INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT GEMEENTE SINT-OEDENRODE
11 december 2009 074443146:0.2 B01055.000166
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Inhoud 1
Inleiding ____________________________________________________________________ 3 1.1 Waarom een iDOP? _______________________________________________________ 3 1.2 Werkwijze _______________________________________________________________ 4 1.3 Leeswijzer _______________________________________________________________ 5
2
Kennismaking met Boskant ___________________________________________________ 6 2.1 Feitelijke gegevens over Boskant ____________________________________________ 6 2.2 Toekomstige ontwikkelingen in Boskant _____________________________________ 15 2.3 Boskanters over Boskant __________________________________________________ 18
3
SWOT-analyse ______________________________________________________________ 20
4
Visie: rust, ruimte en betrokkenheid __________________________________________ 21
5
Samen de schouders eronder ________________________________________________ 23 5.1 Uitstraling Ritaplein en Populierenlaan ______________________________________ 24 5.2 Toekomst van de kerk ____________________________________________________ 26 5.3 Samenwerking en communicatie in Boskant _________________________________ 27 5.4 Behoud jonge gezinnen___________________________________________________ 30 5.5 Verbetering van de zorg __________________________________________________ 31 5.6 Recreatieve potenties Boskant benutten _____________________________________ 32
6
Terugblik en advies voor vervolg_____________________________________________ 35
Bijlage 1
Samenstelling projectgroep _____________________________________________ 39
Bijlage 2
Samenstelling klankbordgroep ___________________________________________ 40
Colofon _______________________________________________________________________ 41
074443146:0.2
ARCADIS
2
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
HOOFDSTUK
1.1
1
Inleiding
WAAROM EEN IDOP? De gemeente Sint-Oedenrode wil de burgerparticipatie bevorderen en sturing geven aan de ontwikkeling binnen de kernen. Dit wil de gemeente doen door het opstellen van integrale dorpsontwikkelingsplannen (iDOP’s). De gemeente verwacht het volgende van de iDOP’s: 1
De iDOP’s moeten leiden tot integrale, gebiedsgerichte leefbaarheidsprogramma’s
2
De iDOP’s geven een visie voor de lange termijn
3
De iDOP’s dienen de burgerparticipatie te vergroten
4
De iDOP’s dienen sturing te geven aan de ontwikkelingen binnen de kernen
ARCADIS is door de gemeente Sint-Oedenrode gevraagd om het iDOP voor Boskant op te stellen. Het iDOP is een leefbaarheidsprogramma; het geeft een visie op de lange termijn weer ten aanzien van deze leefbaarheid. Daarnaast is het iDOP actiegericht. Het realiseren van concrete doelstellingen en projecten volgt op dit dorpsontwikkelingsprogramma; een eerste aanzet voor hoe realisatie daadwerkelijk bereikt kan worden, wordt in het dorpsontwikkelingsprogramma al gegeven.
WAT IS LEEFBAARHEID Er is geen eenduidige definitie voor leefbaarheid. Het gaat bij leefbaarheid om de mate waarin de leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die er door de mens aan worden gesteld (PON, 2009). Het programma ‘leefbare dorpen en leefbare wijken’ van de provincie Noord-Brabant hanteert de volgende definitie: ‘Het wonen in een prettige en veilige omgeving, met de mogelijkheid om (thuis of in de buurt) gebruik te kunnen maken van (eenvoudige) zorg-, welzijn- en gemaksdiensten.’ De mening van de mensen in het dorp bepaalt dus hoe goed de leefbaarheid is. Wij onderscheiden vijf aspecten die van belang zijn bij het beschouwen van de leefbaarheid. -
fysieke leefomgeving: woningen, groen, verkeer, openbare ruimte, geluid, luchtkwaliteit, enz.
-
voorzieningen: school, supermarkt, detailhandel, horeca, ruimte voor verenigingsleven en bereikbaarheid hiervan
-
sociale cohesie: verenigingsleven, buurtcontacten, burenhulp, eenheid onder de dorpsbewoners
-
werken: mogelijkheden om in het dorp of de omgeving te werken
-
bestuurlijke samenwerking: taakverdeling tussen gemeente, dorpsraad, inwoners en andere instanties
074443146:0.2
ARCADIS
3
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
1.2
WERKWIJZE ARCADIS heeft dit iDOP opgesteld in opdracht van de gemeente Sint-Oedenrode voor Boskant en het bijbehorend buitengebied. Het iDOP is in nauwe samenwerking met de projectgroep tot stand gekomen. Deze projectgroep bestond uit een afvaardiging van gemeente, Welzijn Salus, dorpsraad, enkele burgers en ARCADIS (zie bijlage 1). Bovendien is het traject begeleid door een klankbordgroep (zie bijlage 2).
VERTREKPUNT
Het vertrekpunt voor dit iDOP wordt gevormd door het gemeentelijk beleid dat is vastgesteld en dat in de besluitvormingsprocedure zit. Met dit iDOP is voortgebouwd op eerder uitgevoerde onderzoeken zoals het onderzoek naar sportaccommodaties.
KICK-OFF MET
Begin juli 2009 is de kick-off gehouden. In de kick-off zijn de projectaanpak en
PROJECTGROEP
aandachtspunten met de projectgroep besproken. De inventarisatie is besproken en aangevuld. Vervolgens zijn in een gezamenlijke fietstocht diverse plekken in het dorp en bijbehorend buitengebied bezocht en besproken. Op basis hiervan is de inventarisatie aangevuld, is een SWOT-analyse gemaakt en een basis gelegd voor de visie op Boskant in 2025.
2DE PROJECTGROEP
De inventarisatie, SWOT-analyse en visie zijn besproken en aangevuld in een overleg met de projectgroep.
1STE KLANKBORDGROEP
In de klankbordgroep (zie bijlage 2) zijn de inventarisatie en SWOT-analyse gepresenteerd. Op basis hiervan is uitgebreid gesproken over hoe de inwoners tegen Boskant aankijken en wat zij belangrijk vinden voor behoud en versterking van de leefbaarheid, nu en in de toekomst. Alle klankbordgroepleden zijn in de gelegenheid gesteld om per email te reageren op de uitgeschreven inventarisatie, SWOT-analyse en visie. Hiertoe zijn deze stukken zowel analoog als per email beschikbaar gesteld.
1STE DORPSAVOND
Op 21 september is een dorpsavond georganiseerd. De uitnodiging hiervoor vond plaats via de Midden-Brabant (advertentie en flyer), via posters in het dorp en via de klankbordgroep. Tijdens deze dorpsavond is het doel, de aanpak en de SWOT-analyse aan circa 90 inwoners van Boskant gepresenteerd. Vervolgens hebben bewoners in deelgroepen thema’s uitgewerkt welke geresulteerd hebben in concrete suggesties die de leefbaarheid in Boskant kunnen vergroten. Dit is verwerkt in hoofdstuk 5 van dit iDOP.
GEZAMENLIJKE
De input uit de dorpsavond en de besprekingen met de projectgroep en klankbordgroep zijn
PROJECTGROEP EN
verwerkt tot een concept iDOP, inclusief uitvoeringsprogramma. Dit concept is besproken
KLANKBORDGROEP
en aangescherpt in een gezamenlijke bijeenkomst met de projectgroep en de klankbordgroep. Alle leden zijn in de gelegenheid gesteld om ook per email nog aanvullende opmerkingen door te geven.
2DE DORPSAVOND
Op 3 november is een tweede dorpsavond georganiseerd. Tijdens deze dorpsavond zijn de resultaten van het iDOP voorgelegd aan de inwoners van Boskant. Zij hebben hun mening gegeven over het belang van de onderwerpen en aangegeven welke punten in het iDOP als eerste moeten worden opgestart.
GEMEENTERAAD
Het concept iDOP, inclusief de resultaten van de dorpsavond, is op 19 november gepresenteerd aan de gemeenteraad.
074443146:0.2
ARCADIS
4
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
De gemeenteraad heeft vragen aan de klankbordgroep gesteld en de klankbordgroepleden hebben met de gemeenteraad van gedachten gewisseld over de inhoud van het iDOP. De resultaten hiervan zijn meegenomen in het definitieve iDOP. Dit iDOP zal vervolgens vastgesteld worden door de gemeenteraad. VERVOLG
Dit iDOP is de start voor behoud en versterking van de leefbaarheid in Boskant. De leefbaarheid wordt pas echt versterkt, als dit iDOP wordt uitgevoerd. De uitvoering ligt in handen van vele partijen en wordt alleen een succes als deze allemaal samenwerken en hun steentje bijdragen: de gemeente, de dorpsraad, de inwoners, de verenigingen, de ondernemers, Wovesto, enz.. In februari besluit de gemeenteraad hoe de gemeente de uitvoering van dit iDOP ter hand neemt. Dit besluit zal in gaan op zaken als: De visie van de gemeente op dit iDOP in het algemeen en de projecten in het bijzonder De wijze waarop de gemeente haar rol in de uitvoering van dit iDOP vorm gaat geven en projecten wil ondersteunen, bijvoorbeeld in de vorm van geld of capaciteit Welke voorwaarden de gemeente verbindt aan haar bijdragen, zoals nadere uitwerking van projecten, medewerking en / of bijdrage van andere partijen? Voor welke projecten de gemeente subsidie bij de provincie Noord-Brabant aan wil vragen in het kader van uitvoering van de iDOP’s, op welke termijn dit het meest kansrijk is gezien de subsidiecriteria en welke randvoorwaarden de gemeente daar nog aan wil verbinden.
1.3
LEESWIJZER Hoofdstuk 2 beschrijft het dorp Boskant en het bijbehorend buitengebied. In §2.1 komt feitelijke informatie aan bod. De te verwachten ontwikkelingen in de toekomst staan in §2.2. De mening van de inwoners over Boskant is in §2.3 opgenomen. Uit de informatie in hoofdstuk 2 komen de belangrijkste sterke en zwakke punten van Boskant naar voren. Ook de belangrijke kansen en bedreigingen kunnen uit hoofdstuk 2 worden afgeleid. In hoofdstuk 3 worden deze belangrijkste punten op overzichtelijke wijze weergegeven in de vorm van een SWOT-analyse. De SWOT-analyse is de basis voor de visie en de projecten. De visie, “Rust, ruimte en betrokkenheid”, is beschreven in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 staan de projecten. Met deze projecten worden de sterke punten behouden en verder versterkt, de zwakke punten worden waar mogelijk omgebouwd tot sterke punten. Hierbij worden de kansen die er liggen, zoveel mogelijk aangegrepen. De bedreigingen worden, voor zover beïnvloedbaar, afgewend. Hoofdstuk 6 bevat een korte terugblik op het proces om tot dit iDOP te komen en enkele adviezen voor het vervolg.
074443146:0.2
ARCADIS
5
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
HOOFDSTUK
2
Kennismaking met
Boskant 2.1
FEITELIJKE GEGEVENS OVER BOSKANT
LIGGING
Boskant ligt in het zuidwesten van de gemeente Sint-Oedenrode, langs de weg tussen SintOedenrode en Best (N619). Het natuurgebied de Scheeken ligt ten noordwesten van de kern. De Scheeken is onderdeel van het nationaal landschap Het Groene Woud dat in de provincie Noord-Brabant een groot landschapsreservaat is. Ten noorden van Boskant loopt de rivier de Dommel.
Afbeelding 2.1 Luchtfoto van Boskant (Google Earth Pro)
074443146:0.2
ARCADIS
6
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Het plangebied van dit integraal dorpsontwikkelingsprogramma is niet alleen de kern Boskant zelf, maar ook het buitengebied rondom Boskant wordt hierbij betrokken. Onderstaande kaart geeft weer welk deel van het buitengebied door het CBS wordt gerekend tot het buitengebied van Boskant. Dit komt op hoofdlijnen overeen met het plangebied van dit IDOP. Afbeelding 2.2 Plangebied Boskant inclusief buitengebied (CBS)
TYPERING
Boskant is een agrarisch dorp waar vooral veehouderijen en enkele boomkwekerijen gevestigd zijn, waaronder één van de grootste boomkwekerijen van Europa.
HISTORIE
Boskant kent een specifieke ontstaansgeschiedenis. Toen de bevolking toenam, ontstond er de wens om een eigen parochie in de directe omgeving te vormen en een kerk te bouwen. De kern Sint-Oedenrode lag immers op enige kilometers afstand. De kern Boskant is dan ook geen ontginningsdorp, maar ontstaan als verzorgingscentrum voor de omringende agrarische bevolking. De plaats is op basis van functionele en maatschappelijke overwegingen ontstaan, waarbij de weg Sint-Oedenrode – Best een belangrijke plaats inneemt. De eerste school dateert van 1945. In 1955 werd Boskant een eigen parochie en is de Heilige Ritakerk ingewijd. Het dorp is verreweg het jongste dorp in de gemeente SintOedenrode.
