Innovatie op Locatie Rabobank Utrecht
Probleemanalyse en uitwerking 27 mei 2015 Marloes Dijkink | Pieter van Nunen | Dennis van der Steen
7RC50 - Innovatie op Locatie 2015 Probleemanalyse 20 - 28 april 2015 Naar een oplossing 28 april - 11 mei 2015 Uitwerken oplossing 11 mei - 27 mei 2015 Presentatie 27 mei 2015
3
Inhoudsopgave Voorwoord
7
3.4) De oplossingsvarianten “transport”
42
1) Introductie van het project
8
3.5) Te vervullen functies “opslag”
46
1.1) Het project
8
3.6) De oplossingsvarianten “opslag”
47
1.2) De betrokken partijen
10
3.7) Vergelijking van de varianten
49
1.3) Revitalisatie van de gevel
11
3.4) Conclusie: keuze van de beste oplossing
54
1.4) De opdrachtsomschrijving
12
4) Uitwerking van de beste oplossing
55
2) De analyse op de bouwplaats
13
55
2.1) Knelpuntomschrijving
13
4.1.1) SADT schema’s
56
2.2) Observeringen op de bouwplaats
14
4.1.2) Het bestaande dakplan
60
4.1) De oplossing voor het transport
2.2.1) Transportketens
14
4.1.3) Uitwerking “glaskarretje”
62
2.2.2) SADT schema’s
18
4.1.4) Uitwerking “hijskraan”
64
2.3) Conclusies observeringen
32
4.1.5) Situatietekening
66
2.4) Oorzaken-gevolgen diagram
34
2.5) Porras/Stream Analysis
36
4.2.1) Naar een oplossing
70
2.6) Conclusie probleemanalyse
38
4.2.2) Het ontwerp
72
3) Ontwerpopzet
39
4.2.3) In de praktijk
74
3.1) Doelstelling
39
4.2.4) Evaluatie
75
3.2) Eisen en wensen
40
5) Conclusie
3.3) Te vervullen functie “transport”
41
4.2) De oplossing voor het verwijderen van de gevellijsten
70
76
5
Voorwoord Het verslag dat u voor u heeft is het resultaat van de documentatie van het project 7RC50 – Masterproject Construction Plan. Dit masterproject wordt aangeboden door de faculteit Bouwkunde aan de Technische Universiteit van Eindhoven en wordt verzorgd door verantwoordelijk docent de heer dr.ir. E.W. Vastert en Martin Drijvers, verantwoordelijke voor Innovatie op Locatie vanuit Studievereniging SUPport. Het project vertegenwoordigd 5 ECTS en wordt in het tweede semester van het eerste jaar van de masteropleiding Architecture, Building and Planning aangeboden.
Het verslag is geschreven door P. van Nunen, M. Dijkink BSc en D.H.G.C. van der Steen BSc. Pieter is bachelorstudent en Marloes en Dennis zijn masterstudent aan de Technische Universiteit te Eindhoven. Zowel Pieter als Marloes richten zich op het vakgebied van de architectuur, Dennis richt zich meer op de Uitvoeringstechniek in combinatie met Design Systems. Het project biedt de mogelijkheid geboden kennis en vaardigheden op te doen betreffende de discipline Construction Technology, welke zo niet met de afschaffing van de mastertrack verloren zouden zijn gegaan.
Het project 7RC50 – Masterproject Construction Plan maakt onderdeel uit van het certificaatprogramma Construction Technology. Voor Dennis is dit project onderdeel van het certificaatprogramma, voor Pieter en Marloes daarentegen is het een vak dat in de vrije keuze valt vanwege de interesse. Het project richt zich op het opzetten van een technischwetenschappelijk onderzoek, het rapporteren en het presenteren van de observeringsresultaten, als ook het komen tot een innovatieve oplossing met behulp van het methodisch ontwerpen, waarna de beste oplossing wordt uitgewerkt in een uitvoeringsplan. Uiteindelijk wordt het geheel gepresenteerd voor een jury, waarin naast de begeleiders ook personen vanuit de bouwpraktijk deel zullen nemen.
Het verslag zou niet tot stand gekomen zijn zonder de inzet van verantwoordelijk docent de heer dr.ir. E.W. Vastert, de heer Fred de Weerd (montageleider Oskomera) en mevrouw Marieke Hesselmans (contactpersoon Oskomera). Dank gaat uit naar hen voor hun wijsheid, creativiteit, inspiratie, informatie en begeleiding tijdens de projectweek en de momenten van samenkomst. Marloes Dijkink, Pieter van Nunen en Dennis van der Steen, Studenten Bouwkunde aan de Technische Universiteit te Eindhoven Marloes, Pieter en Dennis op de werkplek tijdens de week op de bouwplaats in Utrecht.
7
1. Introductie van het project Om te beginnen wordt gestart met een uitleg over het gebouw en project zelf. Deze korte introductie heeft als doel een inzicht te geven in de omgeving waarin het knelpunt en Innovatie op Locatie zich afspelen. 1.1. Het project De kantoorlocatie van Rabobank Nederland te Utrecht is inmiddels alweer 30 jaar geleden gebouwd. Het oude gedeelte van het hoofdkantoor, ook wel bekend in de volksmond als het “spiegelgebouw”, is toe aan een renovatie. De werkzaamheden lopen al een tijdje, deze zijn namelijk begin april in het jaar 2014 van start gegaan. De einddatum is vastgesteld in februari 2016, op dat moment moet de gehele renovatie verricht zijn en zou het gebouw er weer een hele tijd tegen aan moeten kunnen. Oskomera is door BAM Utiliteitsbouw benaderd voor de revitalisatie van de gevel. De kenmerkende spiegelbeglazing van het kantoorpand zal in zijn geheel (16.000 m2) worden vervangen, zonder dat het huidige karakter van het gebouw verloren gaat. De gevel bestaat in totaal uit meer dan 22.000 glaspanelen. Hierbij is een onderscheid te vinden in doorzichtbeglazing en spiegelbeglazing tegen
8
isolatie. De doorzichtbeglazing kan vanuit binnenuit worden vervangen, de overige spiegelbeglazing is te vinden op alle dichte delen in de constructie. Hier bevindt zich een betonwand en isolatie achter het paneel. Deze moet daarom ook vanwege de bereikbaarheid vanaf de buitenzijde vervangen worden. Het glas wordt vervangen door glas van een gelijke kleur. De vervanging van de gevel geschiedt in verschillende fases. In figuur 1 is te zien hoe het gehele project is opgedeeld in drie fases. Fase 1 is in het lichtblauw weergegeven en beslaat de gehele vleugel die met de punt naar boven wijst. Dit gedeelte is voor het grootste gedeelte klaar, enkele glaspanelen moeten nog vervangen worden aangezien deze foutief waren opgenomen in de bestelling bij de glasproducent. Fase 2 is het gedeelte waar men op dit moment aan begonnen is en is weergegeven in het blauw. Hier heeft men op verschillende locaties op het dak al de glaspanelen opgeslagen en wordt vanuit de hangbakken aan de “jukken” gewerkt om de (de)montage in goede banen te leiden. Als laatste is fase 3 in het donkerblauw weergegeven, dit is de afgebeelde fase met de vleugel naar links. Deze fase is als laatste aan de beurt, waarbij alle kantoorwerknemers steeds doorschuiven naar enerzijds het nieuwe
kantoorpand en anderzijds naar een andere locatie verhuizen. Wanneer fase 1 compleet gereed is, kan deze worden ingenomen door de werknemers uit fase 2. Hetzelfde principe geldt voor de derde fase in de bouw.
Fase 1 Fase 2 Fase 3
Fig. 1 De indeling van de renovatie in verschillende fasen.
Fig. 2 De gevel vanaf het dak gezien, het spiegelende effect met de omgeving is goed zichtbaar.
Fig. 3 Het bouwwerk is via een lange loopsteiger bereikbaar vanaf de bouwplaats.
Fig. 4 De bouwplaats is compact en ingedeeld met een aantal schaft- en directieketen.
Fig. 5 De voorgevel van het oudere gedeelte van het hoofdkantoor, rechts de nieuwbouw torens.
9
1.2. De betrokken partijen De opdrachtgever Rabobank Nederland heeft de opdracht uitgegeven aan drie samenwerkende partijen, dit zijn achtereenvolgens: BAM Utiliteitsbouw, Strukton en Cofely. In dit samenwerkingsverband zorgt BAM Utiliteitsbouw voor de bouwkundige werkzaamheden, Strukton verzorgt alle installatietechnische voorzieningen en Cofely helpt hierin mee aan alle werktuigbouwkunde installaties en processen. Zoals eerder genoemd is Oskomera door BAM Utiliteitsbouw bij het project betrokken voor de revitalisatie van de gevels.
Hoofdaannemer bouwkundige werkzaamheden
Onderaannemer meet- en regeltechniek
Onderaannemer werktuigbouwkundige en elektrotechnische voorzieningen
Fig. 6 De betrokken partijen bij het renovatieproject van het Rabobank hoofdkantoor te Utrecht.
10
Onderaannemer renovatie gevels
1.3. Revitalisatie van de gevel Hoofdaannemer BAM Utiliteitsbouw heeft Oskomera, zoals genoemd, gevraagd voor de renovatie van de glazen gevels. Met de revitalisatie van de gevel wordt gesproken over het opnieuw leven inblazen van de gevel. Bij het opknappen van de gevel wordt al het glas vervangen, de kozijnen (bestaande uit lijsten en regels) worden gepoetst en hergebruikt. Deze recycling van de kozijnen wordt gedaan aangezien de factor kosten ook een rol speelt. Waarom was revitalisatie van de glazen panelen benodigd?
01 Inval zon- en daglicht 02 Aangenamer binnenklimaat/comfort 03 Frisse uitstraling 04 Lekkage/condensatie
vervaagd. Ook de profielen en lijsten zijn verkleurd en hebben sporen van strepen en aanslag. Met het poetsen van deze profielen wordt dit probleem weer voor een langere periode verholpen.
Ten eerste zal de inval van het zon- en daglicht veranderd zijn ten opzichte van de voormalige gevel. Dit heeft te maken met de kwaliteit van het glas en de samenstelling ervan.
Als laatste punt waren er veel aanwezige lekkages (dit in samenhang met de optredende condensatie), zowel nu én in het verleden. In het verleden zijn er veel lekkages geweest en deze zijn niet heel vakkundig opgelost.
Daarnaast zorgt het nieuwe glas voor een aangenamer binnenklimaat, het vergroot het comfort van de gebruiker. Als derde geeft het een frisse uitstraling van de gevel, op dit moment is het glas dof en is de kleur
03 Fig. 7 De aanslag op de stijlen en regels is goed zichtbaar.
03 Fig. 8 Een detailfoto van de aanslag en groei van mos.
Al met al was het zeker noodzakelijk dat de glaspanelen van het hoofdkantoor van de Rabobank vervangen zouden worden. De afbeeldingen hieronder illustreren de aanleiding van het revitaliseren van de gevel.
04 Fig. 9 De condensatie is goed zichtbaar bij het glas in de morgen.
11
1.4. De opdrachtsomschrijving De glaspanelen worden van buitenaf vervangen met behulp van hangbakinstallaties. De doorzichtbeglazing wordt van binnenuit vervangen en loopt in dezelfde periode mee startend op de bovenste verdieping naar de laagste verdieping. In het oorspronkelijke uitvoeringsplan worden de rails van de glazenwasinstallatie op het dak van het hoofdkantoor benut voor het transport van zowel glaspanelen als personen tijdens de uitvoering. Ten behoeve daarvan zijn “jukken” ontwikkeld. Deze jukken verplaatsen zich over de rails en zijn ten eerste bedoeld om glaspanelen op te transporteren. Op dit moment wordt deze mogelijkheid echter niet benut, de voornaamste reden hiervoor lijkt het risico op beschadiging van de glaspanelen te zijn. Ten tweede kan een “hangbak” in combinatie met twee jukken ingezet worden voor het transport van personen langs de gevel. Vanuit de hangbak wordt tevens gemonteerd, deze mogelijkheid wordt wel benut. De vraagstelling luidt daarom als volgt: “Maak een uitvoeringsplan voor het transport en de vervanging van de glaspanelen van de Rabobank.” Deze omschrijving is daarna nog verder uitgewerkt naar het volgende: “Optimaliseer het transport van de glaspanelen op de bouw.”
12
Fig. 10 Het vervangen van de glaspanelen gebeurt in een hangbak, al met al is het een arbeidsintensief proces.
2. De analyse op de bouwplaats Bij het project Innovatie op Locatie wordt altijd een bouwplaats bezocht waar zich een probleem afspeelt. In de week van maandag 20 tot vrijdag 24 april is de bouwplaats van het hoofdkantoor van de Rabobank in Utrecht bezocht. In deze eerste week wordt een analyse gemaakt van alle problemen die op de bouw aangetroffen worden. Dit is gebeurd door het hebben van verschillende gesprekken met bouwvakkers en uitvoerders en het bekijken van de verschillende processen.
2.1. Knelpuntomschrijving Uit de opdrachtsomschrijving is al snel duidelijk dat het desbetreffende probleem op deze bouwplaats enerzijds te maken heeft met het transporteren van de glazen panelen en anderzijds met het vervangen van de panelen. Deze processen zijn tijdens de week op de bouwplaats grondig onderzocht en in kaart gebracht. Op deze manier kan het probleem of de problemen het beste worden opgezocht. Bij het transporteren van de glaspanelen zit het knelpunt op het gegeven dat alle panelen op het dakvlak op het moment van het bezoeken van de bouwplaats handmatig getransporteerd moesten
worden. Vanwege de grote afstanden op het dak en de grote aantallen lijkt dit te gaan zorgen voor grote problemen. Wat de exacte oorzaken van dit probleem zijn is onderzocht en zal in een latere paragraaf aan bod komen. Daarnaast is een probleem te vinden bij het demonteren en monteren van de horizontale bovenlijsten in de gevel. Bij het loskloppen van deze lijsten is de kans aanwezig dat de lijsten beschadigd raken. Dit is echter niet gewenst. Meer hierover komt aan bod in dit verslag. Als eerste is begonnen om het gehele proces, waarin zich de knelpunten bevinden, te ontrafelen in kleine stukjes en tot in detail weer te geven.
Fig. 11 De bouwplaatsomstandigheden zijn grondig onderzocht.
13
2.2. Observeringen op de bouwplaats Na een aantal rondleidingen en bezichtigingen op het bouwterrein zelf, zijn er in de keet een aantal plannen opgezet om deze week in te delen. De focus ligt in de eerste week alleen op het analyseren. Het uitwerken en bedenken van oplossingen zal in een later stadium gaan gebeuren. Er is gekozen om de kwalitatieve analyse methode van SADT gaan volgen. Deze methode ligt het meest op de lijn waarop straks gefocust gaat worden: het maken van een uitvoeringsplan waarbij het proces van transporteren en vervangen geoptimaliseerd zullen worden. Hiervoor zijn als eerste een aantal transportketens van het gehele proces opgezet zoals dat te zien was op de bouwplaats.
het transporteren en vervangen van de glaspanelen is onderverdeeld in drie verschillende processen. Dit zijn: het “transport”, de “(de)montage” en de “afvoer”. In de transportketens wordt gewerkt met een aantal verschillende icoontjes. De rechthoek staat voor de handeling “bewerken”. Het driehoekje staat voor de handeling “opslaan”. De lege pijl staat voor het “transporteren”, dit omvat al het verplaatsen van het object op de bouwplaats. De gestreepte pijl staat voor het “vervoeren”, dit omvat het verplaatsen van het object van en naar de bouwplaats. Zie figuur 12 voor de legenda van het transportketen. Op de volgende pagina’s worden de verschillende transportketens getoond en nader toegelicht.
2.2.1. Transportketens De gemaakte transportketens brengen het gehele proces van het transporteren en vervangen van de glazen panelen in kaart. Het wordt als handigheidje gebruikt bij de latere SADT-schema’s. In een transportketen wordt het gehele proces veel gedetailleerder en uitgebreider weergegeven dan in een SADT-schema (van maximaal 7 stappen). Een SADT daarentegen, laat ook de in- en output zien en het benodigde materieel en arbeid. Het proces van
14
Fig. 12 De iconen met functie uit de transportketens.
