Intern rapport: 432. Indien tekst gebruikt wordt voor commerciele doelstellingen dient altijd vooraf schriftelijke toestemming verkregen te zijn

Evaluatie voorlichting Nederlandse Brandwonden Stichting Een onderzoek naar het effect van groepsvoorlichting voor ouders van 0-4 jarigen

Karin Klein Wolt Paul den Hertog Susanne Nijman

Uitgegeven door Stichting Consument en Veiligheid Postbus 75169 1070 AD Amsterdam September 2008

2

Evaluatie voorlichting Nederlandse Brandwonden Stichting

Intern rapport: 432

Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. Consument en Veiligheid aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid voor eventuele, in deze uitgave voorkomende, onjuistheden of onvolkomenheden

Indien tekst gebruikt wordt voor commerciele doelstellingen dient altijd vooraf schriftelijke toestemming verkregen te zijn.

3


Inhoudsopgave

Hoofdstuk

Samenvatting

5

1

Inleiding

9

2

Methode

11

2.1

Voormeting

11

2.2

Nameting

11

2.3

Controlemeting

11

2.4

Analyse

12

3

Kennis

15

3.1

Algemene kennis

15

3.2

Specifieke kennis

18

3.3

Conclusie

23

4

Attitude

25

4.1

Attitude ten aanzien van maatregelen

25

4.2

Conclusie

27

5

Gedrag en intentie

29

5.1

Praten over brandwonden

29

5.2

Treffen van algemene maatregelen brandveiligheid

30

5.3

Gedrag tijdens het koffie- en theedrinken

32

5.4

Gedrag in badkamer, bad en douche

35

5.5

Gedrag in de keuken

37

5.6

Conclusie

40

6

Totaal aantal getroffen maatregelen

41

6.1

Samengestelde maat voor het aantal maatregelen

41

6.2

Verschuivingen per maatregel

42

6.3

Conclusie

43

4


7

Oordeel over voorlichting

45

7.1

Nieuwe kennis

45

7.2

Conclusie

46

8

Discussie en conclusie

47

8.1

Discussie

47

8.2

Conclusie en aanbevelingen

47

Bijlage 1

Vragenlijst voormeting

51

Bijlage 2

Vragenlijst nameting

59

Bijlage 3

Betrouwbaarheid

67

Bijlage 4

Samengestelde maat aantal maatregelen

69

5


Samenvatting

In de periode 2007-2008 hebben Consument en Veiligheid en de Nederlandse Brandwonden Stichting (NBS) gezamenlijk een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van de voorlichtingsbijeenkomsten van de NBS. Het onderzoek moet antwoord geven op de vraag of het bijwonen van een groepspresentatie de kennis over preventie van eerste hulp bij brandwonden verhoogt en (intentie tot) veilig gedrag stimuleert. Dit onderzoek is uitgevoerd onder ouders (waaronder ook een aantal leidsters) van kinderen in de leeftijd 0-4 jaar tijdens en twee maanden na één van de voorlichtingsbijeenkomsten. Voorafgaand aan de bijeenkomst is aan de ouders gevraagd een vragenlijst in te vullen (voormeting). In totaal hebben 1.201 ouders een vragenlijst ingevuld. Na twee maanden is aan dezelfde groep ouders wederom gevraagd een vragenlijst in te vullen (nameting), dit hebben 733 ouders gedaan. Om te bepalen of het invullen van de voormeting wellicht een effect had op het invullen van de nameting is een controlemeting uitgevoerd onder 249 ouders. In totaal hebben 164 ouders aan deze controlemeting meegewerkt. Er bleek geen effect van de voormeting te bestaan. Om te bepalen of de voorlichting effect heeft gehad op de kennis, de attitude en het gedrag van de ouders zijn alleen de 733 ouders die zowel de voormeting als de nameting hebben ingevuld, betrokken bij de analyses. Bij de analyses is gekeken of er verschil bestaat tussen de voormeting en de nameting. Daarnaast is gekeken of verschillende groepen ouders van elkaar afwijken. Hierbij is gekeken naar verschillen tussen moeders en vaders, ouders met één of met meerdere kinderen, laag/middelbaar en hoog opgeleide ouders en ouders en leidsters. Kennis Voor de meeste kennisaspecten geldt dat er tijdens de nameting een duidelijke verbetering is opgetreden in vergelijking met de voormeting. Op een paar punten is deze verbetering minder sterk, maar bij deze punten hadden ouders tijdens de voormeting al behoorlijk wat kennis. Ouders zijn door de voorlichting aanzienlijk beter op de hoogte van preventieve maatregelen en wat ze direct na een brandwond moeten doen. Tijdens de nameting hebben de ouders de meeste kennis over wat ze direct na een brandwond moeten doen: koelen met lauw zacht stromend water (door 97%

6


genoemd). Minder vaak is bekend of de kleding van een kind uit moet worden getrokken in het geval van een brandwond. Op sommige punten bestaan verschillen tussen groepen ouders. Leidsters hebben tijdens de voormeting meer kennis van sommige onderwerpen dan ouders. In de nameting is dit verschil vaak verdwenen, door de voorlichtingsbijeenkomst zijn ouders dus net zo goed op de hoogte als leidsters. Daarnaast zijn er verschillen tussen ouders wat betreft opleidingsniveau en tussen ouders met één of meerdere kinderen. Attitude De attitude van de ouders is niet sterk veranderd. De attitude was al positief, en dit is niet veel veranderd tijdens de nameting. Voor ouders is het duidelijk dat ze maatregelen moeten nemen, ze zien er het nut van in en ze vinden maatregelen vaak ook makkelijk te nemen. Na de voorlichtingsbijeenkomst is het aandeel ouders dat maatregelen makkelijk vindt te nemen, toegenomen. Ook wat betreft de attitude zien we soms verschillen tussen groepen. Wederom geldt dat tijdens de nameting de meeste verschillen zijn verdwenen en dat de verschillende groepen niet van elkaar afwijken. Gedrag De ouders hebben naar aanleiding van de bijeenkomst hun gedrag veranderd. Ouders zijn zowel meer gaan praten over het voorkomen van ongevallen en zijn meer maatregelen gaan treffen. Voorafgaand aan de voorlichting trof men gemiddeld 5,8 maatregelen, twee maanden na de voorlichting is dat gestegen naar 6,7 maatregelen. Het testen van de temperatuur van het badwater wordt het meest gedaan, het plaatsen van een fornuisrekje het minst. Voor een aantal maatregelen wordt na de voorlichting een sterke stijging geconstateerd, dit is onder andere het geval bij het drinken van hete dranken met een kind op schoot, het buiten bereik houden van snoeren en het naar achteren draaien van de stelen van pannen tijdens het koken. Andere maatregelen werden voorafgaand aan de voorlichting al veel getroffen zodat er in de nameting weinig ruimte voor verbetering was. Dit zien we onder andere bij rookmelders en de aanwezigheid van een thermostaatkraan in de badkamer. Tot slot is er een groep maatregelen die zowel voor als na de voorlichting weinig werden getroffen, zoals bijvoorbeeld de aanwezigheid van een fornuisrekje en een ovenveilige sluiting. Wat opvalt is dat er redelijk wat verschillen zijn gevonden tussen ouders met één en ouders met meerdere kinderen. Ouders met meerdere kinderen zijn wat minder voorzichtig dan ouders met één kind.

7


Oordeel over de voorlichting Op de vraag of ouders nieuwe kennis hebben opgedaan en of de voorlichting nuttig is geweest geeft een ruimte meerderheid aan dat dit het geval is. Ouders zijn dus zeer te spreken over de voorlichting. De voorlichting heeft er echter niet toe geleid dat ouders meer informatie op internet zijn gaan zoeken over brandwonden. Conclusies Het onderzoek heeft uitgewezen dat de voorlichtingsbijeenkomst duidelijk effect heeft. Ouders hebben meer kennis en treffen vaker maatregelen twee maanden na de voorlichtingsbijeenkomst. Echter, niet alle maatregelen worden even goed getroffen. In dit onderzoek is niet gevraagd waarom mensen bepaalde maatregelen wel of niet treffen. De Brandwonden Stichting kan in haar voorlichtingsbijeenkomsten aan ouders vragen waarom bepaalde maatregelen niet worden getroffen, zodat duidelijk wordt wat er moet gebeuren willen ouders meer maatregelen treffen. De meest opvallende verschillen tussen groepen ouders bestaan tussen ouders en leidsters en ouders met één of meer kinderen. Dat leidsters voorafgaand aan de bijeenkomst meer kennis hadden dan ouders is niet geheel verwonderlijk, aangezien zij op professioneel niveau bezig zijn met de veiligheid van kinderen. De bijeenkomst heeft er voor gezorgd dat ouders in de nameting net zo goed op de hoogte zijn als leidsters. Bij beide groepen is verbetering opgetreden, maar bij ouders is deze verbetering groter dan bij leidsters. Bij de voorlichtingsbijeenkomsten moet aandacht worden besteed aan de verschillen tussen ouders met één en meerdere kinderen: ook grotere gezinnen moeten meer alert worden op brandwonden. Op basis van de maatregelen die ouders treffen kunnen we concluderen dat er meer aandacht moet komen voor maatregelen in de keuken: deze maatregelen worden het minst goed getroffen door de ouders. Ook het aanschaffen van een blusdeken en het gebruiken van een thermoskan verdienen de aandacht. Er kan worden geconcludeerd dat persoonlijke voorlichting in de vorm van een groepspresentatie een goede manier is om ouders te bereiken. Uit het onderzoek bleek namelijk dat ouders niet zelf op bijvoorbeeld internet actief naar informatie zoeken over het voorkomen van brandwonden. Wel moet er rekening mee worden gehouden dat de resultaten mogelijk positiever uitvallen dan in werkelijkheid het geval is. Dit komt omdat een deel van de ouders niet heeft meegewerkt aan de nameting. Deze groep non-respondenten is niet bij de analyses meegenomen. Het is goed mogelijk dat deze groep negatiever oordeelt over de voorlichting en ook minder maatregelen treft na het bijwonen van de voorlichting. Een non-respons onderzoek wordt bij vervolgonderzoek aanbevolen.

9


1

Inleiding

Al jarenlang worden er door de Nederlandse Brandwonden Stichting (NBS) groepspresentaties over brandwonden georganiseerd voor ouders van jonge kinderen. De groepspresentaties worden onder andere gegeven bij peuterspeelzalen, kinderopvangcentra en scholen. In deze presentaties staan preventie en eerste hulp centraal. Daarnaast bevatten de presentaties ook informatie over de behandeling en nazorg van mensen met brandwonden. De primaire doelstelling van de groepspresentaties is het voorkomen van (ernstige) brandwonden. Daarnaast stelt de NBS zich tot doel om ouders van jonge kinderen: -

bewust te maken van en leren inschatten van risicosituaties met betrekking tot verbrandingsongevallen,

-

praktische handvatten te geven om onveilige situaties in hun eigen leefomgeving te voorkomen,

-

de theorie en de praktijk van juiste eerste hulpregels bij brandwonden aan te leren zodat zij adequaat kunnen handelen tijdens en na een verbrandingsongeval. De NBS wil graag weten in hoeverre de groepspresentatie de kennis, attitude, intentie en gedrag ten aanzien van preventie van brandwonden en EHBO beïnvloedt. Om die reden heeft de NBS samen met Consument en Veiligheid hier onderzoek naar verricht.

11

2


Methode

Aan de hand van vragenlijstonderzoek onder ouders van jonge kinderen die een Nederlandstalige groepspresentatie hebben bijgewoond, is onderzocht of het bijwonen van een groepspresentatie de kennis over preventie van brandwonden en EHBO verhoogt en (intentie tot) veilig gedrag stimuleert. De vragenlijsten zijn afgenomen tijdens bijeenkomsten die werden gehouden door het hele land. In het onderzoek is gebruik gemaakt van een voormeting, een nameting en een controlemeting. Het veldwerk (uitzetten van vragenlijsten en invoeren gegevens) is uitgevoerd door de NBS, de data-analyse en de rapportage is gedaan door Consument en Veiligheid.

2.1

Voormeting Op de avond dat de ouders een groepspresentatie bijwoonden is hen gevraagd een schriftelijke vragenlijst in te vullen. Voorafgaand aan de presentatie hebben de ouders de vragenlijst ingevuld. In totaal hebben 1.201 ouders (waaronder ook een aantal leidsters) de vragenlijst van de voormeting ingevuld.

2.2

Nameting Twee maanden na de groepspresentaties is aan alle ouders gevraagd opnieuw een vragenlijst in te vullen. In de voormeting is gevraagd naar de adresgegevens (inclusief e-mailadres) van de ouders. De ouders die een e-mailadres hebben opgegeven zijn per e-mail aangeschreven voor de nameting. De ouders die geen e-mailadres, maar een postadres hebben opgegeven, zijn met een schriftelijke vragenlijst benaderd. In totaal hebben 733 ouders (waaronder ook leidsters) de vragenlijst van de nameting ingevuld. Dit komt neer op een respons van 61%.

