Inspiratiemap Ideeën, Suggesties, mogelijkheden voor afdelingen van de KBO Overijssel

KBO OVERIJSSEL

Inspiratiemap

Ideeën, Suggesties, mogelijkheden voor afdelingen van de KBO Overijssel

Inspiratiemap KBO Overijssel, uitgave 2013

1

Inhoud Voorwoord

4

1. Gezondheid en Zorg 1.1 Themabijeenkomst Veilige voeding/hulpstoffen 1.2 Themabijeenkomst Gezondheid en verzorging 1.3 Themabijeenkomst Mantelzorg 1.4 Themamiddag Slecht horen of slecht zien 1.5 Lezing/themamiddag Chronische pijn bij ouderen

6 7 7 8 9

2. Zingeving en identiteit 2.1 Brochure ‘Zorg om het levenseinde’ 2.2 Brochure ‘Spreek op tijd over het levenseinde’ 2.3 Boekje ‘Omgaan met verlies’ 2.4 Gespreksbijeenkomsten ‘Van stof tot adem’, Voltooid leven? 2.5 Schrijven vanuit je hart 2.6 Het verhaal van je leven 2.7 Voorlezen voor ouderen 2.8 Cursus ‘Rust zonder roest’

10 10 10 11 12 12 13 13

3. Veiligheid en Financiën 3.1 Themabijeenkomsten veiligheid in en om huis 3.1.1 Brand 3.1.2 Inbraak 3.1.3 Het Politie keurmerk Veilig Wonen 3.1.4 Vallen in huis 3.2 Themabijeenkomst Veiligheid 3.3 Themabijeenkomst Financiën 3.4 Themabijeenkomst Juridisch

15 15 15 16 16 17 18 20

4.

5.

Kennis en ontplooiing 4.1 Themabijeenkomst Kennis 4.2 Ontplooiing en Creativiteit 4.2.1 Betrokken bij Buurtbeleid 4.2.2 Beweeg je Brein

24 26 26 27

Wonen en mobiliteit 5.1 Themabijeenkomst Wonen 5.2 Themabijeenkomst Mobiliteit

30 33


2

6.

7.

Recreatie, sport en beweging 6.1 Stamboomonderzoek 6.2 Samen uit eten 6.3 Een reisclub(je) opzetten 6.4 Vrije Reisdag 6.5 Sportief bewegen 6.6 Bridge 6.7 Recreatie e.d.

34 34 35 36 36 37 38

Kunst en cultuur 7.1 Themabijeenkomst Kunst en Cultuur 7.2 Verhalen vertellen en schrijven 7.3 Theater- en orkestbezoek 7.4 Een Stadswandeling 7.5 Een Leeskring 7.6 Krantenleesgroep 7.7 Filosofieclub 7.8 Gesprek met scholieren 7.9 Filmgesprek 7.10 Ontmoet ander culturen

41 42 42 43 43 44 44 44 45 45

Bijlagen


47

3

Voorwoord Hoe en wat doet uw afdeling dit seizoen, wie heeft een idee, hoe kunnen we met wat nieuws komen? In dit voorwoord geven wij algemene aanbevelingen. Deze kunnen worden gebruikt bij het opzetten van leuke, interessante, actieve, onderhoudende middagen/avonden voor uw leden, die in deze map als inspiratie gegeven worden. Algemene aanbevelingen: Door een gevarieerd, gedegen en aantrekkelijk jaarprogramma voor uw leden kunt u uitstekend reclame maken voor uw afdeling. Zorg voor voldoende afwisseling in activiteiten voor de verschillende doelgroepen. Overleg met uw bestaande leden, vraag hun mening over de gedane evenementen. Vraag ook of ze reclame willen maken bij andere mensen. Nodig nieuwe leden eens apart uit en vertel wat u doet, hoe u dat als afdeling organiseert en wat uw plannen zijn. Vraag naar hun interesses, verwachtingen, hobby’s. Misschien wil iemand als vrijwilliger helpen of aan een nieuwe- of bestaande werkgroep van de afdeling deelnemen. Het maken van een draaiboek voor de afdeling is aan te bevelen. Hierin staan alle standaard activiteiten die het bestuur en anderen binnen de afdeling regelen. Deel het in per periode, complexiteit en verantwoordelijken en controleer hierna of het draaiboek werkt, of dat bijstelling nodig is. Geef liefst ruim voor het begin van het seizoen het programma van uw afdeling aan de leden. Zet het ook op de website, zodat men het zelf kan opzoeken. Geef uw programma en vooral de bijzondere activiteiten voldoende publiciteit. Maak reclame. Dit kan via het programmaboekje, de nieuwsbrief en de website, maar ook via de lokale media, tijdschriften, lokale radio. Een actieve afdeling laat zich horen. En daar willen mensen dan ook graag lid van worden. Hebt u zelf een goed idee, probeer dan anderen ook enthousiast te maken, of vind medestanders en ga erover brainstormen. Probeer proactief te zijn als afdeling door in te spelen op de te verwachten trends. Wat heeft het ouder worden voor invloed op ons leven in de komende fase? Moeten wij al voorzorgsmaatregelen nemen en welke dan? Bij de Unie en Provinciale KBO is al veel documentatie aanwezig over op te zetten activiteiten die u kunt opvragen. Veel voorkomende avonden/middagen in het seizoen zijn de opening en sluiting van het seizoen, de nieuwjaarsreceptie en de jaarvergadering. Maak er een ‘Happening’ van . De meeste leden komen niet alleen voor een lang verhaal over statuten en financiën. Het is leuk om na het officiële deel voor afleiding, informatie, gezelligheid te zorgen. Geef mensen een warm gevoel tijdens de bijeenkomsten. Zorg voor informatiemateriaal (folders, brochures, prospectussen, enz.) van allerlei instanties/instituten/organisaties, zeer zeker die waarvan u het komende jaar activiteiten opzet. Of laat al even door de betreffende organisaties een inleiding verzorgen, zodat de leden alvast warm worden gemaakt hiervoor. U kunt er ook een soort markt van maken. Of indien u Inspiratiemap KBO Overijssel, uitgave 2013

4

meerdere werkgroepen hebt, laat ze allen iets presenteren, dat geeft informatie, maar er komt ook waardering, en dat mag voor het voetlicht komen. In deze inspiratiemap staan veel beschreven onderwerpen, hiervan kunt u ongelimiteerd gebruik maken, u kunt er uw voordeel mee doen. Het is een leidraad. Het is beslist niet volledig, maar het zet u hopelijk aan tot aanvulling en invulling op een eigen wijze. We zijn ook geïnteresseerd in uw ervaringen en tips en heeft u aanvullingen op de inspiratiemap dan horen we dat ook graag.

Veel succes!


5

1.

Gezondheid en zorg

1.1

Themabijeenkomst Veilige voeding/hulpstoffen

Een kliekje voor morgen, een klein hapje voor volgende week. Handig! Ook verantwoord? Onderzoek heeft uitgewezen hoeveel gezondheidsklachten hun oorzaak vinden in onhygiënische omstandigheden in de keuken. Een vaatdoek van wéken en opgewarmde kliekjes van vorige week zijn slechts twee van de vele boosdoeners. De slogan is: ‘Veilig in de winkel, veilig op het bord’. Maar alle schakels daartussen? Eerst even langs de slager en met de karbonade in de tas naar deze KBO-themamiddag is niet verstandig; de karbonade vraagt om koel en fris bewaren. Er is veel te weten over hygiëne in de keuken en het bewaren en verwerken van etenswaren.

Suggesties voor onderwerpen: 



 



Voedsel, voedselbederf, houdbaarheidstermijnen enz. zijn belangrijke thema’s voor ouderen, wees voorzichtig met uw etenswaren en dergelijke. Hoe bewaart u kliekjes, en wat is beter ‘Vers, ingevroren of uit blik/pot’ kan aan de orde komen. En ook wat staat allemaal op een etiket, wat is een keurmerk, enz. Informatie is te krijgen bij www.voedingscentrum.nl. Breng een bezoek aan een Biologische boerderij of tuinder, en laat u voorlichten over hun werkmethoden en de verschillen met de andere teeltwijzen. U kunt ook naar een Paardenmelkerij gaan, paardenmelk blijkt voor bepaalde mensen erg heilzaam te zijn. Natuurgeneeskunde, kruiden en gezonde voeding, zijn onderwerpen die uw leden zullen aanspreken. Vraag iemand, die zo’n praktijk heeft en dit uit wil dragen. Weet u ook dat er momenteel een actie van de Unie KBO loopt omtrent het thema ‘Gezond genieten van Alcohol’. U kunt hiervoor gespreksleiders en deskundigen uitnodigen, dit kan via de provinciale KBO. Lezing over Hulpstoffen: E-nummers. Onze wereld staat bol van informatie. Heeft u wel eens bedacht hoe rijk verpakkingen van voedingsmiddelen zijn voorzien van informatie? Wat er niet allemaal vermeld staat op blikje, doosje, zakje! Bekijkt u zo’n zakje saus maar eens. Veel informatie zegt u niets. Maar u laat zich de saus toch goed smaken! Wat kreeg u nog meer mee, behalve de lekkere smaak? Aan levensmiddelen zijn vaak hulpstoffen toegevoegd. Europese richtlijnen schrijven codes voor. Die codes roepen nogal eens vragen op: - Wat betekent die kleine e? - Wat zit er dan in dat zakje saus? - Wat is eigenlijk een hulpstof? - Wat zegt een keurmerk? - Wat dient elk etiket te vertellen? Wat vertelt het nog meer?

Het Voedingscentrum helpt u op weg ( 070) 306.88.88, www.voedingscentrum.nl


6

1.2.

Themabijeenkomst Gezondheid en verzorging

Enkele ideeën voor een bijeenkomst: 

















1.3

Bezoek een ziekenhuis/ kliniek/tehuis en laat u voorlichten over de procedures, inrichting enz. bij u in de buurt. Vraag de ambulancedienst eens bij u te gast, laat ze met een ambulance komen, en laat ze vertellen wat ze in de praktijk meemaken. Niemand wil graag in een ambulance liggen, maar er wel een kijkje in nemen. Nodig sprekers uit, over hart en vaatziekten, dementie, alcoholverslaving, medicijnvergiftiging, spierziekten, ergotherapie, brandwonden, enz. Dit kan ook door de lokale arts en apotheker gebeuren. Vraag de zorgverzekering van de Unie KBO eens om uitleg te geven over ‘de Zorgpremie’ waarom is dat zo duur, en wat krijgt u ervoor. Kan het ook anders, goedkoper, zonder zwangerschapsverzekering bijvoorbeeld? Geef via prospectussen en lezingen informatie over de VOA, wat kan een VOA medewerker voor een KBO lid betekenen. De Vrijwillige Ouderen Adviseur (VOA) ondersteunt en werkt samen met de beroeps ouderenadviseur (BOA) en de medewerkers van de WMO. ‘Gezond ouder worden en blijven’ is een thema van de Unie KBO, het geeft heel veel informatie en begeleiding om dit bij uw leden onder de aandacht te brengen. Neem hiervoor contact op met de provinciale KBO, en vraag naar materiaal en ondersteuning. Voor bepaalde voorzieningen kunt u ook een beroep doen op de gemeente waaronder uw afdeling valt. Want via de Wet Publieke Gezondheidzorg behoren Burgemeester en Wethouders zorg te dragen voor de uitvoering van de ouderenzorg, dus ook voor die van uw leden. Dus vraag en overleg eens met uw leden, wat zij van belang vinden op het gebied van publieke gezondheid in uw gemeente. Welke knelpunten ondervinden zij, weten/hebben zij ook mogelijke oplossingen voorradig. En stel dan gezamenlijk een brief op met deze punten, gericht aan de gemeente. Dan doet u echt aan belangenbehartiging, waar u als KBO voor staat! Weet u dat als mensen slecht ter been zijn, er een ambtenaar van de gemeente op huisbezoek kan komen om bv. een paspoort of identiteitskaart te verlengen. Dit kunt u tijdens bijeenkomsten en in uw nieuwsbrief of website vermelden. Bureau Slachtofferhulp kan u en uw leden veel vertellen over speciale hulp en welke mensen ervoor in aanmerking kunnen komen. Zo zijn er vele Organisaties en Bureaus die voorlichting en informatie kunnen geven over ziektes, kwalen, handicaps, enz. De KBO heeft een brochure ‘Slapen kun je leren’, en ook een mooie boekenlegger met meditatietips om in slaap te komen. Er zijn organisaties die hierover voorlichting geven, vraag de lokale huisarts ook eens op een afdelingsbijeenkomst hierover.

Themabijeenkomst Mantelzorg (cursus, symposium of workshop)

Wie ouder wordt, heeft vaak ook een sociale kring op leeftijd: partner of hoogbejaarde ouder, familielid of buurvrouw. Mantelzorg is de zorg van naasten voor iemand die niet meer voor zichzelf kan zorgen. Inspiratiemap KBO Overijssel, uitgave 2013

7

Mantelzorgers helpen bij alle activiteiten die horen bij ‘leven’: uit bed komen, wassen, aankleden, eten, eten kopen, eten maken, afwassen, huis verzorgen, was verzorgen, medicijnen nemen, lopen, bewegen. Dit zorgen is intensief en uitputtend en doet een zwaar beroep op de mantelzorger. Dit komt vooral omdat deze zorg niet met een middag bekeken is. Mantelzorgers zijn meestal zeer langdurig, soms jaren aan één stuk, in hun zorgfunctie verankert. Een partner of oude moeder, een gehandicapt kind of invalide buurvrouw laat je toch niet in de steek? Maar….. houdt de helper het nog vol? Er is veel te weten en door te geven: handige tips; adviezen over voorzieningen en regelingen op het gebied van zorg en welzijn; individuele raad over de situatie thuis; een luisterend oor; informatie over cursussen en lotgenoten. In elke provincie zijn Steunpunten Mantelzorg, die graag uitgenodigd worden om uitleg te geven over Mantelzorg en eventueel Buddyprojecten. Zij kunnen u vertellen, wat het inhoudt en welke voorzieningen er zijn ter ondersteuning. Maak van ‘de dag van de Ouderen’ eens een echte feestdag! Ga met een aantal vrijwilligers naar verzorgingstehuizen bij u in de buurt of bezoek enkele leden-mantelzorgers en geef (elk KBO-lid) daar een bloem of andere kleine attentie. Geef ze in ieder geval: aandacht!

1.4

Themamiddag Slecht horen of slecht zien

Op leeftijd raken gaat vaak gepaard met het afnemen van lichamelijke functies. Het gehoor is één van de zintuigen die te lijden kan hebben onder het klimmen der jaren. Niet altijd wordt de grote sociale implicatie van slecht horen onderkend. Wie slecht(er) verstaat wat anderen zeggen, sluit zich vaker af, doet minder aan conversaties mee, voelt zich in het ergste geval buitengesloten of krijgt het wantrouwende gevoel onderwerp van gesprek te zijn. Goed horen is belangrijk. Minder kunnen verstaan is dat ook.


