INHOUD
INLEIDING
3
1.
6
VISIE EN STRATEGIE
1.1. Visie 1.2. Strategische ontwikkeling 1.3. Mission Statement 2.
PROFIEL VAN RSDB
12
2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
Aard van de onderneming Management en organisatie Kennisgebieden van RSDB Stakeholders van RSDB 2.4.1. Communicatie in 2004 2.5. Maatschappelijke bijdragen 2.5.1. Kennisoverdracht 2.5.2. Sponsorbeleid 2.6. Gedragscode 3.
ECONOMISCHE ONTWIKKELING
26
3.1. Resultaat 3.1.1. Roto Smeets 3.1.2. PlantijnCasparie 3.1.3. Media Partners 3.2. Kerncijfers 2004 3.3. Vijfjarenoverzicht 4.
SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID
36
4.1. Human resources management 4.1.1. Algemeen 4.1.2. Arbobeleid 4.1.3. Opleidingenbeleid 4.1.4. HR instrumenten 4.2. Organisatie in cijfers 4.3. Personeel en organisatie in 2004 4.3.1. Roto Smeets 4.3.2. PlantijnCasparie 4.3.3. Media Partners 4.4. Centrale Ondernemingsraad 4.4.1. COR in 2004 4.4.2. Vergaderingen COR in 2004 4.4.3. Overzicht samenstelling COR 5.
ZORG VOOR HET MILIEU
64
5.1. RSDB en milieu 5.2. Milieubeleid, instrumenten en maatregelen 5.2.1. Milieubeleid 5.2.2. Relatie met overheden 5.2.3. Instrumentarium en organisatie 5.2.4. Doelen, maatregelen en vorderingen in 2004 5.3. Milieugegevens RSDB 5.3.1. Input - output 5.3.2. Emissies naar water 5.3.3. Emissies naar lucht 5.3.4. Afvalstoffen 5.3.5. Milieu-incidenten, hinder 5.3.6. Verbruiksgegevens 5.4. Milieubeleidsverklaring
1
INLEIDING
Thema maatschappelijk verslag 2004: Stakeholders dialoog
Voor het Financieel Jaarverslag is dit jaar gekozen voor het Thema Transparantie. Transparantie
RSDB geeft sinds 1995 een apart sociaal verslag uit,
activiteiten te initiëren die gericht zijn op de
vooral gericht op de eigen medewerkers. Sinds
individuele ontwikkeling van onze medewerkers.
2000 is er - ondanks dat daarvoor voor de Grafische Industrie geen verplichting geldt - ook
Tot slot kunt u de resultaten van ons milieubeleid in
een Milieuverslag verschenen. Voor de verslagleg-
2004 bekijken. Ieder jaar is het weer een hele
ging over 2004 is besloten ze samen te voegen tot
prestatie van onze milieucoördinatoren om milieu-
een Maatschappelijk Verslag 2004, dat een beeld
winst te behalen. Vooral dankzij hun onophoude-
geeft van onze activiteiten op die gebieden die voor
lijke toewijding en dankzij het milieubewust zijn,
u van belang zijn.
de inzet en medewerking van alle medewerkers, is
betekent duidelijkheid scheppen. Niet alleen over welke producten en diensten aangeboden worden maar ook op het gebied van communicatie. Door op hoofdpunten
het ook in 2004 gelukt om onze bedrijfsactiviteiten Met dit verslag leggen wij verantwoording af over
minder milieubelastend te laten zijn.
het gevoerde beleid op de genoemde deelgebieden.
Wij wensen u veel plezier met dit verslag.
Wij hopen dat dit inzicht in ons beleid bijdraagt tot de Corporate Governance Code te volgen, en door het publiceren van een
een duurzame relatie met u en onze overige stakeholders. Het is onze ambitie om ons ook op het
maatschappelijk verslag, wordt onze bestuurlijke transparantie getoond. Maar zijn wij in de
vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen continue te blijven verbeteren.
omgang met onze stakeholders ook transparant genoeg? Hebben zij het gevoel dat ze voldoende In 2004 profileerden wij ons in de markt via drie informatie krijgen? Dat wij adequaat met ze communiceren? Wij vroegen dat aan
merken Roto Smeets, PlantijnCasparie en Media Partners. Inmiddels is die strategie aangepast, zoals
vertegenwoordigers van onze stakeholdergroepen. Hun mening ziet u door dit
u verder in dit verslag kunt lezen. Echter, daar waar we verslag doen van onze activiteiten in 2004
maatschappelijk verslag heen.
zullen wij dit nog per genoemd merk doen. Verslaglegging vanaf 1 januari 2005 zal de verdeling in de twee nieuwe Business Lines (Print Productions en Marketing Communications) volgen.
