inzet verdubbelen Hr.Ms. Van Nes in Portugese dienst Goede start wervingskaart Duikerpeloton in het nieuw Pagina 5 Baluchivallei terug naar bevolking

Nummer 3 I 22 januari 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 ‘De beste show die ze gemaakt hebben’

Pagina 4 ‘Uitzend­bureau’ van de NAVO

Pagina 5 Baluchivallei terug naar bevolking

Pagina 6 Vechten tegen de natuurlijke vijand

Reservistennota: inzet verdubbelen DEN HAAG - Om nog beter gebruik te maken van het potentieel dat reservisten kunnen bieden en om de druk op het actief dienende personeel te verminderen, wordt hun inzet in de uitzendgebieden verdubbeld. Ook zullen zij worden ingezet om functies in Nederland waar te nemen van uitgezonden personeel. Dat schrijft staatssecretaris De Vries in de Reservistennota die deze week naar de Tweede Kamer is gestuurd.

...wordt hun inzet in de uitzendgebieden verdubbeld... Foto: Dave de Vaal

Sterkere band met de ROC’s DEN HAAG - Defensie heeft de samenwerking met de Regionale Opleidingscentra in den lande eind vorig jaar uitgebreid en met zeven roc’s flink geïntensiveerd. Dat schrijft staatssecretaris De Vries in een brief aan de Kamer. Met ingang van het nu lopende schooljaar zijn twee nieuwe instroomopleidingen Vrede & Veiligheid van start gegaan. Deze mbo-opleiding kent een veertigurige lesweek waarvoor roc- en defensie-instructeurs het onderwijs verzorgen. Op dit moment zijn negentien defensiemedewerkers als instructeur geplaatst bij de betrokken roc’s. Voorzien is dat in het schooljaar 2009-2010 een palet aan instroomopleidingen kan worden aangeboden, verdeeld in de clusters Grondoptreden, Veiligheid, Maritiem, Logistiek en Techniek.

In totaal gaat het dan om tien richtingen per niveau. Deze opleidingen zijn op de zeven meest betrokken roc´s te volgen, maar vanaf het schooljaar 2010-2011 bij zo’n dertig. De belangstelling voor de instroomopleidingen neemt toe. In 2007 deden 1700 leerlingen mee, vorig jaar waren dat er vijfhonderd meer. De doelstelling voor de komende jaren loopt op van drieduizend leerlingen in schooljaar 2009-2010 via 3600 naar vierduizend leerlingen in de volgende jaren. Voor studenten die aan een roc de vierjarige opleiding elektro- en avionicatechniek volgen, komen stageplaatsen beschikbaar bij Defensie. Het project Internaat voor Veiligheid en Vakmanschap (VenV) is in ontwikkeling en in april rolt het plan van aanpak van de drukpers, meldt De Vries. VenV richt zich vooral op de lastiger categorie voortijdige schoolverlaters in combinatie met gezinsproblematiek en wordt uitgevoerd in samenwerking met de Ministeries van Onderwijs en Jeugd en Gezin.●

Om een betere inzet van reservisten te kunnen realiseren, breidt men het aantal formatieplaatsen voor actieve reservisten uit met een flexibel bestand. Daarnaast komt er een reservoir van nietactieve reservisten met een specifieke deskundigheid. Ook kunnen werkgevers die reservisten beschikbaar stellen, rekenen op een betere ondersteuning. Voor de inzet in uitzendgebieden en voor het opvangen van de werkdruk in Nederland zijn 1100 reservisten nodig. Zevenhonderd kunnen binnen het huidige bestand worden gevonden. Er bestaat echter behoefte aan vierhonderd extra arbeidsplaatsen voor reservisten voor wie bijzondere eisen gelden. “Deze plaatsen wil ik op het moment dat daar behoefte aan bestaat, vullen vanuit een bestand van enige duizenden niet-actieve reservisten, van wie de competenties inzichtelijk zijn”, aldus de staatssecretaris in de Reservistennota.

Hr.Ms. Van Nes in Portugese dienst DEN HELDER - Hr. Ms. Van Nes is 16 januari in Den Helder overgedragen aan de Portugese marine. Dat gebeurde door de directeur van de Defensie Materieel Organisatie, Lex Hendrichs. Admiraal Fernando José Ribeiro de Melo Gomes nam als bevelhebber van de Portugese marine het fregat symbolisch in ontvangst. Portugal heeft met de Van Nes

een goede aankoop gedaan, het fregat is nauwelijks vijftien jaar bij de Koninklijke Marine in dienst geweest. “Maar”, benadrukte Hendrichs, “in 2005 besloten we de marine een nieuwe impuls te geven. Net als bij de andere krijgsmachtdelen kwam ook bij de zeestrijdkrachten de nadruk te liggen op expeditionair optreden en werd het ac-

cent verlegd naar het optreden in kustwateren. We leveren in, maar krijgen iets moois terug”, zei hij doelend op de recente kiellegging van het eerste patrouilleschip. “De Koninklijke Marine beschikt straks over vier gloednieuwe schepen met state of the art sensortechnieken.” Lees verder op pagina 2

Zie verder pagina 2

Goede start wervingskaart

Duikerpeloton in het nieuw De Scania staat klaar om de LADUMAT naar Stroe te vervoeren.

RAAMSDONKSVEER - Een parel voor het duikerpeloton en dus 105 Brugcompagnie van de Koninklijke Landmacht. Projectleider Roel van Zwienen van het Ressort Zeesystemen bij de Defensie Materieel Organisatie (dmo) is ervan overtuigd dat de afgelopen vrijdag gepresenteerde ladingdrager duikgerela-

teerd materieel, kortweg ladumat, die titel mag dragen. Bijna vier jaar lang is er getekend en gesleuteld aan de opvolger van de duikondersteuning (dost) tot al het benodigde materieel in de container paste. Lees verder op pagina 2

DEN HAAG - Defensiemedewerkers hebben in december vorig jaar scheutig gestrooid met wervingskaarten. De resultaten zijn ernaar. In een maand tijd kwamen er maar liefst honderd sollicitaties als reactie op binnen. De wervingskaart werd 1 december vorig jaar ingesteld. Vanaf die datum kunnen defensiemedewerkers die een militair of een burger voor een moeilijk te vervullen vacature werven, in aanmerking komen voor een bonus van 1000 euro netto. De regeling wervingsbonus geldt voor de periode van 1 december 2008 t/m 31 december 2010. Voor meer informatie of het bijbestellen van wervingskaarten: kijk op intranet (Portaal > P-portaal > Actuele thema’s > Wervingsbonus) of internet (www.defensie.nl/ wervingskaart)●

22 januari I Pagina 2

Meer reservisten op oefening

Vervolg van pagina 1

M-fregat in puike conditie DEN HELDER - Hendrichs omschreef het afstoten van Hr. Ms. Van Nes, waarvan de kiel in 1990 werd gelegd, overigens wel als jammer. Het schip verkeert in puike conditie en sinds het in 1994 in dienst kwam, heeft het een flink aantal wapenfeiten op zijn naam gezet. Zo maakte het deel uit van verscheidene navo-vlootverbanden, voer als stationsschip in de West, woonde de viering bij van het 50-jarig bestaan van de Indonesische Republiek en bood humanitaire hulp na de aardbeving op West-Sumatra in 2000. Na de aanslagen van 11 september 2001 patrouilleerde het schip in de Middellandse Zee en stoomde vervolgens op naar de wateren rondom het Arabisch schiereiland voor deelname aan de operatie Enduring Freedom. Meer dan vijftig koopvaarders escorteerde de Van Nes door de Straten van Hormuz en de Bab-al Mandeb. Tijdens de laatste Westreis in 2007 bood het m-fregat noodhulp aan getroffenen van de orkaan Felix in Nicaragua. Met de overdracht van Hr. Ms. Van Nes, die nu onder de naam Bartolomeu Dias verder vaart, heeft de Portugese marine het eerste van twee Multipurpose-fregatten in handen. Op 30 oktober gaat ook Hr.Ms. Van Galen in Portugese dienst over waarna ze de naam D. Francis­ co De Almeida krijgt. Eerder kochten Chili en België elk twee m-fregatten van Nederland. Van het oorspronkelijke achttal staan alleen Hr.Ms. Van Speijk en Hr.Ms. Van Amstel niet op de verkooplijst.●

Vervolg van pagina 1

Militaire voetbalsters gaven clinic in Afghanistan De Nederlandse delegatie wachtte in Kandahar een gastvrij onthaal. Foto: ISAF

