Input voor te vernieuwen visie gemeente Heemstede CONCEPT
Amstelveen, april 2011 Han van Midden Tom Ros
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Inleiding en aanpak ........................................................................................................... 1 Achtergrond ........................................................................................................................................ 1 Vraagstelling ....................................................................................................................................... 2 Leeswijzer............................................................................................................................................ 2 Hoofdstuk 2: Trendanalyse..................................................................................................................... 3 Hoofdstuk 3: Preferenties van de raad, ordening van thema’s en taken .............................................. 5 Hoofdstuk 4: Impact van trends op huidige visie ................................................................................... 7 Wonen................................................................................................................................................. 7 Werken.............................................................................................................................................. 10 Welzijn .............................................................................................................................................. 14 Regio ................................................................................................................................................. 18 Bijlage 1: Toelichting op trends ............................................................................................................ 19 Bijlage 2: Toelichting op preferenties ................................................................................................... 21 Bijlage 3: preferenties binnen thema’s ................................................................................................ 23
Hoofdstuk 1: Inleiding en aanpak Achtergrond De gemeente Heemstede is aantrekkelijk gelegen binnen de driehoek Amsterdam - Leiden Haarlem. De gemeente telt circa 26 000 inwoners verdeeld over ongeveer 11 000 huishoudens. Tot 2007 heeft de gemeente Heemstede een aantal jaar te maken gehad met een krimp van de bevolkingsomvang. Sinds die tijd is onder andere door bouwprojecten in de gemeente het woningaanbod toegenomen en is de bevolking weer gegroeid. Ongeveer 20% van de bevolking van Heemstede is ouder dan 65 jaar. Het is de verwachting dat de gemeente Heemstede in de komende 20 jaar verder zal vergrijzen. Het huidige niveau van de gemeentelijke voorzieningen in Heemstede is hoog. Op cultureel gebied biedt de gemeente Heemstede bijvoorbeeld een bibliotheek, een theater en meerdere muziekverenigingen. Daarnaast zijn er diverse sportaccommodaties waaronder een zwembad en meerdere sportzalen. Bovendien bezit Heemstede een goed ontwikkeld winkelcentrum. Ook de ouderenvoorzieningen in de gemeente Heemstede zijn van hoog niveau. Het beleid van de gemeente is erop gericht om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen laten wonen door het bieden van diverse geschikte woonvormen en zorgondersteuning. Binnen de gemeente Heemstede zijn zes politieke partijen actief waarvan één lokale en vijf landelijke. De gemeenteraad (hierna de raad) bestaat uit 21 leden. De laatste gemeenteraadsverkiezingen vonden plaats op 3 maart 2010. Momenteel zijn de volgende partijen in de gemeenteraad vertegenwoordigd: VVD (7 zetels), D66 (4 zetels), CDA (3 zetels), PvdA (3 zetels), GroenLinks (2 zetels) en Heemsteeds Burger Belang (HBB, 2 zetels). Het college van Heemstede bestaat uit de partijen VVD, D66 en CDA. Regeren is vooruitzien. Vanuit die optiek heeft de raad zich uitgesproken over maatschappelijke trends en de hiermee gepaard gaande effecten over 10 tot 15 jaar op de gemeente Heemstede. De raad is daarbij gevraagd naar de (on)wenselijkheid van trends, de verwachting of een trend/afgeleid effect zich voordoet, de mate van beïnvloedbaarheid en de mate waarin men bereid is te investeren om bepaalde effecten te stimuleren of juist tegen te gaan. Deloitte trad hierbij op als begeleidende en onafhankelijke partij. Dit document biedt input voor een nieuw op te stellen visie Heemstede 2025. De status van het document is concept; de resultaten dienen ter kennisgeving voor de raad. Er worden dan ook geen conclusies getrokken, maar zuiver indicaties gegeven.
1
Vraagstelling De herijking van de huidige visie Heemstede 2015 is uitgevoerd langs de volgende onderzoeksvragen: -
Past de huidige visie van de gemeente Heemstede bij de ontwikkelingen van de komende jaren?
-
Wat ziet de gemeenteraad, vanuit deze visie, als kerntaken en bijbehorende voorzieningen van de gemeente Heemstede?
In de volgende paragraaf zullen wij een uiteenzetting geven van de aanpak met betrekking tot de kerntakendiscussie.
Leeswijzer Onderstaande figuur schetst de vier stappen benodigd voor de kerntakendiscussie.
Stap 1
Herijken visie
Stap 2
Stap 3
Takendebat
Maatschappelijk debat
Stap 4
Vaststellen visie & taken
Stap 5
Vaststellen structuurvisie
Scope van de opdracht Dit document bevat de resultaten van de eerste twee stappen en is opgezet langs de volgende structuur. Achtereenvolgens worden de huidige elementen van de visie Heemstede 2015 getoond en getoetst met behulp van twee typen onderzoek: (1) een trendanalyse en (2) een preferentiemeting. Beide typen onderzoek kunnen ogenschijnlijke tegenstrijdheden opleveren. Deze tegenstrijdigheden worden in deze fase nog niet verklaard, maar dienen als belangrijke input voor de 4e stap van het onderzoek: het vaststellen van de visie. Deloitte zal in deze stap juist inzoomen op die gebieden waar de raad afwijkt van de huidige visie en/of waar trendanalyse en preferentiemeting elkaar tegenspreken. Op de gebieden waar de raad het wel over eens is, zal Deloitte zich overigens ook op richten, zij het in een zuiver toetsende sfeer. De onderwerpen op het gebied van milieu en technologie zijn nog niet meegenomen in deze rapportage. Deze zullen na stap 3, het maatschappelijk debat, worden gerapporteerd aan de raad.
2
Hoofdstuk 2: Trendanalyse “In 2015 is Heemstede een mooi dorp, waar jong en oud, arm en rijk, verstokte Heemstedenaren en 'import' met plezier wonen. Mensen kunnen er heerlijk winkelen, voelen zich er veilig en genieten van Groenendaal en het – historisch - dorpsschoon. Ze vinden er de zorg die zij nodig hebben en voor hun kinderen kiezen ze het onderwijs dat hen aanspreekt en dat aansluit bij de mogelijkheden”. Deze tekst, afkomstig van de website van de gemeente Heemstede, is de inleiding van de visie Heemstede 2015, zoals deze in het jaar 2000 tot stand is gekomen. Een kerntakendiscussie is gebaat bij een juiste visievorming: met andere woorden welke kerntaken passen bij de richting die de gemeente Heemstede volgt? Binnen de raad bestaan hierover verschillen van inzicht. Waar sommige politieke stromingen uitgaan van een maakbare en daarmee beïnvloedbare toekomst, stellen anderen dat de toekomst minder beïnvloedbaar is met huidige beleidsinspanningen. Niettemin vinden de politieke stromingen elkaar in de visie Heemstede 20151 die voornamelijk gericht is op het creëren, dan wel behouden van een aantrekkelijke leefomgeving binnen de gemeente. Om de huidige visie op Heemstede 2015 te kunnen herijken, heeft Deloitte deze langs een aantal significante politieke, sociale, demografische ontwikkelingen gelegd zoals vergrijzing, opleidingsniveau, economische factoren, enzovoort. Daarbij is uitgegaan van die trends die van invloed zijn op gemeentelijk beleid. Voor elke trend zijn concrete effecten verwoord (bijvoorbeeld een toename van het aantal ouderen als gevolg van vergrijzing). Bij elk van deze effecten is vervolgens gevraagd of het effect wenselijk of onwenselijk is, merkbaar of verwacht, beïnvloedbaar met behulp van gemeentelijk beleid en ten slotte of raadsleden bereid zijn investeringen te steunen om een effect te stimuleren of juist tegen te gaan.
