IPIP-netwerk. Videofonie overhet VAKBLAD VOORDE ELEKTRO-IN STALLATEUR. elektricien.pmg.be. p.26. "Investering inpersoneel isgigantisch"

el ek t r i c i en. pmg. be

Vi deof oni e overhet

I Pnet wer k p.26

VAKBL AD VOORDEEL EKTROI NSTAL L ATEUR

PETERHERMAN Bedr i j f sl ei derHermanTechni cs

P911199–nr .20,edi t i esept ember2013–10EUR( excl .bt w) Ver schi j nt6xperj aar ,i nj an,maar t ,j uni ,sept ,oktennov

p.9

"I nvest eri ngi npersoneel i sgi gant i sch"

GEERTVAN BUGGENHOUT El ekt r i ci t ei tVanBuggenhoutp.19

"Meerrenovat i esdanni euwbouw i nmi j nport ef eui l l e"

PASCALSMET Vl aamsmi ni st ervanOnder wi j s p.48

"Metdehervormi ngvanhet onderwi j shebbenwedet anker def i ni t i efvankoersveranderd" Ret ouradres:Prof essi onalMedi aGroup,Torhout sest eenweg226,bus2-8210Zedel gem

Af gi f t ekant oor9099GentX

cebeolightstudio

Totaalconcept voor verlichtingsoplossingen Brugge I Deurne I Erembodegem I Gent I Grâce-Hollogne I Hasselt I Jette I Mons I Namur I Turnhout

DECORATIEVE, ARCHITECTURALE EN TECHNISCHE VERLICHTING I LED-OPLOSSINGEN I PROFESSIONEEL LICHTADVIES I LICHTBEREKENING I ONDERSTEUNING VOOR PROJECTEN IN WONINGEN, TERTIAIRE EN COMMERCIËLE GEBOUWEN

HEBT U EEN PROJECT? Maak een afspraak in een van onze 10 vestigingen. Contactgegevens op www.cebeo.be

ELEKTRICIEN NR. 20 • SEPTEMBER 2013

IN DIT NUMMER Beste lezer, De zomer bracht ons twee ingrijpende socio-economische veranderingen: de hervorming van ons onderwijs (p.48) en de harmonisering van de statuten van arbeiders en bedienden (p.46). Verder krijgt u o.a. twee praktijkcases die bewijzen dat het gebruik van domotica prachtige resultaten kan opleveren. Op pagina12 vindt u bovendien alles over Dobbit TV, de nieuwe zender van onze uitgeverij. Sammy Soetaert

SECTORNIEUWS................................................................. 4 Nieuwtjes en feiten uit de sector “INVESTERING IN PERSONEEL IS GIGANTISCH”. .9 Peter Herman, een elektricien uit Wingene, heeft er al een bewogen parcours opzitten. Aanvankelijk was hij voorbestemd om de elektrozaak van zijn ouders over te nemen. Dat zag hij niet zitten en hij ging aan de slag als elektricien voor de pluimvee- en varkenssector. Daar stopt het verhaal echter niet “ELEKTRICIENS KUNNEN DOMOTICA HEEL WAT TOEGANKELIJKER MAKEN”.................14 Elektricien Fréderic Goudenhooft installeerde onlangs Niko Home Control in een gerenoveerd architectenbureau ”MEER RENOVATIES DAN NIEUWBOUW IN MIJN PORTEFEUILLE”...............................................19 Geert Van Buggenhout is onzeker over zijn toekomst als zelfstandige. Een gesprek met een elektricien die vecht voor zijn bedrijf NABESCHOUWING INTERSOLAR.............22 Traditioneel bracht juni de internationale vakbeurs Intersolar Europe in München. Met een groot bezoekers- en standhoudersaantal bewees de vakbeurs nog steeds de grootste vakbeurs te zijn voor zonne-energie WETTELIJKE BEPALINGEN BIJ VITALE STROOMBANEN........................................25 Bart van Rossum (BTV) licht de problematiek van de vitale stroombanen toe n.a.v. het gewijzigde K.B. VAKBLAD ELEKTRICIEN is een uitgave van Professional Media Group Torhoutsesteenweg 226/2-6, 8210 Zedelgem Tel.: 050/24.04.04 - Fax: 050/24.04.45 PERIODICITEIT Elektricien verschijnt 6x per jaar ABONNEMENTEN Tel.: 050/24.04.04 - Fax: 050/24.04.45 Jaarabonnement: 60 EUR (excl. btw) = 6 nummers Intekenen via elektricien.pmg.be of mail naar [email protected]

elektricien.pmg.be

DOSSIER: KABELGOTEN...............................................29 De kabelgootkeuze is niet altijd makkelijk te maken. Een correcte keuze zal onder andere afhangen van de locatie, de toepassing en het te dragen kabelvolume “DUURZAAMHEID KANTOOR WORDT ONDERSTEUND DOOR AUTOMATISATIE”.........33 Architectenbureau Snoeck & Partners nam eind 2012 zijn intrek in een nieuw kantoorgebouw in Kortrijk. Bedrijfsleider Hugo Snoeck opteerde ervoor om heel wat technieken te integreren met een doorgedreven domotica-installatie. Als integrator deed hij een beroep op Domotic Lounge uit KortrijkHeule. Zij opteerden op hun beurt voor KNX en het Wago I/O-systeem om alle verschillende systemen met elkaar te laten communiceren PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN.......43 Dit tweedelige artikel stelt enkele praktische instrumenten voor waarmee werkgevers, preventieadviseurs en werknemers kunnen voldoen aan de bepalingen die in België van kracht zijn. Daarbovenop is dit ook een leidraad om de geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) te kunnen kiezen aangepast aan de risicosituaties op bouwwerven

DOSSIER IP-GEBASEERDE PARLOFONIEEN VIDEOSYSTEMEN...........................................26 In de vorige editie van Elektricien (nummer 19, juni) hadden we het over analoge en digitale videofoniesystemen. Toen al gaven we aan dat ook systemen gebaseerd op de IP-technologie in de lift zitten. Het integreren van videofonie op het bestaande IP-netwerk geeft de eindgebruiker tal van voordelen. Een overzicht

IN DE KIJKER LANCERING DOBBIT TV..................................12 Professional Media Group, uitgever van onder meer uw vakblad Elektricien, lanceerde op 22 april zijn eigen televisiezender: DOBBIT tv. Deze nieuwe themazender is de perfecte aanvulling op de bestaande magazines, newsletters, elektronische publicaties en websites, en focust op de actieve kijker

BEURZEN

STATUUT BEDIENDEN/ARBEIDERS....................46 Alles wat u moet weten over het akkoord omtrent het eenheidsstatuut voor arbeiders en bedienden ONDERWIJSHERVORMING..............................48 De krachtlijnen van de onderwijshervorming zijn grotere scholengroepen, een sterker basisonderwijs, een brede eerste graad en een nieuwe indeling van de studierichtingen. De scholen en schoolgemeenschappen in onder andere Maaseik en Torhout waren tien jaar geleden al pioniers op dat vlak

ELEKTROTECHNIEK

PRODUCTINFO................................................50 De nieuwste producten op de markt

15-17/01/14 FLANDERS EXPO GENT

REDACTIE Directeur-uitgever Andy Noyez Hoofdredacteur Bart Denys Bladmanager Sammy Soetaert Hoofdredactie socio-econ. Tilly Baekelandt Kernredactie Dieter Devriendt Rory Moerman - Sofie Moentjens Zoé Philippart - Elise Raucy - Nick Van Der Heyden Eindredactie Mike De Craene Tom Harteel - Nils Rauwoens Medewerkers Bart van Rossum Jan De Naeyer - Tom Mondelaers

REALISATIE Grafische vormgeving Pascal Claeys Publicitair materiaal Axelle Vereecke - Eva Seurinck - Johan Teerlinck Commerciële redactie Marianne Bouckaert Drukkerij Roels - Lier PUBLICITEITSREGIE PM Regie nv - Ludwig Houtekeete P/A Torhoutsesteenweg 226/6, 8210 Zedelgem Tel.: 050/24.04.04 - Fax: 050/24.04.45

30/09/13 – 04/10/13 UTRECHT (NL) BATIMAT 04-08/11/13 PARIS NORD VILLEPINTE (FR) INTERSOLUTION

Verantwoordelijke uitgever Fernand Vanrie Zeeweg Zuid 5, 8211 Aartrijke Version française sur simple demande.

Dit vakblad is auteursrechtelijk beschermd. Wenst u artikels te scannen, digitaal op te slaan, te kopiëren, commercieel of didactisch te gebruiken? Informeer u eerst over wat toegelaten is bij dhr. Fernand Vanrie, Torhoutsesteenweg 226/2, 8210 Zedelgem, tel.: 050/24.04.04.

Meer informatie op “www.presscopyrights.be”

Elektricien 20 • September 2013

3

ACTUEEL

ENERGYVILLE

STUDIECENTRUM MOET LIMBURG NIEUWE IMPULS GEVEN Op 25 juni presenteerde EnergyVille, dat de onderzoeksinstellingen KU Leuven, VITO en imec verenigt voor onderzoek naar duurzame energie en intelligente energiesystemen, zijn visie op de toekomst van de energietechnologie in Vlaanderen en Limburg. “EnergyVille wil als Europees erkend studiecentrum het referentiepunt voor hernieuwbare energie worden”, aldus COO, Bert Gysen. De samenwerking van topcentra en de industrie in Europa speelt in dat proces een belangrijke rol. “Limburg moet durven in te zetten op innovatie en kennis”, aldus Vlaams minister voor Innovatie, Ingrid Lieten. “Op die manier zal de provincie in de toekomst blijven groeien en op termijn veel duurzame jobs creëren. Dat is de inzet van het Limburgplan, én daarbuiten. Voor waardevolle projecten zoals die binnen EnergyVille moeten er volop hefbomen gezocht worden.” EnergyVille zal zich in een nieuw gebouw op de oude mijnsite van Waterschei vestigen. Burgemeester van Genk, Wim Dries: “We verwachten dat een volledig ontwikkeld Thorpark enkele duizenden jobs kan opleveren. De impuls van innovatiecentra zoals EnergyVille is daarbij essentieel.” CEO van EnergyVille, Ronnie Belmans: “De plannen zijn het neusje van de zalm in energiebewust bouwen. De labo's worden voortrekkers in hun sector.” In die laboratoria zal er plaats zijn voor testen met warmtepompen en -opslag, batterijen, thermische, mechanische en elektrische proeven. Er komt een smartgridtestomgeving, een garage om elektrische en hybride voertuigen te verbeteren en zelfs 300 m² fotovoltaïsch testveld op het dak. Innovatief is ook dat bedrijven volledig uitgeruste laboratoria zullen kunnen huren. Limburg kreeg in 2012 heel wat klappen te verduren. Stad Genk, LRM, POM Limburg en Vlaanderen investeren met EnergyVille in een overgang van de meer traditionele maakeconomie naar een innovatieve en technologisch gedreven kenniseconomie.

NIKO HELPT SOLAR ZONDER GRENZEN SOLAR ZONDER GRENZEN VOORZIET ZONNEKIOSK IN SIERRA LEOONS DORP Het Sierra Leoonse dorpje Bonthe is een van de duizenden Afrikaanse dorpen zonder elektriciteit. De vzw Solar Zonder Grenzen installeerde er een zonnekiosk (zonnepanelen op een centraal gebouw). De oplaadbare zonnelampen verbeteren de levensomstandigheden van de 250 inwoners drastisch. Niko financierde het project met de opbrengst van Open Bedrijvendag

een schema van een gelijkaardige traditionele elektrische installatie terug te vinden. Aan de hand van die voorbeelden kan men makkelijker aan de slag met het tekenen van een eendraadsdomoticaschema. De schema's zijn te vinden op www.teletask.be. Inloggen gebeurt met uw professionele account, daarna klikt u door naar 'Technische Informatie'.

FINANCIERING VOOR KMO'S STIMULEREN De ministerraad heeft een aantal maatregelen goedgekeurd die de financiering van kmo's moeten stimuleren. Dat gebeurde op voorstel van Sabine Laruelle, minister van Middenstand, Kmo's, Zelfstandigen en Landbouw, en Koen Geens, minister van Financiën. “Momenteel ondervindt een op de drie kmo's moeilijkheden om toegang tot bankkrediet te krijgen”, aldus Laruelle. “Kmo's die wel nog geld kunnen lenen, betalen vaak te hoge interesten of moeten zware waarborgen voorleggen.” Om hier iets aan te doen, werden de volgende maatregelen uitgewerkt. De informatieplicht: voortaan zullen banken de kredietnemer belangrijke informatie moeten verstrekken over de bestaande kredietvormen voor kmo's en ook het type krediet zoeken dat het meest aangepast is aan de noden van de ondernemer. Bij een weigering van krediet moeten de banken de onderneming informeren over de essentiële elementen waarop de weigering gebaseerd is. Op basis daarvan kan de kmo haar kredietdossier verbeteren of op zoek gaan naar een andere bankpartner. Wederbeleggingsvergoedingen bij vervroegde terugbetaling worden beperkt: de funding loss voor kredieten onder de 1 miljoen euro wordt beperkt tot 6 maanden interest, berekend op de terugbetaalde som en aan de interestvoet bepaald in de overeenkomst. Voor kredieten boven de 1 miljoen euro zal er een transparanter en uniform berekeningsschema uitgewerkt worden, dat de berekening duidelijker en eenvoudiger moet maken. Banken zullen ook niet langer eenzijdig een kredietovereenkomst kunnen opzeggen wanneer de ondernemer zijn verplichtingen nakomt zonder schadevergoeding en/of opzegtermijn. Bovenstaande maatregelen gaan van start op nieuwe kredieten vanaf de inwerkingtreding van de wet en zullen om de twee jaar worden geëvalueerd.

om dit project toe te voegen aan onze lijst van afgewerkte projecten in België. In totaal hebben we nu omvormers geplaatst in 20 operationele PV-centrales op industriële schaal." Met de PV-panelen stijgt de energieonafhankelijkheid van Aquiris van 18% naar 25%. Alle geproduceerde energie wordt integraal

verbruikt door Aquiris. "Propere elektriciteit van de zonnepanelen, met een stabiele voltage en frequentie, was essentieel voor Aquiris. Het is een van de redenen waarom het voor Vacon koos, naast de snelle en lokale service en support", zegt Jari Marjo, product marketing manager Solar Energie bij Vacon.

2012: 1.750 euro. De mensen van Bonthe reageren alvast enthousiast: “De verlichting verlengt onze dagen met twee uur. Normaal moeten onze kinderen om 18 uur naar bed. Nu spelen ze voort, terwijl we vanuit de kookhut een oogje in het zeil houden.” Meer informatie vind je op de site www.niko.be en wie ook wil helpen, kan een kijkje nemen op de projectwebsite van sms4light.

VORMELEK PUBLICEERT VONK

GRATIS ELEKTRODOEBOEK VOOR 10- TOT 14-JARIGEN Vormelek publiceert Vonk, een gratis doeboek voor jongeren tussen tien en veertien jaar. In het boek komen jongeren alles te weten over elektriciteit en de vele beroepen die daarmee verbonden zijn. Met het boek wil Vormelek jongeren sensibiliseren voor een elektrotechnische opleiding, de vele mogelijkheden in de sector en de werkgelegenheid daarin: maar liefst 90% van de jongeren met een diploma elektrotechniek (uit zowel het technische als het beroepsonderwijs) vindt werk na een jaar, zo stelt onder andere de VDAB. "In het boek staan drie vragen centraal", legt Hilde De Wandeler, de directeur van Vormelek, uit. "Wie ben ik, waar kom ik vandaan en waar ga ik naartoe? Met die vragen brengen we elektriciteit onder de aandacht van tieners: wat is elektriciteit precies,

waar komt het vandaan en wat kunnen we ermee doen?" In ongeveer 50 bladzijden legt het boek op een ludieke manier uit wat begrippen als elektronen, volt stroom, dynamo of de bliksemafleider van Benjamin Franklin betekenen. Het boek kadert in een groter charmeoffensief van Vormelek om jongeren warm te maken voor een elektrotechnische opleiding. Eerder werden er al drie websites gelanceerd om de campagne kracht bij te zetten: www.stroomopwaarts.be voor leerkrachten, www.wattsup.be voor leerlingen en www.elektroclub.be voor kinderen en hun ouders. Vonk wordt gratis bezorgd aan alle geïnteresseerden: "Het enige wat men daarvoor hoeft te doen, is zich registreren op de website www.elektroclub.be om zo het boek online te bestellen", aldus Hilde De Wandeler.

NIEUW EENDRAADSSCHEMA

VOLLEDIG UITGEWERKT SCHEMA OP WEBSITE Wie op zoek is naar een voorbeeld van een eendraadsdomoticaschema met de laatste technieken, kan op de website van Teletask terecht. Daar kan men een volledig uitgewerkt schema terugvinden en downloaden. Het schema bevat hedendaagse componenten als zonnepanelen, ledverlichting, DALI, DMX, motorsturing e.d. Naast het domoticaschema is er

BANKKREDIET VOOR KMO'S

VACON PLAATST DRIE OMVORMERS

1.000 KW VOOR BRUSSELSE AFVALWATERZUIVERINGSINSTALLATIE Vacon heeft drie omvormers van 1.000 kW bij Aquiris geplaatst, een Brusselse waterzuiveringsinstallatie voor afvalwater. Zo wordt er stroom gehaald uit het PV-park op het dak van Aquiris, ter grootte van vijf voetbalvelden. Concreet wordt de stroom van 10.000 zonnepanelen omgevormd, goed voor een piek-

4


vermogen van 3.200 kW. Om te allen tijde een zo groot mogelijke stroom uit de PV-panelen te halen, werd er een Vacon Multimaster gemonteerd; die stemt de werking van de omvormers af op de intensiteit van de zon. Daniel de Coster, managing director van Vacon Belgium, is verheugd: "We zijn blij

elektricien.pmg.be

ACTUEEL

HOOGTECHNOLOGISCHE BETONCENTRALE

BORD IS HET GROOTSTE STUURBORD DAT P&V OOIT GEPRODUCEERD HEEFT Ebema, producent van betonnen bestratingsproducten, investeert 18,5 miljoen euro in zijn vestiging in Zutendaal. Het grootste deel van de investering is bestemd voor een

unieke fabriek van 7.000 m² voor flexibele, kleine series, op vraag van de klant. “De kern van de nieuwe fabriek wordt de hoogtechnologische betoncentrale die het mogelijk maakt om nieuwe producten zoals lichtreflecterende betonstenen te produceren”, zegt afgevaardigd bestuurder Jan Panis van Ebema. Voor het bouwen van het stuurbord voor de besturing van

deze betoncentrale heeft Ebema een beroep gedaan op P&V Elektrotechniek. Het bord, dat maar liefst 17,3 m lang is, is het grootste

BASALTE CONCEPT HOUSE

GREENLIGHT AWARDS 2013 DRIE WINNAARS ZIJN KLANTEN ETAP Dit voorjaar kregen negen Europese bedrijven een GreenLight Award 2013 toegekend. De Europese Commissie beloont deze bedrijven hiermee voor hun inspanningen op het gebied van duurzame verlichting. Drie van de winnaars zijn klanten van ETAP: Bayer Hispania, Banque de France en Vinci Park. Als Main Endorser van het GreenLight programma van de EU moedigt ETAP zijn klanten aan om GreenLight Partner te worden. Dit houdt in dat de klant zich

NBR VERDEELT GREENLEE

NIEUW MERK VAN KLAUKETEXTRON AAN AANBOD TOEGEVOEGD NBR Nussbaumer verdeelt sinds kort de volledige Greenlee productenlijn van Klauke-Textron. NBR verdeelde al het Klauke gamma. De toewijzing is het logische gevolg van de jarenlange samenwerking tussen beide bedrijven. Intussen zijn bekende merken zoals Klauke, Greenlee, Electa, Rado en Prosecuro gebundeld in een nieuw concept van Nussbaumer, genaamd NBR Powerbrands. Dat concept komt er o.a. in de vorm van een catalogus met eenzelfde naam. De nieuwe catalogus is tot stand gekomen uit een specifieke marktgerelateerde selectie van die merken, die de professional kan helpen bij zijn dagelijkse activiteiten.

elektricien.pmg.be

engageert om binnen de vijf jaar de helft van de verlichtingsinstallaties te vervangen door effi-

ciëntere verlichting of om het totale energiegebruik voor verlichting met minstens 30% te reduceren.

Het GreenLight Partnership levert de klant – naast een aanzienlijk lagere energiefactuur – ook publiciteit op als energie-efficiënt bedrijf. Bovendien beloont Europa de beste projecten elk jaar met een GreenLight Award. De totale energiebesparing van de negen winnaars is vergelijkbaar met het jaarlijkse verbruik van 1.200 huishoudens, nl. 3.568,5 MW/h. De grootste energiebesparingen komen tot stand dankzij nieuwe lichttechnologieën en door lichtregelsystemen.

GROEI GREENBRIDGE

INHULDIGING TWEEDE INCUBATORVLEUGEL Eind juni vond de inhuldiging plaats van een tweede incubatorvleugel met 22 nieuwe kantoren voor bedrijven alsook een state-of-the-artdemonstratieruimte voor Greenbridge. Naast het bureau Architectuurstudio Johan Verborgh, dat de vormgeving bepaalde, werd het studiebureau Ingenium belast met het uitwerken van een ‘smart’ energieconcept. In de nieuwe vleugel werd er geopteerd voor een kleinschalig 'warmtenet' op hoge en lage temperatuur, waar diverse verbruikers en producenten van energie hun warmtepompen, energiepalen, vloerverwarming, radiatoren etc. op kunnen aanschakelen. Ook voor de elektrische voorzieningen wordt er een ‘smart grid’ uitgebouwd. Het gebouw wordt bovendien voorzien van natuurlijke ventilatie met recuperatie via de warmtepompen. De toevoer of pulsie van de ventilatielucht gebeurt in de ene zone mechanisch en in de andere op

stuurbord dat P&V ooit geproduceerd heeft. De elektrische koppeling van deze deelborden is door P&V on site uitgevoerd. Johan Meykens, projectmanager bij P&V: “Ebema garandeerde dat de borden manipuleerbaar bleven als die op de werf aankomen. Bovendien moest er rekening gehouden worden met de beperkte ruimte op de vrachtwagen. Ook het plaatsen van de stuurborden in een hoek, in de nabijheid van de betonmengers, vormde een uitdaging.”

natuurlijke wijze. De extractie gebeurt steeds mechanisch (de Systemen C & D). Naast een energiezuinig verwarmingssysteem beschikt de nieuwe vleugel ook over een innovatieve verlichting. De daglichtgestuurde verlichting wordt automatisch uitgeschakeld indien er voldoende zonlicht aanwezig is. De totale kostprijs van de tweede incubatorvleugel, inclusief de demonstrator, bedraagt 3,8 miljoen euro. Daarvan wordt het merendeel gedragen door Greenbridge en zijn aandeelhouders (Universiteit Gent, POM West-Vlaanderen, Haven Oostende, Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende, Hogeschool West-Vlaanderen en ADMB), die daarvoor een kapitaalsverhoging doorvoerden in samenwerking met ING Bank.

OM DOMOTICA TE BELEVEN EN UIT TE PROBEREN

Basalte, ontwerper en producent van hightechschakelaars voor domotica, is van start gegaan met een concept house. Het doel van het basalte concept house is om klanten te begeleiden in hun zoektocht naar het juiste product omdat een complex onderwerp als huisautomatisering zich vaak moeilijk met woorden laat beschrijven. Intelligente oplossingen voor domotica kunnen op die manier in een huiselijke sfeer beleefd en uitgeprobeerd worden. Het concept house werd ondergebracht in de woning van de voormalige bloemisterij Vervaet anno 1875 dat tot een karakteristieke herenwoning werd omgebouwd. Door aan te tonen hoe de verschillende basalte producten in een woning geïntegreerd kunnen worden en in een ecosysteem samenwerken, krijgt de bezoeker een realistische kijk op de gebruiksvriendelijkheid en het comfort van domotica. Het concept house biedt zo de mogelijkheid op voorhand te proeven hoe eenvoudig de bediening van lichtsferen, gordijnen, ventilatie, muziek, airco en verwarming kan zijn.


5

ACTUEEL

ECL VERPLAATST NIET IN 2013, MAAR IN 2014

ECL, de vakbeurs voor elektrotechniek, verlichting, automatisering en beveiliging van gebouwen, zal dit jaar niet doorgaan, maar wel in 2014. Organisator easyFairs maakte bekend dat de vakbeurs aan een herpositionering werkt. ECL heeft door de jaren heen al enkele vernieuwingen doorgevoerd. Denk maar aan de Light Street en de Innovation Boulevard. Om een verdere vernieuwing van het beursconcept aan de markt af te toetsen, besliste easyFairs om de editie van dit jaar te verplaatsen naar 2014. Michel De Maeyer verklaart: "De vernieuwingsbeweging rond het beursconcept ECL werd met de vorige editie ingeluid en vraagt nog een bijkomende afstemming met de markt. De duidelijke behoefte aan een nationale, onafhankelijke technische vakbeurs vormt hierbij het uitgangspunt.” Bij deze herpositionering zal elke relevante piste onderzocht worden. De herpositionering heeft geen gevolgen voor de vakbeurs HVAC 2013. Die vindt nog steeds plaats in hal 4 van Brussels Expo op 26 en 27 september 2013.

SCHIJNZELFSTANDIGEN AANPAKKEN MINISTERRAAD KEURT SECTORALE CRITERIA GOED Op 7 juni werden op de ministerraad sectorale criteria goedgekeurd, waarmee de regering de schijnzelfstandigheid in de bouw wenst aan te pakken. Bouwunie is tevreden met deze maatregel en hoopt dat de deloyale concurrentie van onechte zelfstandigen met de aangepaste criteria effectief een halt toegeroepen kan worden. “Voor in België gevestigde schijnzelfstan-

digen ziet Bouwunie in deze nieuwe maatregel een efficiënt strijdmiddel”, aldus de unie. “Maar ook voor in het buitenland gevestigde schijnzelfstandigen die in België werkzaam zijn, moet dit instrument ten volle ingezet kunnen worden.” Bouwunie hoopt dat de bevoegde inspectiediensten snel een aantal voorbeelddossiers op basis van de nieuwe wet kunnen voorleggen.

“We denken hierbij aan bedrijven die geen of bijna geen eigen werknemers hebben, maar wel zeer veel en vaak wisselende werkende vennoten. We hopen dat er met de nieuwe regelgeving een einde komt aan de toevloed van schijnzelfstandigen vanuit Roemenië, Hongarije, Polen, Spanje en Portugal, maar ook Nederland, die hier op een nietcorrecte manier aan het werk zijn.”

LOONKOST BLIJFT TE HOOG

BLIJVEN VECHTEN VOOR CONCURRENTIEVERMOGEN VAN BOUWBEDRIJVEN De vergelijking met onze buurlanden op het vlak van loonkost en productiviteit is niet de meest bepalende factor voor de concurrentiepositie van de Belgische bouw. Dat zegt de Confederatie Bouw in reactie op de stelling dat de combinatie van arbeidskosten en productiviteit de Belgische bouwvakker meer dan vijftien procent goedkoper zou maken dan gemiddeld in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Robert de Mûelenaere, gedelegeerd bestuurder van de Confederatie Bouw: “De studie waarnaar verwezen wordt, gaat over de concurrentiepositie van de Belgische

economie. Maar de Belgische bouwmarkt wordt natuurlijk met grotere problemen geconfronteerd dan enkel de concurrentie met onze buurlanden. De loonkost ligt, enkel vergeleken met de buurlanden, meer dan 4% hoger. Dat de productiviteit al jaren hoger ligt, is precies omdát de loonkosten zo hoog liggen. Dankzij de hoge productiviteit was de Belgische bouw trouwens in staat om de werkgelegenheid op peil te houden sinds 2008.” Sinds begin 2012 gingen er echter 3.500 banen verloren in de bouw. Confederatie Bouw vroeg tevens een uitzondering inzake opzeg-

termijnen, maar enkel voor tijdelijke en mobiele werkplaatsen. Het is immers een uitzonderlijke situatie dat het contract van onbepaalde duur in de bouw nog altijd de norm is, terwijl de aard van de werken op verschillende werven tijdelijk is. Robert de Mûelenaere: “Natuurlijk moeten wij ook kijken naar wat er in de ons omringende landen gebeurt. Maar het is veel belangrijker om de realiteit op onze eigen arbeidsmarkt te erkennen. Daar zien wij dat de loonkost nog altijd te hoog is, dat de concurrentie vanuit Europa steeds groter wordt en dat de vaste contracten in de bouw in gevaar komen.”

AANPASSING WARMTEBEELDCAMERA'S

OPSLAG LANTAARNPALEN

Fluke breidt zijn systeem van CNX™ wireless meetinstrumenten uit met de Ti1XX-serie warmtebeeldcamera's. Voor klanten die beschikken over een Ti1XX- camera en CNXmodules, is er een gratis firmwareupgrade in de software, waarmee de warmtebeeldcamera draadloos elektrische metingen kan uitvoeren en weergeven. Het CNX wireless systeem is een reeks meetinstrumenten die verschillende modules met elkaar verbindt. Gebruikers kunnen verscheidene meetmodules kiezen, van spanning

SSI Schäfer heeft draagarmstellingen geïnstalleerd bij Sibelga uit Brussel, voor de opslag van lantaarnpalen. De onderneming realiseerde een project met opslagcapaciteit van meer dan 4 km aan lantaarnpalen. Sibelga koos expliciet voor SSI Schäfer, omdat de palen corrosiebestendig zijn en dus in openlucht opgeslagen kunnen worden; dat zorgt voor een behoorlijke winst aan ruimte. De geïnstalleerde draagarm-

FLUKE BIEDT FIRMWARE-UPGRADE AAN

en stroom tot temperatuur. Dat aanbod van CNX-hoofdinstrumenten is nu dus uitgebreid met de camera uit de Ti1XX-serie. Met het Fluke CNX-systeem kunnen gebruikers hun modules op gevaarlijke of lastige plaatsen aanbrengen. De metingen kunnen dan vanop een veilige plaats bekeken worden. Het meten van meerdere punten op hetzelfde moment is tevens een voordeel bij het bepalen van de stroomkringbelasting en het zoeken naar een storing bij elektronisch geregelde apparatuur.

