Internationaal seminarie over Autoriteit, Rol, onderhandelen

Domaine des Hautes Fagnes

Rue des Charmilles, 67 - 4950 Ovifat - Belgium

Internationaal seminarie over

Autoriteit, Rol, onderhandeleN 15 - 20 april 2013 [email protected]

MaTRIS - Matrice pour la Transformation des Rôles et l'Innovation Sociale Rue Lieutenant Pirard, 56 - 4607 Dalhem - België

Achtergrond Dit eerste internationaal seminarie ARN is ontstaan in een algemene sfeer van verwachting en uitdaging. België beleefde toen zijn langste politieke crisis ooit

vorm van complexiteit: een land waar spanningen

en de begrippen autoriteit, rol en onderhandelen

tussen gemeenschappen geleid hebben tot een bijzon-

eisten toen de volle aandacht op van mens en organi-

dere institutionele inventiviteit die soms als steriel en

satie.

verlammend ervaren wordt. België, een industrieel,

Het is wellicht niet bij toeval dat dit seminarie uitgerekend in België het licht zag. België, het politieke hart van de Europese Gemeenschap, die aartsmoeilijke oefening

Misschien weerspiegelt ons land wel wat zich op wereldniveau afspeelt

commercieel en cultureel centrum waar men geleidelijk aan eigen lokale autoriteit door grotere spelers laat overnemen. België, een klein land dat van oudsher geperst zit tussen grotere mogendheden – zoals, misschien, het individu in onze tijd?

waarbij de lidstaten perma-

Het is niet toevallig dat het seminarie ontstaan is in

nent onderhandelen over hoe zij het samenleven met

dit België, waar veel van de hedendaagse paradoxen

elkaar willen vorm geven. België, een intrigerende

en dilemma’s uitvergroot ten tonele worden gevoerd:

N

MaTRIS – Internationaal seminarie over Authoriteit, Rol, onderhandeleN

2

individualisme en gemeenschapszin, zin voor ver-

lijke versplintering en evenzeer als een mozaïek aan

antwoordelijkheid en laissez-faire, isolationisme en

beloften en mogelijkheden. De vrees om opgeslokt te

versmelten, creativiteit en stagnatie, delegatie en

worden, de angst voor het verlies van de eigen spe-

autoritarisme, corruptie en integriteit... In dat opzicht

cificiteit, kan mensen tot dodende identiteiten verlei-

weerspiegelt ons land misschien wel wat zich op we-

den die zich steeds meer terugplooien op zichzelf en

reldniveau afspeelt.

verharden. De ander wordt dan een bedreiging eerder dan een kans, alsof de vrees om contact te leggen met

Veel ideologische modellen zijn uit elkaar gevallen, ver-

het monster in jezelf, het ontstaan van monsters in de

vangen door andere die op hun beurt hun geldigheid

buitenwereld uitlokt.

verloren zijn. Het geloof in een eindeloze materiële vooruitgang en het vertrouwen in een exponentiële

Leiderschap wordt bekritiseerd en tegelijkertijd is er

economische groei lijkt te wankelen; nieuwe waarden

de paradoxale roep om een chef, de verwachting dat

lijken de overhand te halen: heen en weer geslingerd

een sterke persoonlijkheid (die zelfs bijna goddelijke

tussen instant behoeftebevrediging, harmonie met de

proporties aangemeten krijgt) “in mijn plaats” en “zonder

natuur, solidariteit tussen mensen, zelfverwezenlij-

aarzelen” de “moeilijke maar noodzakelijke beslissingen” kan

king…

nemen “die zich opdringen”.

Het besef van een globaal systeem dat gevoed wordt

In die zin speelt op de achtergrond van dit seminarie

door een explosie aan informatie, zorgt zowel voor

evenzeer een crisis van de vertegenwoordiging en de

opgewondenheid als voor angst. De veelheid aan

delegatie, een crisis van de autoriteit - en daarom ook

wereldbeelden kan beleefd worden als een onbegrijpe-

een crisis van het onderhandelen.

