Intermezzo : elementen en symbolen

Chemie (2u) - 4 FRWET

Intermezzo : elementen en symbolen Vorig jaar leerde je deze 25 elementen en hun symbolen. Je moet ze vanzelfsprekend ook dit jaar nog kennen: NAAM

SYMBOOL

NAAM

Aluminium

Kwik

Boor

Lood

Calcium

Magnesium

Chloor

Natrium

Fluor

Neon

Fosfor

Stikstof

Goud

Waterstof

Helium

Zilver

IJzer

Zink

Jood

Zuurstof

Kalium

Zwavel

Koolstof

Broom

SYMBOOL

Koper

2014-2015 Freinetschool Villa da Vinci

Intermezzo : elementen en symbolen 49

Chemie (2u) - 4 FRWET Dit jaar moet je ook de volgende 15 elementen en hun symbolen leren:

NAAM

SYMBOOL Opmerking

Krypton

(Edelgas)

Lithium

Cadmium Beryllium Tin

(Latijn: stannum)

Xenon

(Edelgas)

Platina

( >< plutonium!)

Silicium

Argon

(Edelgas)

Titanium (of: titaan) Uranium Nikkel Plutonium

(>< platina!)

Radon

(Edelgas)

Germanium


50


HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten 11.

Zure en basische oplossingen

In het labo leerde je dat we met behulp van indicatoren een onderscheid kunnen maken tussen zure, neutrale en basische oplossingen. In deze leerfiche herhaal je wat je in het labo leerde en diep je dit verder uit. (1) Twee definities vooraf : 

Een indicator is een kleurstof die gebruikt wordt om zure, basische en neutrale oplossingen te identificeren.



o

Lakmoespapier is geschikt voor de identificatie van zuren en basen

o

Fenolftaleïne is alleen heel geschikt voor de identificatie van basen

Universeelindicator is een mengsel van verschillende kleurstoffen, zodat men niet alleen zure, neutrale of basische oplossingen kan onderscheiden, maar ook de sterkte (= de pH-waarde) van zure of basische oplossingen kan bepalen.

(2) Leg met je eigen woorden uit wat “pH” is en wat de pH-waarde betekent (zoek dit op): De pH is een maat _____________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________

(3) Als we het hebben over zure of basische “oplossingen”, betekent dit dat de stof die we onderzoeken opgelost is in _______________ . Hoe meer water de oplossing bevat, hoe zuurder/basischer/neutraler de oplossing wordt (tip: logisch nadenken).

(4) Veiligheid : in het labo mag je nooit water bij een zuur gieten (spatten!). We gieten altijd het zuur bij water. Vul aan (www, of je eigen poëtische ziel  :)

Water bij zuur betaal je _____________! Zuur bij water en je slaat nooit een ____________! 2014-2015 Freinetschool Villa da Vinci

HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten 51

Chemie (2u) - 4 FRWET (5) Vul de tabel aan. (Sommige antwoorden vind je op C:\elementaire chemie\331_Zuur_basisch_neutraal.htm).

Zure oplossing

Neutrale oplossing

Basische oplossing

Hoe smaakt het? Hoe voelt het aan? 1. Drie voorbeelden (natuurlijke of huishoudelijke stoffen):

Twee voorbeelden (chemische stoffen)

2.

1. Zuiver, gedestilleerd water

2.

3.

3.

1.

1.

2.

Zuiver, gedestilleerd water

2.

Welke pH-waarden?

Kleur van de indicator fenolftaleïne

Kleur van de indicator broomthymolblauw

Kleur van de indicator lakmoespapier

(6) Neutralisatiereacties Door een zure en een basische oplossing in de juiste hoeveelheid samen te voegen, kan men een _______________________ oplossing verkrijgen. Zulke reacties noemen we neutralisatiereacties.



