Bedrijfsgeneeskundige dagen vrijdag 19 juni 2015; parallelsessie: Intervisie/Intercollegiale toetsing(ICT) Streefbeelden al in zicht?
Disclosure belangen spreker: • • • • •
Frans Leenders gepensioneerd arts geen eigen onderneming en/of aandelen sporadisch adviseurschap, sprekersvergoeding geen sponsoring of onderzoeksgelden
Kader sessie: professionaliseren Verwerven van competenties: – Kennis: wat te doen? – Vaardigheden: hoe te doen? – Beroepshouding: waarom, motivatie ?
Diverse manieren van “leren” om van ‘t Nu naar Streefbeeld mbt. competenties te komen: – Bij- en nascholing; cursussen; congressen; trainingen; coaching; zelfstudie; supervisie, praktijkbegeleiding…. – Maar ook: intervisie/ICT: beproefde (leer)methode
Kennismaken aan de hand van jullie “beelden” over intervisie/ICT: – Ervaringen met intervisie/ICT: • Individueel • Met groep • Met (eigen/andere) organisatie
– Verwachtingen m.b.t. intervisie/ICT • Aanvankelijk? Nog steeds? • Relevantie voor jullie: toen, nu?
– Wanneer is deze sessie/bijeenkomst geslaagd?
Begripsbepaling intervisie/ICT: • Continu leerproces, binnen vaste groep, mbv. begeleider en procedure, waarbij wordt aangesloten bij ervaringen en behoeften van de deelnemers, t.b.v. verbetering beroepsmatig handelen, met inzicht in eigen functioneren, verbeteren werk(houding) en wederzijds begrip • Kritische beoordeling van werkprocessen, zo mogelijk aan de hand van criteria, gevolgd door veranderingen die systematisch worden geëvalueerd.
Doelen intervisie/ICT: • ontwikkelen en verbeteren professioneel handelen van arts, verbeteren kwaliteit professionele dienstverlening • uitwisselen van werkwijzen, tbv. inzicht in elkaars gedrag, handelen, casus-behandeling • deskundigheid bevorderen; kennis op peil • uniformeren obv. zelf te ontwikkelen en bij elkaar te toetsen normen • Herregistratie • Meer…………………………….?
Methoden: divers • Algemeen: uitwisseling van ervaringen, via vragenronde en discussie, tot consensus mbt. werkwijze en/of beroepshouding • Specifiek: casuïstiek-bespreking; incident-methode; probleemgerichte methode; groepscoaching; lege stoel clinics; 10-stappen-methode; roddelen, etc. – Randvoorwaarde: deelnemers zijn toetsbaar, willen leren én veranderen – Cave: verzanding, vervlakking, stagnatie casuïstiek etc.
Ontwikkeling van intervisie naar intercollegiale toetsing • Inbreng vraagstuk; daarop feed-back; • Uitwisselen ervaringen, knelpunten, casuïstiek, biedt mogelijkheid kritische bezinning op werk • Consensus mogelijk over gewenst beleid/norm? – gevalsbehandeling; werkwijze; houding; gedrag
• Bindende afspraken mogelijk over uitvoering? • elkaar daarop toetsen: vergelijken feitelijke met gewenste situatie. • Consequenties voor individu, groep, organisatie.
Redenen om aan intervisie/ICT te doen • • • • • • • • • • •
Tot kritische bezinning komen over werk: waarom doe ik zo? Als groep vaststellen van meest gewenste beleid (norm)/dienstverlening. Steun en advies krijgen over vragen mbt. moeilijke gevallen/situaties Ervaringen uitwisselen: knelpunten, blinde vlekken detecteren? In gesprek komen over elkaars functioneren: hoe werken anderen? Onzekerheden en beperkingen kunnen/mogen tonen Elkaar aanspreken op naleven gedragslijn/norm, met positieve intentie Feed-back geven/ontvangen: hoe oordelen zij over mijn houding, werk? Reflectie; inzicht krijgen; leren: kan ‘t anders, kan ‘t beter? Bijhouden van vakkennis Herregistratie en nog meer redenen….
Wat heeft jullie voorkeur ?
Uitwisseling van (inhoudelijke) vraagstukken, tbv. oefenrondje • • • • • •
Casuïstiek? Werkwijze(n) Gebruik van richtlijnen, instrumenten Geleverde kwaliteit; uniformiteit? Spanning hulpverlening-beoordeling Rol/positie bda t.ov. …….? – opdrachtgevers: hoge eisen – casemanagersbureau’s – cliënten, UWV (loonsancties)
• Voldoende toegerust? – Bijhouden kennis; bij- en nascholing adequaat?
• Anders………????
Snelle methode voor intervisie/ICT tijdens parallelsessie: • Inbrengen vraagstuk • Vragenrondje: – Als “probleem” daarna helder: dan rondje oplossingen; biedt uitwisseling én kritische bezinning – Blijft probleem onscherp: vraagstuk verhelderen door nieuw rondje vragen; dan eventueel oplossingen.
• Discussie over opbrengst, leermoment, inzicht voor inbrenger én deelnemers
Actoren bij intervisie/ICT: • de deelnemers, jullie dus! – Kan het over de “echte zaken” gaan? – Is sfeer open, veilig; spelregels; spiegelen?
