13 november 2013
Gesprek over creativiteit, innovatie en ondernemerschap
Activiteit Dampoort en Sint-Amandsberg bruisen van creativiteit. Samen met schepen Mathias De Clercq dachten een 30-tal creatievelingen na hoe de Stad Gent en ondernemers nog beter kunnen samenwerken. Hoe kan de stad starters ondersteunen? Wat met leegstaande panden? Hoe pioniers met elkaar in contact brengen?
Aanwezig Bert Boone (gastheer – Aan de Rand), Michael Arens, Sophie De Somere (Onbetaalbaar – Veiling der dingen), Adriaan Debruyne (Saflot – timelab), Mark Dewulf en Annick Verneert (bakkerij Dewulf), Sarah Eeckhaut (fotografe), Isabelle Finet (La famille Victor), Michael Fockedey (Tintelijn), Marc Franck, Freddy Ghijselinck, Bayram Kahya en Gader Kahya (Carlux), Jonas Nachtergaele (Topocopy), Pieter Plas (VVSG), Christian Thomas, Francine Van den Bogaerde, Jan Van Loo, Claudine Vansuyt, Willam Vermeulen, Liesbeth Vlerick (DOK), Kim Vlerick, Laurence Vlerick (Mis en plis), Liesbeth Bulthinck (Stad Gent) Bij Aan de Rand, Antwerpsesteenweg 573, 9040 Sint-Amandsberg
Verslag In het kader van de Wijk van de Maand stond een gesprek op het menu tussen Mathias De Clercq (eerste schepen en schepen van Haven, Economie en Ondernemen) en een aantal ondernemers uit de wijken Dampoort en Sint-Amandsberg.
1
Inleiding door schepen Mathias De Clercq De schepen geeft uitleg over het recente Gentse akkoord rond de meerjarenplanning en budgetten. De Stad heeft ervoor gekozen om te blijven investeren. Enkele relevante voorbeelden: 8 miljoen euro is voorzien voor het stadsvernieuwingsproject in Dampoort en Sint-Amandsberg, het budget voor starterscontracten wordt opgetrokken van 2 naar 3,5 miljoen euro en creatieve economie krijgt 1 miljoen euro. Wat ondernemerschap betreft, wordt gestreefd naar een sociaal- ecologisch economisch beleid. Bedrijven tot 500 m² zijn vrijgesteld van vestigingsbelasting, en dit blijft zo. Wel zijn een aantal retributies verhoogd, gekaderd in een visie. Het gaat over de leegstandsbelasting (leegstand is onderbenutting van schaarse ruimte, een kanker in de stad), bouwwerven die nodeloos lang duren (geven ongemak aan verschillende doelgroepen), studentenhuisvesting (Gent is weer een gegeerde woonstad)… Thema’s die werden besproken 1. Netwerken, samenwerken en kruisbestuiven Netwerken, samenwerken… het zijn termen die vaak vallen tijdens het gesprek. Mensen samenbrengen is cruciaal. Aan de Rand, de locatie van vandaag, is alvast een mooi voorbeeld hiervan. Hier zijn drie bedrijven gehuisvest: een opleidingscentrum voor werkzoekenden, sociale economie (een schoonmaakfirma) en Duet Bakker & Lunchcafé (lunch ter plekke en catering). Aan de Rand is ook lid van STAR, de nieuwe handelsvereniging in Sint-Amandsberg: een mooi voorbeeld van samenwerking tussen ondernemers. De link tussen creativiteit, cultuur en ondernemerschap wordt benadrukt. De combinatie ervan kan een sterke dynamiek teweegbrengen (cfr. Witte de Withstraat in Rotterdam). Alleen is starten erg moeilijk. En doe je dat dan als vzw of als ondernemer? Schepen De Clercq krijgt meerdere signalen dat er linken moeten worden gelegd tussen culturele en economische actoren, én dat culturele actoren soms ook meer de weg van het ondernemerschap willen bewandelen. Hij zal hiervoor initiatief nemen samen met schepen Storms, bevoegd voor cultuur. Ook op het vlak van communicatie kan samenwerking heel wat betekenen. Het voorstel wordt geopperd om samen meer gebruik te maken van sociale media. Er