WOORDVINDING. Een Interactief Taaloefenprogramma

WOORDVINDING Een Interactief Taaloefenprogramma

Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Installeren 3. Opstarten 4. Hoofdmenu 5. TOP!oefeningen 6. Eigen oefeningen 7. Mijn oefeningen bewerken 8. Instellingen 9. Licentieovereenkomst

TOP! - WOORDVINDING

1. Inleiding Taal Oefenprogramma

TOP! is een taaloefenprogramma voor mensen met afasie. U kunt het zonder hulp thuis gebruiken. U kunt precies zo oefenen als u zelf wilt, in uw eigen tempo. TOP! Woordvinding is de eerste in een serie oefenprogramma’s. Woordvinding

Bijna alle mensen met afasie hebben problemen met het vinden van woorden. Oefenen aan de computer met geschreven en gesproken woorden kan hierbij helpen. U kunt elk woord uitspreken, opnemen en terugluisteren. Ook kunt u typen en zelf controleren of u het woord goed hebt getypt. De computer is geduldig, dus lang nadenken en vaak herhalen is geen probleem. TOP! biedt verschillende soorten hulp om op het woord te komen. U kunt luisteren naar het goede woord, of alleen naar het begin van het woord. U kunt ook het geschreven woord oproepen, of alleen de eerste paar letters. Zelf oefeningen maken

Het is prettig om te oefenen met woorden die voor u belangrijk zijn. Daarom heeft TOP! de mogelijkheid om uw eigen oefening samen te stellen. U kunt daarbij uw eigen foto’s gebruiken. Zo kunt u bijvoorbeeld de namen van familieleden oefenen, of woorden die speciaal voor uw beroep of hobby belangrijk zijn. Kant- en klare oefeningen

U kunt ook de kant-en-klare TOP! oefeningen gebruiken. Er zijn meer dan vijfhonderd foto’s en oefenwoorden. Er komen tien onderwerpen aan de orde. U kunt kiezen voor makkelijke of moeilijke woorden. De woordenschat van een volwassen spreker omvat al gauw zo’n 50.000 woorden. Die kunnen natuurlijk nooit allemaal in TOP! staan. TOP! - WOORDVINDING

1

Iedereen heeft weer andere wensen. De makers van TOP! hebben daarom een selectie gemaakt, die zoveel mogelijk mensen zal aanspreken. U kunt deze kant- en klare oefeningen aanpassen aan uw eigen wensen en zo een nieuwe eigen oefening maken.

2. Installeren Systeemeisen

Voor TOP! is Windows XP of Vista vereist. Er is minimaal 700MB vrije ruimte op de harde schijf nodig. Een microfoon is vereist voor het inspreken van woorden. Installeren

Plaats de cd-rom van TOP! in de cd-romspeler. Normaal gesproken zal de installatie vanzelf starten. Gebeurt dat niet, klik dan op Start, Uitvoeren en typ in de witte regel X:\Setup (voor X typt u de letter van de cd-romspeler op uw computer). Volg nu de instructies op het scherm op en TOP! zal worden geïnstalleerd. Registreren

Als TOP! voor de eerste keer start, wordt om een licentiecode gevraagd. Om een licentiecode aan te vragen kunt u met uw webbrowser naar: http://www.afasie.nl/toppin/ gaan. Kopieer de 5-cijfer Computer ID code die u op uw scherm ziet. Vul de gevraagde gegevens en de 5-cijfercode in op de webpagina en u krijgt een 4-cijferige licentiecode retour op de website. Vul deze op het scherm bij Licentiecode in. Zonder deze code zal TOP! niet draaien! Als u niet beschikt over een Internetverbinding, kunt u telefonisch uw licentiecode aanvragen bij de Stichting Afasie Nederland, 078 61 27 160 (bereikbaar op werkdagen tussen 10.00 en 14.00 uur).

2

STICHTING AFASIE NEDERLAND

3. Opstarten U kunt het programma opstarten via het TOP! Icoontje op uw startscherm. Het kan eventueel ook via het menu Start van Windows: Start\Programma’s\TOP\TOP.

