Inventarisatie Kunst & Cultuur Oosterhout 2011
Een verkenning onder zelfstandig kunstenaars en amateurkunstverenigingen in de gemeente Oosterhout
juni 2011
Een uitgave van de gemeente Oosterhout rapporteur: afdeling Service en Ondersteuning, taakgroep Onderzoek & Statistiek Datum: Juni 2011 oplage: digitale versie
2
Inhoudsopgave 1. Inleiding en samenvatting 2. Algemeen 2.1 Leden 2.2 Kwaliteit, ontplooiing en samenwerking
4 6 6 7
3. Faciliteiten 3.1 Beschikbare ruimten 3.2 Samenwerking
9 10
4. Begeleiding, ondersteuning en scholing 4.1 Genoten opleiding 4.2 Ondersteuningsbehoefte 4.3 Evaluatie ondersteunende instellingen
12 12 14
5. Publiciteit en presentatie 5.1 Gebruik media 5.2 Bijeenkomsten, optredens en exposities 5.3 Activiteiten en bezoekers
16 16 16
6. Subsidies 6.1 Subsidiemogelijkheden 6.2 Gebruik subsidies 6.3 Hoe kijkt men tegen subsidies aan
18 18 19
7. Toekomst 7.1 Toekomstbeeld 7.2 Belemmeringen in ambitie 7.3 Wensen en behoeften
20 20 21
Bijlage
3
9
12
16
18
20
22
1 Inleiding en samenvatting 1.1 Inleiding De gemeente Oosterhout heeft in april van dit jaar een inventariserend onderzoek gehouden onder amateurkunstverenigingen en zelfstandig kunstenaars in de gemeente Oosterhout. In dit onderzoek worden onderwerpen als beschikbare faciliteiten, begeleiding en ondersteuning, evaluatie van het aanbod van Kunstfactor, Kunstbalie en H19, publiciteit en presentatie, subsidies en ook toekomstige verwachtingen nader uitgelicht. Dit onderzoek is gehouden om mede input te geven aan het cultuuren kunstbeleid in Oosterhout waar mogelijk rekening wordt gehouden met de meningen, wensen en behoeften van amateurkunstverenigingen en zelfstandig kunstenaars. De enquête is digitaal gehouden en onder bijna 150 amateurkunstverenigingen en zelfstandig kunstenaars uitgezet. De netto respons van dit onderzoek is 60% voor de amateurkunstverenigingen en 66% voor de zelfstandig kunstenaars (zie bijlage).
1.2 Samenvatting Algemeen Een kwart van het aantal leden is jonger dan 20 jaar. Van de jongeren tot 20 jaar is 70% lid bij slechts een paar grote verenigingen. Amateurkunstverenigingen hebben geen moeite om nieuwe leden aan te trekken. Wel hebben zij problemen om jongeren aan de vereniging te binden. Verenigingen vinden de kwaliteit van het werk minstens zo belangrijk of zelfs belangrijker dan het plezier. Faciliteiten Bijna 90% van de amateurkunstverenigingen en van de zelfstandig kunstenaars beschikt over een werk, oefen, expositie, opslag of ontmoetingsruimte. Deze ruimte wordt door drie kwart van de verenigingen gehuurd. Bij de zelfstandig kunstenaars zegt 82% te beschikken over een eigen ruimte. Ruim 90% van de amateurkunstverenigingen is tevreden over de ruimte. Twee van de vijf kunstenaars is ontevreden. Dit heeft vooral betrekking op de grootte ervan. Alle verenigingen en een groot deel van de zelfstandig kunstenaars vinden dat de gemeente een rol kan spelen bij hun behoeften op facilitair gebied. Amateurkunstverenigingen vinden financiële ondersteuning minstens zo belangrijk als goede en goedkope faciliteiten. Zelfstandig kunstenaars vinden over het algemeen goede en goedkope faciliteiten belangrijker dan financiële ondersteuning. Begeleiding, ondersteuning en scholing Een op de vijf verenigingen heeft behoefte aan begeleiding; ruim een kwart heeft behoefte aan ondersteuning en een kwart van de verenigingen zegt behoefte te hebben aan scholing. Bij de behoefte aan ondersteuning noemen zij vooral het Uitpunt, Theater de Bussel en Stichting Huis voor Amateurs. Op het terrein aan scholing zien de verenigingen een rol weggelegd voor H19 en in mindere mate voor Kunstbalie. Twee op de vijf zelfstandig kunstenaars heeft behoefte ondersteuning en een op de drie heeft behoefte aan scholing. Zij zien bij ondersteuning vooral een rol weggelegd voor het Uitpunt, gevolgd door Theater de Bussel en Stichting Huis voor Amateurs. Drie van de vier amateurkunstverenigingen en twee van de drie zelfstandig kunstenaars maakt geen gebruik van producten voor deskundigheidsbevordering en ondersteuning aangeboden door Kunstfactor, Kunstbalie of H19. Als belangrijkste reden wordt aangegeven dat men hieraan geen behoefte heeft. De waardering voor de producten van Kunstbalie, H19 en Kunstbalie is ruim voldoende. ondanks dat er minder gebruik wordt gemaakt van de producten van Kunstfactor en H19.
