Instituut voor Media, Informatie & Communicatie. Scriptie: 'Het nieuwe programma voor HumorTV24'

Instituut voor Media, Informatie & Communicatie Scriptie: 'Het nieuwe programma voor HumorTV24'

Pieter Lollinga 641491

Eerste begeleider: Bas Homans Tweede begeleider: Erika Arps

maandag 3 februari 2014

Voorwoord Voor u ligt mijn bachelorscriptie. Het eindproduct van mijn studie Media, Informatie en Communicatie aan de Hogeschool van Amsterdam. Aan het begin van mijn studie werd mij al duidelijk dat ik iets met televisie wilde doen en dan met name humor in televisieprogramma's. Een droom is dan ook om ooit een eigen sitcom te produceren. De eerste stappen die ik heb gezet voor realisatie van deze droom, zijn genomen in de beroepsoriënterende fase van de opleiding. Ik heb namelijk tijdens mijn stage bij HumorTV24 meerdere humoristische items mogen regisseren en produceren. Toen daarna bij HumorTV24 de mogelijkheid zich aandeed om een eigen programma te verzinnen en te produceren was de link met afstuderen snel gemaakt. Dit resulteerde in het voor HumorTV24 nieuwe programma: 'HTV News'. Al hebben het onderzoek en het uiteindelijke beroepsproduct niet tot een sitcom geleid, ben ik desondanks trots op mijn prestatie. Ook dit is weer een stap dichterbij het doel. Het bedenken en produceren van mijn eigen sitcom. Graag wil ik van de gelegenheid gebruik maken om een aantal mensen te bedanken. Als eerste gaat mijn dank uit naar Maaike Taris. Als coördinator van HumorTV24 heeft zij mij de mogelijkheid gegeven tot het produceren van mijn idee. Door haar vertrouwen in mij is het gelukt om daadwerkelijk een programma van de grond te krijgen. Ten tweede wil ik de panelleden en geïnterviewden bedanken voor hun medewerking. Zonder hun bereidwilligheid zouden er geen resultaten zijn om over te rapporteren. Als laatste wil ik vooral mijn begeleider Bas Homans bedanken. Als hij mij niet wakker had geschud om ook echt te beginnen aan mijn onderzoek, dan was ik nu nog steeds biertjes aan het tappen. Zonder zijn geduld, advies en kritiek had ik het onderzoek op deze manier nooit kunnen afronden. Pieter Lollinga Amsterdam

Managementsamenvatting HumorTV24 is een themakanaal van de NPO en valt onder de vleugels van de VARA. Op HumorTV24 wordt vierentwintig uur per dag humorgerelateerde content uitgezonden. De uitzendingen gebeuren in carrouselvorm van vier blokken die elk zes uur duren. Deze zes uur vult HumorTV24 nu met het uitzenden van aangekochte buitenlandse series, het herhalen van sommige programma's die worden/werden uitgezonden bij de publieke omroepen en het maken van eigen content. Al lijkt HumorTV24 over genoeg middelen te beschikken om vierentwintig uur per dag televisie uit te kunnen zenden, blijft het voor het themakanaal toch elke keer puzzelen om een veelzijdig en nieuw programma-aanbod voor te kijker te kunnen realiseren. Daarom moest dit onderzoek leiden tot een nieuw programma voor HumorTV24 waarmee zij hun eigen content kunnen vergroten. Voor het bedenken en maken van een nieuw programma waren verschillende stappen nodig. Als eerste werd gekeken naam HumorTV24 zelf. Omdat HumorTV24 het themakanaal van de VARA is, dient HumorTV24 dezelfde normen en waarden, identiteit en karakter te hanteren als deze publieke omroep. De VARA is linksgeoriënteerd en heeft als speerpunten: natuur en milieu, publieke, culturele en politieke debatten, consumenten informatie, drama en cultuur. Dit hield in dat een nieuw programma voor HumorTV24 wel een bepaalde diepgang moest hebben. Dit is te merken in de huidige programmering. HumorTV24 focust zich voornamelijk op cabaret en satire. De perfecte manier om maatschappijkritisch te zijn. Er zijn verschillende soorten van humor te gebruiken in cabaret en satire, maar de minst voorkomende soort op HumorTV24 is zwarte humor en cynisme. Naast een analyse van het themakanaal had de coördinator van HumorTV24, Maaike Taris, ook bepaalde eisen waaraan een nieuw programma moest voldoen. Zij wilde dat het snel was te produceren, niet te veel mocht kosten en wilde zij graag dat er iets gedaan werd met 'actualiteit'. Iets was nu mist op de zender. Wanneer het nieuwe programma aan deze voorwaarden zou voldoen, zou HumorTV24 de pilot (proefaflevering) helpen te produceren door het beschikbaar stellen van een cameraman voor een dag, de studio van de VARA, en een editor. Met de eisen van de opdrachtgever en de huidige programmering van HumorTV24 in gedachten, is gekomen tot het televisie format (een uitgeschreven programma-idee waarop een onbeperkt aantal afleveringen kan worden gebaseerd): 'HTV News'. Een journaalachtig programma met een pop als nieuwslezer waar in ongeveer vijf minuten het belangrijke en minder belangrijke nieuws van de afgelopen week wordt doorgenomen doormiddel van zwarte humor en cynisme. Om ervoor te zorgen dat het format perfect zou aansluiten bij HumorTV24, is deze voorgelegd aan twee verschillende groepen. De eerste groep bestond uit mensen die zijn geboren en opgegroeid in Amsterdam. De tweede groep is geboren en opgegroeid in Roodeschool. (Een klein dorpje bovenin de provincie Groningen.) Omdat beide groepen een andere achtergrond hebben, zou dit verschillen kunnen opleveren in het hebben van gevoel voor humor. Dit bleek gedeeltelijk waar te zijn. Door hun verschillende achtergrond vonden ze wel verschillende grappen leuk, maar hielden beide groepen van dezelfde manier waarop een grap werd gebracht. Hoe leuk ze iets vonden, hing af van hoe dichtbij de grap zich bij hun belevingswereld bevond. Zo vonden beide groepen dat een pop de juiste keuze was om weg te komen met zwarte humor of andere 'harde' grappen. Daarnaast hielden beide groepen er niet van om als dom behandeld te worden. Ze lachen om grappen omdat ze iets leuk vinden. Niet

omdat ze verplicht worden om iets lachen. Omdat beide groepen geen aanmerkingen hadden op het format hoefde aan het format 'HTV News' niets veranderd te worden. De pretest van de pilot in de vorm van zes interviews met relevante experts, wees uit dat er nog een aantal verbeterpunten zijn. Alle geïnterviewden zagen de potentie van het programma, maar ontbreekt het nu volgens hen nog aan bepaalde diepgang. De pop leeft te weinig qua beweging en mist daarnaast een duidelijk karakter Ook gaat het programma te snel en is er teveel tekst. Zo is er een gemis aan visuele grappen en onderbrekingen in de vorm van bijvoorbeeld reportages en gimmicks om zo de grappen beter te laten inzinken. Wanneer aan deze criteriapunten wordt gewerkt, moet het programma 'HTV News' nog leuker zijn om naar te kijken.

Executive summery HumorTV24 is a Dutch digital network and part of the Public Broadcasting Association VARA. It's a small network with just eight employees. They broadcast continuously in blocks of six hours. This sounds like an easy job but that's not the case. It's hard for them to come up with a new and various programming every day. There is not a lot of money and they rerun a lot of there shows, which makes it hard to persuade other program developers to broadcast at HumorTV24. (They're afraid of an overkill on airtime.) In conclusion: It is hard to air new programs. That is why this dissertation is intended to create a new program, specially directed for HumorTV24. To come up with a new television program a few steps needed to be taken. First an analyses of HumorTV24. Who are they and what do they do? It appeared that because HumorTV24 is part of the Public Broadcasting Association VARA, it shares the same morality. The VARA has a left-wing oriented background with the key point: (as told in their mission, identity and expertise) Nature and environment, public, cultural and political information and debate, consumer information, drama and culture. This implied that a new program for HumorTV24 needed to have some kind of profundity. This so called profundity is contained in most of HumorTV24's programs. They mainly focus on cabaret; the perfect form for social critique. Although you can use different forms of humor in cabaret, the least used form on HumorTV24 is dark humor and cynicism. Also, the coordinator of HumorTV24 had some demands of her own about a new program. It needed to be quickly produced, should not cost too much and should contain some sort of actuality. (Which was missing in their current programming.) If the new program would take those proposals in account she would agree to produce the pilot (test episode) by funding a cameraman for a day and the opportunity to make use of HumorTV24's facilities, including studio and editor. When taking all those demands in account, together with the current programming; it resolved in the television format (a program on paper): 'HTV News'. A news program with a puppet as an anchorman. In about five minutes he will give the important and less important news of the week with dark humor and cynicism. To make sure the new program fits HumorTV24 perfectly the television format has been showed to two different groups. The first group consisted of people who were born and raised in Amsterdam. The second group consisted of people born and raised in Roodeschool; a small village in the top of the province Groningen. Because both groups grew up in different surroundings they could have different point of views on what is funny. Besides on having two different groups criticize the format, the other purpose of the two panel discussions. That there is a difference between both groups in point of view on what is funny appeared to be partially true. Because they have different backgrounds they like different jokes, but both groups like the same way jokes are brought. How funny a joke is, depends on how close it is to their own experience. If they really can relate to the joke. Both groups thought a puppet is the best way to go to get away with inappropriate jokes. Another thing both groups had in common is that they do not like to be played

dumb. They will laugh because something is funny, not because someone wants them to laugh. That is why both groups love improvisation television. A program is more fun to watch when you can see the enjoyment people have in doing what they do and do not take themselves too seriously. Because both groups had more to say about how they think humor must be brought instead of what is wrong with this format idea, the television format 'HTV News' did not need to be changed. After the pilot was made, it was showed to six different people; two comedians, two program developers and two potential watchers. Their comment on the pilot and the pilot itself should persuade HumorTV24 to produce 'HTV News'. All six loved the pilot but thought it needed to change on a few points if 'HTV News' is going to be aired. The first changes should be done to the puppet. It is static and needs to be more 'alive'. His whole body should move instead of just his mouth. By using its hands more often and making him move more naturally it should bring more life in to it (and the program). Another complaint was that the puppet lacked personality. It needs to really be someone, like a jackass or an alcoholic. There should be more thought into who this puppet is, what he likes and dislikes and what he needs to represent. They also thought that there was too much text in the pilot. The puppet rambled on too much. Thereby people could not get all the jokes. By bringing a gimmick into the program, start using visual jokes and or putting reports in 'HTV News' it should be more relaxing to watch.

Inhoudsopgave 1

INLEIDING.............................................................................................. 13 1.1 1.2 1.3

2

AANLEIDING ......................................................................................................... 14 PROBLEEMSTELLING............................................................................................ 14 DOELSTELLING ..................................................................................................... 14

METHODE VAN ONDERZOEK ........................................................... 15 2.1 DESKRESEARCH .................................................................................................... 15 2.1.1 De opdrachtgever.................................................................................................... 15 2.1.2 Humor .................................................................................................................. 16 2.1.3 Realisatie televisieprogramma ................................................................................. 16 2.1.4 Best practices ......................................................................................................... 16 2.2 ONDERZOEKSMETHODES................................................................................... 16 2.3 PANELGESPREKKEN ............................................................................................ 17 2.4 INTERVIEWS ........................................................................................................... 18 2.4.1 Komedie-expert 1: Stefan Pop ................................................................................ 19 2.4.2 Komedie-expert 2: Martijn Koning......................................................................... 19 2.4.3 Programmamaker 1: Wim Claassen ...................................................................... 19 2.4.4 Programmamaker 2: Eussein Oukoums ................................................................ 19 2.4.5 Kijker 1: Lianne Koster ........................................................................................ 19 2.4.6 Kijker 2: Julia van der Putten ............................................................................... 20

3

ANALYSE OPDRACHTGEVER ............................................................. 21 3.1 DE VARA ............................................................................................................... 21 3.2 HUMORTV24 ......................................................................................................... 22 3.2.1 De kijkers van HumorTV ................................................................................... 22 3.2.2 Kijkersprofiel ......................................................................................................... 24 3.2.3 De mogelijkheden vanuit HumorTV24................................................................. 24 3.3 CONCLUSIE ............................................................................................................ 25

4

HUMOR .................................................................................................... 27 4.1 4.2

HUMOR ALGEMEEN ............................................................................................. 27 HUMOR VOLGENS HUMOR-BE-NL.BLOGSPOT.NL & DAILYWRITINGTIPS.COM ................................................................................................... 28 4.3 HUMOR OP HUMORTV24.................................................................................... 29 4.3.1 Zelfgeproduceerde humor op HumorTV24............................................................. 29 4.3.2 In samenwerking geproduceerde humor ................................................................... 30 4.3.3 Humor op Humor24 van buitenaf ......................................................................... 31 4.4 PROGRAMMA'S GESCHIKT VOOR HUMORTV24 .............................................. 34 4.5 TRENDS HUMOR ................................................................................................... 34 4.6 CONCLUSIE ............................................................................................................ 35 5

REALISATIE VAN EEN TELEVISIEPROGRAMMA .......................... 37 5.1 5.2

6

PRODUCTIE ............................................................................................................ 37 CONCLUSIE ............................................................................................................ 38

UITGESCHREVEN FORMAT ................................................................ 39

6.1 TOTSTANDKOMING.............................................................................................. 39 6.2 BEST PRACTICES .................................................................................................... 40 6.2.1 The Daily Show .................................................................................................... 40 6.2.2 Weekly Puppet News ............................................................................................ 40 6.2.3 Weekend Update................................................................................................... 41 6.2.4 Muppet News Flash .............................................................................................. 41 6.2.5 Conclusie: HTV News ......................................................................................... 41 6.3 FORMAT .................................................................................................................. 42 7

PRETEST FORMAT PANELGESPREKKEN ........................................ 43 7.1.1 De verschillen tussen beide groepen ......................................................................... 43 7.1.2 Overeenkomsten tussen beide groepen ...................................................................... 44 7.2 CONCLUSIE ............................................................................................................ 44

8

RESULTATEN PRESTEST PILOT ........................................................ 47 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5

PREPRODUCTIE ..................................................................................................... 47 PRODUCTIE ............................................................................................................ 47 DE KOSTEN ............................................................................................................ 48 RESULTATEN INTERVIEWS .................................................................................. 48 CONCLUSIE ............................................................................................................ 49

9

CONCLUSIE............................................................................................. 51

10

AANBEVELING ....................................................................................... 53

11

EVALUATIE ............................................................................................. 55

LITERATUURLIJST ........................................................................................ 57 BIJLAGE I DEELVRAGEN............................................................................................... 60 BIJLAGE II DIGITALE BESTANDEN (CD) ..................................................................... 61 BIJLAGE III NOTITIES PANELGESPREK ROODESCHOOL ........................................... 62 BIJLAGE IV NOTITIES PANELGESPREK AMSTERDAM ................................................ 64 BIJLAGE V KIJKERSPROFIEL HUMORTV24 ................................................................ 69 BIJLAGE VI CALLSHEET HTV NEWS ............................................................................. 70 BIJLAGE VII SCRIPT PILOT HTV NEWS .......................................................................... 71 BIJLAGE IIXFOTO'S DRAAIDAG....................................................................................... 73 BIJLAGE IX PLAN VAN AANPAK ..................................................................................... 75 BIJLAGE X GOEDKEURINGSMAIL PLAN VAN AANPAK ............................................ 98 BIJLAGE XI GOEDKEURINGSMAIL WIJZIGINGEN PLAN VAN AANPAK .................. 99

'HTV News, het nieuwe programma voor HumorTV24 - Pieter Lollinga

11


12


13

1 Inleiding Naast de netten Nederland 1, 2 en 3 heeft de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) acht digitale themakanalen die als aanvulling gelden van hun bestaande aanbod. Zo is er het digitale themakanaal Z@pp/ Z@ppelin dat zich richt op kinderen. Wanneer op Nederland 3 Z@pp uitgezonden wordt, (dit is bedoeld voor oudere kinderen) zendt Z@appelin (dat zich richt op peuters en kleuters) uit op het themakanaal en vise versa. (Zappelin. 2013) Een ander themakanaal van de NPO is Journaal 24. Hier is vierentwintig uur per dag het laatste nieuws te volgen. Zo worden journaals herhaald tot een nieuw journaal beschikbaar is en worden nieuwsgebeurtenissen langer gevolgd dan op televisie mogelijk is. Hoewel Journaal24 behoort tot de Nederland24 groep van de NPO, wordt deze beheerd door de NOS. Dit geldt voor elk themakanaal. Zij horen bij de NPO maar worden beheerd door verschillende omroepen. De overige themakanalen en bijbehorende omroepen zijn: 101TV (BNN); Cultura24 (NTR); HumorTV24 (VARA); HollandDoc24 (VPRO); Politiek24 (NOS); Best24 (AVRO, VARA, NTR, KRO, MAX en NCRV). (NPO. Z.j.) Op dit moment heeft de NPO acht digitale themakanalen, maar dat waren twee jaar twaalf. Zo verdwenen onder andere Sterren24 en Spirit24. Volgends Gerard Timmer (televisiedirecteur van de NPO) omdat deze themakanalen het minst leenden voor het lineaire aanbod. (Bockting. 2012) Dat aansluiting bij de programmering voor de NPO belangrijker is dan kijkcijfers blijkt volgens Timmer uit het feit dat er in 2011 per maand meer mensen keken naar Sterren24 (1.359.00) dan naar Cultura24 (933.00), maar "Wij doen op onze televisiekanalen meer aan klassieke muziek en kunstdocumentaires dan aan Nederlandstalige muziek, en verwijzen dus vaker door naar Cultura24 dan naar Sterren24." (Bockting. 2012) Kijkers zijn voor de themakanalen dus minder belangrijk. Het gaat vooral om het doel wat een kanaal heeft. HumorTV24 is zo'n themakanaal van de NPO en valt onder de vleugels van de VARA. Zoals de naam logischerwijs suggereert, is het thema van het kanaal: 'humor'. Op HumorTV24 wordt 24 uur per dag humorgerelateerde content uitgezonden. De uitzendingen gebeuren in carrouselvorm van vier blokken die elk zes uur duren. Deze zes uur vult HumorTV24 nu met het uitzenden van aangekochte buitenlandse series, het herhalen van sommige programma's die worden/werden uitgezonden bij de publieke omroepen en het maken van eigen content.


14

1.1 Aanleiding Al lijkt HumorTV24 over genoeg middelen te beschikken om 24 uur per dag televisie uit te kunnen zenden, blijft het voor het themakanaal toch elke keer puzzelen om een veelzijdig en nieuw programma-aanbod voor te kijker te kunnen realiseren. De vele herhalingen van programma's en de carrouselwerkwijze benadrukken het geringe programma-aanbod van HumorTV24. Hiervoor kunnen verschillende oorzaken worden genoemd. Als eerste is er niet de financiële mogelijkheid voor een het hele jaar nieuwe programma's te ontwikkelen, aan te kopen of te produceren. Daarnaast is HumorTV24 onderdeel van de VARA; wat de aanschaf van programma's van andere publieke omroepen bemoeilijkt. Programma's die zijn gestopt en/of niet tot de populairdere programma's behoorden (bijvoorbeeld: 'Doe maar normaal' van BNN en 'Mag ik u kussen' van de AVRO) zijn wel te verkrijgen, maar de echt grote programma's zoals 'Koefnoen' (AVRO) en 'Draadstaal' (VPRO) zijn niet haalbaar. Daarbij heb je te maken met buitenproducenten die herhaling van uitzendingen op themakanalen vaak niet zien zitten. Een mogelijke oplossing voor het probleem van het lage programma-aanbod die HumorTV24 heeft, zou zijn als het themakanaal meer eigen content gaat produceren. Alleen is HumorTV24 een klein themakanaal waar slechts acht mensen werken. Hierdoor ontbreekt het aan tijd en personeel om te focussen op het produceren van nieuwe programma's. De probleemstelling is dan ook:

1.2 Probleemstelling 'Wat is een voor HumorTV24 geschikt televisieprogramma waarmee zij het aanbod van eigen content kan vergroten?'

1.3 Doelstelling Uit onderzoek moet naar voren komen wat een voor HumorTV24 geschikt televisieformat is. Wel moet in acht gehouden worden dat HumorTV24 een kleine zender is. Dit brengt beperkingen met zich mee die invloed hebben op het uiteindelijke programma. Een groot studioprogramma met flinke geldprijzen zou onderdeel kunnen zijn voor een uitermate geschikt programma voor HumorTV24, maar is bij voorbaat onhaalbaar. Het themakanaal heeft niet de financiële middelen of de mankracht die zenders als RTL4 of VARA wel hebben. Het programma moet daarnaast dus ook haalbaar voor HumorTV24 zijn. Om tot een realistisch haalbaar programma te komen, moet er een pilot (proefaflevering) gemaakt worden. De doelstelling van het onderzoek is dan ook: 'Door middel van onderzoek een programma ontwikkelen en daarvan een pilot draaien die geschikt en haalbaar is voor HumorTV24 en zodoende uitgezonden kan worden.'


15

2 Methode van onderzoek Om tot een antwoord te komen wat een geschikt programma is waarmee HumorTV24 het aanbod van eigen content kan vergroten is eerst via deskresearch gekeken naar de opdrachtgever, humor en hoe een televisieprogramma tot stand komt. De resultaten hiervan hebben geleid tot een idee; een format. Om het format te testen zijn vervolgens panelgesprekken gehouden met naar waarschijnlijkheid twee verschillende van humorhebbende groepen. De resultaten hiervan zijn meegenomen tijdens het produceren van een pilot. Om uiteindelijk tot een geschikt programma voor HumorTV24 te komen, is de pilot voorgelegd aan vier experts (waarvan twee humorgerelateerde experts en twee televisie-experts) en twee, aan de doelgroep van HumorTV24 gerelateerde, kijkers. Hun ideeën en visie over de pilot, samen met de pilot zelf dienden als overtuigingsmateriaal voor HumorTV24 om 'HTV News' te zien als een geschikt programma waarmee zij het aanbod van eigen content kunnen vergroten.

2.1 Deskresearch HumorTV is een themakanaal van de NPO. Dit houdt in dat de programmering van het kanaal aansluit bij het toebedeelde thema. De programma's die HumorTV24 uitzendt, zijn dan ook allemaal amusement. Toch is niet elk amusementsprogramma hetzelfde. Zo is de humor in het RTL 4 programma 'Geer en Goor - geen cent te makken' een ander vorm humor dan die gebruikt wordt in het VARA programma 'De Kwis' of die is te zien in het programma 'Popoz' van Comedy Central. Al deze programma's zijn amusement, maar zijn geproduceerd met de identiteit van de zender in acht genomen. Voor het bedenken en produceren van een nieuw programma voor HumorTV24 zijn drie vraagstukken waar rekening gehouden mee dient te worden. Wie is de opdrachtgever? Welke vorm van humor is hiervoor dan het meest geschikt? Hoe wordt een idee daadwerkelijk een programma?

2.1.1 De opdrachtgever Omdat kijkcijfers voor een programma bij HumorTV24 niet doorslaggevend zijn, is er ruimte om meer vanuit het perspectief van HumorTV24 te denken en minder vanuit de doelgroep. De coördinator van HumorTV24, Maaike Taris, bewaakt de identiteit van het kanaal. Zij bepaalt of een programma bij HumorTV24 wordt en blijft uitgezonden. Het onderzoek diende om haar te overtuigen dat het uiteindelijke programma geschikt is voor HumorTV24 en de potentie heeft om de content van het themakanaal te vergroten. De deskresearch richtte zich dan ook als eerst op het gezicht van HumorTV24. Wie is HumorTV24 en welke identiteit hebben ze? Dit gebeurde aan de hand van gegevens die bij het themakanaal , de VARA en de NPO beschikbaar zijn, kijkcijfers die worden onderzocht door Stichting Kijkonderzoek en gesprekken die zijn gevoerd met medewerkers en de coördinator van HumorTV24.


