Introductie Woord van de voorzitter 4 Profiel en kerncijfers 6

Jaarverslag

2013

Inhoud Introductie

Woord van de voorzitter Profiel en kerncijfers

Verslag van de Raad van Bestuur Strategie Onze klanten Onze maatschappelijke resultaten Onze medewerkers Onze partners Onze processen Onze financiële resultaten Governance Verslag van de Raad van Commissarissen Corporate governance Biografieën bestuurders en commissarissen Overige informatie Verkorte geconsolideerde jaarrekening Verklaring van de Raad van Bestuur van Achmea B.V. Reikwijdte en verantwoording van dit verslag Bijlagen A. Rapportage Code Verzekeraars B. Begrippenlijst Colofon en contactinformatie Onze fotografie Contactinformatie

Achmea Jaarverslag 2013

4 6

12 23 27 33 39 43 47

82 92 102

108 114 115

118 134

138 139

3

introductie

Woord van de voorzitter

Willem van Duin Voorzitter Raad van Bestuur Achmea gaat met het veranderprogramma Versnellen & Vernieuwen een nieuwe episode in haar geschiedenis schrijven. We versnellen in klantgerichtheid en kostenbesparingen en we vernieuwen en digitaliseren onze processen en dienstverlening. Wij zijn actief in een sector in verandering en willen deze slag maken om ook in de toekomst te blijven wie wij zijn: een coöperatieve verzekeraar met sterke merken die op een moderne manier in contact staan met hun klanten. Helaas moeten we in de komende drie jaren afscheid nemen van circa 4.000 medewerkers die uiteraard actief worden betrokken en geïnformeerd over de ontwikkelingen rond de afname van de werkgelegenheid. Deze ingrijpende reorganisatie heeft in 2014 al zijn eerste effecten en heeft gevolgen voor vrijwel al onze medewerkers. Wij gaan met de grootste zorgvuldigheid om met de belangen van hen die dit raakt, in goede samenwerking met onder meer de medezeggenschap. Onze acht miljoen klanten doen steeds meer online en willen zo ook hun verzekeringen regelen. Recent zien we bovendien een versnelling in de veranderende wensen van onze klanten. Zij willen 24 uur per dag, 7 dagen per week de mogelijkheid hebben om digitaal met ons te communiceren om hun verzekeringszaken te regelen. Overal en altijd. Wij passen onze bedrijfsvoering hierop aan vanuit onze goede uitgangspositie. Met onze coöperatieve identiteit onderscheiden we ons van de concurrentie. Wij zijn de grootste verzekeraar van Nederland en onze sterke merken kennen een hoge klanttevredenheid. We hebben er daarom bewust toe besloten om juist nu en op eigen kracht in te spelen op de toekomst. De afgelopen jaren hebben we de basis gelegd om Versnellen & Vernieuwen mogelijk te maken. Deze nieuwe episode voor ons bedrijf volgt daarmee op het stroomlijnen van de organisatie zoals dit paste binnen de strategie van de afgelopen jaren. Onze nettowinst nam over 2013 met ruim een kwart af tot € 344 miljoen. Ons resultaat werd sterk beïnvloed door afboekingen van goodwill op onze pensioendienstverlening en


zorgverzekeringsactiviteiten, omdat we verwachten met deze activiteiten in de toekomst structureel minder resultaat te zullen behalen dan wij eerder veronderstelden. Onderliggend steeg ons operationele resultaat met 4% naar € 536 miljoen, onder meer doordat we onze kosten verder hebben verlaagd. We realiseerden een hoger resultaat in ons Schadebedrijf, onder andere dankzij onze ingrepen om de winstgevendheid bij onze inkomensverzekeringen te herstellen. Enkele grote branden en de recente stormen van oktober en december zorgden voor schade bij onze klanten en raakten ons resultaat. Het structurele resultaat uit onze zorgverzekeringsactiviteiten daalde, omdat wij de premies voor onze klanten in 2013 gelijk hebben gehouden en de stijging van de zorguitgaven verder doorzette. Eerder ingezette initiatieven leidden afgelopen jaar tot een kostendaling van 5%, maar we zijn nog niet tevreden over het tempo van de kostenverlagingen. Ons kostenniveau is nog te hoog en ons verzekeringsbedrijf rendeert mede daardoor structureel onvoldoende. Daarnaast bevatte ons resultaat in 2013 een aantal eenmalige posten. Dit onderstreept het belang van ‘Versnellen & Vernieuwen’, zodat we kunnen blijven investeren in nieuwe digitale oplossingen voor onze klanten, klanttevredenheid hoog kunnen houden en ook op de lange termijn financieel gezond blijven. Het veranderprogramma gaat leiden tot een structurele verlaging van onze bedrijfskosten met € 450 miljoen voor eind 2016. We scherpen hiermee onze eerdere kostenbesparingsdoelstelling aan. We zijn ook in 2013 doorgegaan met het stroomlijnen van ons bedrijf. Zo hebben we de verkoop van ons Bulgaarse verzekeringsbedrijf afgewikkeld en verwachten we onze Roemeense activiteiten na goedkeuring door de overheid in de loop van 2014 over te dragen. We rondden ook de verkoop af van onze Ierse portefeuille met leningen aan consumenten. In Australië hebben we kort na het verkrijgen van onze verzekeringsvergunning de eerste polissen afgesloten in de agrarische sector en we verwachten onze Australische activiteiten in 2014 verder uit te breiden. We hebben onze kapitaalpositie verder versterkt met een aantal succesvolle transacties. We hebben in het eerste half jaar voor € 358 miljoen aan hybride kapitaal afgelost en teruggekocht. Daarnaast hebben we voor € 500 miljoen Tier 2 achtergestelde obligaties geplaatst en in het tweede halfjaar voor € 750 miljoen aan senior unsecured obligaties geplaatst. Deze transacties bevestigen onze goede toegang tot de kapitaalmarkten.

4

introductie

Woord van de voorzitter

Klantbelang Centraal en Maatschappelijke Betrokkenheid

Kwaliteit en betaalbaarheid van gezondheidszorg

Wij hebben in 2013 op een flink aantal terreinen stappen gezet om concreet verdere invulling te geven aan het centraal zetten van het klantbelang. Primair zijn we onze klanten goed van dienst geweest bij schades of andere tegenvallers, voor hun levensverzekering of pensioen. Het overgrote deel van de ingelegde premies hebben we weer uitgekeerd of apart gezet voor onze klanten voor schades, zorgkosten, pensioenen en levensverzekeringen. Dat is immers de kern van ons bedrijf: we bieden onze klanten continuïteit en de gemoedsrust te weten dat zij goed verzekerd zijn. Dat blijkt ook uit de klanttevredenheid die bij onze merken op hoog niveau is gebleven. Een teken van waardering van onze klanten en een aanmoediging om door te gaan op de ingeslagen weg. Wij hebben het Klantbelang Centraal programma verder doorgevoerd in onze bedrijfsvoering. We kijken daarbij concreet naar het verbeteren van onze producten, hoe we deze aan onze klanten aanbieden, onze prijsstelling en ons klachtenmanagement kortom, hoe en waarmee we onze klanten bedienen.

De kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg zijn maatschappelijke thema´s die voor onze klanten, politici en voor ons hoog op de agenda staan. Verzekeraars hebben met de politiek en zorgaanbieders afgesproken dat het groeipercentage van de zorguitgaven wordt teruggebracht naar 1,5% in 2014 en naar 1% per jaar van 2015 tot en met 2017, exclusief inflatie. Voor huisartsen geldt dat ze daarbovenop 1% in 2014 en 1,5% in 2015 tot en met 2017 krijgen als zij aantoonbaar zorg uit de tweede lijn opvangen. Om deze afspraken te kunnen realiseren onderhandelt Achmea namens haar klanten met ziekenhuizen en andere zorgaanbieders om de stijging van de zorguitgaven te beheersen en de toegang tot kwalitatief goede zorg voor onze klanten te waarborgen.

Met ingang van 2014 richten we Klantraden in waardoor de klant invloed gaat krijgen op haar eigen verzekeraar. Op deze manier willen we organiseren dat in alle delen van het bedrijf klanten worden vertegenwoordigd. Met ons initiatief Volgens Nederland zijn we verder gegaan om actief de dialoog te voeren met de samenleving. En zijn er het gehele jaar huiskamergesprekken gevoerd door heel Nederland. Recent is BNR Nieuwsradio gestart met het uitzenden van de huiskamergesprekken over Werk, Mobiliteit, Gezondheid, Pensioen en Veiligheid. Als partner in sport van NOC*NSF wil Achmea jongeren in beweging krijgen én daarmee de samenhang in de samenleving bevorderen. We hebben daartoe in 2013 in gewerkt aan projecten die de breedtesport stimuleren, zoals het European Youth Olympic Festival (EYOF) en de Achmea High Five Challenge waarmee we meer dan 20.000 kinderen aan het sporten hebben gekregen. Voor dit laatste genoemde initiatief zijn we beloond met de SponsorRing als beste voorbeeld van sponsoring met maatschappelijk belang.

Onze zorgverzekeringsmerken zoals Zilveren Kruis Achmea, FBTO en Interpolis, hebben de jaarlijkse premies voor hun klanten voor 2014 met gemiddeld 100 euro ofwel circa 10% per verzekering verlaagd. De vrijval van over de afgelopen jaren prudent opgebouwde voorzieningen heeft deze premieverlaging mogelijk gemaakt. Het verlagen van onze zorgpremies volgt op het gelijk houden van de zorgpremies in 2013. Deze positieve ontwikkeling hebben wij ook mogelijk kunnen maken voor onze klanten door de beste kwaliteit zorg in te kopen tegen de scherpst mogelijke prijs. Door daarnaast zelf zo efficiënt mogelijk te werken, dragen wij bij aan de ingezette afname van het groeitempo van de zorgkosten in Nederland. Door het samengaan van de merken Agis en Zilveren Kruis Achmea, zoals recent aangekondigd, tonen we daadkracht en realiseren we efficiency. Bovengenoemde en andere veranderingen moeten gaan leiden tot meer commerciële slagkracht en een duurzaam gezond verdienmodel. Een blijvend solide financiële positie is immers een randvoorwaarde om ook in de toekomst de afspraken met onze klanten na te kunnen komen. Dit, gecombineerd met een duurzame relatie met onze klanten en het aantoonbaar maatschappelijk toegevoegde waarde bieden; dat past bij de coöperatieve identiteit van Achmea. Zeist, 27 februari 2014 W.A.J. van Duin Voorzitter van de Raad van Bestuur


5

introductie

Profiel en kerncijfers MERKEN VAN ACHMEA

Profiel Achmea is de grootste verzekeraar in Nederland met coöperatieve wortels. Onze merken Agis, Avéro Achmea, Centraal Beheer Achmea, De Friesland Zorgverzekeraar, FBTO, InShared, Interpolis, OZF Achmea, Pro Life en Zilveren Kruis Achmea bedienen in Nederland circa 8 miljoen klanten. Daarnaast zijn wij actief in Griekenland, Turkije, Rusland, Slowakije, Ierland, en samen met Rabobank in Australië. Wij bieden onze klanten in Nederland een volledig aanbod van verzekeringen en aanverwante financiële producten via het bancaire, directe en intermediaire distributiekanaal. Zowel binnen als buiten Nederland richten wij ons primair op schade- en zorgverzekeringen. Onze merken werken actief aan vernieuwende oplossingen waarmee we onze klanten nog beter van dienst zijn en tevens toegevoegde waarde hebben voor de maatschappij. Achmea is niet met aandelen aan een effectenbeurs genoteerd en richt zich primair op het voor onze klanten garanderen van dienstverlening op de lange termijn. We willen winst maken om financieel gezond te blijven en te kunnen investeren in nieuwe producten en diensten.


Maar we gaan daarbij niet voor winstmaximalisatie op de korte termijn voor onze aandeelhouders. Onze coöperatieve identiteit wordt ondersteund door onze grootste aandeelhouders: Vereniging Achmea en Rabobank. De belangrijkste taken van Vereniging Achmea zijn het waarborgen van de belangen van onze klanten en het beschermen van de continuïteit van Achmea. Hierdoor kunnen wij nog beter rekening houden met de langetermijnbelangen van zowel klanten als van de maatschappij, van medewerkers, van (business) partners en van aandeelhouders. Na een lange periode van expansie ligt de focus op optimalisering en innovatie. De nieuwe episode Versnellen & Vernieuwen volgt op het stroomlijnen van de organisatie zoals dit paste binnen de strategie van de afgelopen jaren. In combinatie met al bestaande plannen, leiden deze veranderingen ertoe dat wij kunnen blijven investeren in nieuwe oplossingen voor onze klanten, de klanttevredenheid hoog kunnen houden en ook op de lange termijn financieel gezond blijven.

6

introductie

Profiel en kerncijfers

VAN ACHLUM TOT NU - ONZE HISTORIE

FOCUS: OPTIMALISATIE EN INNOVATIE

EXPANSIE

2001

Achmea neemt AVCB en Zilveren Kruis over

Als verzekeraar bieden wij onze klanten de zekerheid dat zij bij een onverwachte tegenslag door kunnen met hun leven. We nemen het risico op een onverwachte tegenslag over als deze voor onze klanten te groot is om zelf te dragen of als ze deze zelf niet willen dragen. Onze klanten leggen gezamenlijk premies in waardoor het mogelijk is om in geval van onverwachte tegenslag continuïteit te bieden aan onze klanten. Verzekeren is gebaseerd op solidariteit; iedere verzekerde legt premie in, maar niet iedere verzekerde krijgt te maken met daadwerkelijke schade. Doordat risico’s worden gedeeld, blijven de gevolgen voor een individu beheersbaar. Klanten kunnen de kans op schade voor henzelf verkleinen door risico’s te verminderen. Daarom adviseren wij onze klanten over preventie. Zo helpen we ook de totale schadelast te beperken en solidariteit in stand te houden. Als zich toch onverwacht een tegenslag voordoet, is het onze taak te zorgen dat onze klant, hetzij een individu, een bedrijf of een organisatie, weer snel zijn of haar rol kan oppakken. Daarmee is Achmea een belangrijk vliegwiel voor de samenleving.

2008

Achmea fuseert met Interpolis, Rabobank wordt de op een na grootste aandeelhouder

2010

2011

2013

Achmea fuseert met DFZ en neemt Independer.nl over

Achmea neemt Oranta in Rusland over

Vanuit de coöperatieve gedachte is Achmea klantgedreven en gericht op het waarborgen van de continuïteit van de organisatie voor haar klanten. De kernwaarden van Achmea zijn de leidraad in alles wat Achmea doet om haar klanten te ‘ontzorgen’ en tegelijkertijd een toekomstbestendige organisatie te realiseren. Onze drie kernwaarden - inleven, vernieuwen en waarmaken - beogen de medewerkers te helpen de ambitie te realiseren om de ‘meest vertrouwde verzekeraar’ te worden.

ONZE IDENTITEIT WAAROM BESTAAN WIJ?

WAARHEEN GAAN WIJ?

Wij zijn een gemeenschap van betrokken mensen waar de klant zich goed verzekerd weet. Vanuit een coöperatief gedachtegoed is onze EL groep klantDO gedreven en resultaatgericht.

De meest vertrouwde verzekeraar

WAARVOOR STAAN WIJ?

Inleven Vernieuwen Waarmaken

EL DO

AR DEN

GEW AA G

D

A W


2007

KE R N

Ons belangrijkste doel is producten en diensten te ontwikkelen en aan te bieden waarmee klanten zich goed verzekerd weten. Wij willen dat onze producten en diensten aansluiten op de behoeften van onze klanten en door hen als een echte oplossing worden ervaren. Onze ambitie en ‘gewaagd doel’ is dat onze omgeving ons herkent als de meest vertrouwde verzekeraar. Als wij het ‘meest vertrouwd’ worden, betekent dat in de praktijk heel veel. Het hangt nauw samen met ‘financieel solide’ en ‘transparant’ zijn over ons handelen. Ook is er een duidelijk verband met ‘waarmaken’, oftewel leveren wat je de klant hebt toegezegd. Klanten moeten er immers op kunnen vertrouwen dat hun verzekeraar voor hen klaar staat op het moment dat zij een beroep op ons doen. Meest vertrouwde verzekeraar betekent ook voor iedereen toegankelijk zijn. Het meest vertrouwde geldt voor alle stakeholders, waarbij klanten voorop staan.

2005

1999

ITE ITEN

De eerste Nederlandse direct writer FBTO is opgericht

1995

AL

1992

Veranderprogramma: Versnellen & Vernieuwen

Achmea start InShared

HOG ER

De geschiedenis van Achmea begint in Achlum, Nederland

1956

Achmea verkrijgt een belang van 80% in Eureko Sigorta; Achmea en Agis fuseren

1909

Achmea neemt Interamerican Greece over

1811

Centraal Beheer en Avéro Verzekeringen fuseren tot AVCB

Een groep Nederlandse onderlinge verzekeraars vormt de Coöperatieve Vereniging Centraal Beheer

KW KERN

WAARIN BLINKEN WIJ UIT?

Vakmanschap Verbeteren Verbinden

7

introductie


Kerncijfers

Zilveren Kruis Achmea

2.514.000

Syntrus Achmea OZF Achmea TakeCareNow!

79

52.000 70.000

Pro Life Zorgverzekeringen

169.000 1.606.000

Interpolis

94.000

InShared

214.000

De Friesland Zorgverzekeraar

Onze klanten 85,000 1.477.000

533.000

FBTO

573.000

1.122.000 80.000 150.000 811.000

Centraal Beheer Achmea

Agis Zorgverzekeringen

Consumenten Zakelijke klanten Volmachten

Avéro Achmea

VERDELING BRUTO GEBOEKTE PREMIE IN 2013 Schade 16%

Zorg 65%

Pensioen & Leven 13%

Internationaal 6%

Bruto geboekte premie € miljoen

Nettoresultaat € miljoen

Solvabiliteit (IGD) %

Klanttevredenheid gemiddeld cijfer

Medewerkerbetrokkenheid %

Duurzaam belegd vermogen % van de onderzochte beleggingen voor eigen risico

€20.233 €344 202% 7,4


73%

97%

8

introductie


Bruto geboekte premie

Nettoresultaat

Solvabiliteit (IGD)

(€ MILJOEN)

(€ MILJOEN)

(%)

20.445 20.233 19.645 19.852 19.650

251 1.381

222 1.220

469

208

212

202

2011

2012

2013

344

-208

2009

2010

2011

2012

2009

2013 2009

Klanttevredenheid* (gem. rapportcijfer) 7,6

7,6

7,6

7,6

7,4

2010

2011

2012

2013

Bruto CO2-uitstoot* (in kiloton CO2) 43,3

Aantal FTE’s 21.209

42,1

42,5

2010

38,6

20.185 19.490 18.905 18.424

32,3

2009

2010

2011

2012

2013

Gecombineerde ratio Schade & Inkomen** (%) 95,9

95,7

96,1

99,6

98,0

2009

2010

2011

2012

2013

Gecombineerde ratio Zorg** (%) 98,4

98,5

98,8

97,9

2009

2010

2011

2012

2013

Value of New Business marge Leven & Pensioen** (%)

96,9

2,1

2,1

1,5

2009

93,2

2009

2010

2011

2012

2013

2009

2010

2011

2012

2013

2009

2010

2011

-1,8

-4,3

2012

2013

Totaal activa

Kredietportefeuille banken

Beheerd vermogen Syntrus Achmea

(€ MILJARD)

(€ MILJARD)

(€ MILJARD)

93,2

2010

92,3

2011

94,8

2012

19,0

16,5

94,4

2013

16,7

70,0

16,7 15,3

2009

2010

2011

2012

2013

57,9

2009

62,0

2010

63,7 57,1

2011

2012

2013

* Deze informatie heeft betrekking op de Nederlandse activiteiten van Achmea, exclusief de in bijlage B opgesomde derdenbedrijven. ** Deze informatie heeft betrekking op de Nederlandse activiteiten van Achmea. Achmea Jaarverslag 2013

9

Verslag van de Raad van bestuur

Verslag van de Raad van Bestuur Strategie Onze klanten Onze maatschappelijke resultaten Onze medewerkers Onze partners Onze processen Onze financiële resultaten

12 23 27 33 39 43 47

verslag van de raad van bestuur

Strategie Op weg naar de meest vertrouwde verzekeraar Onze ambitie is dat onze klanten ons ervaren als de meest vertrouwde verzekeraar. Klanten moeten er op kunnen vertrouwen dat wij voor hen klaar staan op het moment dat zij ons nodig hebben. Wij willen voor hen toegankelijk zijn via een breed scala aan merken en distributiekanalen. We zien het als onze plicht om verantwoord en toekomstgericht te handelen. Dat willen we doen door onder andere producten en diensten aan te bieden die een maatschappelijke meerwaarde hebben, door verantwoord te beleggen en door klanten centraal te stellen in ons denken en doen. Eind vorig jaar hebben wij het grootschalige verandertraject Versnellen & Vernieuwen aangekondigd dat erop is gericht onze organisatie nog meer klantgericht te maken, kosten voor onze klanten te verlagen, nu en in de toekomst. We gaan versnellen in klantgerichtheid en kostenbesparingen en onze digitale processen en klantbediening gaan wij vernieuwen. Onze klanten willen 24 uur per dag, 7 dagen per week met ons kunnen communiceren en hun verzekeringen regelen. Zij vragen daarbij uiteraard om begrijpelijke en betaalbare producten en diensten. In deze sterk veranderende omgeving gaat Achmea mee en we versnellen ons vernieuwingsproces. Onder meer door het verhogen van onze commerciële slagkracht willen we komen tot een duurzaam en verantwoord rendement en een meer concurrerend kostenniveau. We houden daarbij vast aan onze doelstelling om de ‘meest vertrouwde verzekeraar’ te worden.

mogelijk willen bedienen met onze producten en diensten, wat onze strategie daarbij is, wat we doen en welke voortgang we boeken en ook wat we er mee verdienen. Onze ambitie om de ‘meest vertrouwde verzekeraar’ te worden, fungeert als een strategisch kompas. De wereld om ons heen is volop in beweging en klanten hebben veranderende wensen. Dit vraagt van ons om een hoger aanpassingsvermogen en meer slagkracht. Wij zijn realistisch over de kansen en uitdagingen voor de toekomst. Aan de ene kant zijn we optimistisch over onze uitgangspositie maar aan de andere kant zijn we voldoende realistisch om de vele uitdagingen te zien in de toekomst. Veranderende wensen van klanten, aanpassingen in weten regelgeving en veranderende economische omstandigheden creëren een omgeving die om een wendbare organisatie vraagt en één die innovatieve en duurzame oplossingen ontwikkelt. We benaderen onze strategie vanuit zes perspectieven: klant, maatschappelijk, medewerker, business partner, proces en financieel.

De waardering van onze producten en diensten heeft ertoe geleid dat Achmea een sterke marktpositie heeft opgebouwd, met sterke merken. We zijn sectorbreed marktleider en bekleden minimaal een top-4 positie in alle deelsegmenten van de Nederlandse verzekeringsmarkt. Onze klanttevredenheid behoort tot de hoogste in de Nederlandse verzekeringssector. Onze kapitaalspositie is sterk. Tegelijkertijd moeten we constateren dat we nog niet zijn waar we willen zijn. Consumenten, toezichthouders en politiek kijken aanhoudend kritisch tegen de financiële sector aan. In het bijzonder op de manier waarop het belang van de klant wordt gediend en hoe de sector zijn maatschappelijke rol invult. Er is vanuit de samenleving een toenemende vraag naar maatschappelijke toegevoegde waarde van ondernemingen, met name financiële instellingen. Om te komen tot verder vertrouwensherstel, is transparantie over alle aspecten van onze bedrijfsvoering belangrijker dan ooit. We leggen daarom graag uit hoe onze merken onze acht miljoen klanten zo goed


12


Strategie

OP WEG NAAR DE MEEST VERTROUWDE VERZEKERAAR Klant perspectief We richten onze koers nadrukkelijk op de veranderde wensen van onze klanten. We geven meer aandacht aan klantbelang. Om tegemoet te komen aan de veranderde wensen van consumenten, gaan we onze organisatie omvormen tot een moderne, meer klantgedreven organisatie. Daarbij willen we onze klanten op een moderne manier bedienen. Klanten willen zo snel en efficiënt mogelijk hun verzekeringen regelen en doorbreken daar bijvoorbeeld de tot voor kort scherpe scheiding tussen het direct en intermediaire kanaal. Veel klanten maken daarbij gebruik van vergelijkingswebsites, op zoek naar de beste verzekering tegen de beste prijs. In dit snel veranderende distributielandschap convergeren zodoende distributiekanalen en worden merken steeds belangrijker. We willen dat klanten onze merken kennen, weten wat de onderscheidende kenmerken zijn en zich betrokken voelen bij het merk. We streven ernaar dat onze klanten zich goed voelen bij onze merken en dat zij bij het merk willen horen. Daarom luisteren we goed naar onze klanten en vertalen onze inzichten in verbeteringen van producten en dienstverlening. Wij betrekken onze klanten actief bij onze productontwikkeling en -beoordeling en bieden hen zeggenschap via klantraden over relevante zaken, proposities en communicatie.

Maatschappelijk perspectief Onze producten moeten aantoonbaar van toegevoegde waarde zijn voor de maatschappij. We verbinden daarom het maatschappelijk belang aan onze producten. We willen meer zijn dan alleen een aanbieder van financiële diensten. Wij leveren een bijdrage aan het verbeteren van de maatschappij met onze producten en diensten. Door het oplossen, verminderen of voorkomen van maatschappelijke problemen. En door er samen over na te denken of de dialoog op te starten. Daarbij faciliteren wij ook de door onze klanten gewenste onderlinge solidariteit om de toegevoegde waarde voor hen zo groot mogelijk te maken.

Medewerker perspectief De veranderingen in onze omgeving vereisen dat medewerkers mee veranderen. Dat betekent dat ze klaar staan om door klantgerichtheid, vakmanschap en continu verbeteren, bij te dragen aan onze ambitie om de meest vertrouwde verzekeraar te worden. We vragen van hen meer initiatief. Daarbij is duurzame inzetbaarheid van strategisch belang. Het is ieders verantwoordelijkheid om tijdig te anticiperen op veranderingen in kennis, competenties en capaciteit.

Proces perspectief Procesverbeteringen zijn direct relevant voor de klanttevredenheid. Om de kosten te beheersen willen we processen, producten en systemen zo veel mogelijk standaardiseren. Daar waar we kiezen voor standaardisatie, wordt het ook consequent geïmplementeerd zodat we schaalvoordeel behalen. Dit moet leiden tot een concurrentievoordeel, ook door het optimaal inzetten van technologie en informatie. We willen klanten beter bedienen door gebruik te maken van geavanceerde analyse van markten klantgegevens.

Financieel perspectief We streven naar een bij onze ambitie passend resultaat dat voldoet aan de verwachtingen van onze aandeelhouders. Achmea wil een verantwoord rendement op vermogen realiseren om haar continuïteit te waarborgen en te kunnen blijven investeren in oplossingen voor onze klanten. Dit betekent dat de benodigde solvabiliteit voor autonome groei wordt gegenereerd en dat er additioneel rendement wordt gecreëerd om te investeren. Waar we marktleider zijn, willen we die positie verstevigen. Waar we nog geen marktleider zijn, willen we voor specifieke portefeuilles naar die positie toegroeien.


13


Strategie

Ons verdienmodel Verzekeren is het samen dragen van risico’s die voor een individuele klant te groot zijn om zelf te dragen. Op dit principe zijn de verzekeringspremies van onze klanten afgestemd. Uit de premies van klanten betalen we ook de kosten van uitvoering. We streven er daarom naar deze kosten zo laag mogelijk te laten zijn en dus zo efficiënt mogelijk te werken zodat wij de kosten voor onze klanten laag kunnen houden. Ook hebben we inkomsten dankzij door ons belegde premiegelden van klanten. De beleggingsopbrengsten dragen bij aan de solvabiliteit van de onderneming zodat wij ten alle tijden onze afspraken met onze klanten kunnen nakomen. Tot slot stellen toezichthouders als AFM en DNB eisen aan onze solvabiliteit en rentabiliteit. Winstgevendheid is daarbij van belang om onze gezonde financiële positie langjarig in stand te houden. Dat geldt voor al onze activiteiten, ook voor onze zorgactiviteiten waarbij specifieke eisen zijn vanuit toezichthouders. Met eenvoudige en betaalbare producten waarin het klantbelang centraal staat, ambiëren wij de waarde voor zowel de klant als voor de samenleving te verhogen. Daarnaast heeft Achmea vanuit maatschappelijk perspectief de doelstelling geformuleerd dat onze proposities een aantoonbare maatschappelijke toegevoegde waarde hebben. Wij willen meer zijn dan alleen een aanbieder van financiële diensten, door ook een bijdrage te leveren

aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. De precieze maatschappelijke toegevoegde waarde van ons productportfolio is niet eenvoudig te kwantificeren. De komende jaren verkennen we of hiervoor meetinstrumenten beschikbaar zijn.

Onze portfoliokeuzes De veranderingen in de maatschappij gaan steeds sneller en zetten druk op bestaande werkwijzen. De online dienstverlening en de rol van vergelijkingssites op internet ontwikkelen zich razendsnel. Onze klanten willen 24 uur per dag, 7 dagen per week met ons kunnen communiceren en hun verzekeringen regelen. Zij vragen daarbij uiteraard om begrijpelijke en betaalbare producten en diensten. In deze sterk veranderende omgeving gaat Achmea mee en we versnellen ons vernieuwingsproces. Als verzekeraar zijn wij de grootste van het land en onze ijzersterke merken kennen een hoge klanttevredenheid. Nu zetten we naar de toekomst toe de volgende stap. Deze nieuwe episode volgt op het stroomlijnen van de organisatie zoals dit paste binnen de strategie van de afgelopen jaren. In combinatie met al bestaande plannen, leiden de veranderingen ertoe dat wij kunnen blijven investeren in nieuwe oplossingen voor onze klanten, de klanttevredenheid hoog kunnen houden en ook op de lange termijn financieel gezond blijven. Klanten willen zo snel en efficiënt mogelijk hun verzekeringen regelen en doorbreken de tot voor kort scherpe scheiding tussen het direct en intermediaire kanaal. Om beter tegemoet

ONS VERDIENMODEL

Coöperatieve identiteit

Premie inkomsten

Risico’s dragen en Gelden beleggen Betrokken en goed opgeleide medewerkers


Betaalde claims

IT-systemen

14


Strategie

te komen aan deze veranderde wensen, richten we onze distributieorganisatie anders in. We willen klanten in Nederland primair van dienst zijn met schade- en zorgverzekeringen. Deze ontwikkelen en aanbieden, zowel voor particulieren als aan zakelijke klanten, is voor ons een kernkwaliteit. We bieden deze verzekeringen en bijbehorende dienstverlening enerzijds vooral ‘direct’ aan, rechtstreeks via telefoon of (mobiel) internet of apps. Onze merken Centraal Beheer Achmea, FBTO, Zilveren Kruis Achmea en InShared zijn hierin leidend. En anderzijds doen we dat vooral via de lokale Rabobanken waarmee we een hechte samenwerking hebben. Zo kunnen we onze klanten én die van Rabobank goed van dienst zijn via bancassurance. Interpolis is hét merk dat klanten kennen als verzekeringsmerk van Rabobank. Aanvullend bedienen we onze klanten ook via tussenpersonen en intermediairs. Dit doen we primair met ons merk Avéro Achmea. En aanvullend bieden we onze klanten ook zekerheid op het gebied van pensioenen levensverzekeringen, via bovengenoemde merken. Door het samengaan van de merken Agis en TakeCareNow! met Zilveren Kruis Achmea op 1 januari 2015, zoals we begin dit jaar aankondigden, creëren we daadkracht en efficiency. Voor onze klanten kunnen we daardoor onze dienstverlening verbeteren en de premie betaalbaar houden. Agis is van oudsher betrokken bij zorg en gezondheid in de regio. Zorgzaamheid en aandacht voor elkaar zijn belangrijke waarden die horen bij Agis. Wij gaan ervoor zorgen dat de waarden van Agis samenkomen met die van Zilveren Kruis Achmea. De regionale initiatieven van Agis blijven bestaan. Ook op andere manieren gaan we de waarden van Agis, meenemen naar Zilveren Kruis Achmea. Wij geloven dat alle klanten daar beter van worden. We zijn internationaal actief, vooral in Turkije, Rusland, Griekenland en Slowakije. Afgelopen jaar hebben we onze internationale activiteiten in niet-kernlanden afgebouwd omdat hun activiteiten niet genoeg aansloten bij onze kernkwaliteiten of omdat schaalgrootte of groei uitbleef. De verkoop van ons verzekeringsbedrijf in Bulgarije is afgewikkeld en wij verwachten de verkoop van onze activiteiten in Roemenië volgens schema begin 2014 af te ronden. Ook hebben wij de verkoop af van onze Ierse portefeuille met leningen aan consumenten afgerond. In het buitenland wordt er geïnvesteerd in de uitbreiding van onze succesvolle samenwerking op het gebied van bancassurance met de Rabobank. Zo hebben we recent de vergunning voor de verkoop van verzekeringen in Australië verkregen en zijn de eerste polissen afgesloten. Deze aanvullende


activiteiten dragen bij aan de schaalgrootte, past bij onze kerncompetenties en stelt ons in staat de risico’s voor onze klanten beter op te vangen en ons risicoprofiel te verbeteren. Achmea heeft zich ten doel gesteld om het marktaandeel in schadeverzekeringen te vergroten. Voor zorgverzekeringen en inkomensbescherming richt Achmea zich op het verhogen van de efficiëntie bij de uitvoering boven het behalen van omzetgroei. Binnen het zorgsegment richten we ons op het verstevigen van de onderhandelingspositie bij zorginkoop om zo de stijging van de kosten van de zorg verder te beperken en de huidige hoge kwaliteit van de zorg voor alle Nederlanders betaalbaar te houden. In de pensioenmarkt zal Achmea blijven samenwerken met haar klanten om deelnemers te laten overgaan naar een beschikbare premieregeling. In de levensverzekeringsmarkt hebben we een deel van de portefeuille waar geen nieuwe polissen meer bijkomen apart gezet van de nog groeiende portefeuille. Dit doen we primair om de kosten voor onze klanten laag te houden zodat onze bestaande klanten erop kunnen vertrouwen dat wij hen ook in de toekomst goed van dienst kunnen zijn. We richten ons nu vooral op betaalbare en transparante overlijdensrisicoverzekeringen. Met ingang van 1 januari 2013 hebben wij onze gesloten portefeuilles met individuele levensverzekeringen apart gezet van de rest van onze organisatie. Er worden geen nieuwe polissen meer aan deze gesloten portefeuilles toegevoegd, maar de verplichting om bestaande polissen tot het einde van de looptijd te beheren, om premies te ontvangen en te beleggen en om geld uit te keren aan de polishouders loopt wel door. Consolidatie van gesloten levenportefeuilles lijkt voorlopig nog niet op gang te komen. Daarom richten wij ons op het verder verlagen van onze uitvoeringskosten met behoud van onze hoge kwaliteit van dienstverlening. Syntrus biedt een strategische aanvulling op de activiteiten van Achmea Groep. Syntrus Achmea ondersteunt besturen van pensioenfondsen op talrijke wijzen door het verstrekken van strategisch advies, asset management en de dagelijkse uitvoering van pensioenadministraties.

15


Strategie

Externe ontwikkelingen

hen ‘alleen dat te verzekeren, dat er echt toe doet’.

Op dit moment lijkt de lage economische groei van lange duur te zijn. De rente is als gevolg van de economische crisis gedaald en dit lijkt structureel te zijn. Deze macro-economische omstandigheden zetten onze beleggingsresultaten onder druk. De Nederlandse schadeverzekeringsmarkt is verzadigd en de concurrentie is hevig. Ook heeft de toename van de belasting op assurantieproducten in Nederland van 9,7% naar 21% de schadeverzekeringen duurder gemaakt waardoor klanten nog selectiever zijn gaan kijken naar hun verzekeringen. Ons pensioenen levenbedrijf merkt zowel de gevolgen van de lage lange rente als van de opkomst van het banksparen en ervaart bovendien concurrentie van nieuwe toetreders op de markt. Op onze zorgactiviteiten streven wij een maatschappelijk verantwoord en geaccepteerd rendement na. Door verder zelf zo efficiënt mogelijk te werken dragen wij bij aan de ingezette afname van het groeitempo van de kosten. Bij de basiszorg keren we in de regel van iedere euro basiszorgpremie, 96 cent weer uit om de kosten van zorg te vergoeden voor onze klanten. Circa 3 cent is besteed om onze uitvoeringskosten te dekken. De resterende 1 cent is toegevoegd aan onze financiële reserves, zodat klanten ook in de toekomst verzekerd kunnen zijn van goede zorg. Deze is er om de continuïteit van onze dienstverlening aan klanten te waarborgen en om tegemoet te komen aan eisen van toezichthouders. Het realiseren van een verdere daling van het groeitempo van de kosten van de zorg, staat hoog op de politieke agenda. Achmea streeft ernaar de hoge kwaliteit van zorg die wij nu hebben ook voor de toekomst te waarborgen. Wij dragen ons steentje bij door zo scherp mogelijk in te kopen en de uitvoering van de zorgverzekeringen zo efficiënt mogelijk te laten verlopen.

De manier waarop klanten in contact willen komen met hun verzekeraar verandert snel. Het gebruik van websites om producten en prijzen te vergelijken heeft een vlucht genomen. En bij de merken van Achmea neemt de verkoop van verzekeringen, waarbij klanten gebruik maken van verschillende media, snel toe. Klanten willen online informatie inwinnen over hun verzekeringen of deze afsluiten, daarnaast via een app op de mobiele telefoon in contact komen en aanvullend telefonisch vragen stellen aan de klantenservice. Deze trend zien we versterkt ontwikkelen bij zowel het directe, bancaire als het intermediaire kanaal.

Zoals in iedere sector zijn er ook in het verzekeringswezen geregeld veranderingen in de weten regelgeving. Een belangrijk onderwerp is de toegenomen aandacht voor consumentenbescherming. De aandacht hiervoor is onder meer toegenomen naar aanleiding van beleggingsverzekeringen en -pensioenen die Nederlandse banken en verzekeraars in het verleden hebben verkocht. Bij sommige van deze producten, ´woekerpolissen´, zijn klanten vooraf niet duidelijk genoeg geïnformeerd over de in rekening gebrachte kosten of waren de kosten te hoog voor wat overeen is gekomen. Klanten kijken mede hierdoor kritischer naar het nut en de noodzaak van verzekeringen. Wij moedigen deze trend aan en proberen onze klanten zo goed mogelijk in staat te stellen om weloverwegen hun verzekeringen te regelen. Ons merk Interpolis is hiermee een van de koplopers in Nederland. Interpolis wijst klanten actief en ´glashelder´ op het belang van preventie en adviseert


De slag om de klant wordt daarbij steeds feller met aan de ene kant vergelijkingssites en nieuwe toetreders die alleen op het internet actief zijn en aan de andere kant de van oudsher gevestigde verzekeraars. Consumenten kiezen steeds meer zelf hoe en wanneer ze hun verzekering kopen of contact op willen nemen met hun verzekeraar en wij passen ons bedrijf en onze werkwijzen daarop versneld aan. Dit betekent onder meer dat een betere, online klantbediening is gewenst. Wij voeren daarom veranderingen door in onze processen en werkwijzen, systemen, onze organisatie en medewerkers. De voorziene ontwikkelingen gaan nog sneller dan voorheen gedacht. Dat verhoogt (tijdelijk) de kosten en beïnvloedt de traditionele werkwijzen. Achmea gaat versnellen en vernieuwen om aan de wensen van onze klanten te blijven voldoen. Contact met stakeholders Achmea streeft naar een hechte samenwerking met al haar betrokkenen. Wij zijn ervan overtuigd dat we daarmee kwalitatief hoogwaardiger producten en diensten op het gebied van zorg, veiligheid en inkomen kunnen aanbieden. Op basis van een vier-stakeholdermodel gaat Achmea het gesprek aan met haar klanten, medewerkers, (business)partners en aandeelhouders. Met klanten is Achmea onder meer regelmatig in gesprek via de leden van Vereniging Achmea, in een halfjaarlijks overleg met grootzakelijke relaties en (business)partners en via advies- en verzekerdenraden in verschillende divisies van ons bedrijf. De dialoog met medewerkers wordt onder meer gevoerd via de verschillende ondernemingsraden, het regulier overleg met de vakorganisaties, intranet en personeelsbijeenkomsten. Ook is er regelmatig contact met de sociale partners, toezichthouders, ministeries en koepelorganisaties.

16


Strategie

STERKTE - ZWAKTE -ANALYSE Sterkte

Zwakte

• Hoge klanttevredenheid • Grote marktaandeel in Nederland (marktleider posities) • Goede product en distributie diversificaties • Sterke merken, in het bijzonder in het directe en bank verkoopkanaal • Robuuste kapitalisatie • Inzicht in klantgedrag via vergelijkingssite • Een van de meest attractieve werkgevers van Nederland

• Complex aantal IT systemen • Relatief hoog kostenniveau • Laag rendement op beleggingen • Complex organisatie structuur • Beperkte geografische spreiding • Sommige bedrijfsonderdelen zijn laag renderend

Kansen

Bedreigingen

• Hernieuwde focus op Klantbelang Centraal • Toename van mate van digitalisering en multimedia distributie • Privatisering van een aantal markten • Big Data • Toenemende vraag naar eenvoudige en transparante producten • Vergelijkingssite biedt online vergelijkingsmogelijkheden • Intensivering relatie met Rabobank, zowel nationaal als international

• Beperkt vertrouwen in de verzekeringsector • Volwassen en zeer competitieve markt in Nederland leidt tot druk op marges • Publieke en politieke druk op de verdiensten bij de Nederlandse basisverzekering • Toetreding van nieuwe spelers • Politieke besluitvorming ten aanzien van zorg en pensioenen • Lage rentevoet • Volatiliteit van financiële markten • Toenemende regeldruk


17


Strategie

Toenemende relevantie voor stakeholders

MATERIALITEITSMATRIX MET MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN

• Verantwoord beleggen

• Economisch vertrouwen • Financiële situatie klant

• Vertrouwen financiële sector Klanttevredenheid en goede serviceverlening • Toekomst zorgen pensioenstelsels • Digitalisering en 24/7-economie • Cybercrime & bescherming persoonsgegevens

• Afnemende solidariteit • Frauduleus claimgedrag • Klimaatverandering • Duurzame inzetbaarheid medewerkers

• Aansluiting toekomstig verdienmodel op maatschappelijk verantwoord rendement • Vraag naar eenvoudige en transparante producten • Stijgende zorgkosten • Aangescherpte regelgeving toezichthouders • Solvency II

Toenemende huidige of potentiële impact op Achmea

Achmea houdt scherp bij welke maatschappelijke ontwikkelingen er zijn en wat er leeft in de samenleving. Dit doen we zodat we adequaat onze producten kunnen afstemmen op de veranderende wensen van onze klanten. Het gaat hier om veranderingen op langere termijn, waar we onze productontwikkeling op willen afstemmen. Om dit goed en helder weer te geven, is een materialiteitsmatrix opgesteld. De matrix is gebaseerd op de reguliere contacten met stakeholders, de stakeholderdialogen, de Volgens Nederland Monitor en kwalitatieve media- en risicoanalyses. Een maatschappelijke ontwikkeling wordt als materieel gezien als dit relevant is voor onze belanghebbenden en de ontwikkeling voor Achmea van grote invloed kan zijn. Hoe groter de impact van het onderwerp op zowel de maatschappij als de bedrijfsvoering, de resultaten en de strategie van Achmea, hoe groter de materialiteit van de ontwikkeling. Om als organisatie relevant te blijven en onze strategie te verwezenlijken, zullen we deze ontwikkelingen dan ook moeten laten doorklinken in onze bedrijfsvoering en aansturing. Zie voor meer informatie over de GRI-index op www.achmea.nl.


Versnellen & Vernieuwen De veranderingen in de maatschappij gaan steeds sneller en zetten druk op bestaande werkwijzen. Daarom zijn wij enkele jaren geleden een weg ingeslagen die moet leiden tot meer focus op onze klanten en efficiëntere bedrijfsvoering met lagere kosten. Deze nieuwe episode volgt op het stroomlijnen van de organisatie zoals dit paste binnen de strategie van de afgelopen jaren. Nu zetten we naar de toekomst toe de volgende stap. De wensen van onze klanten veranderen en recent hebben we hierin een versnelling waargenomen. Om onze klantgerichtheid verder te verhogen, de kosten voor klanten te verlagen en te investeren in de online dienstverlening voert Achmea het tempo van de aanpassingen van de organisatie op. Alleen zo kunnen we onze ambitie bereiken om de meest vertrouwde verzekeraar te worden en onze sterke uitgangspositie als marktleider met coöperatieve identiteit behouden. In combinatie met al bestaande plannen, leiden de veranderingen ertoe dat wij kunnen blijven investeren in nieuwe oplossingen voor onze klanten, de klanttevredenheid hoog kunnen houden en ook op de lange termijn financieel gezond blijven.

18


Strategie

Deze aanpassingen zullen zoals aangekondigd de komende drie jaar, tot eind 2016, leiden tot de stapsgewijze reductie van vierduizend arbeidsplaatsen. Deze ingrijpende reorganisatie heeft dit jaar al zijn effect en heeft gevolgen voor vele van onze gewaardeerde collega´s. Wij gaan met de grootst mogelijke zorgvuldigheid om met de belangen van de medewerkers die dit raakt. Onze sector is in verandering en we moeten deze slag maken om ook in de toekomst te blijven wie wij zijn: een coöperatieve verzekeraar met ijzersterke merken die op een moderne manier in contact staat met haar klanten. Dat betekent onze bedrijfsvoering vernieuwen en aanpassen aan de veranderende wensen van klanten en het tempo van deze veranderingen verhogen. We gaan versnellen in kostenbesparing en klantgerichtheid en onze digitale processen en klantbediening vernieuwen. Onder het programma Versnellen & Vernieuwen, ligt een concrete ‘managementagenda’ met duidelijke stappen om te komen tot een efficiëntere en meer klantgerichte organisatie. Deze agenda sluit aan bij het businessplan van Achmea 2020, de aangescherpte Strategiekaart en de verwachte resultaten voor de komende jaren. In de Managementagenda staan bestaande en nieuwe initiatieven, die ons de komende paar jaar versneld de gewenste richting op moeten brengen. Deze agenda leidt tot een efficiëntere en meer slagvaardige organisatie met proposities en interactie gericht op het belang van klanten met een in maatschappelijk en financieel opzicht gezond rendement. De Managementagenda omvat vier speerpunten: klantgedreven organisatie, concurrerende kosten, medewerkers in verandering en een solide kapitaalspositie met maatschappelijk verantwoord rendement.

Klantgedreven organisatie Achmea wil het vertrouwen van klanten versterken door hun belang centraal te stellen, de stem van de klant luider door te laten klinken in onze besluitvormingsprocessen en door onze merken maatschappelijk verantwoorde producten en diensten tegen een goede prijs aan te laten bieden. Door te luisteren naar de wensen van klanten en te denken vanuit hun perspectief zijn de merken van Achmea in staat om snel te reageren op veranderend gedrag en trends. Als coöperatief bedrijf hebben onze merken altijd al midden in de samenleving gestaan waardoor we vroegtijdig op de veranderingen van wensen van klanten in kunnen spelen. We gaan de klantgerichtheid verhogen en onze digitale processen en klantbediening vernieuwen. Onze merken gaan versneld werken aan onze (online) dienstverlening aan klanten. Alle Achmea-merken moeten een volwaardig


online bedieningskanaal ontwikkelen om daarmee nieuwe en bestaande klanten -zowel consumenten als bedrijven- te werven, beter te bedienen, te blijven boeien en te behouden. Hierdoor zullen klanten onze merken kunnen bereiken waar en wanneer zij dat willen. Door de kosten te verlagen en meer flexibiliteit te creëren legt Achmea de basis voor de ontwikkeling van innovatieve producten die aan de wensen van onze klanten voldoen, nu en in de toekomst. In aanvulling op het versterken van het vertrouwen van de klanten, zal Achmea doorgaan verbinding te maken met de samenleving. Tegelijkertijd blijft Achmea, samen met haar partners, een goede en klantgerichte dienstverlening aan klanten bieden. Naast het delen van kennis en informatie over klanten zal Achmea nieuwe samenwerkingsverbanden opzetten en nieuwe distributiemethoden ontwikkelen en om nieuwe diensten aan te bieden. In Nederland zal Achmea zich richten op partners die onze waarden en onze visie delen.

Stem van klanten gehoord in Klantraden Achmea en haar grootste aandeelhouder Vereniging Achmea trekken samen op bij de versterking van het coöperatieve gedachtegoed van Achmea. Door het in 2014 inrichten van Klantraden binnen de merken van Achmea en de verbinding van deze Klantraden met de Ledenraad van Vereniging Achmea ontstaat een stabiele structuur waardoor de klant invloed gaat krijgen op haar eigen verzekeraar. Op deze manier willen we organiseren dat in alle delen van het bedrijf klanten worden vertegenwoordigd. De Klantraden vormen een klankbord voor de directie, hebben een signaalfunctie, zijn een platform voor co-creatie en bewaken de coöperatieve normen en waarden in onze producten en diensten. De klanten brengen proactief onderwerpen in over wat er leeft buiten Achmea, zoals klantbehoeften en verbetermogelijkheden. De leden hebben informatierecht en er zal vanaf 2015 ook adviesrecht gelden.

Concurrerende kosten door digitalisering Achmea transformeert naar een digitale verzekeraar. De dynamiek in de verzekeringsbranche is groot en we hebben een versnelling waargenomen in de snelheid waarmee onze klanten hun verzekeringen online willen regelen. De veranderende adviesbehoefte van de klant geeft daarbij een extra impuls om na te denken over de distributie van verzekeringen. Er vindt een verschuiving plaats van het intermediaire kanaal naar het directe online kanaal.

19


Strategie

Gecombineerd met de noodzaak tot steeds lagere kosten leidt dit tot een groter belang voor nieuwe manieren om de klant te bereiken. Ons huidige werkwijzen gaat onder invloed van deze krachten verschuiven naar een nieuwe, online bedrijfsvoering. Deze verschuiving wordt ondersteund door hedendaagse technologie en de behoefte van klanten om zelf meer aan het stuur te zitten. Internet- en mobiele technologie maakt het mogelijk om onafhankelijk van plaats en tijd zelf je verzekeringen in te richten. Wij willen de komende jaren fors inzetten op het toepassen van digitale technologieën: onlineen mobiel verzekeren, social media en data-analyse. Alle Achmea-merken moeten de komende jaren een volwaardig online bedieningskanaal ontwikkelen om daarmee nieuwe en bestaande klanten, zowel consumenten als bedrijven te werven, beter te bedienen, te blijven boeien en te behouden. Er ligt een tot op heden onbenut potentieel om met digitale technologieën de dienstverlening aan klanten te verbeteren, processen efficiënter in te richten en uiteindelijk de financiële prestaties te verbeteren. We geloven er in dat ‘digitaliseren’ de manier is om in de toekomst onze klanten zo goed mogelijk van dienst te kunnen blijven. Minder complexiteit en minder adviesbehoefte maken digitale interactie met klanten over de hele breedte van ons bedrijf mogelijk. Met een afgeslankte en slagvaardiger organisatie, met minder complexiteit en dus lagere kosten. Er worden initiatieven genomen om onze kostenratio’s te verbeteren door de verdere inzet van digitale klantbedieningsystemen. Migratie naar generieke IT-voorzieningen en rationalisatie van verouderde applicaties blijft verhoogd de aandacht houden. Het zijn vooral deze aanpassingen die in de komende drie jaar zullen leiden tot een kostenreductie van circa € 450 miljoen en de reductie van circa 4.000 FTE van de in totaal circa 16.000 in Nederland. Bij dergelijke ingrijpende maatregelen, kan er niet aan worden ontkomen om gedwongen afscheid te moeten nemen van medewerkers. Dit betreft mogelijk 3.000 arbeidsplaatsen. Wij gaan met de grootst mogelijke zorgvuldigheid om met de belangen van de medewerkers die dit raakt.

Medewerkers in verandering De huidige tijd en de veranderende wensen van klanten vragen om een andere manier van werken voor de klant. We vernieuwen om de juiste producten en diensten te blijven bieden. Richting een verzekeraar die het klantbelang echt centraal stelt. En dus vernieuwen in de manier waarop we werken. Met medewerkers die tot in hun kern doorvoelen waar we voor staan en over de juiste vaardigheden en


competenties beschikken. Medewerkers die de klant centraal stellen. Medewerkers die klaar staan om door klantgerichtheid, vakmanschap en continu verbeteren een actieve bijdrage te leveren aan de verandering naar een meer digitale verzekeraar, vanuit de Achmea identiteit en coöperatieve achtergrond. Onze medewerkers worden steeds flexibeler. Door afspraken te maken over Het Nieuwe Werken (bijvoorbeeld telewerken) wordt onze flexibiliteit als organisatie groter. Daarnaast proberen wij de inzetbaarheid van onze werknemers te verbreden. Daarmee worden ze breder binnen de organisatie inzetbaar. Het Nieuwe Werken en duurzame inzetbaarheid vergroten op die manier de flexibiliteit van zowel onze medewerkers als onze organisatie. We vinden het belangrijk dat mensen zich bij Achmea ontwikkelen. We stimuleren onze medewerkers om aan hun eigen ontplooiing te werken. Dat noemen wij duurzame inzetbaarheid. Medewerkers worden duurzaam inzetbaar als ze onafhankelijker zijn van hun werkgever. Dat vergroot hun kansen op de arbeidsmarkt, als zij besluiten om een betrekking elders te vinden. En de sleutel daartoe is vakmanschap. We focussen op het eenvoudiger maken van onze processen en producten en hiervoor moeten we dingen anders doen en inrichten. Dat heeft als gevolg dat er minder mensen nodig zullen zijn om onze werkzaamheden uit te voeren. Bepaalde functies en capaciteiten zullen niet langer, of in mindere mate, nodig zijn. Dit geldt voor alle niveaus van de organisatie. Dit heeft dus gevolgen voor het aantal mensen dat bij Achmea werkt. Helaas is daar niet aan te ontkomen. Wat we belangrijk vinden is hierover eerlijk te zijn en vervolgens dit op een zo goed mogelijke manier te laten verlopen.

De hypotheekadviseur prikkelen met de klant mee te veranderen Wat verwacht de klant in een veranderende huizenmarkt van medewerkers uit de financiële sector? Om dit in kaart te brengen en medewerkers uit de financiële sector hierover te informeren, introduceerde Woonfonds Hypotheken het online platform PriQels. GfK onderzoekt voor Woonfonds Hypotheken wat de wensen zijn van mensen die een hypotheek hebben afgesloten via een onafhankelijk adviseur. Via het platform van PriQels koppelen we dit terug aan medewerkers uit de financiële wereld en inspireren, trainen en motiveren we hen mee te gaan met de veranderende klantwensen. Meer informatie is te vinden op www.priqels.nl.

20


Strategie

Solide kapitaalpositie met maatschappelijk verantwoord rendement Als verzekeraar met een coöperatieve achtergrond, voelt Achmea zich verantwoordelijk voor maatschappelijke onderwerpen. De ondertekening van de Principles of Sustainable Insurance (PSI) en de Principles on Responsible Investment (PRI) zijn het bewijs dat Achmea bij wil dragen aan duurzame ontwikkeling. We zijn afhankelijk van het vertrouwen dat mensen in ons hebben en streven een maatschappelijk verantwoord rendement na. Zo waren de positieve resultaten in het zorgsegment over 2013 mede aanleiding om voor 2014 de premie voor de basisverzekering te verlagen. Achmea is het afgelopen jaar verder gegaan met wat meer beleggingsrisico te nemen, vooral door meer in bedrijfsobligaties te gaan beleggen en wat minder in staatsobligaties. Ons beleggingsprofiel is daardoor meer in lijn komen te liggen met de markt, maar nog steeds relatief als prudent te kwalificeren. Hoewel we erkennen dat onzekerheid een gegeven is en dat het onmogelijk is alle risico’s uit te sluiten, belegt Achmea haar vermogen op basis van een moderne beleggingsbenadering voor institutionele beleggers. We beleggen in ondernemingen die financieel robuust zijn en die in hun bedrijfsvoering milieu-, sociale en bestuurlijke aspecten aandacht schenken. Zodoende is bij deze ondernemingen de kans op duurzame waardecreatie groter. En is voor Achmea rendementsbehoud op haar beleggingen naar verwachting beter gewaarborgd.

Internationale principes voor duurzaam verzekeren en verantwoord beleggen Als organisatie met een coöperatieve achtergrond maakt maatschappelijke betrokkenheid deel uit van de identiteit van Achmea. Daarom hebben we de Principles of Sustainable Insurance (PSI) en de Principles on Responsible Investment (PRI) ondertekend. De PSI zullen helpen om te gaan met het wereldwijd veranderende risicolandschap dat geconfronteerd wordt met sociale en ecologische uitdagingen, zoals vergrijzing, stijgende kosten van gezondheidszorg en klimaatverandering. De integratie van de PSI en PRI in ons handelen heeft als doel het fundament van de organisatie te versterken en klanten op de lange termijn te helpen met de best mogelijke verzekeringsoplossingen. Hierdoor zullen we ook beter in staat zijn milieu-, sociale en bestuurlijke (ESG) aspecten te integreren in investeringsbesluiten. In 2012 heeft Achmea bijvoorbeeld de ESG-integratie van de beleggingsportefeuille uitgebreid en is het beleggingsbeleid aangescherpt door de tabaksindustrie en de nucleaire wapenindustrie vanaf 2013 uit te sluiten. Meer informatie over de principes en hoe Achmea hier invulling aan geeft is te vinden in op www.achmea.nl.

