11/16/2011
Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Toine Timmermans, Programma manager duurzame voedselketens Bart Groesz, PLUS Klaassen supermarkt
Overzicht workshop
Innovatie & ondernemerschap
Achtergrond voedselverspilling & netwerk
Voorbeelden
Champ: Centrale Herverwerking Alternatieve Maaltijd Proces
Maxima Medisch Centrum
Discussie & vragen
1
11/16/2011
Onvoorstelbaar veel
Ca.1/3 van het voedsel wereldwijd geproduceerd voor menselijke consumptie gaat verloren of wordt verspild. De omvang is ca. 1.3 miljard ton per jaar (FAO, 2011)
Ruim 2/3 van alle voedselverspilling vindt plaats in bederfelijke producten (groenten en fruit, brood, zuivel, vis, vlees)
In Nederland is de waarde van de voedselverspilling 4.4 miljard € (Wageningen UR, 2009)
Voedselverliezen in Nederland
Jaarlijks wordt ruim 3 miljoen ton voedsel onnodig verspild en wordt slechts voor een deel benut Dit komt overeen met een bedrag van 4.4 miljard €
2.4 miljard € wordt verspild bij de consument (verkoopwaarde) 2 miljard € wordt verspild in de keten en in het out-ofhome kanaal Productie
Verwerking en distributie
10-15 %
0-9 %
Retail & out-of home
3-6 %
Consument
8-13 %
2
11/16/2011
Voedselverspilling in de keten •
Treedt op in de gehele productieketen
•
Binnen eigen schakel en processen
•
Over meerdere schakels (mismatch, inefficiëntie)
•
De consument betaalt
Oorzaken voedselverspilling in de keten
Beperkt inzicht en aandacht, onduidelijkheid waar verantwoordelijk ligt voor derving Planning koop/bestelgedrag van consument/afnemer is lastig Productiefouten (verpakking, slechte ingangskwaliteit product, verkeerd bestellen, logistiek, onderbreken koelketen, etc.) Balans out-of-stock vs derving (lege schappen, servicegraad) Overschotten, interventies door (slechte) prijsvorming Verdeling meerkosten, gebrek aan vertrouwen/transparantie Derving wordt betaald door consument Beperkte aandacht voor valorisatie nevenstromen Oorzaak of bijeffect van wetgeving
3
11/16/2011
No Waste Network
Nationale partners Wageningen UR Overheid Productie
Verwerking en distributie
Dienstverleners
Retail & OOH
Consument
Verpakking, ICT, logistiek, diensten Overigen
4
11/16/2011
Internationaal netwerk & projecten
GreenCook: Transnationale samenwerking, 12 partners
Coördinatie van EU-KP projecten NovelQ and Double Fresh Double Fresh Double Fresh
Partner in EU-KP7 Namaste – India, Cross ICT-sector project Catrene
Coördinatie call KP7-2012 food waste monitoring & platform
Opzetten EU front group
Observaties uit >10 jaar onderzoek
Door voldoende bewustwording, aandacht en creatieve oplossingsrichtingen veelal 20-25% verbetering Structurele oplossingen vragen om gedragsverandering die ondersteund wordt door brede verankering in stuurmechanismen en processen (en out-of-the-box denken of nieuwe allianties) Ketenbrede oplossingen en sluiten van kringlopen leveren grootste verbeterpotentieel Technologie is niet de grootste beperkende factor, de noodzakelijke organisatieverandering is cruciaal Delen van geleerde lessen en bouwen aan netwerk van ambassadeurs
5
11/16/2011
Doelstelling SBIR
SBIR Verminderen voedselverspilling
Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie daagt ondernemers uit om producten, processen en diensten te ontwikkelen die ertoe bijdragen dat in Nederland minder voedsel wordt verspild, van de productie van voedsel tot het beschikbaarstellen aan de consument.
