Integraal werken aan gezondheid in Drimmelen

Bijlage 2.

Integraal werken aan gezondheid in Drimmelen. Verslag van interne lunchbijeenkomst. Datum: Aanwezig:

1 oktober 2007 Koos Krook, wethouder Peter Brekelmans, beleidsmedewerker sport Martijn de Graaf, beleidsmedewerker bouwen en wonen Judith van den Hoogen, beleidsmedewerker welzijn (Wmo) John Mandemakers, beleidsmedewerker beplantingen, speeltoestellen Jan Razenberg, beleidsmedewerker sociale zaken Vanessa Timmer, tijdelijke ondersteuning jeugdbeleid Monique Verschuren, beleidsmedewerker volkshuisvesting Yvonne de Nijs, beleidsmedewerker milieu Jaap Zonneveld beleidsmedewerker welzijn (ouderen, volksgezondheid, maatschappelijke opvang) Marcel van ’t Zand, beleidsmedewerker openbare orde en veiligheid Corné Welten, beleidsmedewerker rioleringen en oppervlaktewater Gerrie van den Broek, beleidsadviseur, GGD West-Brabant, begeleiding

Welkom De wethouder heet alle aanwezigen van harte welkom. Deze bijeenkomst vindt plaats ter voorbereiding op de nieuwe lokale nota volksgezondheid 2008-2011. Een gezonde gemeente wordt niet alleen bereikt met maatregelen vanuit het beleidsterrein volksgezondheid, maar ook (of juist) met inzet vanuit andere gemeentelijke beleidsvelden. Daarover gaat deze lunchbijeenkomst. Als alles gaat volgens planning wordt de nota op 8 januari 2008 in het college besproken en op 24 januari 2008 door de raad vastgesteld.

Film. Hierna wordt de dvd ‘Gezondheid: een zaak van lokaal belang’ bekeken. Deze dvd is geproduceerd door de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) i.s.m. het RIVM (Rijks Instituut voor Gezondheid en Milieu). Centraal staat het integraal werken aan gezondheid. De film benadrukt het belang van goed inzicht in de gezondheidssituatie en de omgevingsfactoren. Gesteld wordt dat volksgezondheid niet ‘slechts’ de verantwoordelijkheid is van de wethouder volksgezondheid, maar van het gehele college van B& W.

Gezondheid telt! In Drimmelen. Wat weten we over de gezondheidssituatie in Drimmelen en wat betekent dit voor het gezondheidsbeleid van de gemeente? Er wordt een korte toelichting gegeven op ‘Gezondheid telt! In Drimmelen’. Iedereen kreeg dit boekje reeds toegestuurd. De GGD West-Brabant heeft hierin de belangrijkste gegevens over de gezondheidssituatie in Drimmelen bijeengebracht en geeft aan de gemeente adviezen (‘kernboodschappen) voor lokaal gezondheidsbeleid. De 9 kernboodschappen luiden als volgt: 1. Gezondheid in West-Brabant scoort onder Nederlands

GGD/GB/GvdB/ Verslag interne lunchbijeenkomst volksgezondheid Drimmelen 1-10-2007

1

gemiddelde 2. Hart- en vaatziekten en psychische stoornissen zijn de belangrijkste gezondheidsproblemen 3. Ook in West-Brabant bestaan gezondheidsachterstanden 4. Aanzienlijk verlies van gezondheid door ongezond gedrag 5. Ongezond gedrag jongeren baart zorgen 6. In de toekomst meer en andere zorg nodig 7. Investeren in gezond gedrag is noodzakelijk 8. Gemeenten kunnen regierol krachtiger invullen 9. Rol gemeenten rond zorg nog verder te ontwikkelen De mensen in Drimmelen voelen zich best wel gezond. Door ongezond gedrag is er echter een behoorlijk verlies aan gezondheid. In Drimmelen valt vooral het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren en het overgewicht onder volwassenen op. Beide zijn hoog in vergelijking met de regio. Van de jongeren van 12 t/m 17 jaar drinkt 59% alcohol (West-Brabant: 53%). 18% Drinkt overmatig alcohol (West-Brabant: 13%). Van de 19- t/m 64-jarigen heeft 54% overgewicht (WestBrabant: 47%). Overigens is het overgewicht onder de jongere groepen in Drimmelen relatief lager. Voor een totaalbeeld wordt verwezen naar het boekje. Meer gegevens over de gezondheidssituatie zijn beschikbaar in de Gezondheidsmonitor. sociale zaken

