, laat Cees Gauw van Hogeschool VHL weten. Hij was een van de sprekers op de studiemiddag eendenkroos, georganiseerd door het lectoraat Biobased Economy van Hogeschool Van Hall Larenstein.

De samenstelling van eendenkroos

Eiwit Koolhydraten Anorganische stof Ruwe vezels Vetten

Minimum 6,8 % 14 % 12 % 5,7 % 1,8 %

Bron: Landolt & Kandeler, 1987

16

Maximum 45 % 43,6 % 27,6 % 16,2 % 9,2 %

Groeifactoren Eendenkroos kan prima in Nederland groeien. Voor de kroosproductie zijn onder andere zonlicht, voedingsstoffen en water nodig. Het gewas groeit optimaal bij een temperatuur van 26 tot 28 graden, een CO2-concentratie van maximaal 1500 ppm, tussen de 10 en 50 mg stikstof per liter en een lichtintensiteit van tot 300 µmol/m2. In Nederland zijn een aantal soorten eendenkroos te vinden. Lemna sp. wordt het meest onderzocht.

com, dat onder meer productiesystemen voor algenteelt ontwikkeld, op de Dairy Campus in Leeuwarden een gesloten teeltsysteem opgezet waar experimenten worden gedaan om een zo optimaal mogelijke kroosopbrengst te realiseren. Het systeem bestaat uit teeltzakken (2500 m2) van polyetheen met 10 tot 15 cm water waaraan nutriënten zijn toegevoegd. Op de zakken staat een lichte overdruk. Als er voldoende kroos is gevormd, kan het worden geoogst. Dat gebeurt aan het einde in een doorlatende bigbag. “Het is een eenvoudige oogstmethode die weinig arbeid vraagt en waarmee hoge opbrengsten zijn te behalen; 25 ton per hectare is al aangetoond”, zegt Bert Knol van Algaecom. Het eiwitgehalte in de proef was 23 procent.

Samenstelling Eendenkroos bestaat voor ongeveer 6 tot 20 procent uit drogestof: eiwit, koolhydraten, anorganische stof (mineralen), vezels en vetten. Gauw verwacht dat eendenkroos in Nederland ongeveer 10 tot 30 ton drogestof per hectare oplevert. Kroos bevat onder natuurlijke, arme omstandigheden tussen de 15 en 25 procent eiwit en 15 tot 30 procent ruwe vezel. Onder ideale omstandigheden kan dit oplopen tot 43 procent eiwit en 15 procent ruwe vezel.

Hoge kosten Het systeem brengt wel hoge kosten met zich mee. “De energiebehoefte is groot. Er draait permanent een ventilator die de teeltzakken bol houdt. Alleen aan stroom zijn we al 3000 euro per jaar kwijt.” Algaecom richt zich nu op het maximaliseren van de productie en versimpeling van het systeem. Daarvoor wordt gebruikgemaakt van mineralenrijke reststromen en restwarmte van de vergister op Dairy Campus. “Door deze combinatie kunnen we kringlopen sluiten”, zegt Knol. De praktijktesten lopen tot eind 2015.

Gesloten systeem Eendenkroosproductie in de open lucht heeft snel last van schade door wind, insecten en luizen. Om dit te ondervangen heeft Algae-

Makkelijk verteerbaar De hoge concentraties antioxidanten en carotenoïden (70-10 mg/kg) maken eendenkroos een interessant gewas voor voedingsdoelein-


16-17_Eendenkroos.indd 16

05-06-14 08:55

d d k a z t t 3 G d a i H k k

K A o h v k g v n d c Z

R H e t e b s

Ingredients

den. Uit voerproeven is bovendien gebleken dat de eieren van legkippen die eendenkroos kregen gevoerd een opvallend hoog gehalte aan omega 3-vetzuren hadden. Deze onverzadigde vetzuren zouden de gezondheid positief beïnvloeden en bepaalde functies verbeteren. “Het vet in kroos bestaat voor 30 tot 35 procent uit omega 3-vetzuren”, vertelt Gert Hemke van Hemke Nutriconsult. “Producten van dieren die voer eten dat hier rijk aan is, zijn dus gezonder. Zo kan kaas weer in de Schijf van Vijf komen.” Hemke merkt echter wel op dat kroos makkelijk zware metalen aantrekt en beperkingen kent op het gebied van houdbaarheid. Knalgroene kaas ABC Kroos heeft een technologie ontwikkeld om het oplosbaar eiwit uit eendenkroos te halen. “Die eiwitten zijn te gebruiken in vleesvervangers, maar ook in dranken en kaas. Het kan caseïne-eiwit in kaas vervangen. Nadeel is de knalgroene kleur als gevolg van het chlorofyl. De voedingsmiddelen zijn nog niet in Nederland te verkrijgen, want daarvoor moeten eerst voedselveiligheidsprocedures worden doorlopen”, vertelt Lourens Zwart van ABC Kroos. Rubisco Het belangrijkste eiwit in kroos is Rubisco, het eiwitcomplex verantwoordelijk voor fotosynthese, met goede nutritionele en functionele eigenschappen. “Het zou mooi zijn als Rubisco wordt goedgekeurd voor voedseltoepassingen. Je kan dit eiwit ook uit spinazie of

Kansen en bedreigingen

ABC Kroos wint in een proeffabriek eiwit uit eendenkroos dat onder andere is getest in kaas, vegaburgers en diervoer.

andijvie halen, maar eendenkroos groeit tien tot twintig keer sneller.” Kansen voor synergie Hoewel de verwerking niet eenvoudig is, biedt eendenkroos veel mogelijkheden, volgens Zwart. Het eiwit kan worden toegepast in voeding, coatings, lijmen, cosmetica en diervoeding. Daarnaast is het een bron van kleurstoffen en neemt het mineralen op, waardoor het bijvoorbeeld nuttig kan worden ingezet in de waterzuivering. De vezels in eendenkroos bestaan uit cellulose en kunnen in de voedingsindustrie bijvoorbeeld worden gebruikt voor het lobbig maken van pudding. In het kader van healthy ageing-eiwitten heeft eendenkroos tal van kansen bij de ontwikkeling en productie van gezond voedsel, meent Zwart. “In Thailand wordt eendenkroos – daar watereitjes genoemd – al jaren gegeten.” Zwart is hoopvol dat eendenkroos ook in Nederland als grondstof kan dienen voor de voedingsmarkt.

Kenmerken: • Makkelijk te telen. • Groeit snel. • Geen land nodig. • Haalt CO2 uit de lucht. • Trekt mineralen uit substraat. • Laag in lignine: NDF goed verteerbaar. • Eiwitconcentraat voor meer dan 90 procent oplosbaar. • Aminozuren kroosconcentraat vergelijkbaar met soja. • 30 procent van de vetzuren is omega 3. • Bevat antioxidanten en kleurstoffen. • Bevordert een duurzame kringloop. • Geïsoleerd eiwit is commercieel aantrekkelijk als functioneel ingrediënt in humane voedingsmiddelen. • Smakelijk als groente. Aandachtspunten • Gevoelig voor ziekten en plagen. • Gevoelig voor wind. • Wanneer de vijver niet dicht is, ontstaat algengroei. • Niet lang houdbaar. • Accumulatie met zware metalen is mogelijk • Via eendenkroos kunnen ziektes worden overgedragen. • Gewasbeschermingsmiddelen moeten beperkt worden ingezet. • Fosfor is een limiterende factor voor groei. • Voor goede opbrengsten moet onder ideale omstandigheden worden geteeld. • Gesloten teeltsystemen zijn duur. • Eendenkroos-producten worden knalgroen. • Hoogwaardige verwerking is kostbaar.


16-17_Eendenkroos.indd 17

17

05-06-14 08:55

Innovatie en inspelen op wensen klant steeds belangrijker

Uitreiking Food Top 100

Chairman Unilever Benelux Frank Weijers (links) kreeg de Food Top 100 award uit handen van EVMI-redacteur Tom van der Meer. Dat gebeurde op 13 mei toen Unilever in Rotterdam de voortgang van het Sustainable Living Plan presenteerde.

Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Henk Riswick

Unilever (Food Top 100 overall), DSM (R&D én social media) en Heineken (werkgelegenheid) gingen met de eer strijken bij de Food Top 100. Bij de award-uitreiking aan het einde van het symposium Innoveren in de voedingsmiddelenindustrie benadrukte menigeen het belang van innovatie en van kennis van de markt.

18


18-19-20_EVMI_Top100.indd 18

05-06-14 08:56

V A e d s m i d l t m v d d m u d w w s m s o P d z p t w b d d v k k w 2 g d “ e d m e d “ w i

2014

Volgens dagvoorzitter Harry van Delft, lector AgroFoodMarketing bij HAS Hogeschool, zijn er drie aspecten die maken dat het ene bedrijf succesvol is en het andere niet. Het eerste is dat een onderneming echt innoverend moet zijn. Over het algemeen is Nederland innovatief. “Van de twintig grootste foodbedrijven ter wereld zijn er twaalf die in Nederland een innovatiecentrum hebben.” De tweede succesfactor is verstand van de markt. “Niet alleen kennis van de wensen van de klant, maar ook van de wensen van de klant van de klant: de consument.” De derde factor voor succes is communicatie. “Je moet goed communiceren met je doelgroep, uitleggen wat je doet.” Van Delft constateert dat de lifecycle van producten steeds korter wordt. Bedrijven die in de toekomst succesvol willen zijn, moeten zich snel kunnen aanpassen aan hun omgeving en hun klanten. “Ze moeten niet alleen op technologisch gebied slim ondernemen, maar het ook goed kunnen overbrengen op hun doelgroep.” Pieter van der Meulen, brewery director van de Heineken-brouwerij in Den Bosch waar zo’n 600 miljoen liter bier per jaar wordt geproduceerd, beaamde het belang van innovatie. Van der Meulen kreeg de award voor werkgelegenheid. Heineken biedt werk aan bijna 81.000 werknemers wereldwijd en is daarmee de grootste werkgever van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie. “Innovatiekracht wordt voor ons steeds belangrijker, daarmee kunnen we anticiperen op wat klanten van ons vragen. Daaraan ontlenen we ons bestaansrecht. Vorig jaar hebben we 25 nieuwe producten ontwikkeld. Dit jaar ging het in het eerste kwartaal al om meer dan 20 nieuwe producten.” “Heineken stopt er samen met de overheid en onderwijsinstellingen veel tijd in om opleiding en werk beter op elkaar te af te stemmen. Niet alleen inhoudelijk, wat betreft de expertise, maar ook op gedragcriteria.” Hij doelde daarmee op een innovatieve houding. “Zestig procent van onze productie is export; we exporteren naar meer dan 150 landen. Er is maar één land waar onze producten moei-

??

Pieter van der Meulen (links), brewery director van de Heineken-brouwerij in Den Bosch, met de award voor werkgelegenheid. Michael Tabeling, assistent scientist Applied Biochemistry van DSM, vertrok met twee awards: voor R&D en voor social media.

>>>

Brouwerijdirecteur Pieter van der Meulen van Heineken benadrukte het belang van innovatie. eisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014

18-19-20_EVMI_Top100.indd 19

19

05-06-14 08:57

lijk te krijgen zijn, Noord-Korea. Verder zijn we overal verkrijgbaar. Daar ben ik trots op.” De grote hoeveelheid exportlanden maakt duidelijk dat er veel kennis nodig is van de markten. Van der Meulen kreeg de award voor werkgelegenheid uit handen van Bert den Uijl, directeur van werving- en selectiebureau Den Uijl Ploeg en Partners (DUPP). Hij maakte duidelijk dat jonge mensen de laatste jaren weer echt voor een vak kiezen, mede door de recessie. Eerder kozen jongeren vooral een studie die ze leuk vonden, nu kijken ze meer naar het toekomstperspectief. Den Uijl meent dat dat gunstig is voor de foodbranche. “De voedingsmiddelenindustrie vraagt om mensen die een vak geleerd hebben. De sector biedt mensen die goed geschoold zijn voldoende kansen.” Hij stelt dat robots steeds meer de handmatige werkzaamheden zullen gaan uitvoeren, maar voor ontwikkelingsactiviteiten zijn goed geschoolde mensen nodig. Ook operators moeten gedegen opgeleid zijn. “Bij een efficiënte productie komt veel meer kijken dan alleen het bedienen van een machine.” Om ervoor te zorgen dat in de toekomst voldoende jongeren kiezen voor de 20

sector is voorlichting op scholen nodig. “Als leerlingen beter weten wat food inhoudt, zullen ze er eerder voor kiezen.” R&D Hendrik Jan Grievink, art director bij Next Nature Network, reikte de award voor R&D uit. Eigenlijk had hij bezwaar tegen die term, zo legde hij uit. Hij pleit namelijk voor RDD. Die extra ‘D’ staat voor design, volgens hem een integraal onderdeel van productontwikkeling. “Ik denk dat we daar in Nederland goed in zijn. Nederlanders zijn sterk in conceptdenken. Ze kunnen buiten de gebaande paden treden.” Grievink reikte de award uit aan Michael Tabeling, assistent scientist Applied Biochemistry van DSM. Ook Tabeling wees op het belang van innovatie. Daarmee kunnen klanten worden geholpen in hun bedrijfsvoering. DSM ontwikkelde recentelijk een nieuw coagulant waarmee mozzarella en cheddar een langere shelflife krijgen. Dat biedt kaasproducenten grote logistieke voordelen, bijvoorbeeld als ze willen inspelen op de groeiende vraag naar pizza in Azië. Tabeling kreeg ook de social media-award vanwege het consistente corporate beeld op

elk medium. DSM is internationaal gericht maar heeft ook een Twitter-account voor alleen Nederlandse volgers. Het bedrijf heeft alle kanalen waarop het actief is strak op orde en reageert goed op vragen die binnenkomen. Social media Jan-Henk Bouman van Fountainheads, dat ondernemers inspiratie geeft bij innovatie, reikte de social media-award uit. Hij raadde de symposiumdeelnemers aan te gaan ‘parelduiken’. “Ga kijken met welke kennis je de klant verder helpt. Ga daar content van maken en kies daar het juiste platform bij. Ga éérst luisteren, dan praten en wéér luisteren. Ga dat gesprek aan.” Hij meent dat de social media door een redactioneel team verzorgd moeten worden, waarbij ieder zijn eigen inbreng heeft. “Nu verzorgt marketing vaak de social media, maar daar zit niet altijd de benodigde kennis.” Social media is volgens hem vooral een kwestie van bouwen. “Bouwen aan een netwerk en bouwen aan interactie. Dat is waarde toevoegen.” Het is niet iets dat direct profijt oplevert, maar wel op de lange termijn. Bedrijven moeten dus vooral niet opgeven.