Namens de: Dit verslag is nog een groeimodel. De Global Raad van Commissarissen
Dhr G. Lodewijk
Aandeelhouders
Dhr M.C. de Lara van VNU NV
Klanten
Mevr. M. Kooijman van Gamma Nederland
gaten.
Leveranciers
Dhr Ch. van Zijl van Norske Skog Holland
Dit verslag geeft een overzicht van onze
RSDB Medewerkers
Mevr. F. van Kleffens, Media Partners
Centrale Ondernemingsraad
Dhr M. Ungheretti, RSDB
Omwonenden
Dhr G. van der Veer, Bewonersvereniging Deventer
Reporting Initiative-GRI-richtlijnen zijn er wel voor geraadpleegd, maar we zijn nog niet zover om ze al tot in detail te gaan volgen. We houden de ontwikkelingen op dat gebied nauwlettend in de
economische, sociale en milieuactiviteiten. Wat het economische gedeelte betreft schetsen we enkel de grote lijnen en we geven de kengetallen. Voor uitvoerige informatie over het gevolgde financiële beleid en onze prestaties over 2004 verwijzen wij u graag naar het Financiële jaarverslag 2004. Dit hoofdstuk wordt gevolgd door een samenvatting van ons sociaal beleid. Wij zijn zeer betrokken Wij zijn ze zeer dankbaar voor hun medewerking.
bij het welzijn van onze medewerkers en streven ernaar de arbeidsomstandigheden te blijven verbeteren. Belangrijk onderdeel van het beleid is
3
Dhr G. Lodewijk, voorzitter van de Raad van Commissarissen van RSDB
“Ik ben sinds 1993 commissaris bij RSDB; daarvoor was ik commissaris bij Koninklijke De Boer. RSDB is een bedrijf waar met grote vooruitstrevendheid wordt gewerkt. Ik vind het een heel plezierig en boeiend bedrijf, waarin de belangen van de aandeelhouders, van de markt en van de medewerkers evenwichtig gediend worden. Het concern moet in technisch opzicht bijblijven, en dat betekent dat je soms fikse slagen moet maken, ook in aantallen arbeidsplaatsen. In de loop van de jaren is het aantal werknemers afgenomen van 4.000 tot 3.000. Dat hebben we weten te bereiken zonder al te grote problemen. De mensen in de grafische industrie zijn prima beschermd, maar ik vind dat objectief bekeken ook wel logisch als je altijd met ziel en zaligheid ergens hebt gewerkt. Als commissarissen hebben we recht op alle informatie. We kunnen alle documentatie opvragen en krijgen die dan ook. Er is geen enkele terughoudendheid als het gaat om informatieverstrekking. Als beursgenoteerd bedrijf is RSDB, zou je kunnen zeggen, inmiddels ook gewend dat te doen. Ik zou bijna zeggen: hoe eerder ze met informatie komen, des te beter. Ik denk dat RSDB prima gepositioneerd is voor de toekomst. Dankzij goede herstructureringen en investeringen kunnen we de concurrentie met open vizier tegemoet treden. De markt groeit gering, dus dat betekent dat we wel op de kosten moeten blijven letten. Wat rotatie betreft winnen we met kleine stapjes marktaandeel. Of de elektronische media papier gaan verdringen? Het verbruik van papier neemt nog steeds toe! Ik zie elke week de knipselkrant van RSDB, en het aantal nieuwe titels blijft maar groeien. Niets wijst erop dat gedrukte media minder worden. Ik zie een toenemende segmentering naar doelgroep, en dat biedt alleen maar kansen voor RSDB.”