8

Maar ook slechter kunnen zien, wordt een handicap, die leiden kan tot communicatiestoornis, onbegrip en/of het gevoel van buitengesloten worden Er zijn organisaties op het gebied van beter zien en horen, die graag iets komen vertellen, maar ook hulpmiddelen mee willen nemen om ons te laten ervaren, wat het is om slechter te zien of te horen.

1.5

Lezing/themamiddag Chronische pijn bij senioren

Er zijn meer mensen met chronische pijn dan u denkt. De Unie KBO heeft samen met andere organisaties deelgenomen aan het project ‘chronische pijn’. Het project heeft als doel senioren kennis bij te brengen over medicamentkeuze en over nietmedicamenteuze oplossingen bij pijn. Een tijdige behandeling is uiterst wenselijk zoals ook het verwerven van inzicht als het gaat om pijnhantering. Er zijn heel wat mogelijkheden om mensen met chronische pijn te ondersteunen. Daar mag de spot op worden gericht. Chronische pijn bij senioren is geen doodlopende weg maar een kansvol traject. Met de juiste medicatie is pijn veelal terug te brengen naar een aanvaardbaar niveau. Het is een opsteker hoeveel ouderen zélf kunnen doen aan verlichting van pijn. Nodig eens een huisarts, apotheker, iemand van een pijn poli uit het ziekenhuis in de buurt, of een fysiotherapeut uit, die iets meer kan vertellen over manieren of middelen om met chronische pijn om te (leren) gaan.


9

2. Zingeving en identiteit Identiteit is een werkwoord Hoezeer identiteit een werkwoord is, valt alleen al af te lezen aan het grote aantal activiteiten onder de noemer ‘Zingeving en Identiteit’. Dat misstaat een katholieke ouderenbond geenszins!

2.1

Brochure ‘ Zorg om het levenseinde’

De vraag ‘hoe leef ik met de dood’ kan worden weggeduwd of naar de toekomst worden geschoven, maar hij dient zich een keer aan. Als dat zo is, is het beter er samen naar te kijken. Aan de hand van ‘Zorg om het levenseinde’ kan dat heel zorgvuldig, stap voor stap. Met name ouderen zijn ervaringsdeskundigen waar het de zorg om het levenseinde betreft. Het leven is eindig en we schuiven allemaal langzaam naar dat einde toe. We geloven graag dat iemand van twintig jaar langer te leven heeft dan iemand van 84. Zo denken we. De jeugd heeft de toekomst en de ouderen het levenseinde. Generaliseren kan in dit geval niet. Maar feit blijft dat ouderen over het algemeen ervaring hebben met het omgaan met de dood: van naasten, dierbaren, kinderen soms! Ouderen hebben in elk geval een andere betrokkenheid bij het levenseinde dan iemand in zijn jeugd. Hoe de zorg om en rond dat levenseinde er ook uit kan zien, er met elkaar over praten blijft lastig. De Unie KBO biedt de helpende hand met een brochure waarin wordt verteld hoe over zo’n door taboes omgeven onderwerp toch gesprek te voeren valt. Via enkele inleidende gedachten wordt de lezer op een spoor gebracht. Vervolgens wordt er ingegaan op de opzet voor een themamiddag. Verder bevat de brochure tips voor het organiseren van een cursus of gespreksbijeenkomst.

2.2

Brochure ‘Spreek op tijd over uw levenseinde’

Praten over doodgaan is niet gemakkelijk. Zowel patiënten als dokters vinden het vaak een moeilijk onderwerp. Maar het is wel heel belangrijk, ondanks het verdriet, angst en zorgen. In deze brochure lezen we waarom het belangrijk is om met de arts te gaan praten over het laatste stuk van het leven. Ook als er vertrouwen is in familie, geloof of genezing. Deze brochure geeft praktische tips en vragen om het gesprek te voeren. Artsen hebben deze brochure ook, maar dan de variant voor artsen. De informatie is hetzelfde. Zo kunnen er goede gesprekken gevoerd worden zonder misverstanden.

2.3

Boekje ‘Omgaan met Verlies’

KBO Limburg heeft een handzaam boekje uitgegeven met allerlei informatie over: de zorg rondom het levenseinde, het afscheid én rouwverwerking. Het voorwoord is van Maria van der Hoeven, oud minister en voorzitter Raad van Toezicht Alzheimer Nederland. Informatie hierover: www.omgaan-met-verlies.info. Er zijn door de Unie KBO mensen opgeleid om hier een of meerdere lezingen over te geven.


10

2.4

Gespreksbijeenkomsten ‘ Van Stof en Adem’, Voltooid Leven?

De vraag naar voltooid leven is niet zozeer een medische of juridische vraag, maar allereerst een levensvraag. Een gesprek over levensvragen is zelden eenvoudig, maar het moet wel gevoerd worden, zowel in onze maatschappelijke discussies als ook in persoonlijke ontmoetingen met concrete ouderen, die zich afvragen, waarom ze er nog zijn. Maar we moeten verder durven kijken en ons afvragen wat waardig sterven is, en dus wat waardig leven is, en hoe we mensen die lijden kunnen bijstaan. Maar zonder het gesprek over hoe we het leven zelf ervaren, hoe we het delen en hoe we met kwetsbaarheid omgaan, wordt de dood een eenzame formaliteit. Tijdens de gespreksbijeenkomsten wordt er gebruik gemaakt van de handreiking, die Arjan Broers heeft geschreven om aan het denken en praten te komen over ‘Voltooid Leven’: het essay: ‘Van Stof en Adem’. Te bestellen bij de Unie KBO in Den Bosch. De handreiking gaat over de laatste adem die we in dit leven uitblazen, en hoe we daar naar toe kunnen leven. Als persoon, als gemeenschap en als samenleving. En misschien gaat deze handleiding ook over uw en onze hoop, dat de dood niet het laatste woord heeft! Voor het leiden van deze gespreksbijeenkomsten zijn vrijwilligers opgeleid door de KBO. Enkele suggesties: 

Organiseer een bijeenkomst voor alleenstaanden uit de afdeling, vraag naar hun specifieke zorgen/problemen. Is het de eenzaamheid, verdriet, aandacht en/of hebben of ondervinden ze andere moeilijkheden of onrechtvaardigheden. Probeer dan samen met deze mensen en eventuele hulpverleners daar, zo mogelijk, wat aan te doen. De KBO, provinciaal zowel als landelijk, kunnen u daarbij helpen en ondersteunen. Er zijn meerdere projecten en middelen voor aanwezig. KBO Overijssel heeft hiervoor ook enkele gespreksleiders opgeleid.



Organiseer voor de alleenstaanden, -gaanden, of eenzamen binnen uw afdeling eens een zondagmiddag met wat afleiding. Probeer een discussie op gang te brengen met als onderwerp ‘Alleen Ouder Worden’. Er zijn steeds meer mensen alleenstaand. Misschien is een vriendschapscursus voor deze mensen een mogelijkheid.



Nodig een notaris, begrafenisondernemer, -verzekeraar (Dela, Monuta e.d.), priester/pastor, grafsteenverzorger uit om te vertellen over zaken welke betrekking hebben op een verzorgd levenseinde.



Nodig een groepering in uw buurt uit met een andere geloofs-, of culturele achtergrond. Zij kunnen u veel vertellen over hun verleden, maar meestal ook over hun visie, leef- en denkomgeving in Nederland. Zo ontstaat er vaak meer begrip en openheid en dat werkt ontwapenend.



Hoe houd ik mijn huwelijk/relatie leuk en fris?, is een mooi onderwerp om over na te denken! Praat met uw leden, hoe je, na zoveel jaren, nog fris en afwisselend in je relatie kan staan. Want voor we het ons beseffen: ‘scheiden doet lijden’, ook op latere leeftijd!


11



U kunt gebedsbijeenkomsten houden, zeker in de maand mei- of oktober, de Mariamaand. Een korte wandel-, pelgrimstocht erbij stemt de mensen tot nadenken. Ook Wereldgebedsdag is natuurlijk zo’n mooi moment voor een gezamenlijke viering. Verder lenen katholieke feesten, zoals Kerstmis, Pasen en Pinksteren zich in het bijzonder voor dit soort speciale bijeenkomsten.



De commissie I&P heeft twee kleine boekjes gemaakt met als titel ‘Overwegingen’, deel 1 en 2, die prima te gebruiken zijn bij de gebedsbijeenkomsten.



Breng een bezoek aan een klooster of abdij en laat u rondleiden. Vraag om overwegingen. Denk daarbij aan bijv. de Abdij Sion bij Deventer of het Karmelietenklooster in Zenderen.



Momenteel worden er bij de Unie KBO gespreksleiders/voorlichters opgeleid voor het project ‘Ouderen in Veilige Handen’, om voorlichting te geven over oudermishandeling. U kunt ze (binnenkort) uitnodigen om een voordracht te geven op uw (thema)bijeenkomsten.

2.5

Schrijven vanuit je hart, levensverhalen schrijven

De ervaring met dit concept heeft geleerd dat er weinig aan uit te leggen is en veel aan te beleven. Mensen willen altijd weten: maar wat gaan we dan dóen? Om met een groot misverstand te beginnen: je moet goed in taal zijn, mooi kunnen schrijven, bijna een heuse schrijver zijn en een goede opleiding hebben. U heeft het mis! Dit alles werkt eerder contraproductief. Wat dan wel gewenst is? Een snufje durf, zin in verrassing, de bereidheid de deuren van het eigen innerlijk op een kier te zetten. De mens is net een schatkamer. Daar kent hij zelf lang niet altijd de inhoud van! Door nu hard te gaan dénken, blijft de deur van de schatkamer dicht. Maar als het denken met vakantie wordt gestuurd en iets ánders de pen mag sturen, gevoel bijvoorbeeld, of een leeg hoofd, dan blijkt er van alles uit die pen te vloeien! Dat is niet alleen een grote verrassing, maar ook leuk en leerzaam! Gerichte opdrachten, speels van opzet om het denken zo min mogelijk kans te geven, zorgen voor een pen die niet meer van ophouden weet! Omdat er ook gesprek over het geschrevene plaatsvindt, is een groepsgrootte van tien deelnemers ideaal. Neemt u als marges acht tot twaalf personen. Een begeleider nodigt uit, schept goede randvoorwaarden, begeleidt het groepsgesprek, bewaakt ieders privacy. Schrijven vanuit je hart dient sociaal contact, kan eenzaamheid doorbreken, biedt een vervullende bezigheid voor wie veel thuis en alleen is en vraagt geen gezondheidsverklaring!

2.6

Het verhaal van je leven

De Unie KBO vroeg Arjan Broers om een boekje samen te stellen over zingeving en ouderen. Een boekje dat kan voeden, prikkelen, uitdagen, dat ideeën en suggesties aandraagt. Het is prachtig en het biedt een goede handreiking om in afdelingen met zingevingsvraagstukken Inspiratiemap KBO Overijssel, uitgave 2013

12

aan de slag te gaan. Het geeft ouderen iets in handen als het gaat om jezelf verstaan in het ouder worden, het omgaan met verliezen en je denken over geloof en leven. Van dit boek gaat de kracht uit mensen met elkaar aan de praat te krijgen, ieder op grond van het eigen voelen en denken die door dit boekje nog eens extra gestimuleerd worden. Het boek is een geheel van lopende teksten, gedichten, vragen en informatie. De thema’s worden steeds in drie stappen behandeld: - het verhaal zíjn (intern); - het verhaal vertellen (extern); - het verhaal leven (creatief). Ook hiervoor zijn vrijwilligers opgeleid. Vraag gerust naar ze bij uw provinciale KBO.

2.7

Voorlezen aan ouderen

José Franssen schreef het boek ‘Luisteren in je leunstoel’. Het is een handboek over voorlezen aan ouderen. (ISBN: 90 313 41 34 7) Het boek was aanleiding te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om ouderen, vooral zorgbehoeftige, voor te lezen. Beoogd doel: ouderen met elkaar in contact brengen, zodat zij met elkaar stukjes van hun levensverhaal kunnen delen. Luisteren naar elkaars verhalen hoort bij het leven! Het heeft iets intiems en huiselijks: leun lekker achterover en luister! Het is weldadig en verhoogt de levenskwaliteit van ouderen. Voorlezen, een vak apart. Hoe doe je dat, wat komt er bij kijken, hoe geef je gesprek tussen ouderen structuur en vorm? Dat staat allemaal in genoemd boek. Ook zou je een leesgroepje kunnen vormen, waarbij senioren voorlezen aan dementerenden, of aan slechtzienden. Dat kunnen verhalen zijn, maar ook de krant, of het kerkenblad, of…….. Dit kan zowel in groepsverband als in een één op één situatie.

2.8

Cursus: ‘Rust zonder Roes’,

een speurtocht naar onze krachten op latere leeftijd. Deze cursus is voor alle KBO-leden die samen met anderen stil willen staan bij de mogelijkheden van de latere levensfasen. De bijeenkomsten vinden plaats in een veilige en plezierige sfeer met inleidingen, gesprekken en oefeningen. Na elke bijeenkomst ontvangen de deelnemers een tekst over het besproken thema om thuis nog eens na te kunnen lezen. Waarom deze cursus? De zeven bijeenkomsten gaan over kracht in balans op latere leeftijd. En over het inzetten van de huidige vermogens, op een manier die het leven verrijkt. In de beeldvorming over ‘ouder zijn’ dringen zich vaak twee extremen op: heel actieve ouderen, die van alles doen en ondernemen en de ouderen die de deur niet meer uitkomen en achter de geraniums zitten. We willen en kunnen echter niet altijd actief zijn en we mogen soms ook tijd voor bezinning en rust Inspiratiemap KBO Overijssel, uitgave 2013

13

nemen. In de cursus gaan wij op zoek naar onze huidige talenten die we graag willen ontplooien. Dit kan betekenen dat we er moeite voor doen om met geliefde activiteiten door te kunnen gaan. Maar misschien komt er ook een oude schat aan het licht: een verborgen interesse waar we eerder niet aan toe kwamen. Of we ontdekken een talent dat we vroeger nog niet hadden. Ontdekken is het ene, er iets mee doen is het volgende. Uit onze speurtocht zullen ideeën en plannen voortvloeien. Daarvoor zijn we nooit te oud.