Het vervangen van de gevel: Deel 1 “TRANSPORT van de glaspanelen” Omschrijving
Transportmiddel
Transportketen “Transport”
Productie glaspaneel in fabriek Verpakken van de glazen panelen
Het vervangen van de gevel: Deel 1 “Transport van de glaspanelen”
Opslaan van het glas op fabrieksterrein
Laden pakketten/kisten op vrachtwagen
Heftruck
Vervoeren pakketten/kisten naar bouwplaats
Vrachtwagen
Lossen pakketten/kisten op bouwplaats
Heftruck
Sorteren glazen panelen
Horizontaal transporteren naar bouwlift
Glaskar
Verticaal transporteren naar dakplatform
Bouwlift
Horizontaal transporteren op dakplatform
Glaskar
Deze transportketen heeft betrekking op het transport van de panelen vanaf de productie in de fabriek tot aan de opslag op het dak. Wanneer de keten kwantitatief wordt bekeken is te zien dat twee processen even vaak voorkomen, bewerken en transporteren. Echter, wanneer de verschillende processen kwalitatief worden bekeken, bijvoorbeeld met het oog op arbeidsintensiteit, is transport het hoofdzakelijke probleem omdat een deel hiervan handmatig moet gebeuren. Dit proces is ook tevens het voornaamste knelpunt wat later in dit verslag verder zal worden toegelicht.
Opslaan van pakketten/kisten op het dakplatform Uitpakken van de pakketten/kisten Opbouwen opslaglocaties op het dak Horizontaal transporteren glaspanelen op dakplatform
Handmatig
Vastzetten/borgen van de glaspanelen op opslaglocatie
Fig. 13 De transportketen over het “transport” van de glaspanelen.
15
Het vervangen van de gevel: Deel 2 “(DE)MONTAGE van de glaspanelen” Omschrijving Verticaal transporteren van bouwvakkers
Transportmiddel
Transportketen “(De)montage”
Hangbak aan jukken
Rubbers verwijderen
Het vervangen van de gevel: Deel 2 “(De)montage van de glaspanelen”
Los tikken buitenlijst Los schroeven profielen Verwijderen glazen paneel Reinigen van de verticale profielen Verticaal transporteren oude materiaal en bouwvakkers
Hangbak aan jukken
Lossen van de oude materialen
Handmatig
Reinigen van de horizontale buitenlijsten en profielen Opslaan van de oude materialen op het dak Inladen nieuwe materialen in hangbak
Handmatig
Verticaal transporteren nieuwe materiaal en bouwvakkers
Hangbak aan jukken
Monteren binnenrubbers Plaatsen glaspaneel Monteren buitenlijsten Monteren buitenrubbers Verticaal transporteren bouwvakkers
Fig. 14 De transportketen over de “(de)montage” van de glaspanelen.
16
Hangbak aan jukken
De demontage en montage van de glaspanelen is, zoals hiernaast te zien, een zeer bewerkelijk proces. Normaliter vormen dergelijke bewerkingen geen probleem maar in de context van dit project, waar alle vormen van bewerking plaats moeten vinden vanuit een hangbak resulteert dit in een hoge arbeidstijd en –intensiteit. Daarnaast is vanwege de beperkte werkruimte in een hangbak het proces opgedeeld in verschillende delen. Hierdoor vindt er vaker verticaal transport plaats waardoor de arbeidstijd nog hoger wordt.
Het vervangen van de gevel: Deel 3 “AFVOER van de glaspanelen” Omschrijving Transporteren oude glaspanelen naar dakplatform
Transportmiddel Handmatig
Het vervangen van de gevel: Deel 3 “Afvoer van de glaspanelen”
Laden oude glaspanelen in rolcontainer Horizontaal transporteren rol container op dakplatform
Rolcontainer
Verticaal transporteren rolcontainer
Bouwlift
Horizontaal transporteren container naar opslaglocatie
Rolcontainer
Opslaan van de containers Horizontaal transporteren naar glascontainer Lossen van de rolcontainers Fig. 15 De transportketen over de “afvoer” van de glaspanelen.
Transportketen “Afvoer”
Rolcontainer
De afvoer van de glaspanelen is maar een korte keten, zie hiervoor figuur 15. Het is een deel van de keten van het transport, maar dan in tegenovergestelde richting. Er staan een aantal rolcontainers (en glaskarren) op het liftplatform boven op het dak. Hier worden alle glaspanelen naartoe gesjouwd. Van de containers gaat men afstappen en men stapt over op de glaskar. Dit in verband met de afvoerkosten van een rolcontainer van 20 euro per container. Met de bouwlift gaan deze rolcontainers (en glaskarren) naar beneden. Op de loopbrug tussen het bouwwerk en de bouwplaats worden deze containers opgeslagen. Later worden deze naar de bouwplaats getransporteerd en worden deze gelost in de grotere glascontainer.
17
2.2.2. SADT schema’s Voor de verschillende deelprocessen binnen het onderwerp “het transporteren en vervangen van de glaspanelen” zijn SADT schema’s gemaakt. Figuur 16 toont het eerste opgestelde SADT-schema van het transporteren van de glaspanelen en overige materialen op de bouwplaats. De vrachtwagen wordt gelost met behulp van een heftruck en de bokken met glas worden opgeslagen op de bouwplaats. In de opslag worden de panelen gesorteerd, standaardpanelen kunnen in pakketten worden getransporteerd en van passtukken wordt gekeken waar deze heen moeten. Nadat de panelen gesorteerd zijn worden ze op een glaskar geplaatst en naar de bouwlift gereden voor verticaal transport. Tijdens dit verticaal transport worden lege bokken op drukplaten op het dak geplaatst om opslag op het dak mogelijk te maken. Op het platform voor de lift worden de kisten uitgepakt en door middel van handmatig transport getransporteerd naar de opslagplaatsen op het dak. Om te voorkomen dat de panelen omvallen of wegwaaien worden deze geborgd met behulp van een spanband of een touw. Het grootste knelpunt in het transport van de glaspanelen is het horizontaal transport op het dak.
18
Op dit moment gebeurt dit transport handmatig wat erg intensief is voor de arbeiders. Deze moeten niet alleen de panelen(± 15 kg) tillen maar ook de hoogteverschillen op het dak overbruggen met behulp van trappen. Een tweede knelpunt wat naar voren komt in deze SADT is de opslag op het dak. De mogelijkheid tot opslag op het dak is beperkt door het draagvermogen van het dak van 1kN/m². Dit zou betekenen dat er ongeveer 6 panelen per vierkante meter opgeslagen mogen worden. Om dit probleem op te lossen worden er op dit moment houten platen onder de bokken geplaatst welke de krachten over een groter oppervlak moeten verdelen. Op de pagina’s 20 en 21 zijn alle stappen van het SADT schema ondersteund met een afbeelding.
SADT Het transporteren van de glaspanelen en materialen op de bouwplaats 1.
Het lossen van de pallets (bokken) met glas
Vrachtwagen met glas
Leveringsbonnen
1.1. Het sorteren van de glaspanelen 1 Heftruckchauffeur 1 Bouwvakker
Heftruck
1.2.
Horizontaal transporteren naar bouwlift 1.3.
2 Bouwvakkers
1 Bouwvakker
Verticaal transporteren met bouwlift 1.4.
Glaskar
1 Bouwvakker
Bouwlift
Horizontaal transporteren op het dak 1.6.
Opslagbokken
Fig. 16 Het SADT schema van het transporteren van de glaspanelen en overige materialen op de bouwplaats.
NODE:
A
TITLE:
Horizontaal transporteren van de opslagbokken
1 Bouwvakker
Het borgen van de glaspanelen op de opslaglocatie 1.7.
Bandje
1.5. 1 Bouwvakker 2 Bouwvakkers
Het transporteren van de glaspanelen en materialen
NO.:
1
19
1.2
1.1 Fig. 17 De heftruck voor het uitladen van de kisten met glas.
Fig. 18 Nieuw glas werd op de bouwplaats kort opgeslagen.
1.2 Fig. 20 De pakbon met codes op de kist met de totale inhoud.
20
Fig. 19 Ieder glaspaneel bevat een eigen unieke code.
1.3 Fig. 21 Palletwagen met speciale constructie voor de kisten.
1.3 Fig. 22 De brug die toegang verleende naar het bouwwerk.
1.2
1.4 Fig. 23 De enige bouwlift op het project.
1.4 Fig. 24 De bouwlift van binnenuit gezien, klaar om te laden.
1.5 Fig. 25 Een dakniveau met de verschillende opslagbokken.
1.5 Fig. 26 Een bouwvakker plaatst een paneel op de bok.
Fig. 27 De houten bokken zijn ook handmatig verplaatst.
1.5 Fig. 28 De platen onder de bokken zorgen voor afsteuning.
1.6 Fig. 30 Ook de trappen moeten worden beklommen.
1.6 Fig. 31 De trappen zijn steil en smal.
1.5
1.6 Fig. 29 Het transporteren van de panelen gebeurt handmatig.
1.7 Fig. 32 De panelen worden als laatste geborgd aan de bok.
21
Vervolgens is ook voor het tweede gedeelte, genaamd “het (de)monteren van de glaspanelen”, een SADT schema opgesteld. Zie hiervoor figuur 33. Het demonteren van de glaspanelen begint met het verwijderen van de afdichtingsrubbers. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een schroevendraaier waarmee de rubber een stukje wordt los getrokken. Vervolgens kan met de hand de rest van de rubber worden verwijderd. Na het verwijderen van de rubbers moeten de boven- en onderlijsten worden gedemonteerd. Dit gebeurt met behulp van een kunststof hamer waarbij de lijsten naar beneden worden geslagen. Nu de rubbers en de horizontale lijsten verwijderd zijn is het glaspaneel uitneembaar. Het paneel wordt opzij geschoven en kan dan uit het kozijn gehaald worden. De verwijderde materialen worden in de hangbak geladen en naar het dak getransporteerd waar deze tijdelijk worden opgeslagen. De horizontale lijsten worden op het dak gereinigd en de verticale lijsten, welke blijven zitten, worden vanuit de hangbak gereinigd. De nieuwe materialen, panelen binnen- en buitenrubbers, worden ingeladen en worden gemonteerd. Dit montage proces wordt hierna besproken. In dit proces zijn een aantal knelpunten aanwezig welke vooral betrekking hebben op het demonteren.
22
Als eerste zijn de rubbers soms lastig te verwijderen omdat deze zeer poreus zijn geworden door de milieu-invloeden van de afgelopen 30 jaar. Door lekkages in het verleden is er op sommige plaatsen veelvuldig gekit om waterdichtheid van de gevel te verkrijgen. Deze kit bemoeilijkt het proces van het verwijderen van de rubbers maar ook bij het verwijderen van de horizontale lijsten en het glaspaneel kan dit problemen veroorzaken. Bij het verwijderen van de lijsten is het soms noodzakelijk om met meer kracht te kloppen wat weer leidt tot schade aan de lijst. Tijdens het verwijderen van het paneel kan het door kitresten voor komen dat deze met kracht uit het systeem moet worden gehaald. De panelen zijn gemaakt van gehard glas wat de spanningen ten gevolge van deze kracht niet op kan nemen waardoor het springt en in vele kleine stukjes breekt. Op de pagina’s 24 en 25 zijn alle stappen van het SADT schema ondersteund met een afbeelding.
SADT Het (de)monteren van de glaspanelen 2. Detailtekening kozijnen
Rubbers en bovenlijsten verwijderen
Oude gevel
Instructie
2.1. Verwijderen glaspaneel
1 Bouwvakker Schroevendraaier Glaslepel Stanleymes
2.2.
1 Bouwvakker
Glaslepel Glasdrager 3-punts
Uitladen oude glaspanelen en materialen 2.3. Reinigen lijsten 3 Bouwvakkers Valbeveiliging ReinigingsHandschoenen middel
2.4.
Inladen nieuwe glaspanelen en materialen
2.5. Glaspaneel Kwast Rubbers Emmer Secondelijm Spons Polijstmachine Stanleymes 3 Bouwvakkers Valbeveiliging Handschoenen
1 Bouwvakker
Fig. 33 Het SADT schema van het (de)monteren van de glaspanelen in het werk.
NODE:
B
TITLE:
Instructie
Monteren nieuwe glaspaneel 2.6.
Nieuwe gevel
1 Bouwvakker Glaslepel Schroevendraaier Kunststof hamer Glasdrager 3-punts
Het (de)monteren van de glaspanelen
NO.:
2
23
2.1 Fig. 34 Eerst worden de buitenrubbers verwijderd.
2.1 Fig. 35 Met een schroevendraaier dient er gewrikt te worden.
2.2 Fig. 37 Een glaslepel wordt gebruikt om het paneel te liften.
24
Fig. 36 Vervolgens kan er met een hamer geklopt worden.
2.2 Fig. 38 De zuignappen wordt gebruikt om het glas te tillen.
2.2 Fig. 40 Vanuit de hangbak wordt de gehele gevel vervangen.
2.1
2.2 Fig. 39 Het tillen kost enige energie bij het montageteam.
2.3 Fig. 41 Het uitladen van de oude glaspanelen.
2.3 Fig. 42 Een arbeidsintensief karwei.
2.4 Fig. 43 Het reinigen van de horizontale lijsten.
2.4
Op de volgende pagina is nog verder ingegaan op het plaatsen van het nieuwe glaspaneel, zie figuur 47 op de volgende pagina. Dit proces kan nog verder ingedeeld worden in totaal vijf verschillende stappen.
Fig. 44 Met een polijstmachine worden alles grondig gereinigd.
2.5 Fig. 45 Het inladen van de nieuwe glaspanelen moet gezekerd gebeuren, gezien de locatie.
2.6 Fig. 46 Vervolgens worden de nieuwe glaspanelen gemonteerd op de betreffende locatie in de gevel.
25
SADT Het monteren van het nieuwe glaspaneel 2.6.
Aanbrengen lijm Secondelijm
Instructie
2.6.1.
Instructie
Plaatsen binnenrubbers 1 Bouwvakker
2.6.2.
Binnenrubbers
1 Bouwvakker
Glaspaneel
Instructie
Plaatsen glaspaneel 2.6.3.
1 Bouwvakker Glasdrager 3-punts
Terugplaatsen horizontale lijsten Lijsten
2.6.4. Buitenrubbers
1 Bouwvakker
Fig. 47 Het SADT schema van het monteren van het nieuwe glaspaneel in de gevel.
26
Klemmen van de buitenrubbers 2.6.5.
Kunststof hamer
1 Bouwvakker
Schroevendraaier Glaslepel
2.6.3 Fig. 48 Het nieuwe glaspaneel wordt met een zuignap op de juiste plek getild en geschoven.
2.6.4 Fig. 50 Met de hamer worden de lijsten weer terug geklopt zodat deze vast zitten.
2.6.4 Fig. 49 De gepoetste horizontale bovenlijsten worden teruggeplaatst.
2.6.5 Fig. 51 Als laatste wordt het geheel weer afgedicht door de buitenrubbers er tussen te duwen.
27
De montage van het glaspaneel is een relatief eenvoudig proces met weinig knelpunten. Als eerst worden de binnenrubbers geplaatst. Om deze te kunnen plaatsen wordt er 10 seconden lijm aangebracht in de sponning waarna de rubbers er op worden gelijmd. Vervolgens kan het nieuwe glaspaneel worden geplaatst. Het paneel wordt in de verticale lijst geschoven en vervolgens in het midden geplaatst. De gereinigde horizontale lijsten worden teruggeplaatst. Weer met behulp van de kunststof hamer en vervolgens wordt het raam in het profiel geklemd met behulp van de buitenrubbers.
opgeslagen op de bouwplaats tot deze worden opgehaald. De glaskar met daarop de panelen wordt naar de glascontainer gereden waar de panelen in worden geplaatst. Wanneer de glascontainer vol is wordt deze opgehaald en wordt er meteen een nieuwe container geplaatst.
Als laatste is ook voor het derde gedeelte van het proces “de afvoer van de oude glaspanelen en materialen” een SADT schema gemaakt. Zie hiervoor figuur 52 op de pagina hiernaast.
