Integrale aanpak bedrijventerreinen en werklocaties

Integrale aanpak bedrijventerreinen en werklocaties

mei 2015

Samenvatting De gemeente Ede bevindt zich in het hart van FoodValley, wat ons prachtige kansen biedt. Wij hebben een groot aantal werklocaties die wij aanbieden aan de markt. Wij mogen onszelf de vraag stellen: welke doelgroepen willen en kunnen wij faciliteren, wat wíl deze doelgroep en past ons aanbod daarop? Een integrale aanpak van de marketing van bedrijventerreinen en werklocaties is nodig, om kansen te verzilveren en om te Voorkomen dat we kansen niet optimaal benutten. De afdelingen Economie, Grondzaken, RO, RP en WPI zijn met deze vraag aan de slag gegaan en dat heeft geresulteerd in de voorliggende Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties. We gaan uit van een tweeledige visie: 1. Ons huidige bedrijfsleven is onze waarde. Hier zijn we zuinig op en dit koesteren we. We zetten in op goed accountmanagement om ons bedrijfsleven te faciliteren en te accommoderen; 2. Daarnaast zetten we in op het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid en daarin focussen we ons op Food. Hier ondernemen we activiteiten om Ede neer te zetten als hotspot voor Food. Dit betekent: • dat we op de korte termijn inzetten op het intensiveren van de verkoopinspanningen om minimaal volgens uitgifteplanning te verkopen; • en dat we op de lange termijn inzetten op het neerzetten van een zakelijk merk waar Food de drager van is met als doel economische clustering en duurzame werkgelegenheid te creëren.

2

Samenvatting Dit plan is gebaseerd op een uitgebreide analyse van relevante ontwikkelingen en biedt een integrale aanpak van product, promotie en prijs: •

•

•

•

Mede op basis van een interne en externe analyse hebben we de doelgroepen bepaald. Dit zijn de lokale, regionale en bovenregionale bedrijven, waarbij bij de laatste groep gefocust wordt op het aantrekken van specifieke sectoren uit de foodbranche; We doen voorstellen om ons aanbod nog beter aan te laten sluiten op de vraag. We behandelen de belangrijkste vestigingsvoorwaarden en gaan vervolgens concreet in op aanpassingen voor o.a. bedrijvenpark De Vallei en bedrijventerreinen Het Laar en BT A12; We verhelderen onze marketingboodschap, verbeteren ons verkoopproces en doen voorstellen voor acquisitie, promotie en marketing, kennisuitwisseling en onderzoek, samenwerking, cluster en community-vorming; De grondprijzen zijn inmiddels onafhankelijk getaxeerd en vastgesteld. Deze zijn daar waar nodig bijgesteld om aan de marktvraag te voldoen.

3

Beslispunten voor het College Wij vragen het College van Burgemeester en Wethouders in te stemmen met de Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties. Dit houdt in; • Instemmen met de strategie om op de korte termijn in te zetten op het intensiveren van de verkoopinspanningen om minimaal volgens uitgifteplanning te verkopen en de strategie dat we op de lange termijn inzetten op het neerzetten van een zakelijk merk waar food de drager van is met als doel economische clustering en duurzame werkgelegenheid te creëren. • Instemmen met de keuze voor de drie doelgroepen (lokale bedrijvigheid, regionale bedrijvigheid en bovenregionale bedrijvigheid); • Instemmen met de verdeling van doelgroepen over bedrijventerreinen en werklocaties. Dit betekent dat wij bedrijventerrein A12/De Klomp in de markt zetten als nationaal concurrerend bedrijventerrein voor Food. Dit betekent niet dat wij andere branches niet accommoderen op deze bedrijventerreinen. Dit betekent dat wij de Kennisas Ede-Wageningen in de markt zetten als (inter)nationaal concurrerende werklocatie voor kenniswerkers; • Instemmen met het, binnen bestaande bovengemeentelijke wet- en regelgeving, aanpassen van bedrijventerreinen met als doel de verkoopbaarheid te vergroten; • Instemmen met de marketingboodschap (blz 51-52); • Instemmen met de genoemde activiteiten (blz 56-62); • Instemmen met het opvoeren van 200.000 euro voor een periode van 2 jaar bij de integrale afweging van de perspectiefnota (2016: 200k, 2017: 200k) om de keten van sales te versterken met als doel minimaal volgens uitgifteplanning te verkopen.

4

Aanleiding De volgende punten vormen de aanleiding voor de Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties: • • • •

•

•

De noodzaak tot het creëren van werkgelegenheid en het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid binnen gemeente Ede; De noodzaak om te komen tot een duurzame strategie voor, en een focus op, het verder versterken van de food- en foodgerelateerde sector binnen gemeente Ede en Regio FoodValley; De sterke behoefte aan verbeterde samenwerking op het gebied van (internationale) marketing en acquisitie met de regiogemeenten van Regio FoodValley, Provincie Gelderland, WUR, Oost NV, NFIA en het WFC; Onderzoek van STEC (oktober 2014) inzake afzettempo bedrijventerreinen toont aan dat de vraag naar bedrijventerreinen na 2020 afneemt en het aanbod van bedrijfsgronden en panden in Ede en de regio nog omvangrijk is. M.a.w. er ligt een forse uitdaging voor de gemeente om tijdig voldoende bedrijfskavels af te zetten; Dit vergt extra aandacht omdat er sprake is van een negatieve boekwaarde op de bedrijventerreinen, waarover rente wordt berekend. De rentepost voor de bedrijventerreinen bedraagt ca. € 2,2 mln rente per jaar, hetgeen neerkomt op ca. € 6.000 per dag; Onderzoek van BCI (januari 2015) naar de vraag van Foodbedrijven per deelsector. Hoe kunnen Ede en de Regio FoodValley zo goed mogelijk aan deze vraag voldoen?

6

Doel Het doel van de Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties is belangstelling wekken voor onze bedrijventerreinen en werklocaties en het klantgericht accommoderen van bedrijven op de diverse locaties in Ede. Ede wil bestaande en nieuwe bedrijvigheid accommoderen en wil daarmee haar positie binnen dé Foodregio van Nederland, Regio FoodValley, de komende jaren verder versterken en duurzame werkgelegenheid creëren. Met deze aanpak maken we inzichtelijk welke vraag wij gaan accommoderen, hoe we vraag en aanbod bij elkaar brengen en welke maximale inspanning we leveren om om bedrijvigheid op onze werklocaties te laten landen. De klantvraag is leidend voor ons. Hierbij zoeken we nauwe aansluiting gezocht bij de kansen die geboden worden door ontwikkelingen zoals het WFC, de Kennisas en Regio FoodValley. Met deze aanpak beogen wij • het goede ondernemersklimaat in Ede verder te versterken; • food- en foodgerelateerde bedrijven te behouden en aan te trekken; • een bijdrage te leveren aan de ambities en plannen vanuit het Collegeprogramma; • de geprognosticeerde uitgifte te realiseren.

8

Doel Om de doelen te bereiken zijn de volgende randvoorwaarden essentieel: • • • • •

Gedragen door College van B&W en gemeenteraad; Realistische benadering (verwachtingen- en risicomanagement); Verdere professionalisering van het accountmanagement en de klantbegeleiding, waarbij het helder en lean maken van het verkoopproces essentieel is; Versterking van de verbinding met de stakeholders, zoals regiogemeenten, WUR, OostNV, Provincie Gelderland, kennisas en World Food Center; Voldoende capaciteit en budget, om gestelde ambities te kunnen realiseren.