074443146:0.2
ARCADIS
7
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
RUIMTELIJKE STRUCTUUR
Het Ritaplein is de entree van het dorp. Samen met de Populierenlaan vormt dit de hoofdas
VAN DE KERN
van het dorp. Het dorpscentrum ligt geconcentreerd rond het Ritaplein. De as staat haaks op de Boskantseweg (N619). Deze weg vormt een harde grens in het zuidoosten van het dorp. Aan de overkant van deze weg ligt bos. De eerste planmatige bebouwing is in de jaren vijftig van de vorige eeuw aan de Pastoor Teurlingsstraat, Berkstraat en Populierenlaan gebouwd. Later zijn haaks op deze straten woonstraten aangelegd als de Beukenstraat, de Meidoornstraat en de Hazelaarstraat. De bebouwing in deze wijken kent een symmetrische opbouw. De woonstraten zijn rustig en overzichtelijk en zijn relatief groen van karakter. In de jaren 80 en 90 is Boskant in westelijke richting uitgebreid. De bebouwing in deze uitbreidingen is in minder strakke rooilijnen gebouwd. Kenmerkend in deze wijken is een grillig stratenpatroon met hoven en groene ruimten. De sportterreinen liggen aan de westrand van het dorp, voornamelijk aan de Esdoornstraat. Boomkwekerij van den Berk omsluit Boskant aan de zuid- en westzijde.
Afbeelding 2.3 Ruimtelijke structuur van Boskant
KARAKTERISTIEK VAN HET
Het buitengebied van Boskant kenmerkt zich door een kleinschalig cultuurlandschap. Dit
BUITENGEBIED
landschap bestaat uit een grillig wegen- en kavelpatroon. Langs wegen en perceelsranden staat opgaande populierenbeplanting en verspreid door het buitengebied liggen diverse populierbosjes. De gronden zijn hoofdzakelijk in agrarisch gebruik. Aan de zuid- en westkant van het dorp komt intensieve teelt van boomkwekerijgewassen voor, waarbij boomkwekerij van den Berk de grootste is.
BEVOLKINGSOPBOUW
De gemeente Sint-Oedenrode bestaat uit een viertal kernen: Sint-Oedenrode, Nijnsel, Boskant en Olland. Sint-Oedenrode is de grootste kern (circa 12.000 inwoners), daarna volgt
074443146:0.2
ARCADIS
8
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Nijnsel met circa 2500 inwoners in 2008. Boskant en Olland zijn de kleinste kernen in de gemeente met respectievelijk bijna 1.500 en circa 1.100 inwoners. De kern Boskant heeft ongeveer 1450 inwoners (2008). In onderstaande figuur is de leeftijdsopbouw weergegeven. De leeftijdsopbouw in Boskant is nauwelijks afwijkend ten opzichte van de leeftijdsopbouw in de gemeente Sint-Oedenrode.
Tabel 2.1 Leeftijdsopbouw in gemeente
Leeftijdsopbouw in de gemeente Sint-Oedenrode (2008) 35
Sint-Oedenrode 2008 (CBS) 30
25
Sint-Oedenrode totaal Sint-Oedenrode Boskant Nijnsel Olland
20
15
10
5
0 0 tot 15 jaar
15 tot 25 jaar
25 tot 45 jaar
45 tot 65 jaar
65 jaar en ouder
Boskant kent ten opzichte van de totale gemeente een groter aantal meerpersoonshuishoudens en een kleiner aantal eenpersoonshuishoudens. Tabel 2.2
Huishoudenssamenstelling in 2008
Huishoudsamenstelling gemeente Sint-Oedenrode
50
2008 (CBS)
45 40 35 30 Sint-Oedenrode
25
Boskant 20 15 10 5 0 %
%
%
Eenpersoonshuishoudens
Huishoudens zonder kinderen
Huishoudens met kinderen
BEVOLKINGS-
In de gemeente Sint-Oedenrode als geheel is na een periode van krimp de bevolking vanaf
ONTWIKKELING
2005 gegroeid. De reden van deze groei is dat na een periode van bijna 10 jaar met te weinig woningbouw in Sint-Oedenrode vanaf 2005 veel woningen zijn gerealiseerd. Er zijn meer mensen die zich van buiten de gemeente zijn gaan vestigen in Sint-Oedenrode dan dat er mensen zijn die de gemeente hebben verlaten (Woningmarktonderzoek 2009, ABF RESEARCH).
074443146:0.2
ARCADIS
9
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
De bevolkingsgroei die vanaf 2005 in de gemeente waarneembaar is, heeft echter niet plaatsgevonden in Boskant. De landelijke trend van afname van het gemiddeld aantal personen per woning heeft er in combinatie met het ontbreken van nieuwbouw in Boskant toe geleid dat het aantal inwoners van Boskant is afgenomen van 1580 inwoners in 1995 naar 1450 inwoners in 2008. Het CBS en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voorspellen tussen het jaar 2007 en 2025 voor de gemeente Sint-Oedenrode een afname van het aantal inwoners. De afname varieert tussen de 0 tot 10%. Kanttekening hierbij is dat het gemeentelijk bouwprogramma van zodanige omvang is dat de verwachting is dat het aantal inwoners zal stijgen. De laatste paar jaren is het aantal inwoners reeds aanmerkelijk gestegen.
Afbeelding 2.4
Bevolkingsaantallen in Boskant
Bevolkingsaantallen in Boskant (CBS)
1600
1550
1500
1450
1400
1350 1995
WONINGVOORRAAD
2001
2005
2008
Boskant kent diverse woningtypen. Vrijstaande woningen en tweekappers overheersen in de kern. Boven de supermarkt zijn enkele appartementen aanwezig. Seniorenwoningen staan achter de basisschool/gymzaal. In het buitengebied staan voornamelijk vrijstaande woningen. In Boskant staan 555 woningen. 6% van de woningen zijn corporatiewoningen. Het dorp kent nauwelijks woningen die verhuurd worden door particulieren. Meer dan 90% van de woningen behoort tot de koopsector (Woningmarktonderzoek Sint-Oedenrode, ABF Research, februari 2009).
VOORZIENINGEN
In de kern zijn de volgende maatschappelijke voorzieningen aanwezig:
NIVEAU
Heilige Ritakerk met halfvrijstaande doopkapel, Ritaplein 2 Sint Fransiscus van Assisieschool (basisschool), Ritaplein 3 Jeugdgebouw (peuterspeelzaal), Meidoornstraat 12 Speeltuin aan de Iepenstraat Speelplek met basketbalveld op het binnenplein bij ’t Pluugske Jeu de boulesbanen in de groenzone langs de Populierenlaan Gymzaal Boskant (met EHBO), Meidoornstraat 10a Jongerenontmoetingscentrum ’t Pluugske, Ritaplein 6 Begraafplaats aan de Berkstraat
074443146:0.2
ARCADIS
10
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Voorzieningen als huisarts(enpost), fysio, tandarts, bloed prikken, bejaardenhuis, nevenpost gemeentehuis, kinderopvang, pinautomaat of bank zijn niet in het dorp aanwezig. Voor dergelijke voorzieningen gaan de dorpsbewoners over het algemeen naar de kern SintOedenrode. Wel kunnen inwoners van Boskant beroep doen op de Stichting Ommekaar, wanneer zij hulp nodig hebben voor bijvoorbeeld begeleiding naar arts, ziekenhuis of winkel, kleine klusjes in en om het huis of incidenteel voorkomend vervoer binnen en buiten de gemeente. Deze stichting werkt voor de hele gemeente Sint-Oedenrode. De bezetting op de basisschool is goed te noemen. Er zitten ruim 120 leerlingen op de basisschool. VERENIGINGSLEVEN
Het dorp Boskant kent een aantal sportclubs en verenigingen. De voetbalclub (VV Boskant) heeft een eigen gebouw. Het trainingsveld wordt door de Populierenlaan gescheiden van de andere velden en het clubgebouw. De korfbalclub (KV Boskant) en de tennisvereniging (TV Boskant) hebben een gezamenlijk gebouw. Dit is echter een noodgebouw en niet van blijvende aard. Ook de Jeu de Boules club met hun naastgelegen banen maakt gebruik van dit gebouw. Verder zijn er een schietvereniging, Stichting Open Jeugd en Jongerenwerk Boskant (OJJB), carnavalsvereniging met kapel (De Lepkes), woodsideband, band ‘The Right Choice’, de KBO en een speeltuincommissie. Achter de basisschool ligt een gymzaal die door de school en inwoners wordt gebruikt. AANWEZIGE VERENIGINGEN De volgende verenigingen zijn aanwezig:
WINKELS
-
Voetbalvereniging
-
Korfbalvereniging
-
Tennisvereniging
-
Volleybalvereniging
-
Schietvereniging
-
Jeu de boulesclub
-
Visclub
-
Biljartclub
-
Damesgym
-
Ouderengym
-
Carnavalsvereniging
-
Stichting Open Jeugd en jongerenwerk Boskant
-
Blaaskapel
-
KBO
-
Speeltuincommissie
-
Buurtverenigingen
Boskant kent één supermarkt aan de Populierenlaan 2. De supermarkt maakt in samenwerking met de gemeente gebruik van sociale werkgelegenheid. Hierdoor kunnen de kosten worden beperkt, waardoor de supermarkt kan blijven bestaan.
074443146:0.2
ARCADIS
11
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
HORECA
Het enige horecagebouw in Boskant is horecacentrum Riethof (cafetaria, café en zalencentrum). Deze locatie heeft een belangrijke maatschappelijke functie in het dorp. Deze locatie wordt onder meer gebruikt als oefenruimte voor de muziekgezelschappen en als overlegruimte. De staat van onderhoud is goed. Recent is het gebouw in eigendom gekomen van Wovesto. In het verenigingsgebouw ’t Pluugske en in de sportkantine is horeca als ondergeschikte functie aanwezig.
DORPSRAAD
Boskant beschikt over een ondernemende dorpsraad. Een vaste kern van enthousiaste mensen blijven bij de ontwikkelingen van Boskant betrokken en onderhouden nauwe contacten met de gemeente Sint-Oedenrode.
ACTIVITEITEN EN
Eén keer per week is er een jongerenontmoetingsavond in ’t Pluugske. De doelgroep zijn
EVENEMENTEN
jongeren tussen de 11 en 17 jaar. Tijdens de carnaval is er een optocht voor volwassenen en voor kinderen. Op Hemelvaartsdag organiseert de voetbalvereniging een vlooienmarkt en een familietoernooi. Ook organiseert de voetbalvereniging voor haar leden kampen, playbackshows en speurtochten. Verder heeft Boskant een touwtrekwedstrijd. In de kersttijd heeft Boskant een levende kerststal. Overige activiteiten als bbq’s, culturele avonden en Sinterklaas worden georganiseerd door buurtverenigingen.
SOCIAAL KLIMAAT
Boskant is een hechte en gesloten gemeenschap. De dorpsbewoners hebben over het algemeen een wat afwachtende houding richting gemeente en ontwikkelingen in het dorp. Bij sportverenigingen zoals de voetbalclub is er veel saamhorigheid aanwezig. Deze sportverenigingen zijn in het dorp dan ook een belangrijke bindende factor. Als het eenmaal lukt om de Boskanter ergens enthousiast voor te krijgen, dan blijkt de Boskanter een gouden vrijwilliger. Die energie van de Boskanter is niet vreemd, als je je bedenkt dat Boskant is ontstaan door als bewoners een initiatief te nemen en hier samen de schouders onder te zetten. Er is weinig contact met de jongeren in Boskant die ’t Pluugske bezoeken en met de vrijwilliger die hier actief is.
VERKEER EN VERVOER
Er zijn in Boskant weinig verkeersproblemen. Dit neemt niet weg dat er geen ongevallen voorkomen. Onderstaande figuur geeft weer waar en hoeveel ongevallen zijn voorgekomen in de periode 2003-2007 (bron Gemeentelijk Verkeer en Vervoer Plan (GVVP), 2009). Het betreft hier de door de politie geregistreerde ongevallen. Voor de gemeente als geheel is er bij circa de helft van de ongevallen sprake van slachtoffers (gewonden of dodelijk).
074443146:0.2
ARCADIS
12
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Figuur 2.1 Ongevallenlocaties periode 2003-2007.
De fietsverbinding naar Sint-Oedenrode is goed; hier is een vrijliggend fietspad aanwezig. In het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (2009) worden drie knelpunten voor het fietsverkeer benoemd (zie onderstaand kaartje). Figuur 2.2 Knelpunten voor fietsverkeer: 5: Kremselen 6: Populierenlaan 7: Broekdijk - Vogelenzang
Momenteel rijdt er elk uur een bus tussen Sint-Oedenrode en Best via Boskant. BEDRIJVIGHEID EN
In Boskant komen op enkele plekken kantoren en (dienstverlenende) bedrijven aan huis
WERKGELEGENHEID
voor. Deze bedrijven zijn ondergeschikt aan de woonfunctie. In Boskant is geen bedrijventerrein aanwezig. In het dorp zelf is dan ook nauwelijks werkgelegenheid aanwezig. Agrarische bedrijven liggen alleen in het buitengebied. In 2007 waren er 60 agrarische bedrijven in Boskant aanwezig. Het aandeel veehouderijbedrijven is het grootst, namelijk 72% van het totaal aantal bedrijven.