16

2.1.2 Humor Humor is een ruim interpreteerbaar begrip en is, net als kunst, smaakgebonden. Wat de één grappig vindt, is voor de ander kwetsend of gewoonweg niet leuk. Om te bepalen welke vormen van humor in het nieuwe format relevant en toepasbaar zijn, werd eerst gekeken naar humor in het algemeen. Hierop volgde een analyse van de humor die wordt uitgezonden op HumorTV24. Zo werd duidelijk welke humor het themakanaal uitzendt, welke nog ontbreken en welke wel of niet geschikt waren voor het nieuwe programma. 2.1.3 Realisatie televisieprogramma Om te komen tot een programma moest bepaald worden hoe een programma wordt gemaakt. De schrijvers van het boek: "Televisiemaken: van programmaformat tot uitzending" (J. Fictoor, Y. Leunissen. L. Crabbendam, et. al. 20008)bespreken alle stappen die hiervoor nodig zijn; van format tot uiteindelijk uitzenden. Via hun methodes is gekeken welke van toepassing zijn voor een programma voor HumorTV24. Met als eerste stap het omschrijven van het format. (Een format is de structuur van het televisieprogramma waarop een onbeperkt aantal afleveringen kan worden gebaseerd.) (J. Fictoor, Y. Leunissen. L. Crabbendam, et. al. 20008) 2.1.4 Best practices Hoewel 'HTV News' een nieuw format was, is het Nederlandse spreekwoord 'beter gejat dan slecht verzonnen' in de televisiewereld niet ongebruikelijk. 'The Voice of Holland' is hiervan een goed voorbeeld. Het concept talentenjacht bestond al langer ('Idols' en 'X-Factor'), maar doordat John de Mol en Roel van Velzen bepaalde aspecten hadden veranderd en toegevoegd (de nadruk leggen op de stem, de draaiende stoelen en de battles) werd het talentenjachtconcept zo veranderd dat het verkocht kon worden als nieuw format. Om deze reden werd het format 'HTV News' verduidelijkt aan de hand van 'best practices'. Dat zij programma's die verwant zijn aan het format 'HTV News'.

2.2 Onderzoeksmethodes Het idee voor een programma kwam tot stand door rekening te houden met de opdrachtgever en de verschillende vormen van humor die gebruikt konden worden. Zoals eerder gezegd, is humor universeel en smaakgebonden, dus om tot een goed programma voor HumorTV24 te komen, zijn twee verschillende onderzoeksmethodes toegepast. Dit waren panelgesprekken en interviews. Zoals Nel Verhoeven in haar boek 'Wat is onderzoek' aanhaalt: "Ben je voor je onderzoek meer geïnteresseerd in ervaringen van personen... en richt zich op personen en groepen." (Verhoeven, 2008.) is dat de interpretatieve stroming in het wetenschappelijk onderzoek op dit onderzoek het beste van toepassing was. Omdat humor en smaak niet zijn te vangen in cijfers, moest het antwoord op de probleemstelling: 'Wat is een voor HumorTV24 geschikt televisieprogramma waarmee zij het aanbod van eigen content kan vergroten?' in de interpretatie worden gevonden die anderen op deze vraag hadden. De interviews en de panelgesprekken gaven de mogelijkheid om dieper op de materie in te gaan.


17

Waar enquêtes onder andere geschikt zijn voor het genereren van statistieken; waren in dit onderzoek vooral de mening en inzichten van anderen belangrijk. Deze zijn nu eenmaal beter te vangen in gesprekken.

2.3 Panelgesprekken Het nieuwe programma tracht de nadruk te leggen op een bepaalde vorm van humor, maar de vraag was hoe deze het beste geprofileerd kon worden. Iedereen weet wat een woordgrap is, maar wanneer is deze leuk? Om te bepalen hoe de humor het beste in het programma gebracht kon worden, zijn twee panelgesprekken gehouden. Zo kon doorgevraagd worden over wat de participanten wel en niet leuk vinden, met de mogelijkheid om erachter te komen waarom iets wel of niet leuk is. De eerste groep bestond uit acht participanten en de tweede groep uit zeven. De twee groepen verschilden mogelijk op gevoel van humor van elkaar, gebaseerd op geologische grond. Dit om twee verschillende perspectieven te genereren op wat nu wel of niet leuk is in een programma. Aan beide groepen werd gevraagd wat voor amuserende programma's ze kijken en waarom? Wat zij leuk vinden aan deze programma's en wat niet? Zo kon worden afgeleid wat voor soort humor beide groepen prefereren. Hierna werden fragmenten van 'best practices' getoond. Wat vinden de participanten leuk aan deze programma's of juist niet en waarom? Deze 'best practices' staan dicht bij het format, waardoor kon worden bepaald welke aspecten wel of juist niet moesten terugkeren in de pilot. De participanten aan het eerste panelgesprek waren Amsterdamse stedelingen. Het tweede panel werd gevormd door mensen van het Groningse platteland. Er was gekozen voor deze groepen omdat niet alleen uit eigen ervaring, maar ook uit onderzoek blijkt dat er verschillen qua perspectief tussen de groepen zijn. Zo spreekt Pierre Bourdieu in zijn 'La distinction. Critique sociale du jugement' ('Distinction. A social critique on the judgement of taste') over dat het milieu waarin iemand opgroeit een bepaald sociaal, cultureel en financieel kapitaal met zich meedraagt. Dit kapitaal verschilt volgens hem per persoon, waardoor de perceptie van en interesse in kunst, cultuur en actualiteit anders is. Humor kan hier ook onder vallen. (Bourdieu, P. 1979) Al spreekt Richard Peterson dit lichtelijk tegen. In zijn 'Understanding audience segmentation: from elite and mass to omnivore and univore' heeft Peterson het over 'culture omnivoren'. (Peterson. 1992) Wat wil zeggen dat mensen uit verschillende klassen toch dezelfde interesse kunnen hebben. Mensen met een andere afkomst, opleiding en levensloop kunnen dezelfde humor hebben en programma's leuk vinden. Aan onder andere de hand van deze inzichten is er gekozen voor deze twee groepen. Daarnaast blijkt uit eigen ervaring dat mensen uit Roodeschool (een dorpje op het Groningse platteland) een heel andere levensstijl hebben dan stedelingen. Zo is deze groep traditioneler, wat zich uit in eerder samenwonen, kinderen krijgen en een vaste baan hebben. De Amsterdamse groep is individueler. Zij studeren langer en gaan eerder zelfstandig wonen. Juist die diversiteit en verschil in levensstijl werd gebruikt om verschillende inzichten te creëren die invloed hadden op het uiteindelijke


18

programma. Het waren geen brainstormgesprekken over ideeën, aangezien het format al was bedacht, maar de gesprekken moesten juist het verschil en overeenkomsten qua humor tussen beiden weergeven. Op deze manier kon de juiste 'tone of voice' in de pilot worden bepaald. Het eerste panelgesprek wordt gehouden op 21 oktober 2013 in de vergaderruimte van 'Original Tours' te Amsterdam. Aan het gesprek deden acht mensen mee. Terence N. (25 jaar, studerend (HBO) en uitwondend) Menno B. (22 jaar, studerend ((UNI) en uitwonend.) Nikita O. (21 jaar, afgestudeerd (HBO) en uitwonend.) Tessa G. (19 jaar, studerend (UNI) en uitwonend.) Zaina A. (19 jaar, studerend (MBO) en thuiswonend.) Rudy W. (23 jaar, studerend (HBO) en uitwonend.) Albert H. (26 jaar, afgestudeerd (HBO), werkzaam en uitwonend.) Marik K.(20 jaar, studerend (HBO) en uitwonend) Het tweede panelgesprek werd gehouden op 3 november 2013 in Roodeschool. Het gesprek vond plaats in mijn ouderlijk huis. Aan dit gesprek deden zeven participanten mee. Albert B. (30 jaar, (MAVO) werkend, samenwonend) Niek B. (30 jaar, afgestudeerd (HBO), werkzaam en samenwonend.) Francien D. (25 jaar, afgestudeerd (MBO), werkzaam en samenwonend.) Hendrik Jan B. ( 27 jaar, afgestudeerd (MBO), werkzaam en samenwonend.) Tanya H. (26 jaar, afgestudeerd (MBO), werkzaam en samenwonend.) Anna S. (30 jaar, afgestudeerd (MBO), werkzaam en samenwonend.) Bart G. (22 jaar, studerend (MBO) en thuiswonend.) Jan B. (32 jaar, afgestudeerd (MBO en samenwonend.)

2.4 Interviews Om ervoor te zorgen dat het nieuwe programma goed aansluit bij de opdrachtgever en kan uitgroeien tot een waardig televisieprogramma, werden er interviews met vier experts en twee potentiële kijkers gehouden. Door de pilot te tonen aan deze zes personen konden goed de sterktes en zwaktes worden besproken. De interviews gaven ook de mogelijkheid om door te vragen waarom iets wel of niet gelukt was en om te vragen naar suggesties. Er was gekozen voor twee experts op het gebied van komedie om inhoudelijk te oordelen, twee programmamakers om hun mening naar het programma an sich en twee kijkers om te toetsen of de pilot aansloeg bij de doelgroep van HumorTV24. Alle interviews hadden dezelfde structuur. Als eerste werd de pilot getoond. Hierna werden de vragen gesteld. Wat vind je er leuk aan en wat niet? Waarom is het wel of niet leuk? Wat moet veranderen, waarom en hoe is dat te bereiken? Hun advies in combinatie met de pilot, gaven een voor HumorTV24, geschikt programma waarmee zij hun aanbod van eigen content kunnen vergroten.


19

2.4.1 Komedie-expert 1: Stefan Pop Stefan Pop is een achtentwintigjarige comedian die al vanaf zijn vijftiende op het podium staat. Vanaf 2005 is Stefan lid van de 'Comedytrain'; een club van comedians waarbij verscheidende grote namen zitten aangesloten. Zo maken ook Theo Maassen, Owen Schumacher en Hans Teeuwen deel uit van 'Comedytrain.' Naast twee avondvullende theaterprogramma's, heeft Stefan verschillende programma's en sketches voor HumorTV24 gemaakt, opgetreden in het buitenland en behoorde Stefan van 2006 tot en met 2012 tot de eindredacteuren van het programma: 'Dit was het nieuws.' 2.4.2 Komedie-expert 2: Martijn Koning Op dit moment is Martijn Koning het bekendst van zijn zwartepietcolumn die werd uitgezonden tijdens het radioprogramma 'Spijkers met Koppen'. Ook de vijfendertigjarige Martijn is lid van 'Comedytrain'. Al sinds 2006 is Martijn te zien in Toomler in Amsterdam. (De thuisbasis van 'Comedytrain'). Daarnaast maakte Martijn twee jaar lang voor HumorTV24 de 'Eindemaands'. Hierin werd op het podium van Toomler in een uur het nieuws van de afgelopen maand besproken. Op dit moment tourt Martijn Koning door het land met zijn eerste avondvullende theatershow. 2.4.3 Programmamaker 1: Wim Claassen Wim Claassen is na zijn studie Media en Entertainment Management in Leeuwarden bij verschillende televisieproducties betrokken geweest. Zo werkte hij mee aan 'de Gouden Kooi' en 'Can't buy me love' van Talpa Producties en was hij eindverantwoordelijk voor het beeldmateriaal van Endemol's programma: 'The Secret Story'. Bij de laatste was hij was hij leidinggevende van het regieteam. Zo bepaalde hij de creatieve vorm van het programma en kon hij inhoudelijk een stempel drukken. 2.4.4 Programmamaker 2: Eussein Oukoums Zoals Wim Claassen is ook Eussein Oukoums afgestudeerd aan de opleiding Media en Entertainment Management in Leeuwarden. Na te zijn begonnen als productieassistent bij Eyeworks is Eussein na een aantal jaren ervaring op doen bij andere bedrijven en projecten weer terug bij Eyeworks. Ditmaal als productiemanager. In de tussentijd heeft hij gewerkt als productiemanager en regieassistent bij programma's als 'Achter Gesloten Deur' en ' de Dino Show' en verschillende commercials. 2.4.5 Kijker 1: Lianne Koster Lianne Koster is 22 jaar en laatstejaars student aan de Academie Artemis, Hogeschool Styling en Vormgeving. Zij volgt hier alle richtingen, namelijk: interieur, media, mode en food. Daarnaast werkt Lianne parttime bij Friday Next op de Overtoom in Amsterdam. Haar interesses liggen bij gezond eten, design, sport en fitness. Verder houdt Lianne zich bezig met ontwerpen en design en hoopt ooit haar eigen studio te openen.


20

2.4.6 Kijker 2: Julia van der Putten Julia van der Putten is 19 jaar en tweedejaars student theaterwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Julia is een theaterbeest en werkt als bijbaan in Theater Bellevue in Amsterdam. Zij houdt zich voornamelijk bezig met film en theater. Iets waarmee ze waarschijnlijk is opgegroeid aangezien haar vader vroeger poppenspeler is geweest.


21

3 Analyse opdrachtgever Het nieuwe programma is bedoeld voor HumorTV24. Deze digitale zender is één van de acht digitale zenders van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) en valt onder het bewind van de VARA. De NPO heeft acht verschillende themakanalen die elk onder een andere omroep vallen. Alle digitale zenders zijn een aanvulling op de programmering van Nederland 1, 2 en 3. De NPO, de bestuursorganisatie van de gehele publieke omroep, (radio, televisie en internet) heeft zes herkenbare taken: 1. Het bevorderen van de samenwerking tussen de verschillende omroepen; 2. de programmering; 3. het verdelen van de budgetten; 4. verzorgen van distributie en ondertiteling; 5. aankoop en verkoop van programma's'; 6. het uitvoeren van zelfstandige onderzoeken naar kwaliteit en imago. (NPO.2012) De VARA is één van de verschillende omroepen van de NPO. Het is deze omroep die ook de 'kleur' van HumorTV24 bepaalt.. HumorTV24 is een onderdeel van de VARA en dient als aanvulling op haar programmering. De VARA heeft verschillende speerpunten en HumorTV24 is het verlengde van het speerpunt cabaret, satire en amusement. De andere speerpunten waarop de VARA haar missie, identiteit en specifieke expertise richt zijn: maatschappelijke, politieke en culturele informatie en debat, consumenteninformatie, natuur en milieu, kennisquizzen, drama en cultuur. (VARA. 2010)

3.1 De VARA De VARA is één van de oudste omroepen van het Nederlandse Publieke Omroep en werd opgericht op 1 november 1925 in hotel Parkzicht in Amsterdam als tegengeluid voor de christelijke omroepen NCRV (Nederlands Christelijke Radio Vereniging) en KRO (Katholieke Radio Omroep). In het begin richtten de VARA en de andere omroepen zich alleen op het medium radio. Logisch, aangezien het televisietijdperk pas begint vanaf 1951. Vandaar dat de afkortingen van de oude publieke omroepverenigingen allemaal het woord 'radio' bevatten. Al is sinds 1957 de VARA officieel geen afkorting meer. Op 9 oktober 1951, vier dagen na Nederlands eerste televisie-uitzending, bracht ook de VARA haar eerste televisie-uitzending op de beeldbuis. Bert Brugman’s Poppentheater voerde een poppenspel uit genaamd: ‘Twee Cameraatjes’. (VARA. Z.j.) Vanaf het bestaan van de VARA heeft de omroep een socialistisch karakter. In de tijd van de verzuiling was de VARA nauw verweven met de SDAP (na de fusie in 1946 met de VDB en de CDU verder onder de naam Partij van de Arbeid). De PvdA was tot 1980 ook vertegenwoordigd in het bestuur van de VARA. In 1969, het jaar waar de ledentallen van de omroepen de hoeveelheid uitzendtijd gingen bepalen, vond er een belangrijke wijziging plaats. De VARA wilde zich openstellen voor meer mensen in Nederland en niet zoals eerder alleen voor de sociaaldemocratische zuil. De


22

omroepvereniging ging zich voortaan tot een breder, progressief georiënteerd publiek richten. In de huidige missie en identiteit van de VARA is te lezen dat: ""De VARA wil als onafhankelijke en progressieve omroep bijdragen aan een samenleving waarin zoveel mogelijk mensen goed geïnformeerd zijn, aan het publieke debat deelnemen en participeren in cultuur en maatschappij. Daarbij wil de VARA aandacht besteden aan nieuwe ontwikkelingen en wil ze grenzen verkennen."(VARA. 2010)

3.2 HumorTV24 HumorTV24 is dus het digitale kanaal van de VARA en werd gelanceerd op 15 november 2006. Het kanaal concentreert zich op humor, met in het bijzonder cabaret. Eén van de van speerpunten van de VARA. HumorTV24 geldt als springplank voor opkomend cabarettalent richting het grote publiek van de VARA. Dit doet het themakanaal door onder andere opkomende cabarettalenten te portretteren in 'HumorTV meets...', reportages te maken van de vijf grote cabaretfestivals in Nederland en zendtijd beschikbaar te stellen voor ideeën van opkomend cabarettalenten. 3.2.1 De kijkers van HumorTV Het is moeilijk vast te stellen wie nu precies de kijker van HumorTV24 is. Er wordt door Stichting Kijkonderzoek (SKO) sinds september 2008 kijkcijfers bijgehouden van de digitale zenders. Er wordt dan gemeten wanneer langer dan vijf minuten naar een zender wordt gekeken. Dit gebeurt alleen over het cumulatieve bereik per week of maand als een voorwaarde om betrouwbare resultaten te kunnen rapporteren (SKO. Z.j.) Zo keken over heel september 2013 gezien gemiddeld 706.000 langer dan vijf minuten naar HumorTV24. Hiermee waren ze nummer drie van meest bekeken digitale zenders van de NPO (Tabel: 1) en dertiende in de top twintig van alle themakanalen (Tabel : 2).


Tabel 1:

Tabel 2:

23


24

3.2.2 Kijkersprofiel Het aantal kijkers naar HumorTV24 zegt niet wie dan precies kijken. HumorTV24 heeft zelf wel een kijkersprofiel vastgesteld, waarin ze zeggen een publiek te beogen tussen de dertien en negenenveertig jaar met als voornaamste kernmerken dat het jonge connecters, onbezorgde trendbewusten en drukke forenzen zijn. (Zie bijlage V.) Dit is een relatief grote en moeilijk samen te vatten groep. Cijfers van het SKO laten zien dat de kijkdichtheid van het themakanaal in de maand november over de gehele dag (02:00 tot 02:00) gezien hoger ligt dan tijdens avonden (18:00 tot 00.00). De spitsuren qua televisiegebruik. (Tabel 3 en tabel 4.) Tabel 3:

(sko.nl, SKO) Tabel 4:

(sko.nl, SKO) 3.2.3 De mogelijkheden vanuit HumorTV24 Coördinator van HumorTV24 is Maaike Taris. Zij beheert de financiën van het themakanaal en is verantwoordelijk voor de programmering. Haar stem is bepalend voor nieuwe programma's en te produceren formats. In het geval van dit onderzoek, wanneer het format door haar goed gekeurd zou worden, mocht er gebruik gemaakt worden van een cameraman voor een dag en was de editor van HumorTV24 een dag beschikbaar. Wel was het van belang om het concept van opkomend cabarettalent in


25

het format te verwerken. Verder stond de gehele invulling van het format vrij. Al zou zij zelf graag zien dat iets gedaan zou worden met de actualiteit.

3.3 Conclusie HumorTV24 is het themakanaal van de VARA en dient om die reden dezelfde identiteit, karakter en normen en waarden te hanteren als deze publieke omroep. De VARA richt zich vanaf 1969 op een... 'samenleving waarin zoveel mogelijk mensen goed geïnformeerd zijn, aan het publieke debat deelnemen en participeren in cultuur en maatschappij. (VARA. 2010) Programma's die HumorTV24 uitzendt, zouden in die filosofie dus ook uitgezonden moeten kunnen worden op de VARA. Door het maatschappijkritische karakter van de VARA past juist cabaret (satire) zo goed bij deze omroep. Aangezien cabaret bedoeld is om op een humoristische wijze maatschappijkritisch te zijn. Dit heeft ook tot gevolg dat het programma een bepaalde diepgang moet hebben. Het begrip amusement is heel breed, maar dat betekent niet dat elk amusementsprogramma past bij de VARA en dus bij HumorTV24. Zo valt het programma 'Geer en Goor - geen cent te maken' onder de noemer amusement, maar komt het karakter van het programma niet overeen met de kernwaarden van de VARA. Er moet vooral op deze manier rekening gehouden worden met de inhoud van een nieuwe programma voor HumorTV24 aangezien het onduidelijk is wie nu precies de kijker van het themakanaal is. Uit cijfers van de SKO blijkt dat er meer mensen overdag dan 's avonds naar het themakanaal kijken. Aangezien er overdag normaliter gewerkt wordt, kan geconcludeerd worden dat vooral de thuisblijver naar HumorTV24 kijkt. Iets wat niet overeenkomt met het door HumorTV24 bepaalde kijkersprofiel. 'Jonge connectors, onbezorgde trendbewusten en drukke forenzen' zijn niet een groep die overdag thuis zijn om televisie te kijken. De beslissing of een programma geschikt is om te worden uitgezonden op HumorTV24 wordt genomen door coördinator Maaike Taris. Om een format daadwerkelijk in productie te krijgen, is het noodzakelijk haar te overtuigen van de potentie van een nieuw programma.


26


27

4 Humor Een nieuw programma voor HumorTV24 moet, zoals de naam van de zender al impliceert, humor bevatten, maar welke? 'Wat is humor en welke vormen zendt HumorTV24 uit? Het woord 'humor' danken we ieder geval aan Hippocrates en betekent letterlijk 'lichaamssappen'. In Hippocrates zijn 'vier-humores-schema' (de leer van de vier lichaamssappen) ontleedde hij de gemoedstoestand van de mens in vier categorieën: Bloed (Sanguinisch); Gele gal (Cholerisch); Flegma (Flegmatisch); Zwarte gal (Melancholisch). (H.F.J. Horstmanshoff. 1999) Wanneer iemand veel energie en passie had werd dit aangeduid als Sanguinisch (zij zouden veel bloed hebben). De Flegmatici waren juist kalm en toonden weinig emotie. Mensen met teveel aan gele gal waren Cholerisch. Zij raakten snel geïrriteerd en werden makkelijk kwaad. Depressie, introversie en neerslachtigheid werd toegeschreven aan het hebben van teveel zwarte gal; de Melancholische mens. (H.F.J. Horstmanshoff. 1999) Volgens de leer van Hippocrates zouden er dus vier verschillende soorten van 'humores' zijn; tenminste als humor een gemoedstoestand zou zijn. Het is juist andersom. Humor beïnvloedt de gemoedstoestand. (van Lintel. 2010) Het woordenboek geeft een ander antwoord op de vraag wat humor is. Van Dale interpreteert humor als iets wat grappig is. - hu·mor (de; m) 1. Dat wat grappig is. 2. Oog en gevoel voor wat grappig is. - (van Dale. 2013). Maar wat maakt iets grappig? Die vraag is net zo moeilijk te beantwoorden als de vraag: "Wat is kunst?" Wat voor de één kunst is, is voor een ander rommel. Ditzelfde geldt voor humor. Waar de één om moet lachen, kan door de ander worden geïnterpreteerd als totaal niet grappig. De basis van zowel kunst als humor is smaak en zoals een oud spreekwoord zegt: "Over smaak valt niet te twisten." Dit wil niet zeggen dat er niet gecategoriseerd kan worden. Om de vergelijking met kunst voort te zetten, kan kunst onderverdeeld worden in onder andere abstractie, realisme, absurdisme en surrealisme. Al is dit slechts een kleine opsomming van verschillende kunststromingen. De verschillende vormen van kunst kunnen ook met elkaar verweven zijn. Met dezelfde kijk kan ook humor worden onderverdeelt.

4.1 Humor algemeen Humor is ruim interpreteerbaar. Het is niet alleen persoonsgebonden (wat vindt iemand wel of niet leuk) maar de onderverdeling laat ook ruimte over voor discussie. Zo is op 'humor-be-nl.blogspot.nl' te lezen dat er tien verschillende soorten van humor zijn, heeft Mark Nichol op 'www.dailywritingtips.com' het over twintig verschillende soorten, worden in 'Journal of Aesthetic Education' vijf soorten van humor


28

omschreven en onderverdelen Rod A. Martin en Patricia Doris in hun self-report study 'Individual differences in uses of humor and their relation to psychological well-being: Development of the Humor Styles Questionnaire' humor in vier categorieën. Al moet bij de laatste twee gezegd worden dat zij humor op dezelfde manier onderverdelen als Hippocrates deed; in een theoretisch kader bekeken vanuit een psychologisch aspect. Zo schrijven Rod A. Martin en Patricia Doris over 'self-defaiting humor'; een vorm van humor die drijft op zelfspot en vooral wordt gezien als een 'schild' om jezelf te beschermen. Om aan te geven wat voor humor gebruikt wordt in (en geschikt is voor) programma's die worden uitgezonden op HumorTV24 is een duidelijke onderverdeling nodig in humor an sich, niet waarom bepaalde humor wordt toegepast.

