INSTALLATIEGROEP
Een unieke bedrijfsstructuur
Breman. Samen bijzonder
Het ontstaan van een interessant bedrijf en de Breman-structuur
Hoe ontstond de Breman Installatiegroep
Lang voordat bedrijven massaal beweerden dat ‘hun personeel hun kapitaal was’, bracht de Breman Installatiegroep die gedachte, vanuit christelijk-sociaal
In 1925 begon Tijmen Breman in Genemuiden een
oogpunt, al in de praktijk. Breman vond dat medewerkers
rijwielherstelbedrijf. Hij had ongetwijfeld niet voorzien
mee moesten delen in de zeggenschap over het bedrijf.
dat zijn bedrijf zou uitgroeien tot de huidige Breman
En in de winst.
Installatiegroep, dat wil zeggen Breman Beheer en onderliggende werkmaatschappijen. Maar achter de groei van het bedrijf tot wat het nu is (behorende tot de grootste installatiebedrijven van Nederland), zat wel degelijk een visie. Breman zag en benutte de mogelijkheden die er kwamen. De vijf broers: Harm, Jan Willem, Reind, Piet en Roelof Jan, zonen van Tijmen Breman, zorgden samen voor grote groei van het bedrijf. In 1953 werden elektrische installaties en loodgieterwerk aangenomen. De komst van het aardgas in 1966 bood mogelijkheden voor het
De medewerkers hebben in deze Breman-structuur
aanleggen van lokale en centrale verwarmingssystemen.
evenveel zeggenschap over het bezit als de aandeelhouders.
Daardoor kwam de omzet in 1971 uit op 12 miljoen
Het is de inzet van de medewerkers die het rendement
gulden. En Breman groeide gestaag door...
bepaalt, daarom geldt binnen de Breman Installatiegroep een goede winstdelingsregeling. De verantwoordelijke
Dat was mede te danken aan de totaal nieuwe vorm van
en betrokken medewerkers zijn de kracht van de
bedrijfsvoering die Reind Breman in 1971 bedacht en die
Breman Installatiegroep.
in 1972 werd ingevoerd: de Breman-structuur.
2
De Breman-structuur
Breman Structuur BV Breman Structuur Breman Structuur is het hoogste orgaan in de medezeggenschapstructuur van de Breman Installatiegroep. In Breman Structuur hebben drie directieleden zitting:
• Eén directielid namens de aandeelhouders; deze vertegenwoordiger stemt overeenkomstig het
Dit betreft een meerderheid van stemmen voor wat
besluit van de Algemene vergadering van Aandeel-
betreft het aantal medewerkers en een meerderheid voor
houders.
wat betreft het aantal bedrijven. Binnen een bedrijf hebben medewerkers (via hun OR of personeels-
• Eén directielid benoemd door de Vereniging
vertegenwoordiger) en directie beiden een halve stem.
Werknemersbelangen Breman (VWB), namens
Bij gelijke mening levert dit één stem op; bij ontbrekende
de werknemers;
overeenstemming levert dit twee maal een halve stem op,
deze vertegenwoordiger stemt overeenkomstig het
namelijk een halve voor en een halve tegen, dus per
besluit van de medewerkers.
saldo geen stem.
• Eén directielid, gecoöpteerde, benoemd door beide andere directieleden.
• De gecoöpteerde borgt in de stemming binnen Breman Structuur de evenwichtigheid van besluitvorming; in geval van zeer nipte meerderheid voor een
In Breman Structuur worden alle belangrijke concern-
besluit, kan hij ervoor kiezen om partijen te verzoeken
beslissingen genomen.
e.e.a. nader te overwegen en een voorstel te ontwikke-
Belangrijk onderdeel van deze besluitvorming is dat de
len dat meer draagvlak heeft in de organisatie. Deze
twee directieleden namens de aandeelhouders en
keuze kan gemaakt worden door tegen te stemmen en
werknemers uitsluitend beslissen overeenkomstig de
daarmee de vereiste unanimiteit te voorkomen.