074443146:0.2
ARCADIS
13
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Opvallend is verder de aanwezigheid van boomkwekerijen. Boomkwekerij van den Berk is een van de grootste boomkwekers in Europa. In 2006 omvat de economie van Sint-Oedenrode 6.410 banen, verdeeld over 1.330 vestigingen. Het aantal banen in Sint-Oedenrode is als gevolg van de (landelijke) conjuncturele neergang in de periode 2002-2005 geleidelijk afgenomen. Het aantal vestigingen laat daarentegen een stijgende lijn zien. In 2007 omvat de economie van SintOedenrode 6.490 banen, verdeeld over 1.370 vestigingen. Om de verhouding tussen de werkgelegenheid in een gemeente en de omvang van de beroepsbevolking weer te geven, wordt de werkgelegenheidsratio gebruikt. Hoe groter het aantal banen in verhouding tot de beroepsbevolking in een gemeente, hoe hoger de werkgelegenheidsfunctie. Sint-Oedenrode had in 2007 een werkgelegenheidsfunctie van 0,81. Dit betekent dat de omvang van de beroepsbevolking groter is dan de werkgelegenheid in de regio en veel inwoners buiten de regio werken. De ratio is overigens marginaal toegenomen ten opzichte van 2006. (Economische Barometer 2008 tussenmeting en 2007 nulmeting). Specifieke cijfers voor Boskant zijn niet bekend. TOERISME EN RECREATIE
Door Boskant lopen recreatieve fietsroutes langs de Pastoor Teurlingsstraat, de Populierenlaan en Hazelaarstraat. Enkele wandelroutes zijn de Kremselenroute (12,2 km) en de route Around Boskant-Olland (24 km). Een overzicht van fiets- en wandelroutes is weergegeven op onderstaande kaart. Er zijn geen campings of andere verblijfsaccommodaties aanwezig. In samenwerking met de Brabantse Milieufederatie, het Coördinatiepunt Landschapsbeheer van het Brabants Landschap en de gemeente Sint-Oedenrode is eind juni 2008 een ommetje bij Boskant geopend, genaamd De Bunders.
Afbeelding 2.5 Wandelroutes in en om Boskant.
074443146:0.2
ARCADIS
14
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Het kleinschalig cultuurlandschap in het buitengebied van Boskant is recreatief aantrekkelijk. Verder zijn op korte afstand recreatief aantrekkelijke gebieden gelegen als het nationaal landschap Het Groene Woud en natuurgebied de Scheeken. De fietsroutes van de onderneming Toon Plezier uit Best komen door Boskant.
2.2
TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN IN BOSKANT
LEVENSLOOPBESTENDIG
De gemeente Sint-Oedenrode zal de komende jaren te maken krijgen met vergrijzing van de
BOUWEN EN AANDACHT
bevolking. De behoefte aan zorg zal hierdoor toenemen. Om ervoor te zorgen dat mensen zo
VOOR JONGEREN
lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen, wil de gemeente nieuwe en te vervangen woningen levensloopbestendig en aanpasbaar bouwen. Voorts heeft de gemeente in het bestemmingsplan Boskant (januari 2009) een ontheffingsmogelijkheid opgenomen ten behoeve van mantelzorg. Op grond van deze ontheffing mogen bijgebouwen gebruikt worden voor (afhankelijke) bewoning. De gemeente heeft verder bijzondere aandacht voor de jongeren. De gemeente wil een breed pakket aan aantrekkelijke voorzieningen voor diverse leeftijdsgroepen bieden zodat gezinnen met kinderen in de gemeente blijven wonen. Om jongeren de kans te geven om een huis te kunnen kopen waardoor zij in de gemeente blijven wonen, biedt de gemeente jongeren tot 36 jaar een starterslening aan. Deze jongeren kunnen via de gemeente bovenop de gewone hypotheek een lening afsluiten voor het kopen van een eigen huis. De lening is bedoeld voor jonge mensen die minimaal drie jaar in Sint-Oedenrode wonen, of minstens vijf jaar aaneengesloten hier gewoond hebben en nog niet langer dan tien jaar vertrokken zijn.
WONINGBEHOEFTE
Onderstaande tabel geeft de kwantitatieve woningbehoefte aan voor Boskant (bron: Woningmarktonderzoek 2009). Dit is gebaseerd op bouwen voor migratiesaldo nul1. Hierbij wordt de nieuwbouw in de kernen volgens de gemeentelijke plannen uitgevoerd inclusief de nog niet gerealiseerde nieuwbouw. Er is in deze cijfers niet voorzien in uitstroom van starters en ouderen uit de kleinere kernen. De gemeente is bezig met het opstellen van een nieuwe Woonvisie. Ook hierin is opgenomen dat er in de periode 2010-2019 110 woningen aan de kern worden toegevoegd. Voorraad Boskant
Toename
2009
2015
2020
2009-2015
2016-2020
540
630
650
90
20
Het primaat van woningbouw ligt het komende decennium in de uitleglocaties aan de randen van het dorp. Ook voor de woondorpen geldt dat wanneer er herstructurering plaatsvindt, een gesloopte woning wordt vervangen door nieuwbouw. Naast uitbreiding is er dus ruimte voor inbreiding, mits via herstructurering. Mochten zich meerdere initiatieven tot inbreiding of functieverandering aandienen, dan zullen deze worden afgewogen ten opzichte van de beschikbare plancapaciteit in de uitleglocaties. In Boskant zijn twee concrete locaties in beeld om woningen te bouwen: Elzenpad en Kremselen. Na locatieonderzoek is bepaald dat Elzenpad eerst wordt ontwikkeld en daarna locatie Kremselen.
1
Migratiesaldo nul betekent dat bij het berekenen van de woningbehoefte alleen wordt uitgegaan van
geboortes en sterftes en dat verhuizingen buiten beschouwing worden gelaten.
074443146:0.2
ARCADIS
15
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
De plannen voor een nieuw woongebied aan de westzijde van de kern Boskant, ‘locatie Elzenpad’, zijn ontwikkeld. Het bestemmingsplan hiervoor is op 18 december 2008 vastgesteld. Voor de locatie geldt het volgende voorlopige woningbouwprogramma: 42 vrijstaande en half-vrijstaande kavels/koopwoningen voor starters, doorstromers en senioren. Circa 35 aaneengebouwde woningen in huur- en sociaal koopsegment voor starters, senioren en mensen met een functionele beperking. Ook komt er een speeltuin tussen de nieuwe woningbouwlocatie Elzenpad en de bestaande bewoning om zo ook de sociale cohesie tussen de wijken te versterken. Voorts zijn er plannen voor uitbreiding bij locatie ‘Kremselen’. Deze locatie wordt na Elzenpad gerealiseerd. Door sportvoorzieningen ten oosten van de Populierenlaan een nieuwe plek te geven aan de westzijde van de Populierenlaan, ontstaan kansen voor landschapsversterking in combinatie met woningbouw. Deze locatie is nog in studie. De provincie heeft in haar Uitwerkingsplan locatie Kremselen aangeduid als ‘integratie stad-land’ hetgeen betekent dat stedelijke functies mogelijk zijn, mits deze gepaard gaan met een substantiële versterking van het landschap. Dit neemt niet weg dat alle woningtypes in principe mogelijk zijn. In het bestemmingsplan Boskant (januari 2009) zijn mogelijkheden opgenomen voor woningsplitsing, zodat aanpassingen in de woningvoorraad mogelijk zijn zonder nieuwe woningen te bouwen. Voorwaarde is wel dat deze aanpassingen moeten passen binnen de ruimtelijke structuur en karakteristiek. Een van de aspecten in het concept van de Woonvisie is dat de gemeente Sint-Oedenrode kiest voor een aantal kwalitatieve uitgangpunten voor zowel de woning als de directe woonomgeving. Het betreft de normen die de gemeente stelt op het vlak van bouw- en woontechnische kwaliteiten en duurzaamheid (energetische kwaliteit, gebruik materiaal). Deze normen kunnen worden opgevat als een extra inspanning die de gemeente vraagt van zowel ontwikkelaars, corporaties als particulieren. De gemeente heeft daarmee aandacht voor duurzaam en energiezuinig bouwen alsmede voor levensloopbestendig en sociaalveilig bouwen. ONTWIKKELING
Voor de basisschool wordt de komende tien jaar een daling met ruim 10 leerlingen
BASISSCHOOL
verwacht. Het decennium daarop wordt nog eens een daling met ruim 10 leerlingen verwacht. In deze voorspellingen is al rekening gehouden met realisatie van de woningbouwlocatie Elzenpad. Op basis van deze prognose kan geconcludeerd worden dat het bestaansrecht van de school niet in gevaar komt.
074443146:0.2
ARCADIS
16
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
TOEKOMST VAN DE KERK
Net als de landelijke trend loopt ook het bezoek aan de kerk in de gemeente Sint-Oedenrode terug. Het Bisdom heeft besloten dat in de toekomst de gehele gemeente één parochie wordt. Dit betekent dat er één kerk in de gemeente Sint-Oedenrode blijft bestaan en dat de dorpen voorzien worden van nevenkerken. Voorts is het beheer en onderhoud aan de kerk in Boskant te kostbaar geworden. Gelet op deze ontwikkelingen zal de kerk in Boskant uiteindelijk naar verwachting sluiten, maar dit is afhankelijk van verschillende belangen(groepen en het besluit van het kerkbestuur.
WIJZIGINGEN AAN VERKEER
In het GVVP is een aantal actiepunten opgenomen die specifiek betrekking hebben op
EN VERVOER
Boskant. Ten aanzien van de doorstroming, verkeersstructuur, en verkeersinrichting is aangegeven dat de Boskantseweg Duurzaam Veilig wordt ingericht als erftoegangsweg type I (60 km/h). De overige wegen in het buitengebied worden ingericht als erftoegangsweg type II (60 km/h). Dit staat gepland voor de periode 2013-2015. Er wordt verder een aantal knelpunten op regionale en lokale fietsroutes aangepakt, waaronder de Boskantseweg (planning 2010), Kremselen (planning 2013-2015) en de Populierenlaan (planning 20132015). Tot slot zal Boskant als eerste kern in aanmerking komen om overbodige verkeersborden weg te halen zodat een vereenvoudigde verkeerssituatie ontstaat. Er zal door de gemeente ook gekeken worden naar de mogelijkheden voor het aanleggen van een fietspad langs de Bobbenagelseweg. Vanaf 13 december 2009 gaat een nieuwe dienstregeling van buurtbuslijn 204 in. De nieuwe route is een uurdienst en loopt tussen de kernen Schijndel, Boxtel (station) Liempde, Olland, Sint-Oedenrode, Boskant (Ritaplein) en Best (station). De nieuwe route loopt niet meer over de Pastoor Teurlingsstraat, maar via de N619. In het GVVP is opgenomen dat de buurtbushalte in de kern Boskant toegankelijker gemaakt zal worden.
RECREATIE EN TOERISME
Boskant ligt in nationaal landschap Het Groene Woud. Met name het natuurgebied Scheeken en het daaraan grenzende nationaal park Het Groene Woud zijn zeer interessant voor wandelen en fietsen. Er is de afgelopen jaren al veel gebeurd om dit nationaal landschap te versterken en daarmee aantrekkelijker te maken voor recreatie en toerisme en de plattelandseconomie te stimuleren. Zo werkt de gemeente mee aan het herstel van natte natuurgebieden zoals De Scheeken en aan de realisatie van ecologische verbindingszones (brede groenstroken vaak langs waterlopen die natuurgebieden met elkaar verbinden). Deze ontwikkeling zal de komende jaren door gaan.
ONTWIKKELINGEN
Rondom de kernen en de natuurgebieden stimuleert de gemeente een afwaartse beweging
BUITENGEBIED
van de intensieve veehouderij. Sommige bedrijven worden verplaatst, bijvoorbeeld naar het landbouwontwikkelingsgebied (LOG) Jekschotse Heide. Het LOG is gedeeltelijk in het buitengebied van Nijnsel gelegen en overlapt tevens het grondgebied van de gemeenten Laarbeek en Veghel. Voor het LOG is in samenwerking met die gemeenten een ontwikkelplan opgesteld. Op basis van dat ontwikkelplan is een beperkt aantal nieuwvestigingen binnen het gebied mogelijk, deels op grondgebied van de gemeente Laarbeek, deels op grondgebied van Sint-Oedenrode. Daarnaast mogen intensieve veehouderijen zich vestigen op bestaande niet-agrarische locaties (bijvoorbeeld woonpercelen), de zogenoemde 'omschakeling'.
074443146:0.2
ARCADIS
17
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
2.3
BOSKANTERS OVER BOSKANT
EEN AANTREKKELIJKERE
De inwoners vinden het Ritaplein en de Populierenlaan niet aantrekkelijk vormgegeven.
ENTREE
De entree oogt sober en de heuvels worden gebruikt als fietscrossterrein. De entree en de weg mogen van hen meer uitstraling krijgen door meer aandacht te besteden aan groenvoorzieningen en bestrating. De visie van Wovesto geeft hier concrete ideeën voor.
