Inzet van WoonZorgTechnologie als antwoord op de nieuwe wetgeving

KVK - Ondernemerskansen in de seniorenhuisvesting

Inzet van WoonZorgTechnologie als antwoord op de nieuwe wetgeving Lars Nieuwenhoff 25 november 2014

Lars Nieuwenhoff [email protected]

– Beroepsofficier (KMA) – Universiteit Nijmegen: bedrijfskunde – Hay Management Consultants – Compaq Computer – Services – Slingeland Ziekenhuis: directeur facilitair bedrijf – Siza: directeur innovatie – INN4CARE (www.inn4care.nl) – GoOV B.V. (www.go-ov.nl ) – INN4CURE (in oprichting) – Fresh Idea Factory (in oprichting) )

Onderwerpen 1.

Ontwikkelingen in de maatschappij

2.

WAAROM innoveren van zorg & ondersteuning

3.

HOE innoveren van zorg & ondersteuning

4.

WoonZorgTechnologie en het sociaal-medisch netwerk

5.

WAT – innovaties die uit fieldlabs zijn voortgekomen

6.

Financiering van zorg & technologie

Ontwikkelingen in de 'maatschappij' Vergrijzing & ontgroening – Nederland wordt snel ouder en ‘ontgroent’ – 13 % van de beroepsbevolking werkt nu al in de zorg (1 miljoen mensen!) – In 2020 zou dat 20% moeten zijn … – En in 2025 22% … – Terwijl de beroepsbevolking tot 2025 3% krimpt … – En de groep 65+ met 67,4% groeit. EFFECT OP ZORGINSTELLINGEN: NOODZAAK VOOR PRODUCTIVITEITSSTIJGING VAN MEER DAN 50%!

Ontwikkelingen in de ‘maatschappij’ (2) Nieuwe wetgeving heeft volgende effecten op zorg: a) Extramuralisering → langer (zo) zelfstandig (mogelijk) wonen, scheiden wonen & zorg b) Verschuiving van formele zorg naar informele zorg → meer inzet mantelzorg & vrijwilligers c) Kostenreductie Uitgangspunten daarbij zijn: – PREVENTIE – VERGROTEN ZELFREDZAAMHEID ZORGVRAGER – PARTICIPATIE VAN MANTEL – MINDER ZORG / UITSTEL ZORG + = NIEUWE VORMEN VAN ZORG & ONDERSTEUNING

WAAROM innoveren van Zorg & Ondersteuning? Technologie maakt dat we zorg & ondersteuning ook daadwerkelijk op een andere manier kunnen gaan 'vragen' en 'ontvangen'.

DAAROM MOETEN WE DE ZORG INNOVEREN!

HOE – Zorg 3.0; Nieuwe vormen van zorg & ondersteuning Zorg 1.0 = Zorg met handen aan het bed Zorg 2.0 = Zorg met handen, ondersteund door techniek ZORG 3.0 = Zorg & ondersteuning is gebaseerd op het eigen 'sociaal-medisch netwerk’ van de zorgvrager; – bestaand uit een zorgcomponent, – een servicecomponent, – ondersteund door WoonZorgTechnologie (WZT) – … en bovenal gegeven met toewijding!

HOE - Verbinden en coördineren in sociaal-medisch netwerk door WZT Er is noodzaak tot coördinatie in sociaal-medisch netwerk: • van formele en informele zorg;

• tussen mantelzorg, welzijnsorganisatie, zorgprofessional/organisatie, wijksteunpunt, zorgcentrale, servicepunt en andere zorggerelateerde partijen; • En verder huisarts, fysiotherapie, ergotherapie, ziekenhuis, enz. WOONZORGTECHNOLOGIE ONDERSTEUNT HET SOCIAAL-MEDISCH NETWERK.

HOE – Zorg 3.0 via het sociaal-medisch netwerk van het individu Sociale omgeving & mantelzorgplatform Service & diensten

Domotica

Buurtbewoner / Zorgvrager Persoonlijk gezondheidsdossier & lifestyle

Zorgorganisatie

Zorgalarmering

HOE – Verbinden van het netwerk van formele en informele instellingen FORMEEL: – Gemeente – School – Mobiliteit – Werk – Hulpmiddelen – Zorg WMO – Welzijn – Zorginstellingen Daarnaast INFORMEEL: – Kerk – Sport – Verenigingen – Dien je Stad – … Uitdaging – enz.

HOE – persoonlijke portaal ontsluit het sociaal-medisch netwerk • EIGEN digitale omgeving = portaal • Portaal richt gebruiker zelf in met apps die hij nodig heeft

• Eerst communicatie met formele & informele organisaties en entertainment via portaal • Later zorg & signalering via portaal

Zorg 3.0 – Hoofdlijnen Niet meer denken in ZZP's maar in arrangementen die  Aansluiten bij woonprofiel, 'zorgcarrière', zorg- & ondersteuningsbehoefte en die zijn gebaseerd op 'wonen', 'welzijn', 'zorg' & 'technologie'.  Aansluiten op formeel en informeel netwerk.  'Meegroeiende' woon- & zorgtechnologie hebben; de gebruiker kan tijdens diens hele zorgcarrière gebruik maken van één type apparaat waar omheen benodigde technologie kan worden opgeschaald. ARRANGEMENTEN OP 3 NIVEAUS!