2.3

Controlemeting Het is mogelijk dat ouders beïnvloed worden door de vragenlijst die zij voorafgaand aan de presentatie invullen. Zij kunnen zich daardoor bewust zijn geworden van kennishiaten, waardoor zij de nameting anders invullen dan wanneer zij niet zouden hebben meegewerkt aan de voormeting.

12


Om hiervoor te kunnen corrigeren, is aan 249 ouders gevraagd (bij enkele willekeurig gekozen voorlichtingsbijeenkomsten) om alleen de vragenlijst na 2 maanden in te vullen. Deze groep ouders kregen voorafgaand aan de groepspresentatie geen vragenlijst. Op deze manier is het mogelijk om te onderzoeken of de gekozen onderzoeksopzet (met een pretest en een posttest) heeft geleid tot beïnvloeding van de ouders. In totaal hebben 164 ouders meegewerkt aan de controlemeting, een respons van 66%.

2.4

Analyse Bij de analyses wordt gekeken in hoeverre de ouders in de nameting verschillen van de ouders in de voormeting. In de voormeting hebben meer ouders de vragenlijst ingevuld dan tijdens nameting.

Tabel 2.1

Respondenten naar type meting Aantal respondenten

Voormeting

1.201

Nameting

733

Controlemeting

164

De meest zuivere resultaten verkrijgen we wanneer voor exact dezelfde ouders de voormeting en nameting vergelijken. De analyses hebben dan betrekking op 733 ouders. Het is echter ook mogelijk om de totale ondervraagde groep uit de voormeting (1.201 ouders) te vergelijken met de ouders uit de nameting (733 ouders). Dit kan alleen wanneer de ouders die alleen hebben meegedaan aan de voormeting niet verschillen van de ouders die zowel aan de voormeting als nameting hebben meegedaan. Met andere woorden, we mogen deze groepen alleen samenvoegen als ze niet van elkaar verschillen in hun antwoordenpatroon en achtergrondkenmerken. Analyses hebben uitgewezen dat er echter wel verschillen bestaan tussen de twee groepen. De ouders die alleen hebben meegedaan aan de voormeting en niet aan de nameting zijn gemiddeld iets lager opgeleid. Daarnaast vindt deze groep maatregelen om brandwonden bij kinderen te voorkomen iets minder nuttig, weten ze minder vaak wat voor type brandwonden ontstaan door hete vloeistof en zeggen ze juist vaker dat ze maatregelen gaan nemen om brandwonden onder de douche of in bad te voorkomen. Omdat beide groepen niet hetzelfde zijn, is er voor gekozen om in de analyses alleen uit te gaan van de ouders die zowel aan de voor- en nameting hebben meegedaan (733 ouders). Om te kijken of deelname aan het onderzoek heeft geleid tot andere antwoorden, is de groep ouders die de voor- en nameting hebben ingevuld vergeleken met de controlegroep die alleen een nameting heeft ingevuld. Bij vijf van de 40 vragen zien we een verschil tussen de controlegroep en de experimentele groep. Omdat verreweg de meeste vragen niet verschillen tussen

13


de groepen mogen we aannemen dat de invloed van de voormeting niet tot een bepaald antwoordpatroon heeft geleid tijdens de nameting. De gevonden verschillen zouden ook op toeval kunnen berusten. De onderzoeksopzet heeft dus geen groot effect gehad op de antwoorden van de ouders. In het vervolg van deze rapportage zullen we ons richten op de 733 ouders die zowel de voor- als nameting hebben ingevuld. Verschillen tussen deze twee groepen worden statistisch getoetst op significantie, door middel van t-toetsen en chi-kwadraat toetsen bij een betrouwbaarheidsinterval van 95%. Alleen indien de resultaten significant van elkaar verschillen zal er in het rapport melding van worden gemaakt. In de bijlage 3 is uitleg gegeven over het gebruik van betrouwbaarheidsintervallen. In de analyses zal worden gekeken naar verschillen tussen bepaalde groepen ouders. Er wordt gekeken of vaders anders antwoorden dan moeders, of mensen met een lage/middelbare opleiding anders antwoorden dan mensen met een hoge opleiding, of mensen met één kind anders antwoorden dan mensen met meerdere kinderen en er wordt gekeken of er verschillen bestaan tussen leidsters (van het kinderdagverblijf/de opvang) en ouders. Verschillen tussen leeftijd zijn niet analyseerbaar omdat deze variabele niet goed ingevuld is in de vragenlijst. Wanneer we het hebben over ouders dan hebben we het over de totale groep ondervraagden, inclusief de leidsters. Aan het onderzoek hebben 93 leidsters meegewerkt. Alleen wanneer we kijken naar verschillen tussen ouders en leidsters worden de groepen apart bekeken. In alle andere gevallen worden de leidsters bij de totale groep meegenomen. Bij sommige vragen uit dit onderzoek wordt een vergelijking gemaakt met het onderzoek dat ResCon (2008) heeft uitgevoerd naar aanleiding van de landelijke kinderveiligheidscampagne Verbrandingen van Consument en Veiligheid. De campagne heeft gelopen van mei 2006 tot mei 2008. De meeste inspanningen omtrent deze campagne zijn in de eerste twee campagnejaren gevoerd. In dit rapport worden de resultaten van de nameting van de campagne vergeleken met de voormeting van het huidige onderzoek, omdat we mogen aannemen dat de respondenten uit de nameting van de campagne qua kennisniveau op eenzelfde niveau staan als de respondenten uit de voormeting van het huidige onderzoek.

15

3


Kennis

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de kennis die ouders hebben ten aanzien van brandwonden. Allereerst komen een aantal algemene vragen over verbrandingen bij jonge kinderen aan de orde. Vervolgens wordt ingegaan op een aantal specifieke aspecten. Telkens worden de resultaten van de voormeting vergeleken met de resultaten van de nameting. Ook wordt er gekeken of er verschillen bestaan tussen verschillende groepen ouders. Daarbij wordt gekeken naar geslacht (vaders en moeders), het aantal kinderen (1 kind en meerdere kinderen), het opleidingsniveau (laag/middelbaar en hoog opgeleid) en of er een verschil bestaat tussen ouders en leidsters.

3.1

Algemene kennis Aan ouders is gevraagd hoe groot zij de kans achten op een brandwond bij hun kind, hoe goed zij op de hoogte zijn van maatregelen om brandwonden tegen te gaan en hoe makkelijk uitvoerbaar de maatregelen zijn. Voorafgaand aan de voorlichting dachten zes van iedere tien ouders (61%) dat de kans dat kinderen in en om huis brandwonden oplopen groot of heel groot is. Na de voorlichting geldt dit voor een groter deel, namelijk 76%. We zien in tabel 3.1 dat ouders minder vaak neutraal zijn en dat een groter deel van de ouders aangeeft dat de kans heel groot is.

Tabel 3.1

Hoe groot is volgens u de kans dat jonge kinderen in of om huis brandwonden oplopen? (n= 733, %)

Heel klein

Voormeting

Nameting

2

1

Klein

11

8

Neutraal

26

14

Groot

41

44

Heel groot

20

32

Alleen tijdens de voormeting zien we een significant verschil tussen groepen, namelijk tussen leidsters en ouders (tabel 3.2). Leidsters zeiden tijdens de voormeting vaker dan ouders dat de kans op een brandwond in of om huis heel groot is (leidsters 30%, ouders 18%). Tijdens de nameting is dit verschil tussen de groepen verdwenen. Ongeveer driekwart denkt dat de kans op een brandwond groot of heel groot is. Voor beide groepen geldt dus dat in de nameting ongeveer een kwart de kans op brandwonden niet groot acht.

16


Tabel 3.2

Hoe groot is volgens u de kans dat jonge kinderen in of om huis brandwonden oplopen? (%) Ouders (n=640)

Heel klein

Leidsters (n=93)

Voormeting

Nameting

Voormeting

Nameting

1

1

5

1

Klein

11

8

9

4

Neutraal

26

14

29

19

Groot

43

45

27

35

Heel groot

18

31

30

41

Een aanzienlijk deel van de ondervraagden (63%) dacht voorafgaand aan de voorlichting dat verbranding bij een jong kind vaak tot heel vaak leidt tot een ziekenhuisopname (tabel 3.3). Het grootste deel van de ouders geeft aan dat dit vaak is (46%), ongeveer een vijfde denkt dat dit heel vaak is. Als we kijken hoe ouders er na de voorlichting over denken, dan zien we wederom een duidelijke verschuiving. Een derde van de ouders denkt na de voorlichting dat verbranding heel vaak tot een ziekenhuisopname leidt, gemiddeld zegt 81% van de ouders dat dit vaak tot heel vaak gebeurt. Er zijn geen verschillen gevonden tussen verschillende groepen ouders.

Tabel 3.3

Hoe vaak denkt u dat een verbranding bij een jong kind leidt tot een ziekenhuisopname? (n= 733, %) Voormeting

Nameting

1

0

Niet vaak

10

2

Neutraal

25

17

Vaak

46

47

Heel vaak

17

34

0

1

Helemaal niet vaak

Weet ik niet

Op de vraag hoe goed ouders op de hoogte zijn van maatregelen om verbrandingen bij hun kind te voorkomen, zien we dat na de voorlichting ouders veel beter op de hoogte zijn. Gaf tijdens de voormeting nog 18% van de ouders aan slecht tot heel slecht op de hoogte te zijn, tijdens de nameting is dat gedaald naar 1%. Ook zien we in tabel 3.4 dat het aandeel ouders dat goed op de hoogte is, is gestegen van 36% naar 65%. En het aandeel ouders dat heel goed op de hoogte is, is gestegen van 8% naar 18%.

17

Tabel 3.4


Hoe goed bent u op de hoogte van maatregelen om verbranding bij uw kind(eren) te voorkomen? (n= 733, %)

Heel slecht

Voormeting

Nameting

2

0

Slecht

16

1

Neutraal

38

16

Goed

36

65

Heel goed

8

18

Weet ik niet

1

1

Tijdens de voormeting waren ouders met meerdere kinderen (49%) en leidsters (61%) naar eigen zeggen vaker (heel) goed op de hoogte dan ouders met één kind (35%) en de niet-leidsters (41%). In de nameting is het verschil tussen deze twee groepen verdwenen.

Tabel 3.5

Hoe goed bent u op de hoogte van maatregelen om verbranding bij uw kind(eren) te voorkomen? (%) Ouders (n=636)

Leidsters (n=93)

Voormeting

Nameting

Voormeting

Nameting

2

0

1

-

Slecht

17

1

9

1

Neutraal

40

16

29

16

Goed

35

65

42

66

6

18

19

16

Heel slecht

Heel goed

Tabel 3.6

Hoe goed bent u op de hoogte van maatregelen om verbranding bij uw kind(eren) te voorkomen? (%) 1 kind (n=244)

Heel slecht

Meerdere kinderen (n=453)

Voormeting

Nameting

Voormeting

Nameting

3

-

1

0

Slecht

19

1

14

0

Neutraal

43

16

36

16

Goed

32

64

39

66

3

19

10

18

Heel goed

Daarnaast zien we tijdens de nameting een verschil tussen laag/middelbaar en hoog opgeleide ouders (figuur 3.1). Ouders met een lage/middelbare opleiding zijn vaker neutraal (20%) dan ouders met een hoge opleiding (11%). Ouders met een hoge opleiding zijn beter op de hoogte dan ouders met een lage/middelbare opleiding.

18

Figuur 3.1


Hoe goed bent u op de hoogte van maatregelen om verbranding bij uw kind(eren) te voorkomen, naar opleiding

Hoog opgeleid (n=315)

Laag/middelbaar opgeleid (n=398)

0%

10%

20%

30%

40%

Heel goed

Goed

50% Neutraal

60%

70%

80%

Slecht

Heel slecht

90%

100%

Over het algemeen zijn ouders van mening dat ze veel of heel veel kunnen doen om verbrandingen bij hun kinderen te voorkomen, zowel voor als na de voorlichting van de Brandwonden Stichting. Wel zien we in tabel 3.7 dat na de voorlichting een groter deel van de ouders aangeeft dat ze heel veel kunnen doen, dit percentage is gestegen van 46% naar 58%. Er zijn geen verschillen tussen de verschillende groepen ouders.

