Interkerkelijke Stichting voor Missionair-, Diaconaal – en Pastoraal Werk
Jaarverslag 2012
Inleiding
pagina 2
Samenstelling van het bestuur
pagina 3
Van het bestuur
pagina 4
De gasten
pagina 5 en 6
De vrijwilligers
pagina 7
Voorlichting en PR
pagina 8
De stuurgroep
pagina 9
Een bijzondere gebeurtenis
pagina 10
Ten slotte
pagina 11
Secretariaat: Hophullen 25, 9403 WN ASSEN Telefoon: 0592 345010 Gironummer: 331222 Ten name van penningmeester Interkerkelijke Stichting voor M.D.P.-werk Open Huis, Dilletuin 20, 9408 AB ASSEN De Stichting is geregistreerd onder nummer S 189906 bij de KvK te Meppel. De Stichting is erkend als een ANBI organisatie. Giften zijn aftrekbaar van de belasting.
1
Inleiding Wat beoogt de Interkerkelijke Stichting voor Missionair-, Diaconaal- en Pastoraal werk? In het kort gezegd en in overeenstemming met de statuten van de stichting is het doel van de stichting om als gezamenlijke kerken op een praktische wijze present te zijn in de binnenstad van Assen. Op 12 november 1988 opende het “Open Huis” in Assen voor het eerst haar deuren. Dit present zijn openbaart zich door middel van het “Open Huis” waar iedereen welkom is. Dit kan gelegen zijn in de behoefte aan ontmoeting met anderen, aan rust en bezinning, aan aandacht en/of hulp op levensbeschouwelijk of maatschappelijk gebied, of voor wie zomaar even binnen wil vallen om een kopje koffie of thee te drinken of de krant wil lezen. Op grond van de uiteenlopende behoeften, noden en verwachtingen is het onmogelijk om de doelgroep nauwkeurig te omschrijven. De praktijk leert echter dat het doorgaans mensen betreft die aan de rand van de samenleving verkeren of die de weg in het gangbare maatschappelijk verkeer moeilijk weten te vinden dan wel zich daarin moeilijk kunnen handhaven. Deze mensen zoeken toch een plek om te vertoeven, waar ze “hun verhaal” kwijt kunnen en waar ze een luisterend oor vinden. Het inloophuis “Open Huis” wil zich voor deze mensen inzetten en hun een plek bieden. De vrijwilligers werkzaam in het “Open Huis” weten zich geïnspireerd door de evangelische opdracht om te zien naar de naaste die hulp behoeft. Kernbegrippen als barmhartigheid en solidariteit staan hierin centraal. Het Open Huis biedt geen hulpverlening. Zo er naar gevraagd wordt, kan er wel informatie over professionele hulpverleners gegeven worden en kan eventueel doorverwijzing aangereikt worden. In de Stichting participeren zes kerken uit Assen:
Christelijk Gereformeerde Kerk Baptisten Gemeente Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt Nederlands Gereformeerde Kerk Protestantse Gemeente Assen Rooms Katholieke Kerk
Het Leger des Heils neemt sinds september 1998 als waarnemer deel aan het bestuur. In de afgelopen jaren jaar wist een toenemende stroom gasten de weg te vinden naar het pand aan de Brink 26 in Assen. Het huis is zes dagdelen per week open voor ontmoeting, gesprek en gezelligheid of voor gewoon een warm plekje.