DRAAGARMSTELLINGEN BIJ SIBELGA

stellingen kunnen enkel- of dubbelzijdig ingezet worden en zijn uitvoerbaar in willekeurig lange rijen en kunnen bovendien aangepast worden aan magazijngoederen van verschillende hoogtes en diverse belastingseisen. Sibelga is de distributienetbeheerder voor elektriciteit en aardgas in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en staat in voor zo'n 80.000 straatlampen in het gewest.

EPLAN AMBASSADOR AWARD

ONDERSCHEIDING VOOR JEAN-PIERRE STRAGIER Op de Education Day ontving Jean-Pierre Stragier de Eplan Ambassador Award. Countrymanager van Eplan, Nico De Baerdemaeker, reikte de onderscheiding uit aan een verraste Stragier voor zijn medewerking aan Eplan Education en het Education concept. Met die initiatieven wil het bedrijf meer leerlingen laten doorstromen naar de arbeidsmarkt en tegelijk de opleidingen beter laten aansluiten bij de behoeftes van de industrie.

6


Kennis van software geeft studenten een fikse voorsprong op de arbeidsmarkt. Daarom ontwikkelde Eplan een afgeslankte versie van zijn software die studenten gratis kunnen gebruiken. Stragier is betrokken in dit project sedert 1998. Hij ondersteunt de leerkrachten en stemt het didactische materiaal af op de behoefte van de school. Er zijn momenteel ongeveer 8.000 studenten-

licenties en 4.000 schoollicenties in omloop. Stragier geeft ook opleidingen aan Limtec, Anttec en het Eeckhout Center. Daarnaast stond hij mee aan de wieg van het Education Concept, een hightech stuurbord dat Eplan samen met ABB, Phoenix Contact en Rittal ontwikkelde. Dankzij het bord kunnen leerlingen in de klas kennismaken met de nieuwste technologie: een stimulans om na hun opleiding in de sector van de bordenbouw te stappen.

elektricien.pmg.be

ACT UEEL

HI ST ORI SCHAKKOORD

PROJ ECTVEI L I NGBORGL OON

SYNTRAWEST ,VDABEN VOL WASSENENONDERWI J S BI EDEN GEZAMENL I J KOPL EI DI NGEN AAN Sy nt r aW es t ,deW es t Vl aams e VDABenhetv ol was s enenonder wi j s ( VO)zul l enhunopl ei di ngs aanbod opel k aaraf s t emmen.Dank zi jde s amenwer k i ngk unnencur s i s t eneen v er v ol gcur s usbi jeenv andet wee ander eopl ei di ngs v er s t r ek k er s v ol gen,t er wi j lzenuv aakv anaf nulmoet enher begi nnen.Dedr i e opl ei di ngs i ns t ant i eser k ennen el k aar sopl ei di ngenpubl i ek el i j kén mak ens amenwer kv andi pl oma’ s v oorv ol was s enen:' 3v oor1' . Degezamenl i j k eui t s t i ppel i ngv an opl ei di ngs t r aj ect env er k or tni etenk el deduurer v an,maarv er f i j ntookde i nhoud,watdek wal i t ei ts t er kt en goedek omt .HetVO cont r ol eer tof aanal l emi ni mal ek wal i t ei t s ei s en

VEKO L I GHT SYST EMSST AATI N VOORVERL I CHTI NG

v ol daanwor dtom v r i j s t el l i ngent e k unnenv er l enen.Def ocusl i gtop opl ei di ngenv oorpr ov i nci aal moei l i j ki nt ev ul l env acat ur es( of k nel punt ber oepen) .I ndezeber oeps opl ei di ngengaaterr ui meaandacht naardei nt egr at i ev anwer k er v ar i ng, eens t er k t ev anSy nt r aW es ten VDABv anwegehunhecht eband methetbedr i j f s l ev en.Dedr i e par t ner sk omenzot egemoetaan denodenv andear bei ds mar k t , eenk enni s economi edi enoodheef t aangedi pl omeer dper s oneel . Daar enbov enk unnenl aagges chool dewer k zoek endenv oor di es peci f i ek eopl ei di ngeneen di pl omabehal en,wathunk ans opeenduur zamet ewer k s t el l i ng v er hoogt .Vi aeeneenj ar i ge opl ei di ngk unnenzi jal s noghun di pl omas ecundai ronder wi j s behal en.Ooks chool v er l at er s di eeenar bei ds mar k t ger i cht e opl ei di ngambi ër en,zi j nbi j des amenwer k i nggebaat .

KABEL SVOORSPOORWEGNET

' snacht s ,bewegi ngs s ens or enal sdoor r i j v er l i cht i ngv anhef t r uck s ,heti nt egr er en v aneenl i cht celv oor der egel i ngv ande v er l i cht i ngopbas i sv an heti nv al l endel i cht… Debes t aandear mat ur env an56, 7k W wer denv er v angendoor Vek oar mat ur enmet hoogr endement s af s cher mi ngen ( r i cht baarenI P 40/I P54)met 24k W aanni euw v er mogen,v oor eenopmer k el i j kbet erl i cht ni v eau danv oor heen.I ncombi nat i emetde dagl i cht s t ur i ngl ev er tdi tnogeens 10%ex t r abes par i ngop,om i n t ot aal70%t ebes par en,goed v oor10. 000eur oopj aar bas i s . Ookdek l eur weer gav ev anf r ui ti s zeerbel angr i j kbi jk eur i ngen.I n ov er l egmetdeei ndk l antwer den daar om t es t enui t gev oer di nde s howr oom v anVek ometv er s chi l l endet l k l eur t emper at ur enom t oteen ui t s t ek endr es ul t aatt ek omen.

VERL I CHT I NGWAARSCHOOT

SAMENW ERKI NG NEXANSMETI NFRABEL Nex ansheef teenk ader cont r act v an36mi l j oeneur oges l ot enmet I nf r abel ,i nf r as t r uct uur beheer der v anhetBel gi s ches poor wegennet . Datcont r actomv atdel ev er i ng v anhetgr oot s t edeelv ande1k V aanener gi edi s t r i but i ek abel sov er t weej aar . “ Wi jzi j nbi j zondert r ot sdatI nf r abel onsnaeenEur opes et enderhet l eeuwendeelv andeener gi ek abel s v an1k Vgegundheef t .Di tcont r act v er t egenwoor di gtmeerdan

Vek oL i ght s y s t ems hadal sopdr acht dev er l i cht i ngv an deVei l i ngBor gl oon v ol l edi gui tt e wer k en. Demoei l i j k hei d bes t onder i nzov eel mogel i j kk eur i ngs zonest ecombi ner en, zonderdatmenop ander eaangedui de zoneszonderv er l i cht i ngk wam t e s t aan,endatdooreens i mpel edr uk opeendr uk k nop.' sNacht smoes t erdoordev el ei nt er v ent i esaan dei j s k as tooknogv ol doende v er l i cht i ngbes chi k baarzi j n. Daar om pas t eVek ozi j nDal is t u r i ng t oe.Dank zi jdi tf l ex i bel es y s t eem, gecombi neer dmetdr uk k noppenen eenDal it ouchpanel ,k onmende ei s env andek l anti nwi l l i gen.Dat omv at t eondermeerhetpr ogr ammer env anv er s chi l l endek eur i ngs zonesi nhett ouchpanel ,het pl aat s env andr uk k noppenv oor dev er l i cht i ngi nhetweek enden

5. 300k mk abel s ,waar v anonze Bel gi s chev es t i gi ngen90%zu l l en pr oducer en.Deov er i ge10%zal doorander eEur opes ev es t i gi ngen v andegr oepwor dengel ev er d" , v er k l aar tKoenVanGucht ,s al es -en mar k et i ngmanagerv oorBel gi ëv an Nex ans ." Nex answor dtzoeen v andebel angr i j k s t el ev er anci er s v anI nf r abelv oorener gi ek abel s " , v oegtEr i cduT er t r e,di r ect eurs poor wegi nf r as t r uct uur( Nex ans )hi ernog aant oe.

PHI L I PSVOORZI ETST ADSCENTRUM VAN ( ENERGI EZUI NI G)L I CHT Koni nk l i j k eP hi l i psnvheef t v andaagdei nwi j di ngaangek ondi gdv anhetger enov eer degemeent ecent r um v an W aar s choot .Des t r at env anhet cent r um,maarookdemar k t , hets t adhui s ,depar k i ngsen enk el eoudegebouwenwor den v oor t aanmetener gi eef f i ci ënt e opl os s i ngenv er l i cht . Deopdr achtwashetcent r um op t ewaar der en,zonderev enwel deener gi ek os t enui thetoogt e v er l i ezen.Daar naas tv er l eentde nuwi t t ev er l i cht i ngmeerzi cht baar hei daandeweggebr ui k er sen i shetv ei l i ghei ds gev oeli nde gemeent ev er hoogd. Bi jhetpr oj ectwer dgek ozenv oor v er s chi l l endel edpr oduct en( Gr aze, DecoScene,Mi ni L ED,Ci t y Spi r i t L ED…) .

“ Hetgeheelzor gtv ooreen uni f or m wi tl i cht beel di ndehel e gemeent e,meteenel ek t r i ci t ei t s v er br ui k ,v oordev er l i cht i ngs pos t , v ani et smeerdan8k W .Door dezev er l i cht i ngt oontPhi l i pseen v oor beel dv aneenl eef bar es t ad, eenv ei l i geenpr et t i gel eef omgev i ngdi eopeenener gi eef f i ci ënt emani erger eal i s eer d wor dt ” ,zobes l ui tAnnCoopman, bur gemees t erv anW aar s choot .

DESEO

BECAUSE WE LIKE TO KEEP THINGS SIMPLE Deseo, roomcontroller, satin white

www.basalte.be | [email protected]

e l e k t r i c i e n . p mg . b e3 Deseo 1/4 v1.0.indd

E l e k t r i c i e n2 0•S e p t e mb e r 2 0 1 37 24/07/13 09:20

Vandaele2013-Elect136x94QNL-FR

12-02-2013

11:40

Pagina 1

Wat te doen bij elektriciteitsuitval ?

MetraLINE | DMM15 en DMM16 - First Class digitale multimeters voor een lage prijs.

UW PARTNER VOOR NOODSTROOMAGGREGATEN !

Vandaele Machinery NV STATIONSSTRAAT 128 B-8780 OOSTROZEBEKE T +32 (0) 56/ 67 40 11 F +32 (0) 56/ 66 30 50 [email protected]

Hoge veiligheid en performantie voor een lage prijs. 6000 digits. TRMS meting voor spanning en stroom. Basis nauwkeurigheid: 0,5 %. 3 jaar waarborg. DAkkS calibratiecertifikaat optioneel verkrijgbaar. Gepatenteerd ABS systeem tegen verkeerde aansluiting. Optioneel

www.vandaele-machinery.be

Meer info: GMC-Instruments Belgium NV — Galgenbergstraat, 52 — 9290 BERLARE Tel.: 052/399 750 — Fax: 052/399 760 — email: [email protected] www.gmc-instruments.be

GE Industrial Solutions

HabiTEQ

™

Draadloze oplossingen voor energiebeheer in residentiële en tertiaire omgevingen • Installatieﬂexibiliteit

• Inzicht in uw energieverbruik

Geen kap-, noch slijpwerk! Geen stof, noch vuil! Past in elke installatie.

Meten, begrijpen en registreren a.h.v. elk intelligent toestel met internettoegang.

• Klaar voor de toekomst

• Intelligent en eenvoudig

Intelligente gateway voor koppeling aan bestaande domoticasystemen zoals Qbus.

Op elk moment uitbreiden door meer apparaten toe te voegen.

GE imagination at work www.ge.com/be/industrialsolutions

GE Industrial Belgium | Nieuwevaart 51 | B-9000 Gent

“DE INVESTERING IN EEN PERSONEELSLID IS GIGANTISCH”

TEN HUIZE VAN

PETER HERMAN: VAN ZELFSTANDIGE NAAR LOONDIENST EN WEER NAAR ZELFSTANDIGE Peter Herman, een elektricien uit Wingene, heeft er al een bewogen parcours op zitten. Aanvankelijk was hij voorbestemd om de elektrozaak van zijn ouders over te nemen. Dat zag hij niet zitten en hij ging aan de slag als elektricien voor de pluimvee- en varkenssector. Na dertien jaar was de druk er zo hoog geworden dat hij in loondienst ging werken. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Na enkele jaren zette hij opnieuw de stap richting het zelfstandigenstatuut. En dat heeft Herman zich nog niet beklaagd, ook al liep het aantal opdrachten begin dit jaar sterk terug. Door Jan De Naeyer ALLESKUNNER Peter Herman is een duivel-doet-al. Hij verzorgt elektrische installaties in nieuwbouwprojecten en renovaties voor particulieren en professionals, en is ook gespecialiseerd in scheepselektronica. “Daar komen ook nog eens domotica en PLCsturingen bij”, zegt hij. “Kortom, klanten kunnen bij mij terecht voor het volledige elektrische gamma.” Peter Herman kreeg elektriciteit en elektro met de paplepel ingegeven: “Mijn ouders baatten een elektrozaak uit en verkochten huishoudtoestellen. Toen mijn vader in 1994 met pensioen ging, kreeg ik de vraag om de winkel over te nemen. Ik heb uiteindelijk beslist om dat niet

"In 2010 heeft een collega-installateur me uiteindelijk over de streep getrokken om opnieuw als zelfstandige elektricien aan de slag te gaan"

te doen. De concurrentie van de grote elektroketens ten opzichte van de kleinere winkels was immers moordend.”

ONDOENBAAR In plaats van de elektrowinkel van zijn ouders over te nemen, besliste Peter Herman om aan de slag te gaan als zelfstandige elektricien. “Ik was in de beginjaren vooral in de pluimvee- en varkenssector gespecialiseerd. De tijdsdruk in die sector was evenwel zo groot dat ik het voor bekeken moest houden. Wanneer er ergens een ventilatiesysteem uitviel, moest ik immers als installateur quasi meteen ter plaatse

zijn om het euvel te herstellen. Een terechte vraag van de klant, want als de ventilatie in een pluimveebedrijf een halfuur uitvalt, zeker bij warm weer, kan dat tot een massale kippensterfte leiden. Maar ondoenbaar voor een kleine zelfstandige zoals ik. Op den duur had je geen minuut rust meer en was je eigenlijk constant ‘van wacht’. Ik was in die sector actief van 1994 tot 2007. Daarna ben ik een tweetal jaren in loondienst gaan werken om eens iets totaal anders te kunnen doen. In 2010 heeft een collega-installateur me uiteindelijk over de streep getrokken om opnieuw als zelfstandige elektricien aan de slag te gaan. Mijn klantenportefeuille bestaat uit zowel eigen klanten als klanten die door andere aannemers of interieurbedrijven aangereikt worden.”

“INVESTERING IN PERSONEEL IS GIGANTISCH”

Peter Herman: “Ik volg nogal wat avondcursussen en bijscholingen. Als een bepaald merk een opleiding organiseert, dan ga ik”

elektricien.pmg.be

Peter Herman werkt alleen. Dat heeft hij altijd gedaan en voorlopig zal dat ook zeker zo blijven. “Ik ben tevreden met de huidige situatie”, vertelt hij. “Waarom zou je dus iets veranderen dat goed is? Bovendien is het een immens probleem om gemotiveerd en gekwalificeerd personeel te vinden. De investering in een personeelslid is ook gigantisch. Niet alleen word je geconfronteerd met een bijkomende administratieve rompslomp, je moet ook een bijkomende bestelwagen met al het nodige materiaal aankopen. Je moet al een witte raaf

vinden om dergelijke investeringen in een aanvaardbare tijd terugverdiend te krijgen. Om al die redenen heb ik al langer besloten om te roeien met de riemen die ik heb, zijnde mijn eigen twee handen. Ik aanvaard enkel opdrachten waarvan ik op voorhand weet dat ik ze tot een goed einde kan brengen. Dat houdt mij tevreden en ook mijn klanten. En zo is het goed.”

WEINIG VAKANTIE Aanvankelijk was Peter Herman niet van plan om dit jaar een zomervakantie te nemen. Daar beslisten zijn twee dochtertjes echter anders over. “Ik ben niet het reislustige type en er liggen genoeg opdrachten te wachten, dus waarom zou ik niet doorwerken? Enfin, er is in augustus toch een weekje vakantie bij gekomen, maar daar zit ik echt niet op te wachten. Zoals al gezegd, ik ben tevreden zoals het nu is en wil dat ook mijn klanten tevreden zijn. Verschillende projecten moeten nog afgewerkt worden en dan geef ik liever daar prioriteit aan dan louter aan mijn eigen plezier te denken. Want ik haal mijn arbeidsvreugde en bijgevolg ook mijn voldoening uit tevreden klanten en mooi afgewerkte projecten.”

DIP IN AANTAL OPDRACHTEN Begin 2013 zag het er nochtans helemaal anders uit. Het aantal Elektricien 20 • September 2013

9

arch: François Martens

In nieuwe woningen worden steeds meer domoticasys-

producten te kunnen ontwikkelen die nog beter, per-

temen geïnstalleerd. Klanten willen inderdaad hun ver-

soonlijker en toegankelijker zijn. Resultaat: de markt van

schillende woningfuncties op afstand kunnen bedienen

de domotica explodeert en de behoefte aan gespeciali-

– en op die manier heel wat energie besparen – vanaf

seerde installateurs groeit. Waarom wordt u niet een van

touchscreens in huis of vanaf hun mobiele toestellen.

onze erkende partners-installateurs? Een gratis opleiding

Domintell, dat al vele jaren lang een referentie is op dat

van twee dagen is voldoende om volop te profiteren van

gebied, besteedt al zijn kennis en een belangrijk deel

de groei van deze nieuwe markt. Geïnteresseerd? Aarzel

van zijn middelen aan onderzoek en ontwikkeling om

niet ons te bellen voor een demonstratie. 067 88 82 50 [email protected] - www.domintell.com

www.avvisi.com

1 NIEUWE WONING OP 5 WORDT UITGERUST MET DOMOTICA LAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN: WORD DOMINTELL INSTALLATEUR

T EN HUI ZEVAN opdr acht enl i eps t er kt er ugener wasni etmet eenzi chtopbet er s chap.“ I kk onnognetmi j nwer k dagenv ul l en,maarmi j nor der boek j ewaszogoedal sl eeg” , bl i k tPet erHer mant er ug.“ Gel uk k i g i sdi et r endv r i js nelgek eer den k wamenerweermeert el ef oons bi nnen.Heti snuzel f szodati kal v er s chi l l endegr ot epr oj ect enheb moet enaf zeggenwegens v ol geboek t .“ Geenec ht ev er kl ar i ngv oordi pj e “ Eenecht ev er k l ar i ngv oordi edi p hebi kni et .Mi s s chi enheef tde f i nanci ël ecr i s i seri et smeet e mak en.F ei ti sweldatdeaanv ang v aneenni euw j aars t eedswat k al meri s ,maarzoex t r eem al s i n2013hadi khetnogni et meegemaak t .Zel f st oeni ki n2010 opni euw al szel f s t andi gebegon– mi ddeni ndecr i s i s–washetni et zoer gal snu. “ Mondt ot mondr ec l ame “ Aanr ecl ameofs pons or i nggeef i kwei ni gofgeengel dui t .Mi j n webs i t ei smi j nui t s t al r aam enafen t oedur fi kweleenseenger i cht e mai l i ngui tt es t ur enom mi j n di ens t enaant ebi eden,maarhet gr osv andeopdr acht enk omtt och bi nnenv i amondt ot mondr ecl ame. I kmaakookwei ni gofgeen of f er t es .Mi j nk l ant enzi j ni nf ei t e gewoonmens endi ev er t r ouwen i nmehebbenendi emebepaal de opdr acht ent oev er t r ouwen.I kwer k ookal t i j di nr egi eenni etv ooreen f or f ai t ai r epr i j s .I kbendanookeen gel uk k i gdati kdaarni etalt ev eel t i j dmoeti ns t ek en. Mi j nor der boek j ei smoment eel ov er i gensmeerdangoedgev ul d v oordek omendemaanden.I k pr obeers t eedszo’ nt weet otv i er maandenv ol geboek tt ezi j n.Op di emani erzi ej enoghetei ndev an del opendeopdr acht enenk unj e ooknogni euwek l ant enaant r ek k en. Zi tj ev ooreenj aarv as tmetal v as t gel egdeopdr acht en,danheb j egeenr ui mt emeerv oorander en. ”

SCHE E PSE L E KT RI CI T E I T Om aanr i s i cos pr ei di ngt edoen, s peci al i s eer dePet erHer manzi ch ooki ns cheeps el ek t r i ci t ei t . “ Ei genl i j ki sdateenui tdehand gel openhobbyv anme.I kben eenzei l erenhebmi j nei gen zei l boot .Vr oegerwi s ti kni ethoe deel ek t r i ci t ei tv anmi j nbooti n el k aarzatendatwoui kal s el ek t r i ci enui t er aar dweleens wet en.Daar om beni kme begi nnent ev er di epeni nde s cheeps el ek t r i ci t ei t .Hetwasde bedoel i ngom eendi pi nde r egul i er eel ek t r i ci t ei t s wer k ent e k unnenopv angenmetopdr acht en ops chepen.Maardati snooi t gebeur d.Hetaant alopdr acht en i nzak es cheeps el ek t r i ci t ei ti szo l aagdathetnooi teenv ol waar di g al t er nat i efofzel f smaareenaanv ul l i ngk anv or menopdegewone wer k zaamheden.Vandaag dedagv oeri kquas igeen opdr acht enmeerui tops chepen. Mochti kmeerechtop t oel eggen,danzoui kzek ermeer opdr acht enbi nnenhal en.Daar beni kv anov er t ui gd.Maarde noodi serni et ,i nt egendeel . Bov endi enmoetj ev oorder gel i j k e opdr acht ens t eedsnaardek us t , GentofAnt wer pen.I kbl i j fl i ev er di cht erbi jW i ngenei ndebuur t . ”

AVONDCURSUSSE N E N BI J SCHOL I NGE N Pet erHer manbi edteenheels cal a aanel ek t r i s chedi ens t en.Al s eenmans bedr i j fmoethetdanook ni eteenv oudi gzi j nom s t eev as tmee t ezi j nmetdeni euws t et echni ek en. “ I kv ol gdaar v oornogalwatav ondcur s us s enenbi j s chol i ngen.Al s eenbepaal dmer keenopl ei di ng or gani s eer t ,danbeni kweg.I k s t eekv eell i ev ermi j nt i j ddaar i n dani nhetmak env anof f er t es . Opdi emani erhebi kmet r ouwens ookdegehei menv ans cheeps el ek t r i ci t ei t( zi ek ader )ei gen gemaak t . ”

Uw vakblad kan voortaan via een clickbooksysteem ook gelezen en doorbladerd worden op een gewone pc. Lezers die over een smartphone of tablet-pc beschikken, kunnen via een simpele klik de online versie van het magazine downloaden en raadplegen via een PDF-reader of een iBooktoepassing.

Lees het vakblad nu via:

Ondank se e ndi pbe gi n2013l ope ndepr oj e c t e nv oorP e t erHe r manopni e u w goe d bi nne n

e l e k t r i c i e n . p mg . b e

elektricien.pmg.be E l e k t r i c i e n2 0•S e p t e mb e r 2 0 1 31 1

NIEUWE THEMAZENDER ZET UW VAKMANSCHAP IN DE KIJKER

ACTUEEL

DOBBIT tv OP TELENET KANAAL 45 OPENT NIEUWE PROMOTIONELE MOGELIJKHEDEN Professional Media Group, uitgever van onder meer uw vakblad Elektricien, lanceerde op 22 april zijn eigen televisiezender: DOBBIT tv. Deze nieuwe themazender is de perfecte aanvulling op de bestaande magazines, newsletters, elektronische publicaties en websites, en focust op de actieve kijker die geïnteresseerd is in bouwen en renoveren. Uit de eerste metingen kan DOBBIT tv een onverwacht hoog aantal kijkcijfers voorleggen: na één maand hadden al meer dan een miljoen kijkers afgestemd op het do-it kanaal. Dat opent ook voor uw sector nieuwe promotionele mogelijkheden. Door Tilly Baekelandt PROFESSIONAL MEDIA GROUP DOBBIT tv is een initiatief van Professional Media Group (PMG), de belangrijkste Belgische vakbladuitgever. Met hoofdzetel in Zedelgem en bijhuizen in Luik en Amersfoort is PMG ruim dertig jaar actief als uitgever van vakbladen. De uitgeverij geeft in België en Nederland een dertigtal kwalitatief hoogstaande vakbladen uit met gespecialiseerde vakinformatie voor professionals in de bouw, industrie, food- en non-foodretail, fashion en eventmarketing.

DOBBIT TV - DOE-TELEVISIE VOOR DE ACTIEVE KIJKER De digitale themazender DOBBIT tv

12


maakt het bestaande aanbod (magazines, newsletters, elektronische publicaties en websites) compleet. DOBBIT tv staat voor doe-televisie en focust op de actieve kijker die geïnteresseerd is in bouwen en renoveren. Jarenlange ervaring DOBBIT tv doet voor de realisatie van de tv-producties een beroep op de jarenlange ervaring van de magazineredactie en op een eigen videoproductieteam met meer dan twintig jaar ervaring bij het maken van bouwgerelateerde uitzendingen. De zender is in eerste instantie te zien op kanaal 45 bij Telenet, 24 uur per dag, zeven dagen per week. Wie geen Telenet abonnee

is, kan de programma's live bekijken via de pc, tablet of smartphone, via de webstek www.dobbit.be.

productinformaties ook bouwadviseurs, vakmensen en architecten in beeld die de nieuwste producten, technieken en projecten voorstellen. DOBBIT tv opent binnen dit kader "G EEN promotionele ' HUISJES KIJKEN '. nieuwe mogelijkheden. Ik roep W E TONEN DE de bouwprofessional KIJKER HOE EEN dan ook op om ons zijn of haar ideeën te laten PROJECT OF weten, met het oog op CONSTRUCTIE TOT toekomstige STAND KWAM EN reportages.” WELKE TECHNIEKEN (Zie kaderstuk 'Wat OF PRODUCTEN kan DOBBIT tv voor WERDEN GEBRUIKT " u betekenen?')

Hoe komt een project tot stand? Fernand Vanrie (verantwoordelijke uitgever): “We doen niet aan 'huisjes kijken', we nemen de kijker op sleeptouw over hoe een project of constructie tot stand kwam en welke technieken of producten werden gebruikt. De inhoud en aanpak van de programma's liggen volledig in de lijn van onze bestaande media. Zo komen naast de bekende stap-voor-stapartikels en

“ONVERWACHT SUCCES” De eerste kijkcijfers (op basis van een extrapolatie van het

elektricien.pmg.be

ACTUEEL LAAT ONS UW IDEE WETEN! Hebt u ideeën voor toekomstige reportages? Wenst u gefilmde projecten of werven met de kijkers van DOBBIT tv te delen, uw personeel/stagiair in de kijker te zetten, een productieproces of nieuwe techniek in beeld te brengen? Laat het ons weten via [email protected]

PRAKTISCH • DOBBIT tv is te bekijken bij Telenet • op kanaal 45

WAT KAN DOBBIT tv VOOR U BETEKENEN? PROJECT IN DE KIJKER DOBBIT tv is het ideale medium om uw vakmanschap en uiteraard uzelf in de kijker te plaatsen. Hebt u bijvoorbeeld een bijzonder project dat u hebt gerealiseerd, aan het realiseren bent of plant te realiseren, maakt u gebruik van nieuwe en/of unieke technieken en/of materialen of wenst u simpelweg uw personeel en/of stagiair in de kijker te plaatsen? Neem dan zeker contact met ons op! Een tip is om tijdens de realisatie van het project zelf al voldoende filmen/of fotomateriaal te verzamelen zodat dit tijdens de reportage gebruikt kan worden om de evolutie van de werken te kunnen weergeven. Alle types projecten komen hiervoor in aanmerking, gaande van een traditionele nieuwbouwbekabeling tot een state-of-the-artdomoticasysteem.

• 7 dagen op 7 • 24 uur op 24 • of via www.dobbit.be

marktaandeel per bezette COMBINATIE KENNISTelenet settopbox) wijzen PLATFORM/DIGITALE ZENDER op een onverwacht succes. Na een maand hadden ruim Het vakblad van de toekomst meer dan een miljoen kijkers wordt volgens Vanrie een op DOBBIT tv afgestemd. kennisplatform dat op elk moment Fernand Vanrie: zowel door de vakman “De eerste cijfers als de consument kan bewijzen dat we op de worden geraadpleegd. "W E SPELEN IN goede weg zijn. De combinatie OP DE COMBINATIE We hebben de van een kennisplatform VAN EEN KENNIS tijdsgeest mee voor en de promotionele PLATFORM EN DE het lanceren van kracht van een digitale deze themazender. themazender is een PROMOTIONELE Bouwen zal wegens de ideale combinatie KRACHT VAN hoge kosten in de om de bouwers en EEN DIGITALE toekomst meer en meer verbouwers van de THEMAZENDER " een doe-verhaal toekomst te inspireren worden. en adviseren. De volgende generatie “Uit recent onderzoek bij zal om budgettaire redenen 50.000 respondenten in België genoodzaakt zijn om meer zelf te en de rest van Europa blijkt dat doen in samenwerking met de een op de twee Belgen tegelijkertijd elektriciens en de verschillende surft en tv kijkt. Men doet dat vakmannen die nodig zijn om gemiddeld 2,4 uur per week. een nieuwbouw of renovatieOnze digitale zender is er dus om project tot een goed einde zowel kennis als inspiratie op te te brengen.” doen.” 

KLAS IN DE KIJKER DOBBIT tv denkt ook aan de toekomst. Met 'Klas in de kijker' wordt niet alleen een beroep in de bouw gepromoot, maar worden ook recente realisaties van de werknemers van morgen getoond. In de allereerste aflevering kwam het VTI Aalst aan bod met hun passiefhut op de campus van de hogeschool in Aalst. Uiteraard kunnen ook projecten uit de elektrotechnische klassen hierin aan bod komen. Hebben uw leerlingen zelf hun klaslokaal van alle elektrische bedradingen voorzien? Heeft een van uw leerlingen tijdens een stage een interessant project afgewerkt bij een bedrijf? Heeft u met uw klas een boeiende studiereis in het verschiet? Richtte u met uw klas een minionderneming op? Contacteer ons dan vlug, want wij kunnen er een boeiende reportage over brengen.

