AMBITIE Jaarcongres NOiV 2010
NOiV is een programma van
1
Voorwoord
Inhoudsopgave
Beste congresbezoeker,
4
Strategie Track
6
Business case Track
8
Techniek Track
10
Publieks Track
12
Proven Practices
14
Ronde tafel Track
16
Plattegrond
18
Organisatie
19
Sponsoren
20
10.00 - 11.00 uur
Pauze 11.30 - 12.00 uur Ronde tafel Track*
Plenair programma
Plenaire opening
Proven Practices*
3
Publieks Track
Ineke Schop, programmamanager NOiV Maart 2010
Programmaoverzicht
Techniek Track
Namens NOiV en ECP-EPN wens ik u een informatieve en prettige congresdag toe!
2
Business case Track
aanwezigheid van verschillende ‘routes’. Zo zijn er verschillende sessies rondom het thema Business Intelligence, open source telefonie (Asterisk), en standaarden (zoals StuF - Standaard Uitwisselings Formaat). Al met al een programma dat, naar wij hopen, goed aansluit bij uw wensen en verlangens.
Voorwoord
Strategie Track
2
Ook op deze manier heet ik u, namens programmabureau NOiV en medeorganisator ECP-EPN, van harte welkom bij het NOiV Jaarcongres 2010. De afgelopen maanden heeft een programma adviesc o m m i s s i e , samengesteld uit een doorsnee van de partijen waarmee NOiV samenwerkt, veel tijd gestoken in het programma voor deze dag. Wat mij betreft zijn zij daar goed in geslaagd, en een woord van dank is dan ook zeker op zijn plaats. Wat kunt u onder meer verwachten tijdens deze editie van het NOiV Jaarcongres? Net als vorig jaar kent de congresdag een plenair gedeelte en een gedeelte waarin een groot aantal parallelle sessies staat geprogrammeerd. Wat betreft het plenaire gedeelte zijn we uitermate verheugd met de komst van Florian Schieβl uit Duitsland en Olle Johansson uit Zweden. Schieβl zal spreken over het LiMux-project, een project dat gericht is op het gebruik van open standaarden en open source software in de Duitse stad München, en ook voor vele organisaties in Nederland een voorbeeld is. Olle Johansson is een van de drijvende krachten achter Asterisk, een steeds vaker gebruikt open source telefonieplatform dat onder meer (in een pilotproject) wordt gebruikt door de Politie Nederland. Ook zíj zullen vandaag de gelegenheid krijgen om hun verhaal te vertellen. Nieuw dit jaar in het congresprogramma is de Publiekstrack, waarbij de keus is bepaald door bezoekers van de (vernieuwde) NOiV-website en de volgers van het NOiV Twitter- en LinkedIn-account. Nieuw is ook de
Programmaoverzicht
3
Lunch pauze 13.00 - 14.00 uur
Pauze 15.00 - 15.30 uur
Plenaire afsluiting 15.30 - 16.30 uur
* Inhoud van deze track is verzorgd door sponsors van het Jaarcongres NOiV
Plenair programma In Nederland weten we inmiddels redelijk wat er speelt op het gebied van open standaarden en open source software. Maar hoe is de situatie eigenlijk in het buitenland? Bijvoorbeeld in Duitsland. Florian Schiessl zal uitgebreid ingaan op LiMux, een project dat gericht is op het gebruik van open standaarden en open source software op de 15.000 gemeente PC’s in München. Schiessl zal onder meer ingaan op de technische- en politieke achtergronden, de tot nu toe behaalde resultaten en belicht tot slot de plannen voor de komende jaren. Zaal: Polar
Programma 09.55 uur
Welkom door dagvoorzitter Erik Gerritsen (ambassadeur open standaarden en open source software) en Ineke Schop (programmamanager NOiV)
10.00 uur Openingsspeech Hans Vijlbrief (Directeur-Generaal Energie &Telecom, minis terie van Economische Zaken) 10.15 uur Keynote: ‘open’ bij de vernieuwingrijksdient Jaap Uijlenbroek (Directeur-Generaal OBR ,ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)
4
Erik Gerritsen
Florian Schieβl
Ineke Schop
Olle Johansson
Hans Vijlbrief
Arjen Kamphuis
Jaap Uijlenbroek
10.30 uur
LiMux in München: gratis software en open standaarden Het LiMux project in München streeft naar het gebruik van gratis software en open standaarden voor 15000 pc’s verbonden aan de administratie van de gemeente. Uitdagingen zijn de integratie van de Debian GNU/Linux-client, de beschikbaarheid van zakelijke applicaties voor deze Linux-client en de migratie naar OpenOffice.org. Florian Schieβl geeft een algemene kijk op de politieke en technische achtergrond van het project in de grootste gemeente van Duitsland. Daarnaast geeft hij aan welke doelen inmiddels zijn bereikt, zoals de complete migratie naar OpenOffice.org en het gebruik van het ‘Open Document Format’ (ODF) en legt hij tot slot de stappen uit voor de komende jaren. Florian Schieβl (Munchens LiMux project) Engelstalig
11.00 uur De toekomst van open communicatie Wat is de stand van zaken rond open source telefonie van daag de dag? Wat zijn de mogelijkheden maar vooral ook de beperkingen? En hoe worden deze in de toekomst aangepakt? Welke nieuwe vergezichten verschijnen er dan? Hoe kunnen overheidsorganisaties de mogelijkheden van open communi catie maximaal benutten en hoe kunnen ze nu al hier op voor sorteren? Deze vragen worden van antwoord voorzien door Olle Johansson, een internationaal erkende open standaarden specialist en participant in het open source project Asterisk.org. Olle Johansson (Open Standaarden expert) Engelstalig 11.30 uur Interactief Intermezzo 11.35 uur PAUZE 12.00-15.00 uur
Parallelsessies
15.30 uur Publieke launch Stichting Kritische Infrastructuur Arjen Kamphuis (mede-oprichter Stichting Kritische Infra structuur) 15.35 uur
Zaaldebat ‘open standaarden en open source software: de ambities voor een nieuw kabinet’ Over afzienbare tijd treedt een nieuw kabinet aan. Wat voor ambities op het gebied van open standaarden en open source software zou dat kabinet moeten hebben volgens u? Debatteert u mee onder leiding van dagvoorzitter Erik Gerritsen.