18-19-20_EVMI_Top100.indd 20

05-06-14 08:57

Concepten voor de toekomst 2014

Paardloze koets en koeloze melk Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Henk Riswick, Norbert van der Werff

Art director Hendrik-Jan Grievink ziet de kweekvleesburger als een paardloze koets. Hij ziet kansen voor creatievere kweekvleesconcepten. Vegetarische Slager Jaap Korteweg meent echter dat kweekvlees nu al een gepasseerd station is. Voor de toekomst ziet hij melk rechtstreeks uit een machine met vier magen komen. Beiden geloven in technologie, bleek tijdens het symposium Innoveren in de voedingsmiddelenindustrie. Hendrik-Jan Grievink vertelde over het door Next Nature Netwerk ontwikkelde kweekvleeskookboek met 45 recepten die je (nog) niet kunt maken.

Next Nature Netwerk is een organisatie van onder meer filosofen en kunstenaars. Hendrik-Jan Grievink heeft een grafische achtergrond. Next Nature Netwerk onderzoekt de veranderende relatie tussen mens, natuur en techniek. Eén van de onderwerpen waar het netwerk zich mee bezighoudt, is kweekvlees. Grievink legde de verbinding met de vorige uitreiking van de Food Top 100 in 2012 toen prof. Mark Post op het symposium sprak over de kweekvleesburger die hij ontwikkelde. Een jaar later, in de zomer van 2013, presenteerde hij in Londen de kweekvleesburger onder grote belangstelling. Grievink schetste de geschiedenis van de productie van vlees en vleesvervangers tot aan die gedenkwaardige presentatie van de kweekvleesburger. Het begon twee miljoen jaar geleden met de jacht met een speer op groot wild. Door het uitsterven van de mammoet veranderde de maatschappelijke betekenis van vlees; konijnenvlees kun je immers niet met het hele dorp delen. In de zevende eeuw werden sojaproducten als tofu ontwikkeld, de eerste vleesvervangers. Eind negentiende eeuw was de industriële revolutie en dat was het moment dat vlees volledig los kwam te staan van de jacht. In 1931 merkte Churchill al op dat het gek is dat we hele kip-

pen fokken, terwijl maar bepaalde delen als de borst en de vleugeltjes worden gegeten. Kunnen die dan niet worden gekweekt?, vroeg hij zich af. In de twintigste eeuw kwam de fastfoodcultuur op. In plaats van voedselschaarste kwam eten altijd en overal overvloedig beschikbaar. Vier scenario’s In 2013 werd met de eerste kweekvleesburger een nieuwe stap gezet. Bij de presentatie in Londen bleek de tot dan toe geheim gebleven geldschieter Sergey Brin te zijn, medeoprichter van Google. Niet een persoon uit de voedingsmiddelenindustrie, maar iemand uit de informatietechnologie zag brood in de nieuwe technologie. Brin deed de investering vanwege dierenwelzijn, dierziektes, broeikasgassen en het verdwijnen van het regenwoud om plaats te maken voor sojaplantages. Door de groei van de bevolking tot 9 miljard in 2050 en door de toename van de middenklasse, bijvoorbeeld in Azië, zal de vraag naar vlees alleen maar verder toenemen. Grievink schetste vier scenario’s: doen alsof er niks aan de hand is; allemaal vegetarisch worden; allemaal insecten gaan eten; of kiezen voor kweekvlees. De eerste drie opties noemt hij niet realistisch en van de vierde zegt hij >>>

Jaap Korteweg werkt voor de ontwikkeling van producten veel samen met topkoks en topslagers.

Boer Korteweg is naast producent van vleesvervangers boer. Hij vertelde over zijn persoonlijke ontwikkeling, die leidde tot De Vegetarische Slager. Hij stapte in 1997 door de varkenspest over op biologische landbouw. Bovendien werd hij vegetariër, aanvankelijk als ‘thuisvegetariër’ en later ook buitenshuis. De Vegetarische Slager komt verder voort uit zijn belangstelling voor de combinatie van duurzaamheid, biologische landbouw én technologie.


21-22-23_Vleesvervangers.indd 21

21

05-06-14 08:58

De MC2 burger van De Vegetarische Slager.

dat er nu nog geen valide model is. De kosten van die ene burger bedroegen immers 250.000 euro. Aan de andere kant heeft prof. Post wel aangetoond dat de technologie werkt, betoogde Grievink. Origamivlees Over de vorm van de kweekvleesburger is hij echter minder enthousiast omdat iets dat al bestaat, is nagemaakt. Grievink ziet mogelijkheden voor creatievere uitvoeringen.

Genetische manipulatie Vegetarische Slager Jaap Korteweg besloot met een grapje over genetische manipulatie. Slimmer dan planten of dieren genetisch te manipuleren is het om de mens genetisch aan te passen. Als de gemiddelde lengte gehalveerd wordt tot 90 centimeter, is nog maar een kwart van de voeding nodig. “Verbeter de wereld, begin bij jezelf”, aldus Korteweg.

22

M

De mogelijkheden zijn legio, zoals vlees gebreid van gesponnen vleesdraden en gevouwen origamivlees. Ook toonde hij een afbeelding van met een knipoog nagemaakt vlees, in de vorm van de uitgestorven dodo. Om kinderen te kunnen laten kennismaken met kweekvlees kunnen er gekleurde balletjes van worden gemaakt. Met de 3D-printer kan bot worden gemaakt in een mooie vorm, dat na het afkluiven van het kweekvlees de afwasmachine in gaat en dan kan worden gedragen als ketting. Next Nature Netwerk heeft een kweekvleeskookboek ontwikkeld met 45 recepten die je (nog) niet kunt maken. Kweekvlees achterhaald Eigenaar Jaap Korteweg van De Vegetarische Slager hield op de dag dat prof. Post zijn burger aan de wereldpers presenteerde eveneens in Londen een presentatie, waarmee hij wilde aantonen dat kweekvlees achterhaald is door de nieuwe generatie vleesvervangers. Hij

toonde daar de nauwelijks van echt vlees te onderscheiden MC2-burger – genoemd naar overtuigd vegetariër Albert Einstein – waar in tegenstelling tot de kweekvleesburger géén dierlijk materiaal voor nodig is. Korteweg stelt dat het consumenten bij vlees alleen gaat om smaak. Dat weegt zwaarder dan alle andere overwegingen zoals duurzaamheid, gezondheid en diervriendelijkheid. Vleesvervangers moeten daarom exact dezelfde beleving hebben. De Vegetarische Slager werkt daarom voor de ontwikkeling van producten veel samen met topkoks en topslagers. Daarbij wordt de smaak en textuur van een bestaand product zoveel mogelijk nagebootst. Culinair journalisten en koks werden gefopt met vegetarische palingsalade en vegetarische kip. De Vegetarische Slager won in 2012 met de vegetarische palingsalade de Smaak van Nederland en ook werd een prijs gewonnen in de gehaktballentest van De Telegraaf.



05-06-14 08:59

Medewerksters van De Vegetarische Slager bereiden hapjes die het betoog van De Vegetarische Slager Jaap Korteweg moeten ondersteunen.

Kiloknaller Naast smaak is nog een ander aspect van groot belang: prijs. Door de groei van de afzet, kunnen ook de prijzen dalen, vertelt Korteweg. “Een aantal producten is nu al in prijs gedaald en we zitten momenteel op het prijsniveau van biologische vleesproducten. Ik denk dat binnen niet al te lange tijd we op het niveau van gangbare vleesproducten zitten. Het ultieme doel is een vegetarische kiloknaller worden.” De Vegetarische Slager is sinds de oprichting fors gegroeid. Het concept sloeg zo aan dat hij in enkele jaren van één naar 1000 verkooppunten ging. In Nederland breidt het aantal verkooppunten nog steeds verder uit. In april is ook AH to go gestart met de verkoop van producten van De Vegetarische Slager. Naast Nederland zijn de producten te koop in België, Duitsland, Spanje en Portugal. Korteweg vertelde dat er ook oriënterende gesprekken worden gevoerd

met partijen in de VS, India en Australië. De Vegetarische Slager is bezig met een eigen fabriek voor de productie van vleesvervangers, kondigde Korteweg op het symposium aan. De producten worden nu nog geproduceerd door circa 10 vleesfabrikanten, afhankelijk van het type product. “We kijken voor een eigen fabriek naar een partner die verstand heeft van productie en naar andere partijen. We zijn in de oriënterende fase, maar die fabriek moet er echt komen.” Korteweg ziet een grote toekomst voor vleesvervangers. Hij verwacht dat over vijfitg jaar het slachtvarken en de slachtkip met uitsterven worden bedreigd… Ook voor de koe als productiedier ziet het er slecht uit, want de meest efficiënte productiewijze is direct van plantaardig materiaal, of bijvoorbeeld algen, zonder tussenkomst van dieren. Idealiter komt melk dan uit een melkrobot; een machine met vier magen

waar gras in gaat en tussentijds ook melkhormonen worden toegevoegd. De output is naast honderd procent grasmelk, groen gas en compost.

Nanosupermarkt Hendrik-Jan Grievink ging ook in op de nanosupermarkt, een soort SRV-wagen waarin met nanotechnologie gemaakte producten worden getoond die over tien jaar op de markt zouden kunnen zijn. Een voorbeeld daarvan is verf met nanodeeltjes waarvan de kleur met behulp van een smartphone kan worden aangepast. Ook voedingsmiddelen worden getoond, zoals nanowijn, waarbij smaakcapsules naar believen kunnen worden geopend en gesloten. “Dan heb je een fles wijn die in landen als Frankrijk en Italie veel discussie oproept.” Helemaal onrealistisch is een dergelijk product niet, want volgens Grievink doet Kraft Foods al onderzoek naar het openen van smaakcapsules onder invloed van microgolven.



23

05-06-14 08:59

AROVAC ADV FOOD Portrait_NL_HiRes.pdf

Bag Filling Units

Bag Vacuumisers

Palletisers

1

24/04/14

11:03

Stretchhooders

VACUÜM M FOOD ZAKKENVUL MACHINES Arodo ontwerpt en ontwikkelt zakkenvul machines voor het vacuüm verpakken van diverse voedsel producten. Dit brengt vele voordelen met zich mee ten opzichte van conventioneel verpakken: C

M

Y

CM

ichten w e g l u v Voor af 50 kg! tot

Geen micro perforaties Langere levensduur 100% bescherming tegen vocht Geen geuren en/of lekkages Zeer geschikt voor fijn poederproducten zoals melkpoeder, voedsel ingrediënten, etc. Capaciteit op aanvraag.

Het volgende nummer verschijnt op:

dinsdag 5 augustus De sluitdatum voor het reserveren van uw advertentie is:

MY

dinsdag 15 juli

CY

CMY

De sluitdatum voor het aanleveren

K

van uw advertenties is:

vrijdag 18 juli

ARODO BVBA Tel. +32 14 67 23 32

[email protected] www.arodo.com

Neem voor informatie over adverteren contact op met Felix Berentsen, tel. +31 (0)6-42 75 95 18 [email protected] of Wilma Zijlstra, tel +31 (0)88-2944847 [email protected]

for your next career move in food Onze opdrachtgever is een gerenommeerde organisatie welke onderdeel uitmaakt van een internationaal concern met meerdere productie sites in Europa, waarvan 1 in Nederland. Met totaal 1.600 medewerkers wordt er een omzet gegenereerd van 1,4 miljard euro. Op de site in Nederland staan een tweetal fabrieken. Op de locatie worden zowel blikverpakkingen als een variëteit aan zuivelproducten gemaakt. Deze worden onder diverse eigen merken en voor derden geproduceerd. Alle producten worden wereldwijd geëxporteerd. Totaal zijn er dagelijks ruim 200 medewerkers werkzaam. Om de aanhoudende groei te kunnen realiseren is en wordt er continu geïnvesteerd. Voor deze site zijn wij op zoek naar een doortastende

Plant Manager Die de Nederlandse organisatie gaat leiden

Friesland

Functie Eindverantwoordelijk voor het opstellen van het beleid en de P&L voor de gehele site / Direct leiding geven aan de verschillende disciplines op de locatie; Operations, Kwaliteit, Logistiek, HR en Controlling, indirect ruim 200 medewerkers / Vaststellen en handhaven van heldere doelen ten aanzien van het locatiebeleid / Bewerkstelligen van Operational Excellence in alle bedrijfsfacetten / Initiëren van verbetertrajecten gericht op safety en kwaliteit, daarnaast bewaken van de efficiency / Verantwoordelijk voor het opstellen van (lange termijn) investeringsplannen / Signaleren en creëren van kansen om de organisatie verder te professionaliseren / Vertegenwoordigen van de site, zowel intern als extern / Rapporteren aan de Head of Operations, gevestigd in Duitsland. Profiel Academisch niveau, bijv. richting Levensmiddelentechnologie, Techniek of Economie / Relevante managementervaring als eindverantwoordelijke binnen een productieomgeving in de food sector, bij voorkeur zuivel / Beschikt over strategisch, financieel en organisatorisch inzicht / Bewezen track record in het initiëren en leiden van verbetertrajecten / Inspirerend leider die de lange termijn visie kan omzetten in day to day business / Heeft gevoel voor verhoudingen en is in staat om de organisatie in een internationale omgeving te vertegenwoordigen / Overtuigende gesprekspartner, in Nederlands, Engels en bij voorkeur in Duits / Persoonskenmerken: analytisch, besluitvaardig, resultaatgericht, ondernemer, energiek en flexibel ingesteld. Reactie Indien u geïnteresseerd bent in bovengenoemde functie verzoeken wij u contact op te nemen met Annemarie van den Bos, telefoon: 0317-468686 / 06-53310126 of te solliciteren via onze website www.dupp.nl, of uw reactie te e-mailen naar [email protected]



Scelta Mushrooms verwaardt hele product 2014

‘Champignon is sexy en gezond alternatief’ Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Tom van der Meer, Scelta Mushrooms

Champignons zijn sexy en moeten prominenter op de menukaart komen. “Onze ‘winnovaties’ bieden namelijk een duurzaam, smaakvol en gezond alternatief, óók als zoutvervanger”. Dat zei Jan Klerken van Scelta Mushrooms tijdens het EVMI-symposium Innoveren in de voedingsmiddelenindustrie.