14

3. Veiligheid en financiën 3.1

Themabijeenkomsten: veiligheid in en om huis

3.1.1 Brand Brand ontstaat vaak ongemerkt. Bij open vuur, bijvoorbeeld tijdens het koken of het roken van een sigaret, gaat het snel. Maar ook een pannenlap op een hete kookplaat kan vlam vatten. Of er kan kortsluiting ontstaan, bijvoorbeeld in de TV die op stand-by staat of in een elektrische deken. Binnen 5 minuten kan een klein vuurtje tot een uitslaande brand leiden, daar hoeft geen lucifer aan te pas te komen. Met een simpele checklist ontdekt u waar in uw huis een verhoogd risico op brand is. En hoe u dat kunt verhelpen. Wie kan u daarbij helpen, welke organisaties geven informatie, voorlichting, lezingen? Dat zijn o.a. de navolgende: 1. De brandweerkorpsen in Nederland zijn verenigd in de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). Samen maken ze zich sterk voor de kwaliteit van de brandweerzorg en rampenbestrijding in Nederland. Zo dragen wij bij aan een grotere veiligheid van onze samenleving. De NVBR is er voor de ruim 31.000 brandweermensen verspreid over de 25 regio´s in Nederland en vervult voor hen belangrijke taken. Neem daarvoor contact op met de lokale brandweer of www.nvbr.nl 2. De Brandwonden Stichting is georganiseerd rondom 4 inhoudelijke programma's, die samenwerken om de doelstellingen te verwezenlijken: 'Preventie', 'Zorg', 'Kwaliteit van Leven' en ‘Onderzoek’. Voor een overzicht van de verschillende projecten en activiteiten verwijzen we u graag naar 'Wat doen wij?‘. Van www.brandwonden.nl De Huidbank was een aantal jaar geleden een afdeling van de Brandwonden Stichting. Inmiddels is de Huidbank een aparte stichting geworden, maar functioneert in de praktijk als een afdeling van de Brandwonden Stichting. Zij heeft dezelfde directie en Raad van Toezicht, waardoor eenheid van beleid geborgd is. De Huidbank functioneert sinds 2009 onder de naam Euro Skin Bank. 3. VeiligheidNL is het centrum voor toegepaste kennis voor letselpreventie in Nederland. VeiligheidNL beoogt de omvang en ernst van ongevallen door onveiligheid in Nederland terug te dringen. www.veiligheid.nl en organiseert Veiligheidscampagnes. Ze spoort risico's op en onderzoekt hoe deze risico's kunnen worden voorkomen. VeiligheidNL zet regelmatig veiligheidscampagnes en projecten in. Consument en Veiligheid werkt samen met: Overheidsinstanties, Beroepsgroepen, Dienstverleners, Producenten en Consumenten’.

3.1.2 Inbraak Een ander risico is diefstal uit uw eigen huis. Een inbraak levert niet alleen materiële schade op. Vaak geeft het een onveilig gevoel als een onbekende in uw huis is geweest. Gelukkig kunt u zelf veel doen om inbrekers te weren. Een eenvoudige checklist kan aangeven hoe u inbraak nog beter kunt voorkomen.


15

3.1.3 Het Politiekeurmerk Veilig Wonen Een veilig huis in een veilige wijk, een veilig gevoel. Het zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar dat is het niet. Woninginbraak en overlast komen nog steeds veel voor. Het feit dat een onbekende in uw woning is geweest en uw spullen heeft doorzocht, geeft een onveilig gevoel. Wacht niet tot het te laat is en er bij u wordt ingebroken, maar ga zelf aan de slag om veilig te wonen. De PKVW bedrijven die door het hele land zijn gevestigd, helpen u hier graag bij. Zij kunnen u meer informatie geven over de manier waarop u alle 'inbraakgevoelige' plekken van uw woning kunt beveiligen. Gemiddeld laten de onderzoeken landelijk zien dat er 50 procent minder kans is op een geslaagde inbraak omdat de inbreker moeilijker een PKVW-woning kan binnenkomen. Er zijn ook voorbeelden waarbij er tot 90 procent minder kans op een geslaagde inbraak gemeten is. Een belangrijk onderdeel hierbij is het gedrag van de bewoners. Insluipingen gebeuren natuurlijk ook in een PKVW woning, goed hang- en sluitwerk helpt hier niet tegen. Het keurmerk richt zich op de gelegenheidsinbreker. Dat is bijvoorbeeld een junk die met een schroevendraaier op zak langs woningen loopt en kijkt waar een slot eenvoudig opengebroken kan worden. Of dieven die via een open raam snel een laptop of een tas met geld uit de woonkamer weghalen. Dit geldt voor de veiligheid in huis en de directe omgeving, en ook wanneer men de weg op gaat, waar moet men aan denken en voor zorgen. De (lokale) politie kan u ten alle helpen, inlichten en met de informatie voorzien. Ook geven ze graag lezingen en voorlichtingsbijeenkomsten, dus maak er gebruik van!

3.1.4 Vallen in huis Wist u dat er elke 6 minuten een 55-plusser in het ziekenhuis terechtkomt door een val? En wist u dat dit ook vitale 55-plussers overkomt? De oorzaken van een val in huis zijn meestal heel alledaags. U stapt met natte voeten op de gladde badkamervloer en glijdt uit. Of u wilt even snel naar beneden omdat daar de telefoon gaat. Haastig lopen, losse spullen op de trap of een gladde traptrede is genoeg om een nare val te veroorzaken. Er zijn vele praktische tips om de kans op een val in huis aanzienlijk te verkleinen. Wanneer is een valpreventie-interventie effectief? En als een interventie volgens onderzoek effectief is, is deze dat ook in de praktijk? Waar moet een interventie aan voldoen wil het werken in de praktijk? Er is Informatie over de visie van VWS op valpreventie en een toelichting van Centrum Gezond Leven over certificering. Kijk voor meer informatie op www.kennisnetwerkvalpreventie.nl. en op: www.veiligheid.nl. Voor organisaties die lokaal aan de slag willen met valpreventie- en beweegactiviteiten, ontwikkelen NISB en Consument en Veiligheid: - trainingen; - informatie over en advies bij het inzetten van valpreventie- en beweeginterventies; - overzicht van succesvolle lokale initiatieven en praktijkvoorbeelden; - rekenmodellen waarmee besparingen op zorgkosten inzichtelijk worden;


16

- campagnepakket bestaande uit promotie- en voorlichtingsmaterialen; - alle informatie bij elkaar op de website van www.veiligheid.nl en www.nisb.nl. Bij diverse Provinciale bonden zijn Groepsvoorlichters actief

Groepsvoorlichter De groepsvoorlichter verzorgt een presentatie over ‘Integrale veiligheid in en om huis’. De groepsvoorlichting gaat met name over preventieve maatregelen om een veiliger huis te creëren door middel van bewustwording en gedragsverandering. Als u weet waar u op kunt letten, kunt u zelf veel doen om het risico op brand en inbraak in uw eigen huis te verkleinen. De groepsvoorlichting wordt door middel van een presentatie met korte filmpjes gegeven en duurt ongeveer twee uur. We denken dan aan een groep van minimaal 15 tot maximaal 50 mensen. Aan het einde krijgt elke deelnemer de brochure met checklist mee naar huis om het eigen huis te doorlopen op gevaren voor de babbeltruc, brand, inbraak en vallen.

Huisbezoeker De huisbezoeker geeft advies op maat bij de bewoner thuis. De huisbezoekers zijn vaak aanwezig tijdens de voorlichting, zodat mensen tijdens de bijeenkomst meteen een afspraak kunnen maken voor een huisbezoek, maar dit kan ook los van een bijeenkomst. Tijdens het huisbezoek loopt u samen uw huis door aan de hand van de checklist om te kijken of u preventieve maatregelen kunt nemen. Er wordt door de huisbezoeker advies gegeven. De preventieve maatregelen dient u zelf toe te passen. Eventueel gemaakte onkosten door de huisbezoeker, zoals reis-, bel- en eventueel printkosten kunnen tot maximaal € 10,- bij de aanvrager gedeclareerd worden.

3.2

Themabijeenkomsten: veiligheid

Enkele ideeën voor een bijeenkomst 



 



Vraag uw leden eens naar gevaarlijke situaties in uw gemeente voor ouderen, kruispunten, uitritten, oversteekplaatsen, snelheden, verkeersdrempels, openbare verlichting enz. Beleg hierna een bijeenkomst liefst met een verantwoordelijke van de gemeente (wethouder of veiligheid medewerker) om te kijken of de problemen/knelpunten kunnen worden aangepakt. Dit zelfde kunt u doen met het openbaar vervoer voorzieningen, verzamel ze en organiseer dan een overleg met de betrokken vervoerders. Informeer uw leden in het najaar over de gevaren in de winter, bv. gladheid, kleding, strooimateriaal, het bevriezen van waterpunten en verwarming, ook de tuin moet winter klaar. Verder de auto en andere vervoersmiddelen, zorg voor een winterpakket. Dat zelfde kunt u doen voor de gevaren in de zomer, oververhitting, insecten, openstaande ramen bij afwezigheid, te weinig drinken, te veel inspanning, enz. Vraag het bureau ‘Halt’ (het alternatief) eens om te vertellen hoe de opvang van jonge criminelen in zijn werk gaat. Hoe hun alternatieve straf eruit ziet, en wat ze ervoor moeten doen. Laat een medewerker van een gevangenis u eens uitleggen, hoe het leven daar binnen de muren eruit ziet. Hoe zijn de regels, en wordt er ook wel vanaf geweken. Zijn ontsnappingen en het naar binnen smokkelen van spullen mogelijk.


17

  

3.3

Ook kunt eens iemand van de rechtspraak (rechtbank) bij u uit de buurt uitnodigen. Geef eens informatie, misschien wel een cursus, in zelfverdediging. Al is het maar op een eenvoudige wijze, het geeft de deelnemers toch meer daadkracht en ook zelfvertrouwen. Verzorg weer eens een verkeerscursus, zowel theorie alsook de praktijk indien dit mogelijk is. Maak hier afspraken over met lokale rijschoolhouders, en bedrijven die hulpmiddelen leveren welke in het openbare verkeer worden gebruikt. Vertel meteen iets over de verplichte rijbewijskeuring voor ouderen welke door de KBO voor een deel wordt vergoed.

Themabijeenkomsten Financiën

Veel ouderen met lage inkomens; verdere verarming dreigt Ze loopt moeizaam en kan niet veel verder dan de voordeur, die alleenstaande vrouw van 73 jaar Ze heeft een klein pensioentje, maar al met al is haar inkomen slechts weinig meer dan de AOW. Op het eerste gezicht ziet haar flat er keurig verzorgd uit, maar als we doorvragen blijkt haar leven moeilijk. Al haar dagelijkse benodigdheden tot en met schoeisel toe, zijn heel sober. Voor vervoer om de wekelijkse inkopen te kunnen doen, moet ze aankloppen bij kennissen. Dat lukt niet altijd. Vakantie bestaat hoogstens uit een weekje logeren bij kinderen die ver weg wonen. Zoals we aanstonds zullen zien zijn er vele ouderen in een zelfde situatie. Ondertussen verschijnt er bijna iedere dag een kop in de krant over de vergrijzing, over pensioenen die versoberd zouden moeten worden. Vooral door gerenommeerde economen als Bovenberg en Wolfson wordt de vergrijzing als een spook afgebeeld. Vergeten wordt dat die vergrijzing al vele jaren aan de gang is en dat die tot dusverre weinig problemen heeft opgeleverd. Weliswaar wordt die vergrijzing nog iets sterker, maar daar kan zeker wat minder drammerig op ingespeeld worden. Ook bijna alle politieke partijen maken het tot een thema, zodat er een groot koor is ontstaan waarin men elkaar napraat. Dat vergrijzingspook levert echter voor de ouderen grote gevaren op en bedreigt de aandacht voor hun inkomen en de zorg. Ondertussen blijven pensioenen achter, ook de kleinere. Vele fondsen houden de inflatie niet bij. Waarschijnlijk zullen over enige tijd de pensioenen vele procenten lager worden Dat is bitter voor vele mensen die een leven lang premie hebben betaald. De vraag is of de gevolgen van de huidige crises niet onevenredig zwaar zullen worden afgewenteld op ouderen . Prof.Dr.Geert Braam maakt zich zorgen over de vele senioren met lagere inkomens en welke toekomst zij tegemoet zullen gaan. Daarnaast vraagt hij zich af of het 'vergrijzingspook' dat de media en politieke partijen gebruiken ook echt bestaat. Prof. Dr. Braam is emeritus hoogleraar sociologie aan de Universiteit Twente en mede redacteur van het Tijdschrift voor Gerontologie, hij schreef dit artikel. Wat kunt u als afdeling daarmee; Suggesties voor onderwerpen: 

De Sociale Verzekeringsbank (SVB) is dé uitvoerder van volksverzekeringen in Nederland. Zij zorgen ervoor dat u, uw kinderen, of uw ouders op tijd én correct hun kinderbijslag, AOWpensioen of nabestaandenuitkering Anw ontvangen. Dit doen ze in opdracht van de overheid, al meer dan honderd jaar. Ruim 5 miljoen klanten rekenen op hun, wie een uitkering van ze ontvangt, maar ook wie informatie wenst over sociale regelingen is bij hun aan het goede adres. Altijd. www.svb.nl


18



Pensioen is een inkomen voor de tijd dat men niet meer werkt op latere leeftijd of niet meer kan werken wegens arbeidsongeschiktheid. Vaak maakt ook een uitkering aan achterblijvende partners en wezen deel uit van een pensioenregeling. Daarnaast kunnen pensioenregelingen bepalingen bevatten voor pensioenopbouw in speciale gevallen, zoals militaire dienstplicht, zwangerschap en kortstondige werkloosheid. Laat een deskundige eens begrippen als; Franchise, Lijfrente, Banksparen, Pensioen en de desbetreffende mogelijke Fondsen en Verzekeringen uitleggen.



Hulp bij belastingsaangifte Wilt u hulp bij het invullen van uw belastingpapieren? KBO-leden vanaf 65 jaar met een inkomen bestaande uit enkel een AOW-uitkering of AOW met een aanvullend pensioen kunnen gratis hun papieren in laten vullen door een van de vele belastinginvullers van de gezamenlijke ouderenbonden. Let wel: er wordt een inkomensgrens gehanteerd. De belastinginvuller komt bij u thuis, of u wordt gevraagd om langs te gaan tijdens een inloopspreekuur. De invullers kunnen zich legitimeren met een pasje, zodat u zeker weet dat u de juiste persoon voor u hebt. Uiteraard kunt u er op vertrouwen dat er vertrouwelijk wordt omgegaan met de informatie die u verstrekt! De Belastingservice is gratis. Wel kunnen onkosten, zoals reiskosten en kopieer- en printkosten in rekening worden gebracht. Vraag gerust vooraf naar een indicatie van deze kosten.