16.10 uur Slotstatement Ineke Schop (programmamanager NOiV) 16.15 uur Afsluitingsact 16.30 uur Informele netwerkborrel
5
Strategie Track Waarom zouden (overheids-)organisaties kiezen voor open standaarden en open source software? Voor iedere organisatie ligt de invulling van die keus weer anders, maar zeker is dat vrijwel alle organisaties zich laten leiden door een vorm van strategie. Neem de Politie Nederland, waar sinds kort het ICT- en inkoopbeleid gezamenlijk wordt opgepakt met daarin serieuze aandacht voor open standaarden en open source software. Ook in de Brabantse gemeente Schijndel worden strategische keuzes gemaakt, waarbij gestreefd wordt naar een optimale overheidsdienstverlening met een toenemende invloed voor de burger. Zaal: Flash
6
Ineke Schop
Nico Westpalm van Hoorn
Willem van Rosmalen
Sander Poppenk
Paul van der Weerd
Programma 12.00 uur Welkom door trackvoorzitter Ineke Schop (programmamanager NOiV) 12.05 uur
Van burgersturing naar sturende burgers Tot vandaag wordt door ambtenaren en bestuurders uitgedacht wat goed is (of zal moeten zijn) voor de burger. Morgen wordt anders: de overheid zet een forse stap terug. De burger krijgt kansen en verleent zijn diensten aan de overheid. Een totale ommekeer! Over ambities gesproken! Wat blijft er nog over van Overheidsloket 2015? Wat is nog het nut van NUP? Wat betekent dit voor de inrichting van de overheidsorganisatie? Is er nog ruimte voor de volksvertegenwoordigende rol van de onlangs gekozen bestuursorganen? Hoe zetten ambtenaren hun professie in voor hun burgers? Vele vragen zijn er te beantwoorden. Een ding is zeker: overheid en burgers zullen zich met elkaar moeten verbinden. Open, dat wel. Willem van Rosmalen (Gemeentesecretaris / algemeen directeur van de Gemeente Schijndel)
12.30 uur
Open source telefonie bij Politie Nederland Telefonie is voor politie van levensbelang. Niet alleen waar het gaat om de bereikbaarheid voor de burger, maar ook in het onderling contact. Heel veel informatie, ook cruciale informatie, wordt telefonisch gedeeld. Sinds 2005 werken de politieregio’s intensief en succesvol samen op het gebied van telefonie. Dat betreft de vaste en de mobiele
telefonie. In die tijd is er veel belastingbetalersgeld bespaard, terwijl de mogelijkheden sterk zijn verbeterd. Nu staat politie aan de vooravond van doorontwikkeling op het gebied van telecommunicatie. Geheel in stijl met de eerdere stappen in het telefonie-voorpolitieproject wordt ook hierbij weer geprobeerd om de meeste functionaliteit en zekerheid te kopen voor de beste prijs. Politie onderzoekt nu de toepassing van opensource oplossingen voor VOIP-telefonie. Na een laboratoruimtest in de IT-organisatie wordt nu in de vooruitstrevende Politieregio Utrecht een test met open source telefonie gestart. Telefonie-voor-politie-Productmanager Sander Poppenk licht de stand van zaken en de voorliggende overwegingen en keuzes toe. Sander Poppenk (Productmanager Telecom bij VtsPN)
13.00 uur LUNCH PAUZE 14.00 uur
Kiezen = Zorgen voor alternatieven Over open standaarden zijn we het meestal snel eens: gewoon doen. Dat levert voordelen op. Zodra het over open source gaat, komen de overtuigingen en emoties los. Er zijn felle voorstanders en felle tegenstanders. Om een goede keuze te maken, op een objectieve manier, hanteren we selectie-criteria, weegfactoren en score-tabellen. Helemaal goed. Het maken van de keuze impliceert echter dat er alternatieven zijn (waaruit je kan kiezen). Helaas ontbreekt het daar vaak aan. We constateren dat we vastzitten aan een leverancier, of dat onze software niet aansluit op andere merken. Daar ligt een uitdaging, en daar zit onze ambitie in: het zorgen voor alternatieven!
