Schenken
Inloophuis De Cirkel Magazine 2012-3
Laagdrempelig regionaal inloophuis voor mensen met kanker en hun naasten Bedankt
Schenken is voor De Cirkel de basis van het bestaan. Het inloophuis heeft geen vaste inkomsten en moet het van sponsorgelden, donaties en acties hebben. Grote acties zoals het aspergediner van Rotary afdeling Quartier van Peelland, de sponsoractie van Helmond Sport bij Circus Renz, Bedrijven voor bedrijven Helmond met een geslaagde beurs en een actie van basisschool de Pandelaar uit Gemert . Minder grote bedragen, maar zeker zo waardevol, leverden kleinere acties op. Ook hier speelde Helmond Sport een opvallende rol. Drie jeugdspelers hebben voorafgaand aan de laatste thuiswedstrijd van het seizoen heel enthousiast gecollecteerd. Wandelrondje Helmond (een samenwerking met H.A.C. Helmond) was ondanks het beroerde weer toch ook geslaagd te noemen Heel leuk zijn natuurlijk de spontane acties. Bram van den Elsen
uit Stiphout haalde met beachvolleybal 200 euro op en Anne van Melis heeft voor meer dan 400 euro aan fotokaarten verkocht tijdens de markt van het Baken op 10 juni. Verderop in het magazine een fotocollage van enkele sponsoracties. Een bijzondere schenking is een schilderij van Evert Slegers. In opdracht van het NKVgebouw geschilderd voor De Cirkel. In dit magazine ook aandacht voor hoe Fontys studenten tegen Vrienden van de Cirkel aankijken. Heel bijzonder was de oproep van De Cirkel voor koffiebonnen voor een koffie - en theeservies waar massaal op gereageerd werd. Tenslotte kan schenken ook persoonlijke inzet zijn zoals Diny van Loon en Marjan Vree die zich als vrijwilligers inzetten. Of Petra en Annemie Martens die hun zwager aanmoedigden op de Alpe d’Huzes. De sponsoractie van het KWF.
NKV gebouw schenkt schilderij Evert Slegers
Brabant in negen cirkels
Stichting NKV gebouw uit Helmond schenkt De Cirkel eind september een schilderij van Evert Slegers. De Helmondse schilder heeft zijn opdracht met veel inspiratie en plezier uitgevoerd. Zeven weken werkte aan een groot doek dat de naam Brabant heeft gekregen. “Een goede kijker haalt er negen cirkels uit. Cirkels die verwijzen naar het inloophuis en negen omdat het leven begint na negen maanden zwangerschap”, verklaart de gemoedelijke Evert Slegers. In zijn atelier achter zijn huis in Helmond-Noord is het aangenaam koel. De zomer heeft laat genadeloos toegeslagen. De temperatuur is in no time omhoog geschoten. Evert lijkt er niet gevoelig voor te zijn. Een camel kleurige spencer op een lome warme dag deert hem niet. Pas in zijn atelier komt Evert op temperatuur. Onder een
lichtkoepel waar het noorderlicht op het schilderij valt, begint Evert uit te leggen wat hij met zijn werk wil zeggen. “Het zijn negen cirkels. Negen maanden. In die negen maanden dat een mens gemaakt wordt, gebeurt er van alles. Dat probeer ik met de cirkels en de voorstellingen in de cirkels te
vertellen.“ Evert maakt met zijn hand cirkelvormige bewegingen en stopt bij de middelste cirkel. “Toen ik bezig was, zag ik dat ik blijkbaar in mijn onderbewustzijn in één van de middelste cirkels een foetus geschilderd had. Past wel bij mijn manier van werken. Ik weet meestal van tevoren niet waar ik uitkom.” Helemaal met een schone lei is de gemoedelijke bijna vierenzestigjarige Helmondse schilder natuurlijk niet aan zijn klus begonnen. ‘Ik ben bij De Cirkel geweest en zag de warme rode muur. Ik ben met mijn kleuren uitgegaan van het warme rood. Het zijn complementaire kleuren geworden die goed passen bij het rood van de muur. Felle kleuren passen niet bij een schilderij voor een inloophuis voor kanker. De kleuren moeten gedempt zijn.” Evert staat voor zijn schilderij waar hij zeven weken aan gewerkt heeft. Zachte tinten met een sterke relatie met aardekleuren en die van het schilderij een fresco lijken te maken. “De voorstelling had ook een muurschildering kunnen zijn”, bevestigt hij. Slegers is bekend van bijvoorbeeld de wandschildering in zwembad De Wissen in Helmond. “Daar zou je dit werk mee kunnen vergelijken”, vult hij aan en knikt tevreden. Rustige klassiek muziek op de achtergrond vult aangenaam zachtjes het atelier. “Ik werk altijd met klassieke muziek”, vertelt Evert, die met zijn eeuwige baret het toonbeeld is van een traditionele schilder. Autodidact Toch is Evert niet gebonden aan tradities. ”Ik schilder eigenlijk van alles en probeer alle technieken uit. Ik schilder zoals ik mezelf voel.” Als kind tekende Evert veel. Jac Populiers uit Helmond zette hem op de goede weg. Zijn volgende leraar werd schilder Henk Bies uit Aarle-Rixtel. Maar ondanks zijn twee leermeesters zou je