4. Hoofdmenu

Als u het programma heeft gestart, krijgt u de volgende mogelijkheden:

TOP! oefeningen Deze oefeningen worden meegeleverd met het programma. Hiermee kan direct geoefend worden. Mijn oefeningen Als u zelf oefeningen maakt, worden uw eigen gemaakte oefeningen achter deze knop geplaatst. Zijn er geen eigen oefeningen, dan is deze knop niet zichtbaar. Mijn oefeningen bewerken Hiermee komt u in het gedeelte van het programma waar u zelf oefeningen kunt maken. Instellingen Hier kunt u instellingen voor dit programma wijzigen. Stoppen Hiermee stopt u met TOP! en gaat u terug naar Windows. TOP! - WOORDVINDING

3

Bediening U kunt een optie kiezen door met de muiscursor naar de bijbehorende afbeelding te gaan. U ziet dat een ‘knop’ zichtbaar wordt. Als u binnen dat vlak bent, kunt u de optie selecteren door het indrukken van de linkermuisknop.

5. TOP!-oefeningen 5.1. De keuze van een TOP!-oefening

Als u de knop Oefeningen activeert, komt u in een scherm met een overzicht van de TOP!oefeningen. U heeft de volgende mogelijkheden: Keuze van één van de categorieën (koken, getallen, de dokter, autorijden, sport, reizen, muziek, dieren, media, winkelen en getallen). Bij een aantal van deze categorieën komt u terecht in een vervolgscherm, waar u kunt kiezen uit makkelijke of moeilijke woorden.

Terug naar hoofdmenu U gaat terug naar het hoofdmenu van het programma. Niveau terug U kunt uw laatste keuze opnieuw maken. Deze knop is niet altijd zichtbaar. Omhoog/omlaag Als er meer categorieën zijn dan er kunnen worden afgebeeld, dan kunt u deze hiermee tevoorschijn halen.

4

STICHTING AFASIE NEDERLAND

5.2. Het oefenen met TOP!

U kunt nu aan de slag! Dit is het oefenscherm. Bij elk oefenitem krijgt u een vraag te horen. Die vraag verschijnt ook als tekst op het plaatje. Onderaan het scherm kunt u het woord zelf intypen of kunt u letterhulp opvragen. U kunt het antwoord inspreken met behulp van de knop ‘opnemen’. De knoppen hebben de volgende functie:

vraagzin: de vraag wordt herhaald en als tekst zichtbaar in de foto. volgende: hiermee gaat u naar het volgende oefenitem. stop: hiermee kunt u: - stoppen: U stopt met deze reeks en gaat terug naar het hoofdmenu. - pauzeren: U stopt met deze reeks, maar kunt op een later tijdstip verder gaan. - doorgaan: Ik heb me bedacht, ik wil toch verder oefenen. opnemen: hier kunt u het antwoord inspreken. Hoe dit werkt komt verderop in deze paragraaf aan de orde. afspelen: als u een opname heeft gemaakt, kunt u deze hier terug horen. TOP! - WOORDVINDING

5

letterhulp: toont de volgende letter van het antwoord. woordhulp: maakt het antwoord tijdelijk zichtbaar. wissen: wist de letters die u getypt heeft uit. beginklank: laat de beginklank van het woord horen. woord: laat het hele woord horen. meer woorden: laat andere mogelijke antwoorden (synoniemen) zien. 5.3. Synoniemen

Bij een aantal oefeningen zijn meer antwoorden goed: is het een kat of is het een poes op de foto? Daarom zijn bij een aantal TOP!-foto’s synoniemen opgenomen. Hierbij kan de gebruiker kiezen met welk woord hij gaat oefenen. Doet deze keuzemogelijkheid zich voor, dan verschijnt rechtsonder in het beeld de knop ‘meer’. Klik hierop en de synoniemen worden weergegeven op de foto. U kunt nu met de cursor een woord aanwijzen en uw keuze bevestigen met de linkermuisknop. Als u de juiste benaming voor een foto niet aantreft, kunt u door middel van een bewerking van de TOP!-oefening een eigen oefening maken.