Paul van der Weerd (ICT beleidsadviseur Waterschap Reest en Wieden)
14.30 uur
Samenwerken met open standaarden: Pas toe of leg uit! Het kabinet stelt open standaarden als norm voor de (semi)-publieke sector. We willen immers goed informatie kunnen uitwisselen en niet beperkt zijn door onze leverancierskeuze. Om de beste open standaarden te selecteren zijn Forum en College Standaardisatie ingesteld. Het Forum onderzoekt en adviseert en het College beslist en heeft inmiddels een aantal standaarden verplicht gesteld. Deze standaarden staan op de lijst met open standaarden voor “pas toe of leg uit”. Maar verplichtstellen betekent nog niet altijd automatisch gebruiken. Het Forum heeft daarom de ambitie om in 2010 te zorgen dat adoptie van open standaarden een stevige push krijgt. Nico Westpalm van Hoorn (CIO Havenbedrijf Roterdam, voorzitter Forum Standaardisatie)
7
Business case Track Voor veel organisaties wordt het thema ‘open standaarden en open source software’ pas écht interessant als er een stevige business case op tafel kan worden gelegd. Om uiteenlopende redenen zijn organisaties over het algemeen niet erg scheutig met die informatie. Het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht heeft er minder moeite mee, en laat graag zien wat het gebruik van open standaarden en open source software de organisatie tot nu toe heeft bespaard. Verder in deze track sessies van het ministerie van Defensie, Mens Centraal en de gemeente Rotterdam. Zaal: Spark
8
Mike Kortekaas
Gerrit Krediet
Olivier Sessink
Johan van der Waal
Jeroen Cival
Programma 12.00 uur Welkom door trackvoorzitter Mike Kortekaas (Projectmana ger zorg en onderwijs/plaatsvervangend programmamanager programmabureau NOiV) 12.05 uur
Randvoorwaarden voor een open source desktop businesscase De kosten van de werkplek kunnen flink teruggebracht worden door het toepassen van open source software – maar dat lukt alleen als er aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan. Welke randvoorwaarden zijn nodig en hoe kom je daar, uitgelegd aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden. Olivier Sessink (senior Innovatiemanager, Research en Innovatiecentrum, IVENT, Ministerie van Defensie)
12.30 uur
Open source en open standaarden in de praktijk; Hoe integrale dienstverlening voor meer dan 60 gemeenten wordt ondersteund vanuit een platform met een open source oplossing Ketens zijn een steeds belangrijker fenomeen in onze dienstverlening. Niemand wil meer uit één specifieke keten bediend worden. Dienstverlening vraagt om afstemming tussen ketens en een geïntegreerde dienst aan jongeren. Daarbij is het van belang op de juiste wijze te schakelen en te verbinden tussen de ketens. Aan de hand van de praktijkcase Mens Centraal gaat Johan van der Waal in op de mogelijkheden en onmogelijkheden van het tot stand brengen van de uitwisseling tussen ketens. Tevens licht
hij toe hoe meer dan 60 gemeenten dit inmiddels als concept hebben geïmplementeerd en vervolgens operationeel hebben gemaakt via een open source toepassing. Daarnaast heeft hij ruime aandacht voor de business case. Johan van der Waal (manager CP-ICT Inwonerszaken en kwartiermaker KING Implementatie).
13.00 uur LUNCH PAUZE 14.00 uur
Selectietraject open source software met betrekking tot gegevensuitwisseling Gegevensuitwisseling kan op verschillende wijzen plaatsvinden en ingericht worden. Vanuit het uitgangspunt van service oriëntatie heeft de gemeente Rotterdam gekozen voor enkelvoudige berichtuitwisseling en het aanbieden van services via een Enterprise Service Bus (ESB). Als gevolg van veranderende behoeften stond de gemeente Rotterdam vorig jaar voor de keus een andere ESB te selecteren, waarbij de switch werd gemaakt van closed source naar open source software. Uit een selectie van tien mogelijke ESB’s werd uiteindelijk Mule van Mulesource geselecteerd. Jeroen Cival gaat onder meer in op de switch die gemaakt is van closed naar open, en vertelt over de kosten die daarmee zijn bespaard. Jeroen Cival (Coördinator informatiebeleid & architectuur, Gemeente Rotterdam)
14.30 uur
Bundel kennis van Open ICT! Bij diverse Nederlandse zorginstellingen wordt Open Source succesvol ingezet. De kennis en ervaringen die hierbij worden opgedaan dient actief te worden gedeeld en gebundeld in een centrale organisatie. Op die manier kunnen de toch al lage kosten verdeelt worden over diverse instellingen en kan gebruik worden gemaakt van software die bij een ander al werkt. Het Antonius ziekenhuis heeft ervaren dat Open ICT niet alleen flink goedkoper is maar het bovendien mogelijk maakt meer invloed te kunnen uitoefenen op kwaliteit en ontwikkelingen. Doordat kennis zelf wordt opgebouwd en de code niet met een leverancier mee kan gaan in het graf, heeft men bovendien de continuïteit zelf in de hand. Toch wordt Open Source vaak als riskant gezien, omdat beheer en continuïteit niet bij een commerciële organisatie belegd zijn. Maar met een centrale organisatie die de belangen vanuit de markt behartigd, is deze terughoudendheid niet langer relevant. Gerrit Krediet (initiatiefnemer ZorgOpen en hoofd ICT van het Antonius ziekenhuis, Utrecht)
9