Chemie (2u) - 4 FRWET (7) Toepassing: a) Welke indicator kan men gebruiken voor: -

De identificatie van basen? _______________________

-

De identificatie van zuren en basen? __________________________

-

De identificatie van zowel zuren als basen en tevens van de sterkte van het zuur of de base (dit noemt men ook de ‘zuurtegraad’)? _____________________________

b) Vul aan met cijfers : De pH-schaal gaat van _____ (laagst mogelijke pH-waarde) tot _____ (hoogst mogelijke waarde). De sterkste zuren hebben pH _________, de sterkste basen hebben pH _____ . Een neutrale stof (zoals gedestilleerd water) heeft pH ____ . Een stof met pH 6 is tienmaal zuurder dan een stof met pH 7. Een stof met pH 8 is honderdmaal (10 x 10 = 10²) “meer basisch” dan een stof met pH 6. Men zegt dat de pH-schaal een logaritmische schaal is8. Cola is dus (ongeveer) ______________ maal zuurder dan koffie!

8

Daarover leer je in het zesde jaar meer, in de wiskundeles. Ook de schaal van Richter, die de kracht van aardbevingen aangeeft, is een logaritmische schaal: een aardbeving met een kracht 6 op de schaal van richter is duizendmaal krachtiger dan een aardbeving met een kracht 3. Een andere logaritmische schaal is de decibelschaal (dB), die de geluidssterkte aangeeft.




12.

Zuren

Bronnen:  

C:\elementaire chemie\407_Zuren.htm Explosief 2.2. p. 55-61

1. Wat zijn zuren? Opmerking: er is een verschil tussen “zuren” en “zure oplossingen”. Voor de onderstaande definitie gebruik je Elementaire chemie (niet Explosief 2.2.).



Definitie:

Zuren zijn stoffen die ____________________________________________ ______________________________________________________________.



Zuren zijn altijd m______________________verbindingen



Zuren bestaan uit twee, drie of meer _________________________________ (zuren bevatten dus nooit metalen ! ).



Welk element komt in elk zuur voor? _____________________ (symbool : _____).



Zuren kunnen we dus kort voorstellen met de algemene formule HZ, waarbij H staat voor _______________ en Z voor de zuurrest (zie lager).

1.1. Vul de volgende twee voorbeelden van een zuur aan, met de naam, de chemische formule, de zuurrest en de structuurformule) (bron: Elementaire Chemie) Vb. 1 :

Naam van het zuur : waterstofchloride

Chemische formule : _______

Triviale naam9 (indien die bestaat) : ____________________ . Zuurrestion Z : _______________________ (zie de tabel in Explosief 2.2. p. 57) Structuurformule (teken deze vanaf nu met streepjes, niet met bolletjes) :

9

Hiermee wordt de “populaire benaming” van het zuur in de volksmond bedoeld. Deze wordt ook nu nog door veel chemici en wetenschappers gebruikt (maar niet in wetenschappelijke artikelen of op internationale congressen)



Chemie (2u) - 4 FRWET Vb. 2 :

Naam : (di)waterstofcarbonaat

Chemische formule : __________

Triviale naam (als die bestaat) : ____________________ . (zie de tabel in Explosief 2.2. p. 57) Zuurrest Z : ________________________ .

(zie de tabel in Explosief 2.2. p. 57)

Structuurformule (met streepjes) :

2. Nomenclatuur van (anorganische) zuren Vul aan en schrap wat niet past: Bij de anorganische zuren onderscheiden we twee belangrijke categorieën, afhankelijk van het aantal elementen waaruit het zuur bestaat. 

B______________________ zuren bestaan uit twee elementen (niet-metalen). Het eerste element is altijd _______________________ (symbool: ____) . De naam van de binaire zuren eindigt altijd op -_____ .



T______________________ zuren of oxozuren bestaan uit drie elementen (niet-metalen). Het eerste is altijd _______________, het laatste is altijd _______________ (vandaar de benaming “oxozuren” voor ternaire zuren). Het middelste element (in de chemische formule) is een metaal / niet-metaal.

Je moet de namen van binaire en ternaire zuren kunnen afleiden uit hun moleculeformules, en omgekeerd. Dat oefenen we nu in. Opmerking : behalve binaire en ternaire zuren bestaan er ook andere zuren (bv. de organische zuren azijnzuur : CH3COOH of citroenzuur C5H7O5COOH. Daarover leer je later meer.)




2.1.