Meest vertrouwd betekent voor ons ook dat de huidige stevige kapitaalspositie blijft behouden. De verwachte introductie van de Solvency II kapitaaleisen per 1 januari 2016 - die ervoor zorgen dat verzekeraars in de Europese Unie ter uiteindelijke bescherming van consumenten voldoende kapitaal aanhouden conform hun risicoprofiel - zal naar verwachting een grote invloed hebben op de sector. Achmea bereidt zich gedegen voor op deze implementatie. In onze strategische keuzen sturen we op het behoud van de huidige solide kapitaalpositie met een Solvency I ratio (IGD) boven 190%. Tegelijkertijd richt Achmea zich op het behouden van de huidige A+ rating van Standard & Poor’s voor onze verzekeringsentiteiten. Zodra het externe framework voor Solvency II is vastgesteld zal ook onze interne kapitaalnorm worden gedefinieerd.


21


Strategie

Key performance indicatoren Voor elk van de zes perspectieven van onze strategie hebben wij één of meerdere Key Perfomance Indicatoren (KPI’s) vastgesteld. Door onze performance indicatoren periodiek

te meten en, waar nodig, op basis van de gemeten waardes bij te sturen proberen wij onze strategische doelstellingen te behalen en daarmee in te spelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Waar mogelijk maken we gebruik van externe onafhankelijke onderzoeken.

Onze KPI’s PERSPECTIEF

KPI

Klanten

Klanttevredenheid

Positie in maatschappelijke benchmarks

DOEL 2014 EN VERDER

VERWIJZING

Behoud klanttevredenheid

Pagina 24

8

Alle merken

Pagina 24

Top-20

4de plaats

Top-20

Pagina 28

Eerlijke Verzekeringswijzer geselecteerde praktijkonderzoeken

-

7/10

> 7/10

Pagina 28

Benchmark van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling

-

4de plaats

Top-5

Pagina 28

-

14e plaats

Top-20

Pagina 28

> 71%

73%

> 71%

Pagina 36

Schade

-

7,7

Zorg

-

7,6

Pensioen & Leven

-

7,0

10

Aantal merken met Keurmerk Klantgericht Verzekeren Maatschappelijk

2013 STATUS

2013 DOEL

Transparantiebenchmark Economische Zaken

Reputatiebenchmark Reputation Institute Medewerker

Medewerkerbetrokkenheid

Partner

Tevredenheid Rabobank

-

7,8/10

7,8/10

Pagina 40

Proces

Mate van digitalisering - deel van communicatie met zorgklanten van Zilveren Kruis Achmea en Avéro Achmea dat digitaal mogelijk is

-

51%

95%

Pagina 44

2%

4,6%

2%

Pagina 46

< 97%

98,0%

< 97%

Pagina 51

Gecombineerde ratio basisverzekering Zorg Nederland

< 100%

96,9%

< 100%

Pagina 54

Solvabiliteitsratio verzekeringsactiviteiten (IGD)

> 190%

202%

> 190%

Pagina 48

Gemiddelde jaarlijkse besparing energieverbruik (2005-2020) Financieel

Gecombineerde ratio Schade & Inkomen Nederland

Bovenstaande KPI’s zijn onze leidraad voor al onze inspanningen op weg naar de meest vertrouwde verzekeraar. Jaarlijks beoordelen en updaten wij ons stelsel aan KPI’s in ons prestatiebeoordelingssysteem. In 2014 zullen wij ons stelsel aan KPI’s verder aanscherpen en doelen definiëren in lijn met onze strategie en het programma Versnellen & Vernieuwen. En de komende jaren zullen we de doorvertaling van materiële maatschappelijke ontwikkelingen naar KPI’s verbeteren en aanscherpen. Nadere informatie over de KPI score’s is te vinden op de pagina’s die staan vermeld in bovenstaande tabel. Transparantie over alle aspecten van onze bedrijfsvoering is belangrijker dan ooit. Voor Achmea met haar coöperatieve achtergrond is dit extra belangrijk. Om die reden brengen wij vanaf nu een geïntegreerd jaarverslag uit waarin wij laten zien hoe wij ons zelf scherp houden om daarmee waarde toe te voegen voor onze klanten, onze medewerkers, onze (business)partners, onze aandeelhouders en andere stakeholders.


22

Onze klanten

Achmea wil klantgericht werken en stelt daarbij het klantbelang centraal. Dit betekent dat we onze klanten de beste dienstverlening willen bieden, goed bereikbaar willen zijn en begrijpelijke en transparante producten willen aanbieden. De financiële crisis en verschillende (product)affaires, zoals de ‘woekerpolissen’ waarbij het belang van de klant achteraf bezien niet altijd voorop heeft gestaan, hebben geleid tot een daling van het vertrouwen in onze sector. Dit vraagt om concrete veranderingen in producten en dienstverlening. Het in 2010 ingezette traject om het centraal stellen van het klantbelang verder te verankeren in onze bedrijfscultuur en onze producten en diensten, is ook in 2013 voortgezet.


Onze klanten Klantgericht werken op basis van klantbelang We willen producten en diensten aanbieden die voorzien in de behoeftes van de klant. Begin 2011 hebben we hiervoor normen vastgesteld. De belangrijkste zijn: het aanbod sluit voortdurend aan op de behoefte van onze klant, de vergoeding die hiervoor wordt gevraagd is redelijk en transparant en we communiceren duidelijk en vertrouwd met onze klanten. We beoordelen alle nieuwe producten en steeds meer bestaande producten op deze normen. Hoewel de kwaliteit en diepgang van de beoordelingen nog wel verbeterd en aangescherpt moeten worden, hebben we ook in 2013 weer een aantal verbetermogelijkheden gevonden. Zo vonden we bijvoorbeeld dat niet alle brieven die de klanten van Interpolis toegestuurd krijgen ‘glashelder’ zijn. Ruim 300 briefontwerpen zijn daarom herschreven en in de systemen opgenomen. Zo krijgt de klant voortaan glasheldere post van Interpolis. Uiteindelijk moet al onze communicatie richting klanten – brieven, formulieren, offertes, websites - helder en duidelijk zijn. De bedoeling is dat het merendeel van de Nederlandse bevolking deze kan begrijpen; ook mensen die geen hoge opleiding hebben gehad of voor hun werk nooit hoeven lezen. We hebben het daarbij over taalniveau B1.

Gebaseerd op verschillende klantonderzoeken identificeert Achmea waar de dienstverlening verder verbeterd kan worden en hoe de waardering van onze klanten zich verhoudt tot de waardering van andere marktpartijen. Wij vinden het belangrijk te weten wat onze klanten van ons vinden. Daarom onderzoeken we regelmatig de waardering van onze klanten. Daarnaast werken we met veel merken mee aan onderzoeken naar klanttevredenheid van het Verbond van Verzekeraars en voeren veel van onze merken het door de Stichting toetsing verzekeraars (STV) uitgegeven Keurmerk Klantgericht Verzekeren. De klanttevredenheidscores geven aan dat we onze klanten goed van dienst zijn geweest bij kosten voor hun zorg, schades of andere tegenvallers, voor hun levensverzekering of pensioen. De klanttevredenheid is bij onze merken op stabiel hoog niveau gebleven; voor ons een teken van waardering van onze klanten en een aanmoediging om door te gaan op de ingeslagen weg. Het Keurmerk Klantgericht Verzekeren (KKV) garandeert de klant dat zijn verzekeraar voldoet aan kwaliteitsnormen over onder meer informatie en voorlichting, dienstverlening, bereikbaarheid en klanttevredenheid. Achmea heeft in 2013 voor acht merken het keurmerk behouden. Achmea streeft ernaar dat al haar merken het keurmerk in 2014 mogen voeren. Meer informatie is te vinden op www.keurmerkverzekeraars.nl.

Klanttevredenheidsonderzoeken (uitgevoerd door GfK in opdracht van het Verbond van Verzekeraars) Keurmerk Klantgericht Verzekeren (verstrekt door Stv) KKV

SCHADE 2013

Agis

PENSIOEN & LEVEN

ZORG

2012

2013

2012

2013

2012

-

-

-

7,6

-

-

Avéro Achmea

7,5

7,5

7,6

7,6

6,4

6,5

Centraal Beheer Achmea

7,8

7,8

-

-

6,7

7,4

FBTO

7,8

7,7

-

7,7

7,5

7,3

InShared

-

-

-

-

-

-

Interpolis

7,6

7,7

7,6

7,5

7,3

7,4

OZF Achmea

-

-

-

7,9

-

-

Pro Life Zorgverzekeringen

-

-

-

8,1

-

-

TakeCareNow!

-

-

-

7,6

-

-

-

-

-

7,4

-

-

Gemiddelde Achmea-merken

Zilveren Kruis Achmea

7,7

7,7

7,6

7,7

7,0

7,2

Gemiddelde alle verzekeraars

7,7

7,7

7,5

7,7

7,0

7,1

Meer informatie over klachtenprocedures en de klantonderzoeken is in het kader van het Keurmerk Klantgericht Verzekeren te vinden op de websites van de deelnemende verzekeringsmerken (weblinks zijn in de tabel opgenomen). Vooruitlopend op het invoeren van de Nette Promotor Score als sturingsmiddel, zijn een aantal merken niet opgenomen in de klanttevredenheidsonderzoeken in 2013.


24


Onze klanten

FBTO klantvriendelijkste verzekeraar

Klanten in de stoel van de verzekeraar

FBTO is in 2013 door consumenten uitgeroepen tot ‘Klantvriendelijkste Verzekeraar van Nederland 2013’. Aan de verkiezing ging een online onderzoek onder 2500 willekeurig geselecteerde Nederlandse consumenten vooraf. Het onderzoek is uitgevoerd door De Onderzoek Groep, het consumentenpanel van onderzoeksbureau MarketResponse. Lees meer hierover op www.klantvriendelijkstebedrijf.nl.

Verzekerden laten meebepalen over de uitkering van schadeclaims. FBTO doet het met Onderling.nl. Onderling. nl is een platform waar verzekerden met elkaar in discussie gaan en onder meer afgehandelde FBTO-schadecases beoordelen. Als de meerderheid van stemmers dat wil, keert FBTO alsnog uit. Een discussie kan ook tot aanpassing van polisvoorwaarden leiden. Naast de schadeclaims staat er op Onderling.nl ook een aantal stellingen waarmee bezoekers het eens of oneens kunnen zijn. Op het forum van Onderling wordt tevens gediscussieerd over allerlei verzekering gerelateerde onderwerpen. De uitspraken van de community zijn bedoeld om de dienstverlening van FBTO, producten en communicatie te verbeteren. Onderling.nl wil nog verder groeien, waarbij één van de uitdagingen is hoe je klanten geïnteresseerd kunt houden. Verzekeringen zijn voor velen nu eenmaal een product waar weinig interesse voor is. Eind 2013 is campagne gevoerd met co-creatie als doel: samen met de consument een product ontwikkelen. Onderling.nl zocht het beste verzekeringsidee op het gebied van mobiliteit. Er werden 49 goede ideeën ingediend. Begin november heeft de community gekozen uit de top vijf voorstellen. Het winnende idee van het ‘aan en uit zetten’ van de motorverzekering wordt nu, samen met de bedenker uitgewerkt. Meer informatie hierover is te vinden op www.onderling.nl.

Ook vragen we regelmatig aan onze klanten of zij onze producten zouden aanbevelen bij anderen. Deze loyaliteitsmeting – de ‘Net Promotor Score’ (NPS) – is een belangrijke graadmeter voor hoe onze klanten onze merken waarderen. De NPS kent een koppeling met het voorspellen van winstgevende groei en is een belangrijke indicator om klantgericht te veranderen en de prestaties te verbeteren. Achmea zet daarom naar de toekomst in op het meten en sturen op de Netto Promotor Score, waarbij per merk en per klantproces wordt nagegaan hoe onze klantprestaties zijn en waar verbeteringen moeten worden doorgevoerd. Naast het verrichten van onderzoeken betrekken we onze klanten bij productverbetering en polisaanpassingen via klantraden, klantpanels en het initiatief onderling.nl.

Klantpanelonderzoeken Verschillende merken houden regelmatig klantpanelonderzoeken. Bijvoorbeeld De Friesland Zorgverzekeraar, Centraal Beheer Achmea en Agis. We vragen klanten mee te denken over ondermeer de dienstverlening, de vergoedingen en nieuwe producten en diensten. Klantpanelleden worden regelmatig naar hun mening gevraagd via online enquêtes en discussiefora en tijdens klantdagen. Uit de resultaten en cijfers van de onderzoeken concluderen we dat onze klanten tevreden zijn. Maar er zijn ook punten voor verbetering benoemd op de verschillende onderwerpen aan de panels zijn voorgelegd. Voor bijvoorbeeld meer informatie over de onderzoeken van Agis is te vinden op www.agisweb.nl.


25


Onze klanten

Toetsing, toezicht en aanpak van het centraal stellen van klantbelang Als onderdeel van zelfregulering zijn eind 2010 de Governance Principes Verzekeraars, kortweg Code Verzekeraars (CV), ingesteld voor alle in Nederland werkzame verzekeraars. Onderdeel van de CV zijn onder meer het product goedkeuring proces, eisen rondom klantbelang centraal en het beloningsbeleid. Achmea heeft de CV kort na het uitbrengen ervan ondertekend. De Monitoring Commissie Governance Principes Verzekeraars (MCV) waakt over de voortgang van de invoering van de code door de sector. In december 2012 heeft de MCV haar eerste volledige rapportage gepubliceerd. Een belangrijke conclusie is, dat de veranderingen die nodig zijn om weer dichter bij de klant te staan, een lange termijn planning vergen. Het debat over dit rapport tussen AFM, het Verbond van Verzekeraars, DNB, individuele verzekeraars en andere belangenvertegenwoordigers laat zien dat het naleven van de CV een cultuurwijziging is die om een integrale aanpak vraagt. Achmea onderschrijft deze conclusie volledig. In 2013 hebben we flinke stappen gezet om volledig aan de CV te voldoen. In 2013 is onder meer de kwaliteit van advisering verhoogd en zijn de kosten van advies op onze website transparant gemaakt voor hypothecaire producten. De ambitie is om in de komende jaren een stap verder te zetten zodat onze dienstverlening duurzaam onderscheidend in de markt wordt. Een volledige rapportage over de toepassing van de Code Verzekeraars door Achmea is te vinden in bijlage A. Voor de Autoriteit Financiële markten (AFM) is ‘klantbelang centraal’ één van de speerpunten in het toezicht. Zij heeft verschillende toezichtmodellen ontwikkeld waarmee, op basis van onderzoeken, een beeld wordt gegeven van de tien grootste banken en verzekeraars van Nederland. Bij de onderzoeken beoordeelt de AFM de mate waarin ondernemingen het klantbelang centraal stellen in diverse producten, diensten en processen, de mate waarin het ‘klantbelang centraal-gedachtegoed’ is geborgd in de organisatie en de besturing en openheid van de onderneming. De bevindingen worden door de AFM teruggekoppeld aan de betreffende ondernemingen. In 2012 concludeerde de AFM dat de recente organisatieverandering bij Achmea, waarbij de taken van de distributie- en productdivisies zijn gescheiden, (nog) niet heeft geleid tot de gewenste overkoepelende aanpak van ‘klantbelang centraal’ (KBC). Dit oordeel viel samen met het besluit van de Raad van Bestuur dat de klantgedrevenheid uit het hoger doel gekoppeld zou moeten worden aan de dagelijkse manier van werken.


Daarop is in maart 2013 gestart met het overkoepelende programma ‘Achmea KBC’. De opdracht van dit programma is dat tot in de haarvaten van Achmea doordringt hoe essentieel het centraal zetten van het klantbelang is en dat de daarbij behorende maatregelen overal en door iedereen worden doorgevoerd. Het is een opdracht die een breed gedragen onderdeel is geworden van de strategie van Achmea. Per divisie is er een plan van aanpak opgesteld met relevante indicatoren (key performance indicators of KPI’s) over de kwaliteit en voortgang rond KBC. Deze KPI’s hebben betrekking op klantcontact, claimafhandeling, productbeoordeling en ketenbeheersing. Het eigenaarschap van ieder van deze KPI’s is belegd bij de divisiedirecteuren. Ook het beter vertegenwoordigen van klanten in de Ledenraad van de Vereniging Achmea door het opzetten van klantraden bij de divisies, maakt onderdeel uit van de aanbevelingen en is inmiddels opgepakt. De voorwaarden voor een succesvol KBC-programma zijn ingevuld. De actuele stand van zaken is dat verantwoordelijkheid, voortgang en rapportage van de KPI’s zijn ingericht en naar behoren functioneren. Het KBCprogramma wordt de komende periode krachtig voortgezet, zodat medio 2014 onze producten ruim bovengemiddeld voldoen aan de normen die maatschappelijke stakeholders, zoals toezichthouders, daaraan stellen. Onderdeel daarvan is het onderkennen en opheffen van obstakels. In dat kader wordt het komende jaar extra aandacht besteed aan de communicatie met de eigen medewerkers over hoe Achmea het klantbelang centraal stelt en hoe dit kan bijdragen aan ons gewaagd doel, het worden van de meest vertrouwde verzekeraar.

26

Onze maatschappelijke resultaten

De maatschappelijke impact van ons bedrijf is het grootst als gevolg van ons dagelijks werk. Met de verzekerings-, beleggings- en andere financiële producten laat Achmea dagelijks zien hoe ze haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt. Door oplossing te bieden voor de risico’s waar de wereld nu voor staat. Daarnaast zet Achmea haar kennis en ervaring in om een bijdrage te leveren aan het oplossen van sociale en economische problemen. Zowel in Nederland als daarbuiten. Zo geeft Achmea invulling aan het solidariteitsprincipe waarop onze verzekeringstraditie is gestoeld.


Onze maatschappelijke resultaten Verzekeren met een maatschappelijke toegevoegde waarde Met eenvoudige en betaalbare producten waarin het klantbelang centraal staat, ambiëren wij de waarde voor zowel de klant als voor de samenleving te verhogen. Daarnaast heeft Achmea vanuit maatschappelijk perspectief de doelstelling geformuleerd dat onze proposities een aantoonbare maatschappelijke toegevoegde waarde hebben. Wij willen meer zijn dan alleen een aanbieder van financiële diensten, door ook een bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Met dit uitgangspunt hebben we in 2012 de duurzaamheidprincipes voor verzekeren van de Verenigde Naties – de Principles for Sustainable Insurance (PSI) – ondertekend. De PSI zetten de essentie en de relevantie van verzekeren weer op de kaart. Verzekeren gaat bij uitstek over duurzaamheid. Over het veiligstellen van een toekomst voor iedereen. Solidariteit is daarvan het fundament: met elkaar delen we de risico’s die we alleen niet kunnen dragen. Door kunnen gaan met je leven of met je bedrijf als je getroffen bent door ziekte of schade. Als risicomanagers en risicodragers hebben verzekeraars hun invloed gebruikt om het leven veiliger en toekomstbestendig te maken. Dat doen we door risico’s te verzekeren, maar ook door het voorkomen van risico’s. Denk aan veiligheidsgordels, valhelmen, airbags, sprinklerinstallaties, brandmelders en veiligheid op de werkvloer, maar ook aan inkomensbescherming en andere sociale vangnetten. Verzekeren heeft van oudsher een positieve invloed op welzijn en welvaart. De wereld staat nu en in de toekomst voor nieuwe vraagstukken waaraan verzekeraars vanuit hun kennis en kunde over risico’s een belangrijke bijdrage kunnen leveren. Het gaat om grote vraagstukken, waarmee de hele wereld te maken heeft, zoals de opwarming van de aarde, de omschakeling naar duurzame energie, grondstoffenschaarste, armoede, voedselzekerheid, vergrijzing en toegankelijke goede gezondheidszorg voor iedereen. Nieuwe uitdagingen vragen om onconventionele producten en diensten. Productvernieuwing vanuit maatschappelijk perspectief – duurzaam verzekeren – biedt nieuwe kansen in de markt. Producten en diensten die én winst voor Achmea én winst voor de samenleving opleveren. De vrijwilligersverzekering van Centraal Beheer Achmea, het preventieadvies van Interpolis, de dienstverlening voor nieuwe vormen van mobiliteit door Workaway, het klimaatneutraal wagenparkbeheer door WagenPlan, de verzekeringen die re-integratie bevorderen van Centraal Beheer Achmea, de duurzaamheidsconvenanten die Syntrus Achmea afsluit met haar huurders, het maatschappelijk verantwoord vermogensbeheer dat Staalbankiers aanbiedt en


het verzekeren van deelauto’s door Centraal Beheer Achmea zijn hier enkele sprekende voorbeelden van. De komende jaren verkennen we meer mogelijkheden voor diensten en producten die onze maatschappij helpen verder te komen, waarmee we invulling geven aan de PSI. Het doel is dat al onze merken producten en diensten hebben en/of ontwikkelen vanuit deze expliciete maatschappelijke doelstelling. We geven jaarlijks inzicht in de stand van zaken. Meer informatie is te vinden op www.achmea.nl. De precieze maatschappelijke toegevoegde waarde van ons productportfolio is niet eenvoudig te kwantificeren. De komende jaren verkennen we of hiervoor meetinstrumenten beschikbaar zijn. Tot die tijd meten we onze toegevoegde waarde voor de maatschappij aan de hand van onafhankelijke onderzoeken uitgevoerd door de overheid, maatschappelijke partijen en wetenschappelijke instituten op het gebied van transparantie, duurzaam beleggen en reputatie. Zo is de Transparantiebenchmark van het ministerie van Economische Zaken een jaarlijks terugkerend onderzoek naar de inhoud en kwaliteit van maatschappelijke verslaggeving bij Nederlandse ondernemingen. In 2013 hebben we hier de 4e plaats gehaald en is Achmea (opnieuw) de hoogste geplaatste financiële dienstverlener. Voor 2014 hebben we de ambitie weer in de top-20 van de 500 grootste Nederlandse bedrijven te staan. De benchmark van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling is belangrijk om na te gaan of wij voldoende presteren op het gebied van duurzaam beleggen. Achmea is in deze benchmark gestegen van de 8ste naar de 4de plaats. Ook in 2014 hebben wij de ambitie een top-5 positie vast te houden. In navolging van de Eerlijke Bankwijzer is in 2013 de Eerlijke Verzekeringswijzer gelanceerd. De Eerlijke Verzekeringswijzer beoordeelt eveneens het beleggingsbeleid en de praktijkvoering van verzekeringsmaatschappijen. Voor het eerste praktijkonderzoek scoorde Achmea een 7. Voor de praktijkonderzoeken gericht op de thema’s mensenrechten, arbeidsrechten, klimaatverandering, gezondheid en natuur wil Achmea minstens een 7 scoren. Het Reputation Institute doet onderzoek naar de reputatie van internationale en Nederlandse ondernemingen. Duurzaamheid bepaalt in toenemende mate de reputatie, zo blijkt uit data van het Reputation Institute. Achmea heeft eind 2013 een 14de plaats behaald op de jaarlijkse reputatiebenchmark van het Reputation Institute. Omdat deze benchmark ook een belangrijke toets is voor duurzaamheidsprestaties vinden wij een hoge positie op deze benchmark een belangrijk. In 2014 wil Achmea wederom bij de beste 20 horen.

28



Coöperatief microverzekeren In Nederland is het de normaalste zaak van de wereld dat je verzekerd bent in geval van tegenslag. In ontwikkelingslanden is dat echter verre van vanzelfsprekend. Om de economische en fysieke weerbaarheid van de allerarmsten te vergroten, is Achmea op diverse manieren actief met ‘microverzekeren’. Door het opzetten en ondersteunen van microverzekeringsprojecten voor bijvoorbeeld gezondheidsrisico’s of risico’s als gevolg van klimaatverandering kunnen miljoenen mensen zelfredzaam worden. Medewerkers van Achmea dragen hier actief aan bij door als vrijwilliger hun kennis over financiële zekerheid aan te bieden. In 2013 werkten 69 medewerkers totaal ruim 6.000 uur als vrijwilliger aan microverzekeringsprojecten. Naast de bijdragen van vrijwilligers ondersteunt Achmea verschillende microverzekeringscoöperaties door herverzekeringsdekking te bieden. Deze ondersteuning houdt in dat een deel van de risico’s worden overgedragen aan Achmea Reinsurance, zodat de coöperaties beschermd zijn tegen voor hen zeer grote schades. Tot slot worden sommige projecten met donaties van de Achmea Foundation ondersteund. Deze financiële ondersteuning is gericht op professionalisering van de coöperaties die de microverzekeringen aanbieden. De verzekerden betalen zelf hun premies. Lees meer over de verschillende microverzekeringsprojecten op www.achmea.nl/mvo. Achmea onderzoekt of zij kan bijdragen aan de verdere ontwikkeling van coöperatieve structuren in Oost-Afrika en Azië. Door gezamenlijk op te trekken met de Rabobank Foundation wordt een integrale aanpak van sparen, lenen en verzekeren gerealiseerd. Door samen te werken met onder andere Wageningen University & Research centre en ontwikkelingsorganisaties PharmAccess en HealthNet TPO wordt een verbetering van de gezondheidszorg en de voedselproductie mogelijk gemaakt. Dit alles draagt bij aan een stabielere groei en ontwikkeling van lokale economieën. Op den duur zouden de projecten kunnen leiden tot volwaardige participatie van Achmea.


Burundese boeren profiteren van publiek-private samenwerking Een samenwerkingsverband van Achmea, ontwikkelingsorganisatie HealthNet TPO en Wageningen University & Research centre gaat bijdragen aan de wederopbouw van Burundi. Het project combineert het verbeteren van de gezondheidszorg, het verhogen van de landbouwproductie en het vergroten van de economische weerbaarheid. De initiatiefnemers hebben in 2013 de handen ineen geslagen met minister Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking). Burundi is een van de armste landen ter wereld. Het land kampt met voedseltekorten, ontbossing, droogte, overstromingen, HIV/AIDS en de nasleep van een jarenlange burgeroorlog. Onderling vertrouwen, voedselzekerheid, economische zelfredzaamheid en goede gezondheidszorg zijn randvoorwaarden om het land weer op te bouwen. Het project voorziet in het realiseren van deze randvoorwaarden. Door microverzekeringen voor zowel gewassen als ziektekosten te introduceren worden barrières voor ontwikkeling weggenomen. Het stelt de plattelandsbevolking in staat betere landbouwmethoden te gebruiken en hun inkomsten en voedselzekerheid te verhogen zonder dat er voor hen ondraagbare risico’s ontstaan. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan toegankelijke gezondheidszorg. Het totale projectbudget bedraagt bijna € 4 miljoen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken investeert € 1,9 miljoen vanuit de faciliteit Duurzaam Ondernemen en Voedselzekerheid (FDOV), de Achmea Foundation stelde eerder al een bedrag bijna € 0,5 miljoen beschikbaar.

29



Vrijwilligerswerk en maatschappelijk betrokken initiatieven Een groot aantal medewerkers van Achmea is in de vrije tijd actief als vrijwilliger voor tal van maatschappelijke actitiviteiten. Als maatschappelijk betrokken onderneming stimuleert Achmea deze vrijwilligersactiviteiten onder meer door het verdubbelen van het aantal dagen dat in eigen tijd besteed wordt, tot een maximum van vier extra vrije dagen.

Jongeren in beweging Achmea vindt het belangrijk dat jongeren sporten. Bewegen goed is voor je fysieke en mentale gezondheid. Alle kinderen en jongeren moeten de kans krijgen om te sporten. Achmea investeert in de breedtesport en brengt jongeren in beweging. Achmea is daarom vanaf 2013 officieel Partner in Sport van NOC*NSF. Onderdeel van deze samenwerking is het, samen met Coca-Cola en de Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO), organiseren van Olympic Moves (voorheen Mission Olympic). Dit is de grootste jaarlijkse sportcompetitie voor middelbare scholen in Nederland. Bijna 300 scholen uit het voortgezet onderwijs doen mee. In totaal beleven binnen deze competitie ruim 150.000 jongeren met elkaar veel plezier aan sport. Daarnaast gaat Achmea samenwerken met het Jeugdsportfonds om het financieel mogelijk te maken dat jongeren gaan bewegen. Achmea en NOC*NSF gaan ook meten of er ook echt meer mensen gaan sporten in Nederland. En of iedereen vaker en actiever gaat sporten. Achmea zal zich daarbij vooral richten op de schoolgaande jeugd in de leeftijd van 8 tot 18 jaar. Via de Achmea Sportdeelname Index presenteren we de resultaten.

Europese Jeugd Olympische Spelen in Utrecht Van 14 tot 19 juli 2013 was de Olympische vlam in Utrecht voor de 12e editie van het Europese Jeugd Olympische Spelen (EYOF). Het sportevenement trok ruim 40.000 bezoekers. Achmea was official partner van het EYOF en heeft voorafgaand verschillende activiteiten georganisseerd waarbij bijna 20.000 jongeren in beweging zijn gekomen. Ruim 900 Achmea-medewerkers waren als vrijwilliger actief bij het EYOF.


Coöperatie ‘WeHelpen’ brengt mantelzorgers, patiënten en vrijwilligers bij elkaar Wehelpen.nl is een online marktplaats voor het vragen, aanbieden en organiseren van hulp. Het doel van dit platform is dat er lokale netwerken kunnen ontstaan van mensen die elkaar helpen. Wehelpen.nl biedt de mogelijkheid om een agenda bij te houden en een logboek te maken. Geboden hulp wordt beloond met punten (credits), die iemand zelf kan gebruiken om hulp te vragen of kan doneren aan een ander die hulp nodig heeft. Verder vormt de website een bron van informatie aan mantelzorgers, vrijwilligers en hulpbehoevenden. De coöperatie is opgericht door Achmea, Bureauvijftig, CZ, Menzis, PGGM, Rabobank, The Caretakers en VitaValley. Het gezamenlijke doel is om een nationale beweging in gang te zetten rondom informele zorg en burgerparticipatie.

Woonfonds Doet! Hypotheekverstrekker Woonfonds heeft haar 40e verjaardag gevierd met de actie Woonfonds Doet! Hierbij hebben ruim 50 medewerkers de handen uit de mouwen gestoken voor klanten die buiten hun schuld om in de financiële problemen zijn geraakt. Deze klanten hebben bijvoorbeeld te maken gekregen met verlies van werk, echtscheidingen of ziekte. Medewerkers van Woonfonds zijn tezamen met vaklieden op pad gegaan om deze klanten te helpen. Hierdoor kon bijvoorbeeld een verbouwing plaatsvinden of kon een huis anderszins opgeknapt worden. Meer informatie over de verschillende klussen is te vinden op www.woonfonds.nl.

Vrijwilligersverzekering bestaat vijf jaar Vrijwilligers voeren belangrijk werk uit voor onze samenleving en het belang van vrijwilligerswerk zal de komende jaren verder toenemen. Maar waar gewerkt wordt, kan er iets mis gaan. Dat geldt ook voor vrijwilligerswerk. Om vrijwilligers goed te verzekeren, bieden VNG Verzekeringen en Centraal Beheer Achmea de VNG Vrijwilligersverzekering. In 2013 bestaat deze Vrijwilligersverzekering vijf jaar. Inmiddels heeft bij bijna driekwart van de Nederlandse gemeenten deze verzekering afgesloten. Het lustrum grijpen we aan om deze verzekering bij vrijwilligers en organisaties extra onder de aandacht te brengen. Ook blijven we de gemeenten actief ondersteunen op het gebied van communicatie naar vrijwilligers. Dit doen we onder meer door het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten en het aanbieden van brochures en video’s. Lees hier meer over op www.centraalbeheer.nl/vrijwilligers.

30



Investeringen in de maatschappij

Gefinancierde stichtingen Binnen Achmea zijn meerdere stichtingen actief. De Achmea Foundation en Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving richten zich op versterking van de weerbaarheid van kwetsbare groepen in de samenleving. Daarnaast richten drie stichtingen, die medegefinancierd worden door Achmea, zich op verbetering van de efficiëntie van de Nederlandse gezondheidszorg: Stichting Gezondheidszorg Spaarneland, Stichting Theia en Stichting Achmea Gezondheidszorg.

Achmea Foundation Jaarlijks wordt 0,5% van de nettowinst van Achmea toegekend aan de Achmea Foundation. De doelstelling van de Achmea Foundation is om, door het beschikbaar stellen van financiële middelen, daadwerkelijk bij te dragen aan een duurzame verbetering van de sociaaleconomische omgeving van groepen hulpbehoevenden in de samenleving. Donaties moeten ten goede komen aan projecten die gericht zijn op een structurele verbetering van groepen achtergestelden. Meer informatie over de Achmea Foundation, een overzicht van gesteunde projecten en het eigen jaarverslag is te vinden op www.achmeafoundation.nl.

Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving (SASS) ondersteunt onderzoek en projecten ter verbetering van de positie van slachtoffers, waarbij de uitkomsten snel en breed toepasbaar zijn. Meer informatie over SASS en over de gefinancierde projecten is te vinden op www.sass.nl.

Financieel ondersteunen van initiatieven in zorg en gezondheid Er zijn veel goede ideeën in de wereld van de gezondheidszorg, maar prille innovatieve initiatieven passen vaak niet in de reguliere financieringsstromen voor onderzoek of zorgfinanciering. Vaak stranden dergelijke initiatieven door gebrek aan geld. Over de kwaliteit en het belang van zo’n project zegt dat soms helemaal niets. Er zijn drie stichtingen verbonden aan Achmea die veelbelovende projecten in zorg en gezondheid financieel ondersteunen. Het zijn Fonds Stichting Gezondheidszorg Spaarneland (SGS), Stichting Theia en Stichting Achmea Gezondheidszorg (SAG). De fondsen hebben ieder een eigen bestuur dat onafhankelijk beslist over financieringsaanvragen op basis van de eigen criteria. Meer informatie is te vinden op www.achmeazorg.nl.


31



Op zoek naar doorbraken in de zorginfrastructuur Om de kwaliteit van zorg te verbeteren en op die manier de kosten te beheersen, zijn doorbraken in de zorginfrastructuur nodig. Achmea investeert in de zorg om hierbij te helpen. Achmea heeft voor participaties in de zorg op de lange termijn € 200 miljoen gereserveerd. Achmea wil geen bestaande zorgaanbieders besturen. Ze wil wel stimuleren en invloed uitoefenen op onderwerpen zoals diagnosetechnologie, kwaliteit van zorg, preventie en E-Health. Achmea investeert niet in losse programma’s maar alleen in initiatieven waarmee de zorg en gezondheid in Nederland structureel worden verbeterd. Voor risicodragende investeringen in vooral Nederlandse bedrijven in de zorg wordt gewerkt met Achmea Zorgparticipaties en een participatiefonds van De Friesland Zorgverzekeraar. De filosofie hierbij is dat de participaties gezondheid moeten verbeteren, zorgkosten moeten verlagen en dat de investeringen tegelijkertijd worden terugverdiend met een gezond financieel rendement. Er wordt intensief samengewerkt met universiteiten zoals Universiteit Twente en TU Delft. Per jaar worden twee of meer investeringen gerealiseerd. Er is inmiddels ruim € 10 miljoen geïnvesteerd door Achmea Zorgparticipaties. In 2012 zette Achmea daarnaast met Life Science Partners (LSP) het ‘LSP-Health Economics Fund’ op waarmee € 50 miljoen beschikbaar is voor participaties in bedrijven die producten ontwikkelen die de kwaliteit van de gezondheidszorg verhogen én de kosten van de zorg verlagen. Ook andere partijen nemen aan het fonds deel. Meer informatie over Achmea Zorgparticipaties en het LSPfonds is te vinden op www.achmea.nl/zorgparticipaties en www.lspvc.com.


‘Witte stok voor blinde mensen na 90 jaar intelligent’ Een voorbeeld van een investering is de deelname in I-Cane. Op 15 oktober, de Internationale Dag van de Witte Stok, werd een intelligente ‘witte stok’ gepresenteerd: de I-Cane Mobilo. Dit is een taststok die is verrijkt met moderne navigatie- en sensortechnologie. Via de verbinding met een smartphone werkt het als een navigatiemiddel dat tevens in staat is om obstakels in de looproute te detecteren. Met de I-Cane Mobilo kunnen gebruikers samen met anderen routes opnemen om deze later zelfstandig te bewandelen. Dankzij de speciaal ontwikkelde en gepatenteerd ‘voelpijl’ wordt relevante informatie op voelbare wijze via dit draaiend schijfje onder de vinger van de gebruiker doorgegeven en blijft het gehoor vrij. Het gehoor is voor blinde en slechtziende mensen van groot belang om hun verminderd zichtvermogen te compenseren en wordt om die reden zo veel mogelijk ontzien. De I-Cane Mobilo lijkt qua uiterlijk en gewicht op een gewone taststok. De I-Cane is nog geen onderdeel van de zorgverzekering, maar door een deel van het aankoopbedrag te vergoeden, maken wij hem beschikbaar voor onze verzekerden. Meer informatie is te vinden op www.i-cane.org.

32

Onze medewerkers

Een andere dienstverlening voor onze klanten vraagt om een grotere flexibiliteit van onze medewerkers en daarmee ook van onze organisatie. Onze klanten willen ons tussen 9 en 5 kunnen bereiken, maar ook in het weekend, ’s avonds en soms ’s nachts. Bovendien kiezen klanten steeds zelf de kanalen door middel waarvan ze contact zoeken met Achmea. Dat kan telefonisch, per e-mail, maar ook via sociale media. Door tijden plaatsonafhankelijk werken mogelijk te maken kunnen medewerkers hun werk-privébalans beter afstemmen en kunnen we onze klanten beter van dienst zijn. Daarnaast verbreden we de inzetbaarheid van onze medewerkers door ze te begeleiden bij hun ontwikkeling.


Onze medewerkers Aandacht voor duurzame inzetbaarheid Een van de centrale thema’s in het werkgeverschap van Achmea is de professionele en persoonlijke groei en ontwikkeling van medewerkers. Achmea stimuleert en faciliteert medewerkers in hun ontwikkelproces, waardoor zij weerbaar, wendbaar en waardevol zijn én blijven. Er wordt daarbij ook gekeken naar waar in de organisatie medewerkers mogelijk het risico lopen op toekomstig baanverlies. Deze medewerkers worden vervolgens begeleid in hun ontwikkeling en het versterken van hun positie op de arbeidsmarkt. Dit draagt bij aan de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. De aangekondigde reorganisatie heeft dit jaar al zijn effect en gevolgen voor een deel van onze gewaardeerde collega´s. Wij gaan met de grootst mogelijke zorgvuldigheid om met de belangen van de medewerkers die dit raakt.. Het Achmea Transfer Centrum (ATC) ondersteunt boventallige medewerkers bij het vinden van een andere, passende functie buiten of binnen Achmea. Medewerkers kunnen boventallig worden verklaard als gevolg van een reorganisatie of bij verplaatsing van werkzaamheden naar een andere locatie. Achmea probeert de kans op plaatsing te verhogen door bij voorkeur externe medewerkers te laten uitstromen en indien mogelijk tijdelijke contracten niet te verlengen. Herplaatsingskandidaten hebben voorrang op interne vacatures. Het ATC kan niet alle boventallige medewerkers intern herplaatsen. Als gevolg van de organisatieaanpassing in de komende 3 jaar verwachten we dat we van circa 3.000 medewerkers gedwongen afscheid moeten nemen. Het ATC is er op gericht deze medewerkers weer naar ander werk buiten Achmea te begeleiden. In 2013 zijn 576 medewerkers het ATC ingestroomd. Het ATC wist in 2013 61,3% van de medewerkers te herplaatsen (60% in 2012). In 2013 waren gemiddeld 193 boventallige medewerkers tijdelijk aan het werk (180 in 2012) binnen Achmea. Het percentage externe plaatsingen was in 2013 10,4% (16,7% in 2012).

Kennis en ervaring behouden met Zilverpool De Zilverpool is in januari 2010 opgezet voor boventallige medewerkers van 57,5 jaar en ouder waarop het Sociaal Plan van toepassing is. Achmea zoekt samen met deze medewerker actief naar mogelijkheden voor tijdelijke werkzaamheden. Zo kunnen kwaliteiten en ervaring blijvend ingezet worden op verschillende plekken. Wanneer deze medewerkers geplaatst worden op een opdracht, ontvangen zij 100% van hun salaris. Is er onverhoopt tijdelijk geen werk, dan kunnen zij terugvallen op het vangnet en ontvangen zij 75% van hun salaris. Bij tijdelijk werk of vacatures hebben zij voorrang op


uitzendkrachten en externen. Door de Zilverpool behoudt Achmea mensen met kennis en ervaring en bespaart zij kosten op externe uitzendkrachten, consultants en overige gedetacheerden. Ultimo 2013 zijn 94 medewerkers verbonden aan de Zilverpool. 66 medewerkers zijn aan het werk, van wie 5 buiten Achmea. In 2013 was gemiddeld 73% van de Zilverpool aan het werk.

Training en opleiding We investeren in vakmanschap en persoonlijke vaardigheden, zodat onze medewerkers vakkundig onze klanten kunnen adviseren. Het centraal stellen van het belang van de klant is een belangrijk thema in onze opleidingen. In 2013 werd 3,2% van de loonsom uitgegeven aan opleidingskosten (3,3% in 2012). Als onderdeel van onze visie op duurzame inzetbaarheid, richt Achmea het ontwikkelingsbeleid voor medewerkers niet alleen op de ‘klassieke’ functiegerichte opleidingen, maar ook op persoonlijke ontwikkeling van medewerkers en het verwerven en behouden van een sterke positie op de interne en externe arbeidsmarkt. Achmea heeft tal van interne opleidingsmogelijkheden. Er is een Management Development programma waarmee medewerkers die de potentie hebben om door te groeien in onze organisatie hierop voor te bereiden. Dankzij Specialist Development programma’s waarin specialisten multidisciplinair samenwerken aan uitdagende Achmea-thema’s, komt ook de ontwikkeling en profilering van specialisten aan bod. Met opleidingen, workshops, bijeenkomsten en seminars wordt het inhoudelijk vakmanschap van Achmea-medewerkers vergroot en verdiept, maar wordt ook de mogelijkheid van persoonlijke ontwikkeling geboden. De Achmea Academy werkt samen met opleidingsprogramma’s in het buitenland en ook internationaal met de Eurapco-partners, een samenwerkingsverband van Europese coöperatieve verzekeraars waar ook Achmea bij is aangesloten. In 2013 heeft de Achmea Academy voor ruim 16.500 deelnemers cursussen verzorgd, waarbij een iemand dus aan meerdere cursussen kan deelnemen. Meer informatie en een overzicht van de opleidingen van de Achmea Academy is te vinden op www.achmea-academy.com.

34


Onze medewerkers

Achmea als innovatieve werkgever Als werkgever heeft Achmea te maken met allerlei maatschappelijke ontwikkelingen: veranderende verwachtingen van klanten, een toenemende individualisering, vraagstukken rond de werk-privébalans en een groeiend beroep op mantelzorg en knelpunten in mobiliteit. Achmea streeft naar eigentijdse en innovatieve oplossingen voor haar medewerkers. Daarmee willen we talentvolle en ambitieuze medewerkers blijven aantrekken, behouden en ontwikkelen. Een voorbeeld van dit innovatieve werkgeverschap is het programma Vertrouwd Samen Werken (VSW). Dit programma is gericht op het verder invoeren van ‘het nieuwe werken’ om onze klanten beter van dienst te zijn. Met VSW wil Achmea zich op een flexibele manier rondom de wensen van onze klanten organiseren. Zo kunnen klanten sneller worden geholpen, bijvoorbeeld buiten reguliere kantooruren. Daarnaast krijgen medewerkers door VSW meer mogelijkheden om werk en privé op elkaar af te stemmen.

Door een afname van de benodigde kantoorruimte en een afname van de verkeersmobiliteit, nemen ook de kosten af. Van dit laatste profiteert bovendien het milieu doordat onze CO2-uitstoot vermindert. Het afgelopen jaar hebben steeds meer medewerkers gebruik gemaakt van flexibel werken. Ook wordt er op verschillende plaatsen geëxperimenteerd met zelfroosteren, waarbij medewerkers in onderling overleg de benodigde bezetting organiseren. Een ander voorbeeld is dat medewerkers van Achmea in Nederland een keer per jaar kunnen kiezen meer of minder uren per week te werken en meer of minder verlof per jaar op te nemen. In 2013 hebben 4.220 medewerkers voor meer of minder werkuren gekozen (4.144 in 2012) en 2.526 medewerkers voor meer of minder verlof (2.659 in 2012). Om medewerkers te helpen de werk-privébalans beter in te richten heeft Achmea daarnaast als eerste werkgever mantelzorg geregeld in de CAO door (zorg)verlofregelingen van toepassing te laten zijn voor medewerkers die mantelzorg verlenen.

AANTAL MEDEWERKERS OP 31 DECEMBER 2013 PER TYPE CONTRACT Tijdelijk contract 626

Deeltijd 5.239

Voltijd 9.734

Vast contract 14.347

Deze informatie heeft betrekking op de Nederlandse activiteiten van Achmea, exclusief derdenbedrijven. Naast de informatie die is te vinden op de volgende pagina’s, is op www.achmea.nl meer achtergrondinformatie over onze medewerkers te vinden.


35


Onze medewerkers

Medewerkerbetrokkenheid Achmea wil weten wat er onder haar medewerkers leeft. Daarom wordt elk jaar in september in Nederland een Medewerker Betrokkenheid Onderzoek (MBO) gehouden. Op basis van de uitkomsten worden speerpunten vastgesteld waaraan leidinggevenden en hun teams het jaar erop gaan werken. Een van de kernindicatoren is de betrokkenheid van medewerkers. Die is in 2013 met 1 procentpunt gestegen naar 73%. De meeste kernindicatoren zijn ten opzichte van 2012 licht gestegen of gelijk gebleven. Achmea toetst niet alleen de medewerkerbetrokkenheid, maar ook in hoeverre Achmea haar identiteit waarmaakt in de ogen van de medewerkers. Onze ambitie en ‘gewaagd doel’ is dat onze omgeving ons herkent als de meest vertrouwde verzekeraar. Als wij het ‘meest vertrouwd’ worden, betekent dat in de praktijk heel veel. Het hangt nauw samen met ‘financieel solide’ en ‘transparant’ zijn over ons handelen. Ook is er een duidelijk verband met ‘waarmaken’, oftewel leveren wat je de klant hebt toegezegd. Klanten moeten er immers op kunnen vertrouwen dat hun verzekeraar voor hen klaar staat op het moment dat zij een beroep op ons doen. Meest vertrouwde verzekeraar betekent ook voor iedereen toegankelijk zijn. Het meest vertrouwde geldt voor alle stakeholders, waarbij klanten voorop staan. 62% van onze medewerkers geeft aan dat we goed op weg zijn richting ons gewaagd doel (2012: 63%). Volgens onze medewerkers presteren we hetzelfde op het onderwerp Klantbelang Centraal als in 2012 (62%). De respons is in 2013 vrijwel stabiel gebleven rond 86%.

INDICATOR MEDEWERKER (IN %) 2013

VERSCHIL T.O.V. 2012

Gemiddelde Indicator Medewerker

75

+2*

• Relaties met collega’s en leidinggevenden

88

+1

• Kwaliteit leidinggevenden

80

+2

• Werktevredenheid

74

+4*

• Welzijn

70

-1

• Talentontwikkeling en -benutting

71

+2

• Duurzame inzetbaarheid

64

+2*

* Om vergelijkbaarheid met resultaten 2013 mogelijk te maken is dit getal anders berekend dan dat in het Maatschappelijk Jaarverslag 2012 is gepresenteerd.


Achmea wil ook expliciet waarde toevoegen aan haar medewerkers. Uiteindelijk zijn het onze medewerkers die onze klanten zo goed mogelijk van dienst moeten zijn. Onder meer de tevredenheid van een medewerker, is van invloed op hoe goed onze klanten worden bediend. Daarom heeft Achmea met de Universiteit Utrecht de ‘Indicator Medewerker’ ontwikkeld die ook via het MBO wordt gemeten. Deze indicator geeft inzicht in aspecten die direct in het belang zijn van medewerkers. Het gemiddelde van deze indicator is 75% en daarmee 2%-punt gestegen ten opzichte van 2012. Meer cijfers zijn te vinden op www.achmea.nl.

Overleg met medezeggenschap en vakorganisaties In 2013 hadden de medezeggenschapsorganen van Achmea diverse overlegvergaderingen met de bestuurders. De Centrale Ondernemingsraad (COR) en de vakorganisaties hebben regelmatig formeel en informeel contact en wisselen informatie uit. Ook voerden de vakorganisaties regelmatig overleg met de bestuursorganen. Daarnaast was er wekelijks informeel overleg tussen het Dagelijks Bestuur van de COR, de voorzitter van de Raad van Bestuur en de directeur Personeel & Organisatie. In 2013 kreeg de COR in totaal 34 adviesaanvragen en 4 instemmingverzoeken voorgelegd.

Diversiteit Achmea wil haar klanten zo goed mogelijk van dienst zijn en geeft daarom ruimte aan diversiteit en authenticiteit van haar medewerkers. Het is daarbij onze overtuiging dat meer diversiteit leidt tot een hogere kwaliteit en betere prestaties van onze medewerkers. Onderdeel daarvan is het ‘Levensfasebewust Diversiteit Beleid’ dat uitgaat van het herkennen, erkennen en ontwikkelen van individuele talenten van alle medewerkers. Dit met een vanzelfsprekend respect voor ieders cultuur, geloof, levensfase, achtergrond of seksuele geaardheid. Voor Achmea is diversiteit een kwaliteit van strategisch belang. Divers samengestelde teams presteren beter en zijn in staat om flexibel te reageren op veranderingen in de werkomgeving. Hoe meer diversiteit bij de besluitvorming, des te beter de besluitvorming en des te beter de besluitvorming aansluit bij de maatschappij. Een onderdeel van die diverse cultuur zijn verschillende interne netwerken: DiVA (Diversiteitnetwerk Vrouwen Achmea), Jong Achmea (voor jonge Achmeanen tot en met 35 jaar) en HoLA! (het platform voor lesbiennes, homoseksuelen,

36


Onze medewerkers

biseksuelen en transgenders (LHBT’s)). Achmea heeft de Verklaring van Amsterdam ondertekend, een initiatief om concrete verbeteringen de in werkomgeving voor LHBT’s te bewerkstelligen. Meer informatie over deze verklaring is te vinden op www.workplacepride.org. Achmea stelt jaarlijks extra werkervaringsplaatsen beschikbaar voor medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt. De deelnemers aan dit programma worden voorbereid om intern of extern door te kunnen stromen. Dit initiatief is aanvullend op het regulier aannemen van mensen met een lichamelijke beperking of een chronische ziekte. Ongewenste omgangsvormen Per kernlocatie zijn minimaal twee vertrouwenspersonen beschikbaar, waarvan een man en een vrouw. Deze interne vertrouwenspersonen ondersteunen medewerkers die gebruik willen maken van de regelingen Individueel Klachtrecht en Ongewenste Omgangsvormen. Ook kan een externe vertrouwenspersoon worden ingezet. Achmea tolereert geen discriminatie, agressie, intimidatie en het niet correct toepassen van arbeidsvoorwaarden en regelingen. In 2013 hebben de interne vertrouwenspersonen in totaal 96 casussen in behandeling genomen (63 in 2012). Hierbij waren 103 medewerkers betrokken. In 16 casussen ging het om de regeling ongewenste omgangsvormen. De overige 80 casussen hebben betrekking op het individueel klachtrecht. Bij de Commissie Individueel Klachtrecht zijn 8 klachten binnengekomen, waarvan 2 niet ontvankelijk en 5 nog in behandeling zijn. Eén klager heeft de klacht ingetrokken. Bij de Commissie Ongewenste Omgangsvormen zijn geen klachten binnengekomen. Er zitten momenteel alleen mannen in de Raad van Bestuur, wat nog niet in overeenstemming is met de wettelijke verplichting van man/vrouw-diversiteit. Achmea is doordrongen van deze wettelijke verplichting. Mede vanwege de strenge eisen die de toezichthouder aan de geschiktheid van bestuursleden stelt, is Achmea er echter nog niet in geslaagd om aan deze eis te voldoen. Behalve het streven om de balans in vaardigheden in de Raad van Bestuur te handhaven en tegelijkertijd ervoor te zorgen dat de nieuw te benoemen bestuurders ook over de vereiste verzekeringsen financiële en risico-ervaring beschikken, maakt bij de invulling van vacante zetels in de Raad van Bestuur ook de versterking van de man/vrouw-diversiteit deel uit van de afwegingen.


Bij de successieplanning voor de Raad van Bestuur en de eerste managementlaag daaronder wordt bij iedere vacature aandacht besteed aan de bevordering van vrouwen aan de top. Hoewel Achmea het belang van meer man/vrouw-diversiteit en kwaliteit onderkent, blijven het behoud en de versterking van de juiste mix van vaardigheden toch de belangrijkste bepalende factoren in dit selectieproces. De samenstelling van de Raad van Commissarissen voldoet aan de wettelijke verplichting van man/vrouw-diversiteit.

VERDELING MANNEN EN VROUWEN IN NEDERLAND OP 31 DECEMBER (IN %) Raad van Commissarissen 78% 22%

2011

70% 30%

2012

67% 33%

2013

Raad van Bestuur 2011

100%

2012

100%

2013

100%

Directie 81% 19%

2011

82% 18%

2012

80% 20%

2013

Senior management 2011

79% 21%

2012

78% 22% 78% 23%

2013

Cao-management 75% 25%

2011

76% 24%

2012

74% 26%

2013

Cao-medewerkers 2011

46% 54% 47% 53%

2012 2013 man

48% 52% vrouw

37


Onze medewerkers

Beloningsbeleid De aanhoudende vertrouwenscrisis in de financiële sector, de hergedefinieerde Achmea identiteit, de toenemende regelgeving en de veranderingen in het verdienmodel van Achmea leidden de afgelopen jaren tot diverse bijstellingen van het beloningsbeleid van Achmea. De Raad van Bestuur heeft daarbij in afstemming met de Raad van Commissarissen telkens vele initiatieven genomen. Bijstellingen betreffen in het bijzonder: • accentuering op het centraal stellen van het klantbelang • een aangescherpt en trefzeker risicomanagementbeleid • een goede balans tussen korte- en langetermijndoelstellingen • herijking van de arbeidsvoorwaarden, o.a. een neerwaartse bijstelling van het niveau ervan.

Aangescherpt prestatiebeheer Afgelopen jaren is het beloningsbeleid in lijn gebracht met de met de hergedefinieerde Achmea identiteit, daarbij is het beleid getoetst en aangepast aan de Regeling Beheerst Beloningsbeleid 2011 van de DNB. Per 1 januari 2013 is de beloningsstructuur van het topkader van Achmea (de ‘top400’) herijkt. Net als bij de beloning aanpassing bij de Raad van Bestuur is het percentage variabele beloning in alle gevallen minimaal gehalveerd. Evenals bij de Raad van Bestuur gaat dat gepaard met een beperkte aanpassing van het vaste salaris. In de divisie Zorg & Gezondheid en De Friesland Zorgverzekeraar (DFZ) is de Wet Normering bezoldiging voor Topfunctionarissen (WNT) geimplementeerd. Deze wet leidt ertoe dat er voor betrokkenen bij de divisie Zorg & Gezondheid en DFZ een andere, soberder beloningsstructuur geldt dan voor vergelijkbare functionarissen elders binnen Achmea. Een toe te kennen variabele beloning is afhankelijk van de mate van realisatie van een mix van vooraf gestelde prestatiedoelstellingen op de langetermijn en de korte- tot middellangetermijn. De prestatiedoelstellingen reflecteren op evenwichtige wijze het stakeholdermodel van klanten, medewerkers, (business)partners en aandeelhouders en het maatschappelijk perspectief. Er worden zowel kwantitatieve als meer kwalitatieve doelstellingen afgesproken. Ook worden er zowel financiële als niet-financiële prestatiedoelstellingen afgesproken. Zodoende worden in een evenwichtige mix prestatiedoelstellingen afgesproken over: • Een passende vertaling van ‘klantbelang centraal’ • Een beheerst risicoprofiel van de groep met eisen aan de solvabiliteits- en liquiditeitspositie


• Het zorgdragen voor een effectief integraal raamwerk vanuit risicomanagement • Aandacht voor duurzame inzetbaarheid van personeel, waaronder een vooruitstrevend diversiteitsbeleid en een hoge mate van medewerkerbetrokkenheid • Versterken van de samenwerking met strategische partners Zichtbare aandacht voor en bijdrage aan maatschappelijke vraagstukken

Een nieuwe CAO vanaf 1 juni 2013 Op 23 juli hebben Achmea en de vakorganisaties FNV, CNV en De Unie overeenstemming bereikt over een nieuw cao-resultaat. Na raadpleging van de achterban hebben de vakorganisaties ingestemd met dit resultaat. De cao geldt vanaf 1 juni 2013 en loopt tot 1 juni 2014. Een belangrijke afspraak binnen de cao gaat over de nieuwe pensioenregeling die per 1 januari 2014 ingaat. Een regeling die aansluit bij de veranderingen die de overheid doorvoert, beter bestand is tegen de effecten van de nieuwe verslaggevingregels die gelden voor Achmea en beter aansluit bij vergelijkbare regelingen in de markt. Het risico van voldoende pensioenopbouw wordt in de nieuwe regeling anders verdeeld tussen werkgever en de medewerkers (via het pensioenfonds). In de regeling tot en met 2013 draagt de werkgever bijna alle risico’s van pensioenopbouw. Denk hierbij aan het risico dat de pensioenpremies stijgen als gevolg van de stijgende levensverwachting of de dalende rente. Ook de verantwoordelijkheid voor het indexeren van de pensioenopbouw en voor het bijstorten bij een te lage dekkingsgraad van het pensioenfonds ligt bij Achmea. In de nieuwe regeling vanaf 2014 verandert dit en worden de risico’s verdeeld. Achmea is verantwoordelijk voor de premie-inleg, die volgens een vooraf afgesproken stramien wordt berekend. Het pensioenfonds is vervolgens verantwoordelijk voor de opbouw van de jaarlijkse rechten en het indexeren van de pensioenen. Het pensioenfonds is tevens verantwoordelijk voor voldoende dekkingsgraad en moet nu zelf maatregelen nemen als deze onvoldoende is. Daarnaast wordt het indexeren van de opgebouwde rechten afhankelijk van dekkingsgraad. Met deze afspraken zet Achmea een belangrijke stap richting een toekomstbestendige pensioenregeling. Per 1 januari 2014 wordt de pensioenregeling van de directie versoberd en in lijn met de aanpassingen voor het CAOpersoneel gebracht. Dit wordt meer in detail toegelicht in het remuneratierapport over 2013 dat op onze website www.achmea.nl wordt gepubliceerd.