kan een platform of een app worden opgemaakt met linken naar de sites van alle ondernemingen, met linken naar toerisme, cultuur, enzovoort. Er wordt steun gevraagd bij de opstart van dit initiatief. Schepen De Clercq laat weten dat er steun mogelijk is via het reglement Gent, Ondernemende stad (zie www.oogent.be). De actie moet daarvoor het eigenbelang van de onderneming overstijgen. De steun kan voor acties op wijkniveau of op segmentniveau. De nieuwe horecazaak ‘Clouds in my coffee’ op de Dendermondsesteenweg is een groot succes en functioneert als ‘informele ontmoetingsplek’. Dit bewijst dat er nood is aan een echte co-workingspace. Bert Boone, van Aan de Rand, is zeker voorstander van een netwerkevent en wil hiervoor graag de locatie ter beschikking stellen. Schepen De Clercq staat hiervoor open. Ook het Design Platform Gent Oost-Vlaanderen dat in het voorjaar van 2014 zal worden opgericht, heeft als doel de creatieve ondernemers met elkaar en met andere doelgroepen in contact te brengen. 2
2. Kleine ondernemingen (vs. grotere ketens) Kleinere ondernemers worden geconfronteerd met de macht van de grote ketens, die druk zetten op prijzen en leveranciers. De initiatieven naar kleinere ondernemers zijn goed, zeker gezien er ruimer gedacht wordt dan ‘winkelen’ in de enge zin. Schepen De Clercq bevestigt dat er onder meer weer veel belang wordt gehecht aan lokale producten (cfr. Flemish Foodies). Daarnaast kampen kleine zelfstandigen vaak met een negatieve perceptie (ze worden vaak gezien als ‘fraudeurs’, terwijl ze met hun producten en jobs zeker een bijdrage leveren aan de samenleving). Ook elementen als de hoge belasting op arbeid en op huuropbrengsten werken verlammend voor ondernemers. Schepen De Clercq geeft aan dat heel wat zaken bovenlokaal worden geregeld. Hijzelf zou lasten van arbeid verleggen naar verbruik, en de grote verschillen tussen kleine en grote bedrijven wegwerken. 3. Ruimte Betaalbare ruimte is een cruciaal punt voor de ondernemers in de wijk. Daarover wil schepen De Clercq vier zaken kwijt: 1. De Dienst Economie helpt ruimtevragers ruimte te vinden. 2. In het kader van het project Creatief Kwartier Rabot worden middelen gegeven voor de opstart van een co-working en voor renovatie van werkruimtes. 3. Het Design Platform dat eerstdaags wordt opgericht, zal ook aandacht hebben voor de ruimteproblematiek en het bijeen brengen van creatieve ondernemers/actoren. 4. In het nieuwe akkoord is een rollend fonds voorzien voor het opkopen van panden voor bepaalde functies. In het Bijgaardenpark en rond het Heirnisplein staan er nog gebouwe/winkels leeg. Kunnen we daar iets mee doen? Schepen De Clercq: “In het Rabot heeft de Dienst Economie actie ondernomen om ondernemers naar leegstaande panden te lokken. Voorafgaand aan de actie werden de noden van de wijk onderzocht met bewoners en handelaars. Uiteindelijk is er onder meer een fietswinkel opgestart, die het intussen zeer goed doet want er waren dan ook maar weinig fietswinkels in de buurt gevestigd.” Ook korte termijnprojecten moeten een plaats kunnen krijgen, zoals een popup in de vroegere fotowinkel in de Antwerpsesteenweg. Kunnen we die initiatieven linken aan mensen die ruimte ter beschikking hebben? Het is soms moeilijk om door het bos de bomen te zien. Schepen De Clercq: “Die linken zoeken is net de functie van het OOG, een uniek ondernemingsloket dat wegwijs maakt. Er is via verschillende kanalen gecommuniceerd over het OOG, onder andere via raamstickers