KABOEL - “Het was een indrukwekkend avontuur. We wisten niet eens dat vrouwen in Afghanistan voetballen”, vertelt korporaal 1 Petra Dugardein enthousiast. Zij en haar collega bij het militair vrouwenelftal èn ‘Oranje’ sergeant Jessica Torny, verzorgden onlangs in Kandahar een voetbalclinic voor het Afghaanse damesteam. De gasttraining was een idee van journalist Gijs Wanders die het scenario samen met de voorzitter van de Stichting Eredivisie Vrouwen, Clemence Ross, uitwerkte. “Twee jaar terug gaf een Afghaans meisje in een documentaire aan graag in het buitenland te willen voetballen. Aangezien dat heel moeilijk is, besloten wij naar hen toe te gaan”, legt Ross uit. Via Defensie kwam

ze in contact met Dugardein en Torny die popelden om mee te werken. “We wilden die meiden daar graag een hart onder de riem steken”, vertelt de eerste. De Nederlanders werden met open armen ontvangen. “Super dat ze hier zijn”, reageerde coach Aboor Walitza. “Ze kunnen ons veel ideeën geven voor onze trainingen.” Geassisteerd door de in Kandahar gestationeerde korporaal en voetbalster Kim Homan, gaf het duo een clinic van twee keer een uur in een sportzaal van isaf en in de open lucht. Lacht Dugardein, die voor Willem ii in Tilburg uitkomt: “Sommigen deelneemsters hadden uit enthousiasme een schoolexamen opzij gezet. Kun je nagaan hoe het allemaal leefde. Trouwens, toen ze me zagen, dachten ze dat ik door

Makkum naar SNMCMG1

mijn lengte familie van Edwin van der Sar was en dat we heel streng zouden zijn… Nee dus.” Ross: “Eén meisje vond het de beste dag van haar leven. Dat deed ons goed.” Volgens Dugardein valt het niveau van de Afghaanse voetbalsters speltechnisch en motorisch logischerwijs niet te vergelijken met de Nederlandse dames eredivisie. “Ze spelen nog maar kort en twee clinics is weinig.” Niettemin roemde de Nederlandse schout-bijnacht Matthieu Borsboom, plaatsvervangend commandant Stability van isaf, de Afghaanse vrouwen. Een vrouw in Afghanistan die voetbalschoenen aantrekt…. dat vergt gezien de verhoudingen in die samenleving veel moed.●

DEN HAAG - Sinds 2005 is de uitzenddruk bij Defensie flink gestegen, terwijl door tekorten minder mensen beschikbaar zijn. Het personeel ervaart tevens een toegenomen werkdruk. Daarom denkt De Vries aan meer inzet van reservisten tijdens uitzendingen en oefeningen. Om dit te kunnen uitvoeren, komen er, naast de al bestaande 5600 actieve reservistenfuncties, vierhonderd extra arbeidsplaatsen in een pool, waarop reservisten kunnen worden ingezet. De staatssecretaris streeft naar een structurele verhoging van het percentage uitzendfuncties die door reservisten worden vervuld: van 1,3 naar 2,5 procent. Verder zullen zij waar mogelijk en wenselijk worden ingezet bij (buitenlandse) oefeningen. Ook dit zal een positief effect hebben op de ervaren belasting van actief dienende militairen. Iedere actieve reservist krijgt - indien nodig - bij aanstelling een initiële opleiding, gericht op het verwerven van de noodzakelijke militaire vaardigheden. Daarnaast worden aanvullende inspanningen op het gebied van opleiding en training gedaan als de werkzaamheden dit eisen. Inzet van de reservist kan alleen met medewerking van zijn werkgever. Om die

DEN HELDER - Hr.Ms. Makkum maakt de komende zes maanden deel uit van de Standing nato Mine CounterMeasures Group 1 (snmcmg1). Geduren­de deze periode doet de mijnenjager mee aan de Beneficial Cooperation en Franse mijnenbestrijdingsoperaties, waarbij zeemijnen en vliegtuigbommen uit beide wereldoorlogen worden geruimd. Het smaldeel houdt zich de komen-

RAAMSDONKSVEER - “Een werkelijk uniek project, waarin de opdrachtgever en de klant (clas), de uitvoerder (dmo), gebruiker (het Duikerpeloton van 105 Brugcompagnie), beproevers (Materieel Beproeving Logistiek Advies, mbla) en de ontwerper en leverancier (Hytech) zeer intensief hebben samengewerkt. Neem daarbij dat het Ressort Zeesystemen, waaronder alle duikapparatuur valt, de ladumat aan het Commando Landstrijdkrachten levert”, meldt projectleider Roel van Zwienen trots. “Operationeel wordt al veel ‘paars’ gedaan, maar op materieelgebied vormt het soms een hele uitdaging.” Hij bagatelliseert daarbij echter zijn eigen rol, vindt Gerard Lensvelt van de mbla. “Roel duikt zelf en dat merk je aan zijn bevlogenheid bij dit project.” Deze speciale container, die uiteindelijk zo’n 260.000 euro heeft gekost - 90.000 meer dan de eerste begroting aangaf - is overdragen aan de opvolgend pelotonscommandant van het Duiker­pe­lo­ton, sergeant-majoor Bert Analbers.

Aanvankelijk was het de ­be­doeling de oude apparatuur van de duikers in een container in te bouwen. Liefst drie gegadigden meldden zich om de ladumat te mogen ontwerpen en construeren, maar toen het verlanglijstje van het clas nog eens goed werd bekeken, haakten er twee af. Hytech, een onderneming waarmee Defensie vaker zaken doet, durfde het als enige aan. “Een hele uitdaging voor een klein bedrijf als het onze”, bekent algemeen directeur Jan Lagrouw. En hij zal er ook best eens hoofdpijn of een slapeloze nacht van hebben gehad. “Analbers probeerde zelfs nu nog hier en daar veranderingen aan het concept aan te brengen, maar nu zijn we echt klaar hoor”, zegt Van Zwienen lachend. “Het is een topproduct geworden, mede door de bijzondere samenwerking. Bij Hytech werkt een aantal oudmilitairen, die weten hoe zwaar de spullen het hebben te verduren bij Defensie. Alles is dus ‘hufterproof’ gemaakt, kabels zijn verstevigd. Over elk detail is nagedacht.” DART

In de container valt alles te vinden dat nodig is voor de speci-

fieke taken die de duikers van de landmacht uitvoeren. Er zijn drie compartimenten: de machinekamer, een flessen- en cylinderrek en ruimte voor Diver Attendant Recompression Transportable/Attachable Transportable Entrance Lock (dart/ atel), een transportabele re-decompressietank. Het staat helemaal vol, met onder meer een lastransformator en zuurstofflessen voor het onderwaterlassen en snijden, hydraulisch gereedschap voor onder water en een airliftsysteem. De eenheid kan met de ladumat geheel onafhankelijk opereren door de generator aan boord, onder meer bestemd om de airconditioning te laten draaien. Er is zelfs een vulpistool om de brandstof in de tank te krijgen. “Hoeven de mannen niet met jerrycans in de weer. We meenden dus dat we overal aan hadden gedacht, maar op het laatst kwamen we er nog achter dat de zogenoemde stanag-flens was vergeten. Daarmee kan je de re-decompressietank aansluiten op een grotere in bijvoorbeeld een ziekenhuis, best belangrijk dus. Die moest er nog even snel bij worden gezet”, meldt Van Zwienen. “En het was al passen en meten om alles erin te krijgen.”

