Interactief proces ‘Subsidiekeuzes.nl’
Inhoudsopgave Planning interactief proces
p. 3
Verloop interactief proces
p. 4
Hoofdlijnen inbreng inwoners en gesubsidieerde partners
p. 5
Conclusies
p. 6
Bijlagen: 1. Verslag beeldvormende bijeenkomst ‘Subsidies’ 2. Verslag bijeenkomst 14 januari ‘Sprekerstafels’ 3. Verslag bijeenkomst 21 januari ‘Sprekersplein’ 4. Nieuwsbrief Subsidiekeuzes.nl nr. 1 5. Uitgebreide resultaten Subsidiekeuzes.nl 6. Ingezonden eigen plannen via Subsidiekeuzes.nl 7. Persaandacht 8. Reacties op sociale media 9. Reacties via andere kanalen
2
Planning interactief proces 7 oktober 2014:
BW besluit: interactief proces rondom bezuinigingen
15 oktober 2014:
Raadsinformatiebrief: aanpak en proces
11 november 2014:
BW policy: www.subsdiekeuzes.nl online!
25 november 2014:
Beeldvormende bijeenkomst gemeenteraad
5 – 10 december 2014: Huis-aan-huisbrief Subsidiekeuzes.nl 17 december 2014:
Uitnodiging voor bijeenkomst Sprekerstafels via e-mail aan gesubsidieerde partners
8 januari 2015:
Open uitnodiging voor bijeenkomst Sprekersplein
14 januari 2015:
Bijeenkomst ‘Sprekerstafels’ in het waterschapsgebouw
16 januari 2015:
‘Bestuur op de Markt’
21 januari 2015:
Bijeenkomst ‘Sprekersplein’ in de raadszaal
1 februari 2015:
Sluiting www.subsidiekeuzes.nl
3
Verloop interactief proces Start Op 7 oktober 2014 besloot het college een bredere dialoog aan te gaan met de inwoners van de gemeente Boxtel over de bezuinigingsopdracht op de subsidies. Door middel van een online instrument (subsidiekeuzes.nl) en een aantal bijeenkomsten. De gemeenteraad werd hiervan via een raadsinformatiebrief op de hoogte gebracht. Subsidiekeuzes.nl De lancering van de website Subsidekeuzes.nl was op 11 november 2014. Een week later stond de teller op 99 deelnemers. De gemeenteraad is op 25 november door een beeldvormende bijeenkomst op de hoogte gebracht van verschillende bezuinigingsmethoden en er is een debat geweest aan de hand van stellingen. Op 5 december is een huis-aan-huisoproep gedaan om de online vragenlijst in te vullen via www.subsdiekeuzes.nl. Na een aantal dagen stond de teller op 319 deelnemers. Niet alleen het aantal deelnemers nam toe, maar ook de persaandacht en vragen die gesteld werden vanuit inwoners. Via de huis-aan-huisbrief zijn alle inwoners op de hoogte gebracht van de bezuinigingsopdracht die het college heeft. Tijdens het hele traject is benadrukt dat er keuzes gemaakt moeten worden. En dat de input en adviezen van inwoners niet direct worden overgenomen, maar richtinggevend is voor het college. De burger wordt geraadpleegd. Bijeenkomsten Er zijn twee bijeenkomsten georganiseerd. De eerste bijeenkomst (‘Sprekerstafels’) was een avondbijeenkomst voor gesubsidieerde partners. Deelnemers moesten zich aanmelden voor deze bijeenkomst. De bijeenkomst op 14 januari 2015 is bezocht door circa 120 mensen. Hiervoor was wel een herinnering nodig. Een week voor de bijeenkomst waren er nog maar 34 aanmeldingen. De andere bijeenkomst was voor alle inwoners, daar hoefden deelnemers zich niet voor aan te melden. Daar waren 11 sprekers en 28 aanwezigen. Hiervoor was een open uitnodiging verspreid via de gemeentelijke website, de gemeentepagina van het BC en via sociale media. Tijdens het interactieve proces zijn inwoners dus op verschillende manieren in de gelegenheid gesteld hun inbreng te leveren. Dit kon tijdens bijeenkomsten, op 14 en 21 januari, via sociale media, via subsidiekeuzes.nl, per e-mail of via de post. Via al deze kanalen is er input binnen gekomen. Alle deelnemers, bedankt! Door gebruik te maken van de combinatie tussen multimedia en bijeenkomsten kreeg iedereen de gelegenheid inbreng te leveren. Opvallend is dat er vooral 55-plussers hebben gereageerd op subsidiekeuzes.nl. Er mag zeker een compliment gegeven worden aan alle deelnemers tijdens het traject. Er zijn, op een enkele reactie na, vooral constructieve ideeën en suggesties aangedragen. Ook zijn er belangrijke dilemma’s onder de aandacht gebracht. Wat erg waardevol is bij de verdere oordeel- en besluitvorming.