Tabel 3.7

Hoe veel denkt u zelf te kunnen doen om verbranding bij uw kind(eren) te voorkomen? (n= 733, %) Voormeting

Nameting

Heel weinig

1

0

Weinig

3

0

Neutraal

8

4

Veel

42

37

Heel veel

46

58

0

1

Weet ik niet

3.2

Specifieke kennis Aan de ouders is een aantal specifieke kennisvragen voorgelegd met betrekking tot brandwonden. Dat verbranding door hete vloeistoffen de meest voorkomende verbranding is bij kinderen van 0-4 jaar, is bij het grootste deel van de ouders bekend: 97% noemt dit tijdens de voormeting. Tijdens de nameting is dit percentage dan ook nauwelijks veranderd (99%).

19


Thee is meestal de veroorzaker van brandwonden. Ook dit is bij een groot deel van de ouders bekend. In tabel 3.8 staan de resultaten van de voormeting en nameting weergegeven. Ouders hebben in de nameting veel minder vaak water genoemd als veroorzaker en noemen juist vaker thee. Tijdens de voormeting zien we een verschil tussen mannen en vrouwen: mannen noemen vaker water als veroorzaker (31%) dan vrouwen (19%). Vrouwen noemen vaker thee (74%) dan mannen (64%). Tijdens de nameting is het verschil tussen beide groepen verdwenen en geldt voor beide groepen dat het grootste deel van de ouders thee als veroorzaker van brandwonden noemt (beiden 88%). De voorlichting heeft dus meer effect gehad op mannen.

Tabel 3.8

Vloeistoffen die volgens de ouders de meeste brandwonden veroorzaken (n= 733, %) Voormeting

Nameting

Koffie

3

3

Water

21

9

Thee

72

88

4

0

Weet ik niet

De gevolgen van verbranding door hete vloeistof zijn goed bekend bij de ouders. Tijdens de voormeting dachten ruim acht van iedere tien ouders dat verbranding door hete vloeistof meestal wordt gevolgd door een 2e graadsbrandwond. In de nameting geeft een even groot deel het correcte antwoord. Wel denken ouders vaker dat vloeistof 3e graadsbrandwonden kan veroorzaken en noemen ze minder vaak 1e graadsbrandwonden. Kortom, ouders denken na de voorlichting dat verbranding door hete vloeistoffen ernstigere gevolgen heeft in vergelijking met de voormeting. Er zijn geen verschillen tussen groepen ouders gevonden.

Figuur 3.2

Gevolgen van verbranding door hete vloeistoffen (n=733, %) 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Alleen een rode huid die wat pijnlijk is - 1e graads brandwond

Rood-witte huid die zeer pijnlijk Huid is verdwenen, ziet er witis en waar blaren op kunnen zwart uit en is niet pijnlijk - 3e ontstaan - 2e graads graads brandwond brandwond Voormeting

Nameting

20


Als we deze cijfers vergelijken met onderzoeksresultaten naar aanleiding van de campagne verbrandingen die in 2006 is gestart, dan zien we eenzelfde beeld (ResCon, 2008). In de nameting van de campagne gaf 90% aan dat 2 e graadsbrandwonden het meest voorkomen, in het huidige onderzoek is dat 84%. Specifiek is ingegaan op wat men moet doen in het geval van een verbranding. Zo is gevraagd wat ouders als eerste moeten doen als hun kind een brandwond oploopt. Het beste dat ouders kunnen doen is koelen met lauw zacht stromend water. Dit was voorafgaand aan de voorlichting al bij de meeste ouders bekend, en tijdens de nameting noemen bijna alle ouders dit (tabel 3.9). Tijdens de voormeting waren het vooral de leidsters die al goed op de hoogte waren wat men als eerste moet doen: 98% noemde koelen met lauw zacht stromend water. De ouders noemden dit iets minder (85%), maar tijdens de nameting is het verschil verdwenen. De ouders zijn dus goed bereikt door de voorlichting.

Tabel 3.9

Wat moet u als eerste doen nadat een kind een brandwond heeft opgelopen (n=733, %) Voormeting

Nameting

Koelen met lauw zacht stromend water

87

97

Kind onder de koude douche zetten

11

3

Koelen met ijs

1

-

Iets anders, namelijk

1

<1

<1

<1

Brandwondenzalf opsmeren

Daarnaast is ook gevraagd hoe lang men de wond moet koelen met water. Het beste is om ongeveer 10 minuten te koelen. Tijdens de nameting zijn ouders hiervan beter op de hoogte dan tijdens de voormeting (tabel 3.10). Hetzelfde geldt voor wat men op de wond moet smeren. Het beste is om niets op de wond te smeren. Tijdens de voormeting wist 73% dit, tijdens de nameting is dit percentage gestegen tot 93% (tabel 3.11). Ouders zijn er dus beter van op de hoogte, wat ook blijkt uit het feit dat het aandeel ouders dat niet weet wat ze op een brandwond mogen smeren is gedaald van 15% naar 1%.

Tabel 3.10

Hoe lang moet een brandwond worden gekoeld met water? (n=733,%)

Onduidelijk of dubbel

Voormeting

Nameting

2

1

Ongeveer 2-5 minuten

6

3

Ongeveer 10 minuten

51

70

Ongeveer 20 minuten

25

17

Totdat er hulp is

15

9

2

0

Weet ik niet

21


Tabel 3.11

Wat mag u direct na een verbrandingsongeval op de brandwond smeren? (n=733, %) Voormeting

Nameting

Tandpasta

0

1

11

4

1

1

Helemaal niets

73

93

Weet ik niet

15

1

Brandwondenzalf Betadine

Als we kijken naar de verschillende groepen ouders dan valt op dat ouders met één kind vaker aangeven dat ze niet weten wat ze op een brandwond mogen smeren (21%) dan ouders met meerdere kinderen (12%). Ouders met één kind geven juist minder vaak aan dat je helemaal niets op de wond mag smeren dan ouders met meerdere kinderen (respectievelijk 67% en 76%). Ook zien we dat leidsters tijdens de voormeting beter op de hoogte zijn dan ouders (90% van de leidsters geeft aan dat je helemaal niets op de wond mag smeren, tegenover 70% van de ouders). Tijdens de nameting is bij beide groepen het verschil verdwenen: ouders met één kind en niet-leidsters (=ouders) zijn dus net zo goed op de hoogte als ouders met meerdere kinderen en leidsters.

Tabel 3.12

Wat mag u direct op de brandwond smeren, naar aantal kinderen (%) 1 kind (n=240)

Tandpasta Brandwondenzalf Betadine


Voormeting

Nameting

Voormeting

Nameting

-

2

1

1

12

3

11

4

1

1

1

0

Helemaal niets

67

93

76

93

Weet ik niet

21

1

12

1

Tabel 3.13

Wat mag u direct op de brandwond smeren, naar ouders/leidsters (%) Ouders (n=634)

Leidsters (n=93)

Voormeting

Nameting

Voormeting

Nameting

Tandpasta

<1

1

-

-

Brandwondenzalf

12

4

7

5

1

1

-

-

Helemaal niets

71

93

90

95

Weet ik niet

16

1

3

-

Betadine

In geval van een brandwond moet de kleding alleen worden uitgetrokken als het niet aan de wond plakt. Voorafgaand aan de voorlichting dacht 64% van de ouders dat kleding niet uit moet worden getrokken, na de voorlichting is dat 52%. Omdat de vraag dubbel geïnterpreteerd kan worden – kleding mag immers niet worden uitgetrokken als het aan het lichaam plakt – is het zinvoller te kijken hoeveel procent van de ouders dit antwoord aankruisen (het gaat hier om het

22


antwoord: ‘ja, als het maar niet aan de wond plakt’). Tijdens de voormeting gaf 27% dit antwoord, tijdens de nameting is dat gestegen naar 46%. Ook hier zien we dus een verbetering. We zien geen verschil in antwoordenpatroon tussen verschillende groepen als we kijken naar hoe vaak men antwoord ‘ja, als het maar niet aan de wond plakt’.

Figuur 3.3

Moet kleding worden uitgetrokken bij een brandwond? (n=733)

Voormeting

Nameting

0%

10%

20%

30%

40%

Ja, als het maar niet aan de w ond plakt

50%

60%

70%

Ja, anders kan je niet goed koelen

80% Nee

90%

100%

Weet ik niet

Tot slot is gevraagd of men, in geval van een brandwond, de luier van een kind uit moet trekken. Een kwart van de ouders wist tijdens de voormeting niet of dit wel of niet moet, 45% dacht van wel en 20% dacht van niet. Tijdens de nameting weten ouders beter wat ze moeten doen: 87% geeft aan dat de luier uitgetrokken moet worden.

Figuur 3.4

Moet een luier worden uitgetrokken bij een brandwond? (n=733)

Voormeting

Nameting

0%

10%

20% Ja

Nee

30%

40%

Weet ik niet

50%

60%

70%

80%

Niet van toepassing, mijn kind draagt geen luier

90%

100%

23


Nadere analyse heeft uitgewezen dat er een verschil bestaat tussen ouders en leidsters. Zowel tijdens de voormeting als nameting. Tijdens de voormeting zeggen ouders relatief vaak dat ze niet weten of de luier uit moet (29%, tegenover 18% van de leidsters) en leidsters zeggen vaker dat dit niet moet (34%, tegenover 21 van de ouders). Tijdens de nameting zijn leidsters iets minder goed op de hoogte dan ouders: ze geven vaker dan ouders aan dat ze het niet weten (respectievelijk 5% om 2%) en geven ook vaker het verkeerde antwoord (10% van de leidsters denkt dat een luier niet uit hoeft, 4% van de ouders denkt dit).

3.3

Conclusie Uit dit hoofdstuk is duidelijk geworden dat het kennisniveau van de ouders is gestegen als we de voormeting en nameting met elkaar vergelijken. Op bijna alle punten zien we een duidelijke verbetering. In een aantal gevallen was er al sprake van een hoog kennisniveau, en is het verschil tussen de voor- en nameting minder groot. Wel bestaan er een aantal verschillen tussen bepaalde groepen ouders. Zo is duidelijk geworden dat het basiskennisniveau (het niveau tijdens de voormeting) van leidsters hoger is dan van ouders. Dit heeft er toe geleid dat we juist bij ouders de meeste verbetering zien in de nameting ten opzichte van de voormeting. Dit is niet verwonderlijk: bij de ouders valt de meeste winst te behalen. Bij de leidsters is minder winst te behalen aangezien zij al meer kennis hadden voorafgaand aan de voorlichting. Op sommige punten, waar er tussen groepen ouders verschillen bestonden tijdens de voormeting, zien we dat de verschillen zijn verdwenen in de nameting. De groep die tijdens de voormeting minder goed op de hoogte was van maatregelen om brandwonden tegen te gaan, is tijdens de nameting net zo goed op de hoogte als de andere groep. Beide groepen zijn bereikt door de voorlichting, maar het effect is dus wat sterker bij de groep die minder op de hoogte was, en uiteindelijk leidt dat er toe dat beide groepen er tijdens de nameting ongeveer evenveel van af weten. Uit de algemene kennisvragen wordt duidelijk dat, ondanks dat de voorlichting effect heeft gehad, er nog wel ruimte voor verbetering is. Zo is bijvoorbeeld het aandeel ouders dat zegt (heel) goed op de hoogte te zijn van wat men moet doen in geval van een brandwond gestegen van 44% naar 83%, maar geldt voor ongeveer een vijfde van de ouders dat ze minder goed op de hoogte zijn. Het feit dat slechts enkele ouders (heel) slecht op de hoogte zijn van wat ze moeten doen in geval van een brandwond, wijst er overigens op dat er al wel een redelijke basiskennis aanwezig is. Verder blijkt dat een kwart van de ouders tijdens de nameting aangeeft dat de kans op een brandwond niet groot is, ook hier is zien we aanknopingspunten voor preventie.

24


De specifieke kennisvragen die in dit hoofdstuk zijn behandeld, over onder andere de gevolgen van brandwonden, wat men als eerste moet doen, hoe lang men moet koelen en wat men op een brandwond moet smeren, wijzen uit dat ouders behoorlijk goed op de hoogte zijn (en door het bijwonen van de voorlichting nog beter op de hoogte zijn). Wat opvalt is dat niet alle ouders even goed op de hoogte zijn of ze kleding moeten uittrekken in geval van een brandwond. Ongeveer de helft van de ouders weet in de nameting dat kleding moet worden uitgetrokken als het niet aan de wond plakt. Echter, bij deze vraag hebben de antwoordmogelijkheden mogelijk tot verwarring geleid, omdat ook de antwoordcategorie ‘nee’ namelijk in sommige gevallen goed is. Omdat dus toch een deel van de ouders denkt dat kleding nooit mag worden uitgetrokken in geval van een brandwond, is het zinvol dat de NBS hier in toekomstige voorlichtingsbijeenkomsten meer aandacht aan besteedt.

25


4

Attitude

In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de attitude die ouders hebben ten aanzien van (het voorkomen van) brandwonden bij jonge kinderen.Net als in het vorige hoofdstuk worden ook hier de resultaten van de voormeting en de nameting met elkaar vergeleken en wordt gekeken of er verschillen bestaan tussen verschillende groepen ouders.