ADVERTEREN? T HEMA ' S Bouwen, immobiliën, renoveren, decoratie, sanitair, elektro, auto, tuin, doe-het-zelf P RODUCTSPOTTER ( UW PRODUCT IN DE KIJKER) Uitzendrechten inclusief productie: 1 week: 2.800 euro (50 euro/uitzending) S POT ADVERTISING Uitzendrechten exclusief productie: 1 week: 2.240 euro (40 euro/uitzending) B ILLBOARD ADVERTISING ( BILLBOARD VOOR OF NA EEN UITZENDING ) Uitzendrechten exclusief productie: 1 week: 1.120 euro (20 euro/uitzending) D EMOREPORTAGE + BILLBOARD ( DOE - PROJECT VAN A TOT Z IN BEELD GEBRACHT ) Uitzendrechten exclusief productie: 1 week: 2.240 euro (40 euro/uitzending) P UBLIREPORTAGE ( UW BEDRIJF OF PROJECT IN DE KIJKER ) Uitzendrechten exclusief productie: 1 week: 1.120 euro (20 euro/uitzending) Voor meer info: gelieve contact op te nemen met Heidi Coussens op het nummer +32 (0)50/24.04.04 of via mail naar [email protected]

elektricien.pmg.be

E INDWERK IN DE KIJKER Ook de eindwerken van laatstejaars komen zeker in aanmerking voor uitzending. De thema's hiervoor kunnen zeer breed gaan. Zo loopt er nu een item rond een ecowagen, een eindwerk van tien leerlingen van de hogeschool Katho. Ook eindwerken uit de elektrotechnische richtingen lenen zich hier perfect voor. Zowel eindwerken uit de middelbare als uit de hogescholen of universiteiten komen hiervoor in aanmerking.


13

“ELEKTRICIENS KUNNEN DOMOTICA HEEL WAT TOEGANKELIJKER MAKEN”

DOMOTICA

INSTALLATIE NIKO HOME CONTROL IN ARCHITECTENBUREAU Negatieve ervaringen hebben domotica vaak in een slecht daglicht gesteld. Te duur en te bedrijfsonzeker waren de voornaamste klachten. Daardoor willen heel wat producenten en groothandelaars het woord ‘domotica’ niet meer in de mond nemen en wordt steevast verwezen naar ‘automatisatie’. Een ander woord voor dezelfde lading. Kris Vandecasteele liet een en ander niet aan zijn hart komen en liet elektricien Fréderic Goudenhooft onlangs Niko Home Control in zijn gerenoveerde architectenbureau installeren. In dit tot architectenbureau omgebouwd tankstation installeerde Fréderic Goudenhooft het nieuwe domoticasysteem

Door Jan De Naeyer Oostendenaar Kris Vandecasteele runt samen met een vennoot zijn architectenbureau Vandecasteele en Vanhooren bvba. Onlangs namen ze hun intrek in een nieuw pand aan het Vlaams Plein. “Eigenlijk ging dit om een van de projecten die we behandelden”, steekt Kris Vandecasteele van wal. “Een van onze klanten had ons immers gevraagd om van dit voormalige tankstation een carwash te maken. Dat hebben we gedaan, maar naderhand werd het voor de eigenaar duidelijk dat een en ander economisch niet rendabel zou zijn. Daarop werden we verzocht negen garages op de benedenverdieping van dit appartementsblok in te tekenen. Het ganse stedenbouwkundige dossier was klaar om ingediend te worden toen de eigenaar in kwestie opnieuw terugkrabbelde. Daarop hebben we opnieuw met onze klant

rond de tafel gezeten met de vraag om de hele benedenverdieping aan ons architectenbureau te verkopen. Dat is ook gebeurd, en op die manier zijn we aan onze nieuwe locatie gekomen.”

DRIEHOEK Eenmaal het pand in bezit, maakte Kris Vandecasteele een visualisatie van de diverse mogelijkheden van het pand. Dat was niet zo eenvoudig wegens de driehoekige vorm: “Het specifieke van ons ontwerp was eigenlijk de spits, die evenwel niet op ons perceel lag. Daarom hebben we aan de stad Oostende gevraagd om ons een stuk voetpad te verkopen. Hun antwoord was quasi onmiddellijk positief maar toch heeft het nog twee jaar geduurd alvorens al het papierwerk in orde was.

Het resultaat is een zeer transparant kantoorgebouw met grote glasgevels en een heel typische spits, opnieuw in glas. Eigenlijk hebben we een jarenlang woekerende stadskanker weggesneden. Voor de buurt was dit project dus een goede zaak.”

OPEN EN TRANSPARANT Elke architect zal erkennen dat voor jezelf ontwerpen een pak lastiger is dan voor een klant projecten uit te tekenen. “Je twijfelt constant aan je eigen voorstellen”, geeft Kris Vandecasteele toe. “We hebben verschillende ontwerpen gemaakt en hebben geprobeerd om zoveel mogelijk rekening te houden met de toekomst. Het was immers niet de bedoeling om bij de minste uitbreiding van ons bureau meteen opnieuw te krap behuisd te zitten.

VANDECASTEELE EN VANHOOREN ARCHITECTENBUREAU BVBA IN EEN NOTENDOP Het architectenbureau van Kris Vandecasteele stelt momenteel acht personen tewerk. Het gros van de werkzaamheden wordt uitgemaakt door private woningen, aangevuld met 15% industriebouw. Af en toe sluipt ook een handelsruimte tussen de projecten “maar wij aanvaarden slechts één handelspand per keer”, zegt Kris Vandecasteele. “De deadlines voor dergelijke projecten zijn immers zodanig kort en strikt dat je een snelle en kwalitatieve opvolging moet kunnen verzekeren aan je klant.”

14


Uiteindelijk hebben we geopteerd voor een open en transparante ruimte die de interne samenwerking en inspraak belichaamt. Het geheel wordt aangevuld met twee vergaderruimtes, waarvan er eentje afgesloten kan worden, maar de rest loopt allemaal in elkaar over.”

NOOD AAN DOMOTICA Aangezien elke voorbijganger zomaar in de burelen kan binnenkijken, wilde Kris Vandecasteele zo weinig mogelijk elementen zichtbaar houden. Daarom werd ook geopteerd voor een sterk doorgedreven domoticasysteem. “We wilden zo weinig mogelijk schakelaars terwijl we toch even graag als een ander willen dat het licht aanfloept wanneer het te donker wordt.

FREDERIC GOUDENHOOFT: VAN AUTOMECANICIEN TOT ELEKTRICIEN

Kris Vandecasteele (links): “Wij hebben aan Frédéric Goudenhooft (rechts) meegedeeld wat onze concrete wensen waren, maar hoe en waarlangs alle kabels passeren en hoeveel er zijn, interesseert me niet. Elk zijn job”

Frederic Goudenhooft installeerde deze domoticainstallatie. We laten hem aan het woord over zijn bedrijf: “Ik werkte na mijn studies A2 Automechanica eerst twaalf jaar als mecanicien. Omdat ik ook even elektronica had gestudeerd, ging ik daarna aan de slag bij een elektricien. Na anderhalf jaar ben ik dan als zelfstandig elektricien gestart. Mijn bedrijf bestaat ondertussen al zeven jaar. Onze belangrijkste activiteiten bestaan uit domoticaen beveiligingssystemen. We doen deze projecten over heel het land.”

elektricien.pmg.be

Unlimited connections

Uw elektrische installatie moet dagelijks onder hoge druk worden gereinigd en staat bloot aan chemische stoffen en reinigingsmiddelen. Tevens moet de installatie aan de strikte eisen op het gebied van hygiëne, kwaliteit en veiligheid voldoen. Niet altijd een ideale combinatie! De oplossing: MARECHAL ELECTRIC biedt een uniek assortiment industriële aansluitingen die naadloos bij uw situatie aansluiten. • Tot 1000 V en 700 A (75 kW). • Tot 10.000 gebruikscycli: 2 tot 8 maal zoveel als door standaard EN 60309-1 voorgeschreven. • Zilver-nikkel drukvlakcontacten met vlechtwerk, met een uitzonderlijk geleidingsvermogen en hoge corrosie- en schokbestendigheid. • Uitstekende waterdichtheid: tot IP69k voor hogedrukreiniging tot 100 bar en 80°C.

• Weerstand tegen spanningspieken tot 8 x de normale intensiteit gedurende 1 minuut. • Weerstand tegen schokken en corrosieve omgevingen: IK08 met een GRP (glasvezelversterkte) mantel en tot IK10 met een metalen mantel. • Mogelijke opties: lockout/tagout, vergrendeling, hulpcontacten, automatische ontkoppeling...

De MARECHAL®-oplossingen zijn voortgekomen uit een unieke technologie: de DECONTACTOR™, een contactdoos met geïntegreerd schakelsysteem. Een unieke combinatie die ervoor zorgdraagt dat machines en motoren in bedrijf geheel veilig kunnen worden ontkoppeld.

A brand of MARECHAL ELECTRIC GROUP

TECHNOR ITALSMEA is marktleider in het ontwerpen en vervaardigen van armaturen, behuizingen en elektrische panelen voor omgevingen waar potentieel explosiegevaar aanwezig is. Meer informatie vindt u op technor.com

Raadpleeg voor aanvullende informatie over MARECHAL ELECTRIC onze site marechal.com

DOMOTICA Aangezien we met heel veel glas gewerkt hebben, moest ook ons gordijnsysteem op de domotica aangesloten worden. Ik had immers geen zin om elke ochtend en avond aan die gordijnen te gaan sleuren. We hadden dus wel degelijk nood aan een domoticasysteem.”

OVERTUIGD DOOR NIKO MYSTERIOUS REEKS

NIKO HOME CONTROL Niko noemt zijn Home Control systeem zelf geen domoticasysteem maar ‘de nieuwe elektrische installatie’. De installatie omvat een ecodisplay, gecombineerd met een aantal basisfunctionaliteiten zoals energie besparen, verlichting aansturen, motoren aansturen (bv. voor bediening van rolluiken), stopcontacten schakelen en de automatisering van scenario’s (ventilatie, rolluiken …) op basis van tijd of externe sensoren. Mogelijke uitbreidingen zijn een centrale bediening via touchscreen en/of smartphone, een regeling voor zoneverwarming en veiligheidsscenario’s (inbraakbeveiliging). Alle extra modules zijn apart verkrijgbaar. De bouwheer bepaalt zelf uit welke functionaliteiten de

Eenmaal die optie gelicht was, kwam het erop aan om te kiezen voor een specifiek systeem. In Oostende opteerden de bouwheren-architecten voor Niko Home Control. “We zijn een architectenbureau; esthetiek is hier dus zeer belangrijk. Mooie schakelaars waren dan ook een van onze vereisten. Er waren een aantal merken die volgens ons schakelaars in hun gamma hadden die aan onze esthetische eisen voldeden. Via een persoonlijke kennis kregen we de Mysterious reeks van Niko gepresenteerd. Dat is een reeks van quasi onzichtbare “Van de concrete uitvoering hebben schakelaars die naadloos in muren we ons weinig aangetrokken”, zegt kunnen worden ingewerkt. Kris Vandecasteele. Er is enkel een discrete “Wij hebben ronde rand zichtbaar die aan Frédéric in het duister oplicht met meegedeeld wat F REDERIC een zachte warme witte onze concrete G OUDENHOOFT: gloed. Via een wuifgebaar wensen waren, “H ET ENIGE WAAR activeer je de verlichting. maar hoe en WE WAT OP MOETEN Kom je binnen de waarlangs alle ZOEKEN HEBBEN , 50 centimeter van de kabels passeren WAS DE AUTOMATISATIE schakelaar, dan licht de en hoeveel er ronde rand op. Wuif je zijn, interesseert VAN DE TWEE binnen de 10 centimeter me niet. SCHUIFDEUREN ” van de schakelaar, dan Elk zijn job.” wordt de verlichting “De wensen van ingeschakeld. Ik kende het systeem de klant waren voor ons uitermate wel maar gebruikte Niko niet duidelijk”, vult Frédéric Goudenzoveel als architect. Voor de hooft aan. “Verschillende zaken architectuur van ons kantoormoesten op het domoticasysteem gebouw, vond ik de Mysterious worden aangesloten, zoals de reeks wel passend. Die schakelaars automatisatie van de gordijnen, waren dan ook de doorslaggevan de schuifdeuren en van de vende factor om Niko te kiezen.” verlichting. Het systeem is erop Eenmaal de keuze voor het systeem voorzien dat ook de ventilatie en gemaakt, verscheen installateur de verwarming erop aangesloten Frédéric Goudenhooft ten tonele. kan worden, maar dat is

Frédéric Goudenhooft: “De programmatie verliep eenvoudig. Je maakt je actie, je verbruiker en je actor aan, verbindt die aan elkaar, geeft het commando en klaar”

16


installatie wordt samengesteld. Z ENUWCENTRUM De controller is het zenuwcentrum van de installatie en stuurt de logica van Niko Home Control. De programmering gebeurt via de programmeersoftware op de pc en wordt daarna op de controller ingeladen. De controller heeft een testknop waarmee op elk moment de werking en status van de andere modules in de installatie kunnen worden gecontroleerd. Basisfuncties zoals lichten rolluiksturing kunnen via de programmeerknop op de module ook manueel geprogrammeerd worden. De controller bewaakt de installatiegegevens die op elk moment uitgelezen kunnen worden. vooralsnog niet het geval hier. Maar het komt wel nog. Binnenkort brengt Niko overigens ook een interface op de markt waarmee je domoticasysteem aangestuurd kan worden via een smartphone of tablet. Zodra die er is, zullen we die ook in dit architectenkantoor installeren. Veel andere systemen hebben al een dergelijke interface maar Niko kijkt op dat vlak nogal eens de kat uit de boom. Het gevolg is wel dat de systemen die zij op de markt brengen, veel goedkoper zijn dan die van hun concurrenten.”

AUTOMATISATIE SCHUIFDEUREN WAS EEN DOORDENKERTJE Het project in Oostende kende een lange voorgeschiedenis maar een korte uitvoeringstermijn. “De volledige renovatie van dit voormalige tankstation tot modern architectenkantoor werd op amper drieënhalve

Via de programmeersoftware zijn ook tijdgestuurde functies en het instellen van voorwaarden mogelijk. B EKABELING De bekabeling van de kast is erg beperkt. Alle modules die op één rij staan, worden via een schuifbrug met elkaar verbonden. Ze worden van voeding en buscommunicatie voorzien. Een tweedraadse buskabel voedt de verschillende bedieningselementen buiten de kast. Het aansluitschema kent een vrije topologie waardoor de installateur geen vast bekabelingsschema moet volgen. Dankzij de niet-gepolariseerde bekabeling kunnen alle bedieningen eenvoudig en snel aangesloten worden. maand tijd afgerond”, beweert Kris Vandecasteele. “Dat is zeer kort, zeker wanneer je weet dat het al tien weken wachten was op de raampartijen.” “De volledige installatie van het domoticasysteem is bijzonder vlot verlopen”, vult Frédéric Goudenhooft aan. “Het enige waar we wat op moeten zoeken hebben, was de automatisatie van de twee schuifdeuren die de vergaderzaal kunnen afsluiten van de rest van het kantoor. De sturing ervan was een doordenkertje. Normaal gezien worden schuifdeuren geleverd met standaarddetectieogen van ongeveer dertig centimeter lang. Dat was ook hier het geval, maar aangezien de klant alles zoveel mogelijk wou wegsteken of onzichtbaar maken, moest ik op zoek gaan naar een klein, onopvallend detectieoogje. Uiteindelijk hebben we een detectieoogje gevonden dat voldeed aan de esthetische vereisten, en ook nog eens kon

Fréderic Goudenhooft: ”Het is wel de bedoeling dat binnenkort ook de verwarming en de ventilatie op de Niko Home Control worden aangesloten”

elektricien.pmg.be

DOMOTICA

Frédéric Goudenhooft: “Aangezien er geen polariteiten in de bus zijn, kan je alle getrokken kabels in de bus gebruiken voor programmatie”

communiceren met het domoticasysteem. Maar voor de rest moet je bij Niko Home Control tijdens het trekken van de kabels nog niet weten waar je welk licht wil gaan ontsteken. Dat kan allemaal achteraf geprogrammeerd worden. Aangezien er geen polariteiten in de bus zijn, kan je alle getrokken kabels in de bus gebruiken voor programmatie.”

EENVOUDIGE PROGRAMMATIE Installateur Frédéric Goudenhooft heeft niets dan lof voor het gebruiksgemak van de programmatie van Niko Home Control. “De programmatie verloopt veel eenvoudiger dan bij de Nikobus. Je maakt je actie, je verbruiker en je actor aan, verbindt die aan elkaar, geeft het commando en je bent klaar. Zo simpel is het. In eerste instantie geef je een bepaalde programmatie in en naderhand controleer je nog eens bij je klant of alles naar zijn wensen werd geprogrammeerd. En uiteraard moeten er altijd nog

Frédéric Goudenhooft: “Omdat de klant alles zoveel mogelijk wou wegsteken of onzichtbaar maken, moest ik op zoek naar een klein en onopvallend detectieoogje”

enkele kleine bijsturingen gebeuren “Ik wou bijvoorbeeld, wanneer de maar dat is de logica zelve. verlichting wordt aangestoken, dat Een nieuw gebouw moet je als die er een tiental seconden over gebruiker leren kennen en het is doet om op volle sterkte te branden. pas na verloop van enkele Dat geeft een zeker cachet. Ook maanden dat alle programmatie omgekeerd, wanneer de verlichting optimaal is afgesteld”, zegt gedoofd wordt, wordt die eigenlijk Frédéric Goudenhooft. gedimd tot die vol“Toen we hier onze ledig uitgeschakeld intrek namen, zat er is. F REDERIC nog geen duidelijk G OUDENHOOFT: “E EN Dat zijn speciale systeem in de vereisten die NIEUW GEBOUW MOET JE bediening van allemaal mogelijk ALS GEBRUIKER LEREN de schakelaars. worden dankzij het KENNEN EN HET IS PAS Dat hebben we domoticasysteem. NA VERLOOP VAN al doende geherIn de vergaderzaal programmeerd tot hebben we ook ENKELE MAANDEN DAT alles perfect aan onze bepaalde sferen ALLE PROGRAMMATIE wensen en behoeften OPTIMAAL IS AFGESTELD ” geprogrammeerd. voldeed”, aldus nog In de ‘meetingsfeer’ Kris Vandecasteele. bijvoorbeeld worden de lichten gedimd, het projectiescherm naar beneden SFEREN gelaten en de gordijnen gesloten. Qua verlichting werd geopteerd We hebben ook tijdslots ingesteld voor een mix van tl- en ledverlichvoor de avond- en nachtverlichting. ting. “Alle burelen worden verlicht En vanzelfsprekend is er ook de via volle ledschijven, die zo zijn ‘alles aan en alles uit’-knop. ingesteld dat ze uitdoven wanneer Ook de gordijnen zijn volledig op er zich niemand aan het bureel het domoticasysteem aangesloten. bevindt”, aldus Kris Vandecasteele. Ik kan alles tegelijk sluiten of gordijn per gordijn. De keuzemogelijkheden zijn enorm. Alles wordt bediend via één centraal bedieningsdisplay. En misschien binnenkort ook vanaf m’n iPhone of iPad.”

TOEKOMST

“In de ‘meetingsfeer’ worden de lichten gedimd, het projectiescherm naar beneden gelaten en de gordijnen gesloten”

elektricien.pmg.be

Het domoticasysteem van Vandecasteele en Vanhooren architectenbureau bvba is nog niet volledig geïntegreerd met alle aanwezige technieken. “Het is wel de bedoeling dat binnenkort ook de verwarming en de ventilatie op de Niko Home Control worden aangesloten. In principe zou ook het alarm op het systeem kunnen worden aangesloten. Van zodra het alarm afgaat, kunnen alle lichten aanfloepen en de gordijnen opengaan, zodat

eventuele inbrekers meteen vanaf de straat zichtbaar zijn voor iedereen.”

“DOMOTICA MOET AF VAN NEGATIEVE IMAGO” Architecten zijn veeleisende mensen, en terecht in het belang van hun klanten. Maar die eisen liggen vaak nog net iets hoger wanneer een en ander voor eigen gebruik bestemd is. Toch is Kris Vandecasteele zeer opgetogen over zijn domoticainstallatie. “Iedereen streeft naar zijn eigen gebruiksgemak en dankzij dit systeem is dat bij ons serieus verhoogd. Ook de kostprijs viel zeer goed mee. Veel mensen hebben nog altijd een heilige schrik voor domotica vanuit de vrees dat dit een serieuze hap uit hun bouw- of renovatiebudget zal nemen. Maar die vrees is onterecht. Je hebt immers alles zelf in de hand. Je gaat zover als je zelf wil of als je budget het toelaat. Domotica kreeg daardoor een veelal negatieve bijklank, mede veroorzaakt door bepaalde producenten die serieus durven door te rekenen. Als je je ogen en oren als architect of als eindgebruiker openhoudt, dan zijn er zeker goede alternatieven op de markt te vinden. Elektriciens moeten op dat vlak ook zorgen voor een meer open communicatie met hun klanten. Ze moeten hun klanten ook leren hoe ze zelf commando’s kunnen programmeren, zodat ze niet bij de minste aanpassing naar een installateur moeten bellen en daarvoor een factuur toegestuurd krijgen.“ Domotica mag geen afgeschermde wereld blijven voor de happy few. En ik vermoed dat met deze Niko Home Control een en ander wel toegankelijker zal worden voor heel wat potentiële klanten.”  Elektricien 20 • September 2013

17

AANKOOP KABELAFVAL GRATIS PLAATSEN/OPHALEN MINI-CONTAINERS

HSS BI-MEtaL KLOKzaGEN VOOR tOEpaSSINGEN IN DE ELEctRIcItEIt, SaNItaIR, BOUw EN INDUStRIE. SNEL EN EENVOUDIG. Alle klokzagen uit het GREENLEE HSS Bi-metal assortiment hebben een verstevigde achterplaat die voor een betere stabiliteit en minder trillingen zorgt t.o.v. gewone klokzagen. De positieve spaanhoek zorgt voor snel en eenvoudig snijden.

(afhaalwagen met geijkte weegbrug)

ELEKtRO KIt: • 35 mm, 68 mm en 75 mm. • Klokzagen en freesplaat voor 68 mm klokzaag. ISO KIt: • 7 klokzagen: ISO 16, 20, 25, 32, 40, 50, 63 LOODGIEtERS KIt: • 7 klokzagen • Nominale afmetingen: 19, 24, 29, 38, 44, 60, 67 mm.

__________________________________________________________________________________________

AZ KABEL bvba - Industriezone Noord Bevrijdingslaan 11 - 8700 Tielt Tel.: 0475/ 26 19 49 Mail: [email protected]

*De Greenlee HSS Bi-metal klokzagen zijn los of in verschillende sets verkrijgbaar.

Zinkstraat 10 IZ4A “Dassenveld” - 1500 Halle • Tel.: 02/357.09.40 - Fax: 02/354.96.79 • [email protected] • www.nussbaumer.be

De infrarood-aanwezigheidsmelder

Control PRO IR Quattro SLIM met zijn uniek vierkantig registratiegebied en zijn ultradunne montage Voor het in- en uitschakelen van licht, optioneel met kanaal voor HVAC. Afhankelijk van aanwezigheid en omgevingslichtsterkte garandeert deze sensor een uitstekend registratiebereik:

• 4 x 4 m aanwezigheidsregistratie, • 4 x 4 m radiale registratie, • 4 x 4 m tangentiële registratie.

De ultradunne SLIM van slechts 4 mm is na installatie nagenoeg onzichtbaar aan het plafond. De infraroodsensor zorgt voor een perfecte aanwezigheidsregistratie in het bereik van 4 x 4 m.

VSA Handel BvBa | Hagelberg 29 | B-2440, Geel | België Telefoon +32 (0)14 25 60 50 | Fax +32 (0)14 25 60 59 | Mail [email protected]

Kĳk voor meer informatie op: www.vsahandel.be Adv.Elektricien_nr20_SLIM_NL.indd 1

Speciﬁcaties: • Montagehoogte: 2,5 – 4m • Bescherming: IP20 • Max. ohmse belasting 2000W • Beschermingsklasse: II • Slechts 4 mm zichtbaar • Omgevingstemp.: 0 tot 40°C • Parallelschakeling mogelijk • IQ-modus • Schemerinstelling: 10 tot 1000 lux • Afmetingen sensormodule: 77 x 77 x 60 mm • Afmetingen belastingsmodule: 61,3 x 126,5 x 42,5 mm • Beschikbaar in COM1, COM2, KNX en DIM uitvoering • Enkel in te stellen via optionele afstandsbediening RC8 Referenties: • COM1: 593414 • COM2: 593513 • KNX: 593711 • DIM: 593612 • Afstandsbediening RC8: 559410

29-07-13 13:47

TEN HUIZE VAN

“MEER RENOVATIES DAN NIEUWBOUW IN MIJN PORTEFEUILLE” GEERT VAN BUGGENHOUT ONZEKER OVER TOEKOMST ALS ZELFSTANDIGE De slachtoffers van de aan de gang zijnde economische crisis zijn lang zonder gezicht gebleven, zelfs in die mate dat er openlijk werd getwijfeld of er wel een crisis bezig was. Maar Geert Van Buggenhout, die in 2009 zijn eigen installatiebedrijf als eenmanszaak startte, merkt sinds nieuwjaar toch een terugloop in het aantal opdrachten. Problematisch is het nog niet maar veel langer mag deze situatie niet duren. Elektricien had een gesprek met een installateur die vecht voor nieuwe klanten.

De renovatie van een loft in Brussel. Geert Van Buggenhout: “Aanvankelijk was ik voornamelijk actief in de industriële sector maar momenteel bestaat het leeuwendeel van mijn klantenbestand uit particulieren”

Door Jan De Naeyer

OP EIGEN BENEN Geert Van Buggenhout (36) uit Humbeek, bij Brussel, runt zijn eigen eenmanszaak als installateur van elektrische installaties en ventilatie. “Voordat ik als zelfstandige startte, kriebelde het eigenlijk al enkele jaren. Voor mijn laatste werkgever, een grote aannemer,

“NA VIJF JAAR EVALUEREN” Geert Van Buggenhout weet nog niet of hij zelfstandig installateur zal blijven: “Dat is inderdaad een zeer

moeilijke beslissing. Als zelfstandige heb je zicht op alles: gaande van de prospectie over de offerte en de bestelling tot de installatie en de nazorg. Mocht ik weer in loondienst gaan werken, dan krijg je opnieuw slechts een facet van dat proces te zien. Ik heb in elk geval met mijn echtgenote afgesproken dat ik het vijf jaar zou proberen. Als daarna blijkt dat het echt niet lukt, kan ik nog altijd even stempelen. Dat is mogelijk wanneer je minder dan vijf jaar als zelfstandige aan de slag bent.”

elektricien.pmg.be

plaatste ik een grote elektrotechnische installatie. Naderhand kreeg ik evenwel mijn ontslagbrief onder de neus geschoven, waarna ik de knoop definitief doorhakte en besliste om op eigen benen te gaan staan. Een werkgever heeft immers nooit een compleet zicht op wat je allemaal doet en hoe je je soms dubbel moet plooien om een opdracht tot een goed einde te brengen. Dat heeft mee mijn beslissing bepaald. Sinds 2009 ben ik dus als zelfstandige installateur aan het werk.”

START IN ONDERAANNEMING Aangezien Van Buggenhout van de ene dag op de andere zonder werk zat, is de overstap naar een volledige zelfstandige activiteit vrij plots verlopen. “Het eerste wat ik gedaan heb, is een accountant opgezocht. Die heeft het volledige papierwerk in orde gemaakt. De volgende stap was het aankopen van werkgerief." Op zoek naar klanten Van Buggenhout vertelt voort: “En daarna moest ik uiteraard ook op zoek naar klanten. Ik heb onder andere de VDAB-website geraadpleegd om uit te vissen welke bedrijven op zoek waren naar elektriciens. Aan hen heb ik vervolgens mijn diensten als onderaannemer aangeboden. Gaandeweg ben ik dan ook

op zoek gegaan naar eigen klanten.”

SAMENWERKING MET ILLICO VERBOUWINGEN

eveneens gespecialiseerd zijn in verbouwingen. Om die redenen ben ik voornamelijk actief op de renovatiemarkt.”

CONTINUE ZOEKTOCHT

Het klantenbestand van Geert NAAR NIEUWE KLANTEN Van Buggenhout is vrij divers. “Aanvankelijk was ik voornamelijk De zoektocht naar nieuwe klanten actief in de industriële sector maar liep en loopt nog altijd niet van momenteel bestaat het een leien dakje voor Geert Van leeuwendeel Buggenhout. van mijn “In de klantenbestand “I K HEB DE VDAB- SITE beginmaanden uit particulieren. heb ik flyers laten GERAADPLEEGD OM UIT TE Er zitten niet veel maken, maar daar VISSEN WELKE BEDRIJVEN nieuwbouwkwam bijna geen OP ZOEK WAREN NAAR projecten in mijn respons op. Ook ELEKTRICIENS . A AN HEN portefeuille maar op dit moment is HEB IK DAN MIJN DIENSTEN het zeer kalm, te renovaties des te meer. Ik werk kalm eigenlijk.” ALS ONDERAANNEMER immers vaak “Onlangs hoorde AANGEBODEN ” samen illiCO ik ook van een van Verbouwingen, mijn leveranciers een onderneming die klanten en dat het ook bij hen zeer rustig aannemers met elkaar in contact was. Momenteel is dat voor mij brengt. nog niet problematisch maar Particulieren kunnen via illiCO deze situatie mag niet te lang hun algemeen project voorstellen. aanslepen. Er moet uitzicht zijn Zij krijgen bezoek van een op beterschap en dat zie ik makelaar die ter plaatse komt voorlopig niet. Voor mij is het dus bekijken wat voor soorten bang afwachten. Ik ben actief aannemers allemaal nodig zijn tussen Ternat en Sterrebeek, om het project tot een goed einde inclusief Brussel.“ te brengen. Vervolgens worden “Maar veel opdrachten uit de door illiCO verschillende prijzen hoofdstad krijg ik niet omdat daar opgevraagd en voor vaak geopteerd wordt voor elektriciteitswerken dien ik Franstalige installateurs. Een echte regelmatig offertes in die al dan verklaring voor het gebrek aan niet resulteren in een bestelling." opdrachten heb ik niet meteen, maar de aan de gang zijnde Samenwerking met architecten crisis zal daar wel voor iets Daarnaast heb ik een intense tussen zitten.” samenwerking met enkele “Ik heb immers al diverse offertes architecten uit Kortenberg die gemaakt voor bouwheren die Elektricien 20 • September 2013

19

Xanlite_Pro_Pub_12August2013_NL_vecto.pdf

C

M

J

CM

MJ

CJ

CMJ

N

1

13/08/13

11:29

TEN HUIZE VAN naderhand hun bouwgrond opnieuw hebben moeten verkopen, zonder aan hun bouwproject begonnen te zijn. Dat is toch wel een teken aan de wand.”