wens van de achterban die zij vertegenwoordigen. Besluitvorming vereist unanimiteit van de directie van
• Wanneer geen unanimiteit wordt bereikt binnen
Breman Structuur. Breman Structuur bezit prioriteits-
Breman Structuur zal arbitrage plaatsvinden volgens
aandelen in Breman Topholding en Breman Beheer.
een vastgestelde procedure. In dit geval geeft men de
Daarmee is de medezeggenschap gewaarborgd voor alle
zeggenschap uit handen, omdat besluitvorming dan
beslissingen in Breman Topholding en Breman Beheer.
plaatsvindt op basis van arbitrage door derden, wat voor betrokkenen niet wenselijk is. Sinds de totstand-
• Voor de stemming van de aandeelhouders van Breman Topholding geldt een enkelvoudige meerder-
koming van de Breman-structuur in 1972 heeft dit zich nog niet voorgedaan.
heid als voldoende voor de stemverklaring van de directeur in Breman Structuur.
• De aandeelhouders van Breman zijn de eigenaar van het bedrijf en samen met de medewerkers komt men tot
• De vertegenwoordiger van de medewerkers stemt,
besluitvorming over beleid en de uitvoering ervan.
volgens een overeengekomen stemverklaring, op
De aandeelhouders hebben daarmee afstand gedaan
basis van stemming door de medewerkers en
van hun eenzijdige beslissingsbevoegdheid over
directies van de bedrijven. Daarbij is een dubbele
het kapitaal en daardoor de basis gelegd voor een
meerderheid bepalend voor de uitslag.
duurzame bedrijfsvoering.
3
De Breman-structuur
Bedrijven en medewerkers Bedrijven
Vereniging Werknemersbelangen Breman
De bedrijven binnen de Breman Installatiegroep hebben
De VWB bevordert de medezeggenschap en de winst-
een grote mate van zelfstandigheid en verantwoordelijk-
deling binnen de Breman Installatiegroep. Medezeggen-
heid. Aandeelhouders, directie en ondernemingsraad
schap in de Breman-structuur omvat ook het recht om
(OR) bepalen gezamenlijk het beleid. Binnen een bedrijf
directies van bedrijven te kunnen benoemen en ontslaan.
worden investeringsvoorstellen beoordeeld door de
Dit recht is in de Nederlandse wet- en regelgeving niet
directie en OR. Pas nadat zij het samen hierover eens
voorzien voor niet-aandeelhouders. In diezelfde wet-
zijn, wordt het voorstel ingediend. Besluitvorming
geving is de OR van een onderneming geen juridische
hierover vindt plaats door de aandeelhouders en
rechtspersoon en kan dus geen rechtshandelingen
bedrijven die dit hebben gedelegeerd aan de Algemeen
verrichten.
Manager van de Breman Installatiegroep.
Om aansluiting bij de wetgeving te realiseren, is gekozen voor een rechtspersoon in de vorm van een vereniging,
Benoemingen
waarbij de leden de medewerkers van de bedrijven zijn.
Binnen de bedrijven wordt de directeur benoemd en
Door stemovereenkomsten is gerealiseerd dat op
ontslagen op bindende voordracht van de OR van het
voordracht van de vertegenwoordigers van een bedrijf
betreffende bedrijf. Dit vindt plaats in nauw overleg met
benoeming en ontslag van de directie kan volgen.
de aandeelhouders, maar de uiteindelijke keuze ligt bij
Via de VWB wordt de werknemersdirecteur in Breman
de OR.
Structuur benoemd.
Een duidelijk vastgelegde werkwijze voorkomt te snelle beslissingen; de aandeelhouders kunnen tot drie maal toe ontslag weigeren en aandringen op bemiddeling. Omdat de medewerkers belang hebben bij een goed renderend bedrijf, met het oog op continuïteit van de werkgelegenheid en een goede winstdelingsregeling, is het benoemen van gekwalificeerde directeuren van groot belang. De directeur van zijn kant zal zich inspannen voor de belangen van de medewerkers en van het bedrijf, die uiteindelijk overeenstemmen met die van het concern en de aandeelhouders. Medewerkers Medewerkers binnen de bedrijven zijn georganiseerd in een OR of Personeelsvertegenwoordiging. Daarnaast zijn medewerkers lid van de Vereniging Werknemersbelangen Breman (VWB). De ondernemingsraad toetst en beoordeelt het gevoerde beleid. De operationele uitvoering van het beleid ligt bij de directie. Een goede verdeling van verantwoordelijk heden leidt tot een goede en efficiënte bedrijfsvoering en controle op het gevoerde beleid.