Evert Slegers toch als autodidact mogen typeren. Hij kiest graag zijn eigen weg en dat levert een veelzijdige artistieke plattegrond op met vele zijwegen. De muren van zijn atelier laten enkele van die zijwegen zien. Veelal zijn het rustige onderwerpen. Portretten, stillevens, een groepje clowns en vaak vergezichten. “Die schilder ik eigenlijk het liefst. Gewoon vanuit mijn fantasie.” Evert wijst er een aan. “Ik probeer met minimale middelen een landschap neer te zetten. De suggestie moet het landschap scheppen.” Uitleg Zijn nieuwste creatie, het schilderij Brabant dat aan De Cirkel geschonken zal worden, zit eigenlijk niet zo eenvoudig in elkaar. Evert gaat verder met zijn uitleg. “Ik had eerst een drieluik willen maken. Maar na lang nadenken ben ik daar vanaf gestapt. Het moest een schilderij worden. Ik pakte een cirkel, hield het tegen het doek en wist dat het cirkels moesten worden.” Toen hij wist dat negen cirkels de basis van de voorstellingen moesten worden, kwam de invulling vanzelf. Evert wijst naar het midden. “Dat zijn twee figuren die het inloophuis binnenlopen. Met een paar zwarte strepen heb ik een inloophuis neer gezet. In de cirkel met de zwarte strepen boven zich zitten drie pratende figuren. Mensen die bijvoorbeeld over hun ziekte of emoties praten. Een groepsgebeuren. Verderop zit iemand aan tafel. Kan voor een kop koffie of thee zijn. Maar het kan ook iemand zijn die alleen aan een tafel zit. Iemand die iets overdenkt of in eenzaamheid zijn verlies of verdriet aan het verwerken is. En bij die eenzaamheid en rust hoort De Peel. Met een landschap zet Evert zijn karakteristieke handtekening. “De Peel is stilte en de rust. Aan de andere kant van het doek staan drie knotwilgen. Variërend in ouderdom.
Die staan symbool voor een mensenleven. En daarnaast zit een kat. Die lag eerst. Nu zit ie en komt ie beter uit de verf. Ik wilde er een dier bij hebben. Een dier geeft altijd vreugde. Als mensen verdriet hebben, kunnen ze dat vaak kwijt bij een hond of een kat.” Dat een kat negen levens heeft. Evenveel als het aantal cirkels is een
toevallige bijkomstigheid. “De mensen moeten zelf maar ontdekken wat erin zit. Ze moeten hun eigen fantasie gebruiken.” Evert geniet na van zijn schilderij. “Een schilderij is nooit af. Ik heb altijd de neiging om er nog iets
aan te veranderen. Er gaan er weinig de deur uit, die helemaal klaar zijn.’ Maar met ‘Brabant’ is Evert redelijk tevreden. “De laatste weken heb ik niet zoveel gedaan. Ik ga voor het schilderij zitten en laat me inspireren. Er hoeft niets meer bij. Dan zou het storend zijn. In die zin is het af.” Opdracht De opdracht is afkomstig van het NKV gebouw afkomstig. “Ik vind het leuk om dergelijke opdrachten te doen. Ik heb laatst nog een project van drie maanden gedaan voor een school in Helmond Noord. Er is een stichting Evert Slegers die probeert opdrachten voor me binnen te halen. ”Het leven van een professioneel kunst schilder is geen vetpot. Je zit altijd voor een deel in de uitkeringshoek. En dat is niet zo romantisch zoals het vroeger werd afgeschilderd. In de tijd van de BKR werd verteld dat schilders nog even vlug een schilderij maakten, naar de Sociale Dienst gingen en hun hand ophielden. Maar dat was echt een fabeltje. Ik ging en ga altijd uit van kwaliteit. Het is mij ook weleens gebeurd dat ik met een schilderij voor de BKR-jury stond en dat ze het afkeurde. Dat betekende een maand lang geen uitkering. Je moest elke maand goed werk inleveren. En dat is terecht.” Maar die tijd ligt ver achter hem. Tegenwoordig verkoopt Evert over de gehele wereld. “Maar de economie is minder geworden”, legt Evert uit. “Schilderijen staan nu ergens achteraan op de verlanglijstjes. Daarom is het fijn om af en toe een opdracht te krijgen. Het is altijd maar afwachten wat er binnenkomt aan opdrachten.” Wegdromen “Deze opdracht was me heel dierbaar.” Evert gaat weer eens voor het doek staan.” Terwijl het noorderlicht hem in
een natuurlijk spotlight zet, verwondert hij zich weer over de foetus die hij onbewust in het schilderij verwerkt heeft. De foetus houdt hem bezig. “Je weet niet wanneer je kanker krijgt. Het kan al voor de geboorte in je lijf zitten. Ik heb best veel kennissen en vrienden aan kanker verloren. Dat neem ik mee als ik schilder. Ik voel het wel. Ik heb pas een heel goede vriendin verloren die plotseling aan kanker overleed. Maar dat zal iedereen hebben. Mijn moeder is ook aan kanker overleden. Mijn vader is aan benauwdheid gestorven. In de hoek van het atelier, hoog op een kast, staat een oud kruisbeeld. “Die heb ik van mijn ouders gekregen. “Maar er staat meer dat aan zijn ouders herinnert. Evert begint er over. En dan maakt beminnelijkheid even plaats voor oprechte kwaadheid. “Ik heb voor de Pauluskerk een kruiswegstatie geschilderd. Daar heb ik
al mijn verdriet in kunnen leggen van het overlijden van mijn ouders. De oude pastoor was er heel tevreden mee. Maar toen die overleed en er een nieuwe pastoor kwam, was het gedaan met mijn kruiswegstatie. Hij vond hem niet mooi en stuurde hem terug. Hij staat nu in het atelier.” Maar kwaadheid maakt snel weer plaats voor gemoedelijkheid. Evert verlaat zijn aangenaam koel atelier. In zijn spencer en met zijn baret op betreedt hij zijn plaats waar een broeierige warme deken overheen lijkt te hangen. Bij een buurjongen klinkt een stevige rap uit zijn slaapkamer. Evert neemt afscheid en duikt weer snel zijn atelier in. Hij gaat nog even voor het schilderij zitten. Ontspannen kijken. Met het werk van klassieke componisten op de achtergrond. Even wegdromen in Brabant en de negen cirkels.