Champignons en champignon-onderdelen als de champignonvoetjes, zorgen voor een umami smaak, de vijfde smaak na zout, zoet, zuur en bitter. Het is een honderd procent natuurlijke smaakversterker die andere smaken beter tot hun recht laat komen, stelt Klerken. Zo is volgens hem bijvoorbeeld in brood een zoutreductie tot 50 procent mogelijk, zonder in te boeten aan smaak. Bij Lay’s paprikachips wordt champignonpoeder van Scelta gebruikt als natuurlijke smaakversterker. Het champignonpoeder en -concentraat, dat ook kan dienen als vervanger van msg (mononatriumglutamaat), wordt geproduceerd in de fabriek in Belfeld. “Dat gebeurt nu voor het zesde jaar. Dit jaar wordt er voor het eerst geld mee verdiend”, vertelde Klerken. Claim ‘gedoogd’ Scelta Mushrooms heeft verder Murillcapsules ontwikkeld, uit de Murill of amandelpaddenstoel. “Deze capsules ondersteunen het immuunsysteem en bevatten betaglucaan dat de aanmaak van witte bloedlichaampjes

versterkt. Deze claims worden ‘gedoogd’ door EFSA. Ze laten het dus verkopen”, vertelde hij. “Positieve bijwerking is dat het onder invloed van UV-licht omgezet wordt in vitamine D.” Oorspronkelijk werd de stof toegevoegd aan veevoer, maar het kan ook als ingrediënt in brood gebruikt worden met dezelfde gezondheidseffecten, bijvoorbeeld voor ouderen. Verder werd vorig jaar in het Scelta Institute in Venlo project Eatwell gestart, waarbij diverse partners zich sterk maken voor gezonde voeding en gezondere eetgewoonten. Belangrijk onderdeel hiervan is de eerder opgezette Kokkerelli Kids University van Scelta Mushrooms, om kinderen op een speelse manier met voeding in contact te brengen.

Fingerfoodballs kregen in april tijdens vakbeurs Alimentaria 2014 in Barcelona de Innoval Award als beste internationale product. Er werden 14 innovatie-awards in diverse categorieën uitgereikt.

Reststromen Scelta Mushrooms zet zich in om de complete champignon te verwaarden. Niet alleen worden reststromen gebruikt voor diverse producten en ingrediënten, het bedrijf wil zelfs de reststro-

Jan Klerken (Scelta Mushrooms) wil de complete champignon verwaarden.

men die daarbij vrijkomen, bijvoorbeeld compost, weer tot waarde brengen. “Zo is van ‘champost’ weer olie te maken. Leuk dat het kan, al is dit financieel nog niet haalbaar”, gaf de Scelta-directeur aan. Fingerfoodballs Het bedrijf heeft talloze innovaties op de markt gebracht, maar blijft daarbij steeds dicht bij het product champignons. Zo introduceerde het bedrijf onder meer Ecopouch (stazakken met ongekoeld houdbare champignons) en vegetarische ‘sexy snacks’ onder de naam Snex zoals Fingerfoodballs. Deze bitterbalachtige snacks met groentevulling konden na afloop van het symposium ook geproefd worden.

Dutchrooms Scelta-champignons vliegen wereldwijd uit naar 51 landen. Het bedrijf profileert de Nederlandse champignons niet meer als mushrooms maar als Dutchrooms. Directeur Jan Klerken is vorig jaar verkozen tot Versmarketeer van het Jaar, omdat hij zich met Scelta Mushrooms intensief en onderscheidend bezighoudt met de marketing van versproducten, van vers ingevroren en lang houdbare champignons tot gezondere snacks en natuurlijke smaakversterkers.


25_Scelta.indd 25

25

05-06-14 08:59

Food Top 100: de winnaar is… 2014

y director Pieter van der Uijl (rechts) en brewer r Dupp-directeur Bert de ch bewonderen de doo Bos Den en-brouwerij in . eid Meulen van de Heinek enh leg kge wer award voor Heineken gewonnen

Paprika-ijs, ontwikkeld door HAS-studenten Foo d Design& Innovation, voor aanvan g van het evenement.

en Tijdens het symposium

26

p getwitterd. de uitreiking werd volo


26-27_Sfeerverslag.indd 26

05-06-14 09:00

legenheid. De award voor werkge

Dagvoorzitter Harry van Delft van HAS Hogesch ool wees erop dat van de twintig grootst e foodbedrijven ter wer eld er twaalf in Nederla nd een innovatiecentrum hebben.

Volop gelegenheid tot netwerken.

prijs voor R&D ook nog van DSM mocht na de , Michael Tabelin (links) Tot zijn grote verrassing en. nem gst ard in ontvan eads en inh nta eens de social media-aw Fou van n ma van Jan-Henk Bou en tot grote hilariteit benga. itgever Jacqueline Wij Eisma Businessmedia-u

Komkommerthee ont wikkeld door Nikki Gro ote Schaarsberg, stud ente Food Design en Food Packag ing aan de HAS.


26-27_Sfeerverslag.indd 27

27

05-06-14 09:00

Fountainheads waarschuwt voor ‘Kodakmomentje’

Innoveren is kwestie van ‘DarWin of DarOut’ Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Henk Riswick

“Pas op voor je Kodak-momentje”, stelden Jan-Henk Bouman en Wim van Rooijen van Fountainheads tijdens het EVMI-symposium in Den Bosch. Want innoveren is volgens hen een kwestie van je snel aanpassen aan veranderende omstandigheden. “Ben je DarWin of DarOut? Als je vandaag doet wat je gisteren deed, ben je morgen out-ofbusiness.”

‘Trendverkenner en innovatieversneller’ Bouman nam het publiek mee naar het jaar 2040. Hij ziet de mens tegen die tijd toegevoegde intelligentie en geheugencapaciteit hebben, waardoor mens en machine zijn samengevoegd. “Dan hebben we onze eigen

evolutie in de hand.” In een tijd van exponentiële groei gaan de stappen volgens hem heel hard. “Het begin van exponentiële groei kan lineair lijken. Maar als iets exponentieel groeit, gaat het in grote stappen van verdubbeling: 1, 2, 4, 8, 16, 32, enzovoorts.” Van

daaruit ben je volgens hem in zeven stappen op honderd en in 26 stappen rond de wereld. “Daar zit de verrassing. Je ziet het niet aankomen en dan ineens is het er, het grote onbekende, oftewel ‘The Great Unknown’.” Kijk naar de computer, stelt hij. “De snelheid van een computer kwam eerst overeen met de rekenkracht van een bacterie en groeide al snel naar een worm om uiteindelijk uit te komen bij de aap.” Daarna gaat de exponentiële groei ineens heel hard, met een doorgroei naar meta-intelligentie: de rekenkracht van alle hersenen op aarde bij elkaar. Volgens Bouman is innoveren eigenlijk dagelijks bezig zijn om je eigen grote onbekende te ontdek-

“Het gaat niet om het idee maar om wat je er mee doet.” eisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014

28-29_Fountainheads.indd 28

3 B m N v n e z V a t s m V l s “ b p e w w e g

P H e v n d v t h d k l é h p e d

Wim van Rooijen:

28

k h t w z H

05-06-14 09:26

2014

ken. “Dit ligt namelijk altijd voor je. En als je het grote onbekende of delen daarvan denkt te hebben gevonden, ligt daarachter een nog weer groter onbekende. Om C te kunnen zien, moet je toch vaak eerst van A naar B. Het is een continu proces.” 3D-printer Bouman illustreerde exponentiële groei ook met de 3D-printer. “De eerste stamt uit 1985. Nu pas beïnvloedt deze een breed scala aan vakgebieden.” Aanvankelijk leek de groei lineair, maar plots blijkt het exponentiële groei en dan gaat het op een zeker moment ineens zo hard dat het huidige markten verstoort. Volgens hem zagen drukkerijen die kansen aanvankelijk niet. Daardoor waren ze te laat, toen anderen daar wel en met veel succes instapten. “Door anders te kijken zie je zoveel meer.” Volgens hem zijn de beste toekomstvoorspellers niet de trendwatchers, maar eerder de scenarioschrijvers van sciencefictionfilms. “Leven we al in the Matrix? Neem jij de blauwe pil of de rode? Of straks de voedselpil? Google Glass komt dit jaar in de Verenigde Staten op de markt. Scanadu Scout wekt de Tricorder van Star Trek tot leven. En wordt de 3D-foodprinter straks de Replicator, eveneens uit Star Trek? Met de exponentiële groei van technologie lijkt alles mogelijk.” Preventie Hij verduidelijkte dit grote onbekende met een slaapsensor of slaap-app. Hierdoor hoeven mensen met slaapstoornissen niet meer naar een apart slaapcentrum, maar worden de ruwe data gewoon thuis tijdens de slaap verzameld. “En als je dit koppelt aan informatie over eetpatroon, leef- en bewegingsritme, hartslag, cholesterolgehalte en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid aan voedingsstoffen, krijg je een veelheid aan ruwe data, die kan leiden tot het vinden van het slaapprobleem én tot andere nuttige informatie over gezondheidsaspecten. Hier kunnen de onderzochte personen zelf, maar ook de gezondheidszorg en de voedingsmiddelenindustrie hun voordeel mee doen, bijvoorbeeld bij preventie van

zaken als overgewicht en hart- en vaatziekten.” Welke vorm het uitgaat is nu nog onbekend. Zeker is wel dat jongens en meisjes en jonge start-ups hier volgens Bouman achter de schermen op zolderkamertjes en in garageboxen al volop mee aan het experimenteren zijn. “Dit soort initiatieven zal uiteindelijk leiden tot nieuwe innovaties en toepassingen, ook in de voedingsmiddelenindustrie.” Kodak-momentje Innoveren heeft volgens Fountainheads niets met sterkte, grootte of slimheid te maken. “Uiteindelijk wint diegene die zich het snelst aanpast aan nieuwe omstandigheden”, zegt Van Rooijen. Het gaat ook niet om het idee maar om wat je er mee doet, stelt hij. Zo had Kodak in 1975 de digitale fotocamera ontwikkeld. “Omdat Kodak zo verliefd was op haar fotorolletjes, printpapier en printstraten en haar cashcows niet op tijd naar de slachtbank wenste te brengen, is het bedrijf in 2012 failliet gegaan.” De groei van de CCD-chip ging namelijk niet lineair maar exponentieel en het bedrijf legde het uiteindelijk af tegen nieuwe spelers, zoals Instagram. Koetsenmakers (wederom kwamen de ‘paardloze koetsen’, auto’s dus, voor het voetlicht), maar ook hotelketens (met start-ups als Airbnb), energiereuzen (zonne- en windenergie) en de muziekindus trie (met Napster, iTunes, Spotify en Google Play) beleefden of beleven alle hun Kodakmomentje. “Wat evolutie is voor de natuur is innovatie voor bedrijven en organisaties”, aldus Bouman. “Dus gaat het erom: “Ben jij ‘DarWin of DarOut?’, oftewel kun je je snel aanpassen aan veranderende omstandigheden?” Open source Innoveren gaat dan ook niet meer om het hebben van patenten maar om open source. “Creëer met elkaar meer waarde dan alleen de cijfermatige waarde. Door op elkaars schouders te staan krijg je innovatieversnelling”, stelt Bouman. Volgens hem innoveren op dit moment te weinig bedrijven vanuit de verbondenheid met hun buitenwereld. “Dan raak je niet verbonden met alle ‘friskijkers’ en

dwarsdenkers.” Hij adviseert om óók een friskijker te worden, die horizontale verbindingen zoekt en buiten de eigen verticale silo (keten) kijkt. “Er zijn altijd meer slimmere mensen. En er is altijd meer innovatiekracht buiten je bedrijf dan daarbinnen. Zoek naar de friskijkers in jouw markt en daarbuiten.” Bouman raadt verder iedereen aan het eigen grote onbekende te ontdekken. “En pas op voor jouw eigen Kodak-momentje. Het zit ook in jullie sector.”

Jan-Henk Bouman: “Er is altijd meer innovatiekracht buiten je bedrijf dan daarbinnen.”

Transparantie De wereld wordt volgens Jan-Henk Bouman steeds transparanter. “Kiest de voedingsmiddelenindustrie zelf niet voor transparantie, dan doet de consument het wel.” Hij wees op apps als BuyCott en boodschapp, waarmee de klant in supermarkten zelf producten scant, om op basis van bijvoorbeeld duurzaamheidsaspecten of voedingswaarden al dan niet tot aankoop over te gaan. Als nabij toekomstbeeld schetste hij de Airo, een polsband waarmee gebruikers - door de huid heen - een bloedanalyse kunnen maken, zodat duidelijk wordt wat voor voedingsstoffen er in het bloed aanwezig zijn. Maar denk volgens hem ook aan ‘consumentenmacht’ in de vorm van acties op internet en twitter. Zo kunnen fabrikanten bijvoorbeeld genoodzaakt zijn om E-nummers uit hun producten te halen, zoals recentelijk CocaCola en Pepsi in de VS overkwam met E433 na een online petitie van een 17-jarig meisje.


28-29_Fountainheads.indd 29

29

05-06-14 09:26

Ingredients Gecko Ultra houdt pitten en zaden op hun plaats Kampffmeyer Food Innovations heeft een Gecko Ultra ontwikkeld, een granulaat dat ervoor zorgt dat zaden en pitten aan deegstukken blijven plakken. De decoratieve toppings bestaan vaak uit waardevolle ingrediënten en die moeten gedurende het gehele proces van productie en transport intact blijven. Het product is volgens de fabrikant effectiever dan de alternatieven, water of een mengsel van water met guar. Kampffmeyer stelt dat het nieuwe product bovendien leidt tot een betere hygiëne in de fabriek. Er hoeft minder tijd te worden besteed aan schoonmaak en onderhoud van de productiefaciliteit. Gecko Ultra is op basis van tarwemeel en clean label. Volgens Kampffmeyer is het product gemakkelijk in gebruik. Het granulaat moet worden gemengd met tien delen water. De oplossing kan onder meer worden aangebracht met een roller of spray, of handmatig op de deegstukken worden gekwast. Meer info: Kampffmeyer Food Innovations www.kampffmeyer.com

Culturen Kashkaval en Provolone kazen Chr. Hansen heeft nieuwe starterculturen voor Kashkaval en Provolone kazen ontwikkeld. Kaskaval is een gele kaas van schapenmelk die wordt geproduceerd in Turkije en op de Balkan. Provolone kaas (zie foto) wordt in Zuid-Italië gemaakt van koemelk. De wrongel wordt gekneed, waarbij aan het begin heet water wordt toegevoegd. Deze kazen werden eerder met culturen voor mozzarella gemaakt, maar er is nu dus een cultuur die volgens Chr. Hansen ontworpen is voor de specifieke technische en kwalitatieve eisen die zorgen voor de optimale smaak van Kashkaval en Provolone kazen. DVS TCC-50 is een blend van Streptococcus thermophilus en Lactobacillus helveticus, die zorgen voor een snelle verzuring, een optimale wrongelvorming en een mooi smaakprofiel. Meer info: Chr. Hansen www.chr-hansen.com

Nieuwe producten op ‘Free From’ Leverancier van natuurlijke ingrediënten Döhler heeft op de beurs Free From Food Ingredients, op 3 en 4 juni in Brussel, een reeks nieuwe oplossingen gepresenteerd. Het bedrijf richt zich op een groot assortiment natuurlijke ingrediënten; van smaak- en kleurstoffen tot een breed spectrum aan oplossingen voor suikerreductie en minder calorieën, en van glutenvrije malt-extracten tot oplossingen voor lactosevrije en melkvrije producten. Zo levert Döhler oplossingen voor limonades met stevia, glutenvrije maltdranken, amandeldranken, lactosevrije yoghurtdesserts, alcoholvrije gefermenteerde druivensap (alcoholvrije wijn) en producten met uitsluitend natuurlijke ingrediënten. Meer info: Döhler www.doehler.com

Frutarom opent nieuw lab starterculturen

Sensient Flavors heeft de sensorische eigenschappen van drie soorten mango uit India geanalyseerd en vervolgens verwerkt in verschillende mangosmaakstoffen op basis van natuurlijke extracten. “Het sensorische spectrum van mango’s is groot”, legt Hans Jürgen Sachs, general manager van Sensient Flavors in Bremen uit. “Dat varieert van rijk en heel zoet tot fruitig en fris tot tropisch. Met onze expertise en creatieve vaardigheden, kunnen we unieke smaakervaringen ontwikkelen, die op maat gesneden zijn voor iedere drankapplicatie en het bijbehorende product- of marketingconcept.” De Alphonso mango wordt gekarakteriseerd door een aromatische, rijke en zeer zoete smaak, terwijl Kesar een intense, fruitige en citrusachtige note heeft. De Badami-soort wordt gekenmerkt door de onderscheidende tropische fruitige note. De smaakstoffen kunnen worden gelabeld als natuurlijk mango aroma met andere natuurlijke aroma’s. Er is ook een 95/5 variant op basis van Alphonso-extract verkrijgbaar die kan worden gedeclareerd als natuurlijk mango-aroma.