N


3

In deze uitdagende context biedt het seminarie aan

Dit is wellicht waaraan bedrijven en organisaties in

de deelnemers de ruimte, de tijd en het kader om op

het algemeen en meer specifiek in de huidige alge-

afstand te kijken naar hun dagelijkse bezigheden, hun

mene onzekere context, nood hebben: mensen die

eigen context. Terwijl ze andere gedachten, andere

zich bewust zijn van hun rollen, die in staat zijn om

gevoelens en gedragingen onderzoeken, kunnen ze

systemen op te bouwen die zich aanpassen aan een

terugblikken op hun eigen prestatiedrang of inertie,

omgeving die voortdurend in beweging is, systemen

verlangens en leemtes en zich realiseren welk impact

die creatief en innovatief zijn in hun processen en

onbewuste processen hebben op hun rollen – niet

structuren.

alleen vanuit een psychisch maar ook vanuit een politiek, ethisch en transcendentaal oogpunt. Door deze ervaring zullen ze hun relatie tot hun eigen systemen nieuw leven kunnen inblazen, hun rollen herkneden en op die manier hun instellingen

Crisis van de vertegenwoordiging en de delegatie, crisis van de autoriteit en dus crisis van het onderhandelen

helpen transformeren.

N


4

Methode “De enige echte reis, de enige verjongingsbron zou niet naar nieuwe landschappen moeten leiden, maar je zou andere ogen moeten aanmeten. Je zou de wereld moeten bekijken door de ogen van een ander, van honderd anderen, om zo die honderden werelden te zien die ieder van hen ziet, die ieder van hen is... ” Marcel Proust, Op zoek naar de verloren tijd. ARN is een seminarie dat aan de deelnemers de kans

samenstelling en finaliteit. Ze kunnen er – al dan niet

geeft om te leren door ervaren.

bewust - verschillende rollen opnemen of krijgen, en zo hun capaciteiten tot leiderschap oefenen, hun

Wat betekent dit?

autoriteit opnemen, ongewone beslissingen nemen, de

Working conferences zoals dit seminarie zijn tijdelijke

manier waarop ze zich gewoonlijk gedragen vernieu-

instellingen waarin de deelnemers een reeks bijeen-

wen - of niet - en onderhandelen in eigen naam en

komsten van hier en nu en van reflectie meemaken, met

voor anderen.

elk een verschillende taak, tijd en territorium. In de sessies reflectie kunnen de deelnemers de nodige In de sessies hier en nu ervaren de deelnemers hun

afstand nemen tot wat ze in het hier en nu ervaren

relaties tot systemen met een specifieke grootte,

hebben. Daardoor kunnen ze de verschillen opmerken

N


5

tussen de rollen die ze gewoonlijk opnemen in hun in-

Door hun autoriteit op te nemen lopen de deelnemers

stelling en die welke ze in het seminarie opnemen. Dit

ook een risico: het risico van hun eigen verantwoorde-

geeft hen ook de kans om de kloof te zien tussen wat

lijkheid tegenover de omgeving, de wereld. De methode

bewust is in hun handelingen en wat het niet is.

van de working conferences vertrekt immers van de stelling dat men enkel via transformatie van de eigen

Dankzij deze afwisseling tussen ervaren en reflecte-

rol, de instelling kan transformeren.

ren, kunnen de deelnemers het verschil zien tussen hun rolopname in en buiten het seminarie. Misschien

Deze methode is geen nieuwe uitvinding. Ze is in het

zullen ze zichzelf ook de vrijheid toestaan om afstand

Londen van de jaren ’50 ontwikkeld door het Tavistock

te nemen van wat ze gewoonlijk doen.

Institute for Human Relations en is gebaseerd op het onderzoekswerk van W. R. Bion.

Ze zullen in elk geval de kans krijgen om hun bevindingen nog tijdens het seminarie zelf toe te passen,

Doorheen de landen, de instellingen en de mensen die

zodat ze zich kunnen voorbereiden op de transforma-

deze seminaries hebben geleid, hebben de structuur

ties die ze willen realiseren als ze terug zijn in hun

en de design van de working conferences wel veran-

instellingen van herkomst.

deringen gekend, maar de aandacht voor de groep als systeem en het concept van het leren door ervaren, zijn essentieel gebleven.

N


6

Organisatie van het seminarie Locatie

Voor alle modaliteiten (prijs, studie-

Het seminarie is residentieel.

beurs, enz.) verwijzen we u naar

De deelnemers worden ontvangen in het Domaine des Hautes Fagnes,

het inschrijvingsformulier. Voor

Rue des Charmilles, 67 te 4950 OVIFAT in België.

de administratie van uw deelname

Tel. +32 80 44 69 87 - Fax +32 80 44 69 19.

