Eenheden, grootheden en symbolen

Eenheden, grootheden en symbolen Alfabetische lijst van symbolen en eenheden te hanteren in Intechnium-uitgaven Grootheid/coëfficiënt

Eenheid

symbool

naam

symbool

naam

a a a

autoriteit versnelling temperatuurvereffeningscoëfficiënt oppervlak(te) breedte barometerstand (atmosferische druk) snelheid (licht, geluid) soortelijke warmte bij constante volume soortelijke warmte bij constante druk warmtecapaciteit capaciteit relatieve (massa)dichtheid vaste lengtemaat, dikte Krischer-waarde

2 m/s 2 m /s

dimensie één meter per seconde kwadraat meterkwadraat per seconde

A b B c cv cp C C d d D d D D E e E E E E E ƒ ƒ F g

G G Gd Gh h h H H H

inwendige middellijn uitwendige middellijn diffusiecoëfficiënt energie grondtal van de natuurlijke logaritmen verlichtingssterkte bestralingssterkte elektromotorische kracht elektrische veldsterkte elasticiteitsmodus frequentie vormfactor kracht sterkte van het zwaarteveld versnelling van de vrije val; 2 genormeerd: 9,80655 (9,81) m/s geleiding gewicht graaddagen graaduren hoogte soortelijke enthalpie enthalpie belichting magnetische veldsterkte

2

m m Pa

vierkante meter meter pascal

m/s J/(kg.K)

meter per seconde joule per kilogram.kelvin

J/(kg.K)

joule per kilogram.kelvin

J/K F m 2 W/(m .K) m m 2 m /s J -

joule per kelvin farad dimensie één meter watt per vierkante meter kelvin meter meter vierkante meter per seconde joule dimensie één

lx 2 W/m V N/C Pa Hz N N/kg 2 m/s

lux watt per vierkante meter volt newton per coulomb pascal hertz dimensie één newton newton per kilogram meter per seconde kwadraat

S N K.d K.h m J/kg J lx.s A/m

siemens newton kelvin.dag kelvin.uur meter joule per kilogram joule lux.seconde ampère per meter

Grootheid/coëfficiënt

Eenheid

symbool

symbool

Hi

naam calorische onderwaarde

J/kg;J/m

3

Hs

calorische bovenwaarde

I I I Iclo J k kv

l L L Lp Li Lw m M M Mr n

(elektrische) stroom geluidsintensiteit lichtsterkte kledingweerstand stroomdichtheid wandruwheid doorstroomcoëfficiënt van een afsluiter doorstroomcoëfficiënt van een afsluiter bij max. lichthoogte overdrachtsfactor van regelkring warmtedoorgangscoëfficiënt van warmtewisselaars lengte elektrische zelfinductie luminantie geluidsdrukniveau geluidsintensiteitsniveau geluidsvermogenniveau massa moment van een kracht molaire massa relatieve molecuulmassa ventilatievoud

n n n n n n N N p

aantal per tijdseenheid hoeveelheid stof brekingsindex (straling) luchtfactor polytropische exponent rotatiefrequentie aantal windingen, moleculen aantal uren druk; momentane geluidsdruk

s mol -1 s Pa

∆p pdyn patm pabs pc po ph ps P Pa Pel Pf Pe Pi q

drukverschil, drukverlies snelheids-, dynamische, stuwdruk atmosferische druk absolute druk condensatiedruk (abs) verdampingsdruk (abs) hydrostatische, hoogtedruk statische druk vermogen; energiestroom asvermogen opgenomen vermogen wrijvingsvermogen effectief vermogen geïndiceerd (inwendig) vermogen warmtestroomdichtheid