voor eigenaars van leegstaande panden, waardoor ook de dienstverlening van het OOG in het straatbeeld werd gebracht en de Dienst economie contact kreeg met de eigenaars.” Multifunctioneel gebruik van panden en functievermenging zijn belangrijk. In de Veldstraat zullen eigenaars aangesproken worden over de leegstand boven hun winkels, om zo te kunnen nagaan welke andere functies hier mogelijk zouden zijn. Mogelijks kan er dus ook contact worden genomen met eigenaars in Sint-Amandsberg om de economische ruimte en de woonruimtes beter te 3
benutten. Er wordt wel op gewezen dat de deur naar boven de ruimte soms smal maakt voor een goede huurder. Een eigenaar laat weten dat hij toch liever zijn panden laat leegstaan dan ze te verhuren aan ondernemers die vaak snel weer vertrekken. 4. Betaalbaarheid Het probleem van betaalbaarheid wordt door verschillende mensen benadrukt. Injecties vanuit de Stad zijn noodzakelijk, maar als kleine ondernemer is het toch niet evident om ieder jaar subsidies aan te vragen. Meerdere mensen willen een transformatie van ‘subsidies aanvragen’ naar een nieuw businessmodel. Local fair trade is één van die opties, en mogelijks is de coöperatie het model waar samenwerking mogelijk is. Er wordt ook verwezen naar het systeem van peter- en meterschap en naar de netwerken van Voka, waar ondernemers, klein en groot, alle mogelijke thema’s bespreken. Er wordt steun gevraagd bij de zoektocht naar nieuwsoortige businessmodellen. Schepen De Clercq wijst op de samenwerking met een groep gewezen ondernemers, ‘Belgian Senior Consultants’, die de starterscontracten mee jureren. Contactgegevens kunnen opgevraagd worden. De schepen laat ook weten contact te hebben met geldschieters. Het is zaak na te gaan hoe we de creatieve ondernemers en financiers beter met elkaar in contact kunnen brengen. Daarnaast zijn er zijn eigenaars die zelf het initiatief nemen om de huurprijzen te verlagen in buurten die economische revitalisering nodig hebben. Voorbeelden: immobiliënmakelaar Walls en een 10-tal eigenaars in een Antwerpse straat lieten samen de huurprijzen van hun leegstaande panden zakken om de aantrekkelijkheid te verhogen. In de Gentse Wondelgemstraat liet een eigenaar de huurprijs zakken voor een kwalitatieve invulling van zijn pand met ‘Microstart’, een kredietverlener voor micro-ondernemingen. 5. Parkeren Op sommige plaatsen in de wijk is er een tekort aan parkeerplaatsen. Er wordt onder meer verwezen naar Wijmakker, waar bij de heraanleg van de Prettige Wildernis plaatsen waren voorzien die er nooit zijn gekomen. Schepen De Clercq somt drie algemene maatregelen rond parkeren op: 15 minuten gratis parkeren, kort parkeren en rotatie in gebieden waar veel winkels zijn en de aanstelling van een parkeermakelaar, die nagaat waar en op welke tijdstippen ruimte voor parkeren is en die contracten hierrond afsluit met de betrokken organisaties. 6. Varia
Werkzaamheden zorgen vaak voor onzekerheid, zeker als ze vertraging hebben (cfr. Dendermondsesteenweg: aangekondigd in 2002, gestart in 2007). De rommelmarkt op het Heirnisplein zou beter plaatsvinden op het Heilig Hartplein.
4
Wenst u een gedrukt exemplaar van dit verslag, contacteer Gebiedsgerichte Werking,
[email protected], 09 266 82 49 Sfeerbeelden en korte filmpjes van de burgemeester en schepenen vindt u op de blog http://www.gent.be/dampoort-sint-amandsberg. Heeft u zelf een creatief idee voor de wijken, plaats het dan op onze digitale ideeënkaart op de blog.
5
