UITGAVE 1 • 2016
INZICHT
Park en zaal worden één
Comfortabel en veilig studeren
Ode aan de natuur
PARK WORDT CONCERTZAAL DOOR MEGA-SCHUIFDEUREN “De zomeravondzon gloeit nog na. Liggend in het gras geniet een man van de klanken van Mahler die door de geopende gevel van het Musis Sacrum naar buiten glijden en het park vullen.” Dit beeld kan na oplevering van de nieuwbouw van het Arnhemse concertgebouw werkelijkheid zijn. Architectenbureau Van Dongen-Koschuch ontwierp een spectaculair en revolutionair transparant paviljoen. Twee buitenproportionele glazen schuifdeuren vormen de flexibele verbinding tussen parkbezoekers en muziek.
LEES VERDER 2
3
VERVOLG PAGINA 3
De parkdeuren van vijf bij acht meter elk, zijn niet de enige onderscheidende kwaliteit van het winnende ontwerp. Van Dongen-Koschuch creëerde een ijle nieuwbouw. Slank, transparant, minimalistisch en één geheel vormend met het park. De zeventien meter hoge zaal is daartoe bekleed met speciaal ontwikkelde keramische lamellen in verschillende natuurlijke kleurnuances. De kenmerkende, bijna vijf meter hoge, glazen plint geeft concertbezoekers het gevoel in het park te lopen en biedt parkbezoekers uitnodigend zicht op de activiteiten binnen. Klassiek en pop ‘De lage grondwaterstand in Arnhem vormt het geheim van de slanke nieuwbouw’, legt projectarchitect Ralph van Mameren uit. ‘Alle niet-publieke ruimtes zoals kleedkamers, techniekruimtes, keukens en opslag zijn samengebracht onder het maaiveld. Daardoor konden alle bovengrondse publieke ruimtes hoogwaardig worden afgewerkt. De nieuwe zaal telt 1.000 zitplaatsen en is echt multifunctioneel. Vloer en podium zijn in hoogte en
hellingshoek hydraulisch instelbaar en de akoestiek is variabel door uitschuifbare akoestische panelen, weggewerkt in de wanden. Dit maakt de concertzaal geschikt voor zowel klassiek, pop als andere toepassingen. De binnenhoogte van zeventien meter levert het volume - 15.000 m3 - dat bepalend is voor de geweldige akoestiek.’ De nieuwe concertzaal voelt comfortabel aan. Het enorm raam brengt daglicht tot de achterste stoelen. Zowel de schuifdeuren als het raam moeten de muziek binnenhouden en het omgevingsgeluid buiten. Raam en deuren zijn als dubbele constructie uit-gevoerd met daartussen een luchtspouw. De grotendeels glazen achtergevel levert zodoende een door Peutz geteste geluidsreductie van 58 dB. Alle glas, inclusief dat van de glazen plint, is vanwege de dikte van vijf centimeter uitgevoerd in extra helder. Als het nieuwe paviljoen met het nieuwjaarsconcert 2017 in gebruik is genomen, start de renovatie van de oudbouw, die zoveel mogelijk in oude luister
wordt hersteld. De artiestenfoyer die twintig jaar geleden is aangebouwd, wordt gesloopt. Hierdoor kan de oostgevel op basis van de oorspronkelijke tekeningen uit 1881 worden gereconstrueerd, inclusief de vijf hoge vensters. De hervonden grandeur van de oudbouw en de helderheid van het nieuwe paviljoen worden met elkaar verbonden door een glazen entree en foyer met loopbrug. De ingang krijgt een herkenbaar uiterlijk door 4 schuifdeuren van één bij vijf meter. Ook van glas. Honderd jaar Voor Ralph van Mameren is Metaglas als partner bij de renovatie en nieuwbouw een goede keuze gebleken. ‘Al in de ontwerpfase werd er vanuit Tiel constructief meegedacht en kon het plan binnen budget uitgeëngineerd worden. Onze ontwerpdetails verschillen dan ook nauwelijks van wat nu gebouwd wordt. De kennis en kunde van Metaglas en de ‘lean’-aanpak van bouwer Mertens vervolmaken ons idee. Begin 2018 beschikt Arnhem over een iconische concerthal die weer honderd jaar mee kan.’