4
Publiciteit en presentatie Bijna de helft van de amateurkunstverenigingen houdt zes of meer optredens/exposities per jaar. Ongeveer een op de drie verenigingen heeft maximaal drie optredens/exposities per jaar Van de zelfstandig kunstenaars organiseert ruim de helft twee tot vijf activiteiten per jaar. Twee van de vijf kunstenaars houdt zelfs meer dan vijf optredens/exposities per jaar. Ruim de helft van de verenigingen zegt tussen 100 en 500 bezoekers per jaar te trekken en bijna een op de vijf verenigingen zegt 500 of meer bezoekers per jaar te krijgen. Bij de zelfstandig kunstenaars zegt bijna de helft 100 tot 500 bezoekers per jaar te krijgen. Ruim de helft van zowel amateurkunstvereniging en bijna de helft van de zelfstandig kunstenaars is het oneens met de stelling dat Oosterhout voldoende goede en betaalbare faciliteiten voor publiekspresentaties heeft. Een op de drie amateurkunstverenigingen en twee op de vijf zelfstandig kunstenaars wil graag meewerken aan naschoolse projecten in het onderwijs. Daar staat tegenover dat bijna een derde van de verenigingen hieraan niet mee wil werken. Subsidies Drie van de vier amateurkunstverenigingen maakt gebruik van subsidies. Ruim de helft maakt gebruikt van structurele subsidies en bijna een kwart maakt gebruik van subsidies op projectbasis. Slechts een op de zes zelfstandig kunstenaars maakt gebruik van subsidies. Het betreft dan alleen subsidies op projectmatige basis. Een ruime meerderheid van de amateurkunstverenigingen en zelfstandig kunstenaars is het eens met de stelling dat subsidies geen vanzelfsprekendheid zijn. Bijna drie van de vijf amateurkunstverenigingen is het ook eens met de stelling dat subsidies voor de vereniging van levensbelang zijn. Zij geven daarbij aan dat hun inkomsten voor minimaal de helft bestaan uit gemeentelijke subsidie en dat subsidies geen vanzelfsprekendheid zijn. Bijna de helft van de verenigingen zoekt steeds vaker het bedrijfsleven op als partner voor hun activiteiten. Slechts een op de zes zelfstandig kunstenaars zoekt hiervoor het bedrijfsleven op. Toekomst Op de vraag hoe de vereniging zich over een paar jaar zien komen een aantal onderwerpen herhaaldelijk en duidelijk terug. De top drie onderwerpen die verenigingen noemen bij de vraag hoe zich over een jaar zien zijn:: Meer naamsbekendheid / PR, ook op regionaal of soms zelfs landelijk niveau, Streven naar kwaliteitsverbetering en naar hoge(re) kwaliteit van producten of voorstelling, Organiseren/uitvoeren van meer evenementen/optredens/exposities. De zelfstandig kunstenaars geven ten aanzien van toekomstbeeld antwoorden als: Zo door blijven gaan (als zelfstandig kunstenaar/blijvend professioneel); Zichzelf verbeteren/ vernieuwen/ professioneler; Meer bekendheid, meer landelijk of zelfs internationaal operend. Bijna zeven op de tien amateurkunstverenigingen en een derde van de zelfstandig kunstenaars ziet beperkingen die hun ambities in de weg kunnen staan. Het is niet verwonderlijk dat in deze tijd zowel de verenigingen als de zelfstandig kunstenaars financiële middelen als het grootste zorgpunt benoemen. Verder vallen de zorgen ten aanzien van nieuwe leden en de beschikbaarheid van een (betaalbare) ruimte op.
5
2 Algemeen 2.1 omvang leden In het onderzoek is de amateurkunstverenigingen gevraagd hoeveel leden zij per leeftijdscategorie hebben. Een kwart van het aantal leden is jonger dan 20 jaar. Hierbij valt op dat meer dan 80% van deze jeugdleden vrouw is. Slechts 13% van het aantal leden is jonger dan 11 jaar. Opvallend detail is dat van de jongeren tot 20 jaar 70% lid is bij slechts een paar grote verenigingen. Dit beeld is nog sterker zichtbaar bij jongeren tot 11 jaar (86% is lid bij een paar grote verenigingen). Veel verenigingen hebben pas leden vanaf een leeftijd van 20 jaar of ouder. Slechts een op de tien verenigingen heeft leden die jonger zijn dan 11 jaar. Ook het percentage verenigingen dat leden heeft in de leeftijdsklasse 11-19 jaar is met 25% vrij laag.
Aandeel leden en bevolking per leeftijdsklasse 50%
40%
leden bevolking
30%
20%
10%
0% jonger dan 11 jaar
11 - 19 jaar
20 -34 jaar
35- 64 jaar
65 jaar en ouder
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Jongeren tot 20 jaar en 65-plussers zijn vergeleken met de bevolking van Oosterhout wel licht oververtegenwoordigd. Bijna twee derde deel van de leden is 35 jaar of ouder. Toch is de leeftijdsklasse 35-64 jaar, vergeleken met de bevolkingsopbouw van Oosterhout, ondervertegenwoordigd. Dit geldt in mindere mate ook voor de leeftijdsgroep 20-34 jaar.