Pa Pa Pa Pa Pa Pa Pa Pa W W W W W W 2 W/m

*

Afhankelijk van de situatie

kvs K K

naam 3

J/kg; J/m

A 2 W/m Cd clo 2 A/m m 3 ½ (m /h)/bar 3

(m /h)/bar

½

* 2 W/(m .K) m H 2 Cd/m dB dB dB kg N.m kg/mol 3 3 m (m /h) -1

joule per kilogram joule per kubieke meter joule per kilogram joule per kubieke meter ampère watt per vierkante meter candela 2 (0,155 m .K/W) ampère per vierkante meter meter * watt per vierkante meter kelvin meter henry candela per vierkante meter decibel decibel decibel kilogram newton.meter kilogram per mol dimensie één kubieke meter lucht per uur per kubieke meter ruimte-in houd per seconde mol dimensie één dimensie één dimensie één per seconde dimensie één dimensie één pascal; newton per vierkante meter pascal pascal pascal pascal pascal pascal pascal pascal watt watt watt watt watt watt watt per vierkante meter

Grootheid/coëfficiënt

Eenheid

symbool

naam

symbool

naam

qm qv Q Q Q r

kg/s 3 m /s J lm.s C m

kilogram per seconde kubieke meter per seconde joule lumen.seconde coulomb meter

x x xd xi xs

massastroom volumestroom hoeveelheid warmte; stralingsenergie hoeveelheid licht lading kromtestraal (van een gebogen oppervlak) universele gasconstante drukverval, stromingsweerstand per strekkende meter buislengte (elektrische) weerstand regelfactor warmteweerstand warmteweerstand constructie warmteovergangsweerstand buiten warmteovergangsweerstand binnen warmteweerstand lucht op lucht specifieke gasconstante warmteweerstand spouw afgelegde weg soortelijke entropie entropie tijd tijdconstante dode tijd integratietijd vereffeningstijd wachttijd periode(duur), trillingstijd absolute temperatuur celsiustemperatuur condensatietemperatuur verdampingstemperatuur temperatuurverschil overtemperatuur (elektrische) spanning warmtedoorgangscoëfficiënt van bouwkundige constructies snelheid gemiddelde snelheid soortelijk volume volume molair volume kringversterking wobbe-index arbeid (variabele) lengtemaat absolute vochtigheid van vochtige lucht dampgehalte in koudemiddel geregelde grootheid regeldifferentie gemeten waarde gewenste waarde

*

Afhankelijk van de situatie

R R R R R Rc Re Ri Rl Rs Rsp s s S t tc td ti tv tw T T T Tc To ∆T ∆To U U v vgem v V Vm Vo W W x x

J/(kmol,K) joule per kilomol.kelvin Pa/m pascal per meter Ω 2 m .K/W 2 m .K/W 2 m .K/W 2 m .K/W 2 m .K/W J/(kg.K) 2 m .K/W m J/(kg.K) J/K s s s s s s s K °C K of °C K of °C K K V 2 W/(m .K)

ohm dimensie één meterkwadraat.kelvin per watt meterkwadraat.kelvin per watt meterkwadraat.kelvin per watt meterkwadraat.kelvin per watt meterkwadraat.kelvin per watt joule per kilogram.kelvin meterkwadraat.kelvin per watt meter joule per kilogram.kelvin joule per kelvin seconde seconde seconde seconde seconde seconde seconde kelvin graden celsius kelvin of graden celsius kelvin of graden celsius kelvin kelvin volt watt per vierkante meter kelvin

m/s m/s 3 m /kg 3 m 3 m /mol 3 J/m J m kg/kg

meter per seconde meter per seconde kubieke meter per kilogram kubieke meter kubieke meter per mol dimensie één joule per kubieke meter joule meter kilogram per kilogram