Techniek Track Mozilla Firefox, OpenOffice.org: het zijn bekende en inmiddels breed geaccepteerde voorbeelden van open source software. In deze Techniek Track aandacht voor programma’s die het vooralsnog moeten doen met iets minder aandacht: de elektronische leeromgeving Moodle, de kaartviewer Flamingo en het Content Management Systeem TYPO3. De laatste sessie wordt ingevuld door Jos van Dongen die laat zien hoe volwassen open source oplossingen op het gebied van Business Intelligence inmiddels zijn en hoe ze kunnen helpen om ambities te verwezenlijken. Zaal: Beam
10
Pim Bliek
Robert van Galen
Arjen Vrielink
Richard de Bruin
Jos van Dongen
Programma 12.00 uur Welkom door trackvoorzitter Pim Bliek (Adviseur Open Source Software en Open Standaarden, programmabureau NOiV) 12.05 uur
Moodle 2.0 ontsluit het web als leerportaal Moodle is een eLearning platform. Met versie 2.0 doet Moodle een belangrijke stap om een potentiële marktleider te worden binnen de VLE (Virtual Learning Environment) markt. Moodle 2.0 kent een aantal fundamentele veranderingen in de architectuur die Moodle de mogelijkheid geven om uit te groeien van eLearning-applicatie naar eLearning-platform. Arjen Vrielink vertelt u over de technische aspecten van Moodle 2.0 en hoe die de positie van Moodle in het applicatielandschap van bedrijven en instellingen beïnvloeden. Daarnaast gaat hij in op de ambitie van Moodle om meer te zijn dan een monolithische applicatie. Door open te zijn wordt Moodle een portal voor leren op het web. Arjen Vrielink (Sr Technisch Consultant, Stichting RedCube en Nedmoove)
12.30 uur
De toekomst van de Flamingo Viewer / Best practice “Geoportaal Drenthe” Bij ambitie is er vaak sprake van een doel en vernieuwend willen zijn. Bij de start en ontwikkeling van de Flamingo Viewer een paar jaar geleden was het doel om een eenvoudige webviewer voor het ontsluiten van geografische gegevens te ontwikkelen die vernieuwend was. Deze ambitie heeft zich de afgelopen jaren goed ont wikkeld en er zijn veel websites die gebruik maken van de
Flamingo Viewer. Maar de GIS wereld om ons heen heeft ook niet stil gestaan. Daarmee staat de Flamingo Viewer op een kruispunt van keuzes die gemaakt moeten worden. Hiervoor is durf nodig, ook een competentie die nodig is als je ambities hebt. Deze durf was ook nodig bij de ontwikkeling van het Geoportaal Drenthe. Dit Geoportaal maakt bij de ontsluiting van geografische gegevens gebruik van Flamingo Viewer, en is de ‘schil’ rond dit Geoportaal onder GPL licentie ontwikkeld. Richard de Bruin (Senior Adviseur Cartografische en Geografische Informatie, Provincie Drenthe)
13.00 uur LUNCH PAUZE 14.00 uur
Open Source Business Intelligence Ambitie begint met het stellen van doelen: waar willen we naartoe als organisatie? En vervolgens: hoe weten we of we op de goede weg zijn? Halen we onze doelstellingen wel, moet er misschien worden bijgestuurd, en zo ja, waar dan precies? Dit is het terrein van ‘Business Intelligence’ (BI), wat een verzamelterm is voor alle methoden en technieken voor het op feiten gebaseerde be- en bijsturen van een organisatie. Deze feiten komen uit verschillende informatiesystemen van binnen èn buiten de organisatie, en dienen toegankelijk gemaakt te worden met een adequate verzameling BI hulpmiddelen. Wilt u weten hoe volwassen Open Source BI oplossingen inmiddels zijn en hoe ze kunnen helpen om ùw ambitie te verwezenlijken dan mag u deze presentatie niet missen! Jos van Dongen (Directeur Tholis Consulting)
14.30 uur
TYPO3gem; samenwerken in open source TYPO3gem is een vereniging waarin gemeenten samenwerken met als gemeenschappelijke factor het open source content management systeem TYPO3. Door samenwerking en kennisdeling kunnen we overheidsdienstverlening via internet naar een hoger plan trekken en voldoen aan de verplichtingen die het rijk stelt aan e-dienstverlening. Alles wordt in gezamenlijkheid ontwikkeld en teruggegeven aan de (TYPO3-)gemeenschap. Hoe meer gemeenten en andere overheden zich aansluiten, hoe meer we kunnen realiseren. Per slot van rekening maken vele handen licht werk! Robert van Galen vertelt over het ontstaan van TYPO3gem. Daarnaast gaat hij in op het CMS TYPO3 waarvan hij een aantal aspecten uitlicht. Robert van Galen (adviseur nieuwe media, gemeente Heemskerk)
11
Publieks Track Eb-forms voor eFactureren (Fred van Blommenstein); MijnOverheid.nl (Frank Zwart); Implementatie open documentstandaarden (Fabrice Mous); en Free Technology Academy/Open Universiteit (Lex Bijlsma). Dat zijn de vier sessies die door de bezoekers van de NOiV-website en de volgers van het NOiV Twitter- en LinkedIn-account de afgelopen weken het vaakst zijn genoemd (uit een reeks van acht). Op deze manier wisten zij een plaats te bemachtigen voor de Publiekstrack. Als er ‘winnaars’ zijn, dan zijn er vanzelfsprekend ook ‘verliezers’. Dat waren in dit geval de cases over de Aquo-standaard, Vrijschrift, Sahana en Triple A. Zaal: Glow
12
Piet Hein Minnecré
Fabrice Mous
Lex Bijlsma
Frank Zwart
Fred van Blommestein
Programma 12.00 uur 12.05 uur
Welkom door trackvoorzitter Piet Hein Minnecré (Projectleider Open Standaarden, programmabureau NOiV)
12.30 uur
Een korte rondleiding langs MijnOverheid.nl MijnOverheid.nl is de gepersonaliseerde webomgeving waar burgers al hun zaken met de overheid veilig, snel en gemakkelijk kunnen regelen. Kosteloos, 24 uur per dag, zeven dagen in de week en vanaf elke plek met internettoegang.