6. Eigen oefeningen Let wel, voordat u kunt werken met eigen oefeningen moet u deze eerst maken.

6

STICHTING AFASIE NEDERLAND

6.1 De keuze van een eigen oefening

Als u kiest voor het oefenen met eigen oefenmateriaal dan krijgt u een overzicht van de eigen oefeningen. Door één van de oefeningen te selecteren kunt u aan de slag. Voor een beschrijving van de aanwezige knoppen zie hoofdstuk 5.1. 6.2 Het oefenen

De oefeningen hebben dezelfde vorm als de TOP! oefeningen, alleen oefent u nu met eigen materiaal of bewerkte oefeningen. Voor een beschrijving van de knoppen op het scherm zie hoofdstuk 5.2. 7. Mijn oefeningen bewerken

In TOP! zijn de oefeningen verdeeld in categorieën. Een categorie kunt u zien als een map. In een map kunnen oefenseries en andere mappen aanwezig zijn. Een serie bestaat uit een aantal items, en elk item bevat één of meerdere antwoorden. In het scherm ‘mijn oefeningen bewerken’ ziet u aan de linkerkant de inhoud van alle mappen afgebeeld als een boomstructuur. U kunt door de mappen en series bladeren. Als u een map, serie, item of antwoord selecteert, ziet u aan de rechterkant de details van dit onderdeel. U kunt mappen, series, items en antwoorden toevoegen, verplaatsen, kopiëren en verwijderen.

TOP! - WOORDVINDING

7

Met deze knoppen voegt u nieuwe onderdelen toe. U ziet het nieuwe onderdeel direct verschijnen. Hiermee kunt u de onderdelen verschuiven. Bij mappen en series bepaalt u hiermee in welke volgorde ze zichtbaar zijn. U kunt onderdelen kopiëren, knippen en plakken. U kunt hier ook de volgende toetsencombinaties voor gebruiken: Ctrl+X voor knippen, Ctrl+C voor kopiëren en Ctrl+V voor plakken. Hiermee verwijdert u het aangewezen onderdeel en alles wat daar onder valt. De details aan de rechterkant zijn als volgt: Afbeelding: u ziet hier de afbeelding van de geselecteerde map, serie of item. Als u op de knop ‘verwijderen’ in de afbeelding drukt, wordt deze afbeelding verwijderd. Met de knop ‘bladeren’ kunt u naar een andere afbeelding zoeken. ‘naam/antwoord’: dit is de tekst die bij het geselecteerde onderdeel hoort. Bij een item krijgt u daarnaast de volgende details: ‘vraagtekst’: bij een item kunt u de vraagtekst intypen die bij de foto getoond wordt. ‘vraag opname’: u kunt een opname maken van de vraagtekst. ‘standaard antwoord’: als er meerdere antwoorden zijn, kunt u het meest voor de hand liggende antwoord hier kiezen. Bij een antwoord kunt u twee opnames maken: ‘antwoord’: het volledig uitgesproken antwoord. ‘hint’: de beginklank van het antwoord.

8

STICHTING AFASIE NEDERLAND

Bij opnames heeft u de volgende opties:

afspelen: speelt de huidige opname af opnemen: hiermee kunt u een nieuwe opname maken bladeren: hiermee kunt u een geluidsbestand op uw pc voor deze opname zoeken verwijderen: verwijdert de opname Wijzigingen opslaan en het bewerkscherm sluiten: Als u klaar bent met uw wijzigingen, kunt u op de knop ‘wijzigingen opslaan’ drukken. Hiermee gaat u terug naar het hoofdmenu. Heeft u uw wijzigingen nog niet opgeslagen, dan wordt u gevraagd dit alsnog te doen.

8. Instellingen Onder de knop instellingen kunt u een aantal zaken in het programma instellen. Normaal gesproken zijn de standaard instellingen van TOP! geschikt en hoeft u hier niets te wijzigen. U heeft de volgende keuzes: Beeld

Hier kunt u een aantal grafische effecten in- of uitschakelen, zoals de geleidelijke overgang van de ene foto naar de andere, en de

TOP! - WOORDVINDING

9

omkadering van de gekozen knoppen. Als TOP! te langzaam werkt, kunt u deze effecten uitschakelen voor een prettiger resultaat. Geluid

Hier kunt u instellen met welk apparaat er wordt opgenomen en afgespeeld, en op welk volume dit moet gebeuren. U kunt het resultaat van uw wijzigingen direct testen.