9

Uitgangspunten De Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties staat niet op zichzelf en kan niet worden losgezien van andere plannen en visies binnen de gemeente Ede en Regio FoodValley, zoals: • Visie Ede2025 • Coalitie-akkoord 2014-2018 • Programma Economie • Food-visie • Strategische Ambitie en Programma Regio FoodValley De samenhang in de plannen en visies wordt gewaarborgd door een aansturing volgens het matrix-model. De integrale aanpak van bedrijventerreinen en werklocaties is het resultaat van een integrale samenwerking van de teams Economie, Grondzaken, Ruimtelijke Ontwikkeling, Ruimtelijke projecten en Werk. Bij het opstellen van deze aanpak is zoveel mogelijk afstemming gezocht met diverse interne belanghebbenden binnen gemeente Ede. Het idee is om deze aanpak te delen met de regiogemeenten en relevante partners.

11

Uitgangspunten De Integrale Aanpak richt zich in eerste instantie op de stimulering van de verkoop van de bedrijfskavels van de gemeente Ede dan wel het gemeentelijk vastgoed. De klantvraag zal voor ons daarbij leidend zijn. Dit plan gaat uit van een professionele klantbenadering van bedrijven door de gemeente met ondersteuning van een CRM-systeem. In het kader van de Ladder van Duurzame Verstedelijking van de SER beoordelen wij bij het oplossen van huisvestingsvraagstukken van het zittend Edese bedrijfsleven en nieuwe bedrijvigheid ook de mogelijkheden op de huidige locatie en bestaand vastgoed. Dit plan richt zich niet op de acquisitie van retailactiviteiten voor bijvoorbeeld Ede Centrum. Deze activiteiten zullen een plaats vinden binnen het programma Levendig Centrum. Ook richt dit plan zich vooralsnog niet op de acquisitie van activiteiten uit de sector Toerisme & Recreatie. In de scope van dit plan worden wel díe bedrijven meegenomen die zich richten op verblijven en ervaren, met name wanneer dit gerelateerd is aan Food. Het langer laten verblijven van bezoekers is één van de speerpunten van gemeentelijk beleid en Citymarketing.

12

Uitgangspunten Werksessie met bedrijven en gemeenteraad 26 maart 2016: • Zoek/werk samen met ‘ambassadeurs’ • Acquisitie en accountmanagement liggen dicht tegen elkaar aan • Voldoende capaciteit, ook kwalitatief • Acquisitie met focus op Food • Foodcluster inrichten • ‘Rode loper’ • Grote vissen lastig, maar met WFC meer mogelijk • Vele kleintjes maken een grote; aandacht voor start ups • Onderscheidende werkmilieus aanbieden • Faciliteren met bestemmoingsplan

13

Visie Bedrijventerreinen en andere werklocaties zijn belangrijk voor onze economie. Hier bevinden zich onze bedrijven: de werkgevers, de innovatoren, de ambassadeurs, de “O” van ondernemers uit de belangrijke Triple Helix. Het stimuleren van werkgelegenheid is een belangrijke gemeentelijke doelstelling. Op onze bedrijventerreinen en werklocaties bieden we ruimte aan bedrijven in Ede en De Regio die op hun huidige locatie niet meer kunnen uitbreiden. Ook bieden we ruimte aan bedrijven van buiten de regio die zich graag willen vestigen in Regio FoodValley. Bedrijven van buiten de Regio FoodValley kunnen ons economisch profiel verder versterken. Bovendien bieden zij extra werkgelegenheid. In onze (inter)nationale acquisitie is focus echter noodzakelijk om succesvol te kunnen zijn. Dat betekent het maken van keuzes. Ede heeft gekozen voor food. Ede heeft hierin een traditie en een sterke positie. Deze positie willen we koesteren en verder versterken. In onze (inter)nationale acquisitie sluiten wij daarom in onze activiteiten aan op de keuze voor food in het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid. Dit sluit de vestiging van bedrijven uit andere branches niet uit. Iedere lead willen wij accommoderen.

15

Visie Wat betekent dit? Welke rol wil Ede dan spelen? Ede wil ruimte bieden aan lokale en regionale bedrijven, daarbij faciliterend in hun wensen en behoeften passend bij de levensfase waarin het bedrijf zich op dat moment bevindt, waarbij zij bijdraagt aan het versterken en behouden van duurzame werkgelegenheid, Ede concurreert niet met andere gemeenten in de regio FoodValley, maar kan wel een aantrekkelijke vestigingslocatie vormen voor bedrijven in een gebied rond de regio FoodValley, waar geen of weinig nieuw bedrijventerrein beschikbaar is, zoals de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwezoom. én Ede wil zich profileren als dé vestigingslocatie voor (inter)nationale foodbedrijven en foodgerelateerde bedrijvigheid.

16

Interne analyse De volgende ontwikkelingen spelen zich binnen de organisatie van de gemeente Ede af en zijn relevant voor de Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties: Ontwikkelingen interne organisatie gemeente Ede: • Per augustus 2014 acquisiteur Food aangetrokken; • Gemeentebrede prioriteit voor Food; o.a. aantrekken programmamanager Food; • Inzet op professionalisering accountmanagement en klantbegeleiding, o.a. met inzet op CRM systeem. Deze ontwikkelingen zullen positief bijdragen aan de uitvoering van dit plan en de realisatie van de gestelde doelen. Ontwikkelingen projectorganisatie gemeente Ede, zoals: • De ontwikkeling van het World Food Centre; • De ontwikkeling van de Kennisas Ede-Wageningen; • De ontwikkeling van BT De Klomp; • Het Programma Buitengebied; • De inzet op project de Smaak van Van Gogh. Deze ontwikkelingen dragen bij aan het lange termijn effect: het neerzetten van Ede als hotspot voor Food.

18

Externe analyse •

Het besluitvormingstraject voor bedrijfsverplaatsingen is langer geworden door o.a. uitgebreidere beslistrajecten bij financierders, een onzeker economisch klimaat en de toenemende focus op investeren in marketing en sales i.p.v. vastgoed.