4
1. VISIE EN STRATEGIE
RSDB tracht haar bedrijfseconomische doel-
Klantloyaliteit verdwijnt, er treedt verkilling op in
De positionering van de merken Roto Smeets en
Afterpress en pre-distributiedienstverlening worden
stellingen te bereiken in goed evenwicht met
de relatie met afnemers, maar ook in die met
Media Partners staat niet ter discussie. De profile-
binnen deze business line verzorgd door Roto
een verantwoord sociaal- en milieubeleid. Zij
leveranciers.
ring van deze vertrouwde merken wordt versterkt
Smeets Grafische Nabewerking, waaronder De Wit
hecht daarbij ook grote waarde aan een duur-
RSDB moet deze aspecten als nieuwe zekerheden
binnen de business lines Print Productions en
Grafische Projecten, Nadruk en Rotopack vallen. Zij
zame relatie met haar stakeholders, onder
beschouwen. Zekerheden die we energiek, zeer
Marketing Communications. Beleidsmatig zal
houden zich bezig met complete grafische nabe-
meer door hen van voldoende informatie te
alert, zonder routine en met permanente flexibiliteit
binnen Print Productions de aandacht gericht zijn
werkingactiviteiten voor middelgrote en grote
voorzien en maatschappelijk verantwoord te
tegemoet moeten treden. Vanuit onze eigen kracht
op vervolginvesteringen in bestaande locaties ten
oplagen, zoals snijden, vouwen, binden, hechten,
ondernemen. Met dit verslag laten we onze
en sterkte en met gepaste commercialiteit zullen
behoeve van autonome groei, naast het aangaan
adresseren, sorteren, en verpakken.
stakeholders zien hoe we dat streven in 2004
wij onze beschikbare middelen aanwenden, gericht
van mogelijke samenwerkingsvormen. In dit
gestalte hebben gegeven.
op de door RSDB wel beïnvloedbare factoren.
verband is inmiddels vervolginvesteringsactiviteit in
MARKT PRINT PRODUCTIONS
een aantal locaties in gang gezet. De aandacht in
De Europese markt voor rotatiedrukwerk, vooral in
1.1. VISIE
1.2. STRATEGISCHE ONTWIKKELRICHTING
de business line Marketing Communications zal op
het noordwesten, wordt geplaagd door overcapa-
korte termijn gericht zijn op de inrichting van deze
citeit en de daaruit voortvloeiende prijsconcur-
De invloed van elektronische media, waarvan
Gevoed door ontwikkelingen in de markt, de
activiteit: vanuit de eigen organisatie, vervolgens
rentie. De marktsegmenten tijdschriften en catalogi
internet de meest aansprekende component vormt,
techniek, het recente verleden en op basis van
autonome uitbouw, parallel aan een mogelijke groei
stabiliseren, terwijl het retailsegment (huis-aan-huis-
is groter dan ooit. Het media-aanbod wordt steeds
inschattingen voor de toekomst en de eigen
door middel van acquisities.
drukwerk) blijft groeien. Vervangingsinvesteringen
breder door ontwikkelingen in digitale technologie
sterktes en zwaktes, is in het perspectief van de
en de mediaconsumptie in de West-Europese
nagestreefde financiële doelstellingen, een
PRINT PRODUCTIONS
samenleving blijft toenemen. In de door RSDB
aanscherping van de strategische ontwikkelrichting
De kern van Print Productions zal worden gevormd
bediende markten is tot nu toe geen sprake van
van het concern geformuleerd. De markt voor rota-
door Roto Smeets met eigen verkoopkantoren in
Roto Smeets heeft momenteel drie investeringspro-
afname van volume als gevolg van de opkomst van
tiedrukwerk zal groei blijven vertonen minimaal in
zeven landen van de Europese Unie en vier rotatie-
jecten die de capaciteit in de Diepdruk (Deventer),
andere media. Integendeel, er zijn talrijke voor-
lijn met de groei van het bruto nationaal product
drukkerijen in Nederland onder de naam Roto
Rotatie offset (Weert) en garenloos nabewerken
beelden waarbij nieuwe media drukwerk een extra
terwijl de markt van promotioneel drukwerk de
Smeets, alsmede Senefelder Misset en drukkerij
moderniseert en standaardiseert. Per saldo leiden
stimulans hebben gegeven. Gedrukte media blijven
komende jaren bovengemiddeld zal groeien. De
Antok in Hongarije. Door de schaalgrootte van de
deze investeringen tot capaciteitsuitbreidingen. De
een cruciale rol in het hedendaagse medialandschap
markt van vellendrukwerk, de afgelopen jaren met
productielocaties, moderne uitrusting en een
capaciteitsafname als gevolg van de sluiting van
spelen. RSDB past digitale technieken steeds meer
15% tot 20% gekrompen ten opzichte van het
flexibele en gemotiveerde organisatie zorgen de
productielocaties door concurrenten is slechts zeer
toe in de productie en transport, zoals netwerkin-
‘topjaar’ 2000, zal mogelijk dit historisch hoogste
drukkerijbedrijven voor een optimale dienstverlening
beperkt. In het op termijn onvermijdelijke consoli-
frastructuren, voor zowel intern als extern gebruik.