9. Licentieovereenkomst SOFTWARE-LICENTIEOVEREENKOMST Gelieve zorgvuldig te lezen alvorens de Software te gebruiken. DEZE OVEREENKOMST BESCHRIJFT DE VOORWAARDEN EN CONDITIES WAARONDER DE STICHTING AFASIE NEDERLAND (“SAN”) EN INTAAL BV (“inTAAL”) HET SOFTWAREPROGRAMMA TOP! WOORDVINDING (“DE SOFTWARE”) OP DEZE CD-ROM AAN U ONDER LICENTIE AANBIEDEN. DOOR DE SOFTWARE TE GEBRUIKEN GAAT U AKKOORD UZELF TE BINDEN AAN DE VOORWAARDEN VAN DEZE OVEREENKOMST. ALS U NIET MET DE VOORWAARDEN VAN DEZE OVEREENKOMST AKKOORD GAAT, MAG DE SOFTWARE NIET DOOR U GEBRUIKT WORDEN. 1. Licentie. De Software en documentatie van de SAN en inTAAL die zich in elektronische vorm op de CD-ROM bevinden (“de Documentatie”) worden onder licentie aan u verstrekt, en niet verkocht, voor uw gebruik in overeenstemming met de voorwaarden van deze licentie, en de SAN en inTAAL behouden zich alle rechten voor die niet expliciet aan u worden overgedragen. Deze licentie stelt u in staat tot het volgende: (a) voor de versie voor een enkele gebruiker: de Software en de Documentatie mag alleen op een enkele computer intern geïnstalleerd en gebruikt worden (de Software wordt in gebruik beschouwd wanneer hij in het tijdelijk geheugen, d.w.z. RAM, of in permanent geheugen, d.w.z. op de harde schijf, wordt geïnstalleerd); (b) voor de versie voor meerdere gebruikers (bv. een TOP! Woordvinding pakket voor 1-5 gebruikers): de Software en de Documentatie mag alleen voor interne doeleinden voor het aantal computers of gelijktijdige gebruikers geïnstalleerd en gebruikt worden zoals aangegeven in de Documentatie; (c) er mag uitsluitend voor back-updoeleinden één kopie van de Software in een door een machine leesbare vorm gemaakt worden, vooropgesteld dat de back-up niet op een computer is geïnstalleerd, en er mag uitsluitend voor naslagdoeleinden één kopie van de Documentatie in afgedrukte vorm gemaakt worden.

