1
2
Medewerkenden Gemengd Koor Preludium o.l.v. Leo R. Mauritz Instrumentaal ensemble Intermezzo o.l.v. Gerben Budding Organist:
Arjen J.A. Uitbeijerse
Sopraan:
Elsbeth Visser-Vogel
Tenor:
Arjen J.A. Uitbeijerse
Bas:
Gerben Budding
Hobosoliste: Marieke Post-de Bel
3
Gemengd Koor Preludium bestaat 25 jaar. Op 11 juni 1990 is het koor opgericht op initiatief van een aantal leden van de Gereformeerde Gemeente van Woerden. Onder leiding van dirigent Wilco Heijns is op 6 september 1990 de eerste repetitieavond gehouden. In 1993 werd Wilco opgevolgd door Leo Mauritz. Onder zijn leiding heeft het koor een mooie ontwikkeling doorgemaakt. Een markant moment in de geschiedenis is de uitvoering van het motet ‘O Jesu Christ, mein’s Lebenslicht’ van J.S. Bach op 10 april 1999. Toen was er voor het eerst medewerking van een orkestdat speciaal voor die gelegenheid op initiatief van de dirigent was samengesteld. Dit is ook het ontstaansmoment geweest van het ‘Instrumentaal ensemble Intermezzo’. Sinds het jaar 2000 heeft Preludium de traditie om op Stille Zaterdag een zangavond te organiseren, vaak met medewerking van ‘Intermezzo’. Deze avonden, waarop grotere koorwerken rond het Lijdensevangelie worden uitgevoerd, zoals cantates van J.S. Bach of delen zijn Passionen, genieten een grote belangstelling. Omdat Preludium dan als projectkoor functioneert, kunnen ook niet-leden aan deze Passieavonden deelnemen. Preludium repeteert op donderdagavond in een van de zalen van de Bethlehemkerk en biedt de mogelijkheid aan alle liefhebbers van kerkmuziek om laagdrempelig maar wel op een redelijk niveau kerkmuziek te kunnen beoefenen. Van harte welkom! Het christelijk INSTRUMENTAAL ENSEMBLE INTERMEZZO is een groep enthousiaste musici, dat op initiatief van dirigent Leo R. Mauritz en enige andere musici in 1999 is opgericht. Het ensemble werd opgericht naar aanleiding van de begeleiding van cantate 118 van J.S. Bach. Van 2007 tot 2013 was Arjen J.A. Uitbeijerse dirigent van Intermezzo. Het orkest staat vanaf 2014 onder de bezielende leiding van dirigent Gerben Budding. Het muzikale hart van het orkest ligt bij de barokmuziek. Het ensemble organiseert regelmatig eigen themaconcerten. Een voorbeeld hiervan is een reeks concerten over barokmuziek in Europa. Daarnaast treedt Intermezzo op als begeleidingsorkest bij verschillende koren. Intermezzo werkt regelmatig samen met het gemengd koor Preludium. Verder werkt Intermezzo regelmatig mee aan een orgelplusconcert in de Grote Kerk van Gorinchem, samen met organist en dirigent Gerben Budding. Interesse? Kom gerust een keer kijken op een repetitie, of vraag een auditie aan. We zijn vooral op zoek naar violisten en altviolisten, maar je reactie is altijd welkom! Neem contact met ons op via www.orkest-intermezzo.nl. Voor meer informatie en concerten kunt u de website bezoeken: www.orkestintermezzo.nl. 4
Introlied ‘Alle roem is uitgesloten’ vs. 1 en 6 (samenzang) 1. Alle roem is uitgesloten, onverdiende zaligheên heb ik van mijn God genoten, ‘k roem in Zijne gunst alleen! Ja, eer ik nog was geboren, eer Gods hand, die alles schiep, iets uit niets tot aanzien riep, heeft Zijn liefde mij verkoren; God is liefd’, o, eng’lenstem, mensentong, verheerlijkt Hem!
Wim Lindhout
6. Dat heet weergaloos ontferming, dat genade, rijk en vrij! God schenkt redding en bescherming aan verloor’nen, ook aan mij. Ja, wanneer mijn onvermogen en mijn diep bederf mij smart, toont mij ’t godd’lijk Vaderhart Zijn verlossend mededogen: God is liefd’, o, eng’lenstem, mensentong, verheerlijkt Hem!