38

executive board report

Onze partners

We verkopen onze verzekeringen direct aan klanten, maar ook via verschillende distributiepartners. De belangrijkste zijn banken en tussenpersonen. Voor onze distributiepartners in Nederland geldt vanaf 1 januari 2013 bij bepaalde financiële producten een provisieverbod voor financieel advies en bemiddeling. Dat betekent dat adviseurs direct bij de klant kosten in rekening moeten brengen voor hun adviezen. Achmea ondersteunt haar distributiepartners bij deze veranderingen. Achmea Jaarverslag 2013

39


Onze partners Rabobank Rabobank is voor 29,2% eigenaar van Achmea. Met Rabobank heeft Achmea een nauwe samenwerking. Via het merk Interpolis is Achmea dé exclusieve leverancier van Rabobank op het gebied van ‘risico’s afdekken’. Om dit succesvol neer te zetten, ondersteunt Achmea Rabobank bij het implementeren van haar nieuwe bedrijfsmodel voor verzekeren. Zo ontwikkelt Achmea voor de klantgroepen van Rabobank speciale proposities met het merk Interpolis, waarin risicoadvies, preventie en heldere verzekeringsoplossingen centraal staan. Interpolis ontwikkelt zich hierbij meer en meer naar een risico- en preventiespecialist. Deze proposities zijn uiteraard ook geschikt voor de virtuele kanalen waarmee klanten zaken willen doen met hun bank en verzekeraar.

In de ambitie om de commerciële samenwerking ook op internationaal vlak verder te versterken, is in 2013 een belangrijke stap gezet. Na een jaar voorbereiding heeft Achmea eind 2013 de licentie verkregen om in nauwe samenwerking met Rabobank verzekeringen te verkopen in Australië. Onder de merknaam Achmea Australia verkoopt Achmea schadeverzekeringsproducten en - diensten aan agrarische klanten van Rabobank in Australië. Gezien de coöperatieve wortels van beide bedrijven, hun sterke verankering in de landbouwsector en hun onderlinge verbondenheid, is de entree op de Australische verzekeringsmarkt voor agrarische ondernemingen een logische strategische stap. Meer informatie is te vinden op www.achmea.com.au.

Interpolis verkoopt reisverzekering via Rabo Bankieren App

Van verzekeringen verkopen naar adviseren over risico’s

Rabobank en Interpolis bieden als een van de eerste in de markt een verzekering aan in een mobiele applicatie voor bankieren. Een belangrijke stap bij het realiseren van onze gedeelde online ambitie. Vanaf nu regelen Rabobankklanten in een paar minuten een Kortlopende Reisverzekering met de Rabo Bankieren App. Gewoon thuis op de bank. Of als je er op het vliegveld achterkomt dat je nog geen reisverzekering hebt afgesloten. Met de Kortlopende Reisverzekering zijn klanten voor één reis verzekerd voor hulp, schade en verlies van bagage. Veel klanten kiezen tegenwoordig voor een kortlopende reisverzekering boven een doorlopende verzekering. Met de app wordt het afsluiten daarvan heel gemakkelijk. Uiteraard kunnen klanten de verzekering ook nog ‘gewoon’ in de bankhal of telefonisch afsluiten. De ambitie van Achmea en Rabobank is meer Interpolisverzekeringen aan de app toe te voegen.

Rabobank en Achmea zetten risicomanagement in als strategisch middel in de klantbenadering. De afgelopen jaren is een ondersteunende tabletapplicatie ontwikkeld waarmee ondernemersrisico’s en bijbehorende oplossingen direct inzichtelijk en concreet worden gemaakt. De risicoadviseur kan al tijdens het klantgesprek op zijn tablet de gevolgen laten zien. Wat is het effect van wel of niet verzekeren? Wat zijn de gevolgen van bepaalde preventiemaatregelen? Voor de klant is het direct duidelijk. De applicatie Risico’s in Zicht voor Klanten (RiZK) is een onderdeel van de samenwerking van Interpolis en Rabobank om ondernemers op een nieuwe manier inzicht te bieden in risico’s én mitigerende oplossingen. Oplossingen die er echt toe doen, voor de specifieke branche waarin de ondernemer werkt. Alles is erop gericht zijn bedrijfscontinuïteit te verhogen.


40


Onze partners

Intermediairs Veel verzekeringen van Achmea worden verkocht via zogenoemde intermediairs of tussenpersonen. Dat kunnen adviseurs zijn, internetsites op basis van execution only of een combinatie van beide. De belangrijkste intermediaire kanalen voor Achmea zijn de aangesloten adviseurs van Avéro Achmea, vergelijkingssite Independer, consumentenorganisatie Vereniging Eigen Huis en detailhandelsorganisatie Hema.

Partners van Avéro Achmea Avéro Achmea verkoopt haar producten en oplossingen niet zelf, maar werkt daarvoor samen met professionele adviseurs. Klanten moeten blindelings kunnen vertrouwen op de deskundigheid, onafhankelijkheid en goede service van hun adviseur. Daarom werkt Avéro Achmea samen met een selecte groep van onafhankelijke, ondernemende adviseurs. Met hen maken wij heldere afspraken en ontwikkelen wij innovatieve oplossingen. Met als doel dat de klant een waardevol advies krijgt en wordt verzekerd op de manier die voor deze klant het beste is. Zowel zakelijke als particuliere klanten die zich zorgvuldig hebben laten adviseren, hebben en houden hun financiële situatie beter op orde, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek naar de waarde van advies dat op initiatief van Avéro Achmea is uitgevoerd. Wij helpen adviseurs stappen te zetten in de transitie van productgedreven naar adviesgericht en bij de verschuiving van de rol van financieel adviseur naar risicomanager. Dit doen wij bijvoorbeeld door opleidingen aan te bieden en adviseurs te ondersteunen met kennis en middelen. Zo tillen we risicomanagement naar een hoger niveau. En maken we de weg vrij voor verantwoord ondernemen. Meer informatie is te vinden op www.dewaardevanadvies.nl en www.averoachmea.nl.

kunnen versnellen. Independer blijft een zelfstandig bedrijf en de positie van Independer als objectieve vergelijkingssite voor consumenten blijft gegarandeerd. Onder meer doordat alle verzekeraars gelijke kansen behouden in de vergelijkingen door Independer. Lees meer op www.independer.nl.

Vereniging Eigen Huis Vereniging Eigen Huis (VEH) is een consumentenorganisatie en behartigt de belangen van ruim 690.000 leden. Vereniging Eigen Huis en FBTO hebben kortingen afgesproken op de verzekeringen van FBTO. Dat betekent dat klanten voordeel krijgen als ze lid zijn van de Vereniging Eigen Huis. Meer informatie is te vinden op www.fbto.nl.

Hema Detailhandelsorganisatie Hema is de enige branchevreemde aanbieder die een significant marktaandeel in de financiële dienstverlening heeft opgebouwd. Sinds 2011 treedt Achmea via InShared op als risicodrager van schadeverzekeringen die Hema aanbiedt. Klant worden, de polis aanpassen of een adreswijziging doorgeven is zo ingericht dat klanten dat zelf kunnen. Daardoor kan Hema de kosten laag houden en voordelige verzekeringen aanbieden. Kwaliteit voor een goede prijs. Dat is echt Hema.

Independer Achmea wil meer inzicht krijgen in de wensen van klanten. In 2011 zijn we daarom een strategische samenwerking met vergelijkingssite Independer aangegaan. Achmea wilde graag meer gevoel krijgen bij de wensen van klanten en leren van de innovatieve werkwijze van Independer. We zijn daartoe ook grootaandeelhouder in Independer geworden. De oprichters zijn voor 23% eigenaar van Independer. De rest is in handen van Achmea. Independer wilde nieuwe diensten ontwikkelen, zoals het vergelijken van ziekenhuizen. Om de verzekeringswereld verder te veranderen, en zo consumenten te helpen kiezen, wilde Independer ook meer samenwerken met verzekeraars. Dit doet het met Achmea maar ook met andere verzekeraars. Beide partijen verwachten door de samenwerking de ontwikkeling van klantgerichte producten en diensten te


41


Onze partners

Internationale partners

Garanti Bank Garanti Bank is een toonaangevende bank in Turkije en één van de grootste Turkse financieel dienstverleners. Garanti biedt een breed scala van financiële diensten aan 12 miljoen klanten met meer dan 19.000 medewerkers. Onze Turkse dochter Eureko Sigorta heeft een exclusieve samenwerking voor schade- en zorgverzekeringen met Garanti Bank. Eureko Sigorta is Turkije’s marktleider in bancaire distributie door haar partnerschap met Garanti Bank. Garanti Emeklilik is het onderdeel van Garanti Bank dat zich bezig houdt met levensverzekeringen en pensioenen. Achmea heeft een belang van 15% in Garanti Emeklilik. Meer informatie is te vinden op www.garanti.com.tr/en en www.eurekosigorta.com.tr/en-ie.

Eurapco Eurapco is een alliantie van zeven onafhankelijke Europese financiële dienstverlenende ondernemingen met activiteiten in 17 Europese landen. Deze partners zijn Caser (Spanje), Covéa (Frankrijk), Gothaer (Duitsland), Länsförsäkringar (Zweden), Swiss Mobiliar (Zwitserland), LocalTapiola (Finland) en Achmea. Elke partner is een toonaangevende speler op de lokale markt, en samen vormen ze een samenwerkingsverband in Europa. Gezamenlijk hebben ze een premievolume van bijna € 50 miljard en dienen ruim 35 miljoen klanten. Door partnerschap en samenwerking streven de partners ernaar hun posities in hun lokale markten te versterken. Ze profiteren ook van hun betrokkenheid op het internationale toneel. Belangrijke minderheidsaandeelhouders Gothaer Allgemeine Versicherung, Gothaer Finanz Holding en Zwitserse Mobiliar zijn allen lid van de Eurapco alliantie. Meer informatie is te vinden op www.eurapco.com.


42

Onze processen

Als coöperatieve verzekeraar past het ons om onze kosten voor onze klanten zo laag mogelijk te houden. Omdat we een grote organisatie zijn, hebben we ook de mogelijkheden om de kosten te beperken. Dit kan alleen als we de complexiteit in onze producten, bedrijfsvoering en IT reduceren. Hierdoor kunnen we sneller werken en flexibeler zijn. Door tijden plaatsonafhankelijk werken mogelijk te maken zijn we beter afgestemd op klantwensen, werken we efficiënter en leveren we tegelijkertijd een bijdrage aan het terugdringen van de filedruk en de uitstoot van CO2.


Onze processen Digitalisering

Transformatie naar een digitale verzekeraar Nederlanders doen steeds meer zaken online en willen zo ook hun verzekeringen regelen. Om onze klanten zo goed mogelijk te kunnen blijven bedienen, gaan we anders werken. Met de aanpassingen die we doorvoeren, spelen we in op aanhoudend en snel veranderende wensen van onze klanten. Deze trend zal zich in de toekomst blijven voortzetten; we spelen veranderingen die eraan komen. We investeren in online klantcontact via websites, social media als Twitter en Facebook en ook in apps voor mobiele telefonie. Onze klanten willen 24 uur per dag, 7 dagen per week de mogelijkheid hebben om digitaal met ons te communiceren om zaken te kunnen regelen. De bestaande bedieningskanalen blijven bestaan maar moeten wel naadloos aansluiten om klanten dezelfde behandeling, dienstverlening, processen en producten te bieden als wanneer klanten switchen tussen de kanalen. Door onze aanwezigheid op internet te vergroten speelt Achmea in op de kansen die deze digitalisering met zich meebrengt. Achmea was met Interpolis een van de eerste verzekeraars met een online tool waarmee de consument kan controleren of hij nog goed verzekerd is. Zo worden klanten geholpen zelf verantwoordelijkheid te dragen bij het actueel houden van hun verzekeringen en kunnen ze bewust kiezen wat ze wel en wat ze niet verzekeren. Zilveren Kruis Achmea en Avéro Achmea hebben een hoge ambitie gedefinieerd voor groei in de mate van digitalisering: waar nu de zorgklanten voor 51% van de communicatie kunnen kiezen voor een digitale vorm, willen we dat eind 2014 opschroeven naar 95%. Voor FBTO en InShared is de mate van digitalisering al zeer hoog. Ook voor de andere merken wordt geïnvesteerd in digitalisering.

Digitaal persoonlijk zorgoverzichts Dit jaar lanceerde Zilveren Kruis Achmea een digitale variant van het persoonlijk zorgoverzicht, nadat eerder Agis en Avéro Achmea deze dienst ook al ontwikkelden. Verzekerden vinden hierin ondermeer een overzicht van hun verzekering(en), de polis, ingediende en vergoede declaraties, hun zorgverbruik en de stand van het eigen risico. Ook kunnen verzekerden zelf gemakkelijk online declareren, vergoedingen controleren, gegevens wijzigen en checken of ze nog wel naar wens verzekerd zijn. Bovendien kan men aangeven of hij zijn polis of declaratieoverzicht voortaan digitaal wil ontvangen in plaats van via de post. Ten slotte vindt men op Mijn Zilveren Kruis de door ons verstuurde verzekeringsdocumenten digitaal. Zo heeft men een compleet overzicht op één plek. FBTO en Zilveren Kruis Achmea hebben ook een app ontwikkeld waarmee zorgnota’s snel en gemakkelijk gedeclareerd kunnen worden.

De investering in digitalisering moet resulteren in een verdere daling van het papiergebruik. Ons beleid om papiergebruik te reduceren door minder te printen heeft gewerkt, maar voor een verdere daling is een nieuwe impuls nodig. De inzet van digitale communicatie met onze klanten helpt daarbij. Dat we minder printen voor kantoorgebruik komt onder meer door een nieuwe werkwijze waarbij printjes niet meer automatisch uit de printer rollen, maar dat deze nu pas na het aanbieden van de personeelspas geprint worden. Dit soort eenvoudige aanpassingen leveren naast de daling in het papierverbruik, bovendien een kostenbesparing op van € 5 miljoen in vijf jaar. Achmea gebruikt alleen FSC en PEFCgecertificeerd papier.

PAPIERVERBRUIK IN NEDERLAND (IN 1.000 KG) 2013

2012

2011

2010

2009

A4 printpapier

288

338

434

400

634

Enveloppen

664

686

655

623

582

Polispapier

788

712

620

769

772

1.740

1.736

1.709

1.792

1.988

Totaal

Het relatieve papierverbruik in Nederland (exclusief derdenbedrijven) was in 2013 circa 109 kilogram per FTE (102 in 2012).


44


Onze processen

Duurzame bedrijfsvoering

Verantwoordelijkheid nemen in klimaatdebat

Achmea opereert vanaf 2011 CO2-neutraal door de netto CO2-uitstoot te compenseren. Achmea heeft hiervoor VCSgecertificeerde credits ingekocht van een windmolenproject in Rajasthan in India.

CO2-UITSTOOT IN NEDERLAND (IN KILOTON CO2) 5,1 3,7

4,8

4,4

4,1

5,3

3,7 4,9

Scope 3 Scope 2 Scope 1

3,6 4,5

34,6

33,4

32,8

30,1

24,2

2009

2010

2011

2012

2013

Het aantal rampen door extreme weersomstandigheden neemt toe. En dat kost geld. Munich Re becijferde de totale schade in 2010 op circa € 97 miljard. In Nederland kan vooral de verwachte toename van heftige regenbuien in de zomermaanden tot een toename van het aantal claims wegens neerslagschade leiden. Uitgaande van klimaatscenario’s van het KNMI tot 2050 loopt de schade per intense regenbui bij opstalverzekeringen naar verwachting met 6 tot 22% op. In de wetenschap bestaat brede overeenstemming tussen de relatie van de uitstoot van broeikasgassen als CO2 en het veranderende klimaat. Het bedrijfsleven, waaronder Achmea, heeft inmiddels stappen gezet in het identificeren en verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Achmea heeft de volgende stap gezet door jaarlijks haar overgebleven CO2-uitstoot te compenseren.

CO2-UITSTOOT IN NEDERLAND (IN KILOTON CO2) Scope 1

2013

2012

2011

2010

2009

Aardgas

6,9

10,7

12,5

12,5

11,6

Brandstof voor opwekken elektriciteit

0,0

0,0

0,0

0,0

0,1

Koelvloeistoffen (in CO2eq)

1,1

0,7

0,7

0,1

0,6

15,9

17,6

17,0

16,4

16,5

Autobrandstoffen - lease (WagenPlan)

Scope 2

Scope 3

Autobrandstoffen - lease (Athlon)

0,3

1,1

2,6

4,3

5,8

Elektriciteit (groene stroom)

0,6

0,7

0,8

0,7

0,7

Vliegreizen

1,0

1,0

0,9

0,8

0,7

Autobrandstoffen - zakelijke kilometers

2,9

3,1

3,5

2,6

2,3

Openbaar vervoer - zakelijke kilometers

0,0

0,1

0,0

0,0

-

Papier

2,1

2,1

2,1

2,2

2,6

Afval Totaal bruto

1,4

1,6

2,3

2,4

2,5

32,3

38,6

42,5

42,1

43,3

Reeds gecompenseerde emissies

15,9

17,6

17,0

16,4

16,5

Totaal netto

16,4

21,0

25,5

25,6

26,9

De relatieve bruto CO2-uitstoot in Nederland (exclusief derdenbedrijven) was in 2013 circa 2,0 ton CO2 per FTE (2,3 in 2012). Vanaf 2011 wordt Agis ook meegenomen. De berekening van de CO2-voetafdruk is in lijn met het Greenhouse Gas (GHG) Protocol. Voor de conversiefactoren wordt voor de voetafdruk gebruik gemaakt van het handboek CO2-prestatieladder 2.1 van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO). In 2013 is ervoor gekozen om de CO2-uitstoot van groene stroom (scope 2) te rapporteren met een lagere emissiefactor, omdat dit beter recht doet aan de werkelijke uitstoot van Achmea. We hebben hiervoor de voorgaande jaren aangepast voor een betere vergelijkbaarheid tussen de jaren. Zie voor gedetailleerde informatie over afval mobiliteit onze website www.achmea.nl.


45


Onze processen

Energie besparen

Verantwoord inkopen

Achmea wil haar energieverbruik ieder jaar met gemiddeld 2% laten dalen over de periode 2005-2020: in totaal 20% door efficiënter energiegebruik in de gebouwen en 10% in de keten. Hiermee wordt invulling gegeven aan de verplichtingen die voortkomen uit de ondertekening van het Convenant Meerjarenafspraak energie-efficiency (MJA3). Het MJA3 loopt van 2005 tot 2020. Achmea gebruikt echter 2006 als basisjaar in verband met de fusie van Interpolis van eind 2005. In de periode 2006-2013 is het gemiddelde energieverbruik jaarlijks gedaald met circa 4,6%.

Achmea is een grote kantoororganisatie die ongeveer € 1,0 miljard aan bedrijfsondersteunende inkoop uitgeeft. Hiervoor zijn prijs, kwaliteit en functionaliteit belangrijke criteria. Steeds vaker wordt ook duurzaamheid toegevoegd. Het beleid volgt twee paden. Enerzijds werken wij met toeleveranciers die de duurzaamheidambitie van Achmea onderschrijven en anderzijds kopen we producten in die aan aanvullende (duurzame) criteria voldoen (zie kader). Omdat we een grote organisatie zijn, hebben we ook de mogelijkheden om de kosten te beperken door scherp in te kopen en samen met onze leveranciers op zoek te gaan naar vernieuwende inkoopconcepten. Tussen 2011 en 2013 zijn de uitgaven gedaald van ruim € 1,2 miljard naar € 1,0 miljard.

ENERGIEVERBRUIK IN NEDERLAND (IN GIGAJOULE X 1.000) Verbruikt aardgas Verbruikte elektriciteit Keten: leaseauto’s

211,3

218,9

222,7 200,7

217,1

Twee paden voor duurzaam inkopen 217,4

Duurzaamheidverklaring voor toeleveranciers

185,8 112,9 237,3

195,9

183,8

187,4

189,2

186,2 159,8 149,9

213,7

2006

268,5

2007

320,3

2008

255,8

2009

238,4

2010

224,3

2011

213,1

2012

Alle voorkeursleveranciers hebben in 2011 onze verklaring onderschreven. In 2012 is in de Algemene Inkoopvoorwaarden (AIV) van Achmea een artikel gewijd aan MVO toegevoegd. De Duurzaamheidverklaring voor voorkeursleveranciers en de AIV zijn te vinden op www.achmea.nl/duurzaam-ondernemen

184,9

2013

Het relatieve energieverbruik in Nederland (exclusief derdenbedrijven) was in 2013 circa 27,9 megajoule per FTE (32,8 in 2012). Vanaf 2011 wordt Agis ook meegenomen.


Naast de bedrijfsondersteunende aankopen koopt Achmea zorg en schadeherstel in. Hoe omgegaan wordt met de inkoop van zorg is te lezen op www.achmea.nl. De door Achmea ingeschakelde schadeherstellers worden geselecteerd en gemonitord op kwaliteit van het herstel en de klantgerichte bedrijfsvoering.

Duurzaamheidscriteria voor producten Met criteria per productgroep worden aanvullende eisen gesteld op het gebied van duurzaamheid en kwaliteit. Zo stelde Achmea bijvoorbeeld aanvullende criteria op voor koffie, multifunctionele printers en elektriciteit. Verder volgt de inkoop van schoonmaakdiensten de door Achmea ondertekende Code Verantwoordelijk Marktgedrag.

46

Onze financiële resultaten

De belangrijkste activiteiten van Achmea zijn het verzekeren van schade, zorg, inkomensterugval en overlijdensrisico en het beleggen van betaalde premies. Wij willen een verantwoord rendement op vermogen realiseren om onze continuïteit te waarborgen en te kunnen blijven investeren in oplossingen voor onze klanten. Een gezonde financiële positie is immers een randvoorwaarde om te kunnen voldoen aan de afspraken die we met onze klanten hebben gemaakt – nu en in de toekomst. Wij streven naar het genereren van voldoende solvabiliteit voor autonome groei en additioneel rendement.



Groepsresultaten FINANCIËLE RESULTATEN BRUTO GEBOEKTE PREMIE

€ 20.233 miljoen

Belangrijkste resultaten en gebeurtenissen

NETTORESULTAAT

€ 344 miljoen EIGEN VERMOGEN

€ 9.702 miljoen SOLVABILITEIT (IGD)

202% resultaten

(€ MILJOEN)

Bruto geboekte premie Mutaties in voorziening voor niet-verdiende premies (na herverzekering) Opbrengsten uit beleggingen, inclusief deelnemingen

2013

2012

20.233

20.445

-1%

33

15

120%

861

1.688

-49%

Provisie- en commissiebaten

436

442

-1%

1.778

2.493

-29%

Totaal baten

23.341

25.083

-7%

Claims en mutaties verzekeringstechnische verplichtingen

19.148

20.746

-8%

Bedrijfskosten

2.879

3.008

-4%

Overige lasten

1.039

896

15%

23.066

24.650

-6%

Resultaat voor belasting

275

433

-36%

Nettoresultaat

344

469

-27%

Overige baten

Totaal lasten

TOTAAL BATEN Internationaal 6%

Schade 16%

Pensioen & Leven 13%

Achmea heeft een nettowinst behaald van € 344 miljoen (2012: € 469 miljoen) en een operationeel resultaat van € 536 miljoen (2012: € 513 miljoen). Onze bruto geboekte premie is ten opzichte van 2012 vrijwel gelijk gebleven op € 20,2 miljard (2012: € 20,4 miljard). Van de bruto geboekte premie hebben wij in 2013 ruim € 19 miljard aan onze klanten terugbetaald voor schades, zorgkosten en pensioen- of levensverzekeringen en voor onze klanten apart gezet om aan toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen. Onze financiële positie is zeer sterk gebleven met een IGD-solvabiliteitratio van 202% per jaareinde (ultimo 2012: 212%). Enkele grote bedrijfsbranden en de stormen die in het najaar over Nederland trokken, veroorzaakten veel schade bij klanten van ons Schadebedrijf. Vergoeding van deze schade had invloed op ons resultaat in 2013. Daarnaast hebben wij stappen genomen om de winstgevendheid van onze inkomensverzekeringenportefeuille te verbeteren. Het structurele resultaat van onze zorgverzekeringsactiviteiten bleef stabiel. Wij hebben de premies voor onze klanten in 2013 gelijk gehouden, terwijl de stijging van de zorguitgaven verder doorzette. De renteontwikkelingen in 2013 zorgden voor een daling van het resultaat in ons Pensioen- en Levenbedrijf. De kostenbesparingen in onze bedrijfsonderdelen droegen afgelopen periode in belangrijke mate bij aan het resultaat. Een afboekingen op de goodwill en andere immateriële vaste activa bij onze pensioendienstverlenings- en zorgverzekeringsactiviteiten hadden een negatief effect van in totaal € 232 miljoen op ons resultaat. Bij onze pensioendienstverleningsactiviteiten leiden lager dan eerder verwachte groei van het door ons beheerde vermogen, een toenemende druk op vergoedingen en de moeilijke omstandigheden op de Nederlandse vastgoedmarkt tezamen tot een afboeking van € 142 miljoen. Bij onze zorgverzekeringsactiviteiten leidt de verlaging van zorgverzekeringspremies voor 2014 en onze inschatting dat de toekomstige resultaatbijdragen uit onze zorgverzekeringsactiviteiten structureel minder zullen zijn eerder door ons werd verondersteld, tot een afboeking op de goodwill van € 90 miljoen.


Zorg 65%


De bruto geboekte premie van de Groep is ten opzichte van 2012 vrijwel gelijk gebleven op € 20.233 miljoen (2012: € 20.445 miljoen). Onze kernactiviteiten in de Nederlandse

48



In 2013 hebben we de premies voor onze klanten stabiel gehouden ten opzichte van 2012, ondanks een verdere toename van de zorgkosten. We ontvingen in 2013 een hogere bijdrage uit het zorgvereveningsfonds. Tegelijkertijd kozen klanten vaker voor het verhogen van hun vrijwillig eigen risico en voor het niet langer afsluiten van een aanvullende zorgverzekering dan wel voor het verlagen van hun aanvullende dekking. Ons huidig marktaandeel van 32%, gebaseerd op het aantal verzekerden, maakt duidelijk dat wij voor zorgverzekeringen marktleider zijn in Nederland. In het segment Pensioen & Leven Nederland is de bruto geboekte premie met 12% afgenomen tot € 2.593 miljoen (2012: € 2.944 miljoen). Deze daling was vooral het gevolg van de aanhoudend uitdagende omstandigheden zoals de terugval in hypotheekverstrekkingen als gevolg van de stagnatie op de huizenmarkt, de verschuiving van levensverzekeringen naar bankspaarproducten en lagere pensioenindexaties. We hebben onze belangrijke markposities in de Nederlandse pensioenen levensverzekeringsmarkt behouden; exclusief koopsommen zijn de marktaandelen 13% respectievelijk 14%. De bruto geboekte premie van segment Internationaal is gestegen naar € 1.242 miljoen (2012: € 1.230 miljoen), voornamelijk door omzetgroei in Turkije, Rusland en Slowakije en ondanks de verkoop van activiteiten en negatieve effecten van wisselkoersen.

schade- en zorgsegmenten realiseerden een lichte omzetstijging. De bruto geboekte premie van onze Nederlandse pensioenen levensverzekeringsactiviteiten daalde als gevolg van aanhoudend moeilijke macro-economische omstandigheden en de opkomst van het ‘banksparen’. In de licht krimpende Nederlandse schademarkt is de bruto geboekte premie van segment Schade Nederland gestegen tot € 3.172 miljoen (2012: € 3.151 miljoen). Dit was het resultaat van een toename van de premies bij ons online merk InShared, de fusies met Onderlinge Verzekeringen Overheid (OVO) en Friesland Bank Assurantiën (FBA) in de tweede helft van 2012 en een toename van inkomende herverzekeringspremies. Hier stond een daling van de bruto geboekte premie in onze inkomensverzekeringenportefeuille tegenover als gevolg van onze ingrepen om de winstgevendheid van deze portefeuille te herstellen. We behielden – met een stijging van het marktaandeel naar 20% - onze markleiderspositie in de Nederlandse schadesector. Ons marktaandeel bij inkomensverzekeringen is 18%. De bruto geboekte premie van segment Zorg Nederland is licht gestegen tot € 13.253 miljoen (2012: € 13.120 miljoen).

MARKTAANDELEN IN NEDERLAND SCHADE & BRAND 1 Achmea 20%

Delta Lloyd

a.s.r.

ING

Allianz

Overige

ZORG 2 Achmea 32%

Cooperatie VGZ

CZ Group

Menzis

Delta Aegon Goudse Lloyd

Overige

Overige

INKOMENSBESCHERMING 1 a.s.r.

Achmea 18%

ING

INDIVIDUEEL LEVEN 1, 3 ING

Achmea 14%

SNS Reaal

Delta Lloyd

a.s.r.

Aegon

Overige

PENSIOENVERZEKERINGEN 1 ING

Aegon

SNS Reaal/ Zwitserleven

Achmea 13%

Delta Loyd

a.s.r.

Overige

Publicatie van DNB in augustus 2013. 2012 cijfers. Gebaseerd op eigen analyse. cijfers van januari 2013. Achmea 13.9% 3 Exclusief koopsommen 1 2


49



Bedrijfskosten Substantiële operationele kostenbesparingen vormen een belangrijk onderdeel van ons veranderprogramma Versnellen & Vernieuwen. Een belangrijke doelstelling van de aanpassingen is immers het nog klantgerichter maken van onze organisatie. Daar hoort het structureel verlagen van kosten voor onze klanten bij. Van onze besparingsdoelstelling van € 200 miljoen per eind 2015 hebben we in 2013 circa € 130 miljoen gerealiseerd. Toch willen wij het tempo van onze kostenverlagingen verhogen. In december maakten wij daarom bekend dat wij ons eerder gestelde kostenbesparingsdoel aanscherpen. Met Versnellen & Vernieuwen richten wij ons op een structurele besparing van bedrijfskosten ter grootte van € 450 miljoen per eind 2016. Onze bedrijfskosten zijn ten opzichte van 2012 met 4% verder gedaald tot € 2.879 miljoen (2012: € 3.008 miljoen). In onze sturing richten we ons vooral op onze bruto bedrijfskosten.1 We zijn er in geslaagd om deze ten opzichte van 2012 met 5% te verlagen naar € 2.660 miljoen (2012: € 2.787 miljoen). Dit ondanks een hogere pensioenlast dan in 2012 en ondanks investeringen in het voldoen aan nieuwe weten regelgeving, onder meer in verband met de harmonisatie van het Europees betalingsverkeer (SEPA). In 2013 hebben we ook verder geïnvesteerd in de vermindering van de complexiteit van ons bedrijf en hebben we volgende stappen gezet naar het verder digitaliseren en automatiseren van onze bedrijfsvoering. Tegelijkertijd zijn we er ook in geslaagd om onze projectkosten ten opzichte van vorig jaar fors te verlagen. We hebben dit gerealiseerd door de effectiviteit van het IT- projectbudget te verhogen, onder andere door verdere centralisatie in de besturing van de IT-projectportefeuille en door het aanbrengen van meer focus in de projecten. Daarbij hebben het verminderen van de complexiteit in onze bedrijfsvoering en IT de hoogste prioriteit gekregen. In 2013 hebben we ook onze kosten voor marketing verlaagd. De totale marketinguitgaven zijn onder centrale sturing gebracht, waarbij voortdurend de effectiviteit en efficiëntie van de bestede bedragen wordt getoetst. Evenals in voorgaande jaren daalde het aantal arbeidsplaatsen in 2013. In totaal nam het aantal medewerkers (FTE) met 3% af naar 18.424 (ultimo 2012: 18.905) doordat we steeds efficiënter werken om zo de kosten voor onze klanten zo laag mogelijk te houden. De daling van 3% is gerealiseerd inclusief 83 medewerkers die bij ons in dienst zijn getreden als gevolg bedrijfskosten voor kostenallocatie aan schadebehandelingskosten en beleggingskosten, exclusief acquisitiekosten, herverzekering, winstdeling en commissie

1


van de fusies met OVO en FBA en als gevolg van onze nieuwe activiteiten in Australië.

Resultaat Het nettoresultaat over 2013 daalde met 27% tot € 344 miljoen (2012: € 469 miljoen), inclusief een belastingbate in verband met de aangevangen liquidatie van de Ierse vennootschap na verkoop van onze Ierse leningenportefeuille. Dit resultaat werd sterk beïnvloed door de eerder genoemde € 232 miljoen afboeking op goodwill en andere immateriële vaste activa bij onze pensioendienstverlenings- en zorgverzekeringsactiviteiten. Het operationeel resultaat steeg met 4% tot € 536 miljoen (2012: € 513 miljoen). In dit operationeel resultaat corrigeren wij voor de effecten van fusies en overnames en andere eenmalige baten en lasten, zoals afboekingen op goodwill. Op de volgende pagina’s wordt meer in detail ingegaan de resultaten per segment.

OPERATIONEEL RESULTAAT* Resultaat voor belasting

(€ MILJOEN) 2013

2012

275

433

Fusies en overnames

29

64

Goodwill afboekingen

232

16

Operationeel resultaat

536

513

-36%

4%

* Resultaat voor belasting gecorrigeerd voor afboekingen op immateriële vaste activa en effecten van fusies en overnames.

Aanpassing pensioenregeling Als onderdeel van de cao-onderhandelingen heeft Achmea in 2013 overeenstemming met de vakbonden bereikt inzake een aanpassing van de pensioenregeling met ingang van 1 januari 2014. De nieuwe pensioenregeling voor de circa 15.000 werknemers in Nederland is een zogenaamde Collective Defined Contribution (CDC) regeling, die de bestaande Defined Benefit (DB) regeling zal vervangen. De financiële en actuariële risico’s zijn door deze aanpassing van de pensioenregeling overgedragen aan (het collectief van) de medewerkers. Dit betekent onder meer dat de toekomstige stijging van de opgebouwde rechten voor huidige werknemers afhankelijk wordt van de financiële positie van het pensioenfonds. Als gevolg van deze aanpassingen heeft Achmea in 2013 negatieve backservice kosten ter grootte van € 35 miljoen verantwoord als onderdeel van de bedrijfskosten. Als gevolg van aanpassingen aan de pensioenregeling voor Ierse medewerkers heeft Achmea in 2013 verder negatieve backservice kosten ter grootte van € 16 miljoen verantwoord als onderdeel van de bedrijfskosten.

50



Schade Nederland Algemeen BRUTO GEBOEKTE PREMIE

€ 3.172 miljoen RESULTAAT VOOR BELASTING

€ 265 miljoen GECOMBINEERDE RATIO

98,0%

SOLVABILITEIT

237% resultaten

(€ MILJOEN) 2013

2012

3.172

3.151

1%

Opbrengsten uit beleggingen

220

247

-11%

Overige baten

-29

-28

-4%

Totaal baten

3.363

3.370

0%


2.295

2.228

2%

Bedrijfskosten

774

864

-10%

Overige lasten

29

65

-55%

3.098

3.170

-2%

265

200

33%


Totaal lasten Resultaat voor belasting

BRUTO GEBOEKTE PREMIE Juridische bijstand 6% Aansprakelijkheid 7%

Ongevallen 22%

Opstal & inboedel 29%

Transport 1%


Auto aansprakelijkheid 16% Auto - overig 19%

Onze merken, zoals Centraal Beheer Achmea en Interpolis, bieden een breed palet schadeverzekeringen aan waaronder auto-, inboedel-, aansprakelijkheids- en reisverzekeringen. Wij bereiken onze klanten via het directe, bancaire en intermediaire kanaal en zijn marktleider op de Nederlandse schadeverzekeringsmarkt met een marktaandeel van 20%. Wij benutten deze positie om onze klanten een zo goed mogelijke dienst te leveren. Onze merken bieden ook verschillende individuele en collectieve verzuim- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen aan via het directe, bancaire en intermediaire kanaal. Achmea heeft in de Nederlandse inkomensverzekeringsmarkt een marktaandeel van 18%. Schade- en inkomensverzekeringen zijn een kernactiviteit van Achmea. De door klanten ingelegde premies in het segment Schade Nederland vormen 16% (2012: 15%) van de bruto premieomzet van de Groep.

Resultaten Het resultaat voor belasting in het segment Schade Nederland is in vergelijking met 2012 met 33% toegenomen tot € 265 miljoen (2012: € 200 miljoen). In 2013 deden zich vier grote bedrijfsbranden bij klanten voor die een negatief effect van € 45 miljoen hadden op ons resultaat. Daarnaast hebben stormen die in oktober en december over Nederland trokken veel schade veroorzaakt bij particulieren en agrarische ondernemers die bij ons zijn verzekerd. De vergoeding van deze stormschades heeft ons resultaat met € 73 miljoen negatief beïnvloed. We verwachten de komende jaren een toename van extreme weersomstandigheden. Uitgaande van klimaatscenario’s van het KNMI tot 2050 loopt de schade per intense regenbui bij opstalverzekeringen naar verwachting met 6 tot 22 procent op. Als gevolg hiervan gaan premies omhoog. In Nederland kan vooral de verwachte toename van heftige regenbuien in de zomermaanden tot een toename van het aantal claims wegens neerslagschade leiden. In de wetenschap bestaat brede overeenstemming tussen de relatie van de uitstoot van broeikasgassen als CO2 en het veranderende klimaat. Het bedrijfsleven, waaronder Achmea, heeft inmiddels stappen gezet in het identificeren en verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Achmea heeft de volgende stap gezet door jaarlijks haar overgebleven CO2-uitstoot te compenseren. In 2013 is er ook sprake van een lagere vrijval van voorzieningen dan in 2012. Hier staat tegenover dat wij met succes hebben gewerkt aan een structurele verbetering van

51



de winstgevendheid van onze werknemersverzekeringen tegen langdurige, gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid voor werknemers (WGA). Zodoende hebben we in 2013 slechts beperkt aanvullende voorzieningen moeten nemen in verband met de verhoging van de wettelijke AOW-leeftijd, terwijl we in 2012 nog € 180 miljoen apart moesten zetten. Het resultaat werd in 2012 bovendien negatief beïnvloed door € 33 miljoen kosten in verband met de verkoop van Achmea Vitale. Het beleggingsresultaat in het segment Schade Nederland was € 27 miljoen lager dan in 2012 door lagere renteopbrengsten als gevolg van minder herbeleggingen en minder realisaties. In een krimpende markt, waarbij klanten scherper dan ooit op de prijs letten, nam de omzet van onze schadeverzekeringen toe. De bruto geboekte premie is in vergelijking met 2012 met 1% gestegen tot € 3.172 miljoen (2012: € 3.151 miljoen). De bedrijfskosten zijn in vergelijking met 2012 met 10% afgenomen tot € 774 miljoen (2012: € 864 miljoen). Deze afname is het resultaat van aanhoudend scherpe kostensturing, het centraliseren van IT projecten en de verkoop van Achmea Vitale in 2012. De gecombineerde ratio van het segment Schade Nederland is in 2013 verbeterd naar 98,0% (2012: 99,6%). Tegenover een hogere schaderatio van 73,2% (2012: 72,9%) ten gevolge van de branden stormschades en lagere vrijval van voorzieningen staat een lagere kostenratio van 24,8% (2012: 26,7%).

BEDRIJFSONDERDELEN

Schadeverzekeringen De schadeverzekeringsmarkt in Nederland is een volwassen markt, waarbij klanten ook scherp kijken naar de prijs van een verzekering. Veel klanten oriënteren zich op vergelijkingswebsites, op zoek naar de laagste premie. Nieuwe merken die alleen via het internet actief zijn zetten de markt daarbij op scherp. Het resultaat voor belasting uit schadeverzekeringen is in vergelijking met 2012 met 41% afgenomen tot € 238 miljoen (2012: € 401 miljoen). De belangrijkste redenen voor deze afname zijn de eerdergenoemde branden stormschades met een impact van € 118 miljoen ten opzichte van 2012 en een eenmalig positief effect van € 75 miljoen als gevolg van een modelaanpassing voor de bepaling van onze voorzieningen in 2012. De bruto geboekte premie steeg in 2013 met 2% tot € 2.568 miljoen (2012: € 2.522 miljoen). Deze toename komt door een groei van de premieomzet via ons merk InShared, een toename


van inkomende herverzekeringspremies en de overname en consolidatie van Onderlinge Verzekeringen Overheid en Friesland Bank Assurantiën in de tweede helft van 2012. De bedrijfskosten laten in 2013 een daling zien van 4% tot € 624 miljoen (2012: € 653 miljoen), het resultaat van aanhoudend scherpe kostensturing en het centraliseren van IT projecten. De gecombineerde ratio op onze schadeverzekeringen is in 2013 toegenomen tot 95,1% (2012: 89,5%). Die toename is het gevolg van de toegenomen schadelast, zichtbaar in de toename van de schaderatio tot 70,0% (2012: 62,7%). De kostenratio is in 2013 verbeterd tot 25,1% (2012: 26,8%).

Inkomensverzekeringen De inkomensverzekeringenmarkt in Nederland is een markt in beweging, die enerzijds wordt gekenmerkt door beperkte groeiverwachtingen en anderzijds door de complexe risicoinschatting. De markt voor collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekeringen is ingewikkeld. Sinds 2006 hebben werkgevers de mogelijkheid om risico’s zelf te dragen dan wel deze te verzekeren via het UWV of via een verzekeraar. De markt voor individuele arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor ondernemers (AOV) staat onder druk door de recessie, maar onze zakelijke klanten geven aan hun werknemers binnen de CAOafspraken graag goede inkomensbescherming te willen bieden. Inkomensbescherming voor zelfstandige ondernemers en DGA’s is van grote persoonlijke waarde voor onze klanten. Het resultaat voor belasting uit inkomensverzekeringen is in vergelijking met 2012 met € 228 miljoen toegenomen tot € 27 miljoen (2012: € -201 miljoen). De belangrijkste oorzaak voor deze toename is de grote resultaatverbetering op onze WGAportefeuille als gevolg van de diverse stappen die wij hebben ondernomen om de winstgevendheid te herstellen. Zo hebben we onze premiestelling beter in lijn gebracht met de dekking en polisvoorwaarden en hebben we onze schadeafhandeling verbeterd, onder meer door nauwer samen te werken met het UWV. Vanwege deze maatregelen hebben we in 2013 slechts beperkt aanvullende voorzieningen moeten nemen, terwijl we in 2012 nog € 180 miljoen apart moesten zetten voor de opgelopen schadelast. De beperkte aanvulling van de voorziening in 2013 had bovendien hoofdzakelijk betrekking op het politieke besluit tot verhoging van de AOW-leeftijd. De resultaten op AOV en Verzuim zijn in 2013 ook verbeterd, voornamelijk omdat we meer hebben geïnvesteerd in de aandacht voor preventie van arbeidsongeschiktheid. De toename van het resultaat voor belasting ten opzichte van 2012 wordt ook veroorzaakt door de € 33 miljoen eenmalige kosten in verband met de verkoop van Achmea Vitale die zich in 2013 niet voordeden.

52



De bruto geboekte premie is in vergelijking met 2012 met 4% afgenomen tot € 604 miljoen (2012: € 629 miljoen). Deze daling is vooral het gevolg van onze stappen om de winstgevendheid te herstellen. De bedrijfskosten laten in 2013 een daling zien van 29% tot € 150 miljoen (2012: € 211 miljoen), ondanks investeringen in verdere verbetering van onze schadeafhandeling. De daling van de bedrijfskosten is voornamelijk het gevolg van de verkoop van Achmea Vitale. De gecombineerde ratio op onze inkomensverzekeringen is in 2013 verbeterd tot 109,5% (2012: 139,5%). De schaderatio is in 2013 verbeterd tot 85,8% (2012: 113,1%) en de kostenratio is verbeterd tot 23,7% (2012: 26,4%).


53



Zorg Nederland Algemeen BRUTO GEBOEKTE PREMIE


€ 529 miljoen GECOMBINEERDE RATIO

96,8%

SOLVABILITEIT

185% resultaten

(€ MILJOEN)

Bruto geboekte premie Opbrengsten uit beleggingen Overige baten Totaal baten

2013

2012

13.253

13.120

1%

98

93

5%

-165

-204

23%

13.186

13.009

1%

De Nederlandse zorgsector is volop in beweging. Overheid, zorgaanbieders, verzekeraars en consumenten willen een zo hoog mogelijke kwaliteit van zorg met behoud van de betaalbaarheid. We hebben gezamenlijk afgesproken dat het groeipercentage van de zorguitgaven wordt teruggebracht naar 1,5% in 2014 en naar 1% per jaar van 2015 tot en met 2017, exclusief inflatie Voor huisartsen geldt dat ze daarbovenop 1% in 2014 en 1,5% in 2015 tot en met 2017 krijgen als zij zorg uit de tweede lijn overnemen. Om deze afspraken te kunnen realiseren onderhandelt Achmea namens haar klanten met ziekenhuizen en andere zorgaanbieders om de stijging van de kosten van de zorg te beheersen en de toegang tot kwalitatief goede zorg voor onze klanten te waarborgen. In 2013 hebben onze merken samen met andere partijen een aanzienlijke versnelling in de contractering van ziekenhuizen gerealiseerd. Zodoende hebben bijvoorbeeld Zilveren Kruis Achmea en Agis klanten al halverwege november kunnen informeren over de gecontracteerde ziekenhuizen.

Resultaten Claims en mutaties verzekeringstechnische verplichtingen

11.988

11.950

Bedrijfskosten

574

639

-10%

Overige lasten

95

127

-25%

12.657

12.716

0%

529

293

81%

- Structureel

321

352

-9%

- Incidenteel

208

-59

n.b.

Totaal lasten Resultaat voor belasting, waarvan:

0%

BRUTO GEBOEKTE PREMIE Aanvullende verzekering 11%

Basisverzekering premies 38% Basisverzekering Zorgvereveningsfonds 51%


Het netto resultaat van Zorg Nederland kent inherent jaarlijks bijzondere eenmalige posten. Dit is vooral een gevolg van de onzekerheden in de zorgkosten en de vertraging in de definitieve afrekeningen met het zorgvereveningsfonds voor de ZVW. Voor vergelijkingsdoeleinden maken we daarom onderscheid tussen een structureel en incidenteel resultaat, waarbij resultaten die geen betrekking hebben op het schadejaar worden toegerekend aan incidenteel. Ons structurele resultaat uit basiszorgverzekeringsactiviteiten is in 2013 stabiel gebleven op € 259 miljoen (2012: € 260 miljoen). Onze merken hebben de premies voor klanten over 2013 niet verhoogd, ondanks de aanhoudende stijging van de zorguitgaven. Wij hebben zodoende met succes ons marktleiderschap verdedigd waarbij het behoud van onze schaalgrootte relevant is zodat wij namens onze klanten de best mogelijke zorg kunnen blijven inkopen tegen de scherpst mogelijke prijs. Het structurele resultaat inclusief de resultaatbijdrage van onze vrijwillige aanvullende zorgverzekeringen daalde in 2013 met 9% naar € 321 miljoen (2012: € 352 miljoen). Het incidentele resultaat over 2013 bedroeg € 208 miljoen (2012: € - 59 miljoen). Om ook bij hoger dan verwachte zorgkosten onze afspraken met klanten na te kunnen komen, bouwen wij jaarlijks voorzieningen op. Daarbij houden we voorzichtigheidshalve een marge aan om ook onzekerheden in het zorgsysteem zelf op te kunnen vangen. Een voorbeeld hiervan is het traject om te

54



komen tot een beter declaratiesysteem voor ziekenhuizen. De overgang in declaratiesysteem van DBC naar DOT ging gepaard met grote onzekerheid over de uiteindelijk bij ons gedeclareerde zorgkosten. Omdat onze klanten er op moeten kunnen rekenen dat wij ook in de toekomst de declaraties van zorgkosten kunnen vergoeden, beoordelen we jaarlijks of de door ons aangelegde financiële buffers hiervoor toereikend zijn. Omdat onze klanten over voorgaande jaren lager dan verwachte claims indienden, bleken de door ons prudent opgebouwde voorzieningen hoger dan noodzakelijk. Een deel van de opgebouwde voorzieningen is zodoende vrijgevallen. De incidentele vrijval van voorzieningen uit voorgaande jaren bedroeg over 2013 € 298 miljoen. Deze vrijval heeft onze merken in staat gesteld om de zorgverzekeringspremies voor hun klanten te verlagen met circa 100 euro per verzekering. Het overige resultaat wordt aan de reserves van onze zorgentiteiten toegevoegd, zodat wij er ook in de toekomst voor onze klanten kunnen zijn. Verhoging van onze solvabiliteit is van belang vanwege de verwachte overgang van een deel van de uitvoering van de AWBZ naar verzekeraars, waarover de overheid, gemeenten en zorgverzekeraars momenteel in gesprek zijn. Deze overgang zal naar verwachting leiden tot hogere kapitaalseisen voor zorgverzekeraars. Onder meer als gevolg van de verlaging van onze premies verwachten we de komende jaren structureel minder resultaat op onze zorgverzekeringsactiviteiten maken dan eerder werd aangenomen. De toegenomen concurrentie tussen zorgverzekeraars en de steeds kritischer consument versterken dit effect. We waardeerden daarom € 90 miljoen af op goodwill en andere immateriële vaste activa van onze zorgactiviteiten ten laste van ons resultaat over 2013. De bruto geboekte premie is in 2013 met 1% toegenomen tot € 13.253 miljoen (2012: € 13.120 miljoen). In 2013 hebben we de premies voor onze klanten stabiel gehouden ten opzichte van 2012, ondanks een verdere toename van de zorgkosten. We ontvingen in 2013 hogere bijdragen uit het zorgvereveningsfonds. Daarnaast zagen we dat klanten in toenemende mate kozen voor het verhogen van hun vrijwillige eigen risico het niet langer afsluiten van een aanvullende zorgverzekering en voor het verlagen van hun aanvullende dekking. Onder andere door het afronden van de integratie van Agis en het verminderen van de complexiteit in onze IT systemen zijn we erin geslaagd om de bedrijfskosten met 10% te verlagen tot € 574 miljoen (2012: € 639 miljoen). In 2012 werden er ook eenmalig kosten voor holdingdiensten aan het segment Zorg Nederland doorbelast. De gecombineerde ratio komt in 2013 uit op 96,8% (2012:


98,0%). De schaderatio over 2013 is 92,7% (2012: 93,6%) en de kostenratio is verbeterd tot 4,1% (2012: 4,4%).

BEDRIJFSONDERDELEN

Basiszorgverzekeringen De bruto geboekte premie van de basisverzekering steeg in 2013 met 2% naar € 11.825 miljoen (2012: € 11.571 miljoen). De klanten van onze merken betaalden minder premie als gevolg van de verhoging van het wettelijk eigen risico en doordat zij kiezen voor een hoger vrijwillig eigen risico. Ook nam het aantal verzekerden af ten opzichte van 2012. De omzetdaling werd echter gecompenseerd door hogere bijdragen uit het zorgvereveningsfonds. Onder meer als gevolg van succesvolle zorginkoop vielen vergoedingen van geneesmiddelen en medisch-specialistische zorg lager uit dan onze eerdere zorgkostenramingen. Ook de verhoging van het verplichte eigen risico voor klanten van € 220 naar € 350 in 2013 had een remmende werking op het zorgverbruik, vooral in de eerstelijnszorg. Desondanks zette de eerdere stijging van zorguitgaven in absolute zin door en daalde ons structurele resultaat met 15% naar € 259 miljoen (2012: € 303 miljoen). De gecombineerde ratio kwam uit op 96,9% (2012: 97,9%). De schaderatio kwam uit op 93,9% (2012: 94,5%) en de kostenratio verbeterde naar 3,0% (2012: 3,4%).

Aanvullende zorgverzekeringen De bruto geboekte premie uit aanvullende verzekeringen is afgenomen tot € 1.410 miljoen (2012: € 1.534 miljoen) en de bedrijfskosten zijn verder gedaald tot € 138 miljoen (2012: € 161 miljoen). Het veranderende klantgedrag zagen we ook terug in de daling van de bruto geboekte premie. Klanten sluiten minder vaak een aanvullende zorgverzekering zoals een tandartsverzekering af of kiezen voor het verlagen van de dekking van de aanvullende zorgverzekering. Het structurele resultaat nam in vergelijking met 2012 met 33% af naar € 62 miljoen (2012: € 92 miljoen). De voornaamste reden hiervoor is dat klanten bewuster kiezen welke aanvullende dekking zij afnemen en de premiedaling daarom groter is dan de daling van de zorguitgaven voor onze verzekerden. De gecombineerde ratio is in vergelijking met 2012 verbeterd tot 92,3% (2012: 95,1%). De schaderatio kwam uit op 82,5% (2012: 84,6%) en de kostenratio is verbeterd tot 9,8% (2012: 10,5%).

55



Pensioen & Leven Nederland Algemeen BRUTO GEBOEKTE PREMIE


€ 245 miljoen

VALUE OF NEW BUSINESS MARGE

€-4,3% SOLVABILITEIT

226% resultaten

(€ MILJOEN) 2013

2012

2.593

2.944

-12%

481

1.155

-58%

Overige baten

1.429

2.136

-33%

Totaal baten

4.503

6.235

-28%


6.763

3.432

62%

Bruto geboekte premie Opbrengsten uit beleggingen

Bedrijfskosten

316

325

-3%

Overige lasten

2.821

1.362

n.b.

Totaal lasten

4.258

5.852

-27%

245

383

-36%


BRUTO GEBOEKTE PREMIE Achmea herverzekering 13% Pensioenen traditionele producten 12%

Individueel leven – traditionele producten 25%

Pensioenen unit-linked producten 20% Individueel leven – unit-linked producten 30%


Met merken als Centraal Beheer Achmea, Interpolis, Avéro Achmea en FBTO zijn wij actief op het gebied van pensioenen levensverzekeringen. Bij de ontwikkeling en verkoop van onze pensioenproducten richten wij ons voornamelijk op beschikbare premieregelingen. We bieden deze producten aan via het grootzakelijke, intermediaire en directe kanaal. Achmea heeft in de Nederlandse pensioenverzekeringsmarkt een marktaandeel van 13%. Overlijdensrisicoverzekeringen en andere individuele levensverzekeringen bieden we vooral aan via het bancaire en directe kanaal. Achmea heeft in deze markt een marktaandeel van 14%. We hebben onze gesloten portefeuille met individuele levensverzekeringen in een apart bedrijfsonderdeel ondergebracht om onze uitvoeringskosten te verlagen met behoud van de kwaliteit van dienstverlening.

Resultaten Het resultaat voor belasting in het segment Pensioen & Leven Nederland is in vergelijking met 2012 met 36% afgenomen tot € 245 miljoen (2012: € 383 miljoen). Deze daling van het resultaat wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een lager renteresultaat als gevolg van een combinatie van de onderstaande factoren. In de eerste helft van 2012 zijn wij voor het berekenen van de verplichtingen voor sommige portefeuilles en gesepareerde beleggingsdepots overgaan op een rekenrente met gebruikmaking van de ultimate forward rate, de UFR-curve. Deze overgang had een eenmalig positief effect op het resultaat over 2012. Om de marktrisico’s verbonden aan gegeven garanties op gesepareerde beleggingsdepots zoveel mogelijk af te dekken, gebruiken wij een replicerende portefeuille op basis van de zero swap curve. Het verder naar elkaar toe bewegen van de UFR-curve en de zero swap curve heeft in 2013 het positieve effect uit 2012 weer gedeeltelijk teniet gedaan. Een aanpassing van de contractvoorwaarden bij een van onze gesepareerde beleggingsdepots leidt tot een verschuiving van ongeveer € 3,5 miljard aan beleggingen en voorzieningen voor verzekeringsverplichtingen voor rekening en risico van onze polishouders naar eigen rekening en risico van Achmea. Deze aanpassing van de contractvoorwaarden heeft ook geleid tot een eenmalige vrijval van een aangehouden prudentiemarge. De bruto geboekte premie is in 2013 met 12% afgenomen tot € 2.593 miljoen (2012: € 2.944 miljoen) als gevolg van de aanhoudend moeilijke macro-economische omstandigheden. Lagere pensioenindexaties, een terugval in nieuwe hypotheek-

56



verstrekkingen vanwege de stagnatie op de huizenmarkt, en de verschuiving van vermogensopbouwproducten van levensverzekeringen naar bankspaarproducten zijn de belangrijkste oorzaken. De nieuwe verkopen zijn in 2013 afgenomen tot € 81 miljoen (2012: € 140 miljoen). De bedrijfskosten van het segment Pensioen & Leven Nederland zijn met 3% gedaald tot € 316 miljoen (2012: € 325 miljoen). De bruto bedrijfskosten2 zijn echter met circa 15% gedaald. Dit verschil in daling wordt grotendeels veroorzaakt door de specifieke manier waarop commissies voor herverzekering als bedrijfskosten worden verantwoord. Eenmalige aanpassing van herverzekeringscontracten in 2013 leidt tot hogere interne herverzekeringscommissies en daarmee hogere bedrijfskosten.

gemaakt naar marktrenteproducten en nieuwe pensioenverzekeringen op basis van een beschikbare premieregeling. De hervormingen in de pensioenmarkt zorgen voor een onzekere situatie voor alle partijen. Wij betrekken onze klanten graag bij alle veranderingen die zich voordoen. Daarbij werken wij aan het ontwikkelen van nieuwe oplossingen voor een goed pensioen. Wij doen dat onder meer door het verder uitbreiden van ons assortiment DC-producten, waarbij we de rentegevoeligheid van onze portefeuille waar mogelijk verminderen en streven naar de beste oplossingen voor bestaande DB-verplichtingen. We doen dat ook door introductie van beleggingsfondsen waarin het beleggingsrisico en renterisico worden afgebouwd naar mate klanten ouder worden, zogenoemde lifecyclefondsen.