Nomenclatuur van binaire zuren.

Lees aandachtig het korte stukje over de nomenclatuur (= naamgeving) van binaire zuren op Elementaire Chemie. Lees ook de namen van de voorbeelden in het kadertje (HF, HCl enz.)

Noteer hier hoe de naam van binaire zuren gevormd wordt. Geef ook één voorbeeld.

Vul de volgende tabel aan zonder naar de oplossing in Elementaire Chemie te kijken. Controleer daarna je antwoorden.

Formule

Naam

HF

________________________

HCl

______________________ (Triviale naam: _______zuur)

________

Waterstofbromide

HI

_______________________

_________

diwaterstofsulfide

Tip: Herhaal de bovenstaande oefening tot je de naamgeving van binaire zuren onder de knie hebt.




2.2.

Nomenclatuur van ternaire zuren (oxozuren)

Een typisch voorbeeld van een ternair zuur is HNO3 of waterstofnitraat (triviale naam: salpeterzuur). Ternaire zuren zijn altijd opgebouwd uit _______ (hoeveel?) elementen. Het eerste element in de formule is steeds _______________________ . Het laatste element in de formule is steeds ______________________ . Het middelste element is een n______-__________, bv. P, S of N. De twee laatste elementen samen (bv. N en O bij HNO3) vormen een eigen verbinding met een eigen naam. Zie ook Explosief 2.2. p. 57 voor een mooi overzicht. Voorbeeld: bij HNO3 (naam: ________________zuur of waterstof____________) onderscheiden we het element waterstof (H) en de zuurrest NO3 = “nitraat”. De namen van de meest voorkomende zuurresten moet je kennen. Oefen ze in met de onderstaande tabel. Je moet de zuurresten kennen die niet tussen haakjes staan.

Opgave: vul de tabel volledig in. Als bron gebruik je Elementaire Chemie en Explosief 2.2. p. 57. Tabel : ZUURRESTEN

Verbindingen van zuurstof (O) met…

Stikstof (____)

_________ (Cl)

_________ (____)

_________ (____)

_________ (_____)

(Hyponitriet)

Nitriet

Nitraat

(Pernitraat)

_______

NO2

NO3

_______

Hypochloriet

Chloriet

Chloraat

Perchloraat

_______

_______

___________

_______

(Hyposulfiet)

Sulfiet

Sulfaat

(bestaat niet)

_______

_______

SO4

(Hypocarbonaat)

(Carboniet)

Carbonaat

(Percarbonaat)

_______

_______

_________

_______

(Hypofosfiet)

(Fosfiet)

Fosfaat

(Perfosfaat)

_______

_______

________

_______



Chemie (2u) - 4 FRWET Je moet alle vetgedrukte namen uit het hoofd kennen (in beide richtingen: naam  formule en formule  naam). De namen tussen haakjes hoef je niet te kennen, maar ook die zijn heel makkelijk te onthouden.

Studietip : Hoe leer je deze tabel? Leer alleen de vetgedrukte kolom. Alle andere benamingen en formules kun je daar makkelijk uit afleiden. Hier kun je voor jezelf noteren hoe je de namen van de zuurresten makkelijk kunt onthouden.

2.3.

Toepassing : naamgeving van zuren

Alles gesnapt? Test dan jezelf! Geef de wetenschappelijke naam van de volgende binaire en ternaire zuren. Je moet de naam én de triviale naam van deze zuren kennen! Formule

Wetenschappelijke naam

Triviale naam

HI

___________________________________

(n.v.t.)

H2SO3

___________________________________

_______________________

H2SO4

___________________________________

_______________________

H3PO4

___________________________________

_______________________

HClO3

___________________________________

_______________________

HClO4

___________________________________

_______________________

HClO2

___________________________________

_______________________

H2CO3

___________________________________

_______________________

H2S

___________________________________

(n.v.t.)

HBr

___________________________________

(n.v.t.)

Oplossing: zie Explosief 2.2. p. 57 2014-2015 Freinetschool Villa da Vinci



2.4.