4.2 Humor volgens humor-be-nl.blogspot.nl & dailywritingtips.com Humor laat zich dus moeilijk onderverdelen. Op 'humor-be-nl.blogspot.nl' is een onderscheid gemaakt in tien verschillende soorten humor. Droge humor - Humor die berust op verrassende, geestige uitingen zonder uiterlijk vertoon van emotie van degen die de humor uit. Absurde humor - waarbij totale nonsens en surrealistische elementen worden samengevoegd. Parodie (persiflage) - Een spottende nabootsing van bijvoorbeeld een gebeurtenis, lied, film etc. Satire - Een soort waarbij vaak op humoristische wijze kritiek op de maatschappij wordt gegeven. Ironie - Een soort waarbij dat wat klaarblijkelijk gezegd wordt, afwijkt van dat wat bedoeld wordt. Zwarte humor - Een soort humor gebaseerd op het leed van anderen met als doel te spotten en te amuseren. Zwarte humor draait vaak om taboeonderwerpen. Sarcasme - Sarcasme is een manier van spot drijven waarin juist het tegenovergestelde bedoeld wordt van hetgeen wat er wordt gezegd. Cynisme - Een soort die niet veel verscheelt met sarcasme. Ook hier wordt door intonatie het tegenovergestelde bedoeld van wat er gezegd wordt; alleen is de lading vaak neerslachtiger. Woordspeling - Een woordencombinatie die een komisch effect veroorzaakt. Slapstick (leedvermaak) - Een soort waarbij lichamelijke acties de hoofdrol spelen. Eenzelfde soort lijst is te lezen op 'dailywritingtips.com.' Ook daar wordt geschreven over 'ironie', 'satire' en 'slapstick', maar hebben zij het ook over andere soorten humor zoals: 'situational' (bepaalde situaties), 'juvenile' (kinderachtig), 'burlesque' (een klucht/ blijspel) en 'stand-up'. Het verschil in de lijsten komt door de nuance in de woorden 'soort' en 'vorm.' Zo wordt op 'www.dailywritingtips.com' stand-up' omschreven als een soort humor waarbij een comedian het publiek vermaakt met grappen en verhalen, maar is dit wel een soort humor? De grappen en verhalen kunnen immers


29

bestaan uit droge humor, sarcasme en woordspellingen. Vanuit dit opzicht is 'standup' niet een soort humor, maar een vorm humor. Net als cabaret, kluchten, sitcoms en grappen vormen van humor kunnen zijn. Een vorm van humor is dus iets waar mensen om moeten lachen; het soort humor is waardoor mensen moeten lachen. De vormen van humor lijken eindeloos. Een interview, serie, praatprogramma, sketch, tekenfilm etc. hebben allemaal de potentie om grappig gevonden te worden. Om een nieuw programma voor HumorTV te maken, moet eerst gekeken worden naar welke vormen van humor zij op dit moment uitzenden. Als blijkt dat dit bijvoorbeeld allemaal series zijn, is het maken van een nieuwe serie misschien niet de verstandigste keuze. Daarna kan gekeken worden naar welk soort humor het meest gebruikt wordt. Mist HumorTV24 nog bepaalde soorten humor en op welke manier moet deze terugkomen in het nieuwe programma?

4.3 Humor op HumorTV24 Het overkoepeld thema van HumorTV24 is de humorvorm, cabaret. Dit is terug te zien in de verschillende programma's die HumorTV24 zelf produceert. In deze programma's worden: cabarettalenten geïnterviewd; de grote cabaretfestivals van Nederland gerapporteerd; reportages gemaakt van cabaretgerelateerde gebeurtenissen; ruimte gegeven aan cabaretiers voor het maken van sketches; videoclips uitgezonden van humoristische liedjes; cabaretshows uitgezonden. Iets wat gelijk opvalt, is dat HumorTV24 zelf geen humor maakt. Zij zenden het alleen uit. Daarnaast zijn de programma's uit de eigen koker meer informerend en amuserend dan humoristisch. 'HumorTV meets...' is leuk om naar te kijken door de korte fragmentjes uit shows van de desbetreffende cabaretier en door de antwoorden die hij/zij geeft, maar heeft als voornaamste doel mensen te informeren. (Wie is deze cabaretier? Waar komt hij vandaan en wat voor soort humor heeft hij/zij?) Ditzelfde concept gaat op voor 'HumorTV: Reports'; het amuserend informeren over een bepaalde gebeurtenis. 4.3.1 Zelfgeproduceerde humor op HumorTV24 Er is een tweedeling te maken in de humor die HumorTV24 produceert. Aan de ene kant het informerend en amuserende gedeelte met programma's als: 'HumorTV meets...', 'HumorTV: Reports' en 'Spotlight.'. Deze programma's hebben een vast patroon. De manier waarop een bepaalde cabaretier, festival of evenement wordt neergezet of gefilmd kan verschillen, maar inhoudelijk blijft elke aflevering hetzelfde. Aan de andere kant zijn de in samenwerking geproduceerde programma's. Hieronder vallen onder andere: 'HumorLab', 'Gloria Neemt Het Letterlijk', 'Verkiespijn' en het maken van videoclips. Deze programma's worden bedacht door anderen en in samenwerking met HumorTV24 geproduceerd. Zo was 'Verkiespijn' een programma


30

van comedian Greg Shapiro waarin hij probeerde op humoristische wijze de Nederlanders te informeren over de Amerikaanse verkiezingen van 2012. In het programma 'Humorlab' verzinnen en maken cabaretiers bepaalde sketches. Het verschil tussen beide soorten geproduceerde programma's is dat voor het eerstgenoemde alleen een onderwerp nodig is; zoals een cabaretier, een festival of een evenement etc. Bij de ander productievorm is HumorTV24 afhankelijk van anderen. Hier ligt de eerste keuze voor een nieuw televisieprogramma voor HumorTV24. Kan HumorTV24 het programma zelfstandig maken of zijn ze afhankelijk van anderen? Soorten en vormen zelfgeproduceerde humor De onafhankelijke producties van HumorTV24 zijn altijd informerend amuserend. Dit is omdat HumorTV24 niemand in dienst heeft die de grappen verzint en uitwerkt. Om programma's te produceren zonder afhankelijk te zijn van anderen maakt HumorTV24 registraties. In het geval van 'HumorTV meets...' is het een interview met een opkomende cabarettalent dat afgewisseld wordt met fragmenten uit zijn show(s). Hoe leuk een bepaalde aflevering van 'HumorTV meets...' is, hangt af van de cabaretier. Wel heeft de programmamaker grote invloed op de rode draad van een aflevering. Hij bepaalt tenslotte wat voor vragen worden gesteld, waar het interview afspeelt, hoe moet worden gefilmd, welke fragmenten worden gebruikt (in overleg met de cabaretier) en hoe wordt gemonteerd. Toch blijft de maker afhankelijk van de humor en grappen van de cabaretier. De programmamaker kan niet zelf een complete sketch verzinnen. Daar is overleg met en bereidheid van de cabaretier voor nodig. Iets wat het geen onafhankelijke productie meer maakt. Hetzelfde geldt voor 'HumorTV: Reports'. Er is wel invloed op welke, wat en hoe een gebeurtenis in beeld wordt gebracht, maar de grappen zitten in de fragmenten die worden gebruikt. Het voordeel van een onafhankelijke productie is dat HumorTV24 zelf de regie in handen heeft. Dit doen zij op dit moment dus op twee verschillende manieren; via het 'interview' in 'HumorTV meets...', en de 'reportage' in 'HumorTV: Reports' en Spotlight'. Toch is de humorvorm 'cabaret'. De humor in de onafhankelijk geproduceerde programma's zitten niet in de interviews en reportages, maar in de fragmenten. Dat maakt het moeilijk de soort humor te definiëren. Elke cabaretier heeft een ander soort humor. Zo is Henry van Loon een cabaretier die veel gebruikt maakt van droge humor, ironie en sarcasme en draait het bij cabaretier Els de Schepper vooral om parodieën en slapstick. 4.3.2 In samenwerking geproduceerde humor Naast de onafhankelijke producties zijn er ook de in samenwerking geproduceerde programma's. Deze programma's komen tot stand door samenwerking met een tweede partij. Dit zijn programma's zoals: Gloria neem het letterlijk; Humorlab; Cabaretshows; Liedjes.


31

Deze programma's worden geproduceerd door HumorTV24, maar kunnen alleen tot stand komen door het meedoen van een andere partij. Een goed voorbeeld hiervan zijn de geregistreerde optredens van cabaretiers. Het programma (de voorstelling) is al gemaakt en hoeft alleen nog geregistreerd te worden. Daarnaast is de inbreng van HumorTV24 bij een registratie minimaal. Er kan tijdens een voorstelling niet worden geïnterrumpeerd. Meer inbreng heeft HumorTV24 bij het filmen van videoclips voor het programma 'Gloria Neemt Het Letterlijk' of bij nummers van cabaretiers. Toch heeft ook hier HumorTV24 iemand anders nodig om een programma te maken. Er kunnen zowel inhoudelijk als in beeldvorming door HumorTV24 suggesties of aanpassingen worden gedaan, maar zonder de tweede partij is er geen programma mogelijk. Het soort humor verschilt per programma. De liedjes van het programma 'Gloria Neemt Het Letterlijk' zijn grappig door woordspelingen. Bekende Engelstalige liedjes worden letterlijk vertaald naar het Nederlands. Het soort humor in de liedjes van de cabaretiers verschilt weer per cabaretier. De grap wordt ook in deze gevallen niet gemaakt door HumorTV24, maar ondersteunen zij de grap(pen) in het lied met beeld. Datzelfde doet HumorTV24 ook bij Humorlab. Cabaretiers hebben een idee voor een sketch of programma die ze willen uitvoeren en in overleg met HumorTV24 wordt het geproduceerd. HumorTV24 maakt ook hier niet zelf de humor, maar bepaalt wel wanneer een idee leuk genoeg is om te produceren. 4.3.3 Humor op Humor24 van buitenaf Naast de programma's die HumorTV24 zelf produceert, zenden zij ook veel buitenprogramma's uit. Dit zijn programma's die verkregen zijn bij andere buitenlandse zenders of die zijn geproduceerd door andere Nederlandse omroepen. Aangezien deze programma's bij grotere omroepen vandaan komen (VARA, BNN, AVRO of de BBC) is het budget waarmee deze zijn gemaakt vaak groter dan programma's geproduceerd door HumorTV24 zelf. Humor in de buitenlandse programma's op HumorTV24 Op dit moment zendt HumorTV24 zes buitenlandse programma's uit. Het grootste gedeelte komt uit Engeland. Alleen 'Less Than Kind' komt uit Canada. Verder zijn de zes programma's onder te verdelen in twee vormen van humor. Er zijn drie series en drie sketchprogramma's. Absolutely Fabulous (serie); Less Than Kind (serie); The Vicar of Dibly (serie); Dead Ringers (sketches); Little Britain (sketches); The Fast Show (sketches). (HumorTV24. 2013) De soorten humor die in deze programma's worden gebruikt lopen uiteen. Wel is er een duidelijk verschil zichtbaar in humor tussen het Canadese programma en de Britse


32

programma's. De bekende Britse comedian Stephen Fry ('Blackadder' en 'A fish called Wanda' ) legt het verschil tussen beiden perfect uit in een programma waarbij iemand uit het publiek de vraag stelt wat het verschil is tussen Britse en Amerikaanse humor. (Anc6368. 2012). Volgens Stephen Fry zit de humor in hoe de persoon zichzelf ziet. In Amerikaanse humor wordt altijd gestreefd naar een betere ik. De hoofdpersoon in bijvoorbeeld "Less Than Kind' heeft wel tekortkomingen, maar desondanks wel het doel om het beste uit zichzelf te halen. Dat hij beter is dan de rest om zich heen. Het omgekeerde is bij Brits humor aan de hand. Iemand streeft niet naar een betere ik, maar maakt juist nog duidelijker dat hij een loser is. Ook Britse comedian Ricky Gervais (onder andere bedenker van The Office UK) deelt deze kijk. (Time Ideas. 2011). Als gekeken wordt naar de vier verschillende vormen van humor volgens Rod A. Martin en Patricia Doris in hun self-report study 'Individual differences in uses of humor and their relation to psychological well-being: Development of the Humor Styles Questionnaire' is de humor van de Britten te omschrijven als 'self-defaiting' humor (om zichzelf te beschermen), een vorm van humor om sympathie te kweken. Het karakter 'Mister Bean' van Rowan Atkinson is één van de beste voorbeelden hiervan. Hij maakt zichzelf zo belachelijk dat je medeleven met hem krijgt. Amerikaanse humor is juist het tegenovergestelde en kan dan, volgens de 'Humor Styles Questionnaire' , gerangschikt worden onder de 'aggressive' humor. Deze humor is te omschrijven als humor ten nadele van anderen. Door een ander naar beneden te halen, haal je jezelf juist naar boven. De Britse humor is duidelijk aanwezig in de buitenlandse programma's bij HumorTV24. Alle vijf de series zijn mede geproduceerd door BBC en vertegenwoordigen als geen ander de Britse Humor. Zowel in de vorm van sketches in 'Little Britain' en 'The Fast Show' als in de vorm series in 'Absolutely Fabulous' en 'The Vicar of Dibly'. Met voornamelijk absurdisme, droge humor en woordspelingen plaatsen de personages in de programma's zich in de 'underdog' positie. Humor in Nederlandse programma's op HumorTV24 De laatste categorie programma's die HumorTV24 uitzendt zijn van Nederlandse makelaardij. Deze programma's zijn geproduceerd door andere publieke omroepen en buitenproducenten. Omdat deze programma's worden/werden uitgezonden op de publieke omroepen is het voor een themakanaal van de NPO zoals HumorTV24, mogelijk om deze programma's ook uit te zenden. Dit houdt niet in dat HumorTV24 alles van de publieke omroepen kan uitzenden. Vooral producenten van populaire programma's als 'Koefnoen' en 'Draadstaal' zien niets in herhalingen op een themakanaal. Ze zijn bang voor bijvoorbeeld overexposure of het mislopen van inkomsten. Omdat HumorTV24 valt onder de publieke omroep VARA, mag HumorTV24 wel alles herhalen wat door de VARA zelf is geproduceerd. Van de zeven Nederlandse producties die HumorTV24 nu uitzendt zijn er vijf van de VARA. De overige drie komen bij BNN en de AVRO vandaan. De acht programma's zijn onder te verdelen in vier vormen van humor: Quiz/ spelshow: Onder de tram (VARA);


33

Doe maar normaal (BNN); Mag ik u kussen (AVRO). Sketches: Van zon op zaterdag (VARA); Najib wordt wakker (VARA); de Klusjsmannen (BNN). Improvisatie: In goed gezelschap (VARA). Series: Gebak van Krul (VARA). Quiz/spelshow De eerste categorie is vooral grappig door de absurde vragen en antwoorden die worden gegeven. Daarnaast zijn de deelnemers van origine cabaretiers of grappenmakers. Dit zorgt voor luchtige programma's waarbij het doel is om mensen aan het lachen te maken in plaats van daadwerkelijk het programma te winnen. Sketch Satire is het soort humor wat de twee programma's in de categorie sketches bindt. Via deze soort humor laten ze zien wat nu in de maatschappij afspeelt. In een soort parodie op 'Life4you' van Carlo Boszhart en Irene Moors werden in 'Van Zon op zaterdag' actualiteiten behandeld door middel van satire, persiflages en parodieën. In 'Najib wordt wakker' speelde actualiteit ook een rol, maar ging het meer om het grote beeld in plaats van een specifieke gebeurtenis. Wat de twee programma's verder gemeen hebben is dat ze tot stand komen met medewerking van cabaretiers. Zij spelen de typetjes en schrijven mee aan de teksten. Improvisatie Ook in de categorie improvisatie zijn het cabaretiers die de humor brengen. In het programma 'In goed gezelschap' proberen zij doormiddel van spel, muziek en taal het publiek aan het lachen te maken. Er zijn verschillende spelvormen waarbij het publiek zorgt voor de input. Het moeilijke van deze vorm van humor is dat iets direct grappig moet zijn. Er is geen tijd om van te voren grappen te bedenken. Alles hangt af van het talent en het gevoel van humor van de cabaretier. Serie Ook al is een serie een vorm van humor, niet elke serie is hetzelfde. Er is een tweedeling te maken. Aan de ene kant zijn er series die gebaseerd zijn op de werkelijkheid, zoals: 'Oppassen', 'Kinderen geen bezwaar' en "Het zonnetje in huis.' Deze series zijn een uitvergroting en overdrijving van de realiteit, maar uit het leven gegrepen. Aan de andere kant zijn er de series die werkelijkheden verzinnen. Bestaande realiteiten zijn het uitgangspunt, maar zijn tot het absurde gebracht. Denk hierbij aan series als ''t Schaap met de 5 Poten', 'Het Schnitzelparadijs' en 'Shouf Shouf!'. Ook 'Gebak van Krul' valt hieronder. Het gaat over een bakkerij in


34

Amsterdam, maar heeft geen moment het uitgangspunt om een geloofwaardige bakkerij te zijn. De humor zit vooral in de absurde situaties waarin de al even absurde en overdreven hoofdpersonen zich bevinden.

4.4 Programma's geschikt voor HumorTV24 Hoewel humor- en programmasoorten erg van elkaar kunnen verschillen, heeft in principe elke humoristisch programma potentie voor HumorTV24. Ondanks het feit dat zij hun bestaan danken aan cabaret, en dan vooral aan opkomende cabarettalenten, is er ontzettend veel zendtijd te vullen. Zo lang het cabaretgedeelte niet wordt ondergesneeuwd is er ruimte voor elke andere vorm van humor. Buitenlandse series als 'Friends', 'The Muppets' en 'Who's line is it?' zouden niet misstaan bij HumorTV24. Ook in Nederland zelf zijn er programma's genoeg die bij HumorTV24 zouden passen. Denk aan: 'Koefnoen', 'Draadstaal', 'De Lama's' en 'Dit was het nieuws.' Dit wil niet zeggen dat alle programma's geschikt zijn voor HumorTV24. Eerder was al te lezen (§3.13.1) dat de missie en identiteit van de VARA zijn terug te vinden bij HumorTV24. Het amusementsprogramma moet dus passen bij de identiteit van het themakanaal. Al wordt door de beperkte mogelijkheden daar nog wel eens een uitzondering op gemaakt. Zo zendt HumorTV24 onder andere 'De Klusjesmannen' van BNN uit, maar is dat, ook volgens coördinator Maaike Taris, niet een programma die echt bij het digitale themakanaal past. Volgens haar is de humor in het programma te 'plat' om te passen bij het karakter van HumorTV24.

4.5 Trends Humor Op 16 september 1999 deed een nieuwe vorm van televisie maken zijn intrede, want sinds de eerste uitzending van 'Big Brother' is 'reality tv' een nieuwe manier van televisie maken. In dit oorspronkelijke Nederlandse programma werden tien mensen opgesloten in een huis vol met camera's en 24uur per dag gevolgd. De kijker bepaalde elke week welke kandidaat het huis moest verlaten; om uiteindelijk één winnaar over te houden. 'Big Brother' werd een wereldhit en het format is over de hele wereld verkocht. Deze vorm van reality kreeg in Nederland een vervolg met programma's zoals: 'De Bus', 'Secret Story' en 'De Gouden Kooi'. Op dit moment is op SBS6 het reality programma 'Utopia te zien.' Waar een groep mensen, afgezonderd van de buitenwereld, met verschillende verborgen camera's wordt gevolgd tijdens het opbouwen van een 'nieuwe' samenleving. Toch is 'scripted reality' de reality vorm die meer vertegenwoordigd is op de Nederlandse televisie. In deze programma's moet het gevoel gewekt worden dat wat je ziet ook echt is. In werkelijkheid is alles gespeeld en in scene gezet. Programma's als 'Dokters' en 'Overspel in de Liefde' op NET5 zijn van dit soort 'scripted reality'. Deze trend van 'scripted reality' is op dit moment in een iets andere vorm vooral terug te vinden in vooral Amerikaanse comedy shows. Hoewel het in deze programma's duidelijk is dat het acteurs betreft; proberen ze toch de


35

indruk te wekken dat de hoofdrolspelers 'gevolgd' worden in hun dagelijkse leven. De acteurs geven in de camera zelfs 'testimonials' (reflecties) over bepaalde gebeurtenissen. Programma's als 'The Office US', 'Modern Family' en 'Parks and Recreation' zijn gemaakt in de sfeer van 'scripted reality'. In Nederland zijn op dit moment nog geen varianten van dit soort komedie. Wel is hier een andere trend bezig; het verfilmen van grappen. In programma's zoals 'Bonkers' (2012), 'Komt een man bij de dokter' (2012) en 'Ik ook van jou' (2013) zijn bekende en minder bekende grappen/moppen uitgewerkt tot korte sketches. De grappen in deze programma's zijn vooral erg droog en absurd.

4.6 Conclusie Er kan gezegd worden dat HumorTV24 bepaalde vormen van humor meer uitzendt dan anderen. Dit houdt niet in dat alleen deze vormen geschikt zijn. In principe kan elke vorm, soort en type humor gebruikt worden in een format voor HumorTV24, mits het uiteindelijke resultaat past bij het karakter van HumorTV24 en de VARA. Waar bijvoorbeeld 'De Klusjesmannen' eigenlijk niet past bij het digitale themakanaal, wil dat niet zeggen dat het concept ongeschikt is. Alleen de invulling hiervan blijkt niet met de identiteit van de zender overeen te komen. Humor is nu eenmaal een ruim begrip. Er zijn ontzettend veel verschillende soorten en vormen van humor. Toch zijn op HumorTV24 sommigen duidelijker aanwezig dan anderen. Vooral de vormen 'cabaret' en 'sketches' zijn veelvuldig te zien. Dit geldt voor zowel de programma's die HumorTV24 zelf maakt ('Humorlab' en 'HumorTV meets...') als de programma's die zij van buitenaf aantrekken ('The Fast Show', 'Van Zon op zaterdag' en 'Little Britain'). Moeilijker is het om aan te duiden welke humorsoorten het meest voorkomen. Geen enkel programma bestaat tenslotte uit één soort humor, maar maakt gebruik van verschillende soorten. Het is makkelijker om de humorsoorten die het minst voorkomen in programma's van HumorTV24 aan te wijzen. De twee soorten humor die het minst voorkomen zijn 'cynisme' en 'zwarte humor'.


36


37

5 Realisatie van een televisieprogramma Het hebben van een idee voor een programma is één. Daadwerkelijk een programma uitgezonden krijgen is een tweede. Hier gaat een heel proces aan vooraf en kan in grofweg drie gedeelten worden onderverdeeld, namelijk: 1. Uitschrijven van een programmaformat; 2. Een uitzending mogelijk maken; 3. Distributiekanaal zoeken. (J. Fictoor, Y. Leunissen, L. Crabbendam, et. al. 20008) De laatste stap van het proces om een uitgezonden programma te realiseren, is bekend. Het nieuwe programma is bedoeld voor het themakanaal HumorTV24. Om het themakanaal te overtuigen van het nieuwe programma als aanvulling op hun huidige programmering zal stap twee bestaan uit het maken van een pilot (proefaflevering), maar eerst zal het idee moeten worden uitgeschreven. Dit is het format en de structuur van het televisieprogramma waarop een onbeperkt aantal afleveringen kan worden gebaseerd. (J. Fictoor, Y. Leunissen, L. Crabbendam, et. al. 20008). Bij de eerste stap moeten verschillende zaken in acht worden genomen, zoals: Werktitel, kijkersdoelgroep, genre, lengte; de formule; het doel, thema; meerwaarde; verantwoording (zowel voor de zenders als de doelgroep). Voor een format voor HumorTV24 zijn al bepaalde voorwaarden te verwerken. Zo is de opdrachtgever en in zover mogelijk de doelgroep bekend, is duidelijk wat het doel van het programma is en op welke manier het format een meerwaarde kan zijn op de huidige programmering.