jeugd

bouwen en wonen

volkshuisvesting

beplantingen spelen

sport

gezondheid

milieu wijkgericht werken

welzijn wmo ouderen

Een van de kernboodschappen luidt dat meer bereikt kan worden wanneer integraal aan gezondheid gewerkt wordt. Integraal gezondheidsbeleid wordt door het RIVM gedefinieerd als: ‘Beleid waarbij de belangrijkste relevante sectoren binnen en buiten het volksgezondheidsdomein samenwerken aan het aspect gezondheid, waarbij het gemeenschappelijke doel is het bevorderen of beschermen van de gezondheid’. Integraal werken aan gezondheid houdt in: - gemeenschappelijk - niet opgeteld, maar integraal

Wat kan mijn beleidsterrein bijdragen aan het behalen van de gezondheidsdoelen van de gemeente? Oriëntatie. De aanwezigen is gevraagd voor hun eigen beleidsterrein aan te geven wat volgens hen de relatie met volksgezondheid is. Onderstaand de letterlijke weergave van de antwoorden. Beleidsterrein Sport

Relatie met volksgezondheid • •

Meer beweging door intensievere sportdeelname: meer leden bij sport meer sportfaciliteiten lagere contributies Bingedrinkers in sportkantines aanpakken


2

Beleidsterrein

Volkshuisvesting

Milieu

Riolering & Water

WMO

Beplantingen Spelen

Sociale zaken/ Arbeid Bouwen & Wonen

Jeugdbeleid

Relatie met volksgezondheid •

wetgeving leefstijlbeïnvloeding Gezond woonmilieu: goede ventilatie, geen schadelijke stoffen in de woning, niet in de buurt van vervuilende industrie • Veilige woonomgeving, voldoende speelmogelijkheden + recreatiemogelijkheden in nabijheid van de woning • Voldoende voorzieningen in de buurt (sport, school e.d.) • Maar ook: zorg goed regelen: - mensen langer in eigen woning laten wonen (mantelzorg mogelijk maken) - gezonde woon-zorgvoorzieningen • Lucht: - onderzoek - projecten ondersteunen voor beperking schadelijke uitstoot • Milieucommunicatie, alternatieven voor invulling vrije tijd (natuureducatie e.d.) • Vervuild oppervlaktewater zoveel als mogelijk beperken • 100% Sanering ongezuiverde lozingen • Overstorten zoveel als mogelijk beperken • ‘Meedoen’, ook van mensen die t.g.v. lichamelijke en/of psychische belemmeringen problemen hierin ondervinden • Daarom nadruk op kwetsbare groepen • Koppeling met leefbaarheid/ wijkgericht werken, armoedebeleid etc. • Voorbeelden in beleidsplan: - aandacht voor jonge mantelzorgers - blijvend thuis in eigen huis - ouderen en dementie - wijkpunt met laagdrempelige voorzieningen (v.b. klussendienst) • Stimuleren geestelijke gezondheid • Buitenshuis • Beweging • Sociale vaardigheden Er is wel een verband in de zin dat wij staan voor de lagere inkomens, die vanwege budgetten soms gedwongen moeten worden tot slechte eetgewoonten. • Bouwbesluit gezondheidseisen aan bouwwerken • Bouwverordening; tegengaan extreme gezondheidsrisico’s (vervuiling) bij start van bouwwerken en -terreinen • Meer bewegen van de jeugd- Bos-project • Voorlichting over alcohol & drugs • Jeugdgezondheidszorg • Centrum voor Jeugd & Gezin à 5 taken JGZ • Hoog drugsgebruik onder jongeren in Terheyden


3

Opdracht 1

.

In deze opdracht is geïnventariseerd wat de verschillende beleidsterreinen kunnen bijdragen aan de doelstelling: ‘Geen alcohol onder de 16 jaar en terugdringen van overmatig alcoholgebruik 16+’. Na een algemene inventarisatie kregen de aanwezigen de opdracht de bijdrage meer SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) te formuleren. Het vastleggen van een concrete doelstelling, plan van aanpak, evaluatiecriteria enz. geeft waarborgen voor het ook daadwerkelijk uitvoeren van een activiteit. De antwoorden zijn te vinden in bijlage 1.