•

Op het gebied van bedrijfsverplaatsingen binnen de foodsector heeft Regio Food Valley te maken met diverse concurrenten op internationaal, nationaal en regionaal niveau. Internationaal: Internationaal gezien loopt Nederland voorop op de terreinen: - de plantaardige productie (sierteelt en tuinbouw, inclusief zaden); - de zuivelsector en met name de verwerking van zuivel richting babyvoeding; - kennis van food. Nederland kan internationaal goed meekomen op de gebieden van: - de dierlijke productie met name kalfsvlees en pluimvee; - de verwerking van zetmelen tot functionele ingrediënten; - de productie van machines voor toepassing in de tuinbouw, landbouw en levensmiddelenproductie. Internationaal gezien concurreert Nederland met name met het Verenigd Koninkrijk, België en Duitsland. Voor Duitsland is bijvoorbeeld grondprijs een sterke troef. Voor het Verenigd Koninkrijk en wederom Duitsland zijn het hun omvangrijke afzetmarkten. Voor België vormt bijvoorbeeld de regio rondom de Universiteit van Leuven een aantrekkingskracht. Opkomende gebieden zijn bijvoorbeeld de regio’s rondom Öresund in Denemarken en Grenoble in Frankrijk (bron: Oost NV/NFIA). 21 21

Externe analyse Nationaal: Verspreid over Nederland liggen diverse regio’s waar food een speerpunt is. Enkele voorbeelden zijn Fresh Park Venlo en Venlo Green Park (Venlo), Foodpark Veghel (Veghel) en Heerenveen (IBF). Ook dichterbij zijn er enkele terreinen waar de Regio mogelijk mee concurreert op het gebied van Food. Voorbeelden zijn: Ecofactorij (Apeldoorn), De Wildeman (Zaltbommel) en Lorentz III (Harderwijk). Desalniettemin onderscheiden we, naast onze regio, nationaal vier sterke spelers waar het food betreft: 1. Agrofood cluster Brabant: Een sterk high tech cluster met een compleet agrofoodcluster, veel topbedrijven, gecombineerd met een traditie van coöperatief ondernemen met een centrale ligging. 2. Food Rotterdam: De sterke troeven zijn hier het Food intelligence platform, een sterk multimodaal cluster, de Markthallen als consumentenattractie en de exportgerichtheid van deze omgeving. 3. Greenport Venlo: Een sterk cluster gericht op vers en logistiek, met een groot aanbod aan glastuinbouw en ca. 100 versbedrijven. 4. Zaanstreek: Groot aandeel groothandel Ten opzichte van andere Food-regio’s onderscheidt de regio FoodValley zich door een brede aanwezigheid van de Food-sector met een sterke ( en in Ede groeiende) aanwezigheid van groothandel en diensten. Brabant is sterk in primaire sector en verwerking, Zaanstad en Venlo in groothandel (benchmark Agrofood Alterra) 22 22

Externe analyse Regionaal: Binnen Regio FoodValley is voldoende aanbod van gronden en andere vastgoedlocaties. Hieronder volgen de belangrijkste speerpunten van de individuele gemeenten in Regio FoodValley, inclusief de werklocaties die als vestigingslocatie worden aangeboden aan de bedrijven in deze speerpunten. Gemeente

Belangrijkste speerpunt

Belangrijkste beschikbare werklocaties

Barneveld

logistiek, intensieve veehouderij (waaronder pluimvee)

Harselaar West West, Harselaar Zuid (nog niet uitgeefbaar)

Ede

food- en food-gerelateerde bedrijven: Nizo/ WFC kennisintensief.

BT A12, Kazerneterrein / Veluwse Poort

Nijkerk

food(productie), logistiek

De Flier, Arkerpoort, Nijkerkerpoort, Arkervaart West

Wageningen

Kennisintensief agrofood, biobased economy, Research.

Agribusiness Park, Campus: zuidelijke bebouwing

Veenendaal

ICT

De Batterijen, De Vendel

Innovatief kenniscentrum (agro & Remmerden + uitbreiding + DELM food) Specifiek voor kennisintensieve activiteiten, die meer op en rondom de Kennisas Rhenen

plaatsvinden is de concurrentie in Nederland beperkt. Met de aanwezigheid van Wageningen UR en locaties en faciliteiten voor deze doelgroep, hebben we een unieke propositie in Nederland.

23

Externe analyse Na een beeld te hebben geschetst van bedrijfsverplaatsing in zijn algemeenheid op Nederlands schaalniveau en de concurrenten van Regio FoodValley, zoomen we nu in op de mondiale trends en ontwikkelingen in de foodsector. Ontwikkelingen binnen de foodsector: • Fast Moving Consumer Goods (FMCG) multinationals verplaatsen zich op basis van kosten-efficiency en rendement over de hele wereld. Commercie is leidend in de besluitvorming; • Deze bedrijven worden gedreven door shareholder value: bij onvoldoende rendement van een merk, wordt dit merk in de etalage gezet; • Deze bedrijven zijn sales en marketing gedreven. Dat betekent dat niet ingezet wordt op vastgoed, dat wordt gezien als “dood geld”. Deze bedrijven moeten snel kunnen schakelen en bedrijfsonderdelen van de hand kunnen doen indien noodzakelijk; • FMCG organisaties worden hiërarchisch aangestuurd, vanuit met name de VS. Bij bewezen succes volgt een beperkte vrijheid; • Foodgerelateerde bedrijven zijn vooruitstrevend in hun innovatie en efficiency op het gebied van productie, distributie en ketenregie.

24 24

Externe analyse •

• • •

Food MKB (regionale en landelijke spelers) wordt gekarakteriseerd door vele middelgrote en kleine bedrijven met diverse aandeelhouders. Het zijn vaak familiebedrijven, maar dit aantal neemt af; Bij deze MKB bedrijven is kwaliteit is nummer 1, commercie nummer 2 en personeel nummer 3; Bij deze bedrijven heeft de directie een grotere beslis-bevoegdheid in vergelijking met de directie van de multinationals; Optimale winstmarges zijn geen uitgangspunt van beleidsvorming bij de MKB bedrijven.

25

Externe analyse Conclusies: •

Bedrijven verplaatsen zich over korte afstanden. Dit betekent dat we vooral goed inzicht moeten hebben in de vraag van onze lokale en regionale bedrijven. Goed accountmanagementschap is daarom onontbeerlijk. Dat betekent: - inzicht in, overzicht van en een warm relatienetwerk met het lokale en regionale bedrijfsleven; - samenwerking met de andere Regio FoodValley-gemeenten; - goed inzicht in mogelijke bedrijfsverplaatsingen van net buiten onze regio - informerende en adviserende rol voor bedrijfsleven richting provinciale, nationale en europese subsidiestromen.

•

Zowel op regionaal, nationaal als op internationaal niveau is er voor Foodbedrijven voldoende aanbod voor bedrijfshuisvesting. Dit betekent: - kennis van de foodsector en inzicht krijgen in de foodgerelateerde keten; - samenwerking met andere stakeholders, waaronder WUR en WFC; - samenwerking met bovenregionale partijen, zoals Oost NV en NFIA; - zoeken naar nieuwe strategische allianties met bijvoorbeeld Brabant, Rotterdam, Venlo;

•

Acquisitie op internationale foodbedrijven hangt nauw samen met processen binnen deze bedrijven en daardoor is samenwerking op allerlei niveaus essentieel;

26

Externe analyse •

Acquisitie draait om het uitbreiden van ons netwerk: het opbouwen, onderhouden en benutten van relaties. We hebben al een groot netwerk van partners op het gebied van marketing en acquisitie. Onze partners opereren al geruime tijd op dit gebied en hebben hier veel ervaring en een ruim netwerk. Het verdiepen van de samenwerking biedt kansen: - NFIA is de organisatie van het Ministerie van EZ die zich bezig houdt met het aantrekken van buitenlandse bedrijvigheid naar Nederland. Met dat doel heeft het NFIA kantoren in Europa, Azië, Amerika en het Midden-Oosten; - Oost NV is de officiële partner van het NFIA voor het laten landen van buitenlandse bedrijven in Gelderland en Overijssel. Oost NV combineert kennis en acquisitiekracht van (food)bedrijvigheid en levert via PPM Oost mogelijkheden tot financiële participatie; - FoodValley NL verbindt kennis aan innovatieve MKB, puur op het gebied van Food en heeft via uitgaande en inkomende missies veel contact met buitenlandse foodbedrijven. FoodValley NL opereert op landelijk niveau; - Provincie Gelderland ondersteunt (rechtstreeks en via Oost NV) bedrijvigheid in Gelderland en innovaties binnen de foodsector in Gelderland; - Wageningen UR heeft een zeer internationaal netwerk van innovatieve starters en bedrijvigheid; - RCT De Vallei ondersteunt de regionale maakindustrie en heeft met haar regionale innovatiemakelaar een zeer sterk regionaal netwerk.