10

STICHTING AFASIE NEDERLAND

Alle kennisgevingen m.b.t. het auteursrecht en eventueel andere informatie m.b.t. eigendom, vertrouwelijkheid of exclusieve rechten op het originele exemplaar van de Software en/of de Documentatie moeten op een gekopieerd exemplaar overgedragen worden. De CD-ROM kan versies van de Software in meerdere talen bevatten. In geval van een licentie voor een enkele gebruiker mag u één systeem- en taalversie van de Software op een enkele computer installeren; de overige versies mogen niet op een andere computer geïnstalleerd worden. In geval van een licentie voor meerdere gebruikers: de Software (ongeacht de versie) mag uitsluitend voor het aantal computers of voor het aantal gelijktijdige gebruikers geïnstalleerd worden zoals aangegeven in de Documentatie. 2. Beperkingen. (a) u mag de Software of de Documentatie niet aan anderen marketen, distribueren of exemplaren ervan overdragen of de Software elektronisch van een computer naar een andere over een netwerk overdragen, behalve zoals hierboven voorzien; (b) u mag de Software niet decompileren, terugwaarts ontwikkelen, ontmantelen of de codering ervan anderszins tot een voor mensen waarneembare vorm terugbrengen; (c) U MAG DE SOFTWARE OF DE DOCUMENTATIE NIET AANPASSEN, VERANDEREN, VERTALEN, VERHUREN, LEASEN OF UITLENEN OF VAN DE SOFTWARE OF DE DOCUMENTATIE AFGELEID WERK PRODUCEREN; (d) de Software en de Documentatie zijn beschermd door het auteursrecht. Onbevoegd kopiëren van de Software, met inbegrip van gedeelten ervan of het schriftelijk materiaal, is uitdrukkelijk verboden; (e) u begrijpt dat de SAN en inTAAL de Software kunnen bijwerken of herschrijven en hiermee niet de verplichting op zich nemen om dergelijke bijwerkingen aan u te verstrekken; (f) als u een upgrade van de Software in de vorm van een versie met een hoger nummer of een vergelijkbaar softwareproduct van de SAN en inTAAL aanschaft komt deze licentie te vervallen en zijn uw rechten beperkt tot de licentie van het betreffende product of de betreffende versie; (g) niets in deze Overeenkomst zal worden geïnterpreteerd ter buitensluiting of afstand van uw rechten (indien van toepassing) in het kader van de Europese Richtlijn 91/250 m.b.t. de Rechtelijke Bescherming van Computerprogramma’s (14 mei 1991, OJ 1991 (122/42)), zoals geïmplementeerd in het Nederlands Recht m.b.t. de Software. 3. Beëindiging. Deze Licentie is van kracht tot hij beëindigd wordt. Met uitzondering van Paragraaf 5, 6 en 7 wordt deze Licentie automatisch beëindigd door de breuk van uw verplichtingen in het kader van de Licentie of op 1 januari 2030, afhankelijk van wat zich het eerst voordoet. U gaat ermee akkoord om na beëindiging de Software en alle exemplaren ervan te vernietigen. Dit verhaal staat de SAN en inTAAL ter beschikking naast eventueel ander verhaal. 4. Exportcontrole. U gaat ermee akkoord dat de Software en de Documentatie niet zullen worden verzonden, worden overgedragen of worden geëxporteerd naar een ander land of worden gebruikt op een manier die in strijd is met de Export Administration Act van de Verenigde Staten of eventueel andere van toepassing zijnde wetgeving, beperkingen of voorschriften. 5. Beperkte garantie. De SAN en inTAAL garanderen dat de Software, indien deze correct op een computer waarvoor in dit kader een licentie wordt verschaft, wordt geïnstalleerd, gedurende een periode van negentig (90) dagen na betaling van de licentieprijs door u in grote mate zal werken zoals aangegeven in de Documentatie. De SAN en inTAAL garanderen niet dat de werking van de