Fontys studenten Communicatie:
Vrienden prominenter maken
zien.“ Nesrin: “Centraal in ons onderzoek stond steeds de opdracht ’Hoe kan inloophuis De Cirkel door middel van communicatie de huidige vrienden binden en nieuwe vrienden werven?’. Werving Nesrin: “Wij hebben een centraal thema bedacht. ‘Maak De Cirkel rond’. Hoe meer vrienden, hoe ronder de cirkel en hoe meer inkomsten. Je moet op elk communicatiemiddel van De Cirkel ‘Maak De Cirkel rond’ uitdragen. Mensen kunnen op de website de groei van De Cirkel volgen. Hoe ver staan ze nu en wat hebben ze nog
regelmatig dit soort geldthermometers. Je zou ‘Maak De Cirkel rond” elke keer in het magazine kunnen opnemen.” Nesrin: “Als je nieuwe vrienden gaat zoeken zijn senioren en allochtonen goede doelgroepen. Senioren zijn kapitaalkrachtig en hebben veel vrije tijd. Je zou in verzorgingshuizen voorlichting kunnen geven over het inloophuis. Helmond telt verschillende verzorgingshuizen. Daar zitten genoeg potentiele vrienden. Allochtonen worden vaak vergeten, terwijl het een bevolkingsgroep is die vanuit een geloof zoals de islam opgeroepen wordt om mensen te helpen. Je zou naar de moskee kunnen gaan.
“Hoe kan inloophuis De Cirkel door middel van communicatie de huidige vrienden binden en nieuwe vrienden werven?, hebben we gedefinieerd als hoofdvraag voor de onderzoeksopdracht”, vertelt Nesrin Tanriverdi, communicatiestudent Fontys Eindhoven. “Op het moment van onderzoek was Vrienden van de Cirkel behoorlijk onderbelicht. We denken dat we met onze adviezen veel meer uit Vrienden van de Cirkel kunnen halen en daar heeft De Cirkel alleen maar voordeel van!” “Communicatie is een erg praktijkgerichte studie. Wij werken op Fontys Hogeschool Eindhoven school met studentenbureaus die praktijkopdrachten uitvoeren”, vertelt communicatiestudente Nesrin Tanriverdi. “Opdrachten uit het bedrijfsleven, maar ook van non-profit organisaties. JanWillem van den Enden van De Cirkel kent de mogelijkheden blijkbaar en heeft ons eind maart benaderd. De intake van de opdracht was vrij ruim. Wij zijn naar De Cirkel gegaan en
hebben de opdracht teruggebracht naar Vrienden van de Cirkel.” Een initiatief om vaste vrienden/donateurs voor De Cirkel te krijgen. Gestart bij de opening van het inloophuis, maar nooit goed van de grond gekomen. Drie maanden later zitten Jori Boonzaaijer (links), Nesrin Tanriverdi (midden) en Willem Heijnen (rechts) van Pursang Communicatie bij De Cirkel en laten een goed onderbouwd en gedocumenteerd adviesrapport
nodig. Het moet een centraal thema zijn. Transparantie is erg belangrijk voor donateurs. Ze willen weten waar het geld blijft. Je moet de financiële cijfers op internet zetten. Zo bouw je een vertrouwensrelatie op. ‘Maak De Cirkel rond’ is alleen bedoeld voor de vrienden en niet voor andere sponsoren.” Jori: “Sponsoracties zoals Alpe d’Huzes werken vaak zo. Op websites van deelnemers zie je
Helmond heeft bijvoorbeeld een allochtone vrouwenvereniging. Ook die kun je benaderen. Huidige vrienden Jori: “Het comité van aanbeveling kan bedrijven of instanties bezoeken. Ook de huidige vrienden kunnen een actieve rol innemen. Op verjaardagsfeestjes bijvoorbeeld over De Cirkel praten. Gewoon het
onderwerp regelmatig op tafel leggen.” Nesrin: “Als twintig vrienden op feestjes De Cirkel promoten moet dat ongetwijfeld nieuwe vrienden opleveren.” Jori: “Uit ons onderzoek blijkt dat vrienden behalve een bedankavond ook een bedankkaartje op prijs stellen. Wij hebben een
voorbeeldkaartje ontwikkeld. Mensen worden graag persoonlijk benaderd. Je kunt elk jaar na een donatie een kaart sturen. Blijven benadrukken dat de vriendschap van groot belang is.” Algemeen Nesrin: “De Cirkel zou contact moeten zoeken met een vrijwilligerspunt. In Eindhoven zit dat bijvoorbeeld op de Kleine Berg. Je moet genoeg vrijwilligers hebben om alle taken goed te verdelen en om de druk niet te laten oplopen bij vrijwilligers.” Coördinator Marijke van Rens, aanwezig bij de presentatie, onderstreept het belang van een vrijwilligerscentrale en bevestigt dat De Cirkel er ook al gebruik van maakt. “Verder zou je ook een communicatiebureau kunnen benaderen. Er zijn er genoeg die vanuit ideologische overwegingen willen helpen.”