WANBETALERS Geert Van Buggenhout zag de bui al hangen toen bleek dat er steeds minder bestellingen binnenkwamen. “Er is een periode geweest waarin ik maanden op voorhand volgeboekt zat, maar dat ‘spaarpotje’ is inmiddels volledig opgesoupeerd. Het uitblijven van nieuwe bestellingen was evenwel maar één voorteken. Op een gegeven moment werd ik ook geconfronteerd met wanbetalers, een voor mij nieuw fenomeen. Dat is blijkbaar een algemeen gegeven want mijn accountant deelde me mee dat heel wat van zijn klanten er last van hebben." Telefoontje volstaat soms Wanbetalers zijn lastig. Enerzijds wil je ze niet op stang jagen door constant om je geld te gaan zeuren, anderzijds wil je natuurlijk wel betaald worden, en dan het liefst nog op tijd. Als je alleen maar kosten maakt en daar geen inkomsten tegenover staan, ben je wel gedoemd om er ooit mee te

moeten ophouden. Maar veel problemen met slechte betalers kunnen met een eenvoudig telefoontje opgelost worden. Vaak worden facturen niet betaald omdat er nog iets niet volledig naar wens is met betrekking tot de installatie. Maar vroeger zou een klant zelf hebben gebeld om dat aan te kaarten. Nu krijgen we dergelijke kleine probleempjes, die er wel voor zorgen dat je facturen onbetaald blijven, pas te horen wanneer we informeren naar de betaling van de factuur. Dat is een opmerkelijk verschil met enkele jaren terug.”

MALAFIDE KLANTEN? Gesjoemel met leningen De penibele financiële situatie van sommige klanten heeft ook Geert Van Buggenhout al in een lastig parket gebracht. “Veel klanten financieren hun verbouwing met een lening. Sommigen proberen er bij je factuur iets bij te lappen zodat ze een groter bedrag van hun lening kunnen opnemen. Het kan ook dat de bank rechtstreeks de aannemer, c.q. mezelf, betaalt. Ik merk dat er te veel werd overgeschreven, neem contact op met de klant en die vraagt me om het surplus naar hem door te storten. Op die manier heeft de klant extra middelen om andere aannemers te betalen of om zijn lening af te korten. Ook met dergelijke praktijken word je als zelfstandige aannemer geconfronteerd. Ik sta op dat vlak recht in mijn schoenen maar ik kan me voorstellen dat wanneer een installateur het lastig heeft om nieuwe klanten aan te trekken, hij ook dergelijke malafide klanten niet voor het hoofd wil stoten en meegaat in hun verhaal.”

UITBREIDING VAN DE CONTACTEN

Om mee te zijn met nieuwe evoluties bezoekt Geert Van Buggenhout regelmatig beurzen. Daarnaast volgt hij opleidingen van leveranciers en beroepsfederaties

elektricien.pmg.be

Maar vooralsnog probeert Geert Van Buggenhout het tij te doen keren. “Ik ga ondernemingen

“Naast de klassieke elektrische installaties plaats ik ook ventilatiesystemen en ben ik gespecialiseerd in ledverlichting”

rechtstreeks aanspreken. Ik wil een uitbouw van zijn ook de band met illiCO nog eenmanszaak. “Ik zie mezelf verstevigen en ook nog andere niet als zaakvoerder van een architecten benaderen om mijn installatiebedrijf met veertig diensten aan hen voor te stellen. werknemers, maar dat betekent Ik contacteer ook collega’s niet dat ik mijn hele leven alleen waarvan ik vermoed dat ze te aan de slag wil blijven. Mijn veel werk hebben om aan hen ideaalbeeld is om ooit een dan ook mijn diensten aan te bedrijfje met een tiental persobieden. Ik heb ook al contact neelsleden te kunnen runnen. Zo opgenomen met enkele sleutel-opkan ik ook mijn eigenheid de-deurfirma’s maar zij hebben behouden en de klanten een veelal hun eigen elektriciens in persoonlijke service blijven dienst. Een bouwfirma die garanderen. Maar ik besef ten tevreden is over zijn elektricien, volle dat ik me nu op een gaat er niet zomaar iemand tweesprong bevind. Ofwel blijft bijnemen. Bovendien zitten ze de huidige situatie gehandhaafd nog eens te werken tegen zeer en dan zal ik alternatieven scherpe prijzen. moeten zoeken, Het sop moet ofwel trekt het “M IJN IDEAALBEELD uiteindelijk de kool opnieuw aan IS OM OOIT EEN BEDRIJFJE en kunnen we nog waard zijn.” MET EEN TIENTAL beginnen aan de echte uitbouw van PERSONEELSLEDEN TE TWEE PAAR mijn KUNNEN RUNNEN ” HANDEN installatiebedrijf.” Geert Van Buggenhout werkt alleen. REGELMATIG BEURSBEZOEK Rekening houdend met zijn quasi De waaier aan installaties die lege orderboekje is Geert Van Buggenhout aanbiedt het aanwerven van een eerste aan zijn klanten, is niet echt werknemer nog niet meteen aan beperkt, rekening houdend met de orde. “Sommige elektriciteitshet feit dat hij alleen werkt. en ventilatiewerken zijn gelukkig “Dat klopt. Naast de klassieke installaties die je probleemloos alleen kunt aanpakken. Meestal is elektrische installaties plaats ik ook ventilatiesystemen en ben ik er nog wel iemand op de werf gespecialiseerd in ledverlichting. aanwezig die even kan helpen Om constant mee te zijn met wanneer ik een paar handen nieuwe evoluties bezoek ik tekortkom, bijvoorbeeld om regelmatig beurzen, gaande van nieuwe draden in oude leidingen de algemene bouwbeurzen tot te trekken, maar dat komt niet zo echt gespecialiseerde vaak voor. Sommige particuliere vakbeurzen.” klanten nemen ook al eens een dag verlof om eens een dag mee te helpen en zo de kosten te OPLEIDINGEN drukken.” "Daarnaast volg ik regelmatig opleidingen van leveranciers en TWEESPRONG beroepsfederaties. Daar kruipt heel wat tijd in maar als je je Service garanderen klanten het nieuwste van het Het lage aantal opdrachten nieuwste wilt aanbieden, dan is dat Geert Van Buggenhout dat een noodzakelijke momenteel binnenkrijgt, belet voorwaarde.”  evenwel niet dat hij droomt van Elektricien 20 • September 2013

21

BEURZEN

HEEL WAT POSITIEVE KLANKEN TE HOREN OP INTERSOLAR EUROPE 2013 PV-MARKT HEEFT NOG STEEDS GROEIMOGELIJKHEDEN Traditioneel bracht juni de internationale vakbeurs Intersolar Europe in München. Met een groot bezoekers- en standhoudersaantal bewees de vakbeurs nog steeds de grootste vakbeurs voor zonne-energie te zijn. Heel wat nieuwigheden werden er voorgesteld, maar wat echt in het oog sprong, was de massale aandacht voor energieopslagsystemen. Daarnaast besteedde de vakbeurs heel wat aandacht aan het eigen gebruik van zonne-energie en de integratie op het net. Vooral het segment energieopslagsystemen werd druk bezocht in hal B5, waar diverse bezoekers meer informatie vroegen

Door Rory Moerman GOEDE CIJFERS De editie van dit jaar mag gerust succesvol genoemd worden. Zo'n 50.000 bezoekers (uit meer dan 150 landen) vonden de weg naar Intersolar Europe 2013. Zij bezochten de 1.330 internationale standhouders inzake technologieën en services op het gebied van zonnepanelen, PV-productietechnieken, energieopslagsystemen en thermische zonne-energie. Alles vond plaats in de Messe van München, gespreid over twaalf hallen en 121.000 m². Internationaler dan ooit De vakbeurs kreeg heel wat nationaliteiten over de vloer. Zo'n 44% van de bezoekers kwam van buiten Duitsland naar Intersolar; aan de kant van de standhouders was zelfs meer dan de helft internationaal:

53%. Zij kwamen vooral uit China, Italië, Oostenrijk en Spanje.

Meteen tijdens het openingsevent was er al een debat hierover.

INTERSOLAR EUROPE CONFERENCE 2013

VINGER AAN DE POLS

DUURZAME THEMA'S

Dat zonne-energie zeker in Duitsland alomtegenwoordig is, wordt duidelijk door het bezoek van diverse Europese politici, zoals Gregory Barker (Brits minister van Energie en Klimaatverandering) en Jürgen Becker (Duits staatssecretaris van Milieu, Natuurbehoud en Nucleaire Veiligheid).

Deze editie legde de focus vooral op enkele thema's die wel eens de toekomst van zonne-energie kunnen (her)tekenen: • energieopslagsystemen; • eigen gebruik van zonne-energie; • integratie op het net.

Tijdens de vakbeurs was er ook de Intersolar Europe Conference in het Internationales Congress Center van München. De conferentie ontving zo'n 400 sprekers voor om en bij de 2.000 bezoekers. Een van de meest besproken topics was de rol van opslagsystemen voor eigen verbruik en voor integratie op het net, een heet hangijzer dat ook op de beursvloer besproken werd. Daarnaast werden workshops georganiseerd om de knowhow van veel installateurs bij te spijkeren.

ACTUALITEIT IS NOOIT VERAF Op de grootste vakbeurs over zonne-energie was het maar vanzelfsprekend dat er ook gepraat zou worden over het akkoord tussen Europa en China over de import van Chinese zonnepanelen.

Het mag duidelijk zijn dat heel wat professionelen interesse hadden om de beurs te komen bezoeken; uiteindelijk kreeg Intersolar Europe 50.000 internationale bezoekers over de vloer

22


Energieopslag als brandpunt van de vakbeurs Vooral de energieopslag trok de massale aandacht van de bezoeker. Hij kon terecht bij de 200 standhouders die vooraf een plaatsje geregistreerd hadden voor het segment van de energieopslag. Bezoekers konden er terecht voor de laatste technologieën en voor demonstraties van de systemen.

PV Energy World Ook PV Energy World mocht op veel interesse rekenen. Experts presenteerden oplossingen voor opslag voor privéwoningen, industriële en commerciële gebouwen. 

V.l.n.r.: Jürgen Becker (Duits staatssecretaris van Milieu, Natuurbehoud en Nucleaire Veiligheid), Reza Shaybani (British Photovoltaic Association), Gregory Barker (Brits minister van Energie en Klimaatverandering) en Jürgen Trittin druk in gesprek

elektricien.pmg.be

BEURZEN

WAT U NIET MAG MISSEN OP ELEKTROTECHNIEK 2013 SLIMMER SAMEN WERKEN OP ELEKTROTECHNIEK 2013 Om de twee jaar opent het walhalla van de elektrotechnische installateur zijn deuren. Na de editie van 2011 zal Elektrotechniek 2013 vijf dagen lang opnieuw het middelpunt van innovatie zijn voor energie, industrie en installatie. Tijdens deze editie wil de vakbeurs de bezoekers een doorkijk geven naar de toekomst en – vooral – voorbij de crisis. Slimmer samenwerken en kennis delen lijkt alvast het adagium van deze jaargang, om zo gezamenlijk kansen die er zijn, te grijpen, dankzij enkele maatschappelijke trends.

Elektrotechniek 2013 gaat op zoek naar antwoorden op vragen zoals 'Waar liggen de kansen voor de elektrotechnische installateur om business te creëren?'

Door Rory Moerman E-FUTURE ARENA De organisatie presenteert de bezoekers de nieuwe trends in hal 10, waar zich de E-Future Arena bevindt. Hier zoekt de vakbeurs een antwoord op de vragen waar de sector naartoe gaat in 2020. VNU Exhibitions zoekt samen met beurspartner Fedet en brancheorganisatie Uneto-VNI elke dag naar antwoorden. “We beginnen elke dag met een zogenaamde wake-upcall, een prikkelende presentatie. Daarna komen thema's aan bod die van belang worden voor de sector, zoals e-mobility, energieneutrale steden, smart grids, e-health, thuiszorg van de toekomst etc. 's Middags geeft een 'captain of industry' zijn visie op het beursthema Slimmer Samen Werken. Partner Uneto-VNI presenteert elke dag een ander blok uit de studie Radar 2020, gevolgd door een

paneldiscussie, en dan wordt de dag afgesloten met een power-up, zoals een interactieve live Twitter sessie met bezoekers die on stage vragen durven te stellen”, zo vat beursmanager Michiel Nijhuis de dagelijkse gang van zaken samen.

BEURS OP MAAT De vakbeurs Elektrotechniek 2013 richt zich naar de elektrotechnische installateur alsook naar de industrie. Dat wordt des te meer duidelijk op de beursvloer: de organisatie heeft immers verschillende 'theaters' op de beurs neergepoot. Zo vindt men een Industrietheater terug in hal 7, een Installatietheater in hal 12 en een Energietheater in hal 7. In die theaters zullen exposanten en experts ter zake presentaties geven over hoe de elektrotechnische installateur de toekomst met beide handen moet grijpen.

Tijdens de registratie geeft de bezoeker zijn voorkeuren op, en aan de hand daarvan wordt automatisch een individueel programma gegenereerd met exposanten, lezingen en presentaties die het dichtst bij die voorkeuren van de bezoeker liggen.

ETOP AWARDS Net als de vorige editie vindt de uitreiking van de ETOP Awards opnieuw plaats, dit op de avond van de eerste beursdag, tijdens het Elektrotechniek Diner. Er zijn vier inzendingen genomineerd voor de ETOP Award. Daarnaast kan het publiek stemmen op een van de Innovators en Genomineerden.

SLIMMER SAMEN WERKEN Samen met tal van activiteiten van de exposanten, biedt de vakbeurs inspiratie en innovatie om samen

het herstel na de crisis in te zetten. “Niet voor niets hebben we als algemeen thema Slimmer Samen Werken gekozen”, vertelt Nijhuis. “We willen met de sectorverenigingen een oproep doen: willen we uit de crisis geraken, dan moeten we elkaar meer opzoeken, kennis brengen en delen, om met ons allen de stap vooruit te maken.”

HEEL WAT TE DOEN Naast de eigenlijke beurs met exposanten vinden er ook nog tal van lezingen en congressen plaats. Zo is er maandag het Lichtcongres, dat de nieuwste trends toelicht op het vlak van verlichting. Op de tweede beursdag wordt opnieuw het Domoticacongres georganiseerd, net als twee jaar geleden. “Toen was dat een groot succes. Er zijn echter veel nieuwe ontwikkelingen geweest, zodat we er ook dit keer veel van verwachten.” 

ELEKTROTECHNIEK PRAKTISCH W AAR ? Jaarbeurs, Utrecht Hal 7 – 12 W ANNEER ? 30 september - 04 oktober 2013 30/09 - 02/10: 10 u. - 17.30 u. 03/10/2013: 10 u. - 19.30 u. 04/10/2013: 10 u. – 17 u. T OEGANG ? Gratis voor professionals mits registratie (op voorhand of aan de registratiebalie) M EER

De vakbeurs wil tijdens deze editie meer de nadruk leggen op de pijlers energie, industrie en installatie

elektricien.pmg.be

INFO ?

www.elektrotechniek-online.nl Elektricien 20 • September 2013

23

REER S T S I G RE R GRATI O NU VO EGANG TO

‘De mensen rondom je zijn je hoogste goed.’ Stel hen niet onnodig bloot aan gevaar.

SLIMMER

SAMEN WERKEN

30 SEPT. T/M 4 OKT.

BTV is een Externe Dienst voor Technische Controles en erkend controleorganisme met meer dan 85 jaar ervaring, 11 kantoren en 400 medewerkers in België.

www.elektrotechniek-online.nl

BTV voert technische controles uit op elektrische installaties, hijs- & hefwerktuigen, houders en opslagplaatsen propaan of butaan, liften, opslagtanks, thermografische onderzoeken, milieucoördinatie, ...

JAARBEURS UTRECHT

Heb je interesse in een boeiende en technische job met toffe collega’s? Bezoek dan zeker onze website jobs.btvcontrol.be voor meer informatie. Beter Zeker.

professional.btvcontrol.be

RAF_BTV0131 Externe Ad 94 x 276 staand Elektricien.indd 1

22/08/2012 23:35:49

VEILIGHEID

VITALE STROOMBANEN WETTELIJKE BEPALINGEN BIJ VITALE STROOMBANEN In het Belgisch Staatsblad van 4 juni 2013 verscheen het Koninklijk Besluit tot wijziging van de artikelen 1, 3, 28, 100, 104, 151, 200 en 207 van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (KB 25 april 2013). Dit Koninklijk Besluit is van toepassing op nieuwe installaties en op belangrijke wijzigingen en uitbreidingen waarvan de uitvoering aanvangt na 4 september 2013. In dit artikel wordt de problematiek van de vitale stroombanen toegelicht. Door ir. Bart Van Rossum (technisch directeur BTV) WAT IS EEN VITALE STROOMBAAN? Een vitale stroombaan is het geheel van leidingen en beveiligingen dat installaties en toestellen voedt die gedurende een bepaalde tijd om veiligheidsredenen in dienst moeten blijven. Worden als vitale stroombanen beschouwd: • detectie-, meldings-, waarschuwings- en alarminstallaties; • deurontgrendelingsinstallaties; • installaties voor rookafvoer; • overdruk- en onderdrukinstallaties ter bescherming tegen rook; • liften met prioritaire oproep; • waterdrukverhogende installaties; • veiligheidsverlichtingsinstallaties; • noodverlichtingsinstallaties; •… Wie bepaalt de vitale stroombanen? De vitale stroombanen worden bepaald op basis van een risicobeoordeling door de uitbater en ze worden weergegeven op een of meerdere plannen van het bedrijf of de installatie. Deze plannen worden goedgekeurd en geparafeerd door de uitbater en door het erkende organisme. Voeding van vitale verbruikers De vitale verbruikers moeten op redundante wijze worden gevoed vanuit twee of meerdere stroombronnen. Met uitzondering van de vitale verbruikers die over een autonome hulpbron beschikken: • moet de hoofdvoeding rechtstreeks gekoppeld zijn aan het laagspanningshoofdverdeelbord en beveiligd zijn tegen kortsluiting

elektricien.pmg.be

door uitsluitend voor dit gebruik voorbehouden beveiligingstoestellen; • moet de hulpvoedingsbron via een afzonderlijke stroombaan verbonden zijn aan de verdeelborden waarop de vitale verbruikers zijn aangesloten; • moet de hulpvoeding automatisch worden ingeschakeld bij het uitvallen van de hoofdvoeding. Bij gebruik van één enkele hulpvoedingsbron mag deze niet worden gebruikt voor andere doeleinden. Deze bepaling geldt niet indien, bij het uitvallen van de hoofdvoeding, voldoende vermogen beschikbaar blijft om alle vitale stroombanen in te schakelen en in bedrijf te stellen. Afzonderlijke voedingsleidingen aangesloten op het openbare distributienet mogen alleen zijn gebruikt indien een gelijktijdige onderbreking van de voedingen onwaarschijnlijk is. Elektrisch materieel dat kan worden gevoed door meer dan één voedingsbron, moet zo geïnstalleerd zijn dat de bescherming tegen elektrische schokken en de goede werking niet nadelig worden beïnvloed door een defect in een van de voedende installaties. Voor voedingsbronnen die niet ontworpen zijn om in parallelwerking te werken: • zijn voorzieningen aangebracht om deze parallelwerking te voorkomen; • is de bescherming tegen onrechtstreekse aanraking en de beveiliging tegen kortsluiting voor iedere voedingsbron gewaarborgd; • zijn voorzieningen getroffen om de vereffeningsstroom in de ver-

bindingen tussen de nulpunten van de voedingsbronnen te beperken. Waar plaatst men de schakelen verdeelinrichtingen? Aan welke voorwaarden dienen ze te voldoen? Ze zijn ofwel ondergebracht in uitsluitend voor dit doel bestemde ruimten, die ten opzichte van andere ruimten afgeschermd zijn door bouwelementen (wanden, vloeren, zolderingen, deuren) met een brandweerstand die een operationaliteit waarborgt van één uur. Ofwel zijn ze gemaakt van bouwelementen, met inbegrip van hun deuren en doorvoerelementen, die in hun geheel een brandweerstand hebben die een operationaliteit waarborgt van één uur. Ofwel zijn ze brandweerstandbiedend met een gewaarborgde operationaliteit van 1 uur. Schakel- en verdeelinrichtingen en bedieningstoestellen moeten duidelijk zijn gemerkt en geplaatst in ruimten uitsluitend toegankelijk door bevoegde of gewaarschuwde personen, BA5 of BA4. Wat zijn de eisen voor de elektrische leidingen van vitale stroombanen? In ruimten met een bijzonder brandgevaar (BE2 of BE3 of CA2 of CB2) zijn de leidingen en hun toebehoren: • ofwel van het type met kenmerk FR2 of equivalent hiermee, met een gewaarborgde operationaliteit van één uur; • ofwel ondergebracht in aanlegsystemen beantwoordend aan het vereiste brandweerstandsniveau dat een operationaliteit waarborgt van één uur; • ofwel verzonken in vloeren en muren beantwoordend aan het vereiste brandweerstandsniveau dat een operationaliteit waarborgt van één uur; • ofwel ingegraven. Naast de vereiste kwaliteit van de leidingen moet de installatie zodanig zijn ontworpen dat de toegekende functie gewaarborgd blijft gedurende de hiervoor bepaalde duur. De weerstand van de geleiders van de stroomkring evenals de verzwakking van elk transmissiesignaal moet in rekening gebracht worden voor de mogelijke temperatuurverhoging in het compartiment waarin zich het langste kabelgedeelte bevindt. De brandwerendheid van stroombanen is niet vereist indien elke onderbreking of storing van de stroombaan gemeld wordt en

indien de installatie automatisch haar veiligheidsstand inneemt (principe van de positieve veiligheid). De vitale stroombanen moeten onafhankelijk zijn van alle andere stroombanen.

IDENTIFICATIE VAN VITALE STROOMBANEN Naast de identificatie via de plannen dienen alle schakelaars voorzien te zijn van een passende signalisatie zoals “beveiligingsinstallatie niet uitschakelen”. De vitale stroombanen zijn duidelijk geïdentificeerd. Moeten de vitale stroombanen beveiligd worden tegen overbelasting? Neen, de beveiliging tegen overbelasting mag achterwege worden gelaten. Moeten de vitale stroombanen beveiligd worden tegen kortsluiting? Ja, deze beveiliging moet voor iedere voedingsbron gewaarborgd zijn. De beveiliging moet gebeuren door uitsluitend voor dit gebruik voorbehouden beveiligingen. De goede werking van andere vitale stroombanen mag niet nadelig beïnvloed worden. En de beveiliging tegen indirecte aanraking? Deze beveiliging moet voor iedere voedingsbron afzonderlijk gewaarborgd zijn of voor beide indien parallelwerking mogelijk is. Het is verboden de vitale stroombanen door automatische onderbrekingsinrichtingen bij de eerste massafout te beschermen. Zonder automatische onderbreking zijn de mogelijke oplossingen: • de toepassing van zeer lage veiligheidsspanning (ZLVS) of zeer lage beschermingsspanning (ZLBS); • het gebruik van materieel van klasse II of voorzien van een equivalente isolatie; • het gebruik van een IT-net; • de bescherming door veiligheidsscheiding. Dat sluit het gebruik van TN- of TT-netten niet uit wanneer de installatie zodanig ontworpen is dat een massafout de door de installatie gewaarborgde veiligheid niet nadelig beïnvloedt.  Wenst u meer informatie? Contacteer een van onze kantoren op http://professional.btvcontrol.be/nl Elektricien 20 • September 2013

25

VIDEOFONIE DEEL 2: IP-GEBASEERDE SYSTEMEN

INSTALLATIEMATERIALEN

PROGRAMMERING GROOTSTE UITDAGING VOOR ELEKTRICIEN? In de vorige editie van Elektricien (nummer 19, juni) hadden we het over analoge en digitale videofoniesystemen. Toen al gaven we aan dat ook systemen gebaseerd op de IP-technologie in de lift zitten. Het integreren van videofonie op het bestaande IPnetwerk geeft de eindgebruiker tal van voordelen. Voor de elektricien lijkt het correct programmeren van deze types echter een moeilijke klus. Niets is echter minder waar, want ook aan het installatiegemak voor de plaatser wordt steeds vaker gedacht. Door Sammy Soetaert

Evoluties in de IP-wereld zorgen ervoor dat het configureren van IP-netwerken niet langer specialistenwerk is

ERROR 404? Het gegeven 'IP' doet veel elektriciens huiveren. Spontane nachtmerries ontstaan, met network errors, protocolproblemen en serverinstellingen als de voornaamste hoofdrolspelers. Terecht? Wij denken van niet, want mits een goede voorbereiding hoeven deze installaties echt niet zo moeilijk programmeerbaar te zijn. Meer nog, fabrikanten spelen ook steeds meer in op deze vrees, dus kunt u er ook veelal terecht voor hulp bij de configuratie. De softwareprogramma's waarop deze IP-gebaseerde systemen draaien, worden ook steeds

gebruiksvriendelijker, zodat het proces van IP-configuratie en instellingen eigenlijk zeer makkelijk verloopt.

OPBOUW De opbouw van een IP-netwerk is eigenlijk eenvoudig: alle apparaten (pc, printer, videofoon, server...) worden via een ethernetswitch in de router met elkaar verbonden. Vanaf daar volgt de aansluiting op het traditionele internet. Elk toestel kan dus in principe communiceren met het videofoniesysteem, er dient enkel en alleen een verbinding met het netwerk gemaakt te worden.

OPBOUW VAN EEN IP-SYSTEEM

Werkstation

Binnenstation

VoIP Hub/switch

Server

26


Printer

Voordelen voor de installateur Gebruik bestaande netwerkbekabeling

Het IP-netwerk waarin de intercom geïntegreerd wordt, kan als een apart netwerk gecreëerd worden, maar kan ook geïntegreerd worden in een reeds bestaand LAN-netwerk. Voor een intercomsysteem moet slechts één IP-bekabelingssysteem in het complex aangelegd worden, waarover dan alle diensten van internet, telefoon, televisie en intercom worden gevoerd. In de meeste bedrijfs-, kantoor- en appartementsgebouwen zijn deze netwerken al aanwezig zodat quasi geen bijkomende bekabeling nodig is.

worden, mocht dat nodig zijn.

Integreren beveiligingscamera

Een IP-systeem heeft ook de optie beveiligingscamera's te integreren. Het systeem vindt dus onder meer toepassingen in scholen, allerlei soorten bedrijven, gevangenissen, ziekenhuizen en luchthavens. Voordelen voor de gebruiker Ongebreidelde uitbreidingsmogelijkheden

De IP-technologie kent eigenlijk geen grenzen. Er kunnen dus naar hartenlust aanpassingen aan de installatie gebeuren. Toestellen bijplaatsen of wegnemen heeft dus geen invloed op de werking van andere toestellen.

Configuratie van alle toestellen via pc is een tweede voordeel.

Polyvalent systeem

Flexibiliteit van configuratie

Doorschakeling naar pc/smartphone/tablet

Alles kan via de software ingesteld worden: namen, adressen, beltonen, video-instellingen... Iedereen die de juiste inloggegevens heeft kan de instellingen wijzigen. Elektriciens hoeven dus in feite niet meer ter plaatse te gaan indien er wijzigingen nodig zijn in de configuratie. Even inloggen in het softwareprogramma en je kunt vanop de eigen pc de installatie van de klant gaan bijregelen. Ook kunnen software-updates probleemloos uitgevoerd worden vanop afstand. De afstand tussen twee modules kan in theorie zeer groot zijn mits er op gegeven afstand een repeater tussen beide modules geplaatst wordt. Zo kan het systeem ook gebruikt worden in grote complexen. Denk hier bijvoorbeeld aan grote wooncomplexen of aan uitgestrekte bedrijfsterreinen. Het netwerk kan achteraf ook makkelijk uitgebreid en aangepast

Het systeem biedt niet enkel voordelen voor wooncomplexen, maar kan ook in allerlei dienstenen bedrijfsomgevingen gebruikt worden. Zo kan je vanaf de centrale intercom audio-, tekst- en videoberichten naar alle gebruikers of naar een individuele ontvanger versturen, kunnen audio- en videooproepen doorgeschakeld worden naar een externe computer, kunnen tekstberichten opgesteld worden op een centrale computer en worden doorgestuurd naar verschillende schermen binnen een bedrijf of school, en ga zo maar door.

Gebruikers kunnen op afstand hun installatie monitoren. Op het werk bekijken wie aan de deur staat bijvoorbeeld, of op afstand iets veranderen aan de instellingen. Geen extra bekabeling nodig

Er moet geen breekwerk uitgevoerd worden om deze systemen te installeren als er reeds een netwerk aanwezig is.

elektricien.pmg.be

INSTALLATIEMATERIALEN In dit laatste geval is uiteraard wel extra bekabeling nodig. Werkwijze Een apparaat op een IP-netwerk aansluiten was vroeger niet evident. IP-adressen moesten toegewezen worden aan apparaten en er waren software- en protocolproblemen. Iets waar elektriciens voor allergisch zijn. Daarin ligt waarschijnlijk ook de oorsprong van de 'weerzin' die IP en alles wat daar mee samenhangt. Die vrees is echter niet meer van deze tijd. De stap waarin IP-adres, subnet mask en default gateway Fabrikanten doen er toegewezen worden alles aan om het de Indien er nog geen netwerk is, kan plaatser zo makkelijk mogelijk te dit eenvoudig geïnstalleerd worden. maken. Via de meegeleverde Gelijktijdige acties Een ander software kan men niet enkel de groot voordeel van het IP-netwerk videofoon configureren, ook het is dat er gelijktijdig een onbeperkt hele integratieproces van de aantal verschillende audio- of videofoon in het LAN-netwerk videogesprekken kan plaatsvinden verloopt via de software. zonder dat er extra bedrading Deze programma's worden door nodig is. Dit systeem is dan ook de producenten gemaakt voor hun nooit bezet. Het systeem bevat ook eigen specifieke apparaten, dus er enkele handige gebruikersopties. zijn heel wat diverse mogelijkZo kunnen gebruikers ook onderling heden. met elkaar communiceren. Toch komen de volgende stappen meestal terug. • Toewijzen van IP-adressen, subnet HOE INSTALLEREN? masks en default gateways. Dit Bekabeling kan door de pc te verbinden met De voeding van zowel binnende hub of switch die instaat voor module als deurstation kan verlopen de verdeling van het netwerkvia PoE (Power over Ethernet, zie verkeer. De fabrikanten geven kaderstuk) of via een separate u dan een bestaand IP-adres voeding (meestal 12 V). waarop kan worden ingelogd.