ZORG 3.0 - Arrangementen Arrangement 1: Service & Zorg Thuis – Mensen zonder indicatie voor zorg, die zelf betalen voor wonen, zorg/ondersteuning & service  voornamelijk in de eigen woonomgeving. Arrangement 2: Scheiden Wonen & Zorg – Mensen met (geringe) indicatie voor zorg of ondersteuning vanuit WMO op grond van een kortdurende, chronische en/of somatische zorgvraag  vnl. in eigen woonomgeving/gehuurd van zorginstelling/corporatie. Arrangement 3: Intensieve Zorg – Mensen met indicatie voor zorg vanuit WLZ op grond van een chronische, psychogeriatrische en/of langdurige somatische zorgvraag, of een kortdurende zorgvraag met tijdelijke of 24-uurs opname en/of noodzaak tot verpleging  in een zorginstelling.

Zorg 3.0 – Eisen aan Woon- & ZorgTechnologie binnen arrangementen • Regie bij buurtbewoner/zorgvrager • Verbonden met ALLE partijen in sociaal-medisch netwerk en in met formele & informele instellingen • ‘Open standaarden’ • ‘Bring our own device’ moet mogelijk zijn • BETAALBAAR • Flexibel op- en afschalen door gebruiker & zorgbieder • Menustructuur voor betaling van zorg, service & ICT/WZT • Handelingen / processen 'volgbaar' voor alle betrokkenen bij buurtbewoner/zorgvrager • Verantwoording / rapportage door sturende partij (of gemeente, of zorgbieder)

Zorg 3.0 – Uitgangspunten (1) 1. Maximale zelfredzaamheid & eigen regie: Zorgvrager centraal in vraagstelling en oplossing 2. Coördinatie rondom zorgvrager in het sociaal-medisch netwerk van formele en informele zorg tussen mantelzorg, zorgprofessional, wijksteunpunt, gemeente, zorgcentrale en andere zorggerelateerde partijen; huisarts, ziekenhuis, fysiotherapie, ergotherapie, maar ook verzekeraars, enz. 3. WoonZorgTechnologie ondersteunt het sociaal-medisch netwerk.

Zorg 3.0 – Uitgangspunten (2) 4. Ambitieniveau bepalen & innovatieagenda opstellen 5. Open innoveren in netwerken – Gemeenten – Zorginstellingen – Bedrijven – Burgers 6. Experimenteren!  in livinglabs, fieldlabs – Technologie – Zelfdiagnostiek – Andere organisatie- en bekostigingsvormen (vereniging of coöperatie)

Uitgangspunt 2: Coördinatie individu, formeel/informeel netwerk & gemeente Gemeente – Wijkcoördinatieteam

Uitgangspunt 3: WoonZorgTechnologie ondersteunt het sociaal-medisch netwerk Thema's: – Verbonden & in contact met eigen leefomgeving: eigen agenda, activiteiten, social media – Zorg op afstand = digitale zorg dichtbij - Beeldzorg - Medicatieverstrekking / 4 ogen op afstand – Preventie: beweging, voeding, gaming – Alarmering: sensorsysteem voor leefpatroon, dwaaldetectie – Hulpmiddelen voor zelfredzaamheid; 'badderen', reisondersteuning, EmotieMeetSysteem

Uitgangspunt 6: Experimenteren!  in livinglabs, fieldlabs (1) Fieldlab omdat innoveren moeilijk is: Kalkoen tijdens Kerst! • Gebruikersgroep creëert eigen verbetering vanuit kernvraag. • Fieldlab is werkwijze die verschillende disciplines, belangen en vaardigheden samenbrengt: • • • • •

Gemeente Zorginstellingen (in de keten: 0e, 1e, 1,5e , 2e lijn) Woningcorporaties Burgers Bedrijven

• Fieldlab is gericht op in samenhang innoveren van: • • • •

Inhoud van werk Proces Technologie Geld

Uitgangspunt 6: Experimenteren!  in livinglabs, fieldlabs (2) • Met effecten voor: • • • • •

Zorgvrager/gebruiker (zelfredzaamheid, eigen regie) Zorgprofessional (kwaliteit, effectiviteit, plezier) Organisatie (€, efficiency) Maatschappij (SROI – arbeid, informele zorg) Bedrijven (nieuwe kennis & producten, nieuwe omzet)