Identificeren van kansen en bedreigingen Bij de vragen of een effect wenselijk, en merkbaar/verwacht is, werd impliciet gevraagd naar kansen en bedreigingen voor Heemstede op termijn. Indien een meerderheid van de raad een bepaald effect immers als wenselijk en verwacht onderstreept, is het waarschijnlijk dat het betreffende effect positieve gevolgen voor de gemeente Heemstede heeft. Hetzelfde gaat op voor onwenselijke effecten; deze worden gekwalificeerd als bedreigingen. Onderstaand overzicht geeft weer hoe de raad van Heemstede denkt over trends in de gemeente Heemstede.
1 Heemstede 2015, http://www.heemstede.nl/Smartsite.shtml?id=151
3
Hieronder wordt een overzicht getoond van de kansen en bedreigingen voor de gemeente Heemstede. Kansen en bedreigingen voor Heemstede Beïnvloedbaar
Bereid om te stimuleren of voorkomen
-
-
J
-
J
-
N
J
J
-
Een toename van grote winkelketens in stads- en winkelcentra
N
-
J
-
Een afname van het aantal gezinnen
N
-
J
J
Een toename van behoefte aan groenvoorzieningen
J
J
J
J
Een toename van digitale dienstverlening
J
J
J
J
Een betere verantwoording over gemeentelijke prestaties aan de samenleving
J
J
J
J
Een toename van duurzaam inkopen door gemeente
J
J
J
J
Meer digitalisering van de gemeentelijke bedrijfsvoering
J
J
J
J
Een toename van de detailhandel
J
-
J
J
Een toename van het eigen woningbezit
J
-
J
-
Terugbrengen van totale CO2 uitstoot in de gemeente
J
-
-
J
Maatschappelijk effect
Wenselijk
Merkbaar
Een toename van leegstand van woningen
N
Een afname van het aantal inwoners
N
Een afname van het opleidingsniveau
Een toename van het gebruik van de elektrische auto
J
-
J
-
Een toename van werk in de dienstensector
-
-
-
-
Een toename van behoefte aan culturele activiteiten
-
-
J
-
Een toename van het aantal welgestelde ouderen
-
J
J
-
Een toename van het aantal leerlingen per school
-
-
-
J
Een toename van vertrek van jongeren richting de stad
-
J
-
-
Een toename van het aantal eenpersoonshuishoudens
-
J
J
-
Een toename van het aantal auto's
-
J
-
J
Een toename van de gemiddelde leeftijd van inwoners
-
J
-
J
Een toename van het aantal ouderen
-
J
J
-
Een toename van het gebruik van social media
-
J
-
J
J = JA voor meer dan 51%, N = NEE voor meer dan 51%, - = geen meerderheid JA of NEE
De raad ziet een aantal effecten als onwenselijk, waarbij zij overigens uitsluitend een afnemend opleidingsniveau als merkbaar/verwacht en daarmee als een bedreiging kwalificeert. Bij de wenselijke effecten ziet de raad een toenemende behoefte aan groen, toenemende digitalisering in dienstverlening en bedrijfsvoering, verbeterde verantwoording en duurzamer inkopen als kansen die merkbaar zijn en verwacht worden. Dit zijn kansen die voor de gemeente Heemstede moeten worden meegenomen in de visievorming.
4
Hoofdstuk 3: Preferenties van de raad, ordening van thema’s en taken Voor het tweede deel van het onderzoek heeft Deloitte de raadsleden via een internet-enquête bevraagd over het taak- en voorzieningenniveau van de gemeente Heemstede. Hierbij heeft zij de preferenties van de raad inzichtelijk gemaakt op het gebied van de gemeentelijke voorzieningen. Aan de hand van gerichte vragen werd de raadsleden eerst gevraagd keuzes te maken tussen thema’s die het gemeentelijke taakveld bepalen. Er spelen verschillende thema’s bij de gemeente en bij die thema’s horen diverse voorzieningen. Het is daarom belangrijk om vast te stellen welke thema’s belangrijk worden gevonden, om vervolgens te kijken welke voorzieningen hierbij passen. Deloitte heeft twee manieren gebruikt om de preferentieniveaus van de raad inzichtelijk te maken: (1) met keuzes (ordenen) en (2) met behulp van het verdelen van 100 punten over alle taken. In de onderstaande figuren zijn de resultaten van deze exercitie weergegeven. Belangrijke thema's - geprefereerd boven ander thema Het beheersen van de gemeentefinanciën Het borgen van het zorg- en welzijnsniveau Het bevorderen van de bereikbaarheid Het beschermen van het milieu Het bieden van dienstverlening aan inwoners Het bieden van financiële zorg aan zwakkeren in de samenleving
Het bieden van sport-, recreatie- en vrijetijdsmogelijkheden Het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen Het faciliteren van woningaanbod Het bevorderen van het winkelaanbod Het bieden van onderwijsvoorzieningen Het beheersen van de inwonerssamenstelling 0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Aantal keren genoemd als geprefereerd thema
Belangrijke thema's - toegekende punten
Het beheersen van de gemeentefinanciën Het bevorderen van de bereikbaarheid Het borgen van het zorg- en welzijnsniveau Het beschermen van het milieu Het bieden van financiële zorg aan zwakkeren in de samenleving Het bieden van dienstverlening aan inwoners Het bieden van onderwijsvoorzieningen Het bieden van sport-, recreatie- en vrijetijdsmogelijkheden Het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen Het bevorderen van het winkelaanbod Het faciliteren van woningaanbod Het beheersen van de inwonerssamenstelling 0,0%
2,0%
4,0%
6,0%
8,0%
10,0%
12,0%
14,0%
Aantal toegekende punten
Uit de rangordening komen drie clusters van gemeentelijke taken naar voren. Tussen deze clusters is een duidelijke en significante scheiding aan te brengen. De betreffende clusters zijn als volgt te kwalificeren: 5
Cluster 1: de belangrijkste gemeentelijke taken Naar aanleiding van de uitkomsten kan geconstateerd worden dat een meerderheid van de raadsleden de volgende taken als de belangrijkste gemeentelijke taken kwalificeert: het beheersen van de gemeentefinanciën, het borgen van zorg- en welzijnsniveau en het bevorderen van de bereikbaarheid. Deze taken staan in de top drie in beide scoremethoden. Cluster 2: overwegend belangrijke gemeentelijke taken In het tweede cluster wordt een grotere variantie in de mate van belangrijkheid bij de gemeentelijke taken duidelijk. De raad kwalificeert deze taken daarmee als ‘overwegend belangrijk’. Interessant om te zien is het verschil in uitkomsten tussen de beide methoden. De eerste methode, waarbij men werd gevraagd om telkens tussen twee thema’s te kiezen leidt tot een ander overzicht dan de tweede methode. Onder het tweede cluster vallen: het beschermen van het milieu, het bieden van dienstverlening aan inwoners, het bieden van financiële zorg aan zwakkeren in de samenleving en het bieden van sport-, recreatie- en vrijetijdsmogelijkheden. Cluster 3: de minst belangrijke gemeentelijke taken Tot slot is er een derde cluster waarneembaar waarin de minst belangrijke gemeentelijke taken naar voren komen. Dit zijn: het faciliteren van woningaanbod, het bevorderen van winkelaanbod en het beheersen van de inwonerssamenstelling. Onduidelijk toe te wijzen taken: Tot slot zijn er twee taken die dan wel overwegend, dan wel het minst belangrijk worden geacht door de raadsleden. De beide methoden laten hierbij dermate veel variantie zien dat deze niet zonder nadere verdieping aan een cluster toebedeeld kunnen worden. Dit betreft de taken: het bieden van onderwijsvoorzieningen en het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen. Voorkeuren binnen de taken (subtaken) De preferentiemeting was opgesplitst in twee afzonderlijke delen. Het eerste deel was gericht op het identificeren van de belangrijkste taken, eigenlijk de hoofd- of kerntaken te noemen. Vervolgens werd er per hoofdtaak gevraagd naar subtaken, dat wil zeggen de concrete taakuitvoeringen. Bij de hoofdtaak ‘het borgen van het zorg- en welzijnsniveau’ is het doorontwikkelen van het centrum voor jeugd en gezin bijvoorbeeld een subtaak. In bijlage 3 zijn alle voorkeuren voor de subtaken weergegeven.
