Intellectueel Eigendom

Samenwerken met

Intellectueel Eigendom

Yp Kroon Octrooiadviseur Octrooicentrum Nederland

Wat doet Octrooicentrum Nederland? Overheid

Markt

RVO.nl

Octrooibureaus

Subsidies

Internationaal Ondernemen

Octrooicentrum

Benelux Bureau Intellectueel Eigendom

• Verlenen octrooien •

Beheren Europese octrooien geldend voor NL

• Vergroten bewust gebruik van octrooien en octrooi-informatie

Merken- en Modelbureaus

• Schrijven octrooiaanvragen • Dienen octrooi/merk/model in • Treden op als advocaat bij geschillen

Voorstelrondje -

Naam Bedrijfsnaam Ervaring met intellectueel eigendom Wat verwacht je van vanmiddag/welke vragen heb je?

Niet te beschermen: Business-concept of productidee - pizza’s of pannenkoeken thuisbezorgen - koffiepoeder in cups verkopen - talentenshow op tv - app waarmee je vrienden kan volgen - remlicht op een fiets

• De wetgever wil namelijk concurrentie !

Waarmee kun je deze rolmaat beschermen?

– Octrooirecht, – Merkenrecht – Handelsnaamrecht – Domeinnamen, – Modelrecht, – Auteursrecht, – Persoonlijkheidsrechten, – Naburige rechten, – Databankenrecht – Chipsrecht, – Kwekersrecht, – Bedrijfsgeheimen, – ...

Intellectueel Eigendom? Rechten waarbij je het recht wordt gegeven anderen te verbieden om het (zelf) bedachte (uit het intellect ontsproten) uitingen te gebruiken /exploiteren / vervoeren etc.

IE rechten geven je geen recht dit zelf te gebruiken/ exploiteren / vervoeren etc.

IE Intellectueel Eigendom

CC: Photo Kyle MacDonald

Auteursrecht Krijg je op de ‘Creatieve uiting’ Hoef je niet aan te vragen bij een organisatie Geldig tot 70 jaar na de dood vd maker IE Intellectueel Eigendom

Auteursrecht

CC: Photo Kyle MacDonald

Do’s • Zet “© naam, datum” op uw auteursrechtelijk beschermde werken. • Verzamel bewijs • Bij maken in opdracht, regel: - overdracht auteursrecht of - licentie: waarop, welk gebruik, hoelang, waar, welke voorwaarden, …

www.auteursrecht.nl; www.creativecommons.nl

Don’ts • Auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruiken zonder je te verdiepen in auteursrechten • Uitbesteden zonder overdracht auteursrecht goed te regelen

Merkenrecht Beschermt een teken, of combinatie van tekens die geschikt zijn om waren van een onderneming te onderscheiden. IE Intellectueel Eigendom

Merkenrecht Auteursrecht

Verwarringsgevaar of ‘meeliften’ met bekend beeldmerk

Merkenrecht supermarkten

schepen

sportvereniging

brandblussers

puzzels

schoonmaakmiddel

Zelfde merknaam voor verschillende producten. Maar er is maar één internet domeinnaam mogelijk!!

Merkenrecht kosten • Benelux Registratiekosten: 240 euro / 10 jr. www.BBIE.nl • EU Registratiekosten: ca. 1000 euro / 10 jr. OAMI, Alicante: www.oami.eu • Wereld Registratiekosten: afh. landenkeuze WIPO, Geneve: www.wipo.int

+ kosten merkengemachtigde

Merknaam kiezen? Raadpleeg: 1. Merkenregister (let op klasse/toepassing) a. Benelux: www.bbie.nl b. Internationaal: TMView: www.tmview.europa.eu In één search: 35 databanken, waaronder Benelux, OAMI(=EU), WIPO, US, …

2. Handelsregister www.kvk.nl 3. Domeinnamen

Merken Do’s • Bedenk en gebruik een sterk merk dat je bedrijfsstrategie versterkt • Check zelf de beschikbaarheid • Registreer voor een ander het doet Don’ts • Verwarren met handelsnaam

Merkenrecht Krijg je op de ‘Creatieve uiting’ Vraag je aan via het Benelux Bureau Intellectueel Eigendom (BBIE) of OAMI 10 jaar geldig, kan oneindig vaak met 10 jaar verlengd worden

Modelrecht Maximaal 25 jaar (kan niet verlengd worden) Vraag je aan via het Benelux Bureau Intellectueel Eigendom (BBIE) of OHIM

Modelrecht deponeren – kosten • Benelux Registratiekosten 200 euro / 5jr www.bbie.nl (+ gemachtigde) • EU Registratiekosten 400 euro / 5 jr. www.oami.eu - (+ gemachtigde) • EU Ongeregistreerd – gratis (max. 3 jr.)