niveau niet meer bereiken. De markt voor marke-
aan de klant. De drukkerijen beschikken over een
datieproces heeft Roto Smeets de ambitie om een
tingcommunicatie is een markt met een bovenge-
uitzonderlijke verscheidenheid aan productie-
actieve rol te spelen. Roto Smeets wil, evenals de
RSDB beschikt over geavanceerde productieappara-
middeld groeipotentieel, meer onderscheidend
mogelijkheden, gerealiseerd door een efficiënte en
afgelopen jaren, sneller groeien in productievolume.
tuur, een absolute voorwaarde om succesvol te
vermogen en hogere marges dan in drukken.
gelijktijdige productiecapaciteit zoals in Europa
Roto Smeets streeft ernaar om, in winsttermen
kunnen blijven opereren in de veeleisende markt-
Gegeven bovenstaande ontwikkelingen verlegt
maar weinig voorkomt. De kracht schuilt in korte
gesproken, tot de absolute top van onafhankelijke
segmenten. De productie van vooral drukwerk in
RSDB haar focus van brede dienstverlener in de
doorlooptijden, leverbetrouwbaarheid en lage kost-
Europese drukkerijgroepen te behoren.
hoge oplages wordt gekenmerkt door grote investe-
grafimedia industrie naar specialist op het gebied
prijzen.
Roto Smeets heeft zich gespecialiseerd in drukge-
ringen, forse operationele kasstromen en hoge
van:
vaste capaciteitskosten. Volledige benutting van de
– industrieel full service rotatiedrukwerk en
Alle met het drukproces samenhangende technische
is een toenemende vraag naar het standaardiseren
capaciteit vormt daarbij voorwaarde voor een goed
– marketingcommunicatie dienstverlening.
en procesmatige activiteiten, zoals database- en
van dit proces vanaf de creatiefase, ook wel het
workflowmanagementsystemen, zullen worden
optimaliseren van workflows genoemd.
rendement, zonder overigens de factor arbeid uit het oog te verliezen.
aan een verdere groei van het capaciteitsaanbod.
reed maken en drukken van teksten en beelden. Er
Binnen dit concept is niet langer ruimte voor de op
uitgevoerd door LogicUse en Roto Smeets PrePress.
de zakelijke markt gerichte vellendrukactiviteiten
De dienstverlening van LogicUse omvat onder meer
MARKETING COMMUNICATIONS
Het consolidatieproces bij afnemers en toeleveran-
van PlantijnCasparie. De voorgenomen vervreem-
on-site grafische specialisten, beeldbewerking-
In de tweede business line 'Marketing Communi-
ciers zet zich voort. Ook in de eigen industrie is het
ding van deze activiteiten werd in oktober 2004
faciliteiten, pre-flight checks en colormanagement.
cations' komen de communicatie- en creatie-acti-
consolidatieproces gaande. Toenemende kapitaalin-
bekend gemaakt. De aanscherping van de strategi-
Daarnaast zorgt LogicUse voor een optimale distri-
viteiten van Media Partners en de projectmanage-
tensiteit, onverminderde vraag naar kortere door-
sche ontwikkelrichting wordt ondersteund door:
butie van digitale data met haar eigen breedband-
ment- en marketingautomatiseringsactiviteiten van
looptijden en lagere kostprijzen zijn daarvan het
– de sterke positie van Roto Smeets in Noordwest-
netwerk Rototrax. Roto Smeets PrePress verzorgt
PlantijnCasparie te vallen. Deze business line
het scannen en bewerken van dia/fotomateriaal, het
behoort wat omzet en dienstverlening betreft in
bewerken van digitale beelden en de opmaak en
haar eigen vakgebied tot de top van Nederland.
gevolg. De marktplaats, nationaal en internationaal, is definitief veranderd. De mechanieken van toen functioneren nu anders of werken niet meer.