Voor de volledige nota, zie: http://www.defensie.nl/ actueel/nieuws/2009/01/20/46126542/Reservistennota_meer_inzet_van_reservisten

de zes maanden op in de Noordzee, de Oostzee en de Middellandse Zee. In die twee laatste worden de oefeningen Loyal Mariner en Italian minex (Middellandse Zee) en us Baltops (Oostzee) afgewerkt. Naast Nederland nemen Groot-Brittannië, Duitsland, België en Letland deel aan snmcmg1. Het smaldeel staat onder leiding van de Deense marine. Momenteel zijn de schepen voor

De LADUMAT, pareltje uit puur ‘paars’ project Vervolg van pagina 1

beter te informeren en ondersteunen, komen er een centraal loket, een speciale website en een gespreksforum. Ook krijgt de werkgever een tegemoetkoming als de reservist langer dan drie maanden wordt ingezet. Verder ontvangt de reservist bij inzet zijn salaris van Defensie. Zijn rechtspositie zal aansluiten bij die van de beroepsmilitair. Met de maatregelen die samenhangen met een extra inzet van reservisten bij uitzending en voor de opvang van taken in Nederland, waaronder het instellen van een zogenoemde flexpool, is circa H 3,9 miljoen gemoeid. Voor ondersteuning van de werkgever is naar verwachting structureel H 2,5 miljoen benodigd. Dat geld komt uit de huidige begroting.●

Hij prijst daarbij de rol van mbla. “Hun ervaring met containers heeft ons zoveel voordeel opgeleverd. Gerard Lensvelt en adjudant Rolf Theunis wezen ons erop dat we een container konden gebruiken die vijftien centimeter hoger was dan het eerste model. Dat zijn zaken waar je zelf niet snel achter komt. Mede daardoor hebben we een aantal slangen van het plafond naar de bodem kunnen verplaatsen.” De ladumat beleefde dankzij de mbla al de vuurdoop op de test-

baan van Daf. Deze week wordt

de kust van het Duitse Neustadt bezig met opwerken. De focus hierbij ligt op calamiteitenbestrijding, zoals brand en averij. De Duitse trainingsstaf wordt ondersteund door de Belgisch-Nederlandse staf van de most (Mine Counter Measures Operational Sea Training uit Zeebrugge. Na Neustadt stoomt snmcmg1 op naar de Middellandse Zee.●

De comman­dant 105 Brug­­com­­ pagnie, ma­joor Marcel Rot, luis­ tert aandachtig naar de uitleg van sergeant-ma­ joor Bert Anal­ bers, opvolgend pelotonscom­ mandant van het Duikerpeloton. Foto: Hans Keur AVDD

het voertuig in Stroe officieel in de voorraad van de Koninklijke Landmacht opgenomen. De eerste ope-

rationele test volgt begin maart als het duikerpeloton oefent in Soesterberg.●

Beleidsverklaring moet veiligheid vergroten DEN HAAG - Staatssecretaris Jack de Vries heeft onlangs een veiligheidsbeleidsverklaring gepresenteerd die het personeel bewust moet maken van de risico’s op de werkvloer. Door de veiligheid te vergroten, wil de bewindsman letsel, schade en verzuim verder beperken. Met zijn verklaring wil De Vries ook beter voldoen aan relevante wet- en regelgeving. Het Veiligheidsmanagementsysteem Defensie helpt daarbij. Dit waarborgt onder meer dat veiligheid een integraal onderdeel vormt van de bedrijfsvoering

en dat iedere medewerker zich op dit terrein verantwoordelijk voelt voor zichzelf, de collega’s en de omgeving. Voor de komende tijd voorziet De Vries speerpunten zoals het op alle niveaus binnen de organisatie verankeren van het risicomanagement, het melden, onderzoeken en analyseren van voorvallen en het op basis daarvan optimaliseren van de werkwijze. En verder het verder bevorderen van het gewenste gedrag op het gebied van veiligheid bij alle medewerkers.●

22 januari I Pagina 3

Links: Het orkest brengt met Rolf Koster Jesus Christ Superstar ten gehore.

Rechts: Artiesten uit Rock in Con­ cert.

Onder: ‘Another Brick in the Wall’ waarbij veertien kinderen de jeugdige stem­ men voor hun rekening nemen.

‘De beste show die ze gemaakt hebben’

Rockopera in Concert DEN HAAG - Indringende tonen uit de

musical ‘Jesus Christ Superstar’ vullen de enorme zaal van het World Forum Theater in Den Haag. Tijdens deze première van ‘Rockopera in Concert’ van het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, zit de sfeer er gelijk in. En laten we eerlijk zijn, dat is ook wel eens anders geweest. TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS - FOTO’S: ARNOUD ROELOFSZ

Het krachtige stemgeluid van Martin van der Starrre doet het goed, maar niet alleen dat van hem. Dit keer heeft elke artiest het nodige te bieden, of het nou Ellen ten Damme, Rolf Koster, Lana Wolf of iemand van het ensemble betreft. Het orkest doet daar overigens niet voor onder. Terwijl luitenant-kolonel Dirk de Zwart na afloop nog enige tijd sprakeloos is, laat commodore b.d. Peter Berlijn weten de voorstelling muzikaal schitterend te vinden. “Ik heb het nog nooit zo goed gehoord”, merkt hij op. “Vooral het begin sprak me aan, even heerlijk terug in de tijd met Jesus Christ Superstar.” Niet alleen de muziek uit deze bijna veertig jaar oude klassieker weet het publiek te boeien. Dat doen ook de fragmenten uit Tommy. “Die muziek hoorde ik

vóór mijn kma-tijd voor het eerst”, zegt plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten Erik Oliemans. “Het dateert uit de tijd dat ik nog haar had, tot over mijn oren zelfs, en bovendien afkomstig van bovenaf.” Voor kolonel Leo van den Heuvel is Tommy eveneens favoriet. “Ik kan alles meezingen. Maar los daarvan is dit een verschrikkelijk mooie show, net als de luchtmacht dynamisch, energiek en wervelend. En dan te bedenken dat het orkest niet eens stemmen nodig heeft. Nee, het wordt echt elk jaar beter.” Kolkende zaal

Het muziekfestijn weet mensen overigens ook functioneel te inspireren. Zo brengt Another Brick in The Wall, oorspronkelijk van Pink Boven: Niks fo­toshop. Links directeur mi­ li­taire muziek luitenant-kolonel Pieter Jansen en rechts zijn tweelingbroer, luitenant-gene­ raal Jac Jansen.

Links: Dirigent van het orkest, majoor Jos Pommer en Ellen ten Damme na afloop van de première.

Floyd, de projectdirecteur Publiek Private Samenwerking Kromhoutkazerne Ed Visser in gedachten naar zijn ‘eigen’ stenen die ooit het militaire complex moeten vormen. De eerste is nog niet gelegd, “maar ik ben wel plan dat dit jaar te doen. Ik hoop dat het lukt.” The Wall, waarbij voor de jeugdige stemmetjes zelfs veertien kinderen ten tonele verschijnen, klinkt niet alleen bekend en lekker, maar biedt ook in visueel opzicht het nodige. Ter versterking van het stuk verschijnen als decor langzaam stenen blokken, die uiteindelijk een muur vormen. Mooi gedaan. Niet alleen in dit geval, ook in de rest van de show, hoewel luitenant-kolonel Jan Kos het een gemiste kans vindt dat er geen luchtmachthelikopter op de achtergrond vliegt wanneer het hakkende geluid van rotorbladen de muziek van Goodnight Saigon

Boven: V.l.n.r: Projectdirecteur Pu­ bliek Private Samenwerking Ed Visser en zijn vrouw Sascha, kolonel Lies­ beth Rosenhart en kolonel b.d. GertJan Schnepper. Allemaal genoten ze van Rockopera in Concert.

inluidt. Geen overdreven aantallen rekwisieten dus of andere poespas. Het orkest zit prominent op het podium. In dit geval zeer terecht. “Wel jammer dat niet alle solisten even gaan staan als ze spelen”, merkt Lia Vermeulen, fervent bezoekster van de luchtmachttheatershows, op. “Dat is niet alleen leuker voor de muzikant, maar ook voor het publiek.” Toch zit dat zichtbaar te genieten. Mochten Jesus Christ Superstar, Tommy met de onsterfelijke muziek van de Who of The Wall niet aanspreken, dan bevat de voorstelling nog genoeg uit het repertoire van Evita, Rent en

Hair. Volgens luitenant-generaal Jac Jansen heeft die muziekkeuze niets te maken met beleid, want dat wordt met militaire muziek niet gemaakt. “Het is kunst”, zegt hij. “Wat we zien, vormt een toonbeeld van wat er kan gebeuren als je een groep mensen bijeen zet, die hun hele hebben en houden in dit product leggen. Die alles uit zichzelf halen. Het optreden is volledig op elkaar afgestemd. Teamwork! Als je dan in zo’n kolkende zaal zit, heb je eigenlijk niks meer toe te voegen. Het is de beste show die ze gemaakt hebben.”● Een avondje ‘Rockopera in Concert’ levert plezier op van de eerste toon tot de staande ovatie na afloop. Een toppertje dus. Voor de concertagenda: www.rockoperainconcert.nl●