Het Nibud, Financiële zelfredzaamheid is het speerpunt van het Nibud. Vanuit onze kennis hebben we competenties ontwikkeld: wat moet je kunnen en weten om goed en slim met geld om te gaan? Deze competenties zijn doorvertaald naar lesmateriaal, educatieve spellen, opdrachten en boeken. Het Nibud heeft een spel op de markt gebracht ‘Grip op de Knip’, misschien is het iets voor uw afdeling. Ook publiceren we folders met hierin praktische tips en voorbeelden. Veelal in opdracht van en specifiek voor bedrijven, gemeenten en organisaties, waarbij we aansluiten bij eigen voorlichtingscampagnes en activiteiten. Er is veel mogelijk. Door klanten, werknemers of inwoners te helpen met het op orde krijgen van hun geldzaken bent u niet alleen maatschappelijk verantwoord bezig. Het levert u als gemeente, bedrijf of organisatie ook echt iets op. Maak gebruik van onze kennis en ervaring, zie www.nibud.nl



Veel mensen vinden het een hobby om zo zuinig mogelijk met hun geld om te gaan, hiervoor zijn heel veel manieren te bedenken. Organiseer eens een ‘Uitkomen met Uw Inkomen’ bijeenkomst.



Laat mensen zelf ideeën aandragen, u kunt ook een deskundige vragen. Maar er zijn ook vele websites op het Internet hierover, geef ze door aan uw leden. Bijv. www.zuinig.info, www.ikbenzuinig.nl, www.gratisoptehalen.nl, www.allesgratisafhalen.nl, www.gratisaftehalen.nl, www.gratis.proefmonsters.nl, www.alles4free.nl, www.allesvoorniks.nl, www.rechtopgeld.nl , www.vakantieveilingen.nl , www.veilingreus.nl, www.wijzeringeldzaken.nl



Ook Banken, Overheidsorganen, Verzekeringenmaatschappijen, Reisorganisaties, Pensioenfondsen, enz. enz, geven graag informatie/voorlichting over hun producten. Vraag hierbij aan hen om speciaal, uitgebreid, op de aspecten van, en voor, de huidige oudere in te gaan.


19



15 Plus. Bij FBTO stelt u uw verzekering zelf samen die het beste bij u past. Zo betaalt u nooit meer dan nodig is! En speciaal voor KBO-leden biedt FBTO flinke kortingen op diverse verzekeringen.



De Unie KBO biedt haar leden in samenwerking met Zilveren Kruis Achmea, een zeer complete en voordelige collectieve zorgverzekering aan. De verzekering is specifiek afgestemd op senioren en is exclusief voor KBO-leden. Collectief verzekeren betekent: samen korting bedingen voor goede zorg. En met de aanvullende pakketten kunt u uw polis dan ook zélf op maat maken.



Fikse korting op rijbewijskeuring, als KBO-lid kunt u bij herkeuring voor uw rijbewijs gebruik maken van een fikse korting op de keuringskosten door een officieel geregistreerde arts. De gebruikelijke kosten van een verklaring variëren in prijs van ongeveer € 30,- tot zo’n € 75,-. Als KBO-lid betaalt u gemiddeld slechts € 25,00. Bovendien ontvangt u, als KBO-lid bent en gebruik maakt van het collectiviteitaanbod van het ZKA met een aanvullende verzekering, ook de vergoeding van de keuringsarts van het ZKA.



Mooi meegenomen! Uw rijbewijs moet elke tien jaar worden vernieuwd; vanaf 65 jaar is deze termijn vijf jaar. Op enkele uitzonderingen na, is het rijbewijs geldig tot de eerste dag van de maand die volgt op uw 70e verjaardag. Daarna is een verklaring nodig van een arts (bij voorkeur een andere arts dan uw huisarts). U kunt via de website van KBO-Overijssel bekijken welke keuringsartsen er in uw provincie werkzaam zijn.



De KBO biedt haar leden exclusief ledenvoordeel voor reizen. Maak, net als velen KBO-leden, samen met OAD en de Unie KBO de meest prachtige reizen!

3.4

Themabijeenkomsten Juridisch

Onze ouderenorganisatie de Unie KBO wil dat er meer aandacht komt voor ouderenmishandeling. Mishandeling van bejaarden zit nu nog in de taboesfeer. ‘Naar schatting heeft een op de twintig ouderen te maken met mishandeling, maar slechts 0,5 procent van de gevallen bereikt de verschillende meldpunten’. Meestal wordt het slachtoffer mishandeld door een familie- of gezinslid en soms door een beroepskracht. Vaak is de mishandeling gevolg van overbelasting van de mantelzorger (ontspoorde zorg). Maar opzettelijke mishandeling komt ook voor. Een op de twintig ouderen boven de 65 jaar wordt herhaaldelijk mishandeld. De definitie van ouderenmishandeling: Onder mishandeling van een ouder persoon (iemand vanaf 65 jaar) verstaan we ‘al het handelen of nalaten van handelen van al degenen die in een persoonlijke en/of professionele relatie met de oudere staan, waardoor de oudere persoon (herhaaldelijk) lichamelijke en/of psychische en/of materiële schade lijdt dan wel vermoedelijk zal lijden en waarbij van de kant van de oudere sprake is van een vorm van gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid.’ In Nederland onderscheiden we zes verschijningsvormen van ouderenmishandeling, namelijk lichamelijke mishandeling, psychische mishandeling, verwaarlozing, financiële uitbuiting, seksueel misbruik en de schending van rechten. Inspiratiemap KBO Overijssel, uitgave 2013

20

Wat zijn uw mogelijkheden voor juridische bijstand? 

Juridische steun Als u wilt klagen, bezwaar maken of in beroep gaan, dan wilt u wellicht meer informatie en hulp hebben. Diverse organisaties kunnen u informeren en juridisch bijstaan, informeer uw leden eens over de navolgende partijen. WIA/WAO-belangengroepen. Bij de diverse plaatselijke WIA/WAO-belangengroepen zitten mensen die veel weten over uitkeringsvraagstukken. Veel groepen houden wekelijks spreekuur. De mensen die spreekuur draaien, hebben zelf vaak een uitkering en doen dit werk op vrijwillige basis.



Het Juridisch Loket en gespecialiseerde advocaten Medewerkers van het Juridisch Loket geven gratis juridische informatie en advies; er zijn 30 vestigingen in Nederland, zie: http://www.hetjl.nl. De juristen van het Juridisch loket treden niet op als juridisch vertegenwoordiger voor cliënten. Is de zaak ingewikkeld of is er meer tijd nodig voor uw zaak, dan verwijzen zij u door naar een deskundig advocatenkantoor.



Bureau Sociaal Raadslieden Ook bij een Bureau Sociaal Raadslieden kunt u als uitkeringsgerechtigde terecht voor juridisch advies. Maar u kunt er geen advocaat toegewezen krijgen. Dus als u in beroep wilt gaan met de hulp van een advocaat, verwijst het Bureau Sociaal Raadslieden u weer door.



Rechtsbijstandverzekeraar Steeds meer mensen hebben een rechtsbijstandverzekering afgesloten. Wanneer u zo'n verzekering hebt, kunt u voor juridische informatie en hulp terecht bij uw verzekeraar. Professionele juristen helpen u daar.



Unie KBO biedt met FBTO ook een Rechtsbijstandspartner: U kunt zelf kiezen voor Juridische hulp dichtbij als u het nodig heeft. Komt u onverwacht voor vervelende situaties en conflicten te staan? Dan kunt u rechtsbijstand nodig hebben. U kunt met één telefoontje terugvallen op deskundige juridische hulp of advies bij FBTO. U kiest met de FBTO Rechtsbijstandverzekering uit de volgende modules: Consument & Wonen, Verkeer, Inkomen of Medisch.



Algemene Nederlandse Gehandicaptenorganisatie (ANGO) Leden van de ANGO kunnen ook bij de Adviespunten Handicap en Recht terecht voor rechtshulp. Houd er rekening mee dat de Adviespunten een redelijke termijn nodig hebben om bij een bezwaar- of beroepsprocedure te onderzoeken of zij een zaak in behandeling nemen. Verder geeft ANGO informatie over wetten en regelingen via het tijdschrift Aan Zet en via de website www.handicap.nl.



Stichting de Ombudsman Voor informatie, hulp en advies over juridische zaken kunnen uitkeringsgerechtigden terecht bij Stichting de Ombudsman. Voor alle duidelijkheid: dit is een andere organisatie dan de Nationale Ombudsman die wij elders bespraken.


21

Stichting de Ombudsman is gevestigd in Hilversum en is een organisatie die ook gebruik maakt van radio en televisie. Soms kiest de Stichting ervoor om veel voorkomende klachten of problemen via een speciale uitzending op radio of televisie onder de aandacht te brengen. Stichting de Ombudsman heeft ook een Juridisch Steunpunt. Dit biedt ondersteuning aan leden van patiëntenverenigingen die aangesloten zijn bij de CG-Raad. Aan hulp en advies door een juridisch medewerker van het Steunpunt zijn geen kosten verbonden. 

De Rechtwijzer Wanneer u een conflict heeft, kunt u met behulp van de Rechtwijzer er achter komen wat u kunt doen en wie u daarbij kunnen helpen. Met behulp van de Rechtwijzer kunt u ook een brief of bezwaarschrift opstellen. De Rechtwijzer is een website die ontwikkeld is door de Raad voor Rechtsbijstand, in samenwerking met de Universiteit van Tilburg. Als u een probleem of conflict heeft, dan wijst de Rechtwijzer u de juiste weg. De Rechtwijzer laat u namelijk zien wat u aan uw probleem of conflict kunt doen en wie u daarbij kunnen helpen. Met behulp van de Rechtwijzer kunt u ook een brief of bezwaarschrift opstellen. www.rechtwijzer.nl



Advocaten gids Responsa is opgezet door een jurist en een ict-econoom. Gezamenlijk was het mogelijk om het meest volledige en uitgebreide overzicht van advocaten te geven in een duidelijke en gebruiksvriendelijke website. Het doel van deze website is dat rechtzoekenden eenvoudig de geschikte advocaat kunnen vinden, afgestemd op hun specifieke wensen. Bovendien is het doel van Responsa om advocaten beter vindbaar te maken op het internet. Op de website van Responsa ook een Juridisch woordenboek, en staan er de nodige tips vermeld. www.responsa.nl



De staat of uw nabestaanden? Voor wie kiest u? Op zoek naar een notaris voor het opstellen van uw testament? De lokale notaris staat u graag met raad en daad bij om het maximale te halen uit de toekomstmogelijkheden. Die van uzelf en die van uw naasten. Bijvoorbeeld bij het opstellen van een testament op maat. Of met het opstellen van een fiscaal gunstig plan voor het doen van schenkingen aan uw kinderen. Tegenwoordig kunt u helemaal zelf uitmaken wat er met uw nalatenschap gebeurt. U kunt zelfs uw kinderen onterven. U moet dan wel een testament maken en afwijken van het standaard erfrecht. Dan beslist u zelf wie wat van u erft en kunt u uw nabestaanden (grotendeels) behoeden voor vervelende belastingaanslagen. Uw notaris denkt hierin graag met u mee. Geeft u liever geld aan uw kinderen dan aan de belastingdienst? De notaris kan samen met u een slim plan opstellen om het door uzelf verdiende vermogen belastingvrij over te hevelen naar uw kinderen en - indien gewenst - kleinkinderen. Geen 20% erfbelasting.

Wat kunt u als afdeling daarmee Suggesties voor onderwerpen: 

Benader een van bovenstaande partijen eens om bij uw afdeling hun werkwijze, werkveld en mogelijke clientèle uit te leggen. Misschien kunnen uw leden er hun voordeel mee doen.


22



Vraag een Advocaat, Deurwaarder, Notaris eens om informatie te geven, en ook mogelijke cases uit de praktijk aan te dragen die voor uw leden aan de orde kunnen komen. Hierover meer te vertellen en deze duidelijk uit te leggen.


23

4. Kennis en ontplooiing 4.1

Themabijeenkomst Kennis

School en Kennis Ik herinner me nog goed, Waar alles begon. Aan papa en mama nog een laatste afscheidsgroet. Toen ik nog niks kon. De dag waarop ik mijn klas heb ontmoet. De klas waar ik 8 jaar in zat, Ik voelde me er thuis, Een klas waar je wat aan hebt en had. Een soort tweede huis. We waren dit jaar te vinden aan het einde van de gang, Dat is iets wat ik wilde, al heel lang. Maar nu het eenmaal zo is en het afscheid voor de deur staat, Nu ik straks deze school verlaat. Denk ik bij mezelf; waarom? Ik wou dat deze 8 jaar nog eens over kon.

Menigeen denkt nog wel eens terug aan de oude tijd, de tijd van geborgenheid en onschuld. En ook vaak aan de vergane schooltijd, de tijd van regelmaat, ontdekkingen en plezier. Het volgende gedicht is van één leerling, één zoals zo vele, één zoals wijzelf. Wat laat ik straks achter. Als ik de school verlaat. Een eerste indruk in groep 1 Soms was ik wel een dondersteen. Een jaartje over in groep 2 Ik was nog jong, kon niet goed mee. Een zwemdiploma in groep 3 En een pleister op m'n zere knie. Een tafelschriftje in groep 4 En ruzies in het speelkwartier. Een wedstrijd beker in groep 5


Een sticker omdat ik mooi schrijf. Een tien voor topo in groep 6 En moeite met de rekenles. Een liefde in groep 7 Al was die maar voor even. Een afscheidsavond in groep 8 Het laatste dat is mee gebracht. Wat laat ik toch veel achter Als ik de school verlaat.