Na reset daarvan wordt een nieuw IP-adres aangemaakt dat fungeert als definitief adres voor het verbonden toestel. Ook subnet en gateway default worden zo mee geconfigureerd. • Installeren van de configuratiesoftware op de pc. • Meestal is de meegeleverde software inzetbaar voor meerdere types toestellen van de fabrikant. Er moet dus meestal aangevinkt worden om welk type het precies gaat. • Via de software kunnen functies en instellingen toegewezen worden aan elke drukknop. • Vervolgens moet de software voor de klant op elke pc die het deurstation moet weergeven geïnstalleerd worden.

MOGELIJKE GEVAREN? Het gebruik van IP-netwerken als basis voor videofonie mag dan in de lift zitten, toch zijn er ook enkele vragen bij te stellen als het op veiligheid aan komt. IP-netwerken zijn soms het doelwit van hackers. Meestal is dit om toegang te verkrijgen tot bijvoorbeeld bankgegevens van de gebruiker of om gevoelige bedrijfsinformatie te stelen. Zet videofonie over IP niet de deur open om hackers toegang te geven tot woningen en bedrijven? Een antwoord is niet zo eenvoudig te geven. Voorstanders zullen zeggen dat er mits een goede beveiliging geen vuiltje aan de lucht is. Tegenstanders zullen dan weer aangeven dat quasi elk systeem te kraken valt door een professionele hacker.

AANVULLING OP HET EERSTE DEEL In het eerste deel van dit artikel verscheen er een kaderstuk rond de belastingvermindering. In dat deel stond een zinnetje te veel. Bij de hoofding 'Belangrijk' werd gemeld dat de voorwaarden vereisen dat beelden kunnen opgeslagen én moeten kunnen geëxporteerd worden. Dat laatste is overbodig, de camera moet enkel beschikken over een registratiesysteem. De mogelijkheid tot exporteren is dus niet nodig. Met dank aan Nelectra. Bovendien moet er nog een onderscheid gemaakt worden tussen de diverse netwerken: als een deurstation enkel op het LAN van een bedrijf aangesloten is en niet op het wereldwijde web, zijn de mogelijkheden tot hacken al heel wat kleiner. Daartegenover staat dan weer de beperktere toegang voor gebruikers. Het is in deze materie dus altijd een wankel evenwicht zoeken tussen gebruiksgemak en veiligheid. 

PARLO- EN VIDEOFONIE Deel 1: Analoge en digitale systemen

(Elektricien nr. 19) Deel 2: IP-gebaseerde systemen

(Elektricien nr. 20)

IP-WOORDENBOEK VOOR ELEKTRICIENS Raakt u ook makkelijk de weg kwijt in de tientallen termen die rond IP-netwerken hangen? Om u wat op weg te helpen, geven we een korte uitleg van enkele gangbare termen. C AT5 E Is een kabelstandaard die gebruikt wordt voor het Gigabit Ethernet (datatransfer 1.000 Mbps). Is de opvolger van cat5, maar ondertussen neemt cat6 al stilaan over. De UTP-kabel is het bekendste voorbeeld. C LIENT Een pc die verbonden is met het netwerk. DEFAULT GATEWAY

IP-adres van de router. F ULL DUPLEX Dubbele communicatiemogelijkheid tussen zender en ontvanger. Staat tegenover simplex mode, waarbij slechts éénrichtingsverkeer mogelijk is.

elektricien.pmg.be

Half duplex is de tussenvorm waarbij er in beide richting afwisselend kan worden gecommuniceerd. Ook aangeduid als 'push-to-talk'. IGMP V3 Het Internet Group Management Protocol is gebaseerd op het IP (Internet Ptotocol) en laat IP-multicasting toe. Dat betekent dat er communicatie binnen een groep kan plaatsvinden. I NTERNET P ROTOCOL ADDRESS Een IP-adres is een uniek nummer dat elk apparaat op het www of netwerk heeft om het toestel te kunnen identificeren. IP Internet Protocol. Laat computers toe om met elkaar te communiceren. Momenteel zijn er 2 types in voege: IPv4 en IPv6. IWA Staat voor Interface Working Address. Adres dat bestaat uit 6 digits en dat dient om de verschillende toepassingen te adresseren.

POE Power over Ethernet. Is een technologie om zowel de voeding als de data te leveren over een standaard twistedpairkabel in een ethernetnetwerk. Zie ook cat5e kabel. R OUTER , HUB EN SWITCH Een router verbindt twee of meer netwerken met elkaar. Een hub of switch verbindt alle toestellen binnen een netwerk met elkaar. Een hub geeft alle gegevens door aan alle daarop aangesloten toestellen. Een switch zal die enkel doen naar het aangesloten toestel waarvoor de gegevens bestemd zijn. In een router zit meestal een switch ingebouwd. S UBNET MASK Een subnet mask (ook soms network mask genoemd) is een binair getal dat wordt gebruikt om een scheiding ofte een subnet aan te brengen in de IP-adressering.

De IP-adressen binnen dit subnet vallen binnen hetzelfde broadcastdomein. Dit heeft tot gevolg dat een broadcast niet over het gehele netwerk wordt verzonden maar enkel over het domein. UTP- KABEL Waarschijnlijk de meest gekende netwerkkabel. UTP staat voor Unshielded Twisted Pair. V O IP/SIP Voice over IP/Session Initiation Protocol. Het SIP is een protocol waar mee gecommuniceerd kan worden over netwerken. Is te vergelijken met het beter bekende http, met dat verschil dat SIP vooral gebruikt wordt om Voice over IP te begeleiden. Een ander veel gebruikt protocol is RSTP, Real Time Streaming Protocol, wat ideaal is voor videostreaming. (W)LAN (Wireless) Local Area Network of een besloten netwerk in bijvoorbeeld een bedrijf. Elektricien 20 • September 2013

27

Gezonder, beter en productiever – met Rittal Hygienic Design.

Kabelgoten

BASOR

Draadgoten

info @te lec. be

Bevestigingsrails & toebehoren

Rittal nv/sa Industrieterrein E17/3206 Stokkelaar 8 - 9160 Lokeren T 09 353 91 11 - F 09 353 68 62 [email protected] - www.rittal.be

BUSBARS

n e g i t e s n e i d e i stud

Verlichting Transport Verdeling Middenspanning

www.telec.be 04/252.75.73

INSTALLATIEMATERIALEN

VERKEERDE KABELGOOTKEUZE KAN DESASTREUZE GEVOLGEN HEBBEN TE GROOT KABELVOLUME ONDERMIJNT DRAAGKRACHT De kabelgootkeuze is niet altijd makkelijk te maken. Een correcte keuze zal onder andere afhangen van de locatie, de toepassing en het te dragen kabelvolume. Een kabelgoot in een ondergrondse parking vereist bijvoorbeeld een andere aanpak dan een goot in een voedingsbedrijf. In dit artikel geven we een aantal richtlijnen, tips en tricks om tot een correcte keuze te komen. Door Sammy Soetaert IEC 61537 Kabelgoten vormen een belangrijk deel van de elektrische installatie in een grote ruimte. Er zijn dan ook een aantal zaken waarmee de installateur rekening moet houden om een goede werking van de totale installatie te waarborgen. Kabelgoten bestaan in diverse afmetingen, met tal van hulpstukken en uit verschillende materialen. De kwaliteit daarvan is uitermate belangrijk. De Duitse normen blijken ook hier een goede kwaliteitsreferentie te zijn en die regels werden gegoten in de DIN 61537-norm (voorheen VDE 0639). De Duitse norm werd ondertussen overgenomen in de Europese regelgeving en ondergebracht onder de noemer IEC 61537. Daarin worden een aantal testcondities beschreven om de kabelgoten te testen op tal van

Het plaatsen van kabelgoten is geen nattevingerwerk: denk goed na over de installatie voor u tot de plaatsing overgaat!

duurzaamheidsfacetten zoals onder meer corrosiebestendigheid en temperatuurgedrag. We vermelden ook typebestek 400. Dit lastenboek behelst een aantal regels waaraan installaties moeten voldoen bij openbare aanbestedingen. In België worden die regels soms ook toegepast bij niet-overheidsgebonden werven. Om een goede werking blijvend te garanderen, is een juiste keuze van de kabelgoot onontbeerlijk. Waar de kabelgoot gebruikt gaat worden, het aantal te dragen kabels, de soort kabels, de draagkracht van het bevestigingsmateriaal en de sterkte van het plafond zijn allemaal factoren van belang. U kunt er ook voor opteren om kabelladders te gebruiken. Omdat daarmee langere afstanden overbrugd kunnen worden en er dus minder steunpunten aangebracht

moeten worden, is dat vooral uit economisch opzicht interessant. Ook in de industriebouw worden ze veel toegepast, omdat men dan makkelijk de machines kan voorzien van de benodigde bekabeling. In de voedingsindustrie is het aangewezen inox in te zetten. Gewoon staal zal corrosie uitlokken, wat ook tot voedselverontreiniging kan leiden. Constructiematerialen in de voedingsmiddelenindustrie moeten aan de volgende eisen voldoen: • Ze moeten bestand zijn tegen agressieve productstromen zoals vruchtensappen, vetzuren en dergelijke. • Ze moeten bestand zijn tegen een vochtige omgeving die ook relatief veel kooldioxide bevat. • Het materiaal moet natuurlijk goed bestand zijn tegen reinigingsmiddelen. • Het materiaal mag natuurlijk geen

ongewenste stoffen afgeven die de geur, smaak of voedselveiligheid ongunstig beïnvloeden. Binnen of buiten? De plaats waar de kabelgoot gehangen wordt, zal een belangrijke impact hebben op het soort te gebruiken kabelgoot (zie tabel 1). Bij gebruik in de buitenlucht is de blootstelling aan vocht en andere agressieve stoffen een stuk groter. Hier gebruikt u beter thermisch verzinkte kabelgoten. Die zijn beter bestand tegen extreme omstandigheden. Bij gebruik binnen kunt u ook niet zomaar elke kabelgoot gebruiken. Aan kabelgoten in de voedingsindustrie zullen er andere eisen gesteld worden dan aan kabelgoten in tunnelcomplexen of chemische fabrieken. Meer informatie daarover vindt u in tabel 1.

EN 61537 Bij heel wat fabrikanten zal men verwijzen naar de IEC of EN 61537norm als kwaliteitsreferentie. In die norm worden een aantal testcondities beschreven waaraan kabeldraagsystemen onderworpen worden. Afhankelijk van de resultaten kan men dan 'getest volgens IEC 61537 klasse x' aangeven. • Beproevingen van de veilige arbeidslast van kabeldraaglengten, gemonteerd in horizontaal vlak, horizontale richting met meerdere steunafstanden • Beproevingen van de veilige arbeidslast van kabeldraaglengten, gemonteerd in horizontaal vlak, horizontale richting met enkele steunafstanden • Beproeving van de veilige arbeidslasten (SWL) van consoles • Beproeving van de veilige arbeidslasten (SWL) van profielen • Beproeving van de impedantie van kabelgoot- en draagsysteem • Beproeving van corrosiebestendigheid • ...

Het werken met bouten en moeren is veelal verleden tijd, de meeste fabrikanten bieden nu kliksystemen aan

elektricien.pmg.be

Bij dragers schrijft de norm IEC 61537 voor dat de maximale belastingdruk is bereikt bij een doorbuiging van L/20 aan het uiteinde en een veiligheidscoëfficiënt van 1,7 voor de breuksterkte. Elektricien 20 • September 2013

29

INSTALLATIEMATERIALEN TABEL 1 : WANNEER WELKE KABELGOOT GEBRUIKEN? MATERIAAL

ELEKTROLYTISCH GEGALVANISEERD (VOORAL KABEL-

TOEPASSINGSGEBIED

LAAGDIKTE (IN ŲM)

CORROSIEKLASSE

Kantoor, normale omstandigheden

2,5 tot 10

C1

Parkeergarages, industrie zonder inwerking van schadelijke stoffen

20

C2

Buiten; vochtige binnenruimtes; voor omgevingen met pH-waarden tussen 3 en 6

40 tot 60

C3 - C4

Tunnelbouw, chemische sector, voedingsmiddelenindustrie

Niet van toepassing

C5

LADDERS)

SENDZIMIR (OF CONTINU THERMISCH)

Een goede verbinding tussen twee onderdelen van de kabelgoot zorgt voor een correcte potentiaalvereffening

GEGALVANISEERD

HOT DIP THERMISCH GEGALVANISEERD

ROESTVRIJ STAAL

Bij dit type bevestigingssysteem kunnen achteraf makkelijk kabels bijgeplaatst worden

Kabelgoten worden ook nog van een coating voorzien. Die dient om de kabelgoten beter bestand te maken tegen negatieve invloeden van bovenaf. Chemische epoxycoat wordt veelal gebruikt om de chemische resistentie te verhogen. Polyestercoat heeft dan weer het voordeel uv-bestendiger te zijn. In zeer agressieve milieus zal epoxy met een topcoat van polyester gebruikt worden. Ook kleurcoatings worden soms aangebracht. Dat is dan om in grote projecten aan te geven welk type kabels in de betreffende

kabelgoot horen. Bijvoorbeeld blauw voor netvoeding, rood voor de datacommunicatiekabels ... Aantal kabels Afhankelijk van de werf zullen de kabelgoten veel of weinig kabels moeten dragen. De ruimte die de kabels innemen, zal de breedte en hoogte van de kabelgoot bepalen. Het volstaat echter niet om enkel de opgetelde ruimte die elke kabel inneemt, op te tellen. Er dient namelijk meestal een zekere tussenruimte te zijn tussen de kabels en bovendien dienen kabels elkaar soms te kruisen, waardoor de ingenomen

TABEL 2: BESCHIKBARE KABELINHOUD (IN CM²) 100

200

300

400

500

600

HOOGTE 60 MM

58

110

178

238

298

358

HOOGTE 110 MM

108

218

328

438

548

658

BREEDTE KABELGOOT (MM)

Een makkelijke verbinding maakt installeren snel en makkelijk

30


ruimte iets groter wordt. Een goede vuistregel hier is (2r)², daarmee verkrijg je een realistische volume. Aan de hand daarvan bepaal je dan de benodigde breedte en hoogte van de kabelgoot. De meeste fabrikanten geven evenwel een vaste waarde als draagkracht, bijvoorbeeld 2,5 N/m per cm² kabellast. Bij een goot van 300 op 60 wordt de maximale kabellast ongeveer 42 kg/m. Denk er ook aan dat elektrische installaties later uitgebreid kunnen worden. Enige reserve inbouwen voor toekomstige kabels kan dus zeker geen kwaad. Let erop dat de kabels niet boven de kabelgoothoogte uitsteken en dat er voldoende ruimte tussen de kabels voorzien kan worden (zie tabel 2). Het is dus een evenwichtsoefening tussen voldoende hoogte en breedte. Soort kabels Er moeten dikwijls diverse soorten kabels door eenzelfde kabelgoot passeren. Coaxkabels, vermogenskabels, datacommunicatiekabels: alle hebben ze specifieke kenmerken. Voor databekabeling worden veelal draadgoten gebruikt omdat in datakasten veel kabels op een gemakkelijke manier links, rechts onder en boven afgetakt moeten kunnen worden. Die kunt u bovendien ook gebruiken bij valse plafonds en verhoogde vloeren. Is er transport nodig van kabels met een grote warmteontwikkeling,

zoals in bedrijven waar veel motoren opgesteld staan, opteert u beter voor brede kabelgoten met grote ventilatiegaten. Bij installaties met diverse soorten kabels is het opletten geblazen om onderlinge interferentie te vermijden. Gelukkig zijn er een aantal hulpmiddelen om dat te vermijden.

DRAAGKRACHT BEPALEN De draagkracht van een installatie kunt u als volgt te weten komen: Last (F) =

0,028 N

X netto-inhoud (cm²)

m x mm²

Een kabelgoot van 300 mm op 60 mm met een kabelinhoud van 178 cm² leidt met deze formule tot 500 N/m, of omgerekend ongeveer 50 kg per meter. Uiteraard geldt dat enkel als de bevestiging volgens de regels van de kunst gebeurde. Zo kunt u de kabelgoot opdelen in parallelle delen met een afscheiding. Desgewenst kunt u zo twee of meer 'aparte' kabelgoten voorzien. Indien het risico op interferentie minder groot is, kunt u gewoon voldoende tussenruimte voorzien tussen de kabels. Let erop dat u bij bochten rekening houdt met de buigradius van de kabels, zodat u geen onnodige warmteontwikkeling veroorzaakt. Draagkracht De draagkracht van de kabelgoot

elektricien.pmg.be

INSTALLATIEMATERIALEN bedraagt grosso modo 15 kg per 100 mm breedte, voor kabelgoten met een hoogte van 60 mm. Dat is echter een vuistregel. Afhankelijk van het merk kan dat variëren. Bepaalde merken werken met één dikte per breedte, andere hebben twee diktes voor eenzelfde breedte. Dat zal ook variëren per ondersteuningsafstand. Een formule om de draagkracht te bepalen, vindt u in het onderstaande kader. Keilbouten: de componenten waarmee de kabelgoot aan het plafond gehangen wordt, dienen dan ook zorgvuldig gekozen en geïnstalleerd te worden, en zeker de verankering in het plafond. Die zal met keilbouten moeten gebeuren. Er wordt aangewezen telkens een 8.8 bout te gebruiken. Afhankelijk van de toepassing zal de bout op trek, afschuiving of combinatie van beide belast worden. De treksterkte van een 8.8 bout is 800 N/mm², de rekgrens 640. De schuifspanning Tau is gelijk aan F/A. Voorzie bouten met een voldoende schroefdraadlengte. De bevestiging is van zeer groot belang voor de totale draagkracht van het systeem. Steunafstand: de steunafstand is de afstand tussen twee opeenvolgende ophangingen. Die mag niet te groot zijn om doorhanging te vermijden. Een te kleine afstand betekent meer werk door de vele boringen. Bij twijfel is het beter een steunpunt te veel te voorzien dan een te weinig. Een goede vuistregel daarbij is 1,5 meter, maar dat zal bij sommige werven niet mogelijk zijn. Daarvoor bestaan er ook oplossingen, aan de hand van extra lange verspankabelgoten van drie meter en meer. Op die manier hebt u minder steunpunten nodig. Profiellengte: niet enkel de soort bouten en de steunafstand zullen belangrijk zijn, ook de lengte van het profiel tussen de bevestigings-

bout en de kabelgoot heeft een belangrijke invloed. Hoe langer die afstand, hoe meer de kabelgoot zal afwijken van de loodlijn en hoe minder belasting die zal aankunnen. De afstand mag echter ook niet te kort zijn, om toekomstige onderhouds- of aanpassingswerken niet te bemoeilijken. Een afstand van 300 mm is een goede vuistregel.

INSTALLATIE Na de berekening van de benodigde tussenruimte kunt u de boorpunten voorzien. Let erop dat dat met precisie gebeurt, zodat de installatie makkelijk kan verlopen en de kabelgoten niet scheef gaan hangen. Na de installatie van de bouten en profielen kunt u beginnen de goten te installeren. Een extra aandachtspunt is dat u erop moet letten om geen lichtbronnen of sprinklers af te dekken. Dat de kabelgoten ook degelijk geaard moeten worden, hoeven we u uiteraard niet te vertellen. Belangrijk is dat de aarding ononderbroken is, dus is het steeds opletten geblazen bij verbindingen tussen kabelgoten. Bepaalde fabrikanten hebben de PE van hun systeem getest. In dat geval hoeft u geen bijkomende koppelingen tussen de goten te voorzien. Om verwondingen bij de plaatser of beschadiging van de kabels te vermijden, verwijdert u ook beter bramen na het op maat brengen. De meeste aanbieders hebben dit echter veelal al voor u gedaan. Bij het monteren van kabelgoten aan elkaar, kan men kiezen voor systemen die ineenklikken of die werken met schroef en bout. Beide systemen hebben hun voor- en tegenstanders. De voorstanders van kliksystemen claimen meer installatiegemak, de voorstanders van schroef-en-boutsystemen stellen verbindingssterkte voorop.  Met dank aan Obo Betterman en Trayco

De perforaties zorgen voor een betere warmte- en vochtafvoer

elektricien.pmg.be

FUNCTIEBEHOUD In tegenstelling tot het isolatiebehoud wordt bij de test op functiebehoud (overeenkomstig DIN 4102-12) niet één afzonderlijk voorwerp getest, maar de kabelinstallatie als een geheel. In overeenkomst met de reeds lang bestaande testen voor bouwonderdelen zoals deuren, vensters en vloeren, is deze test gebaseerd op de eenheidstemperatuurcurve, die echte branden in gesloten ruimtes voorstelt. Daarbij stijgt de temperatuur in de gesloten brandovens na amper vijf minuten al tot meer dan 550 graden Kelvin – plus vijftien tot vijfentwintig graden Celsius omgevingstemperatuur –, om na 30 minuten 822 graden Kelvin (E30) te bereiken en te eindigen met nog een kleine toename na 90 minuten tot 986 graden Kelvin (E90).

Bij de testopstelling wordt de installatie blootgesteld aan hoge temperaturen die zich ook bij brand manifesteren

Bij deze test wordt een representatieve keuze uit het hele kabelaanbod samen met de ophangingscomponenten en/of het draagsysteem getest. Daarbij monteert men de grootste toegelaten afspanlengte en belast men het draagsysteem maximaal, indien nodig, met extra gewichten. Zoals in een echte brand bereikt men tijdens de proef extremen, die echter overeenkomen met de in de praktijk ook voorkomende thermische en mechanische belastingen. Deze test stelt de kabels veel meer op de proef dan de test op het isolatiebehoud. Bovendien vereist DIN 4102-12 dat er een minimale lengte van drie meter wordt gehanteerd, dat er telkens twee testvoorwerpen op hetzelfde draagsysteem aangebracht zijn en dat beide de test doorstaan. Als na 30 minuten de elektriciteit nog stroomt en er geen kortsluiting heeft plaatsgevonden, krijgen de kabel en het draagsysteem samen de classificatie E30. Hetzelfde geldt voor E60 en E90.

Naargelang van de prestatie wordt de classificatie toegekend Elektricien 20 • September 2013

31

ProPack ©

Stroom geleiden. Data overbrengen. Energie beheersen.

3 VOB draden (3G1.5 mm2 en 3G2.5 mm2) in een stevige, stapelbare doos bestand tegen alle weersomstandigheden.

OBO Elektro-installatiesystemen: een volledig programma.

De rol hangt in de doos zodat de draden gemakkelijk bijgetrokken of teruggerold kunnen worden. De meterstand is leesbaar op de geelgroene draad en kan genoteerd worden op de ProPack zelf.

Prorol © De nieuwe waterafstotende kunststof haspel maakt komaf met de nadelen van een traditionele houten of triplex haspel. Geen splinters meer, de Prorol rolt gemakkelijk, ook op de kabelafroller. De meterstand is duidelijk af te lezen op de kabel en noteerbaar op de flens. De Prorol wordt geleverd met XVB kabel.

Draka Belgium NV Draka Belgium NV Jan Van Rijswijcklaan 158 Jan Van Rijswijcklaan 158 2018 Antwerpen 2018 Antwerpen [email protected] [email protected]

Draka Belgium NV Draka Belgium NV Jan Van Rijswijcklaan Tel +32158 3 227 13 99 Jan Van Rijswijcklaan 2018 Antwerpen Tel+32 +32158 22725 1363 99 Fax 33257 2018 Antwerpen Fax +32 3 257 25 63 [email protected] www.draka.com [email protected] www.draka.com

P06MEL0015.indd 1 P06MEL0015.indd 1

P06MEL0015.indd 1 P06MEL0015.indd 1

Tel +32 3 227 13 99 Tel+32 +32 3 227 Fax 257 13 25 99 63 Fax +32 3 257 25 63 www.draka.com www.draka.com

21/09/2012 10:17:27 21/09/2012 10:17:27

21/09/2012 10:17:27 21/09/2012 10:17:27

AD ELEK 18 1/2.indd 2

20/02/13 23:30

Draka Belgium NV Jan Van Rijswijcklaan 158 2018 Antwerpen [email protected]

P06MEL0015.indd 1

Tel +32 3 227 13 99 Fax +32 3 257 25 63 www.draka.com

21/09/2012 10:17:27

‘Creative with light.’

Draka Belgium NV

VBS: Verbindings- en bevestigingssystemen Jan Van Rijswijcklaan 158

Tel +32 3 227 13 99 Fax +32 3 257 25 63 www.draka.com

2018 Antwerpen

[email protected] TBS: Overspannings- en bliksembeveiliging, aarding en potentiaalvereffening

KTS: Kabeldraagsystemen P06MEL0015.indd 1

WWW.EXTERUS.BE

21/09/2012 10:17:27

BSS: Brandbestendige systemen LFS: Elektro-installatiesystemen EGS: Module 45 UFS: Ondervloersystemen OBO BETTERMANN nv

HET LAATSTE

D01MEL0016.indd 1

·

Bist 14 · B-2630 Aartselaar

Tel. 0 3 870 74 00 · Fax 0 3 887 40 00 E-mail: [email protected] · www.obo.be

11/07/2012 11:04:30

SECTORNIEUWS WEKELIJKS IN UW

MAILBOX

THINK CONNECTED.

MELD U NU AAN via http://elektricien.pmg.be

CASESTUDY

“DUURZAAMHEID VAN ONS KANTOOR ONDERSTEUND DOOR AUTOMATISATIE” ARCHITECTENBUREAU LAAT DOORGEDREVEN DOMOTICAINSTALLATIE INSTALLEREN Architectenbureau Snoeck & Partners nam eind 2012 zijn intrek in een nieuw kantoorgebouw in Kortrijk. Bedrijfsleider Hugo Snoeck opteerde ervoor om heel wat technieken te integreren met een doorgedreven domotica-installatie. Als integrator deed hij een beroep op Domotic Lounge uit Kortrijk-Heule. Zij opteerden op hun beurt voor KNX en het Wago I/O- systeem om alle verschillende systemen met elkaar te laten communiceren. Elektricien had een gesprek met architect Hugo Snoeck, Jo Deceunink (Domotic Lounge) en Tobias Vander Voorde (Wago). Door Jan De Naeyer GEINTEGREERD BUREAU “We wilden een kantoor waarin alle zaken waar we voor staan verwerkt zitten”, steekt architect en bedrijfsleider Hugo Snoeck van wal. “Snoeck & Partners is een geïntegreerd bureau dat zowel architectuur, stabiliteit, technieken als infrastructuur aan zijn klanten biedt. Het aspect ‘duurzaamheid’ zit in al die disciplines verweven. De inplanting van ons nieuwe kantoorgebouw is meteen al een eerste aspect m.b.t. duurzaamheid. Daarnaast zochten we ook naar een met het openbaar vervoer bereikbare locatie, niet te ver van een station. We beschikken over bedrijfsfietsen die aan het Kortrijkse station in een beveiligde parking gestald kunnen worden. Ook dat is duurzaamheid.

We hebben ook bedrijfsvoertuigen, maar die kunnen enkel voor dienstreizen gebruikt worden en niet voor woon-werkverkeer.”

DUURZAAMHEID DANKZIJ AUTOMATISATIE Duurzaamheid is bij Snoeck & Partners dus het ordewoord. “Maar dat is een relatief begrip”, erkent Hugo Snoeck. “Je kunt de meest duurzame technieken gaan installeren, maar als de gebruiker er niet duurzaam mee omspringt, blijft een en ander inhoudsloos. Daarom hebben we voor een doorgedreven domotica-installatie geopteerd zodat heel wat duurzame ingrepen automatisch kunnen verlopen, zonder dat een gebruiker effectief moet ingrijpen. Maar aan de andere kant wilde ik ook geen

Een van de grootste uitdagingen in dit project was om alle technieken te integreren in één domoticasysteem. Dat kon via de Wago KNX controller. Hier de Belimo motoren die de ventilatie aansturen

elektricien.pmg.be

In dit gebouw werden onder andere de ventilatie, de verwarming, de verlichting, de toegangscontrole, de audio-installatie en het alarmsysteem geïntegreerd in één domoticasysteem

steriel gebouw waarin alles automatisch verloopt. Hier werken nog altijd mensen met specifieke voorkeuren. Mijn medewerkers mogen gerust de ramen open zetten als ze dat aangenamer vinden, maar dan wil ik wel dat de ventilatie en verwarming uitvallen. Zo waren er een hele reeks randvoorwaarden die ik allemaal opgelijst heb. Ik was vragende partij voor een volledig geïntegreerd systeem en toen kwam Domotic Lounge op de proppen, dat het geheel gecoördineerd en geprogrammeerd heeft. We hadden immers nood aan een integrator die alle systemen met elkaar deed communiceren.”

VAN DE NOOD EEN DEUGD MAKEN Het kantoorgebouw van Snoeck & Partners bestaat uit drie bouwlagen. “Het terrein dat we aankochten, was hellend. In tegenstelling tot vele projecten, wilden wij dat terrein per se hellend houden. Daarom hebben we ons gebouw als het ware enerzijds in de helling geschoven, en anderzijds uit de helling laten verrijzen. Het gebouw is geheel onderkelderd, telt twee niveaus met kantoren en beslaat in totaal zo’n 1.100 m², inclusief de kelder. Doordat we een deel van de kelder moesten uitgraven uit de helling, hebben we meteen van de gelegenheid gebruikgemaakt om ook grondbuizen te installeren. Via die buizen zuigen we voorverwarmde lucht in de winter en voorgekoelde lucht in de zomer aan die via het ventilatiesysteem in onze kantoren wordt gebracht.

De toepassing van die techniek is een direct gevolg van het concept van het gebouw en het terrein. Maar tegelijk wil ik dat de ventilatoren niet meer draaien dan nodig. Daarom hebben we CO2-meters geïnstalleerd. Die sturen het ventilatiesysteem aan. Zodra het CO2gehalte te hoog wordt, wordt het ventilatiesysteem geactiveerd.”