6
2.2 Kwaliteit, ontplooiing en samenwerking Aan de verenigingen en zelfstandig kunstenaars zijn een aantal algemene stellingen voorgelegd over onderwerpen als artistieke kwaliteit, samenwerking of zelfontplooiing met de vraag of zij het hiermee eens of niet eens zijn. Zowel verenigingen als zelfstandige kunstenaars zijn het overwegend eens met de stelling: “we stellen duidelijke kwaliteitsnormen aan artistieke kwaliteiten”. Zelfstandig kunstenaars zijn het hier zelfs nog meer mee eens dan de amateurkunstverenigingen.
We stellen duidelijke kwaliteitnormen aan artistieke kwaliteiten mee eens zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
96%
4%
neutraal niet mee eens
amateurkunstverenigingen
84%
14%
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Amateurkunstverenigingen zijn het duidelijk eens met de stelling dat men altijd op zoek is naar interessante samenwerkingspartners. Drie van de vier verenigingen zijn het hier mee eens, Bij de zelfstandig kunstenaars is ruim de helft het hier mee eens.
We zijn altijd op zoek naar interessante samenwerkingspartners
mee eens zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
54%
39%
7%
neutraal niet mee eens
amateurkunstverenigingen
74%
25%
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek © gemeente Oo sterho ut, taakgro ep O&S
Amateurkunstverenigingen vinden het blijkbaar niet lastig om nieuwe leden aan te trekken. Wel zijn zij het niet eens met de stelling dat zij jongeren aan de vereniging weten te binden.
7
Mee eens (%) Stelling Wij liggen onze activiteiten vast in een jaarplan Wij vinden het lastig om nieuwe leden aan onze vereniging te binden Wij houden ons hoofdzakelijk aan ons eigen repertoire/ bij onze eigen discipline We stellen duidelijke kwaliteitsnormen aan artistieke kwaliteiten We zijn altijd op zoek naar interessante samenwerkingspartners Plezier en zelfontplooiing gaan voor kwaliteit Met mijn activiteiten wil ik een bijdrage leveren aan de Oosterhoutse samenleving Wij weten jongeren aan onze vereniging te binden
Amateurkunstverenigingen
zelfstandig vrijetijds kunstenaars
69% 33%
nvt nvt
59% 84% 74% 43%
64% 96% 54% 22%
nvt 27%
79% nvt
Opmerkelijk is het relatief lage percentage “mee eens” op de stelling “Plezier en zelfontplooiing gaan voor kwaliteit”. Blijkbaar vindt men de kwaliteit van het werk minstens zo belangrijk of zelfs belangrijker dan het plezier.
8
3 Faciliteiten 3.1 Beschikbare accommodaties Bijna 90% van de amateurkunstverenigingen en van de zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars beschikt over een werk, oefen, expositie opslag of ontmoetingsruimte. Deze ruimten wordt door drie kwart van de verenigingen gehuurd. Een op de vijf verenigingen die over een ruimte beschikt heeft deze in eigen beheer. 6% Van de verenigingen huurt daarnaast ook nog een ruimte. Ongeveer de helft van de verenigingen (die een ruimte huren) huurt deze bij een buurthuis, 14% huurt bij scholen (aula of gymzaal) en 11% bij een dorpshuis/café. De overige verenigingen huren bij diverse instellingen zoals bijvoorbeeld bij Accent, het Open Lucht Theater of een ruimte bij SKO of bij Thuisvester.
Beschikt over een werk-, oefen-,expositie-, opslag- of ontmoetingsruimte?
ja, gehuurd
25%
Ja, in eigen beheer
74%
Nee 82%
20% 12%
11%
amateurkunst-verenigingen
zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars © gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Bij de zelfstandig kunstenaars zegt 82% te beschikken over een eigen ruimte. Een op de vijf kunstenaars huurt daarnaast ook een ruimte. In totaal huurt een kwart van de kunstenaars een ruimte. Zelfstandig kunstenaars huren op verschillende locaties een atelierruimte, welke soms ook buiten de gemeente Oosterhout liggen. Ruim 90% van de amateurkunstverenigingen is tevreden over de ruimte. Het klein aantal verenigingen dat niet tevreden is over de (gehuurde) ruimte noemt als reden: de zaal is niet gezellig, in de wintermaanden is de ruimte te klein of de accommodatie is slechts gedeeltelijk geschikt als oefenruimte of als ruimte om optredens/concerten te verzorgen De amateurkunstverenigingen die niet tevreden zijn over hun beschikbare ruimte hebben vooral behoefte aan oefenruimte/atelierruimte (78%) en aan opslagruimte voor decor, instrumenten, kleding e.d. (78%).
9
Zo ja, Bent u over deze ruimte tevreden? 9% Ja
Nee
40%
91% 60%
amateurkunst-verenigingen
zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars © gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
De zelfstandig kunstenaars zijn minder tevreden over de beschikbare ruimte. Twee van de vijf kunstenaars zijn ontevreden. Deze ontevredenheid heeft vooral betrekking op de grootte van de beschikbare ruimte. Alle verenigingen vinden dat de gemeente een rol kan spelen bij hun behoeften op facilitair gebied. Twee derde van de verenigingen vindt dat buurthuizen hierin ook een rol kunnen hebben en een op de drie verenigingen ziet een rol weggelegd voor Theater De Bussel. De rol van andere partijen, zoals Stichting Huis voor Amateurs, H19 en Uitpunt vindt men minder van belang. Van de zelfstandig kunstenaars die niet tevreden zijn over de beschikbare ruimte heeft 85% vooral behoefte aan een oefenruimte/atelierruimte of aan een expositieruimte. Ook de zelfstandig kunstenaars zien hier vooral een rol weggelegd voor de gemeente (77%). Naast de gemeente worden ook genoemd : Stichting Huis voor amateurs (23%), H19 (15%) en Uitpunt (15%).