Opening Schriftlezing: Psalm 116: 1-19 Gebed
L. Hubregtse
Psalm 85:1 en 2
D. van Luttikhuizen (1963)
1. Gij hebt Uw land, o Heer, die gunst betoond, dat Jacobs zaad opnieuw in vrijheid woont. De schuld Uws volks hebt G’uit Uw boek gedaan, ook ziet Gij geen van hunne zonden aan. Gij vindt in gunst, en niet in wraak, Uw lust, de hitte van Uw gramschap is geblust. O heilrijk God, weer verder ons verdriet, keer af Uw wraak, en doe Uw toorn teniet. Gebed
2. Heeft dan, o Heer, Uw gramschap nimmer end? Zal z’eind’lijk niet eens worden afgewend? Of zal Uw toorn ook op ons nakroost woên? Zult G’uit de dood ons niet herleven doen, opdat Uw volk zich weer in U verblij’? Dat toch, o Heer, Uw goedheid ons bevrij’! Geef ons Uw heil en redt door Uwe hand, uit vrije gunst, het zuchtend vaderland. G. Fauré (1845-1924) Tekst: P. den Uil
(Oorspronkelijke tekst: ‘Cantique de Jean Racine’)
O, almachtige God, Gij allerhoogste Majesteit, Die trouwe houdt van geslachte tot geslacht, aanschouw ons in genade. O heilige God, vergeef ons onze schuld in Christus bloed, Uw eengeboren Zoon. Verlicht ons, laat in ons Uwe liefde ontvonken. Betoon dat U barmhartig zijt, omwille van Uw Naam. Gedenk toch Uw verbond, Uw trouw en Uw weldadigheid. Gij zijt ons Heil en ons Licht, onze Kracht. (Ja,) U troont op lofgezangen, in Sion, hoog boven volken der aard’. Wil ons gezang ontvangen, van nu aan tot in alle eeuwigheid. Verhoor ons, groot koning. Schenk ons gena. O, grote God. Hoor ons roepen. Amen.
5
Concerto Grosse
G.F. Händel (1685-1759)
Op. 3, nr. 3 in G-dur (Largo e staccato – Allegro – Adagio – Allegro)
Thou wilt keep him in perfect peace
S.S. Wesley (1810-1876)
Thou wilt keep him in perfect peace, whose mind is stayed on Thee. The darkness is no darkness with Thee, but the night is as clear as the day. The darkness and the light to Thee, are both alike. God is light, and in Him is no darkness at all. O, let my soul live, and it shall praise Thee, for Thine is the kingdom, the power, and the glory, for evermore. Thou wilt keep him in perfect peace, whose mind is stayed on Thee.
U zult hem in volkomen vrede bewaren, wiens geest op U vertrouwt. De duisternis is geen duisternis met U, maar de nacht is zo helder als de dag. De duisternis en het licht, zij zijn hetzelfde. God is licht, en in Hem is geheel geen duisternis. O, laat mijn ziel leven, en het zal U prijzen, want Uw is het koninkrijk, de kracht, en de heerlijkheid, voor altijd. U zult hem in volkomen vrede bewaren, wiens geest op U vertrouwt.
Verleih uns Frieden
F. Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847)
Verleih uns Frieden gnädichlich, Herr Gott, zu unsern Zeiten. Es ist doch ja kein Andrer nicht, der für uns könnte streiten, denn du, unser Gott, alleine.
Verleen ons genadig vrede, Heere God, in onze tijden. Er is toch geen Ander, die voor ons zou kunnen strijden, dan U, onze God, alleen.
Orgelimprovisatie en samenzang psalm 96: 1, 6 en 9 1. Zingt, zingt een nieuw gezang den HEERE; Zing, aarde, zing dien God ter ere. Looft ’s HEEREN Naam met hart en mond; Vermeldt Zijn heil op ’t wereldrond; Dat dag aan dag Zijn roem vermeêre!
A.J.A. Uitbeijerse (1977)
6. Aanbidt hem need’rig al uw leven, Hem, Die in ’t heiligdom verheven, een Godd’lijk licht van Zich verspreidt. Leer, aarde, voor Zijn majesteit, leer voor zijn aangezicht te beven.