BEHEER OPENBARE RUIMTE
Bij de huidige speeltuin nabij de locatie Elzenpad zijn klachten over beheer van de openbare ruimte. Er liggen afspraken over gezamenlijk onderhoud tussen bewoners en gemeente, maar door gebrek aan coördinatie loopt dit niet soepel. De gemeente heeft de problemen in samenspraak met de dorpsraad en de bewoners in het kader van de nieuwe verkeersontsluiting van Elzenpad opgelost.
BINNENTERREIN VOOR
Wovesto ziet mogelijkheden voor nieuwe woningen op het binnenterrein in Boskant. Voor
WONINGBOUW
een deel kunnen deze woningen ingevuld worden met starterswoningen. Eerst realiseert de gemeente de woningbouwlocaties Elzenpad en Kremselen. Bewoners willen dat de nieuwe langzaam verkeerroute vanuit Elzenpad via het binnenterrein wordt doorgetrokken naar het Ritaplein.
VOORZIENINGEN
Wovesto heeft een enquête uitgevoerd onder de Boskanters. Circa een kwart van de aangeschreven huishoudens heeft gereageerd. Uit deze enquête komt naar voren dat als mensen de vrije keuze hebben, de belangrijkste voorzieningen op loopafstand zijn: een supermarkt, een school, openbaar vervoer en een buurthuis. Veel voorzieningen mogen zich op fietsafstand bevinden, zoals snackbar, huisarts, bibliotheek, tandarts en sportvoorzieningen. Voor een kerk, restaurant en dagrecreatie vinden de respondenten de afstand niet belangrijk. De gymzaal is voor diverse binnensporten aan de kleine kant. Een grotere binnensportaccommodatie is gewenst. Verder zou een kunstgrasveld voor de voetbal de mogelijkheid bieden om ook bij extreem slecht weer in de winter buitensport te beoefenen. De inwoners van Boskant wensen in het dorp een gemeenschapshuis of multifunctioneel gebouw. Belangrijk is dat er een verbetering komt in het voorzieningenaanbod voor senioren en jongeren vanaf 12 jaar. Voor senioren gaat het daarbij om een ontmoetingsplek. Mogelijk biedt de ontwikkeling van de basisschool (met bibliotheeksteunpunt) richting een meer ‘brede school’ kansen om een dergelijke functie aan te bieden. Een brede school biedt een aanbod van zowel school als voor- en naschoolse opvang, en kan ook samengaan met andere functies/activiteiten als muziekles en knutselmiddagen. Buiten de sportverenigingen om zijn er in Boskant zelf weinig activiteiten voor jongeren vanaf 12 jaar. Wovesto heeft het idee geopperd om de kerk die op termijn haar functie gaat verliezen, om te zetten in zo’n multifunctioneel gebouw. Ideeën voor functies in dit gebouw zijn een ruimere binnensportvoorziening, huisartssteunpunt, toneel, muziek, buurthuis voor buurtverenigingen en een kerk. Het bisdom heeft echter nog niet ingestemd met het opgestelde plan, omdat in de ruimte waar eucharistievieringen worden gehouden ook andere activiteiten waren gepland die het bisdom hiermee onverenigbaar acht.
074443146:0.2
ARCADIS
18
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
VERKEER EN VERVOER
Met de komst van de nieuwe wijk Elzenpad hebben diverse inwoners hun zorgen kenbaar gemaakt over de ontsluiting van deze wijk. Naar aanleiding van deze zorgen heeft er in het kader van het bestemmingsplan verder onderzoek plaatsgevonden. Conclusie van dit onderzoek is dat er geen ontsluitingsproblemen worden verwacht. Veel mensen die vanuit Sint-Oedenrode komen en door rijden richting de A2, missen het bord dat aangeeft dat bij Boskant maar 60 gereden mag worden doordat dit bord slecht is geplaatst. Hierdoor raken ze van de weg bij de vluchtheuvel. Inwoners geven aan dat dit tientallen keren per jaar gebeurt. Dit knelpunt kan worden opgelost met de maatregelen uit het GVVP, zoals duurzaam veilige inrichting van de Boskantse weg en verminderen van overbodige bebording (mits dit wordt uitgevoerd in combinatie met goed plaatsen van de resterende borden). Over de Pastoor Teurlingsstraat rijdt een bus. Tevens is dit een belangrijke route voor schoolgaande kinderen, evenals de Bobbenagelseweg. Doordat er geen fietspad aanwezig is op het stuk Ritaplein – Wilgenstraat en op de Bobbenagelseweg ontstaan er gevaarlijke situaties. Vanaf 13 december 2009 loopt de nieuwe buurtbusroute niet meer over de Pastoor Teurlingsstraat, maar via de N619. Verder zijn er diverse plekken in en om Boskant die slecht of niet verlicht zijn, dit zorgt ook voor gevaarlijke situaties. De inwoners vinden dat de aanpak van de knelpunten rondom de lokale fietsroute Kremselen (planning 2013-2015) eerder moet worden uitgevoerd.
074443146:0.2
ARCADIS
19
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
HOOFDSTUK
3
SWOT-analyse
In deze SWOT-analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) worden de meest cruciale punten uit hoofdstuk 2 samengevat. De projectgroep, klankbordgroep en de inwoners tijdens de dorpsavond hebben input gegeven aan deze analyse. De volgorde per groep is overeenkomstig de volgorde van hoofdstuk 2 en zegt dus niets over prioriteiten. Sterke punten
Zwakke punten
Gunstige ligging ten opzichte van steden Eindhoven
Onaantrekkelijke entree Ritaplein en Populierenlaan Weinig zorgvoorzieningen
en ’s-Hertogenbosch Goede bereikbaarheid van het dorp via A50 en A2 Een rustige en groene omgeving Gezonde basisschool
Weinig voorzieningen (gymzaal te klein, pinautomaat ontbreekt) Accommodaties in de kern worden onvoldoende
Aanwezigheid van een supermarkt
benut
Aanwezigheid van een horecagelegenheid
Gesloten gemeenschap
Betrokken en actief (sport- en buurt)
Weinig voorzieningen voor jongeren ouder dan 12
verenigingsleven, die elkaar ook weten te vinden. Weinig terugloop van vrijwilligers in het verenigingsleven.
jaar Onderhoud openbare ruimte (voorbeeld in Berkstraat)
Hechte en betrokken gemeenschap, die mits enthousiast gemaakt, echt de schouders eronder zet
Gevoel van veiligheid is minder aanwezig langs Kremselen vanwege ontbreken verlichting.
Relatief weinig verkeersknelpunten, die bovendien in kader van GVVP worden aangepakt. Voldoende aanbod fiets- en wandelroutes Recreatief en landschappelijk aantrekkelijke omgeving Gevoel van veiligheid, vooral in de kern Kansen
Bedreigingen
Nieuwe mogelijkheden op grond van
Vergrijzing en afname bevolking
bestemmingsplan (woningsplitsing en mantelzorg) Nieuwe woningen levensloopbestendig bouwen Veel ruimte aanwezig om het activiteitenaanbod in accommodaties te vergroten Nieuwe buurtbusroute vanaf 13 december 2009 Nabijheid natuurgebieden de Scheeken en nationaal
Afname voorzieningenniveau Mogelijke vrij komen kerkgebouw als gevolg van reorganisatie van parochies door het bisdom Weinig zicht op functioneren van ’t Pluugske Er is veel energie nodig om vrijwilligers in verenigingsleven te behouden Sluiproute Kremselen-Bobbenagelseweg
park Groene Woud Sterke aanwezigheid boomteeltsector Supermarkt als aangrijpingspunt voor uitbreiding
Wegtrekken van senioren doordat (woning)aanbod niet aansluit op eisen van deze tijd
voorzieningen
074443146:0.2
ARCADIS
20
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
HOOFDSTUK
4
Visie: rust, ruimte en betrokkenheid OPGAVEN VOOR BOSKANT
Boskant, een klein dorp, recent ontstaan in een groene omgeving. De basisschool loopt goed, er is een supermarkt en een horecagelegenheid en het verenigingsleven bruist. In de maatschappij is echter sprake van trends die ook op Boskant invloed hebben en blijven hebben. De belangrijkste trend is het feit dat de bevolking in Nederland vergrijst, ontgroent en krimpt. Daarnaast is er sprake van een steeds verdergaande individualisering en toenemende mobiliteit van de bevolking. Ook de gemiddelde gezinsgrootte neemt af. Dit heeft gevolgen voor de leefbaarheid in Boskant. Door vergrijzing, ontgroening en krimp zal de bevolkingssamenstelling en de vraag naar woningen veranderen. Toenemende mobiliteit, krimp en ontgroening leiden ertoe dat voorzieningen meer onder druk komen te staan. Tegelijkertijd neemt de vraag naar zorg toe. Ontgroening en individualisering kunnen het verenigingsleven onder druk zetten door afname van het aantal leden en het aantal vrijwilligers. Daarmee kan ook de sociale cohesie afnemen. Het Ritaplein en de Populierenlaan vormen de entree waar de bezoeker het dorp binnenkomt. Ook is deze locatie centraal in het dorp gelegen en liggen langs of in de directe nabijheid van het Ritaplen de meeste voorzieningen (met uitzondering van de sportvelden). Het Ritaplein en de Populierenlaan zijn het visitekaartje voor de kern Boskant en kunnen een belangrijke centrumfunctie in het dorp vervullen. Met dit iDOP wil Boskant inspelen op de maatschappelijke trends, om ook in 2025 of 2030 nog een leefbaar dorp te zijn. Dit hoofdstuk geeft aan hoe Boskant er over circa 15 tot 20 jaar uit zou moeten zien om ook dan nog een leefbaar dorp te zijn.
CRUCIALE FACTOREN
Kijkend naar Boskant is een aantal zaken cruciaal voor de leefbaarheid: Voorzieningen zoals de basisschool, de supermarkt en de horeca Verenigingsleven en de daarvoor benodigde accommodatie Rust en groen in het dorp en een mooie, groene omgeving Betrokkenheid van de inwoners Bevolkingssamenstelling: behoud van jonge mensen Kijkend naar de vijf aspecten die van belang zijn bij het beschouwen van leefbaarheid, zoals genoemd in de inleiding, kunnen we een aantal zaken benoemen waar de komende jaren in Boskant geen extra aandacht naar uit hoeft te gaan. Zo zijn er voldoende lopende trajecten die ertoe leiden dat nieuwe woningen worden gebouwd en is het ontbreken van werkgelegenheid ín Boskant niet als beperking beschouwd. De afstand tussen woning en werk wordt niet als negatief ervaren.
074443146:0.2
ARCADIS
21
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
BOSKANT IN 2025
Boskant is een mooi, rustig dorp in een groene omgeving. Hier ervaren de inwoners nog ruimte en is de dorpsidentiteit met daarbij een hechte en betrokken gemeenschap behouden gebleven. Het groene karakter van het buitengebied is doorgetrokken in het dorp. Het Ritaplein en de Populierenlaan vormen een groene entree voor het dorp. Boskant is prettig wonen voor alle generaties. Hiertoe zijn voor alle generaties de belangrijkste voorzieningen zoals zorg én de belangrijkste activiteiten zoals het verenigingsleven, aanwezig. Dit betekent dat er nog steeds voorzieningen zijn zoals een basisschool, een supermarkt en een horecagelegenheid. De basisschool heeft een ‘brede schoolontwikkeling’ doorgemaakt waardoor hier enerzijds activiteiten aangeboden worden voor een grotere doelgroep dan alleen basisschoolkinderen en anderzijds kinderen ook op naschoolse tijden terecht kunnen. Het verenigingsleven bloeit. Met creativiteit zijn er enkele voorzieningen en activiteiten toegevoegd, om alle generaties voldoende aanbod te geven. De voorzieningen en het verenigingsleven hebben een centrale rol in de sociale cohesie van het dorp. Het opstellen en uitvoeren van het iDOP heeft een impuls gegeven aan het enthousiasme en de energie van de Boskanters. Boskant is een veilig dorp. Er is nauwelijks criminaliteit, de inwoners voelen zich veilig op straat en er zijn geen gevaarlijke verkeerssituaties. Voor kinderen in Boskant zijn veilige speelruimten voorhanden. Boskant is een schoon dorp gebleven. Er is geen geluidsoverlast en er zijn geen bijzondere problemen met de luchtkwaliteit. Er zijn drie strategieën gevolgd om Boskant leefbaar te houden. clustering, verbreding en sociale innovatie. Deze drie strategieën zijn zowel op de ruimtelijke aspecten (bijvoorbeeld wonen en voorzieningen) als op de sociale aspecten (bijvoorbeeld verenigingsleven en sociaal klimaat) toegepast. Ten eerste is het inwoneraantal ongeveer gelijk gebleven. Hiertoe is de woningvoorraad toegenomen met woningen die zowel geschikt zijn voor starters als voor senioren (verbreding). Bovendien is het dorp aantrekkelijk gemaakt voor jonge gezinnen. Krimp is dus voorkomen en de vergrijzing en ontgroening zijn in Boskant niet sterker dan in de rest van Brabant. Het Ritaplein is een aantrekkelijk centraal punt in de kern (clustering). De voorzieningen zijn hier behouden. Tevens kent het dorp een bruisend verenigingsleven. Dit komt vooral doordat er meer samenwerking is ontstaan tussen de voorzieningen onderling en tussen voorzieningen en verenigingsleven (sociale innovatie). Er is slim gebruik gemaakt van de beschikbare accommodatieruimte in de kern waardoor er zelfs versterking en verbreding heeft plaatsgevonden van het voorzieningenniveau. Zo is er een geschikte ruimte voor binnensport in Boskant en heeft de horeca een belangrijke maatschappelijke functie. De drie strategieën zijn vooral succesvol ingezet, doordat gemeente, dorpsraad, inwoners en verenigingen steeds hebben gezocht naar onderlinge samenwerking en bundeling van elkaars krachten (sociale innovatie).