4
Hoofdlijnen inbreng inwoners en gesubsidieerde partners Twee vragen die tijdens de interactieve periode telkens terugkeerde waren: wat is subsidie? En wat is maatschappelijk nut? Omdat subsidiegeld in Boxtel voor erg zeer verschillende activiteiten wordt ingezet is er ook een grote diversiteit aan meningen, voorstellen en mogelijke oplossingen. Desondanks zijn er een aantal hoofdlijnen te herkennen. Hieronder volgt er een aantal, dat het duidelijkst naar voren kwamen.
Maatschappelijke meerwaarde De gemeente zou geen individuele hobby’s moeten subsidiëren. Zolang activiteiten in verenigingsverband worden uitgevoerd, vindt men het geen hobby en heeft het een maatschappelijke meerwaarde. Muziekkorpsen worden gezien als ontspanning. In verenigingsverband is het geen hobby meer, maar ook een sociale activiteit. Activiteiten (in verenigingsverband), gericht op ontspanning, dragen bij aan een gezond Boxtel. Leefbaarheid en sociale cohesie worden vaak genoemd als voorwaarde voor subsidieverstrekking. Subsidies die niet of beperkt bijdragen aan de gewenste maatschappelijke effecten moeten worden afgeschaft. Uit de online enquête blijkt dat de aankoop openbare kunst en de financiering aan de wijkkranten de meest gesteunde bezuinigingsmaatregelen zijn. Inwoners die profijt hebben van inzet in de wijk, zelf laten bijdragen, is daarna de meest gesteunde optie. Een aantal aandachtspunten: 1) Collectief belang Gezamenlijke verantwoordelijkheid inwoners en gemeente moet terug komen in het subsidiebeleid: vb. klimaatopwarming 2) Vooral besteden aan jeugd en kwetsbare inwoners - Educatief belang - Preventie - Vooral inzet voor de kwetsbare inwoners, zowel lichamelijk, geestelijk als financieel. - Investeren in voedselbank, arme kinderen en onderwijsachterstand. 3) Wegingsfactoren - Wijk of sector gericht - Afweging kan ook bij inwoner zelf liggen door middel van vouchers/knipkaarten. Inwoners zelf het subsidiegeld laten uitgeven, zo doorbreken vicieuze cirkel. 4) Automatisme stoppen Doel: creativiteit weer bevorderen. De meeste subsidieontvangers ontvangen hun subsidie al jaren achter elkaar (historisch bepaald). Eenmalige subsidies, nieuwe initiatieven. Vb. een lokaal initiatieven fonds (4x per jaar met beoordelingscriteria).
Burgerkracht: zelfredzaam en zelfwerkzaam Op eigen kracht waar mogelijk, ondersteuning indien nodig Een belangrijk onderdeel is de zelfredzaamheid en zelfwerkzaamheid van inwoners. Deze moet vooral gestimuleerd en gefaciliteerd worden. Aandacht voor fondsenwerving is hier een voorbeeld van. Niet door een loket, maar juist door de inwoners zelf. Gebruik maken van de kennis die aanwezig is in de gemeenschap. Een mogelijkheid om dit soort vraag en aanbod van diensten bij elkaar te brengen is een online marktplaats, gefaciliteerd door de gemeente.
5
De ‘pijn’ van de bezuinigingen zo eerlijk mogelijk verdelen De kaasschaafmethode is door een aantal inwoners als suggestie aangedragen tijdens het interactief proces. Dit zou misschien het gemakkelijkste zijn, maar dan wordt er afgezien van het maken van inhoudelijke keuzes. Iedereen begrijpt wel dat het daar nu tijd voor is. Wat vooral naar voren kwam tijdens de bijeenkomsten is de eerlijkheid van de bezuinigingen. Straf niet de verenigingen die het al jaren goed doen, maar juist de verenigingen die al jarenlang het onderste uit de kan willen en er relatief weinig voor terug doen. Dus eerlijke bezuinigingen, rekening houdend met afbouw, inzet en wederkerigheid. Appels met peren vergelijken Subsidies worden voor erg veel verschillende activiteiten/doelen ingezet, het is vaak appels met peren vergelijken. Er zou een onderscheid gemaakt kunnen worden tussen wettelijke taken en niet-wettelijke taken en daarnaast de pot ‘ambitie’. Daarnaast onderscheid opdrachten/inkoop (hard instrument) en waardering/beloning/subsidie (zacht instrument).