6
Hoofdstuk 4: Impact van trends op huidige visie Dit hoofdstuk heeft als doel de huidige visie Heemstede 2015 te herijken. Onder de afzonderlijke thema’s wordt telkens eerst de huidige visie uiteengezet in een lichtblauw kader. Vervolgens worden de uitkomsten van het onderzoek naar trends en voorkeuren bij de raadsleden naast de huidige visie Heemstede 2015 gelegd.
Wonen De huidige visie Heemstede 2015 richt zich binnen het onderwerp wonen op het bereiken van een adequate mix van inwoners, een gedifferentieerd woningaanbod en het beperken van de nieuwbouw. Daarnaast is er aandacht voor het groen binnen de gemeente en meer specifiek het privégroen bij inwoners. Adequate mix van bewoners De visie 2015 stelt dat de huidige differentiatie in het woningaanbod tenminste gehandhaafd moet worden, dan wel dat het aandeel goedkope, betaalbare en middel dure woonruimten toeneemt. Op die manier streeft de gemeente naar een adequate mix van bewoners. De raad gaat er overwegend van uit dat de leeftijdssamenstelling van de Heemsteedse inwoners niet beïnvloedbaar is. Wel verwacht de raad het vestigingsklimaat voor gezinnen, ouderen en alleenstaanden te kunnen beïnvloeden. Een toename van het aantal ouderen wordt verwacht, maar de raad is niet uitgesproken over de
Adequate mix van bewoners Visie 2015
Trends
Preferenties
√
-
↓
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
(on)wenselijkheid van deze ontwikkeling. Wel wordt een afname van het aantal gezinnen door een meerderheid van de raadsleden als onwenselijk ervaren, hoewel men bereid is slechts in enkele zaken rondom het vestigingsklimaat voor gezinnen te investeren. De raad wil wel investeren in een adequate mix van bewoners, maar is niet uitgesproken over hoe dit moet gebeuren (bijvoorbeeld door het verbeteren van het aanbod in sociale voorzieningen als huurwoningen, etc.). In de preferentiemeting scoort de taak ‘het beheersen van de inwonerssamenstelling’ het laagst van alle thema’s. Binnen dit onderwerp blijkt een grote voorkeur te bestaan voor het bieden van een goed vestigingsklimaat voor ouderen, jongeren en alleenstaanden, maar veel minder voor gezinnen.
7
Gedifferentieerd woningaanbod De visie 2015 stelt een antwoord te willen bieden op de woningvraag van zoveel mogelijk typen woningzoekenden (jongeren, starters, ouderen). Tevens zijn de inspanningen, naast nieuwbouw, toegespitst op het instandhouden van voldoende goedkope woningen voor de lagere inkomensgroepen alsook de geschiktheid van de woningvoorraad voor specifieke doelgroepen als ouderen en gehandicapten. Gedifferentieerd woningaanbod
De resultaten van de vragenlijst tonen dat de raad eventuele leegstand van woningen en een afname van het aantal inwoners in Heemstede onwenselijk vindt. Zij is echter niet uitgesproken over de mate waarin deze trends worden verwacht en of de bijbehorende effecten te beïnvloeden zijn. Verwacht wordt dat er meer
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
-
↓
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
eenpersoonshuishoudens komen, dat hoger opgeleiden vertrekken uit de gemeente en dat er meer welgestelde ouderen komen. Een meerderheid van de raad stelt bereid te zijn om te investeren in het aanpassen van het woningaanbod op de samenstelling van de bevolking. Bij een meer specifieke vraag over nieuwbouw is de raad echter enkel bereid tot het bouwen van meer eengezinswoningen. In de preferentiemeting scoort het faciliteren van woningaanbod relatief laag als belangrijk thema voor de raad. Binnen het thema woningaanbod prefereert de raad de nieuwbouw van appartementen en sociale huurwoningen boven de nieuwbouw van overige typen woningen zoals koopappartementen, aangepaste woningen voor ouderen en eengezinswoningen. Nieuwbouw beperken De visie 2015 stelt dat de cijfers over de woningbehoefte laten zien dat het kwantitatieve tekort aan woningen in Heemstede zal afnemen en op termijn zelfs zal verdwijnen. Substantiële nieuwbouw zal snel betekenen dat er wordt gebouwd op één van de landgoederen en/of de groene randen van Heemstede. Dit is iets wat men zo veel mogelijk wil beperken. Wel kan er soms sprake zijn van vervangende nieuwbouw. Nieuwbouw beperken
Over nieuwbouw van woningen is de raad het eens: nieuwbouw in Heemstede is ongewenst en dient zoveel mogelijk beperkt te worden. Dit geldt niet voor de bouw van nieuwe eengezinswoningen, hierin is men wel bereid te investeren. In de preferentiemeting duidt de lage score van het thema ‘faciliteren van woningaanbod’ door de
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
↓
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
raad op een algemene tendens om veranderingen in het woningaanbod en nieuwbouw te beperken.
8
Groen binnen de gemeente De visie 2015 stelt dat Heemstede als groene woongemeente de groene draad is van de gemeentelijke beleidsstrategie. Dit houdt in dat moet worden gelet op behoud en zo mogelijk versterking van de aanwezige groenkwaliteit, gevormd door de ecologische verbindingszones, de landgoederen en het openbaar groen in de wijken. Groen binnen de gemeente
De raad ziet een toename van de behoefte aan groenvoorzieningen
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
?
als een wenselijke en verwachte trend. Men gaat er ook vanuit dat deze groeiende behoefte zich voortzet binnen de gemeente en is bereid te investeren in het groene karakter van de gemeente. De raad wil daarbij voornamelijk de huidige groenvoorzieningen
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ? onduidelijk door grote verschillen in raad ↓ minst belangrijk
beschermen, er is geen meerderheid voor het aanleggen van nieuwe voorzieningen. In de preferentiemeting wordt het beschermen van het milieu en het bieden van groenvoorzieningen door de raad als overwegend belangrijk geacht. Over het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen is het moeilijk vast te stellen of de raad dit een overwegend belangrijke taak of een minder belangrijke taak vindt. Binnen de taak groenvoorzieningen heeft de raad overigens de voorkeur voor het aanleggen van nieuwe voorzieningen boven het handhaven van onderhoudsnormen van de huidige groenvoorzieningen. Dit is in tegenspraak met de eerdere constatering uit de trendanalyse. Privégroen bij inwoners De visie 2015 stelt dat in veel wijken in Heemstede de groene uitstraling meer wordt bepaald door het privégroen dan door het openbare groen. Het belang van hoogwaardig privégroen moet dan ook niet worden onderschat. Privégroen bij inwoners
Privégroen van inwoners is een vraagstuk waarover de raad verdeeld
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
-
↕
is. Hoewel een meerderheid groen in wijken wil stimuleren, is de raad verdeeld over de vraag of het privé groen van inwoners met gemeentelijk beleid beïnvloedbaar is. De preferentiemeting toont dat de raad over het bieden en onderhouden van
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
groenvoorzieningen verdeeld is, waardoor het belang van dit onderwerp niet goed is in te schatten. Binnen de categorie groenvoorzieningen scoort het bevorderen van privégroen hoog in vergelijking met het onderhoud van huidige en aanleg van nieuwe groenvoorzieningen
9
Werken De huidige visie Heemstede 2015 richt zich binnen het onderwerp werken op het zijn van een forensengemeente, het beperken van de nieuwbouw van kantoren, het behouden kan kleinschalige detailhandel, het borgen van een goed en gevarieerd winkelbestand, de inrichting van de openbare ruimte aanpassen aan winkeliers en het verbeteren van de parkeergeleden rondom winkelcentra. Forensengemeente De visie 2015 stelt dat Heemstede kan worden getypeerd als een forensengemeente, en dat een goede bereikbaarheid daarom mede van belang is voor een aantrekkelijk woonklimaat. Forensengemeente
Voor een forensengemeente is de bereikbaarheid per auto en
Visie 2015
Trends
Preferenties
openbaar vervoer uitermate belangrijk, samen met een goed
√
√
↑
vestigingsklimaat voor inwoners. De raad verwacht dat het gebruik van de auto toeneemt, maar schat in dat enkel het gebruik van de auto binnen de gemeente beïnvloedbaar is. Bovendien acht zij de
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
mate van invloed op het gebruik van de auto van en naar de gemeente beperkt. Daarmee in lijn is er geen meerderheid voor de aanleg van extra wegen of verbindingszones. Wel is men bereid te investeren in het verbeteren van alternatieven voor de auto. Het vestigingsklimaat wordt beïnvloedbaar geacht, maar men is verdeeld over de concrete invulling hiervan. De preferentiemeting toont dat het bevorderen van de bereikbaarheid als zeer belangrijk thema wordt aangemerkt door de raad. Binnen de mogelijkheden om de bereikbaarheid te bevorderen, heeft de raad de voorkeur voor aanleg van nieuwe wegen naar Amsterdam en voor maatregelen om het vrachtverkeer in het centrum te beperken. Als minst geprefereerde zaken binnen bereikbaarheid noemt de raad het verder verbeteren van de doorstroom op de Herenweg, Dreef en Zandvoortlaan en het vanuit de gemeente aandringen op het verbinden van bestaande wegen.