074443146:0.2
ARCADIS
22
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
HOOFDSTUK
5
Samen de schouders
eronder
In de vorige hoofdstukken is omschreven welke sterke en zwakke punten Boskant kent en welke kansen benut kunnen worden. De visie geeft aan hoe Boskant in 2025 zou moeten zijn, om een leefbaar dorp te blijven. Dit hoofdstuk beschrijft de acties die moeten gebeuren om die visie te verwezenlijken. Dit gebeurt in de vorm van een uitvoeringsprogramma: een set samenhangende projecten met daarbij concreet benoemde acties. Deze projecten dienen ertoe om sterke punten te behouden, zwakke punten te verminderen, kansen te grijpen en bedreigingen af te wenden. Zoals al in hoofdstuk 4 is beschreven, hangen de diverse aspecten van de leefbaarheid sterk met elkaar samen. In onderstaande figuur staan de projecten die nodig zijn om de leefbaarheid in Boskant te behouden en versterken. Deze figuur geeft ook de belangrijkste onderlinge relaties aan. Afbeelding 5.6 De zeven belangrijkste projecten in dit iDOP en de belangrijkste relaties daartussen
Natuurlijk kan niet alles tegelijk aangepakt worden. Bij de projecten is al een indicatie gegeven van de termijn waarop zaken realiseerbaar zijn. Onder korte termijn wordt alles binnen nu en een jaar of twee verstaan.
074443146:0.2
ARCADIS
23
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Onder lange termijn wordt alles tussen circa vier en tien jaar verstaan. Midden ligt hier tussenin. Daar waar bijvoorbeeld kort/lang staat kan dit zowel betekenen dat in dit stadium moeilijk is in te schatten hoe snel een actie gerealiseerd kan worden, als dat een actie deels al op korte termijn te realiseren is en deels pas op langere termijn. In hoofdstuk 6 wordt een beschouwing en advies voor vervolg gegeven.
5.1
UITSTRALING RITAPLEIN EN POPULIERENLAAN
WAAROM?
De bewoners van Boskant vinden het Ritaplein op dit moment geen mooie en uitnodigende uitstraling hebben. Het is onaantrekkelijk voor toeristen en ook de bewoners wonen graag in een mooi dorp. De bestrating van het plein en de grondwallen vinden de bewoners niet mooi, evenals de kunstwerken. De looproute van het plein naar de basisschool en het ontbreken van een oversteekplaats voor schoolkinderen ervaren de bewoners als onveilig. De bewoners vinden de beplanting, de ruimtelijke uitstraling, de groenstroken en de verdeling van de parkeerplaatsen aan de Populierenlaan wel mooi.
Afbeelding 5.7 Ligging Ritaplein en Populierenlaan in Boskant
In onderstaand kader worden de aanwezige functies in het dorpshart toegelicht. FUNCTIES OP HET RITAPLEIN EN DE POPULIERENLAAN Op dit moment liggen de volgende functies en voorzieningen aan het Ritaplein en de Populierenlaan: -
Basisschool;
-
Inzameling van kleding en papier;
-
huisvesting voor de gemeentewerkers;
-
Parkeergelegenheid voor de kerk, basisschool en het café;
-
Kermis;
-
Brievenbus:
-
Verkeersader;
-
Supermarkt;
-
Glasbak;
-
Speelveldjes;
-
Jeu de Boules.
074443146:0.2
ARCADIS
24
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Het aanleggen van de grondwallen en de kunstwerken door de gemeente heeft volgens de bewoners gezorgd voor minder overzicht en onveiligheid. De bewoners zelf hebben gezorgd voor het openbaar maken van de speeltuin op het schoolplein. Dit is in overleg gegaan met de school en de omwonenden en vervolgens aan de gemeente voorgelegd. Ook hebben ze een bijdrage geleverd aan Jeu de Boules banen. DOEL
Doel van het project is het creëren van een sociaal, kloppend hart in Boskant door het verbeteren van de uitstraling van het Ritaplein en de Populierenlaan. De bewoners willen hiermee: meer toeristen trekken; het dorpshart meer bekendheid geven; het centrum waardevol laten zijn voor Boskant; een ontmoetingspunt creëren; zorgen voor gezelligheid en sociale cohesie;
WAT?
De bewoners zien voor het Ritaplein en de Populierenlaan de functie ontmoetingspunt, park en rustpunt voor Boskant. Verder wensen ze een vermindering van het aantal verkeersbewegingen. Nu is het dorpshart onderdeel van de doorgaande route. Het plein en de straat moeten minder uitnodigend zijn voor het massaal parkeren. Verder moet het een plek zijn waar dorpsactiviteiten gehouden kunnen (blijven) worden. Het plein en de laan moeten een ruimtelijke, groene, rustgevende, uitnodigende en gezellige uitstraling hebben. Vanuit de bewoners is er behoefte aan interactieve communicatie tussen bewoners en gemeente over dit project. De communicatie tijdens de jaarvergadering van de dorpsraad vinden inwoners onvoldoende als een project van dit belang voor Boskant opgepakt gaat worden. De bewoners brengen graag hun deskundigheid en ideeën in bij de gemeente en verwachten dat de gemeente deze meeneemt in de planvorming. Van de gemeente verwachten ze een stimulerende rol, daadkracht en financiële ondersteuning in de vorm van subsidie.
ACTIES
1. Onderzoek eerst de financiële haalbaarheid en de ruimtelijke gevolgen van de Ontwikkelingsvisie die in opdracht van Wovesto is opgesteld. Zo wordt voorkomen dat het plein op korte termijn een nieuwe inrichting krijgt die enkele jaren als gevolg van het uitvoeren van de Ontwikkelingsvisie opnieuw op de schop moet. 2. Onderzoek op welke wijze de verkeersstructuur het beste aangepast kan worden. Besteed daarbij aandacht aan mogelijke effecten op de wegen en wijken in de omgeving en aan de effecten op de omliggende functies. Het risico is dat de andere toegangswegen van de wijken hierdoor te zwaar worden belast en/of dat er in de wijken teveel verkeer komt. Door het verkeer en het parkeren op het Ritaplein te verminderen, bestaat het risico dat er ook minder gebruik gemaakt gaat worden van voorzieningen als de supermarkt. 3. Schrijf een wedstrijd uit onder de inwoners van Boskant voor de nieuwe inrichting van het Ritaplein. Geef hierin duidelijk de randvoorwaarden mee, zoals randvoorwaarden voor het verkeer en rondom de afstemming met de ontwikkelingsvisie van Wovesto. 4. Werk het winnende ontwerp uit voor de maatregelen die op korte termijn realiseerbaar zijn en die niet beïnvloed worden door de ontwikkelingsvisie. 5. Als duidelijkheid bestaat over het realiseren van de Ontwikkelingsvisie, wordt een plan opgesteld voor de herinrichting van het volledige Ritaplein en de directe omgeving.
074443146:0.2
ARCADIS
25
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
1
Wat
Trekker
Betrokkenen
Termijn
Haalbaarheidsonderzoek plannen
Wovesto
Gemeente, dorpsraad,
Kort
uit Ontwikkelingsvisie 2
Onderzoek naar mogelijkheden en
bewoners, ondernemers Gemeente
gevolgen verkeersluw maken
Dorpsraad, ondernemers,
Kort
basisschool
Ritaplein 3
Ontwerpwedstrijd
Dorpsraad
Inwoners
Kort
4
Op korte termijn onderzoeken
Gemeente
Dorpsraad, Bewoners
Kort /
kleine maatregelen en uitvoeren 5
Opstellen plan Ritaplein en
Midden Gemeente
omgeving
Wovesto, Dorpsraad,
Midden/
schoolbestuur, bewoners
lang
RELATIE MET ANDERE
Een aantrekkelijke entree van het dorp draagt bij aan het woongenot van de Boskanters en
PROJECTEN
vervult een functie in de recreatieve aantrekkelijkheid van het dorp. Deze centrale locatie kan een plek zijn voor allerlei activiteiten en voorzieningen, waar de Boskanters in alle leeftijdscategorieën van profiteren.
5.2
TOEKOMST VAN DE KERK
WAAROM
Het Bisdom heeft besloten dat in de toekomst de gehele gemeente één parochie wordt. Dit betekent dat er één kerk in de gemeente Sint-Oedenrode blijft bestaan en dat de dorpen voorzien worden van nevenkerken. Voorts is het beheer en onderhoud aan de kerk in Boskant te kostbaar geworden. Gelet op deze ontwikkelingen zal de kerk in Boskant uiteindelijk naar verwachting sluiten, maar hier is nog geen besluit over genomen. In de Ontwikkelingsvisie die Wovesto heeft opgesteld, zijn ideeën verwoord over herontwikkeling van de kerk.
DOEL
Benutten van de centrale ligging van het kerkgebouw voor voorzieningen ten behoeve van het dorp en tegelijkertijd zorg dragen voor een ‘nevenkerk’ in Boskant.
ACTIE
1. Bij dit project zijn diverse partijen betrokken. Er is nog niet altijd duidelijk wie bevoegd is om bepaalde besluiten te nemen, bijvoorbeeld over functieverandering en verkoop van het kerkgebouw. Ook is niet altijd helder wat de wensen en belangen van betrokken partijen zijn. Dit moet eerst in beeld worden gebracht. 2. Met betrokkenen overleg voeren over de wensen, randvoorwaarden en mogelijkheden voor herontwikkeling van de (locatie van de) kerk en eventuele verplaatsen van de kerkfunctie naar een andere plek in Boskant; 3. Door een inwoner is voorgesteld om de kerk te verplaatsen naar de gymzaal en een nieuwe, grotere gymzaal een plek te geven in de herontwikkelde kerk. Een voorbeeld van een kerk in een gymzaal is in Veghel te vinden. Of dit mogelijk is en tegen welke kosten, moet onderzocht worden. Hierbij kan inspiratie worden opgedaan door te kijken naar oplossingen die elders in Brabant of Nederland zijn toegepast. 4. Er zijn tal van ideeën voor herontwikkeling van de (locatie van de) kerk. Een serie ideeën is opgenomen in de Ontwikkelingsvisie van Wovesto. Het is nodig om deze ontwikkelingsvisie te actualiseren, aan te vullen door het intensief betrekken van de wensen van de inwoners van Boskant en vervolgens op haalbaarheid te onderzoeken. Niet alle wensen zullen haalbaar zijn. Het is belangrijk om tot een locatie te komen die een centrale functie vervult in de sociale cohesie van Boskant én haalbaar en betaalbaar is.
074443146:0.2
ARCADIS
26
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
5. De volgende stap is het rond krijgen van de financiering en het doorlopen van alle benodigde procedures en vergunningaanvragen. Vervolgens kan het plan worden gerealiseerd.
1
Wat
Trekker
Betrokkenen
Termijn
Inzicht in wie waarvoor
Dorpsraad
Kerkbestuur, gemeente,
Kort
verantwoordelijk is 2 3
Wovesto, Bisdom
Overleg over randvoorwaarden,
Dorpsraad en
Kerkbestuur, Wovesto,
wensen en mogelijkheden
gemeente
Bisdom, bewoners
Onderzoek naar verplaatsen kerk
Kerkbestuur
Gemeente, dorpsraad,
Kort/mid
Wovesto
den
Dorpsraad, gemeente,
Kort/mid
bewoners, kerkbestuur
den
Gemeente, provincie,
Lang
naar gymzaal 4
Onderzoek naar haalbaarheid
Wovesto
van herontwikkeling 5
Financiering, procedures,
Wovesto
vergunningen en realisatie
Kort
dorpsraad
RELATIE MET ANDERE
Het kerkgebouw ligt op een zeer centrale locatie in Boskant en vormt een belangrijk element
PROJECTEN
op het Ritaplein. Activiteiten op deze plek bevorderen de aantrekkelijkheid van de entree van Boskant. De ruimte die mogelijk op deze plek ontstaat doordat het kerkgebouw haar huidige functie gaat verliezen, biedt kansen voor het toevoegen van voorzieningen voor jong en oud.
5.3
SAMENWERKING EN COMMUNICATIE IN BOSKANT
WAAROM?