Free Technology Academy De Free Technology Academy (FTA) is in januari 2010 gestart met haar eerste cursussen over Vrije Software en Open Standaarden. De FTA is een consortium van de Open Universiteit, de Universitat Oberta de Catalunya (Spanje), de Universitetet i Agder (Noorwegen) en het Free Knowledge Institute. Het EU-programma “Leven Lang Leren”, dat internationaal onderwijs over Vrije Software stimuleert, ondersteunt de FTA. De Engelstalige cursussen worden volledig online gegeven in een virtuele campus, het onderwijsmateriaal is vrij te downloaden en voor elk doel te gebruiken. De certificaten die de FTA uitgeeft worden ingebracht in bestaande masteropleidingen van de deelnemende universiteiten. De participerende instellingen hebben de ambitie dit programma op termijn uit te bouwen tot een internationale joint degree. Lex Bijlsma gaat nader in op de cursussen die in 2010 van start gaan, op de gebruikte onderwijsvorm en op de toekomstplannen. Lex Bijlsma (Decaan, faculteit Informatica, Open Universiteit)
Met hun DigiD melden burgers zich aan bij MijnOverheid.nl. Vervolgens hebben zij inzage in hun persoonlijke gegevens, zoals die zijn geregistreerd bij de overheid (w.o. persoonsgegevens uit GBA, perceelgegevens van het Kadaster en voertuiggegevens van RDW) en kunnen zij de statusveranderingen volgen van zaken die bij aangesloten overheidsorganisaties lopen (denk aan vergunnings-aanvragen). Daarnaast kunnen burgers persoonlijke berichten ontvangen van alle aangesloten overheden in hun berichtenbox, bijvoorbeeld een attendering voor het verlengen van een paspoort of rijbewijs of de jaarlijkse APK. Ook kunnen berichten als email of SMS via het portaal worden verstuurd aan burgers. Dit portaal is gebouwd met open source software en maakt dankbaar gebruik van open standaarden bij het uitwisselen van gegevens met overheidsorganisaties. Frank Zwart (Technisch architect MijnOverheid.nl, Programma e-Overheid voor Burgers, Stichting ICTU)
13.00 uur LUNCH PAUZE 14.00 uur
eb-Forms, doorbraak in elektronisch zakendoen De bottleneck voor de doorbraak van elektronisch zakendoen, is dat handelspartners tegelijk moeten investeren in koppelingen van hun systeem met de standaard berichten. Echter zijn bedrijven daar meestal niet tegelijkertijd toe in staat, en soms is hun systeem niet eens geschikt om alle gegevens in elektronische facturen of orders direct in te lezen of te produceren. eb-Forms is een oplossing die alle bedrijven in staat stelt vanaf nu direct elektronische berichten te verzenden en ontvangen, via hun browser. Met eb-Forms tonen die elektronische berichten zich als scherm-
formulier zodat bedrijven in hun eigen tempo de koppeling met hun systeem of systemen tot stand kunnen brengen. Eb-Forms is geheel gebaseerd op internationale standaarden. Nieuwe berichten en nieuwe varianten worden direct begrepen, zonder programmeerwerk. Eb-Forms is open source en gratis. Fred van Blommestein (onderzoeker, Rijksuniversiteit Groningen)
14.30 uur
Vooruit met Open Standaarden De afgelopen vijf jaar zijn open standaarden geëvolueerd van een academisch gespreksonderwerp tot een praktisch vraagstuk: hoe tot succesvolle adoptie en gebruik te komen? In de stappen die daarvoor nodig zijn spelen ambitie en governance een cruciale rol. Een kernpunt van het huidige overheidsbeleid is het gebruik van open standaarden voor documenten. Laat jezelf in deze lezing eens een keer op niet-technisch wijze voorlichten over het werkelijke belang van open standaarden zoals ODF en PDF voor uw organisatie. Welke ambities passen bij het gebruik van ODF en PDF en wat is daarvoor nodig? Wat moet je doen om open documentstandaarden, zoals PDF of ODF (OpenDocument Format), breed te implementeren in een organisatie? Waar loop je tegenaan, wat moet je doen of wat moet je juist vermijden? Het zijn vragen en issues die bij een groot aantal organisaties spelen. Fabrice Mous, bestuurslid van de OpenDoc Society, geeft antwoord op de meestgestelde vragen rondom open documentstan daarden en hoe we op dit lastige onderwerp vooruit kunnen komen binnen de publieke sector. Fabrice Mous (algemeen bestuurslid/adviseur, OpenDoc Society)
13
Proven Practices Track Vormt open source software een kans, of moet het juist gezien worden als bedreiging? Hoe kunnen zelfstandigen meerwaarde bieden voor een organisatie met open source en open standaarden? Is de tijd aangebroken voor een serieuze afweging tussen closed en open source databases? Het zijn vragen die ongetwijfeld terug komen in de presentaties van respectievelijk Atos Origin, 2Value en Dátaccent. In deze track ook aandacht voor Red Dolphin, dat uitgebreid in gaat op de ervaringen met de inzet van open source BI bij de informatie-aanlevering voor het Digitaal Klant Dossier.* Zaal: Solar 14
Wilma Willems
Henk van Cann
Jos Struik
Rob van Winden
Peter Stamps
Programma 12.00 uur Welkom door trackvoorzitter Wilma Willems (Projectleider open source software, programmabureau NOiV)
proces van gegevens in het kader van het Digitaal Klant Dossier (DKD). Rob van Winden gaat in op de ervaringen met het inzetten van Open Source Business Intelligence software voor de gemeentelijke klanten van het IB. Rob van Winden (directeur van Red Dolphin ICT Services bv.)
12.05 uur
Open Source databases zijn volwassen Open Source databases krijgen steeds meer aandacht. In het verleden was MySQL vooral bekend als database in webomgevingen. Nu zien we dat databases als MySQL en PostgreSQL worden toegepast door organisaties in elke sector. Ook gekoppeld aan de primaire bedrijfsprocessen als alternatief voor Oracle of MS SQL Server. En zeker ook in omgevingen waar hoge beschikbaarheid en betrouwbaarheid van groot be lang zijn. Met of zonder cluster. Dátaccent laat aan de hand van enkele aansprekende voorbeelden zien dat de tijd voor een serieuze afweging tussen Closed en Open Source databases is aangebroken. Ook zal worden ingegaan op de zorg die organisaties hebben over de continuïteit van de databases zelf en de ondersteuning ervan. Juist nu de discussie over MySQL, Sun en de overname door Oracle het (IT-) gesprek van de dag is. Jos Struik (directeur Dátaccent)
13.00 uur LUNCH PAUZE 14.00 uur
And the four freedoms award goes to… Over open standaarden is bijna iedereen het met elkaar eens. Ze zijn goed voor de interoperabiliteit (de onderlinge samenwerking van IT systemen) en ze bevorderen de veiligheid en voorspelbaarheid en verlagen integratiekosten. Open Source software krijgt steeds meer draagvlak in Nederland. Dientengevolge groeit ook de weerstand. De “four freedoms award” van open source brengt de gemoederen in beweging: 1. vrij te verkrijgen, 2. vrij te gebruiken, 3. vrij te wijzigen, 4. vrij te distribueren. De ambitie van de een vormt een bedreiging voor de andere. Closed en open source nestelen zich naast elkaar. Peter Stamps gaat in op bovenstaande facetten, vertelt de visie van Atos Origin en geeft pragmatische voorbeelden. Peter Stamps (Business Development en Product Manager Keteninformatisering, Atos Origin)
12.30 uur
Ervaringen met de inzet van OSBI software bij de informatieaanlevering voor het Digitaal Klant Dossier (DKD) Afgelopen jaar heeft Red Dolphin voor het Inlichtingen Bureau (IB) een oplossing gebouwd voor het monitoren van het aanlever-
14.30 uur
Vertrouwd werken met zelfstandigen Bloemen in de knop: flexibele open source professionals Eindklanten willen rugdekking voor IT-projecten en minder afhankelijkheid van leveranciers. Verder is een netwerk gewenst van
*De inhoud van deze track is door sponsors in overleg met de organisatie van het Jaarcongres NOiV tot stand gekomen.