Woensdag van Vrijdag van Zaterdag van Zondag van
10.00- 12.00 uur 15.00- 17.00 uur 15.00- 22.00 uur 15.00- 22.00 uur 2
Samenstelling van het bestuur Benoemde leden van de participerende kerken per 31 december 2012: H.J. Maat voorzitter Boekweitveld 1, 9407 GM ASSEN tel. 345129, e-mail:
[email protected] PKN-Assen W. Gorter penningmeester Dilletuin 20, 9408 AB ASSEN tel. 341210, e-mail:
[email protected] Baptisten-gemeente A.J. Lubbers Hophullen 25, 9403 WN ASSEN tel. 345010, e-mail:
[email protected] PKN-Assen
secretaris
M. Dreesens A. van Scheltemalaan 2, 9405 AX ASSEN tel. 399583, e-mail:
[email protected] Rooms Katholieke Kerk B. Boschman Kennemerland 8, 9405 LJ ASSEN tel. 356246, e-mail:
[email protected] Gereformeerde kerk Vrijgemaakt vacature Ned. Gereformeerde Kerk Chr. Gereformeerde Kerk Vertegenwoordiger stuurgroep Ch. Willegers Hofakkers 34, 9471 HP ZUIDLAREN Tel. 050-4091019, e-mail:
[email protected] Waarnemer namens Leger des Heils E. Hulsebos Gravenlanden 65, 9407 JP ASSEN tel. 374725, e-mail:
[email protected] Coördinator medewerkers J. Engelman Nobellaan 379, 9406 AM ASSEN tel. 353490, e-mail:
[email protected]
3
Van het bestuur In het verslagjaar 2012 is het bestuur zeven maal in vergadering bijeen geweest. Het bestuur heeft zich gebogen over de gebruikelijke agendapunten zoals huishoudelijke zaken en public relations. Tot spijt van het bestuur is het in 2012 helaas nog steeds niet gelukt de vacante zetels voor de Nederlands Gereformeerde Kerk en de Christelijk Gereformeerde Kerk in te vullen. In verschillende kerken, ook buiten Assen, hebben groepen zich met acties ingezet voor het Open Huis. Zo heeft een tienergroep in Smilde met een actie een substantieel bedrag bijeengebracht. Een echtpaar dat in 2012 hun 40-jarig huwelijksjubileum vierde, had hun gasten gevraagd een cadeau om te zetten in een gift aan het Open Huis. Naast een bredere bekendheid met het werk van het Open Huis, heeft dit jubileum gezorgd voor een enorm bedrag. Het bestuur is iedereen oprecht dankbaar voor de alle bijdragen. Per 1 augustus is het kantoor op de eerste verdieping weer in gebruik. Wim Staal is door de Protestantse Gemeente Assen aangesteld als diaconaal werker. Op enkele dagdelen per week is hij in het Open Huis te vinden. Langzamerhand begint zijn werk vorm te krijgen. Dat is af te lezen aan het gebruik van het Huis. Meer en meer komen andere groepen voor verschillende activiteiten in het Open Huis bijeen. Regelmatig doet Wim Staal verslag van deze bijeenkomsten in het Kerkblad van de Protestantse Gemeente. Ook dit levert een grotere bekendheid van het Open Huis op. Medio september werd het bestuur geïnformeerd over de vaststelling van open TBC bij een bezoeker van de Kommarin. Deze bezoeker was ook gast van het Open Huis. De GGD achtte het zeer gewenst dat alle vrijwilligers van het Open Huis op een mogelijke besmetting onderzocht worden. Het bestuur heeft in de communicatie het belang van ieders medewerking aan dit onderzoek benadrukt. Daarnaast heeft het bestuur gedacht aan gasten die de Kommarin niet bezoeken. In samenwerking met de GGD is een flyer opgesteld waarin deze gasten naar de GGD verwezen worden. Uit het onderzoek onder de vrijwilligers zijn geen nieuwe TBC-gevallen ontdekt. Het is niet bekend of en hoeveel gasten zich op eigen gelegenheid hebben laten onderzoeken. Eind 2012 heeft het bestuur een voorzichtig begin gemaakt met de voorbereidingen voor het 25-jarig jubileum. In november 2013 zal het 25 jaar geleden zijn, dat het Open Huis voor het eerst de deuren opende. Hoewel het Open Huis in een moderne samenleving eigenlijk niet zou mogen bestaan, het Open Huis voorziet anno 2012 nog steeds in een dringend noodzakelijke behoefte. Ook in 2012 vallen mensen door verschillende omstandigheden buiten de boot en zij vinden in het Open Huis een warme en welkome plek. Wellicht daarom juist een reden om aandacht te schenken aan het jubileum.