Frutarom Savory Solutions heeft in mei een nieuw laboratoriumcomplex geopend, bij het customer center van de onderneming in het Duitse Holdorf. Het lab richt zich onder meer op onderzoek naar starterculturen. De investeringen zorgen er volgens het bedrijf voor dat Frutarom de R&D-activiteiten kan uitbreiden, de productontwikkeling kan versnellen en ook het portfolio van starterculturen kan uitbreiden. Holdorf is gelegen in het geografische midden van de vleesverwerkende industrie in Duitsland. De recente investeringen moeten de positie als toeleverancier aan de vleesindustrie versterken, aldus Frutarom. Het nieuwe laboratoriumcomplex biedt de mogelijkheid voor fermenteren en vriesdrogen van kleine hoeveelheden micro-organismen, zodat pilot-hoeveelheden van starterculturen kunnen worden gekweekt. “De voornaamste voordelen daarvan zijn de verbeterde flexibiliteit, de snelle implementatie en de grotere focus op de klant.”

Meer info: Sensient Flavors www.sensientflavors.com

Meer info: Frutarom www.frutaromsavory.com

Sensient Flavors ‘vangt’ essentie mango’s

30


30_prodnwsingredients.indd 30

05-06-14 14:32

Reductie 50 procent haalbaar

Voedselverspilling verminderen vergt integrale aanpak Tekst: Lisette de Jong | Foto’s: Hans Lebbe, Shutterstock

Jaarlijks gaat in Nederland voor 2 tot 3 miljard euro aan voedsel verloren. Zonde van het geld en niet duurzaam, zo beseffen steeds meer bedrijven. Initiatieven om voedselverspilling te verminderen schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar structurele verbeteringen zijn pas mogelijk als ketenpartners en overheid samen optrekken, benadrukken Toine Timmermans en Philip den Ouden.

In 2050 heeft de wereld 60 procent meer voedsel nodig om een wereldbevolking van zo´n 9 miljard mensen te voeden, aldus recente cijfers van de Food and Agricultural Organisation (FAO). “Dat lukt alleen als we ons voedsel duurzamer produceren en minder voedsel verspillen”, stelt Toine Timmermans, programmamanager Duurzame Voedselketens bij Wageningen UR Food & Biobased Re-

>>>


31-32-33_Voedselverspilling.indd 31

31

05-06-14 09:01

FNLI-directeur Philip den Ouden meent dat er vooral in de logistiek winst is te behalen.

search en bij TI Food and Nutrition. Alleen al in ons land belandt jaarlijks voor 2 tot 3 miljard euro aan voedsel in de afvalcontainer of in laagwaardige toepassingen. Reden voor de Nederlandse overheid om concrete doelstellingen te formuleren: in 2015 20 procent minder voedselverspilling dan in 2009. Steeds meer fabrikanten en retailers zijn zich bewust van het probleem, getuige het toenemende aantal initiatieven in de biobased economy, zoals maïs als grondstof voor bioplastic en biobrandstof uit rietsuiker. Ook een campagne als Eetmaatje van Albert Heijn en het

Voedingscentrum maakt dat duidelijk. Eetmaatje is een maatbeker die helpt de juiste porties af te meten. Voedselverspilling is ook een belangrijk thema binnen de Alliantie Verduurzaming Voedsel, een initiatief van brancheorganisaties FNLI, LTO, CBL, KHN en Veneca. “De Alliantie verspreidt best practices en bouwt business cases die laten zien dat reductie van voedselverspilling geld oplevert”, illustreert Philip den Ouden, algemeen directeur van brancheorganisatie FNLI. De Alliantie werkt sinds kort samen met de voedselbanken, om ervoor te zorgen dat daar meer overschotten uit de keten naartoe gaan. Monitor Voedselverspilling Bij Wageningen UR lopen verschillende projecten om voedselverspilling te verminderen. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken ontwikkelde Food & Biobased Research in 2012 de Monitor Voedselverspilling – een instrument dat voedselverspilling systematisch en gedetailleerd in kaart brengt, op basis van heldere definities. De monitor helpt overheid en bedrijfsleven gerichte maatregelen te nemen, en wordt in samenwerking met de Alliantie Verduurzaming Voedsel verder verfijnd naarmate meer data beschikbaar komen.

‘Suiker onbeperkt houdbaar’ “Het voorkomen van verspillen maakt altijd al deel uit van ons beleid. In de hele keten, van suikerbiet tot kristalsuiker, gooien we niets weg” legt Richelle van Helten, brandmanager consumer products & communicatie bij Suikerunie, uit. “We halen zoveel mogelijk suikerbieten per hectare van het land en begeleiden onze telers met groeiadviezen. In onze fabrieken werken we volgens Total Productive Maintenance (TPM), gericht op efficiëntie en beperken van verliezen.” “Suikerbieten bestaan voor 75 procent uit water en 17 procent uit suiker. In de suikerfabriek wordt het water opgevangen, gebruikt als proceswater, weer gezuiverd en gebruikt als gietwater in de kassenbouw bij de fabriek. De aanhangende klei en aarde zijn voor de aanleg van wegen of het ophogen van landbouwgrond. Van de overgebleven pulp eindigt een deel als veevoeder. De rest gaat met afgebroken bietenpuntjes in onze biomassavergisters. We produceren hiermee jaarlijks bijna 20 miljoen kubieke meter groen gas, voldoende voor 15.000 huishoudens per jaar.” “Daarnaast proberen we verspilling bij de consument tot een minimum te beperken. We vermelden expliciet op onze consumentenverpakkingen dat suiker onbeperkt houdbaar is en geven een bewaarinstructie.” “De biobased economy brengt straks nog meer mogelijkheden om suikerbieten hoogwaardig te verwerken, denk bijvoorbeeld aan bioplastics uit bietenpulp.”

32

Een ander project is Food2Food, waarbij Food & Biobased Research, supermarkten en Hutten catering gezonde, kwalitatief hoogwaardige maaltijdcomponenten ontwikkelen van niet verkocht groente en fruit. In het project wordt gekeken naar economische haalbaarheid, positionering in de markt, organisatie en logistiek. Daarbij staat voorop dat de voedselveiligheid niet in het geding komt. Met de Pasteur Sensor Tag is de houdbaarheid van voedingsmiddelen te voorspellen op basis van oogstkwaliteit en omstandigheden tijdens de logistiek – een doorbraak in het verbeteren van de wereldwijde distributie van versproducten. Bovendien wordt het op termijn een onmisbaar hulpmiddel voor consumenten bij het slim plannen, kopen, bewaren en bereiden van voedsel. In een ander project, uitgevoerd binnen het publiek-private samenwerkingsverband TI Food and Nutrition, wordt in samenwerking met FNLI en CBL het Decision Support Sys tem ontwikkeld. Hiermee kunnen fabrikanten en retailers doelgericht verliezen in versproducten terugdringen, met betere ketensamenwerking en innovaties. Systematische aanpak Hoe bemoedigend ook, het is de vraag of deze initiatieven voldoende zijn om de overheidsdoelstelling te halen. Timmermans denkt van niet: “Een reductie met twintig procent is op zijn vroegst haalbaar rond 2020, mits iedereen in de keten, van primaire producent tot consument, erbij betrokken wordt.” Hij pleit voor een systematische aanpak waarbij overheid, bedrijfsleven, onderzoeksinstellingen en maatschappelijke organisaties nauw samenwerken. “De overheid moet komen met een langetermijnstrategie, verspilling zichtbaar maken, en wetgeving ophelderen en zo nodig aanscherpen. Bestaande en nieuwe wetgeving voor verwerking van voedselresten tot veevoer biedt ruimte voor betere verwaarding door fabrikanten en retailers.” Het huidige overheidsbeleid vertoont inconsistenties, aldus de programmamanager. “Bedrijven krijgen bijvoorbeeld subsidie voor ver-



05-06-14 09:01

P

v

gisting van organische reststromen, terwijl sommige reststromen prima geschikt zijn voor hoogwaardige toepassingen, voor menselijke consumptie.” Food & Biobased Research heeft met de systematische aanpak in het achterhoofd het initiatief genomen tot het EU Fusions project, gericht op een geharmoniseerd beleid voor alle 28 EUlanden. Daarnaast wordt in Wageningen een internationaal Network of Excellence opgericht. Doel is verliezen na de oogst terug te dringen en zo in ontwikkelingslanden de voedselzekerheid te helpen verbeteren. Volgens Den Ouden begint een systematische aanpak bij samenwerking tussen ketenpartners, zowel in optimalisatie van processen als in onderzoek en innovatie. “Vooral vanuit logistiek oogpunt is er nog veel winst te behalen”, benadrukt hij. Meer bedrijven moeten de mogelijkheden gaan zien voor hoogwaardige benutting van grondstofstromen, inclusief bijproduct en reststroom. “Afval bestaat niet bij biomassa.”

‘Bewust in kleine hoeveelheden leveren’ “We streven continu naar procesoptimalisatie om producten zo lang mogelijk houdbaar te maken en verspilling in de fabriek te minimaliseren. Voor dagverse zuivel hebben we het optimum bereikt. We leveren bewust in kleine hoeveelheden, ook bij productpromoties. Door ons transport slim te organiseren heeft dit geen negatief effect op de CO2-uitstoot”, vertellen marketingdirecteur Ernesto Kerkhof (foto) en CSR coördinator Dennis Iseger van zuivelbedrijf Arla Foods Nederland. “Producten die onverkoopbaar zijn omdat de minimale THT voor de klant is verstreken, gaan naar de voedselbank. Zijn ze eenmaal voorbij de uiterste houdbaarheidsdatum, dan worden ze - mits van voldoende kwaliteit - verwerkt tot diervoeder. Overige reststromen worden vergist en omgezet in groene energie.” “Komend jaar breiden we ons assortiment uit met een aantal portieverpakkingen. Daarbij zetten we in op duurzame materialen zodat de milieubelasting per saldo afneemt. Verder onderzoeken we hoe we de houdbaarheid van onze producten verder kunnen verlengen.” “We instrueren consumenten hoe ze een verpakking goed kunnen leegmaken en om niet te veel in een keer te kopen. Maar dat vinden we niet meer voldoende. Daarom werken we nu via de Nederlandse Zuivel Organisatie aan een publieke voorlichtingscampagne over de THT.”

Bewustwording Beiden benadrukken het belang van consumentenvoorlichting. “De consument is in westerse landen de grootste verspiller in de keten”, zegt Timmermans. Een FoodBattle laat zien dat bewustwording en sociale innovatie in korte tijd effect hebben: als mensen zien hoeveel voedsel zij weggooien, dan verspillen ze binnen drie weken gemiddeld 20 tot 30 procent minder. Ook blijkt dat veel mensen nauwelijks het onderscheid zien tussen de TGT- en THT-datum en producten daardoor onnodig weg-

Programmadirecteur Duurzame Voedselketens Toine Timmermans meent dat 40 tot 50 procent minder voedselverspilling haalbaar is.

gooien; een duidelijk aanknopingspunt voor gedragsverandering. Ook consumentenvoorlichting heeft een systematische aanpak nodig, benadrukt Den Ouden: “Overheid en bedrijfsleven moeten gezamenlijk de consument benaderen met een consistente boodschap en zonder belerend vingertje. De uitdaging is niet alleen de ‘grachtengordelconsument´ aan te spreken, maar ook het grote publiek. “En daar is meer voor nodig dan een serie postbus-51 spotjes.” Optimistisch Hoewel er nog wel wat hobbels zijn op de weg naar minder voedselverspilling, zijn Den Ouden en Timmermans optimistisch. “Het thema komt steeds hoger op de agenda. Veel bedrijven willen weten waar mogelijkheden liggen voor hun organisatie en hoe ze maatregelen kunnen integreren in het productieproces”, zegt Den Ouden. Bedrijven kunnen met hun vragen binnenkort terecht bij het No Waste Network, een initiatief van het ministerie van EZ, in samenwerking met de Alliantie Verduurzaming Voedsel. Hier vinden bedrijven best practices en tools voor het verminderen van verspilling en optimale verwaarding van reststromen. Timmermans verwacht dat op termijn een reductie van voedselverspilling met 40 tot 50 procent haalbaar is, mits overheid en bedrijfsleven in binnen- en buitenland hun krachten bundelen en inzetten op echte verbetering: “Voor elk bedrijf liggen er kansen. Innovatieve technologieën zijn noodzakelijk, maar de crux zit in een betere ketensamenwerking en in de overtuiging dat verspillen geen toekomst kent.” eisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014


33

05-06-14 09:01

Taartsnijrobot flexibel inzetbaar Tekst: Tom van der Meer | Foto: Koos Groenewold

Is een robot die taarten snijdt science fiction? Niet bij Rolan Robotics. Het bedrijf liet tijdens de beurs Bakkersvak een taartsnijrobot zien die sinds eind 2013 bij Banketpartners in gebruik is. De robot heeft een snijmes dat door een akoestisch signaal snel en moeiteloos snijdt.