specialisten waarop men kan terugvallen. De realiteit is dat open source specialisme goed is vertegenwoordigd onder kleine zelfstandigen of zzp’ers. Waarom wordt daar weinig mee gedaan? Anders gesteld: Hoe kunnen zelfstandigen meerwaarde bieden voor uw organisatie met open source en open standaarden? Het antwoord: omdat gemiddeld genomen zelfstandigen namelijk veel beter bekend zijn met de eigenschappen van open automatisering. Tegelijkertijd hebben zelfstandigen ook te maken met een aantal eigenschappen die het werken voor grote klanten en in teams bemoeilijken. Van Cann laat ze graag de revue passeren en hoort graag uw mening hierover. Henk van Cann (oprichter/eigenaar 2value) 15
Ronde tafel Track In de Ronde Rafel Track krijgt een viertal leveranciers (Combird, PinkRoccade, REM Automatisering en Capgemini) ieder een half uur de mogelijkheid om haar gasten bij te praten op het gebied van open standaarden en open source software. Hier wordt onder meer voortgebouwd op het belang van open standaarden in de publieke sector, gaan opdrachtgevers en bouwers het hebben over de nieuwe verhoudingen bij het ontwikkelen van open source software, wordt ingezoomd op de mogelijkheden van Asterisk-telefonie en wordt uitgebreid gekeken naar plug & play StUF koppelvlakken zonder maatwerksoftware.* Zaal: Neon
16
Karin Heijn
Robin van Leyden
Mat Keijers
Joek Hondius
Programma 12.00 uur Welkom door trackvoorzitter Karin Heijn (Adviseur decentrale overheden, programmabureau NOiV) 12.05 uur
Kan goed ingezette OST / OSC zich meten met de gerenommeerde merken? In een open discussie gaan wij in op de vraag of Asterisk zich kan meten met de gerenommeerde aanbieders uit de telecommunicatie branche. De discussie gaat met name over de toepasbaarheid van functionaliteit, schaalbaarheid en acceptatie van OpenSource Communicatie (OSC) oplossingen. De titel van de Ronde tafel sessie is tevens de stelling die wordt neer gezet om de discussie te starten. Robin van Leyden (oprichter Combird)
12.30 uur
Gestandaardiseerde plug & play StUF koppelvlakken De Midoffice Community zorgt voor plug & play StUF koppelvlakken zonder maatwerksoftware! John Rooijakkers verzorgt de inleiding en licht het thema toe. Mat Keijers is moderator. John Rooijakkers ( business consultant PinkRoccade) & Mat Keijers (MBA, business manager PinkRoccade)
13.00 uur LUNCH PAUZE
Jos Smit *De inhoud van deze track is door sponsors in overleg met de organisatie van het Jaarcongres NOiV tot stand gekomen.
14.00 uur
Open source oplossingen in de praktijk Opdrachtgevers en bouwers praten over de nieuwe verhoudingen bij het ontwikkelen van open source. Joek Hondius (innovatie manager REM Automatisering)
14.30 uur
Een open source zaaksysteem is een belangrijke driver voor een verdergaande standaardisatie binnen de publieke sector Op basis van een concept open source proces ondersteund zaaksysteem wil Capgemini met u de discussie starten over de noodzaak, de haalbaarheid en de wenselijkheid van een daadwerkelijk open source zaaksysteem dat de basis kan vormen voor een verdergaande standaardisatie in de publieke sector. Wat cruciaal is in het slagen van zaakgericht werken in de publieke sector is het hanteren van open standaarden. Standaarden die verder gaan dan een beschrijving van het dataformaat zoals bijvoorbeeld StUF. Wat zijn uw beelden? Welke standaardisatie is volgens u noodzakelijke? Hoe belangrijk is een open source zaaksysteem daarin? Jos Smit (Principal Consultant en vakgroepleider Elektronische Overheid, Capgemini)
17
Plattegrond
Organisaties Daarmee kunt u in een vroeg stadium invloed uitoefenen op ontwikkelingen als standaarden, wet- en regelgeving en veiligheid van internettoepassingen, kunt u binnen uw organisatie efficiënter inspelen op innovatieve ontwikkelingen en draagt u bij aan de ontwikkeling van Nederland tot informatiesamenleving.