4
De gasten Het zijn doorgaans vertrouwde gezichten die regelmatig het huis aan de Brink bezoeken maar ook nieuwe die gewoon eens komen kijken. Zes dagdelen per week staat de deur open en wordt er koffie, thee of frisdrank geschonken Voor de een is dat een moment van rust, voor de ander een praatje maken, de krant lezen of een spelletje klaverjas. Een gastvrije ontmoetingsplek voor iedereen die behoefte heeft aan sociaal contact, aan ontmoeting met anderen. Op de zaterdag- en zondagmiddag kunnen de gasten tegen een kleine vergoeding een broodmaaltijd nuttigen. De jaarlijkse hoogtepunten voor de gasten zijn de feestmaaltijden op 1ste Paas- en Kerstdag, het Sinterklaasfeest en het Maartensbuffet. Op die dagen is het extra gezellig druk en zijn de consumpties en maaltijden gratis. Terugkijkend naar 2012 passeerden voor onze gasten de volgende activiteiten: ► Met 28 gasten ging op zondagmiddag 1 januari het nieuwe jaar van start met oliebollen en nieuwjaarsrolletjes. Nieuwjaarsdag viel namelijk op een zondag, een van de geregelde dagen waarop de deur van het Open Huis altijd openstaat. ► Een projectgroep van de Stichting Assen Zoekt organiseerde op zondag 29 januari een snertmaaltijd met broodjes. Na de soep werd er chocolademelk met slagroom geserveerd. Het was een warme en gezellige afsluiting van een koude maand. ► Op Paaszondag 15 april genoten 29 gasten van een geslaagde paasmaaltijd. Het paasbloemstuk van de Opstandingskerk sierde de huiskamer feestelijk. Elk jaar wordt na afloop van de paas- en kerstdienst in de Opstandingskerk een bloemstuk aan het Open Huis geschonken. Door de gasten en medewerkers wordt dit zeer gewaardeerd. ► Het Maartensbuffet op zondag 11 november was met 34 gasten een succes. Tijdens de maaltijd is er met veel interesse naar het verhaal van Sint Maarten geluisterd. Deze maaltijd wordt jaarlijks door een financiële gift van de Parochiële Caritas Instelling mogelijk gemaakt. ► Sint en Piet zijn op zaterdagmiddag 1 december door 29 gasten enthousiast verwelkomd. Na het zingen en het uitdelen van pepernoten, was er voor iedereen een pakje met een chocoladeletter. De Sint had ook een speciale mededeling. De gasten zijn gevraagd activiteiten te bedenken die zo mogelijk voor hen georganiseerd kunnen worden. De presentjes, aangeboden door de serviceclub Zonta Drenthe zijn elk jaar weer een blijde verrassing. ► Op 1ste Kerstdag genoten 21 gasten van de kerstmaaltijd. Door de griepgolf in december waren er een aantal afmeldingen. Niettemin was het een feestelijke en passende maaltijd. Na het lezen van het kerstevangelie was het gezamenlijk zingen van kerstliedjes weer een hoogtepunt. Naast het bloemstuk uit de Opstandingskerk sierde ook een bloemstuk uit de Zuiderkerk de huiskamer. Na afloop kregen de gasten een kerstpakketje mee, aangeboden door de Parochiële Caritas Instelling.
5
Het Open Huis is voor veel gasten een plek waar warmte en begrip heersen. De gasten trakteren elkaar op een rondje koffie en wanneer er iemand ziek is, wordt er een kaartje gestuurd. Ook bij het overlijden van een van de gasten is de betrokkenheid groot. In 2012 mochten we 4508 gasten in het Open Huis ontvangen.
Ten opzichte van 2011 een daling. In 2011 en 2010 hebben 5180 en 4859 gasten een bezoek gebracht aan het Open Huis.