‘De grootste uitdaging vormde de geluidwering van de zuidgevel. Zeker met een schuifpui van zestien meter.’ Aan het woord is Waldo Duin van Metaglas. ‘We proberen altijd naar de functionele essentie van onze basisproducten – glas en metaal – te kijken. Hou het simpel en denk in oplossingen. Vandaar dat we de geleidingsprofielen van de schuifdeuren hebben door-getrokken in de rest van de gevel. Alle structureel verlijmde panelen van de glazen plint zijn boven en onder in deze profielen gemonteerd. Zodoende heb je uitsluitend een onder- en bovendetail nodig voor álle glasplaatsingen. Dit vereenvoudigt het ontwerpproces en de montage. Deze besparing biedt de architect nieuwe kansen. Ook de schuifdeuren vormen door de grootte een uitdaging. Onze engineers hebben daarvoor een slim systeem met getande metaalplaten, lagers en wielen ontwikkeld.’
PROJECT: MUSIS SACRUM ARNHEM • OPDRACHTGEVER: GEMEENTE ARNHEM • ARCHITECTENBUREAU VAN DONGEN_KOSCHUCH BOUWBEDRIJF: MERTENS BOUW • METAGLAS-PRODUCTEN: TOTAL GLAS PANELEN XTRA HELDER, METHERMOXL SCHUIFPUIEN 4
5
ODE AAN DE NATUUR
Zandkleurig beton, licht esdoornhout in het interieur en glazen partijen die in de hele woning uitzicht bieden op het schitterende landschap van Schoorl. De duinvilla die Studio PROTOTYPE ontwierp is in veel opzichten een ode aan de natuur. De duinen van Schoorl behoren tot de mooiste van ons land. Breed golvend van het achterland naar zee, vormen ze een kleurpalet van oker en aubergine, en van verschillende tinten groen en bruin. Midden in dit landschap staat een eigentijdse vertaling van een authentieke boerenschuur. Studio PROTOTYPE ontwierp de villa voor de van oorsprong Amsterdamse bewoners. Zij hadden volgens architect Jeroen Spee een ‘uitgesproken idee’ over hoe ze wilden leven. ‘Ze zochten de combinatie wonen, werken en leven. Belangrijk is de fraaie afwisseling en natuurlijke verbinding tussen de verschillende ruimtes, die zowel royaal als compact zijn, en open en gesloten. Tussen deze volumes is een open ruimte gecreëerd, die van binnen naar buiten doorloopt en aansluit op een grote veranda.’
Contact met de natuur Daar vervult de veranda een tweede, wezenlijke wens van de bewoners: contact maken met de natuur. Spee: ‘Dat gebeurt door het vele glas en de ruime opzet op meerdere plekken in het huis, maar nergens zo sterk als bij de veranda. Dat heeft veel te maken met de grote glazen schuifpui en de slanke profielen. Die zorgen voor een naadloze verbinding van binnen en buiten.’ De profielen matchen bovendien perfect met het geanodiseerde aluminium van de gevel. Het aluminium is slechts één van de aparte materialen die de architect voor het huis gebruikte, naast licht esdoornhout voor het interieur en fijn belijnd, antraciet metaal voor het dak. Maar de kopgevel, bekleed met een massief stalen huid, is pas echt uniek. ‘Dit materiaal, walstaal, gebruiken we wel eens voor een interieur, maar nog niet eerder voor een exterieur. Daarvoor hebben we een speciale coating laten ontwikkelen die het staal beschermt. Het materiaal heeft van nature een bijzondere tekening, van een soort vlam. Voor mij een knipoog naar de natuur.’