27

Doelgroepen Binnen de Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties onderscheiden we drie doelgroepen: 1. Lokale bedrijvigheid: dit zijn alle bestaande bedrijven in Ede die uitbreidingswensen hebben en die we niet meer kunnen faciliteren op hun huidige locatie. We focussen ons hierbij niet op een specifieke branche of sector. Behoud en versterking van deze doelgroep met daarmee behoud van werkgelegenheid is ons uitgangspunt. 2. Regionale bedrijvigheid: dit zijn de bedrijven in de andere gemeenten van Regio FoodValley en omliggende gemeenten die uitbreidingswensen hebben en niet meer gefaciliteerd kunnen worden op hun huidige locatie in die gemeente. Hierbij is het criterium “behoud van werkgelegenheid voor de Regio” leidend. We kiezen ervoor hier met name de snelle groeiers en de foodbedrijven te accommoderen. Afstemming over deze bedrijven binnen Regio FoodValley is essentieel.

29

Doelgroepen 3. Bovenregionale bedrijvigheid: hierin onderscheiden we: • food- en foodgerelateerde bedrijvigheid die in Nederland gevestigd is en zich aangetrokken voelt door sterke aanwezigheid van research & development in Regio FoodValley, met in achtneming van goede voorzieningen qua huisvesting, mobiliteit, etc; • internationale food- en foodgerelateerde bedrijven, gevestigd in of met een wens om zich te vestigen in Europa, in verband met bedrijfsstructuur (EMEA-regio). Wat betreft de pro-actieve acquisitie van deze bovenregionale bedrijvigheid focussen wij op de kansrijke sectoren binnen deze foodbranche, zoals onderscheiden in het BCI rapport “Verdieping doelgroepen bedrijventerreinen FoodValley”, januari 2015. Overigens accomoderen wij ook altijd niet-foodbedrijven in Ede. Echter, bij gelijke belangstelling zullen foodbedrijven voorrang krijgen. Marktsegmenten binnen Food met dynamiek

Omschrijving bedrijfsactiviteit

Productie

1. Verwerking van aardappelen, groente en fruit 2. Vervaardiging van plantaardige en dierlijke oliën en vetten 3. Vervaardiging van zuivelproducten 4. Vervaardiging van brood, banketbakkerswerk en deegwaren| 5. Vervaardiging van overige voedingsmiddelen

Handel en afzet

1. Handelsbemiddeling in landbouwproducten

Zakelijke diensten

1. Dienstverlening voor de akkerbouw/fokken en houden van dieren 2. Rechtskundige dienstverlening, accountancy, belastingadvies en administratie 3. Speur- en ontwikkelingswerk 4. Reclame en marktonderzoek

Kennis

1. Onderwijs

VAL/VAS (Value Added Logistics/Value Added Services)

1. Vervaardiging van verpakkingsmiddelen 2. Drukkerijen van verpakkingen

Groothandel food

1. Groothandel in landbouwproducten/levende dieren 2. Groothandel in voedingsmiddelen

30

Doelgroepen Bij elke klantvraag worden de volgende elementen in kaart gebracht: 1. Bedrijf zelf; kredietwaardigheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen 2. Werkgelegenheid (behoud en nieuwe, ook voor mensen met uitkering) 3. Bijdrage aan economische clustervorming Food 4. Bijdrage aan gewenste ruimtelijke ontwikkeling 5. Overzicht consequenties per keuze (voorbeeldwerking, risico’s, wat kan er niet als we positief besluiten) 6. Financiële afweging (grondopbrengsten, rentelasten, ontwikkelkosten, andere kosten, risico’s)

31

Doelgroepen • • •

•

•

•

Productie en verwerking van voedingsmiddelen, zoals AGF en zuivel is een stabiele markt die de afgelopen jaren een groei heeft laten zien. Dit heeft zich vertaald in incidentele markttransacties, zoals bij Friesland Campina, A-ware en Fonterra; In navolging van de productie en verwerking van voedingsmiddelen laat ook de (groot)handel en afzet van voedingsmiddelen en landbouwproducten dynamiek zien; In de categorie sectorspecifieke dienstverleners, zoals diensten ten behoeve van akkerbouw/fokken en houden van dieren en ook speur- en ontwikkelingswerk (R&D) wordt een zekere marktdynamiek verwacht. Dit blijkt niet alleen uit recente vestigers (CTBG, FSIN), maar ook uit diverse start-ups; In het verlengde hiervan wordt veel verwacht van kennisintensieve activiteiten rondom agro, food en biobased economy in de vorm van start-ups, doorstarters en (inter)nationale bedrijven (bijvoorbeeld R&D). Ook schuilen volop kansen in cross-overs met andere “technische domeinen” zoals ICT en sensoren. Voor ontwikkeling van nieuwe processen en materialen is die technologie van groot belang; Een trend in de logistieke dienstverlening die mogelijk perspectief biedt betreft de consolidatie en samenvoeging van distributiecentra van fabrikanten op goed bereikbare locaties. Vooral in de regionale en nationale markt (zowel geconditioneerd als niet-geconditioneerd) biedt fijnmazige distributie vanuit deze dc´s perspectief voor de regio. In het verlengde hiervan laat de markt van Value Added Logistics/Value Added Services (VAL/VAS), zoals logistieke dienstverleners die waarde toevoegen door inpakken, labelen, samenvoegen van halffabrikaten, e.d., dynamiek zien. Ook in de (groot)handel wordt dynamiek verwacht. E-commerce en de bijbehorende logistieke activiteiten e-fulfillment is in deze een bijzondere categorie met perspectief. Beide sectoren zijn de afgelopen jaren enorm gegroeid (in Nederland alleen al 20% omzetgroei op jaarbasis over de afgelopen vijf jaar).

32

Doelgroepen We focussen ons op het aantrekken van food- en foodgerelateerde bedrijven. Dit betekent dat wij bijvoorbeeld bedrijventerrein BT De Klomp in de markt zetten als (inter)nationaal concurrerend bedrijventerrein voor Food. Dat betekent niet dat wij andere branches niet accomoderen op dit bedrijventerrein. Echter wanneer twee bedrijven zich aandienen voor een kavel, zal de voorkeur uitgaan naar het foodbedrijf. Bedrijven die enigszins kunnen conflicteren qua milieucategorie, qua activiteiten, zullen ruimtelijk worden ingepast. Bedrijven (ook foodbedrijven) die andere bedrijven duidelijk kunnen hinderen hebben niet de voorkeur en zullen aan het College ter afweging worden voorgelegd. We houden rekening met het feit dat we onderdeel uitmaken van Regio FoodValley en de verdeling in activiteiten die onderling is gemaakt. Zo richt Veenendaal zich op het ICT cluster binnen de foodsector, Barneveld richt zich op logistiek en Wageningen met de WUR heel duidelijk op onderzoek. Op deze doelgroepen zal Ede zich dan niet actief richten, maar we sluiten vestiging niet uit. De vraag van de klant staat immers centraal.