18
ECP-EPN is een onafhankelijk platform waar overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties kennis uitwisselen en samenwerken om de kansen die de informatiesamenleving biedt te benutten en bedreigingen weg te nemen. Diverse projecten, onderzoeken en debatten verbinden partijen en zetten de maatschappelijke betekenis van ICT op de agenda van politiek, overheid en bedrijfsleven. Zo realiseert het platform doorbraken en creëert het de juiste randvoorwaarden voor de ontwikkeling van onze informatiesamenleving. Activiteiten Binnen ECP-EPN werken partijen aan projecten op het gebied van consumentenvertrouwen, wet- en regelgeving (maar ook zelfregulering), veiligheid van ICT-toepassingen, standaarden en (internationale) trends en ontwikkelingen. Voorbeelden zijn het programma Digivaardig & Digibewust, het project eFactureren, het project Privacy in perspectief, het project eHerkenning voor bedrijven en het project Open Standaarden. Deelname Samenwerking en kennisdeling staan centraal binnen ECP-EPN. De inzet van haar deelnemers is dan ook van cruciaal belang. Als u openstaat voor samenwerking, nodigen wij u van harte uit om een bijdrage te leveren. Een jaarlijkse contributie geeft uw organisatie toegang tot alle projecten en werkgroepen die voor uw organisatie van belang zijn.
Geïnteresseerd? Bent u geïnteresseerd in deelname aan het platform voor de informatiesamenleving? Kijk dan op onze website www.ecp-epn.nl, mail naar
[email protected] of bel 070-4190309.
19
Over NOiV Programmabureau NOiV ondersteunt overheden bij de uitvoering van het kabinetsbeleid voor open standaarden en open source software, zoals vastgelegd in het actieplan Nederland Open in Verbinding. Actieplan In het actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV) is een voorname rol weggelegd voor open standaarden. Het plan is in september 2007 door de staatssecretarissen Frank Heemskerk (Economische Zaken) en Ank Bijleveld (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) aangeboden aan de Tweede Kamer en eind 2007 door diezelfde Kamer aangenomen. In het plan worden actielijnen beschreven die gelden voor overheidsorganisaties en een aantal sectoren (onderwijs, zorg, sociale zekerheid), met
Sponsoren als doel om die partijen te helpen hun weg te vinden waar het gaat om open standaarden, en hen meer bewust te maken van de mogelijkheden van open source software. Bij open source software zijn de belangrijkste kenmerken dat een gebruiker (de licentienemer) het recht heeft om het softwareprogramma aan te passen, te verbeteren en te verspreiden.
Goud :
wikkelen rondom Open Standaarden en Open Source software. Red Dolphin heeft twee specialiteiten, te weten OpenOffice.org migratie en Open Source Business Intelligence. Red Dolphin bestaat sinds 2001. www.reddolphin.nl Rem Automatisering, 25 jaar bouwer van software voor de overheid, is enthousiast over Open source. Recent hebben wij ons pakket voor de WABO, OpenWabo.nl, Open Source
Atos Origin is een internationale aanbieder van IT-diensten. Het bedrijf zet de visie
gemaakt. Nu werken wij onder andere aan OpenIPM.nl en OpenKOP.nl. Meer informatie
van klanten om in resultaten door middel van hi-tech transactiediensten, advies, sys-
20
Programmabureau Om uitvoering te geven aan het actieplan NOiV is begin 2008 door de opdrachtgevers (de ministeries van Economische Zaken en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) het gelijknamige programmabureau opgezet, onder de vleugels van Stichting ICTU. De focus van het programmabureau, dat zich richt zowel tot de ICT-coördinator alsook tot de bestuurder, heeft in 2009 heeft gelegen op ministeries, provincies, gemeenten en waterschappen. Daarnaast is een begin gemaakt met de activiteiten in de sectoren zorg en onderwijs. In 2010 zal het werkterrein van het programmabureau uitgebreid worden naar de sector sociale zekerheid. Het (slot)jaar 2011 zal vooral in het teken staan van het borgen van de ingezette beweging in de dagelijkse praktijk van de (semi-) publieke sector. Meer informatie over NOiV vindt u op onze website: www.noiv.nl
vindt u op www.openwabo.nl, www.openkop.nl, www.openipm.nl, www.rem.nl
teemintegratie en beheer van de uitvoering. Het bedrijf heeft een jaaromzet van 5,1
Al ruim 30 jaar ondersteunt PinkRoccade Local Government met een uitgebreid
miljard euro en heeft 50.000 werknemers. Atos Origin is de wereldwijde IT-partner
portfolio van bedrijfssoftware en (advies/infra)diensten de lokale overheid bij haar
voor de Olympische Spelen en heeft een klantenkring bestaande uit internationale,
taken en bedrijfsvoering. Het aantoonbare succes van De Complete MidOffice©,
gerenommeerde bedrijven uit alle sectoren. Atos Origin staat genoteerd aan de Paris
CiVision Makelaar Landelijke Voorzieningen en CiVision Gemeentelijke Servicebus
Eurolist Market en opereert onder de namen Atos Origin, Atos Worldline en Atos
zijn daar voorbeelden van; innovatieve producten die zich in de praktijk hebben
Dátaccent is specialist in data en databases. Op alle platforms en voor elk type or-
Consulting. www.nl.atosorigin.com
bewezen. Zo biedt PinkRoccade Local Government, samen met haar partners, op
ganisatie. Alle werkzaamheden voor het optimaliseren, beheren en onderhouden
basis van haar unieke competenties de lokale overheid de continuïteit, betrouw-
en vooral gebruiken van data en databases behoren tot ons werkveld. Dátaccent is
baarheid en zekerheid die zij zoekt. www.pinkroccadelocalgovernment.nl.