PROJECT: VILLA SCHOORL • OPDRACHTGEVER: PARTICULIER • ARCHITECTENBUREAU: STUDIO PROTOTYPE BOUWBEDRIJF: BINKBOUW • METAGLAS-PRODUCTEN: METHERMOXL SCHUIFPUIEN 6
7
VERROMMELD ENSEMBLE WORDT HELDER ONDERWIJSCOMPLEX
Het oudste deel van het Janskerkhof in Utrecht, het voormalige klooster en Statenzaal ten tijde van de Unie van Utrecht, staat al bijna acht eeuwen. Geen wonder dat het gebouw van de rechtenfaculteit van de Universiteit van Utrecht talloze keren is verbouwd en aangepast. Marx&Steketee architecten heeft van het duistere labyrinth van gangen en kamertjes een helder en leesbaar onderwijsgebouw gemaakt met mooie zichtlijnen waar veel van de waardevolle historie weer in volle glorie zichtbaar is.
Achterzetramen isoleren warmte en geluid en beschermen tegen brand
8
Ady Steketee besteedde veel tijd aan het begrijpen van het complex. ‘Je leert als het ware een grote 3D-puzzel van buiten om te snappen hoe het in elkaar zit, wat je er mee kunt en hoe je het programma van eisen op een juiste manier integreert. Je onderzoekt de historische waarde. Wat waren de gebouwfuncties en wat kun je benutten. Bruikbaar was de grote herstructurering en verbouwing door de Rijksgebouwendienst in 1905. Toen is een duidelijk en stoer ensemble
gecreëerd.’ Steketee heeft alle latere pragmatische oplossingen verwijderd. De vele tussenwanden, verlaagde plafonds en de barakken in het binnenhof. Het is allemaal weg. Overgebleven zijn lange gangen, zichtlijnen en een fors trappenhuis dat de volledige gebouwhoogte toont en de verschillende gebouwdelen met elkaar verbindt. Centraal in Janskerkhof ligt het oude kloosterhof. Diverse aanbouwen en losse bouwsels
LEES VERDER
9
VERVOLG PAGINA 9
zijn verwijderd. Hierdoor is de centraal in het hof gelegen anatomiezaal weer zichtbaar. Deze is nu ingericht als ontmoetingsplek en verbonden met de hoofdgebouwen. Janskerkhof is nu een hangout voor studenten met informele ontmoetings- en studieplekken. De oude gangen zijn volledig benut met werkplekken en zitjes. 330 verschillende maten Janskerkhof wordt een studiecentrum voor 950 studenten van het Utrecht Law College. Veel mensen in een gebouw van 7.250 vierkante meter vergt duurzame keuzes voor klimaat en techniek. Met name isolatie, ventilatie en brandcompartimentering. De wanden hebben een Rc van 2,5, de daken van 3,5. Een groot deel van de vensters
- 330 verschillende maten - in dit monument heeft achterzetramen als isolatiemethode voor zowel warmte als geluid. Zeker de lesruimtes gelegen aan de drukke centrumstraten profiteren hiervan. Een deel van de vensters is brandwerend uitgevoerd. De nieuwbouw is geslaagd. Dat is af te lezen aan de aantallen studenten die vanaf dag een na de opening al hun eigen plek hebben gecreëerd. Een verrommeld ensemble is door slimme, duurzame keuzes van Marx&Steketee een uitnodigend en helder gestructureerd gebouw met prachtige constructies als een enorme houten trap en glazen daken boven twee patio’s. Een onderwijscomplex dat zeker tot de opening van de geplaatste tijdcapsule in 2116 zal voldoen.