33

Vestigingsvoorwaarden Voor bedrijven, zowel lokaal, regionaal als bovenregionaal (nationaal en internationaal) zijn over het algemeen de vestigingsvoorwaarden, zoals verbeeld in het onderstaande plaatje, aan de orde (bron: Erasmus Universiteit Rotterdam, Van Winden en Van den Berg).

35

Vestigingsvoorwaarden De vestigingsvoorwaarden van onze doelgroepen zijn de volgende: 1.

Kennisbasis Met name de (inter)nationale foodbedrijvigheid wil gevestigd zijn nabij een kenniscluster bestaande uit kennisinstituten, universiteiten, opleidingsinstellingen en andere kennisintensieve bedrijven. Maar ook voor lokale en regionale bedrijvigheid kan dit een belangrijke vestigingsvoorwaarde zijn, zeker bij die bedrijvigheid waar cross-overs tussen bijvoorbeeld techniek of ICT en andere activiteiten plaats vinden. Regio FoodValley biedt een uniek kenniscluster, waarbij de WUR voor bedrijven van het agrofoodcluster een enorme aantrekkingskracht heeft. Daarnaast biedt de Kennisas een breed palet aan specialistische opleidingen van VMBO tot en met HBO niveau. Bovendien treft de doelgroep in de regio een scala van start-ups en incubators zoals StartLife aan. Dit betekent dat er een ruime en gevarieerde arbeidscapaciteit voor handen is. Verder zit er in de regio een groot aantal aanverwante bedrijven die interessant zijn voor de benoemde doelgroepen, zoals de innovatieve verpakkingsindustrie en andere innovatie kweekvijvers voor agrofood technieken. Bovendien wordt in de regio clustervorming gestimuleerd. Vanuit de gemeente Ede en de Regio FoodValley worden vele verbindingen tussen bedrijven onderling en tussen bedrijven en kennis- en opleidingsinstellingen gelegd.

36

Vestigingsvoorwaarden 2.

Economische basis Goede regionale economische cijfers en prestaties vormen de basis en de aantrekkingskracht voor economische bedrijvigheid. Het betreft hier bijvoorbeeld werkgelegenheidscijfers, BNP, investeringscijfers, innovatiecijfers, bestaande aanwezigheid van sector- en branchegenoten, maar ook de beoordeling en het niveau van de sociale en ruimtelijke voorzieningen. De bedrijvigheid in de Regio FoodValley kent al jaren een hoog groeipercentage. Werkgelegenheid en bruto regionaal product groeien harder dan het landelijk gemiddelde. Vooral de foodsector ontwikkelt zich positief. Nederland is vaak een springplank (startpunt) voor internationale bedrijven voor de Europese markt. Voorbeelden hiervan binnen Regio FoodValley zijn Emmerson, Yili, Kikkoman en Arla. Dit heeft geleid tot concentratie en versterking van aanverwante en nieuwe bedrijvigheid vanuit met name Nederland, vanuit verschillende sectoren als - spuitgietsector, zoals Plasticum - verpakkingsindustrie, zoals HSV, ValleyPackaging (i.o.) - machinetechniek, zoals Van Mourik en LDL Bulkhandling - vormgevers, zoals designers en 3Dprinters, zoals 3DWorknet

37

Vestigingsvoorwaarden 4.

Arbeidsmarkt Bedrijven zoeken werklocaties daar waar op korte afstand relevant geschoold personeel voor hen aanwezig is. Voor alle doelgroepen, lokaal, regionaal en bovenregionaal, is de beschikbaarheid van geschikt personeel, dan wel geschikt te maken personeel een zeer relevante vestigingsvoorwaarde. Daarbij gaat deze vestigingsvoorwaarde hand in hand gaan met de vorige, bereikbaarheid, want als het personeel niet op korte afstand te vinden is, kan het dan over een langere afstand Ede wel makkelijk bereiken? Dit draagt bij aan de aantrekkelijkheid van de werkgever. Rond Ede ligt een groot arbeidsreservoir aan arbeidskrachten: er studeren 30.000 universiteits-, 38.000 HBO- en 20.000 MBO-studenten in en rond Ede (WUR, Radboud Universiteit Nijmegen, HAN Arnhem/Nijmegen, Van Hall Larenstein, Chr Hogeschool Ede, ROC A12, ROC Rijn-Ijssel). De aansluiting tussen opleiding en werkgelegenheid binnen de Regio is zeer kort. Letterlijk de fysieke afstand is nabij, omdat het geschoolde personeel voor handen is. Ede kan zich buigen op een hoog arbeidsethos bij haar beroepsbevolking, hetgeen zich uit in hoge arbeidsproductiviteit en laag ziekteverzuim. Om te putten uit het aanbod aan gemotiveerde werkzoekenden kan de ondernemer gebruik maken van de kostenloze dienstverlening van het Werkgeversservicepunt FoodValley. Dit omvat o.a. werving & selectie, jobcoaching, accountmanagement en scholing & training.

39

Vestigingsvoorwaarden 5.

Leefkwaliteit De factoren die bepalen of het voor een doelgroep interessant/prettig is om in een bepaalde omgeving te verblijven/zich vestigen. Dit zijn factoren als woningen, scholen, milieu/groen, veiligheid, sociale cohesie, culturele voorzieningen en vrije tijd. Dit is met name bepalend voor de (inter)nationale foodbedrijvigheid. Hierbij gaat het mede om het beeld dat bij deze partijen over Ede en de Regio ontstaat: is het hier prettig vertoeven? De gemeente Ede combineert groene ruimte met stedelijke voorzieningen. Voor haar 110.000 inwoners en de Regio en haar bezoekers biedt de gemeente Ede sport, film, theater, ontspanning en andere vormen van cultuur. Bovendien zijn culturele clusters zoals in Arnhem en Utrecht nabij. Ede biedt een omgeving met veel landelijke ruimte, een veilige woonomgeving, natuurgebieden en een nationaal park. De Veluwe is het grootste aaneengesloten natuurgebied in Nederland met daarin het Kröller Müller Museum met haar beelden en een grote Van Gogh-collectie. Ede biedt diverse woonmilieus en passende woningen, zowel in de huur- als in de koopsector. Daarnaast is tijdelijke huur in het hogere segment (bijvoorbeeld voor expats) mogelijk. In Wageningen is een expat-center gevestigd. In Arnhem en Utrecht internationale scholen. In de regio wordt tweetalig onderwijs gegeven.

40

Vestigingsvoorwaarden 6.