5.1 Productie Wanneer het format duidelijk is beschreven kan het in productie worden genomen. Dit gaat in drie stappen. Als eerste is er de preproductie. Hier wordt het format ontwikkeld, een planning gemaakt, personeel gezocht en de financiën besproken. Het tweede gedeelte is de daadwerkelijke productie. Hierop volgt de postproductie. De laatste fase; waarin alles wordt afgewerkt. Dit geldt voor het archiveren van het materiaal tot aan het afhandelen van de financiën. Het produceren van een televisieprogramma heeft in principe vier verschillende disciplines. Elke discipline heeft zijn eigen verantwoording. Zo zijn het regieteam en het redactieteam vooral inhoudelijk verantwoordelijk voor een televisieprogramma, is het productieteam vooral om te zorgen dat de productie goed verloopt en heeft het facilitair team de taak om uit te voeren wat er vooraf is bedacht en het opgenomen materiaal te verwerken. (J. Fictoor, Y. Leunissen. L. Crabbendam, et. al. 20008)


38

Tabel 5:

(J. Fictoor, Y. Leunissen. L. Crabbendam, et. al. 20008)

5.2 Conclusie De stappen die worden beschreven in "Televisiemaken: van programmaformat tot uitzending" zullen tijdens het produceren van het format niet geheel overeenkomen. Doordat de te produceren pilot dient om HumorTV24 te overtuigen het programma daadwerkelijk in productie te nemen, zal, op de cameraman en editor na (§3.2.3), alles gedaan worden door één en dezelfde persoon. Van het bedenken en uitschrijven van het format tot het organiseren, leiden en verwerken van de productie. Hierdoor hoeven de vier verschillende disciplines die nodig zijn voor het produceren van het format niet met elkaar te overleggen of op elkaar worden afgestemd.


39

6 Uitgeschreven format Om een format tot uiteindelijk uitgezonden programma te krijgen zijn volgens het boek "Televisiemaken: van programmaformat tot uitzending" drie grote stappen te volgen (§5). De laatste stap, het vinden van een distributiekanaal, is al genomen. Het nieuwe programma moet worden uitgezonden op HumorTV24. Als eerste zal de focus liggen op het uitschrijven van een format voordat er over gegaan kan worden tot het mogelijk maken van een uitzending. De informatie die nodig is om een format voor HumorTV24 uit te schrijven, is voor zover al bepaald. De opdrachtgever is geanalyseerd en de mogelijkheden zijn vooraf gegeven (§3.2.3). Om HumorTV24 tegemoet te komen, moet het programma snel geproduceerd kunnen worden, hun speerpunt van opkomend talent worden benut en moet het actualiteit bevatten. Uit de interne analyse blijkt verder dat HumorTV24 al veel quizzen, series en sketches uitzendt, de humorsoorten zwarte humor en cynisme bijna niet aanwezig zijn en doordat het onderdeel uitmaakt van de VARA een progressief socialistisch karakter heeft. Vanuit hier is de gedachte ontstaan om iets met het journaal te doen. Dichterbij de actualiteit dan het journaal lijkt haast niet mogelijk. Naast de afwisseling in programmering van een journaalconcept zou het ook een goed platform voor zwarte humor en cynisme kunnen zijn.

6.1 Totstandkoming Het concept van een journaal is simpel. Eén of twee nieuwslezers die aan de hand van filmpjes, foto's en reportages het nieuws van de dag brengen. Om aan de verschillende criteria van HumorTV24 te voldoen moesten op het journaalconcept wel enkele aanpassingen worden gedaan. Zo is het voor dit moment niet mogelijk om én het journaal én reportages te filmen. Hiervoor zijn meerdere cameramensen en meerdere werknemers nodig om dit in één dag te kunnen realiseren. In plaats van filmpjes en reportages is gekozen voor alleen foto's. Deze zijn makkelijk te vergaren en te bewerken. Ook het decor is simpel te bemachtigen. Het format heeft namelijk niet meer nodig dan een desk met attributen en een greenscreen. De VARA heeft een eigen studio met greenscreen die voor het programma gebruikt kan worden. De grappige teksten voor de nieuwslezer kunnen worden geschreven door opkomende cabarettalenten in plaats van professionele tekstschrijvers. Hierdoor wordt een podium geboden aan opkomende cabarettalenten. Iets wat bij HumorTV24 hoog in het vaandel staat. Wel kan wisselingen van schrijvers zorgen dat niet elke aflevering hetzelfde aanvoelt. Elke cabaretier heeft tenslotte een ander gevoel voor humor. Om als laatste HumorTV24 niet afhankelijk te maken van een acteur wordt de nieuwslezer in het programma vervangen door een pop. Dit geeft de huidige werknemers van HumorTV24 de mogelijkheid om zelf het programma te maken. De stem van de pop kan altijd later worden ingesproken. Dit geeft meer onafhankelijkheid en bewegingsvrijheid aan het productieproces. Al deze aanpassingen aan het concept journaal maakt voor HumorTV24 het nieuwe televisieconcept: 'HTV News'.


40

6.2 Best practices Het concept is bedacht; een komisch, journaalachtig programma met een pop als nieuwslezer. Om niet het wiel opnieuw uit te vinden is er gekeken naar 'best practices'. Programma's die lijken op het format 'HTV News'. Door te kijken naar aspecten uit andere programma en die samen te brengen in het concept 'HTV News', ontstaat er een 'nieuw' format. (De structuur van het televisieprogramma waarop een onbeperkt aantal afleveringen kan worden gebaseerd.) (J. Fictoor, Y. Leunissen. L. Crabbendam, et. al. 20008). Een journaal is tenslotte niet nieuw. Elk land heeft zijn eigen journaal. Komische journaals daarentegen zijn er minder. Er zijn, voornamelijk internationaal, veel programma's die eigenschappen bezitten die van toepassing kunnen zijn op het format voor HumorTV24. Dat was dan ook het criterium voor deze 'best practices'. Het moesten programma's zijn die, net als 'HTV News' het nieuws op een komische wijze brengen. Dat sommigen van deze 'best practices' geen pop bevatten was geen bezwaar. Dat is slechts een aspect van "HTV News'. Elk van de 'best practices' brengen nieuws op een andere komische manier. Door hiernaar te kijken kon bepaald worden wat de beste manier zou kunnen zijn voor 'HTV News'. Doordat al deze 'best practices' programma's zijn die op een komische manier het nieuws brengen, maakte ze geschikt als vergelijkingsmateriaal voor het format 'HTV News'. Er zijn meerdere 'best practices' maar de vier hier onderstaande, staan het dichtst bij het format 'HTV News'. 6.2.1 The Daily Show De Daily Show is een Amerikaans, satirisch nieuwsprogramma dat wordt uitgezonden op Comedy Central. De show wordt sinds 1999 gepresenteerd door Jon Steward en heeft al vele prijzen gewonnen. In een interview in het programma 'Crossfire' van CNN (Crossfire. 2004) zegt Jon Steward dat het programma zich vooral toespitst op het theater wat de politiek en de media zijn en minder over de inhoudelijke vraagstukken. Dit is duidelijk in zijn show terug te zien. Publiekelijke figuren (en dan met name politieke figuren en nieuwslezers) worden op de hak genomen aan de hand van hun uitingen in de media; het theater waarover Jon Steward spreekt.. Het programma heeft een sarcastische toon. Daarnaast bevat de 'Daily Show' ook interviews en reportages wat het soms meer een talkshow dan een nieuwsprogramma maakt. De uitzendingen duren gemiddeld dan ook tweeëntwintig minuten. 6.2.2 Weekly Puppet News Op het kanaal van 'The Daily' op Youtube is een programma te zien, genaamd: 'Weekly Puppet News' Hier wordt het nieuws van de week op een grappige manier besproken waarbij alles gedaan wordt door poppen. Het programma bevat meer onderdelen dan alleen het nieuws bespreken vanachter een desk. Zo zijn er poppen die op straat interviews afnemen (met echte mensen) en reportages maken. Er is niet echt een kritische ondertoon merkbaar in het programma. Wat zij doen, is het nieuws bespreken aan de hand van foto's en reportages. Hierover worden dan grappen gemaakt of op een grappige manier gespeeld.


41

6.2.3 Weekend Update 'Weekend Update' is onderdeel van het Amerikaanse programma, 'Saturday Night Live' (SNL); één van de langslopende satirische sketchshows van de wereld. Het programma word, zoals de naam suggereert, op zaterdagnacht uitgezonden en bestaat uit meerdere sketches. Sommige van deze sketches zijn gebaseerd op (nieuws)gebeurtenissen; anderen zijn slechts bedacht om grappig te zijn. 'SNL' werd voor het eerste uitgezonden in 1975 en is op dit moment bezig aan zijn negenendertigste seizoen. Een onderdeel van 'SNL' is het 'Weekend Update.' In het midden van elke aflevering van 'SNL' worden aan de hand van foto's nieuwsberichten van de afgelopen week doorgenomen. Dit wordt op dit moment door twee nieuwslezers gedaan (Cecily Strong en Seth Meyers), maar kent door de jaren heen veel verschillende samenstellingen. Elke 'Weekend Update' duurt ongeveer zes minuten en doet naast het lezen van nieuwsberichten ook aan interviews. Hierin interviewt een nieuwslezer een persiflage van een bepaald persoon. Dit kunnen zowel personen zijn die in het nieuws voorkwamen als typetjes (Drunk Uncle en Stefon). Sommige nieuwsberichten en interviews worden gedaan om 'gewoon' grappig te zijn. Andere (meer op de actualiteit gerichte nieuwsberichten) hebben soms een maatschappijkritische noot. 6.2.4 Muppet News Flash De vader van alle poppen is Jim Hansom, de bedenker van de Muppets. 'Muppet News Flash' was een regelmatig terugkerend onderdeel in 'The Muppet Show (1976). 'Muppet News Flash' is een korte sketch van maximaal één minuut waarin de nieuwslezer één of twee absurde nieuwsberichten voorleest. Dit resulteerde altijd in dat het nieuws effect heeft op de nieuwslezer. Zo vielen onderwerpen van zijn berichten vaak op zijn hoofd en werd hij aangevallen door een agressief schaap, waarover hij eerder berichtte. 'Muppet News Flash' voelt aan als een echt journaal. De nieuwslezer is serieus, waardoor juist de humor van het programma zit in de absurde nieuwsberichten en zaken die op de achtergrond spelen. De soorten humor waar ze in dit programma veel gebruik van maken zijn absurdisme en woordspelingen. 6.2.5 Conclusie: HTV News 'HTV News' is uiteindelijk een mix van de vorige vier shows. Zo moet het de gevatte en kritische humor bevatten die voorkomt in de 'Daily Show', maar eruitzien zoals het journaal er tegenwoordig uitziet, zoals in 'Weekly Puppet News'. De humor moet gebracht worden zoals dat gedaan wordt in 'Weekend Update'. Aan de hand van bewerkte foto's grappig commentaar geven aan bestaand nieuws. Verder moet 'HTV News' hetzelfde gevoel creëren die merkbaar is in 'Muppet News Flash'. Wat de ander


42

shows (behalve 'Muppet News Flash') allemaal wel hebben, is dat er meer dan alleen nieuwsberichten zijn. Zij hebben reportages, interviews of sketches. Dit zal in de pilot van 'HTV News' niet aanwezig zijn. 'HTV News' zal zich voornamelijk op binnen- en buitenlandsnieuws richten en deze op een komische wijze door een pop als nieuwslezer voordragen.

6.3 Format 'HTV News' is een satirisch nieuwsprogramma dat in ongeveer vijf minuten het belangrijke en minder belangrijke binnen- en buitenlandsnieuws van de afgelopen weekt doorneemt. Met een pop als nieuwslezer, die aan de hand van foto's op de achtergrond, op komische en eigenzinnige wijze het nieuws voordraagt. Het programma moet de HumorTV24 kijker vooral bereiken met zwarte humor, cynisme en sarcasme.


43

7 Pretest format panelgesprekken Om het format te testen, is deze voorgelegd aan twee mogelijk van humor verschillende panelgroepen. Dit om te bepalen of wel of niet geschaafd moest worden aan het format voordat de pilot werd geproduceerd. Er is gekeken naar de overeenkomsten en verschillen tussen beide groepen in hoe zij kijken naar humor in programma's. Hierop volgend is met de panelgroepen gekeken naar de 'best practices' en is het format 'HTV News' verder besproken. 7.1.1 De verschillen tussen beide groepen Naast het geologische verschil, zijn er een aantal andere grote onderlinge verschillen tussen beide groepen. Als eerste de leeftijd. De deelnemers aan het panelgesprek in Amsterdam zijn gemiddeld begin twintig. Waar de participanten van het gesprek in Roodeschool gemiddeld eind twintig zijn. Het tweede verschil tussen beide groepen is de genoten opleidingen. Bijna alle participanten aan het gesprek in Roodeschool hebben een MBO studie afgerond en zijn nu werkzaam, terwijl de groep uit Amsterdam nog bezig is met een HBO opleiding of hoger. Het laatste onderlinge verschil is de woonsituatie. Ook al zijn bijna alle participanten uitwonend; de leeftijd waarop zij op zichzelf zijn gaan wonen verschilt wel van elkaar. De groep uit Roodeschool deed dit op veel latere leeftijd (gemiddeld vierentwintig jaar), terwijl de meesten participanten uit de Amsterdamse groep (in totaal vijf personen) al uitwonend waren voor hun twintigste. (De verschillen in leeftijd en woonsituatie zouden kunnen meespelen in de uitkomst hoe de twee panelgroepen humor benaderen.) Het verschil tussen beide groepen is ook merkbaar in hun televisiegedrag. Zo kijkt de groep uit Roodeschool meer 's avonds (na werk) televisie, terwijl de Amsterdamse participanten geen vaste tijd hebben waarop ze televisie kijken. Dit zou kunnen verklaren waarom de groep uit Roodeschool meer huidige televisieprogramma's, die 's avonds worden uitgezonden, kon opnoemen. (Dit zijn programma's als: 'Geer en Goor, 'In Love met Sterretje', 'Hotter than my Daughter', Oh Oh Cherso', ' en 'Pownews'.) Daarnaast wist de Roodeschoolse groep veel meer series te herinneren van vroeger. (Programma's als: 'Oppassen', 'SamSam' en 'Flodder'.) Naast de opgenoemde programma's die de groep uit Roodeschool op dit moment kijkt, kijken ze ook bekende Amerikaanse series als 'The Big Bang Theory', 'Two and a Half Men', 'South Park' en 'Family Guy'. Ze gaan voor al die programma's niet speciaal zitten, maar kijken ze omdat ze op televisie zijn. Ze verschillen hiervan met de groep uit Amsterdam omdat, ondanks dat de Amsterdamse groep dezelfde Amerikaanse series kijkt, zij programma's bewuster opzoeken en dan eerder online kijken (streamen of downloaden) dan dat zij deze programma's op de televisie zien. Alleen de thuiswonende en MBO studente Zaina uit de Amsterdamse groep had ongeveer hetzelfde kijkpatroon als de groep uit Roodeschool. Met als grootste verschil dat de groep uit Roodeschool wel veel meer affiniteit met cabaret heeft dan haar en de rest van de groep uit Amsterdam.


44

7.1.2 Overeenkomsten tussen beide groepen Ondanks de verschillen zijn er ook grote overeenkomsten gevonden uit de resultaten tussen de participanten van de panelgesprekken. Allen houden van harde humor en zijn van mening dat een pop, in vergelijking met een menselijke presentator, hardere grappen kan maken. Beide groepen gebruikten 'South Park' als voorbeeld om dit aan te duiden. Beide groepen concludeerden ook dat omdat de personages uit deze serie niet echt zijn, je ook niet 'kwaad' op ze kan worden. De personages uit 'South Park' bestaan immers niet. Verder vinden beide groepen grappen het leukst als zij zich ermee kunnen identificeren. Logischerwijs verschilt de belevingswereld van beiden. Er zou gezegd kunnen worden dat de groep uit Roodeschool meer traditiegetrouw is. Dat wil zeggen dat deze groep een negen tot vijf baan heeft, eet om zes uur, 's avonds nog even televisie kijkt en dan gaat slapen. Zij vinden het programma 'Ik ook van jou' en cabaretier 'Brigitte kaandorp' (beiden schetsen overdreven versies van huiselijke situaties) dan ook erg grappig. Wanneer iets herkenbaars was voor beide groep, vonden zij dit het leukst wanneer het vergroot en overdreven werd gebracht. Grappen die extreem werden aangedikt hadden voor alle participanten dan ook de voorkeur. Beide groepen deelden ook de mening dat de meeste Amerikaanse fragmenten van humorgerelateerde nieuwsprogramma's niet grappig zijn, omdat zij te weinig afwisten of affiniteit voelde met de onderwerpen. Juist op die momenten ergerden beide groepen aan de lachband die onder de fragmenten was gemonteerd. Ze voelden hierdoor een druk dat per se gelachen moest worden. Al ergerde de groep uit Amsterdam vooral dat er wel werd gelachen terwijl zij de grap niet leuk vonden. Terwijl de groep uit Roodeschool zich vooral stoorde aan de lachband, omdat zij niet begrepen waarom er werd gelachen. Sommige fragmenten werden wel grappig gevonden, ondanks dat zij geen affiniteit voelde met het nieuwsbericht. De grap die werd gemaakt, stond dan ook los van het nieuwsbericht. Bij 'Weekend Update' was het nieuwsbericht dat Peter Parker in de strip Spiderman werd ontslagen. Hierop volgde een foto van een iel, groengeschminkte man en werd gezegd: "En de hulk werd gedownsized." Dit maakt duidelijk dat je het nieuwsbericht niet hoeft te herkennen om de grap leuk te vinden. Zolang de grap maar herkenbaar is. De interesse in improvisatie is ook iets wat de groepen bindt. Vooral 'De Lama's' is een programma waar beide groepen om kunnen lachen. Niet per se dezelfde grappen, maar het plezier wat werd uitgestraald en dat ze het knap vonden dat de grappen ter plekke werden verzonnen. Vooral wanneer "de Lama's" uit hun rol schoten. Dit werd ervaren als erg grappig. Iets wat beide groepen miste bij de Amerikaanse fragmenten. Ze vonden dat teveel op de grap werd gemikt. Dat het te duidelijk te merken was dat het grappig moest zijn. Ze ergerden zich aan de druk die te voelen was om te lachen.

7.2 Conclusie Het is belangrijk om de grappen in het 'HTV News' zo dicht mogelijk bij de belevingswereld van de kijker te houden. De nieuwsberichten hoeven niet per se


45

herkenbaar te zijn, maar de grappen daarover wel. Al zou een herkenning van beide waarschijnlijk beter werken. De humor moet vooral zitten in de overdrijving van de herkenbare situaties. Daarnaast moet het programma zichzelf niet te serieus nemen. Het moet luchtig blijven. Iets waaraan alle participanten zich stoorden bij de Amerikaanse fragmenten was dat de nieuwslezers teveel probeerden om grappig te zijn. Dat gevoel moet niet merkbaar zijn in de pilot. Een suggestie die werd gegeven tijdens het panelgesprek in Amsterdam was om een gimmick te gebruiken. (Tijdens bijvoorbeeld 'The Muppet News Flash' valt elke aflevering iets op het hoofd van de nieuwslezer.) Daarnaast zou, volgens de Amsterdamse participant Terence, door het toevoegen van een gimmick de aandacht van een beladen grap wat verzwakt kunnen worden. Verder is iedereen het erover eens dat een pop die het nieuws vertelt de beste keus is. Volgens de participanten kan een pop juist hardere grappen maken, omdat hij niet echt is. Hij is tenslotte niet degene die de grap maakt, maar een onbekend iemand. Aan het format zelf hoefde verder niets te veranderen. Er werden slechts suggesties gegeven waar rekening mee moest worden gehouden. Hierdoor hoefde het format 'HTV News' niet aangepast worden.


46


47

8 Resultaten prestest pilot Na het uitgeschreven format te hebben getest op de verschillende panels, werd de volgende stap in realisatie van het programma gezet; het mogelijk maken van een uitzending. Om te beginnen met de preproductie (§5.1). Hiervoor werd samengewerkt met HumorTV24. De uiteindelijke pilot werd voorgedragen aan zes verschillende personen om de sterkte en zwakte van het programma bloot te leggen. Hierdoor is het voor HumorTV24 mogelijk om, wanneer ze 'HTV News' in productie nemen, aanpassingen aan het format te doen. Wat dan uiteindelijk resulteert in een volwaardig nieuw programma die HumorTV24 aan hun programmering kan toevoegen.

8.1 Preproductie Na goedkeuring van het format door Maaike Taris kon de preproductie in gang worden gezet. Deze bestond uit vier onderdelen: ontwikkeling; planning; personeel; financiën. (J. Fictoor, Y. Leunissen, L. Crabbendam, et. al. 20008) Doordat dit een kleine productie moest worden, waren de financiële mogelijkheden beperkt tot alleen het inhuren van een cameraman en twee editors. (Waarvan één in dienst is van HumorTV24). De planning begon met het inplannen van de eigen editor. Nadat deze datum vast stond (26 november 2013) kon de rest geregeld worden. Er werd besloten een dag voor montage te draaien. Nadat deze dag was bepaald, konden alle andere zaken betreffende het filmen en monteren geboekt worden. De cameraman via Hoens Broadcast Facilities, de studio bij de VARA, een presentatiedesk via Hollandsehanden.nl en de inspreeklocatie bij Parkpost. Het regie, productie- en redactieteam (§5.1) waren allen in handen van de programmamaker.

8.2 Productie Voor de productie van de pilot was niet meer nodig dan een pop, cameraman, greenscreen en desk. De pop was geleend. (Al moest wel een nieuw outfit worden gekocht om de pop geloofwaardig als nieuwslezer te laten overkomen.) De desk arriveerde op de draaidag bij de studio en werd de volgende dag weer opgehaald. De studio was beschikbaar en de cameraman arriveerde op de tijd zoals vermeld op het callsheet. (Bijlage VI). De draaidag duurde zoals gepland ongeveer drieënhalf uur.


48

8.3 De kosten De kosten die het maken van de pilot zijn gemaakt, kunnen verdeeld worden in twee categorieën. Als eerste de vaste productiekosten. Deze kosten worden elke aflevering opnieuw gemaakt. Dit zijn onder andere het inhuren van een cameraman en het opnieuw inspreken van de stem. De andere kosten zijn de eenmalige productiekosten. De kosten die gemaakt moesten worden om de productie op te starten. Vaste kosten: Studiohuur - gratis Cameraman - € 244,80 (exclusief BTW) Monteren - gratis (de editor staat op de loonlijst van humorTV24) Inspreken - € 221,10 (exclusief BTW) Desk - € 85 huur per week + € 30 voor brengen en ophalen. --------------------------------TOTAAL: € 678,75 Eenmalige productiekosten: Pop - gratis (geleend) Kleding pop - € 40 --------------------------------TOTAAL - € 40 Dit alles brengt de totale kosten voor het produceren van deze pilot op € 718.75.