Lading van de zuurrestionen

Uit de chemische formule van een binair of ternair zuur kun je probleemloos de lading van het zuurrestion afleiden. Gebruik je kennis van atoombouw en bindingen om te antwoorden: H2S

HCl

H2SO4

Lading van elk waterstofion?

_____

=> 2 x H+

Lading van de zuurrest (het zwavel-ion) ?

_____

=> Cl2-

Lading van het waterstofion?

_____

=> ____________

Lading van de zuurrest (het chloor-ion) ?

_____

=> ____________

Lading van elk waterstofion?

_____

=> ____________

Lading van de zuurrest (het sulfaation) ?

_____

=> ____________

Vul nu meteen de elektrische lading van de zuurrestionen aan, met behulp van de chemische formules van de zuren op de vorige bladzijde:

Naam Z-ion

Z-ion symbolisch:

Sulfaation

SO42-

Sulfietion

__________

Fosfaation

__________

Chloraation

__________

Chlorietion

__________

Perchloraation

__________

Carbonaation

__________

Controleer je antwoorden op C:\elementaire chemie\407_Zuren.htm.



Chemie (2u) - 4 FRWET 3. Reacties van zuren met water Reactie van zuren met water (of waterige oplossingen)

Bestudeer de onderstaande reacties (Z = zuurrest) : 𝑤𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑔𝑒 𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑠𝑖𝑛𝑔

HZ →

H+ + Z -

Deze reactie kan meermaals plaatsvinden : 𝑤𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑔𝑒 𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑠𝑖𝑛𝑔

H2Z →

𝑤𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑔𝑒 𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑠𝑖𝑛𝑔

H+ + HZ- →

2H+ + Z2-

Vul aan: Wanneer zuurmoleculen met een waterige oplossing in aanraking komen, splitsen zich positieve / negatieve w_______________________ ionen af. De rest van de molecule blijft achter als een positief / negatief ion, dat we z_______________ion noemen. Bij deze reactie ontstaan waterstof_____________ en zuurrestionen. Drie voorbeelden maken dit duidelijk. Vul aan: 𝑤𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑔𝑒 𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑠𝑖𝑛𝑔

1) HCl →

_________ + __________

𝑤𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑔𝑒 𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑠𝑖𝑛𝑔

2) H2CO3 →

_________ + __________

- 𝑤𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑔𝑒 𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑠𝑖𝑛𝑔

En vervolgens :

HCO3 →



_________ + __________

Chemie (2u) - 4 FRWET 4. Toepassingen van belangrijke (anorganische) zuren

Opzoekopdracht deel 1 (deel 2 : zie p. 66) Zoek voor de zuren zwavelzuur, koolzuur, zoutzuur en salpeterzuur op, (1) waarvoor ze in de industrie en het huishouden gebruikt worden, (2) welke hun eventuele vervangproducten zijn, (3) welke voorzorgsmaatregelen je bij het gebruik van deze zuren moet nemen, (4) hoe ze bereid of gewonnen worden.

Maak hiervan zelf een samenvatting op een apart blad. Dien dit in als huistaak voor de afgesproken datum (10 punten DW chemie). Dit is te kennen leerstof!




13.

Hydroxiden

Bronnen:   

C:\elementaire chemie\408_Hydroxiden.htm Explosief 2.2. p. 62-67 Internet

1. Wat zijn hydroxiden? (bron: Explosief p. 62-65)

Definitie De algemene formule van hydroxiden is : __ __ __ . Dit betekent dat alle hydroxiden bestaan uit (1) een ________________ (M), (2) het element __________________ (___) en (3) het element _____________________ (___). De stof bevat drie elementen en is dus een t____________________ verbinding.

Soort verbinding en aggregatietoestand Hydroxiden zijn ___________verbindingen tussen metaalionen en hydroxide-ionen. Het metaalion is positief / negatief geladen, het hydroxide-ion positief / negatief. We weten van vorig jaar dat ionverbindingen zeer sterke / zwakke verbindingen zijn: positief en negatief geladen ionen trekken elkaar sterk / zwak aan. Wat kun je daaruit afleiden in verband met het smeltpunt van hydroxiden? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Wat is dan ook de aggregatietoestand van de meeste hydroxiden bij kamertemperatuur? ___________________________________________________________________________

Kort (definitie) : Hydroxiden zijn ________verbindingen met als algemene formule _____ .