3.2 samenwerking Slechts 11% van de amateurkunstverenigingen is niet bereid om een ruimte te delen met een of meerdere verenigingen. Bij zelfstandig kunstbeoefenaars is ruim 40% niet bereid om de ruimte te delen.
bereid om ruimte te delen met een of meerdere verenigingen/kunstenaars mee eens zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
32%
25%
43%
neutraal niet mee eens
amateurkunstverenigingen
49%
40%
11%
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek © gemeente Oo sterho ut, taakgro ep O&S
10
Ruim de helft van de amateurkunstverenigingen vindt dat samenwerking altijd een meerwaarde oplevert. Slechts 2% is het hier niet mee eens. Bij de zelfstandig kunstenaars vindt iets minder dan de helft dat samenwerking een meewaarde oplevert. Een op de 10 kunstenaars is het met deze stelling niet eens. Mee eens (%) Stelling Wij zijn bereid om een ruimte te delen met één of meerdere verenigingen/kunstenaars Samenwerking levert altijd een meerwaarde op Wij vinden het leerzaam om in andermans keuken te kijken en stellen ons daarom ook graag open voor anderen Goede en goedkope faciliteiten zijn belangrijker dan financiële ondersteuning De Stichting Huis voor Amateurs moet zorgen voor voldoende faciliteiten voor de Oosterhoutse verenigingen en vrijetijdskunstenaars
Amateurkunst verenigingen
zelfstandig vrijetijds kunstenaars
49% 53%
32% 46%
70%
61%
28%
46%
46%
32%
Zowel amateurkunstverenigingen als zelfstandig kunstenaars vinden het leerzaam om in andermans keuken te kijken. Amateurkunstverenigingen vinden financiële ondersteuning minstens zo belangrijk als goede en goedkope faciliteiten. Zelfs een op de drie verenigingen vindt financiële ondersteuning belangrijker. Zelfstandig kunstenaars vinden over het algemeen goede en goedkope faciliteiten belangrijker dan financiële ondersteuning. Toch vindt een op de vijf kunstenaars financiële ondersteuning belangrijker. Bijna de helft van de verenigingen en een derde van de zelfstandige kunstenaars vindt dat de Stichting Huis voor Amateurs moet zorgen voor voldoende faciliteiten voor de Oosterhoutse kunstwereld.
11
4 Begeleiding, ondersteuning en scholing 4.1 Genoten opleiding Iets meer dan de helft van de leden van de amateurkunstverenigingen zijn opgeleid voor kunstbeoefening. Ruim 80% van de verenigingen geeft aan dat zij de leden zelf opleiden en een op de zes verenigingen geeft daarnaast aan dat hun leden worden opgeleid bij H19 of via de provinciale organisatie Kunstbalie. Bij de overige opleidingsvormen (50%) wordt het inhuren van deskundigen/ professionals genoemd, naast specifieke scholing/training op het terrein van muziek en dans en naast onderlinge samenwerking. 82% van de zelfstandige kunstbeoefenaars heeft een bepaalde opleiding gevolgd. Hiervan heeft de helft een HBO-kunstvakopleiding doorlopen en ruim een derde heeft een opleiding bij H19 gevolgd. Bij een derde van de zelfstandig kunstenaars is de opleiding meer gespreid. zoals bijvoorbeeld een gerichte mbo-opleiding, tekenacademie, creatieve handvaardigheid, vrije academie in Den Haag of academie Tilburg.
4.2 Behoefte aan ondersteuning Inventarisatie Een deel van de amateurkunstverenigingen heeft extra ondersteuning of begeleiding nodig: Een op de vijf verenigingen heeft behoefte aan begeleiding, ruim een kwart heeft behoefte aan ondersteuning en een kwart van de verenigingen zegt behoefte te hebben aan scholing.
Behoefte aan begeleiding, ondersteuning en scholing 100%
80%
60%
40%
20%
0% amateurkunstverenigingen
behoef te aan begeleiding
amateurkunstverenigingen
zelf standig (vrijetijds) kunstenaars
behoef te aan ondersteuning
amateurkunstverenigingen
zelf standig (vrijetijds) kunstenaars
behoef te aan scholing.
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Verenigingen: Bij behoefte aan begeleiding worden dan vooral aanvragen voor subsidies genoemd (en in mindere mate begeleiding op het gebied van PR en begeleiding bij cursussen Verenigingen vragen dan met name ondersteuning bij publieksgerichte projecten en bij themagerichte activiteiten.
12
Door de verenigingen wordt vooral scholing op maat speciaal voor de vereniging genoemd. Soms wordt ook aansluiting met MBO- en HBO-kunstvakopleiding genoemd.