Kavelkenmerken Onder kavelkenmerken bevatten we alle kenmerken die relevant zijn voor de kavel, te weten de kavelomvang, de prijsstelling, de milieucategorie, de mogelijkheid tot parkeren/laden & lossen en voorzieningen als parkmanagement en beveiliging. Met name de lokale en regionale doelgroep zoekt een kavel die past: niet te groot en niet te klein, waarbij het parkeren naar eigen believen kan worden opgelost. Kavels variërend tussen 1.000 m² en 5.000 m² zijn bij deze doelgroep het meest courant. M.n. beveiliging van een bedrijventerrein wordt enorm op prijs gesteld. Voor de (inter)nationale fooddoelgroep zoals gedefinieerd op pagina 28 zijn kavels variërend in grootte van 5.000 m² - 6 ha aan de orde. Deze doelgroep zoekt bedrijfskavels met milieucategorie 3.1 – 5.2. Voor bedrijvigheid uit de sectoren productie, VAL/VAS en groothandel is goede parkeermogelijkheden en ruimte voor laden & lossen essentieel. Op de verschillende bedrijventerreinen in Ede worden diverse serviceniveaus voor bedrijven geboden, variërend van volledig parkmanagement op BT A12 tot vrijwillig lidmaatschap van ondernemersvereniging op bedrijventerreinen zoals Frankeneng en Heestereng.

41

Vestigingsvoorwaarden 7.

Facilitering aan de poort Hoe wordt een bedrijf ontvangen en begeleid door een gemeente in haar proces van huisvesting? Uitgiftebeleid en beheer: De gemeente Ede biedt flexibiliteit en maatwerk in de uitgifte van kavels. Daarbij adviseert en begeleidt de gemeente het bedrijf in de opeenvolgende fasen van ideevorming, planvorming, vergunningaanvraag, exploitatie, bouw en operatie (after sales). Community vorming: De gemeente Ede verbindt bedrijven onderling door ze actief met elkaar in contact te brengen (zowel inhoudelijk, commercieel als cultureel), dan wel door bedrijven te verbinden met kennis- en onderwijsinstellingen, om op deze wijze verankering in Ede en de regio en kennisdeling onderling te bewerkstelligen. Voor alle doelgroepen is dit een relevante dienstverlening.

42

Match vraag en aanbod Op basis van de doelgroepen en hun vestigingseisen komen we tot de volgende verdeling van de doelgroepen over de diverse werklocaties: Overzicht doelgroepen en werklocaties Locaties Doelgroepen Lokale bedrijvigheid; alle economische sectoren

- Ontwikkelingsmogelijkheden bieden op huidige locatie voor zover passend - Nieuwe bedrijventerreinen als mogelijkheid voor nieuwvestiging - Bedrijventerrein Het Laar voor bedrijven uit het buitengebied

Regionale bedrijvigheid (m.n. voor omliggende gemeenten die zelf weinig uitbreidingsruimte hebben zoals Veenendaal (ISEV-convenant) en Wageningen

Nieuwe bedrijventerreinen als huidige locatie niet meer passend is, of bestaand leegstaand vastgoed

Bovenregionale bedrijvigheid

- Bedrijventerrein A12-De Klomp profileren als (inter)-nationaal concurrerend bedrijventerrein voor Food - Kennisas Ede-Wageningen als (inter)nationaal concurrerende werklocatie voor kenniswerkers - Bedrijventerrein A12, De Vallei en Kievitsmeent - Bestaand leegstaand vastgoed op bedrijventerreinen en werklocaties

Hoe “past” de doelgroep op deze bedrijventerreinen en werklocaties, m.a.w. hoe matcht de vraag van onze doelgroep op ons aanbod?

44

Match vraag en aanbod Resumerend zijn de volgende voorwaarden bepalend voor bedrijven in hun keuze voor een locatie (bron: Erasmus Universiteit Rotterdam, Van Winden en Van den Berg) :

• • • • • • •

de kennisbasis; de economische basis; de bereikbaarheid van de locatie; de arbeidsmarkt; de leefkwaliteit; de mate waarin de kavels voldoen aan de vraag (kavelkenmerken); de facilitering aan de poort.

BCI heeft in 2014 onderzocht in hoeverre onze werklocaties voldoen aan de vraag van landelijke en internationale Food-bedrijven: • Voor kennisintensieve gebruikers kan de Kennisas worden ontwikkeld tot een aantrekkelijke en landelijk onderscheidende locatie, zeker als het World Food Center wordt gerealiseerd; • De regionale bedrijventerreinen zijn geschikt voor handel en afzet van agro en food, zakelijke diensten en deels ook productie en verwerking. Aandachtspunten zijn de volgende: • Het huidige aanbod van bedrijventerreinen is goed, maar niet onderscheidend; • Er is zeer beperkt ruimte voor bedrijven in een hogere milieucategorie (productie en verwerking); • de grondprijzen in de regio zijn niet positief onderscheidend.

45

Match vraag en aanbod Hierna staat weergegeven hoe binnen de verschillende projecten aanpassingen worden voorgesteld om beter aan te sluiten op de vraag. Bedrijvenpark De Vallei • Analyse situatie Het Bestemmingsplan, Beeldkwaliteitplan en Beheerplan zijn ingestoken om op het snijvlak van bestaande (modern gemengd) bedrijfsterreinen en woonwijk een bedrijfsomgeving met een kwalitaiteve plus te genereren. De bedrijven die zich hier hebben gevestigd hebben dat gedaan in de verwachting en veronderstelling dat dit op termijn een waardevaste ontwikkeling zou betekenen. Dit vraagt aan nieuwe bedrijven iets meer aan aanvangsinvestering: - per 100 m2 b.v.o. 30 m2 groen op terrein; - hogere gemiddelde investering in gebouwen, gedekte natuurlijke materialen; - relatief veel m2 kantoorachtige functies. Inmiddels is 80% van het bedrijventerrein verkocht en zijn nog 6 kavels in verkoop. •

Stimulering verkoopbaarheid Om de verkoopbaarheid te vergroten is een keerlus op de doodlopende Stevinlaan aangelegd, waardoor de ontsluiting professioneler oogt en beter functioneel is. Daarnaast is een samenwerking met een lokale bedrijfsmakelaar aangegaan. Deze samenwerking zal worden uitgebreid met een landelijk opererende bedrijfsmakelaars. Spoedige verkoop is niet zeer urgent omdat er sprake is van een positieve boekwaarde op dit terrein (opbrengsten zijn al hoger dan de kosten).

46

Match vraag en aanbod Bedrijventerrein het Laar • Analyse Situatie De volgende zaken worden door ondernemers als belemmerend ervaren: - De grondprijs; - De bebouwingsmogelijkheden van de eerste vier meter van de percelen in relatie tot de grondprijs; - Parkeren voor het pand is niet mogelijk; - Aan de voorzijde van het pand is geen laden en lossen toegestaan; - De gewenste groenzone zou bij het gemeentelijk terrein betrokken moeten worden, zodat de ondernemer deze niet hoeft aan te kopen. •

Stimulering verkoopbaarheid De grondprijs is inmiddels aangepast. Door de stedenbouwkundige is een ruimtelijke verkenning gedaan m.b.t. de mogelijkheden om aan de voorzijde te parkeren. Hiervoor dient echter het bestemmingsplan gewijzigd te worden. Alle verkoopstimulerende maatregelen worden op korte termijn bekeken. Er moet een afweging gemaakt worden over de overige zaken die ondernemers als belemmerend ervaren. Dit is lastig omdat de ondernemers ook aangeven belang te hechten aan de kwaliteit van het bedrijventerrein.