• Wereld afh. van landenkeuze WIPO, Geneve, www.wipo.int

Modelrecht kenmerken • Beschermt totaalbeeld uiterlijk, voor zover nieuw en niet functioneel bepaald • Achteraf getoetst • Openbaar register • Maximaal 25 jaar bescherming

Modelrecht

Auteursrecht

•

Beschermt nieuw uiterlijk met eigen karakter van gebruiksproduct

•

Elke creatieve schepping

•

Ook lay-out, dessin

•

Ook lay-out, dessin

•

Maximaal 25 jaar

•

70 jaar

•

Deponeren per land/regio.

•

Niet deponeren /Gratis

•

Register raadplegen

•

Geen register

•

Internationaal erkend

•

Niet overal erkend

•

Rechter toetst: totaalbeeld

•

Totaalbeeld + ontlening

Do’s uiterlijke vormgeving • Registreer model van elk nieuw product, incl varianten, onderdelen • Registreer voordat je het openbaar maakt

• Onderzoek je kansen voordat je een juridische procedure start

Don’ts uiterlijke vormgeving • Altijd vertrouwen op auteursrecht, i-depot of slaafse nabootsing

Octrooirecht Een octrooi is een nationaal exclusief recht dat in of voor elk land afzonderlijk moet worden aangevraagd en door of voor het betreffende land wordt verleend voor een levensduur van maximaal 20 jaar

Een tijdelijk recht per land om een ander te verbieden om iets: te produceren, op voorraad te hebben, te verkopen, bedrijfsmatig toe te passen, …

IE ModelrechtInOctrooirecht

Merkenrecht Auteursrecht

Octrooirecht Voorwaarden Nieuw - Inventief - Industrieel toepasbaar

Tegenprestatie Het openbaar maken van de techniek.

Octrooirecht Nieuwheid = De uitvinding – ‘Wat er al is’ ‘Wat er al is’ = De stand van de techniek Stand van de techniek = Wat er ooit gepubliceerd is… In kranten, boeken, vakliteratuur, de Margriet, de Donald Duck, de strooifolder, de Wehkamp-catalogus, de schoolkrant, etc. etc., én octrooipublicaties) Mondelinge (presentaties, zakelijke besprekingen) Multimediale (YouTube, websites, radio, tv, CD/DVD, etc.),

misverstand ‘Als je octrooi hebt ben je beschermd’ • Zelf inbreuk in de gaten houden • Zelf naar de rechter • Octrooi kan nietig verklaard worden • Dit geldt ook voor andere IE rechten

Misverstand: Octrooi is makkelijk te omzeilen

• Octrooi op technisch werkingsprincipe voor zover nieuw en inventief

1894 (Hannes)

1985 (v Ingen Schenau)

1996 (Gierveld)

klapschaats

klapschaats met zo’n scharnier

klapschaats zonder scharnier maar

met 4-stangenmech.

Octrooi beschermt technisch werkingsprincipe voor zover N+I

EP698162 Floor panels

Zelfde werkingsprincipe, dus ook beschermd

Een 20-jarig octrooi aanvragen Taksen betalen ter instandhouding van het octrooi

4 jaar

De vruchten plukken van de bescherming op het product. Toetsing vh octrooi bij de rechter

1ｽ jaar

In geval van conflict

Openbaarmaking

Het product in de markt zetten

1 jaar

Einde prioriteitsjaar Uitvoeren van onderzoek naar de stand van de techniek Mogelijkheid om in meerdere landen octrooi aan te vragen

0 jaar

Indiening van octrooi

Belangrijke tijdstippen Indieningsdatum: Termijnen in de verleningsproceduren worden hieraan gerelateerd

Publicatiedatum: Informatie over en uit octrooi(aanvraag) is toegankelijk

Verleningsdatum: Het octrooi wordt verleend

Octrooi aanvragen in het buitenland De mogelijke (internationale) routes JP CA

CN

NL HU

PCT EP

DE

BE

BE

HU

EP

DE LU

Foto: Haags Uitburo (2008)

ES

Resultaat is een ‘patentfamilie’ Meerdere octrooipublicaties op 1 technische uitvinding

Kosten afhankelijk van landenkeuze 200.000 180.000 160.000 140.000

PCT 12 landen PCT 8 landen

PCT 12 landen

EP 6 landen NL octrooi

120.000

PCT 8 landen

100.000 80.000

EP 6 landen

60.000 40.000 20.000

Nederland

0 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

32

Belangrijk keuzemoment!