TOP! - WOORDVINDING

11

Software aan uw eisen tegemoet zal komen, noch dat deze zonder fouten zal werken. DE SAN EN INTAAL BV ONTKENNEN ALLE ANDERE GARANTIES EN CONDITIES, OFWEL EXPLICIET, OFWEL IMPLICIET, MET INBEGRIP VAN DE GARANTIE OP VERKOOPBAARHEID, GESCHIKTHEID VOOR EEN BEPAALD DOEL EN NIET-INBREUK OP RECHTEN VAN DERDEN. GEEN ENKELE MONDELINGE OF SCHRIFTELIJKE INFORMATIE DIE DOOR DE SAN EN INTAAL OF DEALERS, DISTRIBUTEURS, AGENTEN OF WERKNEMERS VAN DE SAN EN INTAAL BV IS VERSTREKT, VORMT EEN GARANTIE EN KAN OP GEEN ENKELE WIJZE HET KADER VAN DEZE GARANTIE UITBREIDEN EN U MAG ZICH NIET OP DERGELIJKE INFORMATIE OF OP DERGELIJK ADVIES VERLATEN. IN SOMMIGE RECHTSGEBIEDEN IS DE UITZONDERING OP IMPLICIETE GARANTIES NIET TOEGESTAAN, ZODAT DE BOVENSTAANDE UITZONDERING WELLICHT NIET OP U VAN TOEPASSING IS. DEZE GARANTIE BIEDT U SPECIFIEKE WETTELIJKE RECHTEN, WAARNAAST U WELLICHT NOG ANDERE WETTELIJKE RECHTEN GENIET DIE VAN LAND TOT LAND KUNNEN VERSCHILLEN. 6. Beperkt verhaal. Als de Software niet werkt in overeenkomst met de garantie, bestaat uw enig en exclusief verhaal uit het retourneren (met de portokosten vooraf betaald) van de media aan de SAN en inTAAL BV, inclusief een kopie van de aankoopbon. De SAN en inTAAL zullen, naar eigen goeddunken, (i) de Software vervangen door Software die met de garantie in overeenstemming is, of (ii) de fout corrigeren. DE SAN EN INTAAL ZIJN NIET AANSPRAKELIJK VOOR EVENTUELE INCIDENTELE EN INDIRECT SCHADE (MET INBEGRIP VAN SCHADE ALS GEVOLG VAN GEDERFDE WINST, INFORMATIEVERLIES, ONDERBREKING VAN BEDRIJFSACTIVITEITEN, E.D.) DIE VOORTVLOEIT UIT HET GEBRUIK OF HET NIET IN STAAT ZIJN TE GEBRUIKEN VAN DE SOFTWARE ZELFS ALS DE SAN EN INTAAL OF HAAR VERTEGENWOORDIGER VAN DE MOGELIJKHEID VAN DERGELIJKE SCHADE OP DE HOOGTE IS GEBRACHT. IN SOMMIGE RECHTSGEBIEDEN ZIJN BEPERKINGEN OF UITZONDERINGEN OP INCIDENTELE EN INDIRECTE SCHADE NIET TOEGESTAAN ZODAT DE BOVENSTAANDE BEPERKING OF UITZONDERING WELLICHT NIET OP U VAN TOEPASSING IS. 7. Beperkte aansprakelijkheid. De aansprakelijkheid van de SAN en inTAAL voor eventuele claims die voortvloeien uit deze Licentie en gebaseerd zijn op de Software, ongeacht in welke vorm de actie gevoerd wordt, zal de licentiekosten voor de Software niet overschrijden. 8. Algemeen. Deze Licentie is gebonden en zal worden geïnterpreteerd in overeenstemming met het Nederlands Recht. Deze Licentie is niet gebonden door de “Conventie voor de internationale verkoop van goederen” van de Verenigde Naties waarvan de toepassing uitdrukkelijk wordt uitgesloten. Deze Licentie bevat de gehele overeenkomst tussen de partijen met betrekking tot de betreffende materie en vervangt alle voorgaande overeenkomsten en verstandhoudingen (zowel mondeling als schriftelijk).

12

STICHTING AFASIE NEDERLAND

Voor eventuele vragen over deze licentie richt u zich tot: STICHTING AFASIE NEDERLAND (SAN) Burg. de Bruïnelaan 12 3331 AE ZWIJNDRECHT

E-MAIL: [email protected] www.stichtingafasienederland.nl

Colofon Concept en woordenlijsten Dineke Blom, Revant, revalidatiecentrum Goes / Breda Mieke van de Sandt, Rijndam revalidatiecentrum, Rotterdam © Fotomateriaal Joke Arends Robert J. Ebbeler diverse anderen die geheel belangeloos foto’s beschikbaar hebben gesteld Software Jos Smits, inTAAL BV, Utrecht Truong Dang, inTAAL BV, Utrecht ISBN 978-807713-6-9 © De rechten op de programmatuur berusten bij de Stichting Afasie Nederland.

TOP! Woordvinding TOP! Woordvinding is een interactief taaloefenprogramma met ruim 500 foto’s en oefenwoorden. De makers van TOP! hebben een selectie gemaakt, die zoveel mogelijk mensen zal aanspreken. U kunt de kanten klare oefeningen aanpassen aan uw eigen wensen en zo een nieuwe eigen oefening maken. TOP! geeft u de mogelijkheid om uw eigen oefening samen te stellen: u kunt uw eigen foto’s in een oefening zetten, samen met de woorden die erbij horen. Zo kunt u bijvoorbeeld de namen van familieleden oefenen, of woorden oefenen die speciaal voor uw beroep of hobby belangrijk zijn. TOP! is bedoeld voor mensen met spraak- en taalmoeilijkheden, zoals mensen met afasie, ernstige dysarthrie, jongeren met taalontwikkelingsstoornissen en anderstaligen.

Burg. de Bruïnelaan 12 3331 AE Zwijndrecht www.stichtingafasienederland.nl Stichting Afasie Nederland

helpdesk :078 61 27 160 [email protected]