Op dit moment bestaan er een aantal samenwerkingsverbanden, namelijk tussen de drie buurtverenigingen en tussen de tennis-, korfbal- en jeu de boulesvereniging. De Boskanters geven aan dat de buurtverenigingen door de samenwerking een groter bereik hebben. De tennis-, korfbal- en jeu de boulesverenigingen hebben profijt van de samenwerking door de gezamenlijke kantine. Een aantal verenigingen maakt ook gebruik van de EHBO-ruimte of accommodaties zoals het Riethof. Verenigingen zien meerwaarde in samenwerking. Ze kunnen bijvoorbeeld gezamenlijk activiteiten organiseren, van elkaar leren en ervoor zorgen dat accommodaties optimaal worden benut. In paragraaf 2.1 is een overzicht van de in Boskant aanwezige verenigingen opgenomen. Specifiek voor jongeren zijn in Boskant verschillende voorzieningen aanwezig en worden diverse activiteiten georganiseerd. Met name door sportverenigingen en buurtvereniging wordt veel georganiseerd (zie hoofdstuk 2). Volgens Boskanters kunnen er meer activiteiten voor jongeren tussen 12 en 18 jaar georganiseerd worden. De activiteiten zorgen ervoor dat deze leeftijdsgroep binding houdt met het dorp. Aandachtspunt hierbij is wel om onderscheid te maken in activiteiten voor de groep 12 t/m 14 en activiteiten voor de groep 14 t/m 18 jaar. Naast de jongeren hebben ook ouderen behoefte aan meer activiteiten in Boskant, zoals een ontmoetingsplek (eetgelegenheid) of een computercursus. Verbetering van samenwerking en communicatie in Boskant betreft niet alleen verenigingen. Er liggen ook kansen in de verbetering van samenwerking en communicatie tussen bedrijven en activiteiten in Boskant en omgeving. Door slimme combinaties te bedenken kunnen bepaalde dienstverlenende functies op het schaalniveau van het dorp worden teruggebracht.
074443146:0.2
ARCADIS
27
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Door meer samenwerking en communicatie ontstaat er meer inzicht in elkaars activiteiten, waardoor deze beter op elkaar afgestemd kunnen worden en er een groter aanbod kan ontstaan voor zowel jong als oud. Een goede samenwerking kan de integratie van alle Boskanters vergroten. Hierdoor weten ook nieuwkomers waar ze terecht kunnen en zullen ze zich snel opgenomen voelen in de hechte en betrokken gemeenschap. Tevens leidt een verbetering van samenwerking en communicatie tot een zorgvuldiger gebruik van accommodatieruimte. DOEL
De Boskanters willen dat meer verenigingen gaan samenwerken zodat er meer integratie is van alle dorpsbewoners, accommodaties optimaler worden gebruikt, er meer inzicht komt in elkaars activiteiten en het overleg en communicatie tussen verenigingen verbetert. Ook willen de Boskanters door samenwerking meer voorzieningen en activiteiten voor de jongeren en ouderen organiseren, zodat deze groepen hun binding met het dorp behouden. Hiermee wordt de sociale cohesie vergroot en blijven meer jongeren en ouderen in Boskant wonen.
ACTIES
De inwoners stellen voor aantrekkelijke en veilige huisvesting te creëren voor de activiteiten, een soort ontmoetingspunt. Op korte termijn kan dit op basis van de bestaande locaties. Op lange termijn komt er door herontwikkeling van de kerk mogelijk nieuwe kansen. De acties die zijn aangegeven om dit doel te bereiken zijn de volgende: 1. Organiseren van samenwerking en communicatie: a. Het opstellen van een overzicht met alle verenigingen, voorzieningen, accommodaties en ondernemers in Boskant, inclusief contactpersoon en dagen/tijden van hun activiteiten. b. Het oprichten van samenwerkingsverbanden tussen diverse verenigingen binnen de gemeente. c. Regelmatig overleg tussen alle verenigingen, accommodatiebeheerder, de dorpsraad en de basisschool. d. Regelmatig overleg tussen ondernemers in Boskant, bij voorkeur samen met de dorpsraad, zodat de dorpsraad kan zorgen voor kruisbestuiving met het overleg van verenigingen. Hier ligt ook een sterke relatie met het project om Boskant recreatief aantrekkelijker te maken. 2. Het beheren en publiceren van een activiteitenkalender op een centrale plaats (bijvoorbeeld bij verenigingen, op websites van Boskant, Tv. Meierij, ouderenwijzer, Midden-Brabant, et cetera.) 3. Integratie nieuwkomers in Boskant bevorderen. Dit kan bijvoorbeeld door een of meerdere van de volgende activiteiten: a. Nieuwkomers uitnodigen voor een welkomstgesprek bij de dorpsraad b. Een welkomstpakket voor nieuwkomers samenstellen. Dit kan grotendeels op basis acties 1 en 2 en natuurlijk dit iDOP. c. Actief werven van nieuwkomers door verenigingen (sport of vrijwilligerswerk). 4. Beter gebruik van accommodaties zoals de EHBO-ruimte, ’t Pluugske en de gymzaal. a. Bijsturen op basis van de resultaten uit het onderzoek naar gemeentelijke accommodaties dat de gemeente momenteel uitvoert; b. Bekijken of de jongeren iets zien in ‘pimpen’ van ’t Pluugske, zodat een aantrekkelijk jongerenhonk ontstaat. 5. Organiseren van activiteiten voor de jeugd. De inwoners verwachten dat ongeveer 70 à 80 jongeren uit Boskant kunnen gebruik maken van nieuwe voorzieningen of
074443146:0.2
ARCADIS
28
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
activiteiten gericht op de groep jongeren van 14 t/m 18 jaar. De Boskanters weten niet hoeveel jongeren buiten Boskant gebruik zullen maken van de voorzieningen. Ze schatten in ongeveer 20 tot 100 jongeren, afhankelijk van hoe leuk en aantrekkelijk de activiteit of voorziening is. a. Oprichten van een organisatiecomité voor activiteiten voor jongeren. Hierin dienen in ieder geval enkele jongeren zelf te zitten. Daarnaast dienen er enkele volwassenen in te zitten om de jongeren te begeleiden. Hierbij valt te denken aan Welzijn Salus, leden van de dorpsraad, ouders en mensen uit het verenigingsleven. De jongeren hebben zelf aangegeven dat het belangrijk is dat de personen die de activiteiten voor de jongeren (bege)leiden, de jongeren goed moeten aanvoelen en moeten kunnen inspelen op de behoeften van de jeugd. b. Benoemen van wensen en te organiseren activiteiten. Vervolgens prioriteren van de activiteiten: niet alles kan tegelijk worden uitgevoerd. Beginnen met iets eenvoudigs en daar een succes van maken is de beste start voor nieuwe activiteiten voor zowel jong als oud. In Mariëndael worden al tal van activiteiten voor jeugd en jongeren georganiseerd. Dit betekent dat hier kennis en ervaring in huis is, maar ook dat er een risico is op overlap. Afstemming met de activiteiten in Mariëndael is daarom van belang. c. Organiseren eerste activiteit voor jongeren: opstellen begroting, zoeken sponsors en financiers, opstellen draaiboek, regelen locatie, voldoende publiciteit eraan geven et cetera.. d. Na afloop wordt geëvalueerd: wat ging goed en kan de volgende keer weer zo worden aangepakt? Wat kan beter en hoe kan dat dan een volgende keer?
1a
Wat
Trekker
Betrokkenen
Termijn
Opstellen overzicht
Dorpsraad
Verenigingen, gemeente,
kort
voorzieningen, verenigingen,
ondernemers,
accommodaties en ondernemers 1b
Oprichten
accommodatiebeheerders Verenigingen
Dorpsraad
Kort
Dorpsraad
Verenigingen,
Kort
samenwerkingsverbanden 1c
Overleg tussen verenigingen, dorpsraad en basisschool
accommodatiebeheerders, dorpsraad, basisschool
1d
Overleg tussen ondernemers
Ondernemers
Dorpsraad
Kort
2
Publiceren activiteitenkalander
Dorpsraad
Verenigingen, gemeente,
Kort
Basisschool 3
Nieuwkomers in Boskant
Dorpsraad
Verenigingen, nieuwkomers
Kort
4a
Bijsturen gebruik accommodaties
Gemeente
Verenigingen, dorpsraad
Kort
4b
Pimpen van ’t Pluugske
Gemeente
Jongeren, beheerder
Kort
5a
Oprichten organisatiecomité
Welzijn Salus
Jongeren, ouders,
Kort
verenigingen, dorpsraad 5b
Benoemen en prioriteren
Organisatiecomité
Kort
activiteiten 5c
Organiseren eerste activiteit
Organisatiecomité
Evt. gemeente, bedrijven
Kort
5d
Evaluatie
Organisatiecomité
Deelnemers aan de
Kort
activiteit INZET BOSKANTER
Bewoners van Boskant kunnen zich inzetten door zich beschikbaar te stellen, betrokkenheid te tonen, actief initiatieven/ideeën in te brengen en open te staan voor ontwikkelingen.
074443146:0.2
ARCADIS
29
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
De gemeente kan bijdragen aan de realisatie van de voorzieningen en/of activiteiten door het inzetten van hun expertise, het publiceren van een activiteitenkalender op de website en het luisteren naar de inwoners. De Brede School zou tevens een bijdrage kunnen leveren. RELATIE MET ANDERE
Een goede samenwerking en communicatie in Boskant zorgt voor een bruisend dorp.
PROJECTEN
Doordat de Boskanters van elkaar weten wat er speelt, kan optimaal gebruik worden gemaakt van accommodaties en voorzieningen in het dorp. Er kunnen samenwerkingsverbanden ontstaan waardoor bijvoorbeeld zorgvoorzieningen of activiteiten voor jongeren eerder van de grond kunnen komen. Bij het organiseren van activiteiten kan gebruik worden gemaakt van de centrale ligging van het Ritaplein. Een goede samenwerking en communicatie zal tevens Boskant en omgeving beter op de kaart kunnen zetten voor recreanten.
5.4
BEHOUD JONGE GEZINNEN
WAAROM?
Voor de leefbaarheid in Boskant is een evenwichtige bevolkingssamenstelling van belang. Met name ontgroening is een zorg van de inwoners. De bewoners van Boskant geven aan dat studenten uit Boskant wegtrekken tijdens/voor hun studie. Vaak keren ze weer terug naar Boskant als gezin. Jonge gezinnen blijven over het algemeen in Boskant wonen. Boskant heeft het imago van een hechte gemeenschap, waardoor jonge gezinnen mogelijk minder vestigen, terugkeren of vertrekken uit Boskant.
DOEL
Het doel van dit project is om de aanwezige voorzieningen voor jonge gezinnen te behouden en uit te breiden en de kracht van Boskant als beschermde en rustige omgeving voor kinderen te benutten. Dit zorgt ervoor dat jonge gezinnen mogelijk naar Boskant toe trekken, er blijven of er naartoe terugkeren. Hiermee blijft de jeugd behouden en dit vergroot de leefbaarheid van Boskant.
WAT?
Tijdens de bewonersavond zijn een paar oplossingsrichtingen aangedragen om Boskant aantrekkelijk te maken voor jonge gezinnen. 1. Het imago van Boskant: een hechte gemeenschap, verbeteren. 2. Het realiseren van starterwoningen in Boskant. 3. De bewoners vinden het zinvol om te onderzoeken of er behoefte is aan BSO of andere voorzieningen zoals kleutergym, judo en muziek maken voor kinderen.
ACTIES
De volgende acties kunnen ondernomen worden om de oplossingsrichtingen te realiseren: 1. Een actieplan bedenken en uitvoeren om Boskant het imago te geven als leuk dorp voor jonge gezinnen. Hierbij is het van belang dat er ook geschikte woonruimte beschikbaar is en dat er ook echt iets te bieden is voor jonge gezinnen. Alleen werken aan het imago zonder de andere acties uit te voeren, werkt niet. Verder is het van belang dat de doelgroep wordt bereikt met het actieplan. Dit zullen veelal (aanstaande) gezinnen van buiten Boskant zijn. 2. Op de locatie Elzenpad worden in de toekomst 60 woningen gerealiseerd die ook geschikt zijn voor starters. Om een voortdurend aanbod voor jonge gezinnen te hebben, kan onderzocht wordt wat de mogelijkheden zijn om deze woningen gespreid over de jaren uit te geven en hierbij steeds een voorkeursbeleid voor (aanstaande) jonge gezinnen te voeren. Ook zou onderzocht moeten worden of de woningen voldoende aantrekkelijk zijn voor jonge gezinnen en met name of ze niet te duur zijn en hoe ze eventueel toch betaalbaar kunnen worden gemaakt voor jonge gezinnen. 3. Mogelijkheden voor brede school en BSO onderzoeken
074443146:0.2
ARCADIS
30
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
4. Onderzoeken welke extra voorzieningen voor jonge kinderen gewenst zijn zoals kleutergym. Voor voorzieningen waar voldoende vraag naar is, wordt een locatie gezocht, bijvoorbeeld in de basisschool, de gymzaal of ’t Pluugske. Vervolgens kunnen de voorzieningen worden gerealiseerd. Wat
Trekker
Betrokkenen
Termijn
1
Actieplan
Dorpsraad
Gemeente, Wovesto
Kort
2
Voorkeurs- en stimuleringsbeleid
Gemeente,
jonge gezinnen onderzoeken
Wovesto
Onderzoek naar behoefte en
Gemeente
3
haalbaarheid van een brede
Kort Schoolbestuur, jonge
Kort
gezinnen
school en BSO 4
Onderzoeken en realiseren extra
Welzijn Salus
voorzieningen
Basisschool, peuterspeelzaal,
Midden
verenigingen, gemeente
RELATIE MET ANDERE
Jonge gezinnen zorgen in het dorp voor dynamiek. Ze zorgen voor een belangrijke
PROJECTEN
draagkracht voor allerlei voorzieningen (zoals onderwijs en zorg) en activiteiten (zoals verenigingsleven) in het dorp. Op lange termijn zijn de kinderen belangrijk voor de toekomst van het dorp.