Kosten, aanvragen octrooi in Brazilie (Br. R) Filing fee:

Online

Paper

— for patent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

175

260

— for utility model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

175

260

— for patent application with no more than 10 claims . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590

590

— for each claim in excess of 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

100


200


500

— for utility model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380

380

Fee for requesting examination:

1 Br. Real = 0,29 Euro

Jaarlijkse taksen in Brazilië (Br. Real) Annual fees

Patent

Utility Model

— for the 1st and the 2nd years, per year . . . . . . . . .

295

200

— for the 3rd to the 6th year, per year . . . . . . . . . . .

780

405

— for the 7th to the 10th year, per year . . . . . . . . . .

1,220

805

— for the 11th to the 15th year, per year . . . . . . . . .

1,645

1,210

— for the 16th to the 20th year, per year . . . . . . . . .

2,005

Wanneer is iets inbreuk? • Bedrijfsmatige activiteit (produceren, verkopen, toepassen, …) • Octrooi verleend en • Nog van kracht (taxen betaald) • In land waar ik actief ben • Wat is dan beschermd?

Do’s • Vinding geheim houden tot indiening • Onderzoek welk deel van vinding nieuw is • Maak octrooistrategie integraal onderdeel van bedrijfsstrategie • Ga naar octrooigemachtigde • …

Don’ts • Praten met anderen zonder NDA • Octrooi aanvragen omdat iets nieuw is • Geen octrooi aanvragen omdat het duur en ingewikkeld is…

Bedrijfsgeheimen • Voorwaarden - Niet algemeen bekend - Commercieel voordeel - Interne procedures

• Contractueel regelen -

Arbeidscontracten Geheimhoudingsovereenkomsten Samenwerkingsovereenkomst …

• Beschermt niet tegen octrooi van een ander

Mogelijkheden met kennis Open source

Octrooi

Geheimhouding

Toegang tot kennis

Openbaar toegankelijk

Openbaar toegankelijk

Niet toegankelijk

Gebruiksrechten

Voor iedereen

Door middel van Licentie

Voor niemand

Kosten Gratis voor ‘eigenaar’

Ca. 5000,per land

Niet gratis! Afhankelijk van situatie

Tijdsduur

Niet eindig

Max. 20 jaar

Niet eindig*

NB:

Anderen kunnen verbeteringen octrooieren

Zelf octrooirecht handhaven

Vraagt om ACTIEF beleid Beschermt niet tegen octrooi van een ander

IE en samenwerking • Samenwerken levert discussies over IE

Kenmerken van elke samenwerking - Meerdere partijen - Alle partijen brengen iets in - Begrensd in tijd, activiteit, product en/of regio - Binnen samenwerking delen partijen inkomsten en risico - Buiten samenwerking heeft elke partij volledige vrijheid en wordt geen kennis gedeeld - Iedere samenwerking is anders - Standaard samenwerkingsovereenkomst past nooit

IE van anderen, o.a. patent databases Kennis ontwikkelen, Inspiratie Partners / concurrenten / financiers Technische oplossingen, ideeën, inspiratie Voorkomen inbreuk

innovatieproces

Gewenste IE / Ambitie Ontwikkelvoorstel of idee

Gebruik eigen IE

Financiering of Concept

Uitvoering / Design

Inlicentiëren

Bescherming tegen namaak door concurrenten

Nieuwheid + inventiviteit Product

Commercialisatie Anderen monitoren op nieuwe ontwikkelingen

Eigen IE

Inkomstenbron Onderhandelingsobject bij overnames / conflicten

Imago, straalt af op organisatie

Model Octrooiwijzer samenwerking

Samenwerking Voorbereiden

Partners Vinden

Afspraken Maken maken

Samenwerking Uitvoeren

Model Octrooiwijzer samenwerking Samenwerking Voorbereiden

Partners Vinden

Afspraken maken


1. Stel vast wat u wilt bereiken • • • • • •

Ontwikkelkosten drukken Sneller resultaten boeken Toegang tot nieuwe kennis Toegang tot nieuwe distributiekanalen/markt Toegang tot financiën …

2. Zoek oplossingen in octrooidatabank: Dit maakt samenwerken makkelijker • Kennis / inspiratie opdoen • Bekende oplossingen/alternatieven vinden • Wat is al ontwikkeld door anderen (inlicentiëren, voorkomen inbreuk, ideeën opdoen) In octrooiaanvragen vindt u vindingen die nog niet op de markt zijn • Weet hoe uniek uw idee/kennis/vinding is!