Op de pagina’s 29 en 30 zijn alle stappen van het SADT schema ondersteund met een afbeelding.
Vanwege de beperkte opslagmogelijkheden op het dak loopt het proces van afvoeren van de panelen en rubbers parallel aan het proces van de demontage en montage. De materialen worden horizontaal getransporteerd naar het platform bij de bouwlift. De oude glaspanelen worden op een glaskar geplaatst, de rubbers worden gebundeld en in de container gelegd. Vervolgens worden de glaskar en container verticaal getransporteerd met behulp van de bouwlift. De containers met de rubbers worden
28
Dit proces loopt redelijk vlot. Het probleem wat voorkomt in de afvoer van de panelen is gelijk aan het probleem bij de aanvoer, het horizontaal transport op het dak. Dit is zeer zwaar werk met een hoge lichamelijke belasting voor de bouwvakkers.
SADT Het afvoeren van de glaspanelen en materialen op de bouwplaats 3.
Oude glaspaneel
Horizontaal transporteren naar bouwlift 3.1.
Plaatsen van de glaspanelen op glaskar
1 Bouwvakker
3.2.
1 Bouwvakker
Glaskar
Verticaal transporteren met bouwlift 3.5.
Opruimen van de rubbers in een container Gebruikte rubbers Bandje
Fig. 52 Het SADT schema van het afvoeren van de oude glaspanelen op het werk.
NODE:
C
TITLE:
3.6.
Bouwlift
3.4.
Bundelen van de oude rubbers 3.3.
1 Bouwvakker
Horizontaal transporteren naar bouwplaats
1 Bouwvakker 1 Bouwvakker
Het plaatsen van het glas in glascontainer 3.7.
Glaskar Rolcontainer
Rolcontainer 1 Bouwvakker
Glascontainer
1 Bouwvakker
Het afvoeren van de glaspanelen en materialen
NO.:
293
3.1 Fig. 53 De oude glaspanelen worden handmatige versjouwd.
3.1 Fig. 54 Uiteindelijke moeten alle panelen naar de bouwlift.
3.2 Fig. 56 De glaskar met de oude glaspanelen.
3.2 Fig. 57 Alle panelen gaan op de glaskar naar beneden.
3.3 Fig. 58 De horizontale lijsten worden gebundeld.
30
Fig. 55 De laatste stap naar het liftplatform op het dak.
3.3 Fig. 59 De oude rubbers worden op het dak verzameld.
3.1
3.4 Fig. 60 De oude rubbers worden weggegooid in de container.
3.6 Fig. 63 De glaskar met het geborgde glas wordt verreden.
3.5 Fig. 61 Met de bouwlift wordt de glaskar getransporteerd.
3.7 Fig. 65 De oude glaspanelen worden in de container gedaan.
3.5 Fig. 62 De bouwlift komt bijna aan op de bouwplaats.
3.6 Fig. 64 De containers worden opgeslagen op de brug.
3.7
De verschillende onderdelen van het transporteren en (de)monteren van de glaspanelen in de gevel van het hoofdkantoor van de Rabobank zijn nu in detail uitgelegd, in tekst en beeld. Nu volgt de conclusie van deze observeringen in de week op de bouwplaats.
Fig. 66 Wanneer de container vol zit, komt er een volgende.
31
2.3. Conclusies observeringen Na de bezichtigingen op de bouwplaats gedurende de periode van een week zijn er een tweetal problemen ontdekt in het proces van het transporteren en het vervangen van de glazen panelen binnen het project hoofdkantoor Rabobank te Utrecht. De problemen op de bouw die naar voren zijn gekomen: 01 Het horizontaal transporteren van de glaspanelen op het dak. Het handmatige transporteren van de glaspanelen op het dakvlak is een zeer arbeidsintensief proces. Dit probleem heeft onder meer te maken met het materieel dat toegepast kan worden op het bouwwerk. Eisen van de opdrachtgever spelen een zeer belangrijke en invloedrijke rol bij de keuze voor het transportmaterieel. Daarnaast heeft het gebouw zelf ook een aantal eigenschappen wat het transport van de glaspanelen op het dak een lastige zaak maakt. Zo ligt er een ballastlaag op het dak dat het inzetten van materieel bemoeilijkt. Op dit moment wordt het til- en loopwerk door de arbeiders bemoeilijkt. Daarnaast is het draagvermogen van het dak de bepalende factor op dit moment voor het
32
opslaan van de glaspanelen op het dak. Wanneer het dak oneindig veel gewicht zou kunnen dragen, dan zou ieder dakniveau in één keer volgezet kunnen worden met behulp van een grote mobiele torenkraan. Dit is dus niet het geval. Naast het draagvermogen en de ballastlaag speelt ook het niveauverschil van het dak een belangrijke rol. Wanneer het dak uit één niveau zou bestaan, zouden er geen trappen beklommen hoeven te worden. Nu is het proces zo ingericht dat de arbeiders met een glaspaneel (of twee) in de hand ook deze trappen moeten beklimmen. Dit is een zwaar werk, en dat voor meer dan 22.000 glaspanelen! Zie figuur 67 en 68 voor een enkele illustratie van het desbetreffende probleem. 02 Schade bij los tikken bovenlijsten Voor het vervangen van de glaspanelen dienen ook de oude glasplaten uit de gevel gehaald te worden. Bij deze handeling dienen de horizontale bovenlijsten verwijderd te worden. Met een kunststof hamer worden de lijsten eruit geklopt. Deze manier van verwijderen heeft echter tot gevolg dat sommige lijsten beschadigd raken. De opdrachtgever wil echter niet dat de lijsten beschadigen, aangezien deze niet vervangen worden. De lijsten moeten daarom ook weer schadeloos worden teruggeplaatst
in de gevel. Het gevelbeeld zou bij de beschadigde lijsten niet correct zijn. Zie figuur 69 tot en met 74 voor de beschadigde lijsten en het bijbehorende gevelbeeld. De focus ligt in dit verslag vooral op het kernprobleem: Het horizontale transport van de glaspanelen op het dak. Het oorzaken-gevolgen diagram en de Porras/ Stream Analysis zullen zich dan ook toespitsen op dit probleem. Het probleem van het beschadigen wordt wel verder uitgewerkt verderop in dit verslag. Echter, vanwege de grootte en belangrijkheid van het probleem, zal het horizontaal transport worden geoptimaliseerd. Hier zijn tevens ook de meeste innovatieve oplossingen voor te verzinnen, waar men ook echt iets aan heeft in de bouw.
01 Fig. 67 De ballastlaag maakt het dak een ruw terrein.
01 Fig. 68 De niveaus bemoelijken het transport van de panelen.
02 Fig. 69 Een horizontale lijst die beschadigd is na het loskloppen.
02 Fig. 72 Van een afstand is het echter al niet meer te zien.
02
02 Fig. 71 Van dichtbij is de beschadiging nog te zien.
Fig. 70 De beschadiging bekeken van de andere zijde.
02 Fig. 73 De lijn van de horizontale lijsten loopt niet precies recht.
02 Fig. 74 Opnieuw een beschadigde bovenlijst.
33
2.4. Oorzaken-gevolgen diagram Na verschillende gesprekken te hebben gevoerd met bouwvakkers en uitvoerders op de bouwplaats, zijn de verschillende problemen met behulp van kleine notities (de zogenaamde post-its) geïnventariseerd. Vervolgens zijn al deze problemen ingedeeld in de categorieën arbeid, materiaal, materieel, fysieke omgeving en organisatie. Deze categorieën komen voort uit het gegeven dat de meeste problemen een gemeenschappelijke achtergrond hadden. Zie figuur 75 hieronder.
Materieel Niet toepasbaar materieel Materiaal Zwaar en kwetsbaar materiaal Organisatie Project gegevens: omvang Eisen opdrachtgever Kosten Irritatie bij werknemers
Met behulp van deze post-its is een oorzaak-gevolg diagram gemaakt, zichtbaar in figuur 76. Uit dit diagram wordt duidelijk dat de factoren materiaaleigenschappen en de fysieke omgevingskenmerken zoals het draagvermogen van het dak, een ruw dakterrein, de niveauverschillen van het dak, oorzaken zijn van de verschillende problemen. Net als de omvang van het project en de eisen en wensen van de opdrachtgever. De factoren lichamelijke overbelasting, beperkte opslagmogelijkheden van het dak en irritatie van de werknemers zijn de uiteindelijke gevolgen van
al deze oorzaken. In de figuur zijn alle relaties te zien, in de rijen staan alle problemen als oorzaken weergegeven en in de kolommen staan de problemen als gevolg. De kleuren refereren naar de verschillende categorieën waar de problemen bij zijn ingedeeld. Bij de Porras/Stream Anaysis is alleen nog maar gekeken naar het horizontaal transporteren van de glaspanelen. Dit probleem vergt meer aandacht aangezien dit het grootste struikelblok lijkt te zijn. Het loskloppen van de horizontale lijsten wordt in een later hoofdstuk verder uitgewerkt, maar hier wordt minder aandacht aan geschonken.
Arbeid Handmatig transport Veel en zwaar werk Lichamelijke overbelasting Fysieke omgeving Draagvermogen dak Ruw dakterrein Niveauverschillen terrein Slechte begaanbaarheid Beperkte ruimte rondom bouwwerk Beperkte opslag mogelijkheden op het dak
Fig. 75 Alle problemen die uit de observeringen zijn voortgekomen zijn gegroepeerd per categorie: materieel, materiaal, organisatie, arbeid en fysieke omgeving.
34
Ha nd m at ig Ve tra el en n Lic ha zw spor m t Zw eli aar we jke aa re rk n k ove Ni we rbe et las ts to ep baar ting as ba mat Dr ar er aa iaa gv m at er l er m iee Ru og en w l Ni da ve kt dak au er v re Sle ers in ch Be ch ille pe te nt r b Be er pe kte r ega re a rk u n in i te m te baa op r r h sla o g m ndo eid Pr m og oj bo ec el i uw tg j eg khe w d ev Eis en erk e en n op op s: o he m dr t va ac ng dak ht g K Irr e ita oste ver tie n bi jw er kn em er s
Oorzaken-gevolgen diagram
Oorzaak
Oorzaak Gevolg
A1
Handmatig transport
A2
Veel en zwaar werk
A3
Lichamelijke overbelasting
Ma1
Zwaar en kwetsbaar materiaal
Me1
Niet toepasbaar materieel
F1
Draagvermogen dak
F2
Ruw dakterrein
F3
Niveauverschillen terrein
F4
Slechte begaanbaarheid
F5
Beperkte ruimte rondom bouwwerk
F6
Beperkte opslag mogelijkheden op het dak
O1
Project gegevens: omvang
O2
Eisen opdrachtgever
O3
Kosten
O4
Irritatie bij werknemers
A1
A2
A3
Ma1 Me1 F1
F2
F3
F4
F5
F6
O1
O2
O3
O4
Fig. 76 In het oorzaken-gevolgen diagram is de onderlinge relatie weergegeven tussen de verschillende problemen op de bouwplaats. Een zwart vakje toont deze connectie.
35
2.5. Porras/Stream Analysis Met behulp van de eerder besproken resultaten is de Porras/Stream Analysis gemaakt. Allereerst is een schetsversie gemaakt met behulp van de postits, waarna deze is verwerkt. De gevolgen van de voortgekomen problemen zijn beperkte ruimte voor opslag, lichamelijke overbelasting, irritatie bij de werkgevers en hogere kosten. Deze worden hier kort beschreven. Beperkte opslag mogelijkheden op het dak Het maximale draagvermogen van het dakvlak is 100 kg per m2. Een pakket met nieuwe glasplaten weegt maximaal 350 kilogram. Dit betekend dat een pakket, met een oppervlakte van ongeveer 1,5 m2 niet in zijn geheel op het dak geplaatst kan worden. Een nieuw glasplaat weegt 15 kilogram, een te vervangen glasplaat weegt 20 kilogram. In de huidige situatie worden de bokken met minder glasplaten belast, en tevens wordt in veel gevallen het gewicht van de bokken met glasplaten verdeeld door ze te plaatsen op platen van 7 m2. Door de eisen aan het draagvermogen is daardoor een beperkte opslagruimte op het dak. Niet toepasbaar materieel (licham. overbelasting) Er is een beperkte mogelijkheid voor het toepassen
36
van materieel dat de arbeidsintensiteit verlaagd. Enerzijds zijn er beperkte mogelijkheden door het gewicht en kwetsbaarheid van de glasplaten. Maar anderzijds door locatie specifieke kenmerken, zoals het ruwe dakterrein en de aanwezige niveauverschillen, waardoor het gebied slecht begaanbaar is voor (rollende) hulpmiddelen. Ook de eisen aan het draagvermogen van het dak zorgen ervoor dat de mogelijkheid van het toepassen van het materieel beperkt blijft. Onder andere door de eisen en wensen van de opdrachtgever wordt de beschikbare ruimte rondom de bouwplaats beperkt, waardoor het toepasbaar materieel ook beperkt wordt. Tevens beperkt het budget de toepasbaarheid van bepaald materieel, meerdere malen is aangegeven wanneer er meer geld voor beschikbaar zou zijn, veel materieel wel te implementeren zou zijn. Desondanks zijn de vele oplossingen veel duurder dan een arbeidskracht de platen laten tillen, en mede daardoor is er tot noch toe geen verlichtend materieel toegepast. Veel en zwaar werk (licham. overbelasting) Doordat er veel materieel niet toepasbaar is, moet dit materiaal handmatig worden getransporteerd, waardoor kan lichamelijke overbelasting ontstaan. De vervangende glasplaten van 6 mm. wegen 15 kilogram, terwijl de te vervangen platen van 8
mm. ongeveer 20 kilo wegen. De bouwvakkers worden niet verplicht om meer dan één plaat te tillen, desondanks doen velen dit wel. Het wettelijk maximaal met de hand te tillen gewicht is 25 kilogram, maar aangezien dit door veel werknemers wordt overschreden, kan dit ook bijdragen aan de lichamelijke overbelasting. Door de slechte begaanbaarheid van het dak, zoals de niveauverschillen en het ruwe dakterrein wordt de arbeidsintensiteit opnieuw versterkt. In dit omvangrijke project moeten 22.600 panelen vervangen worden, waarbij deze allemaal handmatige getransporteerd dienen te worden. Gedurende de week op de bouwplaats werden de op dat moment benodigde panelen verplaatst door 7 personen, maar in een normale situatie zijn er slechts 1 tot 2 personen belast met de taak om te monteurs te bevoorraden gedurende de dag. Het langdurig uitoefenen van dit belastende werk draagt ook bij aan de lichamelijke overbelasting van velen. Irritatie bij werknemers Verschillende eisen van de opdrachtgevers, zoals het moeten werken buiten de reguliere werktijden, de restricties over van het geluid en de beperkte ruimte van de bouwplaats, zorgen voor irritaties onder de werknemers. Tevens zorgt uitvoeren van veel en zwaar werk voor irritaties onder de werknemers.
Porras/Stream analysis
Zwaar & kwetsbaar materiaal
Draagvermogen dak
Ruw dakterrein
Niveauversch illen
Project gegevens: Omvang
Eisen opdrachtgever
Slechte begaanbaarheid Beperkte ruimte rondom bouwwerk
Kosten
Niet toepasbaar materieel
Handmatig transport
Veel en zwaar werk
Lichamelijke overbelasting
Beperkte opslag mogelijkheden op dak
Irritatie bij werknemers
Fig. 77 De Porras/Stream Analasis is de visualisatie van het oorzaken-gevolgen diagram. Bovenin staan alle primaire oorzaken en onderin staan de gevolgen weergegeven.
37
2.6. Conclusie probleemanalyse Uit de probleemanalyse komen twee zaken naar voren waaraan is gewerkt tijdens dit project van Innovatie op Locatie. Dit zijn de twee problemen: 01 Het horizontaal transporteren van de glaspanelen op het dak bestaat uit veel til- en loopwerk. Uit de Porras blijkt dat de primaire oorzaken hiervan onder andere zijn: - De hoogteverschillen in het dakvlak. - Het draagvermogen van het dakvlak. - Het ruwe terrein van het dakvlak. - De projectgegevens: omvang. - De eisen van de opdrachtgever. - Het zware en kwetsbaare materiaal dat wordt gebruikt. Deze primaire oorzaken dienen te worden aangepakt zodat de uiteindelijke gevolgen/problemen worden verminderd c.q. opgelost. 02 Het verwijderen van de horizontale lijsten. De bovenlijsten dienen te worden los getikt om het glaspaneel uit de gevel te kunnen verwijderen. Hierbij bestaat de kans dat de lijsten beschadigen.