Middelen Jori: “We hebben de communicatiemiddelen bekeken. Uit de website kan bijvoorbeeld meer gehaald worden. We hebben de website doorgenomen en op onze manier aangepast. Belangrijk vonden wij het centrale thema de Cirkel en het bedrag en transparantie. Bij het verkrijgen van het magazine kun je ook een verandering aanbrengen. Nu kun je het magazine downloaden, maar als je mensen eerst laat registeren voordat ze downloaden, werk je meteen aan het opbouwen van een e-mailbestand van mensen die iets met De Cirkel hebben. Een databestand waar vanuit je mensen kunt benaderen.” Nesrin: “Andere grote organisaties werken ook zo.” Jori: “Zet ook het banknummer beter op de website. Het banknummer moet prominenter aanwezig zijn.” Nesrin, Jori en Willem lopen nog wat zaken na. Ze hebben niets aan het toeval overgelaten.
Pursang heeft goed werk geleverd. Een frisse kijk van een clubje jonge aankomende communicatie professionals. Een goed doortimmerd communicatieonderzoek met adviezen die De Cirkel zeker ter harte zal nemen.
Diny van Loon, vrijwilligster bij De Cirkel:
Bloemen als rode draad
“Inloophuis De Cirkel gaat uit van de huiskamergedachte. Laagdrempelig en alle ruimte voor een kop koffie en een gesprek. Maar in een huiskamer worden natuurlijk ook activiteiten georganiseerd. Sommige activiteiten in De Cirkel zijn uitgegroeid tot vaste programmaonderdelen. Bloemschikken met Diny van Loon bijvoorbeeld is zo’n succesnummer. Vanaf de start van De Cirkel een vaste activiteit die elke maand op veel deelnemers kan rekenen. “Als ik vroeger in Helmond naar de markt ging, kwam ik altijd met bloemen thuis. Al waren de tassen nog zo zwaar, bloemen konden er altijd bij. Moeder kon wel eens zuchten en zeggen dat je beter brood dan bloemen kon kopen, maar ik vond dat er altijd bloemen in huis moesten zijn”, vertelt Diny van Loon. De anekdote uit haar jonge jaren typeert Diny. Standvastig en een levenslange liefde
voor bloemen. Standvastig was ook haar ideaal om als non in derdewereldlanden aan de slag te gaan. Toen ze als novice op medische gronden werd afgekeurd voor uitzending, kwam het standvastige weer bovendrijven. Ze belde haar vader op, die huurde een auto en haalde haar op bij de Zusters van Liefde in Eindhoven. Einde kloostertijd. “In het klooster deed ik ook veel met
bloemen. Voor de sfeer bij de zieken bloemen opschikken. Bloemen zijn echt de rode draad in mijn leven.“ Een andere rode draad is haar man Wim. Wim zit binnen in hun huis in HelmondNoord achter de computer. Diny zit op het terras, omringd door een kleurrijke verzameling bloemen en planten. En tussen het bonte natuurschoon staan een flink aantal Laven. De kleine Eftelingmannetjes met hun typische verschijning steken hun vrolijke gezichten boven de hortensiabollen en andere bloemen en planten uit. Begin “Marianne van der Cruys, collega van Wim, vroeg hem of ik interesse zou hebben om bloemen te schikken bij De Cirkel. Dat moet jezelf aan haar vragen, antwoordde Wim. Toen Marianne bij ons kwam zei ze dat ze bij De Cirkel ging helpen en of ik ook zin had. Wat moet ik er gaan doen?, antwoordde ik. In eerste instantie had ik er heel veel angst voor en dacht me niet thuis te zullen gaan voelen bij de verhalen van mensen over hun ziekte. Ik vroeg bedenktijd om alles goed te overdenken. Ik was net vrijwilligster bij Alphonsus (ouderenzorg) geworden en ik hoef niet per se te weten welke ziekte mensen hebben. Ik ben een keer gaan kijken en het viel me reuze mee. Er werd niet over ziekte gepraat. Als er iemand behoefte aan had kon dat, maar dat drukte geen stempel op alles. Dat overtuigde me dat ik het moest doen. Ik heb toen aangeboden om één keer per maand een workshop te organiseren.” Stiphout Diny is geboren in Stiphout. Niet in Helmond. Dat benadrukt ze. “Toen ik het klooster uitging en ik vriendjes kreeg, stelde ik ze altijd aan mijn vader voor. Wij waren twee handen op één buik. Maar als het een Helmonder was, wist ik al wat mijn vader zou gaan