6
De vrijwilligers Vrijwilliger zijn betekent je uit eigen wil inzetten voor een bepaald doel of zaak. Het Open Huis kan niet zonder de vrijwilliger. Sterker nog, de vrijwilligers vormen de spil van het Open Huis. Zij zijn de dragende kracht. Zonder hen kan het Open Huis zijn deuren in de zes dagdelen per week niet openen. Vrijwillig staat niet gelijk aan vrijblijvend. Via een kwartaalrooster wordt iedere vrijwilliger ingeroosterd. Doorgaans is dat eens in de drie weken. Dat kan wel eens afwijken vanwege vakantie of andere omstandigheden. Voordat een rooster wordt gemaakt, kunnen de vrijwilligers roosterwensen indienen. En mocht er dan toch een onvoorziene situatie zijn en een vrijwilliger kan zijn/haar dienst niet draaien, dan zijn er altijd wel anderen die de dienst willen overnemen. De vrijwilligers ontvangen geen beloning. Daartegenover staat de voldoening die de vrijwilligers ervaren. Het gewoon aanwezig zijn, het aandacht geven aan de gasten, het handen en voeten geven aan de diaconale opdracht. Want, hoe was het al weer? ‘Want ik had honger en jullie gaven mij te eten, ik had dorst en jullie gaven mij te drinken. Ik was een vreemdeling en jullie namen mij op. Ik was naakt en jullie kleedden mij. Ik was ziek en jullie bezochten mij, ik zat gevangen en jullie kwamen naar mij toe.” Dan zullen de rechtvaardigen hem antwoorden: “Heer, wanneer hebben wij u hongerig gezien en te eten gegeven, of dorstig en u te drinken gegeven? Wanneer hebben wij u als vreemdeling gezien en opgenomen, u naakt gezien en gekleed? Wanneer hebben wij gezien dat u ziek was of in de gevangenis zat en zijn we naar u toe gekomen?” En de koning zal hun antwoorden: “Ik verzeker jullie, alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan.”
Het is opvallend dat er niet of nauwelijks verloop is onder de vrijwilligers. Veel vrijwilligers zijn al een lange tijd bij het Open Huis betrokken. Enkelen zijn er al bij vanaf de oprichting (in 1988). Stoppen met het werk komt niet voor in hun woordenboek. En mocht het voorkomen, dan is dat eerder noodgedwongen vanwege leeftijd en/of gezondheid. De aanwas van nieuwe vrijwilligers is mondjesmaat. Kennelijk kiezen potentiële vrijwilligers voor een andere invulling van hun tijd of zien meer in kortlopende projecten. Een tendens die in de hele samenleving te herkennen is. Gerichte PR, gemeenteleden en parochianen persoonlijk aanspreken, dat is weg voor het aantrekken van nieuwe vrijwilligers. Eenmaal betrokken bij het Open Huis, dan geeft het werk zoveel voldoening dat de vrijwilliger zich ook langdurig wil inzetten.
7
Voorlichting en PR Voorlichting of informatieverstrekking is van belang voor de gehele organisatie en ook voor de individuele medewerker. Voorlichting bestaat in dit geval uit 2 delen: 1 voorlichting geven aan de medewerkers 2 voorlichting geven over het Open Huis. Public Relations of PR is meer een instrument binnen de voorlichting om de maatschappij er op te wijzen dat het Open Huis bestaat. Voorlichting geven aan de medewerkers Hieronder vallen de medewerkeravonden die 3 à 4 keer per jaar worden gehouden. Tijdens deze avonden komen onderwerpen aan de orde die de achtergrondkennis van de medewerkers verbreedt, vernieuwt of actualiseert. Geen van de vrijwilligers is professional in de gezondheidszorg en de veranderingen binnen de doelgroep (onze gasten) zijn legio. Onderwerpen zijn o.a.: omgaan met agressie, rouwverwerking, informatie over de werkwijze van het RIBW of het VNN (verslavingszorg), teamvorming, de politie versus thuis- en daklozen, criminaliteit. Een tweede aspect hier is de gerichte voorlichting aan potentiële nieuwe medewerkers van het Open Huis. Wie zich heeft aangemeld wordt in een persoonlijk kennismakingsgesprek geïnformeerd over de gang van zaken binnen het Open Huis. Hierin wordt ook gekeken naar de mogelijkheden van inzetten van de medewerker. Voorlichting geven over het Open Huis. Voorlichting geven over het Open Huis is van groot belang. Het gaat erom de medemens bewust te maken dat het niet met iedereen in onze maatschappij zo goed gaat als we denken. Zeker in de afgelopen jaren zijn er weer veel mensen buiten de boot gevallen. In dit geval spreken we dan over PR (Public Relations) ofwel de relatie met onze leefomgeving, de maatschappij. PR is algemeen en beslaat elke mogelijkheid met nieuwswaarde om het Open Huis in het nieuws te brengen. Hier ligt meer de nadruk op vergroten van de naamsbekendheid met als doel anderen aan te sporen om bijvoorbeeld tot financiële ondersteuning over te gaan of zich als vrijwilliger aan te melden. Zijdelings kan PR er ook voor zorgen dat onze gasten geen vergeten groep in de maatschappij wordt. Met andere woorden: We kunnen proberen een omslag in het denken van de medemens over “de naasten” proberen te bewerkstelligen. Binnen dit laatste kader vallen dan ook de wervingscampagnes die binnen de kerkgemeenschappen van Assen worden gehouden met als doel het aantal medewerkers op een bepaald niveau te houden. Voor de verbreding van het draagvlak in de maatschappij zou het eigenlijk ook zo moeten zijn dat iedereen (kerkelijk of niet kerkelijk) zich voor onze doelgroep zou moeten inzetten. Temeer daar door de sluipende ontkerkelijking, de maatschappelijke ontwikkelingen en de voortschrijdende vergrijzing het potentieel aan vrijwilligers langzaam dreigt op te lossen. Het zou de mogelijkheid kunnen creëren om het Open Huis meer dagdelen per week bereikbaar te hebben dan nu het geval is.