4.1

Attitude ten aanzien van maatregelen Het grootste deel van de ouders is het (helemaal) oneens met de stelling dat ze thuis geen maatregelen hoeven te nemen omdat brandwonden nooit helemaal te voorkomen zijn. Hierin bestaat geen verschil tussen de voor- en nameting: de ouders denken er op beide momenten hetzelfde over.

Tabel 4.1

Ik hoef thuis geen maatregelen te nemen, want brandwonden bij jonge kinderen zijn nooit helemaal te voorkomen (n= 733, %) Voormeting

Nameting

Helemaal oneens

71

74

Oneens

20

18

Neutraal

5

4

Eens

3

2

Helemaal eens

1

1

Weet niet, geen antwoord

0

1

Als we kijken naar verschillen tussen groepen ouders, dan zien we dat er een verschil bestaat wat betreft het opleidingsniveau. Zowel in de voormeting als in de nameting zijn ouders met een hoge opleiding het vaker helemaal oneens met de stelling dan ouders met een lage/middelbare opleiding. En ook binnen deze groepen zien we dat het oordeel tussen beide metingen niet significant afwijkt. De voorlichting heeft hier dus niet tot verandering geleid.

Tabel 4.2

Ik hoef thuis geen maatregelen te nemen, want brandwonden bij jonge kinderen zijn nooit helemaal te voorkomen, naar opleiding (%) Laag/middelbaar opgeleid (n=399)


Voormeting

Nameting

Voormeting

Nameting

Helemaal oneens

67

71

75

79

Oneens

22

19

18

17

Neutraal

6

5

4

2

Eens

3

3

2

1

Helemaal eens

2

2

-

0

26


Vervolgens is aan de ouders gevraagd hoe nuttig, hoe makkelijk uitvoerbaar en hoe duur zij de maatregelen vinden om verbrandingen bij hun kinderen te voorkomen. Op een enkeling na, vinden alle ouders de maatregelen nuttig. Hier zijn dan ook geen verschillen gevonden tussen de voor- en nameting: in de voormeting vond 97% de maatregelen (zeer) nuttig, in de nameting is dat 98%.

Figuur 4.1

Maatregelen om verbandingen bij mijn kinderen te voorkomen zijn….. (n=733)

Voormeting

Nameting

0%

20% (heel) Nuttig

40% Neutraal

60%

80%

(helemaal) Niet nuttig

100%

Weet niet

We zien ook geen verschil tussen de voormeting en nameting als we kijken naar de prijs van de maatregelen. Tijdens beide metingen vindt ruim de helft de maatregelen (heel) goedkoop, respectievelijk 54% en 56%, een aantal ouders vindt de maatregelen duur (voormeting 5%, nameting 9%).

Figuur 4.2


Voormeting

Nameting

0%

20% (heel) Duur

40% Neutraal

60% (heel) Goedkoop

80% Weet niet

100%

27


Tijdens de voormeting vonden lager opgeleide ouders de maatregelen minder vaak goedkoop (51%, tegenover 61% van de hoger opgeleide ouders), tijdens de nameting is dit verschil verdwenen. Wat betreft de uitvoerbaarheid van maatregelen blijkt de voorlichtingsbijeenkomst wel een rol te hebben gespeeld. Een groter deel van de ouders geeft tijdens de nameting aan dat zij maatregelen veel makkelijker vinden uit te voeren (figuur 4.3).

Figuur 4.3


Voormeting

Nameting

0%

20% (heel) Makkelijk

40% Neutraal

60% (heel) Moeilijk

80%

100%

Weet niet

We zien dat leidsters in de voormeting vaker aangeven dat de maatregelen heel makkelijk zijn uit te voeren (40%, tegenover 26% van de ouders) en tijdens de nameting is dit verschil verdwenen. Bij vooral ouders, maar ook bij leidsters zien we een verbetering tussen de voormeting en de nameting. Tijdens de nameting vindt 49% van de leidsters de maatregelen makkelijk uit te voeren, tegenover 45% van de ouders. 4.2

Conclusie In dit hoofdstuk is gekeken naar de attitude die ouders hebben ten aanzien van maatregelen om brandwonden bij hun jonge kinderen te voorkomen. Omdat tijdens de voormeting de attitude in de meeste gevallen al positief was, is er weinig ruimte voor verbetering in de nameting. Vooral het nut van maatregelen wordt door bijna alle ouders ingezien en hierin is dan ook weinig veranderd. Het enige aspect waar we wel verbetering zien is het oordeel over de uitvoerbaarheid van maatregelen. Na het bijwonen van de voorlichtingsbijeenkomst zijn ouders duidelijk vaker van mening dat maatregelen (heel) makkelijk uitvoerbaar zijn.

29


5

Gedrag en intentie

In dit onderzoek is gekeken naar het gedrag van de ouders en de intentie tot gedrag. Er is onder andere gekeken welke maatregelen ouders treffen en in hoeverre de intentie aanwezig is om deze maatregelen te gaan treffen in de toekomst, als men het nu nog niet doet. Evenals in de eerdere hoofdstukken wordt ook in dit hoofdstuk gekeken of er verschillen bestaan tussen verschillende groepen ouders.

5.1

Praten over brandwonden Aan de ouders is gevraagd in hoeverre zij met familie of vrienden praten over het voorkomen van verbrandingen bij jonge kinderen. Uit tabel 5.1 valt af te lezen dat 40% van de ouders voorafgaand aan de voorlichting aangaf hier helemaal niet vaak met anderen over te praten. Tijdens de nameting zegt 11% dit helemaal niet vaak te doen.

Tabel 5.1

Ik praat met mijn familie/vrienden over het voorkomen van verbrandingen bij jonge kinderen (n= 733, %) Voormeting

Nameting

Helemaal niet vaak

40

11

Niet vaak

30

20

Neutraal

20

43

Vaak

9

22

Heel vaak

2

3

Weet niet, geen antwoord

0

1

Alleen tijdens de nameting zien we verschillen tussen groepen. Ouders met een hoge opleiding praten tijdens de nameting vaker met anderen over het voorkomen van brandwonden dan ouders met een lage/middelbare opleiding (tabel 5.2).

Tabel 5.2

Ik praat met mijn familie/vrienden over het voorkomen van verbrandingen bij jonge kinderen, naar opleiding (%) Laag/middelbaar opgeleid (n=400)


Voormeting

Nameting

Voormeting

Nameting

Helemaal niet vaak

40

15

39

8

Niet vaak

28

22

33

19

Neutraal

21

43

18

41

Vaak

9

18

9

28

Heel vaak

2

3

2

4

30


Ook bij ouders met één of meerdere kinderen bestaan verschillen. Ouders met meer dan één kind praten minder vaak met anderen dan ouders die één kind hebben (tabel 5.3).

Tabel 5.3

Ik praat met mijn familie/vrienden over het voorkomen van verbrandingen bij jonge kinderen, naar aantal kinderen (%) Eén kind (n=244)


Voormeting

Nameting

Voormeting

Nameting

Helemaal niet vaak

37

10

42

12

Niet vaak

34

14

27

23

Neutraal

18

50

21

40

Vaak

9

23

9

22

Heel vaak

2

3

2

3

5.2

Treffen van algemene maatregelen brandveiligheid Om meer inzicht te krijgen in wat ouders op dit moment al doen aan het voorkomen van brandwonden is gevraagd of er rookmelders in de woning hangen. Tijdens de voormeting gaf driekwart van alle ouders aan één of meer rookmelders in huis te hebben (74%). Tijdens de nameting hebben ouders vaker één of meer rookmelders (79%). Binnen de totale groep ouders zien we dat het aandeel ouders met geen enkele rookmelder is gedaald van 26% naar 20%.

Figuur 5.1

Aantal rookmelders aanwezig in de woning (n=733)

Voormeting

Nameting

0%

20%

40% Geen

Eén

60% Twee

80%

100%

Meer dan twee

Wanneer we alleen kijken naar de ouders die in de voormeting aangaven dat ze geen rookmelder hadden (193 ouders), dan zien we een stijging van 27% (tabel 5.4). We kunnen dus stellen dat, ongeacht de intentie, een kwart van de ouders die nog geen rookmelders had, na het bijwonen van de voorlichting (meer) rookmelders aanschaft.

31

Tabel 5.4


Rookmelders tijdens voor en nameting (n=193, %) Geen rookmelder nameting

1 of meer rookmelders nameting

73

27

0

100

Geen rookmelder voormeting 1 of meer rookmelders voormeting

Tijdens de voormeting verschilden ouders met één kind van de ouders met meerdere kinderen. Ouders met meerdere kinderen hadden vaker één of meer rookmelders (76%) dan ouders met één kind (68%). In de nameting zijn deze verschillen verdwenen. Andere verschillen zijn niet gevonden. Daarnaast is gevraagd of men van plan is om binnen een maand (meer) rookmelders op te gaan hangen in huis. Eén op de vijf ouders (19%), gaf tijdens de voormeting aan dat ze dit van plan waren. Dit zijn vooral ouders die aangaven dat ze nog geen rookmelder hebben thuis (66%), maar dus ook ouders die al één of meer rookmelders hebben (34%). Hebben de ouders die van plan waren om (meer) rookmelders op te hangen in de woning, dit na twee maanden ook echt gedaan? Nee, niet allemaal. Een kwart van deze groep ouders (25%) heeft wel (meer) rookmelders opgehangen, maar het grootste deel heeft dus geen actie ondernomen. Naast een rookmelder is een blusdeken ook van belang om brandwonden tegen te gaan. Twee van iedere tien ouders gaven tijdens de voormeting aan dat ze een blusdeken in huis hadden (23%). Tijdens de nameting is dit percentage gestegen naar 34%. Desondanks geldt nog steeds voor het grootste deel van de ouders dat ze geen blusdeken in huis hebben. Wel zien we dat vooral ouders met één kind meer actie hebben ondernomen, de stijging is bij deze groep het grootst.


Aanwezigheid blusdeken in de woning, naar aantal kinderen

Voormeting

Nameting

Voormeting Eén kind (n=240)

Figuur 5.2

Nameting

0%

20% Ja

40% Nee

60%

80%

Ik weet niet wat een blusdeken is

100%

32

5.3


Gedrag tijdens het koffie- en theedrinken In deze paragraaf wordt gekeken wat ouders doen of niet doen als het gaat om verbrandingen met hete vloeistoffen (zoals koffie en thee) te voorkomen. In figuur 5.3 valt af te lezen, dat de meeste ouders vaak of altijd hete dranken buiten bereik van hun kind zetten, en dat dit nog vaker wordt gedaan tijdens de nameting in vergelijking met de voormeting. Het gebruik van een thermoskan wisselt, zowel tijdens de voormeting als tijdens de nameting. Maar ook hier zien we een positieve trend: ouders geven tijdens de nameting vaker aan een thermoskan te gebruiken. Toch is er ook nog een aanzienlijk deel van de ouders dat nooit een thermoskan gebruikt.

Figuur 5.3

Gedrag ten aanzien van hete vloeistoffen: hete dranken buiten bereik en het gebruik van een thermoskan (n=733)

Voormet ing

Namet ing

Voormet ing

Namet ing

0%

10%

20%

30%

40% Alt ijd

50% Vaak

Soms

60%

70%

80%

90%

100%

Nooit

Wat betreft hete dranken drinken met een kind op schoot (figuur 5.4) zien we een verbetering: een groter deel van de ouders geeft aan nooit hete dranken te drinken met een kind op schoot. Het gebruik van een tafelkleed is niet groot en na het volgen van de voorlichting is het gebruik nog iets verder gedaald. Samenvattend kan worden gesteld dat alle gedragingen in positieve richting zijn veranderd.

33

Figuur 5.4


Gedrag ten aanzien van hete vloeistoffen: hete drank op schoot en het gebruik van een tafelkleed (n=733)

Voormet ing

Namet ing

Voormet ing

Namet ing

0%

10%

20%

30%

40% Alt ijd

50% Vaak

60%

Soms

70%

80%

90%

100%

Nooit

Bij deze veilige gedragingen vinden we verschillen tussen groepen ouders. Alleen die groepen waar we verschillen vinden tussen of de voormeting of de nameting zijn in tabel 5.5 weergegeven. Daar waar we significante verschillen vinden is dat aangegeven met een asterisk (*). Het komt ook voor dat er tijdens de voormeting wel een significant verschil bestaat en tijdens de nameting niet, of andersom.