5.5
VERBETERING VAN DE ZORG
WAAROM?
Op dit moment zijn er geen zorgvoorzieningen in Boskant. De vergrijzing in Boskant neemt toe. Elke doelgroep die behoefte heeft aan zorg, in welke vorm dan ook, wordt op dit moment in Boskant onvoldoende bediend. Zo zijn zorgvoorzieningen ook van belang voor moeders met jonge kinderen. Verder is het aantal activiteiten voor senioren beperkt. De senioren zijn minder mobiel en hebben behoefte aan zorgvoorzieningen. Senioren blijven in Boskant zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Zodra dat niet meer kan, zijn ze gedwongen om in Sint-Oedenrode te gaan wonen. Zolang senioren enigszins mobiel zijn, vangen ze het gemis van de voorzieningen zelf op. Senioren vinden het echter vervelend om hulp aan een ander te moeten vragen. De bewoners van Boskant kunnen gebruik maken van de zorgvoorziening “Tafeltje Dekje”. De kwaliteit van het eten vinden sommigen matig.
DOEL
Het uiteindelijke doel van dit project is om senioren langer in Boskant te laten blijven wonen en daarmee een samenleving met alle leeftijdsgroepen te hebben. Dit leidt tot de directe doelen om zorgvoorzieningen voor alle bewoners van Boskant en in het bijzonder voor de senioren te realiseren. En daarnaast om meer activiteiten voor de senioren te organiseren. De bewoners verwachten dat daardoor ook de contacten tussen jongeren en ouderen in Boskant toenemen.
RELATIE MET
In verschillende beleidsdocumenten van de gemeente is aandacht besteed aan
GEMEENTELIJKE BELEID
zorgvoorzieningen. In het beleidsplan Wmo 2008-2011 (oktober 2007) is aandacht besteed aan verschillende beleidsvelden als zorg, wonen en welzijn. Deze zijn opgedeeld in de negen prestatievelden die in het Wmo worden onderscheiden. Het beleid gaat in op het versterken van leefbaarheid in dorpen door voorzieningen aan te laten sluiten bij de wensen en behoefte van bewoners. Er zijn voor de verschillende prestatievelden diverse acties geformuleerd.
074443146:0.2
ARCADIS
31
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Specifiek ten aanzien van wonen en zorg is in juni 2006 is de woonzorgvraag voor 2010, 2015 en 2020 in kaart gebracht (‘De woonzorgvraag in Sint-Oedenrode in 2010, 2015 en 2020). Voorts heeft de gemeente een visie ‘De Rooise route naar Woonservicezones’ opgesteld. Het versterken van de zorgvoorzieningen sluit aan bij het gemeentelijk beleid. ACTIES
1. Realiseer seniorenwoningen en/of gezinsvervangende huisvesting, rugzakwoning in Boskant. Senioren kunnen dan langer in de gemeenschap blijven wonen in plaats van dat ze naar ‘het dorp’ (Sint-Oedenrode) moeten verhuizen. 2. Er is behoefte aan een huisartsenpost, naast de reeds aanwezige automatische externe defibrillators (AED). Daarnaast is er behoefte aan fysiotherapie. Een dergelijke voorziening is niet alleen van nut voor ouderen, maar deze behoefte bestaat ook bij jonge gezinnen. 3. De kwaliteit van de service “Tafeltje Dekje”mag verbeterd worden. Het gaat dan vooral om de grootte van de porties en de gaarheid van het eten. 4. Organiseren van extra activiteiten voor senioren, bijvoorbeeld in combinatie met het bibliotheekpunt in de basisschool. ’t Pluugske of de EHBO-ruimte kunnen gebruikt worden om de zorgvoorzieningen onder te brengen.
1 2
3
Wat
Trekker
Betrokkenen
Termijn
Realiseren van geschikte
Gemeente,
KBO, Senioren
Midden /
huisvesting voor senioren
Wovesto
Realiseren van een
Gemeente
Lang Huisartsen en wijkverpleeg-
Kort /
huisartsenpost (mogelijk in
sters in Sint-Oedenrode,
Midden
de bestaande EHBO ruimte)
EHBO-vereniging
Kwaliteitsverbetering
Welzijn Salus
Gebruikers “Tafeltje Dekje”
Kort
KBO
Basisschool, Welzijn Salus
Kort /
“Tafeltje Dekje” 4
Activiteiten voor senioren
Midden
De bewoners van Boskant kunnen zich inzetten als vrijwilliger. De bewoners verwachten van de gemeente een coördinerende rol en dat zij garant staat voor professionele hulp. RELATIE MET ANDERE
Zorgvoorzieningen zijn belangrijk voor het behoud van senioren in het dorp, maar ook
PROJECTEN
jonge gezinnen hebben profijt van zorgvoorzieningen in Boskant. De voorzieningen kunnen een plek krijgen binnen bestaande accommodaties en/of kunnen deel uitmaken van de herinrichting van het Ritaplein.
5.6
RECREATIEVE POTENTIES BOSKANT BENUTTEN
WAAROM?
Op dit moment zijn er in en om Boskant verschillende recreatieve voorzieningen aanwezig, zoals; Fietspaden. Wandelpaden. Ruiterpaden. Bescheiden horeca. De openingstijden van de voorzieningen zijn doorgaans hetzelfde, er bestaan bijvoorbeeld geen seizoensopeningstijden. De geografische ligging van Boskant is erg aantrekkelijk voor toeristen, de steden ’s-Hertogenbosch, Tilburg en Eindhoven zijn bereikbaar. De gebieden Drie Baarsjes Donderdonk en Bunders zijn, volgens de bewoners, geschikt om toeristisch-recreatieve
074443146:0.2
ARCADIS
32
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
voorzieningen te ontwikkelen. Het aantrekkelijker maken van Boskant voor toeristen en recreanten heeft volgens de bewoners als voordeel dat er “beweging” in het dorp komt, wat mogelijk het ‘woonklimaat’ aantrekkelijker maakt. Een nadeel is dat de rust in het dorp verdwijnt en dit misschien wel negatieve effecten heeft op de leefbaarheid van Boskant. DOEL
Het doel van dit project is om de toeristische en recreatieve voorzieningen in en om Boskant uit te breiden om zo het dorp aantrekkelijker te maken en het draagvlak voor voorzieningen te vergroten. De kans die er is doordat Boskant op korte afstand ligt van het nationaal landschap Het Groene Woud en natuurgebied de Scheeken kunnen verder benut worden.
WAT?
Extra toeristisch-recreatieve voorzieningen waaraan behoefte is bij de bewoners zijn een educatief centrum (bijvoorbeeld in combinatie met de boomkwekerij), kamperen op kleine schaal en een bed&breakfast. 1. Om tot een goed toeristisch-recreatief aanbod te komen, is afstemming van belang. Daarom is het goed eerst een projectgroep op te richten. 2. De bewoners hebben al diverse acties benoemd (zie hieronder). Mogelijk zijn ook andere acties denkbaar. De projectgroep kan deze lijst aanvullen en vervolgens een actieplan opstellen waarin wordt aangegeven met welke acties op welke termijn wordt gestart. 3. Een eerste actie zal in ieder geval zijn om Boskant op de “toeristische”kaart te zetten, ofwel te promoten wat er in en om Boskant allemaal te doen is. Hierbij kan aansluiting worden gezocht bij de toeristisch-recreatieve voorzieningen in het Groene Woud. 4. Het uitvoeren van de volgende acties, zorgt, volgens de bewoners, voor meer toeristen en recreanten: Uitbreiden van het fietspadennetwerk, Uitbreiden van de wandelroutes langs de Dommelbeemden en de “kerkepaadjes” in ere herstellen. 5. Begeleiding en stimulering van initiatieven ten behoeve van toerisme en recreatie, bijvoorbeeld door te helpen bij het vinden en aanvragen van subsidies en door te begeleiden in de (planologische) procedures a. Horeca meer richten op dagrecreatie b. Oprichten van een kleinschalige accommodatie (bed&breakfast of kamperen); c. Oprichten van een bezoekerscentrum, educatief centrum en/of dagrecreatiecentrum rondom de boomteelt.
1
Wat
Trekker
Betrokkenen
Termijn
Oprichten projectgroep
Ondernemers
Dorpsraad, middenstand,
Kort
gemeente, Brabants Landschap, Natuurmonumenten, Streekraad Het Groene Woud, Rooise promotie, IVN 2
Opstellen actieplan
Projectgroep
3
Boskant op de “toeristische”
Projectgroep
kaart zetten 4
Uitbreiden en onderhouden
Gemeente
Midden Bewoners, dorpsraad,
Kort/
ondernemers
midden
Bewoners, dorpsraad
Kort/
fiets- en wandelpaden. 5
5a
lang
Begeleiding en stimulering
Gemeente,
van initiatieven ten behoeve
provincie Noord-
van toerisme en/of recreatie
Brabant,
Horeca meer richten op
Ondernemers
Ondernemers, dorpsraad
Kort/ midden Kort
dagrecreatie 5b
Oprichten kleinschalige accommodatie (B&B of
074443146:0.2
Ondernemers
gemeente (stimulerende rol)
Midden / lang
ARCADIS
33
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
kamperen) 5c
Opzetten educatief centrum
Bewoners,
Gemeente, dorpsraad
boomkwekerijen
Kort / midden
RELATIE MET GEMEENTELIJK In december 2007 heeft de gemeenteraad van de gemeente Sint-Oedenrode een ‘Visie BELEID
Recreatie en Toerisme’ vastgesteld. In deze visie geeft de gemeente aan meer aandacht te willen besteden aan het concretiseren van de kernkwaliteiten van de gemeente (welgelegen, karakteristiek en aantrekkelijk). Verder is lokale samenwerking belangrijk, bijvoorbeeld ten behoeve van informatievoorziening. In het economisch actieprogramma van de gemeente Sint-Oedenrode zijn enkele acties opgenomen die een bijdrage kunnen leveren aan de recreatieve aantrekkelijkheid van Boskant. Het gaat dan concreet om de projecten ‘Realisering van een centraal toeristischrecreatief ontvangst- en verwijspunt’, ‘Behoud en verdere uitbouw van de rijke traditie van evenementen’, ‘Ontwikkeling van het merk (‘brand’) Sint-Oedenrode’ en ‘Verder uitbouwen van de gemeentelijke ondersteuning aan ondernemers’. Onlangs is “Rooise promotie” opgericht. Zij worden drie jaar door de gemeente financieel gefaciliteerd. Door hier afstemming mee te zoeken, kunnen ideeën, kansen, menskracht en budgetten wellicht worden gecombineerd.
RELATIE MET ANDERE
Een aantrekkelijke dorpsentree draagt bij aan de recreatieve aantrekkelijkheid van Boskant.
PROJECTEN
Door behoud van een evenwichtige bevolkingssamenstelling (jongeren, jonge gezinnen, senioren) behoudt het dorp voldoende draagkracht voor allerlei voorzieningen die ook bijdragen aan de recreatieve aantrekkelijkheid. Omgekeerd kan een toename van recreanten zorgen voor extra draagvlak voor de ondernemers in Boskant.