8.4 Resultaten interviews Ook al waren de zes interviews verdeeld in drie categorieën (comedian, programmamaker en potentiële doelgroep) hun kijk op het programma kwam aardig met elkaar overeen. Allen waren erg enthousiast na het zien van de pilot. Zo ook Martijn Koning. Die vond, zeker gezien de onervarenheid van de maker, het een heel degelijk en leuk programma. Toch hadden Martijn Koning en de rest van de geïnterviewden kanttekeningen over ongeveer dezelfde aspecten. Voornamelijk op het karakter en spel van de pop en de hoeveelheid tekst die is te horen in 'HTV News'. Zo deelde comedian Stefan Pop wel de mening met de panelparticipanten dat een pop de mogelijkheid heeft om hardere grappen te maken dan een echt persoon, maar vond hij dat in deze pilot daar niet op de juiste manier gebruik van werd gemaakt. Doordat de pop geen karakter heeft en de grappen aan één stuk werden voorgedragen vergeleek Stefan Pop het met wat Harm Edens doet in 'Dit was het Nieuws.' Doordat het de pop ontbreekt aan een echt karakter is het nu niet meer dan pop, in plaats van een nieuwslezer die weg komt met de grappen die worden gemaakt juist omdat deze een pop is. Ook comedian Martijn Koning en programmamaker Wim Claassen misten een echt karakter bij de pop. Daarnaast vond Martijn Koning de pop zelf niet geschikt. Deze was te klein, kwam te statisch over en leek teveel op een vrouw. Wim Claassen typeerde dit door te zeggen dat de stem niet overeenkwam met de grappen die werden


49

gemaakt. Hij vond de stem 'te lief' en niet passen bij de sfeer die het programma probeert neer te zetten. Zowel Wim Claassen als Stefan Pop zouden graag zien dat de pop interactie heeft met een menselijke presentator. Hierbij gaven zij het voorbeeld van hoe poppenspeler Jeff Dunham te werk gaat. In beide gevallen is er een "good cop, bad cop". Volgens hen is een duopresentatie de perfecte manier om het karakter van de pop goed terecht te laten komen. Wellicht heeft haar achtergrond als dochter van een poppenspeler hiermee te maken, maar ook Julia van der Putten merkte op dat het spel van de pop wel wat dynamiek kan gebruiken. Zij vond dat de pop, op de mond na, te weinig bewoog en niet levendig genoeg was. Naast dat de geïnterviewden hun aanmerkingen hadden over de pop, was ook de tekst een obstakel. Dit maakte het programma vlak. Zo merkte Martijn Koning door het ontbreken van intonatie sommige grappen te laat op en ook Wim Claassen had problemen met de monotone manier van spreken van de pop. Hierdoor wist hij niet of het in eerste instantie nu een leuk of informatief programma was. Eussein Oukoums merkte op dat het hier betreft om televisie en dat het visuele aspect daarom misschien nog wel belangrijker is dan de tekst. Ook vonden alle geïnterviewden dat door de hoeveelheid tekst het tempo te hoog lag. Zij misten allen een soort breekpunt na een grap. Nu was het teveel grap op grap op grap. Oplossingen die zij hiervoor gaven waren: Het toevoegen van reportages, sneller schakelen van camerastandpunten en meer de nadruk te leggen op het spel van de pop in plaats van op de tekst. Allen bruikbare tips om het format te verbeteren.

8.5 Conclusie Om 'HTV News' een waardig programma te laten zijn op HumorTV24 moet aan bepaalde vlakken worden geschaafd. Door alle geïnterviewde personen werd de potentie van het programma gezien, maar ontbreekt het volgens hen nog aan een bepaalde diepgang. Het missen van diepgang kan gecategoriseerd worden in twee verschillende aspecten. Als eerste is er de pop. Om meer 'leven' in het programma te krijgen is het van belang dat de pop meer gaat leven. In de pilot is deze nog iets te statisch en te vlak. Hij is nog niemand. Door hem duidelijke karaktereigenschappen toe de delen kan hij meer een stempel drukken op het programma. Voorbeelden die tijdens de interviews werden gegeven waren om de pop een alcoholistisch, chagrijnig en cynisch of juist een totaal ontwetend en dom persoon te laten zijn. Door een bepaald karakter neer te zetten, is er pas een meerwaarde in het gebruiken van een pop. Volgens de geïnterviewde Stefan Pop kon anders net zo goed een echt persoon worden neergezet. Verder moet de pop meer gaan leven door deze beter te bespelen. In de pilot beweegt bijna alleen zijn mond, maar gebeurt er verder vrij weinig. Er moet gewerkt worden aan de mimiek van de pop. Dit kan onder andere gedaan worden door meer met zijn handen te bewegen of juist iets in zijn handen te doen. Door de pop bijvoorbeeld een pen te geven en hem hiermee te laten spelen komt hij meer tot leven. Ten tweede leunt "HTV News' teveel op tekst. Dit maakt het gezapig. Er dient meer spel in het programma te komen. Zoals tijdens de panelgesprekken al naar voren


50

kwam, werd ook tijdens de interviews gezegd dat grap op grap niet werkt. Hierdoor komen de grappen moeilijk aan of worden sommige grappen niet gehoord. Er moet meer tijd worden genomen om de grappen te laten inzinken. Timing is belangrijk om een grap te laten slagen. Verder kunnen tekstuele grappen worden vervangen door visuele grappen. Bijvoorbeeld door een gimmick toe te voegen. Naast dat dit een grap in positieve zin kan opbreken, komt het programma op deze manier meer tot leven. Andere opties om het programma levendiger te maken zijn om een duopresentatie te doen of reportages in het programma te verwerken.


51

9 Conclusie HumorTV24 is het themakanaal van de VARA en dient om die reden dezelfde identiteit, karakter en normen en waarden te hanteren als deze publieke omroep. Door het maatschappijkritische karakter van de VARA past juist cabaret (satire) zo goed bij deze omroep. Dit heeft ook tot gevolg dat het programma een bepaalde diepgang moet hebben. Het begrip amusement is heel breed, maar dat betekent niet dat elk amusementprogramma past bij de VARA en dus bij HumorTV24. Er moet rekening gehouden worden met de inhoud van een nieuw programma voor HumorTV24 aangezien het onduidelijk is wie nu precies de kijker van het themakanaal is. Uit cijfers van de SKO blijkt dat meer mensen overdag dan 's avonds naar het themakanaal kijken. Aangezien er overdag normaliter gewerkt wordt, kan geconcludeerd worden dat vooral de thuisblijver naar HumorTV24 kijkt. Iets wat niet overeenkomt met het door HumorTV24 bepaalde kijkersprofiel. Ondanks dat er ontzettend veel verschillende vormen van humor zijn, komen op HumorTV24 sommigen vaker voor dan anderen. Vooral de vormen 'cabaret' en 'sketches' zijn veelvuldig te zien. Dit geldt voor zowel de programma's die HumorTV24 zelf maakt ('Humorlab' en 'HumorTV meets...') als de programma's die zij van buitenaf aantrekken ('The Fast Show', 'Van Zon op zaterdag' en 'Little Britain'). Moeilijker is het om aan te duiden welke humorsoorten het meest voorkomen. Geen enkel programma bestaat tenslotte uit één soort humor, maar maakt gebruik van verschillende soorten. Het is makkelijker om de humorsoorten die het minst voorkomen in programma's van HumorTV24 aan te wijzen. De twee soorten humor die het minst voorkomen zijn 'cynisme' en 'zwarte humor'. De panelleden in de beide plaatsen verschillen in een aantal opzichten, waardoor er verschillen in perceptie van humor tussen hen bestaan. Hun belangrijkste overeenkomsten zijn dat zij een pop als drager van humor beiden kunnen waarderen, omdat hierdoor hardere grappen mogelijk zijn. Verder houden ze van intelligentere humor die vooral gedragen wordt door overdrijving van een bestaande situatie. Tenslotte moet het programma zichzelf niet te serieus nemen. De pretest in de vorm van interviews wijst uit dat er nog een aantal verbeterpunten zijn aan de pilot. Alle geïnterviewden zien de potentie van het programma, maar ontbreekt het nu volgens hen nog aan bepaalde diepgang. De pop leeft te weinig qua beweging en mist daarnaast een duidelijk karakter Ook gaat het programma te snel en is er teveel tekst. Zo is er een gemis aan visuele grappen en onderbrekingen in de vorm van bijvoorbeeld reportages en gimmicks om zo de grappen beter te laten inzinken.


52


53

10 Aanbeveling 'HTV News', zoals te zien in de pilot, is voor HumorTV24 een geschikte aanvulling op de huidige programmering. Het programma bevat humor en sluit goed aan bij het gezicht van de digitale zender. Verder voldoet het aan de eisen van de opdrachtgever. Het is goedkoop en makkelijk te produceren, het kan dienen als podium voor opkomende komische talenten en bevat het actualiteit. Wel zal het huidige concept, volgens de geïnterviewde, aan enige veranderingen moeten ondergaan om tot een hoger niveau te komen. Als eerste moet de pop meer tot leven worden gebracht. In de pilot is deze nog iets te statisch en overtuigt hij te weinig. Dit kan worden opgelost door bijvoorbeeld een andere pop te nemen en deze te laten besturen door een professionele poppenspeller. Daarnaast ontbreekt het de pop aan een duidelijk karakter. Om 'HTV News' een gezicht te geven is het van belang om de pop 'echt' iemand te laten zijn. Dit kan een chagrijnige man zijn, een heel kinderachtig persoon of juist overdreven serieus. Ten tweede moeten de teksten korter. Het moment van de grap laat nu nog iets te lang op zich wachten of wordt überhaupt niet gehoord. Wel laat dit concept ruimte over voor uitbreiding. Om de reeks van aaneengeschakelde grappen te doorbreken, zou gekozen kunnen worden om 'HTV News' aan te vullen met kortere reportages als ondersteuning van de nieuwsberichten. Ook een duopresentatie behoort tot de mogelijkheden. Hierdoor is er meer ruimte om grappen te maken zonder al te veel tekst te gebruiken, omdat de presentatoren op elkaar kunnen reageren; zowel verbaal als non-verbaal. De veranderingen aan het concept 'HTV News' zorgen ervoor dat het dynamischer wordt en geven het programma een duidelijker gezicht en 'feeling'.


54


55

11 Evaluatie Als eerste is er geen eenduidig antwoord op de vraag: "Wat is een geschikt programma voor HumorTV24." De totstandkoming van dit programma staat in zoverre los van het onderzoek aangezien het advies persoonsgebonden is. Anderen kunnen een heel ander programma verzinnen en toch gebruik maken van hetzelfde onderzoek. Verder zijn de verschillen tussen beide groepen die deelnamen aan het panelgesprek groter dan verwacht om met zekerheid te zeggen dat het geologische aspect het verschil van humor bepaald. Het verschil van opgroeien, opleidingsniveau en woonsituatie tussen beide groepen kan een geologische grondslag hebben, maar na aanleiding van deze panelgesprekken lijkt het er op te wijzen dat de leefsituatie het verschil in humor bepaald. Voor een vervolgonderzoek zou het aan te raden zijn om de leefomstandigheden van beide groepen overeen te laten komen. Ook zijn er verschillende theorieën over hoe humor moet worden onderverdeeld. Zo bekijken Rod A. Martin en Patricia Doris humor vanuit een theoretisch en psychologisch kader en verdeelt Mark Nichol humor onder in verschillende te herkenen vormen. Voor dit onderzoek is gekeken naar de verschillende vormen van humor en welke dan toepasbaar zouden zijn op een format. Wanneer het verschil tussen bevolkingsgroepen en hun gevoel voor humor meer bepalend zou zijn dan het eindproduct, zou het theoretische en psychologische kader waarschijnlijk een betere uitgangspunt zijn geweest. Verder is op voorhand bedacht dat er interviews moesten worden gehouden met programmamakers en comedians. Programmamakers voor het totaalbeeld en de comedians voor de inhoud. Deze interviews moesten de pilot van advies voorzien om uiteindelijk HumorTV24 te wijzen op waar de pilot verbeterd dient te worden. Achteraf gezien zou het verstandiger zijn geweest om voor het draaien van de pilot de programmamakers te interviewen. Zij hadden op voorhand kunnen wijzen op knel- en aandachtspunten. Nu zijn de inzichten van beide groepen experts nagenoeg hetzelfde, maar kunnen de comedians duidelijker aangeven waar en hoe het inhoudelijk beter moet. Daarnaast bevat het format een pop. Om erachter te komen hoe een pop beter tot zijn recht komt, zouden interviews met poppenspellers effectiever zijn geweest dan programmamakers. Concluderend: De interviews hadden beter afgestemd moeten worden aan het proces van idee tot uiteindelijke pilot.


56


57

Literatuurlijst Anc6368. (12 november 2012). 'Stephen Fry on American vs British Comedy'. Geraadpleegd op 10 november 2013, van: http://www.youtube.com/watch?v=8k2AbqTBxao Alex Felker. (16 januari 2006). "Jon Stewart on Crossfire". Geraadpleegd op 10 november 2013, van: http://www.youtube.com/watch?v=aFQFB5YpDZE ArchiVision. (Z.j.) "Humor en zijn betekenis". Geraadpleegd op 18 september 2013, van: http://humor-be-nl.blogspot.nl/2013/06/humor-en-zijnbetekenis.html Babbie, Earl (2004). "Conceptualization, Operationalization, and Measurement". Chapter 5 (p.118-149) of The Practice of Social Research Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning Basszman. (12 oktober 2008). "Harm Edens maakt zich populair". Geraadpleegd op 20 oktober 2013, van: http://www.youtube.com/watch?v=9JdFpjjFtMU Berend Jan Bockting. (27 maart 2012). "Media: Themakanalen NPO van twaalf naar acht.". Geraadpleegd op 16 december 2013, van: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/32315 25/2012/03/27/Media-Themakanalen-npo-van-twaalf-naar-acht.dhtml Bouwe van Strate. (22 juni 2011).Wetenschap24.nl "De stad in je hoofd". Geraadpleegd op 13 mei 2013, van: http://www.wetenschap24.nl/nieuws/artikelen/2011/juni/De-stad-in-jehoofd.html Bourdieu, P (1979). 'Distinction: A social critique of the judgement of taste.' Harvard. University Press, Cambridge Christjan Knijff. (16 oktober 2009) "Liefst met elkaar op de bank; Achtergrond grote zenders winnen terrein, ondanks toename digitale televisiezenders". De Volkskrant. Sectie: Media en Mensen. GuyverFan95. (29 januari 2009). "Muppet News Flash". Geraadpleegd op 20 oktober 2013, van: http://www.youtube.com/watch?v=WBvbzQfMNik H.F.J. Horstmanshoff. (1999). "Vier-humores-schema volgens Hippocrates, De natura hominis". Leiden. Faculteit der Letteren. Geraadpleegd op 24 oktober 2013, van: https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/10982 iXyled. (23 april 2012). "[Neonletters] The Againman predicts the again!" Geraadpleegd op 20 oktober 2012, van: http://www.youtube.com/watch?v=c-2xgAVWCa8 J. Farber. (2007). "Toward a Theoretical Framework for the Study of Humor in Literature and the Other Arts". Geraadpleegd op 20 september 2013, van: http://eric.ed.gov/?id=EJ777840 J. Fictoor, Y. Leunissen. L. Crabbendam, et.al. (2008). "Televisiemaken: van programmaformat tot uitzending". (gpvu) Boom Lemma Uitgevers Kid0f88. (25 januari 2011). "SNL - Weekend Update". Geraadpleegd op 20 oktober 2013, van: http://www.youtube.com/watch?v=5YPHvBKaGGQ Mark Nichol. (Z.j.) "20 Types and Forms of Humor". Geraadpleegd op 18 september 2013, van: http://www.dailywritingtips.com/20-types-and-formsof-humor/ Martha de Bruin. (24 september 2010). Trouw. "Humor een goed wapen tegen stress." Geraadpleegd op 13 mei 2013, van: http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1795184/2010/09/ 24/Humor-een-goed-wapen-tegen-stress.dhtml


58

MuppetWiki. (Z.j.) "Muppet News Flash". Geraadpleegd op 19 december 2013, van: http://muppet.wikia.com/wiki/Muppet_News_Flash NPO. (Z.j.) "Veelgestelde vragen: Welke rol speelt de NPO al organisatie binnen het Nederlandse omroepbestel?". Geraadpleegd op 16 december 2013, van: http://help.npo.nl/faqs/welke-rol-speelt-de-npo-als-organisatie-binnen-hetnederlandse-omroepbestel NPO. (Z.j.) "Veelgestelde vragen: Welke themakanalen heeft de publieke omroep en waar kan ik deze themakanalen bekijken?". Geraadpleegd op 16 december 2013, van: https://help.npo.nl/faqs/welke-themakanalen-heeft-de-publieke-omroep-enwaar-kan-ik-deze-themakanalen-bekijken Oticable. (25 februari 2013). "Flight Oscars Sock Puppets". Geraadpleegd op 20 oktober 2013, van: http://www.youtube.com/watch?v=QleJkLXAh3E Pauline van Lintel. (24 september 2010). NU.nl. "Humor op het werk kan stress voorkomen." Geraadpleegd op 13 mei 2013, van: http://www.nu.nl/werk-enprive/2341017/humor-werk-kan-stress-voorkomen.html Peterson, R.. (1992). 'Understanding audience segmentation: from elite and mass to omnivore and univore.' Poetics nr. 21 (1992) Rijksoverheid.nl (Z.j.). "Kwalitatief onderzoek." Geraadpleegd op 2 mei 2013, van: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/overheidscommunicatie/informat ie-voor-professionals/omgevingsonderzoek/kwalitatief-onderzoek Rod. A. Martin. (2003). " Individual differences in uses of humor and their relation to psychological well-being: Development of the Humor Styles Questionnaire". Journal of Research in Personality. Februari 2003, p.48-75. Geraadpleegd op 20 september 2013, van: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092656602005342 Stefan Pop. (Z.j.) "Over mij". Geraadpleegd op 21 december 2013, van: http://stefanpop.com/bio/ SKO. (November 2013). "maandbereik Digitale Zenders". Geraadpleegd op 17 december 2013, van: http://www.kijkonderzoek.nl/component/option,com_kijkcijfers/Itemid,10 8/file,md-0-0-0-p/lang,nl/ SKO. (November 2013) "Over SKO light". Geraadpleegd op 17 december 2013, van: http://www.kijkonderzoek.nl/kijkonderzoek/beschrijving/beschrijvingv2.html#SKO_digitaal Time Ideas. (9 november 2011.) "The Difference Between American and British Humour". Geraadpleegd op 10 november 2013, van: http://ideas.time.com/2011/11/09/the-difference-between-american-andbritish-humour/ Thomson, S. Bruce (2007). Qualitative Research: Grounded Theory - Sample Size and Validity. van Dale. (2013). "Betekenis Hu-mor". Geraadpleegd op 24 oktober 2013, van: http://www.vandale.nl/opzoeken?pattern=humor&lang=nn#.UrHGvTuLEk VARA. (2009). "Eerste VARA televisie-uitzending." Geraadpleegd op 16 december 2013, van: http://biografie.vara.nl/#/gebeurtenis/153/eerste-varatelevisie-uitzending Verhoeven, Nel (2008). "Wat is onderzoek?". Boom Onderwijs


59

WatchTheDaily. ( 1 oktober 2011). "The Weekly Puppet News on the new Iphone". Geraadpleegd op 24 september 2013, van: http://www.youtube.com/watch?v=NyOmyX0I6OE Zappelin. (2013). "Zappelin24". Geraadpleegd op 16 december 2013, van: http://www.zappelin.nl/themakanaal


Bijlage I

60

Deelvragen

HumorTV24 Om tot een geschikt programma voor HumorTV24 te komen, werd eerst gekeken naar de opdrachtgever. Het programma moest tenslotte passen bij het profiel van het kanaal. Een programma bedoeld voor omroep MAX zal een andere strekking hebben dan een programma voor HumorTV24. Om hierop antwoord te krijgen werden de volgende vragen gesteld betreffende de opdrachtgever: Wie of wat is HumorTV24? Wat is de identiteit die HumorTV24 uitstraalt? Is dit dezelfde identiteit als die HumorTV24 wil uitstralen? Wie is de kijker van HumorTV24? Wat zijn de eisen die HumorTV24 zelf stelt aan een nieuw format? Humor Wanneer het 'gezicht' van HumorTV24 duidelijk was, werd inhoudelijk naar de zender gekeken. Zo is het thema van HumorTV24 vanzelfsprekend humor, maar hoe wordt humor in de programma's van het themakanaal gebruikt? Kortom, om achter te komen wat humor nu is en wat HumorTV24 met humor doet werden de volgende vragen gesteld: Wat is humor? Welke vormen van humor zijn er? Wat voor humorgerelateerde programma's zendt HumorTV24 uit? Wat voor humor wordt er gebruikt in de programma's van humorTV24? Wat is geschikt voor HumorTV24? Waar moet een format voor HumorTV 24 aan voldoen? Wat voor soort formats zijn geschikt voor HumorTV24? Wat zijn de trends op het gebied van humor? Wat zijn/waren goede nationale formats die geschikt zouden zijn voor HumorTV24? Wat zijn internationale 'best practices'? Format Het hebben van een idee voor een nieuw programma is de eerste stap, maar hoe wordt een idee nu een programma? Om hierop antwoord te krijgen werden de volgende vragen gesteld: Wat is precies een televisieformat? Wat heb je nodig om een televisieprogramma te realiseren? Hoe komt een format uiteindelijk op televisie?


Bijlage II

Digitale bestanden (CD)

De digitale producten zijn te bemachtigen via de meegeleverde CD. Hierop zijn het beroepsproduct, de panelgesprekken en de interviews terug te vinden.

61


Bijlage III

62

Notities panelgesprek Roodeschool

Korte ronde wat iedereen kijkt. Worden allemaal programma's opgenoemd die nu op de Ned. tv te zien zijn. (Geer en Goor, Futerama, South Park, How I met your Mother, King of Queens.) Kennen wel HumorTV24 kijken niet altijd. Wisten wel nummer te noemen waarop HumorTV24 te vinden is. Henkie: Lama's direct, unieke grappen (direct bedacht). Stand-up niet leuk. Gemaakt. Anna: Improvisatie knap. Om zichzelf moeten lachen. Groter maken dan het is. Herkenbaar Bart: Veel Amerikaans. Gaan net beetje verder dan hier. Zwarte humor vet. Religie niet snel hier, maar Amerika wel. Te weinig grappen Christendom. South Park leuk omdat hard is. Henkie: South Park maken dingen net ietsje groter. Zit waarheid in de humor. Tekenfilm kan je erger maken. Francien: Niet reëel daarom Henkie: lekker overdreven, maar wel kern van waarheid. Albert: Mis je in Ned. programma's. Albert: Koningshuis voorbeeld: Ruben Maxima pijpt. (Noemen op pownews, de lullo's) Bijna iedereen kijkt Geer en Goor. Lachen om eigen grappen. Grappen die eigenlijk niet kunnen. Dit is ook te zien in de klusjesmannen. Oppassen, kees en co, samsam, zeg eens A, Op zaterdag kijken. Soort van familie ding. Met zijn allen zitten. Henkie: Was oppassen niet leuk door gebrek aan beter? Plus leeftijdsding? Pownews: zoeken grens op. Tanya: Klusjesmannen: lekker flauw, kinderachtig, over te top. The catchfrase: Tik hem aan: super grappig. (Verschillende varianten) Henkie: Hebben hoog schijt gehalte (Mag je grap moslims maken? ) Bart: Altijd grappen iemand vind wel leuk en iemand niet. Tanya: Grappen kanker kunnen verkeerd vallen, door persoonlijke omstandigheden. Henkie: Ligt aan persoon niet aan de grap. Albert: South Park kan alles. Is animatie. Bij een persoon kan je denken: Hans Teeuwen is een eikel. Iedereen denkt grap minder erg als animatie is. Worden boos op redactie niet op South Park. Bart: Controversieel in comedy is makkelijker dan individu. Albert noemt op: Oh oh Cherso Iedereen opeens: Hotter then my Daughter. Noemen het leedvermaak. Leuk. Mensen uitlachen. (Kennen ook 'In Love met Sterretje. Joey.) Henkie: Niet echt humor. Beetje hersenloos. (Maar iedereen vond het wel leuk.) (Dit was het nieuws vinden het ook wel leuk.) (Zeggen zelf kijken niet zo veel tv.)