34


Tabel 5.5

Gedrag hete vloeistoffen, naar achtergrondkenmerken (n=733, %) Voormeting

Nameting

% altijd

% altijd

Leidsters

63*

67*

Ouders

44*

55*

Moeders

21*

30

Vaders

9*

23

Laag/middelbaar opgeleid

21

32*

Hoog opgeleid

17

25*

Leidsters

34*

43*

Ouders

17*

27*

% nooit

% nooit

Leidsters

62*

75*

Ouders

46*

60*

1 kind

55*

69*

Meer dan 1 kind

44*

57*


52

68*

Hoog opgeleid

44

54*

Moeders

69*

73

Vaders

61*

71

Hete drank buiten bereik

Gebruik thermoskan

Hete drank op schoot

Gebruik tafelkleed

Tot slot is ook rechtstreeks aan de ouders gevraagd of ze de komende maand meer maatregelen gaan nemen om verbrandingen tijdens koffie of thee drinken bij hun kinderen te voorkomen. De voor- en nameting laten eenzelfde beeld zien: ongeveer de helft van de ouders is het (helemaal) eens met de stelling dat ze meer maatregelen zullen treffen. Als we alleen kijken naar de ouders die tijdens de voormeting aangaven meer maatregelen te zullen gaan nemen, dan zien we dat deze groep tijdens de nameting minder vaak hun kinderen op schoot nemen als ze dranken aan het drinken zijn en dat ze vaker een thermoskan gebruiken.

35

5.4


Gedrag in badkamer, bad en douche Ook onder de douche of in bad kunnen kinderen verbrandingen oplopen, door te heet water. Aan de ouders is gevraagd of hun kind wel eens alleen is als hij of zij onder de douche staat of in bad zit. Zoals uit figuur 5.5 valt af te lezen, geldt voor een groot deel van de ouders dat ze hun kind nooit alleen laten in bad of onder de douche. Toch zien we, zowel in de voormeting als nameting, dat ongeveer 40% van de ouders hun kind soms, vaak of altijd alleen laat. Alhoewel het weinig voorkomt dat ouders hun kind altijd of vaak alleen laten, is het opvallend, aangezien het gaat om kinderen tot 4 jaar. Mogelijk gaat het hier om ouders die hun kind voor een kort moment alleen laten, om bijvoorbeeld een handdoek te pakken. Op basis van dit onderzoek kunnen we daar echter geen uitspraken over doen. Nadere analyse heeft wel uitgewezen dat ouders hun kind vaker alleen in bad of onder de douche laten naarmate het kind ouder is. Van de 0-jarigen is 66% nooit alleen in bad en van de 4-jarigen 32%. Tijdens de nameting is het aandeel ouders dat hun kind nooit alleen laat onder de douche of in bad groter dan voorafgaand aan de voorlichting.

Figuur 5.5

Gedrag in de badkamer: laat u uw kind wel eens alleen in de badkamer? (n=733)

voormet ing

namet ing

0%

10%

20%

30%

Alt ijd

40%

Vaak

50%

Soms

60%

Nooit

70%

80%

90%

100%

Weet niet

Een overgrote meerderheid van de ouders test altijd de temperatuur van het water voordat het kind onder de douche of in bad gaat (figuur 5.6). In de voormeting gold dit voor 86%, in de nameting voor 89%. Bijna driekwart van de ouders heeft een thermostaatkraan in de badkamer, dit is niet meer geworden tijdens de nameting (voormeting 74%, nameting 75%).

36

Figuur 5.6


Gedrag in de badkamer: test u de temperatuur van het badwater? (n=733)

voormet ing

namet ing

0%

10%

20%

30%

Alt ijd

40%

Vaak

50%

Soms

60%

Nooit

70%

80%

90%

100%

Weet niet

Tijdens de voormeting gaf een klein deel van de ouders aan de komende maand meer maatregelen te willen treffen om verbrandingen in de badkamer te voorkomen (16%). Nadat ouders voorlichting hebben gekregen zijn ze niet vaker van plan om maatregelen te treffen in de badkamer. Dit wijst er op dat ouders het idee hebben dat ze al voldoende doen om verbrandingen te voorkomen onder de douche of in bad. Dit is opvallend aangezien we zagen dat een aanzienlijk deel van de ouders ook tijdens de nameting aan heeft gegeven dat zij hun kind soms, vaak of altijd alleen laten onder de douche of in bad. Als we de hiervoor genoemde resultaten vergelijken met de onderzoeksresultaten naar aanleiding van de campagne verbrandingen (ResCon, 2008), dan zien we dat de respondenten uit het huidige onderzoek iets voorzichtiger zijn. Tijdens de nameting van de campagne zei 43% hun kind nooit alleen in de badkamer te laten, tijdens de voormeting van het huidige onderzoek is dat 58%. Bij het testen van de temperatuur zien we deze verschillen niet, in beide onderzoeken zien we dat ongeveer 90% van de ouders de temperatuur van het water test. Ook wat betreft de maatregelen in de badkamer zien we dat er op sommige punten verschillen bestaan tussen groepen ouders. Alleen die aspecten waar we verschillen vinden tussen groepen staan weergegeven in tabel 5.6. De verschillen zijn aangegeven met een asterisk (*). Het komt ook voor dat er tijdens de voormeting wel een verschil bestaat en tijdens de nameting niet, of andersom. De verschillen doen zich alleen voor bij ouders en leidsters en bij ouders met één of meerdere kinderen.

37


Tabel 5.6

Gedrag badkamer naar achtergrondkenmerken (n=733, %) Voormeting

Nameting

% nooit

% nooit

Alleen in bad 1 kind

76*

77*

Meer dan 1 kind

48*

53*

Leidsters

60*

64*

Ouders

76*

77*

% altijd

% altijd

1 kind

91*

94

Meer dan 1 kind

84*

88

Leidsters

88*

91*

Ouders

76*

83*

Thermostaatkraan

Test temperatuur water

5.5

Gedrag in de keuken In tabel 5.7 staat een overzicht van het gedrag in de keuken. Op de vraag of hun kind wel eens bij hen in de keuken is als men aan het koken is, gaf tijdens de voormeting 54% aan dat dit vaak of altijd het geval is. Tijdens de nameting zegt 33% dat dit vaak of altijd is. Ouders zijn hierin dus voorzichtiger geworden, maar het aandeel ouders dat hun kind nooit in de keuken laat terwijl ze aan het koken zijn, is niet sterk gestegen: van 8% naar 12%. Zowel tijdens de voor- als nameting heeft een klein deel van de ouders een fornuisrekje en een oven-veilige sluiting. De verschillen ten opzichte van de voormeting zijn niet heel groot. Wat betreft andere gedragingen in de keuken zien we wel meer vooruitgang. In de nameting geven bijna alle ouders aan dat ze de stelen opzij doen en dat ze snoeren buiten bereik van kinderen houden. Koken op de achterste pitten wordt wel vaker gedaan dan tijdens de voormeting: het percentage ouders die dat zoveel mogelijk of altijd doen is gestegen van 57% naar 80%. Wel blijft gelden dat twee van iedere tien ouders kijken welke pit het meest geschikt is. Evenals bij de andere onderwerpen is ook hier aan de ouders gevraagd of zij de komende maand meer maatregelen gaan nemen om verbandingen tijdens het koken te voorkomen. Twee van iedere tien ouders waren het helemaal met deze stelling eens en een even groot deel was het met de stelling eens. Tijdens de nameting zijn deze percentages niet veranderd.

38


Tabel 5.7

Gedrag in de keuken (n=733, %) Voormeting

Nameting

Is uw kind wel eens in de keuken terwijl u aan het koken bent? Altijd

7

3

Vaak

47

30

Soms

38

54

Nooit

8

12

Hebt u een fornuisrekje op uw fornuis geplaatst? Ja Nee

6

7

86

92

7

1

9

12

53

48

Weet niet Hebt u een kindveilige sluiting op uw (combi-)oven? Ja Nee Weet niet

9

3

28

37

7

15

Ja, zoveel mogelijk

50

65

Nee, ik kijk welke pit geschikt is

35

18

8

2

Ja, altijd

59

72

Ja, zoveel mogelijk

36

27

5

1

Ja, altijd

48

63

Ja, zoveel mogelijk

48

36

3

1

Niet van toepassing Kookt u op de achterste pitten van het fornuis? Ja, altijd

Nee, daar let ik niet op Kookt u met de stelen van de pannen naar de zijkant of naar achteren gedraaid?

Nee Zorgt u ervoor dat snoeren van uw elektr. app. altijd buiten bereik van uw kinderen zijn?

Nee

Een vergelijking met de resultaten van de campagne verbrandingen heeft uitgewezen dat er nauwelijks verschillen zijn (ResCon, 2008). Naar aanleiding van de campagne is gevraagd of kinderen wel eens in de keuken zijn tijdens het koken, of men een fornuisrekje heeft, of men op de achterste pitten kookt en of men de stelen van de pannen naar de zijkant of achterkant draait tijdens het koken. Op al deze punten zijn er nauwelijks verschillen tussen de twee onderzoeken.

39


In tabel 5.8 staan de verschillen tussen de groepen ouders weergegeven. Alleen die onderwerpen waar we verschillen vinden tussen groepen staan weergegeven in tabel 5.8. De verschillen zijn aangegeven met een asterisk (*). Voor de leesbaarheid is bij ieder onderwerp slechts één antwoordcategorie weergegeven (de categorie altijd, vaak etc.). We zien vooral een aantal verschillen tussen vaders en moeders.

Tabel 5.8

Gedrag in de keuken naar achtergrondkenmerken (n=733, %) Voormeting

Nameting

% vaak

% vaak

1 kind

41*

26*

Meer dan 1 kind

52*

35*

Leidsters

49*

32*

Ouders

33*

19*

% weet niet

% weet niet

Moeders

6*

1

Vaders

15*

1

% altijd

% altijd

Moeders

61*

47*

Vaders

50*

59*

% nee

% nee


2*

1

Hoog opgeleid

10*

1

% altijd

% altijd

Moeders

7

17*

Vaders

4

5*

Moeders

49

65*

Vaders

46

53*


51*

63

Hoog opgeleid

45*

64

Leidsters

46

56*

Ouders

49

64*

Kind in keuken tijdens koken

Fornuisrekje

Stelen van pannen opzij gedraaid

Stelen van pannen opzij gedraaid

Koken op achterste pit

Snoeren buiten bereik

40

5.6


Conclusie In dit hoofdstuk is gekeken naar het gedrag van de ouders als het gaat om het voorkomen van brandwonden bij hun kinderen. We kunnen concluderen dat het gedrag van de ouders is veranderd nadat ze de voorlichting hebben bijgewoond. Niet alleen praten ouders vaker over het voorkomen van brandwonden, ze nemen ook vaker maatregelen. Echter, hierin lijken ouders selectief, want dit geldt niet voor alle onderzochte maatregelen. Als we kijken naar de twee algemene maatregelen, de aanwezigheid van rookmelders en een blusdeken, dan zien we dat rookmelders duidelijk meer aanwezig zijn in huishoudens dan een blusdeken. Ook na de voorlichting heeft tweederde van de ouders geen blusdeken in huis. De specifieke maatregelen op het gebied van hete vloeistoffen die aan de ouders zijn voorgelegd, zijn allemaal in positieve richting veranderd. Ook op het gebied van maatregelen in de badkamer zien we dat het gedrag van ouders is veranderd. Bij de maatregelen in de keuken zien we naast een aantal verbeteringen ook dat enkele maatregelen niet vaker worden getroffen dan voorafgaand aan de voorlichting. Het gaat hier specifiek om het plaatsen van een fornuisrekje en ovenveilige sluiting. Deze maatregelen werden voorafgaand aan de voorlichting ook al weinig getroffen. Bij voorlichtingsbijeenkomsten zou er meer aandacht kunnen worden besteed aan het belang en het nut van maatregelen die weinig worden getroffen, en is het interessant om te achterhalen waarom mensen deze maatregelen niet treffen. Op die manier krijgt de NBS meer inzicht in wanneer mensen wel en wanneer mensen geen maatregelen treffen.

41

6


Totaal aantal getroffen maatregelen

In dit hoofdstuk wordt gekeken naar het totaal aantal maatregelen dat ouders treffen en of hierin verschillen bestaan tussen verschillende groepen ouders.

6.1

Samengestelde maat voor het aantal maatregelen In de vragenlijst is gevraagd naar 15 verschillende maatregelen (zie bijlage 4). Om te kijken hoeveel maatregelen ouders treffen is voor al deze variabelen één samengestelde maat berekend. Deze maat heeft een score van minimaal 0 en maximaal 15. In bijlage 4 staat weergegeven hoe deze maat is berekend. In figuur 6.1 valt af te lezen hoeveel maatregelen de ouders gemiddeld treffen. Tijdens de voormeting troffen ouders gemiddeld 5,8 maatregelen, tijdens de nameting treffen de ouders gemiddeld 6,7 maatregelen. Ouders zijn dus meer maatregelen gaan treffen nadat ze voorlichting hebben gehad.