Fietsremlichten: 140 octrooiaanvragen Ideeën + inspiratie opdoen Idee evalueren: • Is idee wel zo goed? • Wat doe je beter dan die 140 voorgangers?

Rolmaat octrooiaanvragen (>3.800!) •

met camera

EP2343492

met motor

WO2007126960

met geheugen

WO2009/006376

Patent landscape

3. Herdefinieer doelstelling

4. Inventariseer uw kennis en IE •

Geregistreerde rechten als octrooien, merken, modellen

•

Ongeregistreerde rechten als auteursrechten, databankenrechten

•

Mogelijk octrooieerbare ideeën, uitvindingen

•

Technische knowhow: productiegegevens, formules, testprocedures,

•

Commerciële knowhow: klantgegevens, leverancierinformatie

•

Contracten: NDA’s, licenties, voorwaarden, samenwerkings~, arbeidscontracten

Belangrijkste:

•

Van strategische waarde voor bedrijf

•

Risico’s daarbij

5. Bepaal wat u wilt delen en wat niet • Exclusieve IE - waarmee u zich onderscheidt van de concurrent

• IE die u wilt delen voor tegenprestatie zoals: - Financieel, toegang tot markt, …

• IE die u “gratis” weg wilt geven - Aan samenwerkingspartners of aan iedereen. - Bijv. creëren nieuwe markt, creëren standaard, open source, goed imago, …

6. Bescherm kennis en/of houd geheim • Beschermen middels IE-rechten - Niet altijd mogelijk - Niet altijd zinvol - Niet altijd betaalbaar

• Geheimhouden - Vraagt interne maatregelen

7. Bepaal wie u zoekt • rol en inbreng ideale samenwerkingspartner


Partners Vinden

Afspraken Maken


4. Maak duidelijk welke regels u hanteert • Voorwaarden vooraf als: - publicatie onderzoeksresultaten - eigendom IE - richtlijnen waar partners mee in moeten stemmen

5. Wees kritisch bij selecteren partners Voorwaarden • kloppend business model • heldere rol en inbreng van alle partners • meerwaarde voor alle partners bij bereiken van gezamenlijk doel - Individuele doelen - wees alert op strijdige belangen

Tijdens onderhandelingen NDA + alleen noodzakelijke gegevensuitwisseling

6. Discussie over eigendom IE • Eigendom IE is afhankelijk van business model en rolverdeling in de commercialisatie • Tijdens partnerselectie: - is het soms genoeg om te weten dat u toegang tot de technologie hebt (gebruiksrecht),

Pauze


Partners Vinden

Afspraken Maken


2. Doel en onderwerp • Wat wilt u bereiken, wanneer is het een succes? - Gezamenlijk doel - Individuele doelen

• Grenzen: - Wat valt binnen/buiten de samenwerking? - Welke kennis brengt u NIET in?

3. Inbreng van kennis en IE • Toegang tot de kennis/IE-rechten • Welke kennis? (ideeën, knowhow, IErechten, markttoegang, …) • Let op: Zijn ingebrachte octrooien vrij van risico? (inbreuk) • Achtergrondkennis vs. Voorgrondkennis

Achtergrondkennis en voorgrondkennis • Achtergrondkennis: - kennis, inclusief IE-rechten, die deelnemers al hadden voorafgaand aan de samenwerking, of die ze tijdens, maar buiten de grenzen van de samenwerking om, hebben verkregen.

• Voorgrondkennis: - kennis, inclusief IE-rechten, die ontstaat tijdens en binnen de grenzen van de samenwerking

4. Verdeling opbrengsten en risico’s • Verdeling afhankelijk van inbreng • Waarde ingebracht idee: - kostenbasis: wat heeft het gekost - markt: wat is gangbaar in de markt - inkomen: wat kan er extra mee verdiend worden

• Afwegen tegen investeringsrisico’s

4. Verdeling opbrengsten en risico’s • 1111-regel -

ingebracht idee = 1 punt uitgewerkte business case = 10 punten werkende demo = 100 punten product op markt = 1000 punten

• Voor inbrenger onuitgewerkt idee: zo vroeg mogelijk waarderen

5. Eigendom. • Wat zegt de wet over eigendom IE bij samenwerking? - samen ‘n uitvinding gedaan  gezamenlijk aanspraak op octrooi. - Let op: Als één partij bijv. geld en apparatuur ter beschikking stelt en de ander hiermee de uitvinding doet, gaat het recht naar de uitvinder.