PROJECT: JANSKERKHOF, UTRECHT • OPDRACHTGEVER: UNIVERSITEIT UTRECHT • ARCHITECT: MARX EN STEKETEE ARCHITECTEN BOUWBEDRIJF: WIJNEN BOUW SOMEREN • METAGLAS-PRODUCTEN: METAPLUS COMFORT - EN METAPLUS PROTECT ACHTERZETRAMEN
INSPIREREND ONDERNEMERSCHAP Dagelijks inspireren we architecten met onze producten en oplossingen. Ook als bedrijf willen we inspireren, laten zien dat het anders kan. Dat rentabiliteit en verantwoord ondernemen hand in hand gaan. Vanuit de gedachte van ons familiebedrijf zorgen we goed voor elkaar en voor anderen.
10
Onze betrokkenheid is nu bevestigd met het MVO-certificaat van de Koninklijke Metaalunie. We zetten ons al jaren in voor duurzame ontwikkelingen en nemen onze verantwoordelijkheid voor de reductie van CO2- uitstoot (bijna 40% sinds 2009). Ook zijn we lid van de stichting AluEco. We scoren dus goed op het MVO-onderdeel milieu. Maar er zijn meer certficeringsaspecten waarop we goed
presteren. We bieden mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt passend werk en brengen jongeren in contact met techniek en leiden ze op. Metaglas ondersteunt vele lokale culturele en sportieve activiteiten om onze betrokkenheid bij de regio te onderstrepen. Maar we doen nog veel meer. Wilt u weten wat? Kijk dan op metaglas.nl/mvo of vraag het ons.
KANTINE WORDT TRIBUNE MET METHERMOXL VOOR HORECA
Stanley Menzo pakte er zijn eerste bal klemvast, Luciano Narsingh maakte er zijn eerste schaarbeweging en Adam Maher gaf er zijn eerste dieptepass. AVV Zeeburgia, een begrip in het amateurvoetbal in Amsterdam en ver daarbuiten. De nostalgie en charme van de oude smoezelige kleedkamers verdwijnen en maken plaats voor een nieuw kleedkamer- en kantinecomplex. Stoer, robuust en met zicht rondom. De nieuwbouw van Zeeburgia krijgt twee verdiepingen. Op de begane grond komen kleedruimtes, krachthonk, fysio en wedstrijdsecretariaat.
De eerste verdieping is voor de bezoekers. Daar bevindt zich het clubhuis met een inpandige tribune die doorloopt naar buiten. De glazen gevel is een doorlopend verticaal schuifraam dat volledig te openen is waardoor een grote buitentribune ontstaat. Door de uiterst slanke raamprofielen - 4 cm - van de MethermoXL verticale schuiframen, wordt het zicht op het veld nauwelijks verstoord. Op beide kopse kanten nodigen grote glazen schuifdeuren supporters, sponsoren en bestuur uit om de forse dakterassen op te lopen en hun favoriete team aan te moedigen. ‘Hup Zeeburgia!’ 11
BEL OF MAIL VOOR EEN AFSPRAAK
KOM LANGS EN BELEEF METAGLAS IN ONZE NIEUWE INSPIRATIERUIMTE Onze voortdurende uitdaging is het naar binnen brengen van zoveel mogelijk daglicht. We doen dat met slimme producten en innovatieve glasconstructies. Dat kunnen we u vertellen, maar beter ervaart u dit zelf in onze volledig nieuwe inspiratieruimte. Bent u architect, bouwondernemer, ontwikkelaar of opdrachtgever? Kom langs en beleef onze transparante oplossingen, van schuifpui tot ons nieuwste verticale schuifraam. En staat de oplossing die u zoekt er niet bij, daag ons dan uit om die voor u te bedenken. Bel of mail voor een afspraak en maak live kennis met Metaglas.
COLOFON INZICHT IS EEN UITGAVE VAN METAGLAS BV • POSTBUS 270 • 4000 AG TIEL • T (0344) 750 400
[email protected] • WWW.METAGLAS.NL • TEKST EN VORMGEVING: ADMIX, ROTTERDAM FOTOGRAFIE EN IMPRESSIES: VAN DONGEN-KOSCHUCH, JEROEN MUSCH, RENÉ DE WIT, BURO SAI, METAGLAS/ELDEE