38
Dit probleem is niet meegenomen in de Porras, maar hier zal later wel aandacht worden besteed aan het voorkomen van de schade aan de lijsten. Uit de Porras/Stream Analysis komen een aantal oorzaken naar voren die beperkte opslagmogelijkheden op het dak als gevolg hebben en tevens lichamelijke overbelasting en irritatie bij de werknemers veroorzaken. Deze problemen worden veroorzaakt door de arbeid (het handmatige transport), de materiaaleigenschappen (zwaar en kwetsbaar), het niet toepasbaar zijn van materieel, de fysieke omgeving (beperkt draagvermogen van het dak, ruw dakterrein, de niveauverschillen) en de project eigenschappen (projectomvang, eisen van de opdrachtgever). Sommige van deze problemen kunnen opgelost worden, anderen zijn slechts materiaal-, omgevings- of projecteigenschappen en zijn niet (meer) aan te passen. De factoren die overblijven zijn het handmatige transport en het materieel. Het handmatige transport kan voorkomen worden door nog nader te bepalen materieel toe te passen dat de intensieve arbeid voorkomt en dat toepasbaar is ondanks het ruwe dakterrein, het draagvermogen en de niveauverschillen van het dak. Een andere methode is het slim omgaan met
het draagvermogen van het dak, onder de rails is het draagvermogen van het dak namelijk 10 keer zo groot. Indien de oplossing hierop gericht word, kan er meer materiaal op het dak worden opgeslagen. Daardoor is het wellicht rendabel om het materiaal in een keer naar boven te hijsen met een hijskraan, om zo tevens het handmatige transport te voorkomen. In het volgende hoofdstuk zullen deze verschillende oplossingsvarianten daarom onderverdeeld en uitgewerkt worden in de categorieën transport en opslag. Nu de gevolgen en oorzaken met de onderlinge relatie in kaart zijn gebracht, kan er na worden gedacht over mogelijke oplossingen op het probleem onderuit te halen. Bij het aanpassen van de primaire oorzaken treedt het grootste effect op, hier is de oplossing is het meest effectief. Er komen namelijk alleen maar gevolgen uit.
3. Ontwerpopzet Een ontwerp voor een oplossing voor één van de twee problemen komt niet zomaar uit de lucht vallen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het probleem van het “transporteren”. Zoals gezegd is bij dit probleem het meest mogelijk, zowel op het gebied van innovatie als ook de mate van belangrijkheid binnen het project. Als eerste worden nog wel de beide doelstellingen behandeld. Daar worden de eisen en wensen omtrent het thema “horizontaal transport” in de tweede paragraaf behandeld. Het probleem van horizontaal transporteren is op te delen in een tweedeling: enerzijds namelijk het daadwerkelijke transporteren op het horizontale dakvlak en anderzijds het opslaan van de glaspanelen op het dak. Deze twee onderwerpen houden wel degelijk contact met elkaar en zijn niet apart te benaderen. Ze horen bij elkaar en vullen elkaar zo nodig aan, het zijn geen twee losse zaken binnen het transportprobleem. Wanneer al de eisen en wensen zijn toegelicht, volgen de te vervullen functies omtrent het transport. Hieruit komen de verschillende oplossingsvarianten van het onderwerp transport. Hierop volgen de te vervullen functies van het onderwerp opslag, eveneens met de verschillende oplossingen. Uiteindelijk resulteren alle varianten in een keuze voor de beste variant.
3.1. Doelstelling Er zijn binnen het project twee doelstellingen opgesteld. Dit vanwege het feit dat het probleem op de bouwplaats zo grootschalig was en in meerdere kleinere deelproblemen op te delen was. De eerste doelstelling luidt als volgt en behoort bij het horizontaal transport op het dak: 01 Horizontaal transport glaspanelen op dak. Het arbeidsvriendelijk maken van het transporten bevoorradingsproces van de glaspanelen bij aanvoer via het dak. Hierbij moet kritisch worden gekeken naar het woord “arbeidsvriendelijk”. Want wat is dat precies? In dit verslag houdt het woord “arbeidsvriendelijk” in dat in het proces de mate van til- en loopwerk zo veel mogelijk wordt beperkt. Soms is het namelijk niet anders mogelijk dat er hier en daar een glaspaneel met de hand getransporteerd moet worden. Dit hoeft ook geen probleem te zijn voor een enkele keer, maar bij een grote mate van herhalig is het wenselijk dat het ook op een andere wijze gedaan kan worden.
doelstelling opgesteld. Deze stelling is als volgt: 02 Verwijderen van de horizontale bovenlijsten. Hulpmiddel om de bovenlijsten schadeloos uit de gevel te verwijderen, om ze daarna weer terug te kunnen plaatsen in de gevel. Het is gewenst dat de horizontale lijsten zonder schade uit de gevel verwijderd kunnen worden. Vanwege kostenbesparinen is er voor gekozen om de lijsten in de gevel niet te vervangen. Deze worden gepoetst waarna deze terug geplaatst kunnen worden in het gevelvlak. Schade is hierbij te zien in de vorm van deukjes en putjes in de lijsten. Ook kromme profielen zijn in de analyse naar voren gekomen. Dit tweede probleem wordt nu weer geheel aan de kant geschoven en komt terug in het verslag in paragraaf 4.2. Hier zal de uitwerking gepresenteerd worden om dit probleem tegen te gaan.
Voor het tweede probleem rond het verwijderen van de horizontale lijsten uit de gevel is ook een
39
3.2. Eisen en wensen Om tot een mogelijke oplossing te komen en hierbij het bereiken van de doelstelling te vergemakkelijken, is het opstellen van bepaalde criteria een goede zaak. Vandaar dat ook voor het oplossen van het horizontaal transport probleem een aantal eisen en wensen zijn opgesteld. Maar allereerst wordt begonnen met een aantal voorwaarden waarbij rekening moet worden gehouden bij het ontwerpen van een mogelijke oplossing. De voorwaarden voor het horizontaal transporteren op het dakvlak zijn als volgt: - Voor een kist met glaspanelen dient 350 kilogram in rekening te worden gebracht. Dit betreft een volle kist met panelen die zo op de bouwplaats afgeleverd wordt. Minder panelen is mogelijk, wanneer deze opgestapeld en gesorteerd worden beneden op de bouwplaats. - Het proces van bevoorraden mag niet meer tijd kosten dan het huidige proces (aangezien de factor arbeid dan goedkoper is). Vanuit de aannemer is de som in rekening gebracht dat één arbeider gedurende de revitalisatie van de gevel ongeveer 70.000 euro kost. Het is dus een mooie bijkomstigheid wanneer de mogelijke oplossing minder kost dan dit bedrag. Naast de voorwaarden zijn ook eisen en wensen opgesteld.
40
Wat is het verschil tussen een eis en een wens? De volgende definitie is gehangen aan het woord “eis”: iets waarvan men heel beslist vindt dat het moet gebeuren. En moet te beantwoorden zijn met “ja of nee”. Voor het woord “wens” is de volgende definitie gevonden en aangehouden als hulpmiddel: iets wat men heel graag wil en wat mooi zou zijn als het ook zo zal gebeuren. Aan de wens kan een schaal worden gehangen, bijvoorbeeld “zo goed mogelijk”. De eisen zijn hieronder opgesomd en onder elkaar weergegeven. Voor deze oplossingen zijn er nogal wat eisen gesteld. Deze eisen zijn onder andere: - Minder loopwerk op het dak. - Minder tilwerk door de bouwvakkers. - Geen overschrijding van het maximale toelaatbare draagvermogen van het dak van 1 kN/m2. - Geen overschrijding van het maximale toelaatbare draagvermogen van de railconstructie van 10 kN/m2. - Door maximaal twee personen te bedienen zijn. - Bijhouden van de snelheid van (de)monteren van glazen panelen. - Uitvoerbaar door de montageploeg. - Bruikbaar bij de op de bouw aanwezige weersomstandigheden (maximaal windkracht 6). De lijst van de wensen daarentegen is iets beknopter en bestaat uit de volgende wensen:
- Goede uitvoerbaarheid (snel, eenvoudig en in gebruik name). - De oplossing is zo goedkoop mogelijk. - Minimale hinder voor overige bouwplaatsactiviteiten. - De veiligheid is meegenomen in het ontwerp- en uitvoeringsproces. - Toepasbaarheid (is de oplossing overal toe te passen binnen het project en kan het op dit moment nog worden geïmplementeerd?). Op basis van deze eisen en wensen, in combinatie met de later te volgen voor- en nadelen, kan een juist verantwoorde keuze voor de beste oplossing gemaakt worden. Terugkijkend op de beoordeling van de Porras/Stream Analysis komen de problemen voort uit: Arbeid: handmatig transport. Materiaal: zwaar en kwetsbaar materiaal. Materieel: niet toepasbaar materieel. Fysieke omgeving: draagvermogen, ruw dakterrein en niveauverschillen. Organisatorisch: project omvang + eisen opdrachtgever. Zaken die vast staan kunnen niet veranderen, zoals het materiaal en de organisatie. Op de factoren arbeid, in te zetten materieel en omgeving kan wel worden ingespeeld.
3.3. Te vervullen functies “transport” Voor het probleem omtrent het horizontaal transporteren zijn vier alternatieven verzonnen om de panelen te verplaatsen. Hierbij zijn verschillende methoden mogelijk voor het transporteren, dit zijn achtereenvolgens: - Het rijden met de glaspanelen over het dak (via de dakconstructie of de rails). - Het hijsen van de glaspanelen door de lucht - Het glijden van de glaspanelen over het dak of via kabels. - Het handmatig verplaatsen van de glaspanelen (de conventionele manier). Hierbij moet gemeld worden dat het handmatig transporteren niet gewenst is, zoals vermeld in de doelstelling. Deze wordt dus niet meegenomen in de mogelijke oplossingsvarianten. Nu het bepalen van de te vervullen functies. Het proces van het vergemakkelijken van het transport voor de arbeiders kan grofweg worden opgedeeld in de volgende vier stappen: - Het plaatsen van de glasplaten in de oplossingsvariant. Dit kan op verschillende wijze gebeuren, zie hiervoor de tabel. - De wijze van het transport. Hier komen de
Het plaatsen van de glasplaten in de oplossingsvariant
Handmatig
Handmatig met hulpmiddel
Hijsen
Schuiven
Wijze van transport
Handmatig
Hijsen
Rijden
Glijden
Manier van borgen
Spanband
Touw
Klemmen
Gesloten hulpmiddel
Het uitnemen van de glasplaten uit de oplossingsvariant
Handmatig
Handmatig met hulpmiddel
Hijsen
Schuiven
x
Fig. 78 De te vervullen functies van het transportprobleem resulteren in een drietal verschillende “variantgroepen”.
methoden zoals beschreven terug: handmatig, namelijk het rijden, hijsen en glijden. Binnen deze hijsen, glijden en rijden. groepen zijn er meerdere concrete varianten - De manier van borgen van de glaspanelen. mogelijk. Deze zullen hierna worden besproken - Het uitnemen van de glasplaten uit de waarbij de voordelen en nadelen van iedere variant oplossingsvariant. besproken worden. De wijze van tranport is in Locatie van Op dakvlak Op rails bouwplaats de tabelOp maatgevend en vormt het belangrijkste opslaan (met onderplaat) De verschillende kleuren lijnen in de tabel in figuur criteria. Hier zijn de drie lijnen dan ook altijd op een 78 geven de mogelijk varianten aan die het meest verschillende variant ingedeeld. De blauwe lijn staat Wijze van Bokken Hangen aan rails Kisten logische klinken uit de opgedane bevindingen en voor het hijsen, de groene lijn voor het glijden en de opslaan discussies. Er zijn drie “variantgroepen” opgesteld, rode lijn voor het rijden. glasplaten
Stand van opgeslagen glasplaten
Horizontaal
Onder een hoek
Verticaal
41
3.4. De oplossingsvarianten “transport” Nu de te vervullen functies wat betreft het transporteren van de glaspanelen ingevuld zijn, kunnen er mogelijke oplossingen worden bekeken rondom de functie “wijze van transport”. Deze functie is namelijk maatgevend binnen het probleem van het horizontaal transporteren. Het plaatsen en uitnemen van de glaspanelen, als ook de manier van borgen zijn onafhankelijk ten opzichte van de wijze van het transport. Er moet echter wel een keuze gemaakt worden, vandaar dat er drie verschillende combinaties van variantgroepen zijn ontstaan. Alle variantgroepen zijn dus gebaseerd op een principe van verplaatsen. Deze algemene oplossingsrichtingen worden voor de gemakkelijkheid even “variantgroepen” genoemd in dit verslag. Binnen de variantgroep “rijden” zijn de volgende mogelijke varianten opgesteld die een poging doen de beste oplossing te worden: - Kar op een rails - De glaskar - Stabilisatie platform door stand poten (principe van een spin of insect)
42
Bij de oplossing, genaamd kar op een rails, worden de glasplaten met een karretje over de glazenwassersrail getransporteerd naar de juiste locatie. Over dit idee is al eerder nagedacht, maar hierbij werd de kans groot geacht dat er schade aan de panelen zou ontstaan. Vandaar dat deze manier nooit is doorgezet door de aannemer. Ook bij het werken met meerdere jukken speelt zich de vraag af hoe al de jukken bevoorraad kunnen worden. Dit vanwegde de enkele rails in het project. Het gebruik van de glaskar en het platform (waarbij eventueel onder geconditioneerde omstandigheden kan worden gewerkt) zijn oplossingen die ook toegepast zouden kunnen worden. De glaskar is vrij eenvoudig, maar doeltreffend. Het platform zou als het ware op het gebouw komen te staan. Dit platforum kan afgedekt worden met een huif waardoor men onder alle omstandigheden kan werken (net als in een fabriek), een portaalkraan zou hierbij de panelen mogelijk kunnen vervoeren. Het is gecompliceerder en een dure variant. Bij de variantgroep “hijsen”, door de lucht, zijn het de volgende varianten die naar voren kwamen: - Grote torenkraan - Helicopter - Drone - Meerde kleine hijspunten
Voor de torenkraan, de helicopter en de drone zijn vergunningen nodig om deze te kunnen gebruiken. Zowel de opdrachtgever als de overheid stellen eisen waaraan voldaan moet worden. De kosten zijn hierbij zeker niet onbelangrijk, groot en speciaal materieel kost nu eenmaal meer. De variant van meerdere kleine hijspunten zou nog wel eens positief uit de bus kunnen komen, het principe hierbij is dat de glaspanelen in meerdere stappen over het dak worden verplaatst met een kleine hijskraan. De varianten binnen de groep “glijden”, zowel over het dakvlak als met kabels, zijn: - Het principe van de hovertrack - De gondel / kabelbaan De hovertrack zou gebruikt kunnen worden over het ruwe dakterrein om de panelen te vervoeren op één niveau. De overbruggingen tussen de dakniveaus moet overbrugd worden met een hulpconstructie. Bij de kabelbaan worden de panelen in een kist aan kabels gehangen. Naar beneden is geen probleem, maar hoe krijgt men de oude panelen boven? Hier volgen de verschillende varianten, gedocumenteerd met een icoontje, een zeer beknopte beschrijving van het concept en alle voor- en nadelen die zijn opgesteld bij de verschillende varianten (deze zijn niet per categorie weergegeven).
1. Kar op een rails
2. Grote torenkraan
3. Helicopter
Concept: Een karretje op de rails moet zorgen voor de aanvoer van de glaspanelen. Dit gebeurt via de rails van de glazenwassersinstallatie. Het karretje wordt deels mechanisch en deels handmatige bewogen.
Concept: Een grote mobiele torenkraan verplaatst de kisten met glas naar het dak. Vanwege de opslagcapaciteit van het dak dient dit op meerdere tijdsmomenten te gebeuren.