6
en zogenoemde 'greenfield'-projecten dragen bij
Europa en Hongarije; – de verbrede basis in marketingcommunicatie dienstverlening.
verdere verwerking van opgemaakte pagina's.
7
Media Partners is gespecialiseerd in redactionele
MARKT MARKETING COMMUNICATIONS
marketingcommunicatie en is vooral actief op het
De workflows bij print productions beperken zich
gebied van relatiemedia (loyalty management). De
tot tekst en beeld. Opdrachtgevers hebben er
Het is de ambitie van RSDB om met haar merken,
aanpak is multimediaal: Media Partners adviseert en
behoefte aan om hun teksten, beelden, bewegend
binnen het totale communicatieproces van haar
ontwikkelt de media die zich het beste lenen voor
beeld en geluid mediumonafhankelijk toegankelijk
opdrachtgevers met hun doelgroepen, kwalitatief
het realiseren van (marketing)communicatiedoelstel-
te maken. In het complexer wordende mediumland-
hoogwaardige toegevoegde waarde te creëren en te
lingen van opdrachtgevers. Daarbij kan het ook om
schap is het een steeds grotere uitdaging om als
produceren.
een combinatie van media gaan: print (bijvoorbeeld
marketeer de beoogde doelgroepen te bereiken en
magazine of boek), digitaal (bijvoorbeeld internet of
aan te zetten tot gewenst gedrag. Massamedia in
RSDB wil dit realiseren in een cultuur die mensge-
e-zine) en/of audiovisueel (bijvoorbeeld tv of
de traditionele zin verdwijnen. Door segmentatie-
richt is en gekenmerkt wordt door een drang naar
video/dvd). Aan MKB-bedrijven worden deze
mogelijkheden en het groeiende aanbod van special
perfectie, respect en vertrouwen in elkaar en met
diensten aangeboden door dochteronderneming
interest media ontstaat de mogelijkheid tot een
een marktgerichtheid waarbinnen het plezier in het
SLiM.
meer doelgroepgerichte benadering.
werk en het tevreden stellen van klanten voorop
1.3. MISSION STATEMENT
staat. Daarnaast vinden we in deze Business Line diensten
Marketingcommunicatie is een continu proces
Daarbij moeten verandervermogen, schaalgrootte,
en oplossingen op het gebied van DM die opdracht-
waarbij reactie op een ‘prikkel’ weer leidt tot actie.
eigentijdse productiemiddelen en snelheid van
gevers in staat stellen middels DM-methoden op
Event driven marketing wint als fenomeen terrein
handelen bijdragen aan een gezonde ontwikkeling
efficiënte en effectieve wijze te communiceren met
om gericht te communiceren met als doel een hoge
van de winst per aandeel.
relaties en prospects. Deze diensten worden aange-
redemptie /response. Het registreren van communi-
Op concernniveau wordt een solvabiliteit van 30%
boden door dem communications en
catieactiviteiten en het analyseren van campagnes
en een rentedekkingsratio van 3 als ondergrens
PlantijnCasparie DM. Zij richten zich op het ontwik-
op het behaalde resultaat is belangrijk om het
gezien.
kelen van de meest optimale combinaties van edito-
rendement van marketingcommunicatie-inspan-
De rendementsdoelstelling voor de middellange
rial media met technieken uit de direct marketing,
ningen te waarderen.
termijn uitgedrukt in procenten van het in de
die de communicatiedoelstellingen van opdrachtge-
onderneming geïnvesteerd vermogen ‘ROCE’
vers helpen realiseren. Deze doelstellingen kunnen
Merkartikelenfabrikanten en retailers hebben een
bedraagt voor Roto Smeets 10% terwijl voor Media
per opdrachtgever en doelgroep steeds verschillen,
toenemende behoefte aan kennis van hun doel-
Partners een ROS wordt nagestreefd van 12%. Per
maar zijn vooral gericht op het genereren van
groepen. Deze doelgroepen worden steeds kleiner,
saldo voor RSDB resulterend in 10% rendement over
respons of interactie.