(inschrijving, betaling, enz.) kan u terecht bij Bruno Chevolet &

Het seminarie begint op maandag 15 april om 13u45 en eindigt op

Gilbert Malbrouck, Administra-

zaterdag 20 april om 13u. De deelnemers worden op maandag tus-

teurs van de voorbereiding van het

sen 12u en 13u30 verwacht aan het onthaal van het hotel.

seminarie, MaTRIS vzw, 36, Bd E. Laveleye te 4000 Luik (België)

Modaliteiten

Tel +32 491 59 54 79

U kan kiezen voor een enkele of een dubbele kamer.

Email : [email protected]

De prijs voor het seminarie omvat de kosten voor het logies (overnachting en maaltijden) en het seminarie zelf. Alle

U ontvangt, ten laatste in de week

andere uitgaven die u maakt, zullen door het Domaine des

voorafgaand aan het seminarie,

Hautes Fagnes individueel aangerekend worden.

alle praktische informatie betreffende uw verblijf.

N


7

Werksessies van het seminarie Er zijn drie types werksessies in het seminarie:

delen hoe zij zelf hun relatie tot het seminarie en tot de omgeving waarin het zich beweegt ervaren en hoe zij de relatie van het seminarie tot zijn omgeving inschatten.

¬ De hier en nu sessies, die de deelnemers toelaten om hun relatie in grote systemen, kleine systemen en netwerk systemen te beleven. ¬ De reflectie sessies, die de deel-

Leren door ervaren over autoriteit, rol en onderhandelen in instellingen

Deze drie soorten werksessies, die variëren in aantal en samenstelling, in tijd, taak en territorium, vertegenwoordigen de verschillende subsystemen van de instelling die het seminarie is.

nemers helpen om zich bewust te worden van de rollen die ze tijdens het semina-

Het seminarie zelf, al is het een tijdelijke leerzone,

rie opnemen, om na te denken over de transfor-

beantwoordt aan dezelfde principes als elke andere

maties die ze in hun rollen tijdens het seminarie

instelling daarbuiten. Als dusdanig biedt het aan de

als instelling willen aanbrengen (of niet) en om de

deelnemers dan ook een realistische voorbereiding tot

transformaties voor te bereiden die ze willen door-

het omzetten van het geleerde in de dagelijkse realiteit

voeren in hun relatie tot de instellingen waartoe ze

van de instelling van herkomst.

– buiten het seminarie - behoren.

Tijdschema ¬ De matriciële sessies die aan de deelnemers en de staff de gelegenheid bieden om aan elkaar mee te

N

De eerste werksessie begint op maandag 15 april om 13u45 stipt.


8

Behalve de eerste en laatste dag, beginnen de sessies

Daarvoor hebben de leden van de staff twee rollen : die

om 9u en eindigen ze om 21u30 ten laatste, volgens

van manager en die van consultant.

een vooraf bepaald schema. Elke sessie duurt precies 1 uur en wordt telkens gevolgd door een pauze.

Als manager van het seminarie staan ze in voor de grenzen van de instelling. Zij zorgen ervoor dat de

Primaire doelstelling

grenzen van tijd, taak en territorium duidelijke en nut-

Alle sessies van elk type zijn gecreëerd met het doel de deelnemers te helpen toe te werken naar de primaire doelstelling van het seminarie: Leren door

tige middelen zijn voor het leren van de deelnemers.

Het risico van de eigen verantwoordelijkheid

In hun rol van consultant trachten ze samen met alle deelnemers en hun collega’s, elk vanuit zijn of haar eigen ervaring en achtergrond, te werken aan het begrijpen van de ervaring die ze tijdens de diverse

ervaren over autoriteit, rol

sessies beleven. Zo bieden ze aan de deelnemers een

en onderhandelen in instel-

methode aan waarop ze zich kunnen inspireren voor

lingen.

hun eigen bijdrage aan het seminarie. Dit gebeurt zowel zichtbaar als onzichtbaar voor de deelnemers.