Meer ondernemerschap: doelmatig en efficiënt Iedereen is het er over eens dat subsidiegeld zo effectief en zo efficiënt mogelijk ingezet moet worden. De organisatie die dat het beste kan, zou het geld moeten krijgen. Een ander verdienmodel, projectgericht subsidiëren en het stimuleren van ondernemerschap bij verenigingen worden als opties genoemd. Subsidietoekenning op basis van een plan wordt het vaakst als criteria opgeschreven door de subsidieontvangers. Via Subsidiekeuzes.nl werd daaraan toegevoegd dat ook de toetsingscriteria samen met de subsidieontvanger moeten worden vastgelegd. Dit zou bijdragen aan een effectievere inzet van subsidiegeld. Een aantal aandachtspunten: 1) Wederkerigheid Aantal uren inzetten tegenover subsidiegeld, vaststellen hoeveel dat minimaal zou moeten zijn. 2) Betere verantwoording, maar wel eenvoudig Verenigingen vragen zelf om meer verantwoording, eerder, concreter en ook bij kleinere bedragen (steekproef). Een eenvoudige en uniforme subsidiesystematiek en laat verenigingen/inwoners naar elkaar verantwoorden. 3) Indirecte subsidies Kosteloos ter beschikking stellen en onderhouden van grond of hele lage huurprijzen moet stoppen. Maak het transparant. Laat leden desnoods een hogere contributie betalen. Degene die het niet kunnen betalen: subsidiëren. Noodzaak voor samenwerken wordt op die manier groter. 4) Subsidie moet je verdienen, niet zo maar krijgen Voorbeeld voor een beloning; voor diegene die met zoveel mogelijk eigen middelen, het meest presteert.
Samenwerken Over belang samenwerken was iedereen het wel eens, maar het verplichten van samenwerken, dat ging te ver. Wat vooral als voordeel wordt gezien is het ontstaan van nieuwe impulsen door samenwerking. Het uitwisselen van ervaringen kan leiden tot nieuwe ideeën en verbindingen. Daarnaast kan er nagedacht worden over het vergroten van de doelgroep van bepaalde subsidies. Hierdoor stijgt de omvang van doelgroep en daardoor ook het bereik. Laat bijvoorbeeld ook kinderkunst toe. Het belangrijkste aandachtspunt bij het thema samenwerking, is de oproep om de eigen identiteit van verenigingen in eer te houden.
6
Verloop van interactief proces Het doel van een beeldvormend traject is college en gemeenteraad alle beschikbare informatie aanreiken om de besluitvorming te kunnen laten plaatsvinden met kennis van de inzichten van het publiek. Dat doel is behaald. In korte tijd is een beeld gevormd van de kijk van onze inwoners en subsidiepartners op het besteden van subsidiegeld. Er is niet alleen aandacht gevraagd voor het bezuinigen, maar ook voor het meer investeren in sommige subsidiethema’s en het anders gaan subsidiëren. Er is nu meer kennis van de bezuinigingen en de reeds genomen besluiten. Iedereen is hiervan op de hoogte gebracht door de huis-aan-huisbrief. Iedere inwoner heeft zijn of haar mening kunnen geven aan de gemeente en van gedachte kunnen wisselen met elkaar. Uit verschillende reacties blijkt dat deelnemers zich niet eerder bewust waren van de diversiteit aan subsidieontvangers. Ook is er nu meer besef dat dingen anders moeten en dat dit onvermijdelijk is. Dit bewustzijn bij inwoners en subsidiepartners is erg waardevol voor een breed draagvlak.