22 januari I Pagina 4

Internationale reservistenfederatie CIOR steeds steviger op de kaart

‘Uitzendbureau’ van de NAVO

DEN HAAG - Na het wat bleke profiel van de laatste jaren, lijken de reservisten weer wat meer kleur te krijgen. Deze week zag een nieuwe reservistennota het licht en onlangs ging een Nederlandse ‘deeltijdmilitair’ aan de slag in de staf van de nieuwe commandant van de ‘Task Force Uruzgan’, brigadegeneraal Tom Middendorp. En: de scheidende secretaris-generaal van de navo Jaap de Hoop Scheffer geeft binnenkort een lezing voor de internationale organisatie, de ‘Conféderation Interalliée des Officiers de Réserve’ (cior). “We worden serieus genomen en wij nemen onszelf serieus”, concludeert de president van het cior, luitenant-kolonel van de Nationale Reserve Willem Verheijen.

de werknemer-reservist af en toe vrij geeft voor trainingen en missies. Wat Verheijen betreft kan Nederland veel opsteken van landen als Australië en de Verenigde Staten, waar de reservist aanzien geniet en geregeld in actie komt. “Het moet voor een werkgever aantrekkelijk en eervol worden een werknemer-reservist af te staan, dit gebeurt nog te kleinschalig. Veel ondernemers hebben geen geld over voor extraatjes, een probleem dat mogelijk met belastingvoordelen en andere realistische financiële compensaties is op te vangen.* Maar het ligt ook aan Defensie, dat de laatste jaren door de bezuinigingen en reorganisaties veel reservisten afstootte, en de werkgevers onvoldoende enthousiasmeerde. Betrek ze er dus méér bij. Een rol speelt eveneens het ontbreken van een militaire cultuur in ons land en dat militairen zich weinig laten zien, doordat ze in burgerkleding naar en van de kazerne gaan.”

TEKST JACK OOSTHOEK

Het cior werd in 1948 opgericht door België en Frankrijk, in een tijd dat legers voor hun vulling in belangrijke mate op reservisten leunden. Aan het cior de taak de navo en haar lidstaten te adviseren hoe die op de meest gunstige manier in te zetten. Hoewel de militaire wereld (sterk) aan traditie hecht, stond de deur van het cior altijd open voor veranderingen. Daarom verwerft ze vandaag de dag voor de strijdkrachten van de navo-landen expertise die intern ontbreekt. Accountants, financieel specialisten, economen, bestuurskundigen; ze kunnen bij vredesmissies helpen om een getroffen land weer bestuurbaar te maken, legt Verheijen uit. Met het oog daarop ontwikkelde het cior onder het motto ‘de juiste man op de juiste plek’ een Civilian Skills Database. Daarin staan onder meer het beroep, de ervaringen en de beschikbaarheid van de leden vermeld. Wat het cior betreft, kan de Nederlandse defensieorganisatie gebruikmaken van de nieuwe databank. “Waarom niet profiteren van een al gereed systeem”, suggereert Verheijen, die maar liefst 1,2 miljoen leden in 34 landen vertegenwoordigt. “Menig politieke partij zou jaloers zijn op zoveel aanhang.”

Meer regelingen

Net als bij de beroepskrijgsmacht, heeft ook het cior een

Veel leren

Boven: CIORvoorzitter luitenant-ko­ lo­nel Willem Verheijen. Foto: Peter Wiezorec

Behalve als federatie, fungeert het cior als adviseur van het Militair Comité van de navo. Voorts belegt het seminars, doet dienst als kenniscentrum voor een verdere professionalisering van de inzet van reservepersoneel, en houdt zich bezig met regelgeving, sociale en zorgaspecten. Daarnaast bespreekt het cior actuele kwesties met leden en lidstaten, bijvoorbeeld over het heikele onderwerp Employer Support. Dat is het beleid waarbij de werkgever

Rechts: Een bont gezelschap reserveofficieren tijdens de CIORwinterbijeen­ komst in 2008 in Brussel. Foto: Henry Plimack.

Staatssecretaris Jack de Vries kon­digt in de nieuwe Kamerbrief over de Reservistennota 2009 (zie elders in deze krant) aan meer geld te zullen uittrekken voor het stimuleren van werkgevers om reservisten beschikbaar te stellen voor militaire missies. Met de werkgever van de reservist zal beter worden ge­communiceerd over diens inzet. Dat vergroot de betrokkenheid en maakt de meerwaarde voor de werkgevers zichtbaar. Verder laat De Vries weten dat zij bij langdurige inzet van de reservist een vaste vergoeding ontvangen om tegemoet te komen in kosten van in te huren personeel.●

Boven: Het CIOR timmert ook op het sportieve vlak aan de weg, zoals op de foto tijdens een groot internati­ onaal militair sportevenement. Foto: Willem Verheijen

project Werving en Behoud op de rails gezet. Als onderdeel daarvan staat de federatie landen zonder dienstplicht met raad en daad ter zijde om jongeren als deeltijdmilitair te rekruteren. Wat Nederland betreft: daar kan de reservist als onderdeel van Werving en Behoud van pas komen bij het dichten van de personele gaten in de beroepskrijgsmacht, denkt Verheijen. Als het aan hem ligt, komen er nog meer regelingen, dan in de door het cior toegejuichte reservistennota van staatssecretaris De Vries. “Wij dienen toch het belang van de krijgsmacht.” In dit opzicht beschouwt Verheijen de gang naar Uruzgan van Marc Daverveldt, majoor van het Korps Nationale Reserve en lid van het presidium van het cior, als een unieke stap voorwaarts. “De daad wordt bij het woord gevoegd.”●

Wie is Verheijen Verheijen is geen vreemde eend in de militaire bijt. In het dagelijks leven runt hij de door hem opgezette adviesorganisatie in defensiezaken Prodas en verder droeg hij ooit de wapenrok, totdat het toenmalige bedrijf in defensiesystemen Hollandse Signaal hem in 1984 wegkocht. Acht jaar lang bracht hij in Turkije luchtverdedigingapparatuur aan de man en zette daar een handel in beveiligingsinstrumenten op, met luchthavens, ministeries, banken en de Nederlandse ambassade als klanten. Terug in ons land tilde Verheijen in Den Haag Prodas van de grond. Tegelijkertijd was hij - in zijn vrije tijd - voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reserveofficieren KVNRO en vicepresident van het CIOR. In 2008, 24 jaar na luitenant-kolonel en Ridder Militaire Willemsorde Baron Pierre Louis d’ Aulnis, achtte het CIOR de tijd andermaal rijp voor een Nederlandse preses. Na een kort en charmant achterhoedegevecht viel de keus op Verheijen. In 2010 geeft hij de scepter over aan een Noor.● Meer informatie op www.cior.net en www.kvnro.nl●

22 januari I Pagina 5

Wachtmeester Max praat met een Afghaan terwijl kanonnier Rick aantekeningen maakt.

Een Nederlands militair konvooi trekt vanaf de White Compound het operatiegebied in.

Veilige haven verruilt van eigenaar

Baluchivallei terug naar bevolking TARIN KOWT - Nederlandse, Australische en Afghaanse eenheden zijn op 10 januari in Uruzgan gestart met de operatie Tura Ghar (Sabelberg) in de Baluchivallei. Met als doel de veiligheidssituatie te verbeteren in het noordelijk deel van de vallei, dat bekend stond als veilige haven voor vijandelijke strijders. De operatie, waaraan zo’n achthonderd militairen deelnemen, staat onder leiding van Commandant Task Force Uruzgan, kolonel Kees Matthijssen. TEKST: ELNT RENÉ BOUWHUIS FOTO’S: SERGEANT DAVE DE VAAL

“De strategie is om de vaart erin te houden en de tegenstander te confronteren met heel veel uitdagingen”, aldus Matthijsen. “Zo kan deze zich niet op één actie concentreren en moet daardoor keuzes maken.” De kolonel beschikt over een goed inlichtingenbeeld, doordat Tura Ghar mede is gebaseerd op informatie welke tijdens eerdere operaties werd opgedaan, zoals Tiger Ghar, Tergh Ghar en rond de jaarwisseling Salakar. Vooral de informatie die de inlichtingeneenheden van istar (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition and Reconnaissance) bij Salakar wisten binnen te halen, blijkt van onschatbare waarde. Eind december trok vrijwel het complete istar-detachement

Met luchtsteun wordt een stelling van vijandelijke strijders aangepakt.