10
Nieuwbouw van kantoren beperken De visie 2015 stelt dat marktonderzoek heeft uitgewezen dat aan meer kantoren in Heemstede geen behoefte bestaat. Wel stelt de visie dat voor de huidige en toekomstige werkgelegenheid zakelijke dienstverlening en persoonlijke dienstverlening van belang is in Heemstede. Nieuwbouw van
De raad is momenteel niet uitgesproken over de wenselijkheid en verwachting van een toename van zakelijke dienstverlening binnen Heemstede, waarvoor de aanwezigheid van kantoren van belang zou kunnen zijn. Een grote meerderheid van de raad is niet bereid te investeren in de bouw van nieuwe kantoorpanden. Juist de lage score bij de preferentiemeting toont het beperkte belang dat de raad
kantoorpanden beperken Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
↓
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
hecht aan het thema ‘faciliteren van woningaanbod’ Dit duidt op een algemene tendens om nieuwbouw te beperken. Behoud van kleinschalige detailhandel De visie 2015 stelt dat de kleinschaligheid van winkelpanden en de daarin gevestigde winkels een belangrijke factor is voor het succes van de Heemsteedse winkelcentra. Er dient voor gewaakt te worden dat de winkelcentra herkenbaar ‘Heemsteeds’ blijven en niet verworden tot een 'dertien-ineen-dozijn-centrum'. Daarnaast is het belangrijk dat het mogelijk is om met de auto voor de deur van de winkel te komen. Een toename van de detailhandel wordt door de raad als wenselijk
Behoud van kleinschalige
en beïnvloedbaar gekwalificeerd. Men is ook bereid te investeren in
detailhandel
het vestigingsklimaat voor detailhandel door het ontwikkelen van meer parkeermogelijkheden nabij winkelcentra en te investeren in city marketing. De preferentiemeting toont aan dat het bevorderen van het winkelaanbod door de raad als minder belangrijk wordt
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
↓
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
beschouwd dan overige thema’s. Binnen het onderwerp prefereert men de aanleg van extra parkeervoorzieningen in het centrum boven city marketing en het voeren van detailhandelstimulerend beleid.
11
Goed en gevarieerd winkelbestand De visie 2015 stelt dat er sprake is van een goed en gevarieerd winkelbestand dat Heemstede levendig maakt en waar de Heemsteedse inwoners wel bij varen. De centra hebben ook een duidelijk regionale functie. Goed en gevarieerd
Anno 2011 wordt het concept van detailhandelstimulerend beleid
winkelbestand
door de raad beaamd, maar de toename van het aantal winkelketens
Visie 2015
Trends
Preferenties
wordt als onwenselijk beschouwd. Men is bereid om te investeren in
√
√
↓
voorzieningen voor winkels, maar daarbij wordt geen expliciet onderscheid gemaakt tussen voorzieningen voor specialistische detailhandel en winkelketens. De preferentiemeting toont dat het
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
bevorderen van het winkelaanbod door de raad als minder belangrijke taak wordt beschouwd dan overige thema’s. Inrichting openbare ruimte aanpassen aan winkeliers De visie 2015 stelt dat de verantwoordelijkheid om de winkelcentra levensvatbaar te houden en zo mogelijk een kwaliteitsimpuls te geven, een gedeelde is. De winkeliers zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun winkel en de daarbij behorende uitstraling; de gemeente is verantwoordelijk voor een inrichting van de openbare ruimte die daarbij past. Inrichting openbare ruimte
Een meerderheid van de raad merkt dat meer inwoners uit de regio
aanpassen aan winkeliers
naar Heemstede komen om te winkelen en is bereid te investeren in
Visie 2015
Trends
Preferenties
alle zaken die het vestigingsklimaat voor winkeliers bevorderen: city
√
√
↓
marketing, parkeervoorzieningen, extra parkeermogelijkheden nabij de winkelcentra en het beschermen van huidige groenvoorzieningen in het centrum. De preferentiemeting toont dat het bevorderen van
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
het winkelaanbod, evenals het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen, door de raad als minder belangrijk worden beschouwd dan overige thema’s.
12
Parkeergelegenheden rondom winkelcentra verbeteren De visie 2015 stelt dat meer bewoners uit de regio inkopen gaan doen in Heemstede. Deze verwachte extra klandizie zal, bovenop de huidige concentratie zoals in het winkelcentrum Binnenweg-Raadhuisstraat, leiden tot meer dan de nu al voorkomende problemen op het gebied van doorstroming en ontsluiting. Daarom moeten de mogelijkheden van één of meer parkeergarages rondom dit centrum serieus worden onderzocht. Een toename van het autogebruik en de aantrekkingskracht van Heemsteedse winkels op de regio is verwacht door de raad en zij is bereid te investeren in parkeergelegenheden rondom winkelcentra. De preferentiemeting toont dat de raad, binnen het laag gescoorde thema ‘bevorderen van het winkelaanbod’, de aanleg van extra parkeervoorzieningen in het centrum prefereert boven city
Parkeergelegenheden rondom winkelcentra verbeteren Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
↓
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
marketing en het voeren van detailhandelstimulerend beleid.
13
Welzijn De huidige visie Heemstede 2015 richt zich binnen het onderwerp welzijn op het beschermen van bewoners in achterstandssituaties, het bieden van mogelijkheden voor ontspanning, ontplooiing en ontmoeting, een gemeentelijke regie op basisvoorzieningen, meer toepassingen van het profijtbeginsel en meer culturele activiteiten. Daarnaast richt de gemeente zich op specifieke leeftijdsgroepen door gepaste voorzieningen voor ouderen te bieden, rekening te houden met voorzieningen voor jongeren en te anticiperen op een groei van het aantal leerlingen in het middelbaar onderwijs. Bescherming en ondersteuning van inwoners in achterstandssituaties De visie 2015 stelt dat er curatieve voorzieningen nodig zijn die - veelal tijdelijk - worden ingezet om Heemstedenaren die in een achterstandssituatie zijn geraakt hier weer uit te helpen. In dit kader wordt gesproken over vangnetvoorzieningen (o.a. aangemerkt als bijstandsverlening/minimabeleid, werkgelegenheid/arbeidsvoorzieningen, sociale werkvoorziening, voorzieningen Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG), belangenbehartiging gericht op ouderen en gehandicapten en het algemeen maatschappelijk werk). Bescherming en
De raad stelt te streven naar een adequate mix van inwoners en erkent dat het aantal ouderen toeneemt. Bovendien is de raad bereid te investeren in een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor ouderen, gezinnen en alleenstaanden. Daarbij hoort een goed aanbod aan vangnetvoorzieningen en sociale huurwoningen. De raad heeft zich echter uitgesproken tegen het verder verbeteren van de sociale voorzieningen. De preferentiemeting toont dat het bieden
ondersteuning van inwoners in achterstandssituaties Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
↕
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
van financiële zorg aan zwakkeren in de samenleving een thema is dat gemiddeld belangrijk wordt geacht door de raad. Binnen de mogelijkheden voor minimabeleid heeft de raad de voorkeur voor het bieden van een declaratieregeling voor schoolkosten, boven het bieden van een collectieve ziektekostenverzekering en declaratieregeling voor schoolkosten.