Rolan-directeur Hans Stam demonstreert de Stäubli-robot die ook appeltaarten kan snijden.

Juist in de bakkerijsector zijn robotisering en automatisering een interessante optie, stelt Rolan Robotics. Brood en banket worden namelijk in grote aantallen en vaak in dezelfde series geproduceerd. De volledig geautomatiseerde taartsnijrobot van het merk Stäubli is ontwikkeld samen met Banketpartners. De installatie is voorzien van een mes dat met een frequentie van 40.000 Hertz (een ultrasone, hoge trilling met kleine amplitude) soepel door verschillende soorten gebak en structuren heen snijdt. Zo worden schnitten, plaatgebak, lang gebak maar ook ronde taarten met hetzelfde mes in uiteenlopende vormen snel en gelijkmatig verdeeld.

Mobiel en flexibel Werknemers op de werkvloer van Banketpartners uit Zwaag hebben actief meegeholpen met de ontwikkeling van de snijmachine. Zij hechtten er bijvoorbeeld vooraf veel waarde aan dat de installatie mobiel, makkelijk te reinigen en goed te integreren zou zijn binnen bestaande lijnen. Dit is volgens Rolandirecteur Hans Stam goed gelukt. De gepresenteerde robotinstallatie op de Bakkersvak heeft een lengte van zes meter. “De robot is flexibel in te zetten in verschillende ruimtes van de banketbakkerij”, vertelt Stam enthousiast. “Bij banketbakkers waar de robot bijvoorbeeld niet fulltime wordt gebruikt

voor snijden, kan hij ook makkelijk andere activiteiten verrichten. Zo kan hij bijvoorbeeld ook bakplaten invetten of taarten decoreren. Zelfs 3D-printen is mogelijk.” Eigenlijk kan een robot alles waar arbeidskracht voor nodig is. “Denk ook aan het overzetten en inpakken van koeken en ‘pick & place’ van snoep en koek.” Korte terugverdientijd Stam bestrijdt dat robots duur zouden zijn. “Een robot is een kostenpost, maar arbeidskosten ook en personeel wordt alleen maar duurder. Bovendien zijn arbeidskrachten lang niet altijd flexibel. Als je twee shifts hebt, ben je daaraan gebonden. Een robot kan 24 uur per dag werken. Bakkers die werken met twee shifts, kunnen een robot al in anderhalf jaar terugverdienen als deze één man vervangt. En als de robot meerdere mensen gaat vervangen, is deze al in een half jaar terugverdiend.” ‘Robotiseren noodzaak’ Rolan heeft volgens Stam geen last van de crisis. “Wij zijn in crisistijd juist gegroeid. Vanuit de metaalindustrie gingen we ook steeds meer richting food en agri.” Wel is er steeds meer vraag naar gebruikte robots. Goed automatiseren en robotiseren maakt in de ogen van Stam dat je geen reden meer hebt om elders, in lagelonenlanden, te produceren. “Als je níet robotiseert, verdwijnt de productie juist naar het buitenland. Robots doen daarnaast werkzaamheden die werknemers zelf niet meer willen doen, zoals vuil en eentonig werk.” Rolan Robotics levert diverse grijpertechnieken robotconcepten. De leverancier uit Zwaag heeft inmiddels al zo’n 800 systemen geleverd, vooral in de Benelux. Rolan heeft vijf merken robots in het assortiment, waarvan drie in de voedingsmiddelen, die onderling weer verschillen op kleine, maar essentiële onderdelen. Het gaat om de merken Stäubli, Fanuc en OTC. Rolan won met de taartsnijrobot begin dit jaar de Westfriese ondernemersprijs.

34


34_Rolan.indd 34

05-06-14 09:27

Bedrijvengids De EVMI-bedrijvengids is een praktische lijst van bedrijven die actief zijn in de voedingsmiddelenindustrie. Deze lijst is ook te vinden op www.evmi.nl, waar u kunt zoeken op alfabet, categorie en regio. Staat uw bedrijf nog niet in de EVMI-bedrijvengids? Kijk dan op www.evmi.nl/bedrijvengids voor de mogelijkheden om ook uw bedrijf in dit overzicht op te nemen.

Advies/Consultancy

Lubron Waterbehandeling BV Postbus 540 4900 AM OOSTERHOUT 0162-426931 www.lubron.eu

ACO BV Postbus 217 7000 AE DOETINCHEM 0314-368280 www.aco.nl

DNV GL Business Assurance Certificering & Training Zwolseweg 1 2994 LB Barendrecht 010-2922700 www.dnvba.nl Huijbregts Groep Postbus 165 5700 AD HELMOND 0492-596300 www.huijbregts.nl

MasterLab BV Postbus 1 5830 MA BOXMEER 0485-589470 www.masterlab.nl

MPS Red Meat Slaughtering B.V. Albert Schweitzerstraat 33 7131 PG LICHTENVOORDE 0544-390500 www.mps-group.nl

Improving Quality

ALControl Food & Water Everdenberg 41 5346 VA Oosterhout 0162-488 488 http://nl.alcontrol.com/nl Azelis Netherlands Meerpaal 5 4904 SK OOSTERHOUT (NB) 0162-423240 www.azelis.com

Liniestraat 1 -A 4051 BN OCHTEN 06-22940774 www.improvingquality.nl

ISACert Nederland Obrechtstraat 28 E 8031 AZ ZWOLLE 0031 (0) 88-4722378 www.isacert.nl

Nederlandsch Octrooibureau Jan Willem Frisolaan 13 2517 JS ‘S-GRAVENHAGE 070-3312598 www.nlo.nl

Uw bedrijfsgegevens ook op deze pagina’s? Ga naar www.evmi.nl/ bedrijvengids of bel voor meer informatie naar 088-2944847 eisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014

EVMI_bedrijvengids_4-2014.indd 35

35

05-06-14 13:53

Nutrilab BV

Chr. Hansen

Postbus 7 4284 ZG RIJSWIJK 0183-446305 www.nutrilab.nl

Gelderlandhaven 5A 3433 PG NIEUWEGEIN 030-6019920 www.chr-hansen.com

O. P. & P. Product Research BV Burg. Reigerstraat 89 3581 KP UTRECHT 030-2516772 www.opp.nl

PACCOR Netherlands B.V. Watergoorweg 69 3861 MA NIJKERK 088-5790900 www.paccor.com

Heeft u al een gratis abonnement op de digitale nieuwsbrief van EVMI? Ga naar de website en

Tebodin Netherlands B.V. Postbus 16029 2500 BA Den Haag 070-3480911 www.tebodin.com

Ingrediënten en grondstoffen Simac QuadCore BV De Run 1101 5503 LB VELDHOVEN 040-2582100 www.simacquadcore.nl

Bakels Senior NV Postbus 44 1380 AA WEESP 0294-414559 www.bakels-senior.nl

Codrico Rotterdam B.V. Rijnhaven Z.z. 15 3072AJ ROTTERDAM 010-2906666 www.codrico.com

Fa. L.I. Frank Postbus 46 7390 AA TWELLO 0571-272141 www.lifrank.nl

IN2FOOD Postbus 93 6920 AB DUIVEN 026-3186704 www.in2food.nl

Puratos Nederland Industrieweg 1 4762 AE ZEVENBERGEN 0168-326260 www.puratos.nl

registreer u!

Précon Food Management BV

Ranks Meel BV

Postbus 26 3980 CA BUNNIK 030-6566010 www.precon-food.nl

Postbus 16 4233 ZG AMEIDE 0183-606200 www.ranksmeel.nl

Beneo Aandorenstraat 1 B-3300 TIENEN 0032-16801301 www.beneo.com Brenntag Nederland BV

Silliker Netherlands B.V. Postbus 153 6710 BD EDE 0318- 649444 www.silliker.nl

36 36

Postbus 79 3300 AB DORDRECHT 035-5889200 www.brenntag.nl

eisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014 eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013


05-06-14 13:53

Schobbers BV, H. CH. Vasco da Gamaweg 8 5928 LD VENLO 077-3969120 www.schobbers.nl

Raps Benelux Postbus 369 5680 AJ BEST 0499-373525 www.raps.com

Unifine Industry Postbus 5631 3297 ZG PUTTERSHOEK 078-6762344 www.unifine.com

Refresco Benelux B.V. Oranje Nassaulaan 44 6026 BX MAARHEEZE 0172-630630 www.refresco.nl

C O N T R O L

S Y S T E M S

CIMPRO Cimpro Postbus 3196 4800 DD BREDA 076-5317788 www.cimpro.com Dinnissen BV

Van Delft Biscuits BV Postbus 365 3840 AJ HARDERWIJK 0341-411624 www.vandelftbiscuits.nl

Remia C.V. Dolderseweg 107 3734 BE DEN DOLDER 030-2297911 www.remia.nl

O P E N

Horsterweg 66 5975 NB SEVENUM 077-4673555 www.dinnissen.nl

Endress+Hauser B.V. Verstegen Spices & Sauces B.V. Postbus 11041 3004 EA ROTTERDAM 010-2455100 www.verstegen.nl

Nikkelstraat 6-12 1411 AK NAARDEN 035-6958611 www.endress.nl

Roem van Yerseke B.V. Groeninx van Zoelenstraat 35 4401 KZ YERSEKE 0113-577700 www.roemvanyerseke.nl

Vipam BV Poppenbouwing 26 a 4191 NZ GELDERMALSEN 0345-565670 www.vipam.nl

Vollebregt Fresh Company

Voor het meest actuele nieuws uit de voedingsmiddelenindustrie gaat u naar www.evmi.nl

Platinastraat 10 2718 RZ ZOETERMEER 079-3610067

Machines, apparatuur en toebehoren/ diensten

Eriks Bv Toermalijnstraat 5 1812 RL ALKMAAR 072 515 15 14 www.eriks.nl Hosokawa Micron B.V. Gildenstraat 26 7005 BL DOETINCHEM 0314-373333 www.hosokawamicron.nl

BITO Systems NV Royaan B.V. Hoge Maat 8 3961 NC WIJK BIJ DUURSTEDE 0343-596659 www.royaan.nl

Niasstraat 1 3531 WR Utrecht Tel 030 711 30 90 www.bitosystems.com

DPA Processing & Technology Gatwickstraat 11 1043 GL Amsterdam 020 – 5151555 www.dpaprocessing-technology.nl



37

05-06-14 13:53

Ishida Europe BV De Dieze 5 5684 PR BEST 0499 39 3675 www.ishidaeurope.nl

Oxoid BV

Scharff Techniek BV

Scheepsbouwersweg 1 B 1121 PC LANDSMEER 020-4106500 www.oxoid.com

Atoomweg 51 3542 AA UTRECHT 030-2410972 www.scharfftechniek.nl

Pedak Meettechniek BV

Schouw Informatisering B.V.

Postbus 3030 6093 ZG HEYTHUYSEN 0475-497424 www.pedak.nl

Postbus 435 4870 AK ETTEN - LEUR 076-5042520 www.schouw.org

Spraybest Europe BV Krohne Nederland b.v.

Zwanenburgerdijk 335 1161 NN ZWANENBURG 020-4976780 www.spraybest.nl

Postbus 110 3300 AC DORDRECHT 078-6306200 www.krohne.com

LSBL Services VOF Galvanistraat 1 6716 AE EDE 0 318 69 69 99 www.lsbl.nl

Precia Molen Franse Akker 1 4824 AL BREDA 076 524 2526 www.preciamolen.nl

Techmation B.V. Postbus 195 4250DD Werkendam 0183-500 331 www.techmation.nl

TQC BV Molenbaan 19 2908 LL CAPELLE A/D YSSEL 0180-631344 www.tqc.eu

Mettler-Toledo BV Postbus 6006 4000 HA TIEL 0344 638363 www.mt.com

Rittal BV Postbus 246 6900 AE ZEVENAAR 0316-591911 www.rittal.nl Roma Nederland BV Postbus 59 4940 AB RAAMSDONKSVEER 0162-512012 www.romaned.nl

Munters BV Postbus 229 2400 AR ALPHEN AAN DEN RIJN 0172-433231 www.munters.nl

38

SCA Hygiëne Products BV Postbus 670 3700 AR ZEIST 030-6984600 www.sca.com

De volgende editie van EVMI verschijnt op: Dinsdag 5 augustus Sluitdatum reserveren advertenties: Dinsdag 15 juli Voor vragen over advertenties: Wilma Zijlstra: 088-2944847 Felix Berentsen: 06-42759518



05-06-14 13:53

Verkeerde olie, minder rendement Tekst: Tom van der Meer | Foto: Rodun

Voor het goed functioneren van ovens is behalve de kwaliteit van de thermische installatie ook de gebruikte thermische vloeistof van belang. Specialist Rodun stelt dat goed onderhoud en de juiste olie zorgen voor een optimaal rendement.

Industriële en ambachtelijke bakkers hebben vaak te weinig aandacht voor het rendement van hun olieovens, stelt Theo Borsboom, managing director van Rodun. “Het onderhoud van en de controle op de conditie van de thermische olie schiet er nogal eens bij in. Een goedkope of verkeerde thermische olie zorgt voor een geleidelijke teruggang in de warmteafgifte.” Wanneer de kwaliteit van de olie terugloopt, zet verkoolde olie zich af in de buizen van het thermisch systeem. Dat zorgt ervoor dat de temperatuur terugloopt en dat dus harder gestookt moet worden voor eenzelfde resultaat.

Het thermische rendement kan zo op den duur 20 tot 40 procent minder worden, weet Borsboom. “Omdat dit geleidelijk gebeurt, valt het bijna niet op. Toch is in dit stadium de warmteoverdracht al niet goed meer. De temperatuur van de brander wordt steeds verder opgevoerd, waardoor klachten verergeren. Tot er een moment komt dat de olie helemaal hard en brokkerig wordt. Dat kan bij verkeerde of goedkope thermische olie al na een jaar gebeuren. De bakker moet dan noodgedwongen zijn productie staken. Een zeer noodzakelijke schoonmaak van de installatie wordt dan een kostbare zaak.”