Rol van de staff Het is de rol van de staff om de deelnemers de leerom-

De staff houdt eigen zittingen volgens dezelfde werk-

standigheden aan te bieden die hen dat toelaten. In die

principes die tijdens de sessies gelden. Ze bewaken er

zin zal de staff hun leren leiden.

de grenzen van het seminarie en werken er tegelij-

N


9

kertijd aan werkhypothesen die toelaten om beter te begrijpen wat zich in de verschillende systemen en in de instelling in haar geheel, afspeelt. Hierbij baseren ze zich op de elementen die alle leden van het seminarie (henzelf inbegrepen) op basis van hun ervaren, aanbrengen.

Talen van het seminarie Nederlands, Frans en Engels zijn de drie talen van het seminarie. Kennis van een van deze talen is noodzakelijk om te kunnen deelnemen, maar het gebruik van andere talen staat open voor exploratie.

N


10

Staff Directeur du séminaire / Directeur van het

Directrice associée / Mede-

seminarie / Director of the conference

directrice / Associate director

François-Michel van der REST

Jean REED

Licencié en philosophie et en sciences théatrales; comédien, auteur et metteur

Senior Organisational Analyst, The Grubb Institute/ The Guild; Faculty Member,

en scène de théatre; conseil en rôles et organisation; staff member (contributi-

The Grubb Institute Master’s degree in ‘Leadership & Organisational Analysis’;

ons spécifiques) du Programa Avanzado (Innova, Barcelona); administrateur (O

Member, Advisory Board, ‘Coaching and Consultancy in Context Programme’,

Jardin, Interest scrl, MaTRIS asbl), président (Centre Sésame asbl, centre de jour

University of Utrecht.

pour personnes en situation de handicap mental).

Coordinateurs des ressources / Coördinatoren van de middelen / Resources coordinators Bruno CHEVOLET

Martine VOETS

Manager-consultant chez ArcelorMittal Europe. Conseiller de synthèse et consul-

Membre de MaTRIS asbl, Membre d’IFSI – FIIS, Directrice Générale - Institut

tant certifié en transformation institutionnelle. Membre de MaTRIS, du Réseau de

Royal des Elites du Travail – Koninklijk Instituut der Eliten van de Arbeid, Foncti-

Praxis International et de l’IAGP (International Association for Group Psychothe-

onnaire fédérale en mission d’intérêt public.

rapy and Group Processes). Membre du Comité d’Orientation d’IFSI- FIIS (Forum International pour l’Innovation Sociale). Ingénieur civil (Universiteit Gent) ; Exec. Ms en management (Solvay BS, ULB) ; AMP (Insead) ; Leading Consultation (IFSI avec University of Bath).

N


11

Consultants * Ils seront choisis parmi ces personnes / Ze zullen uit deze personen gekozen worden / They will be chosen from the following persons: Xavier BAS BASLÉ

François-Michel van der REST

Designer, lecturer and consultant. Barcelona. Founder and creative director of

Gerard van REEKUM

Xavier Bas Disseny. Lecturer of Wine Label Creative Workshop, Postgraduate of

Organisatiekundige; consultant bij reekum.net; bestuurslid van Group Relations

Packaging module at Escola Elisava, Universitat Pompeu Fabra. Consultant in

Nederland; geassocieerd met OPUS (UK).

various international Group Relations Conferences with Innova, Institut per a la innovació organitzativa i social.

Tracy WALLACH Ph.D. Lecturer, College of Management, University of Massachusetts, Boston;

Bruno CHEVOLET

Independent Organizational Development and Leadership Consultant, Brookline

Gilbert MALBROUCK

MA; Past President, Center for the Study of Groups and Social Systems (Boston

Conseiller de synthèse. Ingénieur civil. Président de MaTRIS, Liège, Belgique.

Affiliate, A.K. Rice Institute for the Study of Social Systems); Past Board Member,

Membre du Comité d’Orientation du Forum International de l’Innovation Sociale,

AKRI.

FIIS-IFSI. Membre du Comité de Réseau et Comité de Réflexion de Praxis International, Paris, France. Consultant certifié en Transformation Institutionnelle (Leading Consultation I, FIIS-IFSI)

Nicola WREFORD-HOWARD Dipl.-Psych., organisational development consultant & coach. Partner at ESBC European Systemic Business Competences. Adjunct faculty at ESBA - European

Jean REED

Systemic Business Academy. Member and previous board member at ISPSO -

Sylvie TORAL

International Society for the Psychoanalytic Study of Organisations. Associate of

Secrétaire Générale d’IFSI-FIIS ; Consultante au Centre de Consultation de la

OPUS - Organisation for Promoting Understanding in Society. Co-creator of GRI

Vie au Travail (C.C.V.T.), IFSI– FIIS, Paris France ; Consultante : organisation et

- Group Relations International.

conduite du changement, accompagnement professionnel individuel et collectif ; Certifiée en Transformation Institutionnelle (Leading Consultation, Programme 4, IFSI) ; Membre de MaTRIS.