14
Gemeentelijke regie op basisvoorzieningen De visie 2015 stelt dat basisvoorzieningen voorzien in een aantoonbare maatschappelijke behoefte en essentieel zijn voor het realiseren van de curatieve en/of preventieve doelstelling. Het zijn voorzieningen met een breed draagvlak die van een zodanig belang worden geacht voor het welzijn van de Heemsteedse inwoners dat de gemeente, indien er op dit gebied geen particulier initiatief wordt ondernomen, zich verantwoordelijk voelt om deze voorzieningen zelf te realiseren en in stand te houden. De raad is in het kader van basisvoorzieningen zoals onderwijs,
Gemeentelijke regie op basisvoorzieningen
sociale voorzieningen en bibliotheekbezoek, verdeeld over de vraag in hoeverre hierin moet worden geïnvesteerd. De preferentiemeting toont dat de raad het thema onderwijsvoorzieningen en het bieden van sport- recreatie- en vrijetijdsmogelijkheden beschouwt als relatief laag, tot gemiddeld belangrijk.
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
-
?
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ? onduidelijk door grote verschillen in raad ↓ minst belangrijk
Meer toepassing van het profijtbeginsel De visie 2015 stelt dat is overgegaan tot een verruiming van de toepassing van het profijtbeginsel, waarbij uitgangspunt is dat deelnemers aan welzijnsactiviteiten, voor zover dit geen vangnetvoorzieningen betreffen, een financiële eigen bijdrage leveren. Eventuele ongewenste gevolgen voor Heemstedenaren met een minimuminkomen worden voorkomen via het minimabeleid en kwijtscheldingsbeleid. De raad kan een verruiming van het profijtbeginsel toepassen door
Meer toepassing van het profijtbeginsel
een eigen bijdrage voor voorzieningen in te voeren. Tot op heden is de raad hierover niet geraadpleegd door Deloitte op dit punt. Dit zal in stap 4 aan de orde worden gesteld.
Visie 2015
Trends
Preferenties
√ √ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
15
Gepaste voorzieningen voor ouderen De visie 2015 stelt dat de snelle vergrijzing een stijging van kwantitatieve en kwalitatieve vraag naar voorzieningen tot gevolg zal hebben. Zeker op het gebied van zorgfaciliteiten bij het wonen en het vervoer zal de vraag van ouderen toenemen. De grotere vraag naar voorzieningen die te maken hebben met het langer zelfstandig wonen van ouderen, zal door de gemeente en de welzijns- en zorgorganisaties, inclusief de mantelzorg, moeten worden opgevangen. Een toename van het aantal ouderen wordt verwacht door de raad
Gepaste voorzieningen voor ouderen
en men is ervan overtuigd het vestigingsklimaat voor deze groep te kunnen beïnvloeden. De raad wil in dit kader investeren in gepast openbaar vervoer voor ouderen, maar is het oneens over investeringen in seniorenwoningen en het creëren van meer recreatiemogelijkheden voor ouderen. De preferentiemeting toont
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
↑
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
dat het onderwerp zorg door de raad als zeer belangrijk wordt beschouwd en het onderwerp woningaanbod als minder belangrijk. Binnen woningaanbod scoort het faciliteren van nieuwe aangepaste seniorenwoningen laag. Binnen het onderwerp zorgvoorzieningen scoren de onderdelen die voor ouderen het meest relevant zijn, mantelzorg en de algemene bevorderingen van de gezondheid van inwoners, gemiddeld. Rekening houden met voorzieningen voor jongeren De visie 2015 stelt dat bij plannen voor nieuwbouw en/of herinrichting van wijken expliciet dient te worden ingegaan op de mogelijkheid om speelterreintjes en andere voorzieningen voor jongeren, zoals jongerenontmoetingsplekken, aan te leggen. Daarnaast zal Heemstede zaken als de hoge deelname door jeugd aan sport en bibliotheekbezoek handhaven en versterken. De raad verwacht dat hoger opgeleiden meer uit de gemeente Heemstede naar de stad zullen trekken. De raad is verdeel over de (on)wenselijkheid van deze trend, maar onderstreept een algemene daling van het opleidingsniveau wel in meerderheid als onwenselijk. De raad is tevens verdeeld over de mate van invloed op het vestigingsklimaat van (hoger opgeleide) jongeren en of men moet investeren in het bibliotheekbezoek. Wel is men bereid te investeren
Rekening houden met voorzieningen voor jongeren Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
?
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ? onduidelijk door grote verschillen in raad ↓ minst belangrijk
in jongeren ontmoetingsplaatsen en de kwaliteit van scholen. De preferentiemeting toont dat onderwijsvoorzieningen als relatief onbelangrijk worden beschouwd in termen van preferenties door de raad. Daarnaast scoort het thema betreffende sport-, recreatie- en vrijetijdsmogelijkheden, waar ook de bibliotheek en de sportvelden onder vallen, gemiddeld. Opvallend is dat de bibliotheek en het onderhoud van de sportvelden binnen dit thema het laagst scoren. Het onderwerp zorg, 16
waaronder ook het Centrum voor Jeugd en gezin valt, wordt daarentegen als zeer belangrijk beschouwd, waarin de taak ‘doorontwikkelen van het centrum’ het meest wordt geprefereerd. Groei van het aantal leerlingen in middelbaar en basisonderwijs De visie 2015 stelt dat onderwijshuisvesting en de knelpunten hierin als gevolg van (1) de gestage groei van het aantal leerlingen op zowel basis- als voortgezet onderwijs en (2) de verdere invoering van de maatregel groepsgrootteverkleining in het basisonderwijs zullen leiden tot nieuwe investeringen. Een eenduidig standpunt over de wenselijkheid en verwachting van
Groei van het aantal
een toenemend aantal leerlingen in middelbaar en basisonderwijs is
leerlingen in middelbaar en
niet door de raad gegeven. Men is het ook oneens over in hoeverre
basisonderwijs
de gemeente de kwaliteit en toegankelijkheid van het scholenaanbod kan beïnvloeden en of men hierin wil investeren. De preferentiemeting toont dat onderwijsvoorzieningen als relatief onbelangrijk worden beschouwd in termen van preferenties door de raad. Daarbinnen scoort het bieden van huisvesting aan middelbaar
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
-
?
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ? onduidelijk door grote verschillen in raad ↓ minst belangrijk
en basisonderwijs het laagst. Meer culturele activiteiten De visie 2015 stelt dat de combinatie van natuur, cultuur en recreatie Heemstede zeer aantrekkelijk maakt. Heemstede kent 80 rijksmonumenten (waaronder veel landgoederen) en 30 provinciale monumenten. De intentie is om een gemeentelijke monumentenlijst op te stellen en daarmee meer culturele activiteiten aan te bieden aan inwoners. De mate van invloed op culturele activiteiten acht de raad als groot. Men is het echter oneens over de wenselijkheid van meer culturele
Meer culturele activiteiten Visie 2015
Trends
Preferenties
√
-
↕
activiteiten en over de vraag of men hierin wil investeren. De preferentiemeting toont dat het bieden van sport-, recreatie- en vrijetijdsmogelijkheden gemiddeld scoort in mate van belang ten
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
opzichte van andere thema’s. Daarbinnen scoort het behoud van het Oude Slot het hoogst, boven overige recreatieve voorzieningen als onderhoud van sportvelden.