Opdracht 2 . De tweede opdracht richtte zich op een ander belangrijk aandachtspunt van het gezondheidsbeleid in Drimmelen. De aanwezigen is gevraagd aan te geven wat vanuit hun beleidsterrein de bijdrage kan zijn aan ‘het terugdringen van overgewicht onder de volwassen bevolking’. De antwoorden zijn te vinden in bijlage 2. In de inleiding was al duidelijk dat integraal werken aan gezondheid niet betekent dat de activiteiten ‘opgeteld’ uitgevoerd worden, maar écht gemeenschappelijk opgepakt worden. Plenair wordt gediscussieerd over mogelijkheden om acties vanuit de verschillende beleidsterreinen gezamenlijk te versterken. Daarbij wordt zowel intern, als extern gekeken. Het bleek dat verschillende acties door gezamenlijk uitvoering meer kansen bieden. Bijvoorbeeld: - het aanbod van ecologische kookcursussen en gezond eten - het vrijwillig met mensen gaan wandelen en sociale zaken - een bewegingscomponent in het jongerenwerk en natuurwandelingen - veilige leef- & woonomgeving en meer fietsen Een volgende stap is het maken van één integraal plan om gezamenlijk de doelstelling te bereiken. Belangrijke randvoorwaarde daarbij is het voeren van regie.

Afsluiting Wethouder Krook bedankt alle aanwezigen voor hun inbreng. Deze bijeenkomst was een eerste oriëntatie. De resultaten uit deze bijeenkomst worden gebruikt bij de voorbereiding van de lokale nota volksgezondheid 2008-2011. Als deze voorbereidingen in een verder gevorderd stadium zijn zal zeker teruggekomen worden bij de verschillende beleidsterreinen en zullen gezamenlijke acties uitgezet en uitgevoerd worden.


4

Bijlage 1.

Geen alcohol onder de 16 jaar en terugdringen van overmatig alcoholgebruik 16+

Beleidsterrein

Bijdrage

Doel

Meetbaar resultaat

Plan van aanpak

Samenwerkingspartners

Tijdpad

Benodigde (extra) middelen

Sport

- Voorlichtingscampagnes bij sportverenigingen/ scholen - Wetgeving/ beperking verstrekking alcohol in sportkantines/sporthal - Voorbeeldgedrag bestuurders/ volwassen leden bij sportverenigingen

Beperking alcoholgebruik onder 16-17 jarige sporters

Enquête onder doelgroep/ effectmeting van het middel

Intern: Handhaving: Drank- en Horecawet enz.

1-2 jaar

1. Stimulerings subsidies voor inkomstenderving kantine-exploitaties 2. Kosten handhaving

- Voorlichting op scholen, verenigingen over negatieve aspecten - Als gemeente goed voorbeeld geven door in gemeentelijke accommodaties geen alcoholgebruik onder 16 jaar toe te staan - Overleg met Novadic/Kentron, politie over te nemen maatregelen om alcoholgebruik terug te dringen

- Voorkomen van vereenzaming/ sociaal isolement; zelfstandig wonen - Voorkomen regie kwijtraken over eigen leven

Bij alle thuiswedstrijden van voetbalverenigingen in Drimmelen van B en A jeugdelftallen geen alcoholverstrekking in sportkantines. Resultaten meten d.m.v. enquête bij sporters en bestuurders na één voetbalseizoen. - Voorlichting tijdens bestaande activiteiten - Aanpassing beleid

4 jaar

--

Volksgezondheid/ Ouderen

Moeilijk meetbaar


Extern: GGD (adviserend)

Intern: -Extern: Novadic/Kentron

5

Beleidsterrein

Bijdrage

Doel

Meetbaar resultaat

Plan van aanpak


Tijdpad

Openbare orde & Veiligheid

- Alcoholverbodsgebieden - Horecabeleid - Intensivering politietoezicht/ gemeentetoezicht - Toekomstige mogelijkheid op leeftijd te verhogen van 16 naar 18 jaar - I.s.m. afdeling MA in overleg jeugd & veiligheid vroegsignalering - Strikte hantering DHW. - Informatie & advies aan jongeren en hun ouders b.v. via school; acties moeten op elkaar afgestemd worden - Ouders bewuster maken en leren hoe hiermee om te gaan bij hun kind --