47

Match vraag en aanbod Bedrijventerrein BT A12 Noord en Zuid • Analyse huidige situatie Aandachtspunten bij de verkoop van de kavels zijn: - de maat van de kavels (veel kavels zijn groter dan 5.000 m²); - de prijs wordt niet altijd als passend bij de setting ervaren; - de klant ervaart dat er veel eisen worden gesteld. •

Stimulering verkoopbaarheid De prijzen van de diverse kavels zijn specifiek bekeken. Per kavel is gekeken of de grondprijs daadwerkelijk past bij wat er wordt geboden. De volgende punten zijn geïnventariseerd om aan te passen: - maatvoering van de kavels: geïnventariseerd is welke kavels in kleinere kavels te splitsen zijn. Doorgerekend wordt welke kosten dan gemaakt moeten worden om kavels bereikbaar te maken en aan te sluiten op o.a. riolering; - minimaliseren van de eisen zonder kwaliteit teveel los te laten; - verruiming milieucategorieën waar mogelijk; - onderzoek naar mogelijkheden om gronden tijdelijk te verhuren.

48

Match vraag en aanbod Kennisas De nieuw te ontwikkelen WFC-campus biedt ruimte aan kantoorachtige bedrijvigheid die wil profiteren van de internationale aantrekkingskracht van het WFC. Bedrijventerrein De Klomp Voor dit nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein geldt een grote flexibiliteit wat betreft omvang en vorm van kavels, de ontsluiting en de uiteindelijke indeling van het gebied. Dit om zo goed mogelijk in te kunnen spelen op de wensen van de klant. Op De Klomp kunnen bedrijven in een hogere milieucategorie worden gehuisvest zoals Food-industrie maar ook laboratoria. Een aantal start-ups op de Kennisas in een hogere milieucategorie is nu nog aangewezen op terreinen buiten de regio.

49

Marketingboodschap Vanuit de missie, de visie, de wereld om ons heen en de doelgroepen met hun vestigingsvoorwaarden en ons aanbod komen we tot de volgende overall strategie: we zetten in op het op maat faciliteren van bedrijven op bedrijventerreinen en andere werklocaties. Op de lange termijn investeren we in het duurzaam neerzetten van het merk Ede in combinatie met Regio FoodValley. Hier vloeit de volgende marketingboodschap uit voort: Van oudsher kent Ede een rijke traditie aan food gerelateerde bedrijvigheid die door de komst en de groei van de WUR is versterkt. De aantrekkingskracht van deze regio heeft geleid tot nieuwe vestiging van bedrijvigheid, al dan niet foodgerelateerd. Deze diversiteit aan bedrijvigheid heeft ervoor gezorgd dat Ede relatief goed door de economische crisis is gekomen en nu het vizier kan richten op het versterken van de regionale economie. Keuze voor food De Regio FoodValley heeft bewust gekozen om het thema food verder te ontwikkelen qua bedrijvigheid en kennis om zo dit merk breder en internationaal in de markt te zetten. Regio FoodValley is nationaal een unieke regio met kennisintensieve bedrijven in de agrofood sector en aanverwante industrie, waar kennis en innovatieve technieken bij elkaar komen om de kwaliteit van voeding en voedselveiligheid te verbeteren. Ede en de regio bieden hierin een breed arbeidspotentieel, van hoogopgeleiden tot specialistisch technisch personeel, dat gekenmerkt kan worden door een uitstekend arbeidsethos.

51

Marketingboodschap Het is deze unieke positie, zowel nationaal als internationaal, van economische diversiteit gecombineerd met de specialistische foodkennis, die we internationaal in de etalage willen zetten (o.a. via het WFC) en meer spelers daarop aan willen laten haken. Regio FoodValley voorziet in een breed assortiment van foodbedrijven binnen de keten, niet alleen op het gebied van kennis, maar ook op het gebied van productie, logistiek en procesmatige en creatieve bedrijvigheid. Daarnaast is ook een bredere dienstverlenende sector voor handen, met bijvoorbeeld ICT, accountancy, die faciliterend is in het aantrekken en behouden van grote (internationale) foodspelers die belangrijk zijn voor Regio FoodValley. De regio biedt daarmee ruime kansen voor samenwerking, clustervorming en verbinding, en dit alles op een korte afstand van elkaar.

52

Marketingboodschap Bereikbaarheid Regio FoodValley ligt in het hart van WestEuropa: een ideale ligging binnen de Benelux, met prima uitvalswegen richting het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk. De regionale infrastructuur is optimaal met vier autosnelwegen A12, A30, A1 en A50, die de regio ontsluiten. Op lokaal niveau zijn er goede ontsluitingswegen op deze nationale infrastructuur naar de verschillende bedrijventerreinen en werklocaties. Leefkwaliteit Regio FoodValley is één van de grootste regio’s van Nederland en bij uitstek een regio waar het goed kort én langdurig verblijven en recreëren is, met parels als het Nationaal Park de Hoge Veluwe, het Kröller Müller Museum, Cinemec en het Akoesticum, gecombineerd met de ruimte en de weidsheid van het landschap, het goede en gevarieerde woningen- en voorzieningenaanbod. Faciliteren aan de poort Ede biedt een grote variatie aan werklocaties in diverse milieucategorieën met een hoog uitstralingsniveau, goed beheer van de openbare ruimte en parkmanagement. Hierbij is maatwerk in uitgifte het uitgangspunt en pakt de gemeente haar rol as facilitator in de samenwerking met het bedrijfsleven, de kennisinstellingen en het onderwijs.

53

Marketingboodschap De gemeente Ede zet hierbij in op het verhogen van de leefbaarheid, het laten kennismaken van bedrijven met elkaar en verbindingen leggen tussen bedrijven onderling en met kennis- en onderwijsinstellingen. Daarbij is het doel bedrijven nader te verankeren in Ede en de regio, kansen op samenwerking te verhogen en innovatie te versterken.

54

Activiteiten Deze Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties is een dynamische aanpak. Dat betekent dat we scherp op de activiteiten moeten blijven en waar nodig moeten bijsturen. In het kader van het vermarkten van onze bedrijfslocaties is de doelstelling om op de korte en middellange termijn bedrijfsgronden te verkopen en op de lange termijn om met een duurzame strategie foodbedrijven aan Ede te binden. Daarnaast is het belangrijk dat het zittend bedrijfsleven zich prettig gehuisvest voelt in gemeente Ede en daarvoor ook behouden blijft. In dat licht zijn de komende twee jaar de volgende activiteiten voor accountmanagement essentieel: kleurgebruik: doen we al, activiteit wordt uitgebreid, nieuwe activiteit

56

Activiteiten •

Acquisitie – op basis van de uitkomsten van onderzoek verhuisbehoefte de betreffende bedrijven benaderen met propositie Ede: 75 gesprekken per jaar met lokale en regionale bedrijven met potentiële verhuisbehoefte; – 50 gesprekken per jaar met (inter)nationale foodbedrijven (buiten Regio FoodValley) over Ede als vestigingsplek; – aanhaken op het leadsbestand van Oost NV om potentiële bedrijven te identificeren en gezamenlijk met Oost NV/NFIA te benaderen; – aanhaken op het leadsbestand van project WFC om bedrijven die om welke reden dan ook niet gehuisvest kunnen worden binnen project WFC, elders binnen Ede gehuisvest kunnen worden; – de verdere inzet van het ambassadeurs netwerk van Edese bedrijven in het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid en de nadere uitbouw van dit netwerk; – samen met gemeente Wageningen en WUR relatiemanagement opbouwen met potentiële groeiers op de Kennisas, zodat deze kunnen worden opgevangen op alternatieve werklocaties wanneer zij groeien; – bezoeken van buitenlandse bedrijven gevestigd in Ede om potentiële vestigers uit het land van herkomst gezamenlijk te kunnen identificeren en te benaderen, met hulp van partijen als Oost NV, NFIA en WUR; – in kaart brengen van de partijen die ook een belang hebben bij het verkopen van bedrijfsgronden en ander vastgoed. Dus samen met ontwikkelaars, beleggers en smaakmakers vanuit bedrijfsleven hun “actielijstjes” doornemen en in de realisatie hiervan gezamenlijk optrekken waardoor een win/win situatie wordt gecreëerd.

