Integraal management en Sturen
www.InterimProf.nl
Inleiding InterimProf werkt continu aan de ontwikkeling van haar interimmers. Daartoe heeft zij een Ontwikkelprogramma opgesteld. In dat kader is op 27 en 28 maart 2013 een Ontwikkeltweedaagse georganiseerd met als onderwerp ‘Integraal management en Sturen’. Dit onderwerp sluit nauw aan bij de opdrachten van de InterimProffers waarbij zij rekening houden met het totaaleffect op de organisatie en de onderlinge samenhang. Zij kijken naar de gevolgen voor de medewerkers, de bedrijfskundige aspecten, de commercie, de efficiency en de beheersing van risico’s. Door een gezamenlijke visie op Integraal management en Sturen zijn de InterimProffers herkenbaar in hun opdrachten. En door voortdurend met elkaar hierover in gesprek te zijn bieden zij blijvend toegevoegde waarde in hun opdrachten. Doel en uitkomsten Op de volgende pagina’s geven wij een beknopt overzicht van de zaken die tijdens de ontwikkeltweedaagse behandeld zijn. We delen dit document om zichtbaar te maken dat wij de juiste partner zijn om over Integraal management en Sturen in gesprek te gaan. Zodat we samen kunnen uitvinden wat dit voor uw organisatie kan betekenen. Jaap Smit
www.InterimProf.nl
Integraal management als besturingsprincipe Integraal management is een besturingsprincipe dat al tientallen jaren bij vele organisaties (profit en non-profit) met meer of minder succes wordt toegepast. Is integraal management dan nog wel een besturingsprincipe wat bij deze (dynamische) tijd past? En wat maakt dat de ene organisatie er wel succes mee heeft en de andere in veel mindere mate? Lokale Rabobanken De lokale Rabobanken, waar de InterimProffers 95% van hun opdrachten uitvoeren, gebruiken het Rabo Sturings Model (RSM) als besturingsmodel. Het RSM is afgeleid van het INK-managementmodel met integraal management als besturingsprincipe. In de praktijk blijkt het toepassen van het RSM en daarmee de effectiviteit er van zeer wisselend. Inleiding Wouter ten Have Voor het verbreden en aanscherpen van de visie van de InterimProffers op Integraal management en Sturen heeft Wouter ten Have, partner van Ten Have Changemanagement, een inleiding gehouden. Aan de hand van diverse artikelen en zijn promotieonderzoek ‘Weg van verandering’ heeft Wouter ten Have zijn visie gegeven op effectief managen en (be)sturen in organisaties. Volgens hem is de opdracht van de manager c.q. directeur om organisatorisch In Control te zijn. Dat wil zeggen dat organisaties zo efficiënt (doelmatig) en effectief (doelgericht) inspanningen en energie richten op het hogere doel van de organisatie. In Control gaat daarbij veel meer over (be)sturen dan over verantwoorden en veel meer over leren dan over controleren. In zijn onderzoek heeft Wouter ten Have 13 organisaties onderzocht die het INK-model al vele jaren toepassen. Zijn onderzoek richtte zich op de vraag ‘Wat zijn de ‘winners’ en ‘qualifiers’ die maken dat een organisatie de stap maakt van proces- naar systeemgericht’. Of in RSM-termen; de stap maakt van ‘Financial Control’ naar ‘Management Control’. Op basis van zijn onderzoek heeft Wouter ten Have het RCSF-model ontwikkeld. Een model voor systematisch besturen om organisatorisch In Control te komen:
Het model bestaat uit vier factoren: • Richting: door het formuleren en communiceren van een eigen visie en managementfilosofie kan een eensgezind topmanagement richting aan de verandering; • Consistentie: door de ondernemingsstrategie en veranderdoelstellingen voor de gehele organisatie te formuleren, kan men deze vervolgens op consistente wijze in concrete doelen en activiteiten vertalen; • Samenhang: door bedrijfsprocessen en functionele werkgebieden (disciplines) in samenhang te organiseren, kan men alle facetten van de onderneming op elkaar aansluiten;
www.InterimProf.nl
•
Feedback: door het opzetten van een infrastructuur voor feedback, kan een onderneming voortdurend prestaties toetsen aan de doelstellingen en de noodzakelijke verbeteringen lokaliseren en verwezenlijken.