DOORGEDREVEN INTEGRATIE Het domoticasysteem van Snoeck & Partners is zeer geïntegreerd. Zowel de ventilatie, de verwarming, de verlichting, de toegangscontrole, de audio-installatie, als de raamcontacten, de geautomatiseerde zonwering en het alarmsysteem met contactmeldingen werden aangesloten op de installatie. “Bovendien hebben we ook gezorgd voor een overzichtelijke visualisatie, zodat het volledige systeem bediend kan worden via een iPhone of iPad”, aldus Jo Deceuninck, projectcoördinatrice bij Domotic Lounge.

AAN- EN AFWEZIGHEID In tegenstelling tot bij veel domoticainstallaties opteerde Hugo Snoeck er niet voor bepaalde verlichtingssferen te programmeren. “De domotica hier dient niet om sferen te creëren maar wel om te sturen en energetisch optimaal te kunnen werken”, geeft Snoeck mee. “De verlichting wordt aangestuurd via het bussysteem. Bepaalde lokalen zijn voorzien van aanwezigheidsdetectie, zoals de gangen. Elektricien 20 • September 2013

33

CASESTUDY

Ook de toegangscontrole werd aangesloten op het domoticasysteem

De bediening voor de verlichting en de klimaatcontrole

Op de werkplekken hebben we geopteerd voor een afwezigheidsdetectie. Daar moet men manueel de verlichting aandoen, en zodra er geen aanwezigheid meer wordt vastgesteld, schakelt de verlichting automatisch uit. Hetzelfde principe wordt toegepast bij ventilatie, maar dan met CO2-meters. Wanneer het CO2-gehalte te hoog blijkt, gaan de kleppen open en schakelt de ventilatie een versnelling hoger.”

matisch af. De verluchtingsluiken zijn dan weer voorzien van magneetcontacten die niet aangesloten zijn op het alarmsysteem, enerzijds omdat niemand zich via die luiken een toegang tot het gebouw kan verschaffen, en anderzijds omdat die luiken wel open en dicht moeten kunnen als het alarm geactiveerd is.”

RAAMCONTACTEN COMMUNICEREN MET DOMOTICASYSTEEM Diverse ramen en deuren zijn voorzien van contacten. “Het raam in mijn bureel is bijvoorbeeld voorzien van een contact”, zegt architect Hugo Snoeck. “Zodra ik mijn raam open, schakelen automatisch de verwarming en de ventilatie uit. Datzelfde contact is verbonden met de alarmcentrale. Staat het alarm aan en wordt het raamcontact geopend, dan gaat het alarm auto-

COMPLETE RESET DRIEMAAL PER DAG De sturing van de automatische zonwering had wel wat voeten in de aarde. “We hebben rekening gehouden met de positie van de zon om de zonwering te programmeren”, vertelt Jo Deceuninck. “We houden zelfs rekening met de hoeveelheid wolken om te berekenen wanneer de lamellen van de zonwering hun hoek moeten aanpassen. De zonwering is aangesloten op een KNX-weerstation met ingebouwde gps-ontvanger. Zodra er voldoende zonnelast is, gaat de zonwering

automatisch de hoek van de lamellen aanpassen. Wanneer de zon in de namiddag hoger staat, dan worden de lamellen horizontaler geplaatst.” “Een zeer goed systeem, maar het vergt wel wat tijd en ervaring om het adequaat in te stellen”, vult Hugo Snoeck aan. “Er moest immers rekening worden gehouden met heel wat factoren. We hebben bijvoorbeeld ook een bepaalde vertraging geprogrammeerd omdat we niet wilden dat de zonwering in actie schiet bij iedere wolk die passeert. Bovendien wil ik, zoals reeds gezegd, niet in een machine werken. Als iemand de zonwering naar boven wil, dan moet dat kunnen. Zodra er manueel wordt ingegrepen, wordt de automatische sturing van de zonwering gedurende een bepaalde tijd inactief. Maar driemaal per dag gebeurt er een complete reset, en gaat het volledige systeem opnieuw in automatische modus.”

AUTOMATISCHE TOEGANGSREGISTRATIE Ook de toegangscontrole werd aangesloten op de domoticainstallatie. “De eerste persoon die ’s morgens arriveert, opent de buitendeur met zijn badge”, geeft Hugo Snoeck mee. “Daardoor ontsluit het gebouw zich automatisch. Daarna komt men in een sas terecht waar nogmaals moet aangemeld worden via de badge. De voordeur blijft de hele dag open en de sasdeur kan – voor het ontvangen van bezoekers – bediend worden via de telefooncentrale. De kelderdeur is steevast op slot en wordt alleen maar gebruikt door personeelsleden die over een badge beschikken. Van die badges houden we ook een automatische registratie bij, zodat ik op elk moment een zicht heb op wie wanneer het gebouw heeft

betreden en verlaten. Wanneer ik ’s avonds het gebouw verlaat en het alarm activeer, controleert de domotica-installatie of alles goed afgesloten is en alle ramen dicht zijn. Is dat niet het geval, dan krijg ik een signaal zodat ik desgewenst kan ingrijpen. Daarna sluit de deur automatisch. Ik heb zelfs geen sleutel meer nodig.” “Bij het verlaten van het gebouw gaat het gebouw meteen in standbymodus, wat zijn impact heeft op de verwarming en ventilatie”, aldus Jo Deceuninck. “Omgekeerd, als het gebouw ’s morgens wordt betreden, schakelt de domoticainstallatie de comfortmodus in.”

AUDIOSYSTEEM MET AFWEZIGHEIDSDETECTIE Hugo Snoeck wilde af van de talloze radiootjes op de burelen van zijn werknemers. Daarom werd ook het audiosysteem geïntegreerd in de domotica-installatie. “We hebben twee tuners voorzien die in vier ruimtes beluisterd kunnen worden, meer bepaald in de landschapsburelen, de refter, het kopielokaal en het printlokaal. Het volume is afzonderlijk instelbaar. Het audiosysteem moet handmatig ingeschakeld worden, net als de verlichting. Het is dus niet zo dat dit systeem is aangesloten op de aanwezigheidsdetectie. Aan de schakelaar kan handmatig een radiostation geselecteerd worden. Per ruimte kan een aparte zender geselecteerd worden, maar ik stel vast dat dat uiteindelijk niet gebeurt. Het audiosysteem schakelt wel automatisch uit zodra er geen aanwezigheid meer wordt vastgesteld in de ruimte in kwestie.”

NATUURLIJKE AFKOELING MET VENTILATIELUIKEN ’s Nachts worden de ventilatieluiken geactiveerd. De stand van de luiken wordt onder meer bepaald door het

WAGO ZORGT VOOR KOPPELINGEN

Hugo Snoeck: “Op de werkplekken is er afwezigheidsdetectie. Zodra er geen aanwezigheid meer wordt vastgesteld, schakelt de verlichting automatisch uit”

34


Om de integratie van alle systemen te kunnen bewerkstelligen, opteerde Domotic Lounge voor KNX en het Wago I/O-systeem. “Op het vlak van ingewikkelde koppelingen met diverse systemen zijn zij eenvoudigweg koploper”, geeft Jo Deceuninck mee. “Zoals bij alle projecten, was ook hier respect voor het vooropgestelde budget zeer belangrijk. Wago beantwoordde op dat vlak optimaal aan de verwachtingen.” “De Wago KNX controller maakt eigenlijk deel uit van de volledige technische installatie”, vervolledigt Tobias Vander Voorde van Wago. “Dit is geen Wago installatie. Het is wel een totaaloplossing die door de integrator wordt aangeboden en waar Wago deel van uitmaakt. Wij vormen immers de brug tussen de verschillende gebruikte signalen en systemen. Het inlezen van de alarmcontacten bijvoorbeeld, en het koppelen ervan met de KNX, of het sturen van de ventilatiekleppen met Belimo motoren, dat zijn zaken die met Wago mogelijk worden. We merken dat er steeds meer vraag is naar geïntegreerde systemen. Het zou immers nogal gek zijn om bijvoorbeeld twee raamcontacten te moeten plaatsen, waarvan eentje aangesloten is op het HVAC-systeem en eentje op het alarmsysteem. Wij hebben m.a.w. gezorgd voor de communicatie tussen de verschillende systemen en voor de intelligentie. Integratoren zijn perfect in staat om hun knowhow te programmeren in onze controllers.”

elektricien.pmg.be

CASEST UDY

Hu goSnoe c k :“ Zodr ai kmi j nr aamope n,s c h ak e l e nau t omat i s c hdev e r war mi ng e ndev e nt i l at i eu i t .Dat z e l f dec on t ac t i sv e r bon de nme tdeal ar mc e nt r al e ”

v er s chi lt us s endebu i t en-ende bi nnent emper at uur .HugoSnoeck : “ I nhetv ent i l at i es y s t eem zi teen nacht k oel i ng,waar doorerook ’ snacht sgev ent i l eer dk anwor den. Maardats y s t eem wor dtui t er aar d ni etgebr ui k twanneerdev ent i l at i el ui k engeopendzi j n.Om 22uur meetdedomot i cai ns t al l at i ede t emper at uuri nonzek ant or en.Op bas i sdaar v anwor dtber ek endhoel angdev ent i l at i el ui k engeopend moet enbl i j v en.Dehoekwaar i nde l ui k enwor dengeopend,wor dt bepaal ddoorhetv er s chi li nt emper at uurt us s enbui t enl uchtenbi nnenl ucht .I sdatv er s chi lgr oot ,dan wor dtdehoekk l ei nerom ni etalt e v eelk oudel uchtbi nnent et r ek k en. I sdatv er s chi lk l ei n,danwor dtde hoekgr ot er .Ner gensi nonze k ant or enzi j nv al s epl af onds v oor zi en,zodatdek oel t ev ande

nachtk anwor denopgenomendoor demas s av anhetbet on.Dezomer v an2013i sdeeer s t edi ewe zul l endoor br engeni nonsni euwe k ant oor .Heti sdusnog af wacht en ofdepr ogr ammat i ev ol l edi gaan onzewens env ol doet .Maarhet s y s t eem i si nel kgev alzogeconci pi eer ddatwezel fv r i jeenv oudi g k unneni ngr i j pen,mochtdatnodi g bl i j k en.Det echni ekmoetopdat v l aknogaf ges t emdwor denopde conf i gur at i ev anhetgebouw enop deweer s oms t andi gheden.W e haddeneenenanderv ol l edi g k unnens i mul er enaandehandv an comput er model l en,maardannog zoudeneri ngr epeni ndepr ogr ammat i enodi gzi j n.Eender gel i j k e i ngewi k k el des i mul at i ehebbenwe onsdanookbes paar d,metdi en v er s t andedatwezel fk unnen i ngr i j penopdes t u r i ng. ”

www.multiprox.be FOUTLOOS BEWAKEN, ALARMEREN EN STUREN VAN INSTALLATIES SMS-relais - verstuurt automatisch alarmberichten naar GSM- of vaste nummers - ideaal in toepassingen waar geen automatisering aanwezig is en er toch een controle nodig is - voordeliger dan PLC/GSMoplossing - aansturing uitgangen via SMS of PC

Bewakingsrelais - bewaking van spanning, stroom, vermogen - uitgebreid aanbod van bewakingsfuncties - ook low-cost multifunctionele tijdrelais

Analoge motorcontroller - instelbare start- en remcurve - traploze toerentalsturing van DC-motoren - overslijtbare, kortsluitvaste solid-state uitgang - zeer compact : 14 mm breed

Des t u r i n gv andeau t omat i s c hez on we r i ngwasn i e t e v i de nt .“ Wehe bbe nz e l f s r e k e ni n gge h ou de nme t depos i t i ev andez onomdez on wer i n gt epr ogr amme r e n”

e l e k t r i c i e n . p mg . b e

Multiprox is ook leverancier van LEDverlichting, optische en akoestische signalisatie, intelligente elektronische automaten, sensoren en algemene automatiseringscomponenten. E l e k t r i c i e n2 0•S e p t e mb e r 2 0 1 33 5

ADVERTORIAL

INDUSTRIELE STEKKERS VOOR DE ZWAARSTE INDUSTRIELE TOEPASSINGEN WIELAND REVOS Al vele jaren worden zware industriële stekkers toegepast in de meest diverse industrieën en toepassingen. Machinebouwers, schakelkasten, zware machines, voertuigen, treinen … de toepassingen zijn onbeperkt. Wieland Electric vergroot zijn portfolio van industriële verbindingsstekkers REVOS met vele nieuwigheden. Wieland Electric is een Duitse fabrikant van industriële verbindingen en automatiseringscomponenten die wereldwijd actief is.

STANDAARDBEHUIZINGEN 'RE-DESIGN' Zowel optisch als technisch zijn de bestaande behuizingen aangepast. Door een bijkomende speciale isolering zijn de behuizingen nu standaard geschikt voor toepassingen tot 690 V, zodat het aantal varianten beperkt wordt en er dus ook in de voorraad kan worden gesnoeid. Verder werd de corrosiebestendigheid verder verhoogd en zijn de behuizingen verkrijgbaar met verschillende wartelaansluitingen of met enkel schroefdraad, in IP54 tot IP68.

KOPPELPLAAT VOOR ZWEVENDE VERBINDINGEN Het nieuwe verbindingsraam of koppelplaat zorgt voor een 'zwevende' verbinding voor

36


stekkers uit de Revos families BASIS, FLEX, POWER of DD. Ze is gemaakt van rvs en kan tot 500 cycli worden heraangesloten. De koppelplaat bestaat voor 6-, 10-, 16- of 24-voudige stekkers.

REVOS FLEX COMPACT 1M STEKKERS De Revos FLEX kenmerkt zich door de snelle aanpasbaarheid van de inzetstukken door de gebruiker. De nieuwe behuizingen kunnen modules met bouwbreedte 1 herbergen zonder noodzaak van werktuigen. Op basis van de verdoken dichtingen (die daardoor uvbestendig zijn) hebben ze een dichtheid van IP65/IP68 en met een EMC-afdichting boven de 70 dB (in een frequentiebereik tot 1 GHz) zijn ze universeel inzetbaar.

ADVERTORIAL

NIEUWE INZETSTUKKEN POWER VOOR DE BASIC BEHUIZINGEN In de behuizing versie 10/10H, 16/16H, 24/24H zijn er nieuwe inzetstukken beschikbaar. De hybride POWER versies zijn beschikbaar met volgende klemvariaties: 4/8, 12/2, 6/12, 8/24 en 6/36. De connectoren zijn beschikbaar met 6, 8 of 12 powercontacten belastbaar tot max. 40 A of 80 A en respectievelijk 2, 4, 12, 24 of 36 contacten tot 10 A. Ze zijn beschikbaar met schroef en/of krimpcontacten in 0,14 – 16 mm² power of 0,14 – 2,5 mm² stuursignaal. Spanningen van 230, 400 of 690 volt zijn mogelijk afhankelijk van het type.

bestaan er nieuwe deelbare stekkers waardoor meerdere stekkers snel in een kast kunnen worden ingebracht zonder de ITstekkers van het snoer te moeten losmaken.

STEEDS IN BEWEGING U ziet dat we niet stilzitten om de juiste stekker te ontwikkelen voor uw toepassing. Binnenkort komt de nieuwe Revos catalogus uit in gedrukte versie. U kunt die nu al aanvragen via [email protected] of alle stekkers online uitzoeken in de e-catalogus via onze website www.wieland-electric.com.

INZETSTUKKEN VOOR GLASVEZELCONNECTOREN VAN DIAMOND E-2000 EN IT-STEKKER DOORVOEREN Er zijn nieuwe stekkerinserts gemaakt voor glasvezeltoepassingen. Wieland werkt hiervoor samen met het Zwitserse Diamond. Hierdoor kunnen snel stekkerbare oplossingen uitgewerkt worden voor het doorvoeren van glasvezels in een schakelkast of machine. Voor andere toepassingen van IT-stekkers

ATEM

Bedrijvenpark De Veert 4 2830 Willebroek Tel.: 03/866.18.00 Fax: 03/866.18.28 [email protected] www.atem.be


37

ADVERTORIAL

UNIVERSELE PC-BESTURING IN COMPACT BUSKOPPELAARFORMAAT DE EMBEDDED-PC CX8090 VOOR GEBOUWAUTOMATISERING Beckhoff, wereldwijd expert in open automatiseringssystemen gebaseerd op de pc-besturingstechniek, lanceerde recent de embedded-PC CX8090. Deze complete pc-besturing in de plaatsbesparende buskoppelaarbehuizing kan met een minimum aan kosten heel wat taken binnen de gebouwautomatisering op zich nemen. Voordelen zijn de vele communicatiemogelijkheden met twee ethernetinterfaces, realtime protocol en een rechtstreekse verbinding met de I/O-systemen van Beckhoff voor de registratie van alle gegevenspunten. BECKHOFF Met zijn vertegenwoordiging in meer dan zestig landen is Beckhoff wereldwijd expert in open automatiseringssystemen gebaseerd op pc-besturingstechniek. Het assortiment van dit bedrijf bestaat uit industrie-pc’s, I/O- en veldbuscomponenten, aandrijftechniek en automatiseringssoftware. Deze producten die als afzonderlijke componenten of geïntegreerd in een compleet en naadloos besturingssysteem kunnen worden gebruikt, zijn voor alle industrieën beschikbaar en worden in een grote verscheidenheid van verschillende toepassingen gebruikt, gaande van CNC-gestuurde werktuigmachines tot intelligente gebouwautomatisering. Wat we ook zeker niet mogen vergeten, is dat veel standaarden in de automatiseringstechniek die vandaag als vanzelfsprekend worden beschouwd, door Beckhoff

38


in een vroeg stadium werden geconcipieerd en succesvol op de markt werden geïntroduceerd. We denken bijvoorbeeld aan het Lightbus systeem, de busklemmen en TwinCAT automatiseringssoftware en EtherCAT.

MINIMUM AAN KOSTEN Het grote voordeel van Beckhoff Building Automation is de schaalbare besturingstechniek, waardoor applicaties heel nauwkeurig volgens de individuele eisen en dus met een minimum aan kosten kunnen worden gerealiseerd. Hierdoor is de embedded-PC CX8090 met de functionaliteit van een pc-besturing universeel geschikt voor heel wat taken binnen de gebouwautomatisering. Zo kan hij gebruikt worden als gebouwenbesturing, room- of sectorcontroller en als decentrale intelligentie voor de besturing van HVAC, verlichting en gevel.

De CX8090 beschikt over Windows Embedded Compact, een ARM9-CPU van 400 MHz, 64 MB DDR2 RAM alsook over een MicroSD-kaart, die tot 4 GB kan worden uitgebreid. Daarbij komt nog het uitgebreide I/O-spectrum: naast het K-busklem- kan ook het EtherCAT klemsysteem rechtstreeks worden toegevoegd. En indien de toepassing toekomt zonder het rekenvermogen van een processor van 500 MHz die met Pentium® MMX compatibel is, is de CX8090 bovendien een goedkoop en met een verbruik van max. 3 W een zeer energie-efficiënt alternatief voor de embedded-PC CX1010.

VEEL MOGELIJKHEDEN TOT COMMUNICATIE De CX8090, die slechts 65 x 100 x 80 mm groot is, biedt in totaal twee ethernetinterfaces: een ethernetinterface van 10/100 Mbit/s, die geswitcht uitgevoerd is en een lijnvormige 'Daisy-Chain' topologie toelaat. Die laatste kan kostenbesparend, zonder andere hardware, worden opgebouwd. Verder laat deze ethernetpoort het realtime protocol RT-Ethernet toe voor een goedkope communicatie in real time met de decentrale buskoppelaars van de serie BK9xx0. Bovendien kan ook het EtherCAT automatiseringsprotocol worden gebruikt, waarmee meerdere Beckhoff besturingen in real time gekoppeld kunnen worden. De programmering en inbedrijfstelling of de verbinding met het ethernetnetwerk kan in non-real time gebeuren via een bijkomende

ethernetinterface. Protocollen, zoals ADS UDP/TCP, Modbus TCP en Modbus UDP als client en/of server of een open TCP/IP-UDP/IPcommunicatie worden ondersteund.

BIJZONDERHEDEN Ten slotte heeft de CX8090 reeds geïntegreerde features zoals realtime klok en TwinCAT PLC HMI Web als visualiseringsoplossing en een capacitieve 1 seconde UPS. Die kan bij uitval van de voedingsspanning remanente gegevens opslaan. De besturing van deze features wordt geprogrammeerd via de Beckhoff automatiseringssoftware TwinCAT. Die biedt talrijke PLCbibliotheken, bv. voor basisfuncties van gebouwen, HVAC of de communicatie met DALI, DMX, EnOcean en M-bus. De serie CX8000 bestaat ook met andere bussystemen, zoals Profinet, Profibus, BACnet of OPC UA.

BECKHOFF AUTOMATION

Kempische Steenweg 305/202 3500 Hasselt President Kennedypark 6/14 8500 Kortrijk Tel.: 011/24.08.00 Fax: 011/24.08.01 [email protected] www.beckhoff.be

ADVERTORIAL

VIDEOFONIE VAN COMELIT IN PRESTIGEPROJECT

ADVERTORIAL

SORTIMO INSTALLEERT UW BEDRIJFSWAGEN OP MAAT!

RESIDENTIE ASTORIA IN KOKSIJDE VOORZIEN VAN DOMOTICASYSTEEM

DE IDEALE INRICHTING VAN UW VOERTUIG

Een architectonisch vooruitstrevend gebouw verdient een even vooruitstrevend domoticasysteem. Dat was ook het geval voor Residentie Astoria. Er werd gekozen voor de revolutionaire en uitgebreide videofonieoplossing van specialist Comelit. Hieronder leest u waarom.

Als elektricien hebt u ongetwijfeld een bedrijfswagen. Die kan maar beter goed ingericht zijn; die wagen is tenslotte het uithangbord van uw zaak. Een goede inrichting van de wagen, op uw wensen afgestemd, maakt van uw bestelwagen een optimale werkplaats.

De appartementen van het architecturale hoogstandje Residentie Astoria werden voorzien van Comelit domotica

Welke bedrijfswagen u ook heeft, in constructief overleg met Sortimo komt u gegarandeerd tot de best passende inrichting

RESIDENTIE ASTORIA

GEBRUIKSVRIENDELIJK

De ruime appartementen zijn voorzien van vloerverwarming, plafondhoge deuren en domotica. Als leverancier voor het domoticasysteem werd er geopteerd voor Comelit. Daar had de bouwheer meerdere redenen voor: • De integratie tussen de verschillende systemen: videofonie, sturing van verlichting en klimaatregeling; • Eenvoud van bediening en comfort voor de eindgebruiker; • Goede prijs-kwaliteitsverhouding; • Bediening van de verwarming vanop afstand; • Bediening van het systeem via smartphone/tablet; • Ook de gepersonaliseerde service en ondersteuning naar de installateur toe van Comelit waren voor de bouwheer bepalend, zowel in het voortraject als tijdens de realisatie. Het gebouw is voorzien van een centraal videofoniesysteem waarbij er in ieder appartement een design binnentoestel is voorzien. Dankzij de memofunctie kan de gebruiker zien wie er tijdens zijn afwezigheid aangebeld heeft. Hetzelfde toestel is ook ineens een touchscreen voor alle functies van het systeem: sturing van de verwarming, verlichting, scenario’s ...

Ieder appartement werd tevens voorzien van een tweede Minitouch touchscreen waar alle functies eveneens bediend kunnen worden. Zo kan iedere bewoner d.m.v. een alles-uitknop alles in zijn woning uitschakelen en de verwarming lager zetten. Er werden ook een aantal comfortscenario’s voorzien. Ook de verwarming kan vanop afstand bediend worden. Zo kan een bewoner zijn verwarming via zijn smartphone of tablet inschakelen, zodat het appartement bij aankomst gezellig warm is, of kan hij nakijken of hij bij het vertrek de verwarming niet heeft laten opstaan. Een aanwezigheidssimulatie zorgt ervoor dat de appartementen die even niet bewoond zijn, toch een bewoonde indruk geven. Of hoe realistische domotica een echte meerwaarde kunnen zijn voor zowel de bouwheer, de installateur als de eindklant, en kunnen bijdragen tot een gevoel van comfort en veiligheid!

COMELIT

Doornveld 170 1731 Asse Tel.: 02/411.50.99 Fax: 02/411.50.97 [email protected] www.comelit.be

Sortimo is al veertig jaar actief in het inrichten van bedrijfswagens. Als specialist in deze sector gaat Sortimo op zoek naar de juiste oplossing, om van het voertuig een ideale werkplaats te maken. Sortimo zorgt ervoor dat uw bestelwagen ook volledig op uw sector is afgestemd. Voor elk type bedrijfswagen zorgt Sortimo voor gebruiksvriendelijke uitrustingen.

IN SAMENSPRAAK MET DE KLANT Wanneer Sortimo een bedrijfswagen op maat inricht, dan mag dat letterlijk genomen worden. Klanten kunnen naar de vestigingen in Vilvoorde, Sint-Eloois-Vijve of Tessenderlo komen, waar Sortimo samen met hen nagaat wat voor uitrusting ze nodig hebben. De hele inrichting gebeurt in wederzijds overleg, zodat de samenwerking resulteert in een inrichting op maat van de klant. Ook heeft Sortimo per provincie een vertegenwoordiger uit de regio, die de ondernemer thuis of op zijn werf kan bezoeken met een uitgerust demovoertuig. Zo heeft die klant meteen een idee van wat er allemaal mogelijk is, welke opties hij heeft en aan welke wensen er kan worden voldaan.

Sortimo maakt vrijblijvend een offerte op, en toont via een 3D-animatie hoe de inrichting nog aangepast kan worden.

STERK WERK VAN EEN STERK MERK De inrichtingen zijn gemaakt uit een combinatie van pvc, aluminium, composiet en staal, waardoor ze licht maar toch stevig zijn. Om de stevigheid en veiligheid van het materiaal te verzekeren, is de uitrusting niet enkel bevestigd aan verstevigingsbalken en zijwanden, maar ook in de vloerplaat. Idealiter neemt de klant de vloerplaat van Sortimo zelf: die is aan de onderkant immers voorzien van inslagmoeren, om zo bv. kasten vast te zetten. Alle producten zijn tijdens een crashtest gescreend; zodat de uitrusting veilig vast blijft zitten in alle omstandigheden. Sortimo staat op de vakbeurs HVAC in Hal 4 van Brussels Expo op 26 en 27 september 2013.

SORTIMO

Schaarbeeklei 491 1800 Vilvoorde Tel.: 02/355.03.70 Fax: 02/355.03.71 [email protected] www.sortimo.be


39

ADVERT ORI AL

EENVOUDI G BEWAKEN EN AL ARMEREN MELDEN EN STUREN VI A SMS V oor del i gbewak env anu w pompen,s t ook k et el s , t an k ni v eau s ,k oel i ns t al l at i es ,bu i t env er bl i j f… Hets ms r el ai sv anComati seent r ans mi s s i e-en mel ds y s t eem v i as ms ber i c ht en.Di tappar aati s i deaali nt oepas s i ngenwaargeenau t omat i s er i ng aan wezi gi s ,enert oc heenc ont r ol enodi gi s .

Voor de l i gbe wak e nv anu wpompe n,s t ook k e t e l s ,t an k ni v e aus ,k oe l i ns t al l at i e s , bu i t e nv e r bl i j f…

SMSRE L AI S

doorhetCI M14r el ai s .

Hets ms r el ai sk aneenv oudi gmet pcofr emot ewor deni nges t el d. Hetheef t6di gi t al e/anal oge i ngangenen4pot ent i aal v r i j e wi s s el cont act en.Hetv er s t uur t per i odi eks t at us ber i cht enen al ar meer tbi js panni ngs ui t v alof t oes t ands wi j zi gi ng.Ui t gangen k unnenv i as msofpcwor den aanges t uur d.Metdecal l i nf unct i e gebeur tdi thel emaalgr at i s . VoorAndr oi ds mar t phonesi seen appbes chi k baar .Hetr el ai si s v er k r i j gbaaral s1248VDC of 110240VAC v er s i e.

Ver hoogdel ev ens duur v anuw i ns t al l at i emetde Mot orCont r ol l erCMC1 DeCMC1i seens t uur r el ai smet hal f gel ei der ui t gangv oordeaans t ur i ngv anDCmot or enmetbor s t el . Vi adeanal ogei ngangenk anhet t oer ent alv anmot or ent r apl oos aanges t uur dwor den. Daar naas tk aneenmot ori nbei de dr aai r i cht i ngenoft weemot or en onaf hank el i j kv anel k aari néén dr aai r i cht i ngwor denaanges t uur d. T y pi s chet oepas s i ngen:aans t ur en v ank l eppen,t r ans por t banden, v ent i l at or en.

( *)Pr omot i eac t i ev an 01/09/2013t ot31/10/2013: €325v ooreenk i tbes t aandeui t s ms r el ai smetdi gi t al ei ngangen, ant enne,pr ogr ammeer k abel , c dr om metc onf i gur at i es of t war e. mul t i pr ox. bev oor Ganaarwww. det ai l senbes t el f or mul i er .

CI Ms er i e:c ompac t eal l es kunner saanl ow c os tpr i j z en! Demul t i f unct i onel et i j dr el ai sbi eden 17t i j df unct i esi ns l echt s3appar aat t y pes .Hi er meewor dtci r ca 95%v anal l eappl i cat i esaf gedek t . Hogei ns chak el s t r oment ot800A –zoal sbi jheti ns chak el env ande v er l i cht i ngi ngr ot er er ui mt en– wor denpr obl eeml oosopgev angen

4 0E l e k t r i c i e n2 0•S e p t e mb e r 2 0 1 3

COMAT RE L E CO COMAT REL ECO i seenger enommeer deZwi t s er s epr oducentv an i ndus t r i e-enbewak i ngs r el ai sen s i ndsmeerdan30j aarpar t ner v anMUL T I PROX.Hetpr oducer en v ank l ant s peci f i ek ek wal i t ei t s r el ai s i seenv anhu nabs ol ut et r oev en.

Uw vakblad kan voortaan via een clickbooksysteem ook gelezen en doorbladerd worden op een gewone pc. Lezers die over een smartphone of tablet-pc beschikken, kunnen via een simpele klik de online versie van het magazine downloaden en raadplegen via een PDF-reader of een iBooktoepassing.