63

(Hebben wel dvd's van cabaretiers of zoeken cabaretiers op) (Vinden jonge cabaretiers wel leuk. Najib Amhali.) Henkie: noemt Flodder, Draadstaal, Toren C. (Iedereen kent dat.) Vraag: Kennen jullie sketches? Bart: New Kids hadden ook sketches. Francien: Wel grappig, maar zo slecht. Anna, Francien, Henkie etc.: Ik ook van jou, super leuk. Francien vindt dat leuk omdat oude stelletje elkaar afzeiken. Tanya: Vindt het niet zo leuk. Kinderachtig. Flauw, maar klusjesmannen wel leuk. Bart: als gescript, maar doen net alsof het niet zo is. Heel vervelend. Niet leuk. Francien deelt deze mening Tanya: Daarom klusjesmannen leuker dan Benidorm Bastards. Is improvisatie. Minder nep. (Mijn idee voorleggen) Francien komt opeens met Peter Heerschop op 538 die ook de week doorneemt. (Opgezocht. Doet dat echt in cabaretvorm.) Kennen het stukje van Martijn Koning over zwarte pieten (Is hard en leuk) Vertel dat ik pop ga gebruiken. Albert zegt gelijk Jeff Dunham. (Ik leg verder uit) Henkie vraagt: Moet je het nieuws gezien hebben wil je de grappen snappen? Snapte sommige grappen bij Dit was het Nieuws niet, omdat nieuws week niet volgde. (iedereen stil tijdens fragment John Steward.) Vraag vonden mensen leuk; Niemand leuk. Henkie: Kon het niet verstaan. Tanya: Gaan ook wel beetje snel. ANDER VOORBEELD (POPPEN NIEUWS NIEUWE IPHONE) Lachen om fragment wanneer pop duimen liet zien. Vrouwelijke pop grap over onder de desk vonden mensen wel leuk. Francien: Beter te verstaan en de poppen waren grappig. Mimiek. Niek: Niet in het Nederlands. Dus helemaal alles volgen wil je de grap begrijpen. Henkie: In Nederlands soms al synoniemen die je niet kent, moet je ook maar net kennen om de grap te begrijpen. VOLGENDE FRAGMENT MUPPET NEWS FLASH Grap met de schaap iedereen super leuk./Lachen omdat vissen uit de lucht vallen. Woordgrap: Do you want to be knighted? Yes? Good Night en slaat hem bewusteloos. Henkie: Niet actueel, maar wel leuk. Albert: niet modern. Ziet er oud uit. Decor. Moet wel beter eruitzien dan dit. Anna: Leuk, omdat serieus praten, maar dan absurde dingen gebeuren. UITLEG GEEN NED. PROGRAMMA'S VOORBEELD DIT WAS HET NIEUWS Hard gelachen om marokaangrappen, maar vooral wanneer de grap voor de hand ligt. Een grap over 20.00 bezoekers en 10.000 kaartjes verkocht is het soort van stil. Iedereen kan wel om fragment lachen.


64

Henkie: Kan er ook om lachen omdat het een groep is. Als het echt op een persoon zou zijn dan minder goed vallen. Francien: Grappen kunnen wel. Worden toch overal gemaakt? NIEUW FRAGMENT: SNL WEEKEND UPDATE Zeggen wel dat ze het kennen. (Kennen het toch niet). Begin erg stil bij nieuws over Amerika en Obama care. Grap waarbij op de achtergrond ijsbeer op klein stukje ijs en groene man die de hulk moet voorstellen, wel grappig. Grap over man achter een geit aan met grappig liedje slaat ook aan. Flauwe grap over man met langste haar op roltrap overleden door kanker ook grappig. Albert: Leuker voorbeeld dan de eerste. Beter verstaanbaar. betere grappen. Maar nog steeds kut. Henkie: Minder druk, brengt het beter, voorbeelden leuker. Aparte stijl humor. Anna: Ned. nieuws en pop is toch heel anders. Francien: Lachband Amerikaanse programma's vervelend, maar vaak om de grap niet snapt. Henkie: Slaat niet aan hier. Is voor ons niet herkenbaar. Francien: Dan is het visueel. Henkie: Weet wel waarover het gaat, maar is te ver van ons bed om ook echt interesse in te tonen. Weten te weinig van. Geen idee hoe het leeft. Zelfde als je zwarte pieten grappen in Amerika zou laten zien. Albert: Iets pakken wat wij kennen. VRAGEN OVER DE POP + FRAGMENT FLIGHT Er wordt gelachen om sokpop die drinkt en coke snuift en dan ogen groter worden. Sokken in wasmachine erg grappig. En man die binnenkomt en bizar doet ook leuk. (Ik lees mijn geschreven grappen voor.) Bij sommige gegniffel Opmerkingen: Albert: Low budget. Wel een echte pop en jouw grappen best oke. Goede stem. Geen boerenstem. Gaan mensen aan ergeren. Niek: Doe eens de broer van die presenteert. Spannend en vernieuwend houden. Niet elke week hetzelfde. Henkie: Zelfde pop en decor wordt het saai en moet je het hebben van teksten. Bij de Muppet News die aparte dingen voegen iets toe. Mensen blijven kijken. Als je de grap niet snapt dan is wat er omheen gebeurd. Albert: Veel foto's en filmpjes.

Bijlage IV

Notities panelgesprek Amsterdam

Rondje waar iedereen vandaan komt. Wat iedereen kijkt: Tessa: Nieuw Girl, Friends, Men at Work Terence: New girl niet leuk, omdat hoofdrolspeelster niet leuk is. Vraag of iedereen Friends heeft gezien? Alleen Terence niet.


65

Marik: Friends leuk: Acteurs allemaal leuk. Vooral Joey. Alle acteurs ander persoonlijkheid, maar toch allemaal leuke persoonlijkheid. Nikita: Is te flauw. Deuntje (lachband erachter) niet leuk. + vindt lachband niet leuk. Rudy: Friends voorspelbaar. Die trouwt met die blabla... (Ik aan nikita: alle programma's met lachband niet leuk?) Nikita: Vaak niet leuk. Nou moet je lachen. Lach wanneer ik leuk vind. Omdat je nu moet lachen. Rudy: Maried with childeren wel leuk, omdat dat zo flauw is en Friends probeert serieus ondertoontje te hebben. Nikita: Hebben we ook ned. comedy's? Zaina: De lama's/ Marik: Kinderen geen bezwaar Nikita: Ned comedy's leuker dan Amerikaanse. Oppassen. Zaina houdt van droge humor. Nikita vond Iedereen is gek op Jack niet leuk. Flauwe grappen. Rudy wist dat het een remake was van Everybody Loves Raymond Albert: keek How I met your mother. Tijdje gevolgd, maar was saai. Houdt daarna er gewoon mee op. Iedereen Amerikaanse leuker. Meer keus, betere acteurs. (Rudy en Tessa) Terence: Ned productie hebben het net niet. Rudy: Amateuristisch. Terence: Overdreven, proberen serieus te zijn. Rudy: wij zitten in Ned. dus zullen we de slechte Amerikaanse series niet zien. Worden niet hier uitgezonden. Nikita: Zijn er ned. die je wel leuk vinden? Iedereen de Lama's wel leuk, draadstaal. Wat maakt zo'n programma leuk? Rudy als het grof is. Zaina: kijkt graag Ned. series. Ik hou van Holland, wie ben ik. Zaina vind Gordon, Paul de Leeuw en Geer en Goor leuk (Vertel over indeling humor.) (Rudy dit was het nieuws ook satire.) (Belangrijker? Persoon of dialoog?) Zaina ligt aan programma. Jeroen van Koningsbrugge maakt Ik hou van Holland. Improvisatie maakt het leuk. (Ik hou van holland en lama's) Zijn geen verzonnen grappen. Rudy vraagt zich af of een spelprogramma ook valt onder comedy Nikita heeft spelprogramma's onderzocht. Humor is een succesfactor (Vraag welke soort humor vind je leuk?) Menno: Mengeling. Grof en harde elkaar afwisselen. Nu sluipschutters. Is uur lang. Zitten vaak twee hele leuke sketches in. (Wat maakt sketches leuk?) Zaina: Dokter Tinus ook leuk. Het is heel droog. Rudy vind het niet leuk. Voegt niets toe. Nikita vraagt waarom? Rudy omdat het niets toevoegt. Wil ontspanning? (Rudy neemt het allemaal niet erg serieus)


66

Zaina vond wel leuk, want hij was recht door zee. Direct. Terence vind leuk: grappen die ik met vrienden maak, kan ik niet vertalen naar beeld. Worden wel dingen gezegd die hij ook zou zeggen, maar nooit op die manier. Bij South Park wordt alles uitvergroot en bespreekbaar maakt. Geeft voorbeeld: Beladen onderwerp zou overdreven dat het bespreekbaar wordt, maar wel dat je er over kan nadenken en dat het grappig is. Terence: je kan spelen met grote onderwerpen, omdat er veel bullshit omheen zit. (Zitten er grenzen aan grappen?) Tessa: Humor niet voor iedereen hetzelfde, dus als je iemand kwetst ga je een grens over. Rudy: Doen ze bij South Park wel. Marik: Ligt eraan hoe een grap wordt gebracht. Nikita: een grapje is een grapje en wordt het niet vervelend bedoeld. Voelt zich niet snel aangesproken. Marik: Als je het echt persoonlijk maakt is het moeilijk. Terence: Als je echt op 1 persoon richt en echt persoonlijk maakt kan je wel te ver gaan. Albert: Hangt af wie de grap maakt. South Park zou sommige grappen wel kunnen maken die stand-uppers niet kunnen maken. Rudy: Ligt ook aan de doelgroep. Daarom kan in South Park ook veel. Rudy mag wel persoonlijk grappen, maar niet echt persoonlijke dingen, zoals over je moeder etc.. ZIJN ER PROGRAMMA"S DIE JE WEL KIJKT WAARVAN GRAPPEN GEMAAKT WORDEN DIE EIGENLIJK NIET GEMAAKT KUNNEN WORDEN. Marik. Als het herkenbaar is, is het wel leuk. Bv Paris Hilton VERTELLEN WAT IK GA MAKEN EN WAAROM. LAAT DAN VOORBEELDEN ZIEN 1STE VOORBEELD. PUPPET NEWS. Rudy denkt bij poppen aan Muppets en Jeff Dunham Beetje gegniffel in het begin. Verder stil (Ook bij onder de desk grap.) Rudy, Terence: Te flauw Menno grappen zijn niet goed, maar poppen we slim. Die kunnen veel meer maken. Vooral bij nieuws heb je een 'too soon factor' een pop zou dat weg kunnen nemen. Albert: Niet hier naar kijken, te lang, te flauw Niemand vond het leuk. 2DE FRAGMENT: MUPPET NEWS FLASH Allemaal gelachen om de schaapgrap. Allemaal lachen om de markeel grap en de woordgrap 'good night' Iedereen wel leuker dan de vorige. Marik vergelijkt Family Guy met fragment in Muppet News Flah met schaap moment. Leuk.


67

Terence: Deze poppen zien er leuker uit. Vorige leken meer op mensen en daarom minder boeiend. Je kan eerder hekel krijgen aan een persoon dan aan een pop (of een sokpop bijvoorbeeld) Als het verder van je afstaat. Rudy: Bij tekenfilm leuker dan reëel Terence: Deze voelde minder geforceerd. Tessa: Deze sneller en meer tempo 3DE FRAGMENT WEEKEND UPDATE SATURDAY NIGHT LIVE Begin helemaal stil. Beetje gegniffel bij bewerkte plaatjes. Fragmentje bij geit was het stil. Ook fragmentje man op roltrap. Albert: Dit heeft wel iets leuk, maar ook niet iets leuk, omdat presentator wacht tot er gelachen wordt. Wel leuk dat er opeens iets random komt. Tessa: Poppen leuker, werkt beter. Wel leuk omdat het actueel is. Marik: Dit gaat richting Tosh. 0 (Wel leuk). Rudy vindt dat ook leuk omdat mensen pijn hebben. Menno: Is vervelend omdat hij in de camera kijkt en wacht op het lachen. Rudy: is Amerikaanse humor, omdat je voelt dat ze je dwingen om te lachen. Terence: Je voelt je genaaid worden. Ze doen alsof je dom bent en laten verplichten om te lachen. Terence bij Muppet News flash ook leuk, omdat er dingen omheen gebeuren (plafond valt naar beneden.) Je hoeft je niet te focussen op de steeds aankomende grappen. Je weet wanneer de grap komt. 4DE FRAGMENT DIT WAS HET NIEUWS (NOTE AAN MIJZELF: ZIJN WE BUITENLANDSE NIEUWSFEITEN, MAAR DE GRAPPEN DIE GEMAAKT WORDEN STAAN DICHTER BIJ ONS. BV WIITE VROUWE EN ZWARTE MAN + DE NAMEN VAN OBAMA VERVORMD IN NED ANDERE WOORDEN) Zaina: Oja dat is heel leuk. Rudy vindt programma leuker, maar Harm Edens niet. plus punch lines niet leuk. Terence: Die switch in het programma is gaar. Dat je gaat van discussie naar punch line. Dat je weet NU moet je gaan lachen. Albert: Dit ned en vorige Engels. Uitmaakt personages en hoe het gebracht wordt. Nikita: Dit leuker omdat het in het Nederlands is. 5DE FRAGMENT. AGAINMAN UIT DRAADSTIJL. UITLEGGEN WAAROM DEZE GEKOZEN Wordt wel om gelachen. Dat hij slecht Engels spreekt. Plus Wilders grap dat je niet te veel moet zonnen, omdat je te bruin wordt en Wilders je dan terug stuurt. Wordt vooral gelachen door verkeerde uitspraken Engelse woorden: bliksem, regenboog Iedereen vind dit wel leuk. Marik: Grappig omdat hij zo slecht Engels kan. Tessa: Zelfspot is erg leuk. Je lacht eigenlijk hem uit, maar stoort zich er niet aan. Nikita weet niet of je dit elke week kan doen, maar leuk omdat iedereen dit snapt. Iedereen maakt dit wel eens mee, begrijpt het. Je kan ermee identificeren.


68

Ik merk lachband. Iedereen vindt fijn dat het er niet is. Terence: Ook belangrijk hoe je de grap brengt en hoeveel je van jezelf erin doet. 6DE FRAGMENT SOKPOPPEN Lachen bij sok die whisky drinkt, coke snuift en grote ogen heeft. Sokken in wasmachine leuk. Lachen wanneer drugsdealer binnenkomt. Terence vind dit vet: Film is serieus en dit heel erg op de hak genomen. Nikita denkt niet grappig als je de film niet kent. Terence: Sokken in wasmachine wel leuk, ook al ken je de film niet. WETEN WAT IK GA DOEN. TIPS: Rudy geen poppen. Zaina moet je sokken doen. Nikita denk sokken leuker, poppen maken het serieuzer. Houdt het heel simpel. Terence kan je niet snel boos worden. Nikita leuk zoals bij de againman. Albert op de manier waarop maken is belangrijk. Nikita vraagt af of ik ook beelden gaat gebruiken. Menno: goede stem acteur, sok lijkt makkelijk, maar is volgens mij best moeilijk. Plus geen lachband. Terence moeilijk expressie laten zien met sok.


Bijlage V

69

Kijkersprofiel HumorTV24

HumorTV 24 Profiel MJB Mediaomgeving Leidmotief Positionering

Doelgroep

Humoristische en satirische programma’s. Dit kanaal richt zich op een typisch Nederlandse brede kunstuiting. Nederland 3 Verrassen HumorTV 24 is een uitgesproken comedykanaal: een frisse, Nederlandse humorzender met hoogwaardige, grappige, scherpe, jonge, nieuwe, satirische, humoristische programma’s. 13-49 jaar Primaire leefstijlgroepen: Jonge Connectors Onbezorgde trendbewusten Drukke forenzen

Kernwaarden

Publieke functie

Genres / thema’s

Programmering

Kijkmotivatie

Secundaire leefstijlgroepen Kritische verdiepingszoekers Zorgzame duizendpoten  Eigenzinnig  Humor  Creatief Dit kanaal richt zich met cabaret en satire op een brede Nederlandse kunstuiting. Daarnaast biedt het kanaal nog meer dan op de hoofdkanalen kans aan nieuw Nederlands talent.  Cabaret  Satire  Comedy  Doorprogrammering (live) evenementen Nederland 3.  Geshortformde humorvolle content van de publieke omroep.  HH van cabaret, satire en comedy van de hoofdnetten gericht op de doelgroep 13-49.  Kweekvijver voor nieuw talent.  Unieke comedy aankopen, die niet door andere Nederlandse aanbieders worden uitgezonden. De kijker vindt ontspanning. Krijgt op elk moment van de dag humorvolle programma’s te zien.


Bijlage VI

70

Callsheet HTV News

Pilot “HTV News” 25 november 2013

HUMOR TV24

Producent:

VARA

Locatie:

Chroma key hoek VARA Sumatralaan 49, Hilversum

Regie/ Productie Pieter Lollinga 06 12 40 81 85 Leon Vrolijk 06 47 09 40 29 Camera Jeffrey Slaa 06 39 79 35 26

HumorTV neemt mee:

-

xd cam schijven rekwisieten productiebudget

Hoens neemt mee: - Standaard cameraset (incl. red heads - genoeg licht om de chroma uit te lichten en 1 zender)

PLANNING 15:00 Aanwezig Pieter, Leon, Jeffrey + Opbouwen 15:30

Draaien Pilot

18:30

Einde draaidag

Parkeren Voor de studio (is op parkeerplaats Net3-gebouw) Overig HumorTV zorgt niet voor diner deze draaidag.


Bijlage VII

71

Script pilot HTV News

HTV News aflevering 1 Nieuws van week 18 t/m 24 november LEADER -Openen wijd shot en zoomen tot medium Goedenavond. (korte stilte) Goedemorgen, goedemiddag of goedenacht. Dat ligt er maar net aan wanneer u de herhaling van dit actuele nieuwsprogramma ziet. (trekt raar poppengezicht) - Een iets verdraaid camerastandpunt(medium) -Foto van rampgebied Filipijnen Maandag 18 november stond in het teken van de inzamelingsactie voor de Filipijnen. De hele dag besteedden radio- en tv-programma's aandacht aan de inzamelingsactie, doneerden kinderen hun spaargeld en werden door het hele land veilingen en collectes gehouden. Dit alles om zoveel mogelijk geld op te halen voor de honderdduizenden slachtoffers die tyfoon Haiyan op de Filipijnen heeft gemaakt.... Of de filistijnen, zoals de bewoners hun land nu liefkozend noemen. Het centrale punt tijdens deze actiedag was het Instituut Beeld en Geluid in Hilversum. Na de relatief lage opbrengst van slechts 25 miljoen euro, is dat achteraf gezien ook niet de verstandigste keuze geweest. De politiek roept tenslotte al jaren dat er minder geld naar het mediapark moet. Het is alleen jammer dat de Filipijnen hier ook nog onder moeten lijden. Ook was de ramp niet bij iedereen even duidelijk. Zo wist een bedreven fietser in Amsterdam te melden dat automobilisten altijd wat te zeuren hebben. "Steeds hetzelfde uitzicht, de agressie van anderen om je heen, verveling, vermoeide benen en een stijve rug; vervelend, maar om nu een nationale inzamelingsactie te houden voor deze file-pijnen?" Daarnaast liet Bekend Nederland zich ook niet van zijn beste kant zien.

- Gewone foto van Trijntje Oosterhuis

Zo beloofde Trijntje Oosterhuis één euro te doneren voor elke 'Like' die zij op haar facebookbericht zou krijgen, maar staakte mevrouw Oosterhuis haar actie nadat de teller op meer dan 250.000 'Likes' stond. Haar reactie was dat iedereen wel zou begrijpen dat zij geen 2,5 ton kon missen. Maar om eerlijk te zijn...

- Foto van een dikke kont

Als je haar achterwerk bekijkt.... (Pop kijkt naar foto) daar zou best 2.5 ton vanaf kunnen. Een beetje beweging kan voor Trijntje geen kwaad. Zo zou ze bijvoorbeeld bij de Voice of Holland in plaats van op een knop te drukken, ook gewoon de moeite kunnen nemen om daadwerkelijk UIT de stoel te stappen en deze ZELF om te draaien. Het blijkt dat John de Mol dit in het derde seizoen ook echt wilde doorvoeren...

-Foto van stoel Voice of Holland met daarnaast miniatuur Roel van Velzen ... maar dat Roel van Velzen hier fel tegen zou zijn.


72

- Een iets verdraaid camerastandpunt -Foto van Arrold bij miljoenenjacht Iemand die op de knop drukte en daardoor wel vele tonnen kwijtraakte is Arrold van de Hurk. Tijdens het spel miljoenenjacht met Linda de Mol drukte de zenuwachtige Arrold per ongeluk op de rode knop en moest daardoor genoegen nemen met slechts 125.000 euro. Dit terwijl er uiteindelijk 5 miljoen euro in zijn koffer bleek te zitten. De Brabander sleept nu Endemol en Miljoenenjacht voor de rechter om de overige 4 miljoen 875 duizend euro op te eisen. Op de vraag of hij wel zeker wist of dit de juiste keuze was, antwoordde van den Hurk: "Ja!.... Ik bedoel Nee, nee, nee, nee."..... maar zoals juridische wetten voorschrijven, is het eerst gegeven antwoord bindend.

-foto van vallende sneeuw

Op 20 november is de eerste sneeuw van deze winter gevallen. De eer voor hebben van deze witte poederige substantie gaat naar, het in de provincie Zeeland liggende, Krabbendijke. Dit tot ongenoegen van jongeren uit Volendam. In een reactie laten zij weten hun neus op te halen voor het bericht uit Zeeland. 'Wij hebben hier hele jaar door de beschikken over de beste witte poeder. Daar hoeft het echt geen winter voor te zijn!!" Laat een boze Jan S. weten; die, na de ontdekking dat het over sneeuw ging, niet met zijn gehele naam genoemd wilde worden. -foto van Jan Smith met een zwarte balk over zijn ogen. (Pop schudt met zijn hoofd)

-foto van vallende sneeuw (of van iemand die zijn ruiten krapt.)

Ook sommige bewoners van Krabbendijke zijn niet erg enthousiast over de eerste sneeuw."Elk jaar weer hetzelfde liedje", zei een man die de voorruit van zijn auto aan het krabben was, die op een dijk stond. -Een iets verdraait camerastandpunt

-foto van groene boekje

Het woord van 2013 is geworden: 'participatiesamenleving'. Het woord, dat voor het eerst werd geïntroduceerd tijdens de troonrede van de Koning op Prinsjesdag, liet woorden als 'sletvrees', 'selfie' en 'shariawijk' achter zich. Participatiesamenleving zoiets betekend als: Een samenleving waarin burgers meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en omgeving. Geert Wilder laat dan ook weten erg tevreden te zijn over het gekozen woord. "Het is belangrijk dat mensen zelf actie ondernemen en niet met hun handje open staan en verwachten dat een ander die vult." laat Dhr. Wilders weten aan HTV News. De PVV heeft zelfs duizenden t-shirts laten drukken met het woord 'Participatiesamenleving' groot op de voorkant...

-foto van wit t-shirt met het woord participatiesamenleving erop

...en verwacht deze volgende week te kunnen uitdelen op de Filipijnen. (Pop doet een hand voor zijn gezicht)

-Foto van de Erasmusbrug

In Rotterdam heeft een vrouw ongeveer tien jaar dood in haar huis gelegen. Agenten ontdekten donderdag 21 november haar stoffelijk overschot nadat bouwvakkers, die in de straat aan het werk waren, bij haar geen gehoor hadden gekregen toen ze aanbelden. Schokkend.. Bouwvakkers die aan het werk zijn? Nader onderzoek toonde


dat... dat de bouwvakkers eigenlijk aanbelde of ze gebruik konden maken van het toilet. De vrouw, van wie verwacht werd dat ze geen familie meer zou hebben,heeft toch nog een dochter. 'Ik had mijn moeder al in twintig jaar niet meer gesproken," verklaarde de vrouw. "We hadden geen goede band, maar dit wens je niemand toe. Dood worden gevonden in Rotterdam."