De waarde van onze nieuwe productie (VNB) is in 2013 afgenomen tot € -24,9 miljoen (2012: € -18,5 miljoen). De marge op de waarde van onze nieuwe productie is in 2013 afgenomen tot -4,3% van -1,8%. Dit is vooral het gevolg van investeringen in nieuwe administratiesystemen en lagere nieuwe productievolumes.

In 2013 zijn we doorgegaan met het reduceren van kosten en complexiteit in ons pensioenverzekeringsbedrijf. In de praktijk betekent dat minder systemen, minder processen en het aanbieden van eenduidige en transparante producten. Hoe transparanter producten zijn, hoe beter ze te begrijpen zijn en hoe makkelijker aan te passen aan toekomstige veranderingen in weten regelgeving. Daarmee werken wij aan producten met een lagere kostprijs, wat goed is voor de betaalbaarheid van pensioenen en daarmee goed is voor onze klanten.

BEDRIJFSONDERDELEN

Pensioenverzekeringen De pensioenverzekeringsmarkt maakt al enige jaren een transitie door. Lage rentestanden en langlevenrisico’s maken traditionele DB-regelingen financieel onaantrekkelijk voor werkgevers en onhoudbaar voor verzekeraars. De aandacht verschuift zodoende steeds meer van het aanbieden van traditionele producten met gegarandeerde pensioenaanspraken, zogenoemde Defined Benefit (DB) regelingen, naar het aanbieden van Defined Contribution (DC) producten op basis van beschikbare premie. De recente introductie van de herziene IAS19 verslaggevingsstandaard, die onder meer voorschrijft dat alle actuariële winsten en verliezen van een DB-regeling direct in het eigen vermogen worden verwerkt, zal de verschuiving naar DC-regelingen alleen maar verder versnellen. Tot slot is de concurrentie op de pensioenverzekeringsmarkt de afgelopen jaren behoorlijk toegenomen door de oprichting van verschillende Premie Pensioen Instellingen (PPI’s) en de toetreding van nieuwe prijsvechters.

De bruto geboekte premie laat ten opzichte van 2012 een daling zien van 4% tot € 1.130 miljoen (2012: € 1.177 miljoen). Zowel de omzet uit reguliere premies als de omzet uit koopsommen is lager dan vorig jaar. Deze daling is voornamelijk het gevolg van lagere verkopen en de economische omstandigheden die doorwerken in lagere indexaties dan vorig jaar.

Levensverzekeringen

In 2013 heeft opnieuw een deel van onze klanten de overstap

De uitdagende omstandigheden in de markt voor individuele levensverzekeringen houden aan. Als gevolg van het uitblijven van herstel op de Nederlandse huizenmarkt blijft het aantal nieuwe hypotheekverstrekkingen laag en staat de verkoop van overlijdensrisicoverzekeringen onder druk. Daarnaast gaat de verschuiving van individuele levensverzekeringen naar bankspaarproducten met gelijkwaardige fiscale voordelen onverminderd door. Klanten van onze merken hebben behoefte aan duidelijke producten en diensten. Daarom zijn wij in 2013 verder gegaan met het ontwikkelen van betaalbare en transparante overlijdensrisicoverzekeringen.

1 Bruto bedrijfskosten zijn bedrijfskosten voor kostenallocatie aan schade behandelingskosten en beleggingskosten, exclusief acquisitiekosten, herverzekering, winstdeling en commissie.

De bruto geboekte premie is ten opzichte van 2012 met 17% afgenomen tot € 1.463 miljoen (2012: € 1.767 miljoen), vooral door de aanhoudende lastige omstandigheden op


57



de Nederlandse huizenmarkt en door de verschuiving van levensverzekeringen naar bankspaarproducten. De bruto geboekte premie van onze herverzekeringsactiviteiten liet ook een daling zien. Dit is een gevolg van onze keuze om prioriteit te geven aan het behalen van rendement boven omzetgroei. We hebben verschillende herverzekeringscontracten op basis van deze prioriteit zorgvuldig opnieuw beoordeeld en dit heeft er in geresulteerd dat sommige contracten niet zijn verlengd. Tot slot is de premiedaling bij levensverzekeringen een gevolg van onze keuze om bepaalde individuele levensverzekeringen niet meer aan te bieden. Onze gesloten levenportefeuille hebben wij apart gezet van de rest van onze organisatie. Ondanks dat er geen nieuwe polissen meer aan deze portefeuille worden toegevoegd, blijven wij onze bestaande klanten vanzelfsprekend goed bedienen. We beheren de polissen, ontvangen en beleggen premies en keren, zoals afgesproken, geld uit aan onze polishouders tot aan het einde van de looptijd. Consolidatie van gesloten levenportefeuilles lijkt voorlopig nog niet op gang te komen. Wij richten ons daarom op het verder verlagen van de uitvoeringskosten met behoud van onze hoge kwaliteit van dienstverlening.


58



Internationale activiteiten Algemeen BRUTO GEBOEKTE PREMIE


€ 2 miljoen SOLVABILITEIT

252% resultaten

(€ MILJOEN)

2013

2012

1.242

1.230

1%

116

257

-55%

40

56

-28 %

1.398

1.543

-9%

839

984

-15%

Bedrijfskosten

350

408

-14%

Overige lasten

207

229

-10%

1.396

1.621

0%

2

-78

n.b.

Bruto geboekte premie Opbrengsten uit beleggingen Overige baten Totaal baten Claims en mutaties verzekeringstechnische verplichtingen

Totaal lasten Resultaat voor belasting

BRUTO GEBOEKTE PREMIE Overige 1%

Achmea is internationaal actief in zes landen buiten Nederland: Griekenland, Turkije, Rusland, Slowakije, Ierland en Australië. We willen onze in Nederland opgedane kennis en ervaring inzetten waar we winstgevende groei verwachten. We richten ons daarbij op het bereiken van relevante schaalgrootte in een beperkt aantal markten. Een goede geografische en risicospreiding is ook in het belang van onze langetermijncontinuïteit. In 2013 ontvingen we de vergunning om agrarische schadeverzekeringen in Australië aan te bieden in samenwerking met onze partner Rabobank en verkochten we onze verzekeringsactiviteiten in Roemenië en Bulgarije.

Resultaten Onze buitenlandse activiteiten leverden in 2013 een bescheiden bijdrage aan het resultaat voor belasting van de groep van € 2 miljoen (€ -78 miljoen). Het resultaat over 2012 werd destijds sterk beïnvloed door € 69 miljoen aan eenmalige lasten en kosten onder andere in verband met desinvesteringen. De prestatieverbetering was verder te danken aan de aanhoudende focus op winstgevende groei, kostenbesparingen en verbeterde operationele prestaties. De bruto geboekte premie uit internationale activiteiten nam met 1% toe tot € 1.242 miljoen (2012: € 1.230 miljoen) ondanks negatieve valuta-effecten ter grootte van € 33 miljoen. Omzetgroei in Turkije, Rusland en Slowakije compenseerde de omzetdaling in Ierland en Griekenland en de omzetdaling als gevolg van desinvesteringen. De bedrijfskosten daalden met 14% naar € 350 miljoen (2012: € 408 miljoen).

Landen

Ierland 13%

Griekenland Griekenland 30%

Slowakije 24%

Rusland 7%


Turkije 25%

InterAmerican Greece biedt schade-, zorgen levensverzekeringen aan. Griekenland bevindt zich in een aanhoudend uitdagende economische situatie, die ook van invloed is op de verzekeringssector. In 2013 daalden de bruto geboekte premie naar € 368 miljoen (2012: € 397 miljoen). In een krimpende markt vergrootte InterAmerican Greece haar marktaandeel. Bij ons directe merk Anytime nam, vooral in de eerste helft van 2013, het aantal polissen toe tot meer dan 220.300 (2012: 174.700 polissen).

59



Turkije Eureko Sigorta is actief in de Turkse schade- en zorgverzekeringsmarkt, de kerncompetenties van Achmea. In de Turkse financiële sector staat vertrouwensherstel hoog op de agenda. Wij werken nauw samen met strategische partner Garanti Bank. In 2013 richtten we ons op het bewaken van de winstgevendheid, met een versterkte focus op bancassurance (ook via internet) en het optimaliseren van ons verzekeringsaanbod. De bruto geboekte premie steeg met 6% naar € 314 miljoen (2012: € 297 miljoen) voornamelijk dankzij het Gebze Izmir infrastructuurproject – met omgerekend ruim € 40 miljoen de grootste verzekeringspolis die ooit in Turkije is afgesloten. Eureko Sigorta nam hiervan omgerekend ruim € 20 miljoen voor haar rekening. Deze bijdrage compenseerde het effect van de devaluatie van de Turkse lira op de omzet enigszins.

verlaagd en geïnvesteerd in productontwikkeling en IT. In 2013 daalden de bruto premieomzet met 3% naar € 167 miljoen (2012: € 172 miljoen). De bijdrage van beleggingscontracten nam met 3% af naar € 250 miljoen vergeleken met € 258 miljoen in 2012.

Australië In onze ambitie om de commerciële samenwerking met Rabobank ook internationaal verder te versterken, hebben we een belangrijke stap gezet. We hebben eind 2013 de vergunning verkregen om verzekeringen in Australië te verkopen. Onder de merknaam Achmea Australia verkopen we agrarische schadeverzekeringen.

Niet-gecontinueerde bedrijfsactiviteiten

Ierland (financieringsactiviteiten) Rusland Oranta is actief in de schade- en zorgverzekeringsmarkten in Rusland. De bruto geboekte premie steeg in 2013 met 28% naar € 83 miljoen (2012: € 65 miljoen) dankzij een toename van de omzet in vrijwel alle segmenten. De komende periode blijven we ons richten op duurzame winstgevende groei. Gezien de verslechterende marktomstandigheden bij Motor in de tweede helft van het jaar, is een nieuw winstgevendheidsplan ontwikkeld dat gericht is op een verdere verbetering van onze commerciële capaciteiten en schadeafhandeling in combinatie met kostenbeperkingen.

Op 19 december hebben wij onze portefeuille met leningen aan Ierse consumenten, bestaande uit circa 11.000 leningen met een uitstaand saldo van in totaal € 240 miljoen, verkocht.

Roemenië Begin 2013 verkochten we onze levensverzekerings- en pensioenactiviteiten in Roemenië. We verwachten beide portefeuilles na goedkeuring door de overheid in de loop van 2014 over te dragen. Onze resterende activiteiten in Roemenië worden afgebouwd.

Bulgarije Slowakije Union biedt zorg-, schade- en levensverzekeringen aan. De bruto geboekte premie nam met 7% toe naar € 295 miljoen (2012: € 276 miljoen), vooral dankzij onze zorgverzekeringen. De klanten van Union worden in toenemende mate via het directe kanaal bediend. De onzekerheid rond het voornemen van de Slowaakse regering om een publiek zorgverzekeringsstelsel op te zetten, houdt aan.

Op 21 augustus 2013 tekende Achmea een overeenkomst voor de verkoop van de schade- en levensverzekeringsactiviteiten in Bulgarije. De transactie werd op 30 december 2013 afgerond.

Ierland Friends First Life biedt levensverzekeringen aan. De verkopen in deze markt zijn sinds 2007 sterk gedaald. We werken aan klantbehoud en geleidelijke uitbouw van een winstgevende portefeuille. We willen bij het afsluiten van nieuwe verzekeringen onze klanten duidelijker informeren over de aan hen in rekening gebrachte provisie. Hoewel de nieuwe verkopen daalden door deze aanpak, resulteerde het in een hoger behoud van klanten. We hebben in 2013 onze kosten


60



Bancaire activiteiten Nederland Algemeen RESULTAAT VOOR BELASTING

Achmea biedt diverse bancaire diensten voor de Nederlandse consumentenmarkt en het midden- en kleinbedrijf, die onze reeks van verzekeringsproducten aanvullen. Achmea Bank verstrekt hypotheek- en spaarproducten aan particulieren via de merken Centraal Beheer Achmea, FBTO, Avéro Achmea en Woonfonds Hypotheken. Staalbankiers levert private banking diensten aan vermogende particulieren en aan kleinere en middelgrote instellingen.

€ -26 miljoen KREDIETPORTEFEUILLE

€ 15,3 miljard CORE TIER-1 RATIO ACHMEA BANK

15,9%

CORE TIER-1 RATIO STAALBANKIERS

17,0%

Resultaten

resultaten

(€ MILJOEN)

2013

2012

Netto rentemarge

90

80

13%

Commissiebaten

14

13

8%

Gerealiseerde en ongrealiseerde resultaten

36

41

-12%

Overige baten

-3

n.b.

n.b.

Totaal baten

137

134

2%

Bedrijfskosten

130

109

19%

Overige lasten

1

1

0%

32

16

100%

Totaal lasten

163

126

29%


-26

8

n.b.

Toevoegingen aan kredietvoorzieningen

Het resultaat voor belasting van onze bancaire activiteiten in Nederland is afgenomen tot € -26 miljoen (2012: € 8 miljoen). Een verbetering in het renteresultaat wordt tenietgedaan door een eenmalige toename van de bedrijfskosten en een toename van de dotatie aan de kredietvoorzieningen bij Staalbankiers. Dit als gevolg van een verdere daling van onderpand op enkele grote hypotheken. De efficiency ratio van onze bancaire activiteiten in Nederland is door de eenmalige toename van de bedrijfskosten verslechterd tot 96% (2012: 81%). Wij hebben in 2013 geïnvesteerd in verdere verbetering van de kwaliteit van ons hypotheekadviestraject en de achterliggende processen en in het implementeren van nieuwe weten regelgeving. Verder hebben we in de eerste helft van 2013 eenmalig kosten gemaakt voor onze samenwerking van Staalbankiers met GE Artesia Bank. Deze initiatieven resulteerden in een eenmalige toename van onze bedrijfskosten tot € 130 miljoen (2012: € 109 miljoen).

BEDRIJFSONDERDELEN

Achmea Bank KREDIETPORTEFEUILLE Staalbankiers 10% Achmea Bank Retail 1%

Achmea Bank Hypotheken 89%


Het resultaat voor belasting van Achmea Bank bleef in 2013 stabiel op € 30 miljoen (2012: € 29 miljoen). Een verbetering van het renteresultaat vangt eenmalige investeringen in 2013 geheel op. Wij zijn doorgegaan met investeren in verdere verbetering van de kwaliteit van ons hypotheekadviestraject, onze hypotheekadviseurs en gerelateerde IT systemen. Dit doen we om de dienstverlening aan onze klanten en de bijbehorende processen verder te verbeteren. Als onderdeel hiervan is de front- en backoffice hypotheken met ingang van 1 januari 2014 gecentraliseerd in Tilburg. Aanvullend heeft de naleving van nieuwe weten regelgeving geleid tot hogere bedrijfskosten. Een voorbeeld van nieuwe weten regelgeving zijn de eisen die door de Europese Centrale Bank aan de datakwaliteit omtrent asset-backed securities worden gesteld. De toevoeging aan de

61



kredietvoorziening is ten opzichte van 2012 licht toegenomen tot 11 basispunten van de totale hypotheekportefeuille. Deze toename is het gevolg van de waardedaling van onderpanden en langere doorlooptijden bij bijzonder beheer. Daarnaast heeft Achmea Bank nieuwe uitgangspunten vastgesteld met betrekking tot het voorzieningenbeleid voor NHG-hypotheken. Dat leidde tot een eenmalige dotatie van een half miljoen euro. De spaarportefeuille van Achmea Bank is in vergelijking met 2012 met € 0,6 miljard toegenomen tot € 4,3 miljard (ultimo 2012: € 3,7 miljard). Het percentage spaargeld hiervan dat langer dan 1 jaar wordt vastgezet is in 2013 toegenomen tot 28% (ultimo 2012: 11%). De hypotheekportefeuille van Achmea Bank is licht afgenomen tot € 11,6 miljard (ultimo 2012: € 11,9 miljard). De core Tier 1 ratio van Achmea Bank is toegenomen tot 15,9 % (ultimo 2012: 14,2 %).

Investeringen in IT en de samenwerkingsovereenkomst met GE Artesia Bank leidden tot hogere bedrijfskosten in 2013. Het resultaat is daarnaast onder druk komen te staan door een toename van de kredietvoorziening als gevolg van een verdere daling van onderpand op enkele grote hypotheken.

Achmea Hypotheekbank heeft in 2013 met succes twee senior ongedekte obligatieleningen uitgegeven voor een totaalbedrag van € 800 miljoen. Deze nieuwe uitgiften onder het Medium Term Note programma stellen de hypotheekbank in staat om zijn financieringsprofiel te diversifiëren. Verder heeft Achmea Hypotheekbank een RMBS (residential mortgage backed securities) programma geplaatst voor een bedrag van € 781 miljoen en onderhands ongedekte obligatieleningen bij institutionele partijen geplaatst voor een totaalbedrag van € 122 miljoen. Tot slot heeft Achmea Bank een Commercial Paper programma opgezet, waarmee in 2013 € 138 miljoen aan geldmarktfinanciering is aangetrokken.

Staalbankiers Het vermogen dat Staalbankiers voor haar klanten beheert is in 2013 met € 171 miljoen toegenomen tot € 1,9 miljard (ultimo 2012: € 1,7 miljard), zowel door het aantrekken van nieuwe klanten als door een toename van het vermogen dat bestaande klanten bij de bank onderbrachten. In de eerste helft van 2013 heeft Staalbankiers een overeenkomst gesloten met GE Artesia Bank over het introduceren van Staalbankiers bij klanten van GE Artesia Bank. Deze overeenkomst leidde tot een versterking van het klantenbestand en een toename van het vermogen dat Staalbankiers voor haar klanten beheert. De core Tier-1 ratio van Staalbankiers is in 2013 toegenomen tot 17,0 % (ultimo 2012: 14,1%) mede door een kapitaalstorting van € 57 miljoen.


62



Overige activiteiten RESULTATEN

(€ MILJOEN) 2013

2012

Totaal baten

278

275

Bedrijfskosten

735

665

11%

96

79

22%

187

-96

n.b.

1.018

648

57%

-740

-373

-98%

Rentekosten Overige lasten Totaal uitgaven Resultaat voor belasting

1%

ALGEMEEN Syntrus Achmea ondersteunt pensioenfondsbesturen op een breed gebied van strategisch advies, vermogensbeheer en de dagelijkse uitvoering van de pensioenadministratie. Syntrus Achmea biedt daarmee een strategische aanvulling op de activiteiten van Achmea Groep. Het segment Overige activiteiten omvat naast Syntrus Achmea ook onze strategische deelnemingen en de resultaten van onze Shared Service Centers en activiteiten op holdingniveau.

In 2013 zijn veel van deze projecten gecentraliseerd om een efficiencyslag te kunnen doorvoeren en het projectenbudget effectiever in te kunnen zetten. Ten gevolge van deze beslissing zijn de bedrijfskosten in het segment Overige activiteiten met circa € 100 miljoen toegenomen. Het totale projectenbudget daarentegen is groepsbreed afgenomen, ondanks een aantal investeringen in SEPA en andere implementatietrajecten van nieuwe weten regelgeving. Het resultaat voor belasting is ook afgenomen door de eenmalige opbrengst in 2012 van het toerekenen van € 80 miljoen kosten in verband met geleverde diensten op holdingniveau in voorgaande jaren aan het segment Zorg Nederland. Als gevolg van de aanpassingen aan de pensioenregeling voor medewerkers in Nederland heeft Achmea in 2013 € 35 miljoen aan negatieve backservice kosten verantwoord als onderdeel van de bedrijfskosten. Dit resultaat wordt teniet gedaan door € 65 miljoen hogere pensioenlasten dan in 2012 als gevolg van een lagere disconteringsvoet.

BEDRIJFSONDERDELEN

Resultaten Het resultaat voor belasting in het segment Overige activiteiten is in vergelijking met 2012 met € 367 miljoen afgenomen tot € -740 miljoen (2012: € -373 miljoen). De bedrijfskosten zijn in vergelijking met 2012 met € 70 miljoen toegenomen tot € 735 miljoen (2012: € 665 miljoen). De belangrijkste verklaring voor de resultaatdaling van dit segment is een € 142 miljoen afwaardering van de goodwill op onze pensioendienstverleningsactiviteiten, vooral als gevolg van de aanhoudend moeilijke marktomstandigheden waarin Syntrus Achmea opereert. Daarbij speelt een aantal factoren een rol. Wij zien dat de marktvergoedingen voor dienstverlening op het gebied van pensioenadministratie en vermogensbeheer in de komende jaren onder druk blijven staan en dat het door ons beheerd vermogen minder hard groeit dan wij eerder verwachtten. Daarnaast heeft de waardevermindering in onze vastgoedportefeuille in combinatie met het beperkte uitzicht op kortetermijnherstel van de vastgoedmarkt geleid tot een neerwaartse aanpassing van onze groeien winstverwachting. Tot slot zetten investeringen in IT als gevolg van veranderende wensen van onze klanten en toenemende eisen aan het toezicht op de vastgoedportefeuille onze kostenratio’s en daarmee onze toekomstige winstniveaus verder onder druk.

Pensioendiensten De totale provisie- en commissiebaten zijn afgenomen tot € 236 miljoen (2012: € 249 miljoen). Dit is voornamelijk veroorzaakt door contractbeëindigingen in de loop van 2012, gedeeltelijk gecompenseerd door een stijging van onze inkomsten uit vermogensbeheer. Het beheerd vermogen voor institutionele partijen (AuM) is met € 6,3 miljard toegenomen tot € 70,0 miljard (ultimo 2012: € 63,7 miljard). Deze toename van het beheerd vermogen is voornamelijk te danken aan een € 7,7 miljard hoger mandaat van Achmea Asset Management. De rest van de ontwikkeling bestaat uit het effect van positieve ontwikkelingen in de aandelen- en vastrentende waardenmarkt en een daling van het beheerd vermogen als gevolg van de verdere afronding van contractbeëindigingen in 2013. De vastgoedportefeuille, die deel uitmaakt van het beheerd vermogen, is in vergelijking met 2012 stabiel gebleven op € 13,8 miljard (2012: € 13,8 miljard). Een verdere uitbouw van de vastgoedportefeuille en bijzondere waardeverminderingen op direct vastgoed in lijn met de algemene ontwikkelingen in de Nederlandse vastgoedmarkt houden elkaar nagenoeg in evenwicht.

In voorgaande jaren werden diverse IT projecten uitgevoerd onder verantwoording van de betreffende bedrijfsonderdelen.


63



Beleggingen TOTAAL BELEGD VERMOGEN INCLUSIEF FIDUCIAIRE BELEGGINGEN OP 31 DECEMBER 2013 (€ MILJARD) Beleggingen voor rekening en risico van polishouders € 22,6

Fiduciaire beleggingen van Syntrus Achmea € 53,7

Beleggingen voor eigen rekening en risico € 44,8

Achmea is een grote belegger. Het geld dat we uit onze verzekeringsactiviteiten ontvangen, zoals premiegelden, beleggen we voor ons eigen rekening en risico. Daarnaast beleggen we het vermogen dat klanten aan ons toevertrouwen. Dit zijn bijvoorbeeld gelden van pensioenfondsen waarvoor wij het beheer uitvoeren en gelden van de beleggingsrekeningen van onze klanten. Het is onze taak als verzekeraar om de premies die onze klanten hebben betaald op een verantwoorde wijze en zo efficiënt mogelijk in te zetten. Wij zoeken daarom continu naar de juiste balans tussen rendement en risico binnen de context van een verantwoord beleggingsbeleid. Ons beleggingsbeleid weerspiegelt dit: wij streven naar optimale en stabiele rendementen zonder de bijbehorende risico’s en de verplichtingen aan onze polishouders uit het oog te verliezen. Als grote institutionele belegger kan en wil Achmea met haar beleid invloed uitoefenen op het gedrag van ondernemingen waarin wordt belegd. Dit beschouwen wij als verantwoord financieel ketenbeheer. De dagelijkse uitvoering van het beleggingsbeleid is grotendeels uitbesteed aan vermogensbeheerders. De belangrijkste hiervan zijn Syntrus Achmea, Robeco en F&C Asset Management.

Ons beleggingsbeleid Achmea heeft een beleggingsbeleid, dat na de financiële crisis verder is aangescherpt. Om de continuïteit voor de klanten zeker te stellen worden alle verplichtingen afgedekt door een zogenaamde replicerende portefeuille. De beleggingen van deze replicerende portefeuille reageren min of meer gelijk op economische ontwikkelingen zoals renteveranderingen, als de verplichtingen die wij hebben uitstaan. Het resterende deel van de beleggingen is ondergebracht in wat de rendementsportefeuille wordt genoemd. Met de rendements¬portefeuille streven we naar een maximaal


rendement gegeven het beschikbare marktrisicobudget. Bij de vaststelling van dit budget wordt rekening gehouden met onze ‘risk appetite’, gebaseerd op principes die onder meer betrekking hebben op ons kredietoordeel, onze liquiditeitspositie en de gewenste mate van winstbeweeglijkheid. De focus van ons beleid ligt vooral op de lange termijn en, in lijn met onze coöperatieve achtergrond, vullen we het beleid zo prudent mogelijk in. Dit resulteert in een relatief conservatieve beleggingsportefeuille. Daarnaast vormt ons beleid om strikte limieten te stellen aan partijen waarin wij investeren , een belangrijk onderdeel van ons risicobeleid. We passen een stringente benadering van risico toe, maken onderscheid tussen onder meer overheden en niet-overheden, en letten daarbij ook op ratings en credit default swap (CDS) spreads. Zoals eerder aangegeven maakt Achmea onderscheid tussen de replicerende en de rendementsportefeuille. Een belangrijk onderdeel van ons beleggingsbeleid is het, waar mogelijk, afdekken van het marktrisico (vooral renterisico) dat samenhangt met de verplichtingen. We doen dit via de replicerende portefeuille. Deze portefeuille bestaat uit staatsen bedrijfsobligaties, leningen, derivaten en kasgeld. De rendementsportefeuille dekt in principe geen verplichtingen af. De rendementsportefeuille belegt onder andere in converteerbare obligaties, staatsobligaties van opkomende markten, aandelen, vastgoed, private equity en grondstoffen. Het doelrendement voor beide portefeuilles wordt vastgesteld via heldere mandaten, inclusief outperformance doelstellingen voor de verschillende vermogensbeheerders.

Verantwoord beleggen Als institutioneel belegger wil Achmea het vermogen voor eigen risico verantwoord beleggen, om op deze wijze invloed uit te oefenen op het gedrag van ondernemingen waarin wordt belegd. Dit beschouwen wij als verantwoord financieel ketenbeheer. Achmea adviseert haar klanten ook verantwoord te beleggen, waarbij zij keuzevrijheid hebben om dit wel of niet te doen. Ons beleid bestaat uit vijf pijlers: (1) uitsluitingen, (2) dialoog (ook wel (enhanced) engagement), (3) ESG-integratie in het portfolio constructie- en managementproces van onze vermogensbeheerders, (4) impactbeleggen en (5) stemmen op aandeelhoudersvergaderingen van instellingen waarin wij belegd hebben. Nadat de uitsluitingen, bijvoorbeeld van controversiële en nucleaire wapenproducenten, clustermunitie, tabaksfabrikanten en ernstige Global Compact schenders, zijn verwijderd uit het belegbare universum, worden mandaten

64



verstrekt aan onze (externe) vermogensbeheerders. We verwachten van onze beheerders dat zij, naast financiële, ook milieu-, sociale en bestuurlijke (ESG) criteria gebruiken bij het beheren van onze portefeuilles. Als zij dit niet voldoende doen, gaan wij de dialoog aan om hen er toe aan te zetten dit wel te doen. Eind 2013 was de integratie van ESG-criteria voor 94% van onze portefeuilles van toepassing. Het aangaan van de dialoog (via (enhanced) engagement) is van toepassing op ondernemingen waarin we beleggen via aandelen of bedrijfsobligaties. Dit kan leiden tot uitsluiting als de doelen die de onderneming geacht wordt te behalen niet zijn gerealiseerd. In 2013 hadden we namens Achmea engagements met 213 ondernemingen en 16 enhanced engagements op thema’s als mensen en arbeidsrechten, milieu en gezondheid. Namens de klanten van Syntrus Achmea hadden we engagements met 105 ondernemingen. Achmea belegt onder meer actief in schone technologie, duurzame energie, microfinanciering, microverzekeren en gezondheidszorg. Dit zogeheten ‘impactbeleggen’ doen wij om een positief maatschappelijk effect via de beleggingsportefeuille tot stand te brengen. Het totale bedrag dat eind 2013 middels impactbeleggingen was belegd bedroeg € 52 miljoen. Stemmen op aandeelhoudersvergaderingen doen

TOTALE BELEGGINGSPORTEFEUILLE 31 DECEMBER 2013 (€ 44,8 MILJARD) Alternatieve beleggingen 2% Aandelen 3% Derivaten 4%

portefeuillesamenstelling Eind 2013 bedroeg onze beleggingsportefeuille € 67,4 miljard (ultimo 2012: € 68,2 miljard). De omvang van de beleggingen voor rekening en risico van onze polishouders bedroeg per jaareinde 2013 € 22,6 miljard oftewel 33% van onze totale beleggingsportefeuille. De beleggingsportefeuille voor eigen rekening en risico van Achmea is in 2013 met 4% gestegen tot €44,8 miljard (ultimo 2012: € 43,2 miljard).

TOTALE BELEGGINGSPORTEFEUILLE 31 DECEMBER 2012 (€ 43,2 MILJARD) Alternatieve beleggingen 2% Aandelen 2% Derivaten 6%

Vastgoed 3%

Deposito’s 6%

Vastgoed 4%

Deposito’s 7%

Vastrentend 82%


we voor alle aandelenportefeuilles. In Nederland doen wij dit conform de aanbevelingen van de Nederlandse Corporate Governance Code en in het buitenland langs de lijnen van de lokale codes. In 2013 werden namens Achmea 1.091 stemmen uitgebracht en namens de klanten van Syntrus Achmea 760 stemmen (deze aantallen zijn exclusief de volmachtstemmen die F&C Asset Management voor Achmea uitbracht in het vierde kwartaal van 2013). Achmea is ondertekenaar van de UN Principles for Responsible Investment en de UN Principles for Inclusive Finance en participeert in de Carbon en Water Disclosure Projecten. Lees meer over Achmea’s beleid en resultaten over verantwoord beleggen op www.achmea.nl.

Vastrentend 78%

65



RELATIEVE VERDELING VASTRENTENDE PORTEFEUILLE NAAR AARD BELEGGINGEN 31 DECEMBER 2013 (€ 36,7 MILJARD)

Converteerbare obligaties 1%

Vastrentende fondsen 1%

Bedrijfsobligaties 22% Covered bonds 10% Asset backed securities 2% Leningen en hypotheken 8% Staatsgerelateerde en staatsgegarandeerde obligaties 8%

Staatsobligaties 48%

RELATIEVE VERDELING VASTRENTENDE PORTEFEUILLE NAAR AARD BELEGGINGEN 31 DECEMBER 2012 (€ 33,9 MILJARD) Converteerbare obligaties 1% Bedrijfsobligaties 18%

Vastrentende fondsen 1%

Covered bonds 6% Asset backed securities 2% Leningen en hypotheken 9%

Staatsobligaties 53%

Staatsgerelateerde en staatsgegarandeerde obligaties 11%

RELATIEVE VERDELING VASTRENTENDE PORTEFEUILLE NAAR RATING 31 DECEMBER 2013 31-12-1013

31-2-2012

AAA*

52%

51%

AA*

20%

26%

A

12%

11%

BBB

12%

9%

2%

2%

Geen rating

2%

2%

100%

100%

Totaal * Franse staatsobligaties hadden een AAA – rating op 31 december 2012.

TOP-5 UITSTAANDE STAATSOBLIGATIES

(€ MILJOEN)

31-12-1013

31-2-2012

RATING

Nederland

10.729

10.592

AAA

Duitsland

3.322

4.398

AAA

Frankrijk*

1.797

1.792

AA

Ierland

568

511

BBB

Oostenrijk

526

117

AAA

* Franse staatsobligaties hadden een AAA – rating op 31 december 2012.


66



Vastrentende portefeuille De waarde van onze vastrentende portefeuille is in 2013 8% toegenomen tot € 36,7 miljard (ultimo 2012: € 33,9 miljard). Een aanpassing van contractvoorwaarden die gerelateerd zijn aan een van onze gesepareerde beleggingsdepots leidde tot een verschuiving van € 3,5 miljard aan beleggingen voor rekening en risico van polishouders naar eigen rekening en risico van Achmea in 2013. Van de vastrentende portefeuille is ruim € 20,7 miljard (ultimo 2012: € 21,8 miljard) oftewel 56% (ultimo 2012: 64%) belegd in staatsobligaties, staatsgerelateerde obligaties en staatsgegarandeerde leningen. Veruit het grootste deel hiervan is belegd in Nederlandse staatsobligaties. Verder zijn er relatief grote allocaties naar Duitse en Franse staatsobligaties en beleggen we in Oostenrijkse, Finse en Belgische staatsobligaties. Omdat Achmea actief is in Ierland en Griekenland, hebben we daarnaast ook belegd in Ierse (€ 568 miljoen) en Griekse (€ 13 miljoen) staatsobligaties. De samenstelling van de vastrentende portefeuille is in 2013 verder aangepast ten gunste van bedrijfsobligaties vanwege de gunstige credit spread. De reden voor deze aanpassing is zowel het verhogen van rendement als het beter overeen laten komen van de beleggingen met de daar tegenoverstaande verplichtingen. In 2013 is circa € 1 miljard aan staatsobligaties pro rata verdeeld over asset-backed securities en conservatieve bedrijfsobligaties. We verwachten in 2014 nog een laatste uitbreiding van circa € 500 miljoen naar bedrijfsobligaties te realiseren ten laste van onze allocatie naar staatsobligaties. Het valutarisico en rentemismatchrisico op onze vastrentende portefeuille dekken wij grotendeels af, waarbij voor het afdekken van het rentemismatchrisico tussen beleggingen en verplichtingen gebruik maken van rentederivaten. Onze vastrentende portefeuille is prudent belegd. Het grootste deel van de portefeuille heeft een AAA-rating, terwijl slechts 2% geen investment grade rating heeft en slechts 2% geen rating heeft.

2013 € 1,0 miljard (ultimo 2012: € 1,0 miljard). Het valutarisico op onze posities in aandelen en alternatieve beleggingen dekken wij grotendeels af.

Vastgoedportefeuille Onze vastgoedportefeuille bedroeg eind 2013 € 1,5 miljard (ultimo 2012: € 1,6 miljard) oftewel 3% van onze totale eigen beleggingsportefeuille. De daling van de vastgoedportefeuille komt enerzijds voor uit een gedeeltelijke verkoop van indirecte internationale beleggingen en anderzijds uit afboekingen. Eind 2013 bestaat onze vastgoedportefeuille voor € 1,2 miljard uit directe vastgoedbeleggingen, waarvan 36% woningen, 31% winkelpanden, 29% kantoorpanden en 4% overig onroerend goed. Onze vastgoedportefeuille omvat € 308 miljoen aan indirecte vastgoedbeleggingen. Woningen en kantoren lijken voor wat betreft hun waardering de bodem bereikt te hebben, winkelpanden in onze portefeuille lijken nu pas echt te maken te krijgen met oplopende leegstand en afboekingen. Wij blijven onze vastgoedportefeuille zo voorzichtig en actueel mogelijk waarderen. Daarom voeren we op kwartaalbasis een volledige taxatie uit op 25% van onze portefeuille en een review op de resterende 75%. Hierdoor wordt in de loop van een jaar de gehele vastgoedportefeuille volledig geherwaardeerd. In 2013 is zodoende voor circa € 58 miljoen op vastgoed afgewaardeerd (2012: € 76 miljoen).

Aandelen- en alternatieve beleggingsportefeuille Onze aandelenportefeuille bedroeg eind 2013 € 1.152 miljoen (ultimo 2012: € 948 miljoen) oftewel 3% van onze totale eigen beleggingsportefeuille. De waardeontwikkeling van de portefeuille is te danken aan stijgende aandelenmarkten. Daarnaast hebben wij extra geïnvesteerd in aandelen met een lage volatiliteit en in opkomende landen. Eind 2013 is onze aandelenportefeuille voor 85% belegd in volwassen aandelenmarkten en voor 15% in opkomende markten. Naast onze aandelenportefeuille beheren we een portefeuille met alternatieve beleggingen zoals private equity, hedgefondsen, infrastructuur en grondstoffen. Deze portefeuille bedroeg eind


67



Risicobeheer Effectief risicomanagement is van fundamenteel belang voor de duurzaamheid van Achmea en voor het in stand houden van een duurzame relatie met onze klanten en andere stakeholders. We worden blootgesteld aan allerlei risico’s, waaronder verzekeringsrisico, marktrisico, tegenpartijrisico, operationeel risico, liquiditeitsrisico en strategische risico’s. We hebben een raamwerk voor geïntegreerd risicomanagement geïmplementeerd, dat effectief bijdraagt aan het verwezenlijken van onze strategie en bedrijfsdoelstellingen. Ons risicoprofiel is de afgelopen jaren redelijk stabiel, gegeven onze Risk Appetite Statements en het feit dat we de risicotoleranties en risicolimieten nauwgezet bewaken.

Risk appetite Als uitgangspunt voor een doeltreffend risicomanagement binnen Achmea hebben we een risicostrategie vastgesteld met uitgangspunten met betrekking tot (1) strategische doelstellingen, (2) risicocultuur en (3) risico-governance. Cultuur speelt een cruciale rol bij effectief risicomanagement. Er zijn diverse uitgangspunten gedefinieerd waarbij de Raad van Bestuur en het management van Achmea onder andere een open cultuur stimuleren, waarin risico’s openlijk kunnen worden besproken en waar de besluitvorming gebaseerd is op een juiste balans tussen risico, kapitaal en verwacht rendement. Onze risicostrategie is nader uitgewerkt in ons risicobereidheid (risk appetite) raamwerk, ons governancemodel met ‘drie verdedigingslinies’ en ons raamwerk voor geïntegreerd risicomanagement (Integrated Risk Management Framework, IRMF), waarin ons risicomanagementsysteem uiteen wordt gezet.

Risk appetite De Risk Appetite Statements van Achmea op Groepsniveau behelzen onze houding ten aanzien van risico’s en vormen niet alleen een indicatie van de bereidheid om een hoog, dan wel laag risiconiveau te accepteren, maar ook van het vermogen om risico’s te nemen. In het verlengde van onze coöperatieve achtergrond wordt onze risicobereidheid met de nodige voorzichtigheid vastgesteld. De onderstaande figuur geeft een overzicht van onze belangrijkste verklaringen inzake kapitaal/ liquiditeit, risicobeleid, verantwoord rendement en kwaliteit van producten/compliance/ maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Risk Appetite Statements worden ten minste eenmaal per jaar door de Raad van Bestuur geëvalueerd en ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd. De Risk Appetite Statements worden vertaald in relevante risico-indicatoren (Key Risk Indicators), risicotoleranties en risicolimieten. Risico toleranties zijn limieten die een duidelijke richting geven aan het management over het niveau waarop Achmea bereid is aan het


risico te worden blootgesteld. Risicolimieten zijn de limieten die in het dagelijkse werk worden gebruikt om de grenzen aan te geven waarbinnen risico’s mogen worden genomen.

Geïntegreerde benadering (IRMF) We hebben een integraal risicomanagement raamwerk (Integrated Risk Management Framework, IRMF) geïmplementeerd om ons te ondersteunen bij het in stand houden van een consistent en efficiënt Enterprise Risk Management (ERM) systeem. Om een geïntegreerde benadering te waarborgen, gebruiken alle functies van de tweede verdedigingslinie (risico, actuarieel en compliance) dezelfde risicoclassificatie, vallen ze onder de risicobereidheid en gebruiken ze methoden en technieken die complementair zijn aan elkaar. Het IRMF is een integraal onderdeel van ons bedrijfsplanningsproces. In de loop van het jaar worden diverse risicobeoordelingen uitgevoerd, waaronder een modelstudie naar het economisch kapitaal om de risico’s per risicocategorie te kwantificeren, een strategische risicobeoordeling (Strategic Risk Assessment) met het management en de Raad van Bestuur waarin alle potentiële risico’s worden geanalyseerd en scenario’s en stresstests die inzicht bieden in wat er gebeurt onder extreme omstandigheden of in het geval dat een aantal factoren zich gelijktijdig voordoet. De genoemde beoordelingen vormen samen de input voor ons eigen risico- en solvabiliteitsbeoordelingsrapport ORSA (Own Risk and Solvency Assessment), dat een overzicht van het huidige en geraamde toekomstige beschikbare kapitaal biedt, en conclusies of dit voldoende wordt geacht onder normale en stressomstandigheden, gegeven het risicoprofiel en onze risicobereidheid. Achmea is goed op weg met de implementatie van Solvency II, de opvolger van het solvabiliteitsregime voor verzekeraars van de Europese Unie die per 1 januari 2016 van kracht wordt, en dit helpt ons om ons kapitaal- en risicomanagement verder te versterken. Specifieke Solvency II-eisen, zoals de eigen risico- en solvabiliteitsbeoordeling (Own Risk and Solvency Assessment, ORSA) en de Gebruikstest (Use test) zijn opgenomen in ons IRMF-systeem.Het risicoprofiel van Achmea wordt periodiek bewaakt. Voor de belangrijkste risicotypes verifieert het lijnmanagement periodiek of het risico nog binnen de vastgestelde limieten ligt. Verder is een raamwerk voor interne controle (Internal Control Framework) geïmplementeerd, dat gebruikt wordt om de belangrijkste risico’s en belangrijkste beheersingsmaatregelen in de hele organisatie systematisch te bewaken. Er worden kwartaalrapporten opgesteld voor de Raad van Bestuur en het Audit & Risk Committee. Ten slotte rapporteert de interne auditfunctie op basis van auditrapporten en de managementletter. De beloning is zowel prestatie- als

68



risicogerelateerd en in overeenstemming met de voorschriften (DNB, AFM, Code Verzekeraars). Binnen en buiten Achmea is er meer aandacht voor compliance. Het niet naleven van toepasselijke wetten, voorschriften, regels, organisatienormen en gedragscodes kan resulteren in juridische of bestuurlijke sancties, substantiële financiële verliezen of reputatieschade. Het is belangrijk voor Achmea om het vertrouwen van

de consument terug te winnen, niet alleen door meer regelgeving, maar ook als een belangrijk onderdeel van haar interne drijfveren en strategie. De toezichthouder zal ook meer nadruk gaan leggen op klantenzorg en nieuwe wetgeving op dit gebied opstellen. Vandaar dat de extra onderzoeken door de toezichthouder een enorme invloed op de bedrijfsactiviteiten zullen hebben. Continue bewaking zal een belangrijk instrument zijn om zekerheid te bieden dat wettelijke bepalingen worden nageleefd.

RISK APPETITE STATEMENTS Kapitaalpositie / Liquiditeit • Het beschikbare kapitaal is minimaal gelijk aan een economisch kapitaal niveau op 99,95% betrouwbaarheidsniveau op groepsniveau. Daarbij is de randvoorwaarde dat het minimum aangehouden kapitaal voldoende is voor: • Een S&P A rating. Achmea monitort het kapitaal op basis van de S&P vereisten (behorende bij een AA rating op kapitaal) en tolereert een tijdelijke afwijking daarvan tot een kapitaalniveau behorende bij een A rating. • Achmea voldoet aan de kapitaalseisen van de toezichthouder. • Achmea behoudt voldoende liquiditeit in gematigde stress scenario’s op zowel holding als business unit niveau om te allen tijde aan haar liquiditeitsverplichting te kunnen voldoen. • Het behouden van voldoende liquiditeit/flexibiliteit in Achmea’s risico profiel om Achmea’s markt/tegenpartij risico te kunnen verminderen door € 1 mld binnen 3 maanden liquide te maken. • Het behouden van voldoende liquiditeit/flexibiliteit in Achmea’s risicoprofiel om haar economisch kapitaal vereiste op 99,95% betrouwbaarheidsniveau te verminderen met tenminste € 350 mln binnen 3 maanden.

Risicobeleid

• Het risicomanagement raamwerk van Achmea borgt dat het prudente risicobeleid wordt uitgewerkt, geïmplementeerd en bewaakt. • Achmea voert een adequaat tegenpartijbeleid (inclusief collateral management) dat actief gemonitord wordt. • Achmea voert een adequaat acceptatiebeleid, herverzekeringsbeleid, reserveringsbeleid en maakt verantwoorde keuzes voor grondslagen zoals overlevingstafels en rentecurves. • Achmea heeft een adequaat en prudent beleggingsbeleid dat uitgaat van het profiel van de verplichtingen. • Achmea bewaakt de risico’s van ontoereikende of falende interne processen, mensen, systemen of van externe gebeurtenissen. Achmea draagt zorg voor een adequate interne beheersing.

Verantwoord rendement

Kwaliteit van producten / Compliance / MVO

• Achmea wil geen exposure hebben op risico’s waar niet structureel resultaat op behaald wordt. • Winst is niet de enige doelstelling. Winst is wel nodig om in continuïteit gevolg te geven aan de coöperatieve doelstelling. • Achmea streeft naar een structureel doelrendement dat past bij het risicoprofiel, haar coöperatieve achtergrond en dividendwensen van haar aandeelhouders. • Diensten en producten hebben door gebruik van volume en efficiency een lage kostenstructuur in vergelijking met de markt bij een voldoende niveau van kwaliteit. • Met betrekking tot het operationeel rendement (VNB, COR) wil Achmea beter presteren dan de markt. • Besluitvorming vindt plaats op basis van economische overwegingen. Schommelingen in IFRS resultaten mogen niet leidend zijn.

• Achmea optimaliseert haar risicoprofiel opdat dit bijdraagt aan een prijsstrategie die minimaal rond het gemiddelde van de markt zit. • In het acceptatiebeleid is met name solidariteit en daarnaast winstgevendheid leidend. Achmea sluit alleen klanten of klantgroepen op voorhand uit op basis van moraliteit of expliciete (onverantwoorde) risico’s. • Achmea biedt producten en diensten aan die zekerheid bieden aan de klant en voorspelbaar, consistent, begrijpelijk, transparant en integer zijn. • Relevante weten regelgeving is geclusterd in thema’s die aansluiten bij de bedrijfsprocessen, waardoor volledigheid in het toepassen van weten regelgeving wordt gewaarborgd. • Er werd vooralsnog gekozen om het Strategische RA statement over ‘Betrokkenheid’ als directe leidraad te gebruiken voor de doorontwikkeling naar Key Risk Indicators, zonder tussenliggende RA Kaderstatements.


69



Drie verdedigingslinies Achmea gebruikt het standaardmodel van de branche met drie verdedigingslinies, waarbij het eigenaarschap voor risicobeheersing op drie niveaus binnen de organisatie ligt. Rapportagelijnen versterken de scheiding van taken en de onafhankelijkheid binnen het model.

DRIE VERDEDIGINGSLINIES Eerstelijns

Tweedelijns

Derdelijns

Risicomanagement, ingebed in de bedrijfsactiviteiten • Raad van Bestuur, Finance & Risk Committee en gespecialiseerde commissies • Divisies/business units: business management, Finance & Risk Committees en gespecialiseerde commissies

Opstellen en bewaken van het Integrated Risk Management Framework • Risk & Compliance op groepsniveau • Operational Risk managers, Compliance functionarissen en Insurance Risk managers van Divisies en werkmaatschappijen

Aanvullende zekerheid bieden inzake Governance, Risicomanagement en Interne Controles • Interne audit, werkzaam op zowel groeps- als bedrijfsniveau

GROEPSCOMMISIES Finance & Risk Committee

Model Goedkeurings Commissie

Product Beoordelings Commissie

• CFO (voorzitter), 2 andere leden van de Raad van Bestuur • Directeuren Finance & Risk van de divisies • Groep: Risk & Compliance, Finance, Asset Management en Capital Management

• Risk & Compliance (voorzitter), eigenaren van modellen, ontwikkelaars van modellen, gebruikers van modellen, controleurs van modellen • Hierin zijn de Directeuren Finance & Risk van de divisies vertegenwoordigd om een goed begrip van het Interne Model te waarborgen

Alle risicotypes vertegenwoordigd door: • Risk & Compliance (voorzitter), Insurance, Market, Operational, Compliance • Communicatie & Informatie, Juridisch en Belastingen • De bank verschaft informatie, heeft zijn eigen goedkeurings-procedures • Internationale bedrijven hebben hun eigen beleid

Op Groepsniveau houdt de Raad van Commissarissen toezicht op de Raad van Bestuur wat betreft het beleid dat van kracht is en de daarmee gepaard gaande risico’s. Het Audit & Risk Committee adviseert de Raad van Commissarissen over financiële, administratieve en organisatorische complianceaangelegenheden, en over het risicoprofiel en risicomanagement.

de Raad van Bestuur en voor het (financiële en risico-) management van de groepsafdelingen en financieel directeuren van diverse bedrijfsonderdelen voor bespreking van en besluitvorming over kwesties in verband met financieel en risicomanagement op Groepsniveau. Een subcomité van het FRC is de Model Goedkeurings Commissie (MGC), met gedelegeerde verantwoordelijkheid voor het goedkeuren van risicomodellen. De Product Goedkeurings Commissie (PBC) speelt een belangrijke beoordelingsrol in het productgoedkeurings- en -evaluatieproces.

Het Finance & Risk Committee (FRC) is een uitvoerend comité van de Raad van Bestuur. Het is het platform voor

Analoog met de FRC op Groepsniveau zijn er binnen de divisie comités die de risico’s binnen de organisatie bespreken.

Achmea heeft Risk Committees op zowel Groepsniveau als binnen de bedrijfsonderdelen.


70



Met betrekking tot de bancaire activiteiten zijn er diverse comités die specifieke risicomanagementverantwoordelijkheden hebben, waaronder het Asset & Liability Committee, Credit Committee en Pricing Committee.

Risico overview Als financiële dienstverlener wordt Achmea vanwege haar kernverzekeringsactiviteiten en bancaire activiteiten blootgesteld aan allerlei risico’s, waaronder verzekeringsrisico, marktrisico, tegenpartijrisico, operationeel risico, liquiditeitsrisico en strategische risico’s. Strategisch risico heeft in dit opzicht te maken met Achmea’s visie op haar huidige en toekomstige risicoprofiel, waarbij het risico bestaat dat Achmea een onjuiste inschatting maakt van de toekomstige situatie en gebeurtenissen, waardoor Achmea nadelig wordt beïnvloed. In deze paragraaf vindt u een kort overzicht van ons algemene risicoprofiel en de belangrijkste beheersingsmaatregelen die zijn genomen. Voor meer informatie verwijzen we naar de paragraaf Risicomanagement in ons jaarverslag.

Verzekeringstechnischrisico Als gevolg van haar brede aanbod verzekeringsproducten staat Achmea bloot aan leven-, schade-, inkomens- en zorgrisico’s. Binnen Achmea’s levensrisico overheerst het langlevenrisico. Achmea accepteert geen hoge industriële risico’s, zoals van luchthavens of krachtcentrales. Met name onroerend-goed verzekeringen en casco motorrijtuigen staan bloot aan catastroferisico’s, waarbij storm en hagel de belangrijkste natuurlijke gevaren in Nederland vormen en, in mindere mate, bij onze internationale bedrijven in Griekenland (Interamerican) en Turkije (Eureko Sigorta) het aardbevingsrisico. In het algemeen worden de verzekeringstechnische risico’s voornamelijk beheerst door middel van productontwikkeling, acceptatiebeleid, het toetsen van de voorzieningen en herverzekering.

Het renterisico van deze beleggingen en verplichtingen wordt op economische basis beheerd, waarbij als onderdeel van dit proces rentederivaten worden gebruikt om de matching van de verzekeringsverplichtingen te verbeteren. Verder is een rendementsportefeuille ontwikkeld waarbij door het nemen van beleggingsrisico wordt geprofiteerd van risicopremies die in de markten bestaan. We hebben echter een conservatief beleggingsprofiel.

Tegenpartijrisico Achmea is blootgesteld aan allerlei tegenpartijen op het gebied van beleggingen, financieel beheer, bancaire activiteiten, herverzekering, zorgverleners, tussenpersonen en polishouders. Het belangrijkste ‘preventiedoel’ bij het beheren van het tegenpartijrisico is waarborgen dat de portefeuilles goed gediversifieerd zijn. Achmea’s kredietrisico bij bancaire activiteiten is voornamelijk geconcentreerd in de hypothecaire leningen en tegenpartijrisico’s in de geldmarkt en de kapitaalmarkt, voor Achmea Hypotheekbank, Staalbankiers en Friends First Finance. Het kredietrisico bij hypothecaire leningen wordt beheerd door kredietgoedkeuringscriteria toe te passen en vervolgens de aflossingscriteria te bewaken.

Operationeel risico Net als andere bedrijven wordt Achmea blootgesteld aan het risico van verlies ten gevolge van ontoereikende of falende interne processen, medewerkers of systemen, of van externe gebeurtenissen. Achmea onderscheidt de volgende 7 categorieën risicogebeurtenissen: interne fraude, externe fraude, uitvoering & procesbeheersing, producten & gedragsregels, bedrijfsonderbreking en systeemfalen, schade aan fysieke bedrijfsmiddelen en personeelsbeleid en veiligheid. Het management besteedt veel aandacht aan het beheer van operationele risico’s, omdat deze een ernstig nadelig effect kunnen hebben op de bedrijfsprestaties en de verwezenlijking van onze strategie en bedrijfsdoelstellingen.

Marktrisico Als financiële dienstverlener staat Achmea bloot aan marktrisico, vanwege haar grote beleggingsportefeuille, immateriële activa, minumumgaranties en winstdeling bij levensverzekeringen en onze retail bankproducten (hypotheken, consumentenleningen, deposito’s, spaarrekeningen en rekeningen courant). Voor haar Nederlandse verzekeringsmaatschappijen beheert Achmea de marktrisicoposities binnen een Asset & Liability Management (ALM) raamwerk. Er is een matching portefeuille ontwikkeld om de langetermijn-beleggingsrendementen te behalen die in de verplichtingen uit de verzekeringsovereenkomsten voorzien.


Meer specifiek kan gesteld worden dat interne of externe fraude financiële verliezen en reputatieschade tot gevolg kan hebben. Achmea heeft processen voor fraudepreventie en -opsporing geïmplementeerd om deze risico’s te beperken. Als verzekeraar is Achmea aan uitgebreide regelgeving onderworpen. Gerechtelijke en arbitrageprocedures met betrekking tot aansprakelijkheid kunnen de bedrijfsactiviteiten, het rendement en de financiële positie van Achmea nadelig beïnvloeden. Achmea neemt beperkende maatregelen, zoals het formuleren van eigen normen met betrekking tot producten die verdergaan dan naleving van wetten en voorschriften.

71



Cybercriminaliteit kan de bedrijfsactiviteiten en klantenservice verstoren, wanneer informatie onvoldoende beveiligd is of bij de verkeerde mensen terechtkomt. Als financiële instelling beschikt Achmea over vertrouwelijke informatie van polishouders. Achmea voert ICT-maatregelen in om de informatie te beschermen en de vertrouwelijkheid te waarborgen. Storing of vertraging van ICT-systemen kan de bedrijfsactiviteiten of de realisatie van de gedefinieerde veranderingsplannen verstoren. Computersystemen zijn cruciaal voor het opslaan, opzoeken en gebruiken van klanten bedrijfsgegevens. Achmea streeft ernaar qua bedrijfsmodel en technologie een e-verzekeraar te worden.

Liquiditeitsrisico Algemeen liquiditeitsrisico is het risico dat feitelijke en potentiële betalingen en onderpandverplichtingen niet kunnen worden verricht resp. nagekomen op het moment dat ze vervallen. Het liquiditeitsrisico binnen de verzekeringsactiviteiten van Achmea wordt beperkt door de beschikbaarheid van geldmiddelen en kasequivalenten en beleggingen in liquide middelen. Voor de bancaire activiteiten beheert Achmea haar liquiditeitsrisico op diverse niveaus: de kaspositie op de korte termijn, financieringsbehoefte op de middellange termijn en gediversifieerde financiering op de lange termijn.