17
Regio De huidige visie Heemstede 2015 richt zich binnen het onderwerp regio hoofdzakelijk op de regionale ontsluiting en recreatie. Regionale ontsluiting De visie 2015 stelt dat de economische structuur in de regio leidt tot een grote mobiliteit tussen de verschillende gemeenten. Dit heeft consequenties voor de bereikbaarheid en vormt dan ook een punt van aandacht. Regionale ontsluiting
Een overgrote meerderheid van de raad is bereid te investeren in het bevorderen van de regionale ontsluiting. Gezien de transit-functie die Heemstede heeft (enerzijds tussen Haarlem en Leiden, anderzijds tussen Zandvoort en A4) is het logischerwijs verklaarbaar dat het thema bereikbaarheid als een van de belangrijkste thema’s wordt
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
√
↑
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
aangemerkt door de raad. Daarbinnen scoort de aanleg van nieuwe wegen naar Amsterdam het hoogst (ontsluiting as Zandvoort-A4). Recreatie De visie 2015 stelt dat recreatie aanmerkelijk aan belang gaat winnen. Dit sluit aan op de provinciale wens om meer te investeren in de regionale culturele infrastructuur. Recreatie
Er bestaan binnen de raad verschillende meningen over de vraag of er geïnvesteerd moet worden in meer recreatie (sport, cultuur, etc.) en in bibliotheekbezoek. Voor beide thema’s is geen meerderheid aan te wijzen. Men geeft aan dat deze zaken wel goed beïnvloedbaar zijn voor de gemeente, maar voelt geen sterke behoefte om dit te
Visie 2015
Trends
Preferenties
√
-
↕
√ ondersteund door raad - raad is het oneens ↑ meest belangrijk ↕ overwegend belangrijk ↓ minst belangrijk
doen. De preferentiemeting toont dat recreatie, dat samenkomt in de thema’s groenvoorzieningen en vrijetijdsmogelijkheden, door de raad als gemiddeld belangrijk wordt beschouwd. Binnen vrijetijdsmogelijkheden scoort het onderhoud van het Oude Slot het hoogst en onderhoud van sportcentra en zwembaden het laagst.
18
Bijlage 1: Toelichting op trends Trend s
Adequate mix van bewoners
√
-
Gedifferentieerd woningaanbod
√
-
De raad acht eventuele leegstand van woningen en een afname van het aantal inwoners in Heemstede onwenselijk. Zij is echter niet uitgesproken over de mate waarin deze trends worden verwacht en de effecten beïnvloedbaar zijn. Verwacht wordt dat er meer eenpersoons huishoudens komen, dat hoger opgeleiden vertrekken uit de gemeente en dat er meer welgestelde ouderen komen. Een meerderheid van de raad stelt bereid te zijn om te investeren in het aanpassen van het woningaanbod op de samenstelling van de bevolking. Bij een meer specifieke vraag over nieuwbouw, is de gemeente echter enkel bereid tot het bouwen van meer eengezinswoningen.
Nieuwbouw beperken
√
√
Nieuwbouw van woningen is een punt waarover de raad het oneens is, op de bouw van nieuwe eengezinswoningen na: hierin is men wel bereid te investeren. Dit is in lijn met het feit dat de raad het oneens is over de ontwikkeling van het aantal inwoners in Heemstede en daarmee ook over de noodzaak van nieuwbouw.
Groen binnen de gemeente
√
√
De raad ziet een toename van de behoefte aan groenvoorzieningen als een wenselijke en verwachte trend. Men denkt het groen binnen de gemeente te kunnen stimuleren en is bereid dit te doen, waarbij de raad voornamelijk de huidige groenvoorzieningen wil beschermen, maar geen meerderheid heeft om nieuwe voorzieningen aan te leggen.
Privé groen bij inwoners
√
-
Privé groen van inwoners is een vraagstuk waarover de raad het oneens is. Hoewel een meerderheid groen in wijken wil stimuleren, is men het niet eens over in hoeverre het privé groen van inwoners met gemeentelijk beleid beïnvloedbaar is.
Forensengemeente
√
√
Voor een forensengemeente is de bereikbaarheid per auto en openbaar vervoer belangrijk, samen met een goed vestigingsklimaat voor inwoners. De raad verwacht dat het gebruik van de auto toeneemt, maar schat in dat enkel het gebruik van de auto binnen de gemeente beïnvloedbaar is. Over de mate van invloed op het gebruik van de auto van en naar de gemeente is men het oneens. Daarmee in lijn is er geen meerderheid voor de aanleg van extra wegen. Wel is men bereid te investeren in het verbeteren van alternatieven voor de auto. Het vestigingsklimaat wordt beïnvloedbaar geacht, maar men is het oneens over de concrete invulling hiervan.
Nieuwbouw van kantoren beperken
√
√
De raad is niet uitgesproken over de wenselijkheid en verwachting van een toename van zakelijke dienstverlening binnen Heemstede. Een grote meerderheid van de raad is niet bereid te investeren in de bouw van nieuwe kantoorpanden.
Behoud van kleinschalige detailhandel
√
√
Een toename van de detailhandel wordt door de raad als wenselijk en beïnvloedbaar gescoord. Men is ook bereid te investeren in het vestigingsklimaat voor detailhandel, door het ontwikkelen van meer parkeermogelijkheden nabij winkelcentra en te investeren in city marketing.
Goed en gevarieerd winkelbestand
√
√
Detailhandel stimulerend beleid wordt door de raad beaamd, maar de toename van het aantal winkelketens wordt als onwenselijk beoordeeld. Men is bereid om te investeren in voorzieningen voor winkels, maar daarbij wordt geen expliciet onderscheid gemaakt tussen voorzieningen voor specialistische detailhandel en winkelketens.
Inrichting openbare ruimte aanpassen aan winkeliers
√
√
Een meerderheid van de raad merkt dat meer inwoners uit de regio naar Heemstede komen om te winkelen en is bereid te investeren in alle zaken die het vestigingsklimaat voor winkeliers bevorderen: city marketing, parkeervoorzieningen in het algemeen, extra parkeermogelijkheden nabij de winkelcentra en het beschermen van huidige groenvoorzieningen in het centrum.
Parkeergelegenheden rondom winkelcentra
√
√
Een toename van het autogebruik is verwacht door de raad en zij is bereid te investeren in parkeergelegenheden rondom winkelcentra.
Werken
Wonen
Visie 2015
Toelichting Men is het oneens over in hoeverre de leeftijdssamenstelling van de bevolking beïnvloedbaar is, maar verwacht wel de vestigingsklimaten voor gezinnen, ouderen en alleenstaanden te kunnen beïnvloeden. Een toename van het aantal ouderen is verwacht, maar de raad is het oneens over de wenselijkheid hiervan. Een eventuele afname van het aantal gezinnen wordt door een meerderheid van de raadsleden als onwenselijk ervaren, hoewel men bereid is slechts in enkele zaken rondom het vestigingsklimaat voor gezinnen te investeren. De raad wil wel investeren in een adequate mix van bewoners, maar is niet uitgesproken over hoe dit moet gebeuren (bijvoorbeeld verbeteren van sociale voorzieningen als huurwoningen, verbeteren van het onderwijsaanbod, etc.)
19
Trends
Bescherming en ondersteuning van inwoners in achterstandssituaties
√
√
De raad stelt te streven naar een adequate mix van inwoners en erkent dat het aantal ouderen toeneemt. Graag is de raad bereid te investeren in een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor ouderen, gezinnen en alleenstaanden. Daarbij hoort een goed aanbod aan vangnetvoorzieningen en sociale huurwoningen. De raad is het oneens over of de sociale voorzieningen verder verbeterd moeten worden en of het aantal woningen wellicht verminderd moet worden.
Gemeentelijke regie op basisvoorzieningen
√
-
De raad is in het kader van basisvoorzieningen zoals onderwijs, sociale voorzieningen en bibliotheekbezoek, verdeeld over in hoeverre daarin moet worden geïnvesteerd.
Meer toepassing van het profijtbeginsel
√
-
De raad kan een verruiming van het profijtbeginsel door haar bereidheid te tonen om te investeren in nieuwe sociale voorzieningen als huurwoningen, recreatiemogelijkheden voor ouderen en subsidie van bibliotheekbezoek. Op al deze punten is de raad het oneens met betrekking tot de investeringsbereidheid.