Probleemstelling CHAMP
Omzet van alle Nederlandse supermarkten is ongeveer 31 miljard euro per jaar Derving is per jaar ongeveer 400 miljoen euro Dat voldoet aan de geaccepteerde norm van ongeveer 1,4% die standaard is in de supermarktbranche De artikelen die worden weggegooid, zijn vaak nog geschikt voor consumptie, maar commercieel niet meer geschikt voor verkoop
6
11/16/2011
Doelstelling CHAMP
Goederen bestemd voor menselijke consumptie ook daadwerkelijk hiervoor te gebruiken
Dit door producten binnen de PLUS-supermarkt, voordat ze over de houdbaarheidsdatum heen zijn, te verzamelen in te gebruiken voor gezonde, aantrekkelijke en veilige maaltijden en producten voor diverse doelgroepen
Het globale idee van CHAMP
1.
2.
3.
Inventariseren van alle voedingsproducten die nu weggegooid worden Kijken welke ‘nieuwe’ producten hiervan gemaakt kunnen worden Deze nieuwe / innovatieve producten afzetten via de eigen PLUS supermarkten
7
11/16/2011
Wat moet je weten?
Welke type markten en klanten/doelgroepen, hebben meeste perspectief voor welke producten?
o.a. Onderzoek naar de wettelijke mogelijkheden tot hergebruik voor consumptie
Hoe organiseer je tegen acceptabele kosten de verwerving en verzameling van producten?
Onderzoek naar de dervingstromen binnen de twee PLUS supermarkten Inzicht krijgen in het gehele traject van productie tot en met derving Inzicht in de logistieke invulling
Welke herbewerking processen worden gebruikt, en welk planningsysteem is geschikt dat omgaat met variabel aanbod en volume?
Welk business model is het meest geschikt?
evt. onderzoek naar de mogelijkheden aansluiting te zoeken bij andere partijen
Wat is het zakelijk/financieel perspectief van het business model?
Voorbeeld: Productbeschikbaarheid
Data PLUS Rozenburg & Spijkenisse
Sept 2010 t/m maart 2011 Selectie van artikelgroepen en redenen van afschrijven • AGF, Vlees, Vleeswaren, Zuivel, Kaas, Brood, Convenience • Redenen: Breuk, bederf, overcode, productieafval en afprijzen Veel werk om de data te verkrijgen en geschikt te maken voor analyse
8
11/16/2011
1. Beschikbaarheid in de tijd
Rozenburg
Voorbeeld: Productstromen/logistiek
Aanvoer
Huidige transporteur / leverancier Hollander heeft interesse voor retourstromen Goed scheiden van beide stromen
Afvoer afval Opslagcapaciteit (PLUS, Transporteur, ...)
Productie
Winkel
Opslag reststroom
Opslag & bundeling reststroom
Bewerking reststroom
Opslag halffabrikaat
Bewerking
Winkel
9
11/16/2011
Conclusie ‘haalbaarheid’
In volume komen er voldoende reststromen vrij die centrale herbewerking mogelijk maakt
Op locatie herbenutten OF elders afzetten:
De reststromen wisselen per dag sterk qua samenstelling en volume
Het ter plekke invriezen en zelf verkopen of onbewerkt elders afzetten (restaurants/outlet voor minima etc.) Het brood van „gisteren‟ promoten (oogpunt: duurzaamheid) AGF zelf versnijden/versappen/soepen en verpakt verkopen in de winkel (kan enkel met AGF dat onbewerkt werd aangeboden en bijv. plekjes etc. kreeg)
Centraal herbewerken:
De variatie in de beschikbare producten is aanzienlijk en volume kan onvoldoende zijn. Oplossingen hiervoor kunnen zijn: • Samengestelde producten maken (bijv. quiches, soep, maaltijden etc.) • Beschikbare producten van verschillende supermarkten/Hollander/verwerkers samenvoegen
We geloven er in
10
11/16/2011
Bedankt voor uw aandacht !
[email protected] [email protected]
11