Aantal maatregelen dat ouders treffen tijdens voormeting en nameting (n=733) %

20 18 16 14 12 10 8 6 4 2

m aa tre ge 1 le m n a at 2 re m aa ge l tre 3 ge m le aa tre n 4 ge m le aa n t r eg 5 m e le aa tre n 6 ge m le aa tre n 7 g m el e aa tre n 8 ge m le aa tre n 9 g m el e aa tre n 10 ge m le aa tre n 11 g m ele aa tre n 12 ge m le aa tre n 13 g m el e aa tre n 14 ge m le aa tre n 15 g m ele aa tre n ge le n

0

0

Figuur 6.1

voormeting (gem.: 5,8)

nameting (gem.: 6,7)

We hebben vervolgens gekeken of er verschillen bestaan in het aantal getroffen maatregelen tussen verschillende groepen. Daarbij hebben we gekeken naar mensen met één of meer kinderen, verschillen tussen mannen en vrouwen, laag/middelbaar en hoog opgeleide mensen en ouders en leidsters. Alleen het aantal kinderen speelt een rol. Ouders met één kind nemen meer maatregelen dan

42


ouders met meer kinderen. Dit verschil vinden we zowel in de voormeting als in de nameting (zie tabel 6.1). Daarnaast is het ook interessant of er binnen de groepen verandering is opgetreden. Zijn bijvoorbeeld ouders met één kind meer maatregelen gaan treffen in nameting in vergelijking met de voormeting? Voor alle groepen zien we dat ze meer maatregelen zijn gaan treffen in de nameting in vergelijking met de voormeting.

Tabel 6.1

Gemiddeld aantal maatregelen dat men treft, naar achtergrondkenmerken Voormeting

Nameting

Man (n=106)

5,7

6,5

Vrouw (n=627)

5,8

6,8

1 kind (n=244)

6,3

7,1

> 1 kind (n=457)

5,5

6,5

Laag/middelbaar opgeleid (n=401)

5,8

6,7


5,8

6,8

Ouder (n=640)

5,8

6,7

Leidster (n=93)

5,9

6,9

Totaal (n=733)

5,8

6,7

6.2

Verschuivingen per maatregel In deze paragraaf wordt gekeken bij welke maatregelen we de meeste verschuivingen zien in de nameting ten opzichte van de voormeting. In tabel 6.2 staan de maatregelen weergegeven. Er zijn drie verschillende groepen te onderscheiden: 1

Maatregelen die tijdens de voormeting al veel getroffen werden en waar we redelijk weinig verschuivingen zien in de nameting (‘toppers’);

2

Maatregelen die tijdens de voormeting nog niet veel werden getroffen en waar we tijdens de nameting een duidelijke verbetering zien (‘stijgers’);

3

Maatregelen die tijdens de voormeting weinig werden getroffen en waar we tijdens de nameting ook geen duidelijke verbetering zien (‘laagblijvers’). De maatregelen van de eerste categorie zijn vooral maatregelen die in de badkamer kunnen worden getroffen. We kunnen dus stellen dat ouders in de badkamer al wat voorzichtiger zijn als het gaat om brandwonden. Maatregelen van de tweede categorie zijn minder makkelijk in te delen. Het gaat zowel om maatregelen in de keuken, als hete vloeistoffen en meer algemene maatregelen als een blusdeken. Voor deze maatregelen geldt dat er wel een duidelijke verbetering is opgetreden na de voorlichting.

43


De derde en laatste categorie bestaat uit maatregelen die betrekking hebben op de keuken. Voor deze maatregelen geldt dat ze al weinig werden getroffen en dat de voorlichting hier ook geen verandering in heeft gebracht. Deze laatste categorie maatregelen verdient dus in het bijzonder de aandacht. Ouders treffen deze maatregelen veel minder vaak dan de andere maatregelen.

Tabel 6.2

Verschuivingen in het treffen van maatregelen (n=733, %)

Categorie

Maatregel

Voormeting

Nameting

% Verschil

Significant

1 toppers

Test temperatuur badwater

87

90

3

*

1

Heeft een rookmelder

74

80

6

*

1

Heeft een thermostaatkraan

74

75

1

-

1

Gebruikt geen tafelkleed

68

72

4

-

1

Laat kind niet alleen in bad/douche

59

62

3

-

2 stijgers

Draait stelen naar achter bij koken

59

72

13

*

2

Drinkt geen hete drank op schoot

48

62

14

*

2

Houdt snoeren buiten bereik

48

63

15

*

2

Houdt hete drank buiten bereik

46

56

10

*

2

Heeft een blusdeken

23

34

11

*

2

Gebruikt een thermoskan

19

29

10

*

3 laagblijvers Heeft oven veilige sluiting

10

12

2

-

3

Kind is niet in keuken bij koken

8

12

4

*

3

Kookt op achterste pitten

7

15

8

*

3

Heeft een fornuisrekje

6

7

1

-

6.3

Conclusie In het onderzoek zijn vijftien verschillende maatregelen om brandwonden te voorkomen, aan de orde gekomen. Uit dit hoofdstuk is duidelijk geworden dat de voorlichting er voor gezorgd heeft dat ouders meer maatregelen treffen. Voorafgaand aan de voorlichting troffen ouders gemiddeld 5,8 maatregelen, twee maanden na de voorlichting is dat gestegen naar 6,7. Ondanks deze stijging, die bij alle verschillende groepen ouders waarneembaar is, worden er dus toch nog redelijk wat maatregelen weinig of niet getroffen. Maatregelen die het minst worden getroffen hebben betrekking op de keuken en veilig koken. Het fornuisrekje wordt het minst gebruikt door de ouders. De best getroffen maatregel is het testen van de temperatuur van het badwater. De NBS zal dus in de toekomst meer aandacht kunnen besteden aan de maatregelen die betrekking hebben op de keuken en veilig koken.

45


7

Oordeel over voorlichting

In dit hoofdstuk wordt gekeken naar het oordeel van de ouders over de voorlichtingsbijeenkomst van de Brandwonden Stichting. Deze vraag is alleen gesteld in de nameting, een vergelijking met de voormeting kan dan ook niet worden gemaakt.

7.1

Nieuwe kennis Aan de ouders is gevraagd of ze door de voorlichtingsbijeenkomst nieuwe kennis hebben opgedaan over het voorkomen van brandwonden. Zoals uit tabel 7.1 valt af te lezen is een meerderheid van de ouders het hier (helemaal) mee eens (84%). Bijna alle ouders vonden de groepsvoorlichting dan ook nuttig (94%). Het oordeel over de voorlichtingsbijeenkomst verschilt niet tussen verschillende groepen ouders.

Tabel 7.1

Oordeel over voorlichting (n=733, %) Nieuwe kennis opgedaan

Voorlichting was nuttig

Helemaal eens

64

76

Eens

20

18

Neutraal

10

5

Oneens

4

1

Helemaal oneens

2

1

We zien geen verschillen tussen de ouders die wel of geen nieuwe kennis hebben opgedaan en het aantal maatregelen dat men treft. Ouders die zeggen nieuwe kennis te hebben opgedaan, treffen dus niet meer maatregelen dan ouders die geen nieuwe kennis hebben opgedaan. Aan de ouders is gevraagd of zij op internet naar informatie hebben gezocht over brandwonden. Verreweg de meeste ouders hebben dit niet gedaan (90%). Wel heeft de helft van de ouders op een andere manier iets gehoord over het voorkomen van brandwonden. Dit kan in een tv- of nieuwsprogramma zijn geweest, maar een groot deel van de ouders noemt de voorlichting die zij twee maanden daarvoor hebben bijgewoond. Ook hier zien we geen verschil tussen groepen ouders.

46

7.2


Conclusie De voorlichting van de Brandwonden Stichting wordt door alle groepen ouders als positief ervaren: een ruime meerderheid van de ouders heeft bij de voorlichting nieuwe ideeën op gedaan en vond de voorlichting nuttig. Ouders zoeken zelf niet heel actief naar informatie, wat er op duidt dat de voorlichtingsbijeenkomsten (persoonlijke benadering) een goede manier zijn om de ouders te bereiken. Wel moet worden benadrukt dat de ouders die de vragenlijst van de nameting niet hebben ingevuld wellicht anders oordelen dan de ouders die de nameting wel hebben ingevuld. Het is mogelijk dat de groep ouders die is afgehaakt negatiever oordeelt over de voorlichting en om die reden niet heeft meegewerkt aan het tweede deel van het onderzoek.

47

8


Discussie en conclusie

In dit laatste hoofdstuk wordt ingegaan op de belangrijkste conclusies uit de voorgaande hoofdstukken en worden een aantal aanbevelingen gedaan. Allereerst volgt een discussieparagraaf.

8.1

Discussie Niet alle ouders van de voormeting hebben meegedaan aan de nameting. Uit hoofdstuk 2 werd duidelijk de ouders die niet hebben meegedaan aan de nameting afwijken van de ouders die wel hebben meegedaan aan de nameting. De ouders die niet hebben meegedaan aan de nameting vinden (onder andere) maatregelen om brandwonden te voorkomen minder nuttig en weten ook minder vaak wat voor type brandwond het meest voorkomt. Aangezien deze groep ouders niet bij de analyses zijn meegenomen, kunnen we stellen dat de groep ouders waar we uitspraken over doen iets positiever staat tegenover het voorkomen van brandwonden. Hierdoor is het mogelijk dat de resultaten op de hierboven genoemde onderwerpen positiever uitvallen dan in werkelijkheid het geval is. Voor vervolgonderzoek wordt aanbevolen om een non-respons onderzoek uit te voeren. Dit houdt in dat bij de groep die niet heeft meegewerkt aan de nameting een aantal vragen worden gesteld over het oordeel van de voorlichting en waarom ze niet hebben meewerkt. Op die manier wordt duidelijk of de non-respons groep verschilt en waarom.

8.2

Conclusie en aanbevelingen Uit de resultaten is duidelijk geworden dat er een zichtbare verbetering is opgetreden tijdens de nameting in vergelijking met de voormeting. We kunnen concluderen dat door de voorlichting de ouders beter op de hoogte zijn (algemene kennis) en ook vaker met anderen praten over verbrandingen bij jonge kinderen. Ook hebben ze vaak na de voorlichting hun gedrag veranderd en hebben ze meer maatregelen genomen. Aangezien de nameting twee maanden na de voorlichting heeft plaatsgevonden, mogen we concluderen dat we te maken hebben met een langdurige verandering in attitude, kennis en gedrag. De voorlichting van de Brandwonden Stichting heeft dus duidelijk effect. Als aanbeveling geldt dan ook dat de NBS vooral moet doorgaan met de voorlichtingsbijeenkomsten.

48


Daarnaast is uit het onderzoek duidelijk geworden dat het opdoen van nieuwe kennis en de intentie tot het uitvoeren van maatregelen er niet altijd toe leiden dat ouders ook daadwerkelijk meer maatregelen gaan treffen. De voorwaarden om maatregelen te treffen hebben wellicht ook met andere zaken te maken. In dit onderzoek is hier niet dieper op ingegaan. Voor eventueel vervolgonderzoek is het aan te bevelen om hier een aantal vragen over op te nemen. Daarnaast kan de Brandwonden Stichting in haar voorlichtingsbijeenkomsten ouders direct vragen waarom ze bepaalde maatregelen niet treffen. Uit het onderzoek is tevens duidelijk geworden dat er op bepaalde vlakken verschillen bestaan tussen groepen ouders. De meest opvallende en duidelijkste verschillen hebben te maken met ouders en leidsters en ouders met één of met meer kinderen. Leidsters zijn in de meeste gevallen voorafgaand aan de voorlichting beter op de hoogte dan ouders. Dit is niet verwonderlijk, aangezien zij op professioneel niveau met kinderen werken en verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van kinderen. Leidsters zijn onder andere beter op de hoogte hoe ze verbrandingen kunnen voorkomen, en noemen ook vaker het juiste antwoord als gevraagd wordt wat men moet doen in geval van een brandwond. In de nameting zijn de verschillen tussen leidsters en ouders verdwenen. Een vergelijking tussen de ouders met één en met meerdere kinderen heeft laten zien dat ouders met één kind voorzichtiger zijn als het gaat om het voorkomen van brandwonden. Zo laten ouders met meerdere kinderen hun kinderen onder ander vaker alleen in bad, drinken ze wat vaker hete dranken met hun kind op schoot en praten ze minder met anderen over het voorkomen van brandwonden. Wel is het zo dat ze op sommige kennisaspecten beter scoren dan ouders met één kind. Kortom, ze weten wel vaker hoe het veilig moet, maar ze gedragen zich er minder veilig naar. Mogelijk is het zo dat ouders met één kind voorzichtiger zijn omdat alles nog relatief nieuw is, terwijl ouders met meerdere kinderen al meer ervaring hebben. Daarnaast is het mogelijk dat het voor ouders met meerdere kinderen moeilijker is om kinderen nooit ergens alleen te laten, praktisch zijn dus niet alle veiligheidsmaatregelen haalbaar voor grote gezinnen. In de voorlichting zou hier specifiek aandacht aan kunnen worden gegeven, in de vorm van tips en aanbevelingen voor deze groep ouders. Verder mogen we concluderen dat, gezien het feit dat er weinig verschillen bestaan tussen lager/middelbaar en hoger opgeleide ouders, de voorlichting voor zowel lager/middelbaar als hoger opgeleide ouders effectief is. Bij beide groepen zien we verbetering ten opzichte van de voormeting.