Inhoudelijk: een prima raadgever Door de grote hoeveelheid aan reacties is de input goed te gebruiken als raadgever voor college en raad tijdens de verdere besluitvorming. Subsidiegeld waar nodig: eigen kracht eerst, inzet vooral voor kwetsbare en jeugd. Het is voor iedereen duidelijk dat het onvermijdelijk is dat subsidieontvangers in Boxtel minder inkomsten krijgen via gemeentelijke subsidie. Heel veel verenigingen zijn daarom zelf al actief inkomsten aan het verwerven via bedrijven, acties en/of fondsen. Daarnaast is bijna iedereen het er over eens dat eigen kracht van een vereniging voorop zou moeten staat. Dit geldt ook voor de eigen kracht van onze inwoners. De inzet van subsidiegeld zou zich vooral moeten richten op kwetsbaren, of op mensen met een achterstand. Er is een groep die niet zo maar met alles mee kan doen door hun lichamelijke, geestelijke of financiële beperking. De gemeente moet niet vergeten hoe belangrijk bepaalde verenigingen en instellingen zijn voor deze doelgroep. Ontspanning en vrijetijdsbesteding wordt het meest genoemd als bezuinigingsonderwerp. Er wordt hierbij wel een onderscheid gemaakt tussen individuele hobby’s en verenigingsactiviteiten die als doel hebben opvoeden/opgroeien en preventie. Daarnaast is jeugd een belangrijk onderwerp. De educatieve functies van gesubsidieerde activiteiten worden als zeer belangrijk ervaren. Met name aan de preventieve kant. Voorwaarden: samenwerken, maatschappelijk nut, zo effectief en efficiënt mogelijk. Veel subsidies gaan ver terug in de geschiedenis. Deze subsidies werden vaak verleend om de start mogelijk te maken en daarna bleven ze bestaan als een soort waardering voor de betreffende vereniging. Een automatisme, waarbij de koppeling met de doelstellingen van een subsidie soms is verdwenen. De meerderheid van de subsidieontvangers, ontvangt deze subsidie al meer dan 10 jaar achter elkaar. Alle subsidieontvangers geven aan dat ze dezelfde activiteit ook met iets minder geld kunnen uitvoeren, wanneer zij creatiever zouden denken. Ook via subsidiekeuzes.nl wordt aangegeven dat door activiteiten te combineren of op een andere manier te organiseren het met minder kan. Samenwerken en meer ondernemerschap worden hierbij gevraagd. Wanneer er minder subsidiegeld beschikbaar is, moet het beschikbare geld zo effectief en efficiënt ingezet worden. Op die manier kunnen we hetzelfde niveau aan maatschappelijke meerwaarde blijven behouden. De honderden reacties bevatten enorm veel informatie, ideeën en meningen. In de bijlagen van dit rapport vindt u alle reacties, die via diverse kanalen zijn ontvangen.
7
Bijlagen 1 t/m 8
8
Bijlage 1 - Verslag beeldvormende bijeenkomst ‘Subsidies’ (PDF) Bijlage 2 - Verslag bijeenkomst 14 januari ‘Sprekerstafels’ (PDF) Bijlage 3 - Verslag bijeenkomst 21 januari ‘Sprekersplein’ (PDF) Bijlage 4 - Nieuwsbrief Subsidiekeuzes.nl nr. 1 (PDF) Bijlage 5 - Uitgebreide resultaten Subsidiekeuzes.nl (PDF)
9
Bijlage 6 - Ingezonden eigen plannen via Subsidiekeuzes.nl
Eigen plannen Nr. 1
Onderwerp Buurtwacht
2
Kunst in de openbare ruimte
3
Boer zoekt Band
4
Cultuur-recreatie knipkaart/vouchers
5
Ouderen in Regie
6
Jeugdwelzijn
7
Bibliotheek
8
Peuterspeelzaalwerk
9
Subsidieer sporters die het nodig hebben, niet de verenigingen Een weloverwogen subsidiebestedingsplan Economische impuls Vervoer ouderen/hulpbehoevenden Subsidie Podium Boxtel Meer en grotere honden uitlaatplekken
10 11 12 13 14
15 16
Kunst ruilen met andere gemeenten Algemeen
17
Reduceer bijdrage zwembad
18
Algemene reductie van 15% op subsidie De pijn eerlijk verdelen MVO Economische groei nodig via burgers en bedrijven Klimaatopwarming
19 20 21 22
1
1
Korte beschrijving Opzetten van buurtwachten die 24 uur per dag actief controleren op asociaal gedrag en overtredingen. Ook kinderkunst toe te laten in het beeldenpark Stapelen. Een goed platform voor muziekmakers en liefhebbers die de Boxtelse muziekharten verbroedert. Geef iedere inwoner een bepaald bedrag aan bonnen die in te wisselen is bij een culturele of recreatieve instelling. Opzetten particuliere wooninitiatieven door en voor senioren en het opzetten van zorgcoöperatie(s). Geef vooral subsidies aan kinderen van ouders met minimaal inkomen. Bibliotheek uit huidige pand en opsplitsen in schoolbibliotheken. Peuterspeelzalen onderbrengen bij kinderopvangorganisaties. Geen verborgen subsidies verstrekken aan verenigingen. Diversen Een ondernemer die een ondernemersplan indient. Een groep vrijwilligers inzetten om ouderen/hulpbehoevenden te vervoeren. Alternatieven voor deze voorziening. Met meer en grotere hondenuitlaatplekken: geen overlast en een sociale ontmoetingsplek voor mens en dier. Gemeenten kunnen af en toe kunstwerken met elkaar ruilen. Uitgangspunt van subsidie verstrekken zou moeten zijn: Subsidie moet je verdienen, niet zo maar krijgen. Een kleine verhoging van de toegangsprijs en/of tarieven voor consumpties kan best. Als je op elke post 15% bespaart levert dit een bezuiniging van 750.000 op. Op elk onderdeel gewoon 12 % bezuinigen. Meer doen en steun geven aan MVO. Verandering is nodig. Voorkomen i.p.v. afwachten en het noodlot tarten.