Studiolampen gaan uit. Helemaal donker. Pop roept nog. Hallo?? Hallo? Ik ben nog niet klaar. Ik moet nog afkondigen. Jongens, het was maar een grap. Ik heb niets tegen Rotterdam...................... Help

Bijlage IIX

Foto's draaidag

73


74


Bijlage IX

Plan van Aanpak

Inhoud plan van aanpak afstudeeropdracht Media, Informatie en Communicatie Student Naam student: Pieter Lollinga Profiel: RMP Studentnummer: 602333 Groep: E-mailadres: [email protected] & [email protected] Telefoonnummer: 06 12 40 81 85 Paraaf voor akkoord student: Datum: Gewenste inleverdatum bij commissie: 14 mei 2013 Naam eerste begeleider: Bas Homans Naam tweede begeleider: Erica Arps Paraaf voor akkoord docent-begeleider en tweede docent: Datum:

Paraaf voor akkoord afstudeercommissie: Datum: Gegevens opdrachtgever: Bedrijf: HumorTV24 Naam begeleider vanuit het bedrijf: Maaike Taris Functie: Coördinator

75


Inhoud INLEIDING 1

77

PROBLEEMANALYSE

78

1.1 AANLEIDING 78 1.2 CENTRALE VRAAG 79 1.3 DOELSTELLING 80 1.4 DEELVRAGEN 80 1.4.1 Deelvragen: Opdrachtgever 1.4.2 Deelvragen: Doelgroep 81 1.4.3 Deelvragen: Televisieformat 1.4.4 Deelvragen: Humor 82 2

80 81

METHODE EN TECHNIEK 83 2.1 DESKRESEARCH 84 2.1.1 De doelgroep en HumorTV24 84 2.1.2 Het format 84 2.1.3 Humor 16 2.2 DE VERSCHILLENDE ONDERZOEKSMETHODES 16 2.2.1 Onderzoeksmethode 1: De interviews 86 2.2.2 Onderzoeksmethode 2: De panelgesprekken 87 2.2.3 Conclusie methodes 89

3

HOOFDSTUKINDELING

91

4

EINDPRODUCT

5

TIJDSPLANNING 95

6

AFSPRAKEN BEGELEIDER 96

7

BRONNEN

94

97

76


77

Inleiding In de periode van 1 oktober 2012 tot en met 28 februari 2013 heb ik stage mogen lopen bij HumorTV24; een digitaal themakanaal van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). HumorTV24 valt onder de vleugels van de Omroepvereniging VARA. Zoals de naam van de zender al doet vermoeden heeft HumorTV24 als thema: humor. Nu zeg ik al sinds het begin van de opleiding dat ik graag een eigen sitcom wil maken. De stage bij HumorTV24 zag ik dan ook als een goede leerplek om meer te begrijpen van humor op televisie. Vooral omdat HumorTV24 ook eigen content maakt. Dat dit uiteindelijk inhield dat zij vooral humor filmden en niet zelf verzonnen was dan ook een kleine tegenvaller. Wel werd de grappige toon in registratie zelf bepaald en werd in de montage gekeken welke grappen wel en niet goed genoeg waren om uitgezonden te worden. Er werd dus zeker geselecteerd. Dit heb ik zelf mogen ervaren tijdens het maken van een 'HumorTV meets...'. (Dit is een eigen format van HumorTV24 waarbij opkomende cabaretiers worden geportretteerd.) Zo heb ik onder andere de 'HumorTV meets...' aflevering met Stefan Pop1 bedacht, geregisseerd en gemonteerd. Ook al heb ik de grappen niet kunnen bedenken en was het format bepaald; door mijn eigen draai aan de invulling te geven, heb ik mijn stempel op die aflevering kunnen drukken. Dit was zeker een leervolle ervaring die ik later kan gebruiken voor het maken van mijn eigen sitcom. Doordat het maken van een sitcom iets teveel buiten het kader van mijn opleiding valt en de juiste begeleiding hierdoor niet voor handen is (voor het schrijven van een scenario bijvoorbeeld) moet ik mijn 'droom' nog even uitstellen. Gelukkig diende zich bij HumorTV24 een mogelijkheid aan om alsnog humor en televisie te combineren. Dit in de vorm van het bedenken en uitwerken van een compleet nieuw televisieformat. Voor mij natuurlijk de perfecte afstudeeropdracht. Nog geen eigen sitcom, maar wel weer een grote stap in de goede richting.

'HumorTV meets... Stefan Pop': http://humortv.vara.nl/pa.345469.humortv-meets-stefanpop.html 1


78

12 Probleemanalyse Hoewel televisiezenders en omroepen van elkaar verschillen, delen ze toch allemaal hetzelfde streven: mensen bereiken. Sommige zenders hebben hier minder moeite mee dan anderen. Op dit moment is RTL4 een waar kijkcijferkanon en lijken alle formats die zij uitzenden een succes. Denk bijvoorbeeld aan: 'The Voice of Holland', 'Ik Hou van Holland', 'Goede Tijden Slechte Tijden' en 'RTL Boulevard'. Aangezien RTL4 een commerciële zender is, zijn kijkcijfers van levensbelang. Meer kijkers resulteert in een groter marktaandeel en dit brengt weer meer reclameopbrengsten met zich mee. Dit is iets waar themakanalen van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) zich niet mee bezig houden. Zij zenden überhaupt geen reclame uit, maar krijgen hun geld via de NPO. De themakanalen zijn namelijk het "extraatje" van de NPO. Een aanvulling op hun bestaande aanbod. (De NPO beheert onder andere Nederland 1, 2 en 3 en Radio 1 t/m 6). Zo is het themakanaal 'Z@pp24' een verlenging van Z@ppelin. (Z@ppelin wordt overdag uitgezonden op Nederland 3 en richt zich op kleuters en peuters.) Dit wil niet zeggen dat de themakanalen niet als doel hebben om kijkers te trekken. Een zender waar niemand naar kijkt zal geen lang leven beschoren zijn. Al ligt het meten van kijkcijfers bij themakanalen iets anders dan bij de gewone zenders. Via www.kijkonderzoek.nl is het mogelijk de kijkcijfers te achterhalen van elk uitgezonden programma op televisie, maar niet de programma's van de themakanalen. De kijkcijfers van de themakanalen worden gemeten door de NPO zelf. Er wordt dan niet gekeken naar de kijkcijfers per programma, maar naar de algemene kijkcijfers van een themakanaal. Het bestaan van een themakanaal hangt voornamelijk af van de plannen van de NPO, maar als er bij wijze van spreken zeven miljoen mensen per maand naar een themakanaal kijken, is de kans vrij groot dat de NPO het kanaal in stand houdt. HumorTV24 is zo'n themakanaal van de NPO. Zoals de naam logischerwijs suggereert, is het thema van de zender: 'humor'. HumorTV24 zendt verschillende programma's uit, maar de nadruk ligt op opkomend cabarettalent uit Nederland en België. De invulling van de zender wordt bepaald door Maaike Taris, de coördinator van HumorTV24. Zij is ook degene die bepaalt welke programma's worden uitgezonden en of een format leuk of niet leuk genoeg is om mee door te gaan.

12.1

Aanleiding

HumorTV24 is dus een digitaal kanaal en valt onder de vleugels van de VARA. Op de zender wordt 24 uur per dag humorgerelateerde content uitgezonden. Het kanaal bestaat nog maar zes jaar en is nog steeds groeiende. De uitzendingen gebeuren in carrouselvorm van vier blokken die elk zes uur duren. Deze zes uur vult HumorTV24 nu met het uitzenden van aangekochte buitenlandse series (meestal van de BBC), het herhalen van sommige programma's die worden/werden uitgezonden bij de publieke zenders en het maken van eigen content. Het laatste bestaat uit onder andere de registratie van cabaretfestivals, het uitzenden van cabaretregistraties en het programma


79

'HumorTV meets...' waar opkomende cabaretiers worden geportretteerd. Dit alles lijkt heel veel, toch is het elke keer weer puzzelen om een veelzijdig en nieuw programma-aanbod voor te kijker te kunnen realiseren. Mijn onderzoek zal zich hier dan ook op richten; met welk format kan Humor TV24 haar eigen content verrijken?

12.2

Centrale vraag

HumorTV24 heeft moeite met een het vullen van de zendtijd en dan vooral met nieuwe content. Het aantal verschillende programma's wat zij kunnen aanbieden is laag en omdat ook in carrouselvorm gewerkt wordt, benadrukt dit het geringe aanbod. Doordat HumorTV24 hoort bij de VARA is het bijna onmogelijk om programma's van andere omroepen uit te zenden. Programma's die zijn gestopt en niet tot de populairdere programma's behoorden (bijvoorbeeld: 'Doe maar normaal' van BNN en 'Mag ik u kussen' van de AVRO) waren met moeite te verkrijgen, maar de echte grote programma's zoals 'Koefnoen' (AVRO) en 'Draadstaal' (VPRO) zijn niet haalbaar. Daarbij heb je te maken met buitenproducenten die herhaling van uitzendingen op themakanalen vaak niet zien zitten. Een goede oplossing voor al deze problemen zou zijn als HumorTV24 meer eigen content gaat maken, maar HumorTV24 is een klein themakanaal waar slechts acht mensen werken. Hierdoor ontbreekt het aan tijd, geld en personeel om te focussen op het produceren van nieuwe formats. Hier kan ik helpen. De eisen voor een nieuw format zijn van de kant van HumorTV24 niet hoog. Voor hen is 'content' het belangrijkst. Dus hoe langer het format duurt en hoe vaker ze deze kunnen uitzenden hoe beter. Ook moet het format te herhalen zijn. Niet qua zendtijd, maar qua afleveringen. Het format moet in dusverre lijken op 'HumorTV meets...' dat er elke keer nieuwe afleveringen van gemaakt kunnen worden, zonder het format aan te passen. Verder moet het maken van nieuwe afleveringen mogelijk zijn voor de medewerkers van HumorTV24. Daarnaast mag het format niet teveel kosten. Er is nog geen budget vastgesteld, maar ik moet er rekening mee houden dat het draaien van één aflevering niet langer kan duren dan een dag en er alleen betaald kan worden voor een camera- en geluidsman. Er is dus geen geld voor een studioprogramma met allemaal toeters en bellen, maar een goed format hoeft niet perse veel te kosten. Voor bijvoorbeeld 'HumorTV meets...' heb je alleen de kosten van een camera- en geluidsman. De opkomende cabaretier werkt gratis mee (free exposure) en HumorTV24 heeft een eigen editor. Als laatste moet het format natuurlijk passen bij de zender. Bij mijn eerste stage bij 'Villa Achterwerk' heb ik geleerd dat een goed uitgewerkt idee een goed en leuk programma kan opleveren zonder dat daar hoge kosten tegenover staan. De centrale vraag in mijn onderzoek is dan ook: 'Wat is een voor HumorTV24 geschikt televisieformat waarmee zij het aanbod van eigen content kan vergroten?'


12.3

80

Doelstelling

Uit het onderzoek moet naar voren komen wat een voor HumorTV24 geschikt televisieformat is. Het is wel van belang om tijdens het onderzoek in acht te houden dat HumorTV24 een kleine zender is. De beperkingen die dat met zich meebrengt zullen invloed hebben op het uiteindelijke idee voor een format. Een studioprogramma met bekende Nederlanders en grote geldprijzen zal niet mogelijk zijn. Het themakanaal heeft niet de financiële middelen of de mankracht die zenders als RTL4 of VARA wel hebben. Het antwoord op de vraag: "Wat is een goed format voor HumorTV24", is nog niet de oplossing voor het probleem. Het format moet ook bedacht en 'ingevuld' worden. De doelstelling van mijn onderzoek is dan ook: 'Door middel van onderzoek een format ontwikkelen en een pilot draaien die geschikt en haalbaar is voor HumorTV24 en dus zodoende uitgezonden kan worden.' De doelstelling herbergt ook gelijk mijn beroepsproduct; een pilot van een door mij bedacht televisieformat dat de potentie heeft (met de bedoeling) om uitgezonden te worden.

12.4

Deelvragen

Om te komen tot het beste televisieformat voor HumorTV24 zijn er verschillende aspecten waar ik rekening mee dien te houden. Zo is er een opdrachtgever met eisen, heeft de zender een bepaalde doelgroep, zijn er verschillende vormen van humor die te gebruiken zijn voor een format en bestaan er nationaal én internationaal ontzettend veel televisieformats die ik als leidraad zou kunnen gebruiken voor mijn idee. Teveel comma’s Dus hoe te komen bij tot? een voor HumorTV24 geschikt televisieformat? 12.4.1 Deelvragen: Opdrachtgever Een goed televisieformat sluit aan bij het profiel van een zender. Zo profileert bijvoorbeeld RTL7 zich als een echte mannenzender. Met een slogan 'Meer voor Mannen' zullen zij geen programma's programmeren als 'Sex in the City' en 'The Make-Under'. RTL7 richt zich op sport, actie en economie. Het kennen van de opdrachtgever is dus belangrijk voor het bedenken van een format. Daarom zullen de volgende vragen gesteld worden over de opdrachtgever. Wie of wat is HumorTV24? Wat is de identiteit die HumorTV24 uitstraalt? Is dit dezelfde identiteit als die HumorTV24 wil uitstralen? Wat zijn de concurrenten van HumorTV24 en wat voor programma's zenden zij uit?


81

Wat zijn de eisen die HumorTV24 zelf stelt aan een nieuw format? Wat voor eigen en gekochte programma's zendt HumorTV24 op dit moment uit, hebben ze uitgezonden en staan in de planning om uitgezonden te gaan worden? 12.4.2 Deelvragen: Doelgroep Ik wil mijn format niet laten afhangen van wat de doelgroep graag zou willen zien (§13). Dit houdt niet in dat ik hen niet hoef te kennen. Zij zijn uiteindelijk toch degene die naar het format moeten kijken en belangrijk zijn voor het bestaan van het themakanaal. Hun mening zal niet doorslaggevend zijn, maar door het kennen van mijn doelgroep weet ik in welke richting ik mijn idee moet zoeken. Verder houd ik panelgesprekken met amusementkijkers om te achterhalen wat zij verstaan onder een kwalitatief goed format (§13.2.1). Deelnemers aan deze gesprekken moeten eventuele HumorTV24kijkers zijn. Om voor het panelgesprek de juiste samenstelling te formeren moet ik weten wie de kijker (de doelgroep) is. Wie is de doelgroep van HumorTV24? Hoe groot is de doelgroep? Wanneer kijkt de doelgroep naar HumorTV24? Wat is de mening van de doelgroep over HumorTV24? Zijn er tips van de kijker aan HumorTV24? Zo ja. Welke? Waar kijkt de doelgroep het liefst naar op HumorTV24? Is er iets wat de kijker mist op HumorTV24? Wat is de smaak qua televisieprogramma's van de doelgroep? Naar wat voor soort programma kijkt de doelgroep nog meer behalve op HumorTV24? 12.4.3 Deelvragen: Televisieformat In Nederland kennen we het spreekwoord: 'beter goed gejat dan slecht bedacht/verzonnen'. Dit is ook van toepassing op nieuwe televisieformats. Nederland staat in de top3 van landen ter wereld die nieuwe televisieformats exploiteren2, maar dit zijn niet allemaal compleet nieuwe programma's. Een goed voorbeeld hiervan is 'The Voice of Holland'. Het concept talentenjacht bestaat al langer ('Idols' en 'XFactor'), maar door bepaalde aspecten te veranderen of toe te voegen (de draaiende stoelen en de battles) is het talentenjachtconcept zo veranderd dat het verkocht kan worden als 'nieuw' programma-idee. Het is daarom van belang om te weten wat voor humorgerelateerde programma's, die relevant kunnen zijn voor HumorTV24, er al zijn of zijn geweest. Zowel nationaal als internationaal. Wat is precies een televisieformat? Waar moet een format voor HumorTV 24 aan voldoen? Wat voor soort formats zijn geschikt voor HumorTV24? "Nederlandse tv-shows gaan hele wereld over; Na VS en VK derde 'exporteur'. (23 februari 2013). De Telegraaf. Sectie 1, blz. 23. 2


82

Wat zijn/waren goede nationale formats die geschikt zouden zijn voor HumorTV24? Wat zijn internationale 'best practices'? Wat is op dit moment de trend op het gebied van televisieformats? 12.4.4 Deelvragen: Humor Gezegd wordt dat humor internationaal is, maar dat betekent niet dat alle humor hetzelfde is. Zo is er zwarte humor, slapstick, ironie, absurde humor etc. Het spreekt voor zich dat een format voor HumorTV24 een vorm van humor moet bevatten of in ieder geval vermakelijk moet zijn. Een direct antwoord op de vraag 'welke humor het meest geschikt is voor een format voor HumorTV24' is er niet, maar er zal gekeken worden naar welke vorm van humor het beste is toe te passen voor een goed format voor HumorTV24. Wat is humor? Welke vormen van humor zijn er? Zijn er trends op het gebied van humor? Welke vorm van humor wordt het meest gebruikt in televisieformats die zouden passen bij HumorTV24 Ontbreken er vormen van humor op televisie? Welke vormen van humor zendt HumorTV24 uit? Welke vormen van humor zouden geschikt zijn voor HumorTV24?


83

13 Methode en techniek Iedereen heeft wel een mening over een programma. Meningen die worden verkondigd in televisie- of radio-uitzendingen, via vele recensies in kranten en op internet, prijzen die elk jaar worden uitgereikt en natuurlijk tijdens de gesprekken bij het koffiezetapparaat. Maar wie bepaalt of een programma goed is? Is dit als er positief over gesproken wordt of als het programma heel veel kijkers trekt? Plus, als er positief over een programma gesproken wordt; wiens mening is belangrijk? Die van de (toekomstige) kijker of van de kenner? Een voorbeeld hiervan is de sitcom 'Iedereen is gek op Jack'. (Geproduceerd door Talpa Producties en uitgezonden op RTL4). Naar elke aflevering keken gemiddeld anderhalf miljoen mensen. Dit wordt gezien als een succes, maar naar mijn menig was het inhoudelijk niet een heel sterk programma. Ik vond het camerawerk niet goed, de acteerprestaties beneden maats en de grappen slecht uitgewerkt.3. Ditzelfde geldt voor de 'Grote Improvisatieshow'. (Ook geproduceerd door Talpa Producties en uitgezonden door RTL4). De show trekt gemiddeld één miljoen kijkers, maar ook dit vind ik een slecht programma. Het begint met de grappen die tijdens deze improvisatieshow worden gemaakt. Deze hebben een hoog 'poep- en piesgehalte'. Ook is het programma snel gemonteerd. Dat wil zeggen dat de beelden elkaar snel afwisselen en er tijdens de montage flink in het materiaal is geknipt. Dit is ook duidelijk merkbaar door het snelle tempo waarin de verschillende spellen, die tijdens de improvisatieshow gespeeld worden, elkaar afwisselen. Dit wekt op mij de indruk dat van al de grappen die tijdens de opnames zijn gemaakt er maar weinig bruikbare tussen zaten. Daarnaast is er elke aflevering een gast aanwezig wiens betrokkenheid zo minimaal is dat ik er de meerwaarde niet van snap. Dit alles geeft mij het gevoel van een 'goedkoop' programma dat als enige doel heeft om te scoren. Daar ligt dan precies de zere punt. Is mijn mening belangrijker dan kijkcijfers? Het antwoord hierop is: "nee". Er kijken miljoenen mensen naar deze programma's die het blijkbaar wel leuk vinden. Dat wil dus zeggen dat ik niet tot de doelgroep behoor, maar is behoren tot de doelgroep een criterium om een programma wel of niet goed te vinden? 'Sex en the City', 'Klasgenoten' en 'The Voice of Holland' zijn programma's waarvan ik niet per se tot de doelgroep behoor, maar inhoudelijk vind ik deze ijzersterk. Gelukkig draait het bij HumorTV24 niet om kijkcijfers. Eén programma maakt niet het verschil. Het gaat uiteindelijk om de gehele zender. Natuurlijk is er de kijker van HumorTV24 waar rekening mee gehouden dient te worden voor een juist format, maar ik wil hen niet leidend maken voor mijn idee. 'Oh oh Cherso', 'Barbies Bruiloft', 'Iedereen is gek op Jack' en 'De grote improvisatieshow' zijn allemaal programma's die veel mensen trekken, maar hebben naar mijn mening een groot junkfoodgehalte. Het is makkelijk en snel en we raken er steeds meer aan verslaafd. Vanuit dat oogpunt vind ik dat de smaak van de algemene televisiekijker en die van mijzelf te ver uit elkaar 3

Mijn eigen blog: http://waxiz-sitcom.blogspot.nl/2011/03/iedereen-is-gek-op-jack.html


84

liggen om hen te gebruiken als leidraad voor een idee voor een format. Ondanks dat programmamakers degenen zijn die deze programma's verzinnen en maken (waar ik het programma 'Sterren Springen' op dit moment het toppunt van slechte televisie vind) wil ik voor mijn onderzoek juist hun visie en mening gebruiken om een format te verzinnen. Zij hebben tenslotte de kennis in huis die nodig is om van een format een programma te maken. Ik kan programma's wel slecht vinden, maar dat is een mening. Zij worden tenslotte betaald om goedscorende programma's te verzinnen. Daarnaast worden er genoeg mooie en goede programma's verzonnen. Omdat kijkcijfers voor een programma bij HumorTV24 niet doorslaggevend zijn en er daarom geen druk is om een scorend programma te verzinnen, heb ik de ruimte om minder vanuit de doelgroep te denken. Na mijn deskresearch , interviews met programmamakers en panelgesprekken weet ik hoe ik een programma moet maken en waarin de kwaliteit zit. De enige die echt bepaalt of een programma bij HumorTV24 wordt uitgezonden en blijft, is de coördinator, Maaike Taris. Haar moet ik overtuigen dat mijn idee voor een format geschikt is voor HumorTV24.

13.1

Deskresearch

Mijn onderzoek legt meer de nadruk op wat een kwalitatief goed format is en minder op waar de behoeften van de doelgroep ligt. Hoezeer een doelgroepanalyse niet achterwege gelaten kan worden, zal hier dus minder de nadruk op liggen. Er zal meer gekeken worden naar wat format een goed format maakt. 13.1.1 De doelgroep en HumorTV24 Om een duidelijk beeld van de zender en haar doelgroep te krijgen zal ik de gegevens en onderzoeken raadplegen die al zijn gedaan door HummorTV24 en de NPO. De rapporten hiervan zijn in bezit van HumorTV24 en ik heb toegang om deze te bestuderen. Daarnaast zullen gesprekken met de coördinator van HumorTV24, Maaike Taris4, en andere werknemers mij de nodige informatie verschaffen. Als laatste zal ik bij Stichting Kijkonderzoek zoeken naar de juiste gegevens, alsmede al het noodzakelijke wat er op internet te vinden is over HumorTV24 en haar doelgroep. De zender bestaat nog maar zes jaar en is niet de meest beschreven zender in het Nederlandse medialandschap. Dit zal de zoekresultaten minimaliseren. 13.1.2 Het format Het belangrijkste deel van mijn onderzoek zal liggen bij wat een format een goed format maakt. Nederland behoort tot de top3 landen in de wereld als het aankomt op het exploiteren van televisieformats5. Er is in Nederland blijkbaar veel kennis op het

Christjan Knijff. (16 oktober 2009) "Liefst met elkaar op de bank; Achtergrond grote zenders winnen terrein, ondanks toename digitale televisiezenders". 5 "Nederlandse tv-shows gaan hele wereld over; Na VS en VK derde 'exporteur'. (23 februari 2013). De Telegraaf. Sectie 1, blz. 23. 4


85

gebied van televisieformats. Zo zijn er verscheidene eigenaren van productiemaatschappijen die hun kennis delen6 en boeken die beschrijven hoe een format te maken en te exploiteren7. Mijn deskresearch zal zich vooral spitsen op wat voor HumorTV24 een goed format is. Het antwoord op die vraag zal waarschijnlijk liggen tussen wat experts zeggen en de mogelijkheden die HumorTV24 tot haar beschikking heeft. Daarnaast zijn er over de hele wereld al honderden dan wel niet duizenden bestaande humorgerelateerde formats ontwikkeld. Hieruit zal ik een tiental formats selecteren waarvan ik in eerste instantie denk dat deze (gedeeltelijk) te gebruiken zijn voor een idee voor een format voor HumorTV24. Tijdens mijn twee onderzoekmethodes zullen deze geselecteerde formats terugkomen en gebruikt worden als ijkpunt voor waar dan de kwaliteit van een idee zit. 13.1.3 Humor Een grap kan iemand leuk vinden of niet; humor is smaakgebonden. Dat wil niet zeggen dat er geen regels aan zijn verbonden. Uit mijn deskresearch zullen de verschillende vormen van humor worden toegelicht en op welke manieren deze het beste tot zijn recht komen. De uitkomst hiervan zal worden meegenomen in de twee onderzoeksmethodes.