Onthoud : het hydroxide-ion heeft als lading 1- :

OH2014-2015 Freinetschool Villa da Vinci


Chemie (2u) - 4 FRWET 2. Voorbeelden van hydroxiden; naamgeving Lees in Elementaire Chemie het stukje over de naamgeving van hydroxiden: C:\elementaire chemie\408_Hydroxiden.htm.

Er zijn twee soorten hydroxiden: (1) Hydroxiden waarbij het metaal slechts één ion kan vormen: o Het betreft metalen uit een van de hoofdgroepen (bv. Li, Na, Mg, Al). o Deze hydroxiden hebben maar één naam. (2) Hydroxiden met twee namen o Het betreft doorgaans metalen uit de overgangselementen (bv. Fe, Cu, Ag). o Deze hydroxiden hebben twee verschillende namen (je moet ze allebei kennen).

Vul de tabel aan (behalve de donkergekleurde vakjes). Zoek voor elke hydroxide ook één toepassing op, bv. in Wikipedia; soms moet je de Engelstalige Wikipedia raadplegen. Chemische formule

Wetenschappelijke naam10

Alternatieve naam (met positief metaalion)

Populaire naam

Een toepassing, of voorkomen in de natuur

B__________ s_______ (in de handel: ook wel D________ genoemd)

NaOH

Al(OH)3

Mg(OH)2

Fe(OH)2

Bru______

Ijzer(II)hydroxide

ijzerdihydroxide

Fe(OH)3 CuOH

10

Soms zijn twee namen mogelijk : met of zonder de voorvoegsels di-, tri-, tetra- enz. Dat is vooral het geval bij overgangselementen.



Chemie (2u) - 4 FRWET Chemische formule

Wetenschappelijke naam

Alternatieve naam (met positief metaalion)

Populaire naam

Een toepassing, of voorkomen in de natuur

Cu(OH)2 Bij__________ p_______

KOH Ba(OH)2 LiOH De regels van de naamgeving moet je kunnen toepassen!

3. Dissociatie van hydroxiden in water. Dissociatievergelijking. Wanneer hydroxiden met water in aanraking komen, kan de verbinding “uiteenvallen” in afzonderlijke ionen. We spreken dan van “dissociatie” (letterlijk: ontbinding). Hydroxiden die goed oplossen in water veroorzaken b____________________ oplossingen (dus met een pH > 7)11. Deze dissociatie kan men met zogenaamde dissociatievergelijkingen voorstellen. De ionverbinding valt uiteen in twee (geladen) ionen. Voorbeelden: 

de dissociatie van natriumhydroxide12 (𝐻2 𝑂)

NaOH → 

Na+ + OH-

de dissociatie van calciumhydroxide (𝐻2 𝑂)

Ca(OH)2 →

Ca2+ + 2 OH-

11

De meeste hydroxiden veroorzaken basische oplossingen, maar niet allemaal. IJzer(II)hydroxide, bijvoorbeeld, is wel een hydroxide, maar geen base. 12 Het symbool voor water boven de pijl is niet verplicht. Het dient om aan te geven dat de reactie in water plaatsgrijpt : het hydroxide valt uiteen.



Chemie (2u) - 4 FRWET Bij deze vergelijkingen moet je op drie zaken letten (vul aan / schrap wat niet past): 1) De juiste lading van het ion. Vraag: welk ion is altijd positief geladen? Het metaalion / OH-ion. welk ion is altijd negatief geladen? Het metaalion / OH-ion. 2) De hoeveelheid lading van het metaalion Vraag: Hoe groot is de lading van het natriumion bij de dissociatie van NaOH? ____ Hoe groot is de lading van het calciumion bij de (volledige) dissociatie van Ca(OH)2? ____

Merk op dat de lading van het OH-ion altijd dezelfde is, namelijk: __________

3) De correcte coëfficiënten (zie vorig jaar : wet van behoud van elementen!) Opmerking: OH- moet je hier als één groep beschouwen. Je schrijft de coëfficiënt er dus voor.