49


Tabel 8.1

Overzicht resultaten voormeting en nameting op het gebied van kennis, attitude en gedrag (n=733, %) voormeting

nameting

Kans op brandwonden ((heel)groot)

61

67

Ziekenhuisopname ((heel) groot)

63

81

Op de hoogte van maatregelen ((heel)goed)

44

83

Hoeveel kunt u zelf doen ((heel) veel)

88

94

Koelen met lauw zacht stromend water

87

97

Ongeveer 10 minuten koelen

51

70

72

88

84

84

Niets meren op de wond

73

93

Kleding mag uit, als het niet aan wond plakt

27

46

Luier moet uit

45

87

Maatregelen zijn niet nodig ((helemaal) oneens)

91

92

Maatregelen zijn (heel) nuttig

97

98

Maatregelen zijn (heel) goedkoop

54

56

Maatregelen zijn (heel) makkelijk te nemen

73

90

Kennis

Thee grootste veroorzaker van brandwonden e

Hete vloeistof veroorzaakt meestal 2 graadsbrandwond

Attitude

Gedrag Praten over maatregelen ((heel) vaak)

11

25

Gemiddeld aantal maatregelen (geen %)

5,8

6,7

Test altijd temperatuur badwater

86

89

1 of meer rookmelders in huis

74

80

Thermostaatkraan in huis

74

75

Gebruikt geen tafelkleed

68

72

Laat kind nooit alleen in bad

59

62

Draait stelen altijd naar achter tijdens koken

59

72

Drinkt nooit hete drank met kind op schoot

48

62

Houdt snoeren altijd buiten bereik

48

63

Houdt hete drank altijd buiten bereik

46

56

Heeft een blusdeken in huis

23

34

Gebruikt altijd een thermoskan

19

29

Heeft een ovenveilige sluiting

10

12

Kind is nooit in keuken tijdens koken

8

12

Koken op achterste pitten (altijd)

7

15

Heeft fornuisrekje geplaatst

6

7

50


In tabel 8.1 staat een overzicht van alle vragen die te maken hebben met de kennis, de attitude en het gedrag van de ouders. In de tabel is te zien hoe de score is tijdens de voormeting en de nameting. Vooral bij kennis en gedrag zien we veel verandering, de attitude lijkt ongeveer hetzelfde gebleven (maar deze was al zeer positief). Uit de tabel wordt ook duidelijk welke maatregelen het minst getroffen worden. Vooral maatregelen in de keuken worden minder getroffen dan andere maatregelen, het fornuisrekje wordt het minst gebruikt. Om ouders op het belang van deze maatregelen te wijzen is het aan te bevelen om hier tijdens voorlichtingsbijeenkomsten nog meer op in te gaan. Samengevat, de voorlichtingsbijeenkomsten van de NBS zijn zeer succesvol en moeten vooral op deze manier blijven bestaan. Wel moet er meer aandacht worden besteed aan maatregelen die slecht worden getroffen (waaronder het fornuisrekje) en moet worden achterhaald waarom mensen deze maatregelen minder treffen.

51


Bijlage 1

Vragenlijst voormeting

Groepspresentatie nummer:

(in te vullen door consulent)

Vragenlijst Brandwonden bij jonge Kinderen Wilt u hieronder uw adresgegevens noteren, zodat wij u in de toekomst een vervolg vragenlijst kunnen toesturen? (GRAAG IN BLOKLETTERS). Naam

………………………………………………………………………

Adres

………………………………………………………………………

Postcode

………………………………………………………………………

Woonplaats E-mail adres

……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………(Invullen als u

regelmatig e-mail gebruikt) BELANGRIJK!! Uw adresgegevens worden niet voor andere doeleinden dan voor het verzenden van deze vragenlijst gebruikt. Deze worden niet verstrekt aan derden, na gebruik zullen uw gegevens worden vernietigd!!! Alle door u verstrekte gegevens worden strikt vertrouwelijk behandeld en anoniem verwerkt! Alle door u verstrekte gegevens worden strikt vertrouwelijk behandeld en anoniem verwerkt!

52


Introductie

De Nederlandse Brandwonden Stichting en Consument en Veiligheid werken aan het voorkomen van brandwonden bij jonge kinderen. Door de Nederlandse Brandwonden Stichting worden al jarenlang groepspresentaties over brandwonden georganiseerd voor ouders van jonge kinderen. Om deze presentaties goed te kunnen blijven geven, verzoeken wij u om deze vragenlijst in te vullen. Het invullen kost u ongeveer 10 minuten! Algemeen

Wilt u bij onderstaande vragen door het aankruisen van één van de hokjes aangeven wat voor u het meest van toepassing is? (bijv: Heel groot ! ! ! X ! Heel klein) 1.

Hoe groot is volgens u de kans dat jonge kinderen in of om huis brandwonden oplopen? Heel groot

2.

!

!

!

!

Heel klein

Hoe vaak denkt u dat een verbranding bij een jong kind leidt tot een ziekenhuisopname? Heel vaak

3.

!

!

!

!

!

!

Helemaal niet vaak

Hoe goed bent u op de hoogte van maatregelen om verbrandingen bij uw kind(eren) te voorkomen? Heel goed

!

!

!

!

!

Heel slecht

4.

Hoe veel denkt u dat u zelf kunt doen om verbrandingen bij uw kind(eren) te voorkomen? Heel veel ! ! ! ! ! Heel weinig

5.

Ik hoef thuis geen maatregelen te nemen, want brandwonden bij jonge kinderen zijn nooit helemaal te voorkomen. Helemaal eens

6.

!

!

!

!

!

Helemaal oneens

Ik praat met mijn familie/vrienden over het voorkomen van verbrandingen bij jonge kinderen. Heel vaak

7.

!

!

!

!

!

Helemaal niet vaak

Maatregelen om verbrandingen bij mijn kinderen te voorkomen zijn: Heel nuttig ! ! ! ! ! Helemaal niet nuttig Heel makkelijk uitvoerbaar

!

!

!

!

!

Heel moeilijk uitvoerbaar

Heel duur

!

!

!

!

!

Heel goedkoop

53


Bij de onderstaande vragen mag u steeds maar één antwoord geven!!

8.

Welk type verbranding komt het meest voor bij kinderen van 0 tot en met 4 jaar? ! Verbranding aan een heet voorwerp (kachel/strijkijzer) ! Verbranding door vuur ! Verbranding door een hete vloeistof (koffie/thee/water/olie/vet/soep) ! Weet ik niet

9.

Welke hete vloeistof veroorzaakt de meeste brandwonden? ! Koffie ! Water ! Thee ! Weet ik niet

10.

Hoe ernstig is een verbranding door een kopje hete thee of koffie bij een jong kind meestal? ste

! Alleen een rode huid die wat pijnlijk is (1

graads brandwond) de

! Rood-witte huid die zeer pijnlijk is en waar blaren op kunnen ontstaan (2 graads brandwond) de

! Huid is verdwenen, ziet er wit-zwart uit en is niet pijnlijk (3 graads brandwond) 11.

Hangen er rookmelder(s) in uw woning? ! Nee ! Ja, één ! Ja, twee ! Ja, meer dan twee ! Ik weet niet wat een rookmelder is

12.

Ik ga binnen een maand (meer) rookmelders op hangen in mijn woning. ! Ja

13.

! Nee ! Ik weet niet wat een rookmelder is

Hebt u een blusdeken? ! Ja

! Nee ! Ik weet niet wat een blusdeken is Z.O.Z.!

54


Wat te doen bij verbrandingen

14.

Stel, uw kind loopt een brandwond op. Wat gaat u als eerste doen? ! Brandwondenzalf opsmeren ! Kind onder de koude douche zetten ! Koelen met lauw zacht stromend water ! Koelen met ijs ! Iets anders, namelijk…………………………………………………………… ! Weet ik niet

15.

Stel dat u gaat koelen, hoe lang zou u de brandwond dan koelen? ! Ongeveer 2-5 minuten ! Ongeveer 10 minuten ! Ongeveer 20 minuten ! Totdat er hulp is ! Weet ik niet

16.

Wat mag u direct na een verbrandingsongeval op een brandwond smeren? ! Tandpasta ! Brandwondenzalf ! Betadine ! Helemaal niets ! Weet ik niet

17.

Mag u de kleding van uw kind uittrekken? ! Ja, als het maar niet aan de wond plakt ! Ja, anders kan je niet goed koelen ! Nee ! Weet ik niet

18.

Stel, uw kind krijgt een hete vloeistof over zijn/haar romp en draagt een luier. Moet u deze uittrekken? ! Ja ! Nee ! Weet ik niet ! Niet van toepassing, mijn kind draagt geen luier

55


Koffie en thee drinken

19.

Zet u kopjes of kannen hete dranken, zoals koffie of thee, buiten bereik van uw kind? ! Altijd

20.

! Vaak

! Soms

! Nooit

! Vaak

! Soms

! Nooit

Ligt er een tafelkleed op één van uw tafels? (het gaat hier niet over placemats) ! Altijd

23.

! Nooit

Gebruikt u een thermoskan in plaats van een theepot of koffiekan? ! Altijd

22.

! Soms

Drinkt u wel eens een kop thee of koffie terwijl uw kind bij u op schoot (op de knie) zit? ! Altijd

21.

! Vaak

! Vaak

! Soms

! Nooit

Ik ga de komende maand meer maatregelen nemen om verbrandingen tijdens koffie en thee drinken bij mijn kind(eren) te voorkomen. Helemaal eens

!

!

!

!

!

Helemaal oneens

In bad of onder de douche

24.

Hoe vaak is uw kind alleen in de badkamer als hij of zij onder douche staat of in bad zit? ! Altijd

25.

! Vaak

! Soms

! Nooit

Test u de temperatuur van het bad- of douchewater voordat u uw kind in bad of onder de douche zet? ! Altijd

26.

! Soms

! Nooit

Hebt u een thermostaatkraan in uw badkamer? ! Ja

27.

! Vaak

! Nee ! Ik weet niet wat een thermostaatkraan is

Ik ga de komende maand meer maatregelen nemen om verbrandingen in bad of onder de douche bij mijn kind(eren) te voorkomen. Helemaal eens

!

!

! Z.O.Z.!

!

!

Helemaal oneens

56


Koken

28.

Is uw kind wel eens in de keuken terwijl u aan het koken bent? ! Altijd

29.

! Soms

! Nooit

Hebt u een fornuisrekje op uw fornuis geplaatst? ! Ja

30.

! Vaak

! Nee ! Ik weet niet wat een fornuisrekje is

Kookt u op de achterste pitten van het fornuis? ! Ja, altijd ! Ja, zoveel mogelijk ! Nee, ik kijk welke pit geschikt is voor wat ik wil koken of bakken ! Nee, daar let ik niet op

31.

Kookt u met de stelen van de pannen naar de zijkant of naar achteren gedraaid? ! Ja, altijd ! Ja, zoveel mogelijk ! Nee

32.

Hebt u een kindveilige sluiting op uw (combi-)oven? ! Ja

33.

! Nee ! Niet van toepassing ! ik ken zo’n sluiting niet

Zorgt u ervoor dat de snoeren van uw elektrische apparaten (strijkijzer, waterkoker, frituurpan, etc.) altijd buiten bereik van uw kinderen zijn? ! Ja, altijd ! Ja, zoveel mogelijk ! Nee

34.

Ik ga de komende maand meer maatregelen nemen om verbrandingen tijdens het koken bij mijn kind(eren) te voorkomen. Helemaal eens

!

!

!

!

!

Helemaal oneens

57


Achtergrondgegevens

35.

Wat is uw geslacht?

36.

Wat is uw geboortedatum (dd/mm/jj)?

37.

In welk land bent u geboren? ! Nederland

38.

! Marokko

………/…..….../19….…

! Turkije

! Anders, namelijk…………….

! Marokko

! Turkije


In welk land is uw moeder geboren? ! Nederland

! Marokko

! Turkije

40.

Hoeveel kinderen heeft u?

41.

Wat is de leeftijd van uw jongste kind?

42.

! Vrouw

In welk land is uw vader geboren? ! Nederland

39.

! Man


….. kinderen

!