8
De stuurgroep De stuurgroep heeft het afgelopen jaar weer verschillende bezigheden gehad. Dames van de stuurgroep zijn op bezoek geweest bij zieke medewerkers en hadden voor hen een bloemetje bij zich. De bloemen en de aandacht/het medeleven vanuit het Open Huis voor de zieken wordt gewaardeerd. Verschillende medewerkers moesten helaas stoppen met hun werk bij het Open Huis. Deze mensen ontvingen bloemen als dank voor hun inzet. Werd er in 2011 al een begin gemaakt met opruimen van de kelder, in 2012 zijn we hiermee verder gegaan. De kelder is nu overzichtelijk en praktisch ingericht. In de keuken ligt een klussencahier voor kleine reparaties. Van de tuin hebben veel gasten kunnen genieten. Geregeld onderhoud en af en toe een nieuwe plant, of bloemen doet veel. Bij mooi weer waren dan ook veel gasten op het achterplaatsje te vinden. Wel is het aan te bevelen om het terras wat gezelliger in het richten. Het prikbord in de huiskamer is heringedeeld en up- to- date gemaakt. Nieuwe en noodzakelijke informatie (bv. telefoonnummers van arts en politie) zijn weer direct paraat. Er is een (2e hands) professionele koffiezetapparaat geplaatst. Het afgelopen jaar zijn er 3 medewerkeravond geweest. In januari 2012 kwam de heer Poelman van de Gemeentelijke Kredietbank Assen iets vertellen over zijn werk. Veel mensen hebben de laatste jaren een beroep op de Kredietbank gedaan. Niet iedereen hebben zij kunnen helpen, maar meerdere mensen/gezinnen kunnen nu hun leven weer financieel op orde brengen. Op 21 september 2012 hebben de medewerkers onder leiding van een gids een wandeling gemaakt op het landgoed Overcingel. Daarna heeft men gezamenlijk een "home made" maaltijd genuttigd. Op 15 november 2012 vond de derde medewerkeravond van 2012 plaats. Het stichtingsbestuur gaf uitleg over de taken waar men momenteel mee bezig is. Ook t.a.v. de financiën werd uitleg gegeven. De medewerkers mochten daarop aan het bestuur vragen stellen en indien mogelijk werd er een duidelijk antwoord gegeven.