Concept: Een helicopter vliegt boven het gebouw met een kist vol met de glazen panelen. Deze zet de benodigde glaskisten op het juiste dakniveau waardoor de loopafstanden worden beperkt.
Voordelen: + Minder belastend. + Minder loopwerk voor de bouwvakker. + Bruikbaar bij verschillende weersomstandigheden. + Schade aan dakbedekking wordt voorkomen.
Voordelen: + Minder belastend voor de bouwvakker. + Hijsmiddel op afroep aanwezig.
Voordelen: + Minder belastend voor de bouwvakker. + Minder loopwerk, aangezien de kisten meteen op het juiste niveau geplaatst kunnen worden.
Nadelen: - Dure oplossing: karretje moet ontworpen worden (en wie gaat dit bekostigen?). - Afhankelijkheid van materieel (storingsgevoelig). - Lastiger uitvoerbaar door montageploeg. - Niet alle delen bereikbaar door dubbel gebruik van rails.
Nadelen: - Vergunning en bewaking benodigd. - Alleen rendabel in combinatie met de juiste opslagmogelijkheden. - Problemen met de bereikbaarheid van het dak (en reikwijdte van de kraan). - Uitvoering in de avond- en nachturen.
Nadelen: - Dure oplossing, aangezien de helicopter gekocht of gehuurd dient te worden. - Er zijn vergunningen benodigd voor het vliegen in de stad en dicht bij bouwwerken. - Veiligheid - Deze optie kan niet bij alle weersomstandigheden worden toegepast.
43
4. Hovertrack
5. Gondel / kabelbaan
6. Glaskar
Concept: De glaspanelen worden in een object geplaatst dat dezelfde werking heeft als een hovercraft en daarmee dus over het dakvlak glijdt.
Concept: Met behulp van een hulpconstructie van kabels worden de kisten naar beneden getransporteerd. Dit is het idee van een kabelbaan. Naar beneden is geen probleem, terug naar boven dient mechanisch te geschieden.
Concept: Met behulp van een glaskar wordt het glas over het dakvlak getransporteerd in horizontale richtingen.
Voordelen: + Minder belastend voor de bouwvakker. + Minder loopwerk. Nadelen: - Dure oplossing, aangezien de hovercraft gekocht of gehuurd dient te worden. - Dure oplossing, de hovercraft moet naar boven worden gebracht (met behulp van een kraan of iets dergelijks). - Constructie benodigd waar hovercraft overheen kan glijden naar volgende dakniveau. - Niet uitvoerbaar door montageploeg in verband met veiligheid etc.
44
Voordelen: + Minder belastend voor de bouwvakker. + Minder loopwerk benodigd. Nadelen: - Niet mogelijk bij alle weersomstandigheden. - Dure oplossing, er is een hele constructie benodigd op het dak en deze moet op het dak gehesen worden. - Wellicht niet uitvoerbaar door montageploeg (geen simpele oplossing).
Voordelen: + Minder belastend in vergelijking met dragen. + Relatief goedkope oplossing. + Minimale hinder overige bouwplaatsactiviteiten. gemakkelijk uitvoerbaar door montageploeg + Door één persoon uit te voeren. + Bruikbaar bij verschillende weersomstandigheden + Goede uitvoerbaarheid. Nadelen: - Lier of mechanisch materieel benodigd bij afvoer (terug naar boven) - Ballastlaag wordt (gedeeltelijk) verwijderd. - Mogelijkheid tot schade aan dakbedekking met lekkages tot gevolg.
7. Drone
8. Meerdere kleine hijspunten
9. Stabilisatie platform door stand poten
Concept: Een drone vliegt boven het gebouw met een glaspaneel. Deze zet de benodigde glaspanelen op het juiste dakniveau waardoor de loopafstanden worden beperkt.
Concept: Door het plaatsen van meerdere kleinere hijspunten, op ieder dakniveau één, wordt een kist door meerdere stappen naar beneden gezet op de juiste locatie.
Concept: Het platform “wandelt” als het ware over de verschillende dakniveaus heen. Het verkrijgt hierbij stabiliteit door de verschillende standen van de poten (evenals een spin die zich stabiel houdt bij hoogteverschillen).
Voordelen: + Minder belastend voor de bouwvakker. + Minder loopwerk, aangezien de kisten meteen op het juiste niveau geplaatst kunnen worden.
Voordelen: + Minder belastend voor de bouwvakkers. + Minder loopwerk. + Relatief goede uitvoerbaarheid.
Nadelen: - Dure oplossing, aangezien de drone gekocht of gehuurd dient te worden. - Er zijn vergunningen benodigd voor het vliegen in de stad en dicht bij bouwwerken. - Veiligheid en vermogen drone. - Deze optie kan niet bij alle weersomstandigheden worden toegepast.
Nadelen: - Dure oplossing, meerdere kranen benodigd en deze moeten op het dak gehesen worden. - Minimaal twee personen benodigd. - Het proces vereist mogelijk meer tijd - Draagvermogen van het dak wordt kritiek. - Afhankelijk van materieel (bij storing is er een probleem).
Voordelen: + Het platform blijft altijd stabiel. + Minder belastend voor de bouwvakkers. + Minder loopwerk. Nadelen: - De realiteit dient in rekening te worden gebracht bij deze oplossing. - Zeer lastige en ingewikkelde uitvoerbaarheid en constructie. - Hulpconstructie benodigd. - Draagvermogen van het dak.
45
3.5. Te vervullen functies “opslag” Voor het probleem omtrent het horizontaal transporteren zijn drie alternatieven verzonnen om de panelen op te slaan. Hierbij zijn verschillende methoden mogelijk voor de wijze van opslag, dit zijn achtereenvolgens: - De glaspanelen opslaan op het dakvlak met behulp van speciale palletbokken. - De glaspanelen opslaan op het dakvlak met behulp van de kisten waarmee de panelen op de bouwplaats worden aangevoerd. - De glaspanelen opslaan op of onder de glazenwassersrails, dit omdat het draagvermogen van het dak hier vele malen groter blijkt te zijn. Uiteindelijk is binnen het proces van oplag het kopje “wijze van opslaan glasplaten” de maatgevende factor. Wederom worden de te vervullen functie van het proces bepaald. Het proces van het (al dan niet verhogen van het) opslaan van de glaspanelen kan grofweg gezien worden opgedeeld in de volgende vier stappen: - De locatie van waar het opslaan plaatsvindt. Hiervoor zijn drie mogelijke methoden opgesteld, namelijk op het dakvlak, op de rails en op de
46
Locatie van opslaan
Op dakvlak (met onderplaat)
Op rails
Op bouwplaats
Wijze van opslaan glasplaten Stand van opgeslagen glasplaten
Bokken
Hangen aan rails
Kisten
Horizontaal
Onder een hoek
Verticaal
Manier van borgen
Spanband
Touw
Klemmen
Gesloten hulpmiddel
Fig. 79 De te vervullen functies van de opslag binnen het transportprobleem resulteren in eveneens in drie “variantgroepen”.
bouwplaats. - De wijze van opslaan. Hier komen de methoden zoals beschreven terug: op palletbokken, hangend aan de rails of in de glaskisten. - De stand waarin de opgeslagen glasplaten zich bevinden. Dit kan horizontaal, onder een hoek of verticaal zijn. Bij het horizontaal opslaan van de panelen is de kans op het breken of beschadiging echter groter. - Als laatste speelt de manier van borgen mee. Dit
zou echter onafhankelijk kunnen zijn van de overige drie stappen. De verschillende kleuren lijnen in de tabel in figuur 79 geven de mogelijk varianten aan die het meest logische klinken uit de opgedane bevindingen en discussies. Er zijn drie “variantgroepen” opgesteld, namelijk het opslaan op bokken (rood), hangend aan de rails (groen) en in de glaskisten (blauw). Een keuze van één van deze varianten volgt verderop.
3.6. De oplossingsvarianten “opslag” Samenhangend met de mogelijke wijze van het transporteren van de glaspanelen is de opslag van de panelen. De wijze van opslag is niet bepalend en de maatgevende factor, want dat is de wijze van het horizontaal transporteren van de glaspanelen op het dak. Nu de te vervullen functies wat betreft het opslaan van de glaspanelen ingevuld zijn, kunnen er mogelijke oplossingen worden bekeken rondom de functie “wijze van opslaan”. Er zijn binnen de drie opgestelde varianten twee manieren te ontdekken die redelijk overeenstemmen met de conventionele methode. Dit is de variant met de speciale palletbokken en de variant met de glaskisten. De variant op of onder de rails is nieuw voor dit project. De rode lijn, aangegeven in figuur 79, symboliseert het proces met de bokken op het dakvlak. Hierbij worden de glasplaten onder een hoek opgeslagen zodat deze niet gemakkelijk omvallen (maar juist tegen elkaar leunen). De panelen worden uiteindelijk geborgd met een touw, deze loopt om de panelen en door de bok heen. Dit is het proces zoals dat tot
nu toe gebeurde. De glaspanelen werden handmatig naar de juiste locatie op het dak gesjouwd. Hier werden de panelen in de bokken gestapeld, zodat deze dicht op de locatie van verwerking stonden. De factor handmatig transporteren zal vanaf nu wegvallen, of de wijze van opslag dit ook doet blijkt uit de vergelijking van de verschillende varianten. In figuur 79 is ook een blauwe lijn weergegeven. Bij deze variant wordt ook op het dakvlak opgeslagen, dit is immers het dichtste bij de verwerkingsplek. In plaats van de speciale bokken, worden de glaspanelen nu opgeslagen in de glaskisten. Deze glaskisten zijn dezelfde kisten als waar het glas op de bouwplaats in wordt aangevoerd. Bij deze variant is overstapelen dus niet benodigd. De glaspanelen worden in dit geval verticaal getransporteerd. Hierbij is de kans op breken of beschadigen relatief het kleinst. Aangezien de kisten een gesloten hulpmiddel zijn, hoeven de panelen in principe niet op een andere manier geborgd te worden. Als laatste is nog de groene lijn aanwezig. Dit proces heeft als opslaglocatie de rails op het dak. De wijze van opslaan bestaat hierbij aan het hangen van de glaspanelen aan de rails. Het plaatsen op de rails zelf is geen optie in verband met het feit dat er op deze manier een blokkade zou optreden. Dit is
niet gewenst aangezien er meerdere jukken op de bouwlocatie aanwezig zullen zijn om het proces te versnellen en de deadline te halen. Wederom is het gewenst om de panelen verticaal of schuin op te slaan. Verticaal is in het geval van hangen onder de rails geen optie, dit in verband met de opgemeten hoogte onder de rails. Deze bedraagt namelijk 82 centimeter (gemeten van bovenkant rails tot aan bovenkant dakvlak). De jukken kunnen er gemakkelijk overheen met de vrije hoogte van 132 centimeter, echter de glazenwassersgondel komt maar 78 centimeter boven het dakvlak. De glaspanelen worden geborgd door middel van een spanband zodat deze niet omvallen en beschadigingen veroorzaken. Op de volgende pagina volgen de verschillende varianten, gedocumenteerd met een icoontje, een zeer beknopte beschrijving van het concept en alle voor- en nadelen die zijn opgesteld bij de verschillende varianten. Wellicht kan hier ook nog uitrollen dat toch de opslaglocatie moet worden gewijzigd van “op het dakvlak” naar “op de bouwplaats”. Dit is mogelijk indien goed beargumenteerd en verantwoord in combinatie met de keuze van het horizontaal transporteren.
47
1. Glaskist op het dakvlak
2. Railsysteem glazenwassersinstallatie
3. Glasbok op het dakvlak.
Concept: De glaskisten met de glaspanelen worden op deze wijze aangeleverd op de bouwplaats. Deze zouden rechtstreeks op het dak gezet kunnen worden en op deze wijze worden opgeslagen wanneer er platen worden onder gelegd.
Concept: Het draagvermogen van de constructie onder de glazenwassersrails is vele malen groter dan het draagvermogen van het overige dakvlak. Vandaar dat dit mogelijkheid biedt voor de opslag van panelen.
Concept: Dit is de huidige manier van werken. De glaskisten worden op de bouwplaats omgezet naar een glaskar, waarna deze vervolgens gesjouwd worden naar deze bok. Op deze wijze worden de panelen dan opgeslagen wanneer er platen worden onder gelegd.
Voordelen: + Eenvoudige methode, uitvoerbaar door montageploeg. + Bij verschillende weersomstandigheden toepasbaar. Nadelen: - Conventionele methode. - Weinig opslagmogelijkheden door draagvermogen dak.
48
Voordelen: + Een veel groter draagvermogen (10x groter) in vergelijking met het dakvlak, waardoor meer panelen hier opgeslagen kunnen worden. + Bij verschillende weersomstandigheden toepasbaar. Nadelen: - Lastig bereikbaar voor de bouwvakker. - Panelen kunnen niet verticaal geplaatst worden in verband met beperkte hoogte voor de glazenwassersinstallatie. - Hulpconstructie benodigd.
Voordelen: + Eenvoudige methode, uitvoerbaar door montageploeg. + Bij verschillende weersomstandigheden toepasbaar. Nadelen: - Conventionele methode. - Weinig opslagmogelijkheden door draagvermogen dak.
3.7. Vergelijking van de varianten In paragraaf 3.4 zijn verschillende oplossingsvarianten rondom de functie “wijze van transport” voorgesteld en vervolgens kort geanalyseerd. De voorgestelde varianten zijn onderverdeeld in de categorieën rijden, glijden en hijsen. In deze paragraaf zullen deze varianten vergeleken worden, rekening houdend met de opgestelde eisen en wensen, en vervolgens kort toegelicht worden waarom er wel dan wel niet besloten is deze verder uit te werken. Allereerst is er besloten de oplossingsvariant te concentreren op het verbeteren van de wijze van transport, en daarbij de functie opslag in beschouwing neemt maar dit niet gebruikt als hoofd-ontwerpaspect van de definitieve varianten. De variant waarbij een grote torenkraan wordt toegepast in combinatie met het vergroten van de opslagcapaciteit op het dak valt daardoor af. De varianten helicopter, drone en hovercraft vielen al vrij snel af aangezien deze varianten niet voldoen aan de eis dat het uitvoerbaar is door de huidige montageploeg. Tevens zijn dit geen goedkope oplossingen. Een gondel/ kabelbaan is naar verwachting niet mogelijk bij
alle weersomstandigheden, en is een relatief dure oplossing aangezien er een constructie voor benodigd is. Daardoor is besloten om ook niet voor deze optie te kiezen. De “spin”, een stabiel wandelend platform, is een zeer complexe oplossing dat nog intensief onderzoek vergt om het toepasbaar te kunnen laten zijn op locatie. Waarbij de vraag blijft of alle gebieden van het dak wel bereikbaar zijn met deze variant, ook daardoor is besloten dat deze variant niet verder uitgewerkt wordt.
zoals gezegd is dit afhankelijkheid van de keuze voor de transportwijze. Bij keuze voor het transporteren via de rails, mag deze opslagmogelijkheid namelijk ook weer geen obstakel worden.
Uiteindelijk blijken de varianten kar op rails, glaskar en meerdere kleine hijspunten de meeste potentie te hebben, deze worden op de volgende pagina’s en in de volgende paragraaf verder uitgewerkt en toegelicht. De toegepaste wijze van opslag zal afhankelijk zijn van de toegepaste variant. De vergelijking van de varianten voor opslag laat op zich wachten, de uiteindelijke keuze hiervan zal gebaseerd zijn op de wijze van transporteren. Bij de gekozen oplossing(en) voor het transporteren, zal uiteindelijk een passende mogelijkheid voor opslag gekozen worden. Als men op dit moment naar de varianten hiervan kijkt, dan lijkt de keuze voor opslag op of onder het railssyteem de meest gunstige. Bij deze variant kan er namelijk veel opgeslagen worden op het dak, echter
49
Variant “meerdere hijspunten” Voordelen: - Grote hoeveelheden in een keer verplaatsen. - Geen lichamelijke belasting arbeiders. Nadelen: - Hoge kosten (meerdere kranen benodigd). - Groot draagoppervlak benodigd. Beschrijving Het principe van meerdere hijspunten op het dak is het verlagen van de hijslast per kraan en het verkleinen van de benodigde radius. Door deze twee variabelen te verkleinen kunnen de kranen kleiner gedimensioneerd worden waardoor ze ook een lager eigen gewicht hebben. Dit is een kritiek punt voor deze oplossingsvariant aangezien het draagvermogen van het dak sterk beperkt is (1kN/m²). De uitvoering van het hijsen is te zien in bijgevoegde afbeelding. Om het maximale draagvermogen van het dak niet te overschrijden zal het eigen gewicht van de kraan op een groot oppervlak moeten worden afgedragen. De grootte van dit oppervlak is afhankelijk van het eigen gewicht en het gewicht van de hijs last. Dit oppervlak kan worden gecreëerd door middel van drukplaten. In gebruik name van deze oplossingsvariant zal gebeuren door middel van een kraan welke het benodigde materieel, drukplaten en kranen, op het dak plaatst.