naast bijvoorbeeld Oracle en SQL Server gespecialiseerd in Open Source databases als MySQL, MariaDB en PostgreSQL. Dátaccent is de Nederlandse partner voor de web-based Business Intelligence software van LogiXML. www.dataccent.nl
2Value maakt websites, shops en intranetten. Onze regionale specialisten daarvoor gebruiken open source componenten. In teams leveren we kant en klare tools, website implementatietrajecten en support. Niet vast, wel zeker. We combineren het beste van
Combird combineert de ervaring van vandaag met de software en techniek van
twee werelden: open source en traditionele software in bruikleen. Met automatiserings-
morgen. In een steeds sneller veranderende wereld zit Combird bovenop de nieu-
oplossingen vanaf het ontwerp tot en met de serviceverlening. 2Value slaat de brug
we ontwikkelingen op het gebied van open source software, open standaarden,
Capgemini, wereldwijd een toonaangevende aanbieder van consulting-, technology- en
tussen opdrachtgevers en open source ontwikkelaars. www.2value.nl
e-werken, telecommunicatie en multimedia. Door haar jaren- lange ervaring en durf
outsourcingdiensten, stelt zijn klanten in staat te transformeren en betere prestaties
om nieuwe technieken en standaarden te omarmen heeft Combird bewezen om
te realiseren door middel van technologie. Capgemini verschaft nieuwe inzichten en
met vernieuwende oplossingen te komen die kostenbesparing, efficiëntie en flexi-
mogelijkheden, waardoor klanten meer vrijheid krijgen om optimaleresultaten te realise-
bele schaal- baarheid bieden. www.combird.nl
ren. Hierbij werkt Capgemini op een onderscheidende manier samen met zijn klanten:
Zilver:
the Collaborative Business Experience™. Bovendien wordt gebruikgemaakt van het eigen wereldwijde leveringsmodel Rightshore®, dat op een evenwichtige manier getaRed Dolphin positioneert zich als dé Open Source service provider voor (semi-)
lenteerde professionals uit verschillende locaties samenbrengt in één team dat de best
overheid en non-profit organisaties. Zij helpt haar klanten om beleid en visie te ont-
mogelijke oplossingen voor klanten creëert en levert. www.nl.capgemini.com
21
binnen bestaande omgevingen om gedane investeringen optimaal te laten renderen.
Brons:
COLOFON
De pijlers onder de oplossingen van RealOpen IT zijn het implementeren en beheren van de infrastructuur en het leveren van advies en applicaties. www.realopenit.nl Met als thuisbasis ons hoofdkantoor in Rotterdam, voorziet Trends ICT Groep overheid, semi-overheid en bedrijfsleven van tal van kwalitatief hoogwaardige diensten en pro-
Dit magazine verschijnt ter gelegenheid van het Jaarcongres NOiV. Dit congres vindt plaats in Media Plaza te Utrecht op 18 maart 2010. De uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. De organisatie is niet verantwoordelijk voor onjuiste of ontbrekende gegevens.
Voor een beschrijving van de producten en diensten van Stone-IT zie
ducten op het gebied van Telecom en IT. Trends ICT Groep is Asterisk specialist. Open
www.stone-it.com
Source telefonieoplossingen worden op maat gebouwd of out of the box geleverd. Door
Congres organisatie:
de ruim 20 jaar ervaring in de telecommunicatie weten wij als geen ander waar open
Wilhelmina van Pruisenweg 104
source telecommunicatie oplossingen aan moeten voldoen. www.trends.nl
2508 AA Den Haag T: 070 888 77 17 www.noiv.nl
Lumiad is de specialist op het gebied van draadloze netwerken en alles wat hiermee samenhangt. Van access point tot router; Lumiad installeert, direct of in sa22
menwerking met een partner, deze technisch hoogwaardige oplossingen voor het
Ons motto is ‘workflow voor iedereen!’. Workflow4people is een open source work-
midden- en kleinbedrijf, multinationals, zorginstellingen en onderwijsinstellingen.
flow systeem dat workflow praktisch en bereikbaar maakt voor elke organisatie.
Naast de installatie geeft Lumiad ook training en advies over uw draadloze net-
Workflow4people is een project van NLcom en Open-T. www.workflow4people.nl
werk. www.lumiad.com
Dit congres is tot stand gekomen door bijdrages van de programma Advies Commissie: Tineke Egyedi (onder meer TU Delft, European Academy for Standardization) Sander Rispens (Open Gemeenten / Gemeente Leeuwarden) Jan Julianus (ministerie van Economische Zaken) Marijke Abrahamse (Bureau Forum Standaardisatie)
Madcap is een Open Source ontwerp en webdevelopment bureau. Van concept en ontVan algemene ‘awareness’ tot losse producten, RedNose beschikt over een ruime
werp tot realisatie, implementatie, service en beheer. Wij houden het graag simpel en
expertise op ICT gebied. Sinds 1998 verzorgt RedNose computertrainingen maar
doeltreffend. Kennisdeling en onafhankelijkheid staan hoog in het vaandel. Langdurige
de laatste jaren hebben wij ons gespecialiseerd op het gebied van migratie, training
relaties willen wij verdienen. Door te zeggen wat we doen, te doen wat we zeggen, en
en opleiding in de open source officesuite OpenOffice.org. Daarnaast zijn we spe-
het leveren van kwalitatieve arbeid, service en nazorg. www.madcap.nl
cialist in het gebruik van open standaarden en open source software. Wij zijn als geen ander in staat u te begeleiden bij uw keuze voor software, of deze nu gesloten of open is. RedNose begeleidt overheden en bedrijven bij het maken van selecties
RealOpen IT
voor software pakketten. We begeleiden de selectie van bijvoorbeeld CMS, Group-
RealOpen IT levert leveranciersonafhankelijke, op open standaarden gebaseerde
ware of CRM. Waar nodig ontwikkelt RedNose eigen hulpmiddelen onder open
automatiseringsdiensten en richt zich in het bijzonder op open source-oplossingen.
source licentie. www.rednose.nl
In een unieke benadering maakt het bedrijf zich sterk voor integratie van open source
Gijs Hillenius (onder meer OSOR.eu, Automatiserings Gids) Mariëlle Roozemond (Programmabureau NOiV) Frits de Jong (Programmabureau NOiV) Samenstelling en redactie: Frits de Jong, programmabureau NOiV Mariëlle Roozemond, programmabureau NOiV Sophie Veraart, ECP-EPN Ontwerp omslag en binnenwerk: New Case Druk: New Case
23
24
RealOpen IT