Strategisch risico Zoals vermeld houdt het strategische risico verband met Achmea’s visie op haar huidige en toekomstige risicoprofiel, waarbij het risico bestaat dat Achmea een onjuiste inschatting maakt van de toekomstige situatie en gebeurtenissen, waardoor Achmea nadelig wordt beïnvloed. De volgende risicogebeurtenissen, verkregen zijn uit onze algemene beoordeling van ons risicoprofiel zoals geregistreerd in onze Own Risk & Solvency Assessment (ORSA), zouden een nadelige invloed kunnen hebben op de verwezenlijking van onze strategie en bedrijfsdoelstellingen. Ten eerste is Achmea werkzaam in een uitdagende omgeving. Op tal van gebieden is sprake van een snelle, drastische verandering van ons bedrijfsmodel. Om nog beter in de behoeften van onze klanten te kunnen voorzien, heeft Achmea het programma ‘Versnellen & Vernieuwen’ gelanceerd. Met het programma ‘Versnellen & Vernieuwen’ versnelt Achmea de ontwikkeling van een toekomstbestendig, efficiënt en flexibel bedrijfsmodel. Ten tweede kunnen veranderingen in verzekeringsen andere wetgeving van invloed zijn op Achmea’s bedrijfsmodel. Dit is met name het geval bij de zorgactiviteiten voor wat betreft de


basiszorgverzekering, maar geldt ook voor sociale zekerheid en de pensioenen levensactiviteiten. We beheersen dit risico door de politieke ontwikkelingen en overheidseisen nauw te volgen en erop te anticiperen. Ten slotte zouden de voortdurende volatiliteit in de financiële markten en de aanhoudend lage renteniveau’s een negatief effect kunnen hebben op de winstgevendheid en financiële positie van Achmea, hoewel de financiële markten in 2013 relatief rustig waren, vergeleken met de jaren direct na het begin van de financiële crisis van 2008. Vooral de basisrentevoeten die door de centrale banken worden vastgesteld, blijven op een historisch laag niveau. Als gevolg van de lage rentepercentages daalt het beleggingsrendement en zijn rentegaranties duur. Als de rentetarieven nog lang laag blijven, zal dit van invloed zijn op de aantrekkelijkheid van verzekeringsproducten en de winstgevendheid van Achmea.

Partieel intern model Achmea maakt gebruik van kwalitatieve en kwantitatieve methodes om risico’s vast te stellen en te beoordelen. Economisch kapitaal is in dit opzicht het potentiële verlies met een specifieke betrouwbaarheidsgraad voor alle risicotypes die statistisch kwantificeerbaar zijn. Achmea maakt gebruik van een partieel intern model om een kwantitatieve schatting van het risicoprofiel te maken. In dit model worden alle potentiële verliezen, inclusief negatieve herwaardering van activa en passiva, beoordeeld. Met behulp van de Solvency II standaardformule of interne modellen worden de risico’s per business line vastgesteld. De resultaten van dit model worden gebruikt bij Asset & Liability Management (ALM), herverzekeringsstrategie, prijsstelling, performance management en kapitaalbeheer. Het vereiste kapitaal van het partieel interne model op Groepsniveau wordt gedefinieerd als de hoogte van het vereiste kapitaal dat nodig is om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. Het betrouwbaarheidsniveau is gesteld op 99,5% gedurende een periode van een jaar; dit zonder rekening te houden met diversificatievoordelen tussen de dochtermaatschappijen van Achmea. De berekening is gemaakt op alle entiteiten die tot Achmea B.V. behoren en in de geconsolideerde IFRS-jaarrekening zijn opgenomen. In overeenstemming met de Solvency II-grondslagen hebben we in 2013 de aggregatie- en consolidatiemethode toegepast. Solvency II maakt onderscheid tussen entiteiten die de consolidatiemethode hanteren en entiteiten die deze niet toepassen (niet-geconsolideerd).

72



De consolidatiemethode is van toepassing op entiteiten die verzekeringsactiviteiten uitvoeren. De consolidatiemethode houdt rekening met diversificatievoordelen tussen dezelfde risicotypes bij verschillende entiteiten. De niet-geconsolideerde methode is van toepassing op de overige entiteiten. De niet-geconsolideerde methode houdt geen rekening met diversificatie-effecten. De entiteiten die onder de nietgeconsolideerde methode vallen, zijn: • Entiteiten waarop de Capital Requirement Directive (CRD) van toepassing is en Institutions for Occupational Retirement Provisions (IORP). De entiteiten die onder de Capital Requirement Directive vallen zijn de bancaire entiteiten en Syntrus Achmea, hiervoor gelden de Baselregels. De Institutions for Occupational Retirement Provisions (IBPV) bestaat uit Zdravotna Poist’ovna AS, onze zorgverzekeraar in Slowakije. • Niet-EER-entiteiten, Eureko Sigorta A.S. en Oranta Insurance Company L.C. • Dutch Deduction & Aggregation (D&A) entiteiten; De Friesland Particuliere Ziektekostenverzekering NV, De Friesland Zorgverzekeringen NV en FBTO Zorgverzekeringen NV. • Overige entiteiten. Dit zijn entiteiten die deel uitmaken van de Achmea B.V. maar geen verzekeringsactiviteiten verrichten. Daarom worden ze behandeld als een belegging (niet-ondersteunende dienstverleningsentiteiten). De belangrijkste veronderstellingen zijn: • Het vereiste kapitaal voor de verzekeringstechnische risico’s Schade, Inkomen en Zorg en marktrisico is gebaseerd op ons intern model. Voor de overige risicotypen is het standaard model gebruikt. • De standaard formule wordt toegepast om het vereiste kapitaal voor het verzekeringstechnische risico voor leven, het tegenpartijrisico en het operationeel risico te bepalen. • Achmea maakt gebruik van de standaard Solvency II correlaties tussen de belangrijkste risicotypen, behalve als beide risicotypen volgens het interne model zijn berekend. In dat geval hanteert Achmea de correlaties zoals die zijn bepaald in het interne model. • Voor marktrisico is de waardering van de verzekeringsverplichtingen gebaseerd op de swap-curve. Voor het verzekeringstechnische risico is de waardering gebaseerd op de EIOPA-curve • Het compenserende effect van latente belastingen is gebaseerd op de principes van Solvency II


Het vereiste kapitaal komt overeen met € 4,8 miljard. Marktrisico, levensrisico en zorgrisico domineren het vereiste kapitaal. Het marktrisico weerspiegelt de netto blootstelling aan de kapitaalmarkten en omvat beleggingen, vastgoed, spreiding en renterisico. Het levensrisico heeft voornamelijk betrekking op het langlevenrisico. Zorgrisico bestaat hoofdzakelijk uit het risico van medische kosten. Vanwege verdere afname van (ex-post) compensatie uit het Nederlandse risicovereveningssysteem voor de zorg neemt het vereiste kapitaal toe. Het netto schaderisico is relatief gering en gekoppeld aan herverzekeringsregelingen voor de meeste natuurrampen. De consolidatiemethode houdt rekening met diversificatievoordelen tussen dezelfde risicotypes bij verschillende entiteiten. Alle cijfers zijn berekend op grond van cijfers per ultimo 2013. Vergelijkingscijfers voor 2012 zijn niet beschikbaar, vanwege de wijziging in het gebruikte model.

Vereist kapitaal (Partieel intern model)

(€ miljard) 2013

GECONSOLIDEERDE BENADERING PER RISICOTYPE Marktrisico

2,5

Levensrisico

1,7

Zorgrisico

1,5

Schaderisico

0,7

Arbeidsongeschiktheidsrisico

0,3

Tegenpartijrisico

0,5

Diversificatie en overige effecten Basis vereist kapitaal (‘geconsolideerde benadering’) Verliesabsorberend vermogen van latente belastingen

-2,9 4,3 -0,7

Operationeel risico

0,4

Vereist kapitaal ('geconsolideerde benadering')

4,0

NIET-GECONSOLIDEERDE BENADERING SCR CRD’s & IBPV's

0,4

SCR Niet-EER

0,1

SCR D&A

0,2

SCR overige entiteiten

0,1

Vereist kapitaal Achmea Group

4,8

SCR betekent Solvency Capital Requirement

73



Kapitaal- en liquiditeitsmanagement Kapitaalmanagement

Raamwerk voor kapitaalmanagement Goed kapitaal- en liquiditeitsmanagement is van fundamenteel belang voor het waarborgen van de continuïteit voor onze klanten, onze stakeholders en de organisatie. We hebben daarom een robuuste balans en effectief kapitaal- en beleggingsmanagement vastgesteld als een van de kritieke succesfactoren voor het realiseren van onze ambitie om de meest vertrouwde verzekeraar te worden. In overeenstemming met onze risk appetite (risicobereidheid) streven we er naar een gezond en toereikend kapitaalsniveau op basis van de eisen van Solvency I, Solvency II en Standard & Poor’s te houden en consequente toepassing van ons kapitaalmanagementbeleid in de praktijk te waarborgen.

Kapitaalpositie per 31 december 2013 Het totale eigen vermogen daalde naar € 9.702 miljoen (2012: € 10.483 miljoen). De mutatie is voornamelijk veroorzaakt door het nettoresultaat van € 344 miljoen, € 168 miljoen dividenduitkeringen op gewone aandelen, € 22 miljoen dividenduitkeringen op preferente aandelen en couponbetalingen op hybride kapitaal voor een bedrag van € 79 miljoen. Het hybride kapitaal (deel van het totale eigen vermogen) daalde ultimo 2013 naar € 967 miljoen (2012: € 1.325 miljoen) door aflossing van € 225 miljoen en het terugkopen van € 133 miljoen aan hybride kapitaalinstrumenten. Daartegenover is € 500 miljoen Tier-2 achtergestelde obligaties aangetrokken, die onder IFRS kwalificeren als schuld maar voor solvabiliteitsdoeleinden worden meegeteld als beschikbaar kapitaal.

ONTWIKKELING EIGEN VERMOGen Kapitaalmanagement is een integraal onderdeel van de wijze waarop we onze organisatie sturen. Het raamwerk voor kapitaalmanagement is ontwikkeld om te waarborgen dat Achmea Groep en zijn dochterondernemingen zijn gekapitaliseerd in overeenstemming met externe wettelijke eisen en de door de Raad van Bestuur vastgestelde eisen voor risk appetite, risicotolerantie en economisch kapitaal. Het kapitaalmanagement raamwerk en de risk appetite statements zijn nader uitgewerkt in het hoofdstuk Risicomanagement van dit jaarverslag. De belangrijkste doelstellingen van ons kapitaalmanagement zijn om: • Op basis van een risicogebaseerde kapitaaltoewijzing methodiek kapitaal toe wijzen aan bedrijfsonderdelen, in overeenstemming met de strategische doelstellingen van de groep en het optimaliseren van rendementen op economisch en vereist kapitaal • Het dividendbeleid en de dividenduitkeringen van de groep te beheren, waarbij rekening wordt gehouden met de eisen van aandeelhouders en toezichthouders • Uitvoering te geven aan de interne toetsing van de kapitaaltoereikendheid, inclusief de planning van kapitaalsposities voor de korte tot middellange termijn en het uitvoeren stresstests. Achmea heeft streefniveaus voor de hoogte van kapitaal vastgesteld voor Solvency I, Solvency II (op basis van ons partieel intern model) en voor Standard & Poor’s met een AA-rating. Voor het geval dat de hoogte van het kapitaal onder het vooraf gedefinieerde drempelniveau komt, zijn er maatregelen gedefinieerd.


Totaal eigen vermogen 31/12/2012 Nettoresultaat

(€ miljoen) 10.483 344

Dividend- en couponbetalingen aan aandeel- en obligatiehouders

-273

Aflossing en inkoop kapitaalinstrumenten

-358

Herwaardering aandelen en vastrentende portefeuille

-97

Reserve koersverschillen

-108

Herwaarderingseffect van de netto pensioenvoorziening

-291

Overige mutaties Totaal eigen vermogen 31/12/2013

2 9.702

De herwaarderingsreserve nam in 2013 per saldo met € 97 miljoen af door de gestegen marktrentes en hogere aandelenindices. De beleggingsresultaten op vastrentende waarden en interestderivaten voor eigen rekening en risico uit het Pensioen- en Levenbedrijf worden apart gezet in het zogenaamde Fund for Future Appropriation (FFA), een voorziening ter dekking van de verplichtingen aan onze klanten met een levensverzekering in verband met nog niet in de winstdeling betrokken beleggingsresultaten. Het FFA maakt deel uit van de verzekeringstechnische verplichtingen. Door de gestegen marktrentes daalde de ongerealiseerde herwaardering op onze vastrentende portefeuille met € 683 miljoen, waarvan € 588 miljoen is onttrokken aan de FFA. De FFA bedraagt ultimo 2013 circa € 2,2 miljard (ultimo 2012: € 3,3 miljard). Door de

74



lagere koers van de Turkse Lira nam de reserve koersverschillen met € 108 miljoen af. Achmea past met ingang van 2013 de herziene International Accounting Standard IAS19 toe. Deze standaard bepaalt hoe ondernemingen hun pensioenverplichting op de balans moeten opnemen en waarderen. Onder de herziene standaard is het niet langer toegestaan om gebruik te maken van de zogenoemde ‘corridor methode’ voor de verwerking van actuariële winsten en verliezen, maar moeten winsten en verliezen direct in het eigen vermogen worden verwerkt. Op grond van de nieuwe verslaggevingsregels is een bedrag van € 291 miljoen aan ongerealiseerde actuariële verliezen ten laste van het eigen vermogen gebracht en is ook de stand van 1 januari 2013 van het eigen vermogen aangepast.

van deze verplichtingen (LAT). De berekening van de toereikendheidstoets is gebaseerd op de ECB AAA-rentecurve - inclusief de ultimate forward rate (UFR). De groepssolvabiliteit exclusief UFR zou 10% lager uitkomen (ultimo 2012: 19% lager). De core Tier-1 ratio van Achmea Bank is toegenomen tot 15,9 % (ultimo 2012: 14,2 %) en de core Tier-1 ratio van Staalbankiers tot 17,0 % (ultimo 2012: 14,2 %).

Solvency 1 ratios DOELPERCENTAGE

STAND 31 DECEMBER 2013

190%

202%

• Schade

185%

226%

• Zorg

140%

185%

• Pensioen & Leven

175%

220%

• Herverzekering

200%

381%

• Friends First

175%

203%

• Overige

130%

198%

BEDRIJFSONDERDEEL Groep (IGD) Nederland

Solvency I-positie per 31 december 2013 Achmea’s solvabiliteitsratio op basis van de Insurance Group Directive (IGD, d.w.z. na deconsolidatie van bancaire en pensioendienstverleningsactiviteiten) daalde naar 202% ultimo 2013 (ultimo 2012: 212%). Het beschikbare kapitaal daalde met € 481 miljoen en het vereiste kapitaal nam af met € 38 miljoen. De daling van de solvabiliteitratio is het gevolg van een combinatie van ontwikkelingen. De in april 2013 uitgegeven € 500 miljoen Tier 2-hybride kapitaalinstrumenten maken deel uit van het aanwezige kapitaal en dragen bij aan een hogere solvabiliteitsratio. De solvabiliteitsratio nam eveneens toe door het nettoresultaat van € 344 miljoen over 2013. Het beschikbare kapitaal daalde als gevolg van het aflossen en het terugkopen van hybride kapitaalinstrumenten voor € 358 miljoen en dividenduitkeringen en couponbetalingen voor een bedrag van € 273 miljoen. In juli 2013 werd door Fitch de kredietwaardigheid van Frankrijk verlaagd van AAA naar AA+. Als gevolg hiervan worden Franse staatsobligaties niet langer meegewogen bij de berekening van de ECB AAA-rentecurve. Dit heeft geleid tot een daling van de rentecurve die gebruikt wordt voor het verdisconteren van verplichtingen en daarmee tot een afname van de marge in de toereikendheidstoets

Solvency 1 positie (IGD) Beschikbaar kapitaal

(€ miljoen) 2013

2012

7.954

8.435

Vereist kapitaal

3.947

3.985

Surplus

4.007

4.450

Solvency 1 ratio (IGD)

202%

212%


Internationaal

Besluit Prudentiële Regels 2014 - “Solvency 1.5” Naar verwachting zal de Solvency II-wetgeving met ingang van 1 januari 2016 van kracht worden. Om het huidige Nederlandse solvabiliteitsregime al meer risicogebaseerd te maken, heeft het Nederlandse Ministerie van Financiën aanvullende solvabiliteitsrichtlijnen ingevoerd die vanaf 1 januari 2014 gelden. Deze richtlijnen gelden op het niveau van de (verzekerings-) rechtspersonen. De belangrijkste eis is de verplichting om toestemming van DNB te vragen voor dividenduitkeringen van rechtspersonen als het solvabiliteitsniveau lager is dan het door DNB voorgeschreven minimumniveau. Voor levensverzekeraars is een specifiek risicogebaseerd ‘theoretisch solvabiliteitscriterium’ geïntroduceerd. Met de nieuwe richtlijnen worden verder de verplichting om een Eigen Risico Beoordeling in te dienen bij DNB en enkele wijzigingen in de rapportage aan de toezichthouder ingevoerd. Aangezien Achmea al vrij ver is met de voorbereidingen voor Solvency II zijn de consequenties van de nieuwe richtlijnen voor Achmea beperkt.

75



Solvency II-kapitaalpositie per 31 december 2012 In 2013 hebben we de kapitaalvereisten van al onze rechtspersonen op basis van de jaarcijfers per 31 december 2012 berekend, waarbij zowel de standaardformule van Solvency II als onze eigen partieel intern model is gebruikt. De Solvency II-ratio van 183% (exclusief bancaire en IORPentiteiten) laat zien dat Achmea op basis van het partieel intern model en de consolidatiemethode goed gekapitaliseerd is. Bij de berekeningen zijn prudente aannames gehanteerd. De uitkomsten zouden nog hoger zijn indien de huidige voorstellen voor de verwerking van lange termijngaranties in aanmerking zouden zijn genomen.

obligatie, die in 2014 vervalt. Ultimo 2013 heeft Achmea twee hybride kapitaalleningen voor in totaal € 967 miljoen, een voor de particuliere markt en een voor de institutionele markt, uitstaan en één Tier 2-lening in de institutionele markt voor € 500 miljoen. Dientengevolge steeg de debt leverage (berekend door nietbancaire schulden en perpetuals als percentage te nemen van de som van het totale eigen vermogen, niet-bancaire schulden en perpetuals minus goodwill) naar 27,9% (ultimo 2012: 21,4%). De stijging is voornamelijk veroorzaakt door de eerder genoemde voorfinanciering van de senior obligatie van € 750 miljoen. De liquiditeitspositie bedroeg € 640 miljoen ultimo 2013. Na correctie voor deze liquiditeitspositie zou de debt leverage 23,5% bedragen. De double leverage ratio bedroeg 106,5% ultimo 2013 (ultimo 2012: 104,4%).

Financieringsstrategie Our strategy on funding is based on safeguarding access Onze financieringsstrategie dient de toegang tot internationale kapitaal- en kredietmarkten tegen geringe kosten te waarborgen, waarbij het niveau van kredietwaardigheid in lijn ligt met dat van concurrenten. Dit is met name van belang op het moment dat ontwikkelingen in de financiële markten de toegang daartoe bemoeilijken. De financieringsactiviteiten bij Achmea zijn gecentraliseerd en worden op concernniveau gecoördineerd, hoewel in principe elke operationele dochteronderneming zelf verantwoordelijk is voor de financiering van haar activiteiten. Achmea kan de activiteiten van bepaalde dochterondernemingen financieren via achtergestelde leningen of andere vormen van kapitaal en leningen. Als holding maakt Achmea voor haar financiering hoofdzakelijk gebruik van dividenduitkeringen, interne kostendoorbelastingen en overtollige liquiditeiten van dochterondernemingen en deelnemingen. Interne financieringen zijn aan wettelijke beperkingen onderworpen en, in het geval van een deelneming, aan het door die deelneming vastgestelde dividendbeleid. De tabel in de volgende kolom geeft als aanvulling op het kasstroomoverzicht in de jaarrekening een uitgebreid overzicht van de kapitaal- en liquiditeitsstromen van de Holding. Gegeven de governance in Achmea groep reflecteert dit perspectief vanuit de Holding het best de kasstromen tussen de Holding en de operationele activiteiten binnen de groep. Mede gegeven de solide toegang tot kapitaalmarkten beschikt Achmea over voldoende financiële flexibiliteit. Het kapitaal van de groep bestaat naast gewone aandelen uit preferente aandelen (€ 311 miljoen), hybride kapitaal (€ 967 miljoen) en langetermijn Tier-2 leningen (€ 500 miljoen). De senior schuldpositie ultimo 2013 van € 1.161 miljoen is tijdelijk hoog vanwege de voorfinanciering van de 7,375% senior


OVERZICHT VAN KASSTROMEN OP HOLDING NIVEAU* Geldmiddelen ontvangen uit operationele activiteiten

(€ MILJOEN) 2013

Schade

154

Zorg

148

Pensioen & Leven Internationaal

66 117

Overige

8

Opbrengsten uit desinvesteringen

1

Financiering / groepsactiviteiten Netto betaalde rente Dividend en couponbetalingen

-53 -266

Premie aandelenderivaat

-57

Netto mutatie in leningen

916

Verrekening van belastingen

247

Holdingactiviteiten

-559

Investeringen in bedrijfsonderdelen en deelnemingen Internationaal

-21

Bancaire activiteiten

-57

Overige

-39

Netto mutatie geldmiddelen

605

* Dit betreft Achmea B.V. en alle kasstromen die primair betrekking hebben op verantwoordelijkheden van de holding en zijn exclusief de kasstromen die betrekking hebben op (specifieke) operationele bedrijfsonderdelen.

76



In 2013 verrichte Achmea de volgende kapitaalmarkttransacties: • April – terugkoop van € 133 miljoen van in totaal € 500 miljoen Perpetual Capital Securities met een coupon van 5,125% • April – uitgifte van € 500 miljoen Subordinated Fixed to Floating Capital Securities met een coupon van 6%. Deze hebben een looptijd van 30 jaar en een eerste call optie na 10 jaar • Mei – vervroegde aflossing van € 225 miljoen Perpetual Capital Securities met een coupon van 8,375% • Mei – uitgifte van CHF 200 miljoen (€ 160 miljoen) Senior Unsecured obligaties met een coupon van 1,5%. De obligaties hebben een looptijd van 6 jaar • November – uitgifte van € 750 miljoen Senior Unsecured obligaties met een coupon van 2,5%. De obligaties hebben een looptijd van 7 jaar

KAPITAALSTRUCTUUR (31 december 2013: € 11.223 MILJOEN)

Achtergestelde leningen 1.661 (15%)

ALLOCATIE VAN KAPITAAL (31 december 2013: € 11.223 MILJOEN)

Senior obligaties 500 (4%)

Overig 962 (9%) Bank 742 (7%)

Hybride kapitaal 967 (9%)

Kernkapitaal 9.735 (78%)

De robuustheid van de financiële positie van Achmea blijkt uit de structuur en de samenstelling van het aanwezige kapitaal. Core en Tier-2 kapitaal omvatten 91% van de totale financiering. Genormaliseerd voor de eerdergenoemde voorfinanciering van de € 750 miljoen senior obligatie zou deze ratio toenemen tot 97%. Onderstaande grafieken tonen de allocatie van het kapitaal over de activiteiten van Achmea en bevestigen het economisch voordeel van diversificatie.

Internationaal 962 (9%) Schade 1.923 (17%) Overtollige geldmiddelen -640 (-6%)

Pensioen & Leven 3.966 (35%) Zorg 2.668 (24%)

SAMENSTELLING VAN HET TOTAAL EIGEN VERMOGEN (31 DECEMBER 2013: € 9,702 MILJOEN) VOBA (value of business acquired) 123 (1%)

Overige immateriële activa 216 (2%)

Goodwill 905 (9%)

Gewoon aandelenkapitaal 8.458 (87%)


77



Liquiditeitsmanagement

Liquiditeitsbeleid Volgens de risk appetite statements van Achmea moet de liquiditeitspositie van de Groep toereikend zijn en te allen tijde financiële flexibiliteit bieden. In het liquiditeitsbeleid is vastgelegd hoe Achmea en haar Schade-, Zorg-, Leven- en Bancaire dochterondernemingen het liquiditeitsrisico beheren. Verder zijn er rekenmodellen ontwikkeld die over diverse tijdshorizonnen een prospectief beeld geven van de liquiditeitspositie en -risico’s van Achmea; dit onder normale omstandigheden en voor een reeks matige tot extreme stressituaties. De rekenmodellen en de gestelde limieten helpen Achmea om te voldoen aan de risk appetite statements zoals gedefinieerd door het Finance & Risk Committee. De rekenmodellen waarborgen dat we vroegtijdig gewaarschuwd worden als het risico van onvoldoende liquiditeit om aan verplichtingen te voldoen dreigt. Verder stellen de modellen ons in staat om kwantitatieve informatie over de liquiditeitspositie op diverse niveaus te verschaffen aan toezichthouders en andere stakeholders. Voor extreme scenario’s zijn diverse noodmaatregelen gedefinieerd om liquiditeit te genereren.

Liquidity holding, verzekerings en bancaire entiteiten Achmea houdt voor liquiditeitsdoeleinden op concernniveau gecommitteerde en niet-gecommitteerde kredietfaciliteiten aan bij een reeks van voornamelijk internationale banken. Ultimo 2013 zijn de gecommitteerde kredietfaciliteiten (€ 750 miljoen) niet aangesproken. De kredietfaciliteiten bevatten geen convenanten met betrekking tot financiële ratio’s of bancaire convenanten met de verplichting tot aflossing indien de rating wordt verlaagd. De kredietfaciliteiten zijn in 2012 herzien en in 2013 verlengd. De huidige faciliteit verloopt in 2018. Een lagere rating kan wel van invloed zijn op de hoogte van de rentepercentages.

Deze laatste twee hebben een looptijd van 2 respectievelijk 5 jaar. De emissies als onderdeel van het programma voor leningen op de middellange termijn stellen Achmea Hypotheekbank in staat de financiering verder te diversifiëren. Daarnaast streven we er naar meer ongedekte financiering te hebben door via onderhandse uitgifte obligaties bij geselecteerde tegenpartijen te plaatsen; dit leverde in de loop van het jaar € 122 miljoen op.

Dividendbeleid Bij de kapitaaluitbreiding in april 2009 is met de aandeelhouders overeengekomen dat de dividenduitkeringen aan gewone aandeelhouders 45% van de nettowinst toerekenbaar aan aandeelhouders zullen bedragen. Dividendvoorstellen dienen te worden goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Ratings In 2013 bleven de S&P-ratings van de Achmea Groep en de Achmea verzekeringsbedrijven ongewijzigd volgens de herziene S&P-ratingscriteria. Onze huidige groepsrating is A- met een stabiele outlook en de rating van onze verzekeringsbedrijven is A+ met eveneens een stabiele outlook. De S&P-rating van Achmea Hypotheekbank bleef ongewijzigd A met een negatieve outlook. Dit vooruitzicht is gebaseerd op het standpunt van S&P dat Nederlandse banken blootstaan aan een verhoogd risico ten gevolge van een (mogelijk) langdurige economische crisis in Nederland en de eurozone.

De liquiditeitspositie van onze verzekeringsbedrijven is meer dan gezond, aangezien we een hoog niveau van liquide beleggingen aanhouden in onze beleggingsmix, waaronder snel liquide te maken overheidsobligaties en beursgenoteerde aandelen. Onze bankbedrijven hebben een gezonde liquiditeitspositie en hebben deze positie ruim boven de wettelijke eisen gehouden. Achmea Hypotheekbank is in 2013 driemaal de markt ingegaan met de emissie van een Residential Mortgage-Backed Security die € 781 miljoen aan extra financiering opleverde, en met twee emissies van € 300 miljoen respectievelijk € 500 miljoen Senior Unsecured leningen.


78



ratings ENTITEIT

TYPE

S&P

CCR

A-

Achmea Schadeverzekeringen N.V.

CCR / IFSR

A+

Achmea Zorgverzekeringen N.V.

CCR / IFSR

A+

Achmea Pensioen- & Levensverzekeringen N.V.

CCR / IFSR

A+

FITCH

MOODY’S

Holding Achmea B.V. Insurance entities

Banking entities

Achmea Hypotheekbank N.V.

Achmea Hypotheekbank N.V.

CCR lange termijn CCR korte termijn Secured debt programma Covered bond programma

A A-1 A

AF2

AAA

Aa2

CCR: Counterparty Credit Rating IFSR: Insurer Financial Strength rating


79

Governance

Governance

Verslag van de Raad van Commissarissen Corporate governance Biografieën bestuurders en commissarissen

82 92 102

governance

Verslag van de Raad van Commissarissen Verslag van de Raad van Commissarissen

Belangrijkste ontwikkelingen in 2013 De huidige strategie, de geboekte voortgang bij de verdere inspanningen om de klant centraal te stellen in alles wat we doen, vermindering van de kosten en de complexiteit en het Programma Versnellen & Vernieuwen waren de belangrijkste onderwerpen op de agenda van de Raad van Commissarissen in 2013. Ook de commissies van de Raad van Commissarissen bogen zich over allerlei onderwerpen, waaronder de resultaten, het risicobeheer, de corporate governance, de opvolgingsplanning, het beloningsbeleid en de samenstelling van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft zich naast haar toezichthoudende taak regelmatig gekweten van haar adviserende taak door de Raad van Bestuur, gevraagd en ongevraagd, van advies te dienen. In 2013 zijn acht vergaderingen van de Raad van Commissarissen gehouden, namelijk zeven gewone vergaderingen en één buitengewone vergadering. Alle vergaderingen zijn door vrijwel alle leden bijgewoond, de absentie was verwaarloosbaar. Indien leden wel afwezig waren, voorzagen zij de vergadering op voorhand van hun inbreng en machtigden zij een ander lid om hun stem in de vergadering uit te oefenen. Zeven vergaderingen zijn gehouden op het hoofdkantoor van Achmea in Zeist. De andere vergadering vond plaats bij dochteronderneming Interamerican Greece in Athene, Griekenland. In 2013 heeft de Raad van Commissarissen in de eerste vergaderingen aandacht besteed aan de opvolgingsplanning voor zowel de Raad van Bestuur als de Raad van Commissarissen. In 2012 trad Thomas van Rijckevorsel af en begin 2013 vertrok Gerard van Olphen uit de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen heeft uitgebreid gesproken over de vervulling van de ontstane vacatures. De Raad van Commissarissen is van mening dat de functie van Chief Financial Officer (CFO) en Chief Risk Officer (CRO) in het kader van een moderne governance en gegeven de zwaarte van beide takenpakketten niet in één persoon verenigd moeten zijn. Daarop is in samenspraak met de voorzitter van de Raad van Bestuur besloten om de vacature voor CFRO te splitsen in een functie voor CFO en een functie voor CRO. Daarnaast is besloten de tweede vacature in te vullen met verzekeringskennis en commercie, in het bijzonder gericht op Zorg en Internationaal.


Per 1 april 2013 zijn de vacature voor CFO en de vacature voor Zorg en Internationaal vervuld met de benoeming van respectievelijk de heren Huub Arendse en Roelof Konterman. De vacature voor CRO wordt per 1 maart 2014 vervuld met de benoeming van Henk Timmer, de huidige Directeur Internal Audit van Achmea. Tot zijn benoeming is de vacature van CRO tijdelijk vervuld door Huub Arendse. Alle drie de heren hebben bewezen expertise op hun onderscheiden vakgebied. Ook kennen zij Achmea vanuit hun verschillende achtergronden goed. De Raad van Commissarissen is zeer content met hun benoeming. Hoewel Achmea het belang van meer man/vrouwdiversiteit onderkent, blijven het behoud en de versterking van de juiste mix van vaardigheden toch de belangrijkste bepalende factoren in dit selectieproces. Per 1 januari 2013 is mevrouw Lineke Sneller als commissaris tot de Raad van Commissarissen toegetreden waardoor de kennis in de Raad van Commissarissen op het gebied van ICT verder is vergroot. Per 28 maart 2013 is de heer Henk Slijkhuis uit de Raad van Commissarissen teruggetreden. De Raad van Commissarissen beraadt zich thans over de opvolging van Bé van der Weg die op 20 maart 2014 regulier aftreedt als lid van de Raad van Commissarissen. Gedetailleerdere informatie over wijzigingen in de samenstelling van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen in 2013 is terug te vinden in het verslag van de Selectie & Benoemingscommissie in dit hoofdstuk. Begin 2013 werd door alle leden van de Raad van Commissarissen de ‘eed of belofte voor de financiële sector’ (bekend als de ‘bankierseed’) afgelegd in een bijeenkomst waarin door de Raad van Commissarissen is doorgesproken over de noodzaak tot verder herstel van vertrouwen in de financiële sector en welke maatregelen Achmea daar in neemt. Het afleggen van de eed wordt door de Raad van Commissarissen beschouwd als een belangrijke bevestiging van de inzet op deze maatregelen. De relatie met de Raad van Bestuur bleef ook in 2013 goed. De Raad van Commissarissen complimenteert de Raad van Bestuur met zijn visie, transparantie en open benadering van de individuele commissarissen en van de Raad van Commissarissen als orgaan. De verslagen en overige informatie die aan de Raad van Commissarissen zijn verschaft, waren van een goed niveau en, waar van toepassing en noodzakelijk, evenwichtig wat betreft de belangen voor alle stakeholders van de onderneming. In de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen is de goede relatie met en openheid vanuit de Raad van Bestuur opnieuw bevestigd.

82

governance

Verslag van de Raad van Commissarissen

Strategie De Raad van Commissarissen houdt zich voortdurend bezig met de bewaking van de uitvoering van en de advisering over de strategie van Achmea. In 2013 hebben de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur veelomvattende discussies gevoerd over de strategie van Achmea op de langere termijn. Samen met de Raad van Bestuur concludeerden wij dat Achmea het programma tot vernieuwing van het bedrijf en verbetering van de resultaten moest versnellen en intensiveren om de goede financiële basis van het concern ook in te toekomst te behouden en om de ambitie van meest vertrouwde verzekeraar waar te maken. Daarbij heeft de Raad van Commissarissen benadrukt dat het niet alleen gaat om kosten, maar in belangrijke mate om het behouden en vergroten van waarde door versneld mee te gaan met en in te spelen op de wensen van onze klanten op het gebied van digitalisering. In lijn met deze conclusie heeft de Raad van Bestuur in 2013 de managementagenda Versnellen & Vernieuwen opgesteld. Deze agenda omvat vier speerpunten: klantgedreven organisatie, concurrerende kosten, medewerkers in verandering en verantwoord rendement. In de loop van 2013 hebben de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur de managementagenda zowel op hoofdlijnen als in detail besproken. De Raad van Commissarissen onderschrijft de richting en de stevige ambitie van deze managementagenda volledig. In 2013 heeft ook een herijking van de internationale strategie van Achmea plaatsgevonden. De Raad van Commissarissen is van deze herijking op de hoogte gehouden en heeft de uitkomsten in november gedetailleerd geëvalueerd, daarover geadviseerd en de haalbaarheid ervan getoetst. De Raad van Commissarissen heeft volledig ingestemd met de herijkte internationale strategie en haar speerpunten: het inzetten van kernkwaliteiten in het buitenland, internationale samenwerking met Rabobank in de agribusiness en daarnaast verdere samenwerking binnen Europa met de Eurapco partners. De Raad van Commissarissen heeft benadrukt dat het van belang is dat de strategische keuzes van Achmea ook het kompas vormen voor de internationale bedrijfsonderdelen en voor internationale investeringsbeslissingen. Voor wat betreft het onderwerp Klantbelang Centraal stelt de Raad van Commissarissen vast dat Achmea in 2013 goede stappen heeft gezet om nog klantgerichter te worden. Met de Raad van Bestuur is geconstateerd dat het tempo van verandering en de eenduidigheid groepsbreed verbeterd moest worden. Hierom is aan het begin van het jaar een


centraal programma ingesteld met rechtstreekse sturing onder de Raad van Bestuur. Om uit te groeien tot de meest vertrouwde verzekeraar en te voldoen aan de standaarden die door de AFM zijn vastgesteld, zijn er nog meer aanpassingen nodig. De Raad van Commissarissen heeft de Raad van Bestuur opgeroepen om nog voortvarender op te treden en is verheugd vast te stellen dat Klantbelang Centraal een belangrijk element van de managementagenda Versnellen & Vernieuwen is.

Financiën en risico De Raad van Commissarissen heeft in 2013 uitgebreid gesproken over de financiële situatie van Achmea op basis van de halfjaar- en kwartaalcijfers, naast de discussie en goedkeuring van het jaarverslag en de jaarrekening over 2012. De Raad van Commissarissen heeft net als het Audit & Risk Committee uitgebreid met de Raad van Bestuur gesproken over de kosten verbonden aan interne en externe FTE’s en hoe daarop gestuurd wordt. In dat gesprek heeft de Raad van Commissarissen benadrukt dat het van belang is vooral oog te hebben voor de kosten verbonden aan de FTE’s en niet voor het aantal medewerkers als zodanig. Risico’s en het effect daarvan op Achmea waren ook in 2013 weer een belangrijk onderwerp voor de Raad van Commissarissen. Terwijl de banken- en staatsschuldencrisis voortduurde en het marktklimaat zich turbulent en onvoorspelbaar ontwikkelde, bleven de Raad van Commissarissen en het Audit & Risk Committee intensieve gesprekken voeren over de juiste risk appetite van de Groep. De Raad van Commissarissen is van mening dat een duidelijke risicobereidheid essentieel is om risico’s effectief te beheersen en het de onderneming mogelijk te maken om het gewenste (maatschappelijk verantwoorde) rendement op beleggingen te realiseren. De Raad van Commissarissen heeft vastgesteld dat gedurende het jaar de risicobereidheid verder in de organisatie en de bedrijfsplanning is verankerd, bijvoorbeeld door middel van specifieke risicodashboards.

Portefeuillebeheer De Raad van Commissarissen heeft zich in 2013 gebogen over een aantal (des)investeringen. Behalve zijn goedkeuring heeft de Raad van Commissarissen waar gepast ook feedback en input gegeven aan de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen is gedurende het jaar volledig op de hoogte gehouden van de desinvestering van de Roemeense (29 januari) en Bulgaarse (21 augustus) activiteiten van Achmea alsmede van de verkoop van Achmea Insurance Ireland Limited (25 november) en de verkoop van de leningenportefeuille van Friends First Finance (19

83

governance


december). De Raad van Commissarissen behoefde op grond van materialiteit niet formeel goedkeuring te geven voor deze transacties, maar staat volledig achter de besluiten, die passen binnen de door de Raad van Commissarissen onderschreven internationale strategie. Eerder gedane overnames en potentiële desinvesteringen passeerden gedurende 2013 eveneens de revue.

Naleving weten regelgeving en (accountants)controle De Raad van Commissarissen signaleert dat de nalevingsvereisten van (inter)nationale en brancheorganisaties voortdurend toenemen. Ook de rol van de Raad van Commissarissen bij de bewaking van die veranderingen en de rol van de Raad van Bestuur bij de uitvoering ervan, nemen duidelijk toe. De Raad van Commissarissen staat positief tegenover duidelijkheid en transparantie over de eisen van de toezichthouders, maar het tijdsbeslag voor zowel de Raad van Bestuur als de organisatie is zeer hoog. Bovendien maakt de Raad van Commissarissen zich zorgen over de niet altijd eenduidige regelgeving vanuit diverse instanties en over het feit dat sommige van deze regelgeving pas zeer laat beschikbaar is, wat het moeilijk maakt daarop te anticiperen. Inhoudelijk hebben de Raad van Commissarissen en zijn commissies ten aanzien van weten regelgeving onder andere gesproken over de nieuwe regelgeving met betrekking tot pensioenen en de invoering van Solvency 1.5. Daarnaast heeft de Raad van Commissarissen de naleving van de Code Verzekeraars door Achmea beoordeeld. Het doet de Raad van Commissarissen genoegen te melden dat Achmea de Code Verzekeraars nagenoeg volledig naleeft. Voor een nadere toelichting daarop wordt verwezen naar het Corporate Governance hoofdstuk in dit Jaarverslag. Verder hebben het Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen diepgaande gesprekken met de externe accountant en Internal Audit gevoerd over de conclusies in de management letter en het audit memorandum. Aan de orde kwamen in het bijzonder de transformatie van IT, het vasthouden van eigenaarschap binnen de nieuwe organisatiestructuur en het belang van een ter zake kundige actuariële bezetting. Op basis van de opmerkingen in het audit memorandum, de management letter en nadere informatie van de Raad van Bestuur heeft de Raad van Commissarissen het IT-transformatieprogramma besproken. De conclusie was dat er weliswaar voortgang is geboekt, maar dat er ook diverse uitdagingen in het verschiet liggen, onder andere het verlagen van de kosten en het bedrijfsrisico dat met IT samenhangt en


compliance met weten regelgeving als gevolg van de vele ontwikkelingen op dat vlak.

Corporate governance bij de gereguleerde entiteiten Zoals aangegeven in het hoofdstuk over corporate governance heeft DNB in 2010 en 2011 bij alle financiële instellingen in Nederland de corporate governance geëvalueerd. Zo ook bij Achmea. DNB heeft naar aanleiding van die evaluatie een aantal aanbevelingen gedaan, onder andere over de corporate governance van de verzekeringsentiteiten in Nederland. Ook in de Raad van Commissarissen is daar uitgebreid over gesproken en heeft de Raad van Commissarissen de Raad van Bestuur geadviseerd over gewenste aanpassingen in de governance. In 2012 was reeds als belangrijke stap in de toepassing van de aanbevelingen van DNB en in overeenstemming met de nieuwe organisatiestructuur een Raad van Commissarissen geïnstalleerd bij Achmea Schadeverzekeringen N.V. en bij Achmea Pensioen- & Levensverzekeringen N.V., die bij Achmea Zorgverzekeringen N.V. al eerder van start was gegaan. Deze raden bestaan uit leden van de Raad van Commissarissen van Achmea B.V., maar kennen een eigenstandige verantwoordelijkheid als toezichthouder op de continuïteit en soliditeit van deze dochters, alsmede voor de collectieve belangen van polishouders en andere stakeholders. In de evaluatie van de Raad van Commissarissen van 2013 is het functioneren van deze structuur uitvoerig besproken. Geconcludeerd is dat er een duidelijke toegevoegde waarde is vanuit het zelfstandig toezicht op genoemde dochters en vanuit een verdieping op het toezicht vanuit de Groep, doordat leden van de Raad van Commissarissen van de Groep lid zijn van de Raden van Commissarissen. Wel leidt de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de Raden van Commissarissen van deze entiteiten versus de Raad van Commissarissen van de Groep in de praktijk soms nog tot vragen. Dat vraagt de komende tijd nog verdere uitkristallisering en uitwerking. Daarnaast is in 2013 door de Raad van Bestuur met instemming van de Raad van Commissarissen besloten tot een wijziging van de statutaire directies van deze entiteiten, waarbij de huidige statutaire directies, bestaande uit leden van de Raad van Bestuur, vervangen worden door groepsdirecteuren. Daarmee wordt de statutaire verantwoordelijkheid van de kernentiteiten in lijn gebracht met de praktijk waarbij de dagelijkse leiding van deze entiteiten bij de primair verantwoordelijken voor het bedrijfsonderdeel ligt. Ook dit zal in 2014 nader worden uitgewerkt met inachtneming van zowel het groepsbelang als het entiteitsbelang en de rollen en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen daarin.

84

governance


Beloning Achmea hanteert een verantwoord beloningsbeleid, dat in overeenstemming is met principes van DNB, de AFM, de Code Verzekeraars en de Code Banken (zie ook het hoofdstuk Corporate governance voor nadere informatie over de uitzonderingen). Achmea heeft vanaf 2010 reeds diverse aanpassingen gedaan in het beloningsbeleid voor bestuursleden en het senior management. Zo is de beloning in aandelenopties afgeschaft en de maximaal te behalen variabele beloning naar beneden bijgesteld. In 2011 heeft Achmea het beloningsbeleid getoetst op de Regeling Beheerst beloningsbeleid van DNB, gebaseerd op richtlijnen van de Committee of European Banking Supervisors (de ‘CEBS richtlijnen’). In het kader hiervan zijn er belangrijke vaststellings- en monitoringsbevoegdheden belegd bij de Raad van Commissarissen of de Remuneratiecommissie van de Raad van Commissarissen. In 2013 is de implementatie van het beloningsbeleid met de bijbehorende key control mechanismen geheel afgerond. Door de Remuneratiecommissie en de Raad van Commissarissen is wel geconstateerd dat het gehele systeem, de uitvoerige vormen controlevereisten en de administratieve belasting, als zeer omvangrijk en rigide wordt ervaren. De Raad van Commissarissen heeft met instemming kennisgenomen van de herziening van de pensioenregeling die de Raad van Bestuur met de bonden voor het Achmea personeel is overeengekomen, en daarna ook bij de directie, het senior management en de Raad van Bestuur heeft doorgevoerd. Deze versobering van het pensioen was nodig, gelet op de toegenomen lasten van de pensioenregeling voor de Groep, de volatiliteit in de resultaten en balans, maar ook om beter aan te sluiten bij vergelijkbare regelingen in de markt. Alle maatregelen tezamen hebben als resultante dat de gemiddelde totale beloning van een lid van de Raad van Bestuur sinds 2010 met circa 20% (exclusief effecten van de Wet bonusverbod staatsgesteunde ondernemingen) is teruggebracht. Voor meer informatie over de beloning bij Achmea wordt verwezen naar het verslag van de remuneratiecommissie in dit hoofdstuk; het remuneratierapport wordt op onze website www.achmea.nl en www.achmea.com gepubliceerd.

Permanente educatie In 2013 zijn twee permanente educatie sessies georganiseerd voor de leden van de Raad van Commissarissen. Beide sessies werden door nagenoeg alle commissarissen bijgewoond. In de eerste sessie boog de Raad van Commissarissen


zich over verantwoord beloningsbeleid. De Raad van Commissarissen werd bijgesproken over de ontwikkelingen in het beloningsbeleid, zowel vanuit de markt als vanuit regelgeving. In het bijzonder kwam hierbij de Wet Normering Topinkomens Publieke Sector aan de orde, die een deel van het Achmea concern raakt, omdat private zorgverzekeraars in deze wet eveneens onder (semi)publieke sector zijn gerangschikt, waarvoor een norminkomen geldt. De Raad van Commissarissen stelde vast dat de beloning van de leden van de Raad van Bestuur van Achmea passend is in vergelijking met die bij ondernemingen van vergelijkbare omvang. In de tweede sessie, welke tevens door alle leden van de Raad van Bestuur werd bijgewoond, is uitgebreid aandacht besteed aan risicomanagement en toezicht door commissarissen. De sessie bestond uit een tour d’horizon langs actuele ontwikkelingen en geanonimiseerde best practices uit de financiële sector en andere sectoren. Een belangrijke conclusie uit de sessie was dat risicomanagement niet alleen bestaat uit beleid en modellen, maar daarnaast ook uit een continue kritische houding van open vragen stellen. Een andere conclusie was dat IT een prominente plaats op de agenda van de Raad van Commissarissen verdient. De Raad van Commissarissen stelde vast dat dit bij Achmea de laatste jaren al het geval is en dat de aandacht voor IT onder meer via het Audit & Risk Committee alleen maar verder wordt versterkt. De Raad van Commissarissen onderkende verder dat het van belang is om tegenspraak in besluitvorming en toezicht te organiseren en om in toezicht plaats in te ruimen voor informele contacten, zowel onderling als met functionarissen uit de organisatie. Permanente educatie is goed verankerd in de organisatie. De Raad van Commissarissen is van mening dat permanente educatie werkelijke waarde toevoegt aan het functioneren van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur. De permanente educatie sessies worden in 2014 voortgezet, waarbij in 2014 onder meer informatiebeveiliging en ontwikkelingen in de pensioenen levensverzekeringssector aan de orde komen.

Evaluatie Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen voert jaarlijks een uitgebreide evaluatie van het eigen functioneren uit aan de hand van feedbackformulieren. De voorzitter van de Raad van Commissarissen voert in dat kader ook individuele gesprekken met de leden van de Raad van Commissarissen en de leden van de Raad van Bestuur en neemt de daaruit verkregen informatie mee in de uitkomst van de evaluatie. De uitkomst van de evaluatie wordt besproken in een speciaal daartoe belegde vergadering. In 2013 werd een groot

85

governance


aantal onderwerpen geëvalueerd, inclusief het functioneren van de Raad van Commissarissen in het algemeen, het functioneren van de diverse commissies, het kunnen functioneren op het gewenste verantwoordelijkheidsniveau en de onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen. De relatie van de Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur, de centrale ondernemingsraad (COR) en andere relevante relaties binnen de onderneming, het niveau van de informatieverschaffing, de relatie met de aandeelhouders en andere aspecten van het functioneren van de Raad van Commissarissen, zoals opleiding, beloning, bestede tijd en informele contacten kwamen eveneens aan de orde. De conclusie van de evaluatie was dat de Raad van Commissarissen over het algemeen goed functioneert, dat de samenwerking binnen en met de commissies zeer goed verloopt, dat de Raad onafhankelijk functioneert en goed is toegerust voor zijn werkzaamheden. De grondige voorbereidende werkzaamheden van de commissies verhogen de efficiëntie van de vergaderingen van de Raad van Commissarissen. Ook de voorbereidingen door de Raad van Bestuur worden als goed beoordeeld. Een groot deel van de in 2012 aangedragen suggesties voor verbetering, onder andere om meer tijd voor discussie beschikbaar te stellen, op verschillende locaties af te spreken en om de frequentie van de vergaderingen tussen december en maart te verhogen, is in 2013 gerealiseerd. Suggesties voor verdere verbetering uit de evaluatie in 2013 zijn onder meer om opvolgingsplanning prominenter op de agenda van de voltallige Raad van Commissarissen te zetten, om nadrukkelijker aandacht te besteden aan evaluatie van in het verleden genomen besluiten, om vaker te vergaderen buiten afwezigheid van de leden van de Raad van Bestuur en om contacten met de managementlaag onder de Raad van Bestuur verder uit te breiden.

Relatie met de aandeelhouders Met uitzondering van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft de Raad van Commissarissen als bedrijfsorgaan beperkt contact met aandeelhouders. De voorzitter van de Raad van Bestuur fungeert als de primair contactpersoon voor aandeelhouders. De voorzitter van de Raad van Commissarissen voert echter wel regelmatig overleg met aandeelhouders over onderwerpen als voordrachten voor de benoeming van de leden van de Raad van Commissarissen en spreekt hen in de context van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.


Relatie met de externe accountant PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (PwC) is de externe accountant van de Groep. De voorzitter van de Raad van Commissarissen en de voorzitter van het Audit & Risk Committee overleggen jaarlijks met de lead partner van de externe accountant. Daarnaast heeft het Audit & Risk Committee in 2013 tweemaal in beslotenheid gesproken met de externe accountant, waarbij onder andere is stilgestaan bij de mutaties in de Raad van Bestuur, het functioneren van de financiële kolom en de ontwikkelingen in de second en third lines of defence. Extra vergaderingen of conference calls worden indien nodig ingelast. De Raad van Commissarissen bespreekt jaarlijks het functioneren van de externe accountant. De externe accountant is daarbij niet aanwezig. De Raad van Commissarissen en het Audit & Risk Committee zijn het erover eens dat de samenwerking met PwC positief is. Er is sprake van een goede en transparante relatie. PwC voegt waarde toe aan de verbetering van de financiële verslagleggingsprocessen en daagt de onderneming op constructieve en positieve wijze uit. De Raad van Commissarissen concludeerde in overleg met de externe accountant dat het controleniveau van de financiële verslagleggingsrisico’s en de interne controle binnen Achmea toereikend zijn.

Relatie met Internal Audit De Raad van Commissarissen heeft een positieve inschatting van de afdeling Internal Audit. Het audit memorandum tezamen met de management letter van de externe accountant bieden de Raad van Commissarissen een uitstekend overzicht van de positie van de Groep en van de belangrijkste aandachtspunten. Indien daartoe aanleiding bestaat, treedt de afdeling Internal Audit proactief in contact met de bedrijfsactiviteiten om processen te bewaken, maar zonder daarbij het zicht kwijt te raken op de eigen verantwoordelijkheid in de derde lijn. De Raad van Commissarissen is tevreden met de goede relatie tussen het Audit & Risk Committee en de directeur van Internal Audit. Die laatste woont de discussies bij over de rapporten van Internal Audit in de vergaderingen van de Raad van Commissarissen. De voorzitter van de Raad van Commissarissen en de voorzitter van het Audit & Risk Committee overleggen regelmatig met de directeur van Internal Audit. De Raad van Commissarissen bespreekt jaarlijks het functioneren van Internal Audit. De directeur van Internal Audit is daarbij niet aanwezig.

86

governance


Relatie met Compliance In 2013 heeft de Raad van Commissarissen gesproken met de Raad van Bestuur over de gewenste veranderende rol van de Compliance functie binnen Achmea in de huidige veranderende setting binnen het bedrijf. De voorzitters van de Raad van Commissarissen en het Audit & Risk Committee hebben daarbij meer aandacht gevraagd voor het bewaren van de tweede lijns rol en het binnen dat kader overbrengen van kennis en het adviseren van de eerste lijn, zonder daarbij de uitvoerende rol op zich te nemen. Tegelijkertijd is benadrukt dat een pro-actieve houding van de Compliance daarbij essentieel is.

Relatie met de centrale ondernemingsraad Alle leden van de Raad van Commissarissen hebben in 2013 roulerend ieder afzonderlijk een vergadering van de Centrale Ondernemingsraad (COR) bijgewoond. De Raad van Commissarissen waardeert de goede werkrelatie en de voortgaande constructieve en openhartige dialoog tussen de Raad van Bestuur en de COR. De relatie tussen de Raad van Commissarissen en de COR is in het algemeen goed. De voorzitter van de Raad van Commissarissen heeft in één van de laatste vergaderingen met de COR uitgesproken dat de komende jaren belangrijk worden in de aanpassing van de Achmea organisatie aan de eisen met betrekking tot risico, rendement en klantbediening van deze tijd in het kader van Versnellen en Vernieuwen. Aan de orde is geweest dat dit gelet op de grote afvloeiing van personeel die in de komende jaren wordt verwacht veel vraagt van bestuurder en medezeggenschap gezamenlijk, waarbij de goede samenwerking van de afgelopen jaren een belangrijke basis vormt.

Belangenverstrengelingen In overeenstemming met de Nederlandse corporate governance code moeten transacties met leden van de Raad van Commissarissen waarin sprake is van belangrijke belangenverstrengelingen in het jaarverslag bekend worden gemaakt. Eind 2013 is de heer Minderhoud benoemd als interim-bestuursvoorzitter van Rabobank en teruggetreden uit de Raad van Commissarissen van Rabobank. Hoewel bestuurders van Rabobank in beginsel geen commissaris bij Achmea kunnen zijn, is vanwege de tijdelijke aard van de benoeming besloten van dit beginsel af te wijken. Op verzoek van de Raad van Commissarissen van Achmea en in afstemming met DNB blijft de heer Minderhoud dan ook lid van de Raad van Commissarissen van Achmea met dien verstande dat hij bij mogelijk conflicterende belangen in de vergadering niet deelneemt aan de beraadslaging en besluitvorming. Wel is besloten


dat de heer Minderhoud gedurende zijn functie als interimbestuursvoorzitter bij Rabobank het vicevoorzitterschap van de Raad van Commissarissen van Achmea neerlegt. Belangenverstrengelingen worden geacht niet aanwezig te zijn en worden niet gemeld indien een lid van de Raad van Commissarissen als particulier een verzekering afsluit of andere producten en/of diensten afneemt van dochterondernemingen van de Achmea Groep.