de Baluchivallei in om het gebied beter in kaart te brengen. “We hebben de Baluchi vanaf 27 december vier dagen onder waarneming gehouden”, laat commandant istar, majoor Bart weten. “Een groot aantal van onze sensoren was mee het voorterrein in. Zo sprak een veldteam onder meer in Tarin Kowt en Chora met de bevolking, hing het onbemande verkenningsvliegtuig Sperwer continu boven het dal en gingen er verkenners de vallei in. Fuchs verkenningsvoertuigen van de eov (Elektronische Oorlogvoering) en een statische post waren in positie gebracht om niet alleen het dagelijkse leven en de quala’s* in kaart te brengen, maar ook activiteiten van de tegenstander te volgen. Zo wisten we van enkele quala’s dat de vijand zich er ophield. Meerdere malen werden we tijdens Salakar beschoten met 107 mm raketten en geweren. Met mortieren hebben we waarnemers van de tegenstander bestookt die zich aan de oostzijde van de vallei

Meer informatie op: www.defensie.nl en www.youtube.nl/defensie

in de bergen bevonden. Daarnaast ondersteunden we onze Afghaanse en Australische collega’s die in een operatie verderop onder vijandelijk vuur kwamen. Soms moesten we inhouden, omdat de tegenstander zich onder de bevolking begaf en kinderen als levend schild gebruikte. Onze kracht zat hem erin dat de sensoreenheden tegelijk werden ingezet, waardoor ze elkaar versterken en aanvullen. De verkregen inlichtingen zijn meteen het planningsproces van Tura Ghar ingegaan.” Harde kern vertrokken

Matthijssen: “Het eerste doel van Tura Ghar was de inname van het object ‘Klewang’. Dit werd de centrale uitvalsbasis van waaruit we verder de vallei zijn ingegaan. Het Afghaanse leger was in het noorden actief met het ontregelen van vijandelijke activiteiten. In het zuiden trad het samen met de Australi-

Mortierinzet vanaf een centrale post in het operatiegebied.

Nederlandse militair deelt snoepjes uit aan kinderen in de Baluchivallei.

sche Mentoring Reconstruction Task Force op. Onze Battle group, onder leiding van luitenant-kolonel Jan Swillens, trok door het midden. Op basis van de inlichtingen zijn huizen doorzocht, waarbij meerdere raketten, wapens en componenten om ied’s te maken werden gevonden. De echte vechters, de harde kern, hadden zich al uit de voeten gemaakt. We zijn dusver tegen beperkte tegenstand opgelopen, waarbij we vooral waarnemers hebben aangegrepen om vijandelijke coördinatie te dwarsbomen. Patrouillepost ‘Qudus’ in het zuiden biedt onvoldoende mogelijkheden om het hele dal onder controle te houden. Daarom komt er een nieuwe: ‘Mashal’, net als de overige posten in Uruzgan vernoemd naar een gesneuvelde Afghaanse militair. Die plaatsen we centraal in het gebied, om van daaruit te patrouilleren en te midden van de bevolking goede contacten op te bouwen.”

De post wordt door de Australiërs gebouwd en vervolgens permanent bemand door Afghaanse militairen, ondersteund door een Operational Mentor and Liasion Team en Nederlandse eenheden van de Battle group.

“We hebben de Baluchi vanaf 27 december vier dagen on­ der waarneming gehouden.”

Logistiek in voorterrein

‘Mashal’ betekent straks extra werk voor de logistieke eenheden. Niet alleen moeten zware materialen het gebied in worden gebracht, ook de daar aanwezige pelotons moeten worden voorzien van voorraden. Tijdens Tura Ghar is eveneens een aparte rol weggelegd voor het Logistic Support Detachment. “De logistieke eenheden zijn in deze operatie geïntegreerd meegenomen in de voorbereiding van de gevechtseenheden. En de verkenners hebben vooraf mogelijke transportroutes bekeken”, vertelt detachementcommandant majoor Misha. “Tientallen mensen van de logistiek zitten in het voorterrein. Enkele vrouwen uit ons detachement lopen zelfs helemaal in de voorste pelotons mee om als searchteam te dienen. Ook een deel van de technische dienst heeft de vertrouwde basis in Tarin Kowt verlaten en een herstelteam trok met zijn ybz en Buffel bergingsvoertuigen het gebied in om ter plekke herstelwerk te kunnen verrichten. Scania trucks waagden zich met containers midden in de Baluchivallei om de tijdelijke commandopost ‘Klewang’ te bevoorraden. Dit betrof vooral voedsel, munitie voor de manschappen en veldversterkingsmateriaal, zoals zandzakken.”

reageerde in eerste instantie wat terughoudend. “Langzaamaan ontstaat er begrip en horen we positieve geluiden”, vertelt Mathijssen. “Door shura’s** te houden en bijvoorbeeld het gebruik van quala’s op juiste en snelle wijze financieel af te handelen, krijgen we het vertrouwen. Al eerder kwam de bevolking naar ons en de overheid toe omdat ze elders in de provincie verbetering zag. Intussen hebben onze civiele collega’s met ngo’s gesproken om te kijken of zij ontwikkelingsprojecten in het gebied kunnen opstarten. Denk aan de aanleg van wegen, onderwijs en gezondheidszorg. Ook de gouverneur van Uruzgan, Assadullah Hamdam, ziet het belang van ontwikkeling in de Baluchivallei en wil er binnenkort een shura houden. Deze inmenging van het provinciaal bestuur vormt een belangrijk signaal voor een regio waar overheidsgezag lange tijd heeft ontbroken.” Kolonel Matthijssen is tot nu toe tevreden over de operatie. “Alles past in elkaar: luchtsteun, logistiek, genie, inlichtingen, verkenners, eov, infanterie. Door goede samenwerking en voorbereiding zijn alle functies op een juiste wijze bij elkaar gebracht. Het komt niet vaak voor dat we een grote operatie met alleen tfu-middelen uitvoeren. Bij eerdere operaties, zoals vorig najaar Bor Barakai in het Mirabadgebied, was vaak de reserve-eenheid van Regional Command South betrokken. Nu draaien we met onze eigen mensen en materieel Tura Ghar; die zal de veiligheidssituatie tussen de regio’s Chora en Tarin Kowt zeker verbeteren.”●

Positieve geluiden

De bevolking is nog niet echt bekend met isaf aanwezigheid en

* Ommuurde woonhuizen ** Vergadering met dorpsoudsten

22 januari I Pagina 6

Links: De veel bezochte Alpen en Noorwegen voldoen zonder meer voor een koudweertrai­ ning, maar om de variatie te vergroten, gaat het Kenniscen­ trum op zoek naar alternatieve oefenlocaties.

Rechts: Instruc­ teurs van het Kenniscentrum Optreden in Ex­ treme Gebieden begeleiden de militairen tijdens de jungletraining in Suriname en Belize.

Kenniscentrum Optreden onder Extreme Omstandigheden schrijft oude stompen niet af

Vechten tegen de natuurlijke vijand Links: De berg­ training gaat vaak aan de Arc­ tische training vooraf.

Rechts: Voor het eerst houden mariniers deze maand een ge­ zamenlijke win­ tertraining met 11 Luchtmobiele Brigade (Air As­ sault).

Onder: Het optreden in de woestijn is bij de Koninklijke Landmacht be­ legd. Foto: AVDD

DOORN - Ondanks dat Nederland zo plat is als een dubbeltje en een gematigd klimaat heeft, levert de inzet van goedgetrainde militairen in Arctische, bergachtige gebieden of de jungle weinig problemen op. Sergeant-majoor René Schrage, instructeur bij het Kenniscentrum Militair Optreden onder Extreme Omstandigheden, verwondert zich daar nog vaak over. Een jaar geleden werd zijn instelling bij het Korps Mariniers ondergebracht en inmiddels komen er steeds meer initiatieven uit. TEKST: ANDRË TWIGT FOTO’S: CEES BAARDMANMARINIERS ROTTERDAM