Voor uitgebreidere omschrijvingen, kijk op: http://subsidiekeuzes.nl/Ideeen
10
23 24 25
26 27 28 29 30
Kaasschaafmethode Uitwisselen van diensten t.b.v. samenkracht Plastic afval verzamelen
Stimuleer Burgerkracht Stedenband met Wittlich Levensvoorwaarden: Biodiversiteit en Klimaatbeleid Verdeel de pijn Huur sporthal De Dommel
Voor 2015 alle subsidies een korting van 12%. Middels een digitale omgeving kunnen inwoners diensten aanbieden en/of uitwisselen. Op een andere manier afval inzamelen: besparen we ons heel veel geld en creëren een beter leefomgeving. Faciliteer ontwikkeling burgerkracht Bezuinig op stedenband met Wittlich Een heroriëntatie in het beleid is nodig. Maak zoveel mogelijk gebruik van vrijwilligers. Vraag voor alle gebruikers van de sporthal een bijdrage.
11
Bijlage 7 - Persaandacht
Persaandacht Op de dag van de lancering van de website Subsdiekeuzes.nl, op 11 november 2014, is het eerste persbericht verstuurd. De dag erna volgde er een persgesprek. Wethouder Lestrade deelde dit via Twitter en via haar eigen website. In verschillende bladen (BC, BD en MooiBoxtel) werd het artikel en de oproep om de online vragenlijst in te vullen geplaatst. Het Brabants Dagblad kwam vervolgens twee weken later met een kritisch artikel over website. Zij plaatsten vraagtekens bij de betrouwbaarheid van het instrument. Daar is door de gemeente, door middel van nieuws- en twitterberichten, direct op gereageerd. De boodschap luidde: Campagne voeren? Graag! Hier hebben diverse verenigingen en organisaties op gereageerd. De muziekinstelling MiK bijvoorbeeld. Zij riep per e-mail al haar leden op de online vragenlijst in te vullen. Toen volgde er een uitnodiging van Omroep Dommelland om tijdens de live uitzending (9 december 2014) een toelichting te komen geven op Subsidiekeuzes.nl. Zij hadden een inwoner gefilmd tijdens het invullen van de website en zij vond het nogal lastig. De wethouder heeft daar goed kunnen uitleggen dat het ook lastige keuzes zijn, en dat het al heel belangrijk is dat mensen zich daar bewust van zijn. Dat is ook een van de doelstellingen van Subsidiekeuzes.nl. Vanaf dat moment is de pers continue op de hoogte gehouden en bleef het Brabants Centrum en het Brabant Dagblad ook artikelen plaatsen. Over de bijeenkomsten, over de actie op de markt en uiteindelijk ook over de eerste resultaten. Deze persaandacht heeft gezorgd voor een groot bereik en dat is erg waardevol tijdens zo’n korte campagne.
12
Bijlage 8 - Reacties op sociale media
Sociale media Tijdens het interactieve proces rond de bezuinigingen op de subsidies, zijn er tientallen reacties gegeven op sociale media. Met name op Twitter is gereageerd. We hebben vanaf de start van Subsidiekeuzes.nl regelmatig Twitter-triggers geplaatst met prikkelende vragen. Hieronder een greep uit de reacties:
Via Facebook zijn een aantal vragen en tips binnengekomen. Deze zijn verwerkt in dit rapport. Hieronder staan de webadressen van de diverse social media sites die zijn gebruikt: www.twitter.com/boxtel (#subsidiekeuzes) www.facebook.com/gemboxtel
13