4
De Breman-structuur
Winstdeling en aandeelhouders Winstdeling
Aandeelhouders
De aandeelhouders van de Breman Installatiegroep
De aandeelhouders zijn de eigenaren van de onderne-
hebben er, vanwege de medezeggenschapstructuur, voor
ming. Aandeelhouders zijn hoofdzakelijk leden van de
gekozen om naast de zeggenschap ook de winst te delen
familie Breman, hoewel dit geen vereiste is.
met de medewerkers. Echter, het deel van de winst dat
Aandelen zijn in principe vrij verhandelbaar, maar bij
toekomt aan de aandeelhouders wordt niet uitgekeerd,
verkoop dienen verkopende aandeelhouders deze eerst
maar blijft als beschikbaar eigen vermogen achter in
aan te bieden aan de andere aandeelhouders.
Breman Beheer. Daarmee groeit dit vermogen (uitgaande
Pas nadat de andere aandeelhouders van koop afzien,
van geconsolideerde groepswinst) van jaar tot jaar.
mag men de aandelen aan anderen aanbieden. Aandeel-
Omdat de aandeelhouders dit vermogen ter beschikking
houders hebben, via eigen BV’s, aandelen in Breman
stellen aan de bedrijven krijgen zij daarvoor een rente-
Topholding.
vergoeding als dividend uitgekeerd, ongeacht het bedrijfsresultaat. Deze vergoeding wordt betaald vanuit
Breman Topholding
de rente die de bedrijven betalen voor het gebruik van dit
De holding (Breman Topholding genaamd) kent een
vermogen, namelijk voor het huren van bijvoorbeeld
structuur waarbij meerdere aandeelhouders aandelen
panden en het lenen van werkkapitaal voor voorraden etc.
bezitten in Breman Topholding. Deze BV is op haar beurt
Wanneer dus de bedrijven geen winst en geen verlies
aandeelhouder van Breman Beheer en indirect van alle
maken, maar in hun kosten is wel de rente opgenomen,
andere bedrijven binnen de Breman Installatiegroep.
kunnen de aandeelhouders in deze situatie gecompenseerd worden voor het ter beschikking stellen van het
Breman Beheer
vermogen, zonder dat dit ten koste gaat van dat vermogen.
Vanuit het uitgangspunt van scheiding van kapitaal en medewerkers in de verschillende BV’s is al het vermogen
Medewerkers
van de Breman Installatiegroep ondergebracht in Breman
Voor de medewerkers geldt dat zij delen in de winst van
Beheer. De werkmaatschappijen huren panden en auto’s
de onderneming. Dit betekent dat de helft van de winst
en lenen werkkapitaal voor voorraden en debiteuren van
voor verdeling onder de medewerkers in aanmerking
Breman Beheer.
komt. Praktisch gesproken wordt dit deel als tantième voor vennootschapsbelasting uitgekeerd en van de resterende winst blijft na belasting een even groot deel over voor de aandeelhouders. De medewerkers binnen een bedrijf stellen in overleg tussen OR en de directeur de onderlinge verdeling van hun winst vast.
5
De Breman-structuur
Organisatiestructuur Binnen de organisatie bevinden zich naast de eerder
bedrijven als aandeelhouders. Toetsing vindt plaats op
genoemde organen ook Breman Centrale Diensten,
hoofdlijnen en de inbreng vanuit de RvT is relevant voor
de Raad van Toezicht en het management van
de verdere uitwerking van het beleid, echter niet bindend
de Breman Installatiegroep.
daarvoor. Inbreng van stukken in de RvT vindt plaats vanuit het management van de Breman Installatiegroep.