Jaarlijks analyse Rodun raadt aan de thermische olie geregeld te laten testen. “Wij kunnen jaarlijks een analyse maken”, aldus Borsboom. “Dan kijken we naar de laag- en hoogkokende delen, vocht, het zuurgetal, de viscositeit, etcetera. We adviseren de klant hoe hij de olie in een goede conditie kan houden. Het resultaat van de analyse komt in een rapport dat thuisgestuurd wordt.” Meer info: www.rodun.nl

“Vaak komen bedrijven bij ons als het al te laat is”, vindt Borsboom. “Het probleem wordt vrijwel altijd veroorzaakt door ‘misbruikte’ of slechte thermische olie. Thermische olie op basis van minerale olie voldoet uitstekend bij een oventemperatuur tot zo’n 240 graden Celsius, soms 260 graden Celsius. Maar als je met een oven werkt waar de temperatuur tussen de 260 graden Celsius en 330 graden Celsius ligt, kun je beter een synthetische thermische olie gebruiken. Synthetische olie heeft een hogere chemische stabiliteit en dus een langere levensduur en produceert minder of zelfs geen koolafzetting.” Rodun is Benelux-agent van Eastman Chemicals. Het bedrijf levert een range aan synthetische thermische olie met merknaam Therminol. “Met Therminol-SP wordt een oveninstallatie weer naar een optimaal rendement gebracht. Deze olie is een synthetisch product dat bij goed gebruik tot wel twintig jaar meegaat. Bij goed onderhoud en een oventemperatuur die niet veel hoger komt dan 300 graden Celsius, is het tot veertig jaar te gebruiken.” Voor hogere temperaturen worden Therminol-62 (met een maximale oventemperatuur van 325 graden Celsius) of Therminol-66 (voor maximaal 345 graden Celsius) aangeraden.

Oliegestookt In bakkerijen worden verschillende warmtebronnen gebruikt om de ovens te verhitten. Het voordeel van een thermische olieoven is de zeer precieze temperatuurregeling, zodat bakafval wordt vermeden. Thermische olieovens worden zowel in industriële als in ambachtelijke bakkerijen gebruikt.


39_rodun.indd 39

39

05-06-14 09:27

Symach overgenomen door Thiele Technologies

Stapel op palletiseren Tekst en foto’s: Tessa Nederhoff

De palletiseermachines van Symach trokken de aandacht van Thiele Technologies. Per 1 maart heeft het Amerikaanse bedrijf Symach overgenomen. “Onze machines zijn veel moderner en flexibeler. De focus ligt op ontwikkeling; we hebben net de eerste totaal vernieuwde machines gereed”, vertelt salesmanager John de Bat.

Het stapelen van producten in zakken, daarin is Symach Palletizers gespecialiseerd. “We richten onze aandacht puur op palletiseren”, vertelt John de Bat, salesmanager bij het bedrijf in Terneuzen. Tot voor kort maakte De Bat deel uit van de directie, maar per 1 maart 2014 is het bedrijf overgenomen door Thiele Technologies. “We waren niet van plan het bedrijf te verkopen, maar Thiele toonde vorig jaar interesse. Het is een Amerikaans bedrijf dat onder meer machines heeft voor het vullen, sealen, wegen en palletiseren. Ze waren geïnteresseerd in ons bedrijf omdat onze palletiseermachines veel moderner en flexibeler zijn en meer kunnen, zoals overlappend stapelen. Bovendien kunnen ze alle formaten verpakkingen aan”, legt De Bat uit. “We leveren technisch goede, modulair op te bouwen palletizers die zich onderscheiden door de manier van stapelen. Voor elk product wordt de palletizer geoptimaliseerd. Ook lastige pro-

Specificaties Mach 8 Capaciteit: 40 zakken per minuut Stapelhoogte: 2400 of 2650 mm Zakgewichten: 2,5 tot 70 kg Palletgroottes: van Düsseldorf- tot havenpallets Bediening: touchscreen

40

“

Per jaar produceert Symach momenteel veertig tot vijftig machines. In Terneuzen vindt de montage en assemblage plaats en worden de lijnen opgebouwd en getest.

ducten, zoals meel, kunnen we goed stapelen met een hoge capaciteit.” Afzetgebied vergroot Het afzetgebied van Symach beslaat momenteel voornamelijk Nederland, België, Frankrijk, Polen en Amerika. “Wij zijn vooral actief in de agrarische markt; het stapelen van uien, aardappelen, enzovoort. Thiele is juist in de industrie actief, dus we vullen elkaar mooi aan”, concludeert De Bat. Thiele is voornamelijk werkzaam in Amerika, waardoor de afzet van Symach in dat werelddeel zal toenemen. Omgekeerd wil Thiele in de industriële sector meer voet aan de grond krijgen in Europa. “Die inspanning kunnen we nu gezamenlijk doen. En daarbij zijn we in staat om hele lijnen te leveren en niet alleen de palletiseermachines.” Nieuwe machines De palletiseermachines van Symach zijn net totaal vernieuwd. “Ontwikkeling heeft bij ons een hoge prioriteit. Je moet continu blijven vernieuwen om voorop te blijven lopen”, meent De Bat. Bij de nieuwe machines is niet alleen de buitenkant moderner en strakker,

maar ook in de machine is er veel veranderd. “Zo hebben we de vulbak aangepast. De invoer vindt nu vlak plaats en niet meer onder een hoek, waardoor er een kleinere valhoogte is en losse producten verpakt in dozen of kratten niet meer uit de verpakking vliegen of producten meer naar één kant schuiven. Bovendien kunnen zakken strakker worden gestapeld”, legt De Bat uit. De motoren in de machine zijn vernieuwd en energiezuiniger geworden. Bovendien kunnen draaistroommotoren nu in combinatie met een frequentieregelaar worden ingezet bij hogere snelheden, waar eerder servomotoren werden gebruikt. “Dit zorgt voor eenzelfde resultaat, maar dan energiezuiniger.” De bovenbouw is uitgerust met een zelfreinigende formeertafel, waardoor er geen product achterblijft in de machine en de hygiëne verbetert. Om dezelfde reden wordt het liftsysteem nu aangedreven met elektromotoren in plaats van hydraulisch. “Hydraulische olie komt er niet meer aan te pas. Dit was onder andere een wens van bedrijven die petfood en melkpoeder verwerken.” Bij het nieuwe liftsysteem is bovendien bij het aandrukken geen sprake meer van een ongelijk verdeelde belasting van de machine.


40-41_Symach.indd 40

05-06-14 14:34

G P v o 8 v z d s

“We richten onze aandacht puur op palletiseren”, vertelt John de Bat, salesmanager bij Symach.

Gereed voor levering Per jaar produceert het bedrijf momenteel veertig tot vijftig machines. Symach leverde onlangs enkele palletizers van het type Mach 8 (zie kader), met een maximale capaciteit van veertig zakken per minuut. “In ongeveer zes weken kunnen we een complete lijn produceren. Bij Symach vindt de montage en assemblage plaats, worden de lijnen opge-

bouwd en getest, waarna ze bij de klant worden geïnstalleerd en opgeleverd. De benodigde constructiedelen worden voor ons in Polen vervaardigd”, vertelt De Bat. “Het is wel fijn als we in ieder geval drie maanden de tijd hebben om de machine te leveren. Het gaat om maatwerk.” Wanneer de machine is opgebouwd, wordt hij in Terneuzen getest. De klant kan daar test-

De nieuwe palletiseermachines van Symach zijn zowel van buiten als binnen vernieuwd. Zo is de vulbak

zakken in verschillende formaten voor aanleveren. Dan wordt gekeken of alles naar behoren functioneert. “Halen we de gewenste capaciteit? Ook draaien we verschillende stapelpatronen.” Toekomst De werknemers van het bedrijf hoeven zich de komende tijd waarschijnlijk niet te vervelen. Door de overname zal het aantal te monteren, te assembleren en te onderhouden machines toenemen. Gelukkig kan het gebouw in Terneuzen de groei voorlopig nog aan. “De productieruimte kan qua oppervlakte nog worden verdubbeld.”

Verschillende sectoren Symach bedient verschillende sectoren. De palletiseermachines worden ingezet voor het stapelen van onder meer agrarische producten, petfood, zaden, suiker, chemicaliën, kunstmest, meelproducten, kattenbakvulling, houtpellets en diervoeding. “Alles wat er moet worden gestapeld, kunnen wij stapelen”, stelt John de Bat, salesmanager bij Symach. Naast palletiseermachines produceert Symach ook wikkelmachines. Afhankelijk van het soort product, kan er worden gekozen voor een draaitafel- of draaiarmwikkelaar. Door de overname van Symach door Thiele wordt het assortiment uitgebreid met machines voor het vullen, sealen en wegen van verpakkingen.

aangepast en vindt de invoer nu vlak plaats. eisma voedingsmiddelenindustrie | juni 2014

40-41_Symach.indd 41

41

05-06-14 14:34

NETWORK FOR FOOD EXPERTS

Pittige discussie ‘Broodje gezond of broodje aap?’

Network for Food Experts De NVVL is opgezet voor kennisvermeerdering en informatieuitwisseling binnen de voedings(middelen)industrie. De vereniging telt 600 leden, van vakinhoudelijke professionals zoals levenmiddelentechnologen, voedingskundigen en diëtisten tot andere experts in food. De vereniging organiseert symposia, workshops en bedrijfsuitjes voor foodexperts. Met de jaarprijzen probeert de vereniging studenten die voedingsgerelateerde onderwerpen bestuderen te stimuleren. Lid of donateur worden kan via www.NVVL.nl of [email protected]

Meld je bedrijf aan voor bedrijfsbezoek Het gezonde imago van brood ligt onder vuur. Populaire diëten als de Voedselzandloper, Broodbuik en Oerdis mijden brood en de broodconsumptie daalt. Is er wetenschappelijke onderbouwing voor en zijn huidige aanbevelingen voor brood nog wel actueel? Zo’n 55 voedingskundigen, diëtisten en voedingsmiddelentechnologen discussieerden hierover tijdens de NVVL Rond de Tafel-sessie ‘Broodje gezond of broodje aap?’, op 15 april bij HAS Hogeschool Den Bosch. Jaren geleden stond vet in een kwaad daglicht en daarna de koolhydraten, vooral in de vorm van high-fructose corn syrup (HFCS) en toegevoegd suiker. Nu richten de giftige pijlen zich op tarwe. In de Verenigde Staten wordt tarwe gezien als dé oorzaak van obesitas en andere ziekten en zijn er al restaurants met glutenvrije menukaarten. Deze hype is vanuit de VS naar Europa overgewaaid. Van één van de drie inleiders, dr. Stephan Peters van het Voedingscentrum, mag de broodconsumptie in Nederland nog wel wat omhoog, omdat de aanbeveling van 6 à 7 boterhammen per dag niet wordt gehaald. Het Voedingscentrum adviseert dit vooral vanwege het vezelgehalte en het jodiumgehalte. Volgens prof. Fred Brouns, hoogleraar Health Food Innovation aan de Universiteit Maastricht, blijkt uit epidemiologisch onderzoek dat volkoren brood gezond is. De derde inleider, prof. Frits Muskiet, hoogleraar Pathofysiologie en Klinisch Chemische Analyse aan de Rijksuniversiteit Groningen, vindt volkoren brood helemaal niet zo gezond. In zijn ogen heeft het een lage nutriëntendichtheid en draagt het teveel bij aan de glykemische lading van de voeding. Hij vervangt brood liever door groenten. De verschillende meningen zorgden voor een pittige discussie onder leiding van diëtist en NVVL-vice-voorzitter Elly Kaldenberg. Iedereen is het erover eens dat volkoren granen gezonder zijn dan geraffineerde granen en dat tarwe te dominant aanwezig is in onze voeding. De vraag naar andere, oude en ook glutenvrije granen is goed voor de variatie in de voeding. Het biedt ook keuze voor mensen met coeliakie, tarwe-allergie of glutengevoeligheid. In totaal kampt maximaal 10 procent van de bevolking met één van deze aandoeningen. De presentaties van de inleidingen staan op de NVVL-website.

Netwerken doe je samen

Bedrijven van de voedingsindustrie zijn alom aanwezig maar blijven vaak onzichtbaar voor NVVL-leden. Hoe worden de producten gemaakt, is het moeilijk, eenvoudig of heel technisch. Wat maakt je bedrijf speciaal? Leid de NVVL-leden door de boeiende wereld van jouw bedrijf. Zo konden NVVL-leden eind vorig jaar een bezoek brengen bij Huuskes in Enschede. Hier werd een interssant kijkje in de keuken genomen bij deze landelijke leverancier van koelverse maaltijden. Lijkt het je leuk als NVVL-leden ook eens bij jullie langskomen, om zo aan geïnteresseerde vakspecialisten te kunnen vertellen en vooral ook te laten zien wat jullie bedrijf doet? Meld je dan nu aan via [email protected].

Doe mee met LinkedIn groep De NVVL heeft ook een LinkedIn groep. Deze kan gebruikt worden voor vacatures, projecten of opdrachten. Dit is vooral handig wanneer je zelf meer werk kunt gebruiken of als organisatie een vacante functie wil melden. Door (actief) deel te nemen aan deze groep leer je andere professionals kennen. Daarnaast deelt iedereen specifieke kennis. Dat opent ook de weg voor het uitbesteden van werk aan elkaar, mocht de benodigde kennis ontbreken. Zo zie je dat LinkedIn ook op dit vlak bijdraagt aan het vergroten van je netwerk. Tot ziens op een van de ontmoetingsplaatsen!

De NVVL is een actieve beroepsvereniging voor en door food experts met bijna 600 leden - van diëtist tot technoloog, van voedingskundige tot food marketeer. Het doel van de NVVL is kennisvermeerdering en informatie-uitwisseling voor en door vakinhoudelijke professionals en daarmee van de Nederlandse Voedingssector. Netwerken met food experts doen we graag samen met jou. Onafhankelijkheid van de NVVL staat hierbij voorop. De NVVL biedt je een ontmoetingsplaats voor informatie uitwisseling. Dit doet zij door actuele thema’s aan de orde te stellen voor de volgende vier sectoren: overheid, bedrijfsleven, onderzoek en opleiding. Via concrete activiteiten zoals bedrijfsbezoeken, Rond de Tafel-sessies en symposia wil de NVVL dit bereiken.

42


42_nvvl.indd 42

05-06-14 13:29

EVMI en HAS Hogeschool feliciteren de winnaars van de

Food Top 100

Overall winnaar:

Unilever

Categoriewinnaar R&D:

DSM

Categoriewinnaar werkgelegenheid:

Heineken

Categoriewinnaar social media:

DSM

Efficiënter werken in productieproces

Lean manufacturing Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Tom van der Meer, Vlees+

In productieomgevingen valt nog altijd veel te besparen door efficiënter te werken. Bijvoorbeeld door verspilling te voorkomen en door medewerkers bij het productieproces te betrekken, stelt Ton van Kollenburg van Protean. Bedrijven die denken dat ze een nieuwe lijn nodig hebben, blijken in de praktijk vaak toe te kunnen met de bestaande lijn, door deze te optimaliseren. Lean is hierbij het toverwoord.

Ton van Kollenburg: “Het is een illusie te denken dat je met controles fouten honderd procent afvangt. Puur vanuit de lean-gedachte moet je controles dus niet willen.”