Gezamenlijk eigendom octrooiaanvraag • Gezamenlijk -

Verleningsprocedure doorlopen Formuleren claims Landen kiezen Taksen betalen Licentie verlenen mag slechts als de medeeigenaar dat ook goed vindt.

Gezamenlijk eigendom octrooi iedere gedeeltelijk eigenaar afzonderlijk mag • handhaven van het octrooi (anderen verbieden) • productie, verkoop, bedrijfsmatig toepassen • eigen aandeel in octrooi verkopen

Eigendom IE: Wie krijgt het octrooi? Varianten (hangt af van businesscase en rolverdeling): • Wie met idee kwam, krijgt rechten (kan tot slechte communicatie leiden) • Hoofdexploitant krijgt alle rechten. • Samen delen, evt. in aparte BV waarin alle deelnemers aandelen hebben (safe house, fiscaal verstandig).

Eigendom IE: Wie krijgt het octrooi? Voor de hand ligt: • alle eigendom van octrooien/IE bij degene die er het grootste commercieel belang bij heeft (denk ook aan handhaving!) • toepassingen (“field of use”) die hoofdexploitant niet gebruikt beschikbaar stellen voor partners

6. Licenties (=gebruiksrechten) Vele varianten 1. alleen hoofdexploitant (evt. alleen voor onderwerp samenwerking) 2. iedere partner voor zijn eigen marktsegment (evt. alleen voor onderwerp van samenwerking) 3. iedereen die maar wil

Licenties (=gebruiksrechten) Let op: • Bestaande octrooien/IE die door partijen zijn ingebracht in samenwerking (achtergrond IE) • Nieuwe octrooien/IE, gegenereerd tijdens de samenwerking, kan afhankelijk zijn van bestaande octrooien/IE (voorgrond IE) • Nieuwe octrooien/IE die nog wordt gegenereerd na afloop van samenwerking

Licenties (=gebruiksrechten) Let op: • anti-ijskastbeding, bijv. - oplopende minimum royalty's per jaar - exclusiviteit vervalt - licentie vervalt

7. Termijn / beëindiging • Duur samenwerking • Wanneer afgelopen • Hoe onderweg uitstappen? - maak exit makkelijk

8. Vertrouwelijkheid / geheimhouding • Spreek af wat je wanneer met wie deelt • Speciale aandacht bij samenwerking met universiteiten of hogescholen - Wanneer en wat publiceren - Openbaarmaken onderzoeksresultaten die niet gunstig voor bedrijf zijn?

Geheimhoudingsovereenkomst 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

partijen doel informatieoverdracht + onderwerp definitie welke info geheim moet blijven wat is geheimhouding wat mag ontvanger wel met info verplichtingen ontvanger duur ovk. hoe lang gaan partijen info delen hoe lang moet info geheim blijven boetebeding, kettingbeding, …

Licentieovereenkomst 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

partijen beschrijving van rechten inbreuk toepassingen gebruiksgebied type licentie looptijd product- of technologieverbetering vergoedingen controle- en inspectiemogelijkheden

10. overdracht van rechten 11. instandhouding en handhaving van octrooien 12. beëindiging van de overeenkomst 13. garanties en aansprakelijkheidsbepalingen 14. octrooiregister 15. geschillen 16. productaansprakelijkheid 17. eerste recht van koop.


Partners Vinden

Afspraken Maken


1. Maak eerst afspraken • Samenwerken is vol valkuilen • Maak afspraken zolang relatie nog goed is, bij voorkeur voordat je begint • Valkuil: alvast beginnen door: - haast - enthousiasme - behoefte om potentie te onderzoeken

2. Creëer open communicatie • Belangrijk om open met elkaar te kunnen praten over ideeën • De afspraken die worden gemaakt, moeten dit ondersteunen! • Tip: Leg de discussies over eigendom van IE-rechten en licenties niet bij de ontwikkelaars neer, maar bij het management!

3. Documenteer wat je doet • Bespreekverslagen, etc. - Om samenwerking te kunnen monitoren - Om te kunnen vaststellen wie wat heeft ingebracht - Om te kunnen bewijzen wanneer uitvinding is gedaan

4. Beslis mee over publicaties + rechten • Inhoud + moment publicatie • Inhoud + moment octrooiaanvraag

Bedankt voor de aandacht! Yp Kroon: [email protected] 088-602 6425 Twitter: @Octrooiadviseur LinkedIN: https://nl.linkedin.com/in/ypkroon

Intellectueel Eigendom

Recommend Documents