074443146:0.2
ARCADIS
34
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
HOOFDSTUK
6
Terugblik en advies
voor vervolg
Boskant is een van de kleine kernen in de gemeente Sint-Oedenrode. Het dorp ligt in een aantrekkelijke omgeving, nabij Nationaal Park Het Groene Woud. Hierdoor is de omgeving aantrekkelijk voor recreanten. Het dorp zelf kent een aantal voorzieningen. Met name de (sport)verenigingen hebben een belangrijke rol in de gemeenschap van het dorp. Deze gemeenschap is hecht en betrokken. Mensen zijn er trots op om in Boskant te wonen. Om de leefbaarheid in Boskant te versterken, is een aantal verbeteringen nodig. De entree van het dorp bij het Ritaplein is onaantrekkelijk en straalt niet de sfeer uit die de Boskanters graag zouden willen zien. Deze entree is een belangrijk aanknopingspunt voor andere ontwikkelingen in Boskant zoals de toekomst van de kerk, zorgvoorzieningen, behoud van jonge gezinnen en recreatie. Deze gewenste ontwikkelingen dragen niet alleen op korte termijn bij aan de leefbaarheid, maar zijn zeker ook van belang om de toekomstige bedreigingen zoveel mogelijk af te wenden. Want ook in Boskant zal de komende jaren een vergrijzing en ontgroening optreden. De dorpsraad van Boskant heeft zich gedurende het iDOP traject niet alleen actief, maar pro-actief opgesteld. De energie van de dorpsraad om zelf zaken op te pakken, niet te wachten op initiatief van anderen, niet te wachten tot het iDOP gereed zou zijn en anderen er simpelweg bij te halen, was voor ons ontzettend stimulerend. Dit maakt dat wij veel vertrouwen hebben in de uitvoering van de elementen uit het iDOP waar de dorpsraad een trekkende of katalyserende rol in vervult. We hopen dat de dorpsraad een voorbeeld vormt waar andere partijen niet bij achter willen blijven. De gemeente heeft al tijdens het opstellen van het iDOP laten zien dat kleine stapjes ter verbetering van de leefbaarheid niet hoeven te wachten op een vastgesteld plan. De volgende drie zaken zijn tijdens het iDOP traject al gerealiseerd naar aanleiding van bezwaren van de bewoners op de 1e dorpsavond: Naar aanleiding van het bezwaar dat de zakken voor het gescheiden ophalen van plastic alleen op het gemeentehuis verkrijgbaar zijn, heeft de gemeente afspraken gemaakt met Attent. Vanaf 1 januari 2010 zijn de zakken ook hier verkrijgbaar. Naar aanleiding van het bezwaar dat er geen glasvezel komt in Boskant, heeft de gemeente het glasvezelbedrijf gevraagd en bereid gekregen om onder voorwaarde van 60% aansluitingen ook in Boskant glasvezel aan te leggen. Hiertoe is aansluitend op de tweede dorpsavond een informatiebijeenkomst gegeven. Het woord is nu aan de Boskanters. Naar aanleiding van opmerkingen over het onderhoud van het ommetje De Bunders is afgesproken dat de korfbalvereniging en de tennisvereniging hier voortaan zorg voor dragen.
074443146:0.2
ARCADIS
35
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
Naar aanleiding van het bezwaar tegen mogelijk vervangen van de busroute naar Best door een busroute naar Boxtel zijn inwoners en gemeente samen in gesprek gegaan met het streekvervoer. Dit heeft erin geresulteerd dat er een buurtbus komt van Schijndel via Boxtel (station) Liempde, Olland, Sint-Oedenrode en Boskant (Ritaplein) naar Best (station). De inwoners hadden bovendien bezwaar tegen de route over de Pastoor Teurlingsstraat, met name vanwege de verkeersveiligheid van schoolgaande kinderen die hier geen gebruik kunnen maken van een fietspad. Er is nu afgesproken dat de buurtbus niet meer over deze weg, maar via de N619 rijdt. De samenwerking tussen gemeente, inwoners en dorpsraad is ons hier opgevallen als bijzonder goed en constructief. Wij wensen alle betrokkenen in Boskant toe om dit vast te houden. In Boskant zijn zowel sociale als ruimtelijke en economische opgaven verwoord. Deze aspecten kunnen niet los van elkaar worden gezien. Een ruimtelijke opgave kan bijvoorbeeld ook een belangrijke verbetering betekenen op sociaal en/of economisch vlak. De opgaven hangen dan ook sterk met elkaar samen. Het aantal betrokken partijen bij het realiseren van de opgaven is groot. Naast de gemeente en de dorpsraad, vormen partijen als lokale ondernemers en middenstand, Wovesto, kerkbestuur, schoolbestuur en verenigingen ook allemaal een belangrijke schakel in een of meerdere projecten.
Hoe nu verder? In februari 2010 neemt de gemeenteraad een besluit over dit iDOP. De inwoners hebben hun voorkeur reeds uitgesproken op de dorpsavond. Hier is naar voren gekomen dat de inwoners behoud van jonge gezinnen het meest belangrijk vinden. Dit scoorde op een schaal van 1 tot 10 een 8,5. De inwoners vinden de meeste andere projecten even belangrijk met een 7,2 of 7,1. Alleen het project recreatieve potenties achten de inwoners het minst belangrijk. Dit project scoort met een 6,0 het laagst. Afbeelding 6.8 Gemiddelde score die op de
9,0
dorpsavond per project is
8,0
toegekend.
8,5 7,2
7,1
7,2
toekomst van de kerk
samenwerking en communicatie
7,2
7,0 6,0
6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Uitstraling ritaplein en populierenlaan
074443146:0.2
Recreatieve potenties
behoud jonge gezinnen
verbetering van de zorg
ARCADIS
36
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
UITVOERING EN
Niet alles kan tegelijk worden opgepakt. De inwoners hebben hun voorkeur uigesproken en
PRIORITERING
ook de gemeenteraad zal hier uitspraken over doen. Sommige zaken zijn complex, vergen nader onderzoek en/of lange procedures. Dit moet geen reden zijn tot uitstel, maar betekent wel dat realisatie al snel enkele tot vele jaren gaat duren. Andere zaken zijn eenvoudig op te pakken. Wij geven in ieder geval de volgende adviezen voor de uitvoering mee: Laat samen zien dat er echt iets gebeurt. Kies enkele onderdelen uit die snel te realiseren zijn, bijvoorbeeld binnen bestaande budgetten, en die relatief losstaand van andere zaken uit te voeren zijn. Voer deze uit en communiceer erover. Wij denken hierbij aan Uitstraling Ritaplein en Populierenlaan (kleine maatregelen ter verbetering verkeersveiligheid schoolgaande kinderen, verkeersonderzoek en ontwerpwedstrijd), samenwerking en communicatie (overleg tussen verenigingen en anderen, publiceren activiteitenkalender, activiteiten voor jongeren) en verbetering van de zorg (activiteiten voor senioren, kwaliteit tafeltje dekje). Het organiseren van activiteiten en het realiseren van voorzieningen kan voor een deel binnen de bestaande gebouwen plaatsvinden. Hiermee kan direct gestart worden. Op korte termijn is afstemming tussen activiteiten en voorzieningen van belang, zodat onderlinge versterking wordt bereikt en overlap wordt voorkomen. Keuzes voor ruimtelijke oplossingen voor uitstraling van het Ritaplein zijn voor een deel bepalend voor de aanpak van andere maatregelen. Indien wordt besloten om het voorgestelde haalbaarheidsonderzoek uit te gaan voeren, dan bevelen wij aan hier niet te lang mee te wachten. Duidelijkheid over de oplossingen die er wel of juist niet komen, zorgt ervoor dat andere onderdelen hier niet langer op hoeven te wachten.
SAMENWERKING EN
Met het opstellen van dit iDOP heeft de communicatie tussen gemeente, dorpsraad en
COMMUNICATIE
inwoners een impuls gekregen. Men heeft elkaar beter leren kennen, weet beter wat er leeft en het onderling vertrouwen is verder toegenomen. Dit is een goed uitgangspunt voor het uitvoeren van dit iDOP. Samenwerking en vertrouwen zijn echter ook randvoorwaarden voor uitvoering van dit iDOP. Er is vrijwel geen enkel project dat een individu of organisatie zonder hulp of medewerking van anderen van de grond kan krijgen. Samenwerking is bovendien een kracht. Het werkt als stimulans voor betrokken partijen om door te gaan en ‘de nek net iets verder uit te steken’. Wij geven in ieder geval de volgende adviezen mee aan gemeente, dorpsraad, inwoners en andere betrokkenen: Ben transparant in wat de inwoners van de gemeente mogen verwachten. Communiceer helder over wat de gemeenteraad heeft besloten, waarom ze dit heeft besloten en wat dit betekent voor de uitvoering van projecten. Wacht niet met eigen initiatieven tot een andere partij met initiatieven start. Laat zien dat je gelooft in het iDOP en start met wat je op kunt pakken. Dit stimuleert anderen om aan te sluiten en ook hun verantwoordelijkheid te nemen. Spreek elkaar aan op verantwoordelijkheden en gemaakte afspraken. Hiermee stimuleer je elkaar om het niet te laten liggen en voorkom je dat kleine irritaties zich opstapelen. Maak per project afspraken over de wijze waarop de voortgang wordt gemonitord. Inwoners hebben aangegeven hier behoefte aan te hebben. Een goede monitoring maakt bovendien inzichtelijk welke veranderingen hebben plaatsgevonden en welke resultaten zijn geboekt. Deze informatie vormt belangrijke input om de ingezette richting voort te zetten danwel bij te stellen en op basis van aantoonbare resultaten kunnen de successen worden gevierd.
074443146:0.2
ARCADIS
37
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
ORGANISEREN VAN DE
Om de samenwerking in de uitvoering goed vorm te geven, is het van belang om een
UITVOERING
organisatiestructuur voor de uitvoering op te zetten, waarin ieders rol duidelijk omschreven is. Men moet weten wat men van elkaar mag verwachten, waar men elkaar op kan aanspreken. Dit geldt voor alle betrokken partijen. De rol van partijen kan bovendien wisselen tussen de projecten. In het ene project zal de gemeente de trekkersrol vervullen, terwijl in andere projecten het initiatief bij verenigingen of dorpsraad ligt. Met samenwerking worden kennis, kracht en ervaring gebundeld, zodat vaart kan worden gemaakt met de uitvoering van dit iDOP. Ook dient hierbij een goede afstemming tussen de projecten, die veel onderlinge relaties kennen en elkaar bovendien kunnen versterken, gewaarborgd te worden. Wij bevelen de volgende zaken aan om de uitvoering van dit iDOP goed te organiseren: Oprichten van een stuurgroep die projecten coördineert en de voortgang op hoofdlijnen bewaakt. Ook dient de stuurgroep te bewaken dat de individuele projecten zorgen voor voldoende betrekken en informeren van de burgers. In deze stuurgroep moeten ten minsten een vertegenwoordiging van de gemeente en van de dorpsraad zitting hebben. De stuurgroep komt bijeen naar behoefte, maar minimaal 4 keer per jaar. De stuurgroep wordt bovendien ondersteund door enkele mensen die praktisch zaken regelen, zoals bijeenkomsten en communicatie. Vormgeven van de werkgroepen, klankbordgroepen en andere. Hierbij is het van belang dat alle inwoners die zich op de dorpsavond hebben opgegeven omdat zij willen meedenken en meewerken in de uitvoering, geïnformeerd worden over de oprichting van deze groepen en de mogelijkheid voor hen om hierin deel te nemen. Goed informeren van het dorp over de voortgang en delen van alle successen, klein en groot. Dit kan door nieuwsbrieven, publicaties in de Midden-Brabant, op internet en via Tv. Meierij en door informerende dorpsavonden.
074443146:0.2
ARCADIS
38
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
BIJLAGE
1
Samenstelling projectgroep
In de projectgroep hebben de volgende personen deelgenomen: René Dekkers, wethouder gemeente Sint-Oedenrode (voorzitter) Lianda de Vos, gemeente Sint-Oedenrode (accountmanager kleine kernen) Clemens Kerstholt, gemeente Sint-Oedenrode (ambtelijke projectleider) Rien van Boxtel, gemeente Sint-Oedenrode (beleid ruimtelijke ordening) Gerry Jochems, Welzijn Salus Frans van den Heuvel, voorzitter dorpsraad Boskant Will Hanegraaf, dorpsraad Boskant Wil van der Linden, inwoner Boskant Anne-Marie Spierings, ARCADIS Marjolein Fick, ARCADIS
074443146:0.2
ARCADIS
39
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
BIJLAGE
2
Samenstelling klankbordgroep
Aan de klankbordgroep hebben de volgende personen deelgenomen:
Horecacentrum Het Riethof
Germa Habraken
Wovesto
Leo Overmars
Korfbal/Tennis
Corrie Bouwens
Koor / sport
Arie van Alebeek
Supermarkt Attent
Jan Hellings
muziek/carnaval
Ingrid Kuijpers
volley/ vissen
Bob de Gruiter
Basisschool
Ellie Bosmans
Basisschool
Mieke Vervoort
Jongeren
Anton vd Werff
KBO
Annemarie Rovers
Welzijn Salus
Esther de Poorter
KBO
Wim Hermans
Parochie
Martien Verboort
074443146:0.2
ARCADIS
40
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
COLOFON
INTEGRAAL DORPSONTWIKKELINGSPROGRAMMA BOSKANT
OPDRACHTGEVER: GEMEENTE SINT-OEDENRODE
STATUS: Definitief
AUTEUR: M. C.M. Fick J.G. van der Giessen
GECONTROLEERD DOOR: M.J.G. Spierings
VRIJGEGEVEN DOOR: M.J.G. Spierings 11 december 2009 074443146:0.2!
ARCADIS NEDERLAND BV Utopialaan 40-48 Postbus 1018 5200 BA 's-Hertogenbosch Tel 073 6809 211 Fax 073 6144 606 www.arcadis.nl Handelsregister 9036504 ©ARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins.
074443146:0.2!
ARCADIS
41