Twee op de vijf zelfstandig kunstenaars heeft behoefte ondersteuning en een op de drie heeft behoefte aan scholing. Bij de behoefte aan ondersteuning worden vooral ondersteuning bij exposities en ondersteuning bij artistieke projecten genoemd. De behoefte aan scholing is divers en ligt verspreid over een groot aantal terreinen zoals: samenwerking met andere kunstenaars, talentontwikkeling in vooropleidingtrajecten, aansluiting met MBO- en HBO-kunstvakopleiding en specifieke cursussen en/of specialisatie.
Ondersteuningsbehoefte en instellingen Aan de verenigingen en de zelfstandig kunstenaars is gevraagd welke instellingen voor bepaalde vormen van ondersteuning het meest in aanmerking komen. De amateurkunstverenigingen hebben geen grote behoefte aan ondersteuning op terrein van begeleiding. Bij de behoefte aan ondersteuning noemen zij vooral het Uitpunt (57%), gevolgd door Theater de Bussel (39%), Stichting Huis voor Amateurs (35%). Op het terrein aan scholing zien de verenigingen een rol weggelegd voor H19 (25%) en in mindere mate voor Kunstbalie. Begeleiding Ondersteuning H19 Kunstbalie Kunstfactor Uitpunt Stichting Huis voor amateurs Theater de Bussel Andere instellingen
Ondersteuning
Scholing
Amateurkunst Verenigingen
Amateurkunst verenigingen
zelfstandig vrijetijds kunstenaars
Amateurkunst verenigingen
zelfstandig vrijetijds kunstenaars
4% 6% 4% 0%
8% 22% 16% 57%
25% 29% 29% 57%
25% 16% 4% 0%
21% 4% 4% 4%
4% 2% 6%
35% 39% 19%
36% 36% 11%
0% 0% 8%
4% 4% 7%
De zelfstandig kunstbeoefenaars zien bij ondersteuning vooral een rol weggelegd voor het Uitpunt (57%), gevolgd door Theater de Bussel en Stichting Huis voor Amateurs ( beide 36%). Maar ook Kunstbalie, Kunstfactor en H19 worden door ruim een kwart van de zelfstandig kunstenaars genoemd. De ondersteuning voor scholing zien de vrije kunstbeoefenaren vooral bij H19 zitten (21%).
Ontwikkeling van het werk Een derde van de amateurkunstverenigingen en van de zelfstandig kunstenaars zegt het klappen van de zweep te kennen en hebben daardoor geen behoefte aan begeleiding of ondersteuning. Ruim de helft van de verenigingen en ruimt 40 procent van de zelfstandig kunstbeoefenaars vindt dat zij duidelijk weten bij wie zij terecht kunnen met hun vragen. Een kwart van de zelfstandige kunstbeoefenaars zegt daarentegen niet te weten waar zij terecht kunnen. Mee eens (%) Stelling Wij kennen het klappen van de zweep en hebben geen behoefte aan begeleiding of ondersteuning Het is ons duidelijk bij wie wij terecht kunnen met onze vragen Wij vinden het moeilijk om vernieuwend te blijven Wij werken steeds meer projectmatig Wij zouden het liefst professioneler gaan werken
13
Amateurkunst verenigingen
32% 53% 9% 38% 23%
zelfstandig vrijetijds kunstenaars
33% 43% 4% nvt 29%
De meerderheid van de verenigingen en zelfstandig kunstenaars is het oneens met de stelling dat het moeilijk is om vernieuwend te blijven. Ongeveer een kwart zou het liefst professioneler gaan werken. Ruim een derde van de amateurkunstverenigingen is het eens met de stelling dat men steeds meer projectmatiger gaat werken, maar ook ruim een kwart is het hier niet mee eens.
Onze vereniging werkt steeds meer projectmatig mee eens
amateurkunstverenigingen
38%
36%
neutraal
26%
niet mee eens © gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
© gemeente Oo sterho ut, taakgro ep O&S
4.3 Evaluatie ondersteunende instellingen Drie van de vier amateurkunstverenigingen en twee van de drie zelfstandig kunstenaars maakt geen gebruik van producten voor deskundigheidsbevordering en ondersteuning aangeboden door Kunstfactor, Kunstbalie of H19.
Heeft u of uw vereniging gebruik gemaakt van aangeboden producten van Kunstfactor, Kunstbalie of H19? Amateurkunstverenigingen
Zelfstandig kunstenaars geen behoefte aan anders
Ja 26%
reden geen gebruik
Nee 74% 51%
Ja 36%
reden geen gebruik
Nee 64% 67%
49%
33%
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Als belangrijkste reden wordt aangegeven dat men hieraan geen behoefte heeft. De verenigingen noemen daarnaast diverse andere redenen, zoals bijvoorbeeld: men is te duur (H19), geen inspirerend aanbod, onbekendheid met de instelling of “ze kunnen niet bieden wat wij vragen”. Een klein aantal zelfstandig kunstenaars noemt als overige reden: men is te duur, onbekendheid met de instelling/ - met de producten of men heeft geen passend aanbod.
Afgenomen producten en diensten De verenigingen die producten afnemen (26% van het aantal verenigingen) maken dan vooral gebruik van het aanbod van Kunstbalie. Het betreft dan vooral de producten voor cursus en coaching vouchers (50%). In mindere mate worden de producten techniek, regie en de producten cursussen op maat en workshops afgenomen. Bij H19 wordt door de verenigingen vooral gebruik gemaakt van de producten cursus en coaching vouchers (33%) en cursussen op maat/ workshops (33%).