57

Activiteiten •

Promotie en marketing – Online 1. Content blijven leveren aan websites Regio FoodValley, gemeente Ede en websites van BTA 12, Veluwse Poort en Kennisas; 2. Content leveren aan relevante websites zoals PropertyNL, Vestigingslocaties.nl, VMT.nl 3. Actief blijven vullen van Twitteraccount @OndernemeninEde; 4. Actieve deelname in een aantal LinkedIn groepen. – Offline 1. Het organiseren van 1 à 2 bustours per jaar langs vastgoedprojecten binnen de gemeente Ede voor potentiële bovenregionale vestigers en intermediairs (makelaars, ontwikkelaars, architecten, etc) 2. Faciliteren en aantrekken van foodevents, à la Versmarketeer en FoodUnplugged; 3. Het “in de etalage zetten” van foodbedrijven uit Ede wanneer daar iets interessants aan de hand is, middels een artikel in een relevant magazine (foodbedrijf een podium geven en in de slipstream Ede als vestigingslocatie meenemen); 4. Idem: prijswinnaars vermelden. Bedrijven uit Ede die een prijs oid winnen zijn een mooie affiche van de gemeente en verdienen het om in de (sociale) media in het zonnetje te worden gezet; 5. Gerichte mailingacties voorafgaand aan events als Versmarketeer, Provada, FoodUnplugged en EdegoesWild; 6. Videoboodschap ontwikkelen over unieke propostie Regio FoodValley, met rol voor WUR en grote spelers als NIZO, Arla, te gebruiken in (internationale) promotie, op beurzen, via tv (RTL Z) 7. Het opstellen van bidbooks.

58

Activiteiten •

Kennisontwikkeling en onderzoek – scan door Deloitte Innovations naar kennis- en bedrijfsbasis Kennisas Ede-Wageningen en de daarop aansluitende te acquireren doelgroep. Deze scan laten we uitvoeren ism gemeente Wageningen; – onderzoek naar concurrentiepositie van Regio FoodValley tov andere regio’s in Europa en de wereld (“bewijslast” unieke positie opbouwen); – onderzoek naar de verhuisbehoefte van bestaande bedrijven (binnen Ede) en van foodbedrijven (buiten Regio FoodValley) (welke huurcontracten lopen binnen 1 - 5 jaar af); – in kaart brengen welk voorzieningenniveau (wonen, scholen, vrije tijd) voor handen is in de Regio FoodValley en in de bredere regio (Arnhem / Utrecht) voor werknemers van (international) multinationals (kenniswerkers) ; – onderzoek naar ontwikkelingen die kunnen leiden tot verhuisbehoefte, bijvoorbeeld binnen de diverse sectoren uit de foodgerelateerde branche; – foodopleiding van 4 modules aan de HAN door accountmanagers.

59

Activiteiten •

Samenwerking – samenwerking met de andere regiogemeenten van Regio FoodValley – samenwerking met kennispartners • samen met Wageningen gesprekken met WUR omtrent starters: wie gaat groeien, wie heeft extra huisvestingsbehoefte • samenwerking met Zkh GV en andere kennispartners aan de Kennisas • samenwerking met andere (kennis)foodclusters als Rotterdam, Amsterdam en Venlo – samenwerking met andere acquisitiepartners, zoals Oost NV, NFIA, Provincie Gelderland, RCT De Vallei, PPM Oost – interne samenwerking met vertegenwoordiging Regio FoodValley in Brussel, het bestuur en de relevante stafdiensten – samenwerking met partners, zoals WFC en WUR binnen het project Kennisas – samenwerking met relevante netwerkpartners zoals FSIN, Machevo en FME; – samenwerking met derden waaronder vastgoedpartners zoals makelaars, verhuurders, ontwikkelaars, banken, beleggers, business angels, ondernemersverenigingen, incubators

60

Activiteiten •

Cluster- en community vorming – organiseren en faciliteren van netwerkbijeenkomsten met bedrijven 1. organiseren Netwerken Met Je Buren op de bedrijventerreinen in Ede 2. inhoudelijke bijdrage aan het Business Event Ede 3. aansluiten op events die o.a. veel online exposure geven zoals TEDxEde – communitybuilding faciliteren, met name voor internationale bedrijven en startsups/incubators 1. gesprek met regio Eindhoven over hoe zij community building hebben opgepakt 2. blog schrijven over de eerste stappen van community building op Kennisas – het inzichtelijk maken van toeleverende clusters die al in Ede en Regio Foodvalley zitten, voor vragende partijen, bijvoorbeeld de verpakkingsindustrie, maakindustrie 1. onderzoek en in kaart brengen 2. info ontsluiten 3. netwerkbijeenkomst organiseren ter versterking van de betreffende cluster

Overall blijven we ons daarnaast natuurlijk inzetten op duurzaam relatiemanagement met het bestaande bedrijfsleven in Ede. Dat betekent dat wij hierin onze rol vervullen als intermediair voor het bedrijfsleven richting de gemeente, dat wij signalen vanuit het bedrijfsleven ventileren naar bestuurders en beleidsmakers, dat wij actief deelnemen aan diverse relevante netwerkbijeenkomsten en zichtbaar zijn op beurzen en congressen en dat wij starters verwelkomen en ondersteunen binnen Ede.

61

Capaciteit en budget Voorstel: • Onze vier accountmanagers volledig inzetten op de integrale aanpak bedrijventerreinen en werklocaties (front office). Zij besteden nu veel tijd aan back-office werkzaamheden en de uitvoering van beleid • T.b.v. de back office een extra formatieplaats bij Grondzaken • T.b.v. beleid economie een extra formatieplaats bij team Economie • Werkgelegenheidsfonds (uit grondexploitatie) € 125.000 per jaar volledig inzetten op acties integrale aanpak bedrijventerreinen en werklocaties • Geld op de begroting voor ander uit te besteden werk economie bijv. t.b.v. detailhandel en toerisme (nu jaarlijks € 50.000 per jaar uit werkgelegenheidsfonds) 63

Capaciteit en budget Om de reden vragen wij, bij de integrale afweging van de Perspectiefnota 2016-2019 2016: € 200.000,2017: € 200.000,Na twee jaar evalueren wij in hoeverre dit heeft geleid tot een stijging van verkopen.

64