Verslag van het Audit & Risk Committee De gewone vergaderingen van het Audit & Risk Committee stonden in 2013 vaak in het teken van het bewaken van de resultaten gedurende de verslagperiode, het evalueren van de kwartaalcijfers voor publicatie aan de aandeelhouders voor consolidatiedoeleinden en het bespreken van daarmee samenhangende controlerapporten. Vergaderingen worden altijd bijgewoond door de voorzitter van de Raad van Bestuur, de Chief Financial Officer, de directeuren van Finance, Internal Audit, Risk & Compliance en de externe accountant. Bij specifieke onderwerpen kunnen specialisten op dat terrein worden uitgenodigd om een gedeelte van de vergadering bij te wonen. Tijdens de vergaderingen over de jaarcijfers van 2012 is er veel aandacht besteed aan de solvabiliteits- en liquiditeitspositie van Achmea en de voorgenomen uitgifte van senior unsecured obligaties Achmea B.V. onder het geupdate Debt Issuance Programme voor een bedrag van minimaal € 500 miljoen en maximaal € 750 miljoen, waaraan de commissie haar goedkeuring heeft gegeven. Ook later in het jaar is doorlopend gesproken over de kapitaals-, liquiditeitsen solvabiliteitspositie van Achmea en de maatregelen ter verbetering daarvan, waaronder een vervroegde herfinanciering van een in 2009 afgesloten obligatielening onder het geupdate Debt Issuance Programme van Achmea B.V.. Vanwege prudent financieel beleid door het verminderen van het liquiditeitsen herfinancieringsrisico voor Achmea in 2014 en de gunstige marktomstandigheden eind 2013 heeft de commissie in oktober haar instemming verleend en de Raad van Commissarissen positief geadviseerd deze vervroegde herfinanciering goed te keuren. In juni 2013 heeft de commissie een verdiepingssessie gedaan op kapitaal en liquiditeiten; in december 2013 heeft de commissie uitgebreid gesproken over de veranderagenda Versnellen & Vernieuwen en het Business Plan 2014 - 2016. De commissie onderschrift de noodzaak van de impactvolle plannen en heeft de Raad van Commissarissen positief

87

governance


geadviseerd deze goed te keuren. De commissie heeft te kennen gegeven onder de indruk te zijn van de grondige voorbereiding van de plannen en de wijze waarop die tot stand gekomen zijn met breed draagvlak binnen de top van de organisatie. Een ander onderwerp dat in 2013 speciale aandacht kreeg was de verwerking van de verandering van de disconteringsvoet (rentecurve, de UFR) voor het meten van de verplichtingen voor bepaalde levensverzekeringen, vooruitlopend op de disconteringsvoet die bij Solvency II gebruikt gaat worden waarover in 2012 al uitgebreid gesproken was tussen de Raad van Bestuur en de commissie. Ook heeft de commissie aandacht gevraagd voor het bewaren van het overzicht in de verschillende curves voor de berekening van diverse verplichtingen door de verschillende verzekeraars in de markt en de rapportage daarover in jaarrekeningen en richting de toezichthouders. De variëteit daarin bemoeilijkt de vergelijkbaarheid. De commissie besprak ook de grote impact van de gewijzigde IFRS standaard voor pensioenen (IAS 19R) op de pensioenlast. De commissie heeft dit gedurende het jaar nauwgezet gevolgd en heeft met tevredenheid geconstateerd dat de Raad van Bestuur daarop heeft geacteerd door de pensioenregeling voor het eigen personeel en het top management aan te passen. De commissie heeft verder uitgebreid met de Raad van Bestuur gesproken over de diverse opties die zijn onderzocht voor de portefeuilles met bestaande levensverzekeringen in het levenbedrijf. Ook heeft in november een verdiepingssessie plaatsgevonden op IT en in december op fiscale zaken waarbij de directeuren van de betreffende onderdelen uitgebreid verslag hebben gedaan van hun werkzaamheden en de uitdagingen waar Achmea voor staat. Met betrekking tot kosten heeft de commissie uitgebreid gesproken over de voorgestelde methodiek van doorbelasting van holdingkosten. Hoewel de commissie heeft aangegeven dat doorbelasting van holdingkosten weliswaar noodzakelijk is om de lasten daar te laten vallen waar ze thuis horen en daarmee een representatief beeld te schetsen van de prestaties van de bedrijfsonderdelen, dient iedere doorbelasting op zijn merites beoordeeld te worden. Een en ander zal in 2014 nader worden uitgewerkt voor de verschillende onderdelen. Ook is uitgebreid gesproken over de kosten verbonden aan interne en externe FTE’s en hoe daarop gestuurd wordt. De Raad van Bestuur heeft daarbij duidelijk gemaakt dat er sterk gestuurd wordt op fteaantallen, in het bijzonder op externe FTE’s, maar dat het in een periode van transitie ook waardevol is om een flexibele schil van externe medewerkers te hebben. De commissie onderschrijft dat, maar heeft ook aangegeven dat de balans daarin bewaakt moet worden.


Ook is de commissie goed meegenomen in en geconsulteerd over het Recovery Plan dat de Raad van Bestuur op verzoek van De Nederlandse Bank in 2013 heeft ingediend. De commissie heeft de Raad van Bestuur uitgedaagd en geadviseerd op de verschillende scenario’s en kan zich vinden in de door de Raad van Bestuur voorgestelde maatregelen indien zich de beschreven situatie(s) voordoen. De commissie en PwC hebben de management letter besproken, waarin de kwaliteit en effectiviteit van de corporate governance, het risicobeheer en de processen bij Achmea duidelijk worden weergegeven, in het bijzonder in die mate die PwC nodig heeft voor het oordeel over de jaarrekening van Achmea. Aan de orde kwamen de goede kwaliteit van het audit memorandum van Internal Audit, dat een duidelijke beschrijving gaf van de bestaande controleen aandachtspunten, de turbulente marktomstandigheden en klantbelang centraal. De verbeteringen van Achmea op het gebied van risicobeheer en de drie verdedigingslinies, de bestaande IT-controlemechanismen en het feit dat de voorgenomen IT-transformatie noodzakelijk is om volledig ‘in control’ te zijn, waren eveneens onderwerp van gesprek. De commissie heeft zowel PwC als de Raad van Bestuur bevraagd op de bevindingen in de management letter. Tot tevredenheid van de commissie kon worden geconcludeerd dat alle behandelde onderwerpen onder de reikwijdte van de Raad van Bestuur vallen en dat de gedane suggesties serieus worden genomen door de Raad van Bestuur. Risicobeheer en de risk appetite van de onderneming zijn belangrijke onderwerpen voor de Raad van Commissarissen, vooral in het huidige financiële klimaat. De commissie adviseerde de Raad van Commissarissen bij discussies over de risicobereidheid. Beide (risk appetite en risicobeleid) zijn met enkele wijzigingen ten opzichte van 2012 vastgesteld. De ‘internal control statement’ controleverklaring is besproken met de Raad van Bestuur. Na een grondige beoordeling van de risico’s en hoe Achmea die beheerst, heeft de Raad van Bestuur de belangrijkste risicopunten aangegeven voor specifieke planning en bewaking. De commissie heeft deze maatregelen grondig met de Raad van Bestuur en met de afdeling Risk & Compliance doorgenomen; de commissie deelt de analyse van de Raad van Bestuur over deze onderwerpen. Andere onderwerpen die de commissie uitgebreid met de Raad van Bestuur doorgesproken heeft zijn het jaarlijkse Internal Audit/PwC auditplan 2014, het kapitaal-, liquiditeitsen fundingprognoses 2014-2016, het beleggingsplan 2014 en de daarmee samenhangende sturing/bewaking.

88

governance


Verslag van de Remuneratiecommissie

Verantwoorde beloning Zoals eerder in dit hoofdstuk aangegeven, is een verantwoorde beloning een belangrijk onderwerp voor Achmea (zie voor meer informatie ook de paragraaf Beloning). Na de introductie in 2011 van een verantwoord beloningsbeleid, waarin ook de principes van de Code Verzekeraars zijn opgenomen, zijn we het met de toezichthouders eens geworden over een regeling voor de variabele beloning die voldoet aan de aangescherpte toezichteisen. Toepassing en naleving van dat nieuwe beleid werd een belangrijk onderwerp voor de Remuneratiecommissie. De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur hebben in 2012 besloten het beloningspakket van de Raad van Bestuur neerwaarts aan te passen. Voorafgaand aan de wijziging van de pensioenregeling voor het CAO-personeel is eerst de pensioenregeling van de Raad van Bestuur per 1 januari 2012 omgezet in een middelloonregeling. Achmea heeft per 1 januari 2013 vervolgens het beloningspakket van de directeuren en senior management neerwaarts bijgesteld. Eind 2013 is de pensioenregeling voor de directie en senior management en de Raad van Bestuur (verder) aangepast volgend op de nieuwe pensioenregeling voor CAO-personeel. De Remuneratiecommissie heeft de wijzigingen besproken voordat deze in de Raad van Commissarissen zijn goedgekeurd.

Prestatiebeoordeling De Remuneratiecommissie heeft gedurende 2013 de prestaties van de Raad van Bestuur beoordeeld aan de hand van eerder geformuleerde doelstellingen, die bij Achmea zijn gebaseerd op de benadering van vier stakeholders – klanten, medewerkers, (distributie)partners en aandeelhouders. Die doelstellingen betroffen onder andere de winst; klantbelang en -tevredenheid; samenwerking met distributiepartners, zoals Rabobank en het intermediair; maatstaven op het gebied van compliance en risicobeheer; medewerkerstevredenheid; en maatstaven op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De commissie doet vervolgens een voorstel

voor de langetermijn variabele inkomenscomponent. De COR ontvangt jaarlijks een rapport over de beloning van de Groep, de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. De Remuneratiecommissie heeft grondig geëvalueerd of de Raad van Bestuur de bedrijfsdoelstellingen van Achmea over 2012 heeft gerealiseerd. Vanwege de in 2011 staatsgegarandeerde lening die aan Achmea Bank is verstrekt is, op grond van later in 2012 ingevoerde wetgeving, er geen variabele beloning aan de Raad van Bestuur uitgekeerd. Meer informatie is te vinden in het remuneratierapport, dat op onze website www.achmea.nl en www.achmea.com wordt gepubliceerd.

Remuneratieverslag 2013 In de onderstaande tabel is de gemiddelde beloning van de actieve leden van de Raad van Bestuur weergegeven. De gemiddelde beloning is berekend op basis van periodiek betaald salaris inclusief de servicekosten van de pensioenregeling. In 2013 bedroeg de gemiddelde beloning van de leden van de Raad van Bestuur € 0,96 miljoen (2012: € 0,96 miljoen). De maatregelen met betrekking tot de bestuursbeloning te samen hebben ertoe geleid dat sinds 2010 de gemiddelde totale beloning van een lid van de Raad van Bestuur is gedaald met ongeveer 20% (dit met uitzondering van de effecten van de Wet Bonusverbod Staatsgesteunde Ondernemingen. Het beloningspakket voor de leden van de Raad van Bestuur omvat een toekenning van variabele beloning. De Remuneratiecommissie besluit in het jaar volgend op de geleverde prestatie over de toekenning van de variabele beloning. De toekenning van variabele beloning in enig boekjaar heeft betrekking op prestaties in eerdere jaren. Een deel van de uitkering van de variabele beloning wordt uitgesteld voor vijf jaar. In 2013 en 2012 werden geen toekenningen van variabele beloningen voor prestaties van eerdere jaren verleend. Dit in verband met de Wet Bonusverbod Staatsgesteunde ondernemingen. Voor meer informatie over de beloning zie het remuneratierapport, dat beschikbaar zal worden gesteld op onze website www.achmea.nl en www.achmea.com.

GEMIDDELDE VASTE BELONING VAN ACTIEVE LEDEN VAN DE RAAD VAN BESTUUR (INCLUSIEF SERVICEKOSTEN) Vast salaris Servicekosten pensioenregeling


(€ MILJOEN) 2013

2012

0,74

0,76

0,22

0,20

0,96

0,96

89

governance


Verslag van de Selectie & Benoemingscommissie De taakopdracht van de Selectie & Benoemingscommissie is om de samenstelling en het profiel van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur te bewaken. De commissie zoekt potentiële kandidaten en beveelt deze aan, in sommige gevallen in overleg met de aandeelhouders of de COR.

Mutaties en vacatures De selectie en benoeming van nieuwe leden van de Raad van Bestuur na de ontstane vacatures door het vertrek van de heren Van Rijckevorsel en Van Olphen was een belangrijke prioriteit in 2013. Selectie & Benoemingscommissie heeft uitgebreid gesproken over de vervulling van de ontstane vacatures. De Selectie & Benoemingscommissie is van mening dat de functie van CFO en CRO in het kader van een moderne governance en gegeven de zwaarte van beide takenpakket niet in één persoon verenigd moeten zijn. Daarop is in samenspraak met de voorzitter van de Raad van Bestuur besloten om de vacature voor CFRO te splitsen in een functie voor CFO en een functie voor CRO, waarmee Achmea de trend in de sector volgt om de Risk Management apart te beleggen binnen de Raad van Bestuur. Daarnaast is besloten de tweede vacature in te vullen met verzekeringskennis en commercie, in het bijzonder gericht op Zorg en Internationaal. De commissie heeft vervolgens profielen opgesteld in samenspraak met de voorzitter van de Raad van Bestuur en op basis van een ‘long’ en ‘short list’ van kandidaten een selectie gemaakt en voorgelegd aan de Raad van Commissarissen. Behalve het streven om een evenwichtige mix van vaardigheden in de Raad van Bestuur te handhaven en er een voorkeur is voor interne werving, is ook nadrukkelijk gekeken naar ervaring in en met de verzekeringssector, financiële en risico’s en de markten waar Achmea actief in is. Hoewel Achmea het belang van meer man/vrouw-diversiteit onderkent, blijven het behoud en de versterking van de juiste mix van vaardigheden toch de belangrijkste bepalende factoren in dit selectieproces. Na afronding van de selectie werden per 1 april 2013 de heren Arendse en Konterman benoemd in de functies van respectievelijk CFO en portefeuillehouder Zorg en Internationaal. De vacature voor CRO wordt per 1 maart 2014 vervuld met de benoeming van de heer Henk Timmer. De Selectie & Benoemingscommissie is van oordeel dat alle drie de heren sterke functionarissen zijn en bewezen expertise hebben op hun onderscheiden vakgebieden. Ook kennen zij Achmea vanuit hun verschillende achtergronden goed.


Daarnaast heeft de commissie gesproken over de samenstelling van de Raad van Commissarissen. In 2013 waren de heren Overmars en Veenman aftredend en kwamen voor herbenoeming in aanmerking. De heer Slijkhuis trad per april 2013 terug na een betrokkenheid van meer dan 17 jaar bij de Raad van Commissarissen van Achmea en van rechtsvoorgangers. In samenspraak met de aandeelhouders is gekozen om de Raad van Commissarissen terug te brengen van twaalf naar negen à tien leden, waarbij ook de voordrachten van de grootaandeelhouders zijn teruggebracht. De heren Overmars en Veenman werden na evaluatie in de commissie en de Raad van Commissarissen beiden voor herbenoeming aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgedragen en ook herbenoemd. Mevrouw Sneller was reeds eind 2012 benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op voordracht van de COR en trad op 1 januari 2013 aan als lid van de Raad van Commissarissen. De Selectie & Benoemingscommissie beraadt zich thans over de opvolging van Bé van der Weg die op 20 maart 2014 regulier aftreedt als lid van de Raad van Commissarissen, waarbij onder meer gestreefd wordt naar versterking van verzekeringsexpertise in de Raad van Commissarissen.

Opvolgingsplanning De Selectie & Benoemingscommissie heeft regelmatig gesproken over de opvolgingsplanning voor de Raad van Bestuur en voor de eerste managementlaag onder de Raad van Bestuur. Deze bespreking heeft in 2013 ook in de gehele Raad van Commissarissen plaatsgevonden. Aan de orde kwam daarbij het Management Development beleid van Achmea inclusief de focus op interne opleiding en doorgroei, alsmede op de stappen in diversiteit. Tevens werd in de Raad van Commissarissen de opvolgingsplanning op Groepsraad-niveau besproken. Dit heeft de Raad van Commissarissen goed zicht gegeven op de managementcapaciteiten binnen de Groep. De Raad van Commissarissen onderkent het belang van een goede man/vrouw-verhouding in de Raad van Bestuur en de top van de onderneming, en heeft de Raad van Bestuur in dit kader aangespoord te streven naar een verdere vergroting van het aantal vrouwen in topposities in de onderneming.

Jaarrekening 2013 en dividend De jaarrekening 2013 van Achmea BV is gecontroleerd door PwC en zij hebben hierbij op 27 februari 2014 een goedkeurende controleverklaring verstrekt. In overeenstemming met het voorstel van de Raad van Bestuur en de aanbeveling

90

governance


van het Audit & Risk Committee adviseert de Raad van Commissarissen de aandeelhouders om de jaarrekening 2013 vast te stellen. Op basis van het huidige dividendbeleid stelt de Raad van Bestuur voor dat na vaststelling van de jaarrekening door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een slotdividend van € 0,30 per gewoon aandeel wordt uitgekeerd (2012: € 0,42 per gewoon aandeel). Voor de preferente aandelen adviseert de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders om in te stemmen met een uitkering van het volledige dividend gelijk aan 7,15% van het volgestorte kapitaal. Behalve de vaststelling van de jaarrekening wordt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders gevraagd de leden van de Raad van Bestuur decharge te verlenen voor het door hen gevoerde bestuur en om de leden van de Raad van Commissarissen decharge te verlenen voor het door hen uitgeoefende toezicht in het verslagjaar 2013.

Woord van dank Wij willen graag deze gelegenheid te baat nemen om de Raad van Bestuur, de COR en alle medewerkers van Achmea te bedanken voor hun enorme inzet en passie gedurende het afgelopen verslagjaar. De heer Van der Weg zal tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 20 maart 2014 aftreden na een lange betrokkenheid als commissaris bij Achmea en haar rechtsvoorgangers. We willen hem bedanken voor de waardevolle bijdrage die hij in deze periode aan onze Groep heeft geleverd. 27 februari 2014 De Raad van Commissarissen E.A.J. (Erik) van de Merwe, Voorzitter S.T. (Joke) van Lonkhuijzen-Hoekstra M. (Mijntje) Lückerath-Rovers M. (Marinus) Minderhoud P.F.M. (Paul) Overmars A.C.W. (Lineke) Sneller A.W. (Aad) Veenman A.J.A.M. (Antoon) Vermeer B.J. (Bé) van der Weg


91

governance

Corporate governance Belangrijkste ontwikkelingen in 2013 Achmea is een besloten vennootschap, statutair gevestigd in Zeist. Hoewel Achmea in de praktijk op dezelfde manier georganiseerd is en bestuurd wordt als veel beursgenoteerde organisaties, bepaalt haar coöperatieve oorsprong de manier waarop de corporate governance op het niveau van de Raad van Commissarissen en de aandeelhouders geregeld is. Achmea houdt zich aan een aantal voor goed ondernemingsbestuur relevante codes: de Code Verzekeraars, de Code Banken en de Nederlandse corporate governance code. In 2012 trad de heer Thomas van Rijckevorsel af en begin 2013 vertrok de heer Gerard van Olphen uit de Raad van Bestuur. In het kader van de daardoor ontstane vacatures is besloten om de functies van CFO en CRO met het oog op een moderne governance en gegeven de zwaarte van beide takenpakketten niet meer in één persoon te verenigen. Daarop is de vacature voor CFRO gesplitst in een functie voor CFO en een functie voor CRO. Daarnaast is besloten de tweede vacature in te vullen met verzekeringskennis en commercie, in het bijzonder gericht op Zorg en Internationaal. Per 1 april 2013 zijn de vacature voor CFO en de vacature voor Zorg en Internationaal vervuld met de benoeming van respectievelijk de heren Huub Arendse en Roelof Konterman. De vacature voor CRO wordt per 1 maart 2014 vervuld met de benoeming van de heer Henk Timmer, de huidige Directeur Internal Audit van Achmea. Tot zijn benoeming is de vacature van CRO tijdelijk vervuld door de heer Huub Arendse. Volgend op het governance onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB) bij alle financiële instellingen in Nederland in 2010 en 2011, en de daaruit voortvloeiende aanbevelingen van DNB betreffende de corporate governance van onze verzekeringsactiviteiten in Nederland, zijn in 2011 en 2012 Raden van Commissarissen geïnstalleerd bij Achmea Schadeverzekeringen N.V., Achmea Pensioen- & Levensverzekeringen N.V. en Achmea Zorgverzekeringen N.V. Deze raden bestaan uit leden van de Raad van Commissarissen van Achmea B.V., maar kennen een eigenstandige verantwoordelijkheid als toezichthouder op de continuïteit en soliditeit van deze dochters, alsmede voor de collectieve belangen van polishouders en andere stakeholders. Over de invulling van vacatures in die Raden van Commissarissen heeft nader overleg met DNB plaatsgevonden; toetsingsdossiers zijn thans in behandeling bij DNB. Verwacht wordt dat de vacatures begin 2014 vervuld zullen worden. Daarnaast is in 2013 besloten tot wijziging van de statutaire directies van


deze entiteiten, waarbij de statutaire directies, bestaande uit leden van de Raad van Bestuur, vervangen worden door groepsdirecteuren. Daarmee wordt de statutaire verantwoordelijkheid van de kernentiteiten in lijn gebracht met de praktijk waarbij de dagelijkse leiding van deze entiteiten bij de primair verantwoordelijken voor het bedrijfsonderdeel ligt. Een en ander zal in 2014 nader worden uitgewerkt met inachtneming van zowel het groepsbelang als het entiteitsbelang en de rollen en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen daarin. Tot slot hebben aandeelhouders Länsförsäkringar Liv Försäkringsaktiebolag en Länsförsäkringar Sak Försäkringsaktiebolag, vertegenwoordigend 0,92% van de dividendrechten en 0,86% van de stemrechten in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Achmea, op grond van de uitoefening van de contractueel overeengekomen putoptie hun aandelenbelang in 2013 overgedragen aan Stichting Beheer Aandelen Achmea.

Corporate Governance Codes

Code Verzekeraars Eind 2010 heeft het Verbond van Verzekeraars de Governance Principes Verzekeraars ingesteld, kortweg Code Verzekeraars (CV), die alle verzekeraars in Nederland sinds 1 januari 2011 moeten naleven. Wij hebben ervoor gekozen om over de naleving van de Code Verzekeraars te rapporteren op Groepsniveau vanwege de structuur van de organisatie en de governance van de Groep. Vanuit eenheid van bestuur, beleid en toezicht bestuurt de Raad van Bestuur van Achmea de Groep en houdt de Raad van Commissarissen van Achmea toezicht op de hele Groep om te waarborgen dat bestuur en beleid overal gelijkgeschakeld is. Met de inrichting van de huidige governance en het beleid dat geldt voor de gehele Achmea Groep is de Raad van Bestuur van oordeel dat de principes van de Code Verzekeraars door de verzekeringsentiteiten voldoende worden toegepast voor rapportage op Groepsniveau. In de jaarrekeningen van de verzekeraars binnen de groep wordt verwezen naar de rapportage op Groepsniveau; eventuele bijzonderheden op entiteitniveau worden toegelicht in het directieverslag van de jaarrekening van de betreffende entiteit. N.V. Interpolis Kredietverzekeringen en De Friesland Zorgverzekeraar N.V. vormen, samen met de andere verzekeringsentiteiten die deel uitmaken van De Friesland

92

governance

Corporate governance

Groep (DFZ), een uitzondering op de geconsolideerde verslaglegging volgens de Code Verzekeraars. N.V. Interpolis Kredietverzekeringen is een joint venture met Euler Hermes Kredietverzekering N.V. De DFZ-verzekeringsentiteiten horen pas sinds 31 december 2011 tot de Achmea Groep en hebben tot 31 december 2016 een contractueel overeengekomen onafhankelijke positie ten opzichte van de Groep. In het licht van die onafhankelijke positie ten opzichte van de Achmea Groep zijn deze entiteiten verantwoordelijk voor de eigen toepassing en naleving van en voor de verslaglegging over de toepassing van de Code en vallen zij niet onder deze publicatie. Het verslag van DFZ wordt gepubliceerd op de website www.defriesland.nl. Onze bancaire activiteiten (Achmea Hypotheekbank N.V. en Achmea Retail Bank N.V. (‘Achmea Bank’) en Staalbankiers N.V.) rapporteren afzonderlijk over de naleving van de Code Banken. Deze verslagen zijn terug te vinden op hun respectievelijke websites www.achmeahypotheekbank.nl, www.achmeamortgagebank.com en www.staalbankiers.nl en tevens op www.achmea.nl en www.achmea.com. Wij leven de Code Verzekeraars nagenoeg volledig na. In 2013 pasten we de volgende drie principes van de Code nog niet volledig aantoonbaar toe. • Het centraal stellen van de klant (‘Klantbelang Centraal’) (principe 3.2.2) • Controle van het product goedkeuringsproces (principe 4.5) • Vergoeding bij ontslag van een lid van de Raad van Bestuur (principe 6.3.2) Klantbelang Centraal is sinds 2010 verankerd in de Achmea Identiteit (o.a. ‘Een gemeenschap van betrokken mensen waarbij de klant zich goed verzekerd weet). De Achmea Identiteit vormt sindsdien het vertrekpunt om Klantbelang Centraal verder te verankeren in Achmea cultuur en de aangeboden producten en diensten, waarin al veel gerealiseerd is, maar waarbij Achmea’s ambitie verder gaat. Om de verankering duurzaam te borgen op het door Achmea gewenste ambitieniveau en om de strategische doelstelling ‘meest vertrouwde verzekeraar’ te concretiseren is in 2013 gekozen voor een centrale programmaorganisatie, direct onder de Raad van Bestuur van Achmea, met activiteiten gericht op verbetering van de kwaliteit en begrijpelijkheid van verstrekte informatie, het proces van productontwikkeling, klachtenmanagement, claimafhandeling en klantparticipatie, maar ook aan zaken als het lerend vermogen van de


organisatie en de maatschappelijke rol die Achmea speelt. In 2013 is al een aantal verbeteringen gerealiseerd, zoals een Achmeabreed klachtenbeleid, een Achmeabrede visie op ‘Vertrouwd Communiceren’ en het besluit tot instelling van klantraden met een informatie- en adviesrecht; een uniek instrument dat past bij het coöperatieve gedachtegoed en de Achmea Identiteit. Aan het centraal stellen van de klant wordt verder invulling gegeven door deelname van verscheidene labels aan het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. De labels TakeCareNow! en Agis voldeden in 2013 niet aan alle voorwaarden van het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. Zij zetten zich in zo spoedig mogelijk weer aan de voorwaarden te voldoen voordat ze per 1 januari 2015 verder gaan onder het merk Zilveren Kruis Achmea. Tot slot is eind 2013 een versnelling aangekondigd van al deze bewegingen om de klantgerichtheid verder te verhogen, de kosten voor klanten te verlagen en te investeren in de online dienstverlening. Met de aanpassingen wordt ingespeeld op de aanhoudend en snel veranderende wensen van onze klanten. Ten aanzien van het productgoedkeuringsproces is ten opzichte van 2012 verdere vooruitgang geboekt, maar vraagt het daadwerkelijk aantoonbaar op orde hebben van een goed werkend Product Approval en Review Proces (PARP) nog de nodige aandacht van de bedrijfsonderdelen. Om dit proces te verbeteren zijn recent concrete verbeterstappen gedefinieerd op het gebied van Beleid, Proces, Inhoud en Cultuur en voor een deel al in gang gezet. Verwacht wordt dat hiermee de noodzakelijke versnelling mogelijk gemaakt kan worden, inclusief de verbinding over de bedrijfsonderdelen heen. De afwijking op de vergoeding bij ontslag voor een lid van de Raad van Bestuur hangt samen met toezeggingen die gedaan zijn voordat de Code Verzekeraars in werking trad. Het betreffende bestuurslid is met de Raad van Commissarissen een overgangsregeling overeengekomen die voorziet in bevriezing van zijn aanspraken na jaareinde 2012. De afspraken met de vier bestuursleden die na 1 juni 2008 in de Raad van Bestuur zijn benoemd, zijn conform de Code Verzekeraars. Dit wordt meer in detail toegelicht in het remuneratierapport over 2013 dat op onze website www.achmea.nl en www.achmea.com wordt gepubliceerd. Een uitgebreide toelichting op onze naleving van de Code Verzekeraars is als bijlage aan dit Jaarverslag gehecht en daarnaast digitaal beschikbaar op onze website, www.achmea.nl en www.achmea.com.

93

governance


Code Banken Onderdeel van onze dienstverlening aan klanten zijn ook bancaire activiteiten, die wij ontplooien via Achmea Bank en Staalbankiers N.V. Beide banken leven de Code Banken nagenoeg volledig na. In 2013 hadden Achmea Bank en Staalbankiers het principe klantbelang centraal uit de Code Banken nog niet volledig toegepast (principe 3.2.2.). Net als de verzekeringsactiviteiten van de Groep hebben ook Achmea Bank en Staalbankiers in 2013 belangrijke stappen gezet wat betreft klantbelang centraal. Ondanks die belangrijke stappen richting volledige naleving gaat het ambitieniveau van zowel Achmea Bank als Staalbankiers verder en zijn nog stappen te zetten voordat Klantbelang Centraal op het gewenste ambitieniveau duurzaam verankerd is. Vanwege het vertrek van de directeur Financiën en Risico van Achmea Bank begin vierde kwartaal 2013 is een vacature in de directie ontstaan, die thans ad interim vervuld wordt. Hiermee voldeed Achmea Bank in het vierde kwartaal formeel niet aan principe 3.1.1. omdat een statutaire directie van twee leden noodzakelijk wordt geacht. Met de benoeming van de heer Ronald Buwalda zal deze positie op 1 maart 2014 zijn ingevuld. Achmea Bank had daarnaast principe 3.1.8. niet volledig toegepast, doordat met de toenmalige financieel directeur enkele commerciële targets waren overeengekomen. In de praktijk waren echter de verantwoordelijkheden in voldoende mate gescheiden. Met de beoogd opvolger zullen geen commerciële targets worden afgesproken. De Code Banken en een puntsgewijs overzicht van de naleving daarvan door Achmea Bank en Staalbankiers worden als bijlage aan hun eigen jaarverslag 2013 gehecht en daarnaast digitaal beschikbaar op respectievelijk www.achmeahypotheekbank.nl, www.achmeamortgagebank.com en www.staalbankiers.nl.

Nederlandse corporate governance code Sinds 1 januari 2004 zijn beursvennootschappen verplicht in hun jaarverslag mededeling te doen van de naleving van de Nederlandse corporate governance code, volgens het principe ‘pas toe of leg uit’. Achmea is geen beursgenoteerde onderneming, maar wij hebben de meerderheid van de principes van de Code vrijwillig overgenomen en verankerd in ons ondernemingsbestuur. Waar van toepassing, leven wij de principes en best practice-bepalingen nagenoeg volledig na. In 2013 waren er drie principes van de corporate governance code waaraan wij niet voldeden:


• De termijn van de benoeming van leden van de Raad van Bestuur (principe II.1.1.) • De vergoeding bij ontslag van de Raad van Bestuur (principe II.2.8) • De onafhankelijkheid van de commissarissen (principe III.2.2.) Wat betreft de benoemingstermijn van de leden van de Raad van Bestuur adviseert de Code een termijn van vier jaar. Achmea voldoet aan dit principe. Waarbij benoemingen van voor 2009 voor drie leden van de Raad van Bestuur zijn gemaakt op basis van onbeperkte duur. Deze contractuele afspraken worden nagekomen. Voor de afwijking in de vergoeding bij ontslag van de Raad van Bestuur, zie ook de paragraaf Code Verzekeraars eerder in dit hoofdstuk. Hoewel alle commissarissen van Achmea in ‘geest’ en ‘verschijning’ onafhankelijk zijn, voldoen vijf leden van de Raad van Commissarissen van Achmea niet aan principe III.2.2 sub f. Zij zijn namelijk bestuursleden of commissarissen van een partij die meer dan 10% van de aandelen van Achmea bezit. Leden van de Raad van Commissarissen van Achmea worden voorgedragen door onze aandeelhouders (i) Vereniging Achmea; (ii) Rabobank; (iii) Gothaer Allgemeine Versicherung, Gothaer Finanz Holding en Schweizerische Mobiliar Holding samen; en door de centrale ondernemingsraad (COR). De heer Paul Overmars en de heer Bé van der Weg zijn tevens lid van het Bestuur van Vereniging Achmea, die bestaat uit afgevaardigden van onze klanten. De heer Erik van de Merwe en de heer Antoon Vermeer zijn tevens commissaris bij Rabobank. Dit wordt juist gezien als zeer gepast voor Achmea vanwege de coöperatieve identiteit en de relatie met de aandeelhouders, die meer gericht zijn op het belang van de klant en de continuïteit van Achmea. Daarnaast is eind 2013 de heer Marinus Minderhoud benoemd als interim-bestuursvoorzitter van Rabobank en tegelijkertijd teruggetreden uit de Raad van Commissarissen van Rabobank. Hoewel bestuurders van Rabobank in beginsel geen commissaris bij Achmea kunnen zijn, is vanwege de tijdelijke aard van de benoeming besloten van dit beginsel af te wijken. Geen door individuele aandeelhouders of de COR voorgedragen groep commissarissen heeft een meerderheid in de Raad van Commissarissen. Hoewel de commissarissen door de individuele aandeelhouders en/of de COR worden voorgedragen, worden zij uiteindelijk door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders benoemd op basis van hun deskundigheid en onafhankelijkheid, en nemen zij deel aan de vergaderingen zonder verwijzing naar of vooroverleg met de partijen die hen hebben voorgedragen.

94

governance


De manier waarop wij de corporate governance code hebben overgenomen en verankerd, is besproken met en heeft de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. Onze huidige corporate governance structure heeft eveneens de instemming van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Achmea gedragscode Achmea wil voorop lopen met eigen gedragsregels, maar ook door te anticiperen op bestaande en nieuwe regelgeving. Actieve sturing op integriteitbevordering, het voorkomen van integriteitschendingen en fraudebeheersing beperken de negatieve gevolgen voor het vertrouwen, het rendement en de schadelast. Daarom heeft Achmea een Achmea gedragscode opgesteld voor integer handelen volgens de Achmeawaarden en -normen. De Achmea gedragscode is te vinden op www.achmea.nl. Door taken en verantwoordelijkheden op het gebied van fraude, risicomanagement en controles vast te leggen, wordt beheersing en beperking van fraude geborgd. Mocht er toch een integriteitschending of fraudeincident voorkomen, dan kan dat vertrouwelijk worden gemeld. Hiervoor bestaat een klokkenluidersregeling die te vinden is op www.achmea.nl.

Ethiekcommissie De Achmea Ethiekcommissie adviseert de Raad van Bestuur en bedrijfsonderdelen over ethische dilemma’s. Dat doet zij door ethische en maatschappelijke kwesties, maar ook praktijksituaties te beoordelen tegen de achtergrond van de waarden en normen van onze onderneming. Hiermee kan ‘moresprudentie’ worden ontwikkeld en kunnen specifiek voor Achmea ethische en morele richtlijnen worden geformuleerd. Iedereen binnen Achmea kan met een ethische vraag of dilemma terecht bij de Ethiekcommissie. De Ethiekcommissie wordt voorgezeten door de heer Danny van der Eijk (lid van de Raad van Bestuur) en bestaat verder uit medewerkers van verschillende bedrijfsonderdelen. Onderwerpen die in 2013 in de Ethiekcommissie aan bod kwamen, zijn onder meer: • Verantwoord beleggen • Het borgen van en communiceren over ethiek binnen Achmea • De rol van ethiek in het inkoopbeleid van Achmea • Verschillende praktijksituaties


Raad van Bestuur

Verantwoordelijkheden en rol in de corporate governance De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het bestuur van de vennootschap. Dit houdt in dat de Raad van Bestuur verantwoordelijk is en besluitvormingsbevoegdheid heeft voor de dagelijkse activiteiten van Achmea, in overeenstemming met de uitgangspunten zoals die in de statuten zijn geformuleerd. De Raad van Bestuur heeft een reglement waarin de specifieke taken, activiteiten en taakverdeling tussen de individuele leden is vastgelegd, evenals het besluitvormingsproces binnen de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur is verplicht de Raad van Commissarissen op de hoogte te stellen van eventuele fundamentele verschillen van mening tussen de Raad van Bestuur en het bestuur van de ondernemingen of entiteiten van Achmea. In 2013 waren er geen fundamentele verschillen. De Raad van Bestuur rapporteert rechtstreeks aan de Raad van Commissarissen. Elk bestuurslid is direct verantwoordelijk voor specifieke Achmeaactiviteiten (zie daarvoor ook de biografieën van de leden van de Raad van Bestuur in het jaarverslag 2013), met duidelijke rapportagelijnen van divisie- en stafdirecteuren. De volledige Raad van Bestuur is betrokken bij risicomanagement. Risico is de essentie van het bedrijf van Achmea. De betrokkenheid bij risicomanagement blijkt onder andere uit het feit dat twee leden van de Raad van Bestuur zitting hebben in het Finance & Risk Committee en dat in de vergaderingen van de Raad van Bestuur regelmatig wordt stilgestaan bij risicomanagement. De Raad van Bestuur, en de bestuursleden die daarbinnen onafhankelijk optreden, dragen zorg voor een evenwichtige afweging van de belangen van alle bij Achmea betrokken partijen, zoals klanten, aandeelhouders en medewerkers. De Raad van Bestuur houdt daarbij rekening met de continuïteit van Achmea, de maatschappelijke omgeving waarin we actief zijn en de toepasselijke regelgeving en codes. Achmea werkt al jaren met het ‘vier stakeholders (belanghebbenden) model’, waarbij het bestuur en de besluitvorming in overeenstemming zijn met de belangen van klanten, medewerkers, distributiepartners en aandeelhouders. Dit alles is verankerd in de strategie en de identiteit van de Groep zoals weergegeven in het hoofdstuk Profiel en vervolgens in het leiderschapsprogramma, de business plannen en het beloningsbeleid, en behoort tot de afwegingen bij elk besluit dat door de Raad van Bestuur wordt genomen. De formulering van de doelstellingen voor de Raad van Bestuur en het senior management is gebaseerd op het Stakeholder

95

governance


Value Management-model. Met ingang van 2012 worden de jaarlijkse doelstellingen gerangschikt volgens zes invalshoeken: klant, medewerker, partner, maatschappij, financieel en proces. Alle leden van de Raad van Bestuur hebben vrijwel alle bestuursvergaderingen bijgewoond.

Samenstelling en diversiteit Leden van de Raad van Bestuur worden door de Raad van Commissarissen benoemd op niet-bindende voordracht van de A-aandeelhouder. Bestuursleden worden geselecteerd op basis van bewezen ervaring en competentie in de financiële dienstverleningssector, waarbij we voor posities in de Raad van Bestuur streven naar interne werving. De leden van de Raad van Bestuur vormen een goede mix van specifieke verzekeringservaring (zorg, schade, pensioen & leven) en ervaring met de publieke/particuliere markt (gezondheidszorg, pensioenen) en met de diverse distributiekanalen (direct, intermediair, bankverzekeren) en disciplines als Financiën, IT en P&O. Alle leden van de huidige Raad van Bestuur van Achmea voldoen aan het algemene profiel voor leden van de Raad van Bestuur en zijn positief beoordeeld door de toezichthouders. De Raad van Bestuur bestaat op dit moment uit vijf leden. Als gevolg van het aftreden van de heer Thomas van Rijckevorsel in 2012 en het vertrek van de heer Gerard van Olphen per

1 februari 2013 zijn in 2013 twee nieuwe leden van de Raad van Bestuur benoemd, zijnde de heren Huub Arendse en Roelof Konterman. De vacature voor CRO wordt per 1 maart 2014 vervuld met de benoeming van de heer Henk Timmer, de huidige Directeur Internal Audit van Achmea. Er zitten momenteel alleen mannen in de Raad van Bestuur, wat nog niet in overeenstemming is met de wettelijke verplichting van man/vrouw-diversiteit. Achmea is doordrongen van deze wettelijke verplichting. Mede vanwege de strenge eisen die de toezichthouder aan de geschiktheid van bestuursleden stelt, is Achmea er echter nog niet in geslaagd om aan deze eis te voldoen. Behalve het streven om de balans in vaardigheden in de Raad van Bestuur te handhaven en tegelijkertijd ervoor te zorgen dat de nieuw te benoemen bestuurders ook over de vereiste verzekeringsen financiële en risico-ervaring beschikken, maakt bij de invulling van vacante zetels in de Raad van Bestuur ook de versterking van de man/vrouwdiversiteit deel uit van de afwegingen. Bij de successieplanning voor de Raad van Bestuur en de eerste managementlaag daaronder wordt bij iedere vacature aandacht besteed aan de bevordering van vrouwen aan de top. Hoewel Achmea het belang van meer man/vrouw-diversiteit en kwaliteit onderkent, blijven het behoud en de versterking van de juiste mix van vaardigheden toch de belangrijkste bepalende factoren in dit selectieproces.

Samenstelling Raad van Bestuur per 31 december 2013 NAAM

NATIONALITEIT

GESLACHT

OPLEIDING

FUNCTIE

BENOEMD

W.A.J. van Duin (1960)

Nederlands

Man

Rechten

Voorzitter Raad van Bestuur sinds februari 2009

April 2004

H. Arendse (1958)

Nederlands

Man

Economie

CFO

April 2013

J.A.S. van Breda Vriesman (1967)

Nederlands

Man

Rechten

Lid Raad van Bestuur

Oktober 2008

D. van der Eijk (1958)

Nederlands

Man

Verzekeringen


Oktober 2008

R. Konterman (1956)

Nederlands

Man

Economie


April 2013


96

governance


Permanente educatie Aan het begin van elk jaar worden de thema’s van het permanente educatie-programma van de Raad van Bestuur vastgesteld in overleg met de voorzitter van de Raad van Bestuur en de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Het doel van het programma is om de expertise van de leden van de Raad van Bestuur te bestendigen en te verdiepen. Naast deze speciale sessies, die veelal samen met de commissarissen worden gevolgd, wordt er ook bij reguliere vergaderingen aandacht besteed aan relevante ontwikkelingen aan de hand van presentaties van interne en/of externe specialisten en houden de leden van de Raad van Bestuur op individuele basis hun educatie bij. Voor een nadere toelichting op de gevolgde educatie wordt verwezen naar de uitgebreide toelichting op onze naleving van de Code Verzekeraars (principes 3.1.3 en 3.1.4), welke als bijlage aan dit Jaarverslag gehecht is en daarnaast digitaal beschikbaar op onze website, www.achmea.nl en www.achmea.com.

Raad van Commissarissen

Verantwoordelijkheden en rol in de corporate governance De Raad van Commissarissen vervult een belangrijke rol in de corporate governance van Achmea. De commissarissen zijn verantwoordelijk voor het toezicht op, de advisering en uiteindelijk ook de goedkeuring van het gedrag en het algemene management van de onderneming door de Raad van Bestuur. De goedkeuring van de Raad van Commissarissen is hoofdzakelijk vereist voor belangrijke bedrijfsgerelateerde beslissingen, zoals de benoeming en het ontslag van leden van de Raad van Bestuur, strategische beslissingen, overdracht van een aanzienlijk deel van de bedrijfsactiviteiten, het aangaan of beëindigen van een langdurig samenwerkingsverband, grote deelnemingen en investeringen, en de beëindiging van het dienstverband van een aanzienlijk aantal medewerkers, dan wel belangrijke wijzigingen in de arbeidsvoorwaarden van een aanzienlijk aantal medewerkers. Dit staat los van het feit dat fundamentele en grootschalige strategische veranderingen of investeringen in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders met 80% van de stemmen moeten worden goedgekeurd. De Raad van Commissarissen en de individuele commissarissen hebben de verantwoordelijkheid om alle relevante informatie te verwerven die zij nodig hebben om hun taken uit te voeren. Wat zij daarvoor nodig hebben, laten zij weten aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Bronnen van informatie zijn veelal de Raad van Bestuur, de secretaris van de vennootschap en de externe


accountant. De Raad van Commissarissen kan eventueel ook informatie inwinnen bij bedrijfsfunctionarissen en externe adviseurs, die kunnen worden gevraagd een vergadering van de Raad van Commissarissen bij te wonen of permanente educatie te verzorgen. De Raad van Commissarissen bestaat uit leden die zich, hoewel zij door de aandeelhouders of de COR worden voorgedragen, bij de uitoefening van hun taken laten leiden door de belangen van de onderneming als geheel. Alle commissarissen nemen deel aan de vergaderingen zonder verwijzing naar of vooroverleg met de partijen die hen hebben voorgedragen. Alle commissarissen waren aanwezig bij de meeste vergaderingen van de Raad van Commissarissen en van de commissies waarvan zij lid zijn.

Samenstelling en diversiteit De samenstelling van de Raad van Commissarissen en voordrachten bij een vacature weerspiegelen de coöperatieve aandeelhoudersstructuur en medezeggenschap via de centrale ondernemingsraad (COR) van Achmea. In samenspraak met de aandeelhouders is er in 2013 voor gekozen om de Raad van Commissarissen terug te brengen van maximaal twaalf naar negen à tien leden, waarbij ook de voordrachten van de grootaandeelhouders zijn teruggebracht. Vereniging Achmea mag kandidaten voordragen voor vijf zetels in de Raad van Commissarissen, waarvan één lid is benoemd op voordracht van DFZ en één lid een gezamenlijke voordracht is van Vereniging Achmea en de COR . Als gevolg van de fusie tussen de aandeelhouder van DFZ, de Vereniging De Friesland Zorgverzekeraar, en Vereniging Achmea en de daarop volgende overdracht van de activiteiten van DFZ naar Achmea, is het voordrachtsrecht van DFZ overgegaan naar Vereniging Achmea. Vereniging Achmea heeft als de indirecte houder van het A-aandeel tevens het recht om uit de leden van de Raad van Commissarissen de voorzitter te benoemen. Rabobank mag kandidaten voor twee zetels voordragen. Gothaer Allgemeine Versicherung, Gothaer Finanz Holding en Swiss Mobiliar mogen samen één kandidaat voor dragen. Op dit moment zijn twee leden van de Raad van Commissarissen direct voorgedragen door de COR en zoals hiervoor vermeld is één lid voorgedragen in gezamenlijk overleg tussen Vereniging Achmea en de COR . Deze regeling valt binnen het wettelijk kader van het aanbevelingsrecht van de COR; de COR heeft 1

2 3 4

5

Van de Merwe, Van Lonkhuijzen, Overmars, Veenman, Van der Weg en 1 openstaand voordrachtsrecht Van Lonkhuijzen Van der Weg Per 31 december 2013: Minderhoud, Veenman en Vermeer; de heer Veenman wordt per 2014 een door Vereniging Achmea voorgedragen kandidaat Lückerath, Sneller en Van der Weg

97

governance


uiteindelijk het recht om drie leden direct voor te dragen, op basis van negen à tien commissarissen in totaal. Dit wordt in 2014 geconcretiseerd met de opvolging van de heer Van der Weg. Met de benoeming op basis van de derde directe voordracht door de COR wordt het aantal voordrachtsrechten van Vereniging Achmea teruggebracht van vijf naar vier. De commissarissen wonen ten minste één keer per jaar persoonlijk een vergadering van de COR bij. Alle voorgestelde veranderingen in de samenstelling van de Raad van Commissarissen worden ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgelegd en besproken met de COR. De Raad van Commissarissen telt op dit moment negen leden. Bij de invulling van een vacature is het streven om een evenwichtige mix van vaardigheden in de Raad van

Commissarissen te bewaren terwijl er tegelijkertijd voor wordt gezorgd dat de nieuw te benoemen bestuurders ook over de vereiste verzekeringsen financiële en risico-ervaring beschikken. Commissarissen worden geselecteerd en benoemd aan de hand van een profielschets van de vereiste professionele achtergrond, opleiding, (internationale) ervaring, vaardigheden, diversiteit en onafhankelijkheid. De huidige samenstelling van de Raad van Commissarissen is zodanig dat de commissarissen door de mix van aanwezige ervaring en deskundigheid op gepaste wijze aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Op 31 december 2013 betond de Raad van Commissarissen uit zes mannen en drie vrouwen. Behalve diversiteit in kennis, expertise en leeftijd is er ook sprake van man/vrouw-diversiteit. Achmea voldoet daarmee aan de wettelijke eis voor man/vrouwdiversiteit in de Raad van Commissarissen. Alle commissarissen voldoen ten aanzien van het door hen beklede aantal commissariaten aan de Wet bestuur en toezicht.

Samenstelling Raad van Commissarissen per 31 december 2013

NAAM E.A.J. van de Merwe 1 (1950) S.T. van Lonkhuijzen 1 (1960) M. Lückerath 3 (1968) M. Minderhoud2 (1946) P.F.M. Overmars 1 (1945) A.C.W. Sneller 3 (1965) A.W. Veenman 2 (1947) A.J.A.M. Vermeer 2 (1949) B.J. van der Weg * 1, 3 (1943)

(HER) BENOEMD / EINDE VAN HUIDIG TERMIJN

NATIONALITEIT

GESLACHT

FUNCTIE

TERMIJN (MAX 3 TERMIJNEN)

Nederlands

Man

Voorzitter RvC

Tweede

2010 / 2014

Nederlands

Vrouw

Lid RvC

Eerste

2011 / 2015

Nederlands

Vrouw

Lid RvC

Eerste

2011 / 2015

Nederlands

Man

Lid RvC

Derde

2012 / 2016

Nederlands

Man

Lid RvC

Derde

2013 / 2017

Nederlands

Vrouw

Lid RvC

Eerste

2013 / 2017

Nederlands

Man

Lid RvC

Tweede

2013 / 2017

Nederlands

Man

Lid RvC

Tweede

2010 / 2014

Nederlands

Man

Lid RvC

Derde

2010 / 2014

* Treedt 20 maart 2014 af 1 Genomineerd door Vereniging Achmea 2 Genomineerd door Rabobank 3 Genomineerd door Centrale Ondernemingsraad


98

governance


VERZEKEREN

BANCAIR

FINANCIËN/ RISK/AUDIT

HR/ REMUNERATIE

Economie

•

•

•

•

•

•

S.T. van Lonkhuijzen

Bedrijfskunde

•

M. Lückerath

Economie

M. Minderhoud

Scheikunde

•

•

•

P.F.M. Overmars

Rechten

•

•

•

A.C.W. Sneller

Econometrie

•

A.W. Veenman

Technische wetenschappen

•

•

A.J.A.M. Vermeer

Landbouwkunde

•

•

•

•

B.J. van der Weg

Human resources

•

•

•

•

• •

•

•

•

•

• •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Permanente educatie Aan het begin van elk jaar worden de thema’s van het permanente educatie-programma van de Raad van Commissarissen vastgesteld in overleg met de voorzitter van de Raad van Bestuur en de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Het doel van het programma is om de expertise van de commissarissen te bestendigen en te verdiepen. Naast deze speciale sessies, die veelal samen met de Raad van Bestuur worden gevolgd, wordt er ook bij reguliere vergaderingen aandacht besteed aan relevante ontwikkelingen aan de hand van presentaties door interne en/of externe specialisten. Daarnaast volgen nieuwe commissarissen een speciaal voor hen ontwikkeld introductieprogramma.

Commissies van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen beschikt over drie gespecialiseerde commissies die de volledige Raad van Commissarissen adviseren: het Audit & Risk Committee, de Remuneratiecommissie en de Selectie & Benoemingscommissie. Alle commissarissen ontvangen de notulen van de vergaderingen van de afzonderlijke commissies en op verzoek ook de agenda en begeleidende documenten.


IT

GOVERNANCE

E.A.J. van de Merwe

COMMERCIE/ KLANTBELANG CENTRAAL

OPLEIDING

JURIDISCH/ COMPLIANCE

NAAM

MANAGEMENT

Overzicht van deskundigheid

•

•

•

•

•

•

Financiële, controle-, risico- en compliance-onderwerpen worden door het Audit & Risk Committee besproken. Deze vergaderingen worden altijd bijgewoond door de voorzitter van de Raad van Bestuur, de CFO, de directeuren Internal Audit, Financiën en Risk & Compliance en de externe accountant. Ten minste eenmaal per jaar spreekt het Audit & Risk Committee met de externe accountant zonder de aanwezigheid van leden van de Raad van Bestuur. Zie voor verdere informatie het Verslag van de Raad van Commissarissen. De primaire taak van de Remuneratiecommissie is om de Raad van Commissarissen te adviseren over het beloningsbeleid voor de hele Achmea Groep (inclusief de buitenlandse werkmaatschappijen). De Remuneratiecommissie is verantwoordelijk voor het formuleren van richtlijnen en het bewaken van de uitvoering en naleving van het beloningsbeleid voor de hele Achmea Groep. Daaronder valt ook advisering van de Raad van Commissarissen over het prestatiemanagement (bijvoorbeeld het evenwicht bewaren tussen korte- en langetermijnbelangen en een focus op het klantbelang) van de leden van de Raad van Bestuur. De beloning wordt regelmatig geëvalueerd en de commissie beoordeelt

99

governance


of de beloningsniveaus passend zijn voor de plichten en verantwoordelijkheden van de functie. Dit vergt een grondige voorbereiding van de nodige beleidsherzieningen of -correcties om te voldoen aan nieuwe weten regelgeving. De voorzitter van de Raad van Bestuur woont alle vergaderingen van de Remuneratiecommissie bij behalve als zijn eigen beloning op de agenda staat, of in andere gevallen naar het oordeel van de commissievoorzitter. De taak van de Selectie & Benoemingscommissie is om de samenstelling en het profiel van zowel de Raad van Commissarissen als de Raad van Bestuur te bewaken. De commissie zoekt naar en doet aanbevelingen over potentiële kandidaten, in sommige gevallen in overleg met de COR. De voorzitter van de Raad van Bestuur woont alle vergaderingen van de Selectie & Benoemingscommissie bij behalve als zijn eigen functioneren op de agenda staat, of in andere gevallen naar het oordeel van de commissievoorzitter.

Overige aandeelhouders, die samen 5,5% van de dividendrechten en 5,2% van de stemrechten in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vertegenwoordigen, zijn BCP Pension Fund, Stichting Beheer Aandelen Achmea, Gothaer Allgemeine Versicherung, Gothaer Finanz Holding en Schweizerische Mobiliar Holding. Gothaer Allgemeine Versicherung, Gothaer Finanz Holding en Schweizerische Mobiliar Holding zijn lid van de Eurapco-alliantie van onafhankelijke Europese financiële dienstverleners (zie voor meer informatie www.eurapco.com).

Aandelen, aandeelhouders en aandeelhoudersvergaderingen

Behalve uit gewone aandelen bestaat 5,6% van het totale uitstaande aandelenkapitaal van Achmea uit preferente aandelen die worden aangehouden door Achmea Tussenholding B.V. (onder leiding van de Raad van Bestuur van Achmea). Alle aandelen in Achmea Tussenholding B.V. zijn in het bezit van Stichting Administratiekantoor Achmea Tussenholding, die op haar beurt weer aandelencertificaten aan beleggers heeft uitgegeven. Die beleggers ontvangen derhalve het dividend dat over de preferente aandelen wordt uitgekeerd; zij hebben geen stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Achmea. Dat stemrecht ligt bij Achmea Tussenholding B.V.

Aandeelhouders

Aandeelhouders per 31 december 2013 *

Onze grootste aandeelhouders, Vereniging Achmea en Rabobank, zijn coöperatieve organisaties. Andere aandeelhouders zijn hoofdzakelijk niet-beursgenoteerde Europese organisaties met coöperatieve wortels. Klanten in Nederland worden direct vertegenwoordigd door de grootste aandeelhouder van Achmea en indirect via Stichting Administratiekantoor Achmea (STAK Achmea). STAK Achmea is een aandeelhouder die op zijn beurt weer certificaten van aandelen heeft uitgegeven aan Vereniging Achmea. Het bestuur van STAK Achmea bestaat uit de voorzitter en de twee vicevoorzitters van Vereniging Achmea. Voor belangrijke besluiten door STAK Achmea is de goedkeuring vooraf nodig van het Bestuur van Vereniging Achmea en in voorkomende gevallen ook van de Ledenraad van Vereniging Achmea. Vereniging Achmea bezat eind 2013 in totaal 65,3% van de dividendrechten van Achmea en 61,6% van de stemrechten bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Stemrecht

Kapitaalrecht

Vereniging Achmea (direct en via STAK)

61,6%

65,3%

Rabobank

27,6%

29,2%

BCP Group

2,6%

2,8%

Gothaer Allgemeine Versicherung

0,5%

0,5%

Gothaer Finanz Holding

0,6%

0,6%

Schweizerische Mobiliar Holding

0,7%

0,7%

Stichting Beheer Aandelen Achmea

0,9%

0,9%

Achmea Tussenholding B.V.

5,6%

**

* Als gevolg van afronding tellen percentages mogelijk niet op tot 100% ** Preferente aandelen

Aandeelhoudersvergaderingen Rabobank, de op een na grootste aandeelhouder van Achmea, is eveneens een coöperatieve organisatie. Rabobank bezat eind 2013 in totaal 29,2% van de dividendrechten van Achmea en 27,6% van de stemrechten bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.


Naast de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders kunnen ook buitengewone vergaderingen van aandeelhouders worden belegd op basis van weten regelgeving, statuten en bedrijfsdocumentatie indien noodzakelijk geacht. Een buitengewone vergadering kan ook worden belegd door aandeelhouders met meer dan 10% van de stemrechten.

100

governance


Vanwege het wettelijk structuurregime dat van toepassing is op Achmea is de bevoegdheid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders beperkt; uit hoofde van de wet en overeenkomsten zijn bepaalde verantwoordelijkheden bij de Raad van Commissarissen belegd. De goedkeuring van de aandeelhouders is niettemin noodzakelijk voor belangrijke vennootschapsrechtelijke besluiten zoals statutenwijziging; goedkeuring van de jaarrekening, waaronder winstverdeling en dividend; besluiten over de uitgifte van aandelen of de toekenning van rechten om in te schrijven op aandelen (of om de Raad van Bestuur aan te wijzen om dergelijke uitgiften of toekenningen te regelen); verlaging van het aandelenkapitaal van Achmea; benoeming en ontslag van leden van de Raad van Commissarissen en besluiten om Achmea te ontbinden, te fuseren of te splitsen. Cruciale strategische besluiten die een fundamentele koerswijziging inhouden in de strategie van Achmea en ook grootschalige investeringen moeten in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders met 80% van de stemmen worden goedgekeurd. Behalve de in maart 2013 gehouden jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders – waarin naast de reguliere besluiten over het jaarverslag en de jaarrekening 2012, het dividendbeleid, de dividenduitkering en het decharge van de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen, besluiten zijn genomen over de (her)benoeming van leden van de Raad van Commissarissen en de statutenwijziging van Achmea als gevolg van de invoering van de Wet vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht en de Wet bestuur en toezicht, hebben er in 2013 geen buitengewone aandeelhoudersvergaderingen plaatsgevonden. Wel is schriftelijk goedkeuring van de aandeelhouders gevraagd en verkregen voor de overdracht van de aandelen door Länsförsäkringar Liv Försäkringsaktiebolag en Länsförsäkringar Sak Försäkringsaktiebolag aan Stichting Beheer Aandelen Achmea.

schriftelijk machtigen om ze te vertegenwoordigen. Leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen hebben de bevoegdheid om de Algemene Vergadering van Aandeelhouders bij te wonen. Zij hebben bij deze vergadering een adviserende en informerende rol.