zeggen. Wij hadden in de jaren zestig de annexatie met Helmond meegemaakt en dat speelde nog enorm. Op een gegeven moment vertelde ik dat ik een vriendje had: Wim uit Helmond. Maar ik was vader voor. Geboren in Maastricht voegde ik er meteen aan toe.” Diny is altijd in voor een geintje en tovert regelmatig een guitige blik op haar gezicht. “Zo gaat het in de workshops ook. Ik ben een flapuit en houd van plezier. Iedereen kan zeggen wat ie wil. Er is altijd ruimte voor een geintje. Toch moet er wel gewerkt worden. Ik hang altijd een foto in De Cirkel van het bloemstuk dat we gaan maken. Deelnemers kunnen inschrijven voor dat specifieke bloemstuk. Kosten zijn zeven euro. Gemiddeld werk ik met acht deelnemers, maar twaalf komt ook voor. We beginnen met een kopje koffie en gaan dan aan de slag. Geen pauze, gewoon doorwerken. Ik kies bewust voor een specifiek bloemstuk. Dan kan ik de deelnemers goed sturen en weten ze waar ze aan toe zijn. Deelnemers zijn altijd heerlijk ontspannen bezig en praten zelden of nooit over hun ziekte.” Kinderen Dochter Miriam heeft een bloemenzaak. Iets wat Diny natuurlijk ook graag gehad zou hebben. Een zaak hebben ze wel gehad. Niet in bloemen, maar in foto’s. Wim is fotograaf van beroep en heeft een tijd lang een fotozaak gehad in de Azalealaan in Helmond. In de zelfde winkel waar hun dochter nu een bloemenzaak heeft en waar ze ook geboren is. Ook Wim is een fervent natuurliefhebber. “Het kwam regelmatig voor dat we na een vakantie een hele collectie natuurfoto’s hadden en het gezin er nergens opstond. Diny praat altijd in de ons vorm. Onze Wim en onze kinderen. En kinderen heeft Diny bijna net zoveel als het aantal Laven die je in en rond hun
woning in Helmond-Noord tegenkomt. Diny en Wim hebben een aantal pleegkinderen gehad. “Dat moet je echt samen willen. Als Wim er ook niet achter stond, had het nooit gekund. Ook de eigen kinderen hadden er een verantwoordelijkheid in. Op een gegeven moment kregen we een meisje uit Limburg. Een van mijn kinderen zag het niet zo zitten en vroeg of ze erover mocht nadenken. De volgende dag vertelde ze dat ze het meisje niet leuk vond. Goed, zei ik. Dan breng ik ze terug. We reden zondags daarop met zijn allen naar Limburg en zette het meisje af. Wat mijn dochter niet wist, was dat het meisje haar ouders zou zien. Dat was al eerder afgesproken. We reden terug en mijn dochter begon te twijfelen, kreeg spijt en vroeg of we ze terug gingen halen.” Diny lacht en vertelde dat het een gok was, maar wel een berekende gok. “We hebben ook tien jaar een meisje gehad die veel verzorging nodig had. Daar moet je
met zijn allen honderd procent achterstaan. Anders gaat het echt niet.” Vrijwilligerswerk Diny staat achter veel dingen en heeft al heel wat vrijwilligerswerk gedaan. “Momenteel iets minder. 34 jaar jeugdwerk bijvoorbeeld. “Op het laatst stond ik er als enige voor een groep van 40 kinderen. Andere vrijwilligers waren al gestopt. Ik ben toen zachtjes aan ook gaan afbouwen. “Kinderen van nu zijn naar onze normen anders geworden. Het zijn computerkinderen geworden. Ze kunnen niet meer spelen en hobbyen. En ze zijn veel brutaler geworden. Daar kan ik niet meer tegenop.” Activiteiten kunnen in de loop van tijd van aard veranderen, maar haar liefde voor bloemen is onvoorwaardelijk. “Bloemen horen er altijd bij. Dat wil ik altijd uitdragen naar mensen. Mooi om naar te kijken, maar ook mooi om mee te werken
Petra en Annemie Martens:
Bochtje 6
“Ga maar in bochtje 6 staan”, had Ric gezegd. “Dat is een moeilijke bocht. Daar kunnen we best wat enthousiaste hulp gebruiken.” En dus stonden de zussen Martens (Annemie, Franca en Petra) met de kinderen van Ric (Flore en Sofie) op zwager Ric en zijn teamgenoten te wachten. Denkend aan hun overleden jongste zus Lyanne. Zoals velen aan de kant stonden of fietsten. Allemaal bezig met hun eigen verhaal, maar ook met een gezamenlijke rode draad: geld ophalen voor het KWF om kanker de wereld uit te krijgen
“Ik wist niet wat ik moest verwachten, maar we wisten wel wat we moesten doen”, vertelt Petra Martens. “Toen Ric over zijn toertocht op de Alpe d’Huzes begon, was het meteen duidelijk dat wij samen met de kinderen van ons Lyanne erbij moesten zijn. Voor Ric was dit heel speciaal, maar voor ons
ook. En dus boekte ik al vroeg in het jaar een camping in de buurt van Alpe d’Huez en vertrokken we begin juni naar Frankrijk. Een camping met een speciaal gevoel. Alles stond in het teken van de fietstocht. Iedereen was er voor hetzelfde doel. Saamhorigheid was de rode draad. Dat proefde je in