50
Voorwaarden: - Grootte van het draagoppervlak. - Plaatsen met behulp van kraan. - De kraan moet de hijslast kunnen tillen.
Werking principe (schets)
Fig. 80 De eerste gekozen variant: het principe van meerdere hijspunten op het dak.
Variant “over de rails” Voordelen: - Railssysteem is al aanwezig. - Lichamelijke belasting (til- en loopwerk) neemt af. - Duwen van het karretje kan handmatig.
Nadelen: - Constructie voor het karretje moet gemaakt worden. - Niet overal bereikbaar in verband met jukken. Voorwaarden: - De capaciteit mag niet te groot zijn i.v.m. duwen.
Werking principe (schets)
Beschrijving Het huidige railssysteem van de glazenwasser kan ook gebruikt worden voor aanvoer van de glaspanelen. Bij de lift worden de glaspanelen uitgeladen en in het karretje gestapeld. Hierna kan men deze kar horizontaal over de rails duwen. Bij een stijgpunt moet een voorziening worden getroffen aangezien dit niet handmatig kan gebeuren. Het hijsen en laten afzakken van de karretjes dient daarom mechanisch of met een ander hulpmiddel te geschieden. Dit in verband met de helling van het dakvlak en het gewicht van het karretje met inhoud. Met behulp van een lier zou dit probleem onderuit gehaald kunnen worden.
Fig. 81 De tweede gekozen variant: het principe van een rijdend karretje over de rails van de glazenwassersinstallatie.
51
Variant “over het dakvlak” Voordelen: - Geen ingewikkelde constructies nodig. - Eenvoudig in gebruik. - Simpele oplossing door iedereen uit te voeren. - Factor tillen en lopen onder belasting neemt af. Beschrijving Het idee bestaat hier uit een verrijdbaar karretje waar de glazen panelen in geplaatst kunnen worden. Op het ruwe dakterrein wordt de ballastlaag verwijderd op de plaats waar later de platen worden neergelegd. De platen, deze kunnen van hout zijn, worden geplaatst zodat het karretje hier overheen kan rollen. Het verticale transport op het dak gebeurd onder de ‘glasplaten’ (zie principeschets), waarbij het handvat verwijderd word. Een lier zorgt voor een gedoseerde en vloeiende verplaatsing.
Nadelen: - Beperkte hoogte onder de glasplaten. - Niet overal op het dak toepasbaar. Voorwaarden: - Het gewicht en de afmetingen van de glasplaten.
Werking principe (schets)
Fig. 82 De derde gekozen variant: het principe van een glaskarretje over het dakvlak.
52
Voor de uiteindelijke keuze van de beste oplossing is gekeken naar een aantal verschillende uitgangspunten. Deze zijn opgesomd in de zogenaamde “wordcloud” hieronder. De woorden zijn naar gelang de belangrijkheid weergegeven,
waarin geldt dat de meest belangrijke woorden het grootst zijn afgebeeld. Op basis van deze woorden wordt op de volgende pagina de keuze verantwoord. Iedere factor heeft hierbij een eigen wegingsfactor in het geheel, dit omdat niet alle woorden even
GEBRUIK
CAPACITEIT Fig. 83 De zogenoemde “wordcloud” van eisen en wensen die tot de juiste oplossing moeten leiden.
EENDUIDIG
ARBEIDSVRIENDELIJK REËEL
KOSTEN
TOEPASBAAR
LICHAMELIJKE BELASTING
SNELHEID
EENVOUD
UITVOERBAARHEID
zwaar meetellen. De methode die uiteindelijk gekozen gaat worden is vrij interpreteerbaar en zou per benaderingswijze door verschillende personen, telkens op een andere manier ingevuld kunnen worden.
53
heeft. Het beperkten van de lichamelijke belasting en het de arbeidsvriendelijkheid van het proces worden als meest belangrijk beschouwd en krijgen daardoor een weging van 4, waarna de factoren eenvoud, uitvoerbaarheid en toepasbaarheid van de oplossing volgen (weging 3). De factoren met een wegingsfactor van 2 zijn de realiteit van de gekozen variant en het gemak in gebruik. De snelheid, de capaciteit en kosten van de oplossing krijgen een wegingsfactor van 1 toebedeeld.
3.8. Conclusie: keuze van de beste oplossing De uitgewerkte varianten op voorgaande bladzijden hebben allen potentie. Toch werd tijdens het uitwerken van de variant “over de rails” al vrij snel duidelijk dat dit geen toepasbare oplossing is indien op de rails meerdere jukken wordt gebruikt. Op het moment van bezoek waren er twee jukken actief en was er een (defecte) glazenwassersinstallatie aanwezig, in de toekomst zijn er concrete plannen om twee extra jukken toe te passen op de rails. Doordat de rails in veel gevallen een enkel spoor heeft en dus niet in een lus gelegd is, word de aanvoer van de glasplaten met het karretje gehinderd wanneer er meerdere jukken op dit enkele spoor staan. De variant vervoeren op de rails is dus geen oplossing, aangezien het niet alle gebieden kan bereiken. De keuze voor de definitieve variant is deels gebaseerd op de wordcloud, waarbij elke factor een wegingsfactor heeft. Het beperkten van de lichamelijke belasting en het de arbeidsvriendelijkheid van het proces worden als meest belangrijk beschouwd en krijgen daardoor een weging van 4, waarna de factoren eenvoud, uitvoerbaarheid en toepasbaarheid van de oplossing volgen (weging 3). De factoren met een
54
Wanneer een variant goed scoort voor een bepaalde factor word deze vermenigvuldigd met 1, bij een redelijke score met 0,5, en bij een slechte score maal 0. Beide oplossingen worden tevens ten opzichte van elkaar vergeleken. Dus bijvoorbeeld het toepassen van meerdere hijspunten is in vergelijking met het inhuren van een helikopter vrij goedkoop, maar wanneer je het vergelijkt met de variant “over het dakvlak” is het toepassen van verschillende kranen op het dakvlak toch aanzienlijk prijziger. 4 4 3 3 3 2 2 1 1 1
Beperken lichamelijke belasting Arbeidsvriendelijkheid Eenvoud Uitvoerbaarheid Toepasbaarheid Realiteit Gebruiksgemak Snelheid Capaciteit Kosten
Meerdere hijspunten
Goed
4
Goed Redelijk Goed Redelijk Goed Redelijk Goed Goed Redelijk
4 1,5 3 1,5 2 1 1 1 0,5 19,5
Score
Over het dakvlak Half
Goed Goed Goed Goed Goed Goed Goed Redelijk Goed Score
2 4 3 3 3 2 2 1 0,5 1 21,5
Fig. 84 De wegingsfactoren van de wordcloud uitgezet tegen de beide overgebleven varianten, waarbij de volgende Tabel: weging factoren wordcloud, 1= goed 0,5=redelijk 0=slecht vermenigingsvuldigingsfactoren zijn gehanteerd: 1=goed / 0,5= redelijk / 0=slecht.
wegingsfactor van 2 zijn de realiteit van de gekozen wanneer je het vergelijkt met de variant “over het Aan de hand van tabel xx word duidelijk dat er gekozen is voor de variant waarbij een karretje op het dakvlak variant en het gemakBijinhet gebruik. de dakvlak” is het verschillende wordt toegepast. bepalenDe vansnelheid, de randvoorwaarden kwam naar voren dattoepassen het karretjevan echter niet overal kranen capaciteit en kosten van de oplossing krijgen een op het dakvlak toch aanzienlijk prijziger. toepasbaar is, daardoor is besloten om beide oplossingen te combineren. De uitwerking van deze varianten zal volgen in hoofdstuk 4. wegingsfactor van 1 toebedeeld. Aan de hand van de tabel in figuur 84 wordt duidelijk Wanneer een variant goed scoort voor een bepaalde dat er gekozen is voor de variant waarbij een karretje factor word deze vermenigvuldigd met 1, bij een op het dakvlak wordt toegepast. Bij het bepalen redelijke score met 0,5, en bij een slechte score maal van de randvoorwaarden kwam naar voren dat het 0. Beide oplossingen worden tevens ten opzichte van karretje echter niet overal toepasbaar is, daardoor elkaar vergeleken. Dus bijvoorbeeld het toepassen is besloten om beide oplossingen te combineren. van meerdere hijspunten is in vergelijking met het De uitwerking van deze varianten zal volgen in inhuren van een helikopter vrij goedkoop, maar hoofdstuk 4.
4. Uitwerking van de beste oplossing In dit hoofdstuk worden beide problemen verder uitgewerkt, voor het transporteren wordt hier een uitvoeringsplan voorgelegd. Dit uitvoeringsplan zal bestaan uit een SADT schema van het verbeterde proces, het dakplan waarmee rekening moet worden gehouden, de uitwerking van het “karretje” en van “de hijskraan” en een situatietekening zoals het nieuwe plan eruit komt te zien. Nadat in de eerste paragraaf van het vierde hoofdstuk dit transportprobleem is uitgewerkt, komt in de tweede paragraaf het verwijderen van de bovenlijsten aan bod. Bij het verwijderen van de bovenlijsten wordt een hulpmiddel getoond dat ontworpen is voor het loskloppen van deze gevellijsten. De doelstelling schreef immers een hulpmiddel voor waarbij de lijsten schadeloos uit de gevel worden verwijderd. Getracht wordt om de uitwerking zo kort, maar krachtig, mogelijk weer te geven. Schetsen en overleg zijn hierbij wel meegenomen, maar niet verwerkt in deze verslagvorm.
4.1. De oplossing voor het transport Het kernprobleem is nu aan de beurt om aan de kaak gesteld te worden en uiteindelijk een nieuwe oplossing hiervoor uit te werken. De keuze is bekend en zal bestaan uit het deels transporteren met een hijskraan en het deels transporteren met een speciaal ontwikkeld karretje. Dit heeft te maken met de bestaande situatie en het gegeven dak. Zie hiervoor paragraaf 4.1.2. De probleemstelling zoals getoond in de conclusie uit de analyse luidde: Het horizontaal transporteren van de glaspanelen op het dak bestaat uit veel til- en loopwerk. Wanneer één glasplaat per keer zou worden getransporteerd door een arbeider zou voldaan worden aan de arbowetgeving, echter worden er per keer soms twee platen meegenomen. Deze 30 tot 40 kilogram is dan wel zwaarder dan gegeven is in de wetgeving. Dit heeft alles te maken met de hoeveelheid platen. Men loopt dan liever een paar keer minder op een dag dan dat ze heel vaak met “maar” één plaat over de dakniveaus lopen.
De doelstelling zoals beschreven in paragraaf 3.1. gaf de volgende doelstelling om het probleem op te kunnen lossen: Het arbeidsvriendelijk maken van het transporten bevoorradingsproces van de glaspanelen bij aanvoer via het dak. Met deze probleem- en doelstelling in het achterhoofd houdend, is gewerkt aan een mogelijke uitwerking voor dit eerste deelprobleem binnen het proces van de revitalisatie van de gevel. Bij de keuze van de beste oplossing is natuurlijk al rekening gehouden met deze verschillende facetten. Om het transportproces te combineren met de opslagprocedure, is uiteindelijk gekozen om een speciale kist te verzinnen die door zowel een normale palletwagen, als ook door het karretje getransporteerd kan worden. In deze kisten liggen de glaspanelen stevig geborgd (met plastic bescherming tussen de platen), wel in de horizontale stand aangezien geen andere optie mogelijk is. De opslag gebeurt op de traditionele wijze, op het dakvlak met enkele afsteunplaten. Dit vanwege het feit dat er niet heel veel platen tegelijkertijd op het dak aanwezig hoeven zijn voor verwerking. Het transportproces wordt arbeidsvriendelijk gemaakt waardoor dit probleem van transporteren wegvalt.
55
4.1.1. SADT schema’s De uitwerking van het uitvoeringsplan kan nu verder geschieden. Uit de conclusie van de vergelijking van de varianten is vastgesteld dat een combinatie van de verschillende oplossingen wordt toegepast. Voor het horizontaal transporteren wordt de combinatie gelegd tussen de kleine hijskraan op het dak en het speciaal ontworpen glaskarretje dat eenvoudig over het dakvlak kan rijden. Het karretje is hierbij zo gemaakt dat het een speciaal ontworpen glaskist kan transporteren. De aangeleverde panelen worden hierbij beneden op de bouwplaats gesorteerd en in de juiste kist geborgd. Met de palletwagen (c.q. glaskar speciaal voor dit project) kunnen de kisten worden getransporteerd naar de lift. Het nieuwe schema resulteert in een SADT met een extra stap, het handmatige horizontale transport wordt vervangen door twee processen: hijsen en rijden. Daarnaast krijgt het sorteren op de bouwplaats een andere invulling. Zoals gezegd wordt in plaats van het glas te sorteren en op de glaskar te plaatsen, het glas nu gesorteerd en verpakt in pakketten. Deze pakketten zijn geschikt om te worden vervoerd met het benodigde materieel. Nadat deze pakketten met de bouwlift verticaal naar
56
het dak zijn getransporteerd, worden deze van het platform afgereden met het te ontwerpen karretje. Met het karretje worden de glaspanelen naar een aangegeven locatie op het dak gereden, waarna het pakket wordt aangepikt door de hijskraan. De hijskraan vervoert de pakketten horizontaal over het eerste niveau en verticaal naar het tweede niveau. Om werk te besparen worden de pakketten losgepikt in het karretje welke het resterend transport over het dak zal vervullen. Het aanpikken, hijsen en lospikken, worden uitgevoerd door 1 arbeider welke de kraan radiografisch (op afstand met een console) aanstuurt. Het transport door middel van rijden begint met het borgen van de glaspakketten in het karretje. Vervolgens wordt het karretje naar een schuin vlak gereden over rijplaten welke voorkomen dat er schade optreedt aan de dakbedekking. Bij het schuine vlak wordt de kar geborgd aan een lier. Met behulp van deze lier wordt het karretje over het schuine vlak onder de glas panelen door verplaatst. Wanneer het karretje beneden is wordt de lier losgekoppeld en wordt het proces herhaald tot het pakket op de opslaglocatie aankomt. Aangezien het karretje een zelfde werking heeft als een palletwagen kan de speciaal ontworpen opslagkist op een willekeurige plek op het dak worden neergezet. Wanneer de bevoorrading
van de panelen voldoende is en dit overeenkomt met het draagvermogen van het dak, kan de kist worden ontkoppeld van het karretje. Hierna kan de bouwvakker die het horizontaal transport verricht op het dak weer terug om een volgende lading te gaan halen bij de kraan. Dit alles resulteert in een eenvoudige oplossing waarbij de arbeidsintensiteit van de arbeiders in de vorm van til- en loopwerk daadwerkelijk afneemt. Er kunnen namelijk meerdere panelen in een keer door zowel de hijskraan als het karretje getransporteerd worden. Bij het opslaan hoeven de panelen niet meer overgestapeld te worden, ze kunnen in de speciale kist blijven zitten tot ze nodig zijn voor verwerking. In figuur 85 tot en met 87 zijn de SADT schema’s van het nieuwe uitvoeringsplan weergegeven. Stap 1.4. en 1.5. over het hijsen en rijden zijn verder uitgelicht.
Het transporteren van de glaspanelen en materialen op de bouwplaats 1.
Het sorteren en verpakken van de glaspanelen
Vrachtwagen met glas
1.1.