14
Bij kunstfactor worden de producten cursus en coaching vouchers (17%) en coachen (17%) in beperkte mate afgenomen, De zelfstandig kunstenaar die producten afnemen (36% van het aantal kunstenaars) maken voornamelijk gebruik van het aanbod van Kunstbalie. Het betreft dan vooral de producten cursus en coaching vouchers (50%), cursussen op maat/workshops (30%), techniek en regie (elk 30%). Van H19 wordt minder afgenomen (cursus en coaching vouchers 33%, cursussen op maat/workshops 33%) en van Kunstfactor worden nauwelijks producten afgenomen.
Waardering producten De waardering voor de producten van Kunstbalie, H19 en Kunstbalie is ruim voldoende ondanks dat er minder gebruik wordt gemaakt van de producten van Kunstfactor en H19.
Wat is uw oordeel over het aanbod?
H19 zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars amateurkunstverenigingen
Kunstbalie
Kunstfactor
0
1 slecht
2
3
4
5 goed
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Ruim een derde van de amateurverenigingen en meer dan de helft van de zelfstandig kunstenaars vindt dat H19 meer samenwerking tot stand moet brengen. Twee derde van de amateurverenigingen en ruim een derde van de zelfstandig kunstenaars maakt altijd gebruik van de UIT-agenda. Men is het dan ook eens met de stelling de aanmelding bij UITpunt dan ook meer bezoekers trekt. Mee eens (%) Stelling H19 moet meer bieden voor de amateurkunst H19 moet meer samenwerking tot stand brengen Bij de planning van onze activiteiten maken wij altijd gebruik van de UIT-agenda Door aanmelding bij het UITpunt trekken onze activiteiten meer bezoekers Ik kijk regelmatig op de website van de Stichting Huis voor Amateurs Het Huis voor Amateurs is een goed initiatief
Amateurkunst verenigingen
zelfstandig vrijetijds kunstenaars
27% 38%
14% 52%
64%
35%
53% 13% 38%
31% 0% 31%
Een klein deel van de verenigingen kijkt regelmatig op de website van de Stichting Huis voor Amateurs. Vrijwel geen enkele zelfstandig kunstenaar bekijkt deze site regelmatig. Toch is ongeveer een derde van de amateurkunstverenigingen en zelfstandig kunstenaars het eens met de stelling dat het Huis voor Amateurs een goed initiatief is.
15
5 Publiciteit en presentatie 5.1 gebruik media Amateurkunst verenigingen maken van diverse media gebruik om hun bekendheid te vergroten, optredens te promoten en leden te werven. Naast regionale kranten, gratis huis aan huisbladen, lokale radio/tv wordt ook het UITpunt en de eigen website hiervoor ingezet. Opvallend is het erg lage gebruik van de website Huis voor Amateurs. Bij gebruik van overige media worden vooral affiches, flyers, sociale media en de dorpskrant genoemd.
welke middelen gebruikt u/ uw vereniging om de bekendheid te vergroten, optredens te promoten en leden te werven? 100%
amateurkunstverenigingen
80% zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
60% 40% 20% 0% regionale eigen w ebsite lokale gratis krant w ebsite Huis voor radio / tv huis-aanAmateurs huis bladen
Uitpunt
anders
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
De zelfstandig kunstenaars maken ook van meerdere media gebruik. Vooral de eigen website en de regionale krant worden hierbij ingezet. Media als lokale radio/tv, huis-aan-huis-bladen en het UITpunt worden eveneens gebruikt door de zelfstandig kunstenaars, maar het gebruik is minder groot dan bij de Amateurkunstverenigingen. De website van het Huis voor Amateurs wordt ook door zelfstandig kunstenaars nauwelijks gebruikt. De zelfstandig kunstenaar noemen bij de overige gebruikte media diverse kanalen zoals bijvoorbeeld een eigen mailingsysteem, eigen netwerk, flyers, VVV of via galerie/expositie.
5.2 Bijeenkomsten, optredens en exposities Twee van de drie verenigingen komen minimaal een keer per week bij elkaar. Ongeveer een op de zes verenigingen komt 1 tot 2 keer per maand bij elkaar en een op de zes verenigingen kent geen regelmatige bijeenkomsten (bijvoorbeeld alleen in bepaald seizoen). Bijna de helft van de amateurkunstverenigingen houdt zes of meer optredens/exposities per jaar. Ongeveer een op de drie verenigingen heeft maximaal drie optredens/exposities per jaar en een op de zes vereniging organiseert 4 tot 5 activiteiten per jaar. Van de zelfstandig kunstenaars organiseert ruim de helft twee tot vijf activiteiten per jaar. Twee van de vijf kunstenaars houdt zelfs meer dan vijf optredens/exposities per jaar en een op de tien kunstenaars heeft geen of maximaal een keer per jaar een optreden/expositie.