44

De grondlegger van de massaproductie is autofabrikant Henri Ford. Minder bekend is dat hij zijn ideeën voor een lopende band voor de productie van auto’s ontleende aan een slachterij. “Hij zag de koeien aan de vleeshaken en bedacht dat dat met auto’s ook kon, maar dan andersom”, vertelt gespreksleider Van Kollenburg tijdens een rondetafelsessie over Lean manufacturing. ‘Lean’ stamt uit de jaren 1910 tot 1930 toen bekeken werd hoe productie beter en sneller kon. Ford startte met model T-Ford in elke denkbare kleur, zo lang het maar zwart was... “Zwart was namelijk de lakkleur die het snelste droogde.”

Voorraadpunten Een volgende stap werd de productie van meerdere kleuren en modellen. Toen ontstonden aan de lijn ontkoppelpunten en voorraadpunten voor onderdelen en planningssystemen om processen op elkaar af te stemmen. “Toyota ging kijken bij Ford en zag ook daar weer punten voor verbetering. Zij vonden dat de omsteltijden, voor het overschakelen op een andere kleur, te lang duurden. Zij zagen de voorraadpunten als ballast, dus moesten de omsteltijden en dus de voorraden worden verkort voor een betere doorstroming.” Toyota bracht met lean twee verbete-

ringen aan: JIT (just in time, oftewel het juiste product op het juiste moment op de juiste plaats) en Jidoka (kwaliteit inbouwen). Dit kon het best worden bereikt door verspilling te voorkomen en door medewerkers op de werkvloer meer verantwoordelijkheden te geven, meent Van Kollenburg die als change manager veel ervaring met productiemanagement heeft en grote veranderingsprocessen leidde. Hij heeft onder meer gewerkt bij FrieslandCampina, Heineken Den Bosch en Danone (Nutricia). ‘Geen controles’ “Verspilling neem je weg door geen fouten meer te maken”, zegt hij. “Fouten zorgen namelijk voor nodeloos herstellen en wachten en dus voor het onderbenutten van kwaliteit.” Maar ben je pas lean als alle verspillingen geelimineerd zijn? Sommige aanwezigen menen van wel. Anderen vinden dat verspilling nooit helemaal voorkomen kan worden, zeker in de voedingsmiddelenindustrie, waar gewerkt wordt met natuurproducten van wisselende kwaliteit. Afval kan in theorie nog gebruikt worden als grondstof voor een ander product, maar de kosten van volledige benutting zijn zo hoog, dat dat niet rendabel is. “Er zijn altijd nevenstromen die je niet tot waarde kunt brengen”, stelt Van Kollenburg. “Maar verspilling heeft geen waarde voor jouw klanten, dus willen ze er niet voor betalen. Het gaat dan om fouten in de producten, defecten, maar ook om transport en handling én om controles. De klant vraagt jou het bewijs dat het product goed is. Hij zal echter niet extra willen betalen voor controles. Elke controle is puur dat je je proces niet vertrouwt. Als je je proces beheerst, zijn controles in principe niet meer nodig.” “Toch eist een klant nu eenmaal controles”, reageert een deelnemer. “Zo is vertrouwen eigenlijk een systeem van wantrouwen geworden, want meer vertrouwen hebben we er niet door gekregen.” “Het is ook een illusie te denken dat je met controles fouten honderd procent afvangt”, aldus Van Kollenburg. “Puur vanuit de lean-gedachte moet je controles dus niet willen.”


44-45_Lean.indd 44

05-06-14 09:28

N “ v M d n c ( m o h n p c c v e n o

B A g g

Nieuwe lijn vaak niet nodig “We kunnen ook steeds meer meten”, vervolgt hij. “Het lijkt dan of je het zeker weet. Maar meet je wel het juiste? En krijg je daardoor een betere kwaliteit? Ik zeg het nogmaals: lean komt in feite neer op je proces beheersen. Dat betekent dat je verliezen (te laat of een onjuist product) zichtbaar maakt, om ze daarna te voorkomen. Dit kan onder meer door zaken op de juiste plek te hebben en op tijd weer te bestellen, zodat niet wordt misgegrepen. De capaciteit van productielijnen ligt vaak op 30 tot 40 procent. Dit kan makkelijk naar 60 tot 70 procent. Dat maakt dat ondernemers die al bij voorbaat denken te moeten investeren in een nieuwe lijn, in de praktijk vaak toekunnen met hun bestaande lijn, door deze te optimaliseren.”

stream maps, kanban, one point lesson, kaizen, enzovoorts, om lean gedrag te krijgen. Dus geen medewerkers die ‘ik doe alleen mijn ding’ zeggen, maar die juist betrokken zijn en mee- en vooruitdenken. Dat maakt dat van personeel op de werkvloer wordt gevraagd dat ze een juiste manier van werken hanteren, beter worden in hun werk, goed communiceren en betrokkenheid, motivatie, tevredenheid en eigenaarschap tonen.” De leidinggevende moet ondertussen, volgens de Protean-directeur, proactief sturen, aandacht voor de medewerkers hebben en voor veiligheid, kwaliteit en kosten. “Ook moet hij ervoor zorgen ook zelf te verbeteren. De praktijk is toch vaak anders. Het komt dan meestal neer op vergaderen, ‘brandjes blussen’ en jagen op output (volume) en niet op kwaliteit.”

Betrokken medewerkers Ander aspect van lean is het waarde toevoegen via eigenaarschap. Van Kollenburg: “Het gaat dan om de juiste mind set, tools value

Samen afspraken maken Zal het juiste gedrag van mensen automatisch leiden tot de juiste, gewenste prestatie? Een enkeling op de bijeenkomst gaf aan dat

mensen zelf moeten blijven nadenken en dat gedrag niet te standaardiseren is. Gedrag raakt ook aan persoonlijke beleving en dan bestaat het gevaar dat ze volgzaam worden en puur doen wat ze moeten doen; niet minder, maar ook niet meer. Anderen vonden dat je gedrag juist wél kunt standaardiseren, als je standaardiseren ziet als vastgelegde vaste afspraken. “Afspreken en verbeteren moet je dan wel samen doen en niet vanuit kantoor, ver weg van de werkvloer.”

Henri Ford ontleende zijn ideeën voor een lopende band voor de productie van auto’s aan een slachterij.

Rondetafelsessies De rondetafelsessie over Lean manufacturing is georganiseerd door Prodware (eerder bekend onder de naam Qurius). Het bedrijf wil meer van dit soort sessies te houden, voor mensen die werkzaam zijn in de voedingsmiddelenindustrie. Begin juni is gesproken over voedselvertrouwen. Andere onderwerpen zijn levensmiddelentechnologie en kwaliteitsmanagement. Meer info: www.prodware.nl.


44-45_Lean.indd 45

45

05-06-14 09:28

Ontsmetting via deurgreep

Meer flexibiliteit in FMCG

Ruim 80 procent van de infecties wordt veroorzaakt door aanraking. Om infectieverspreiding tegen te gaan, introduceert Cleanic, distributeur van handhygiëneoplossingen, de Purehold. Dit is een deurdispensersysteem met antibacteriële coating. Firma’s die zich bezighouden met de bereiding, verwerking, behandeling en verpakking van voedingswaren kunnen hiermee handhygiëne en infectiepreventie stimuleren. Bij het openen van de deur komt de medewerker in aanraking met de handgreep van het Purehold deurdispensersysteem. Bij het aanraken van de deurhendel komt een dosering alcohol-gel vrij, waardoor de gebruiker automatisch de handhygiëne toepast bij het in- of uitgaan van productieruimtes, kleedruimtes en toiletten. Dit systeem garandeert dat elke gebruiker de handen ontsmet bij het openen van de deur. Het onderhoudsvriendelijk design van Purehold kan iedere klassieke deurgreep vervangen. Ook klapdeuren en branddeuren komen in aanmerking voor dit systeem. Voedingsbedrijven als Unilever, 2 Sisters Food Group en Greencore hebben de Purehold al in gebruik. Dit levert hen goede scores voor handhygiëne op bij controles door bijvoorbeeld supermarkten.

Logistiek dienstverlener Schenker heeft geïnvesteerd in zijn distributiecentrum voor fast moving consumer goods (FMCG) in het Belgische Willebroek om flexibeler en goedkoper te kunnen opereren voor fabrikanten in de voedingsmiddelenindustrie. Klanten van het distributiecentrum zijn onder meer Nestlé en Heinz. In het pand is onder meer geïnvesteerd in een automatische loszone. Ook is een tussenverdieping van 2500 vierkante meter gebouwd voor co-packingactiviteiten. Moeder DB Schenker beschikt nu over een opslagruimte met vijf verschillende temperatuurzones (variërend van -22 tot +18 graden Celsius). Hierdoor kan het bedrijf flexibel inspelen op wijzigende volumes. In Willebroek zit verder een shared truck-concept, waarbij producten van verschillende fabrikanten in één vrachtauto worden geladen. Hierdoor kunnen de transportkosten omlaag. De verschillende fabrikanten in het logistieke FMCG-centrum kunnen alle gebruikmaken van hetzelfde personeel en dezelfde infrastructuur. Dat maakt dat ze flexibeler zijn in tijden van schommelende capaciteiten. Behalve kostenbesparing leidt het ook tot een intensievere samenwerking tussen fabrikant, retail en logistiek dienstverlener. Integratie maakt dat verdere besparingen mogelijk zijn.

Meer info: Cleanic www.cleanic.be/purehold

Checklist voor selectie ERP Speciaal voor voedingsmiddelenbedrijven heeft Edan Business Solutions een gratis ERP (enterprise resource planning)-selectieboek samengesteld met tips. Dit boek kan helpen bij het aangaan van een selectietraject voor het vinden van een (nieuw) ERP-systeem. In 35 pagina’s wordt via een gestructureerde checklist een productonafhankelijk en eerlijk advies gegeven, gebaseerd op 25 jaar praktijkervaring, stelt het bedrijf. Aangegeven wordt waar op gelet moet worden bij de selectie, wat de valkuilen en succesfactoren zijn en hoe het risico van het aangaan van een ERP-implementatieproject zo laag mogelijk gehouden kan worden, om tijd, geld en energie te besparen. Behalve het ERP-selectieboek kan via de website ook een ERP-draaiboek verkregen worden, met een nuttige vragenlijst die specifiek gericht is op de foodindustrie. Automatisering in de voedingsindustrie is een van de specialiteiten van Edan Business Solutions. Meer info: Edan Business Solutions www.edan.be/nl

Meer info: Schenker www.dbschenker.com/be

Marel introduceert Revoportioner

So It Is, de fooddivisie van PR-bureau So PR, maakt bekend dat haar Radler-varianten via levensmiddelengroothandel De Kweker in Amsterdam nu exclusief verkrijgbaar zijn voor detailhandel en horeca. De Kweker past namelijk bij de ‘karakteristieke So-uitstraling’. “Net als wij staat De Kweker eveneens voor passie en service”, zeggen So It Is-oprichters Thijs Willekes & Odette Schoonenberg. Union & Lasko Radler, de premium Radlers die in 2011 in Nederland werden geïntroduceerd, komen uit Slovenië. Ze worden volgens eigen, geheime receptuur met uitsluitend natuurlijke ingrediënten gebrouwen door de brouwers van Union en Lasko. Het huidige assortiment bestaat uit Union Radler Grapefruit, Union Radler Non-alcoholic Vlierbloesem & citrus 0.0%, Lasko Sunny Orange, Lasko Lemon & Lime en Lasko Pineapple Malt 0.0%.

De Revoportioner (‘revolutionary seafood portioner’) van Marel is een nieuwe machine die incourante stukjes vis samenbrengt in allerlei vormen. “Het gaat niet om snijafval dat samengeperst wordt, maar om allerlei stukjes vis die je overhoudt bij het snijden tot filets. Die maken wij weer aan elkaar”, vertelt Jacques Roosenbrand. Dat gebeurt met de natuurlijke eiwitten van de vis. De vis wordt onder lage druk van 1 Bar in een 3Dvorm gebracht. Dat gebeurt lekvrij en zonder productverlies. De Revoportioner is een grote machine die op de verpakkingsbeurs Interpack in Düsseldorf stond.

Meer info: So It Is www.soitis.nl

Meer info: Marel Marel.com

Radler via De Kweker

46


46_productnieuws.indd 46

05-06-14 14:12

De Hygiënespecial verschijnt bij de volgende uitgaven:

Kijk voor deze en andere vakbladen van de Eisma Media Groep op www.eisma.nl

OUR high functional proteins, YOUR natural solution

Improvement by nature

Sonac processes raw materials of animal origin into valuable and essential natural ingredients like proteins, fats, minerals and specialties. • Natural, safe, tasteful, sustainable • Wide range of ingredients for improvement of yield, color, texture, and processing

Eerlijke EerlijkeVacuumzakken Vacuumzakken voor echt voor echteten! eten!

www.hevel.nl

www.hevel.nl

• Clean label solutions

Unilever presenteert voortgang Sustainable Living Plan

‘Duurzaamheid levert juist besparingen op’ Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Unilever

Unilever ligt op koers bij de doelstellingen voor duurzaamheid. Dat bleek in Rotterdam waar het concern de resultaten van het derde jaar van het Unilever Sustainable Living Plan bekendmaakte. Het duurzaamheidsprogramma is uitgebreid met drie nieuwe focus-

Verpakken Sinds juni 2013 zitten de vloeibare margarineproducten voor vlees & jus in de Benelux in lichtgewicht PET-flessen (in plaats van HDPE-flessen). Zo worden in Nederland jaarlijks 18.600 transportkilometers en 70 ton aan verpakkingsmateriaal uitgespaard.

punten.