1 Heftruckchauffeur 1 Bouwvakker
Horizontaal transporteren naar bouwlift 1.2.
Heftruck
1 Bouwvakker
Verticaal transporteren met bouwlift 1.3.
Glaskar
Hijsen 1 Bouwvakker
Bouwlift
1.4.
1 Bouwvakker
Rijden 1.5.
Hijskraan
1 Bouwvakker
Fig. 85 Het SADT schema van het nieuw bedachte uitvoeringsplan met de toepassing van de oplossingsvarianten voor het transporteren van de glaspanelen.
NODE:
A
TITLE:
Karretje
Het borgen van de glaspanelen op de opslaglocatie Bandje
1.6.
1 Bouwvakker
Het transporteren van de glaspanelen en materialen
NO.:
1
57
Hijsen 1.4.
Pakketten met glas
Aanpikken van de glas pakketten 1.4.1. Hijsen van de glas pakketten
1 Bouwvakker
Hijskraan Hijskettingen
1.4.2.
Lospikken pakketten in karretje 1.4.3.
1 Bouwvakkers
1 Bouwvakker
Karretje
Fig. 86 Het SADT schema van het deelproces hijsen in het nieuw bedachte uitvoeringsplan met de toepassing van de oplossingsvariant voor het transporteren van de glaspanelen.
58
NODE:
A
TITLE:
Het transporteren van de glaspanelen en materialen
NO.:
1
Rijden 1.5.
Borgen van de glaspakketten
Glaspakketten
1.5.1.
1 Bouwvakker
Horizontaal transporteren naar schuin vlak 1.5.2.
Karretje Elastiek
1 Bouwvakker
Borgen glaskar aan lier 1.5.3.
Karretje
1 Bouwvakker
Karretje Lier
Schuin transporteren 1.5.4.
1 Bouwvakker
Losmaken van lier 1.5.5.
Karretje Lier
1 Bouwvakker
A
TITLE:
1.5.6.
Karretje Lier
1 Bouwvakker
Fig. 87 Het SADT schema van het deelproces rijden in het nieuw bedachte uitvoeringsplan met de toepassing van de oplossingsvariant voor het transporteren van de glaspanelen.
NODE:
Horizontaal transporten naar opslaglocatie
Het transporteren van de glaspanelen en materialen
NO.:
Karretje
1
59
4.1.2. Het bestaande dakplan Op basis van het dakplan en de bevindingen in de analyseweek op de bouwplaats is de keuze gemaakt waar er een kleine hijskraan moet worden toegepast en waar het karretje kan gaan rijden. De combinatie tussen twee varianten voor het transport kwam voort uit het gegeven dat niet alle dakniveaus op eenzelfde wijze met elkaar zijn verbonden. Er is namelijk een onderscheid tussen doorzichtbeglazing en het spiegelglas boven de dakbedekking, zie hiervoor figuur 92. Niveau 1 wordt geheel omsloten met doorzichtbeglazing ten opzichte van de andere niveaus. Hierdoor is het karretje hier niet toepasbaar (terwijl dit de meest eenvoudige en goedkope oplossing leek). Op het eerste dakniveau is het daarom vereist dat hier een kraan wordt geplaatst. De bedoeling is dat deze op de rail komt te staan, dit in verband met het draagvermogen. Het kraantje kan de speciale kisten een niveau omlaag hijsen, waarna het vanaf hier verder kan met het speciale glaskarretje. Zie figuur 91 voor de verschillende nummers die de niveaus aangeven. Op de afbeeldingen in figuur 88 tot en met 91 is te zien waar het karretje toegepast kan worden. De ruimte tussen de spiegelbeglazing en het dakniveau is niet groot, hier moet opgelet worden.
60
Fig. 88 De schuine zijde van het dakvlak te zien op niveau 4 van fase 1, hier kan onder het spiegelglas gereden worden met het te ontwerpen karretje.
Fig. 89 De opening van de schuine zijde te zien onder de beglazing op niveau 3 van fase 1. Hier kan het karretje aan de lier naar beneden, waarbij gelet moet worden op de hellingsgraad.
Fig. 90 Het eerste dakniveau bevat in alle fasen wel uit de doorzichtbeglazing. Hierbij is het niet mogelijk om met het karretje te werken, vandaag de combinatie met de hijskraan.
Fig. 91 Op niveau 3 van de tweede fase loopt de rails naar binnen, hier is nog een beperkte ruimte over (van één paneel breed) om het karretje naar beneden te laten rijden.
6
5
Fase 1 4
3
2 6 Jukken
Liftplatform
5
2
1
3
4 Fase 2
7
4 Fase 3
3
2
1
6
5
Koelinstallatie Doorzichtbeglazing Spiegelglas boven dakbedekking
Glazenwassersunit
Fig. 92 Het bestaande dakplan waarop het uitvoeringsplan is afgestemd. De keuze voor een combinatie van hijspunten en het glaskarretje over het dakvlak heeft te maken met het type stijgpunt op het dak.
61
800 mm
paneelbeglazing
4.1.3. Uitwerking “glaskarretje”
62
m
5m
1200
mm
5,09
m
57
800 mm
Om het karretje concreet te kunnen gaan maken, zijn de randvoorwaarden hiervan opgesteld. Het karretje moet veilig glasplaten kunnen vervoeren, waarmee bedoeld wordt dat deze niet breken bij het vervoer. Tevens dienen de glaspanelen geborgd te worden. Ook dient het karretje onder het aanwezige frame voor de paneelbeglazing door te kunnen rijden. De dimensies hiervan zijn zichtbaar in figuur 93. De hoek van de helling is 45° en heeft een lengte van 5,09 meter. De vrije verticale hoogte onder het frame is 800 mm, maar loodrecht op het dakvlak is deze 575 mm. De maximale hoogte is dus 575 mmm en de maximaal mogelijke breedte van het karretje is 1200 mm. Het karretje moet gemakkelijk te verplaatsen zijn door de monteurs. Daarvoor dient er een gemakkelijk handvat te zijn. Dit handvat moet tevens afneembaar zijn bij het verplaatsen onder de paneelbeglazing. Ook is er een oog nodig waaraan de lier, dat het karretje omhoog trekt of laat zakken, vastgemaakt kan worden. Daarnaast moet het karretje de hoek van 45° kunnen maken. Het mag niet blijven steken, boven- of onderaan de helling. De hoogte van de wieltjes kan daarom nog ingesteld worden door het karretje te laten zakken of juist te pompen (principe van een palletwagen).
lichte dakopstand
45°
Het ontworpen karretje is gebaseerd op een palletwagen. Er is besloten om een gemodificeerde palletwagen, in plaats van Fig. 93 De randvoorwaarden voor het karretje weergegeven op het schuine dakvlak. een geheel nieuw systeem, te gebruiken in Rubbers worden gebruikt als afstandhouders zodat verband met de kosten. de panelen niet beschadigen. Met behulp van een Het voordeel van het gebruik van een palletwagen is elastiek, door uitsparingen in de rand, worden de dat het pallets kan liften en laten zakken. Hierdoor panelen geborgd. Vervolgens wordt de kist met is de pallet met rand tevens een opslagvoorziening behulp van een normale palletwagen en de bouwlift voor op het dak. Dit voorkomt dat de monteurs naar het dak gebracht. Vervolgens wordt de kist wanneer het karretje op locatie is aangekomen met behulp van het in het volgende hoofdstuk alsnog de panelen moeten tillen. toegelichte kraantje naar het volgende dakvlak Op de bouwplaats worden de glasplaten gesorteerd, gebracht. Dit in verband met de onbegaanbaarheid waarna ze in de pallet met rand geplaatst worden.
Afneembare Afneembare hendel hendel metmet behulp behulp vanvan borgpen borgpen Rubbers Rubbers ter voorkoming ter voorkoming vanvan beschadigingen beschadigingen Gaten Gaten voorvoor borgen borgen metmet elastiek elastiek 100100m 00mmm
450 mm 450 mm 390 mm 390 mm
00mmm 110101m
Ogen Ogen voorvoor bevestiging bevestiging lier lier OogOog voorvoor bevestiging bevestiging lier lier “Klepjes” “Klepjes” ter voorkoming ter voorkoming vanvan afschuiven afschuiven
Fig. 94 De voorzijde van het globaal ontworpen glaskarretje met de verschillende opties.
van dit eerste hoogteverschil met het karretje. Vervolgens word de pallet op het ontwikkelde karretje gereden. Klepjes, werkend volgens het systeem van een laadklep van een vrachtwagen, worden gebruikt om te voorkomen dat de pallet van het karretje afschuift. Op het dakvlak wordt gereden over platen. Wanneer het karretje de volgende helling bereikt, wordt de borgpen uitgenomen en hendel
Fig. 95 De achterzijde van het globaal ontworpen glaskarretje met de verschillende opties.
afgenomen, tevens wordt de lier bevestigd aan het oog. Met behulp van de lier wordt het karretje verticaal verplaatst. Een aanwezige rol zorgt ervoor dat het karretje de hoek kan maken. Beneden wordt de lier losgekoppeld, en de hendel opnieuw aan het karretje bevestigd. Op deze manier worden eventueel meerdere hoogteverschillen overbrugd. Op de opslag locatie zakt het karretje en kan de pallet met glasplaten worden gelost. Vervolgens
kunnen de gebruikte panelen weer naar boven vervoerd worden. De maximale afmetingen van de panelen die verplaatst kunnen worden met het karretje zijn 91 cm x 110 cm. De passtukken zullen hier niet in passen, maar het gros van de 22.600 panelen kan wel op deze wijze vervoerd worden. In verband met het toelaatbare gewicht van het kraantje mogen er maximaal 10 glasplaten per keer vervoerd worden.
63
4.1.4. Uitwerking “hijskraan”
3,5 m
De kraan dient ook uitgewerkt te worden om het plan meer concreet te maken. Er zijn ook hierbij enkele randvoorwaarden opgesteld. De hijskraan moet de glaspanelen veilig kunnen vervoeren van niveau 1 naar niveau 2. Dit betekent dat de kraan de last moet kunnen tillen (3,5 kN), de panelen goed geborgd moeten zijn en het hijsen geen hinder mag vormen voor de overige bouwplaats activiteiten. De kraan moet om zijn functie te vervullen een minimale radius hebben van 8 meter, een hoogte van minimaal 3,5 meter en een hefvermogen van 4kN. Om het gewicht van de kraan en hijslast op het dakvlak af te kunnen steunen wordt deze op de rails geplaatst. Het draagvermogen van de rails bedraagt 10kN/m². Om het bereik van de kraan te vergroten moet deze verrijdbaar zijn over de rails.
14 kN
3,5 kN 8m
2m
28 kNm
28 kNm
Fig. 96 Een eenvoudig mechanica schema van de kraan zoals deze er uit moet komen te zien.
De specificaties van de hijskraan zijn als volgt weergegeven en berekend. Eigen gewicht: ≤ 8,5 kN Hoogte: 3,5 meter vanaf draaikrans, 4,8 meter vanaf dakbedekking Radius: 8 meter Materiaal: Aluminium Hefvermogen: 3,5 kN
64
Het ontwerp van de kraan is gebaseerd op hierboven gestelde randvoorwaarden. Om de kraan op de rails te plaatsen is gebruik gemaakt van een vergelijkbaar systeem als wat is toegepast bij de jukken. Het voordeel hiervan is dat de kraan stevig staat en verrijdbaar is. Echter is het systeem van de kraan ook nog vast te klemmen op de rails. Op de pootjes
zijn in de richting van de rails twee kokerprofielen geplaatst met daarop een vloerveld van staal. Op dit vloerveld zit de draaikrans van de kraan. De mast en giek van de kraan is uitgevoerd in aluminium, dit om het eigen gewicht van de kraan zo laag mogelijk te houden. Met trekstaven aan het uiteinden worden de krachten opgevangen.
Fig. 96 Een visualisatie van de ontworpen kraan op het railssysteem op het dakvlak van het hoofdkantoor te Utrecht. Hiermee kunnen de glaskisten van het eerste naar het tweede niveau worden verplaatst.
Doordat de radius van de kraan 8 meter is en de hijslast 3,5 kN bedraagt ontstaat er een moment van 8*3,5 = 28 kNm aan de voet van de kraan. Dit moment kan de rails niet opnemen. Om aan de gestelde randvoorwaarden te blijven voldoen is er dus contragewicht nodig. Dit is op 1 meter hoogte van de draaikrans geplaatst en steekt 2 meter uit.
Het contragewicht bedraagt 14 kN. Dit resulteert in een tegengesteld moment van 2*14 = 28 kNm. Dit moment is even groot zodat de kraan in evenwicht is. De krachten die ontstaan ten gevolge van het eigen gewicht, contragewicht en de hijslast worden afgedragen aan de rails op een oppervlak van 2,2 m². Het draagvermogen van de rails bedraagt
10 kN/m² dus het draagvermogen voor de kraan bedraagt 2,2*10 = 22 kN. De maximale hijslast is 3,5 kN en het contragewicht is 10 kN. Het resterende draagvermogen is het maximaal toelaatbaar eigen gewicht van de kraan en bedraagt 22-3,5-14 = 4,5 kN.
65
4.1.5. Situatietekening Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de twee resterende fases binnen het project. Dit zijn fase 2 en 3, op deze twee delen zal het plan dan ook worden toegepast. In de situatietekening in figuur 97 zijn de rijbanen voor het karretje te zien, evenals de locatie van de kraan. Er is één kraan in het project, wanneer fase 2 is afgerond gaat deze kraan naar de positie bij fase 3. De glaspanelen worden aangeleverd met de bouwlift. Hiervoor zijn de panelen eerst met een gewone palletwagen op de bouwplaats getransporteerd en in de lift gezet. Eenmaal boven aangekomen op het platform worden de speciaal ontwikkelde glaskist uit de bouwlift gehaald met eenzelfde eenvoudige palletwagen. Vanaf het platform loopt een hellingbaan naar het dakvlak. Afhankelijk van de fase, rijdt men met de palletwagen en de glaspanelen naar de hijskraan toe op het eerste dakniveau. Zoals gemeld heeft de kraan een bereik van ongeveer 8 meter. Dit is voldoende om met een glaskist naar een lager gelegen dakniveau te reiken, een niveau 2. Vanaf dit tweede niveau kunnen de glaspanelen met het ontwikkelde karretje over
66
de rijbanen van hout of kunststof naar de lager gelegen niveaus worden gebracht. De lier is telkens gesitueerd boven aan een hellingbaan in het dakvlak. Binnen het plan zijn speciaal afgebakende zones die vrij gehouden dienen te worden. Deze zones zijn bestemd voor het laden en lossen met betrekking tot het hijsen. Hier kan de hijslast op een lager of hoger gelegen niveau worden geplaatst, zodat het met een karretje nog verder getransporteerd kan worden naar de juiste bestemming. Het gehele plan van rijplaten is weergegeven in de figuur, deze rijplaten zijn grijs gekleurd. De hijskraan kan nog verplaatst worden op de horizontale stukken van de rails, mocht dit gewenst zijn. Op pagina 68 en 69 is een visualisatie van het transportproces op het dak gemaakt met het programma Sketchup.
Fase 1
Jukken fase 3
Hijskraan fase 2
Jukken fase 2 Jukken fase 2
Liftplatform
Jukken fase 3
Fase 2
Hijskraan fase 3
Jukken fase 3 Koelinstallatie Fase 3
Jukken fase 2 Doorzichtbeglazing Spiegelglas boven dakbedekking
Glazenwassersunit
Rijbaan glaskarretje Hijspunt laden en lossen
Fig. 97 Het bestaande dakplan waarop het uitvoeringsplan is afgestemd. De keuze voor een combinatie van hijspunten en het glaskarretje over het dakvlak heeft te maken met het type stijgpunt op het dak.
67
Met een gewone palletwagen kunnen de glaskisten over de rijplaten gereden worden naar de hijsplaats bij de kraan. Dakniveau 1
De hijskraan tilt een glaskist van max. 350 kilogram over de doorzichtbeglazing naar het lager gelegen dakniveau.