alles. Mensen waren hun fietsen aan het prepareren of waren in afwachting van de tocht. Bij iedereen hoorde een verhaal. De verhalen hingen in de lucht. Je hoefde ze niet te horen. Je wist dat ze er waren. En toch overheerste niet de zwaarmoedigheid. Integendeel. Mensen hadden een gezamenlijk doel. En dat hadden wij ook. Aanmoedigen!” In bochtje 6 stonden de zussen enthousiast aan te moedigen. Hun enthousiasme werd snel bekend in het peloton. Zeker bij renners die meerdere malen omhoog trapten. “ Je zag dat veel mannen en vrouwen het moeilijk hadden. Niet alleen omdat het een pittige klim is, maar ook omdat ze met een andere strijd bezig waren. Een emotionele strijd. Soms stapte iemand af en begon dan spontaan zijn verhaal te vertellen. Sommigen stopten vermoeid in bochtje 6 en die spraken we moed in. Op een gegeven moment was Ric voorbij en gingen we naar de finish. Daar was een man, die ik zojuist had aangemoedigd. Die man was erg emotioneel. Hij herkende me en bedankte me nog voor onze steun. Hij werd weer enthousiast en vertelde dat hij weer naar beneden wilde gaan voor een volgende rit. Als jij dat doet, ga ik ook weer in bochtje 6 staan”, vertrouwde ik hem. Dat was zo vanzelfsprekend!” Kaarsjes “Afstappen in een bocht had ook te maken met de kaarsjes die er stonden. Van tevoren kon je een kaarsje meegeven voor iemand en kon je bepalen bij welke bocht het moest staan. Ric had gekozen voor bochtje 6. We stonden dus in de bocht waar het kaarsje voor Lyanne brandde. Ieder had zijn eigen reden om een bocht uit te kiezen. Zo was er bijvoorbeeld een meisje van 18 jaar waarvan de moeder 6 jaar geleden was overleden. Ze had er nooit over willen praten en pas na
psychologische hulp kon ze dat. Voor haar was daarom 6 belangrijk. Weer andere maakten foto’s. Familie stond dan in de bocht te wachten en samen stonden ze dan letterlijk en figuurlijk even bij iemand stil. Voor velen was het moeilijk en zaten er doorheen. Dan moedigden we ze weer aan. Zo van “Geweldig. Je kan het.” Impact “Soms konden mensen de impact van zo’n evenement niet overzien. Ik sprak op de camping een man, die een collega met kanker had. Spontaan heeft hij met andere collega’s een team opgericht en had zich ingeschreven. Helaas stierf de collega voor de toertocht. De anderen zijn gegaan en werden door de familie van de overleden collega, die er niet bij waren, overladen met sms’jes en andere berichten. Dat had die man van tevoren zich niet kunnen realiseren en maakte diepe indruk op hem.” Ook de zussen hadden geen weet van de impact van Alpe d ‘Huzes. “De eerste dag sta je constant aan te moedigen en stond ik er voor mijn zus. Ik kon niets anders dan aanmoedigen. Maar dan begint het besef door te dringen dat iedereen alles vrijwillig doet. De hele organisatie draait daarop. Ik heb twee dagen constant mensen staan te bedanken en was me bewust dat zoiets veel mogelijk maakt. Dat er onderzoek wordt gefinancierd voor bijvoorbeeld hyperthermiebehandelingen, die ik gehad heb. Die twee dagen hebben we iedereen enthousiast aangemoedigd. Op een gegeven ogenblik kwam iemand op me af en vertelde dat hij de vorige dag met anderen over mij had gesproken. ‘Waar haal je toch de energie vandaan?’ vroeg hij verbaasd. ‘Jij staat van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat mensen aan te moedigen. Dat had hij niet moeten zeggen. Ik werd meteen emotioneel.”
Marjan Vree, stempedagoge:
De kracht van klinkers
“Als je zingt vanuit je hele ziel- en zaligheid, geef je je zelf heel bloot. Nog bloter dan in de sauna. Je stem dat ben jij. Er zijn heel veel mensen die met hun stem niet diep durven te gaan”, vertelt de Stiphouse stempedagoge Marjan Vree en wijst de bovenkant van haar longen aan. “Diep gaan en dingen loslaten.” Haar handen zakken naar haar middel. “Je moet emoties kunnen loslaten.” Marjan Vree is professioneel stempedagoge en verzorgt om de twee weken stemoefeningen bij De Cirkel. “Ik dirigeer twee grote koren (Confetti en Cantimond) en ben docent methodiek zang op het conservatorium in Tilburg. Maar ik geef ook heel veel zangles aan pubers. Altijd leuk om te doen. Ouders vragen zich regelmatig af wat ik met hun kind doe. Positief bedoeld natuurlijk. De kinderen komen graag. Zelfs in de grote vakantie. Er zit er een aantal bij die niet gezegend zijn met een groot zangtalent. Maar die via de zangles met hun problemen komen.