9
Een bijzondere gebeurtenis - Assen, 20 juni 2012 - Het is een warme, zonovergoten dag. Loom slentert het winkelend publiek door de binnenstad, andere mensen zoeken verkoeling en rust op de terrassen. Voor het gemeentehuis aan de Noordersingel is het opvallend druk. Hier geen geslenter maar een doelgericht lopen. Hier niet de opgewektheid zoals dat op de terrassen weerklinkt. De raadszaal vult zich langzamerhand. In het geroezemoes zijn vreemde talen te horen. Vandaag worden in Assen de eerste struikelstenen gelegd. Struikelstenen zijn kleine gedenkstenen die de herinnering aan weggevoerde joden levend willen houden. Voor deze gelegenheid zijn nabestaanden en andere betrokkenen uitgenodigd. Zo ook het bestuur van het Open Huis, want voor het pand aan de Brink zullen vijf struikelstenen worden gelegd. Voorafgaand aan het plaatsen van de struikelstenen is er een bijeenkomst in het gemeentehuis. Zo vertelt ds. Geert Hovingh over Joods Assen tijdens de tweede wereldoorlog, Lucie Engberts geeft een beeld van het verzet in Assen en rabbijn Tamara Benima legt de betekenis van het kaddiesj uit. Hierna gaan de aanwezigen te voet naar het eerste adres in de Kloosterstraat. Voor nummer 5 houdt de groep stil. Na een moment van bezinning plaatst Günter Demnig de eerste struikelstenen. Enkele leerlingen van het Dr. Nassau college leggen rozen bij de struikelstenen. De stoet vervolgt zijn weg naar de Brink. Bij het pand van het Dagblad van het Noorden worden ook struikelstenen gelegd. Voor het Open Huis van de kerken voor iedereen leest een leerling van het Dr. Nassau college een gedeelte uit ‘een leeg huis’ van Marga Minco. In dit gedeelte verhaalt de schrijfster over haar herinneringen aan het huis aan de Brink 26. Als oomzegger heeft zij hier wel eens gelogeerd. Na een moment van stilte legt Günter Demnig de vijf struikelstenen, ter nagedachtenis aan de vijf voormalige bewoners: Heiman Denneboom (1888) Estella Carolina Denneboom-van Hoor (1892) Abraham Denneboom (1929) Berend Denneboom (1932) Betje Carolina Denneboom (1932) Op 2 oktober 1942 zijn zij, evenals alle andere joodse inwoners en een aantal verzetsstrijders, uit hun huis gehaald en vanuit Westerbork gedeporteerd. Zij zijn op 8 oktober 1942 vermoord. De stoet verplaatst zich naar andere locaties in het centrum van Assen, verwonderd nagekeken door het publiek dat kennelijk niet op de hoogte is. Op verschillende plaatsen worden nog meer struikelstenen gelegd. Ieder adres heeft zo zijn eigen verhaal, indrukwekkend en soms niet te bevatten. Hier en vandaag is de geschiedenis in de lengte, breedte, hoogte en diepte uitgemeten. Struikelstenen, opdat zij niet vergeten worden.
10
Ten slotte Het is ons in 2012 gelukt om dit jaar financieel met een positief saldo af te sluiten, hoe klein dit ook mocht zijn. Het blijft opletten en kritisch omgaan met de financiële middelen. In 2013 zullen wij de gesprekken voort zetten met de kerken en geloofsgemeenschappen die nog niet gereageerd hebben op ons verzoek tot structurele bekostiging. Het bestuur is veel dank verschuldigd aan de kerken, donateurs, verenigingen, stichtingen en fondsen die ons werk het afgelopen jaar financieel of in natura hebben ondersteund. Het aantal vrijwilligers is in 2012 redelijk stabiel gebleven, hoewel het inroosteren van een paar diensten toch onder spanning kwam te staan. Daardoor blijft het werven van vrijwilligers een aandachtspunt voor het bestuur. Ondanks de toch blijvende financiële en personele zorgen blijft de doelstelling van het Open Huis voorop staan. Gasten het gevoel geven van welkom te zijn, van erbij horen. Een “warm”huis dat open staat voor ontmoeting, voor een gesprek, een stukje gezelligheid. En dat kan alleen maar door de inzet van onze vrijwilligers. ledere keer weer maken zij het mogelijk om echt een open huis te zijn. Het bestuur is dan ook veel dank verschuldigd aan al onze medewerkers voor hun inzet. Zij reiken de helpende hand, bieden een luisterend oor, spreken een bemoedigend woord. In 2012 is opnieuw gebleken, dat vele mensen vanuit een evangelische bewogenheid aandacht en geborgenheid willen bieden aan medemensen die dat soms node missen. Wij hopen dan ook dat in het jaar 2013, het jaar waarin het Open Huis al 25 jaar present is in het centrum van Assen, iedereen welkom mag blijven. De vrijwilligers zijn de drijvende kracht van het Open Huis. Zonder hen kan het Huis niet Open zijn!
11