Dakniveau 2
Fig. 98 Een visualisatie van het horizontale transportproces van de glaspanelen op het dak, uiteindelijk resulterend in een combinatie van een hijskraan op het eerste dakniveau en een speciaal ontwikkeld
68
Visualisatie van de oplossing
Het karretje wordt naar beneden gebracht met een lier, de ogen aan het karretje zijn verbonden met de kabels.
Dakniveau 3
Eenmaal beneden aangekomen kan de glaskist naar de gewenste opslaglocatie worden gereden.
karretje op de overige dakniveaus. Dit karretje vervangt al het handmatige til- en loopwerk met de glaspanelen. Minder lopen en geen lasten voor de bouwvakker.
69
4.2. De oplossing voor het verwijderen van de gevellijsten Nadat voor het kernprobleem een uitvoeringsplan is beschreven in de vorige paragraaf. Kan de focus nu nog gericht worden op het tweede probleem uit de analyse. Nog even kort de probleemstelling bij deze situatie: Het verwijderen van de horizontale lijsten. De bovenlijsten dienen te worden los getikt om het glaspaneel uit de gevel te kunnen verwijderen. Hierbij bestaat de kans dat de lijsten beschadigen. Toen we het proces van het vervangen van de glaspanelen in kaart hebben gebracht, is op de bouwplaats gekeken naar beschadigde lijsten. Er waren nogal een aantal lijsten die beschadigd waren, ook in de gevel zelf zaten enkele lijsten verwerkt die bij het loskloppen beschadigd waren. Kleine deukjes en putjes zijn het gevolg. Vanaf een afstand is dit niet te zien, alleen van dichtbij zijn deze zichtbaar. Gezien de omstandigheden van revitalisatie is het genoodzaakt dat de lijsten schadeloos gedemonteerd en gemonteerd kunnen worden. Dit vanwege het feit dat alleen het glas wordt vervangen en de lijsten, horizontaal en verticaal, alleen gepoetst worden. De doelstelling zoals beschreven in paragraaf 3.1.
70
gaf de volgende doelstelling om het probleem op te kunnen lossen: Hulpmiddel om de bovenlijsten schadeloos uit de gevel te verwijderen, om ze daarna weer terug te kunnen plaatsen in de gevel. Ook met deze probleem- en doelstelling in het achterhoofd houdend, is gewerkt aan een mogelijke oplossing voor dit tweede deelprobleem binnen het proces van de revitalisatie van de gevel.
4.2.1. Naar een oplossing De oplossing komt niet zomaar uit de lucht vallen, evenals bij het transport moeten ook hier enkele eisen en wensen opgesteld worden. Deze worden gevolgd door de randvoorwaarden met een bijbehorende illustratie. De eisen voor het hulpmiddel zijn achtereenvolgens de volgende: - Het mag geen beschadigingen aan de horizontale lijsten veroorzaken. - Er is slechts één hand benodigd om het hulpstuk te gebruiken, de andere hand moet vrij zijn voor de hamer. - Er dient een mogelijkheid aanwezig te zijn om het hulpmiddel te zekeren.
- Het materiaal waarvan het hulpstuk gemaakt wordt moet stijf en hard zijn (en bestand zijn tegen een stootje). Naast de eisen zijn er ook wensen: - Het product ligt gemakkelijk in de hand en is daarmee fijn om vast te houden (geen scherpe randen aanwezig). - De productie is zo goedkoop mogelijk. Het klopblok wordt gemaakt van kunststof, waarbij het blok zo uitgefreesd wordt dat het precies over de aluminium lijst past. Het blok mag daarbij niet oversteken over de lijst, omdat het anders het anders achterliggend profiel raakt. Het blok heeft tevens afgeronde hoeken zodat het gemakkelijker in de hand ligt. In het blok wordt daarnaast ook een gat gemaakt waarmee het gezekerd kan worden. Dit is voor de veiligheid, aangezien de monteur altijd de hamer of het klopblok vast heeft en deze hulpmiddelen niet naar beneden mag laten vallen om welke reden dan ook. Enkele randvoorwaarden worden verduidelijkt met figuur 99 op de pagina hiernaast.
klopblok
kracht
blok mag niet over het profiel steken
ronde hoeken
kracht
klopblok
mag minimaal oversteken
Fig. 99 Detail van een doorzichtraam met aluminium lijsten (in het zwart) en het klopblok (in het grijs).
71
INNOVATIE OP LOCATIE
Fig. 100 De werktekening van het ontwerp, de afmetingen zijn weergegeven in millimeters.
4.2.2. Het ontwerp De schade die ontstaat aan de lijsten is een gevolg van een grote kracht op een klein oppervlak. Door een van deze twee factoren respectievelijk te verlagen c.q. te vergroten kan de schade aan de lijst worden voorkomen. De kracht is een factor welke
72
constant is; er is een bepaalde kracht benodigd om de lijst los te kloppen. Om die reden is gekeken naar een manier om het oppervlak waarover de kracht wordt ingeleid te vergroten. Tijdens een brainstorm sessie kwam al snel naar voren dat er iets moet komen wat de vorm van de lijst volgt. Hierdoor wordt de kracht goed verdeeld over het oppervlak
dat beschikbaar is. In figuur 100 is de werktekening van het ontwerp te zien inclusief afmetingen, weergegeven in millimeters. Het probleem hierbij was dat een hulpmiddel ook een extra hand vergt om deze op zijn plaats te houden. Dit is niet mogelijk omdat de bouwvakkers in de ene hand de kunststof hamer hebben en
Fig. 101 Een 3D visualisatie van het ontworpen klopbok, met dit hulpmiddel zouden de lijsten losgeslagen kunnen worden zonder beschadigingen aan de profielen.
met de andere hand wordt de losgeklopte lijst vastgehouden. Een van de twee handen is dus benodigd om een hulpmiddel te gebruiken. Dit betekent dat het hulpmiddel niet alleen de kracht moet verdelen maar ook een tweede functie moet overnemen, het kloppen of het vasthouden. Er is gekozen om de functie van het vasthouden
op te nemen in het hulpmiddel. Het resultaat van deze ontwerpstappen is te zien in bovenstaande tekeningen. Het klopblok wordt tegen de lijst aan gedrukt. Omdat de uitsparing in het klopblok dezelfde afmetingen (nauwkeurigheid 0,5 mm) heeft als de lijst wordt de kracht gelijkmatig verdeeld over het horizontale en gedeeltelijk over het schuine stuk.
Doordat het klopblok ook aan de onderzijde de lijst omvat houdt het de lijst vast wanneer deze wordt losgeklopt. De visualisering van het ontwerp is te zien in de figuur hierboven.
73
4.2.3. In de praktijk In overleg met Oskomera is het ontwerp van het klopblok uitgefreesd bij een externe partij. Ondanks de vele brainstormsessies en bedenkingen bleek bij het testen van het klopblok op de bouw het niet naar behoren te functioneren. Wanneer op het horizontale vlak van het blok geslagen wordt, glijdt deze van de lijst af. Door op de bovenhoek van het klopblok te slaan blijft het blok wel op zijn plaats maar kantelt het. Hierdoor wordt de kracht niet goed overgedragen naar de lijst. Bij een tweede test zijn de stalen klemstrippen voorafgaand aan het loskloppen verwijderd. Wanneer dit lukt, werkt het klopblok wel naar behoren. Het loshalen van de klemlijsten lukt bij ongeveer 40 % van de profielen, helemaal onbruikbaar is het blok dus niet.
Fig. 102 Zijaanzicht van het gefreesde klopblok.
Fig. 103 Perspectief van het gefreesde klopblok.
Fig. 104 Het blok andersom houden blijkt beter te werken.
Fig. 105 Indien klemstrippen eruit werkt het wel.
Fig. 106 Het blok kan met één hand vastgehouden worden.
Fig. 107 Het “kloppen” met het gefreesde klopblok.
De essentie van het klopblok is om het demonteren van de lijsten schadeloos te maken. Om deze reden wordt in de volgende paragraaf het klopblok geanalyseerd en er worden eventuele verbeterpunten aangedragen.
74
4.2.4. Evaluatie Het probleem van het klopblok is tweeledig. Enerzijds glijdt het klopblok van de lijst doordat deze geen horizontaal vlak heeft waar het blok op geplaatst kan worden. Dit kan worden opgelost door evenwijdig aan de bovenzijde van het profiel te kloppen. Het blok is echter ontworpen om op de horizontale zijde te slaan. Een aanpassing om het loskloppen op deze manier schadeloos uit te voeren is dus om de bovenhoek van het klopblok af te stompen waardoor deze een evenwijdige zijde aan de lijst krijgt. Het resultaat van deze aanpassing is te zien in de figuur. Doordat er onder een hoek op het blok wordt geslagen kantelt het blok, met als resultaat dat de kracht niet wordt overgedragen op de gevellijst. Dit is het tweede probleem van het blok en is in essentie een gevolg van hierboven genoemde oplossing. Het wegklappen van het blok komt doordat er speelruimte is tussen het blok en het onder de lijst gelegen glasvlak. Door het blok aan de onderzijde van het profiel, in de dwarsdoorsnede gezien, breder te maken valt het tegen het glasvlak aan en wordt het wegkantelen ondervangen. Om zeker te zijn van het voorkomen van kantelen wordt het blok naast dat het breder wordt ook hoger gemaakt door aan
de onderzijde het blok te verlengen. Hierdoor is het oppervlak wat tegen het glasvlak steunt groter en dus wordt het kantelen beter voorkomen, zie de figuur. In figuur 108 zijn alle aanpassingen aan het klopblok verwerkt en in 3D gevisualiseerd.
Fig. 108 De verschillende aanpassingen die nog benodigd zijn naar aanleiding van de bevindingen en testen op de bouwplaats.
75
5. Conclusie Uit de analyse zijn twee problemen naar voren gekomen, het handmatige horizontaal transport op het dak en schade aan de lijsten bij het loskloppen hiervan. Beide problemen zijn behandeld in dit verslag en er is uiteindelijk naar een oplossing gewerkt.
Transport De doelstelling aangaande het horizontaal transport op het dakvlak was: Het arbeidsvriendelijk maken van het transport- en bevoorradingsproces van de glaspanelen bij aanvoer via het dak. Naast de doelstellingen zijn er in het verslag een aantal eisen en wensen gesteld aan de oplossing. Deze eisen zijn: - Minder loopwerk op het dak. - Minder tilwerk door de bouwvakkers. - Geen overschrijding van het maximale toelaatbare draagvermogen van het dak van 1 kN/m2. - Geen overschrijding van het maximale toelaatbare draagvermogen van de railconstructie van 10 kN/m2. - Door maximaal twee personen te bedienen zijn. - Bijhouden van de snelheid van (de)monteren van glazen panelen. - Uitvoerbaar door de montageploeg. - Bruikbaar bij de op de bouw aanwezige weersomstandigheden (maximaal windkracht 6).
76
De bijbehorende wensen zijn: - Goede uitvoerbaarheid (snel, eenvoudig en in gebruik name). - De oplossing is zo goedkoop mogelijk. - Minimale hinder voor overige bouwplaatsactiviteiten. - De veiligheid is meegenomen in het ontwerp- en uitvoeringsproces. - Toepasbaarheid (is de oplossing overal toe te passen binnen het project en kan het op dit moment nog worden geïmplementeerd?). De oplossing is geanalyseerd aan de hand van deze eisen en wensen en of hieraan voldaan wordt. Aangezien de oplossing voor het transport bestaat uit twee manieren worden deze apart geanalyseerd. Voor het hijsen wordt aan alle eisen (en tevens wensen) voldaan. De in gebruik name van de kraan is echter lastig, er zal een kraan moeten komen welke de kleine kraan op het dak hijst en opbouwt. Voor het karretje wordt eveneens aan alle eisen voldaan en ook bij de wensen scoort het karretje goed. Door een combinatie van deze oplossingen toe te passen wordt de doelstelling gehaald. Het proces vereist nu minder tilwerk voor de bouwvakkers. In combinatie met het opslaan in de speciale glaskisten hoeven de glaspanelen ook niet overgestapeld te worden. Ook de loopafstanden worden verminderd aangezien
er meerdere platen in een keer kunnen worden meegenomen. Theoretisch lijkt de oplossing correct aangezien deze voldoet aan de doelstelling, eisen en wensen. Of dit in praktijk ook zo is, is niet bekend.
Schade aan lijsten De doelstelling aangaande het loskloppen van de bovenlijsten luidde: Het ontwerpen van een hulpmiddel om de bovenlijsten schadeloos uit de gevel te verwijderen, om ze daarna weer terug te kunnen plaatsen in de gevel. Naast de doelstellingen zijn er in het verslag een aantal eisen en wensen gesteld aan de oplossing. Deze eisen zijn: - Het mag geen beschadigingen aan de horizontale lijsten veroorzaken. - Er is slechts één hand benodigd om het hulpstuk te gebruiken, de andere hand moet vrij zijn voor de hamer. - Er dient een mogelijkheid aanwezig te zijn om het hulpmiddel te zekeren. - Het materiaal waarvan het hulpstuk gemaakt wordt moet stijf en hard zijn (en bestand zijn tegen een stootje). Naast de eisen zijn er ook wensen: - Het product ligt gemakkelijk in de hand en is daarmee fijn om vast te houden (geen scherpe randen aanwezig).
- De productie is zo goedkoop mogelijk. Uit de observeringen op de bouwplaats blijkt dat er nog steeds gewerkt moet worden aan het ontwerp van het klopblok. De eis die stelt dat er maar één hand benodigd is om het klopblok te gebruiken is correct, evenals de mogelijkheid om het hulpmiddel te zekeren. Het gebruikte materiaal waaruit de klopblokken zijn gefreesd is kunststof, dit materiaal is stijf en hard. Het kan de klappen opvangen. Ook aan de wensen wordt ruimschoots voldaan, de productie was niet zo duur en het product ligt gemakkelijk in de hand vanwege de afgevlakte randen. De conclusie van het klopblok is dus dat het op dit moment nog niet voor de volle 100% werkt. Dit resultaat is daarom ook een beetje teleurstellend. Zo blijk echter maar weer, dat iets in theorie helemaal kan kloppen, maar er in de praktijk nog iets aan mankeert.
Proces Enkele oplossingen die voor de hand liggen zoals het inzetten van hefsteigers of hoogwerkers zijn wel degelijk meegenomen. Gezien de eisen van de opdrachtgever zijn deze komen te vervallen, er mocht namelijk niets in het gevelbeeld komen te staan. Het hele bedrijfsproces en de uitstraling van de Rabobank moest door kunnen gaan, zonder
verstoringen van de ruimte en omgeving. Uit de begeleidingen kwamen enkele kritische noten naar voren. Hier moet nog wel even op gereageerd worden. Uit de begeleiding met de heer Eric Vastert kwam ter sprake op welk gebied de meeste innovatie te behalen valt, hier is gekozen voor het transportgedeelte. Vandaar dat in het verslag meer aandacht besteed is aan het gedeelte over het horizontale transport over het dakvlak, dit ten opzichte van het verwijderen van de bovenlijsten.
Met veel plezier is samengewerkt aan het project Innovatie op Locatie 2015. De samenwerking verliep uitstekend en zonder problemen. Hopelijk is dit alles ook terug te zien in het werk dat verricht is. Het project is een leerzaam traject geweest waarin de link is gelegd tussen onderwijs én de praktijk.
Daarnaast kwam uit de laatste begeleiding met de heer Cor de Bruijn het werken onder geconditioneerde omstandigheden aan bod. Een variant bij het transporteren zou kunnen worden vervuld door het plaatsen van een soort fabriek op het dak. De bouwvakkers werken hierbij onder omstandigheden waarbij de hoogte-, wind- en weersinvloeden wegvallen. Ook zou men hier op een gelijke vloer kunnen werken en zouden de glaspanelen met een portaalkraan in de constructie verplaatst kunnen worden. De kritiek hierbij is dat het niet toespitst op de opgestelde doelstelling om het proces arbeidsvriendelijker te maken. Deze variantoplossing richtte zich meer op het comfort van de bouwvakker. Iets wat hoog in het vaandel staat, en terecht, maar het is niet waar dit verslag over gaat.
77
7RC50 - Innovatie op Locatie 2015 Dit certificaatproject wordt aangeboden door de samenwerking tussen de Technische Universiteit Eindhoven en studievereniging SUPport.