Horecabeleid

Concrete afspraken met horeca

Onderdeel van integraal veiligheidsbeleid

Intern: beleidsmedewerker Jeugd, Volksgezondheid , EZ

Binnen 4 jaar

Integraal preventieprogramma alcohol & drugs waarbij ouders en jongeren via verschillende manieren in eenzelfde periode worden benaderd.

--

Mogelijk in spreekkamer onderwerp aansnijden bij ouders. Inventariseren en doorverwijzen indien sprake is van problematiek - Verbod openbare ruimte/ bv.

Voorkomen alcoholgebruik < 16 jaar Matigen > 16 jaar

n.v.t.

Terugdringen alcoholgebruik

Verminderen alcoholverstrekking

Jeugdbeleid

Bouwen & Wonen SZ/ Arbeid

Volksgezond-


Extern: KHN afd. Drimmelen, Jongerenwerk, Novadic/Kentron, GGD, politie

Dit maakt onderdeel uit van de in te vullen informatie & adviesfunctie (2e prestatieveld Wmo) derhalve moet ’t meegenomen worden in ’t nieuwe jeugdbeleid

Intern: openbare orde & veiligheid

In spreekkamer bij periodieke controle (heronderzoek) onderwerp meenemen en bespreken met cliënt

Intern: Jeugd & gezondheid

- Samenwerken met andere

Intern: --


Extern: GGD, Novadic/Kentron

Extern: GGD, GGZ, Kentron, Halt

Kan vrij snel. Vragen gezamenlijk voorbereiden en standaard voor ontwikkelen

N.v.t.

4 jaar

Nog uitzoeken

6

Beleidsterrein

Bijdrage

Doel

Meetbaar resultaat

Plan van aanpak

heid /Wmo

ruimte/ bv. Supermarkten, kantines e.d. - Strikte handhaving - Jongeren door politie thuisbrengen - Ouders voorlichten - Ouders trainen in opvoedingsvaardigheden (‘nee zeggen’) - Integrale aanpak samen met andere gemeenten Voor deze leeftijdsgroep speelvoorzieningen creëren zodat ze zich minder snel vervelen n.v.t.

alcoholgebruik onder jongere < 16

alcoholverstrekking in openbare gelegenheden tot 50%

met andere gemeenten - Beleid uitvoeren met handhavers - Boetes uitschrijven enz.

Voor doelgroep (speel-) voorzieningen in de buitenlucht realiseren

Aantal gerealiseerde plaatsen

Voorlichting bij te realiseren speelvoorzieningen

- Activiteiten welzijnswerk alcoholvrij (is al zo) - Bij verenigingen (vrijwilligers) onder de aandacht brengen en ze stimuleren om alcoholbeleid te voeren (publiciteit, ‘schenkgedrag’ bij jongerenactiviteiten)

In 2010 hebben alle verenigingen met horecavergunning beleid ‘Alcohol & jongeren’, waarin is opgenomen hoe desbetreffende vereniging handhaaft en voorlichting aan jongeren geeft

Beleid per vereniging

- Startbijeenkomst 2008 met de organisaties - Formeren kernteam dat een format voor een beleidsplan maakt - Uitzetten bij organisaties - In 2009 ingevulde plannen bespreken, voorlichtingsmateriaal verstrekken en aan

Beplantingen/ spelen

Riolering & Water Wmo (= prestatieveld 2)



Tijdpad


Intern: coördinator wijkgericht werken

4 jaar

€ 120.000,-incidenteel € 30.000,-structureel

Intern: openbare orde, veiligheid, sport, jeugd, handhavingsteam

2008: verkenning 2009: oefenen 2010: ingevoerd met handhaving

Uren voor regie door gemeente

Extern: andere gemeenten (zonder regionale samenwerking geen succes)

Extern: Novadic/Kentron, politie, GGD (voorlichting)