Schrage heeft een nieuwtje. Voor het eerst wordt eind deze maand een gezamenlijke wintertraining gehouden. In Noorwegen gaan mariniers 11 Luchtmobiele Brigade (Air As-

sault) de fijne kneepjes van het opereren in de sneeuw bijbrengen. Voor volgend jaar staat een zelfde oefening in Zweden op de rol. Na een lange aanloop komt het kenniscentrum in Doorn nu pas goed van de grond. Om de gehele krijgsmacht te dienen, lanceerde de nog niet volledig gevulde (totaal elf man) organisatie een serie initiatieven. Zo ziet half 2009 de leidraad “Opereren onder Arctische Omstandigheden’ het levenslicht. Deze bundel is vooral bedoeld voor lichte infanterie-eenheden, zoals het Korps Mariniers, het Korps Commandotroepen en de Luchtmobiele Brigade. Maar ook andere clubs met een ijskast als bestemming doen er hun voordeel mee. Inmiddels is de tekst aan een panel van militaire deskundigen voorgelegd. Zodra zij klaar zijn, wordt het boek medio juni aan de Commandant der Strijdkrachten (cds) gepresenteerd. Volgens Schrage vormt de leidraad een aardige graadmeter voor wat het kenniscentrum op dit gebied in huis heeft. Samen met de Britse 3rd Commando Brigade opereert het Korps Mariniers sinds de jaren ’70 in Arctische gebieden. “Waren we toen zo groen als gras, nu leiden we al geruime tijd hun instructeurs op.” Ook is het kenniscentrum be-

trokken bij onder meer de Duitse Bergführer-opleiding en laten de specialisten geen gelegenheid onbenut hun kennis en ervaring verder uit te bouwen. Voor de laatste ontwikkelingen onderhouden ze contact met het Centre of Winter Warfare in Noorwegen en de International Association of Military Mountain Schools. “Het Sloveense leger verliezen we ook niet uit het oog. Dat is qua klimtraining toonaangevend binnen de navo.” Hindernissen

Volgens Schrage doet de leidraad absoluut niet onder voor die van de Scandinavische of Canadese collega’s. De oude stompen binnen het Korps Mariniers vervullen hierbij een voortrekkersrol. “In veel landen stromen kaderleden rond hun veertigste uit, bij ons pas bij vijfenvijftig. Het collectief geheugen wint daardoor aan kracht, zodat we minder snel opnieuw het wiel hoeven uit te vinden.” Dat scheelt, want leren optre­ den in extreme gebieden en kli­ maten is bijzonder intensief en tijdrovend. Je in zulke omstandigheden staande houden, lukt alleen na voldoende oefening. Om die te nog verder te bevorderen, gaat het kenniscentrum variëteit in de oefenlocaties aanbrengen. De geijkte regio’s in Noorwegen en de Alpen voldoen

weliswaar, maar leveren weinig nieuwe inzichten op. Dat is voor de logistieke ondersteuning nadelig. Die moet immers weten welke hindernissen zich voordoen bij een bevoorrading over realistische afstanden. “Inmiddels trainen we al in de Amerikaanse Rocky Mountains. Hier vind je een combinatie van extreme koude en bergen.” Het ontwikkelen van opleidingen vormt eveneens een drukke bezigheid van het kenniscentrum. Om die af stemmen op het betreffende krijgsmachtdeel

én de functionaris vergt een heleboel werk. Een kok bijvoorbeeld, op uitzending in de jungle, Arctica of in bergachtig terrein, hoeft niet dezelfde skills en drills te kennen als een gevechtssoldaat. Wel moet hij de basisvaardigheden beheersen. Kleding

Een ander punt is toegepaste Arctische kleding. Omdat landen luchtmacht deze vaak ontberen, wil het kenniscentrum samen met het kpu-bedrijf een pakket ontwikkelen. Voor het

optreden in de rimboe ligt dat er al. Volgens Schrage is het niet verwonderlijk dat dit specialisme bij de mariniers zit. Oerwouden behoren al sinds Nederlands-Indië tot het domein van de zeesoldaten. Geregeld vinden cursussen plaats in Frans Guyana, Suriname, Belize en af en toe in Borneo. Hoewel totaal verschillend qua klimaat, is de benadering van deze operatiegebieden vrijwel hetzelfde. “Eerst leer je overleven, dan verplaatsen. Als dat allemaal lukt, kun je pas aan vechten gaan denken.”●

De UH-60 Black Hawk biedt een ideale voorbereiding voor de overgang naar de NH90.

22 januari I Pagina 7

Dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

Black Hawk als tussenstation ENTERPRISE - Fastfoodketens, supermarkten, nette woonwijken en vooral meer van hetzelfde. Zie daar de omgeving van het Amerikaanse Enterprise in Alabama. Ooit ontleende het stadje zijn bestaansrecht aan de verbouwing van katoen, maar in 1959 is het pas goed op de kaart gezet met de komst van Fort Rucker en de Army Aviation School. Daar worden niet alleen vliegers van de Koninklijke Luchtmacht opgeleid, maar sinds kort ook van de Koninklijke Marine. Luitenant-kolonel Willem van den Borg (KLu) levert als commandant van het Nederlands Opleidingsdetachement (nod), nieuwe vliegers voor het medio vorig jaar opgerichte Defensie Helikopter Commando af. Dit is krijgsmachtbreed verantwoordelijk voor het gereedstellen van helikoptercapaciteit, dus ook de inzet van de oude marine Lynx. Dit toestel wordt te zijner tijd vervangen door de nh-90 en zodoende volgen sinds voorjaar 2008 ook marinestudenten de heliopleiding op Fort Rucker. Vliegers uitwisselbaar

Een van de vaste nod-leden op Fort Rucker is luitenant-ter-zee vlieger der eerste klasse John van der Loo, instructeur op de Black Hawk en daarnaast verantwoordelijk voor de integratielink met Marine Vliegkamp De Kooy in verband met het nieuwe opleidingstraject. “Dit sluit aan op een gemeenschappelijk onderdeel: het behalen van de voor alle studenten vereiste Initial Entry Rotary Wing. Aansluitend volgen ze een opleiding op de Apache, Chinook of Black Hawk. Marinevliegers alleen op die laatste; dit bereidt hen voor op de nh90 en eventueel de Cougar. Enkele luchtmachtstudenten volgen trouwens ook deze richting.” Het voortraject is voor iedereen gelijk en het basisniveau, los van het aantal opgebouwde vlieguren, daardoor ook. Van der Loo: “Het grote voordeel van dezelfde opleidingseisen en hetzelfde opleidingstraject is dat het vliegers gemakkelijker uitwisselbaar maakt. Neem als voorbeeld het amfi-

bische traject. Zo kunnen ze afkomstig zijn van het en de KM en de KLu. De cockpit is namelijk identiek. Er komt echter wel een specialisatie bij kijken. Voor de km kan dat maritieme operaties, surface warfare- of counterdrugs zijn. Voor de KLu kun je denken aan terreinen als night vision, laag-bovenland of troepentransport.” Volgens van der Loo biedt de huidige vorm van opleiden een aantal grote voordelen. “Ten eerste

WONINGEN

LTZ1 vlieger John van der Loo is een van de vaste NODleden in Fort Rucker.

creëren we één soort vlieger. Daarnaast kunnen we op deze locatie en met de beschikbare middelen meer training downloaden. Een groter trainingsgebied en meer simulators plus toestellen zorgen voor meer vlieguren en vaardigheden, zoals instrumentvliegen. Een voorbeeld is werken met nachtzichtapparatuur; nieuw voor de marine, maar tegenwoordig onmisbaar tijdens amfibische operaties. Aangezien we daar mee op Fort Rucker trainen, hoeft er later alleen een conversie plaats te vinden. Dat maakt een losse opleiding overbodig.” Ten slotte biedt het nieuwe opleidingstoestel zelf ook een belangrijk voordeel. “De uh-60 Black Hawk beschikt over een digitale cockpit. Door de komst van de Nato Frigate Helicopter krijgen we daar ook mee te maken. De training nu vormt dus een ideale voorbereiding.”●

Een van de studenten in de cockpit van een Black Hawk.

TEKST: KRIS MANDERS FOTO’S: NEDERLANDS OPLEIDINGS­ DETACHEMENT

IN HET KORT Ron Geenen, directeur van het Dien­ stenCentrum Re-integratie, reikte de certificaten uit op de Dumoulin­ kazerne in Soesterberg.