5.3 Activiteiten en bezoekers Ruim de helft van de verenigingen zegt tussen 100 en 500 bezoekers per jaar te trekken en bijna een op de vijf verenigingen zegt 500 of meer bezoekers per jaar te krijgen. Bijna 30% van de verenigingen krijgt minder dan 100 bezoekers per jaar. Er is hierbij geen duidelijke relatie tussen het aantal activiteiten en het aantal bezoekers op jaarbasis.
16
Ook bij de zelfstandig kunstenaars zegt bijna de helft 100 tot 500 bezoekers per jaar te krijgen. Ruim 40% trekt minder dan 100 bezoekers per jaar. Een op de tien zelfstandig kunstenaars trekt bij zijn activiteiten meer dan 500 bezoekers op jaarbasis. Ruim de helft van zowel amateurkunstvereniging en bijna de helft van de zelfstandig kunstenaars is het oneens met de stelling dat Oosterhout voldoende goede en betaalbare faciliteiten voor publiekspresentaties heeft. Mee eens (%) Amateurkunst verenigingen
Stelling Oosterhout heeft voldoende goede en betaalbare faciliteiten voor publiekspresentaties Wij stemmen de activiteiten altijd af op specifieke doelgroepen De activiteiten trekken een vaste kern aan bezoekers De activiteiten trekken ook altijd bezoekers van buiten de gemeente Oosterhout Publiekspresentaties zijn alleen zinvol als ze voldoende bezoekers trekken
zelfstandig vrijetijds kunstenaars
21% 39% 57%
21% 48% 45%
68%
72%
34%
31%
Een groot deel van de amateurkunstvereniging (39%) en van de zelfstandig kunstenaars (48%) stemt hun activiteiten altijd af op specifieke doelgroepen. Ze zijn het ook voor een groot deel eens met de stelling dat deze activiteiten een vaste kern aan bezoekers trekt. Dit geldt nog meer voor de stelling “de activiteiten trekken ook altijd bezoekers van buiten de gemeente Oosterhout”. Men is het minder eens met de stelling dat publiekspresentaties alleen zinvol zijn als ze voldoende bezoekers trekken. Bijna een op de vijf verenigingen en bijna de helft van de zelfstandig kunstenaars is het met deze stelling niet eens. Een op de drie amateurkunstverenigingen en twee op de vijf zelfstandig kunstenaars wil graag meewerken aan naschoolse projecten in het onderwijs. Daar staat tegenover dat bijna een derde van de verenigingen hieraan niet mee wil werken.
wij willen graag meewerken aan naschoolse projecten in het onderwijs mee eens zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
41%
38%
21%
neutraal niet mee eens
amateurkunstverenigingen
36%
30%
34%
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Grotere verenigingen (50 leden of meer) zijn eerder geneigd hieraan te willen meewerken dan de kleinere verenigingen.
17
6 Subsidies 6.1 Subsidiemogelijkheden De amateurkunstverenigingen zijn vooral op de hoogte van de gemeentelijke subsidiemogelijkheden (80%) en van subsidiemogelijkheden van fondsen als VSB en Prins Bernard Cultuurfonds (61%). Men is minder bekend met subsidies van Kunstbalie en het landelijk Fonds voor Cultuurparticipatie.
Bent u op de hoogte van de subsidiemogelijkheden van de volgende organisaties? amateurkunstverenigingen
80%
zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
60%
40%
20%
0% gemeente
provincie: Kunstbalie
landelijk : Fonds voor Cultuurparicipatie
fondsen (VSB, Prins Bernard Cultuurfonds) © gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
De zelfstandig Kunstenaars zijn goed op de hoogte van subsidiemogelijkheden van fondsen als VSB en Prins Bernard Cultuurfonds (59%). Opmerkelijk is de lage bekendheid met gemeentelijke subsidies (28%). De zelfstandig kunstenaars zijn ook minder goed op de hoogte van subsidiemogelijkheden van Kunstbalie en het Fonds voor Cultuurparticipatie.
6.2 Gebruik subsidies Drie van de vier amateurkunstverenigingen maakt gebruik van subsidies. Ruim de helft maakt gebruikt van structurele subsidies en bijna een kwart maakt gebruik van subsidies op projectbasis.
maakt u of uw vereniging gebruik van subsidie? amateurkunstverenigingen
100% 80%
zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
60% 40% 20% 0% ja, structureel
ja, projectmatig
nee © gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Slechts een op de zes zelfstandig kunstenaars maakt gebruik van subsidies. Het betreft dan alleen subsidies op projectmatige basis.
18
6.3 Hoe kijkt men tegen subsidies aan Ongeveer drie van de vijf amateurkunstverenigingen en bijna drie van de vier zelfstandig kunstenaars is het eens met de stelling dat subsidies geen vanzelfsprekendheid zijn.