13.2

De verschillende onderzoeksmethodes

'Meer de nadruk op kwaliteit dan kwantiteit;' een ruim interpreteerbaar standpunt, maar verdedigbaar via de onderzoekmethodes die ik wil gebruiken. Het format dat ik wil ontwikkelen moet wel iets zijn waar mensen graag naar kijken, maar niet dat perse mensen moet lokken. Dat zal bij HumorTV24 ook niet lukken. De zender zit achter de decoder. (Dit houdt in dat je digitale televisie moet hebben in plaats van een analoge kabelaansluiting en dat HumorTV24 in het pakket moet zitten die je hebt afgesloten bij je provider.) Dit maakt het moeilijk om een hele nieuwe groep kijkers aan te bereiken. Hoe goed een format ook is. Het is juist de vaste kijker van HumorTV24 die ik moet verrassen. Er voor zorgen dat zij graag mijn format willen zien. Dat wil ik doen met een kwalitatief goed programma. De te onderzoeken kwestie is dan ook wat een format moet bevatten wil het gezien worden als kwaliteit. Dit zal gebeuren op twee verschillende manieren. Als eerste via interviews met programmamakers en programmaontwikkelaars. Zij kennen 'het wereldje', de trends, de eisen van een format en de inhoudelijke invulling hiervan. Ook al zijn dit experts; smaak blijft iets subjectiefs. Daarom is de tweede onderzoeksmethode het houden van panelgesprekken. Dit zullen twee gesprekken zijn. De eerste met mensen van het platteland en de tweede groep bestaat uit stedelingen. Omdat ik uit beide 'werelden' kom, merk ik het verschil qua levensstijl en humor en deze verschillen ga ik gebruiken tijdens de gesprekken over kwaliteit in een format. Wat beide groepen wel met elkaar gemeen hebben is dat ze affiniteit hebben met kijken naar televisieprogramma's. Onder andere hierop worden de panelleden geselecteerd. (Deze en meer Elja Looijestijn, VPRO Gids, nr 28, 2008. "Holland format land". Fictoor. J. (febr. 2008). Televisiemaken: van programmaformat tot uitzending.(gpvu) Boom Lemma Uitgevers 6 7


86

criteriapunten voor de aanwezige panelleden zijn te lezen in §13.2.2) 13.2.1 Onderzoeksmethode 1: De interviews Om te weten te komen hoe ik het beste een format kan ontwikkelen ga ik diepteinterviews houden met minimaal vier programmamakers en -bedenkers. Zij hebben de juiste kennis in huis en weten waar rekening mee gehouden dient te worden. Hiermee krijg ik onder andere antwoorden op de vragen waaraan een format moet voldoen, waar ik het best kan beginnen en wat een format een goed format maakt.

Criteria geïnterviewde Nu zou je iedereen die aan een televisieprogramma heeft gewerkt, vragen kunnen stellen, maar dit zal waarschijnlijk niet de juiste resultaten opleveren. Het is van belang dat de geïnterviewden daadwerkelijk aan de wieg hebben gestaan van een programma voordat deze in productie werd genomen. Ook moeten ze nog werken of werkzaam zijn geweest bij echt uitgezonden programma's.

Vragen Als eerste is er de korte introductieronde. Hierin worden de voor de handliggende vragen gesteld als: Wie is deze persoon? Wat is zijn/haar functie? Wat heeft hij/zij allemaal gedaan? Hierop volgen de meer inhoudelijke vragen. Wat zijn de eerste stappen in het bedenken van een format? Waar houdt u rekening mee bij het bedenken van een format? Zijn er bepaalde 'formules' bij het ontwikkelen van een format? Welke zijn dat en kunt u ze uitleggen? Zijn er eisen van een opdrachtgever? Zo ja, welke? Zijn er grenzen? Zo ja, wat zijn de grenzen? Wanneer vindt u een format geslaagd? Waarom? Kunt u vijf (humoristische) formats noemen die u zelf goed vindt? Waarom zijn deze zo goed? Kunt u vijf (humoristische) formats noemen die u NIET goed vindt? Wat gaat er bij deze formats mis en wat zou u veranderen? Wat zijn de trends? Zijn er type programma's die u mist? Waar kijkt uzelf graag naar? Waar zit volgens u de kwaliteit van een format/programma?

Voor- en nadelen Hoezeer ik hier bij de bron ben van waar formats bedacht worden, zitten er genoeg nadelen aan het interviewen van personen. Ik zal de voor- en nadelen op een rijtje


87

zetten.

Voordelen Door middel van de één op één gesprekken is er de mogelijkheid om dieper op de materie in te gaan. Vragen kunnen herhaald en/of verduidelijkt worden. Het interview kan overal plaatsvinden. Op elke tijd en plek die voor de geïnterviewde het meest geschikt is. Omdat de interviews één op één zijn is het makkelijker om antwoorden te onttrekken. Nadelen De interviews zijn één op één en vertegenwoordigen daarmee niet het gedachtegoed van een hele groep. De interviewer moet het gesprek leiden en sturen; dat wil zeggen dat deze de mogelijkheid heeft om het gesprek te beïnvloeden. Non-verbale communicatie kan leiden tot beïnvloeding van de antwoorden. De interviewer is de enige die geïnterviewde uitdaagt tot het geven van antwoorden. Het zijn meningen van de geïnterviewde. 13.2.2 Onderzoeksmethode 2: De panelgesprekken Ik ben opgegroeid op het platteland van Groningen en nu ik vier jaar woonachtig ben ik Amsterdam vallen de verschillen qua onder andere humor tussen mijn beide vriendengroepen steeds meer op. Mijn vrienden in Roodeschool (het plattelandsdorpje in Groningen) zijn veel meer bezig met het "huisje, boompje en beestje" via de 'traditionele manier.' Zij werken allemaal sinds hun achttiende (of zijn nu hun studie gelijk gaan werken), zijn nu bezig met het kopen van huizen en het krijgen van kinderen. Waar ik bij mijn vriendengroep uit Amsterdam juist constateer dat er langer wordt gestudeerd, kinderen op latere leeftijd komen en er meer tijd vrij gemaakt voor het individu. Een echt onderzocht verschil tussen mensen van het platteland en stedelingen is de manier waarop zij omgaan met stress. Duitse onderzoekers, onder leiding van Florian Lederbogen, hebben onderzocht welke hersengebieden worden beïnvloed door het stadse leven. Door proefpersonen ingewikkelde rekentesten te geven en daarvan de druk te vergroten door een tijdslimiet op te geven en van tijd tot tijd ongevraagd negatieve feedback te geven, werd er een duidelijk verschil qua activiteit in het emotiecentra van de hersenen gemeten tussen plattelanders en stedelingen. Hoe groter 8

de stad was waar ze vandaan kwamen, hoe groter de activiteit. Het is algemeen bekend dat humor stress doet verminderen. De Nederlandse gezondheidspsycholoog promoveerde in 2010 aan de Universiteit van Utrecht zelfs op 8

Bouwe van Strate. "De stad in je hoofd".


88

het gebruik van humor bij stressvolle situaties op de werkvloer. In 'Trouw' zegt Sibe Doosjes: "Humor heeft weinig invloed op de fysieke gezondheid maar kan veel betekenen voor de 9

mentale gezondheid.". Verder kwam tijdens zijn onderzoek naar voren dat mensen met een burn-out een minder positieve humor hebben dan de groep gezonde mensen. (De positieve humorstijl is dat de humor het doel heeft een ander of jezelf te helpen.) Ook in het waarderen van grappen en in vrolijkheid blijven de mensen met een burn-out 10

achter op de gezonde personen. Nu is er geen enkel aangetoond verband tussen de twee onderzoeken, maar het versterkt wel mijn gevoel qua verschil in humor tussen stedelingen en mensen van het platteland. De reden waarom ik juist deze twee groepen wil gebruiken in mijn panelgesprekken. De aanvulling op de interviews zijn dus de panelgesprekken. Deze zullen gehouden worden met deze verschillende type mensen. De eerste groep zal bestaan uit acht stedelingen en de tweede uit acht mensen van het platteland. De reden dat ik hiervoor kies vooral omdat ik denk dat ze verschillende perspectieven hebben als het aankomt op wat goed is of niet. Juist die diversiteit en verschil in perspectief wil ik gebruiken voor het format voor HumorTV24. Het zullen geen brainstormgesprekken worden over ideeën voor een format, maar de gesprekken zullen dienen om een beter inzicht te krijgen wat (verschillende) kijkers zien als kwaliteit.

Criteria deelnemers panelgesprek Het verschil van de deelnemers aan het panelgesprek is voornamelijk geologisch. Voor zowel de stedelingen als de plattelanders geldt dat ze daar nu minimaal 5 jaar moeten wonen. Daarnaast is het van belang dat ze regelmatig televisiekijken, series volgen, via internet programma's kijken etc. (Ze moeten in ieder geval meer kijken dan bijvoorbeeld alleen 'De Wereld Draait Door'.) Van alles wat zij volgen/zien moeten er minimaal twee amuserende formats tussen zitten. Dit zijn de twee belangrijkste criteria voor deelnemers aan de twee panelgesprekken. Andere criteria als leeftijd, geslacht en beroep worden bepaald na uitkomst van de deskresearch betreffende de doelgroep van HumorTV24. De panelleden worden gekozen uit persoonlijke kringen. Dit zullen zowel vrienden, kennissen, familieleden en oud stagecollega's van Villa Achterwerk en Endemol. zijn. De panels zullen elk bestaan uit acht personen die via korte voorgesprekken worden getoetst of ze aan alle criteria voldoen.

Vragen De uiteindelijke uitkomst na de panelgesprekken moeten mij een beter beeld geven over hoe stedelingen en plattelanders programma's beoordelen. Wat vinden zij leuk en waarom. De vragen die gesteld worden zullen daarom onder andere zijn: Wat kijken jullie zoal? 9

Martha de Bruin. "Humor een goed wapen tegen stress." Pauline van Lintel.."Humor op het werk kan stress voorkomen."

10


89

Zijn er programma's die jullie 'echt' volgen? Wat maakt die programma's zo leuk? Kennen jullie de programma's (uitkomst deskresearch)? Waarom kijk/keek je er wel/niet naar? Wat had er anders gemoeten zodat je wel zou gaan kijken? Wat maakte die programma's zo leuk? Hoe zou je jouw gevoel voor humor omschrijven? Waar kan je absoluut wel/niet om lachen? Hoeveel comedy/ amusement kijk je? Waarom nu juist dat? Welke soorten humor ken je? Welke/ hoeveel amuserende programma's kan je opnoemen? Wat verstaan jullie onder amusement? Wat voor humor missen jullie nu op televisie?

Voor- en nadelen Elk onderzoek kent zijn sterke en zwakke punten. Een panelgesprek is niet anders. Ik zal de voor- en nadelen op een rijtje zetten.

Voordelen De panelleden kunnen naar elkaars verhaal luisteren en daarop reageren. Als groepsleider kan het gesprek wel gestuurd worden, maar de kans op beïnvloeding is kleiner (dan bij de interviews) doordat meerdere mensen met meerdere meningen deelnemen. Vragen kunnen herhaald en/of verduidelijkt worden. De uitkomsten uit een panelgesprek kunnen meewerken als brainstorm. Doormiddel van een discussie kan er dieper op de materie worden ingegaan.

Nadelen Er kan per panellid minder diep op de materie worden ingegaan. Door groepsdruk bestaat er de kans dat de panelleden elkaar gaan napraten of juist competitief naar elkaar worden. Een groep van acht panelleden is te klein om te gelden als echte steekproef. Non-verbale communicatie kan leiden tot beïnvloeding van de antwoorden. 13.2.3 Conclusie methodes Zoals Nel Verhoeven in haar boek 'Wat is onderzoek' aanhaalt: "Ben je voor je onderzoek meer geïnteresseerd in ervaringen van personen... en richt zich op personen en groepen."11 ben ik van 11

Verhoeven, Nel (2008). "Wat is onderzoek?". Boom Onderwijs


90

mening dat de interpretatieve stroming in het wetenschappelijk onderzoek op mijn onderzoek het beste van toepassing is. Ik wil graag weten waar kwaliteit bij televisieformats zit; om uiteindelijk het beste format voor HumorTV24 te bedenken en te ontwikkelen. Omdat humor en smaak niet te vangen zijn in cijfers, ben ik opzoek naar het antwoord op mijn probleemstelling 'Wat is een voor HumorTV24 geschikt televisieformat waarmee zij het aanbod van eigen content kan vergroten?' in de interpretatie die anderen op deze vraag hebben. De interviews en de panelgesprekken geven mij de mogelijkheid om dieper op de materie in te gaan. Waar enquêtes onder andere geschikt zijn voor het genereren van statistieken; ben ik meer geïnteresseerd in beweegredenen en meningen. Deze zijn nu eenmaal beter te vangen in gesprekken.


14 Hoofdstukindeling De hoofdstukindeling moet gezien worden als een omgekeerde piramide. Waar met elk hoofdstuk je dichter komt bij het antwoord op de vraag: "Wat is een voor HumorTV24 geschikt televisieformat waarmee zij het aanbod van eigen content kan vergroten?" De eerste hoofdstukken zijn de feiten. Waar heb ik mee te maken? Wat zijn de omstandigheden? Om vervolgens steeds specifieker naar het doel te werken.

Voorwoord Het waarom van het onderzoek.

Inleiding Wat is het probleem? Wat kan je verwachten?

Samenvatting Een korte samenvatting van het onderzoek met resultaat.

De opdrachtgever Het belangrijkst is te weten voor wie ik onderzoek doe. Wie is HumorTV24? Wat verwachten ze? De analyse hiervan is in dit hoofdstuk te lezen.

De doelgroep Er kan niets gemaakt worden als je niet weet voor wie je het maakt. Wie zijn nu precies de HumorTV24 kijkers? Wat verwachten zij van de zender en haar programmering?

Televisieformat De bedoeling is een format maken en een pilot draaien, maar wat is precies een format? Wie bedenkt ze en hoe komen formats uiteindelijk op de televisie?

Humor

91


92

HumorTV24 is een zender met humoristische programma's; maar wat is nu precies humor? Wat zijn de 'do's and don’ts op dit gebied? Welke humor is het meest geschikt en past het best bij HumorTV24?

Best practices Aan de hand van de uitkomsten uit de eerste vier hoofdstukken kunnen nu voorbeelden gebruikt worden van formats die geschikt zouden zijn voor HumorTV24 (zowel nationaal als internationaal). Waarom passen deze zo goed bij de zender? Wat zijn de trends op het gebied van formats?

Kwaliteit In dit hoofdstuk zitten voornamelijk de resultaten van mijn onderzoeksmethodes. Wat maakt een format 'goed'? Aan welke eisen moet mijn format voldoen? Ook dit hoofdstuk zal als een omgekeerde piramide werken. Door de informatie die het deskresearch heeft opgeleverd voor te leggen aan de geïnterviewden en de resultaten daarvan weer mee te nemen in de panelgesprekken.

Mogelijkheden Het hebben van een idee voor een format is één, maar hoe haalbaar is deze dan? Wat zijn de mogelijkheden die ik tot mijn beschikking heb? Wat is het budget? Is het idee SMART? Kortom met welke factoren moet ik allemaal rekening houden.

Conclusie In dit hoofdstuk komen alle hoofdstukken samen. Na gekeken te hebben naar opdrachtgever, doelgroep, eisen en mogelijkheden moet er gepuzzeld worden. Wat is nu precies een goed format voor HumorTV24 en waarom?

Format Nu een format is bepaald zal in dit hoofdstuk het format worden omschreven.

Eindproduct Een verslag van hoe de opname dag/dagen zijn verlopen. Plus een DVD met het uiteindelijke resultaat.


93

Bronnen Hier zullen alle bronnen die ik heb gebruikt voor mijn onderzoek op de MIC huisstijl vermeld worden.

Bijlagen. Hier staan onder andere de uitgewerkte interviews en panelgesprekken.


94

15 Eindproduct Uit mijn onderzoek zal naar voren komen wat een voor HumorTV24 geschikt televisieformat is. Het eindproduct is een daar uitvoortvloeiend programma. Mijn eindproduct bestaat dus eigenlijk uit twee delen. Het eerste is een beschreven idee voor een programma (het format) dat gebaseerd is op mijn onderzoek. Het tweede deel is een pilot draaien van het format. De inhoud en duur van het programma zijn nog nader te bepalen, maar het doel is dat het format (en dus het programma) daadwerkelijk kan worden ingezet en uitgezonden op HumorTV24. Als uit mijn onderzoek naar voren komt dat op dit moment een kookprogramma met cabaretiers een goed format is voor HumorTV 24, dan zal het programma-idee worden omschreven en uiteindelijk worden gefilmd.


95

16 Tijdsplanning Dit is bij voorbaat een moeilijk te plannen hoofdstuk. Het deskresearch gedeelte kan ik te allen tijde doen. Het zijn vooral de interviewmomenten, panelgesprekken en draaidagen die ik nog niet kan plannen. Wel kan ik bij goedkeuring van dit Plan van Aanpak afspraken en data gaan plannen wanneer de interviews en panelgesprekken kunnen plaatsvinden. (Op dit moment ben ik via mijn contacten bij de VARA, TALPA, Villa Achterwerk en Endemol bezig om de juiste personen te benaderen die geschikt zijn voor de interviews.) Deze twee wil ik hebben voltooid voor het einde van de maand juni. Voor het eind van de maand juli wil ik mijn onderzoek afhebben zodat ik de maand augustus kan gebruiken voor het verzinnen van een format. De ideeën hiervoor heb ik natuurlijk nu ook al en zullen in de onderzoeksperiode verder groeien, maar in de maand augustus moet het uiteindelijke idee ook echt daar zijn. Daarnaast wil ik in deze maand ook draaien en monteren. Het afstuderen moet in september gebeuren. Omdat ik graag één keer in de week/ twee weken met mijn begeleider om te tafel wil zitten (§Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.) kunnen de voorlegmomenten op korte termijn worden afgesproken. Mei Juni Juli Augustus September Oktober

Deskresearch Interviews/panelgesprekken Uitwerken resultaten Format bedenken, draaien, monteren Afstuderen Diploma-uitreiking


96

17 Afspraken begeleider Dit is een moeilijke kwestie. Het is namelijk zo dat ik een enorm concentratieprobleem heb. Om echt gefocust te blijven zou ik persoonlijk graag één keer in de week/ twee weken een korte meeting willen hebben. Het liefst op een maandag of dinsdag. Zodat ik weer gemotiveerd de rest van de week aan de slag kan. De meetings hoeven niet lang te duren of erg inhoudelijk te zijn, maar dienen meer als een soort energieboost. Nu zou ik zoiets uit mijzelf moeten hebben (het is tenslotte mijn afstuderen), maar dit is helaas niet het geval. Ik heb niet heel veel zin om hier een heel persoonlijk verhaal te houden over hoe ik in elkaar steek (dat weten mijn begeleider en SLB'er al), maar het was al moeilijk genoeg om het Plan van Aanpak te maken. Zoiets hoort helemaal geen probleem te zijn, maar toch duurde het maken ervan veel langer dan nodig was. Dom, want ik weet precies wat er van mij wordt verwacht. Daarnaast zou ik de meetings met mijn begeleider willen gebruiken zodat hij er op kan letten dat ik tijdens mijn onderzoek niet van de hak op de tak spring. Daarmee bedoel ik dat ik blijf onderzoeken wat noodzakelijk is en niet teveel randzaken bespreek. In mijn hoofd weet ik hoe mijn onderzoek er uit moet zien en hoe ik dat aan moet pakken. De uitdaging voor mijzelf is om wat in mijn hoofd zit daadwerkelijk te vertaald te krijgen naar resultaat. Ik heb altijd de drang naar perfectie, maar bang dat dat niet lukt, verval ik in een patroon van passiviteit. Inhoudelijk denk ik niet veel begeleiding nodig te hebben; het grootste opstakel tijdens mijn afstuderen ben ikzelf.


97

18 Bronnen "Nederlandse tv-shows gaan hele wereld over; Na VS en VK derde 'exporteur'. (23 februari 2013). De Telegraaf. Sectie 1, blz. 23. "Stiekem genieten van scripted reality". (19 februari 2013) Spits. Blz. 23. Elja Looijestijn, VPRO Gids, nr 28, 2008. "Holland format land". Fictoor. J. (febr. 2008). Televisiemaken: van programmaformat tot uitzending.(gpvu) Boom Lemma Uitgevers Christjan Knijff. (16 oktober 2009) "Liefst met elkaar op de bank; Achtergrond grote zenders winnen terrein, ondanks toename digitale televisiezenders". De Volkskrant. Sectie: Media en Mensen. Babbie, Earl (2004). "Conceptualization, Operationalization, and Measurement". Chapter 5 (p.118-149) of The Practice of Social Research Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning Thomson, S. Bruce (2007). Qualitative Research: Grounded Theory - Sample Size and Validity. Verhoeven, Nel (2008). "Wat is onderzoek?". Boom Onderwijs Rijksoverheid.nl (z.j.). "Kwalitatief onderzoek." Geraadpleegd op 2 mei 2013, van: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/overheidscommunicatie/informat ie-voor-professionals/omgevingsonderzoek/kwalitatief-onderzoek Bouwe van Strate. (22 juni 2011).Wetenschap24.nl "De stad in je hoofd". Geraadpleegd op 13 mei 2013, van: http://www.wetenschap24.nl/nieuws/artikelen/2011/juni/De-stad-in-jehoofd.html Martha de Bruin. (24 september 2010). Trouw. "Humor een goed wapen tegen stress." Geraadpleegd op 13 mei 2013, van: http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1795184/2010/09/ 24/Humor-een-goed-wapen-tegen-stress.dhtml Pauline van Lintel. (24 september 2010). NU.nl. "Humor op het werk kan stress voorkomen." Geraadpleegd op 13 mei 2013, van: http://www.nu.nl/werk-enprive/2341017/humor-werk-kan-stress-voorkomen.html


Bijlage X

98

Goedkeuringsmail Plan van Aanpak

Pva Pieter Lollinga Veenstra, Dana Thu 16/05/2013 17:30 To:P Lollinga ; Cc:B.J. Homans ; Arps, Erika <[email protected]>;

Beste Pieter,   Vandaag is je Plan van Aanpak besproken in de afstudeercommissie. Het Plan is goedgekeurd, maar moet nog wel op een aantal punten worden aangepast.

- Leg je conceptformat voor aan de panels. · ·

- Laat de hoofdstukindeling aansluiten bij de deelvragen. - Zet alle theorie over tv-format in 1 hoofdstuk . - Zorg dat je zakelijker en meer ‘to the point’ schrijft.

Dit mag in overleg met je eerste begeleider, je hoeft het plan dus niet nogmaals bij de commissie in te leveren. Volgens het schema op intranet mag je de afstudeeropdracht inleveren op 10 september, 2013. Succes met de afronding van je afstudeeropdracht. Met vriendelijke groet, E.M. Brancart & Y. Poot


Bijlage XI

99

Goedkeuringsmail wijzigingen Plan van Aanpak

Homans, Bas Wed 16/10/2013 16:29 Inbox

To: P Lollinga; You replied on 17/10/2013 01:20.

Hoi Pieter, Hierbij geef ik je toestemming de door jou voorgestelde verandering t.o.v. je PVA door te voeren. Doe deze email in de bijlagen bij je scriptie, vlak na het PvA. Zullen wij zsm na je panelgesprekken een afspraak maken? Vriendelijke groet, Bas Homans

Op 16 okt. 2013, om 14:25 heeft P Lollinga

P Lollinga Wed 16/10/2013 14:25 Sent Items

Hoi Bas, Ik zou graag een kleine aanpassing willen maken in mijn Plan van Aanpak. Eerst zou ik panelgesprekken en interviews houden en op basis daarvan een pilot maken, maar om een goed advies aan HumorTV24 te geven, zou ik de rolverdeling iets willen veranderen. Eerst: Deskresearch --> Panelgesprekken --> Interviews --> Pilot --> adviesrapport/beroepsproduct Maar ik zou graag mijn pilot willen testen op de professionals, zodat zij kunnen aangeven wat er goed en niet goed is aan mijn pilot en die feedback meenemen als advies aan HumorTV24


100

Nu: Deskresearch --> Panelgesprekken --> Pilot --> Interviews --> Adviesrapport/beroepsproduct Ik hoop dat dat in orde is. De tweede lezer is Erika Arps. Ik weet niet of ik dit ook aan haar moet sturen. Haar email is iig : [email protected] PS Ik zou de eerste panelgesprekken vandaag hebben, maar omdat ik door afzeggingen nog maar drie mensen had, heb ik het panelgesprek verplaatst naar volgende week di. Met vriendelijke groet, Pieter Met vriendelijke groet, Pieter

Instituut voor Media, Informatie & Communicatie. Scriptie: 'Het nieuwe programma voor HumorTV24'

Recommend Documents