N


12

Bibliografie

MaTRIS

Een uitgezochte bibliografie zal kort voor het einde

MaTRIS - Matrix voor de Transformatie van Rollen en

van het seminarie beschikbaar zijn op de website en

Sociale Innovatie - is een vereniging zonder winstoog-

in gedrukte vorm.

merk samengesteld uit bedrijfsleiders, verantwoordelijken van organisaties en ervaren consultants.

Vertrouwelijkheid

De vereniging heeft tot doel het onderzoek te bevorderen naar de relaties tussen persoon en instelling.

We benadrukken dat het werk dat zich binnen de

Dit gebeurt vanuit het gemeenschappelijk geloof dat

grenzen van het seminarie afspeelt, niet naar buiten

de ziel van de transformatie van een instelling en

gebracht wordt.

datgene wat een instelling haar vitaliteit geeft, de persoon is in zijn rol. MaTRIS helpt daarom de individuele

De enige uitzondering hierop zou eventueel een geschreven tekst kunnen zijn, waarin alle feiten onpersoonlijk en onherkenbaar gemaakt werden.

N

Kijken wat er onder de oppervlakte ligt

persoon om beter te begrijpen wat hij of zij doet als lid van de instellingen waarin hij zich beweegt. Door te helpen nadenken over de rollen die ze in hun instellingen opnemen, door hen te begeleiden bij het onderzoek van en het experimenteren met de


13

dynamiek van de sociale innovatie, hoopt MaTRIS bij te dragen aan de transformatie van de instellingen waartoe haar leden en partners behoren. Vanuit de grote variatie aan achtergronden van haar leden helpt

De leeractiviteiten die MaTRIS aanbiedt zijn hoofdzakelijk gebaseerd op leren door ervaren, zoals: ¬ Working conferences, waarvan ARN, Autoriteit, Rol en

MaTRIS daarmee een brede waaier aan instellingen

onderhandeleN de meest recente is. Vroegere edities

om zich beter aan te passen aan de uitdagingen van

waren:Autoriteit en Sociale Verantwoordelijkheid; Autoriteit, Rol

hun omgeving.

en Geloof; Lichaam, Ziel en Rol. ¬ Institutionele ateliers waarin gedurende een na-

Om dit te bereiken zet MaTRIS middelen in die het individu toelaten om te evolueren in de manier waarop hij zijn autoriteit en verantwoordelijkheid

Het ervaren als leren, de groep als systeem, personen in hun rollen

middag een centraal thema onderzocht wordt. Dat thema kan verwijzen naar een specifiek gegeven (Lid Zijn of Gehoord Worden) of is meer algemeen zoals

Waar ben je?, een atelier over de dynamiek die rol en instelling doorkruist. ¬ Groepen van rolanalyse, intervisie bijeenkomsten

opneemt. De deelnemers

waarbij men een casus bespreekt met betrekking

aan haar activiteiten krijgen de gelegenheid om de

tot de relatie tussen rol en instelling.

dynamiek van de institutionele transformatie en innovatie te onderzoeken, ermee te experimenteren en

De vergaderingen van de Raad van Bestuur worden

erin te evolueren terwijl ze zich bewust worden van

publiek gehouden en bieden de mogelijkheid tot ge-

de verschillende dimensies ervan, zowel bewuste als

deeld management.

onbewuste, persoonlijke als collectieve.

N


14

Op internationaal niveau onderhoudt MaTRIS relaties met verenigingen die dezelfde principes nastreven. Ook volgt MaTRIS de traditie van opleidingen rond het menselijk gedrag, zoals die door het Tavistock Institute of Human Relations (Londen) in de jaren ‘50 opgestart werden en die geïnspireerd zijn op het werk van Wilfred Bion.

N


15

Internationaal seminarie over Autoriteit, Rol, onderhandelen

Recommend Documents