• de inbrenger van een “vraagstuk”; – Wil leren en toetsbaar zijn; wil inzicht? Reflectie?
• de begeleider: – heeft visie, sturen op proces, kan schakelen
• NB: De organisatie? Hoe zit het bij ZZPer?
Incident-methode officieus: – inbreng casus of aanpak probleem; + toelichting, met formuleren vraag aan groep (niet eigen oplossing) – leden stellen verhelderende vragen: • toelichting op..? meer info over..? impact voor cliënt, voor jou? waarover onzeker? hoe was je voorbereiding? gebeurt dit (jou)vaker? wat vond je moeilijk? gevolgen voor..? Enz.
– – – –
inbrenger herformuleert vraagstuk/probleem formuleren standpunt /oplossing(en) naar inbrenger discussie: argumenten uitwisselen; beoordelen afsluiten: benoemen leerpunten • van inbrenger, maar ook van leden.
Aandachtspunten opzetten groep: • Gebruik ervaringen van anderen – Neem begeleider; kies methode(n); communiceer bedoeling – Begin eenvoudig, met “incident”: is behapbaar.
• Samenstelling, werving? Groepsgrootte: 8 á 10 (6-14) • Afspraken en regels over: – procedure; verslaglegging; presentie(lijst); jaarbrief – verantwoordelijkheid bij deelnemers – Vaste agenda: verslag, spuien, inbreng, evaluatie, afspraken
• Tijdsbeslag: frequentie, duur, jaarplanning • Keuze onderwerpen, thema’s uit groep: – Meer gericht op attitude dan kennisoverdracht – Meer reflectie dan werkoverleg
Voorwaarden voor succes van groep, indien haalbaar: • Adequate begeleiding – Vind voortrekker, begeleid methodisch
• zoek gemotiveerde deelnemers • regel facilitering door eigen (professionele)organisatie; – regel steun/tijd vanuit organisatie, management. – benoemen voordelen: • • • •
kosten/baten; (zelf)sturing; normen uitrollen over organisatie past in kwaliteitsbeleid; implementatie ! Zowel “top-down” als “bottum up” mogelijk. Introductie richtlijnen van elders, tbv. kwaliteit.
Knelpunten, valkuilen • Werkdruk; geen tijd; alleen voor “punten”: intervisie als sluitpost • Deelnemers verschillen in: – competenties: wat/hoe als collega niet goed functioneert? – motivatie: inbreng; niet (willen) leren, reflecteren – persoon: gedrag of karakter?
• Optreden resp. omgaan met: – emoties; weerstand; geen groepsvorming – moeilijke, bijv. dominante of ongeïnteresseerde collega
• • • •
Normatief benoemen; geen correctie door groep; geen discipline ‘t gaat steeds over casuïstiek, niet over inbrenger: geen verdieping spuien niet binnen perken te houden geen draagvlak voor meest wenselijke werkwijze of norm
Suggesties voor verbetering proces: • • • • •
Stroomlijning incidentmethode Anders begeleiden: structureren of loslaten Aangrijpen op concreet gedrag Sturing weg van casus, naar inbrenger Binnen groep oefenen met: – benoemen van zaken; geven van feed-back; LSD, goede vragen stellen tbv. verdieping – Andere methoden aanleren
Onderwerpen/thema’s uit diverse groepen: • toepassing richtlijnen • Gebruik van diverse overlegsituaties: bijv. OR, SMO, etc. • Info-uitwisseling met klant, cliënt, curatieve sector, vaUWV, verzekeraar, etc • Claimbeoordeling en verzuimbegeleiding • Omgang met cliënten met: – – – – – –
recidiverende klachten en uitval Problematisch verzuim; frequent ZV weerstand; tegenwerken eigen werkhervatting alcoholgebruik (bijv. bij chauffeur) MRSA-bacterie Zwangerschapsmoeheid.
Vervolg mogelijke thema’s • • • • • • • • • •
Professioneel omgaan met ethische dilemma’s Omgaan met vergrijzende populatie Werken voor bedrijf met (te) sterke focus op verzuim Omgaan met vaccineren: griep, Q-koorts. Rolconflict beoordelaar-behandelaar Samenwerking/afstemming beleid: in-extern Omgaan met agressie in spreekkamer Omgaan met medicalisering Bespreking (gewenste) attitude van bda Verwijsfunctie bedrijfsarts
Vervolg thema’s uit diverse groepen: • • • • • • •
“misbruik” van ZW door wg/wn Periodiek analyseren van verzuim Adviezen bda niet opgevolgd Beoordeling ziekmelding uit buitenland Zaken rondom wetgeving: bijv. privacy Herkennen, melden beroepsziekten Omgang met: – FML, FIS, DSM 5, second opinion, etc.
• visitatie • Enz. Enz.
Mogelijke opbrengsten intervisie/ICT: • Voor individuele professional: – Rust, bezinning op praktijk, op routines; vermindering onzekerheid; leren van feed-back; steun/advies over moeilijke gevallen; hoe anderen het doen
• Voor organisatie: – Verbetering (uniformiteit)dienstverlening; vanuit professionals “gewenste beleid”; afspraken over kwaliteit; betere communicatie; meer binding binnen beroepsgroep;
• Voor beroepsgroep: – bottum-up ontwikkeling normen ? Uniformering? – Imago-verbetering?