9. ’t Juich al voor ’t aangezicht des HEEREN; Hij komt, Die d’aarde zal regeren en richten vol van majesteit; De wereld zal gerechtigheid, het mensdom Zijne waarheid eren.
6
Psalm 116
H. van Blijderveen (1957)
Ik heb lief, want de Heere hoort mijn stem, mijne smekingen; Want Hij neigt Zijn oor tot mij; dies zal ik Hem in mijn dagen aanroepen. De banden des doods hadden mij omvangen, en de angsten der hel hadden mij getroffen; Ik vond benauwdheid en droefenis. Maar ‘k riep de Naam des Heeren aan, zeggende: Och Heere! Bevrijd mijn ziel. De Heere is genadig en rechtvaardig, en onze God is ontfermende. De Heere bewaart de eenvoudigen; ik was uitgeteerd, doch Hij heeft mij verlost. Mijn ziel! Keer weder tot uw rust, want de Heere heeft aan u welgedaan. Ik zal U off’ren een offer van dankzegging. Ik zal de Naam des Heeren aanroepen. Ik roep de Naam des Heeren aan. ‘k Zal mijn gelofte de Heere betalen, nu, in de tegenwoordigheid van al Zijn volk. In de voorhoven van het huis des Heeren, in het midden van u, o Jeruzalem! Halleluja! Hoe blinkt G’o Morgenster zo schoon
J. Zwart (1877-1937)
Hoe blinkt G’o Morgenster zo schoon, en straalt ons tegen van Gods troon, vol waarheid en genade! Gij eengeboren Zoon van God, verwerft op aard’ het hemels lot. Gij komt Uw volk te stade. Gunstrijk, vriend’lijk, schoon en heerlijk, onontbeerlijk, is gegeven, rijk en machtig, hoog verheven. Hoe is mijn hart in U verblijd, Gij, die Begin en Einde zijt, o Heere der eeuwigheden. Gij zult mij tot Uw lof en prijs verhogen in Uw paradijs, dan is de strijd volstreden. Amen, amen. Kom, Volschone, in mij wonen, mijn Begeren! Toef niet langer, kom, o Heere! Concerto in ré minore
A. Marcello (1684-1750)
(Andante e Spiccato – Adagio – Presto)
Hobosoliste: Marieke Post- de Bel
Psalm 25:1 en 6
Cl. Goudimel (ca. 1514-1572)
Instrumentale intro
G. Budding
1. ‘k Hef mijn ziel, o God der Goden, tot u op, Gij zijt Mijn God. ‘k Heb op U vertrouwd in noden; weer van mij toch schaamt’ en spot. Dat mijn vijand nooit van vreugd om mij opspring’; Die u wachten dekt nooit schaamt’, maar die de deugd, zonder oorzaak, stout verachten. 6. Wie heeft lust den Heer te vrezen, ’t allerhoogst en eeuwig goed? God zal Zelf zijn Leidsman wezen, leren hoe hij wand’len moet. ‘t Goed dat nimmermeer vergaat, zal hij ongestoord verwerven. En zijn God geheiligd zaad zal ’t gezegend aardrijk erven. Overweging en toelichting op de cantate
ds. W.A. Zondag
7
Cantate BVW 73 ‘Herr, wie du willt’
Deel 1
J.S. Bach (1685-1750)
Koor en recitatief: koor, tenor, bas, sopraan, strijkers, 2 hobo’s, hoofdorgel en continuo
Twee belangrijke muzikale motieven: de steeds terugkerende melodie door de hobo’s en de vier korte noten van het hoofdorgel. De koorzang wordt afgewisseld door begeleide recitatieven, met weer dezelfde motieven. Dit complexe sterk afwisselende deel wordt door het krachtig volhouden van deze motieven tot een prachtige eenheid gesmeed.
Chor
Koor
Herr, wie du willt, so schick’s mit mir, im Leben und im Sterben!
Heer, zoals U wilt, handel zo met mij, in leven en in sterven!
Rezitativ (Tenor)
Recitatief (tenor)
Ach! Aber ach! Wieviel lässt mich deine Wille leiden! Mein Leben ist des Unglücks Ziel, da Jammer und Verdruß, mich lebend foltern muss, und kaum will meine Not, im Sterben von mir scheiden.