Ouders in scheiding of andere problematiek. Hier kunnen ze zich lekker uiten. Ik geef niet alleen maar zangles zoals ze het op het conservatorium geven, maar ben ook bezig met de mens. Ik praat niet zoveel met ze, maar oefen. Door stemoefeningen of met een lied dat ze erg aanspreekt, probeer ik in contact met ze komen. Dat kan per kind anders zijn. En als ik met ze in contact ben, komt er regelmatig een hoop los.
Dan willen ze echt praten over wat ze dwars zit. Ik begin altijd met oefeningen om de stress weg te krijgen. Dan oefen ik lang met ze op een bepaalde klinker. Pas als ik hoor dat het goed gaat, stap ik over naar een andere klinker. Je begint bijvoorbeeld met de i. In stripverhalen zie je vaak dat bij vervelende situaties een ‘iii’ in een tekstballontje staat. Zo’n klinker is dat. Een hoog, schrikachtig geluid. Als je die een tijdje zingt, verdwijnt er al een heleboel stress. Daarna kun je overschakelen naar de letter u. En zo maken we een hele reis met klinkers en eindigen met een a. Een a is de klinker die bij het hart hoort, liefdevol en open. Een reis van krachtige klinkers.” Reis Marjan heeft ook een hele reis achter de rug. Vierenvijftig jaar geleden werd ze geboren op het Zeeuwse eiland Tholen en leerde haar man Piet kennen in Bergen op Zoom, waar ze destijds werkzaam was als anesthesieassistent. Van daaruit verhuizen ze naar Heemstede. “Ik had er een leuke baan als doktersassistente bij een longarts. Heemstede was prima wonen. Toen Piet voor zijn werk, begin jaren tachtig, naar Helmond moest verkassen, had ik er grote problemen mee. Ik moest mijn baan opzeggen in een tijd dat de werkloosheid groot was. De situatie werd nog erger toen we naar Helmond reden en we fabrieken zagen die als roestbakken langs het kanaal stonden.” Maar dat trok snel bij. Na drie jaar kochten ze hun huis in Stiphout en schoten snel stevig wortel. “Ik geef nu de voorkeur aan Brabant”, vertelt de geboren Zeeuwse. Boven de rivieren zijn de mensen toch wat stugger en duurt het lang voor je echt contact hebt. Brabanders hebben het hart op de tong, heerlijk! Bovendien wonen mijn twee dochters in Helmond en mijn zoon in Mierlo. Toch een
zegen om je kinderen in de buurt te hebben wonen!” Helend “Ik denk dat ik naast de zangles ook wat extra’s te bieden heb, want bij mij loopt de traditionele zang-opleiding en het helend stemmen door elkaar. En dat is toch wel iets speciaals. Ik had al snel in de gaten dat door zingen emoties loskomen. Toen een goede vriendin, die jaren bij mij zangles had, kanker kreeg en ondanks de niet goede boodschap er maand voor maand bij sprokkelde, ben ik begonnen om me nog meer te gaan verdiepen in de helende stem. Ik ben erg leergierig en had er al heel wat boeken over gelezen. Ik ben bij mijn vriendin bepaalde oefeningen gaan doen die wel in boeken stonden, maar niet in bestaande programma’s waren opgenomen. Het voelde heel veilig aan voor haar. Ze vertrouwde me.” Marjan demonstreert de oefeningen. “Ik heb een oud-leerlinge gehad die belde dat ze met me wilde spreken. Ze zat in een moeilijke situatie, maar klonk heel zakelijk. Haar moeder had kanker en er speelden nog wat zaken. Ze kon het goed benoemen, maar blokkeerde emotioneel. De huisarts had haar een psycholoog voorgeschreven. Maar dat wilde ze niet. Ze wilde naar mij. We begonnen met wat zangoefeningen en in een mum van tijd kwam er van alles los. Een grote bevrijdende warme huilbui. Als ik erover begin, krijg ik weer kippenvelJVoorbeelden die laten zien wat stemoefeningen kunnen doen met het gemoed. Groep “Bij De Cirkel beginnen we elke keer met ademoefeningen en de helende stem. Met beweging en klinkers de stemmen goed los maken. Staand of zittend. Met oefeningen proberen dat wat je dwars zit loslaten. Dan doen we 20- 30 minuten. En daarna een stukje
zangles. Een paar goede stemoefeningen. Iedereen is welkom, maar in de praktijk werk ik elke veertien dagen met ongeveer zes vrouwen. De groep zou eigenlijk groter moeten zijn. Hoe meer mensen er zijn, des te vrijer ze zich voelen. Eigenlijk is de groep nu te klein. Het zouden er best 15 mogen zijn. Als je stem opgaat in de massa, voel je je vrijer. Met meer deelnemers kun je ook meer doen. Bijvoorbeeld samen rug-aan-rug zingen en voelen wat dat doet. Dat doe je niet met vijf mensen.” Korenslag “Ik ben een paar keer meegegaan naar Korenslag (EO tv-programma van een korenwedstrijd) met zanggroep Kolok, als vocal coach. Don Henken was toen de dirigent. Na de finale kwam er een jurylid naar me toe en vroeg welke methode we gebruikten voor de zangstemmen en de koorklank. Ik antwoordde heel nuchter en kordaat dat het de Marjan Vree-methode was. Wie is dat, vroeg het jurylid. Dan ben
ik, gaf ik zelfverzekerd als antwoord.” Marjan onderstreept de anekdote met een uitbundige lach. Een ander voorbeeld van haar aanpak. “Toen ik pas als vocal coach bij Kolok kwam, waren ze bezig met het lied Ave Maria van Madonna. De a zit bij het hart. Zing het lied met je hand op het hart dan klinkt het veel beter”, gaf ik ze als advies. Ze zongen het met hun hand op het hart en het klonk inderdaad beter “Ik haal veel kennis uit boeken. Als ik een goede schrijver tegenkom over stem, zang of ademhaling, koop ik al zijn boeken. Ik neem alles in me op en wil alles weten. Het is een luxe om 40 privéleerlingen en twee koren te hebben. Ik kan van alles proberen. Veel is therapeutisch geschreven, maar kan ook toegepast worden op stemgebruik en zingen. Ik ben altijd zoekende en heb een complete bibliotheek over adem en zang.”