24

Enkele ideeën voor een bijeenkomst:   











Bestaat er een mogelijkheid om, met uw KBO afdeling, eens een bezoek aan de oude school bij u in de buurt te brengen. Om bv. eens een reünie daar te organiseren, vraag uw leden eens herinneringen op te schrijven of aandenken mee te brengen. Verzorg eens een middag/avond over het thema ‘Dialect’. Nodig een spreker uit die kennis heeft van het dialect als taal, en vraag de mensen van te voren om woorden in het lokale dialect aan te dragen. Vraag mensen van uw afdeling eens om levensverhalen van hun zelf of naasten op te schrijven. U kunt ook naar een verzorgingshuis gaan en daar aan de inwoners naar hun levensverhaal vragen. Ga dit daarna eens samenvoegen, bundelen en uitdelen binnen u afdeling. Schrijven in velerlei vormen is denkbaar; - Gedichten, - Verhalen, - Anekdotes, - Rubrieken, - Reisverslagen. Zet een leesgroep op; informeer of er bij u inde buurt een leescafé is, en geef dit aan uw leden door, met mogelijk vermeldingen wanneer er Schrijvers op bezoek komen voor een lezing. Samen lezen is leuker, en geeft andere inzichten. Breng eens gezamenlijk een bezoek aan de lokale bibliotheek, laat u informeren/ uitleggen wat er tegenwoordig allemaal mogelijk is via de bibliotheek. Dat is inmiddels veel meer dan dat de meeste mensen bevroeden. Vraag ook naar de leeshulpmiddelen die er inmiddels allemaal zijn. Zet een luisteren muziekgroep op, breng hiermee allerlei muziekvormen en klanksoorten bij de leden onder de aandacht. Neem of en toe speciale muziek- en geluidsinstrumenten mee, en laat ze ermee oefenen. Breng ook met de groep, indien mogelijk, bezoeken aan optredens en concerten. Een mogelijkheid is ook om een kleutergroep van de school in de buurt eens bij uw afdeling uit te nodigen. Praat, speel, doe activiteiten met hun, en vraag eens waarom ze het leuk vinden of juist niet, kinderen zijn zo spontaan en eerlijk. Als ik aan opa denk, denk ik ook meteen aan rijmpjes bij verjaardagen en grote goed georganiseerde familiefeesten. Elk excuus is goed om de hele familie bijeen te brengen en er een lekkere en leuke dag van te maken. Ik kijk er trouwens al naar uit welk rijmpje volgende week weer uit zijn pen zal rollen. Maar ook school en studies verbind ik typisch met Opa. Opa kan Frans en aardrijkskunde als geen ander uitleggen. Heel wat anders dan mijn leerkracht op school. En natuurlijk kunnen we tijdens onze vrije tijd altijd langs komen voor wat te puzzelen, postzegel verzamelen, het familie zwaard bekijken( of in mijn geval er een uur aan zitten prutsen) of gewoon in een van zijn stripreeksen duiken. Oma is dan weer gelijk aan opvang en soep met ballekes. Maar een goed georganiseerd feest door Opa is niet hetzelfde zonder haar koekjestaart. Zelfs het torenfeest is nu een vaste koekjestaart klant. Zij staat altijd klaar om een gezelschapspelletje te spelen. Uiteraard houden we ook allemaal van hun maar dat leek me te vanzelfsprekend om te zeggen. (stukje tekst van een kleinzoon)


25















4.2

Ga met uw afdeling op een avond of vrije middag naar de lokale school en laat u eens lesgeven op de moderne manier door de leraren op die school. Dus met behulp van het digitale schoolbord en andere huidige lesmiddelen. Dan begrijpt u beter hoe en wat uw kleinkinderen vertellen en daar opsteken. Dit hoeft niet beslist een basisschool te zijn, dan kan ook met /bij andere schoolvormen/opleidingen. De Zomerschool voor ouderen is op enkele plaatsen in Nederland al jaren een jaarlijks terugkerende activiteit dat met succes uitgevoerd wordt. Gedurende enkele weken in de zomer worden daar eenmalige educatieve activiteiten georganiseerd voor senioren. Deelnemers aan deze zomerscholen zijn zeer enthousiast. Zij maken kennis met allerlei educatieve activiteiten in hun omgeving. En dat in een periode waarin veel andere reguliere activiteiten stilliggen. Informeer hiervoor bij de Unie- of Provinciale KBO, naar de mogelijkheden en structuur. Opleidingen volgen, geef daarover voorlichting aan uw Leden, regel folders, brochures, prospectussen voor uw leden. Denk hierbij bv. aan de ROC’s, de HOVO, lokale organisaties, talencursussen………….enz. Vraag bij lokale politieke verkiezingen eens aan de diverse lijsttrekkers, om hun programma aan uw leden, op een middag of avond, uit te leggen. Maak er indien u dit aankunt/regelen een soort van debat van, en laat daarna uw leden al vast de winnaar kiezen. Vraag consumentenorganisaties en bedrijven eens uitleg te geven over hun bedrijf en hun producten, denk daarbij aan Energiemaatschappijen, Watermaatschappijen en Waterschappen, Kabelmaatschappijen, enz. Laat de lokale Oudheidskundige vereniging eens voorlichting geven over hun reilen en zeilen. Wat doen ze, wat beheren ze, welke activiteiten ontplooien ze, kunnen ze nog vrijwilligers gebruiken, en dan waarvoor? Datzelfde geld voor Genealogische (stamboom) en Historische interesse gebieden, er zijn vele leden welke daar meerdere uren/dagen aan besteden. Regel met hun eens een voorlichtingsactiviteit, met z’n allen wordt u wijzer en meer geïnteresseerd.

Ontplooiing en Creativiteit

4.2.1 Betrokken bij buurtbeleid Een informatie-wijkwinkel, mantelzorgondersteuning met vrijwilligers, een klussendienst, buddy’s, huisbezoeken, een zomerschool, kleurrijke seniorenontmoetingen of een taxicentrale bemand door vrijwilligers. Ideeën waren er volop tijdens de startbijeenkomst van het project ‘Betrokken bij Buurtbeleid’, een initiatief van LOC, NOOM, NVOG, PCOB en de Unie KBO. Via het project 'Betrokken bij Buurtbeleid' willen de diverse organisaties actieve en vitale ouderen stimuleren om zich in te zetten voor de kwetsbare ouderen in hun buurt, dorp of stad. Dat past binnen het overheidsbeleid dat steeds meer verantwoordelijkheden bij gemeentes en burgers zelf legt, onder meer via de invoering van de WMO. Dit biedt kansen om activiteiten voor kwetsbare ouderen op te zetten. Die activiteiten worden alleen maar belangrijker nu allerlei bezuinigingen juist deze groep treffen.


26



Training effectief onderhandelen. Onderhandelen wordt steeds belangrijker als je resultaten wilt boeken voor je achterban op lokaal niveau. Onze organisaties worden steeds meer afhankelijk van gemeentelijke besluitvorming en subsidies. Samenwerking met gemeente en andere lokale organisaties wordt steeds belangrijker. Hoe bereid jij je voor op zo'n proces van onderhandeling, hoe blijf je trouw aan je eigen uitgangspunten, hoe ga je om met 'geven en nemen'



Actie(f) voor ouderen. In het kader van betrokken bij Buurtbeleid organiseerden PCOB, Unie KBO, NOOM, NVOG en LOC Zeggenschap in zorg een studiedag ‘Actie(f) voor ouderen'. Het doel van de dag was om het brede scala van activiteiten van 'vitale ouderen voor kwetsbare ouderen' zichtbaar te maken en elkaar te inspireren tot nieuwe initiatieven.

NOOM, NVOG, LOC Zeggenschap in Zorg, PCOB en Unie KBO hebben de handen ineen geslagen om op deze ontwikkelingen in te spelen en ondersteuning te bieden. Betrokken bij Buurtbeleid richt zich enerzijds op lokale belangenbehartiging, anderzijds op de ontwikkeling en versterking van lokale projecten en initiatieven. Hierbij enkele ideeën voor projecten of een bijeenkomst: 

De Unie KBO heeft een ook schitterende uitgave ‘Werkboek Voorlichting Ouderen en Techniek’, hierin staan handreikingen om lokaal aan uw leden voorlichting te geven. Soms schrikken ouderen al veel te snel van de techniek, help hun van die angst/vrees af, denk daarbij aan de kennis om een lamp vervangen, magnetron – oven te bedienen, de TV en radio in te stellen, enz.



Regel/verzorg in overleg met KBO Overijssel bij u in de buurt de cursus ‘ Rust Zonder Roest’, deze wordt door de Provinciale KBO voor de leden van de afdelingen gegeven. Het geeft aankomende ouderen een handvat/vingerwijzing hoe om te gaan met de (komende) interessante jaren voor ouderen.

4.2.2. Beweeg je Brein! De methodiek Beweeg je Brein! geeft handvatten om ouderen te stimuleren te bewegen en hun hersenen te trainen. Verschillende soorten oefeningen worden gecombineerd om meerdere hersenfuncties te prikkelen: - Geheugen, Aandacht, Concentratie, Motoriek, Taal, Rekenen - Redeneervermogen/het vermogen om logische oplossingen te zoeken - Ruimtelijk inzicht en oriëntatievermogen, komen allemaal aan bod in deze training. Het NOOM heeft samen met Kerszenblat (dankzij de Stimuleringsprijs van het regionaal netwerk NUZO binnen het Nationaal Programma Ouderenzorg) de methodiek toegankelijk gemaakt voor vrijwilligers. www.netwerknoom.nl De Unie KBO heeft erg veel informatie en brochures over diverse onderwerpen voor de oudere leden, om gezond, fit en vitaal, maar ook monter en betrokken te zijn en te blijven, zoals; - Slapen kun je leren, Inspiratiemap KBO Overijssel, uitgave 2013

27

-

Beter zien. Gezond ouder worden binnen handbereik. Het juiste medicijn bij pijn. De hitte de baas. Wijs met medicijnen. Blijf in contact. Sportmenukaart. Brochure meer bewegen. Liefde alleen is niet genoeg. Gezond genieten, over alcoholgebruik en gezond ouder en worden blijven. Betrokken bij Buurtbeleid.

Of een actieve bijeenkomst, waarom niet: 

Zet eens een kookworkshop op, mogelijk is er bij u in de plaats of omgeving een ‘tafeltje dekje’ organisatie, probeer met hun afspraken te maken om dat te organiseren. Een optie is mogelijk ook om, de heren van uw afdeling dit eens te laten doen, en daarna de dames erbij uit te nodigen om het bereide samen te nuttigen. Misschien houdt u er wel een kookclub aan over.



Zet eens een Hobbymarkt op ‘voor en door uw leden’, vraag aan uw leden (en mogelijke kennissen) welke hobby’s ze hebben en vraag ze om deze op de markt te laten zien. Mensen vinden dit vaak erg leuk, en anderen worden op een spoor/idee gezet om ook iets te beginnen.



We kennen de computer, en daar kunt u heel veel mee, maar voor Uw leden is het misschien mogelijk ze daarbij opleiding, ondersteuning, of zelfs technische service te verlenen, indien de kennis binnen uw afdeling daarvoor aanwezig is, vraag ernaar.



Geef eens voorlichting aan uw leden over de mogelijkheden van de diverse programma’s op de computer, bv. met Word kaarten maken, in Excel een huishoudboekje bijhouden, met PowerPoint presenteren, enz. Misschien zijn er mensen die het leuk vinden, en er interesse voor krijgen.



Naast de computer kennen we nog andere communicatievormen zoals ‘Sociale Media’, denk daarbij aan de GSM, Smartphone, Ipad, enz. Hoe werken ze en wat kunt u ermee, is het een aanrader voor uw leden of niet. Geef voorlichting over alle vormen, hun gebruik en hun nadelen, ook welke types en providers zijn te prefereren.



Neem in uw lokale bonds-ledenblad Internetlinks (URL’s) op naar interessante, leuke, informatieve zaken. Dit kan op velerlei gebied, dat u mensen hierbij uitgenodigd tot activiteiten, en ze zien dingen die ze mogelijk aantrekkelijk voor zich zelf vinden. Ze kunnen die dan bezoeken, of oppakken en gebruiken.



Nodig daarvoor meteen ook de mensen uit, om zelf ook Internetlinks (URL’s) in te sturen, je krijgt dan een wisselwerking. Misschien is daarmee wel een middag of avond te vullen. Mensen op het spoor zetten tot de nieuwe media. Denk hierbij ook aan SMS, Facebook, Twitter, Linkedin, enz.


28



Presentaties op velerlei gebied zijn mogelijk, over voettochten bv. naar Santiago de Compostella, of Rome. Over Vogels, Vissen, Planten, het Weer, ons Sterrenstelsel en ga zo maar door………



Maak met Uw afdeling eens een Fotoworkshop en/of fotowedstrijd geef van te voren uitleg en/of informatie, en exposeer daarna alle ingezonden/aangeleverde foto’s. Laat ook de mensen de foto’s beoordelen, verbind er mogelijk een prijsje aan. Dit kan natuurlijk ook met oude foto’s, misschien is een combinatie van oud en nieuw wel erg boeiend.


29

Wonen en Mobiliteit

5.

5.1 Themabijeenkomst Wonen Themapunten die onze aandacht verdienen; -

Het tekort aan geschikte woningen voor ouderen De Oudere eigenaar-bewoners Welke woonvormen Het WoonKeur Bestaande Bouw en Woonkeur Nieuwbouw Hoe omgaan met Veiligheid en Toegankelijkheid Centraal Huurbeleid Platteland, wonen en mobiliteit

Wat denkt u en uw afdeling van de volgende stellingen; 

Is de aanwezigheid van voldoende betaalbare voor ouderen geschikte woningen in uw omgeving aanwezig.



En is de omvang en de kwaliteit van de woningvoorraad van betaalbare woningen ook in relatie tot het inkomen, en het bijzonder, ook afhankelijk van de beperkingen en hulpbehoefte.



Vindt u en uw leden ook dat ze zo lang als mogelijk zelfstandig wensen moeten blijven wonen, en daar waar nodig ondersteund dienen te worden door adequate voorzieningen op het gebied van zorg en welzijn. De Unie KBO pleit voor uitbreiding van kleinschalige woonvormen.



Vinden uw leden het opplussen van de woningen van oudere eigenaar-bewoners ook een gunstig effect hebben op de kwaliteit en de kwantitatieve opgave van de woningvoorraad voor ouderen.



Is het belangrijk dat ouderen in een vroeg stadium nadenken over hun wooncarrière en bijtijds maatregelen treffen. En is goede voorlichting dan niet belangrijk en onontbeerlijk.



De informatie voor oudere eigenaar-bewoners schiet meestal te kort, is versnipperd en ontoegankelijk.



Vrijwillige woonadviseurs kunnen hierin een grote rol spelen. Het is van belang dat ouderen naast een woonadvies ook regelmatig geholpen worden bij het realiseren van de aanpassingen (uitvoering door betrouwbare, betaalbare klussendienst).



Unie KBO adviseert ouderen om thuistesten, zoals bijvoorbeeld: Blijvend Thuis in Eigen Huis. Seniorenthuistest en andere te gebruiken, om te kijken of er knelpunten in en om de woning zijn om er zelfstandig te kunnen blijven wonen. Deze testen worden reeds veel gebruikt door ouderen.



Hoe staat het in uw woonomgeving met de keuzevrijheid voor wat betreft het wonen van ouderen. En is er voldoende diversiteit voor ouderen in het woonaanbod. Blijft de integratie van ouderen inde samenleving wel aanwezig, dit ook in verband met betaalbare alternatieven.


30



Lokale afdelingen (o.a. via de lobbyisten van het project Meer Woningen voor Ouderen) kunnen toch een bijdrage leveren door contact op te nemen met de lokale politieke partijen, en woonstichtingen om het certificaat WoonKeur Nieuwbouw en Bestaande Bouw ingebed te krijgen in bestaande en nieuwe woningen voor ouderen.