Gepaste voorzieningen voor ouderen
√
√
Een toename van het aantal ouderen wordt verwacht door de raad en men is ervan overtuigd het vestigingsklimaat voor deze groep te kunnen beïnvloeden. De raad wil in dit kader investeren in gepast openbaar vervoer voor ouderen, maar is het oneens over investeringen in seniorenwoningen en het creëren van meer recreatiemogelijkheden voor ouderen.
Rekening houden met voorzieningen voor jongeren
√
√
De raad verwacht dat hoger opgeleiden meer uit de gemeente Heemstede naar de stad zullen trekken. De raad is het oneens over de wenselijkheid van de deze trend, maar ervaart een algemene daling van het opleidingsniveau als onwenselijk. De raad is het tevens oneens over de mate van invloed op het vestigingsklimaat van (hoger opgeleide) jongeren en of men moet investeren in het bibliotheekbezoek. Wel is men bereid te investeren in jongeren ontmoetingsplaatsen en de kwaliteit van scholen.
Groei van het aantal leerlingen in middelbaar en basisonderwijs
√
-
Een eenduidig standpunt over de wenselijkheid en merkbaarheid van een toename van het aantal leerlingen in middelbaar- en basisonderwijs is niet door de raad gegeven. Men is het ook oneens over in hoeverre de gemeente de kwaliteit en toegankelijkheid van het scholenaanbod kan beïnvloeden en of men hierin wil investeren.
Meer culturele activiteiten
√
-
De mate van invloed op culturele activiteiten acht de raad als groot. Men is het echter oneens over de wenselijkheid van meer culturele activiteiten en in hoeverre men hierin wil investeren.
Regionale ontsluiting
√
√
Een overgrote meerderheid van de raad is bereid te investeren in het bevorderen van de regionale ontsluiting. Opvallend is dat de raad het oneens is over de mate van invloed op het gebruik van de auto van en naar de gemeente en er geen meerderheid is voor de aanleg van extra wegen. Wel is men bereid te investeren in het verbeteren van alternatieven voor de auto.
Recreatie
√
-
Er bestaan binnen de raad verschillende meningen over of er geïnvesteerd moet worden in meer recreatie (sport, cultuur, etc.) en in bibliotheekbezoek, waarvoor beide geen meerderheid is. Men geeft aan dat deze zaken wel goed beïnvloedbaar zijn voor de gemeente, maar voelt geen sterke behoefte om dit te doen.
Regio
Welzijn
Visie 2015
Toelichting
20
Bijlage 2: Toelichting op preferenties
Werken
Wonen
Visie 2015
Trends
Preferenties
Het beheersen van de inwonerssamenstelling scoort het laagst van alle thema’s. Binnen dit onderwerp blijkt een grote voorkeur te bestaan voor het bieden van een goed vestigingsklimaat voor ouderen, jongeren en alleenstaanden, maar veel minder voor gezinnen.
Toelichting
Adequate mix van bewoners
√
-
↓
Gedifferentieerd woningaanbod
√
-
↓
Het faciliteren van het woningaanbod scoort relatief laag als belangrijk thema door de raad. Binnen het woningaanbod prefereert de raad de nieuwbouw van appartementen en sociale huurwoningen boven de nieuwbouw van overige typen woningen zoals koopappartementen, aangepaste woningen voor ouderen en eengezinswoningen.
Nieuwbouw beperken
√
√
↓
De lage score van het thema ‘faciliteren van woningaanbod’ duidt op een algemene tendens om veranderingen in het woningaanbod en nieuwbouw te beperken
Groen binnen de gemeente
√
√
?
Het beschermen van het milieu en het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen wordt door de raad als vrij belangrijk geacht in relatie tot de overige thema’s. Binnen milieu heeft de raad voorkeur voor het terugbrengen van de CO2 uitstoot en het stimuleren van afvalscheiding. Onder groenvoorzieningen prefereert de gemeente de aanleg van nieuwe voorzieningen boven het handhaven van onderhoudsnormen van huidige groenvoorzieningen.
Privé groen bij inwoners
√
-
↕
Het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen wordt niet als zeer belangrijk gescoord ten opzichte van andere thema’s. Binnen de mogelijkheden onder groenvoorzieningen scoort het bevorderen van privé groen hoog in vergelijking met onderhoud van huidige en aanleg van nieuwe groenvoorzieningen
Forensengemeente
√
√
↑
Het bevorderen van de bereikbaarheid wordt als een zeer belangrijk thema aangemerkt door de raad. Binnen de mogelijkheden om de bereikbaarheid te bevorderen, prefereert de raad de aanleg van nieuwe wegen naar Amsterdam en verkeersbeperkende maatregelen voor vrachtverkeer in het centrum. Als minst geprefereerde zaken binnen bereikbaarheid noemt de raad het verder verbeteren van de doorstroom op de Herenweg, Dreef en Zandvoortlaan en het vanuit de gemeente aandringen op verbinden van bestaande wegen.
Nieuwbouw van kantoren beperken
√
√
↓
De lage score van het thema ‘faciliteren van woningaanbod’ duidt op een algemene tendens om veranderingen in het woningaanbod en nieuwbouw te beperken
Behoud van kleinschalige detailhandel
√
√
↓
Het bevorderen van het winkelaanbod wordt door de raad als minder belangrijk beschouwd dan overige thema’s. Binnen dit onderwerp prefereert men de aanleg van extra parkeervoorzieningen in het centrum boven city marketing en detailhandelstimulerend beleid voeren.
Goed en gevarieerd winkelbestand
√
√
↓
Het bevorderen van het winkelaanbod wordt door de raad als minder belangrijk beschouwd dan overige thema’s.
Inrichting openbare ruimte aanpassen aan winkeliers
√
√
↓
Het bevorderen van het winkelaanbod evenals het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen worden door de raad als minder belangrijk beschouwd dan overige thema’s.
Parkeergelegenheden rondom winkelcentra verbeteren
√
√
↓
Binnen het bevorderen van het winkelaanbod prefereert men de aanleg van extra parkeervoorzieningen in het centrum boven city marketing en het voeren van detailhandelstimulerend beleid.
21
Welzijn Regio
Visie 2015
Trends
Preferenties
Bescherming en ondersteuning van inwoners in achterstandssituaties
√
√
↕
Het bieden van financiële zorg aan zwakkeren in de samenleving is een thema dat als gemiddeld belangrijk wordt geacht door de raad ten aanzien van andere thema’s. Binnen de mogelijkheden voor minimabeleid heeft de raad de voorkeur voor het bieden van een declaratieregeling voor schoolkosten, boven het bieden van een collectieve ziektekostenverzekering en declaratieregeling voor schoolkosten.
Gemeentelijke regie op basisvoorzieningen
√
-
?
De raad scoort het thema onderwijsvoorzieningen en het bieden van sportrecreatie- en vrijetijdsmogelijkheden relatief laag, tot gemiddeld belangrijk.
Meer toepassing van het profijtbeginsel
√
-
↑
Binnen alle thema’s waaruit de raad kon kiezen, werd het beheersen van de gemeentefinanciën als belangrijkste geacht door de raad. Onderliggende voorzieningen en taken zijn niet substantieel verschillend van elkaar gewaardeerd, waaruit niet kan worden afgeleid dat de gemeente wil bezuinigen op budget- of structurele subsidies en zodoende meer het profijtbeginsel wil toepassen.
Gepaste voorzieningen voor ouderen
√
√
↑
Gepaste voorzieningen voor ouderen komen voort uit gepaste woningen en zorgvoorzieningen. Het onderwerp zorg wordt door de raad als zeer belangrijk gescoord, waar het onderwerp woningaanbod als minder belangrijk wordt beschouwd. Binnen woningaanbod scoort het faciliteren van nieuwe aangepaste seniorenwoningen laag. Onder zorgvoorzieningen scoren de onderdelen die voor ouderen het meest relevant zijn, mantelzorg en de algemene bevorderingen van de gezondheid van inwoners, gemiddeld.