MUL T I PROX

L i ond' Or weg12 9300Aal s t Tel . :053/76. 65. 66 Fax:053/78. 39. 77 mai l @mul t i pr ox. be www. mul t i pr ox. be

Lees het vakblad nu via:

elektricien.pmg.be

ADVERTORIAL

PROGMATIK OPTIMALISEERT ELEKTRISCHE INSTALLATIES EN ONGEBRUIKTE ENERGIE OP ZOEK NAAR DE BESTE OPLOSSING De onderneming Progmatik EBVBA is actief op drie domeinen: elektromagnetische compatibiliteit (EMC), ook wel elektro-smog genoemd; energierecuperatie uit waterdamp en andere energiebronnen (ORC) en lokale draadloze netwerken in de Benelux, Frankrijk en Duitsland. Progmatik schrijft zich in de filosofie in van de Duitse journalist Franz Alt volgens wie “de belangrijkste strijd van de 21ste eeuw plaatsvindt op het niveau van de energie-efficiëntie, energiebesparingen en hernieuwbare energie.” Progmatik staat voor u klaar om uw installaties zo goed mogelijk te laten werken (van links naar rechts: Sébastien Cornely, Josef Engel, Gabriel Krings)

ELEKTROMAGNETISCHE COMPATIBILITEIT (EMC) Storingen op het elektrische net Sedert de jaren 90 is er een continue toename geweest van het aantal elektronische apparaten, vooral veroorzaakt door de doorbraak van de nieuwe digitale technologieën. Ten gevolge van deze evoluties zijn het aantal elektrische storingen en de bandbreedtes ervan sterk gestegen. De storingen in elektrische stroom kunnen tot aanzienlijke verliezen leiden in productieprocessen. Vaak worden computers, elektrische besturingen, machines en huishoudapparaten beschadigd. Storingen door straling Om de elektrische stroom naar de huishoudens te sturen, zijn er krachtige elektriciteitsnetwerken nodig. Het gaat om hoogspanningsleidingen en grondkabels. Deze worden omgeven door zeer intense elektrische en magnetische velden. Datzelfde geldt voor alle kabels in een elektrische installatie en de corresponderende uitrusting. Fundamenteel gesproken, is het elektrische veld altijd aanwezig wanneer er spanning is en het magnetische veld is altijd aanwezig wanneer er stroom is.

CONGRES ‘ELEKTRO-SMOG‘ Op 22 november organiseert de firma Progmatik rond dit thema een congres in Sankt Vith. Voor meer inlichtingen, contacteer ons of bezoek de website www.electro-smog.net.

Een ander belangrijk domein is de communicatie met behulp van elektromagnetische velden. Sedert enkele jaren heeft ook deze technologie haar intrede gedaan in bijna alle huishoudens en industrieën, met bv. de draadloze telefoon, de gsm, draadloze informaticanetwerken (WiFi en Bluetooth), digitale tv etc. Metingen en oplossingen Indien u op uw elektrisch netwerk problemen hebt met apparaten, installaties en systemen die onderhevig zijn aan storingen en ongedefinieerde pannes, dan kunt u rekenen op Progmatik. De in energietechnologieën gespecialiseerde onderneming ondersteunt u met metingen van spanningsstoringen bij u ter plaatse, volgens de normen EN 61000; 55011 … 22 en met analyses van het net volgens de norm EN 50160 (CEM-metingen op geleidingen) etc. en ontdekt zo de belangrijke storingsbronnen in uw omgeving. Bovendien is ze uitgerust met alle modernste gereedschappen en technologieën. Met de analyser voor driefasennetwerken, bijvoorbeeld, kunnen metingen uitgevoerd worden volgens de norm EN 50160. Een ander voorbeeld is de berekeningstool voor energieverliezen, die algoritmen gebruikt voor de berekening van energieverliezen en de kost ervan. De kosten worden per uur gedocumenteerd en de totale kosten worden op jaarbasis weergegeven, wat een globaal idee geeft van de mogelijke jaarlijkse besparingen.

Na de metingen van de spanningsstoringen worden de waarden geëvalueerd en – indien nodig – in een laboratorium gesimuleerd. Volgend op deze evaluatie stelt Progmatik u – volgens het type storing – een economische en efficiënte EMC-oplossing voor, waarmee uw elektrische installaties geoptimaliseerd worden. Er kunnen veel voorzorgsmaatregelen genomen worden voor de problemen in de betrokken sector en die kunnen verholpen worden, bijvoorbeeld met netwerkfilters voor de onderdrukking van de storende spectra van interne en externe geleiders.

afkomstig van machinekoeling of bio-energie.

W-LAN (WIFI) NETWERKEN Ten slotte, indien u een draadloos (W-LAN of WiFi) netwerk wilt installeren of indien uw bestaande netwerk niet correct functioneert, kan Progmatik metingen uitvoeren ten behoeve van de planning en radio-ontstoring van uw intern netwerk.

De firma Progmatik beschikt ook over alle diepgaande professionele kennis voor de metingen van (elektrische en magnetische) velden met lage frequenties en van (elektromagnetische) velden met hoge frequenties.

ENERGIE-EFFICIENTIE Met de Energiemodule (EM) van ENVA-Systems biedt Progmatik u oplossingen aan voor uw ongebruikte energie afkomstig van waterdamp met gemiddelde en lage druk. Deze module is een gebrevetteerde oplossing voor de productie van elektrische stroom. De EM produceert energie zonder CO2-emissies en verhoogt de energie-efficiëntie van de installaties.

PROGMATIK PGmbH

Progmatik biedt u ook de module ORC aan, eveneens afkomstig van ENVA-Systems. Deze zet andere ongebruikte energiebronnen om in elektriciteit, bijvoorbeeld warmte

[email protected] www.progmatik.be

Eifel-Ardennen-Strasse 2 4780 SANKT VITH Tel.: 080/28.00.80 Fax: 080/22.79.78


41

BUSINESS LINKS VERLICHTING

WERF- & ATELIERINRICHTING

LED TL LAMPEN EN ARMATUREN NIJVERHEIDSSTRAAT 72 B5 -- BE-2160 WOMMELGEM Tel: 03/542.35.04 Fax: OSRAM POSTBUS 777 -Tel: 010/750.14.14 Fax: 010/750.14.06 SCHNEIDER ELECTRIC DIEWEG 3 -Tel: 02/373.75.02 Fax: 02/375.38.58 SYLVANIA NOORDERLAAN 105 -Tel: 03/610.44.44 Fax: 03/610.44.57 VSA HANDEL HAGELBERG 29 -Tel: 014/25.60.50 Fax: 014/25.60.59

BE-1930 ZAVENTEM

CCI LOUIZA-MARIALEI 8 -Tel: 03/232.78.64 Fax: 03/231.98.24 EURO-INDEX LEUVENSESTEENWEG 607 -Tel: 02/757.92.44 Fax: 02/757.92.64 GMC INSTRUMENTS GALGENBERGSTRAAT 52 -Tel: 052/39.97.50 Fax: 052/39.97.60 HITACHI KONINGIN ASTRIDLAAN 51 -Tel: 02/460.17.20 Fax: 02/460.25.42

BE-2440 GEEL

BE-8790 WAREGEM

BE-3090 OVERIJSE

BE-2018 ANTWERPEN

BE-1930 ZAVENTEM

BE-9290 BERLARE

BE-1780 WEMMEL

BE-1740 TERNAT

BE-2880 BORNEM

NEXANS ALSEMBERGSESTEENWEG 2 B2 -Tel: 02/363.26.05 Fax: 02/363.26.03

DASSY EUROPE PATHOEKEWEG 15 -Tel: 050/79.93.20 Fax: 050/79.93.01

BE-8000 BRUGGE

HEROMA INDUSTRIEPARK 1 -Tel: 09/210.58.40 Fax: 09/252.34.70

BE-9820 MERELBEKE

HYUNDAI PIERSTRAAT 229 -Tel: 03/450.06.11 Fax: 03/450.06.67

BE-2550 KONTICH

MALLENTJER MECHELSTRAAT 24 -Tel: 02/255.10.70 Fax: 02/252.32.60

BE-1851 HUMBEEK

MERCEDES-BENZ TOLLAAN 68 -Tel: 02/724.12.11 Fax: 02/724.14.73

BE-1200 BRUSSEL

PEUGEOT BELUX RUE DE FINLANDE 8 -- BE-1420 BRAINE-L'ALLEUD Tel: 02/388.44.11 Fax: 02/388.40.13 SNICKERS ORIGINAL ANTWERPSESTEENWEG 285 -Tel: 070/22.43.08 Fax: 015/44.65.39

BE-2800 MECHELEN

IT

LECOT VIERLINDEN 7 -BE-8501 KORTRIJK-HEULE Tel: 056/36.45.11 Fax: 056/35.44.38 TESTO INDUSTRIELAAN 19 -Tel: 02/582.03.61 Fax: 02/582.62.13 Email: [email protected] Web: www.testo.be

HELIA PUURSESTEENWEG 363 -Tel: 03/899.40.40 Fax: 03/899.40.50

BE-2030 ANTWERPEN

GEREEDSCHAPPEN & MACHINES BOELS VERHUUR BRUSSELSESTEENWEG 330 -Tel: 02/687.38.50 Fax: 02/688.04.57

BE-8530 HARELBEKE

BE-1180 BRUSSEL

KLIMATISATIE & VENTILATIE RENSON VENTILATION MAALBEEKSTRAAT 10 -Tel: 056/62.71.11 Fax: 056/60.28.51

ABECO DEERLIJKSESTEENWEG 101 -Tel: 056/70.56.08 Fax: 056/70.57.63 Email: [email protected] Web: www.abeco.be

DRAKA JAN VAN RIJSWIJCKLAAN 158 -- BE-2018 ANTWERPEN Tel: 03/227.13.99 Fax: 03/257.25.63

BECKHOFF KEMPISCHE STEENWEG 305 B202 Tel: 011/24.08.00 Fax: 011/24.08.01 RITTAL STOKKELAAR 8 -Tel: 09/353.91.11 Fax: 09/355.68.62

--

BE-3500 HASSELT

BE-9160 LOKEREN

INSTALLATIEMATERIALEN ABB HOGE WEI 27 -Tel: 02/718.63.11 Fax: 02/718.64.40 ATEM BEDRIJVENPARK DE VEERT 4 -Tel: 03/866.18.00 Fax: 03/866.18.28 BINTZ TECHNICS BRIXTONLAAN 23 -Tel: 02/720.49.16 Fax: 02/720.37.50

BE-1930 ZAVENTEM

BE-2830 WILLEBROEK

BE-1930 ZAVENTEM

CELLPACK KEERSLUISWEG 13 -- NL-1332 EE ALMERE BUITEN Tel: +31(0)36/549.03.36 Fax: +31(0)36/532.74.99

OBO BETTERMANN BIST 14 -Tel: 03/870.74.00 Fax: 03/887.40.00

BE-2630 AARTSELAAR

BE-9160 LOKEREN

BE-1180 BRUSSEL

SERELEC GASMETERLAAN 207 -Tel: 09/223.24.29 Fax: 09/225.46.79

BE-9000 GENT

SOPRAPOWER AVENUE DE NANCY 8 -Tel: 04/341.47.90 Fax: 04/343.29.00

BE-4020 BRESSOUX

BE-9700 OUDENAARDE

WAGO KONTAKTTECHNIK EXCELSIORLAAN 11 -BE-1930 ZAVENTEM Tel: 02/717.90.90 Fax: 02/717.90.99 DIENSTEN BE-1000 BRUSSEL

ECL JAN VAN RIJSWIJCKLAAN 191 -- BE-2020 ANTWERPEN Tel: 03/280.53.00 Fax: 03/280.53.53 ELECTRABEL REGENTLAAN 8 -Tel: 078/35.33.33 Fax: HANDSOFT ROLWAGENSTRAAT 82 -Tel: 0800/926.42 Fax: 03/230.58.07

SCHNEIDER ELECTRIC DIEWEG 3 -Tel: 02/373.75.02 Fax: 02/375.38.58

BE-1180 BRUSSEL

ENERGIE

SCHNEIDER ELECTRIC DIEWEG 3 -Tel: 02/373.75.02 Fax: 02/375.38.58

BNP PARIBAS FORTIS WARANDEBERG 3 -Tel: 02/565.44.47 Fax: 02/228.71.21

BE-9890 GAVERE

BE-1501 BUIZINGEN

RITTAL STOKKELAAR 8 -Tel: 09/353.91.11 Fax: 09/355.68.62

VERGOKAN MEERSBLOEM MELDEN 16 -Tel: 055/33.73.48 Fax: 055/31.43.88

PLENION GRENADIERSLAAN 49 -Tel: 09/384.89.00 Fax: 09/384.89.50 Email: [email protected] Web: www.plenion.be

BE-1000 BRUSSEL

BE-2018 ANTWERPEN

IT MOBILE XAVIER DE COCKLAAN 66 B7 -- BE-9830 SINT-MARTENSLATEM Tel: 09/245.65.45 Fax: 09/245.65.25

ANTARIS SOLAR AM HEERBACH 5 -DE-63857 WALDASCHAFF Tel: +49(0)6095/95.04.41 Fax: +49(0)6095/95.05.44 AS SOLAR NIJVERHEIDSSTRAAT 10 -Tel: 051/40.52.22 Fax: 051/40.58.22

BE-8760 MEULEBEKE

BIOSOLAR OPSTALSTRAAT 21 -Tel: 09/349.36.20 Fax: 09/349.36.21 GDK RUE PHOCAS LEJEUNE 22 Tel: 081/25.31.20 Fax: 081/74.34.99 KLIMA-SOLAR PRO KRUISSTRAAT 61B -Tel: 09/372.49.05 Fax: 09/372.49.06

BE-9620 ZOTTEGEM

--

BE-5032 ISNES

BE-9930 ZOMERGEM

KYOCERA FINECERAMICS SOLAR FRITZ-MULLER-STR. 27 -DE-73730 ESSLINGEN Tel: +49(0)711/93.93.49.99 Fax: +49(0)711/93.93.49.50 REB2B HOEKSKEN 56 -Tel: 04/70.89.08.99 Fax: -

BE-2275 LILLE

DOMOTICA & IMMOTICA ATEM BEDRIJVENPARK DE VEERT 4 -Tel: 03/866.18.00 Fax: 03/866.18.28 SCHNEIDER ELECTRIC DIEWEG 3 -Tel: 02/373.75.02 Fax: 02/375.38.58

BE-2830 WILLEBROEK

BE-1180 BRUSSEL

WERF- EN ATELIERINRICHTING

CORRECT GEBRUIK PBM'S VERPLICHTING VOOR WERKGEVERS PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN IN DE BOUWSECTOR Dit tweedelige artikel heeft als doel om praktische instrumenten voor te stellen waarmee werkgevers, preventieadviseurs en werknemers kunnen voldoen aan de bepalingen die in België van kracht zijn. Daarbovenop is dit ook een leidraad om de geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) te kunnen kiezen aangepast aan de risicosituaties op bouwwerven. Door navb-cnac Constructiv – constructiv.be

PBM's zijn middelen die bestemd zijn om door werknemers gedragen of vastgehouden te worden als bescherming tegen een of meer risico's die een bedreiging kunnen vormen voor hun veiligheid en hun gezondheid op het werk

GEBRUIK VAN PBM'S De Welzijnswet en het KB over het beleid inzake het welzijn De werkgever heeft bepaalde verplichtingen in verband met het welzijn van zijn werknemers, in het bijzonder in verband met de PBM's die hij ter beschikking van zijn werknemers moet stellen: • De Welzijnswet van 4 augustus 1996 verplicht de werkgever de algemene preventiebeginselen toe te passen volgens een bepaalde hiërarchie: hij moet eerst maatregelen nemen om risico's te voorkomen; de risico's evalueren die niet voorkomen kunnen worden; de risico's bij de bron bestrijden; wat gevaarlijk is, vervangen door wat minder gevaarlijk is en collectieve beschermingsmaatregelen nemen. Wanneer hij deze maatregelen genomen heeft en er nog overblijvende risico's zijn, moet hij persoonlijke beschermingsmaatregelen nemen; • Het KB van 27 maart 1998 over het beleid inzake het welzijn verplicht de werkgever om preventiemaatregelen te nemen die betrekking hebben op de keuze en het gebruik van PBM's. Ook de werknemers en de hiërarchische lijn hebben verplichtingen: • De Welzijnswet verplicht werknemers om de ter beschikking gestelde PBM's correct te gebruiken en ze na gebruik weer op te bergen; • Het KB over het beleid inzake het welzijn verplicht de hiërarchische lijn om een effectieve controle uit te oefenen op de PBM's om onregelmatigheden vast te stellen

elektricien.pmg.be

en maatregelen te nemen om hier een einde aan te maken. Het KB betreffende het gebruik van PBM's Gedetailleerder dan de Welzijnswet en het KB over het beleid inzake het welzijn verduidelijkt het KB van 13 juni 2005 betreffende het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen de verplichtingen van werkgevers en werknemers met betrekking tot: • de algemene beginselen waaraan PBM's moeten voldoen; • de beoordeling van het PBM en de evaluatie van de risico's; • de aankoop van PBM's; • het gebruik van PBM's; • de informatie en opleiding van werknemers; • de specifieke bepalingen in verband met PBM's tegen vallen van hoogte. Algemene beginselen waaraan PBM's moeten voldoen De werkgever is verplicht om de risico's te identificeren en maatregelen te nemen om ze te voorkomen. Hij moet voorrang geven aan maatregelen, methodes of handelswijzen in de sfeer van de organisatie of collectieve beschermingsmiddelen. Als de risico's niet bij de bron uitgeschakeld kunnen worden of voldoende beperkt kunnen worden met behulp van deze maatregelen, moet de werkgever gratis PBM's ter beschikking van zijn werknemers stellen. Deze PBM's moeten verplicht een CE-markering dragen, zoals we eerder in dit artikel gezien hebben. Deze PBM's moeten: • geschikt zijn voor de te voorkomen risico's, zonder zelf een vergroot risico in te houden;

• beantwoorden aan de heersende omstandigheden op de arbeidsplaats; • afgestemd zijn op de vereisten met betrekking tot de ergonomie, het comfort en de gezondheid van de werknemer; • na de nodige afstelling geschikt zijn voor de drager. Als het door de aanwezigheid van meerdere risico's nodig is om meerdere PBM's tegelijk te dragen, moeten deze middelen op elkaar afgestemd zijn en hun doeltreffendheid voor de betrokken risico's behouden. Beoordeling van het PBM en evaluatie van de risico's Vooraleer de werkgever een PBM kiest, beoordeelt hij eerst het middel dat hij overweegt te kopen. In bijlage I van het KB vindt u een 'indicatief schema voor de inventaris van de gevaren met het oog op het gebruik van PBM's'. Deze beoordeling moet duidelijk maken in welke mate het PBM voldoet aan de eisen uit de algemene beginselen en rekening houdt met bepaalde eigenschappen van werknemers, zoals een handicap, een lichamelijk gebrek of het dragen van correctieglazen. Deze procedure is zowel van toepassing op de bestaande PBM's als op nieuwe middelen die aangekocht worden. De beoordeling omvat: • een analyse van de overblijvende risico's; • de omschrijving van de kenmerken die de PBM's moeten bezitten om de geanalyseerde risico's te kunnen ondervangen, rekening houdend met eventuele risicobronnen die de PBM's zelf kunnen vormen;

• de evaluatie van de kenmerken van de PBM's die beschikbaar zijn in de handel, in vergelijking met de hierboven beschreven kenmerken. De werkgever moet de gebruiksvoorwaarden en de duur van het gebruik van PBM's bepalen in functie van: • de ernst van de risico's; • de frequentie van de blootstelling aan het risico; • de kenmerken van de werkposten; • de doeltreffendheid van het PBM. Bij de beoordeling van de PBM's en het opstellen van de gebruiksvoorwaarden houdt de werkgever rekening met het advies van de preventieadviseur, de preventieadviseurarbeidsgeneesheer en het Comité PBW (de vakbondsafvaardiging in de bouwsector). De werkgever is verplicht om bepaalde PBM's ter beschikking van de werknemers te stellen voor de activiteiten die bepaald zijn in bijlage II bij het KB. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om het verplicht dragen van een helm: “Werknemers die blootgesteld zijn aan vallende stenen, materiaal, brokstukken of allerlei vallende voorwerpen, zoals in steengroeven, de bouw-, montage- of slopingswerken, scheepswerven, ijzergieterijen, staalfabrieken, moeten een beschermingshelm dragen.” Aankoop van PBM's Op basis van de eerder vermelde beoordeling bestelt de werkgever indien nodig de gekozen PBM's. De werkgever moet de volgende procedure volgen: • De preventieadviseur en de preventieadviseurarbeidsgeneesheer moeten Elektricien 20 • September 2013

43

Op 1 juli verandert de afvalwetgeving! Dirk is al in orde...

U vindt alle informatie op

www.ovam.be/sorteermeer

Vanaf 1 juli 2013 moeten ook bedrijven pmd-afval apart inzamelen en een contract met een afvalinzamelaar hebben voor hun gemengde bedrijfsafval. Dirk is al in orde. U toch ook?

WERF- EN ATELIERINRICHTING deelnemen aan de voorbereiding van het opstellen van de bestelbon; • De werkgever kan voorafgaand andere gespecialiseerde diensten of instellingen raadplegen; • De bestelbon moet de volgende elementen bevatten: het te bestellen PBM; het PBM moet een CE-markering dragen; als er aanvullingen of accessoires bij deze PBM's besteld worden die geen CE-markering dragen, moet er geëist worden dat deze aanvullingen of accessoires voldoen aan de regels van goed vakmanschap waarmee ze vervaardigd werden (eventueel de referenties van deze regels geven); desgevallend bijkomende vereisten; de handtekening 'voor gelezen' van de preventieadviseur; • Bij de levering: alleen wanneer de levering betrekking heeft op aanvullingen of accessoires van de PBM's en/of er bijkomende eisen gesteld werden, kan van de leverancier geëist worden dat hij een document overhandigt waarin hij bevestigt dat voldaan is aan de bijkomende eisen en/of regels van goed vakmanschap die in de bestelbon vermeld stonden. Alle PBM's moeten vergezeld zijn van de gebruiksaanwijzing en eventueel van de CE-verklaring van overeenstemming; • Het indienststellingsverslag: alleen wanneer de levering betrekking heeft op aanvullingen of accessoires van de PBM's en/of er bijkomende eisen gesteld werden, moet de preventieadviseur in een verslag bevestigen dat hij de overhandiging van de hierboven bedoelde documenten vastgesteld heeft en het advies van de preventieadviseurarbeidsgeneesheer bij zijn verslag voegen; • De hierboven vermelde documenten moeten bezorgd worden aan het Comité PBW (de vakbondsafvaardiging in de bouwsector) en ter beschikking gesteld worden van de met het

toezicht belaste ambtenaar (controle welzijn). Het gebruik van PBM's De werkgever en de werknemers moeten enkele regels met betrekking tot het gebruik van PBM's in acht nemen. Verplichtingen van de werkgever: • Hij moet ervoor zorgen dat de werknemers het PBM daadwerkelijk en juist gebruiken en daarbij rekening houden met de gebruikershandleiding; • Hij moet maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat een lid van de hiërarchische lijn of een werknemer die over een opleiding beschikt, nagaat of het PBM nog altijd overeenkomstig het KB 'Gebruik van PBM's' is; • Hij moet de PBM's wegnemen die beschadigd zijn of waarvan de gebruiksdatum verstreken is; • Hij moet op zijn eigen kosten zorgen voor het onderhoud, de reiniging, desinfectering, herstelling en vervanging van het PBM, zodat hij de goede werking ervan kan verzekeren; • Een PBM is bestemd voor gebruik door één persoon. Als het achtereenvolgens door verschillende werknemers gebruikt wordt, moet de werkgever ervoor zorgen dat het gereinigd, ontstoft of gedesinfecteerd wordt. Verplichtingen van de werknemers: • Een PBM mag enkel gebruikt worden voor het doel waarvoor het is bestemd; • De werknemers moeten het PBM gebruiken overeenkomstig de gebruiksaanwijzing van de fabrikant en de instructies van de werkgever; • De werknemers mogen de PBM's niet mee naar huis nemen. Informatie en opleiding van de werknemers Een belangrijke verplichting van de werkgever is ervoor zorgen dat de werknemers de nodige informatie en instructies krijgen voor het gebruik van PBM's. De instructies moeten schriftelijk opgesteld worden

Bij werken op grote hoogtes mag alleen een harnasgordel gebruikt worden in een valbeveiligingssysteem en uitsluitend als werkplekpositioneermiddel

elektricien.pmg.be

en begrijpelijk zijn voor de werknemers. De werkgever moet zorgen voor opleidingen. Er moeten twee soorten nota's uitgewerkt worden en ter beschikking gesteld worden van de werknemers: • de algemene informatienota, die informatie moet bevatten over de diverse soorten PBM's die beschikbaar zijn in de onderneming, de risico's waartegen de PBM's de werknemers beschermen, de gebruiksvoorwaarden … Aan de hand van deze nota kan de beoordeling uitgevoerd worden waarvan eerder in dit dossier sprake was; • de gebruikershandleiding voor elk type PBM dat in de onderneming wordt gebruikt en die de nodige aanduidingen bevat met betrekking tot de werking, het nazicht, het onderhoud en de opslag en de vervaldatum. Deze twee nota’s moeten voor gezien ondertekend worden door de preventieadviseur. Specifieke bepalingen i.v.m. PBM's tegen vallen van hoogte Na de algemene bepalingen over PBM's worden in het KB 'Gebruik van PBM's' de bijzondere bepalingen vastgesteld waaraan PBM's tegen vallen van hoogte moeten voldoen. Daarbij gaat het enerzijds om de voorwaarden waaraan PBM's tegen vallen van hoogte moeten voldoen en anderzijds om de controles die uitgevoerd moeten worden op deze PBM's. Werknemers die blootgesteld zijn aan een val van een hoogte van meer dan 2 meter, moeten PBM's tegen vallen van hoogte gebruiken wanneer de risico's niet met andere middelen uitgeschakeld kunnen worden. Voorwaarden waaraan PBM's tegen vallen van hoogte moeten voldoen: • Alleen een harnasgordel mag gebruikt worden in een valbeveiligingssysteem. De veiligheidsgordels en zitgordels mogen uitsluitend gebruikt worden als werkplekpositioneermiddel; • De harnasgordels moeten met een vanglijn verbonden worden met hetzij een voldoende stevig en stabiel verankeringspunt, hetzij een bevestigingssysteem dat vastgehecht is aan een of meerdere verankeringspunten; • De verbinding tussen het harnas en de verankering moet zo zijn dat de valhoogte zo klein mogelijk is; • De minimale speling onder de gebruiker moet bepaald worden op basis van de gegevens uit de gebruiksaanwijzing van de fabrikant; • Het verankeringspunt moet voldoende stevig en stabiel zijn;

Werknemers mogen de PBM's niet meenemen naar huis

• De veiligheidsgordels, harnassen, touwen en singels moeten vervaardigd zijn van synthetische vezels. De werkgever moet een opgeleide werknemer aanwijzen die bij elk gebruik controleert of de PBM's nog altijd overeenkomstig het KB 'Gebruik van PBM's' zijn. In de volgende gevallen moeten PBM's tegen vallen van hoogte bovendien gecontroleerd worden door een externe dienst voor technische controles (EDTC): • wanneer de PBM's blijvend bevestigd zijn telkens als ze de val van een persoon hebben gestuit; • wanneer de PBM's niet blijvend bevestigd zijn: ten minste om de twaalf maanden en telkens wanneer ze de val van een persoon hebben gestuit. In de verslagen van deze controles kan vermeld worden dat defecte PBM's buiten dienst gesteld moeten worden.

VEILIGHEIDSSIGNALISATIE De algemene preventiebeginselen uit de Welzijnswet omvatten de verplichting om te voorzien in gepaste veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk wanneer de risico's niet kunnen worden voorkomen of niet voldoende kunnen worden beperkt door de collectieve technische beschermingsmiddelen of door maatregelen, methoden of handelswijzen in de sfeer van de werkorganisatie. De pictogrammen met verplichtingen in verband met PBM's zijn opgenomen als bijlage bij het KB betreffende de veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk (BS van 19.09.1997).  Elektricien 20 • September 2013

45

NOG VEEL VRAGEN OMTRENT EENHEIDSSTATUUT BOUWSECTOR KRIJGT WELLICHT UITZONDERINGSREGELING De situatie was vrij uitzichtloos, maar de federale regering en sociale partners bereikten vlak voor de deadline van het Grondwettelijk Hof (8 juli 2013) uiteindelijk toch een akkoord omtrent het eenheidsstatuut voor arbeiders en bedienden. Het betreft een historische doorbraak die de discriminatie tussen de twee statuten wegwerkt, maar heel wat gevoelige details moeten de komende maanden en weken nog worden uitgeklaard. Zo zouden bepaalde sectoren, waaronder wellicht de bouwsector, van een uitzonderingsregeling kunnen genieten. Het compromis pakt in eerste instantie de verschillende behandeling van arbeiders en bedienden omtrent de opzegtermijnen en carenzdag aan. Andere verschillen, zoals m.b.t. het vakantiegeld, blijven voorlopig bestaan. Al verbinden de sociale partners zich ertoe om ook die tegen 1 januari 2014, wanneer de regeling in werking treedt, weg te werken. Door Tilly Baekelandt

46


EIS GRONDWETTELIJK HOF Het Grondwettelijk Hof oordeelde op 7 juli 2011 dat de discriminatie tussen het arbeiders- en bediendestatuut binnen de twee jaar moest worden weggewerkt. Het ging hierbij om het verschil in opzegtermijnen en de carenzdag (eerste dag dat een werknemer onder het arbeidersstatuut ziek is, thuis blijft en in principe niet vergoed wordt). Het Hof sprak zich niet uit over andere verschilpunten tussen beide statuten (vakantiegeld, aanvullende pensioenen ...), maar motiveerde in het arrest dat de diverse punten met elkaar verbonden zijn en het niet logisch is om het onderscheid enkel te bekijken vanuit deze twee hoeken.

KRIJTLIJNEN NIEUW EENHEIDSSTATUUT

behouden. Niemand verliest dus opgebouwde rechten. De arbeiders zullen op een termijn van vijf jaar van het betere systeem genieten voor het verleden. Concreet is er voor alle nieuwe contracten vanaf 1 januari 2014 één regeling met betrekking tot de opzeggingstermijnen. Vanaf het moment dat een werknemer in dienst treedt, maakt hij aanspraak op twee weken opzeg na het eerste kwartaal anciënniteit, vier weken na het tweede kwartaal en dat loopt tot dertien weken na drie jaar anciënniteit. Vanaf dan komen er per dienstjaar drie weken opzeg bij, tot 62 weken na twintig jaar anciënniteit. Daarna komt er nog één week opzeg bij per dienstjaar. Elke werknemer die wordt ontslagen heeft recht op outplacement als onderdeel van het ontslagpakket als hij zeven jaar of langer bij dezelfde werkgever werkte. Iedere werknemer zal het recht hebben de precieze reden te kennen van het ontslag, een element dat vandaag ontbrak in ons arbeidsrecht.