Het principe ‘toegankelijk voor iedereen’ van de woning, het wooncomplex én de woonomgeving is essentieel toch voor ouderen. Lage stoepen, brede deuren en een lage instap bij bus en tram is voor jong en oud prettig.



Het organiseren van zogenaamde praktijkdagen Toegankelijkheid moet gestimuleerd worden. Het is een goed instrument om aandacht te vragen voor het onderwerp.



Voor wat betreft de sociale veiligheid zijn intergenerationele en andere buurtprojecten doorgaans succesvol en dienen gestimuleerd en uitgebreid te worden, ook door uw afdeling.



Is het wel hard nodig om veel meer (betaalbare) huurwoningen te bouwen, en wat is voor uw leden goedkoop of betaalbaar. En moet een belangrijk deel daarvan ook geschikt zijn voor ouderen en personen met een beperking?



Wat vindt uw en uw leden van het standpunt dat ‘Het kabinet een eind dient te maken aan de ongelijke behandeling van huurders en eigenaarbewoners door een uitbreiding van de huurtoeslag voor huishoudens met een inkomen tot anderhalf keer modaal.’



Juicht uw afdeling het ook toe dat dorpsbewoners en lokale belangenorganisaties zich vaak met succes inzetten om voorzieningen, zoals winkels, openbaar vervoer en gezondheidszorg te behouden.



En wat vindt men in uw woonomgeving, is het aanbod (ook in dunbevolkte gebieden) van het Openbaar Vervoer op een aanvaardbaar niveau of moet dat op een hoger plan worden gebracht.

Heeft uw afdeling hiervoor bij haar leden en achterban wel eens aandacht voor gevraagd. Misschien zijn er mensen binnen uw afdeling die verstand van zaken hebben, informeer er eens naar. Er zijn ook veel instanties die voor informatie kunnen zorgen, dank hierbij bv. aan; -

De gemeente via de WMO

-

Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk Wonen van Ouderen: www.lvgo.nl

-

Kenniscentrum Wonen-Zorg : www.kenniscentrumwonenzorg.nl

-

Ouder worden in eigen huis: www.ouderwordenineigenhuis.nl

-

SEV (Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting): www.sev.nl

-

De Seniorkeurmakelaar: www.seniorkeurmakelaar.nl

-

SIR-55 is een consumentenorganisatie met het motto: Wonen, leven en beleven. www.sir55.nl

-

Nationaal Kenniscentrum Domotica en Slim wonen: www.smart-homes.nl


31

-

VitaValley: www.vitavalley.nl

-

Stichting VACpunt Wonen: www.vacpuntwonen.nl

-

Woonzorg Nederland : www.woonzorg.nl

-

Anders Wonen Anders Leven, project van de Omslag, werkplaats voor duurzame ontwikkeling: www.omslag.nl/wonen

-

De zilveren sleutel met ‘Wonen van Ouderen’: www.dezilverensleutel.be

-

Stichting wonen met dementie: www.wonenmetdementie.nl

-

Woontechniek: www.woontechniekhulp.nl

Enkele ideeën voor een bijeenkomst 

In bovenstaande lijst met Internet adressen over diverse vormen van wonen en woningaanpassingen, zijn meerdere thema’s en onderdelen geschikt om die bij uw afdeling eens voor het voetlicht te brengen. Daarvoor kunt u betreffende firma’s of instellingen uitnodigen, maar ook zelf kunt u deze mogelijkheden zichtbaar maken.



Nodig anders eens een Binnenhuisarchitect, Architect, bouwkundige of tekenbureau uit voor nadere uitleg en informatie over aangepast en optimaal wonen. Welke wettelijke voorschriften en regels zijn er indien u uw bestaande woning wilt aanpassen.



Geef eens voorlichting/informatie voor huiseigenaren of huurders, over woonvormen voor ouderen. Dit met betrekking op zowel aanpassingen, energiebesparing, verhuizingen, wettelijke regelgeving enz. Dit kan door de gemeente/woningstichting/projectontwikkelaar /makelaar enz. Er zijn ook speciale instanties die u kunt raadt plegen en laten informeren, adressen kunt u bij de Provinciale KBO opvragen.



Kijk ook eens of er nieuwe utiliteitswerken bij u buurt worden uitgevoerd, of door de gemeente worden aangekondigd. Denk hierbij aan wegverleggingen, wooncomplexen, nieuwbouwwijken, viaducten, bruggen enz. Informeer bij de gemeente of aannemer of men aan de leden van uw afdeling daarover eens uitleg wilt geven. Ga, indien dit kan, daarna met zijn allen er een bezoek aan brengen. Dit geeft erg veel inhoudelijke en interessante informatie, welke veel ouderen zal interesseren.



Laat een meubelzaak of deskundige eens uitleg geven over, ideaal zitcomfort, wat zijn ideale werk- loopafstanden en hoogtes. Hoe is een optimaal bed opgebouwd, zodat u uitgerust wakker wordt. En vooral ook waardoor en waaruit ontstaat het prijsverschil.



Nodig eens een gespecialiseerde winkelier uit om te vertellen, en te demonstreren, over; Rolstoelen / Duwwagen, Krukken, Looprekken, Senioren-PC'S, sta op (stoelen), senioren bedden, toilet bad en douche benodigdheden, senioren klokken en sprekende klokken, senioren telefoons, GSM telefoons, loepen, trapliften, alarmering mogelijkheden, enz, enz, enz. alles wat het leven van ouderen makkelijker maakt.


32



Domotica is een techniekvorm welke bijzonder geschikt is voor anpassingen binnen woningen van ouderen. Hiermee kan hun afhankelijkheid en de mate van beperking worden gecompenseerd waardoor ze langer in hun huidige woning kunnen blijven wonen. Er zijn vele specialisten inmiddels die hierover voorlichting kunnen geven.



Ga met een groep geïnteresseerden van uw afdeling eens naar een bouwgroothandel, bouwmarkt of installatiebedrijf, en laat uw leden terplekke eens voorlichten over nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden. Vaak zijn dit soort bedrijven erg geïnteresseerd en enthousiast om dit aan hun mogelijke klanten uit te leggen.

5.2

Themabijeenkomst Mobiliteit



Beleg in de wintermaanden, in samenwerking met uw lokale fietsenmaker, eens een bijeenkomst over Elektrische fietsen. Vraag aan al uw leden die een elektrische fiets hebben om die mee te nemen, laat ze via een vragenlijst een beoordeling geven van hun elektrische fiets. Vraag daarna of ze eens op een fiets van een ander willen stappen, en die beoordelen. De fietsenmaker/leverancier kan extra voorlichting/informatie geven over de diversiteit aan fietsen, en hun specifieke kenmerken.



Leer oudere leden de rollator of duofiets goed en veilig te gebruiken. Er is momenteel een DVD te verkrijgen, waarop uitleg en informatie voor hulpverleners staat beschreven. Veilig Verkeer Nederland kan u verder helpen.



Organiseer eens een Quiz en Test bijeenkomst. Blijf Veilig Mobiel heeft een powerpointpresentatie ontwikkeld over regels en gedrag in het verkeer. De PowerPoint bestaat uit een gedeelte met uitleg van de belangrijkste verkeers- en gedragsregels en een quiz met 10 meerkeuzevragen. De powerpoint-presentatie is gratis te gebruiken voor iedereen die voorlichting wil geven aan senioren over het verkeer. Bij de quiz hoort een powerpointpresentatie en handleiding die u kunt downloaden. www.blijfveiligmobiel.nl/verkeersquiz. Ook zou u dan een gehoortest, oogtest en evenwichtstest kunnen afnemen, probeer dat te regelen met bv. een lokale opticien.



Verzorg voor uw leden eens een middag of avond over het openbare vervoer. Wat zijn de mogelijkheden en de kosten, en welke handelingen zijn zoal nodig om überhaupt te kunnen reizen. Misschien zijn er voorlichters van Vervoersbedrijven die tekst en uitleg bij willen komen geven.



De scootmobiel voor wie en waaraan moet men denken, voorlichting met betrekking tot regelgeving, aankoop, verzekering, onderhoud, accessoires, rijinstructie en verkeersregels is steeds meer nodig. Het aantal scootmobielen stijgt drastisch en ook daarmee de gevaarlijke situaties, en de problemen. Laat een deskundige eens voorlichting geven, kijk ook eens op www.scootmobiels.nl, en www.veiligverkeernederland.nl


33

6.

Recreatie, Sport en beweging

6.1

Stamboomonderzoek

Stamboomonderzoek is het in kaart brengen van voorouders. Net iets verder weg dan grootouders en overgrootouders, want het gaat ook om de ouders van grootouders en nog verder terug! Voor wie dit een eenzame hobby vindt: doe het samen! Niets is zo privé als familie, maar samen met anderen zijn wel grote lijnen, toegangen, adressen, vindplaatsen en archieven te ontdekken. Er komt heel wat bij kijken en er zijn eindeloos veel sporen te volgen: trouwboekjes, foto’s, notariële akten, rouwkaarten, geboortekaartjes, diploma’s, brieven, bidprentjes; er gaat een wereld voor u open. Meer informatie krijgt u bij de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV), Postbus 976, 1000 AZ Amsterdam. Zij kunnen u een gratis Starter-brochure aanbieden, of via internet: www.ngv.nl.

6.2

Samen uit eten

Het gebruiken van in elk geval de warme maaltijd, is een sociaal gebeuren. Toch eten velen noodgedwongen alleen. Het lijkt wel of zelfs het heerlijkste voedsel dan minder goed smaakt. We hoeven maar aan de zuidelijke landen te denken om feestelijke taferelen op ons netvlies te krijgen van lange tafels, bonte gezelschappen, geanimeerd gesprek, gelach. En dat alles generatie-omspannend. 

Zet een kookworkshop op! Mogelijk is er bij u in de plaats of omgeving een ‘tafeltje dekje’ organisatie. Probeer eens afspraken te maken om dat te organiseren. Een idee is misschien de heren van de afdeling dit eerst te laten doen, om daarna de dames er bij uit te nodigen de zelfgemaakte maaltijd samen te nuttigen. Misschien blijft er daarna wel een kookclubje over!



Ga eens ‘Multi-Koken’! Nodig allochtone leden, of buurtgenoten uit om samen een gerecht te koken uit hun eigen tradities of land. Het schept een band en is nog lekker ook!



Neem, eventueel samen met andere ouderenbonden in uw woonplaats, contact op met de lokale horeca en probeer afspraken te maken om als ouderen gezamenlijk én tegen gereduceerd tarief één keer per maand uit eten te gaan. Goed voor de sociale contacten!



Maak in ieder geval van de diverse jaargetijden culinaire hoogtepunten: in het voorjaar aspergetochten en asperge eten met ham en eieren; in de zomer zomerse salades en fruit buffetten; in de herfst wandelingen met daarna wild eten en ’s winters na een sneeuw-/ wintertocht stamppotten en/of snert eten.



Ook van speciale feestdagen kun je een happening maken voor de leden. Denk aan een kerstmiddag met liederen, verhalen en glühwein, of aan Koninginnedag met leuke spelletjes en oranjebitter. Maar ook Moederdag en Vaderdag kunnen feesten worden om aandacht aan te schenken met dansen, boerenjongens en/of –meisjes als lekkernij.



Een andere culinaire activiteit is een wijnproeverij. Doe dit samen met een lokale wijnboer, slijter of wijninkoper. Geef naast het proeven van wijn uit een bepaald land ook toeristische


34

informatie uit die streek. Laat iemand iets vertellen over dat gebied of over beelden, foto’s, dansen e.d. van die omgeving. Dit kan een heel gezellige middag of avond worden! 

6.3

Ook een likeurproeverij opzetten als hierboven kan gezellig en leerzaam zijn. Er zijn immers zoveel soorten en smaken!

Een reisclub(je) opzetten

Op het gebied van met elkaar een uitstapje maken, valt heel wat te organiseren. Er zijn zelfs KBO-afdelingen die een aparte reisclub hebben! Een werkgroep binnen de afdeling houdt zich daar dan speciaal mee bezig. De tripjes kunnen variëren in bestemming, duur, tijd van het jaar, onderwerp, aantal deelnemers, kosten. Af en toe doet een afdeling in Nestor verslag van een reisje. Daarbij ligt de nadruk op al die kleine en wat grotere feitjes op organisatiegebied. Want reizen met senioren vraagt andere aandachtspunten dan reizen met een groep scholieren. Rolstoelen, rollators, verminderde mobiliteit, afgenomen gezichtsvermogen, verminderd gehoor, diëten: hier krijgt men mee te maken. Maar als een prachtig landschap dan eenmaal langs de ruiten van de bus voorbij trekt, is alle moeite dubbel en dwars beloond. 

Organiseer met uw afdeling een mannendag/-uitje! Ga met alleen mannen naar een vakbeurs, horecagelegenheid, autocart gelegenheid, motorrace of iets anders specifiek voor mannen. Vraag uw ‘Heren van de Schepping’ eens wat ze interesseert!



Organiseer dan ook eens een echt vrouwendag-uitje. Ga met alleen vrouwen naar de huishoudbeurs, de 50+ beurs, Libelle markt, schoonheidssalon, handwerk-/hobbybeurs, modeshow van een plaatselijk modehuis, enz.



Uitstapjes of reizen opzetten en maken kan in groter verband, maar ook individueel. Geef informatie aan uw leden voor leuke uitstapjes en arrangementen. Vraag uw leden zelf ervaringen te vertellen. Denk ook aan voordeelarrangementen en kortingsacties. Bezoek in Overijssel eens Staphorst, Ootmarsum, Genemuiden, Blokzijl, Vollenhove, Oldenzaal, Zwolle, Deventer, enz. Maar ook net over de provinciegrens liggen juweeltjes, zoals Zutphen, Urk, Elburg……………enz.



Doe met de afdeling mee met de wandel-, of fietsvierdaagse. Informeer wie welke afstand wil afleggen en oefen desnoods van te voren met elkaar. Geeft weer plezier!



Ga op bezoek bij een schaapsherder, of nodig zo iemand bij u uit op de afdeling. Het mooiste is natuurlijk als u er heen gaat in het lammerenseizoen. U kunt ook een jachtopziener uitnodigen om iets te vertellen over zijn werkzaamheden.



Voor oudere leden is een tocht met de huifkar en wat (accordeon)muziek natuurlijk al een leuk uitje. Doe er nog een borreltje en een stukje kaas bij en de lol kan niet op!



Puzzeltochten, droppings, klootschieten, boerengolf: het is allemaal mogelijk met de afdeling.


35



Ga onder leiding van een gids de natuur in. Die gids kan binnen uw afdeling zitten!! Of ga met Natuurmonumenten op pad. Ze weten erg veel mooie plekjes.Kijk op: www.natuurmonumenten.nl.