Re-integratie naar hoger niveau

SOESTERBERG - Medewerkers van het Dienstencentrum Re-inte­gra­tie hebben begin deze maand een certificaat ontvangen voor de met gunstig resultaat gevolgde post Hboopleiding ‘Re-integratiebegeleider’. Deze bestond al, maar is voor Defensie door Saxion Hogeschool op maat gemaakt. Cliëntmanagement, rollen en competenties van de reintegratiebegeleider en een verkenning van de spelers binnen de wereld van re-integratie vormden onderdeel van het lespakket.●

Landelijke meldkamer KMar

DRIEBERGEN - Sinds kort beschikt de Landelijke Meldkamer van de Koninklijke Marechaussee (lmk) te Driebergen over een mdtn nummer: *06 - 615 50 08. Uiteraard blijft ook het nummer: 0343 - 52 89 99 gehandhaafd.●

Rolstoel voor Bosnisch meisje

MRKONJIC GRAD (Bosnië) - Liaison Observer Team (lot) Mrkonjic Grad heeft een gezin met drie zwaar gehandicapte kinderen onlangs een onvergetelijk moment bezorgd. Via een noodkreet van de sociale dienst vernam het team dat er dringend behoefte be-

stond aan een rolstoel voor één van de dochters. Met een inkomen van rond de zeventig euro per maand was een dergelijke aankoop voor het gezin niet haalbaar. Voor het lot huis Mrkonjic Grad reden om te kijken of dit toch nog te realiseren viel. En dat bleek het geval. Met de hulp van mevrouw Bennenbroek van de thuiszorg in Ne­ derland konden de Nederlandse militairen het gezin de zo nodige stoel overhandigen met als extraatje een pakket levensmiddelen.●

Correcties en aanvullingen

DEN HAAG - Het eerste open schaatskampioenschap voor defensiepersoneel op de baan van FlevOnice in Biddinghuizen vindt niet op vrijdag 4 februari plaats, maar op woensdag.

Het inschrijfsysteem voor de nationale militaire sportkampioenschappen (nmk’s) is niet meer bereikbaar via www.cdc.nl/bims, maar via inschrijvensport.intranet.mindef.nl●

●

Te koop: Apeldoorn, Gooiland 64, goed onderh., uitgeb. hoekwoning met garage. Benedenverd. v.v. plavuizen, alle wanden spachtelputz. 1e verd.: 3 slpkmrs en lichte badkmr. Zolder, mogh. 4e kmr. Ideale locatie t.o.v. vele kazernes. Vr.pr. H 279.900,- k.k. Inf.: www.wittewoningmakelaars.nl Te koop: Apeldoorn, Straatmakershoeve 16, sfeervolle moderne tussen­ woning uit 1985 met houten vloer, keuken (2007), bijkeuken, stenen ber­ging, 4 slpkmrs, dakkapel, zonneboiler. In kindvr. wijk, centraal t.o.v. div. Defensielocaties, a1 en a50. Nabij winkelcentr., park en scholen. Vr.pr. H 229.500,- k.k. Zie www.deroovanklaveren.nl Te koop: Breda Centrum, Middellaan 422, 2-kmrappartement. Nabij kma, station en Nieuwe Haven. Ind: woonkmr v.v. lichte parketvloer, moderne open keuken, slpkmr met balkon op z, badkmr met ligbad. Opp. 60 m². Berging in souterrain. Vr.pr. H 163.000,- k.k. A.p.d. Zie www.funda.nl, of www.wonex.nl of bel 06 - 538 187 12. Te koop: Geldrop, Hooiland 20, 2-1 kap­woning met garage. Bjr 1988. Ind: hal, toilet, woonkmr, keuken, bijkeuken.1e verd.: 3 slpkmrs en hobbykmr, badkmr met bad, douche, toilet. Vaste trap naar zolder met 4e slpkmr. Tuin op zo. Vr.pr. H 338.500,- k.k. Zie www.funda.nl Te koop: Den Haag, Stuyvesantstraat 246, portiekwoning. Subtiele combinatie van authentieke sfeerdetails en modern wooncomfort in ruim 4-kmr jaren ’30-ap­partement met zonnig balkon gelegen op groene toplocatie. Zonder opknapkosten direct te betrekken. Contact: Bart Muller 06 - 455 263 04. Te koop: Den Helder, Bassingracht 56, eengezinswoning, Ind.: woonkmr., vern. keuken (2004), badkmr. 1e verd.: 3 slpkmrs. 2e verd. bergzolder,. Gelegen aan gracht, nabij scholen, winkelcentr., jacht- en marinehavens en ov. Vr.pr. H 162.500,- k.k. Info: 0223 - 61 29 16. Zie www.funda.nl Te koop: Harderwijk, Renate Rubinsteinlaan 13, dakterraswoning met vrijst. berging uit 2005. Nabij a28 en fietsafstand van binnen­stad. Ideaal voor ‘t Harde en perfect voor Ermelo. Vr.pr. H 234.500,- k.k. Zie www. funda.nl of bel 06 - 186 819 22. Te koop: Roswinkel, Roswinkelerstraat 120. Vrijst. woning. Bjr ‘30, jaren ‘90 geh. gerenoveerd. Perc. Opp. ca 650m². Ind.: woonkmr en suite, 4slpkmrs, luxe badkmr met ligbad en douche, bijkeuken en garage. Vr. pr. H 219.000,- k.k. Zie www.funda.nl . Te koop: Steenwijk, Veenlanden 33, ruime 2/1-kapwoning met 5 slpkmrs, nwe keuken en badkmr. Voll. geisoleerd, kindvr. wijk. Vr.pr. H 259.000,k.k, Inl.: 052 - 157 11 11 of www.funda.nl Te koop: Tilburg, Witbrant-Oost, Abcoudestraat 28, patiobungalow, type Meidoorn. U-vormige bouw, patiotuin 60m², 3 slpkmrs, woonkmr en keuken 66 m².  Luxe, Bulthaupkeuken met spoeleiland, badkmr met ligbad en inloopdouche. Berging en bijkeuken. Voortuin met carport en plantenborder. Bjr 2005, perceel 324 m². Tel. makelaar 013 - 750 45 04. Te koop/te huur: Veghel, Kievietdonk 10. Split-level hoekwoning. Woonopp. 160 m², 9 kmrs wv 3 slpkmrs en 2 badkmrs. Inp. garage en tuin op Z. gelegen aan vijverpartij. Vr.pr. H 324.000,- k.k. Info zie www.funda.nl of 0413 - 35 20 54. Te koop: Wijchen, Sluiskamp 30-07, tussenwoning. Ind: hal, toilet, woon­ kmr, open keuken, 3 slpkmrs, badkmr met 2e toilet, douchecabine, ligbad, grote zolder. Tuin op Z. Nabij a-50 en a-73. Vr.pr. H 207.500,- Info: www. frenaymakelaars.nl of www.funda.nl Te koop: Roosendaal (Tolberg) eengezinswoning. Bjr 2007. Ind.: woon­ kmr, halfopen keuken, toilet. 1e verd.: 2 slpkmrs, badkmr met ligbad, douchecabine. 2e verd.: 2e slpkmr, voorzolder/hobbyruimte met hrcombiketel, wma. Vr.pr. H 269.000,- k.k. Inf.: 06 - 202 117 47. Te huur gevraagd: Gevraagd: Huurwoning, omg Roosendaal, straal van 30 km. Min.4 slpkmrs. Contact via mail [email protected]

DIVERSEN Gezocht: kico zoekt vrijwilligers voor vakanties en weekenden voor kinderen. Door hun stoornis of thuissituatie verdienen ze extra aandacht. Wil jij die geven? Of meer weten? Check dan www.kico.nl www. youtube.com/watch?v=c1fjy7yXA6M http://www.youtube.com/ watch?v=c1fjy7yXA6M of mail Simons, MNH KMAR/KMARDSPL/STAF/ SPLSTOST/SPLOSTPO. Dubbeltoernooi voor wedstrijdspelers Lo/S-org. distr. n-o houdt op vrijdag 24 april het jaarlijkse ‘Jack Jeekel’- badmintontoernooi , in de sporthal van de Lkol Tonnetkaz. Opgave vóór 1 april bij: bur. Lo/S, Lkol Tonnetkazerne, mpc 35A, Pb 1000, 8084 ZX ‘t Harde, t.a.v. JF Hagenbeek, o.v.v. JJT2009, naam, rang, rnr, eenheid, mil. adres, mil. tel.nr., civiel adres en tel.nr of via e-mail: [email protected] .

RECREATIE Te huur: Texel, 6-pers. bungalow op park de Krim. V.v. alle luxe en vrije toegang binnen-/buitenbad. Nog div. weken/weekenden be­schikbaar. Inl. 06 - 167 920 00 liefst na 18.00 uur. Of via [email protected] .

REÜNIE Gezocht: De collega`s van de octd-klas kms 48 en de opleiding aan­ het octd in 1968-69. Dit i.v.m. het organiseren van een reünie Opgave van namen en adressen via H.C.B.van Wezel Averkampstr 43 5012 CE Tilburg, 06-2121 4678 of [email protected]●

22 januari I Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN... Commandeur Henk Itzig Heine, souschef personeelslogistiek bij de Koninklijke Marine. Hij bezocht vorige week het theateroptreden ‘Kamp Holland’ van Orkater in Hoorn. Een stuk dat de toeschouwer raakt en een realistisch beeld geeft van de mens achter de militair, in dit geval tijdens een uitzending in Uruzgan.