Duurzaamheid is absoluut geen noodzakelijk kwaad. Het is bittere noodzaak én levert bedrijven juist besparingen op, benadrukt Unilever. Zo stelt het concern zelf sinds 2008 wereldwijd zo’n 350 miljoen euro aan kosten te hebben bespaard. Dit vooral door de hoeveelheid ruwe grondstoffen te verminderen en door in de fabrieken eco-efficiënte maatregelen in te voeren op het gebied van energie, water en afval en bij verpakkingen. Het Unilever Sustainable Living Plan werd in november 2010 geïntroduceerd om voor een periode van tien jaar ketenbreed in te zetten op meer duurzaamheid, een beter milieu en betere leefomstandigheden. Het jaar 2013 bracht volgens het concern een goede vooruitgang, vooral bij doelstellingen waar het bedrijf zelf invloed op heeft. De consument blijft echter nog altijd de grootste ‘verspiller en vervuiler’. Unilever heeft dan ook diverse programma’s om consumenten bewust te

Unilever bevordert micro-ondernemerschap bij vrouwen. In India verkopen

maken van hun niet-duurzame handelen. Eind 2013 wordt 48 procent van de ruwe grondstoffen van agrarische oorsprong betrokken van duurzame bronnen. In 2010 was dat nog maar 14 procent. “We gaan voor 100 procent duurzaam geproduceerde grondstoffen in 2020”, vertelt Miguel Pestana, vice president global external affairs van Unilever, tijdens de toelichting bij Unilever Benelux. ‘Power’ voor vrouwen Pestana meldt dat het Sustainable Living Plan nu wordt uitgebreid met fairness op de werkvloer (het bevorderen van rechten van medewerkers in de hele keten), kansen voor vrouwen en het ontwikkelen van duurzame groei die ten goede komt aan de lokale gemeenschappen. Vrouwen meer kansen bieden, heeft een positief effect op hun families en op de productiviteit van de lokale bevolking. Het doel is om in 2020 vijf miljoen vrouwen

Duurzame grondstoffen Vanaf 2015 zal 100 procent van de cacao die wereldwijd gebruikt wordt voor Magnum-ijs worden betrokken van landbouwbedrijven die Rainforest Alliance-gecertificeerd zijn. In Nederland hebben alle Magnum-varianten sinds 2012 al het Rainforest Alliance-keurmerk. In België zal dit vanaf eind 2014 het geval zijn. Bij ijs van Ben & Jerry’s zijn vorig jaar alle 54 ingrediënten Fairtrade-gecertificeerd. Eind 2013 werd wereldwijd 53 procent van de ingekochte thee voor alle theemerken van Unilever betrokken van telers met Rainforest Alliance-certificaat. Van de melanges voor Lipton-theezakjes werd 83 procent (tegenover 75 procent in 2012) deels betrokken van thee die gecertificeerd is door Rainforest Alliance. Sinds eind 2012 is 100 procent van alle door Unilever ingekochte palmolie afkomstig van duurzame bronnen. Tegen eind 2014 is het de bedoeling dat alle palmolie wereldwijd wordt betrokken van traceerbare, bekende bronnen.

Shakti-vrouwen Unilever-producten.

48


48-49_unilever.indd 48

05-06-14 09:28

m c v p n c p I e 2 e h f e w a m t

C I d v W k m w

Thee plukken voor Unilever in Kenia.

meer ‘power’ te geven, bijvoorbeeld door micro-ondernemerschap te bevorderen. In India verkochten vorig jaar 65.000 Shakti-vrouwen producten van Unilever, terwijl dat er in 2012 nog maar 48.000 waren. Ook heeft het concern meer dan 570.000 kleine boeren geholpen en getraind. In de eigen fabrieken wereldwijd is de CO2emissie van energie per ton productie sinds 2008 met 32 procent gedaald. Dat is het equivalent van 200.000 auto’s. De hoeveelheid gebruikt water per ton productie is in de fabrieken met 29 procent afgenomen; het equivalent van twee liter water voor elke inwoner op de hele wereld. De hoeveelheid afval per ton productie in de fabrieken daalde met twee derde. Zo kwam in 2013 97.000 ton minder afval vrij dan in 2008. CO2-uitstoot Benelux In de fabrieken in de Benelux werd vorig jaar de uitstoot per ton productie met 10 procent verlaagd ten opzichte van 2012, zegt Frank Weijers, chairman Unilever Benelux. Vergeleken met het basisniveau in 2008 daalde dit met 40 procent. Dit was wat minder dan verwacht, maar dat kwam vooral door een te-

ruglopend productievolume en door het relatief grote basisenergieverbruik in de fabrieken. Het lagere productievolume (en dus kortere productieruns en meer productiewisselingen) zorgde er ook voor dat vorig jaar meer schoonmaakwater per ton product nodig was. In 2012 werd bij een van de rookworstlijnen in Oss een deel van de warmteterugwininstallatie van de droogtoren geoptimaliseerd. Vorig jaar zomer gebeurde dit bij de andere rookworstlijnen. Hierdoor kon een CO2-reductie van 10 procent per jaar worden bereikt. In 2013 werd in transport (ten opzichte van het jaar ervoor) 15 procent CO2-reductie behaald. Dat is drie keer zo veel als de doelstelling van 5 procent. Maar de grootste CO2-uitstoot (twee derde van de milieu-impact) vindt plaats bij de consumenten thuis. Unilever is ook initiatieven gestart om het consumentengedrag te veranderen, bijvoorbeeld om minder lang te douchen. Unilever-ceo Paul Polman gaf eerder al aan dat het concern doorgaat op de ingeslagen weg. “Ons plan is om geld te besparen, risico te verminderen en innovatie te bevorderen.”

Duurzame agf De soepen met tomaat van Bertolli, Knorr en Unox bevatten tomaten die duurzaam geteeld zijn. Ook pastasauzen van Bertolli en enkele Knorr-maaltijdmixen bevatten duurzaam geteelde tomaten. Eind dit jaar zal de claim ‘met duurzaam geteelde tomaten’ op alle betreffende verpakkingen worden gezet. Bij Unox-soepen gebeurt dit alleen op die producten waar tomaat het hoofdingrediënt is. Vier van de zes varianten Knorr Aardappelpuree van Unilever Food Solutions in de Benelux bevatten uitsluitend duurzaam geteelde aardappelen.

Zoutreductie Meer dan 190.000 mensen in Nederland hebben de risicotest op www. nationalecholesteroltest.nl gedaan. Becel pro-activ startte vorig jaar in Nederland met de Cholesterol Informatie Box. Deze is in 2013 aan 250.000 Nederlanders uitgereikt. Vorig jaar voldeed 58 procent van het totale foods-productassortiment in de Benelux (in volume) aan de doelstelling van 5 gram zout per dag. Begin 2014 is in Nederland het zoutgehalte van vijf Calvé Saladedressings met gemiddeld 10 procent omlaag gebracht. Het zoutgehalte van Knorr-maaltijdpakketten is verlaagd met gemiddeld 5 procent en dat van Bertolli-pastasauzen in pot gemiddeld met 9 procent. Vijf varianten van Knorr Aardappelpuree van Unilever Food Solutions Benelux bevatten inmiddels 16 procent minder zout.

Suiker en vetzuursamenstelling Begin 2014 heeft Lipton Ice Tea Brisk in Nederland een suikerreductie van 30 procent doorgevoerd. In de Benelux bevat 100 procent van de kinderijsjes van Unilever maximaal 110 kilocalorieën per portie. Vorig jaar zat er, gemeten naar volume, 7 procent minder suiker in alle drinkklare theeproducten in de Benelux. De belangrijkste spreads in kuipjes (Becel, Blue Band en Planta) bevatten, gemeten naar volume, minder dan 33 procent verzadigd vet van de totale hoeveelheid vet.


48-49_unilever.indd 49

49

05-06-14 09:28

In de rubriek Agenda staan evenementen en activiteiten vermeld voor de komende weken. Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide informatie over de evenementen.

Agenda 17-18 juni Symposium Productrecall in de foodsector, Utrecht

17 juni Seminar Focus op Allergenen & Wetgeving, Delft

19 juni Training VITAL2 drempelwaarden, Renswoude

19 juni HAS Year Event, Den Bosch Begin juni werd in Utrecht een pop-up insectensnackrestaurant geopend. Eten of gegeten worden, dat is de vraag…

23-27 juni Cursus Sustainability Analysis in Food and Biobased Production, Wageningen

25-26 juni International Conference on Food Supplements, Mainz (D)

25 juni Netwerkbijeenkomst buitengebruik rodenticiden, Breukelen

27 juni Cursus Hygiënische engineering – Droge processen, Utrecht

29 juni – 2 juli International Conference on Food Oral Processing, Wageningen

18-19 september Protein Summit, Rotterdam

21-23 september Beurzen InterMopro, InterCool en InterMeat 2014, Düsseldorf (D)

22-25 september Cursus Validatie van methoden voor residuanalyse, Wageningen

Colofon Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers, productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en de afnemers van deze bedrijven. UITGAVE Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem REDACTIE Norbert van der Werff (redactiecoördinator), tel. (088) 2944829 Tom van der Meer (eind)redactie, tel. (088) 2944830 Clara Bloemhof, Baukje van der Meer, Lieneke Schuitemaker (redactie) [email protected] DIRECTIE Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur UITGEVER Jacqueline Wijbenga

ABONNEMENTEN E-mail: [email protected] Tel. (088) 226 66 48 De abonnementsprijs bedraagt € 188,50 (excl. 6% BTW) per jaar (bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten) en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Voor andere landen op aanvraag. Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode; u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging. BANKRELATIE Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland, IBAN: NL64RABO0335434991 VORMGEVING ZeeDesign, Witmarsum DRUK Scholma druk bv, Bedum © 2014, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden.

MARKETING Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862, [email protected] ADVERTENTIES Verkoop binnendienst: Wilma Zijlstra, tel. (088) 2944847, [email protected] Senior accountmanager Felix Berentsen, tel. (06) 42759518, [email protected] TRAFFIC ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810, [email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Leveringsvoorwaarden: zie www.eismamediagroep.nl.

26 september Symposium Voedselverspilling door Microbieel Bederf, De Bilt

50

www.evmi.nl


50_servicepagina.indd 50

05-06-14 09:48

for your next career move in food Hoofd Kwaliteit Communicatief vaardige manager met oog voor mens en proces

Den Dolder

Remia is een zelfstandige, dynamische en markten klantgerichte onderneming met een bekende en vooral vertrouwde “Hollandse” naam. Remia is volop in ontwikkeling en investeert in de toekomst. Met zo’n 400 medewerkers staat zij garant voor kwaliteit en diversiteit op het gebied van sauzen, margarines, vetten en oliën. De afzet vindt internationaal plaats in het retail- en foodservicekanaal en de industriële markt. Naast het sterke A-merk produceert Remia ook private labels voor vooraanstaande retailers. De organisatie kenmerkt zich door slagvaardigheid, flexibiliteit, haar informele karakter en stimulerende werkomgeving. Voor de locatie in Den Dolder zijn wij op zoek naar een Hoofd Kwaliteit die verantwoordelijk is voor het verder ontwikkelen, realiseren, evalueren en zo nodig bijsturen van het gehele QA/QC beleid voor de beide fabrieken op de gehele productielocatie. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885

Manager Vendor Assurance Food Leading and exciting role at prominent successful European company

Doetinchem

The Intersnack Group is the major European producer and marketer of savoury snacks (potato chips, nuts and seeds etc.) with strong brands like Chio, Funny-Frisch, Ültje and Jack Klijn. Intersnack is serving more than 12 million consumers every day and is present in over 15 European countries. Intersnack has more than 25 production locations throughout Europe. Vendor assurance is a technical service to buyers as well as to operations to ensure food safety, processability and application of economical sourcing strategies. To strengthen the Vendor Assurance team in Doetinchem, we are searching for a highly motivated Manager Vendor Assurance Food, who will lead and develop a team of 3 Vendor Assurance Managers. This team is continuously managing and developing vendor relationships for centrally bought items to safeguard Intersnack’s products and processes. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-51820349

Afdelingschef QC Die bijdraagt aan de professionele groei van de organisatie

Kapelle

COROOS Conserven B.V. heeft productielocaties in Kapelle en Geldermalsen, met in totaal 370 medewerkers. Hiermee vormt COROOS één van ’s lands grootste conservenfabrieken. Vers van het land worden groenten en fruit direct verwerkt en in glas, blik of kunststof verpakt. De omzet van ruim 150 miljoen euro wordt gerealiseerd door een moderne organisatie met korte duidelijke communicatielijnen en een energieke aanpak. Door de groei zullen zij het komende jaar verder investeren in nieuwe installaties en processen en hun productiefaciliteiten verder uitbouwen. Voor de locatie Kapelle zijn wij op zoek naar een Afdelingschef QC, die verantwoordelijk is voor het (laten) uitvoeren van de dagelijkse kwaliteitscontroles. Taken zijn o.a. het controleren en analyseren van zowel de binnenkomende producten en verpakkingen als de eindproducten, en het signaleren van afwijkingen en zonodig actie ondernemen. Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490

Corporate Sanitary Design Engineer Global food safety expert role at leading multinational

The Netherlands or Belgium

Cargill is a unique place to grow your career, your experience and your abilities. Every day, Cargill grows its reputation as a leading international producer of food, agricultural, financial and industrial products and services. Cargill takes pride in its global reach, ability to contribute, and strong work ethics and values. Founded in 1865, Cargill is a privately held company and employs 139,000 people in 65 countries. Through innovation, creativity and teamwork, Cargill is transforming entire markets and people’s lives worldwide, and can have the same impact on your career. To strengthen Cargill in the Netherlands or Belgium, we are currently searching for a highly motivated Corporate Sanitary Design Engineer. In this role you will be responsible as the key food safety engineering and food safe zoning expert for participating and influencing new construction (sites ans processing facilities) and remodeling projects. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-51820349

Technical Product Developer Veelzijdige functie voor een innovatie gedreven technoloog

Leeuwarden

LaCo Crumbs, specialist in foodcoatings en crumbs is onderdeel van Koopmans Koninklijke Meelfabrieken B.V. te Leeuwarden. Met de pure graankorrel als vertrekpunt in het productie- en ontwikkelingsproces heeft LaCo Crumbs zich ontwikkeld van paneermeelproducent tot innovatieve en onderscheidende foodcoatingspecialist. LaCo Crumbs verkoopt een breed assortiment foodcoatingoplossingen, waaronder batters en paneermeel. Het is de ambitie van LaCo Crumbs om preferred business partner te zijn en waarde te creëren voor zowel klanten als haar eigen organisatie. Innovatie speelt hierin een cruciale rol. Deze ambitie heeft ertoe geleid dat wij op zoek zijn naar een ondernemende Technical Product Developer die verantwoordelijk is voor het optimaliseren van bestaande en ontwikkelen van nieuwe recepturen van foodcoatings voor toepassingen in verschillende voedingsmiddelensectoren. Consultant: Michiel Dekkers, telefoon 0317-468686 of 06-86805669 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]



VAKBEURS VOOR PROCESAPPARATUUR, -ENGINEERING EN -AUTOMATISERING

30 SEPTEMBER - 3 OKTOBER 2014 | JAARBEURS UTRECHT WWW.INDUSTRIALPROCES SING.NL

BESTEL NU UW GRATIS TOEGANGSKAART VIA www.industrialprocessing.nl/toegang • De grootste vakbeurs voor de totale natte en droge procesindustrie in de Benelux • Ruim 200 exposanten presenteren hun nieuwste producten en diensten • Gelijktijdig met Macropak, Industrial European Dairy Show en de vier werelden van World of Technology & Science • 4 dagen lang alle industriële trends en ontwikkelingen voor u samengebracht

IP2014_registratie_230x300.indd 1

28-05-14 14:59

Jaargang 15, nr juni Thema: ingredients. Paardloze koets en koeloze melk. Integrale aanpak nodig tegen voedselverspilling

Recommend Documents