0 jaar =>

dat wil zeggen …..maanden

!

1 jaar =>

dat wil zeggen …..maanden

!

2 jaar

!

3 jaar

!

4 jaar

Wat is uw hoogst afgeronde opleiding? ! Geen afgeronde opleiding ! Basisonderwijs ! Voortgezet/middelbaar onderwijs ! Hoger/universitair onderwijs

43.

44.

Hebt u zelf, iemand binnen uw gezin of directe omgeving al eens een verbrandingsongeval meegemaakt? ! Ik zelf

! Een kind uit mijn directe omgeving

! Mijn kind (op de leeftijd van…jaar)

! Een volwassene uit mijn directe omgeving

! Een ander gezinslid

! Nee

Deze brandwonden zijn ontstaan door: ! Hete vloeistof (olie, water, thee, koffie)

! Vuur

! Hete voorwerpen

! Anders,….

! Niet van toepassing

Hartelijk dank voor het invullen van deze vragenlijst!

59


Bijlage 2

Vragenlijst nameting

Respondentnummer:

Vragenlijst Brandwonden bij jonge Kinderen

60


Algemeen

1.

Wat is uw geslacht?

! Man

2.

Wat is uw geboortedatum (dd/mm/jjjj)?

! Vrouw …….…/……...../19…...…

Wilt u bij onderstaande vragen door het aankruisen van één van de hokjes aangeven wat voor u het meest van toepassing is? (bijv: Heel groot ! ! ! X ! Heel klein) 3.

Hoe groot is volgens u de kans dat jonge kinderen in of om huis brandwonden oplopen? Heel groot

4.

!

!

!

!

Heel klein

Hoe vaak denkt u dat een verbranding bij een jong kind leidt tot een ziekenhuisopname? Heel vaak

5.

!

!

!

!

!

!

Helemaal niet vaak

Hoe goed bent u op de hoogte van maatregelen om verbrandingen bij uw kind(eren) te voorkomen? Heel goed

6.

!

!

!

!

Heel slecht

Hoe veel denkt u dat u zelf kunt doen om verbrandingen bij uw kind(eren) te voorkomen? Heel veel

7.

!

!

!

!

!

Heel weinig

!

Ik hoef thuis geen maatregelen te nemen, want brandwonden bij jonge kinderen zijn nooit helemaal te voorkomen. Helemaal eens

8.

!

!

!

!

Helemaal oneens

!

Ik praat met mijn familie/vrienden over het voorkomen van verbrandingen bij jonge kinderen. Heel vaak

9.

!

!

!

!

!

Helemaal niet vaak

Maatregelen om verbrandingen bij mijn kinderen te voorkomen zijn: Heel nuttig

!

!

!

!

!

Helemaal niet nuttig

Heel makkelijk uitvoerbaar

!

!

!

!

!

Heel moeilijk uitvoerbaar

Heel duur

!

!

!

!

!

Heel goedkoop

61


Bij de onderstaande vragen mag u steeds maar één antwoord geven!!

10.

Welk type verbranding komt het meest voor bij kinderen van 0 tot en met 4 jaar? ! Verbranding aan een heet voorwerp (kachel/strijkijzer) ! Verbranding door vuur ! Verbranding door een hete vloeistof (koffie/thee/water/olie/vet/soep) ! Weet ik niet

11.

Welke hete vloeistof veroorzaakt de meeste brandwonden? ! Koffie ! Water ! Thee ! Weet ik niet

12.

Hoe ernstig is een verbranding door een kopje hete thee of koffie bij een jong kind meestal? ste

! Alleen een rode huid die wat pijnlijk is (1

graads brandwond) de

! Rood-witte huid die zeer pijnlijk is en waar blaren op kunnen ontstaan (2 graads brandwond) de

! Huid is verdwenen, ziet er wit-zwart uit en is niet pijnlijk (3 graads brandwond) 13.

Hangen er rookmelder(s) in uw woning? ! Nee ! Ja, één ! Ja, twee ! Ja, meer dan twee ! Ik weet niet wat een rookmelder is

14.

Ik ga binnen een maand (meer) rookmelders op hangen in mijn woning. ! Ja

15.

! Nee ! Ik weet niet wat een rookmelder is

Hebt u een blusdeken? ! Ja

! Nee ! Ik weet niet wat een blusdeken is Z.O.Z.!

62


Wat te doen bij verbrandingen

16.

Stel, uw kind loopt een brandwond op. Wat gaat u als eerste doen? ! Brandwondenzalf opsmeren ! Kind onder de koude douche zetten ! Koelen met lauw zacht stromend water ! Koelen met ijs ! Iets anders, namelijk…………………………………………………………… ! Weet ik niet

17.

Stel dat u gaat koelen, hoe lang zou u de brandwond dan koelen? ! Ongeveer 2-5 minuten ! Ongeveer 10 minuten ! Ongeveer 20 minuten ! Totdat er hulp is ! Weet ik niet

18.

Wat mag u direct na een verbrandingsongeval op een brandwond smeren? ! Tandpasta ! Brandwondenzalf ! Betadine ! Helemaal niets ! Weet ik niet

19.

Mag u de kleding van uw kind uittrekken? ! Ja, als het maar niet aan de wond plakt ! Ja, anders kan je niet goed koelen ! Nee ! Weet ik niet

20.

Stel, uw kind krijgt een hete vloeistof over zijn/haar romp en draagt een luier. Moet u deze uittrekken? ! Ja ! Nee ! Weet ik niet ! Niet van toepassing, mijn kind draagt geen luier

63


Koffie en thee drinken

21.

Zet u kopjes of kannen hete dranken, zoals koffie of thee, buiten bereik van uw kind? ! Altijd

22.

! Vaak

! Soms

! Nooit

! Vaak

! Soms

! Nooit

Ligt er een tafelkleed op één van uw tafels? (het gaat hier niet over placemats) ! Altijd

25.

! Nooit

Gebruikt u een thermoskan in plaats van een theepot of koffiekan? ! Altijd

24.

! Soms

Drinkt u wel eens een kop thee of koffie terwijl uw kind bij u op schoot (op de knie) zit? ! Altijd

23.

! Vaak

! Vaak

! Soms

! Nooit

Ik ga de komende maand meer maatregelen nemen om verbrandingen tijdens koffie en thee drinken bij mijn kind(eren) te voorkomen. Helemaal eens

!

!

!

!

!

Helemaal oneens

In bad of onder de douche

26.

Hoe vaak is uw kind alleen in de badkamer als hij of zij onder douche staat of in bad zit? ! Altijd

27.

! Vaak

! Soms

! Nooit

Test u de temperatuur van het bad- of douchewater voordat u uw kind in bad of onder de douche zet? ! Altijd

28.

! Soms

! Nooit

Hebt u een thermostaatkraan in uw badkamer? ! Ja

29.

! Vaak

! Nee ! Ik weet niet wat een thermostaatkraan is

Ik ga de komende maand meer maatregelen nemen om verbrandingen in bad of onder de douche bij mijn kind(eren) te voorkomen. Helemaal eens

!

!

! Z.O.Z.!

!

!

Helemaal oneens

64


Koken

30.

Is uw kind wel eens in de keuken terwijl u aan het koken bent? ! Altijd

31.

! Soms

! Nooit

Hebt u een fornuisrekje op uw fornuis geplaatst? ! Ja

32.

! Vaak

! Nee ! Ik weet niet wat een fornuisrekje is

Kookt u op de achterste pitten van het fornuis? ! Ja, altijd ! Ja, zoveel mogelijk ! Nee, ik kijk welke pit geschikt is voor wat ik wil koken of bakken ! Nee, daar let ik niet op

33.

Kookt u met de stelen van de pannen naar de zijkant of naar achteren gedraaid? ! Ja, altijd ! Ja, zoveel mogelijk ! Nee

34.

Hebt u een kindveilige sluiting op uw (combi-)oven? ! Ja

35.

! Nee ! Niet van toepassing ! ik ken zo’n sluiting niet

Zorgt u ervoor dat de snoeren van uw elektrische apparaten (strijkijzer, waterkoker, frituurpan, etc.) altijd buiten bereik van uw kinderen zijn? ! Ja, altijd ! Ja, zoveel mogelijk ! Nee

36.

Ik ga de komende maand meer maatregelen nemen om verbrandingen tijdens het koken bij mijn kind(eren) te voorkomen. Helemaal eens

!

!

!

!

!

Helemaal oneens

65


37.

Hebt u de afgelopen 2 maanden op het internet informatie gezocht over het voorkomen van brandwonden bij jonge kinderen? ! Ja, op de website van Consumenten en Veiligheid (www.veiligheid.nl) ! Ja, op de website van de Nederlandse Brandwonden Stichting (www.brandwonden.nl) ! Ja, ergens anders ! Nee

38.

Hebt u de afgelopen maanden nog op andere manieren iets gezien of gehoord over het voorkomen van verbrandingen bij jonge kinderen? ! Ja, een artikel in een tijdschrift ! Ja, een item in een televisie- of een nieuwsprogramma ! Ja, een advertentie in de (regionale) krant van de Nederlandse Brandwonden Stichting ! Ja op een andere manier ! Nee

39.

Ik heb door de groepsvoorlichting nieuwe kennis opgedaan om brandwonden bij jonge kinderen te voorkomen! Helemaal eens

40.

!

!

!

!

!

Helemaal oneens

!

!

!

Helemaal oneens

Ik vond de groepsvoorlichting zeer nuttig! Helemaal eens

!

!

Hartelijk dank voor het invullen van deze vragenlijst!

67


Bijlage 3

Betrouwbaarheid

Bij vragenlijstonderzoek worden vaak betrouwbaarheidsmarges aangegeven. In dit onderzoek werken we met een betrouwbaarheid van 95%. Dit wil zeggen dat in 95% van de gevallen het gevonden resultaat naar boven of naar beneden kan afwijken. Hoe groot deze afwijking is, hangt af van het aantal ondervraagde respondenten. In onderstaande tabel staat voor verschillende steekproefgroottes de afwijkingsmarge weergegeven bij een betrouwbaarheid van 95%, uitgaande van een normale verdeling. Hoe groter het aantal ondervraagde ouders, des te kleiner is de afwijking. In het huidge onderzoek zijn we uitgegaan van de resultaten van 733 ouders. Stel dat 25% van de ouders heeft aangegeven geen rookmelder in huis te hebben. Dan ligt dit gevonden percentage in 95% van de gevallen tussen 21,9% en 28,1%. Hadden we geen 733 ouders, maar 2.500 ouders ondervraagd, dat had het percentage tussen 23,3% en 26,7% had gelegen.

Tabel

Afwijkingsmarges bij normaal verdeelde variabelen bij 955 betrouwbaarheid 5%/95%

10%/90%

25%/75%

50%/50%

100

4.3

5.9

5.8

9.8

200

3.0

4.2

6.0

6.9

300

2.5

3.4

4.9

5.7

400

2.1

2.9

4.2

4.9

500

1.9

2.6

3.8

4.4

750

1.6

2.2

3.1

3.6

1000

1.4

1.9

2.7

3.1

2000

1.0

1.3

1.9

2.2

2500

0.9

1.2

1.7

2.0

69


Bijlage 4

Samengestelde maat aantal maatregelen

De samengestelde maat voor het aantal maatregelen is gebaseerd op 15 maatregelen. Het gaat om de volgende maatregelen: 1

Heeft men rookmelders in huis;

2

Heeft men een blusdeken in huis;

3

Drinkt men wel eens hete drank met een kind op schoot;

4

Houdt men hete drank altijd buiten bereik van het kind;

5

Gebruikt men een thermoskan;

6

Gebruikt men een tafelkleed;

7

Testen van temperatuur badwater;

8

Heeft men een thermostaatkraan in huis;

9

Laat men het kind wel eens alleen in bad;

10

Draait stelen men stelen van pannen naar achter tijdens koken;

11

Houdt men snoeren altijd buiten bereik van het kind;

12

Heeft men een ovenveilige sluiting;

13

Is het kind wel eens in de keuken tijdens koken;

14

Kookt men op achterste pitten;

15

Heeft men een fornuisrekje geplaatst. Iedere maatregel is gedichotomiseerd, dat wil zeggen dat er 2 categorieën van gemaakt zijn: de veilige en onveilige optie. We hebben telkens de meest veilige optie (bijvoorbeeld: ik laat mijn kind nooit alleen in bad) afgezet tegen de minder veilige opties (ik laat mijn kind soms/vaak/altijd alleen in bad). Alle veilige opties kregen de waarde ‘1’, zodat de maximale score 15 is (in dit geval vertoont een ouder bij alle maatregelen het meest veilige gedrag).

Intern rapport: 432. Indien tekst gebruikt wordt voor commerciele doelstellingen dient altijd vooraf schriftelijke toestemming verkregen te zijn

Recommend Documents