Het RCSF-model gaat, volgens Wouter ten Have, een stap verder dan het INK-model. Waar het sturen op de organisatiegebieden van het INK-model als instrumenteel kan worden beleefd, brengt het RCSF-model de verantwoordelijkheid dichter bij het management en wordt de (be)sturing effectiever. Wanneer een organisatie in staat is om de verschillende factoren van het RCSF-model op verschillende manieren en als geheel te combineren is er sprake van systematisch besturen en is de organisatie In Control. Nieuwe inzichten? De inleiding van Wouter ten Have over het RCSF-model heeft niet direct tot nieuwe inzichten geleid, maar wel tot verrijking. De bewustwording van de invloed en impact van de context waarin organisaties opereren is daarbij de belangrijkste. De inzichten die Wouter ten Have heeft gegeven versterken de overtuiging dat integraal management een besturingsprincipe is wat in de huidige tijd past. In de complexe en dynamische omgeving waarin banken opereren is het integraal c.q. in samenhang managen juist van belang. En integraal management maakt de verbinding tussen het sturen op de korte én lange termijn. Het Rabo Sturings Model vormt een goede basis voor integraal management. Maar sec het invoeren van het model is onvoldoende om effectieve sturing te realiseren. Het draait om het juist toepassen van die elementen in het model die de organisatie nodig heeft om haar doelstellingen te bereiken. Dat vraagt om het begrijpen van de principes van het model en om daarmee de vertaalslag te kunnen maken naar de dagelijkse praktijk. Rekening houdend met de groeifase (context) van de bank. Houding & Gedrag Naast het model is het sturen op Houding & Gedrag een cruciale factor om organisatiedoelstellingen te bereiken. Het concretiseren van hoe dat er in de praktijk dan uitziet is niet eenvoudig. Juist omdat gedrag niet tastbaar is. En omdat gedrag dieperliggende drijfveren kent die niet (direct) zichtbaar zijn. Het succesvol toepassen van integraal management draait om de samenhang en dynamische balans van Structuur en Houding & Gedrag.
www.InterimProf.nl
Visie Integraal management en Sturen Integraal sturen De begrippen Integraal management en Sturen zijn nauw met elkaar verweven. Integraal managen betekent dat er sturing plaatsvindt. En sturen richt zich op de vele aspecten van de organisatie om de doelstellingen te realiseren. Daarom hanteert InterimProf de term Integraal Sturen. Een nieuw model? De presentatie van het RCSF-model heeft niet tot nieuwe inzichten geleid. Daarnaast is het de vraag of een nieuw model tot betere resultaten leidt. In het RCSF-model en het INKmodel zitten veel gemeenschappelijke factoren. Uiteindelijk gaat het om de wijze van toepassen van het model. Een model blijft een hulpmiddel dat wanneer het instrumenteel wordt ingezet niet zal leiden tot de gewenste c.q. vereiste resultaten. Het gesprek Integraal Sturen is een breed onderwerp. Er is een grote hoeveelheid aan gerelateerde onderwerpen, waaronder leiderschap en verandermanagement. Daarnaast worden er veel ‘termen’ mee geassocieerd, o.a.; visie, leren, feedback, klant, cyclus etc. De vraag die daarbij opdoemt is wat wel en geen onderdeel uitmaakt van Integraal Sturen. Of kan het speelveld juist niet afgebakend worden omdat alles met elkaar samenhangt en daardoor elkaar per definitie beïnvloedt? Bovenstaande betekent voor InterimProf dat Integraal Sturen vooral gaat om het gesprek er over. Wat is de visie van directie en management op sturen? Welke sturingsprincipes passen zij toe? Doet men wat men heeft afgesproken? Wat zijn de ervaringen? En wat gaat goed en wat kan beter? Dynamisch en context gedreven Integraal Sturen is een onderwerp dat dynamisch en context gedreven is. Afhankelijk van de groeifase van de organisatie en de ontwikkelingen in de omgeving zal de wijze en invulling van Integraal Sturen iedere keer anders zijn. Maar wat InterimProf betreft; steeds vanuit dezelfde principes.
Over InterimProf We kénnen onze interim professionals. Die laten zich niet zomaar uit het veld slaan. Ze denken buiten de geijkte kaders, durven te confronteren en kijken over grenzen heen. Onze InterimProffers zijn een tikkeltje rebels en hebben een sterke visie. Weliswaar altijd met respect voor de organisatie en met betrokkenheid bij de mensen. Meer informatie over ons Ontwikkelprogramma 2013 vindt u op: http://interimprof.nl/files/2013/02/Brochure-ontwikkelprogramma-InterimProf-2013.pdf. Ons credo: “Investeer in persoonlijk meesterschap en creëer samen vakmanschap.” Meer informatie? Bel ons: 085 – 8785 329.
www.InterimProf.nl