Ga met uw afdeling Nordic Walking oefenen. Misschien zijn er leden, die dat willen en kunnen uitleggen aan de anderen. Zo kan er een groep gevormd worden, die af en toe gezamenlijk op pad gaat! Voor meer info: www.nodicwalking.nl of www.wandelen.nl

6.4

Vrije reisdag

Heel wat senioren hebben een Voordeel- of dalurenkaart van de Nederlandse Spoorwegen. Een van de gevolgen daarvan is het recht op keuzedagen of het reizen met korting. Ooit is ergens dit idee op tafel gekomen: laten afdelingen de keuze reisdagen van hun leden vooral benutten! Samen op stap gaan is leuk, maar brengt kosten met zich mee. Altijd is de vraag hoe met een zo beperkt mogelijk budget optimaal genoten kan worden. Een van de foefjes is het uitschakelen van hoge reiskosten! Want die reiskosten doen voorwaar geen kleine aanslag op de kas! Een tip voor elke afdeling: benut de keuze reisdagen van de leden of andere speciale kortingen (samenreiskorting bijv.) en organiseer een heerlijke dag uit!

6.5

Sportief bewegen



Bezoek met de afdeling een of meerdere sportverenigingen bij u in de buurt. Laat u voorlichten over hun organisatie, over hun specifieke sport, en dan met name voor ouderen, maar ook de vrijwilligers, die er werken. Misschien is het iets voor (een van) uw leden.



Geef informatie en doe eens aan Yoga, Tai Chi, Chi Neng Qigong en andere bewegingstechnieken. Dit ter versterking van lichaam en geest: het vermindert stress, verbetert de concentratie, afvalstoffen worden afgevoerd en het zelfhelend vermogen van het lichaam wordt geactiveerd. Het zijn eenvoudige en sierlijke bewegingen. Nodig een specialist of therapeut uit voor een voorbeeld les. Info o.a. op: www.jankraak-taichitao.nl.



Geef voorlichting over het thema ‘Meer Bewegen’. Via de Provinciale KBO en Unie KBO kunt u allerlei brochures, stappentellers en caloriewijzers verkrijgen. Het programma is opgezet in samenwerking met diverse deskundigen. Er zijn 55 gezondheidsvoorlichters opgeleid, die u kunnen helpen tijdens de bijeenkomst .Dit alles onder het motto: ‘Zwem, fiets, loop, dans, speel, want wie stil staat, roest vast!



De Unie KBO en ‘Swinging World’ hebben elkaar gevonden in een leuk beweging/dansproject! Aangesloten dansscholen organiseren iedere laatste donderdag van de maand een gezellige nostalgische ‘Thee Dansant’ voor KBO-leden. Vraag er eens naar bij een dansschool in de buurt en ga er samen naar toe!


36



Vraag eens een draaiorgelmuzikant of een doedelzakspeler voor tekst en uitleg en beweeg op de muziek! De vrolijke noot komt dan vanzelf boven!



Wat verder aardig is: maak een afspraak met een Welness centrum of Sauna in de buurt voor een oriënterend bezoek van uw afdeling. Laat u uitleggen, hoe het er aan toe gaat en wat voor uitwerking het kan hebben op lichaam en geest. Regel, indien mogelijk, kortingen voor bezoeken van uw leden.



En wat denkt u van een partijtje Jeu de Boules, of koersbal ? Beiden leuk voor ouderen, zelfs voor diegenen, die niet meer zo soepel zijn! Kijk voor meer informatie op: www.njbb.nl en op www.koersballen.nl



Sportief bewegen kan ook voor de hersenen gelden! Allerlei gezelschapspelen en kaartspellen zijn leuk om te doen. Maar als u iets anders wilt dan alleen het welbekende hartenjagen, jokeren, poker, klaverjassen, kruisjassen, enz, dan is bridge misschien iets voor uw afdeling.

6.6

Bridge

De verzuchting ‘oh, die ouwe wijven-sport!’ wordt nog wel eens gehoord als het gaat om bridge. Kenners zeggen echter dat het dé investering in hun oude dag is. Ooit stond er in Nestor deze zin: ‘Ik, een boerendochter, geef nu bridgeles! En wat voorkomt het veel eenzaamheid!’ Iedereen kan dit kaartspel leren, het is beslist geen activiteit voor uitsluitend bollebozen. Bridge is in het leven van heel veel senioren de gangmaker geworden. Bridge speel je met een vaste partner. Het is de bedoeling om zoveel mogelijk slagen te halen. Er wordt gespeeld mét of zonder troefkleur en de aas is de hoogste kaart. Er is een KBO-afdeling die bridge verpakt in een kroegentocht! Met elkaar de kroegjes langs en overal een spelletje of meer spelen onder het genot van………. Niet voor niets noemt een fervent bridgespeler dit spel het ‘Ei van Columbus’. Als ouderen toch eens wisten… U weet het nu! Er bestaat een Nederlandse Bridge Bond (NBB). Die is te vinden in het Nationaal Denksportcentrum Den Hommel, Kennedylaan 9, 3533 KH Utrecht.www.nbb.nl Tot slot nog enkele ideeën en tips, die kunnen vallen onder de noemer:


37

6.7

Recreatie e.d.



Breng met uw afdeling in het voorjaar een bezoek aan een van de grotere tuincentra en laat u daar uitvoerig voorlichten over de planten en mogelijke tuinindelingen. Regel dit van te voren met het betreffende centrum, zodat ze tijd voor u hebben. Maak eventueel ook prijsafspraken over aankopen en een kopje koffie in de koffie corner.



Ga met z’n allen eens bloem-, herfst-, of kerststukjes maken. Eventueel kunnen de heren tegelijkertijd vogelhuisjes maken, die tegen materiaalkosten ook meegegeven kunnen worden of verkocht op een (kerst)markt.



Organiseer met de lokale middenstand een modeshow, liefst aangepast en verzorgd voor en door dames en heren van de afdeling.



Nostalgia! Verzorg een middag/avond met oude muziek en/of TV series. Denk hierbij aan ‘Dagboek van Joop Verheul’, of ‘Dorus’ uit de jaren zestig. Of ook ‘Ontdek je plekje’, uit de jaren tachtig. Vertoon beelden van de serie ‘Wie betaalt de Veerman?’, of ‘Dynasty’, ‘Dallas’, of ‘Bonanza’ en praat er samen over.



Een echte filmmiddag opzetten kan ook, bijv. als aanvulling op een jaarvergadering of een misviering. Mogelijke films zijn dan eventueel - Fanfare van Bert Haanstra uit 1958 ( duur 93 min); - Il Postino van Michael Radford uit 1994 (duur 108 min); - Don Camillo en de kleine wereld, 5 films uit de jaren 1952 -1965 (duur 107 min); - Dorp aan de rivier van Fons Rademakers uit 1958 (duur 94 min); - Ciske de Rat van Guido Peters uit 1984 (duur 107 min); - Casablanca van Michael Curtiz uit 1948 (duur 102 min); - Angry Men van Sydney Lumet uit 1957 (duur 96 min); - Fiddler on the Roof, Musical, (Anatevka), uit 1971 ( duur 181 min); - Prijs de Zee en Pan van Herman v.d. Horst (korte films); - En nog vele, vele meer………….



Zet een hobbymarkt op ‘voor en door leden’. Vraag uw leden (en eventuele kennissen) welke hobby’s ze hebben en vraag ze om deze op de markt te laten zien. Mensen vinden dit vaak erg leuk en anderen worden op een spoor/idee gebracht om ook iets te beginnen.



Organiseer een creatieve middag/avond. Koop goedkoop (bijv. bij ‘Action’) niet te dure schildersspullen, kaarten-maak materialen, vouw- en plakmaterialen, enz. en maak er een gezellige doe-activiteit van.



Nodig de Wereldwinkel uit met hun producten. Laat ze iets vertellen over de herkomst, de productie en de goede doelen, die ze steunen. Bied ze de gelegenheid om producten mee te nemen en een kleine verkooptafel neer te zetten. Informeer de leden, dat de mogelijkheid aanwezig is, dat ze iets kunnen kopen.



Voor mensen met groene vingers, of die welke het willen krijgen, is het opzetten van een ‘groen- en bloeiclubje’ een mogelijkheid. Laat mensen elkaar informeren, helpen, bezoeken, praten over planten, bloemen, struiken, heesters, fruitsoorten, enz. Vraag of ze in het voorjaar


38

kunnen zorgen voor het uitwisselen van plantjes, stekjes, zaadjes, tegen gunstige prijzen. Laat hen, zo mogelijk, ook ’s winters een lezing geven over deze zaken en tuinontwerpen. 

Denk eens aan de mogelijkheid van een klussendienst binnen uw afdeling. Misschien zijn er wel vrijwilligers, die eenvoudige activiteiten voor anderen willen uitvoeren. Dat kan middels een wederdienst, werkbonnen of geringe betaling. Je kunt hierbij denken aan technische, huishoudelijke, creatieve, sociale diensten voor een ander lid.



Uw afdeling kan mogelijkerwijs ook aan de leden vragen om als KBO-vrijwilliger werkzaamheden te verrichten bij zorginstellingen, kerkelijke complexen, gemeentelijke voorzieningen, scholengemeenschappen, sportinstellingen, enz. Te denken valt dan aan technische klussen, binnen/buiten, of tuinwerkzaamheden, optreden als verkeersbrigadiers bij scholen, leesopa/-oma op school of in zorginstellingen (er zijn ook cursussen om het voorlezen goed onder de knie te krijgen).



De Unie KBO heeft een schitterende uitgave ‘Werkboek Voorlichting Ouderen en Techniek’. Hierin staan handreikingen om lokaal aan uw leden voorlichting te geven. Soms schrikken ouderen al veel te snel van de techniek. Help hen van de angst/vrees af. Geef ze de kennis om een lamp te vervangen, een magnetron of oven te bedienen, de TV en de radio in te stellen, enz.



Wij kennen de computer en daar kun je heel veel mee en óp doen, maar voor uw leden is het misschien mogelijk ze daarbij een cursus of ondersteuning te geven, of zelfs technische service te verlenen, indien de kennis binnen uw afdeling daarvoor aanwezig is. Vraag naar de wensen en mogelijkheden van uw leden.



Geef voorlichting aan uw leden over diverse computerprogramma’s, zoals met het programma ‘Word’ kaarten maken, in ‘Excel’ een huishoudboekje bij te houden, met ‘Powerpoint’ presentaties te maken. Misschien zijn er mensen, die het leuk vinden en interesse daar voor krijgen.



Naast de computer kennen we nog andere ‘Sociale Media’. Denk aan de GSM, de Smartphone, Ipad, Iphone, Tablet, enz. Hoe werken die dingen en wat kunt u er mee? Is het een aanrader voor de leden of juist niet? Geef voorlichting over alle vormen, over het gebruik, over hun nadelen. Welke types en providers zijn te prefereren voor senioren?



Neem in uw afdelingsbondsblad Internetlinks (URL’s) op naar interessante, leuke, informatieve zaken. Dit kan op velerlei gebied zijn. U nodigt mensen zo uit om tot activiteiten te komen en onderwerpen te vinden, die ze aantrekkelijk (gaan) vinden. En ze blijven van heel veel zaken op de hoogte!



Nodig daartoe meteen ook mensen uit om zelf internetlinks (URL’s) in te sturen van interessante onderwerpen. Je krijgt dan tevens een wisselwerking. Misschien is daarmee weer een middag of avond te vullen! Mensen kun je ook op het spoor zetten naar de nieuwe media, zoals SMS, Facebook, Twitter, Linkedin, enz.


39



Laten we afsluiten met de volgende gezelligheidstip: Organiseer in de wintertijd een gezellige spelletjesmiddag, met bijv. Monopoly, Triviant, Scrabble, Mens erger je niet, Ganzenbord of Rummikub. Sluit dan af met een (zelfgemaakt?) stampottenbuffet.

Succes verzekerd!!!


40

7.

Kunst en Cultuur

7.1

Themabijeenkomsten Kunst en cultuur



Je zou hierbij kunnen denken aan het organiseren van museumbezoeken, het liefst gewoon in de buurt: het Rijksmuseum Twenthe in Enschede, het Provinciaal museum in Zwolle, het Techniekmuseum ‘Heim’ in Hengelo, de Beeldentuin bij Kasteel ‘het Nijenhuis’ te Heino, maar je kunt ook verder kijken bijv. het Stripmuseum in Groningen, om eens iets heel anders te noemen.



Geef ook in uw lokale blad aan, dat u mensen uitnodigt om gezamenlijk van musea, kunst, tuinen en oudheid te genieten. Misschien hebben deze mensen zelf iets interessants ontdekt in de buurt en vraag daarnaar.



Vermeld ook wanneer het museumweekend is, zodat de leden goedkoop (of voor niets) musea kunnen bezoeken.



Via Internet kun je tegenwoordig heel veel musea en exposities virtueel bekijken op www.museumserver.nl/expositie. Ook een leuk adres om uitstapjes goed voor te bereiden!



En dan hebben we nog de cursus: ‘Wat een kunst!’. In 1996 maakte de Unie KBO een start met deze cursus. Het liep meteen storm en dat kwam door dit geheim: het gaat om kunst met ‘een kleine k’! De cursus heeft echter ook een drempel: de ‘k’ mag klein zijn, maar wat lijkt hij hoog! Kunst is toch iets verhevens waar je verstand van moet hebben? Nee, dat is nu juist het leuke van deze cursus, iedereen heeft er evenveel verstand van. Want het gaat niet om kunst beoordelen, maar om kunst proeven, waarderen, ervaren. En dat kan iedereen. Daarbij: kunst zit in een klein hoekje! Loopt u maar eens door uw dorp of stad. Wedden dat u een beeldje passeert, prachtige ramen voorbij loopt, een muurschildering ziet? Kunst ligt op straat en het is er om van te genieten. Hoe dat zó gemakkelijk kan en binnen ieders handbereik ligt, dat laat de cursus Wat een kunst ervaren. De Unie KBO heeft een training voor cursusleiders verzorgd. Over het land verspreid begeleiden zij KBO-groepen. De noemer is een beproefd recept: voor ouderen door ouderen. Willen uw leden verder na de cursus ‘Wat een Kunst’? Stel voor verder te gaan in een kunstkring. Meer informatie over kunstkringen vindt u in de brochure ronduit boeiend van de Unie KBO.



Is er interesse in kunstgeschiedenis ontstaan? Dan is er voorlichting over de Renaissance, de Gotiek, het Expressionisme, de Barok, Art Deco, de Amsterdamse School, Jugendstil, enz. Nodig daarvoor eens een ‘kunstkenner’ uit om hier iets over te vertellen.