Rekening houden met voorzieningen voor jongeren
√
√
?
Onderwijsvoorzieningen worden als relatief onbelangrijk gescoord in termen van preferenties door de raad.Het onderwerp zorg, waaronder ook het Centrum voor Jeugd en gezin valt, wordt daarentegen als zeer belangrijk gescoord, waaronder de taak omtrent het doorontwikkelen van het centrum als hoogst wordt geprefereerd.
Groei van het aantal leerlingen in middelbaar en basisonderwijs
√
-
?
Onderwijsvoorzieningen worden als relatief onbelangrijk gescoord in termen van preferenties door de raad. Daarbinnen scoort het bieden van huisvesting aan middelbaar en basisonderwijs het laagst.
Meer culturele activiteiten
√
-
↕
Het bieden van sport-, recreatie- en vrijetijdsmogelijkheden scoort gemiddeld in mate van belang ten opzichte van andere thema’s. Daarbinnen scoort het behoud van het Oude Slot het hoogst, boven overige recreatieve voorzieningen als onderhoud van sportvelden.
Regionale ontsluiting
√
√
↑
Het bevorderen van de bereikbaarheid wordt als een van de belangrijkste thema’s aangemerkt door de raad. Daarbinnen scoort de aanleg van nieuwe wegen naar Amsterdam het hoogst, maar blijkt de raad minder voorkeur te hebben om bestaande wegen te verbinden.
Recreatie
√
-
↕
Recreatie wordt door de raad als gemiddeld belangrijk beschouwd en komt samen in de thema’s groenvoorzieningen en vrijetijdsmogelijkheden. Binnen vrijetijdsmogelijkheden scoort het onderhoud van het Oude Slot het hoogst en onderhoud van sportcentra en zwembaden het laagst.
Toelichting
22
Bijlage 3: preferenties binnen thema’s Het beheersen van de gemeentefinanciën
Het borgen van het zorg- en welzijnsniveau
handhaven van parkeertarieven en het gebied betaald parkeren
doorontwikkelen van Centrum voor Jeugd en Gezin
handhaven van OZB tarieven (niet woningen)
bieden van informatie, advies en cliëntondersteuning op gebied van wonen, zorg en welzijn
uitbesteden van gemeentelijk taken aan private partijen
bevorderen van gezondheid van inwoners
handhaven van afvalstoffenheffing ondersteunen van mantelzorgers stoppen met indexeren van gemeentelijke budgetten voorkomen dat jongeren in aanraking komen met de curatieve jeugdzorg door preventief jeugdbeleid
structurele subsidies aan maatschappelijke instellingen heroverwegen (Stichting Kontext, podiumprogrammering, etc.)
bevorderen van arbeidsmarktparticipatie van mensen met een verstandelijke, fysieke of psychische beperking
handhaven van OZB tarieven (woningen) bezuinigen op budgetsubsidies (Stichting CASCA, Welzijn Ouderen Heemstede, etc.)
0%
beheersen van eigen reserves
5%
10%
15%
20%
25%
10%
15%
20%
25%
30%
40%
50%
30%
40%
50%
Genoemd als meest geprefereerde taak
intensief samenwerken met omliggende (vergelijkbare) gemeenten 0% 2% 4% Genoemd als meest geprefereerde taak
6%
8%
10%
12%
14%
Het bevorderen van de bereikbaarheid
Het beschermen van het milieu
aanleg van nieuwe wegen naar Amsterdam
terugbrengen van CO2 uitstoot
verkeersbeperkende maatregelen voor vrachtverkeer in het centrum
stimuleren van afvalscheiding
bevorderen van de verkeersveiligheid rondom station Heemstede-Aerdenhout waarborgen onderhoudsniveau openbare ruimte (CROW-klasse A) onderhoud van wegen verminderen van energieverbruik van huishoudens
aanbieden van voldoende parkeervoorzieningen bij openbaar vervoervoorzieningen aanbieden openbaar vervoer mogelijkheden voor ouderen
duurzaam inkopen door gemeente
aanleg van nieuwe wegen naar de kust
verminderen van energieverbruik van de gemeentelijke organisatie
verder verbeteren van de doortstroom op de Herenweg, Dreef en Zandvoortselaan
beschermen van de kwaliteit van bodem, lucht en water
vanuit gemeente aandringen op verbinden van bestaande wegen (bijvoorbeeld de N205 met N206: "Weg Bezuiden Bennebroek")
0% 0%
5%
10%
15%
5%
20% Genoemd als meest geprefereerde taak
Aantal keren genoemd als meest geprefeerde…
Het bieden van financiële zorg aan zwakkeren in de samenleving
Het bieden van dienstverlening aan inwoners gebruik van social media om inwoners te informeren
bieden van declaratieregeling voor sociaal-culturele of sportieve activiteiten
zorg dragen voor lange openingstijden van de milieustraat aan de Cruquiusweg
bieden van collectieve ziektekostenverzekering
zorg dragen voor lange openingstijden van de publieksafdeling en het Loket Heemstede
bieden van declaratieregeling voor schoolkosten
doorontwikkelen van digitaal loket 0% 0% 10% Genoemd als meest geprefereerde taak
20%
30%
10%
20%
40% Genoemd als meest geprefereerde taak
Het bieden van sport-, recreatie- en vrijetijdsmogelijkheden
Het bieden en onderhouden van groenvoorzieningen
onderhouden van Podium Oude Slot
bevorderen van privé groen (adopteren van gemeentelijk groen)
uitbreiden van de Speelvisie 2006 met extra speelvelden
aanleg nieuwe groenvoorzieningen
onderhouden van Stadsbibliotheek Haarlem
handhaven onderhoudsnormen huidige groenvoorzieningen (o.a. Wandelbos Groenendaal)
onderhouden van sportcentrum, zwembad, tennispark Groenendaal en sporttereinen aan de Sportparklaan
0%
0% 5% 10% 15% Genoemd als meest geprefereerde taak
20%
25%
30%
10%
20%
35% Genoemd als meest geprefereerde taak
Het faciliteren van woningaanbod
Het bevorderen van het winkelaanbod
faciliteren van nieuwbouw van koop appartementen (Privilege)
aanleg van meer parkeervoorzieningen in het centrum
faciliteren van nieuwbouw van sociale huurwoningen
detailhandelstimulerend beleid voeren
faciliteren van nieuwbouw van koop eengezinswoningen (Heemsteedse Dreef, Volmaackt, Johan Wagenaarlaan)
onderhoud van de buitenruimte in het centrum promotie van het centrum
zorgdragen voor een rechtvaardige en doelmatige verdeling van vrijkomende woningen
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
25%
30%
35%
Genoemd als meest geprefereerde taak
faciliteren van nieuwbouw van aangepaste woningen voor ouderen (ZOED) instandhouden/uitbreiden van kwalitatief goede woningvoorraad 0%
5%
10%
15%
20%
25%
Genoemd als meest geprefereerde taak
Het bieden van onderwijsvoorzieningen
Het beheersen van de inwonerssamenstelling
bieden van volwasseneducatie
bieden van goed vestigingsklimaat voor alleenstaanden (jong en oud) bieden van goed vestigingsklimaat voor jongeren
bieden van preventieve logopedie op alle basisscholen
bieden van goed vestigingsklimaat voor ouderen
handhaven van de leerplicht
bieden van goed vestigingsklimaat voor gezinnen
bieden van vervoer aan leerlingen naar scholen voor speciaal onderwijs (SO) en speciaal basisonderwijs…
0%
ondersteunen van de totstandkoming van Brede Scholen
5%
10%
15%
20%
Genoemd als meest geprefereerde taak
bieden van schoolzwemmen, muziekonderwijs en vakleerkrachten gymnastiek bieden van schoolbegeleiding bij leer- en/of gedragsmoeilijkheden zorgdragen voor voldoende en adequate huisvesting van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs 0%
5%
10%
15%
20%
25%
Genoemd als meest geprefereerde taak
23