Zangles zeven jaar les van heb gehad: ‘Jij gaat Adem staat van haar geboorte altijd niet stoppen. Weet je wat, ik heb nog centraal bij Marjan. “Ik kom uit een een paar beginners. Geef die maar les. familie waar astma veel voorkomt. Ook Dat is echt iets voor jou’. ’Ik, les ik heb astma, maar daar gaat het nu geven’, reageerde ik verbaasd, ’dat goed mee. Het gaat zelfs steeds beter. kan ik niet.’ ‘Als iemand het kan, ben jij Ik heb chronische ontstekingen in de het wel’, reageerde ze. ‘Je zuigt alle longen. Warm weer is goed voor me. informatie op. Probeer het maar een Koud weer en astma gaat bij mij niet maand voor niets. En als je merkt dat goed samen. Vakantie in warme het aanslaat, kun je er geld voor landen is altijd een weldaad.” Marjan vragen.’ Dat heb ik gedaan. Ik begon geeft zangles, maar beschikt zelf ook met twee mensen. Een jaar later waren over een mooie stem. “Daar is eigenlijk het er zes en weer een jaar later alles mee begonnen. Toen ik vijftien twaalf. En zo heeft zich alles was ging ik op koor en werd snel ontwikkeld. In diezelfde tijd werd ik uitgekozen om solo’s te zingen. Toen gevraagd als dirigent voor een we naar Heemstede verhuisden, ben ik kerkkoor die mijn koordirectie opleiding ook daar bij een koor gegaan. Een bekostigd heeft en daarna ben ik kerkkoor. Andere koren had je toen begonnen met het volgen van bijna niet. Ook daar kreeg ik meteen opleidingen tot stempedagoge. Alles solowerk. De dirigent adviseerde me viel op het goede moment op de juiste op zangles te gaan. ‘Zangles’, antplaats.” woordde ik. “Ik kan toch zingen’ en wuifde het weg.’ We gingen vrij snel Valkuil verhuizen naar Helmond. Ik had geen Marjan is een bezige bij. “Toch wil ik baan, kende niemand en dacht weet je proberen om het wat rustiger aan te wat: ik ga op zangles. Op naar het gaan doen. Ik vind alles leuk en alles Kunstencentrum, maar daar kreeg ik te moet goed zijn. Dat kost veel tijd en is horen dat er een hele wachtlijst was. soms een valkuil. Je bent nooit klaar ‘Ik heb voorlopig geen tijd voor je’, en er komen altijd leuke dingen op je antwoordde de zangpedagoge. Toch pad zoals De Cirkel. Via Ciska Roth mocht ik een stukje voorzingen. De ben ik daar terecht gekomen. Ciska pedagoge was blijkbaar aangenaam organiseert er elk jaar de Viva la verrast en vertelde dat ze graag de Donna Dag. Daar heb ik de laatste drie volgende week met mij wilde beginnen. jaar de opening verzorgd. Een ‘Er staan er nog wel enkele op de minuutje of 20 met zo’n 50 vrouwen. wachtlijst, maar dat weet toch geen Dat wordt altijd als heel fijn ervaren. En mens. Met jou wil ik beginnen.’ Zo ben sindsdien geef ik om de twee weken ik begonnen. Na elke zwangerschap op vrijdag stemoefeningen en zangles” kreeg ik een terugval, maar Piet Interesse? Kijk op moedigde me altijd aan om verder te www.inloophuisdecirkel.nl . gaan. Om een gegeven moment werd het financieel iets minder Inloophuis De Cirkel colofon: en had ik amper geld om Piet Heinstraat 59 tekst en opmaak: zangles te bekostigen. Tel. 0492-347904 Jan- Willem van den Enden Toen vertelde mijn toenmalige zangpedagoge Foto’s: Jan-Willem van den Maria Acda (docent Enden, Petra en Annemie Koninklijk Conservatorium Martens in Den Haag) waar ik www.inloophuisdecirkel.nl Voor een gratis abonnement op de nieuwsbrief, mail naar
[email protected]