Welk gevoel riep de voorstelling bij u op? “Ik was erg onder de indruk. Ik vond het ongelooflijk knap dat de spelers in korte tijd de zo specifieke sfeer kon­den oproepen welke hoort bij een groep militairen die ver van huis bezig is een operationele missie uit te voeren. Wat me bijzonder opviel, was de impact van apart taalgebruik en het cultiveren van afkortingen. Maar wat ook zo goed werd neergezet, was de spanning die bestaat tussen het oefenen en de realiteit, en de nadruk op de noodzaak van een goed werkende, onderling samenhangende groep militairen. Het ging natuurlijk over Kamp Holland, maar ook met mijn vlootervaring was dat allemaal heel herkenbaar.” Welk fragment sprong er voor u het meest uit? “Het aangrijpende relaas over de pickup truck die bij de poort was aangetroffen met de stoffelijke overschotten van kinderen erin. De vrouw die dit in een brief aan haar ouders voorlas en in tranen eindigde met de mededeling dat het toch wel goed ging met haar.” De reeks voorstellingen zit er zo goed als op. Zou het een idee zijn er een video van te maken en die te gebruiken bij werving, zodat militairen in spé een realistisch beeld krijgen? “Het maken van een video lijkt me wel wat, omdat het goed is zo’n stuk als Kamp Holland überhaupt voor het nageslacht te bewaren. Maar ik zie het als wervingsvideo beslist niet functioneren. De voorstelling mag een realistisch beeld geven van de mens achter de militair, maar voor werving moet ze een realistisch beeld geven van de situatie aldaar. En zelfs als dat zo zou zijn, dan zou ik hier voor wervingsdoeleinden niet voor kiezen.” Kan het stuk nog dienen als lesstof, onder meer ter voorbereiding van de mariniers die straks naar Uruzgan gaan? “Ik zie wel mogelijkheden voor ge­bruik

van een eventuele video als les­stof, maar niet als onderdeel van voorbereiding voor uitzendingen. Die missiegerichte voorbereidingen staan goed op de rails en ook onze mariniers gaan altijd goed voorbereid op pad. Daar voegt een video van een toneelvoorstelling niets aan toe.” Denkt u dat het nog van invloed kan zijn op bijvoorbeeld psychologen die adaptatiegesprekken voeren na terugkeer van een uitzending in Uruzgan? “Voor psychologen kan ik niet spreken. Maar het zijn ook bedrijfsmaatschappelijk werkers en geestelijk verzorgers die samen met militaire gespreksleiders de adaptatiegesprekken voeren. Wat ik wel heb gemerkt, is dat het stuk aanleiding geeft tot nadenken en tot discussie en gesprekken. In die zin kan, naar mijn mening, een video ervan dienen als een bruikbare aanvulling op de voorbereiding van adaptatiebegeleiders.”●

‘Thunder Challenge’: crisis op De Peel

Colofon

VREDEPEEL (nb) - Als een roofvogel die op een prooi loert, draait een Apache gevechtshelikopter rondjes in de staalblauwe hemel boven de Luchtmachtbasis De Peel. Vanachter hun instrumenten proberen de vliegers van het Defensie ‘Thunder Challenge’ was mede be­doeld om de samenwerking tussen lucht- en Helikoptercommando (dhc) in de landmacht te beproeven. Foto’s: Sebastiaan Hamming-AVDD weilanden en bossen vijanden te ontdekken die zich daar volgens het scenario van Thunder Challenge kunnen verschuilen. Deze oefening bereidt militairen van luchten landmacht voor op inzet in Afghanistan en test bovendien de onderlinge samenwerking. Die kreeg jaren geleden vorm met de oprichting van de Luchtmobiele Brigade Air Assault. Zodra de kust veilig lijkt, komen Chinook en Cougar transporthelikopters van het dhc grommend aangevlogen over de golvende Brabantse bossen. Direct na de landing spuwen ze groepjes infanteristen van 11 Luchtmobiele Brigade uit, tachtig man in totaal. De ‘rode In ‘Thunder Challenge’ gaven oude rotten in het vak hun ervaringen door aan baretten’ haasten zich om posities jonge militairen. Foto: Sebastiaan Hamming-AVDD in een bos in te nemen. Bevelen weerklinken, door de oefenleiding verstopte explosienen zich daar springstoffen bevinden. ven ontploffen met afschrikwekkende knallen. Terwijl Thunder Challenge lijkt aan het doel te beantwoorden, Apaches een oogje in het zeil houden, verraadt het geal worden de deelnemers in Vredepeel niet werkelijk ratel van mitrailleurs dat contact is gemaakt met de teop de proef gesteld. Maar ze oefenen tenminste grongenstanders. Aan de infanteristen de taak hun hoofddig en bovendien weten land- en luchtmacht opnieuw kwartier te veroveren. De crisis ijlt naar een hoogtewat ze aan elkaar hebben. Volgens eerste luitenant Elpunt. Een felle lichtflits, een harde knal en een deur len met dank aan de deelnemers aan de missies in klapt uit zijn sponningen. In een poging het vege lijf te Bosnië-Herzegovina, Afghanistan en Irak die hun erredden, vlucht de vijand naar buiten, maar wordt daar varingen doorgeven aan de jongeren. “In de eerstvolgeëlimineerd of in de boeien geslagen. Met de snelgende oefening, in maart, komen we met andere sceheid van een tgv nemen de ‘rode baretten’ het bolwerk nario’s. Je wilt de mensen immers op alle fronten trainen en op alle mogelijke operaties voorbereiden.”● in. Collega’s ploegen voor alle zekerheid op linie door het omliggend terrein, want net als in Uruzgan kun-

Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77)

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink

LEZEN & GAMEN

World at War is het helemaal DEN HAAG - Brandend van verlangen lagen we al een tijdje onder de brievenbus te wachten tot de vijfde editie van de Call of Duty-serie op de mat zou vallen. Bij de gamesbeurs First Look had producent Activision een schitterende stand ingericht waar we al enkele uurtjes mochten doorbrengen met World at War, zoals deze uitgave is gedoopt. Na het zwaar teleurstellende deel 3, kwam ontwikkelaar Treyarch pas na lange tijd met de opvolger Modern Warfare. De samenwerking met Infinity Ward en de nieuwe engine die is gebruikt, werpen hun vruch-

ten af en maken het lange wachten meer dan waard. De terugkeer naar de Tweede Wereldoorlog - het verhaal speelt zich in de Pacific af - kan onze goedkeuring volledig wegdragen en bovendien ziet World at War er op de xBox fantastisch uit en speelt het als een tierelier. In één dag razen we door een aantal levels heen. Niet doordat het je allemaal zo gemakkelijk wordt gemaakt, maar deze game laat je niet los. Je vormt echt deel van een team. Het blijkt dat er heel veel online wordt gespeeld en daardoor is het uitvoeren van opdrachten nog veel en veel leuker. Met andere woorden:

petje af voor de makers van dit spel dat de concurrentie van vergelijkbare games moeiteloos aankan en sommige ver voor blijft. Zeker live, en de vlammenwerper die je in handen krijgt, is echt een topper. Call of Duty, World at War is verkrijgbaar voor all platforms (pc, xBox360, Wii, ps2 en ps3). De prijs varieert van circa 40 tot 60 euro, afhankelijk van winkel en systeem. Tekst: Evert

22 t/m 25 januari: Taptoe Bremen met optreden van het Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’, Bremen (Duitsland) 24 januari: ‘Rockopera in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Nijmegen 25 januari: Cultureel programma ‘De Njai,





Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden.

Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer)

Brouwer●

oermoeder van vele Indo-Europeanen’, Arnhem 29 januari: ‘Rockopera in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Weert 29 januari: Avond van het gedicht m.m.v. Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’, Stadskanaal 30 januari: ‘Rockopera in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Veghel 31 januari: ‘Rockopera in concert’ door het orkest

Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen.

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36)

van de Koninklijke Luchtmacht, Kerkrade 31 januari: Concert Marinierskapel, Den Haag 5 februari: Workshop en optreden door de Marinierskapel, Rotterdam 5 februari: kim concert, Den Helder 8 februari: Lezing ‘Wajang revolusi’ in museum Bronbeek, Arnhem

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808