Breman Centrale Diensten
De RvT is tevens toezichthouder voor het goed functio-
Voor de bedrijven worden allerlei processen centraal
neren van Breman Centrale Diensten.
uitgevoerd in een facilitair bedrijf, Breman Centrale Diensten (BCD). Het gaat hier om centrale zaken
Management Breman Installatiegroep
zoals financiële administratie, salarisadministratie,
De Breman Installatiegroep heeft een Algemeen Manager
automatisering, centrale inkoopcoördinatie,
die binnen de Breman-organisatie de belangen van de
communicatie, gebouwenbeheer, wagenparkbeheer, etc.
aandeelhouders en van de bedrijven en medewerkers op
Daarnaast bieden bedrijfsadviseurs ondersteuning aan de
een evenwichtige wijze behartigt. Het ontwikkelen van
bedrijven over bedrijfsvoering, financiën, personeel, arbo
beleid ten aanzien van de strategie voor de gehele
en kwaliteit.
Breman Installatiegroep en voor bedrijfsoverstijgende processen, het ondersteunen van individuele bedrijven en
Raad van Toezicht
het borgen van de centrale dienstverlening naar de
De Raad van Toezicht (RvT) is een klankbordorgaan voor
bedrijven zijn daarbij kerntaken. De RvT is klankbord voor
de Algemeen Manager waarin bedrijven en aandeelhouders
de Algemeen Manager in de ontwikkeling van ideeën en
beide met twee personen vertegenwoordigd zijn.
plannen. Niet-structurele besluiten en investeringen zijn
In de RvT worden voorstellen voor beleid in een vroeg
gedelegeerd aan de Algemeen Manager. Hierover wordt
stadium besproken en getoetst op draagvlak bij zowel
achteraf verantwoording afgelegd.
BEDRIJF 1 Directie / OR
ORGANISATIESTRUCTUUR MEDEZEGGENSCHAPSSTRUCTUUR
BEDRIJF 3 Directie / OR
AANDEELHOUDERS
V.W.B .
BEDRIJF 2 Directie / OR
BREMAN TOPHOLDING
BREMAN BEHEER
BEDRIJF ... Directie / OR
BREMAN CENTRALE DIENSTEN Directie / OR
1x Directeur
BREMAN STRUCTUUR
1x Directeur
Gecoöpteerde Directeur
ALGEMEEN MANAGER
2x Afgevaardigde
6
RAAD VAN TOEZICHT
2x Afgevaardigde
De Breman-structuur
Profiel Breman Installatiegroep Werkterrein Woningbouw en utiliteitsbouw... Renovatie en verbouw... Op het dak en onder het dak... Het complete installatiewerk van een project van 500 woningen, een bungalow of van een groot kantoorcomplex... Service- en onderhoud... De Breman Installatiegroep bestaat uit bijna 40 bedrijven en circa 1600 medewerkers. Inderdaad, de Breman Installatiegroep is een gemêleerd gezelschap, actief op de volgende terreinen: • woningbouw • utiliteitsbouw • industrie • renovatie • groot onderhoud • service en onderhoud U kunt voor werkelijk elk onderdeel van het installatie- en onderhoudstraject bij de Breman Installatiegroep terecht. En daaronder vallen: • verwarmingsinstallaties • sanitaire installaties • elektrotechnische installaties • gebouwbeheerssystemen • rookgasafvoersystemen • dakwerken • duurzame energiesystemen • loodgieterwerken • regeltechniek •
mechanische ventilatie
• schoorsteenbouw • brandbeveiliging • sprinklersystemen • airconditioningsinstallaties • meet- en regeltechniek • service- en onderhoud
7
INSTALLATIEGROEP
Voor informatie: Breman Centrale Diensten BV De Blokmat 17 Postbus 17, 8280 AA Genemuiden T 038 - 385 59 33 F 038 - 385 42 52 E
[email protected] I www.breman.nl
Uitgave augustus 2011
Breman Installatiegroep