7

Beleidsterrein

Bijdrage

Doel

Meetbaar resultaat

Volkshuisvesting

Gezinswoningen niet naast de kroeg situeren (huis -aanhuisvoorlichting)

Geen vergunningen meer verlenen voor de nieuwbouw van gezinswoningen (egw) naast kroegen (in straal van 1 km) vanaf 1 januari 2008

Verleende vergunningen egw in relatie tot adressen kroegen

Milieu

Alternatieven aanbieden voor invulling vrije tijd (milieueducatie; stimuleren natuur/milieugroepen; stimuleren natuuronderwijs)

Aanbieden alternatieven vrije tijdsbesteding

Meer activiteiten voor jongeren door milieu-/natuurorganisaties

Plan van aanpak verstrekken en aan de slag - Vanaf 2010 handhaving hierop Alle bouwplannen screenen op locatie alle kroegen in kaart brengen met ‘risico-cirkel’ hier geen egw laten bouwen, geen vergunning voor verlenen. Door dit te verbieden in bestemmings plannen. - Stimuleren natuur/milieuorganisaties (subsidie, informatie) - Scholen benaderen (voeding, natuuronderwijs, energie e.d.)



Tijdpad

Intern: BWT, RO

--


Extern: opnemen in bestemmings plannen

Intern: onderwijs, groenvoorziening Extern: Onderwijs, natuur/milieugroepen

8

Bijlage 2.

Terugdringen van overgewicht onder volwassen bevolking

Beleidsterrein Sport

Bijdrage aan ‘Terugdringen van overgewicht onder volwassen bevolking -

Groenvoorzieningen/ speelvoorzieningen Milieu

Eventueel: aanbieden alternatieve actieve vrijetijdsbesteding natuurwandelingen met gidsen e.d. aangeven alternatieven, ecologische voeding (kookcursussen) Via sportprojecten bij de jeugd ouders bereiken en enthousiast maken om te sporten Voeding voor jeugd& ouders Bewustwording om met fiets en lopend naar school te gaan Kinderen moeten met de fiets naar al hun ‘clubjes’ (hobby’s) worden gebracht

Jeugd

Bouwen en Wonen SZ/ Arbeid Volkshuisvesting

Volksgezondheid/ Wmo

Ouderenzorg

Openbare orde & veiligheid Riolering & water Wmo

Bevorderen van sportdeelname door facilitering van meer voorzieningen Laagdrempeligheid voor groepen en sportverenigingen verlagen in contributiesfeer of tarieven (extra subsidies voor sportverenigingen met ‘oudere’ sporters (= vanaf 40 jaar); nu jeugdstimulering à subsidie voor veteranen Aantrekkelijk en uitnodigend openbaar groen, speelbossen Speelvoorzieningen optimaliseren zodat ouders meegaan

--

Mensen verplichten op de fiets op gesprekken te komen Evt. witte gemeentefietsen inzetten Beweging in en om het huis stimuleren: - alleen trappen, geen liften - parkeergelegenheid niet meer voor de deur - fietsenstalling wél bij de deur - grote tuinen: veel onderhoud, dus bewegen (en aansluitend daarop: goede fietspaden) Stimuleren sporten en bewegen Minder reclame Minder fastfood Bewegen voor alleen mensen met overgewicht om schaamte te voorkomen (b.v. wandeling door Biesbosch) Beter vervoer om m.n. de groep ouderen naar bewegingsactiviteiten te brengen MBVO 55+ Ouderenfitness 75+ Volksdansen Stimuleren sportactiviteiten Gezond tafeltje dekje Zorgen voor een veilige leef-& woonomgeving. Wanneer men zich goed voelt in de omgeving voorkomt dit stress en daarmee misschien eetstoornissen. Aantrekkelijke natuurlijke oevers die uitnodigen tot wandelingen, b.v. bij waterbergingen Met welzijnsvoorzieningen afspraken maken over productenaanbod (‘bewegingscomponent’)


9

Beleidsterrein

Bijdrage aan ‘Terugdringen van overgewicht onder volwassen bevolking -

Kritisch t.o.v. verstrekkingen: handbike i.p.v. scootermobiel Vrijwilligers die gaan wandelen met zorgbehoevende ouderen (voor allebei: gezond)


10

Integraal werken aan gezondheid in Drimmelen

Recommend Documents