Dividendbeleid De uitkering van dividend is vastgelegd in de statuten van Achmea. Dividend is verschuldigd en betaalbaar vier weken nadat de Algemene Vergadering van Aandeelhouders dat dividend heeft vastgesteld (tenzij een andere datum wordt bepaald). De Raad van Bestuur kan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorstellen om het dividend geheel of gedeeltelijk anders dan in contanten uit te keren. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan besluiten het geheel of een deel van het nettoresultaat uit te keren. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan op voorstel van de Raad van Bestuur besluiten tot de uitkering van een interimdividend. Het dividendbeleid van Achmea wordt nader toegelicht in het hoofdstuk Kapitaal en Liquiditeitmanagement.

Stemrecht Aan het A-aandeel, dat indirect door Vereniging Achmea wordt gehouden, zijn specifieke rechten verbonden, waaronder het recht om een niet-bindende voordracht aan de Raad van Commissarissen te doen over de benoeming van leden van de Raad van Bestuur, de benoeming van de voorzitter van de Raad van Commissarissen, de goedkeuring van een besluit over het ontbinden, fuseren of splitsen van Achmea en de uitgifte en overdracht van aandelen Achmea. De houders van certificaten van aandelen die op het A-aandeel en op gewone aandelen Achmea zijn uitgegeven hebben het recht om de Algemene Vergadering van Aandeelhouders bij te wonen, zij hebben echter geen stemrecht. Aandeelhouders en houders van certificaten van aandelen kunnen iemand


101

governance

Biografieën bestuurders en commissarissen Raad van Bestuur

V.l.n.r. Huub Arendse, Willem van Duin, Roelof Konterman, Danny van der Eijk en Jeroen van Breda Vriesman. Henk Timmer ontbreekt op deze foto.

Willem A.J. van Duin (1960) Voorzitter van de Raad van Bestuur

Huub Arendse (1958) Chief Financial Officer

Willem van Duin is in 1987 bij Achmea in dienst gekomen. Hij heeft voordat hij in 2004 in de Raad van Bestuur werd benoemd diverse posities bekleed op het niveau van de houdstermaatschappij, alsook bij de divisies Zorg, Intermediair en Direct. Hij werd op 1 oktober 2008 benoemd tot vicevoorzitter van de Raad van Bestuur en op 10 februari 2009 tot voorzitter. Behalve zijn overkoepelende verantwoordelijkheid voor Achmea als geheel omvatten zijn kernverantwoordelijkheden onder andere Internal Audit, Bestuursbureau, Communicatie & MVO, Compliance, Personeel & Organisatie/Management Development en de centrale ondernemingsraad. Ook is de heer Van Duin voorzitter van de Raad van Bestuur van European Alliance Partners Eurapco en is hij bestuurslid van het Verbond van Verzekeraars, van het dagelijks bestuur van VNO-NCW en van de Nationale Coöperatieve Raad. Internationaal is hij lid van de International Federation of Health Plans (IFHP) en van de Strategic Board van Insurance Europe, de Europese federatie van (her)verzekeraars.

Huub Arendse is in april 2013 toegetreden tot de Raad van Bestuur van Achmea als Chief Financial Officer. Na zijn studie economie aan de VU Amsterdam is hij zijn carrière begonnen bij Peat Marwick Nederland, later opgegaan in KPMG. Hij is een gekwalificeerde registeraccountant sinds 1985. De heer Arendse was van 2003 tot 2007 voorzitter van KPMG Financial Services. De heer Arendse was tot zijn overstap naar Achmea ook lid van het Global Insurance Leadership Team van KPMG International. Door zijn internationale betrokkenheid bij beursgenoteerde en andere verzekeringsbedrijven heeft hij zeer brede ervaring met verschillende verzekeringsactiviteiten zoals schade-, zorg-, leven- en herverzekeringen. Zijn kernverantwoordelijkheden binnen de Raad van Bestuur zijn Financiën, Fiscale Zaken, Treasury, Centrale Dienstverlening en Staalbankiers. De heer Arendse is lid van de Commissie Financieel-Economische Zaken van het Verbond van Verzekeraars.


102

governance

Biografieën bestuurders en commissarissen

Jeroen A.S. van Breda Vriesman (1967)

Roelof Konterman (1956)

Jeroen van Breda Vriesman studeerde rechten aan de Universiteit van Utrecht en is zijn loopbaan begonnen bij ING Groep, waar hij bij Nationale Nederlanden een aantal managementfuncties bekleedde. In 2004 kwam hij bij Achmea als voorzitter van de divisies Zorg & Gezondheid en Sociale Zekerheid. Van 2006 tot eind september 2008 was hij voorzitter van de divisie Zorg, waarna hij is benoemd tot lid van de Raad van Bestuur van Achmea. Zijn kernverantwoordelijkheden zijn onder andere de productdivisie Pensioen & Leven, Syntrus Achmea, Achmea Bank, Bancaire distributie en Strategie, M&A en Innovatie. De heer Van Breda Vriesman is commissaris bij een aantal entiteiten van Achmea. In 2011 werd hij lid van de Raad van Commissarissen van het African Research & Resource Forum, lid van de Raad van Toezicht van het Oogziekenhuis in Rotterdam en lid van de Raad van Toezicht van Netspar, het Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement.

Roelof Konterman is sinds 1983 werkzaam bij Achmea in diverse functies, waaronder vijf jaar in Zweden en de Verenigde Staten. Hij begon als marketingmanager bij het onderdeel dat nu Avéro Achmea is en heeft daarnaast ook gewerkt als directeur bij FBTO. Vanaf 2000 heeft hij verschillende managementposities vervuld voor productdivisie Zorg en voor aan zorg gerelateerde bedrijfsonderdelen, zoals Eurocross en Health Services. Vanaf 2008 was hij voorzitter van Divisie Zorg & Gezondheid, waar hij onder andere verantwoordelijk was voor de bundeling Achmea en Agis in 2011. Per 1 april 2013 is de heer Konterman toegetreden tot de Raad van Bestuur. Zijn kernverantwoordelijkheden binnen de Raad van Bestuur zijn productdivisies Zorg & Gezondheid en De Friesland Zorgverzekeraar, de internationale activiteiten van de Groep en IM&IT. De heer Konterman is sinds 2009 lid van het bestuur van Zorgverzekeraars Nederland.

Henk Timmer (1961) (benoemd per 1 maart 2014) Danny van der Eijk (1958) Danny van der Eijk heeft, na het behalen van zijn professionele verzekeringskwalificaties, een MBA gevolgd in Henley (VK). Van 1984 tot 2002 was hij werkzaam in diverse functies bij Royal & SunAlliances Benelux, waarvan de laatste twee jaar als CEO. Binnen Achmea werd hij directeur van Avéro Achmea, algemeen directeur van Achmea Commercial lines en vervolgens van de directe distributiedivisie. In oktober 2008 trad hij toe tot de Raad van Bestuur. Zijn kernverantwoordelijkheden zijn onder andere Directe en Intermediaire distributie, de productdivisie Schade & Inkomen, Markt Strategie, Achmea Herverzekering, Independer en InShared. De heer van der Eijk is commissaris bij een aantal entiteiten van Achmea. Hij is voorzitter van het Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS) en vicevoorzitter van het Sectorbestuur Schade van het Verbond van Verzekeraars. Sinds 1 januari 2011 is hij tevens lid van de Adviesraad NIBE SVV, het kennisinstituut voor de financiële, verzekeringsen beleggingssector. In 2011 werd hij bestuurslid van de International Insurance Society.


Henk Timmer heeft na zijn Economie studie verschillende functies gehad in consultancy en ICT. Verder heeft hij aan de Universiteit van Tilburg zijn postdoctorale audit studie (TIAS-IT) gevolgd en heeft de internationale CIA (Certified Internal Auditor) opleiding afgerond. De heer Timmer is zijn carrière begonnen als Internal Auditor bij het GAK (het huidige UWV). Zijn loopbaan bij Achmea is hij in 1997 gestart in de functie van senior auditor/ manager voor verschillende business units waaronder IT, Zorg, Schade en Intermediaire Distributie. In november 2007 werd hij algemeen directeur Group Audit & Risk Services en heeft in die rol leiding gegeven aan de stafdiensten Audit, Risk en Integrity. Deze functie is in 2012 opgegaan in de functie van eindverantwoordelijk Directeur Internal Audit, met als scope de gehele Achmea Groep, zowel nationaal als internationaal. Naast de functie bij Achmea is de heer Timmer voorzitter van de adviesraad van de Internal Auditopleiding bij de Erasmus Universiteit. Ook is de heer Timmer nauw betrokken geweest als bestuurder bij het Institute for Internal Auditors en de Norea. De heer Timmer treedt per 1 maart 2014 toe tot de Raad van Bestuur. Zijn kernverantwoordelijkheden binnen de Raad van Bestuur worden Risicomanagement, Personeel & Organisatie, Internal Audit (functioneel), Compliance (functioneel) en Juridische Zaken.

103

governance


Raad van Commissarissen

V.l.n.r. Marinus Minderhoud, Erik van de Merwe, Joke Van Lonkhuijzen-Hoekstra, Lineke Sneller, Bé van der Weg, Paul Overmars, Mijntje Lückerath-Rovers en Aad Veenman. Antoon Vermeer ontbreekt op deze foto.

Erik A.J. van de Merwe (1950) Voorzitter van de Raad van Commissarissen Erik van de Merwe is voorzitter van de Raad van Commissarissen. Hij is tevens voorzitter van de Raad van Commissarissen en het Audit & Risk Committee van Achmea Bank Holding N.V. en Staalbankiers N.V. Buiten Achmea heeft de heer Van de Merwe een aantal andere commissariaten. Hij is lid van de Raad van Commissarissen en van het Audit, Compliance & Risk Committee van Rabobank Nederland, niet-uitvoerend voorzitter van GWK Travelex, voorzitter van de Raad van Toezicht en lid van de auditcommissie van de Nederlandse Brandwonden Stichting, alsmede voorzitter van de Raad van Toezicht van de Euro Tissue Bank, De Nederlandse Brandwonden Stichting. De heer Van de Merwe is ook voorzitter van het Bestuur van het Curatorium Compliance & Integriteit van de Vrije Universiteit, lid van de Raad van Advies van het Institute of Internal Auditors en jurylid van de Henri Sijthoff-prijs.


Joke S.T. van Lonkhuijzen-Hoekstra (1960) Joke Van Lonkhuijzen-Hoekstra is lid van de Raad van Commissarissen. Zij is tevens lid van de Raad van Commissarissen van Achmea Zorgverzekeringen N.V. Tot de fusie van Vereniging De Friesland, de aandeelhouder van De Friesland Zorgverzekeraar, en Vereniging Achmea en de daarop volgende overdracht van de activiteiten van de Friesland Groep naar Achmea, was zij lid van de Raad van Commissarissen en de Audit Commissie van De Friesland Zorgverzekeraar N.V. Zij heeft een brede achtergrond in de zorgsector en begon haar loopbaan als verpleegkundige. Tot 2012 was zij voorzitter en CEO van GGZ inGeest in Amsterdam, sinds 2013 is zij CFO en lid van de Raad van Bestuur van Cordaan. Daarnaast is zij lid van de Raad van Toezicht van het Trimbos-instituut, bestuurslid van de NVZD en voorzitter van het Curatorium Postdoctorale Opleiding Verandermanagement aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

104

governance


Mijntje Lückerath-Rovers (1968)

Aad W. Veenman (1947)

Mijntje Lückerath-Rovers is lid van de Raad van Commissarissen. Zij is tevens lid van de Raad van Commissarissen van Achmea Pensioen- & Levensverzekeringen N.V. Mevrouw LückerathRovers is Hoogleraar Corporate Governance aan Tilburg University. Zij is daarnaast commissaris bij ASN Bank Investments funds en Groenfonds, bestuurslid van de Betaalvereniging Nederland, lid van de Raad van Toezicht KNGF Geleidehonden en lid van de Commissie Publiek Belang bij EY Accountants LLP. Zij is redactielid van een aantal (populair-) wetenschappelijke publicaties, waaronder het tijdschrift Goed Bestuur en het Jaarboek Corporate Governance.

Aad Veenman is lid van de Raad van Commissarissen. Hij is tevens commissaris van Achmea Schadeverzekeringen N.V. Van 2002 tot 2009 was hij voorzitter en CEO van de NS. Daarvoor had hij een lange loopbaan bij het industriële concern Stork, waar hij vanaf 1990 lid was van de Raad van Bestuur en CEO van 1998 tot en met 2002. Tot medio juni 2010 was hij tevens commissaris bij Rabobank Nederland. De heer Veenman is op dit moment voorzitter van de Raad van Commissarissen van Tennet Holding, lid van de Raad van Commissarissen van Draka Holding en lid van de Raad van Commissarissen van Royal Huisman Shipyard.

Marinus Minderhoud (1946)

Antoon J.A.M. Vermeer (1949)

Marinus Minderhoud is lid van de Raad van Commissarissen. Hij is tevens voorzitter van de Raad van Bestuur van Rabobank Nederland en Chairman van de boards van Vodafone International Holdings en Vodafone Europe.

Antoon Vermeer is lid van de Raad van Commissarissen. Hij is tevens voorzitter van de Raad van Commissarissen van Achmea Schadeverzekeringen N.V. De heer Vermeer is mede-eigenaar van een melkveebedrijf en vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen van Rabobank Nederland.

Paul F.M. Overmars (1945) Paul Overmars is lid van de Raad van Commissarissen. Hij is tevens voorzitter van de Raad van Commissarissen van Achmea Zorgverzekeringen N.V. en bestuurslid van Stichting Continuïteit Eureko/Achmea (SCEA). Tot 1 januari 2014 was hij voorzitter van de Achmea Foundation. Voor zijn pensionering in 2004 was de heer Overmars CEO van Achmea en vicevoorzitter van de Raad van Bestuur van Eureko. Op 31 maart 2010 werd hij tot voorzitter van Vereniging Achmea benoemd. Tot 17 juni 2010 was hij lid van de Raad van Commissarissen van Rabobank Nederland. Tot medio 2005 was hij voorzitter van het Bestuur van het Verbond van Verzekeraars en lid van het Dagelijks en Algemeen Bestuur van VNO-NCW.

Bé J. van der Weg (1943) Bé van der Weg is lid van de Raad van Commissarissen. Hij is tevens voorzitter van de Raad van Commissarissen van Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. en lid van de Raad van Bestuur van Vereniging Achmea.

Lineke C.W. Sneller (1965) Lineke Sneller is lid van de Raad van Commissarissen. Zij is hoogleraar Toegevoegde Waarde van IT aan Nyenrode Business Universiteit. Zij begon haar loopbaan in 1988 bij Ortec Consultants, en heeft de afgelopen vijftien jaar CIO-posities bekleed bij InterfaceFLOR, Tele2 en Vodafone. Mevrouw Sneller is lid van het adviescollege Informatievoorziening Nationale Politie en lid van de Raad van Advies van CIOnet.


105

Overige informatie

Overige informatie Verkorte geconsolideerde jaarrekening Verklaring van de Raad van Bestuur van Achmea B.V. Reikwijdte en verantwoording van dit verslag

108 114 115

overige informatie

Verkorte geconsolideerde jaarrekening GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN DE FINANCIËLE POSITIE (VOOR RESULTAATBESTEMMING)

(€ MILJOEN)

31 DECEMBER 2013

31 DECEMBER 2012

1.244

1.639

88

92

Activa Immateriële activa Deelnemingen Terreinen, gebouwen en bedrijfsmiddelen voor eigen gebruik

578

619

1.200

1.172

Beleggingen

43.561

42.001

Beleggingen voor rekening en risico polishouders

22.563

24.972

Kredieten bankbedrijf

15.251

16.436

Latente belastingvordering

523

385

Overlopende acquisitiekosten

172

198

Vastgoedbeleggingen

Vorderingen uit herverzekering Overige vorderingen Liquide middelen Activa geclassificeerd als ‘Bestemd voor verkoop’ Totaal activa

908

968

4.975

5.232

3.265

1.078

94.328

94.792

36

38

94.364

94.830

9.687

10.463

Eigen vermogen Eigen vermogen Aandeel derden

15

20

9.702

10.483

Verzekeringstechnische voorzieningen

39.656

38.911

Verzekeringstechnische voorzieningen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen

19.387

22.259

2.015

2.123

793

755

Totaal eigen vermogen Passiva

Beleggingscontracten Pensioenvoorziening Overige voorzieningen Toevertrouwde middelen bankbedrijf Leningen en opgenomen gelden Derivaten Latente belastingverplichting Te betalen vennootschapsbelasting Overige schulden Passiva geclassificeerd als ‘Bestemd voor verkoop’ Totaal eigen vermogen en passiva


274

282

5.981

5.351

11.133

9.625

1.491

1.779

16

54

67

86

3.813

3.084

84.626

84.309

36

38

94.364

94.830

108

overige informatie

Verkorte geconsolideerde jaarrekening

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING

(€ MILJOEN) 2013

2012

Baten Bruto geboekte premie Schade Bruto geboekte premie Zorg Bruto geboekte premie Pensioen & Leven Totaal bruto geboekte premie Herverzekeringspremies Mutaties in voorziening voor niet-verdiende premies (na herverzekering)

3.802

3.764

13.608

13.471

2.823

3.210

20.233

20.445

−784

−850

33

15

19.482

19.610

2

4

Opbrengsten uit beleggingen

1.004

1.115

Gerealiseerde en ongerealiseerde winsten en verliezen

−145

569

Opbrengsten uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders

Netto verdiende premies Aandeel in resultaat deelnemingen

1.819

2.533

Bancaire baten

676

736

Provisie- en commissiebaten, en inkomsten van dienstverleningscontracten

436

442

Overige baten Totaal baten

67

74

23.341

25.083

22.227

19.271

−598

−677

255

745

−2.892

1.280

Lasten Schades, uitkeringen en mutaties verzekeringstechnische voorzieningen Schades, uitkeringen en mutaties verzekeringstechnische voorzieningen aandeel herverzekeraars Winstdeling en bonussen voor polishouders Mutaties in verzekeringstechnische voorzieningen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen Lasten uit hoofde van beleggingscontracten Bedrijfskosten Bancaire lasten Rentelasten en soortgelijke kosten Overige lasten

156

127

2.879

3.008

517

592

96

85

426

219

23.066

24.650

Resultaat voor belastingen

275

433

Belastingen

−69

−36

Nettoresultaat

344

469

347

468

−3

1

0.65

0.95

Totaal lasten

Nettoresultaat toe te rekenen aan: Aandeelhouders Belang derden De winst en de verwaterde winst per aandeel uit voortgezette bedrijfsactiviteiten (in euro’s)


109

overige informatie


GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN TOTAALRESULTAAT

Nettoresultaat

(€ MILJOEN) 2013

2012

344

469

−291

−577

Posten die niet zullen worden gereclassificeerd naar de winsten verliesrekening Herwaarderingseffect van de netto pensioenvoorziening Ongerealiseerde winsten en verliezen op terreinen en gebouwen voor eigen gebruik Totaal posten die niet zullen worden gereclassificeerd naar de winsten verliesrekening

−1

−16

−292

−593

−95

28

−555

1.061

Posten die zullen worden gereclassificeerd naar de winsten verliesrekening Omrekeningverschillen van vreemde valuta bij dochtermaatschappijen, deelnemingen en immateriële vaste activa Ongerealiseerde winsten en verliezen bij financiële instrumenten geclassificeerd als ‘Beschikbaar voor verkoop’ Aandeel in totaalresultaat deelnemingen

−17

−2

Mutaties naar/van voorziening voor winstdeling en bonussen voor polishouders

588

−711

−147

−160

18

31

Totaal posten die zullen worden gereclassificeerd naar de winsten verliesrekening

−208

247

Netto ongerealiseerd resultaat (net other comprehensive income)

−500

−346

Totaalresultaat

−156

123

−153

122

−3

1

Winsten en verliezen bij financiële instrumenten ‘Beschikbaar voor verkoop’ gereclassificeerd naar de Winst- en Verliesrekening bij verkoop Bijzondere waardeverminderingen van financiële instrumenten ‘Beschikbaar voor verkoop’ gereclassificeerd naar de Winst- en Verliesrekening

Totaalresultaat toewijsbaar aan: Aandeelhouders Belang derden


110

overige informatie


−235

690

−152

−7

−3.750

10.463

−291

−1

−1

−95

−95

−555

−555

−17

−17

588

588

588

−147

−147

−147

18

18

18

−500

−500

−555

−17

−97

−112

−291 347

−97 −16

−112

347

−23

507

347 −291

−358

11.357

−235

662

18

4

588

−260

−14 −7

−3.530

−3

344

−153

−156

−273

−273

−358

−358

−468

−273

Overige mutaties

10.483

−291

−95

Totaalresultaat

20

TOTAAL EIGEN VERMOGEN

1.325

BELANG VAN DERDEN

HERBEREKINGSEFFECTEN VAN TOEGEZEGDE PENSIOENREGELING 89

−1

Toevoeging aan reserves Dividend en couponbetalingen Uitgifte, inkoop en verkoop van vermogensinstrumenten


468

−291

Nettoresultaat

Stand per 31 december

NETTO RESULTAAT

OVERIG RESERVES

HEDGING RESERVE

RESERVE KOERS VERSCHILLEN

HERWAARDERINGS RESERVE

WETTELIJKE RESERVE 678

TOTAAL EIGEN VERMOGEN DAT TOEKOMST AAN AANDEELHOUDERS

11.357

(€ MILJOEN)

OVERIGE VERMOGENS INSTRUMENTEN

Stand per 1 januari Herwaarderingseffect van de netto pensioenvoorziening Ongerealiseerde winsten en verliezen op terreinen en gebouwen voor eigen gebruik Omrekeningverschillen van vreemde valuta bij dochtermaatschappijen, deelnemingen en immateriële vaste activa Ongerealiseerde winsten en verliezen bij financiële instrumenten geclassificeerd als 'Beschikbaar voor verkoop' Aandeel in totaalresultaat deelnemingen Mutaties naar/van voorziening voor winstdeling en bonussen voor polishouders Winsten en verliezen bij financiële instrumenten 'Beschikbaar voor verkoop' gereclassificeerd naar de Winsten Verliesrekening bij verkoop Bijzondere waardeverminderingen van financiële instrumenten ‘Beschikbaar voor verkoop' gereclassificeerd naar de Winsten Verliesrekening Netto ongerealiseerd resultaat

EIGEN AANDELEN

AANDELEN KAPITAAL

Geconsolideerd overzicht mutaties eigen vermogen

347

−202

967

8

−2

6

9.687

15

9.702

111

overige informatie

Verkorte geconsolideerde jaarrekening GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT

(€ MILJOEN) 2013

2012

275

433

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat voor belastingen Aanpassingen voor non cash items en herrubriceringen: Ongerealiseerde resultaten op beleggingen

−460

−1.796

Valutakoersverschillen

157

32

Bijzondere waardevermindering en afschrijving van immateriële activa, terreinen en gebouwen voor eigen gebruik

432

237

43

58

Afschrijving van overlopende acquisitiekosten Betaalde rente

498

544

945

−492

−13

−16

Aankopen beleggingen

−24.029

−40.285

Aankopen beleggingen voor rekening en risico van polishouders

−10.661

−14.606

Mutaties in bedrijfsactiva en -passiva: Investeringen en aankopen beleggingen terreinen en gebouwen

Verkopen beleggingen terreinen en gebouwen

42

22

Verkopen beleggingen

23.704

40.578

Verkopen beleggingen voor rekening en risico van polishouders

11.060

15.237

−16

−19

Geactiveerde overlopende acquisitiekosten Mutaties in vorderingen, overlopende posten en overige schulden Mutaties in verzekeringstechnische voorzieningen (na herverzekering) Mutaties in kredieten bankbedrijf Mutaties in toevertrouwde middelen bankbedrijf Ontvangen rente Betaalde belastingen Mutaties in belastingen Overige mutaties

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

1.118

−398

−1.384

1.801

1.198

617

631

350

−400

−340

−6

−28

−59

−238

−291

−1

894

2.674

1.839

2.182

25

−93

−82

−112

−57

−205

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in, aankopen van en direct resultaat uit beleggingen: Deelnemingen (na aftrek van overgenomen liquide middelen) Terreinen en gebouwen voor eigen gebruik

Verkoop: Deelnemingen (na aftrek van liquide middelen) Terreinen en gebouwen voor eigen gebruik

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten


−10 15

11

5

11

−52

−194

112

overige informatie

Verkorte geconsolideerde jaarrekening GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT (VERVOLG)

(€ MILJOEN) 2013

2012

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Uitgifte, inkoop en verkoop van vermogensinstrumenten

−358

Dividenduitkeringen

−273

−106

Betaalde rente

−496

−473

Overige kredietfaciliteiten

1.527

−1.656

400

−2.235

Netto kasstroom

2.187

−247

Geldmiddelen en kasequivalenten op 1 januari

1.078

1.325

3.265

1.078

2.737

788

528

290

3.265

1.078

Totale kasstroom uit financieringsactiviteiten

Koersverschillen op geldmiddelen en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten op 31 december Geldmiddelen en kasequivalenten betreffen: Kas- en banksaldi Deposito’s Geldmiddelen en kasequivalenten op 31 december


113

overige informatie

Verklaring van de Raad van Bestuur van Achmea B.V. Grondslagen voor de financiële verslaggeving De verkorte jaarrekening van Achmea, inclusief de vergelijkingscijfers voor 2012, bestaande uit de geconsolideerde balans, de geconsolideerde winsten verliesrekening, het geconsolideerde overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, het geconsolideerde mutatieoverzicht van het eigen vermogen en het geconsolideerde kasstroomoverzicht, is afgeleid van de geconsolideerde jaarrekening van Achmea B.V. voor het jaar geëindigd op 31 december 2013. Deze geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), met inbegrip van de International Accounting Standards (IAS) en de interpretaties daarvan, zoals aanvaard door de Europese Unie (hierna EU-IFRS). Voorts voldoet de geconsolideerde jaarrekening van Achmea aan de eisen van artikel 362, lid 9, Boek 2, Titel 9 BW. Voor de toelichting, waarin de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving en andere verklarende informatie zijn opgenomen als vereist door EU-IFRS, verwijzen we naar de geconsolideerde jaarrekening van Achmea. Het lezen van de verkorte jaarrekening vormt geen vervanging voor het lezen van de geconsolideerde jaarrekening van Achmea. De verkorte jaarrekening dient te worden gelezen in samenhang met de geconsolideerde jaarrekening waaraan deze is ontleend. De geconsolideerde jaarrekening van Achmea is beschikbaar op www.achmea.com en www.achmea.nl

De Raad van Bestuur van Achmea B.V. heeft verklaard dat, voor zover hem bekend, de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekening 2013 van Achmea B.V. een getrouw beeld geven van de activa, passiva, financiële positie en de winst of het verlies van Achmea B.V. en dat de gegevens daarin geen omissies bevatten die de reikwijdte van gedane uitspraken substantieel zullen veranderen. De Raad van Bestuur of Achmea B.V. verklaart verder dat het Verslag van de Raad van Bestuur 2013 een getrouw beeld geeft van de situatie per 31 december 2013, de ontwikkeling en resultaten gedurende 2013 en de belangrijkste risico’s voor de bedrijfsactiviteiten van de Groep beschrijft. De geconsolideerde jaarrekening 2013 en de jaarrekening 2013 van Achmea B.V. zullen op 20 maart 2014 ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden voorgelegd. Zeist, 27 februari 2014

Raad van Bestuur W.A.J. van Duin, Voorzitter H. Arendse J.A.S. van Breda Vriesman D. van der Eijk R. Konterman

Verklaring van de Raad van Bestuur van Achmea B.V. De Raad van Bestuur van Achmea B.V. is verantwoordelijk voor het opstellen van het jaarverslag 2013, inclusief de geconsolideerde jaarrekening 2013. De geconsolideerde jaarrekening 2013 is opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals aangenomen door de Europese Unie. De enkelvoudige jaarrekening 2013 en het verslag van de Raad van Bestuur 2013 zijn opgesteld in overeenstemming met Boek 2, Titel 9 BW, en de Wet op het financieel toezicht, hoofdstuk 5.1a. De Raad van Bestuur heeft op 27 februari 2014 de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekening van Achmea B.V. beoordeeld en toestemming verleend om deze voor te leggen aan de Raad van Commissarissen.


114

overige informatie

Reikwijdte en verantwoording van dit verslag Dit jaarverslag is de Nederlandse vertaling van het jaarverslag/ annual report van Achmea over 2013. In geval van verschillen tussen beide versies prevaleert de Engelse tekst.

assurance report van PwC is te vinden op pagina 116 van het Engelstalige jaarverslag.

Transparantie over alle aspecten van onze bedrijfsvoering is belangrijker dan ooit. Voor Achmea als coöperatieve verzekeraar is dit extra belangrijk. Om die reden brengen wij vanaf nu een geïntegreerd jaarverslag uit waarin wij laten zien hoe wij waarde toevoegen voor een brede groep van belanghebbenden. We richten ons hierbij in het bijzonder op de vier stakeholdergroepen van het vier-stakeholdermodel van Achmea: onze klanten, onze medewerkers, onze (business) partners en onze aandeelhouders. Het uitgebreide doelen- en resultatenoverzicht uit het maatschappelijk jaarverslag 2012 en het KPI-overzicht in het financieel jaarverslag 2012 zijn in dit geïntegreerde jaarverslag samengevoegd tot een overzicht dat elk van de perspectieven uit de strategie van Achmea belicht.

De accountant heeft geen onderzoek verricht naar veronderstellingen en realiseerbaarheid van prospectieve informatie zoals doelstellingen, verwachtingen en ambities. De in het jaarverslag opgenomen opgaven met betrekking tot value new business (op pagina’s 9, 56 en 57 van dit verslag), economisch kapitaal (pagina 73) en de solvabiliteit volgens de criteria van solvency II op basis van 31 december 2012 cijfers (pagina 73, 75) zijn gebaseerd op actuariële modellen. De externe accountant heeft in zijn onderzoek naar het Engelstalige jaarverslag ten behoeve van de assurance rapport met ‘beperkte mate van zekerheid’ deze actuariële modellen niet in zijn onderzoek betrokken. Verder vallen de inhoud van websites waarnaar in het jaarverslag wordt verwezen en het verslag van de Raad van Commissarissen, biografieën en bijlage B niet onder de reikwijdte van het assurance rapport.

Dit jaarverslag is opgesteld in overeenstemming met artikel 391 van het Burgerlijk Wetboek 2 – titel 9 en de Governance Principes Verzekeraars van het Verbond van Verzekeraars. Omdat we in onze verslaggeving rekening willen houden met de informatiebehoefte van stakeholders, kijken we eveneens naar de richtlijnen van de GRI en de criteria van de Transparantiebenchmark van het ministerie van Economische zaken. Beide instrumenten zijn tot stand gekomen door een uitgebreid consultatieproces met het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en diverse gespecialiseerde instanties. Het jaarverslag is opgesteld op basis van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI G4) en is in overeenstemming met de kernachtige optie. Het jaarverslag over 2013 en de bijbehorende GRI-inhoudsopgave zijn te vinden op www.achmea.nl. In de GRI-inhoudsopgave staat waar de verschillende indicatoren te vinden zijn.

Achmea is gevestigd in Zeist en is grotendeels in Nederland actief (ca. 94% van de totale omzet van Achmea en ca. 82% van het totaal aantal FTE) en zes andere landen. Vanwege deze sterke Nederlandse focus hebben een aantal delen van dit verslag alleen betrekking op de Nederlandse activiteiten van Achmea in 2013. De gerapporteerde financiële gegevens en aantallen FTE zijn gebaseerd op de geconsolideerde jaarrekening. In de verslaggeving over sociale en milieuaspecten zijn de in de bijlage B opgesomde derdenbedrijven en buitenlandse werkmaatschappijen niet meegenomen. De Friesland Zorgverzekeraar houdt na de fusie op 31 december 2011 als aparte divisie de komende drie jaar een grote mate van autonomie en is daarom eveneens niet opgenomen in de verslaggeving over sociale en milieuaspecten.

Dit jaarverslag verschijnt tegelijk met de jaarrekening van Achmea B.V. (te vinden op www.achmea.nl/investeerders/ archief). Ter waarborging van de juistheid en volledigheid van het jaarverslag, heeft PwC het Engelstalige jaarverslag beoordeeld. De opdracht aan PwC is het verschaffen van een ‘redelijke mate van zekerheid’ of de financiële informatie in de kerncijfers en de verkorte jaarrekening juist is overgenomen uit de door PwC gecontroleerde jaarrekening 2013 van Achmea. Het Independent auditor’s report van PwC is te vinden op pagina 117 van het Engelstalige jaarverslag. Daarnaast is aan PwC gevraagd een assurance rapport met ‘beperkte mate van zekerheid’ af te geven over de juistheid en volledigheid van de rest van het Engeltalige jaarverslag. Het Independent


De berekening van de CO2-voetafdruk is in lijn met het Greenhouse Gas (GHG) Protocol, dat drie scopes kent. Hiermee wordt onderscheid gemaakt in directe, indirecte en overige indirecte emissies. Voor de conversiefactoren wordt voor de voetafdruk vanaf 2011 gebruik gemaakt van het handboek CO2prestatieladder 2.1 van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO). Deze is gebaseerd op het Greenhouse Gas (GHG) Protocol van de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) en de World Resource Institute (WRI). Anders dan GHG voorstelt, rekent SKAO ‘Business Travel’ (zakelijke kilometers en vliegreizen) tot scope 2. De reden is dat deze kosten bij Achmea worden gedeclareerd en dat Achmea daar invloed op kan hebben.

115

Bijlagen

Bijlagen

Rapportage Code Verzekeraars Begrippenlijst

118 134

bijlage A.

Code Verzekeraars

Principe

Toepassing door Achmea

Naleving Code en transparante verantwoording 1.2 Verantwoording Code. De verzekeraar vermeldt gemotiveerd in zijn (groeps)jaarverslag en op zijn (groeps)website per bepaling uit de Code op welke wijze hij de betreffende bepaling toepast. Indien de verzekeraar niet (volledig) voldoet aan de bepaling legt hij uit waarom. De verantwoordingstekst in het jaarverslag en op de website moeten eenvoudig vindbaar zijn.

Achmea past dit principe toe. In het Jaarverslag 2013 van Achmea is middels deze rapportage gemotiveerd weergegeven op welke wijze Achmea de Code Verzekeraars toepast en wordt verwezen naar de vindplaats van deze rapportage op de website www. achmea.nl en www.achmea.com. Zowel in deze rapportage als in het Corporate Governance hoofdstuk van het Jaarverslag is gemotiveerd weergegeven aan welke bepalingen Achmea nog niet volledig voldoet.

Raad van Commissarissen 2.1.1. De Raad van Commissarissen is zodanig samengesteld, dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Complementariteit, collegiaal bestuur, onafhankelijkheid en diversiteit zijn een voorwaarde voor een goede taakvervulling door de Raad van Commissarissen.


Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen bestaat uit onafhankelijke leden die bij de vervulling van hun taak geleid worden door de belangen van de onderneming als geheel. De leden van de Raad van Commissarissen worden geselecteerd en voorgedragen op basis van een vastgesteld profiel waarin vereiste achtergrond/ opleiding/training/diploma’s, (internationale) ervaring, vaardigheden, diversiteit en onafhankelijkheid tot uitdrukking komen. Per 31 december 2013 bestaat de Raad van Commissarissen van Achmea uit zes heren en drie dames, zodat naast diversiteit in kennis, kunde en leeftijd, ook diversiteit in geslacht gerealiseerd is. Verkorte biografieën van de leden van de Raad van Commissarissen zijn gepubliceerd in het Jaarverslag 2013 dat te vinden is op de websites www.achmea. nl en www.achmea.com. De leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd deels op basis van voordrachtsrechten van de aandeelhouders en deels op basis van het wettelijk versterkt aanbevelingsrecht van de COR. Alle voordrachten worden beoordeeld door de Raad van Commissarissen (en daarbinnen de Selectie- en Benoemingscommissie), benoeming vindt plaats door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De samenstelling van de zittende Raad van Commissarissen is dusdanig divers dat de combinatie van ervaring, deskundigheid en onafhankelijkheid van zijn leden de Raad van Commissarissen in staat stelt zijn diverse taken jegens de vennootschap en de bij de vennootschap betrokkenen naar behoren te vervullen. Alle leden van de Raad van Commissarissen nemen zonder last en ruggespraak van degene die hen heeft voorgedragen deel aan de vergaderingen. Voorgenoemde aspecten, in het bijzonder de vaststelling van de onafhankelijkheid, maakt onderdeel uit van de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen (zie ook principe 2.1.10). Hoewel formeel de besluitvorming in de Raad van Commissarissen op basis van meerderheid van stemmen geschiedt, wordt vanuit het oogpunt van collegiaal bestuur bij alle besluitvorming gestreefd naar consensus.

118

bijlage A.

Code Verzekeraars Principe


2.1.2. De Raad van Commissarissen beschikt over een voldoende aantal leden om zijn functie, ook in de commissies van de raad, goed te kunnen uitoefenen. Het geschikte aantal leden is mede afhankelijk van de aard, omvang en complexiteit van de verzekeraar

Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen bestaat per 31 december 2013 uit negen leden. In 2013 is de heer Henk Slijkhuis uitgetreden als lid van de Raad van Commissarissen; mevrouw Lineke Sneller is per 1 januari 2013 toegetreden tot de Raad van Commissarissen. Een aantal van negen tot tien commissarissen wordt gezien de huidige aard, omvang en complexiteit van de organisatie als een passend aantal leden beschouwd. Met een dergelijke omvang is een adequate bezetting van de commissies van de Raad van Commissarissen goed gewaarborgd.

2.1.3. De leden van de Raad van Commissarissen beschikken over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van de verzekeraar en van de belangen van alle bij de verzekeraar betrokken partijen. De Raad van Commissarissen maakt een evenwichtige afweging van de belangen van de bij de verzekeraar betrokkenen zoals zijn klanten, aandeelhouders en medewerkers.

Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen beschikt over gedegen kennis van de maatschappelijke functie van Achmea en van de belangen van de bij Achmea betrokken partijen. Deze vereisten worden in acht genomen bij de selectie van commissarissen. In dat kader wordt onder meer gekeken naar deskundigheid (o.a. op het gebied van governance, risk management, compliance en beloningsbeleid), de aanwezigheid van affiniteit met de (financiële) dienstverlening, de coöperatieve identiteit van de Achmea Groep, het onderschrijven van het vier-stakeholdermodel (klanten, medewerkers, aandeelhouders en distributiepartners) en het onderschrijven van de gewenste maatschappelijke positie van Achmea in publieke/private marktsegmenten. Beraadslaging binnen de Raad van Commissarissen vindt plaats met inachtneming van deze belangen en perspectieven.

2.14. Ieder lid van de Raad van Commissarissen is in staat om de hoofdlijnen van het totale beleid van de verzekeraar te beoordelen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te vormen over de basisrisico’s die daarbij worden gelopen. Voorts beschikt ieder lid van de Raad van Commissarissen over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn rol binnen de raad van commissarissen. Daartoe wordt, zodra een vacature in de Raad van Commissarissen ontstaat, een individuele profielschets voor het nieuwe lid van de Raad van Commissarissen opgesteld die past binnen de profielschets die voor de gehele raad is opgesteld.

Achmea past dit principe toe. Verwezen wordt naar het beschrevene onder principe 2.1.3 en de waarborgen daaromtrent in het Reglement van de Raad van Commissarissen en de profielschets van leden van de Raad van Commissarissen. Bij een vacature wordt aan de hand van de algemene profielschets en de reeds beschikbare expertise vastgesteld waaraan op dat moment aanvullend behoefte is. Geschikte kandidaten worden langs het profiel en de specifieke behoefte getoetst door de Selectie- en benoemingscommissie van de Raad van Commissarissen en achtereenvolgens na instemming van de Raad van Commissarissen voor benoeming voorgedragen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De per 1 januari 2013 aangetreden commissaris vult de Raad van Commissarissen aan met extra expertise in ICT. Alle commissarissen zijn in 2012 onderworpen aan de door DNB uitgevoerde geschiktheidstoets op de commissarissen van de vier grote banken en verzekeraars. DNB is daarbij tot een positief oordeel gekomen over het collectief van de RvC van Achmea zoals deze sinds 1 januari 2013 in functie is.

2.1.5. Bij de vervulling van de vacature van voorzitter van de Raad van Commissarissen wordt in de op te stellen individuele profielschets aandacht besteed aan de door de verzekeraar gewenste deskundigheid en ervaring met de financiële sector en bekendheid met de sociaaleconomische en politieke cultuur en de maatschappelijke omgeving van de belangrijkste markten waarin de verzekeraar opereert.


Achmea past dit principe toe. De voorselectie van de per 5 april 2012 aangetreden voorzitter van de Raad van Commissarissen heeft plaatsgevonden door de Selectie & Benoemingscommissie van de Raad van Commissarissen en de Raad van Commissarissen zelf. De nieuwe voorzitter is achtereenvolgens door de houder van het prioriteitsaandeel A benoemd op basis van de criteria zoals beschreven in het destijds opgestelde profiel van de voorzitter van de Raad van Commissarissen, waarin deskundigheid, ervaring met de financiële sector en bekendheid met de sociaal-economische en politieke cultuur en de maatschappelijke omgeving van de belangrijkste markten waarin de verzekeraar opereert verankerd zijn.

119

bijlage A.

Code Verzekeraars

Principe


2.1.6. Ieder lid van de Raad van Commissarissen, de voorzitter in het bijzonder, is voldoende beschikbaar en bereikbaar om zijn taak binnen de Raad van Commissarissen en de commissies van de raad waarin hij zitting heeft naar behoren te vervullen.

Achmea past dit principe toe. De voldoende beschikbaarheid voor de adequate taakvervulling van de voorzitter en de leden van de Raad van Commissarissen blijkt in de praktijk door de aanwezigheid van doorgaans alle commissarissen bij formele vergaderingen en periodieke c.q. ad hoc bijeenkomsten tussen individuele leden van de Raad van Commissarissen met de voorzitter en de leden van de Raad van Bestuur. De Commissarissen bekleden naast hun commissariaat functies en nevenfuncties die in aantal en omvang goed verenigbaar zijn met het commissariaat bij Achmea en binnen de kaders van de Wet Bestuur en Toezicht vallen welke sinds 1 januari 2013 van kracht is. In 2013 was de presentie op de vergaderingen van de Raad van Commissarissen en haar commissies nagenoeg 100%. Daarnaast worden soms onderwerpen buiten de vergadering aan de Raad van Commissarissen voorgelegd, waarbij eveneens iedereen deelneemt en zijn/haar oordeel uitspreekt.

2.1.7. Ieder lid van de Raad van Commissarissen ontvangt een passende vergoeding in relatie tot het tijdsbeslag van de werkzaamheden. Deze vergoeding is niet afhankelijk van de resultaten van de verzekeraar.

Achmea past dit principe toe. De leden van de Raad van Commissarissen ontvangen uitsluitend een vaste vergoeding welke onafhankelijk is van de resultaten van Achmea. De Remuneratie Commissie brengt advies uit aan de Raad van Commissarissen omtrent de vergoeding van de commissarissen. De Raad van Commissarissen doet op haar beurt een voorstel omtrent de vergoeding van de commissarissen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Achmea, waarna vaststelling van de vergoeding door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal plaatsvinden. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Achmea heeft op 6 april 2011 de huidige vergoedingen vastgesteld; deze wordt periodiek geëvalueerd door de Remuneratie Commissie en de passendheid van de vergoeding maakt deel uit van de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen (zie ook principe 2.1.10).

2.1.8. De voorzitter van de Raad van Commissarissen ziet toe op de aanwezigheid van een programma van permanente educatie voor de leden van de Raad van Commissarissen, dat tot doel heeft de deskundigheid van de commissarissen op peil te houden en waar nodig te verbreden. De educatie heeft in ieder geval betrekking op relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de financiële sector, op corporate governance in het algemeen en die van de financiële sector in het bijzonder, op de zorgplicht jegens de klant, integriteit, het risicomanagement, financiële verslaggeving en audit. Ieder lid van de Raad van Commissarissen neemt deel aan het programma en voldoet aan de eisen van permanente educatie.

Achmea past dit principe toe. Deskundigheidsvereisten en de verplichte permanente educatie zijn verankerd in het Reglement van de Raad van Commissarissen. In 2013 is in samenspraak met de voorzitter van de Raad van Commissarissen door Achmea permanente educatie verzorgd op het gebied van Beloningsbeleid en Risk Management. Bijzondere omstandigheden daargelaten was de voltallige Raad van Commissarissen bij de permanente educatiesessies aanwezig. In reguliere vergaderingen van zowel de Raad van Commissarissen als haar subcommissies wordt voorts uitgebreid aandacht besteed aan o.a. relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de financiële sector, corporate governance, compliance, Klantbelang Centraal, risicomanagement, financiële verslaggeving en audit. Voor de per 1 januari 2013 toegetreden commissaris is een introductieprogramma gemaakt, waarbij kennisgemaakt is met de belangrijkste facetten van de Groep.

2.1.9. De beoordeling van de effectiviteit van de in principe 2.1.8 bedoelde permanente educatie maakt deel uit van de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen


Achmea past dit principe toe. De effectiviteit van de permanente educatie heeft deel uitgemaakt van de in juni 2013 uitgevoerde jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft de permanente educatie als goed en effectief ervaren en heeft de deskundigheid van de commissarissen op diverse thema’s vergroot en verbreed.

120

bijlage A.

Code Verzekeraars

Principe


2.1.10. Naast de jaarlijkse evaluatie van het eigen functioneren van de Raad van Commissarissen wordt dit functioneren eens in de drie jaar onder onafhankelijke begeleiding geëvalueerd. De betrokkenheid van ieder lid van de Raad van Commissarissen, de cultuur binnen de Raad van Commissarissen en de relatie tussen de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur maken deel uit van deze evaluatie

Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen voert jaarlijks een uitgebreide evaluatie uit op haar eigen functioneren aan de hand van feedbackformulieren, waarvan de uitkomst wordt besproken in een speciaal daartoe belegde vergadering. De voorbereiding van de evaluatie en de analyse van de individuele bevindingen van de commissarissen heeft in 2012 plaatsgevonden onder onafhankelijke, externe, begeleiding. Een groot aantal onderwerpen wordt aan de evaluatie onderworpen, waaronder het functioneren van de Raad van Commissarissen in het algemeen, onderling en de diverse commissies, de mogelijkheid om de bij de functie horende verantwoordelijkheden te dragen, de onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen, de relatie van de Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur, de COR en andere relevante relaties binnen de onderneming, het niveau van informatievoorziening, de relatie met aandeelhouders en overige aspecten van het functioneren van de Raad van Commissarissen zoals educatie, beloning, tijdsbesteding, informele contacten en dergelijke.

2.2.1. Bij zijn toezicht besteedt de Raad van Commissarissen bijzondere aandacht aan het risicobeheer van de verzekeraar. Iedere bespreking van het risicobeheer wordt voorbereid door een risico- of vergelijkbare commissie, die daartoe door de Raad van Commissarissen uit zijn midden is benoemd

Achmea past dit principe toe. Risicobeheer (van financiële en nietfinanciële risico’s) is onderwerp van gesprek in iedere Audit & Risk Committee vergadering; de voorzitter van het Audit & Risk Committee doet vervolgens uitgebreid verslag in de opvolgende vergadering van de Raad van Commissarissen, waarin de desbetreffende onderwerpen vervolgens waar opportuun nader besproken en bediscussieerd worden. De door de Raad van Bestuur in 2012 geformuleerde risk appetite is in december 2013 door de Raad van Bestuur heroverwogen en na discussies met het Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen met enkele wijzigingen opnieuw vastgesteld.

2.2.2. Voor de risicocommissie gelden, evenals voor de Auditcommissie, specifieke competentie- en ervaringseisen. Zo moet een aantal leden van de Risicocommissie beschikken over grondige kennis van de financieeltechnische aspecten van het risicobeheer of over de nodige ervaring die een gedegen beoordeling van risico’s mogelijk maakt en moet een aantal leden van de Auditcommissie beschikken over grondige kennis van financiële verslaglegging, interne beheersing en audit of over de nodige ervaring die een gedegen toezicht op deze onderwerpen mogelijk maakt.


Achmea past dit principe toe. De betreffende competentievereisten zijn in algemene zin gewaarborgd in het profiel van leden van de Raad van Commissarissen en het Reglement van de Raad van Commissarissen (complementariteit in de samenstelling van de Raad van Commissarissen, maar ook deskundigheidseis op het gebied van risk management), en meer specifiek in het Reglement van het Audit & Risk Committee. Deze eisen worden in aanmerking genomen bij de voordracht en benoeming van leden voor het Audit & Risk Committee; de betreffende competenties zijn in de zittende Audit & Risk Committee goed vertegenwoordigd.

121

bijlage A.

Code Verzekeraars

Principe


Raad van Bestuur 3.1.1. De Raad van Bestuur is zodanig samengesteld, dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Complementariteit, collegiaal bestuur en diversiteit zijn een voorwaarde voor een goede taakvervulling door de Raad van Bestuur.

Achmea past dit principe toe. De Raad van Bestuur van Achmea is zodanig samengesteld dat het zijn taak naar behoren kan vervullen. De leden van de Raad van Bestuur hebben uiteenlopende achtergronden; bij de samenstelling van de Raad van Bestuur wordt gezocht naar een goede mix tussen leden met specifieke verzekeringservaring (zorg, schade, pensioen & leven), naar ervaring met de publiek/ private markt (zorg, pensioen), internationale ervaring alsmede de verschillende distributiekanalen (direct, intermediair, bancassurance) en disciplines als Finance, IT en HR. Een en ander is vastgelegd in het Reglement van de Raad van Bestuur en het profiel van leden van de Raad van Bestuur. Verkorte biografieën van de leden van de Raad van Bestuur zijn gepubliceerd in het Jaarverslag 2013 dat te vinden is op de website www.achmea.com. Daaruit blijkt dat de leden van de Raad van Bestuur complementair zijn aan elkaar qua onder andere kennis en achtergrond. In het profiel van de vacatures in de Raad van Bestuur die in 2012 en 2013 zijn ontstaan met het aftreden van twee leden van de Raad van Bestuur is gestreefd naar behoud van de evenwichtige verdeling van competenties in de Raad van Bestuur. Meer specifiek is er in samenspraak met de Raad van Commissarissen voor gekozen om de functie Chief Financial and Risk Officer te splitsen in een Chief Financial Officer (CFO) functie en een Chief Risk Officer (CRO) functie en daarnaast versterking van de zorgen internationale kennis en ervaring. Er is gestreefd naar vergroting van de diversiteit in geslacht; in het selectieproces hebben echter inhoudelijke geschiktheid en evenwicht in competenties geprevaleerd.

3.1.2. Ieder lid van de Raad van Bestuur beschikt over gedegen kennis van de financiële sector in het algemeen en het verzekeringswezen in het bijzonder. Ieder lid beschikt over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van de verzekeraar en van de belangen van alle betrokken partijen. Voorts beschikt ieder lid van de Raad van Bestuur over grondige kennis om de hoofdlijnen van het totale beleid van de verzekeraar te kunnen beoordelen en bepalen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te kunnen vormen over risico’s die daarbij worden gelopen.


Achmea past dit principe toe. Verwezen wordt naar het beschrevene bij principe 3.1.1. De individuele leden van de Raad van Bestuur hebben uiteenlopende achtergronden in het verzekeringswezen, de financiële sector en risicobeheer. Ieder lid beschikt over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van Achmea als verzekeraar en van de belangen van de daarbij betrokken partijen en beschikt over grondige kennis om de hoofdlijnen van het totale beleid van de verzekeraar te kunnen beoordelen en bepalen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te kunnen vormen over risico’s die daarbij worden gelopen. Diverse leden van de Raad van Bestuur vervullen daarnaast vooraanstaande rollen binnen het kader van nationale en internationale brancheorganisaties zoals (subcommissies van) het Verbond van Verzekeraars, Insurance Europe en de International Insurance Society.

122

bijlage A.

Code Verzekeraars Principe


3.1.3. De voorzitter van de Raad van Bestuur ziet toe op de aanwezigheid van een programma van permanente educatie voor de leden van de Raad van Bestuur, dat tot doel heeft de deskundigheid van de leden van de Raad van Bestuur op peil te houden en waar nodig te verbreden. De educatie heeft in ieder geval betrekking op relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de financiële sector, op corporate governance in het algemeen en die van de financiële sector in het bijzonder, op de zorgplicht jegens de klant, integriteit, het risicomanagement, financiële verslaggeving en audit.

Achmea past dit principe toe. Aan het begin van ieder jaar worden in samenspraak met de voorzitter van de Raad van Bestuur de thema’s voor het permanente educatieprogramma voor de Raad van Bestuur vastgesteld. In 2013 is een met de Raad van Commissarissen gecombineerde permanente educatiesessie verzorgd op het gebied van Risicomanagement. Daarnaast heeft de Raad van Bestuur de ‘Masterclass Samen Deskundig’ met goed gevolg afgelegd, met onderwerpen als de Maatschappelijke context van het verzekeringsbedrijf, Solvency II & risico management, leiderschap en financiële ethiek en goed bestuur en wetgevingsontwikkelingen. De voltallige Raad van Bestuur heeft daaraan deelgenomen. Daarnaast wordt in of rondom reguliere vergaderingen middels presentaties van in- of externe specialisten aandacht besteed aan o.a. relevante ontwikkelingen in de financiële sector, corporate governance, compliance, klantbelang centraal en audit.

3.1.4. Ieder lid van de Raad van Bestuur neemt deel aan het programma als bedoeld in 3.1.3 en voldoet aan de eisen van permanente educatie. Eén en ander is voorwaarde voor het kunnen functioneren als lid van de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen vergewist zich ervan of de leden van de Raad van Bestuur voldoende deskundig zijn.

Achmea past dit principe toe. Verwezen wordt naar principe 3.1.3. Alle leden van de Raad van Bestuur nemen deel aan de permanente educatie sessies. De beoordeling van de samenwerking met en het functioneren van de Raad van Bestuur vindt in algemene zin plaats binnen het bestek van de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen. De beoordeling over het functioneren en de deskundigheid van de Raad van Bestuur is meer specifiek uitgevoerd door de Remuneratie Commissie en de Raad van Commissarissen in de context van de beoordeling van de targetrealisatie over 2012.

3.1.5. De verzekeraar vermeldt jaarlijks in zijn jaarverslag hoe invulling is gegeven aan de principes 3.1.3 en 3.1.4.

Achmea past dit principe toe in het Jaarverslag 2013. In het Supervisory Board Report wordt ingegaan op de permanente educatie sessies die in 2013 voor de leden van de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur zijn georganiseerd.

3.1.6. De Raad van Bestuur draagt, met inachtneming van de door de Raad van Commissarissen goedgekeurde risicobereidheid, zorg voor een evenwichtige afweging tussen commerciële belangen van de verzekeraar en te nemen risico’s.


Achmea past dit principe toe. Een evenwichtige afweging door de Raad van Bestuur tussen commerciële belangen van de verzekeraar en te nemen risico’s op basis van de door de Raad van Commissarissen vastgestelde risk appetite wordt gewaarborgd door uitgebreide discussies in de vergaderingen van de Raad van Bestuur over de gewenste risk appetite en de impact die dat heeft op de bedrijfsvoering. Vanwege haar coöperatieve achtergrond en haar ambitie de ‘Meest vertrouwde verzekeraar’ te zijn, heeft Achmea bewust gekozen voor een laag risicoprofiel. De door de Raad van Bestuur in 2012 geformuleerde risk appetite is in december 2013 door de Raad van Bestuur heroverwogen, op enkele onderdelen aangepast en na discussies met het Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen opnieuw vastgesteld. Een evenwichtige afweging van belangen van de bij de organisatie betrokken stakeholders is verankerd in de in 2010 geformuleerde en in 2013 geherformuleerde strategiekaart, wordt bij iedere besluitvorming aan de orde gesteld en vindt voorts zijn weerslag in het Businessplan 2014-2016.

123

bijlage A.

Code verzekeraars

Principe


3.1.7. Binnen de Raad van Bestuur wordt aan een van de leden van de raad van bestuur de taak opgedragen besluitvorming binnen de Raad van Bestuur op het punt van risicobeheer voor te bereiden. Het betrokken lid van de Raad van Bestuur is tijdig betrokken bij de voorbereiding van beslissingen die voor de verzekeraar van materiële betekenis voor het risicoprofiel zijn, in het bijzonder waar deze beslissingen een afwijking van de door de Raad van Commissarissen goedgekeurde risicobereidheid tot gevolg kunnen hebben. Bij het uitoefenen van de risicobeheerfunctie wordt tevens aandacht besteed aan het belang van financiële stabiliteit en de impact die systeemrisico’s mogelijk hebben op het risicoprofiel van de eigen instelling.