subsidie is geen vanzelfsprekendheid mee eens zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
72%
24%
5%
neutraal niet mee eens
amateurkunstverenigingen
59%
25%
16%
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Bijna drie van de vijf amateurkunstverenigingen is het ook eens met de stelling dat subsidies voor de vereniging van levensbelang zijn. Zij geven daarbij aan dat hun inkomsten voor minimaal de helft bestaan uit gemeentelijke subsidie. Ruim de helft van de verenigingen is het eveneens eens met de stelling dat grootste kosten zitten in publiekspresentaties. Mee eens (%) Stelling Subsidie is voor onze vereniging van levensbelang De grootste kosten van onze vereniging zitten in publiekspresentaties Onze inkomsten bestaan voor minimaal de helft uit gemeentelijke subsidie Culturele subsidies dienen het culturele klimaat van de stad te versterken
Amateurkunst verenigingen
zelfstandig vrijetijds kunstenaars
57% 52%
nvt nvt
59%
nvt
77%
90%
Zowel amateurkunstverenigingen als zelfstandig kunstenaars zijn het duidelijk eens met de stelling dat culturele subsidies dienen om het culturele klimaat van de stad te versterken. De zelfstandig kunstenaars zijn hier zelfs nog stelliger in dan de verenigingen. Bijna de helft van de verenigingen zoekt steeds vaker het bedrijfsleven op als partner voor hun activiteiten. Slechts een op de zes zelfstandig kunstenaars zoekt hiervoor het bedrijfsleven op. Meer dan de helft van de zelfstandig kunstenaars heeft daarbij een neutrale mening.
wij zoeken steeds vaker het bedrijfsleven op als partner voor onze activiteiten mee eens zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
17%
52%
31%
neutraal niet mee eens
amateurkunstverenigingen
48%
30%
23%
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek © gemeente Oo sterho ut, taakgro ep O&S
19
7 Toekomst 7.1 Toekomstbeeld Op de vraag hoe de vereniging zich over een paar jaar zien komen een aantal onderwerpen herhaaldelijk en duidelijk terug. De belangrijkste onderwerpen die verenigingen noemen zijn in volgorde van belangrijkheid : Meer naamsbekendheid / PR, ook op regionaal of soms zelfs landelijk niveau, Streven naar kwaliteitsverbetering en naar hoge(re) kwaliteit van producten of voorstelling, Organiseren/uitvoeren van meer evenementen/optredens/exposities, Continuïteit of groter ledenbestand met ook aandacht voor (meer) jeugdleden, Meer samenwerking, Een breder repertoire aanbieden. Een aantal verenigingen heeft hun zorg uitgesproken over hun voortbestaan in de toekomst. Hierbij worden beperktere financiële middelen, opheffen/wegvallen van beschikbare locaties en weinig aanwas van nieuwe leden als zorgpunt genoemd. De zelfstandig kunstenaars geven ten aanzien van toekomstbeeld antwoorden als: Zo door blijven gaan (als zelfstandig kunstenaar/blijvend professioneel); Zichzelf verbeteren/ vernieuwen/ professioneler; Meer bekendheid, meer landelijk of zelfs internationaal operend. Soms wordt ook het houden van meer exposities of het geven van meer cursussen genoemd.
7.2 Belemmeringen in ambitie Bijna zeven op de tien amateurkunstverenigingen en een derde van de zelfstandig kunstenaars ziet beperkingen die hun ambities in de weg kunnen staan.
Ja, er zijn er zaken die de toekomstige ambitie in de weg staan? am ateurkunst-verenigingen
zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
32% 65% 68%
35% ja nee © gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
Het is niet verwonderlijk dat in deze tijd zowel de verenigingen als de zelfstandig kunstenaars financiële middelen als het grootste zorgpunt benoemen. Verder vallen de zorgen ten aanzien van nieuwe leden en de beschikbaarheid van een (betaalbare) ruimte op.
20
De meest voorkomende belemmeringen zijn in onderstaande tabel in volgorde van belangrijkheid genoemd:
-
amateurkunst-verenigingen financiële middelen nieuwe leden / vergrijzing sluiten buurthuis / goede oefenruimte niet beschikbaar stijgende kosten beschikbaarheid vrijwilligers minder steun gemeente
zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars - financiële middelen - betaalbare ruimte - beperktere middelen
7.3 Wensen en behoeften Drie kwart van de amateurkunstverenigingen (75%) en twee op de vijf (59%) zelfstandig kunstenaars geeft aan specifieke wensen en behoeften te hebben. De meest genoemde wensen en behoeften zijn in onderstaande tabel in volgorde van belangrijkheid weergegeven: amateurkunst-verenigingen - subsidie/ financiële ondersteuning - goede concert-/opslag-/atelierruimte - professionele ondersteuning - goede betaalbare ruimte - coördinatie concerten/optreden voor dezelfde doelgroep
zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars - atelier-/mooie expositieruimte - (meer) samenwerking; sparren/ brainstormen met professionals - professionele ondersteuning - samengaan atelierdagen Dorst / Oosterhout
Hier valt op dat de zelfstandig kunstenaars financiële middelen niet in hun wensen en behoeften hebben staan terwijl dit bij de vraag wat hun ambitie in de weg staat wel als eerste is genoemd. Bij de amateurkunstverenigingen staat dit wel op de eerste plaats. Zowel verenigingen als zelfstandig kunstenaars geven als wens/behoefte de beschikbaarheid van een oefen/expositie/atelier ruimte en professionele ondersteuning aan.
21
Bijlage: Respons Responsoverzicht enquête Kunst en Cultuur gemeente Oosterhout 2011 amateurkunstverenigingen
100
zelfstandig (vrijetijds) kunstenaars
75
60% 50
66% 25
0 verstuurd
uitval
netto verstuurd
ingevuld
© gemeente Oosterhout, taakgroep Onderzoek & Statistiek
22