Of probeer een middag ‘kunst en Kitsch’ op te zetten. Vraag de leden om met oude voorwerpen te komen en laat een antiquair er iets over vertellen of beoordelen.


41

7.2

Verhalen vertellen en schrijven



Nodig iemand uit, die leiding kan geven aan het schrijven of vertellen van Levensverhalen. Hiervoor zijn mensen opgeleid door de Unie KBO, ook in Overijssel. Zij kunnen aan de hand van een voorwerp, foto of woord de mensen uitnodigen om een (kort) verhaalt te schrijven, dat eventueel later voorgelezen kan worden.



Ga met uw afdeling naar een verzorgingshuis en stel daar een aantal vragen aan de bewoners/bezoekers en schrijf dat in een aantal steekwoorden op. Als je dat met een aantal leden doet, kun je de verhalen bundelen en uitdelen aan de bewoners, maar ook binnen de afdeling.



Schrijven kun je op vele manieren doen: in de vorm van gedichten, verhalen, anekdotes, reisverslagen, feestdagen, gebeurtenissen, film, enz. enz.

7.3

Theater- en orkestbezoek

Wat komt er veel kijken bij een theaterproductie! Wie zou niet de wereld achter de coulissen leren kennen? Wat veel mensen niet weten is dat schouwburgdirecties vaak genegen zijn om op afspraak deelnemers een kijkje in de keuken te gunnen. Maak daarvoor als afdelingsbestuur (of in opdracht daarvan) een afspraak en leg uit waarom het belang wederzijds is: senioren vormen voor de theaters een interessante doelgroep! Hetzelfde geldt voor orkesten. Verschillende orkesten bieden arrangementen, waarbij u als afdeling bijvoorbeeld een repetitie mag bijwonen. Het is de moeite waard er een telefoontje aan te wagen. Hoe leuk is het koppelen van een kijkje achter de coulissen aan het bijwonen van een uitvoering. Dat kan nog eens een gezellige bijeenkomst worden! 

Organiseer bijv. rond Pasen een bezoek aan de ‘Matthäus Passion’ van Bach, in een theater of kerk bij u in de buurt.



Geef informatie, liefst met ondersteuning van hun muziek, over (bekende) componisten (Bach, Schubert, Léhar, Strauss, e.d.) of over muzikanten, artiesten, zangers. Maak er aan het eind een leuke quiz over!



Laat u voorlichten over diverse muziekvormen: Klassiek, Jazz, Pop, Latin, enz. en ga met de leden naar een voorstelling.



Heeft u in de afdeling groepjes, die bijv. toneel-, of in een revue spelen, muziek maken of in een zangkoor zingen, die ook uitvoeringen geven, ga er dan met de afdeling naar toe en meld dit ook eens aan een naburige afdeling. Zij kunnen er ook weer een uitstapje van maken.


42

7.4

Een Stadswandeling

In heel veel steden zijn gidsen of deskundigen actief met het geven van stadswandelingen. Zij kunnen veel vertellen over gebouwen, geschiedenis en legendes van de stad of het gebied er omheen. Informeer bij de plaatselijke VVV’s. Je kunt natuurlijk ook een vakantiereis organiseren naar Santiago de Compostella, Rome, of de kathedralen van Frankrijk, maar ook langs de Loire met zijn kastelen. Informeer eens bij de Unie KBO, want er zijn landelijk al heel wat afdelingen, die hier iets meer over kunnen vertellen!

7.5

Een Leeskring

Een leeskring is een groep mensen die onder begeleiding eens in de zoveel tijd bijeenkomt om een boek te bespreken. Een boek of gedicht, een essay of novelle, een literair boek of ‘gewoon een leuke roman’. Er zijn twee benaderingen: - praten over het boek; - praten naar aanleiding van het boek. Praten over het boek vraagt vooral begeleiding op de inhoud. Het is prettig als iemand meer over het boek en zijn structuur, thematiek, opbouw, literaire kwaliteiten kan vertellen. Praten naar aanleiding van het boek vraagt vooral gespreksleiding. Het boek is ‘slechts’ uitgangspunt en kan gesprek over vele onderwerpen aanmoedigen. Er zijn verschillende manieren en hulpmogelijkheden om een leeskring te starten. 

Bij de Unie KBO kunt u de uitgave ‘Ronduit boeiend’; over het opzetten van een studie-, leesen kunstkring bestellen.



Begeleiding bij het starten en bij de uitvoering is tegen betaling mogelijk door bureau Senia. Zij hebben veel ervaring met het opzetten en begeleiden van leesgroepen voor senioren. Senia verzorgt op afspraak voorlichtingsbijeenkomsten, leeslijsten, handreikingen bij de gekozen boeken en alles wat verder te maken heeft met leeskringen. Zie ook: www.senia.nl en [email protected]. De werkwijze van Senia begint met een oproep in lokale kranten aan belangstellenden. Zij komen bij elkaar in een bibliotheek of in uw afdelingsgebouw. Na een informatieronde beslissen de belangstellenden of ze verder willen met elkaar. En als dat zo is, is er een nieuwe leesgroep geboren. Vrijwilligers/ambassadeurs van Senia leiden de bijeenkomst. Zij zorgen voor de afspraken over datum, plaats en welk boek er behandeld gaat worden. De belangstellenden maken samen afspraken over het vervolg en over eventuele begeleiding door Senia.


43



Ga met de leden eens naar een bijeenkomst, meestal in een bibliotheek, als er een bekende schrijver of schrijfster op bezoek komt om een lezing te geven. Of nodig hem/haar uit op een afdelingsbijeenkomst.



Verzorg een bijeenkomst over het thema ‘Dialect’. Nodig een spreker uit bijv. van het van Deinse instituut in Enschede over de Twentse taal.



Vraag bij uw lokale bibliotheek naar mogelijkheden, eventueel samen met de provinciale KBO. Laat u informeren/uitleggen, wat er tegenwoordig allemaal mogelijk is via de bibliotheek. Vraag naar leeshulpmiddelen.

7.6

Krantenleesgroep

Een krantenleesgroep is ook op onderwerp samen te stellen. Mevrouw De Wit is beslist niet in de beursberichten geïnteresseerd, ze leest ze niet eens en is daarmee voor meneer Janssen geen gesprekspartner. Hij is totaal niet geïnteresseerd in een vrouwenpagina. Het omgekeerde geldt uiteraard ook. Vorm groepjes mensen die met elkaar van gedachten willen wisselen over hetzij een krant in het algemeen, hetzij een specifiek onderwerp. Ook hier geldt dat sociaal contact en educatie hand in hand gaan.

7.7

Filosofieclub

Er is zoveel meer dan ‘dat boek ken ik al’! De KBO Hengelo heeft ervaring met de wereld achter die uitspraak. Ouderen die aan filosofie willen doen, die over thema’s na willen denken en hun visies met anderen willen delen: ze zijn er. In de niet al te verre omgeving is vast wel een docent wijsbegeerte te vinden die het leuk vindt om gespreksleider te zijn van een groepje serieuze doordenkers-op-leeftijd! Ga met elkaar in gesprek over boek, thema, fragment; maak het clubje niet te groot, acht á negen deelnemers zou prachtig zijn. U zult het merken, het is niet alleen een doorslaand succes maar evenzeer een doorgaand genoegen.

7.8

Gesprek met scholieren

Scholieren kijken soms alsof ze het in Keulen horen donderen: een paar sokken als verjaarscadeau… idioot natuurlijk! Senioren weten soms niet waar ze kijken moeten. Een kleinkind doet de eerste H. Communie en krijgt een spelcomputer. Hoe het vroeger was? Waarom dat paar sokken op een verlanglijstje echt niet uit de toon viel? Senioren kunnen er alles over vertellen. Maar beter nog: ze gaan graag in op vragen. Vraag en antwoord samenbrengen, een generatiegesprek op gang brengen, begrip laten ontstaan, dat is de filosofie achter deze gesprekken.


44

KBO-afdelingen kunnen contact opnemen met lokale basisscholen om het idee bespreekbaar te maken. Lessen over ‘hoe verandert je leven nu als je ouder wordt?’ en ‘welke vooroordelen leven er over senioren?’ en ‘wat betekent een zorgzame samenleving?’ en ‘mag iemand die 66 jaar wordt niet meer werken?’ zijn zinvol, nodig én leuk te maken door een gesprek in de klas met een ervaringsdeskundige! Voor senioren én scholieren is dit een zeer bevredigende activiteit! Senioren komen er graag voor naar school en de docent kan er in het lesprogramma rekening mee houden.

7.9

Filmgesprek

Er zijn zulke prachtige films en programma’s op televisie die uitnodigen tot gesprek! Kijken en vergeten of kijken en er verder niets mee doen, hóeft niet met een goede film of een indringend programma! Neem programma’s op die u iets lijken, zoals Rondom Tien, Spoorloos, Kruispunt, De Wandeling of Heilig Vuur. Op ‘Uitzending gemist’ zijn goede programma’s na te kijken, maar vaak zijn er DVD’s van te koop. Als u een filmgesprek wilt organiseren kunt u iemand zoeken die de gekozen film/het programma kent, verstaat en er iets over zeggen kan. Organiseer zo’n filmgesprek, geef een korte inleiding, deel een samenvatting op papier uit, maak vragen en zet die ook op papier. Zo komt u al een heel eind! Laat het gesprek in kleine groepjes plaatsvinden en geef vooraf aan hoe lang de gesprekjes mogen duren. De inleider/gespreksleider kan het geheel zorgvuldig afronden. Wees erop bedacht dat een film emoties op kan roepen bij de toeschouwers.

7.10

Ontmoet andere culturen

Bijdragen aan een interculturele samenleving kan op tal van manieren, er is niet één goede manier of één activiteit. Misschien zijn wel alle ideeën uit deze map om te buigen naar de invalshoek ‘intercultureel’? Wie voor de noemer ‘ontmoeten’ kiest, kan iets hebben aan de volgende aandachtspunten:



Ga uit van iets waar u zelf enthousiast over bent of van iets dat leeft binnen uw afdeling;



Misschien heeft u binnen uw afdeling wel leden uit een andere cultuur; betrek ze bij de voorbereiding!



Zoek zaken waarbij taal minder belangrijk is: samen doen, zien, proeven, bewegen, beluisteren;



Zoek gemeenschappelijke factoren, focus niet op tegenstellingen. Denk aan kleinkinderen, gezondheidsvragen, allebei mantelzorger misschien? Er is altijd iets te vinden dat u met de ander uit die vreemde cultuur, gemeenschappelijk heeft



Vermijd gevoelige onderwerpen. Wij Nederlanders staan erom bekend recht door zee te zijn. Wéét hoe die kwaliteit in een andere cultuur wordt ervaren!;


45



Realiseer u hoe hoog andere culturen ‘gastvrijheid’ in het vaandel dragen. Waardeer die uitgestoken hand!;



Weet dat anderen ook vooroordelen hebben! Ooit zei iemand ‘kijkend naar mensen word ik bekeken.’ We zijn niet de enigen die ‘ergens iets van vinden’;



Hoedt u voor ‘gelijk willen hebben’;



Zoek een belangrijke sleutelfiguur uit die andere cultuur. Betrek die eventueel ook bij de voorbereiding of uitvoering van de bijeenkomst.



Denk aan de juiste datum en tijd, plan niets met de Ramadan bijvoorbeeld.


46

Bijlage 1 Checklist voor afspraken van activiteiten ____________________________________________________________________ 1. Gegevens: o Naam activiteit…………………………………………………………………………………………………….. o Datum………………………………………………………nr………………………………………………………. o 1 ste begeleider……………………………………………………………………………………………………. o 2de begeleider………………………………………………………………………………………………………. Heeft een dagactiviteit meerdere onderdelen, dan elk onderdeel een eigen ckecklist invullen. 2. Waar vindt de activiteit plaats: o Naam locatie……………………………………………………………………………………………………….. o Adres…………………………………………………………………………………………………………………… o Tel nr………………………………………………………………………………………………………………….. o E-mail………………………………………………………………………………………………………………….. o Toegankelijkheid: - rollator, scootmobiel, rolstoel o Waar is de ingang: hoofd-/zij-/achteringang Vervolg: o Ontvangst door: contactpersoon/ ander gastvrouw/ heer o Tijdsduur van………..…….uur tot………..……….uur o Koffiepauze nee/ja duur, ………………………………………minuten o Geluid/beeldapparatuur: gewenst ja/nee; aanwezig ja/nee o Flap-over: gewenst ja/nee; aanwezig ja/nee 3. o o o o o o o

o

Kosten locatie Zaal/toegang: gratis ja/nee; €………….. Lezing/rondleiding/workshop: begeleiding max. 2 personen gratis ja/nee Versnaperingen: zelf ja/nee: €…………..p.p. is…………… Lunch: €…………..p.p. bestaat uit………………………………. begeleiding max. 2 pers. Gratis ja/nee Andere kosten zoals drankjes, fooi, e.d. €……………… Betaling: contant/bankrekeningnr………………………….. Wanneer: - tijdens bezoek - na ontvangst nota - vooraf Voorschot? Bedrag: €…………..


47

4. o o o

5. o o

o

Deelname: Aantal personen minimaal …………….maximaal (echt!)…………………. EHBO noodzakelijk ja/nee Fietstocht: - contactpersonen op achtergrond - pechservice Bereikbaarheid Per auto/fiets: aantal kilometers vanaf…………………………. Openbaar vervoer - bushalte -trein Parkeergelegenheid - waar………………………………………………………………..gratis: ja/nee


48

Bijlage 2 Suggesties voor eigen activiteiten o o o o o o o o o o o o o o o o o o

Diapresentatie over omgeving – Kunst – Reis Introductieles, bijvoorbeeld Tai Chi Tao – internet – Nordic walking - jeu de boule Bewegen rondom de stoel – Quilten – Sieraden maken Muziek luisteren Schrijven van een gedicht of verhaal Bezoek wijnboerderij, slakken boerderij, kaasboerderij Kennismaken met golf, kruisboogschieten, midgetgolf Bezoek synagoge/ moskee met lezing Rondleiding door schouwburg, kasteel, kerk Wandeling met gids door een stad Natuurwandeling met gids Keramiek schilderen Kaarten maken Kleurenanalyse Zelfverdediging Rondvaart Bezoek bank, gemeente, politie, bedrijf Afsluitmiddag met dans


49

Colofon Dit is een uitgave van KBO Overijssel Molenhof 18 8102 EX Raalte 0572-361177

Samenstellers: Ria Heshusius Willem Umbach Gerry Vrielink februari 2013

KBO OVERIJSSEL

Februari 2013


50

Inspiratiemap Ideeën, Suggesties, mogelijkheden voor afdelingen van de KBO Overijssel

Recommend Documents