Minister van Werk Monica De Coninck kwam na ongeveer dertig uur onderhandelen met de sociale partners tot een compromisvoorstel, O M DE dat een oplossing AFSCHAFFING VAN Toepassingsgebied bevat inzake de DE CARENZDAG TE De nieuwe opzegtermijnen en carenzdag. Hiermee COMPENSEREN , ZAL ontslagregels zijn werd een einde van toepassing ER MEER WORDEN gemaakt aan een GECONTROLEERD OP op de nieuwe discussie die al 27 jaar overeenkomsten ZIEKTEVERZUIM aansleept. De Coninck (arbeiders en omschreef de nieuwe bedienden), maar ook regelgeving als een goed op de oude overeenkomsten, dit laatste voor de periode vanaf evenwicht: “We blijven zuurstof 1 januari 2014. De bestaande bieden aan onze bedrijven en verbeteren het statuut van de regels blijven dan ook van toearbeiders sterk. Iedereen gaat passing op de oude overeenkomsten voor de periode voor hiermee vooruit en we vermijden 1 januari 2014. Om het een juridisch kluwen door het onderscheid in opzegtermijnen verschil.” Daarnaast engageren de partijen zich om de andere tussen arbeiders met een oud en een nieuw contract (vanaf 2014) verschilpunten weg te werken. historisch te compenseren, wordt De nieuwe regeling treedt op een regeling uitgewerkt die door 1 januari 2014 in werking. Onder andere Unizo dringt aan op een overheid en werknemers wordt gefinancierd en die u als werkgever bewarende maatregel die voor niet moet ophoesten. Het geld zal voldoende rechtszekerheid moet worden gehaald uit de herziening zorgen in de tussenperiode. van de fiscale vrijstelling voor opzeggingsvergoedingen. AFSCHAFFING CARENZDAG De carenzdag wordt afgeschaft. Arbeiders die zich vanaf 1 januari 2014 ziek melden, krijgen zoals bedienden hun eerste ziektedag vergoed. Daarnaast zullen maatregelen worden genomen met het oog op een verscherpte controle op misbruiken.

OPZEGTERMIJNEN De vandaag verworven rechten inzake opzeg blijven voor iedereen

COMPENSERENDE MAATREGELEN De uitbreiding van de ontslagregeling voor arbeiders zal in heel wat gevallen een meerkost betekenen voor de werkgever. Daartegenover staat een lagere (dan de huidige) opzeggingsvergoeding voor nieuw aan te werven bedienden. In het compromisvoorstel zijn evenwel een aantal compenserende

SOCIO-ECONOMISCH

maatregelen voorzien om de meerkost voor de werkgever te milderen: Sectorale extra's In bepaalde sectoren genieten arbeiders momenteel van extralegale tegemoetkomingen bij ontslag. Die 'extra's' mogen worden opgeslorpt door de nieuwe regeling en moeten er dus niet nog eens bovenop worden gegeven. RVA Vandaag ontvangen arbeiders een ontslaguitkering ten laste van de RVA. Dat systeem dooft uit en het budget dat geleidelijk vrijkomt, zal zo gericht mogelijk worden ingezet ter compensatie van werkgevers die een kostenverhoging kennen door de nieuwe ontslagregels. Interbedrijfsgeneeskundige diensten Op dit ogenblik betalen werkgevers met arbeiders een pak meer voor de verplichte interbedrijfsgeneeskundige diensten dan een werkgever met enkele bedienden. Het onderscheid in bijdrage zal worden gemilderd volgens het solidariteitsprincipe. Sluitingsfonds Ook hier wordt het solidariteitsprincipe ingevoerd, ten gunste van de werkgevers in arbeidsintensieve sectoren, via een gedifferentieerde bijdrage op het ontslagbedrag voor de 'hogere' lonen. Sociaal passief Er komen steunmaatregelen voor het fiscaal vriendelijk aanleggen van een sociaal passief.

VRAAGTEKENS Veel ondernemers uit arbeidsintensieve sectoren zijn bezorgd over een mogelijke kostenstijging ten gevolge van het compromisvoorstel. Voorts blijkt de door de regering beloofde compensatie voor veel kmo's nog veel te onduidelijk. Een aantal sectoren, waaronder bijna zeker de bouwsector, zou in aanmerking komen voor een uitzonderingsregeling, maar ook hierover is nog onduidelijkheid. Daarenboven zijn er nog de andere verschilpunten tussen beide statuten (vakantiestelstel, loonvorming, tijdelijke werkloosheid ...). Ook die zouden tegen 1 januari 2014 worden weggewerkt, al zal dat niet meteen gemakkelijk zijn.  (Met dank aan Unizo)

elektricien.pmg.be

ews

N R I C H

Hoogtewerker op rupsonderstel - 80 cm breed in transporttoestand - 1 persoon: 14 m werkhoogte, 7 m zijdelings 12,5 m werkhoogte, 5,5 m zijdelings T I N G .- 2B personen: E - brandstofmotor + 230V motor, voor buiten en binnen gebruik - hydraulische verbreding van rupsonderstel Group Cé gebruikt voor zijn tot 110 cm voor verhoogde stabiliteit bedrijfswageninrichting modulaire systemen - eigen gewicht van slechts 1700 kg die bestaan uit losse componenten. Group Cé - nieuwsbrief 2013

Deze kunnen op allerlei manieren worden samengevoegd tot één totaalinrichting.

Ergens anders niet gevonden wat u zocht? Wij voeren uw wensen uit precies op maat en tegen een zeer aantrekkelijk budget!

Voor meer informatie, bezoek onze website, of bel ons voor een gratis demonstratie !

VTN Europe bvba ~ Lauwrijkstraat 1e 2223 Heist o/d Berg ~ [email protected] Tel 015 - 348774 ~ Fax 015 - 230730

De zekerheden van Group Cé bedrijfswageninrichting

WWW.HINOWA.BE

• Productie volgens ISO 9002

news

• Crash-test beproefd • 3 jaar fabrieksgarantie

Uw partner voor onderweg !

• Service/After Sales • Gebruiksgemak

Group Cé - nieuwsbrief 2013

A U T O I N R I C H T I N G . B E

• Ergonomie • Co2-Friendly

Group Cé gebruikt voor zijn bedrijfswageninrichting modulaire systemen die bestaan uit losse componenten. Deze kunnen op allerlei manieren worden samengevoegd tot één totaalinrichting.

WW.AUTOINRICHTING.BE ?

EY

gonomischer singen akt naar ten.

HOOGWERKERS

Hinowa Goldlift 14.70

Ergens anders niet gevonden wat u zocht? Wij voeren uw wensen uit precies op maat en tegen een zeer aantrekkelijk budget!

De zekerheden van Group Cé bedrijfswageninrichting • Productie volgens ISO 9002 • Crash-test beproefd • 3 jaar fabrieksgarantie • Service/After Sales • Gebruiksgemak • Ergonomie • Co2-Friendly

FIRST IMPRESSION

Dankzij een verzorgde autoinrichting is een goede uitstraling naar uw klant al het halve werk!

é - T 011 31 66 31 - www.grce.be

WAAROM KIEZEN VOOR WWW.AUTOINRICHTING.BE ?

01 ONE-STOP-SHOPPING Alles wat u wenst kan uitgevoerd worden op 1 plaats: inrichting, aanpassing, ombouw, belettering, track & trace, navigatie,…

TIME IS MONEY

Werk efficiënter en ergonomischer dankzij pasklare oplossingen voor u op maat gemaakt naar uw budget en behoeften.

FIRST IMPRESSION

Dankzij een verzorgde autoinrichting is een goede uitstraling naar uw klant al het halve werk!

Group Cé - T 011 31 66 31 - www.grce.be

01

De nieuwe website voor de

elektro-installateur

http://elektricien.pmg.be

ONDERWIJS

ONDERWIJSHERVORMING WIL DE LAT VOOR ELKE LEERLING HOGER LEGGEN “MASTERPLAN GEEN REVOLUTIE, MAAR START EVOLUTIE” “Met de hervorming van het onderwijs hebben we Krachtlijnen zijn grotere scholengroepen, een sterker de tanker definitief van koers veranderd”, aldus basisonderwijs, een brede eerste graad en een Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet, na de nieuwe indeling van de studierichtingen. Het is de zeer moeizame onderhandelingen die uiteindelijk bedoeling dat elke leerling op die manier sterker begin juni tot een akkoord hebben geleid. wordt. De scholen en schoolgemeenschappen in Het Masterplan is dan ook geen big bang, onder andere Maaseik en Torhout waren tien jaar geleden al pioniers op dat vlak. maar een compromis pur sang dat veel ruimte laat voor interpretatie. Door Tilly Baekelandt

COMMISSIE MONARD De hoge scholingsgraad, sterke internationale prestaties van de leerlingen, zorg en begeleiding van leerlingen in moeilijkheden zijn enkele van de redenen waarom ons onderwijs tot de wereldtop behoort. Ons secundair onderwijs is vandaag zeer goed, maar we moeten ons wapenen voor de toekomst, zo wijzen diverse analyses uit, zoals die van de OESO en het rapport Monard. Ex-topambtenaar en onderwijsspecialist Georges Monard stelde in 2009 de visienota Secundair Onderwijs voor aan toenmalig minister Vandenbroucke. In 'Kwaliteit en kansen voor elke leerling' geeft een expertengroep aan hoe het secundair onderwijs hervormd zou kunnen worden om de beste kansen en kwaliteiten te bieden voor elke leerling. Het rapport diende als basis voor het voeren van de discussies, waarbij de Vlaamse regeringspartners na zeer moeizame onderhandelingen uiteindelijk begin juni een akkoord bereikten, dat zich vertaalt in het Masterplan voor de hervorming van het secundair onderwijs.

MASTERPLAN Het Masterplan beschrijft in de eerste twee delen de sterktes en verbeterpunten van het secundair onderwijs. Het derde deel somt per thema in eerste instantie

48


puntsgewijs het perspectief op middellange en lange termijn en schetst vervolgens de maatregelen die op korte termijn of tijdens deze legislatuur nog kunnen worden genomen met een decretale verankering waar nodig. De sterkte- en zwakteanalyse vertrekt van de sterkte- en

zwakteanalyse van de commissie Monard, geactualiseerd met nieuwe inzichten. Sterktes secundair onderwijs • hoge scolarisatiegraad: leerplicht tot 18, en bijna 9 op de 10 jongeren haalt een diploma of getuigschrift secundair onderwijs;

HERVORMING OP DE LANGE BAAN OF CONCREET AKKOORD? Het wegwerken van de schotten zou vanaf 2016 bindend worden. De vraag stelt zich echter wat de volgende Vlaamse regering en onderwijsminister met de concrete uitvoering zal doen. We denken hierbij in het bijzonder aan het verdwijnen van de tussenschotten aso, tso en bso en de felle kritiek van de N-VA op dat vlak (“Aso verdwijnt niet”). De partij meldde nadien bijzonder verheugd te zijn met het onderwijsakkoord en benadrukte dat de scholen de vrije keuze hebben als het aankomt op het al of niet behouden van hun huidige aanbod. Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet ontkende tegenover Belga dat de hervormingen op de lange baan worden geschoven en hij benadrukte dat het masterplan goedgekeurd is, met de steun van de onderwijskoepels en vele andere belanghebbende partijen. Heel wat maatregelen zouden nog tijdens deze legislatuur worden uitgevoerd. Verwacht wordt dat de matrix (zie volgende pagina) midden 2016 klaar zal zijn. De financiële, personele en organisatorische impact, alsook de impact op leerlingenstromen van elk mogelijk nieuw concept zal worden berekend en mee opgenomen worden bij de toekomstige beslissingen van de Vlaamse regering over het schoolconcept, dixit Vlaams minister-president Kris Peeters. Het katholieke onderwijsnet en het gemeenschapsonderwijs (GO!) reageerden tevreden op het akkoord in die zin dat er nu een visie vastligt. Raymonda Verdyck (afgevaardigd bestuurder GO!) benadrukte echter dat er misschien sneller werk kan van worden gemaakt dan het vooropgestelde 2016. Een opmerking die we ook hoorden bij Voka en Unizo. Laatstgenoemde meent dat jongeren nu bewuster een studiekeuze zullen maken en dringt er ook op aan dat alle scholen voor het systeem kiezen, om verwarring voor de leerlingen en ouders te vermijden.

• degelijke persoonlijkheidsvorming: succesvolle combinatie van onderricht met opvoeding; • sterke prestaties van leerlingen: uit PISA-resultaten (Programme for International Student Assessment, een grootschalig internationaal vergelijkend onderzoek) blijkt dat onze vijftienjarigen tot de internationale top behoren voor wiskunde, wetenschappen en leesvaardigheid; • zorg en begeleiding voor leerlingen met moeilijkheden; • extra inspanningen voor sociaal zwakkere leerlingen; • structuur die mogelijkheden tot differentiatie biedt; • ruime omkadering van het personeel; • grote inzet van schoolteams; • evenwicht tussen centrale sturing en lokale autonomie. Verbeterpunten • Ondanks de hoge scolarisatiegraad verlaat minstens een op de tien jongeren het secundair onderwijs zonder diploma of getuigschrift secundair onderwijs. • Er is geen eensgezindheid over de inhoud van de algemene vorming. • Sterke prestaties van de leerlingen dalen significant. • Leerlingen hebben meer zorg en begeleiding nodig: de vraag dringt zich op of elke zorgvraag de uitsluitende verantwoordelijkheid van onderwijs is, en wat de impact is van het ontbreken aan

elektricien.pmg.be

ONDERWIJS “WE WERKEN AL MET VIER BELANGSTELLINGSGEBIEDEN” K ATHOLIEKE SCHOLENGEMEENSCHAP HARLINDIS EN RELINDIS MAASEIK - KINROOI De Katholieke Scholengemeenschap Harlindis en Relindis (MaaseikKinrooi) werd door voormalig minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke geselecteerd als proeftuinproject. De school kreeg in de schoot van de Koning Boudewijnstichting tijdelijk een aangepaste regelgeving en de ondersteuning om het pedagogische project alle kansen te geven. “E EN

LEERLING VAN ONZE SCHOLENGEMEENSCHAP KIEST NIET MEER

“GEZAMENLIJKE INFRASTRUCTUUR BENUTTEN”

VOOR HET COLLEGE OF EEN TECHNISCHE SCHOOL ” De Scholengemeenschap werkt al een aantal jaar met vier belangstellingsgebieden. Eric Schrooten (technisch adviseur en coördinator Hout & Bouw): “We staan hier vanuit Nijverheid en Techniek volmondig achter. Het belangrijkste doel is de maatschappelijke vooroordelen weg te werken. Een leerling van onze Scholengemeenschap kiest niet meer voor het college of voor een technische school, maar wel voor een belangstellingsgebied. De uitdaging zal zijn om die los van elkaar te laten werken. Indien we niet slagen in dit opzet, ontstaat er binnen belangstellingsgebieden weer een watervalsysteem.”

S CHOLENGROEP SINT - REMBERT TORHOUT Vlaams minister-president Kris Peeters en Vlaams minister Hilde Crevits (op foto bij de Tourtafel waarmee de school een wedstrijd van Sporza won) brachten een bezoek aan de scholengroep Sint-Rembert. Op eenzelfde campus of in combinatie met scholen in de periferie wordt een traject van peuter tot 18- of 19-jarige aangeboden. De groep telde in het schooljaar 2012-2013 een aantal van 6.142 leerlingen. Minister Peeters had het over 'echte pioniers' en 'een voorbeeld voor wat wij willen bereiken in Vlaanderen'. Algemeen directeur Ann Stael: “We willen de gezamenlijke infrastructuur nog meer benutten en de schotten naar beneden halen. Het statuut arbeider-bediende is ook een schot en speelt zeker mee. We willen zwaar inzetten op leraars en hen faciliteren opdat ze hun job goed kunnen doen. Een dergelijk systeem heeft echter maar kans op slagen als er een gemeenschappelijke infrastructuur en middelen zijn, alsook voldoende aandacht voor de sterkere leerlingen.”

“K RITISCH TEGENOVER BREDE EERSTE GRAAD ” De brede eerste graad werd onder meer op dringende vraag van de inspectie binnen de Scholengemeenschap ingevoerd. Eric Schrooten: “Vanuit Nijverheid en Techniek (het vroegere TI Sint-Jansberg) staan we hier zeer kritisch tegenover. Mijn mening is dat de tso- en bso-leerling in deze hele discussie vergeten is. Een aso-leerling heeft doorgaans een heel traject af te leggen voor hij een uiteindelijke studiekeuze maakt. Een tso- of bso-leerling daarentegen komt veel sneller tot een keuze. Deze leerling dan tot veertien jaar meenemen voor hij een uiteindelijke keuze kan of wil maken, is jammer. Een tweesporenbeleid zou veel logischer geweest zijn: een leerling die al snel de studiekeuze heeft bepaald, opleiden in zijn keuze, en een leerling die een keuzetraject nodig heeft, laten proeven van diverse mogelijkheden. Een direct gevolg van de brede eerste graad voor ons nijverheidstechnisch onderwijs is dat we voor onze technische opleiding een tot twee jaar verliezen.”

ouderlijke verantwoordelijkheid. • Te veel jongeren zijn schoolmoe en/of weinig gemotiveerd. • De sociaal-economische status heeft te veel impact op de schoolkeuze en schoolse prestaties. • Er is een grote heterogeniteit op het vlak van de beheersing van het Nederlands. • Er zijn te weinig mogelijkheden om te differentiëren in de eerste graad. • De omkadering is niet transparant: scholen wenden hun middelen niet altijd aan waarvoor ze bedoeld zijn. • Het basisonderwijs differentieert onvoldoende: leerkrachten dagen hun leerlingen te weinig uit. • De oriënterende functie van de eerste graad werkt onvoldoende. • Het eerste leerjaar B slaagt niet in zijn opzet. • Het aantal leerlingen en ouders dat kiest voor nijverheidstechnisch onderwijs blijft sterk dalen. • Er is een hiërarchie in de maatschappelijke appreciatie voor de onderwijsvormen. • Leren en werken is te weinig een positieve keuze. • Er zijn te veel verschillende studierichtingen. • Studie- en beroepskeuzebege leiding is niet altijd adequaat. • Er zijn te veel zittenblijvers. • Er is te weinig aandacht voor maatschappelijke relevantie. • Er is een ongelijkmatige

elektricien.pmg.be

techniek en wetenschappen. voorbereiding op het hoger Er zal ook meer gedifferentieerd onderwijs en de arbeidsmarkt. • Er is een gebrek aan transparantie worden, in die zin dat sterke leerlingen uitgedaagd zullen in het scholenlandschap. worden en dat minder sterke • Veel scholen hebben een leerlingen bijkomend zullen worden onvoldoende vermogen ondersteund. tot het voeren van een beleid. • Er is nood aan differentiatie, Brede eerste graad maar met de nodige De eerste graad zal grenzen. D E MEER DAN een basispakket bieden • De uitrusting en 300 BESTAANDE dat voor elke leerling infrastructuur van STUDIERICHTINGEN gelijk is, met vakken technische en uit alle vijf domeinen beroepsscholen ZULLEN WORDEN die vanaf de tweede is niet toereikend. BEOORDEELD OP graad georganiseerd • De school is nog HUN RELEVANTIE worden. te veel een wereld EN , INDIEN NODIG , Daarbovenop kunnen op zichzelf. AANGEPAST OF scholen differentiëren: • De Vlaamse overheid GESCHRAPT WORDEN extra leerstof voor zij investeert een die het aankunnen, aanzienlijk deel van extra ondersteuning voor wie dat haar middelen in het secundair nodig heeft. Latijn, techniek, onderwijs, maar heeft weinig wiskunde/wetenschappen, kunst, zicht op het effect van haar economie, Nederlands, Frans en beleid en investeringen Engels zijn mogelijk als extra stof op macroniveau. vanaf het eerste jaar.

MAATREGELEN Het Masterplan beschrijft uitgebreid de maatregelen, opgesplitst in krijtlijnen op korte (deze legislatuur), middellange en lange termijn. Een beknopte samenvatting. Sterker basisonderwijs Met het oog op een betere overgang naar het secundair onderwijs komen er vakleraren in de derde graad, en dit voor onder andere Frans, muzische vorming,

Nieuwe indeling studierichtingen (matrix) De opsplitsing tussen aso, tso, bso en kso verdwijnt. In de plaats komt een nieuwe structuur die het studieaanbod op twee manieren indeelt (de zogenaamde matrix): • horizontaal: inhoudelijk per domein; Wetenschap en Techniek, Taal en Cultuur, Welzijn en Maatschappij, Kunst en Creatie, Economie en Organisatie;

• verticaal: naargelang van de finaliteit; verder studeren (doorstroomrichtingen), job na het verlaten van de schoolbanken (arbeidsmarktgericht), richtingen die beide opties mogelijk maken. Scholen zullen zich in de toekomst gaan organiseren op basis van deze horizontale en verticale assen. Dat betekent concreet dat er naast doorstroomscholen (met richtingen die vandaag worden aangeboden in het aso, het kso en het tso) en arbeidsmarktgerichte scholen (met richtingen die vandaag worden aangeboden in het bso, het kso en het tso) ook domeinscholen zullen komen die per inhoudelijk domein zowel doorstroomrichtingen, arbeidsmarktgerichte opleidingen als gecombineerde richtingen aanbieden. Scholen die zich willen organiseren als domeinschool, worden daartoe gestimuleerd. De meer dan 300 bestaande studierichtingen zullen beoordeeld worden op hun relevantie en, indien nodig, aangepast of geschrapt worden. Verwacht wordt dat de matrix midden 2016 klaar zal zijn. Nieuwe manier van attesten geven Na het eerste jaar van de eerste graad zijn er geen B-attesten meer mogelijk. C-attesten zijn dan uit zonderlijk mogelijk, op basis van uitdrukkelijke motivatie. Het A-attest kan een verplichte remediëring opleggen in het daaropvolgende jaar.  Elektricien 20 • September 2013

49

PRODUCTINFO

HORES TRACK LIGHT

VEGA D MULTIMEDIAKAST

O-RANGE

DOMOCAD

Exterus heeft de nieuwe HOres track light ontwikkeld. Voorzien van ledtechnologie van Xicato, bezit deze armatuur een lange levensduur mét lichtbehoud en binning binnen de twee MacAdam ellips. De armatuur kan op maat gemaakt worden, afhankelijk van het project. Er zijn diverse lumen outputs en verscheidene kleurtemperaturen mogelijk. HOres track light is standaard te verkrijgen in een witte uitvoering, maar op aanvraag kan elk kleur. Technische gegevens: - Lumen outputs: 1.300, 2.000, 3.000 lumen - Kleurtemperatuur: 2.700, 3.000, 4.000 K

Dit universele systeem biedt heel wat installatieplaats en is naar eigen wens te moduleren, gaande van 1 tot 2 rijen van 24 modules. Met een geperforeerde deur zorgt de kast voor een goede verluchting. De kast staat open voor alle VDI zwakstroomcomponenten en is compatibel met de verdeelkasten van Vega D. De kast bevat 4 of 5 geïsoleerde stopcontacten voor sterkstroom om die componenten te voeden. Met kabelgeleiders, snelbinders e.d. zorgt u voor een goede, cleane bedrading in de kast. De kast kan verder uitgerust worden met modulaire RJ45-connectoren (Cat. 5 en Cat. 6), connectoren van het type F voor coax, en een telefoonsplitter.

Deze nieuwe hollewanddozen zijn eenvoudig te installeren door de brede rand en het geïntegreerde snijsjabloon. Bij meervoudige inbouwdozen zijn er vier schroefmogelijkheden per inbouwopening verzekerd, door de tussenschotten met twee Pozidriv schroefbevestigingen. De uitbreekbare zijdelingse invoeren zorgen voor een goede kabel- en buisinvoer en de nodige trekontlasting. De hollewanddozen passen in een inbouwopening van zowel 67 als 68 mm. Bestaande installaties kunnen ook met verbindingsstukken uitgebreid worden. Het assortiment is beschikbaar in de klassieke uitvoering O-range, alsook in de luchtdichte O-range ECON voor energiezuinige installaties.

IDGS heeft een universeel domoticaschema ontworpen: domoCAD. Het schema kan dienen als hulp bij plaatsing, uitbreiding of keuring van een installatie. Ook voldoet het aan de voorschriften van het AREI. DomoCAD is modulair opgebouwd en gebruiksvriendelijk en is het eerste tekenpakket voor situatie- en eendraadschema's dat men overal kan gebruiken. De installateur kan op een elektronisch tekenblad beginnen, de tekeningen van de architect importeren of een bestaand project openen. Met een muisklik kan men de nodige domoticasymbolen plaatsen en via een dropdownmenu kunnen tal van vragen beantwoord worden. Uit het plattegrondschema worden ook automatisch meerdere installatieschema's gegenereerd.

EXTERUS  0486/65.87.24

HAGER MODULEC  02/529.47.11

HELIA  03/899.40.40

IDGS  03/218.57.44

VEILIGHEIDSVERLICHTING

LOTO STOPCONTACTEN

MYSTERIOUS USB-LADER

HPBC20

De nieuwe veiligheidsverlichting van Legrand kan gebruikt worden voor zowel indoor- als waterdichte toepassingen. De toestellen zijn verkrijgbaar in fluo 8 W (U33 en B66) en leduitvoering (U34LED en B66LED). Daarnaast zijn alle types beschikbaar in een standaard- of zelftestende/ adresseerbare versie. Bij de indoorvarianten creëert de Fresnel lens een maximaal lichtrendement, zodat er minder armaturen nodig zijn. De sokkel wordt snel en eenvoudig geplaatst via automatische steekklemmen. De B66 en B66LED gamma's zijn volledig IP66 stof- en waterdicht en zijn robuust (IK08 voor de fluo 8 W, IK10 voor led) en kunnen dus geplaatst worden in veeleisende omgevingen.

Maréchal Electric brengt LOTOstopcontacten in zijn assortiment. Die zijn voorzien van een beveiligingsmethode genaamd LOTO, dat staat voor Lockout-Tagout. Samen met de Decontactor (die zorgt voor een fysieke loskoppeling tussen voeding en motor) zorgen deze stopcontacten ook voor een mechanische loskoppeling, zodat de elektromonteur in alle veiligheid kan werken. Op de stopcontacten kunnen technici tevens een eigen beveiliging of slot zetten. Optionele vergrendelingen kunnen voorkomen dat de motoren onbedoeld stroom krijgen en dus gebruikt kunnen worden. - Gamma in standaarden ATEX-omgevingen: DSN, DS, DN, DB en DXN.

Niko lanceert ook een USB-lader in het Mysterious design. Deze laat zich eenvoudig inbouwen in het interieur of meubilair; het strakke design zorgt voor een onzichtbare installatie, waardoor de lader als het ware in de muur verdwijnt. Die installatie gebeurt op dezelfde manier als die van een Mysterious 230 V-stopcontact én in dezelfde kring. Op elk oplaadpunt kunnen tot twee mobiele toestellen opgeladen worden.

De nieuwe HPBC20 van Autronic is een DC/DC-converter voor de montage van PCB. Hij kan overal op het internationale spoor ingezet worden, ongeacht het geldende on board voltage (24, 36, 48, 72 of 110 V). De converter voldoet aan de norm EN 50155 met betrekking tot temperatuur, schok en trilling, maar ook alle vereisten rond EMC, piekstroom en ESD worden gehaald. Verder is de converter beveiligd tegen oververhitting, overvoltage en kortsluiting. Er zijn versies beschikbaar met uitgangsspanningen van 5, 12 en 24 V. - Afmetingen: 63 x 54 x 22 mm - Ingangsspanning: 14,4 - 154 V DC - Uitgangsvermogen: 20 W - Hold-uptijd: 10 ms - Schakelfrequentie: 120 kHz

LEGRAND GROUP BELGIUM  02/719.17.11

MARECHAL ELECTRIC  +33 (0)1/45.11.60.56

NIKO  03/778.90.00

TELEREX  03/326.40.00

50


elektricien.pmg.be

www.osram-benelux.com

LED lichtoplossingen van OSRAM voor kantoren OSRAM introduceert de Siluette® LED, de LUNIS® 2 mini LED en de Mira® LED. Drie stijlvolle en moderne armaturen waarmee kantoren en werkplekken energie-efficiënt kunnen worden verlicht. Kijk voor het uitgebreide assortiment op www.osram-benelux.com of www.siteco.com

Stroomvoorziening, controle en aansluiting op kantoor, wanneer en waar uw klanten dit nodig hebben

Uw systeem automatisch testen en de resultaten snel bekijken

DardoTM adresseerbaar beheersysteem voor noodverlichting

Stroomvoorziening, data en controle met een maximum van flexibiliteit

Installatiesystemen OptiLineTM 45

Voor een gebruikszekere, snelle en flexibele aansluiting!

Datanetwerk (VDI) Actassi

Meer comfort en productiviteit voor werknemers

KNXTM regeling voor kantoorruimtes

Nieuw totaalsysteem voor prestaties op kantoor, de flexibele kantoorinfrastructuur waarmee in elk gebouw het volle potentieel wordt bereikt Achter elk goed presterend kantoorgebouw zit een innovatieve infrastructuur die snel en eenvoudig aangepast kan worden om te voldoen aan de veranderende zakelijke vereisten van de huurder of eigenaar. Dat en nog veel meer is mogelijk met ons modulaire systeem, dat de weg vrijmaakt voor hoge productiviteitsniveaus bij werknemers en de kosten verlaagt via automatische verlichting en klimaatregeling. Daarom ontwikkelen we bij Schneider ElectricTM flexibele, efficiënte oplossingen die de productiviteit verhogen en elke kantoorruimte zo goed mogelijk benutten.

Ontvang GRATIS onze TOP Campaign-documentatie! Ga naar www.SEreply.com en voer de code 36051p in ©2013 Schneider Electric. All Rights Reserved. All trademarks are owned by Schneider Electric Industries SAS or its affiliated companies. wwwschneider-electric.com • 998-3724_BE-NL

IPIP-netwerk. Videofonie overhet VAKBLAD VOORDE ELEKTRO-IN STALLATEUR. elektricien.pmg.be. p.26. "Investering inpersoneel isgigantisch"

Recommend Documents