Ach! Maar ach! Hoezeer laat Uw wil mij lijden! Mijn leven is het doelwit van de tegenspoed, omdat ellende en verdriet mij levend folteren moet, en nauwelijks wil mijn nood bij het sterven van mij scheiden.
Chor
Koor
Allein zu dir steht mein Begier, Herr, lass mich nicht verderben!
Alleen naar U is mijn verlangen, Heere, laat mij niet verderven!
Rezitativ (Bass)
Chor
Recitatief (bas) U bent mijn Helper, Troost en Burcht, Die de tranen van de bedroefden telt en hun Toeverlaat bent, het gekrookte riet niet verbreekt, en omdat U mij verkiest, spreek toch een troost- en vreugdevol woord! Koor
Erhalt‘ mich nur in deiner Huld, sonst, wie du willt, gib mir Geduld, denn dein Will ist der beste.
Ontvang mij slechts in Uw gunst, anders, zoals U wilt, geef mij geduld, want Uw wil is de beste.
Du bist mein Helfer, Trost und Hort, so der Betrübten Tränen zählet und ihre Zuversicht, das schwache Rohr, nicht gar zerbricht, und weil du mich erwählet, so sprich ein Trost- und Freudenwort!
8
Rezitativ (Sopran)
Recitatief (sopraan)
Dein Wille zwar ist ein versiegelt Buch, da Menschenweisheit nichts vernimmt;
Uw wil is weliswaar een verzegeld boek, waar menselijke wijsheid niets van verneemt; De zegen schijnt voor ons een vloek, de tuchtiging een vergramde straf, de rust, zoals U die in de doodsslaap ons eens oplegt, een ingang tot de hel. Maar Uw Geest bevrijdt ons van deze dwaling, en toont dat Uw wil heilzaam voor ons is.
Der Segen scheint uns Fluch, die Züchtigung ergrimmte Strafe, die Ruhe, so du in dem Todesschlafe, uns einst bestimmt, ein Eingang in der Hölle. Doch macht dein Geist uns dieses Irrtum frei, und zeigt, dass uns dein Wille heilsam sei. Chor
Koor
Herr, wie du willt!
Heere, zoals U wilt!
Deel 2
Aria: tenor, hobo en continuo
Een opgewekt deel met een zeer aansprekend thema. Dalende melodische lijnen als uitbeelding van het wegzinken van de ‘Geist der Freude’ in het hart. Het thema wordt vervolgens in variatie en omkering gespeeld. Let op de ‘wankelende ‘melodie op het woord ‘wanken’. Aria (Tenor)
Aria (tenor)
Ach, senke doch den Geist der Freuden im Herzen ein! Es will oft bei mir geistlich Kranken, die Freudigkeit und Hoffnung wanken, und zaghaft sein.
Ach, leg toch de geest van vreugde in het hart! Bij mij zal het vaak geestelijk zwak zijn, de vreugde en hoop wankelen, en bevreesd zijn.
Deel 3
Recitatief: bas en continuo
De begeleidende harmonieën onderstrepen nadrukkelijk de tekst, bijvoorbeeld bij ‘bald trotzig, bald verzagt’ en bij de neerbuigende melodie bij ‘senken’. Het recitatief eindigt met een dubbele punt, want de aansluitende bas aria geeft het antwoord. Rezitativ (Bass)
Recitatief (bas)
Ach, unser Wille bleibt verkehrt, bald trotzig, bald verzagt, des Sterbens will er nie gedenken; Allein ein Christ, in Gottes Geis gelehrt, lernt sich in Gottes Wille senken, und sagt:
Ach, onze wil blijft verkeerd, zo hoogmoedig, zo bevreesd, aan het sterven wil hij nooit denken; Alleen een christen, door Gods Geest geleerd, leert zich naar Gods wil te schikken, en zegt:
9
Deel 4
Aria: bas, strijkers en continuo
Na de instrumentale inleiding volgen drie vier-regelige coupletten die alle beginnen met ‘Herr, so du willt’. Zowel de beginwoorden als de coupletten worden steeds op een andere wijze vorm gegeven, maar toch blijft het een logische éénheid. Ook hier een kort muzikaal motief dat op vrije wijze steeds terugkeert. Het pizzicato beeldt de doodsklok op karakteristieke wijze uit.