Oefen zelf: schrijf de dissociatievergelijking van (pas de coëfficiënten aan waar nodig!) (𝐻2 𝑂)

→



Kaliumhydroxide, KOH

:

KOH



Barium(di)hydroxide, Ba(OH)2

:

Ba(OH)2



__________hydroxide, CuOH

:

________



_______________________,

:

Al(OH)3→

__________________

(𝐻2 𝑂)

→

__________________

(𝐻2 𝑂)

→

(𝐻2 𝑂)

_________________

__________________

Tip: vergelijk deze dissociatievergelijkingen met de dissociatie van zuren in water (zie hoger).



Chemie (2u) - 4 FRWET 4. Toepassingen van belangrijke hydroxiden

Opzoekopdracht (deel 2) Zoek voor de hydroxiden NaOH en Ca(OH)2 en KOH op: (1) Waarvoor worden ze in de industrie en het huishouden gebruikt? (2) Wat zijn hun eventuele vervangproducten? (3) welke voorzorgsmaatregelen moet je bij het gebruik van deze hydroxiden nemen? (4) Hoe worden ze bereid of gewonnen?

Maak hiervan zelf een samenvatting op een apart blad. Dien dit in als huistaak voor de afgesproken datum (10 punten DW chemie). Dit is te kennen leerstof!




14.

Zouten

Bronnen:  

C:\elementaire chemie\409_Zouten.htm Explosief 2.2. p. 68-72

Naast de z____________ en de hy____________________ bestaan er ook nog de zouten. Daarover gaat deze leerfiche. 1) Lees aandachtig de informatie op Elementaire Chemie (Zouten). Beantwoord vervolgens de vragen: Vraag

Antwoord

Welke soort verbinding zijn zouten?

i___________________________

Uit welke twee delen bestaan zouten altijd?

Uit een positief / negatief _____________ ion (of een a______________ ion NH4+) en een positief / negatief _____________________ ion.

Hoe noemen we zouten uit twee delen?

___________________ zouten

Geef hiervan twee voorbeelden (naam en

Formule:

formule)

___________ ____________________

Naam:

___________ ____________________

Hoe noemen we zouten uit drie delen?

___________________ zouten

Geef hiervan twee voorbeelden (naam en

Formule:

formule)

___________ ____________________

Naam:

___________ ____________________ Noot: Bij ternaire zouten is het negatieve ion zélf

Bv. NO3-, SO42-

een ionbinding



Chemie (2u) - 4 FRWET 2) Nomenclatuur van zouten Vul de tabel aan. Geef van elk zout de juiste naam/namen. NaF KCl CaBr2 MgI2 Na2S NaNO3 K2SO4 CaCO3 Al2(SO3)3 Mg3(PO4)2

Vul de tabel aan: Zout (formule)

Naam

Lading van het zuurrestion (*)

Al2O3 Ba(OH)2 Na2S Fe2(SO4)3 Zn(NO3)2

Oplossing: C:\elementaire chemie\409_Zouten.htm



Chemie (2u) - 4 FRWET (*) Tip: De lading van het zuurrestion kun je afleiden uit het aantal positieve ionen in de verbinding. Waarom is bij Al2O3 de lading van het O3-ion gelijk aan 2- ? Omdat° ____________________ ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ ° Antwoord (gemengde woorden – met deze woorden vorm je het antwoord hierboven): aluminiumionen – samen – twee – lading – totale – de – aan – gelijk – is – de – van – het – ion +2 – positieve. Bij de ternaire zouten moet je dezelfde redenering toepassen op het samengestelde ion (bv. bij Fe2(SO4) 3 hebben SO4-ionen de lading 2-).

3. Fysische eigenschappen van zouten Vul de tabel aan met behulp van Elementaire Chemie. ZOUTEN Smelt- en kookpunt :

Aggregatietoestand bij kamertemperatuur : Geleiding van de elektrische stroom: -

In vaste toestand

-

In vloeibare toestand

-

Opgelost in water

Oplosbaarheid in water: Zijn ALLE zouten in water oplosbaar? Zijn VEEL zouten in water oplosbaar? Deze eigenschappen van zouten moet je kennen!