kg/kg * * * *

kilogram per kilogram * * * *

Grootheid/coëfficiënt

Eenheid

symbool

naam

symbool

naam

xs

absolute vochtigheid van verzadigde vochtige lucht statische regelafwijking regelbereik proportionele band corrigerende grootheid werkgebied corrigerende grootheid storende grootheid aantal cilinders compressor verdunning drukverlies door plaatselijke weerstanden impedantie absorptie-coëfficiënt hoek lineaire uitzettingscoëfficiënt warmteoverdrachtscoëfficiënt warmteoverdrachtscoëfficiënt voor convectie warmteoverdrachtscoëfficiënt buiten warmteoverdrachtscoëfficiënt binnen warmteoverdrachtscoëfficiënt kubieke uitzettingscoëfficiënt dikte van de 'laminaire' grenslaag bij turbulente stroming symbool waarmee een 'verandering' van een grootheid wordt aangegeven emissiecoëfficiënt voor straling van een oppervlak koudefactor relatieve wandruwheid weerstandscoëfficiënt voor stroming door een plaatselijke weerstand (afsluiter, en dergelijke) dynamische viscositeit rendement golflengte weerstandsfactor voor wrijving volumetrisch rendement

kg/kg

kilogram per kilogram

* * * * * * -

* * * * * * dimensie één pascal ohm dimensie één radiaal per kelvin watt per vierkante meter.kelvin watt per vierkante meter.kelvin

xw Xh Xp y Yh z z z Z Z α α, β α α αc αe αi αs β δ

∆ ε ε ε ζ

η η λ λ λ λ v ξ π

Σ

warmtegeleidingscoëfficiënt kinematische viscositeit massaverhouding verhouding tussen omtrek en middellijn van een cirkel partiële druk van de waterdamp in vochtige lucht partiële druk van de waterdamp in vochtige lucht bij verzadiging (massa)dichtheid reflectiecoëfficiënt (straling) soortelijke weerstand stralingsconstante van Stefan Boltzmann som(matie)teken

*

Afhankelijk van situatie

π πs ρ ρ ρ υ

Grootheid/coëfficiënt

Ω rad -1 K 2 W/(m .K) 2 W/(m .K) 2

W/(m .K) 2 W/(m .K) 2 W/(m .K) -1 K m

watt per vierkante meter.kelvin per kelvin meter

(operator) -

dimensie één

-

dimensie één dimensie één dimensie één

Pa.s m 3 3 m /m

pascal.seconde dimensie één meter dimensie één kubieke meter per kubieke meter watt per meter.kelvin meterkwadraat per seconde kilogram per kilogram dimensie één

W/(m.K) 2 m /s kg/kg Pa Pa

pascal pascal

3

kg/m Ω.m 2 4 W/m .K

Eenheid

kilogram per kubieke meter dimensie één ohm.meter watt per vierkante meter. kelvin tot de vierde (operator)

symbool

naam

symbool

naam

τ _ _ Φ Φ Φc Φo Φ

transmissiecoëfficiënt relatieve vochtigheid faseverschuiving lichtstroom warmtestroom warmtestroom door de condensor warmtestroom door de verdamper massastroomdichtheid

rad lm W W W 2 kg/(s.m )

Ψ Ψ ω Ω

vochtigheidsgraad elektrische flux hoeksnelheid ruimtehoek

C rad/s sr

dimensie één dimensie één radicaal lumen watt watt watt kilogram per seconde meter kwadraat dimensie één coulomb radiaal per seconde sterradiaal

Lijst van toegestane niet SI-eenheden Grootheid

Eenheid (naam)

Symbool

Definitie

energie tijd

kilowattuur minuut uur dag graad minuut seconde liter ton bar omw/min

kWh min h d ° ' " l (of L) t bar -1 min

1kWh 1 min 1h 1d 1° 1' 1" 1l 1t 1 bar -1 1 min

vlakke hoek

volume massa druk in medium toerental

6

= 3,6.10 J = 60 s = 60 min = 24 h = (1/180) rad = (1/60)° = (1/60)' 3 = 1 dm = 1000 kg 5 = 10 Pa -1 = (1/60)s

Indices voor koudetechniek Bij grootheden voor de koudetechniek worden de volgende standaardindices gebruikt: c voor condensor o voor verdamper