Aria (Bass)
Aria (bas)
Herr, so du willt, so presst, ihr Todesschmerzen, die Seufzer aus dem Herzen, wenn mein Gebet nur vor dir gilt.
Heere, zoals U wilt, zo perst, doodssmarten, de zuchten uit het hart, zodat slechts mijn gebed voor U geldt.
Herr, so du willt, so lege meine Glieder in Staub und Asche nieder, dies höchst verderbte Sündenbild.
Heere, zoals U wilt, leg dan maar mijn ledematen in stof en as neer, dit hoogst verdorven toonbeeld van zonden.
Herr, so du willt, so schlagt, ihr Leichenglocken, ich folge unerschrocken, mein Jammer ist nunmehr gestillt.
Heere, zoals U wilt, Zo luidt, doodsklokken, ik volg onverschrokken, mijn verdriet is nu gestild.
Deel 5
Koraal: koor, strijkers, hobo’s en continuo
Choral
Koraal
Das ist des Vaters Wille, der uns erschaffen hat; Sein Sohn hat Gut’s die Fülle, erworben uns aus Gnad‘; auch Gott, der heil’ge Geist, im Glauben uns regieret, zum Reich des Himmels führet: Ihm sei Lob, Ehr und Preis.
Dat is des Vaders wil, Die ons geschapen heeft; Zijn Zoon heeft een volheid van goedheid, voor ons verworven uit genade; ook God, de Heilige Geest, die in het geloof ons regeert, en in het rijk van de hemel leidt, Hem zij lof, eer en dank.
10
Sluiting
ds. W.A. Zondag
Psalm 21: 1 en 13 (samenzang) 1. O Heer, de koning is verheugd om Uw geducht vermogen! Uw heil zweeft hem voor d’ogen; En met wat blijde zielevreugd zal hij, door al Uw daân verrukt, ten reie gaan!
13. Verhoog, o HEER, Uw Naam en kracht; Zo zal ons vrolijk zingen door lucht en wolken dringen; Zo wordt Uw heerschappij en macht door ons, nog eeuwen lang, geloofd met psalmgezang!
-<>-<>-<>-<>-<>Wij verzoeken u vriendelijk niet te applaudisseren. -<>-<>-<>-<>-<>-
Mededelingen Wij verzoeken u te wachten tot het koor en orkest de kerk verlaten hebben. Aan de uitgang is er een collecte voor een project van de zending. (zie onder voor nadere toelichting) Na de uitvoering is er de mogelijkheid een kop koffie of thee te drinken in zaal 1 en 2. Hartelijk dank voor uw komst!
De opbrengst van de collecte gaat naar een muziekproject van een zendingsgemeente te Equador. In de gemeente Buenas Nuevas in Portoviejo (Equador), wordt de gemeentezang op de gitaar begeleid door gemeenteleden. Het is echter nodig dat hun muzikale kwaliteiten worden verbeterd ten bate van de eredienst. Daarom wordt hun een gitaarcursus aangeboden. De ZGG betaalt een deel van de kosten. Graag zouden we, ter gelegenheid van het vieren van ons jubileum, deze gemeente willen steunen door ook bij te dragen in de kosten 11 voor dit muziekproject. Helpt u mee? Alvast bedankt!
Deze avond zou niet mogelijk zijn zonder onze sponsors. Wij willen hen hiervoor hartelijk danken en hun diensten en producten graag onder uw aandacht brengen. Boekhandel de Hoeksteen, Havenstraat 17, 3441 BH, Woerden Tel. 0348-421933, www.hoeksteenboekhandel.nl Van Bemmel Kaas en Kip, Voorstraat 46, 3441CN, Woerden Tel. 0348-420500, www.vanbemmelkaasenkip.nl Firma J.C. van Os, Groente en fruit Dorp 99, 3405 BB, Benschop, Tel. 0348-451277 Matenasche Scheidkade 2, 3356 LR, Papendrecht, Tel 078-6410164 Rembrandtlaan 63, 3362 AD, Sliedrecht, Tel 0184-632761
12
13
14
15
16
17
18
19
Gemengd koor Preludium
20