Chemie (2u) - 4 FRWET Leg uit met het deeltjesmodel: 

Waarom geleiden zouten in vaste toestand de elektrische stroom niet? __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________



Waarom geleiden zouten in opgeloste toestand de elektrische stroom wel ? __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________

4. Ammoniumzouten. (Als je de fiche goed hebt ingevuld, vind je het antwoord op deze vragen hierboven). Bij één categorie van zouten is het positieve ion geen metaalion, maar een zogenaamd ammoniumion. Deze zouten noemen we ammoniumzouten.

www



Geef de chemische formule van het amminium-ion (mét lading) : ____________



Een voorbeeld van een ammoniumzout is ammoniumcarbonaat o

Geef de chemische formule : ________________

o

Geef de triviale naam : _________________

o

Zoek twee toepassingen van ammoniumcarbonaat uit het dagelijks leven op : 1) _____________________________________________________ 2) _____________________________________________________




15.

Classificatie van stoffen

Metalen, edelgassen, koolwaterstoffen, alkanen, alkenen, alkynen, zuren, hydroxiden, zouten, ammoniak, water, organische en anorganische stoffen…. Zie je het bos nog door de bomen van al die soorten stoffen? Geen nood, in deze fiche ordenen we al deze stoffen in één overzichtelijk schema. Moet je dat schema uit het hoofd leren? Neen, gelukkig niet. Volgens het leerplan moet jij (met 2 uur chemie) het volgende kunnen: “Aan de hand van een chemische formule een representatieve stof classificeren als:         

enkelvoudige of samengestelde stof, metaal of niet-metaal (+ edelgas), soort verbinding: ionbinding, metaalbinding, moleculeverbinding, organische of anorganische stof, koolwaterstof: alkaan, alkeen, alkyn metaaloxide (M,O) of niet-metaaloxide (NM,O), hydroxide zuur: binair of ternair (oxozuur), zout: binair of ternair.”

Opgave: Vul de tabel op de volgende bladzijde volledig en zonder hulpmiddelen in. Kies voor elke categorie uit de volgende mogelijkheden: Categorie: Stofklasse

Mogelijkheden: Metaal, niet-metaal, binair zuur, ternair zuur, hydroxide, binair zout, ternair zout, ammoniumzout, alkaan, alkeen, alkyn, alcohol, water, niet-metaaloxide, metaaloxide, ammoniak, (organisch zuur)

Hoofdgroep Indeling/samenstelling (alleen bij samengestelde stoffen) Onderverdeling

Enkelvoudige stof (E) ; samengestelde stof (S) Organisch ; anorganisch

Detaillering (alleen bij anorganisch stoffen) Eindgroep


Koolwaterstoffen ; andere C,H,O-verbindingen, moleculeverbindingen, ionverbindingen Anorganische zuren, ammoniak, zouten, hydroxiden, water, metaaloxiden, niet-metaaloxide, ammoniumzouten, Water Ammoniak Binaire zuren / ternaire zuren Hydroxiden Binaire zouten / ternaire zouten / ammoniumzouten Metaaloxiden / Niet-metaaloxiden Metalen / niet-metalen Alkanen / alkenen / alkynen / alcoholen Organische zuren HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten 71


(Oplossing: Explosief 2.2. p. 76)




16.

Samenvattend schema




17.

Slotoefening: classificatie van stoffen

Oef. 1. Zet de stoffen op de juiste plaats in het schema. (Dit vergt wat denkwerk, maar je moet dit intussen zonder hulp kunnen…)

KNO3, CH3OH, NH3, H2SO3, CaO, Al(OH)3, FeS, Cu, NO2, N2 1 2 3 4 5 6 7 8

Oef. 2. Zelfde opgave

Pb(OH)2, NH4Br, H2O, C3H4, HgO, ZnSO4, AgCl, (NH4)2SO4, C6H14, C6H5COOH, HBr, Ca3(PO4)2, S8, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Oplossing: zie elementaire chemie / jaar 4 / chemie



Intermezzo : elementen en symbolen

Recommend Documents