Achmea past dit principe toe. De Chief Financial Officer (CFO) vervult deze functie zolang de vacature voor de Chief Risk Officer nog niet is vervuld. Onderwerpen die o.a. het risicobeleid betreffen en besluiten welke een belangrijke impact hebben op het risicoprofiel worden besproken in het Finance & Risk Committee (waarvan de CFO voorzitter is en waarin daarnaast twee leden van de Raad van Bestuur zitting hebben), de Raad van Bestuur en indien opportuun het Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen. In 2013 is niet materieel afgeweken van de door de Raad van Bestuur vastgestelde en door de Raad van Commissarissen goedgekeurde risk appetite. Onder andere de financiële stabiliteit van de Groep indachtig de ontwikkelingen op de financiële markten en de ontwikkelingen ten aanzien van Solvency II zijn uitgebreid aan de orde geweest in de Finance & Risk Committee vergaderingen in 2013.

3.1.8. Het lid van de Raad van Bestuur bij wie de taak is belegd de besluitvorming binnen de Raad van Bestuur op het punt van risicobeheer voor te bereiden kan zijn functie combineren met andere aandachtsgebieden, op voorwaarde dat hij geen individuele commerciële verantwoordelijkheid draagt voor en onafhankelijk functioneert van commerciële taakgebieden.

Achmea past dit principe toe. De onafhankelijkheid van de CFO is gewaarborgd; de CFO heeft geen commerciële targets en draagt geen individuele commerciële verantwoordelijkheid voor een van de bedrijfsonderdelen van Achmea.

3.2.1. De Raad van Bestuur van de verzekeraar draagt bij zijn handelen zorg voor een evenwichtige afweging van alle belangen van de bij de verzekeraar betrokken partijen zoals zijn klanten, aandeelhouders en medewerkers. Hierbij wordt rekening gehouden met de continuïteit van de verzekeraar, de maatschappelijke omgeving waarin de verzekeraar functioneert en weten regelgeving en codes die op de verzekeraar van toepassing zijn.


Achmea past dit principe toe. De Groep hanteert al jaren het ‘vier-stakeholder model’, waarbij in de algehele bedrijfsvoering en besluitvorming gehandeld wordt met inachtneming van de belangen van klanten, medewerkers, aandeelhouders en distributiepartners. Voorts handelt Achmea - voor zover de continuïteit van de Groep daarmee niet in geding is - met inachtneming van de maatschappelijke omgeving waarin Achmea zich begeeft en de op haar van toepassing zijnde weten regelgeving en codes. Dit is breed verankerd in de strategiekaart, de identiteit van de groep, het leiderschapsprogramma, het Business Plan en het beloningsbeleid en maakt deel uit van de afwegingen bij ieder besluit dat door de RvB genomen wordt. De targetsetting van de Raad van Bestuur, directies en senior management is gebaseerd op het ‘Stakeholder Value Management’ model, waarbij met ingang van 2012 jaarlijks targets worden afgesproken langs de zes perspectieven klant, maatschappelijk, medewerker, partner, proces en financieel.

124

bijlage A.

Code verzekeraars

Principe


3.2.2. Het centraal stellen van de klant is een noodzakelijke voorwaarde voor de continuïteit van de verzekeraar. Onverminderd principe 3.2.1 draagt de Raad van Bestuur er zorg voor dat de verzekeraar zijn klanten te allen tijde zorgvuldig behandelt. De Raad van Bestuur draagt er zorg voor dat de zorgplicht jegens de klant wordt verankerd in de cultuur van de verzekeraar.


Achmea past dit principe nog niet volledig toe. Klantbelang Centraal is sinds 2010 verankerd in de Achmea Identiteit (o.a. ‘Een gemeenschap van betrokken mensen waarbij de klant zich goed verzekerd weet). De Achmea Identiteit vormt sindsdien het vertrekpunt om Klantbelang Centraal verder te verankeren in de Achmea cultuur en de aangeboden producten en diensten, waarin al veel gerealiseerd is, maar waarbij Achmea’s ambitie verder gaat. Om de verankering duurzaam te borgen op het door Achmea gewenste ambitieniveau en om de strategische doelstelling ‘meest vertrouwde verzekeraar’ te concretiseren is in 2013 gekozen voor een centrale programmaorganisatie, direct onder de Raad van Bestuur van Achmea. Er wordt in Achmea brede werkstromen gewerkt, waarbij directeuren uit de verschillende bedrijfsonderdelen de eindverantwoordelijkheid dragen. De werkstromen zijn gericht op verbetering van de kwaliteit en begrijpelijkheid van verstrekte informatie, het proces van productontwikkeling, klachtenmanagement, claimafhandeling en klantparticipatie, maar ook aan zaken als het lerend vermogen van de organisatie en de maatschappelijke rol die Achmea speelt. De werkstromen zorgen voor een Achmea breed ambitieniveau en, in toenemende mate, een Achmea brede werkwijze. In 2013 is al een aantal verbeteringen gerealiseerd, zoals een Achmea breed klachtenbeleid, een Achmea brede visie op ‘Vertrouwd Communiceren’ en het besluit tot instelling van Klantenraden met een informatie- en adviesrecht; een uniek instrument dat past bij het coöperatieve gedachtegoed en de Achmea Identiteit. Daarnaast blijven vanuit de bedrijfsonderdelen innovaties en verbeterideeën komen welke dikwijls via de werkstromen een plaats krijgen in het Achmea brede beleid. Aan het Centraal stellen van de klant wordt verder invulling gegeven door deelname van verscheidene labels aan het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. De labels Take Care Now en Agis voldeden in 2013 niet aan alle voorwaarden van het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. Zij zetten zich in zo spoedig mogelijk weer aan de voorwaarden te voldoen voordat ze per 1 januari 2015 verder gaan onder het merk Zilveren Kruis Achmea. Daarnaast is het gesprek geopend met de Stichting Toetsing Verzekeraars over het Keurmerk, omdat de werkwijze van het Keurmerk een aantal complicaties met zich meebrengt die, naast de voordelen, een aantal ongewenst effecten hebben. In een constructieve dialoog wordt gezocht naar de juiste oplossingen hiervoor. Eind 2013 is een versnelling aangekondigd van al deze bewegingen om de klantgerichtheid verder te verhogen, de kosten voor klanten te verlagen en te investeren in de online dienstverlening. Met de aanpassingen wordt ingespeeld op de aanhoudend en snel veranderende wensen van onze klanten.

125

bijlage A.

Code verzekeraars Principe


3.2.3. De leden van de Raad van Bestuur oefenen hun functie op een zorgvuldige, deskundige en integere manier uit met inachtneming van de van toepassing zijnde weten regelgeving, codes en reglementen. Ieder lid van de Raad van Bestuur tekent een moreel-ethische verklaring. In de toelichting op deze Code is een modelverklaring opgenomen. Dit model kan iedere verzekeraar naar eigen inzicht aanvullen.

Achmea past dit principe toe. Alle leden van de Raad van Bestuur hebben in februari 2013 de eed of de belofte afgelegd, waarvan de tekst in een Moreel Ethische Verklaring is gepubliceerd op de website: www.achmea.nl/over-ons/organisatie/bestuur

3.2.4. De Raad van Bestuur draagt er zorg voor dat de in principe 3.2.3 bedoelde verklaring wordt vertaald in principes die gelden als leidraad voor het handelen van alle medewerkers van de verzekeraar. Iedere nieuwe medewerker van de verzekeraar wordt bij indiensttreding uitdrukkelijk gewezen op de inhoud van deze principes door middel van een verwijzing naar deze principes in het arbeidscontract en wordt geacht deze principes na te leven.

Achmea past dit principe toe. In 2012 is de moreel ethische verklaring door vertaald in de Algemene Gedragscode Achmea (AGA) die in december 2012 is goedgekeurd door de Centrale Ondernemingsraad. In de vernieuwde AGA is o.a. invulling gegeven aan het onderwerp Klantbelang Centraal. De aangepaste AGA is via Achmeanet beschikbaar voor het Achmea Personeel. In de arbeidsovereenkomst van nieuwe medewerkers is een verwijzing opgenomen naar de (op enig moment geldende) AGA. Daarnaast hebben de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen in februari 2013 de eed of de belofte afgelegd. Nieuw benoemde leden van de Raad van Bestuur leggen de eed of belofte aan de Voorzitter van de Raad van Commissarissen. Tevens heeft Achmea er vanwege haar identiteit voor gekozen om de groep beleidsbepalers voor wie de eed/belofteaflegging wettelijk verplicht was uit te breiden tot de gehele directieraad. In april 2013 hebben alle leden van de directieraad van de Achmea groep de eed of de belofte afgelegd. Sindsdien nieuw aangestelde en aan te stellen directeuren leggen de eed/belofte af aan de voorzitter van de Raad van Bestuur. Nieuw aan te stellen commissarissen leggen de eed of de belofte af aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen.

Risicomanagement 4.1. De Raad van Bestuur, en binnen de Raad van Bestuur primair de voorzitter van de Raad van Bestuur, is verantwoordelijk voor het vaststellen, uitvoeren, monitoren en waar nodig bijstellen van het algehele risicobeleid van de verzekeraar. De risicobereidheid wordt op voorstel van de Raad van Bestuur tenminste jaarlijks ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd. Tussentijdse materiële wijzigingen van de risicobereidheid worden eveneens ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd.


Achmea past dit principe toe. Binnen de verdeling van aandachtsgebieden binnen de Raad van Bestuur van Achmea heeft de voorzitter van de Raad van Bestuur de overall verantwoordelijkheid. In die zin is de voorzitter binnen de collegiale verantwoordelijkheid ook primair verantwoordelijk. Binnen de taakverdeling van de Raad van Bestuur behoort Risicomanagement voorlopig tot de portefeuille van CFO. De CFO is hiermee het in principe 3.1.7 bedoelde lid van de Raad van Bestuur aan wie de taak is opgedragen de besluitvorming binnen de Raad van Bestuur op dat punt voor te bereiden. Conform de vastgestelde Risk Appetite wordt de risicobereidheid tenminste jaarlijks door de Raad van Bestuur ter goedkeuring voorgelegd aan het Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen, waarna deze definitief wordt vastgesteld. Dit is meest recent in december 2013 geschied; sinds de vaststelling van de Risk Appetite in november 2012 hebben zich daarin geen wijzigingen voorgedaan anders dan die welke zijn meegenomen in de herijking in december 2013.

126

bijlage A.



4.2. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het door de Raad van Bestuur gevoerde risicobeleid. Daartoe bespreekt de Raad van Commissarissen het risicoprofiel van de verzekeraar en beoordeelt hij op strategisch niveau of kapitaalallocatie en liquiditeitsbeslag in algemene zin in overeenstemming zijn met de goedgekeurde risicobereidheid. Bij de uitoefening van deze toezichtrol wordt de Raad van Commissarissen geadviseerd door de risicocommissie die hiertoe uit de Raad van Commissarissen is gevormd.

Achmea past dit principe toe. Het gevoerde risicobeleid, kapitaalbeslag en liquiditeitsbeslag is onderwerp van rapportage en gesprek in iedere vergadering van het Audit & Risk Committee aan de hand van het Achmea Risk Dashboard; de voorzitter van het Audit & Risk Committee verzorgt een mondelinge rapportage in de eerstvolgende vergadering van de Raad van Commissarissen. Jaarlijks in de maand december wordt door het Audit & Risk Committee voor het daaropvolgende jaar het kapitaal-, funding- en liquiditeitsplan besproken en op strategisch niveau beoordeeld op overeenstemming met de risicobereidheid van de Groep. De beoordeling en bevindingen van het Audit & Risk Committee zoals gedaan in december 2013 zijn met de Raad van Commissarissen gedeeld, die daarvan met instemming heeft kennisgenomen.

4.3. De Raad van Commissarissen beoordeelt periodiek op strategisch niveau of de bedrijfsactiviteiten in algemene zin passen binnen de risicobereidheid van de verzekeraar. De voor deze beoordeling relevante informatie wordt op zodanige wijze door de Raad van Bestuur aan de Raad van Commissarissen verstrekt dat deze laatste in staat is zich daar een gedegen oordeel over te vormen.

Achmea past dit principe toe. Achmea heeft een door de Raad van Commissarissen goedgekeurde Risk Appetite, waaraan het Business Plan getoetst wordt en met inachtneming waarvan de Raad van Commissarissen de bestaande strategie (her)beoordeelt. Dit is laatstelijk gedaan voor het in december 2013 door de Raad van Commissarissen goedgekeurde Business Plan 2014-2016.

4.4. De Raad van Bestuur draagt er zorg voor dat het risicobeheer zodanig adequaat is ingericht dat hij tijdig op de hoogte is van materiële risico’s die de verzekeraar loopt opdat deze risico’s beheerst kunnen worden. Beslissingen die van materiële betekenis zijn voor het risicoprofiel, de kapitaalallocatie of het liquiditeitsbeslag, worden genomen door de Raad van Bestuur.

Achmea past dit principe toe. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor interne risicobeheerssystemen en de betreffende besluitvorming. Dit is ingericht conform een ‘three lines of defence’-model, zoals ander beschreven onder principe 5.1. De Raad van Bestuur wordt tijdig geïnformeerd middels reguliere rapportages aan de Raad van Bestuur en het Finance & Risk Committee die de Raad van Bestuur in deze taak ondersteunt. Verder toezicht op het voeren van adequaat risicobeheer geschiedt door het Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen, in wiens vergaderingen rapportage over interne risicobeheersing een vast onderwerp is.

4.5. (a) Iedere verzekeraar heeft een Product Goedkeuringsproces. De Raad van Bestuur draagt zorg voor de inrichting van het Product Goedkeuringsproces en is verantwoordelijk voor het adequaat functioneren daarvan. Producten die het Product Goedkeuringsproces binnen de verzekeraar doorlopen worden niet op de markt gebracht of gedistribueerd zonder een zorgvuldige afweging van de risico’s door de risicomanagementfunctie binnen de verzekeraar en zorgvuldige toetsing van andere relevante aspecten, waaronder de zorgplicht jegens de klant.


Achmea past dit principe nog niet volledig toe. Het product goedkeuringsproces is vastgelegd in de Product Approval and Review Policy. Het per 1 januari 2013 verplichte beleid voor periodieke review is hierin opgenomen. Uit de recente review is gebleken dat hoewel ten opzichte van 2012 weer verdere vooruitgang is geboekt, het daadwerkelijk aantoonbaar op orde hebben van een goed werkend Product Approval en Review Proces (PARP) nog de nodige aandacht vraagt van de bedrijfsonderdelen. Zo blijft het tijdig betrekken van de Product Beoordeling Commissie op groepsniveau een aandachtspunt. Om dit proces te verbeteren zijn recent concrete verbeterstappen gedefinieerd op het gebied van Beleid, Proces, Inhoud en Cultuur en voor een deel al in gang gezet. Verwacht wordt dat hiermee de noodzakelijke versnelling mogelijk gemaakt kan worden, inclusief de verbinding over de bedrijfsonderdelen heen.

127

bijlage A.



4.5. (b) De interne auditfunctie controleert op basis van een jaarlijkse risico-analyse of opzet, bestaan en werking van het proces effectief zijn en informeert de Raad van Bestuur en de desbetreffende (risico)commissie van de Raad van Commissarissen omtrent de uitkomsten hiervan.

Achmea past dit principe toe. Internal Audit voert conform het Audit Plan jaarlijks de audit uit en rapporteert hierover aan de Raad van Bestuur en het Audit & Risk Committee van de Raad van Commissarissen middels het Audit Memorandum.

Audit 5.1. De Raad van Bestuur draagt zorg voor systematische controle op de beheersing van de risico’s die met de (bedrijfs)activiteiten van de verzekeraar samenhangen.

Achmea past dit principe toe. Achmea is ingericht volgens het ‘three lines of defence’-model. De verantwoordelijkheid voor het identificeren en beheersen van risico’s ligt binnen de ‘eerste lijn’. Dit zijn de medewerkers en het management die zich met de dagelijkse bedrijfsuitoefening bezighouden, directies en de Raad van Bestuur. De Risk & Compliance kolom is binnen dit model de ‘tweede lijn’. Risk & Compliance geeft kaders, bewaakt en rapporteert over het niveau van de beheersing van de risico’s. De ‘derde lijn’ is de onder principe 5.3 beschreven Internal Audit functie. De Raad van Bestuur heeft Internal Audit de opdracht gegeven voor uitvoering van systematische controle op de beheersing van de risico’s die met de (bedrijfs)activiteiten van de verzekeraar samenhangen. Een en ander is vastgelegd in het Internal Audit Charter. Internal Audit rapporteert periodiek aan de Raad van Bestuur en het Audit & Risk Committee, waarbij de rapportages van Internal Audit uitgebreid besproken worden.

5.2. Binnen de verzekeraar is een interne auditfunctie werkzaam die onafhankelijk is gepositioneerd. Het hoofd interne audit rapporteert aan de voorzitter van de Raad van Bestuur en heeft een rapportagelijn naar de voorzitter van de auditcommissie.

Achmea past dit principe toe. De directeur Internal Audit rapporteert rechtstreeks aan de voorzitter van de Raad van Bestuur en heeft een rapportagelijn naar de voorzitter van het Audit & Risk Committee.

5.3. De interne auditfunctie heeft tot taak te beoordelen of de interne beheersmaatregelen in opzet, bestaan en in werking effectief zijn. Daarbij ziet zij onder meer op de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen de verzekeraar. De interne auditfunctie rapporteert over de bevindingen aan de Raad van Bestuur en de auditcommissie.

Achmea past dit principe toe. Internal Audit beoordeelt periodiek of de interne beheersmaatregelen in opzet, bestaan en werking effectief zijn. Daarbij ziet zij onder meer op de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen Achmea. De betreffende rapportages worden in aanwezigheid van de directeur Internal Audit uitgebreid besproken in de Raad van Bestuur en het Audit & Risk Committee.

5.4. Tussen de interne auditfunctie, de externe accountant en de risico- of auditcommissie van de Raad van Commissarissen vindt periodiek informatie-uitwisseling plaats. In het kader van deze informatie-uitwisseling is ook de risicoanalyse en het auditplan van de interne auditfunctie en van de externe accountant onderwerp van overleg. Tussen de interne auditfunctie, de externe accountant en de risico- of auditcommissie van de Raad van Commissarissen vindt periodiek informatie-uitwisseling plaats. In het kader van deze informatie-uitwisseling is ook de risicoanalyse en het auditplan van de interne auditfunctie en van de externe accountant onderwerp van overleg.


Achmea past dit principe toe. Dit overleg is o.a. geborgd via het Audit & Risk Committee waarbij zowel de externe accountant als de directeur Internal Audit aanwezig zijn. Vaste agendapunten zijn o.a. Audit Memorandum Internal Audit, Management Letter externe accountant, audit jaarplan Internal Audit en auditplan externe accountant inclusief de daarin opgenomen risicoanalyses.

128

bijlage A.



5.5. In het kader van de algemene controleopdracht voor de jaarrekening rapporteert de externe accountant in zijn verslag aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen zijn bevindingen over de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen de verzekeraar.

Achmea past dit principe toe. De externe accountant rapporteert middels de Management Letter en het Accountantsverslag aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen zijn bevindingen over de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen Achmea.

5.6. De interne auditfunctie neemt het initiatief om met de Nederlandsche Bank en de externe accountant tenminste jaarlijks in een vroegtijdige fase elkaars risicoanalyse en bevindingen en auditplan te bespreken.

Achmea past dit principe toe. Er vindt periodiek overleg tussen Internal Audit en DNB plaats, inclusief bespreking van het audit jaarplan Internal Audit met risicoanalyse. De Risicoanalyse van DNB wordt jaarlijks besproken tussen DNB, de externe accountant, Internal Audit en Financiën van Achmea.

Beloningsbeleid 6.1.1 De verzekeraar voert een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid dat in lijn is met zijn strategie en risicobereidheid, doelstellingen en waarden en waarbij rekening wordt gehouden met de lange termijn belangen van de verzekeraar, de relevante internationale context en het maatschappelijk draagvlak. De Raad van Commissarissen en de raad van bestuur nemen dit uitgangspunt in acht bij het vervullen van hun taken met betrekking tot het beloningsbeleid.

Achmea past dit principe toe. De visie en de uitgangspunten zijn geëxpliciteerd in het schriftelijk vastgelegde - en december 2011 door DNB goedgekeurde - Achmea Beloningsbeleid en zijn van toepassing op de gehele Groep. Achmea heeft als onderneming met coöperatieve wortels het Klantbelang Centraal staan. Dit is een integraal kenmerk en onderdeel van de identiteit, visie en de structuur, waar de belangen van aandeelhouders en klanten gelijklopen. De coöperatieve aandeelhouders vertegenwoordigen namelijk primair de klanten en het klantbelang. Het gaat om duurzame waardecreatie voor alle stakeholders: klanten, medewerkers, distributiepartners en aandeelhouders. De uitgangspunten en intenties die Achmea in het beloningsbeleid hanteert, zijn als volgt. Het beloningsbeleid: • vloeit voort uit de identiteit van Achmea: het is beheerst, proportioneel en niet excessief; • reflecteert onze betrokkenheid bij de samenleving; • ondersteunt de continuïteit van de onderneming; • is gericht op lange termijn waardecreatie voor alle stakeholders; • mag geen elementen bevatten die aanzetten tot onverantwoorde risico’s; • bevat mede daarom “checks and balances”; • omvat zowel malus als terugvordering (‘claw back’) bepalingen voor (variabele) beloning. Het Beloningsbeleid van Achmea is op 10 november 2011 door de Raad van Commissarissen vastgesteld. Alle aspecten van het beloningsbeleid zijn gedetailleerd beschreven, inclusief verantwoordelijkheden, procedures en monitoring. In o.a. het reglement van de Raad van Commissarissen en dat van diens Remuneratiecommissie is geborgd dat erop wordt toegezien dat de voornoemde uitgangspunten. Genoemde reglementen zijn allebei in 2011 aangepast en maken deel uit van het Achmea beloningsbeleid. Tussentijds zijn waar nodig aanvullingen aangebracht en vastgesteld door de Remuneratiecommissie, zoals in 2013 de aanpassingen in het beleid om te voldoen aan de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT). Voor 2014 is een herziene versie van het Achmea Beloningsbeleid voorzien.


129

bijlage A.



6.2.1. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitvoeren en evalueren van het vastgestelde beloningsbeleid ten aanzien van de leden van de Raad van Bestuur. Daarnaast geeft de Raad van Commissarissen goedkeuring aan het beloningsbeleid voor het senior management en ziet hij toe op de uitvoering daarvan door de Raad van Bestuur. Tevens keurt de Raad van Commissarissen de beginselen van het beloningsbeleid voor overige medewerkers van de verzekeraar goed. Het beloningsbeleid van de verzekeraar omvat mede het beleid met betrekking tot het toekennen van retentie-, exit- en welkomstpakketten.

Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitvoeren, evalueren en monitoren van het beloningsbeleid t.a.v. de leden van de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen verleent, na advies van de Remuneratie Commissie, goedkeuring aan het beloningsbeleid voor de directie en senior managers. Deze bevoegdheden zijn opgenomen in de reglementen van de Raad van Commissarissen en Remuneratie Commissie. De Remuneratie Commissie heeft ook specifieke taken en bevoegdheden met betrekking tot de goedkeuring van (variabele) beloningen aan de zogenoemde Identified Staff in het kader van de Regeling Beheerst Beloningsbeleid Wft 2011 cf. de zgn. CEBS guidelines. Als onderdeel van toe te kennen beloningen worden eventuele retentie-, exit- en welkomstpakketten eveneens volgens bovenstaande werkwijze vastgesteld en getoetst. Een en ander is nader beschreven in het Remuneratierapport dat gepubliceerd is op de website www.achmea.com.

6.2.2. De Raad van Commissarissen bespreekt jaarlijks de hoogste variabele inkomens. De Raad van Commissarissen ziet erop toe dat de raad van bestuur ervoor zorg draagt dat de variabele beloningen binnen de verzekeraar passen binnen het vastgestelde beloningsbeleid van de verzekeraar en in het bijzonder of deze voldoen aan de in deze paragraaf genoemde principes. Tevens bespreekt de Raad van Commissarissen materiële retentie-, exit en welkomstpakketten en ziet erop toe dat deze passen binnen het vastgestelde beloningsbeleid van de verzekeraar en niet excessief zijn.

Achmea past dit principe toe. De variabele beloningen van het top management worden vastgesteld door de Raad van Commissarissen, op advies van de Remuneratie Commissie. Evenals de beslissing of op basis van o.a. de bedrijfsresultaten wordt overgegaan tot toekenning/ uitkering van de variabele beloning. Deze werkwijze volgt hierbij de zgn. CEBS guidelines. Hiermee is tevens het voldoen aan de bepalingen van de Code geborgd. Als onderdeel van toe te kennen beloningen worden eventuele retentie-, exit- en welkomstpakketten eveneens volgens bovenstaande werkwijze vastgesteld en getoetst.

6.3.1. Het totale inkomen van een lid van de Raad van Bestuur staat in een redelijke verhouding tot het vastgestelde beloningsbeleid binnen de verzekeraar waarbij het totale inkomen ten tijde van de vaststelling iets beneden de mediaan van vergelijkbare functies binnen en buiten de financiële sector ligt, waarbij de relevante internationale context wordt meegewogen.

Achmea past dit principe toe. Het Achmea beloningsbeleid spreekt over de “Mediaan, op basis van de Total Remuneration Perspectief”. Hiervoor worden alle componenten van het beloningsbeleid meegewogen. Vastgesteld is dat voor alle leden van de Raad van Bestuur het totale inkomen onder de mediaan van vergelijkbare functies buiten de financiële sector blijft. Ten opzichte van de mediaan van functies binnen de financiële sector ligt het totale inkomen boven de mediaan. Echter rekening houdend met de grote verschillen in omvang van de ondernemingen in de vergelijkingsgroep ‘financiële sector’ is dit een juiste positie in de peergroup en voldoet de beloning van de leden van de Raad van Bestuur aan dit principe 6.3.1.

6.3.2. De vergoeding bij ontslag van een lid van de Raad van Bestuur bedraagt maximaal eenmaal het jaarsalaris (het ‘vaste’ deel van de bezoldiging). Indien het maximum van eenmaal het jaarsalaris voor een lid van de Raad van Bestuur die in zijn eerste benoemingstermijn wordt ontslagen kennelijk onredelijk is, komt dit lid van de Raad van Bestuur in dat geval in aanmerking voor een ontslagvergoeding van maximaal tweemaal het jaarsalaris.


Achmea past dit principe toe voor sinds 1 juni 2008 benoemde leden van de Raad van Bestuur. De ontslagvergoeding voor deze leden van de Raad van Bestuur en directieleden voldoet aan de hier genoemde criteria en is gemaximaliseerd tot één jaarsalaris. Ultimo 2103 is er nog voor één lid van de Raad van Bestuur, benoemd voor 1 juni 2008, sprake van een regeling op basis van dienstjaren, die is gemaximeerd op 36 maanden. Deze uitzondering is om civielrechtelijke redenen gehandhaafd en geëxpliciteerd in het Remuneratierapport op de website; wel is de opbouw van het aantal dienstjaren in 2012 bevroren. De twee andere leden van de Raad van Bestuur op wie deze uitzondering van toepassing was hebben Achmea verlaten in 2012, respectievelijk 2013.

130

bijlage A.



6.3.3. Bij de toekenning van de variabele beloning aan een lid van de Raad van Bestuur wordt rekening gehouden met de lange termijn component. De toekenning is mede afhankelijk van winstgevendheid en/of continuïteit. De variabele beloning wordt voor een materieel deel voorwaardelijk toegekend en op zijn vroegst drie jaar later uitgekeerd.

Achmea past dit principe toe. Achmea heeft dit principe ingevoerd in het in 2011 herziene Achmea beloningsbeleid. De targetsetting voor de Raad van Bestuur, directieraad en senior management is gebaseerd op risk adjusted Key Performance Indicators en Key Risk Indicators. De Key Performance Indicators en Key Risk Indicators zijn mede gerelateerd aan de winstgevendheid en continuïteit van de onderneming. Wanneer er wordt besloten tot (voorwaardelijke) uitkering van variabele beloning wordt 50% van die variabele beloning over een termijn van vijf jaar uitgesteld (‘deferral’). In 2013 is er over 2012 geen variabele beloning toegekend, aangezien de Raad van Bestuur van Achmea wordt aangemerkt als ‘bestuurder’ in de zin van Wet Bonusverbod Staatsgesteunde ondernemingen, die in 2012 van kracht is geworden. Verwezen wordt naar principe 6.4.2. Het per 1 april 2013 benoemde lid van de RvB afkomstig van Achmea heeft bij zijn benoeming i.v.m. de Wet Bonusverbod afgezien van zijn variabele beloning over 2012 die betrekking had op zijn werkzaamheden als divisievoorzitter. Wel zijn aan de voorzitter en de andere op 1 januari 2013 zittende leden van de RvB twee delen uitgestelde variabele beloning over 2009 en 2010 tot uitkering gekomen.

6.3.4. Aandelen die zonder financiële tegenprestaties aan een lid van de Raad van Bestuur worden toegekend, worden aangehouden voor telkens een periode van ten minste vijf jaar of tot ten minste het einde van het dienstverband indien deze periode korter is. Indien opties worden toegekend worden deze in ieder geval de eerste drie jaar na toekenning niet uitgeoefend.

Achmea past dit principe niet toe. Vanuit haar coöperatieve identiteit heeft Achmea de keuze gemaakt om in haar beloningsbeleid geen aandelen en hiervan afgeleide instrumenten op te nemen en toe te kennen. Dit is geëxpliciteerd in het Achmea Beloningsbeleid en in het Remuneratierapport op www.achmea.com.

6.4.1. Het toekennen van een variabele beloning is mede gerelateerd aan de lange termijn doelstellingen van de verzekeraar.


Achmea past dit principe toe. De variabele beloning voor de Raad van Bestuur, directieraad en senior management wordt toegekend op basis van de mate van realisatie van de targets. Deze targets sluiten aan bij de identiteit van Achmea en zijn gericht op duurzame waardecreatie voor alle stakeholders. Een significant deel van de targets is gericht op de lange termijn. Deze targets worden expliciet gerelateerd aan de lange termijn doelstellingen van Achmea, waarbij het klantbelang het leidend motief is. De variabele beloning wordt voor 50% voorwaardelijk toegekend en uitgesteld, deze uitgestelde variabele beloning wordt niet eerder onvoorwaardelijk en uitgekeerd dan na vijf jaar. Achmea heeft uit oogpunt van duurzaamheid en passend bij de coöperatieve identiteit met ingang van de variabele beloning over het beoordelingsjaar 2011 gekozen voor een uitgestelde periode van vijf jaar. Alvorens te kunnen vaststellen of de uitkering van de uitgestelde variabele beloning onvoorwaardelijk wordt, wordt een duurzaamheidstoets uitgevoerd op de gerealiseerde targets in het verleden. In 2012 over 2011 is overigens ook aan het topkader onder de RvB geen variabele beloning toegekend. Dit principe is geëxpliciteerd in het Achmea Beloningsbeleid en in het Remuneratie Rapport op www.achmea.com.

131

bijlage A.

Code verzekeraars

Principe


6.4.2. Iedere verzekeraar stelt een bij de verzekeraar passend maximum vast voor de verhouding tussen de variabele beloning en het vaste salaris. Voor een lid van de Raad van Bestuur bedraagt de variabele beloning per jaar maximaal 100% van het vaste inkomen.

Achmea past dit principe toe. In 2013 over 2012 is er geen variabele beloning toegekend aan leden van de Raad van Bestuur. Wel zijn twee onvoorwaardelijk geworden delen uitgestelde variabele beloning over 2009, respectievelijk 2010 uitgekeerd. De te realiseren variabele beloning voor de leden van de Raad van Bestuur is in 2012 flink naar beneden bijgesteld, waarbij de vaste beloning binnen de daarvoor geldende wettelijke grenzen is verhoogd. De variabele beloning bedraagt nu maximaal 30% van het vaste salaris (voorheen: 85%), in geval van out performance kan dit met maximaal 15% verhoogd worden tot maximaal 45% (voorheen: 100%). Voor alle andere groepen medewerkers is er een passend maximum vastgesteld tussen de variabele beloning en het vaste salaris. Ook het maximum percentage variabele beloning voor andere groepen medewerkers uit het topkader is per 1 januari 2013 neerwaarts bijgesteld. Een en ander is nader beschreven in het Remuneratierapport dat gepubliceerd is op de website www.achmea.com.

6.4.3. Een variabele beloning wordt gebaseerd op de prestaties van het individu, zijn bedrijfsonderdeel en die van de verzekeraar als geheel op basis van vooraf vastgestelde en beoordeelbare prestatiecriteria. Naast financiële prestatiecriteria vormen ook niet-financiële prestatiecriteria een belangrijk onderdeel van de individuele beoordeling. In het beloningsbeleid van de verzekeraar worden de prestatiecriteria zoveel mogelijk geobjectiveerd.

Achmea past dit principe toe. De prestatiecriteria voor leden van de Raad van Bestuur zijn ingericht op Achmea als geheel (= groepsniveau) en individueel niveau. M.u.v. de zgn. controlefuncties, zijn de criteria voor de overige functionarissen ingericht op een mix van groepsniveau, het bedrijfsonderdeelniveau en het individueel niveau. Criteria zijn te onderscheiden in financiële en niet financiële prestatiecriteria. De niet financiële targets hebben betrekking op klantbelang, medewerkers en samenwerking met de distributiepartners en de samenleving. Voor functionarissen in een controle functie wordt geborgd dat hun eventuele variabele beloning altijd onafhankelijk van het onderdeel waarop zij toezien wordt gemeten en vastgesteld.

6.4.4. Bij het beoordelen van prestaties op basis van de vastgestelde prestatiecriteria worden financiële prestaties gecorrigeerd voor (geschatte) risico’s en kosten van kapitaal.

Achmea past dit principe toe. Met de introductie van de systematiek van risk adjustment in de targetsetting voor de Raad van Bestuur, de directieraad en het senior management is middels risk adjusted Key Performance Indicators en Key Risk Indicators voldoende invulling gegeven aan dit principe.

6.4.5. In buitengewone omstandigheden, bijvoorbeeld indien toepassing van de vastgestelde prestatiecriteria tot een verkrijging van ongewenste variabele beloning van een lid van de Raad van Bestuur zou leiden, heeft de Raad van Commissarissen de discretionaire bevoegdheid de variabele beloning aan te passen wanneer deze naar zijn oordeel leidt tot onbillijke of onbedoelde uitkomsten.

Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen kan besluiten om in enig jaar de variabele beloning niet toe te kennen of een eerder toegekende uitgestelde variabele beloning niet onvoorwaardelijk te maken c.q. uit te keren. De Raad van Commissarissen kan hiertoe besluiten bijvoorbeeld wanneer sprake is van sterk tegenvallend of zelfs negatief financieel resultaat of bij uitzonderlijke omstandigheden.

6.4.6. De Raad van Commissarissen heeft de bevoegdheid de variabele beloning die is toegekend aan het lid van de Raad van Bestuur op basis van onjuiste (financiële) gegevens terug te vorderen van het desbetreffende lid van de Raad van Bestuur.


Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen heeft de bevoegdheid om beloningen die zijn toegekend op basis van onjuiste financiële gegevens terug te vorderen (claw back).

132

bijlage A.

Code verzekeraars

Principe


Naveling weten regelgeving 7. De verzekeraar beschikt over een proces dat borgt dat nieuwe weten regelgeving tijdig wordt gesignaleerd en geïmplementeerd. Dit proces evalueert de verzekeraar jaarlijks. Betrokken bij dit proces zijn in ieder geval de volgende functies: het bestuur, de interne toezichthouder, risicomanagement, compliance, internal audit en de actuariële functie.

Achmea voldoet aan dit principe. Achmea heeft op groepsniveau een Commissie weten regelgeving ingericht waarin Compliance, Juridische Zaken, het secretariaat van de Raad van Bestuur en de afdeling Contact Toezichthouders vertegenwoordigd zijn. De doelstelling van de Commissie is het borgen dat wijzigingen in weten regelgeving tijdig geïdentificeerd worden. De Commissie verzamelt hiertoe alle nieuwe weten regelgeving en initieert of verricht impactanalyses. Bij beperkte impact wordt het lijnmanagement geïnformeerd. Bij ingrijpende impact wordt de Raad van Bestuur geadviseerd een programma te (laten) starten. Voor wat betreft prudentiële weten regelgeving en financiële verslaggeving wordt deze rol op groepsniveau vervuld door het Competence Center Finance. De Commissie weten regelgeving en het Competence Center Finance stemmen onderling af en betrekken de risicomanagement- en actuariële functie waar nodig. Binnen het kader van het three lines of defence model zoals beschreven in principe 5.1 ligt de verantwoordelijkheid voor implementatie van weten regelgeving bij de operationele afdelingen in de eerste lijn. De voortgang van de implementatie wordt door de tweede lijn - Operational Risk & Compliance - gemonitord. Hierover wordt verslag gedaan in de Operational Risk & Compliance monitoringsrapportage. Zowel de Raad van Bestuur als het Audit & Risk Committee van de Raad van Commissarissen worden door middel van deze rapportage geïnformeerd over de status van de implementatie van weten regelgeving. De controle op de borging van weten regelgeving vindt plaats door middel van het Achmea Control Framework, wat onder meer de geïdentificeerde key risks en key controls gericht op de naleving van weten regelgeving bevat. Deze worden jaarlijks geactualiseerd. Tot slot voert de derde lijn - Internal Audit - audits uit op belangrijke implementatietrajecten van weten regelgeving.


133

bijlage B.

Begrippenlijst

Aanvullende zorgverzekering

Compliance

De aanvullende zorgverzekering vormt een vrijwillige aanvulling op de dekking van het basispakket ter dekking van ziektekosten, waarvoor iedereen die in Nederland woont op grond van de Zorgverzekeringswet verplicht verzekerd is.

Compliance ziet er binnen een organisatie op toe dat wetten en regels worden nageleefd. Deze wetten en regels hebben te maken met de bevordering en handhaving van de integriteit en professionaliteit van een organisatie en haar bestuurders en medewerkers. Doel is compliancerisico’s te beheersen en eventueel daaruit voortvloeiende schade te voorkomen dan wel te beperken.

Achtergestelde schuld (Subordinated debt) Leningen (of effecten) die zijn achtergesteld bij andere schulden, mocht de onderneming onder het beheer van een curator komen te staan of geliquideerd worden.

Annual Premium Equivalents (APE) ofwel Jaarpremie-equivalenten Het totaal van de jaarlijkse premies uit nieuwe reguliere contracten plus 10% van de gedurende het jaar afgesloten koopsommen.

Corporate Governance Corporate governance gaat over deugdelijk ondernemingsbestuur en richt zich op de checks and balances binnen ondernemingen. Corporate governance gaat over de combinatie van besturen, beheersen, toezicht houden en verantwoording afleggen over gevoerd beleid aan belanghebbenden waaronder klanten, medewerkers, (business) partners en investeerders.

Asset-backed securities Asset-backed securities zijn financiële instrumenten die wordt gefinancierd met een kasstroom gegenereerd uit een portefeuille van activa, waarbij deze activa zijn verstrekt als zakelijk onderpand.

Assets under Management (AuM) De marktwaarde van alle voor derden beheerde beleggingen.

Covered bonds Een bijzondere vorm van een obligatie, waarbij aan de houders van de obligatie in enige vorm een extra zekerheid is verschaft.

CO2-voetafdruk

De totale hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen van een organisatie. Alle relevante processen van een organisatie die het klimaat beïnvloeden, worden hierin meegenomen.

Basis zorgverzekering Verplichte verzekering voor ziektekosten, verplicht voor iedereen die in Nederland woont. De dekking onder de basis zorgverzekering bestaat uit een door de overheid vastgesteld standaardpakket van noodzakelijk geachte zorg.

Bedrijfskosten Alle kosten in samenhang met verkoop- en administratieve activiteiten (met uitzondering van provisie) na toerekening van claimverwerkingskosten aan kosten van claims.

Credit default swap (CDS) spread Een CDS is een overeenkomst tussen twee partijen waarbij het kredietrisico van een derde partij wordt overgedragen. Het kan worden toegepast als verzekering van een beleggingsportefeuille van obligaties, waarbij in het geval dat de uitgever van de obligatie het geleende bedrag niet kan terugbetalen (default), de credit default swap dit verlies compenseert. De spread van een CDS is een indicatie van het risico van de swap, zijnde het verschil tussen de verwachte opbrengst van de CDS en de opbrengst van de obligatie.

Bijzondere waardevermindering Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde van een actief of een kasstroomgenererende eenheid zijn realiseerbare waarde overschrijdt. De waarde van het actief wordt afgewaardeerd tot de actuele waarde en het verlies is verantwoord in de winsten verliesrekening.

Defined benefit-pensioenregeling (DB) Een pensioenregeling waarbij de werkgever toezegt een bepaald bedrag bij pensionering te betalen. De pensioenuitkering is gebaseerd op een formule en veelal gebaseerd op het inkomen van de werknemer en duur van het dienstverband.

Bruto geboekte premie (GWP) Totale premies voor verzekerings- of herverzekeringscontracten in een bepaalde periode.

Code Verzekeraars (CV) Op 15 december 2010 publiceerde het Verbond van Verzekaars de Governance Principes Verzekeraars, ook wel ‘Code Verzekeraars’ genoemd. In de Code Verzekeraars zijn voor Nederlandse verzekeraars de beginselen uiteengezet met betrekking tot corporate governance, risicomanagement, audit en beloningsbeleid.


Defined contribution-pensioenregeling (DC) Pensioenregeling waarbij de werkgever vaste bijdragen afdraagt aan het pensioenfonds of verzekeraar. De werkgever heeft geen in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting om aanvullende bijdragen te betalen aan het fonds indien het fonds niet over voldoende activa beschikt.

134

bijlage B.

Begrippenlijst

Derdenbedrijven

Execution only

Derdenbedrijven zijn de volgende Nederlandse dochterbedrijven van Achmea B.V. waarvan de sociale en milieu aspecten niet op centraal niveau worden geregistreerd: • Achmea Health Centers B.V. • Eureko Ireland Ltd • Eurocross Assistance Netherlands B.V., Eurocross International Bulgaria, Eurocross international Central Europe S.R.O. • De Friesland Particuliere Ziektekostenverzekeringen N.V., De Friesland Verzekeringen B.V., De Friesland Zorgverzekeraar N.V., DFZ Participaties B.V., DFZ Personeel B.V., DFZ Tussenholding B.V. • Friesland Bank Assurantien B.V. • Independer.nl N.V., Independer Services B.V. • InShared Holding B.V., InShared International B.V., InShared Nederland B.V., InShared Services B.V. • Kappa Spólka Akcyjna S.A. • Klant Contact Services B.V. • OZF Achmea Zorgverzekeringen N.V. • Pim Mulier B.V. • Practis B.V. • Residex B.V. • Winnock Zorg B.V.

Bij een execution only-dienstverlening kiest de klant zelf een verzekeringsproduct inclusief alle productopties, zonder advies.

FSC-gecertificeerd FSC, de Forest Stewardship Council (Raad voor Goed Bosbeheer), is een internationale organisatie, opgericht in 1993, die verantwoord bosbeheer stimuleert. FSC stelt wereldwijde standaarden voor bosbeheer op, met daaraan gekoppeld een keurmerk.

Gecombineerde ratio De gecombineerde ratio is een maatstaf voor de winstgevendheid die gebruikt wordt door verzekeringsmaatschappijen om aan te geven hoe goed ze presteren bij de dagelijkse bedrijfsvoering. Een ratio van minder dan 100% duidt erop dat de maatschappij verzekeringswinst maakt, terwijl een ratio van meer dan 100% betekent dat ze een hoger bedrag aan kosten maakt, dan ze aan premie ontvangt. De gecombineerde ratio is de som van de schaderatio en de kostenratio.

Global Reporting Initiative (GRI) Het Global Reporting Initiative is een internationale organisatie die richtlijnen voor duurzaamheidverslaggeving opstelt.

Derivaten Financiële instrumenten waarvan de prijs afhankelijk of afgeleid is van een of meer onderliggende activa. Het derivaat zelf is niet meer dan een contract tussen twee of meer partijen. De waarde ervan wordt bepaald door schommelingen in het onderliggende actief.

Goodwill

ECB AAA Curve

Immaterieel actief

Een rentetermijnstructuur gebaseerd op de staatobligaties van Eurolanden met een Fitch AAA-rating opgesteld door de Europese Centrale Bank.

Een identificeerbaar, niet-monetair actief zonder fysieke vorm.

Economisch kapitaal Economisch kapitaal wordt gedefinieerd als de hoogte van het vereiste kapitaal dat Achmea nodig heeft om aan de verplichtingen te kunnen voldoen.

Een actief dat de toekomstige economische voordelen vertegenwoordigt die voortvloeien uit in een bedrijfsovername verworven activa die niet individueel kunnen worden geïdentificeerd en afzonderlijk kunnen worden opgenomen.

International Financial Reporting Standards (IFRS) Verslaggevingsnormen en interpretaties uitgegeven door de International Accounting Standards Board (IASB). Deze omvatten: International Financial Reporting Standards (IFRS); International Accounting Standards (IAS); Interpretaties van het International Financial Reporting Interpretations Committee (IFRIC) en Standing Interpretations Committee (SIC).

Engagement (of: enhanced engagement) Engagement of enhanced engagement is een vorm van verantwoord beleggen waarbij de investeerder zich opstelt als een actief aandeelhouder. Daarvoor gaat de investeerder de dialoog aan over duurzaamheidskwesties met het bedrijf waarin wordt belegd.

Keurmerk Klantgericht Verzekeren (KKV) Een kwaliteitsgarantie voor de dienstverlening en klantgerichtheid van een verzekeraar. Meer informatie is te vinden op www.keurmerkverzekeraars.nl.

Kostenratio ESG Environmental, Social en Governance, oftewel milieu, sociale en bestuurlijke aspecten waarmee rekening wordt gehouden om bepaalde processen, zoals het beleggen van premiegelden, maatschappelijk verantwoord uit te voeren.


De kostenratio is de som van de bedrijfskosten, inclusief de interne kosten voor het verwerken van claims, na aftrek van de interne beleggingskosten en de kosten voor reorganisaties, uitgedrukt als een percentage van de netto verdiende premie.

135

bijlage B.

Begrippenlijst

Kredietrisico

Principles for Responsible Investments (PRI)

Het risico dat de ene partij bij een financieel instrument een verplichting niet kan nakomen en daardoor financiële schade toebrengt aan de andere partij.

De Principes voor Verantwoord Beleggen (PRI) van de Verenigde Naties zijn een raamwerk voor institutionele beleggers. Met deze in april 2006 gelanceerde principes zorgen ze voor de integratie van zaken met betrekking tot het milieu, de samenleving en goed ondernemingsbestuur in het beleggingsbeleid. Meer informatie is te vinden op www.unpri.org.

Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat feitelijke en mogelijke betalingen en verplichtingen uit hoofde van onderpand niet kunnen worden nagekomen op het moment dat ze vervallen.

Marktrisico Marktrisico is het risico van verlies, met andere woorden de daling van de marktwaarde van de netto beleggingen (activa min passiva), als gevolg van onverwachte veranderingen in de financiële markten.

Microverzekeringen Microverzekeringen zijn gericht op de armsten in ontwikkelingslanden. Hierbij worden zeer lage premies geheven en is het verzekerde bedrag ook laag.

Principles for Sustainable Insurance (PSI) De Principes voor Duurzaam Verzekeren (PSI) van de Verenigde Naties zijn een normenkader voor verzekeraars. Ditnormenkader is bedoeld om de verzekeringsindustrie in haar bedrijfsactiviteiten rekening te laten houden met de gevolgen voor milieu, sociale leefomstandigheden, transparantie, klantbelang en goed (ondernemings)bestuur. De PSI zijn in de loop van 2012 gelanceerd. Meer informatie is te vinden op www.unepfi.org/work_streams/insurance.

Private equity

Een entiteit die control (beslissende zeggenschap) heeft over één of meer entiteiten (de dochteronderneming).

Een effectencategorie bestaande uit gewone aandelen van bedrijven die niet aan een beurs zijn genoteerd. De overdracht van private equity is aan strenge regels gebonden. Omdat een markt ontbreekt, moet een belegger zelf een koper vinden als hij zijn aandeel in een dergelijk bedrijf wil verkopen.

Mortgage-Backed Securities (MBS)

Renterisico

Mortgage-backed securities zijn een effecten met een hypotheek of verzameling hypotheken als onderpand.

Het risico dat de reële waarde of toekomstige kasstromen van een financieel instrument en/of verplichtingen zullen schommelen als gevolg van veranderingen in marktrente.

Moedermaatschappij

Onderpand (collateral) Een door een lener verstrekt onderpand voor een lening, waarop beslag kan worden gelegd in geval de lener in gebreke blijft.

Schaderatio De schaderatio is claims, inclusief schadeverwerkingskosten, uitgedrukt als een percentage van de netto verdiende premie.

Operationeel risico Risico van schade ten gevolge van ontoereikende of falende interne processen, medewerkers of systemen, of van externe gebeurtenissen.

Optie Een financieel instrument dat het recht op koop (call-optie) of het recht op verkoop (put-optie) van een effect verleent tegen een referentiekoers gedurende een bepaald tijdsbestek.

Principes voor beheerst beloningsbeleid De principes voor beheerst beloningsbeleid van toezichthouders DNB en AFM, vormen het uitgangspunt bij het beoordelen van het beloningsbeleid van financiële ondernemingen. Perverse beloningsprikkels worden gezien als één van de oorzaken van de financiële crisis. De principes en het toezicht daarop richten zich dan ook primair op het bestrijden van die prikkels die aanleiding kunnen geven tot het nemen van ongewenste en onverantwoorde risico´s en die ertoe kunnen leiden dat het klantbelang wordt veronachtzaamd. Meer informatie is te vinden op www.afm.nl.


Solvabiliteit Solvabiliteit drukt de mate uit waarin een verzekeraar zijn toekomstige verplichtingen kan nakomen. Elke verzekeraar is wettelijk verplicht ten minste een bepaalde solvabiliteit te hebben als veiligheidsmarge, de vereiste solvabiliteit. De Nederlandsche Bank houdt hier toezicht op en biedt daarmee extra zekerheid aan polishouders. Als de feitelijke solvabiliteit van een verzekeraar precies gelijk aan de minimaal vereiste solvabiliteit, is de solvabiliteitsratio 100%. Als een verzekeraar een hoger veiligheidsmarge aanhoudt, is de solvabiliteitsratio hoger dan 100%.

Solvency II (SII) Solvency II is een wetgevingsprogramma van de EU dat in alle lidstaten zal worden geïmplementeerd. Het introduceert een nieuw, geharmoniseerd Europabreed regelgevingsregime voor verzekeraars (wetgeving op het gebied van verzekeringssolvabiliteit en risicogovernance).

136

bijlage B.

Begrippenlijst

Spread

Uitsluiting (in relatie tot verantwoord beleggen)

Het verschil tussen de actuele biedkoers en de actuele vraagprijs of laatkoers van een bepaald effect.

Uitsluiting betekent dat in bepaalde ondernemingen niet wordt geïnvesteerd. Bijvoorbeeld het uitsluiten van beleggingen in ondernemingen die producten maken die de Nederlandse overheid als controversieel beschouwt, zoals producenten van clusterbommen, landmijnen, biologische en chemische wapens.

Stakeholders Stakeholders zijn de personen of organisaties die een belang hebben in een organisatie, van welke aard dan ook. Zij staan in wisselwerking met haar werkzaamheden, hebben deel aan haar bedrijfsresultaten, beïnvloeden haar prestatie en beoordelen haar economische, sociale en milieu-invloed. Achmea richt zich in het bijzonder op de vier stakeholdergroepen van het het vier-stakeholdermodel van Achmea: onze klanten, onze medewerkers, onze (business) partners en onze aandeelhouders.

Verantwoord beleggen Verantwoord beleggen (ook wel maatschappelijk verantwoord beleggen of ethisch beleggen) is een vorm van investeren waarbij de geldverstrekker de gevolgen voor mens en milieu laat meewegen in zijn investeringsbeslissingen.

Verbond van Verzekeraars Tegenpartijrisico Het risico bij een overeenkomst dat de tegenpartij haar verplichtingen niet nakomt. Achmea is blootgesteld aan allerlei tegenpartijen op het gebied van beleggingen, financieel beheer, bancaire activiteiten, herverzekering, zorgverleners, tussenpersonen en polishouders.

Toereikendheidstoets van de verzekeringstechnische verplichtingen (LAT)

Het Verbond van Verzekeraars is een belangenvereniging van particuliere verzekeraars op de Nederlandse markt. De leden van het Verbond vertegenwoordigen samen meer dan 95% van de verzekeringsmarkt. Het Verbond is een onafhankelijke vereniging die wordt bestuurd en betaald door de leden. Kijk op www.verzekeraars.nl voor meer informatie.

Verzekeringscontract

Een beoordeling of de boekwaarde van een verzekeringsverplichting verhoogd moet worden (of dat de boekwaarde van hiermee verband houdende acquisitiekosten of immateriële activa moet worden verlaagd), op basis van een beoordeling van toekomstige kasstromen.

Een contract waarbij de ene partij (de verzekeraar) een verzekeringsrisico aanvaardt van een andere partij (de polishouder) door overeen te komen dat de polishouder een schadevergoeding ontvangt indien een specifieke toekomstige gebeurtenis (de verzekerde gebeurtenis) de polishouder nadelig beïnvloedt.

Ultimate forward rate (UFR)

Verzekeringstechnischrisico

De Ultimate Forward Rate (UFR) is de rekenrente na het laatste liquide punt in de swaptermijnmarkt. Het is een risicovrije rekenrente voor de waardering van langjarige contracten, waarin vanwege de lange looptijd onvoldoende handel bestaat. De UFR wordt onder andere gebruikt voor het waarderen van sommige langjarige contracten en voor het berekenen van de solvabiliteitsratio.

Risico dat door de houder van een contract wordt overgedragen aan de emittent. Als gevolg van haar brede aanbod verzekeringsproducten staat Achmea bloot aan leven-, schade-, inkomens- en zorgrisico’s.

Unit-linked contracts Verzekeringscontract waarbij de uitkeringen geheel of gedeeltelijk worden bepaald door verwijzing naar de prijs van eenheden in een intern of extern beleggingsfonds. Vaak kan worden gekozen uit o.a. aandelen-, obligatie- en mixfondsen.

Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties Op 10 december 1948 werd door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aangenomen en geproclameerd. De verklaring omschrijft de basisrechten van alle mensen en vormt vaak een belangrijk element in gedragscodes van organisaties in het kader van ketenverantwoordelijkheid.


137

Colofon en contactinformatie

Onze fotografie Pagina 23 | Onze klanten “Ik verwacht van Achmea dat ze mijn declaraties goed afhandelen. En dat kan ik kan bellen als er iets is”. Behoeftes van klanten waar Achmea graag aan wil voldoen. De beste dienstverlening, goed bereikbaar willen zijn en begrijpelijke en transparante producten aanbieden. Achmea wil klantgericht werken en stelt daarbij de klant centraal.

Pagina 27 | Onze maatschappelijke resultaten Mantelzorgers, vrijwilligers en patiënten bij elkaar brengen. Dat is het doel van de mede door Achmea opgerichte coöperatie WeHelpen. Wij zijn een financiële dienstverlener die haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt door oplossing te bieden voor de risico’s waar de wereld voor staat. Zo investeren we in de breedtesport om jongeren in beweging te brengen.

Pagina 33 | Onze medewerkers Binnen Achmea is ruim aandacht voor duurzame inzetbaarheid. We investeren in de professionele en persoonlijke groei en ontwikkeling van medewerkers. Daardoor zijn én blijven zij weerbaar, wendbaar en waardevol. Achmea heeft dan ook tal van interne opleidingsmogelijkheden. Daarnaast bieden we medewerkers bijvoorbeeld de kans om via de NCOI opleidingsgroep een MBO-opleiding te volgen.

Pagina 39 | Onze partners Banken en tussenpersonen zijn onze belangrijkste distributiepartners. Wat te denken van onze nauwe samenwerking met de Rabobank, voor 29,2% eigenaar van Achmea. Via het merk Interpolis is Achmea de exclusieve leverancier van de coöperatieve bank op het gebied van ‘risico’s afdekken’. Preventie, heldere verzekeringsoplossingen en risicoadvies staan daarbij centraal.

Pagina 43 | Onze processen De klant wil anders bediend worden. Zij wil 24 uur per dag, 7 dagen per week met ons digitaal communiceren om hun zaken te regelen. Om in te kunnen spelen op deze snel veranderende klantwensen moeten we de complexiteit in onze producten, bedrijfsvoering en IT terugbrengen. Pas dan kunnen we de klant beter en sneller helpen tegen lagere kosten.

Pagina 47 | Onze financiële resultaten Door de verdiencapaciteit te vergroten en de kosten te verlagen blijven wij ook op de lange termijn financieel gezond. Daardoor kunnen we blijven investeren in nieuwe oplossingen voor onze klanten. De belangrijkste activiteiten van Achmea zijn het verzekeren van schade, zorg, inkomensterugval, overlijdensrisico en het beleggen van betaalde premies.


138

Colofon en contactinformatie

Contactinformatie Dit is de Nederlandse vertaling van het jaarverslag (Annual report) van Achmea over 2013. In geval van verschillen tussen beide versies prevaleert de Engelse tekst. Het jaarverslag wordt op 20 maart 2013 digitaal gepubliceerd en is te downloaden op de website van Achmea: www.achmea.nl. Achmea ontvangt graag uw reactie op het jaarverslag via het hieronder genoemde adres.

Achmea B.V. Handelsweg 2 3707 NH Zeist Postbus 866 3700 AW Zeist

Investor Relations [email protected] Achmea MVO [email protected]

telefoon 030 693 70 00 www.achmea.nl

Vormgeving Sensum, Almere


139

Introductie Woord van de voorzitter 4 Profiel en kerncijfers 6

Recommend Documents