• Werkwijze houdt in: • • • • •

Stakeholdermanagement  EFFECT IS LEIDEND Veilig in FIELDLAB  inhoud & technologie Kleinschalig in PILOT  inhoud & proces & technologie & € Groot in PROEFTUIN  proces, € OPSCHALING  proces & € … inhoud & technologie

WAT – Voorbeelden van innovaties met WZT voortgekomen uit fieldlabs Bekend/bewezen: – Beeldzorg: digitale zorg dichtbij – Medido: medicatieverstrekking Opschaling: – Obli: monitoring vochthuishouding – AVICS/SOS: (Zelflerend) sensorsysteem dat leefpatroon analyseert, dwalen detecteert en meldingen genereert Ontwikkeling / testfase: – Biodynamische verlichting – Mivita: zo zelfstandig mogelijk ‘badderen’ – EmotieMeetSysteem – Avatars (Anne) – Robotica (Paro, Zora, ...)

Beeldzorg (1) Kernvraag: Hoe kan de 'community' van de zorgvrager worden betrokken bij diens zorg & welzijn? Doel: Zelfredzaamheid, van formele naar informele zorg, minder begeleiding, minder reistijd. Oplossingsrichting: beeldbellen, contact op afstand Oplossingen met beeldzorg in: – V&V, GGZ, GZ – Extramuraal & intramuraal … en welzijn, arbeid en zorg – ‘24 x 7’, gepland en ongepland – Opschalen o.b.v. positieve businesscase! – Snelheid i.v.m. verplichte handelswijze?

Beeldzorg (2) (Buurt)bewoner kan met tablet contact maken

Zorgmedewerker of Zorgcentrale

Andere (buurt)bewoners, familie, bedrijven, instellingen

Medicatieverstrekking Medido Kernvraag: Zorgvragers herinneren aan hun medicatie-inname en voorkomen van medicatiefouten. Doel: Betere inname-discipline; verlagen aantal medicatiefouten; verlagen zorgkosten a.g.v. vervolgkosten. Oplossingsrichting: Apparaat gekoppeld aan internet dat medicatie verstrekt en signaal genereert bij niet innemen.

Vochthuishouding-monitoring: Obli Kernvraag: Vochthuishouding bij ouderen is 'te droog' Doel: Ouderen helpen gedurende de dag voldoende te drinken en bij afwijkingen henzelf te attenderen en in 2e instantie hun achtervang te attenderen. Oplossingsrichting: Meetsysteem gekoppeld aan PC en internet, dat signaleert, attendeert en meldt.

Biodynamische verlichting - Effect slaap/waakritme - Effect op stemming - Effect op eetlust

EmotieMeetSysteem Kernvraag: Verminderen agressie, door eerder (oplopende) spanningen te kunnen herkennen. Doel: Veiliger werkplek, voorkomen escalaties en inzet van Middelen & maatregelen. Oplossingsrichting: Emoties meetbaar maken via 3 parameters en plaatsbepaling: (1) Lichaamsfuncties (huidspanning, bloeddruk) (2) Klank/stemgeluidherkenning (3) Gelaatsuitdrukkingsherkenning Oplossing: Meetsysteem, melding op pieper en koppeling aan domotica.

Mivita: Wellnessdouche (1) Kernvraag: Hoe kan een zorgvrager zo onafhankelijk mogelijk van de zorgverlener 'badderen'? Doel: Zelfstandig douchen en drogen zonder hulp van een zorgverlener (+ aan- en uitkleden!). Oplossingsrichting: Wasstraat, aangestuurd door bijv. spraak- of oogbolbesturing. Oplossing: …. Check www.mivita.me

Mivita (2)

ANNE – avatar voor serious games – Nu: Games voor contact, beweging, leren, gedragsverandering – Straks: Ook ondersteuning met dagelijks leven taken

Robotica – ‘sociaal’ – Robots voor taken in en om huis – Avatars voor communicatie – Service robots voor taken in en om huis & communicatie – Next generation?

Paro

Zora

Robotica – ‘service’

Mobiserve

Amigo

Robot Rose

The next step? Nu wordt WZT vaak ontwikkeld en ingezet vanuit één partij – o.b.v. businesscase – die vaak moeilijk sluitend te krijgen is. Volgende opdracht voor sociale partners zou kunnen zijn de ontwikkeling van: •

Woningbestand in één buurt / wijk dat passend is bij bewonersprofielen, zorgcarrière, en eisen aan sociaalmedisch netwerk vanuit arrangementen 1, 2 en 3.

•

Samenhangend wijkportaal voor formele & informele ondersteuning; gereed voor WZT in menu-vorm.

•

Vanuit fieldlab samen ontwikkelen van leef-woon-zorgtechnologie-pakket voor een buurt / wijk.

•

Ontwikkelen van nieuwe financieringsmodellen o.b.v. leef – woon – zorg – technologie-pakket met tarieven o.b.v. hypotheek-achtige constructie?

www.inn4care.nl [email protected]