omdat een steeds groter aantal variabelen de doel-
het in de onderneming geïnvesteerd vermogen.
groepselectie bepaalt. De homogeniteit van die Andere onlosmakelijk met marketingcommunicatie
kleinere doelgroepen, communities, wordt daardoor
verbonden diensten worden geleverd door
groter. Dit stelt hogere eisen aan de inhoudelijke
2organize, die met behulp van ICT informatie
kwaliteit van de communicatie. Doordat de merk-
analyseert, automatiseert en organiseert. Bovendien
loyaliteit onder druk staat, neemt de noodzaak voor
vertaalt zij deze informatie ook naar concrete
loyaliteitsmanagement toe. Relatiemedia vervullen
oplossingen, zoals internetsites, drukwerk, cd-
een centrale rol in de loyaliteitsprogramma's van
roms, direct mail en call centers.
vele opdrachtgevers van de Marketing
Het bedenken en ontwerpen van de uitvoering van
Communicatie bedrijven van RSDB.
effectieve communicatieoplossingen voor mediarijke en -complexe organisaties komt uit de handen van de creatieve medewerkers van DesignDomain. Tot slot vinden we in deze business line ook het fullservice grafimediabedrijf GPB, dat voor opdrachtgevers de coördinatie van alle papieren en digitale vormen van communicatie verzorgt. Van art & copy tot multimedia en van databasemanagement tot project- en inkoopmanagement.
8
9
Dhr M.C. de Lara is directeur Special Projects bij uitgeefconcern VNU
De laatste zes jaar vertegenwoordigt hij VNU op de aandeelhoudersvergadering van RSDB. VNU bezit een belang van 13 procent in RSDB.
“Voor een aandeelhouder is het uiteraard van belang dat de directie een heldere koers aangeeft. Voor ons als VNU is het belangrijk te merken dat de directie van RSDB een duidelijke visie tentoonspreidt. In feite gebeurt dat al sinds 1993 toen RSDB is ontstaan. Het vertrouwen was er toen al dat de groep een voorname plaats zou gaan innemen in de drukkerijwereld. En dat is ook uitgekomen, want RSDB is uitgegroeid tot een mooi en gezond bedrijf. Als vertegenwoordiger van een aandeelhouder is het voor mij plezierig te constateren dat er een lange termijn politiek wordt ontwikkeld. Wij hebben dan ook het volste vertrouwen in deze groep voor de toekomst. Temeer ook omdat RSDB een concern is met een heel duidelijk sociaal gezicht. Het is goed te zien hoe RSDB momenteel de zaken bij Plantijn Casparie oppakt. We kunnen ons daarin prima vinden, vooral ook omdat het heel zorgvuldig wordt gedaan en overeenkomt met onze filosofie. Communicatie met de aandeelhouders en andere stakeholders is uiteraard heel belangrijk om inzicht te geven in dat beleid en om te zien welke kant het bedrijf opgaat. Ik heb de indruk dat de communicatie in de laatste jaren sterk is verbeterd. De intensivering van de contacten spreekt ons zeer aan, daarbij aantekenend dat we niet de behoefte hebben op de stoel van de directie te willen gaan zitten. RSDB is zich heel bewust van het feit dat informatieverschaffing en openheid bijdragen aan een gezonde relatie met de aandeelhouders. In dit kader worden nieuwsbrieven en bedrijfsbezoeken aan onderdelen van RSDB op prijs gesteld.”
10
2. PROFIEL VAN RSDB
MARKETING COMMUNICATIONS
De directeuren van de grote werkmaatschappijen
Operationele systemen van de RSDB bedrijven zoals
Gericht op het optimaal faciliteren van het ‘eigen
vormen samen met de stafdirecteuren de ’Maurick
calculatie, planning en procesbesturing zijn alle
Roto Smeets De Boer NV (RSDB) is een Grafimedia
communicatiekanaal’ van opdrachtgevers met de
Groep’, die vier keer per jaar samenkomt met de
gekoppeld binnen één systeem zodat monitoring
onderneming en maakt deel uit van de informatie-
focus op creatie van crossmedia (concept, creatie,
Raad van Bestuur. Vaste onderdelen in dit overleg
optimaal kan geschieden. Voor dit systeem zijn
en communicatie-industrie. Roto Smeets De Boer NV
uitwerking en levering) enerzijds en vastlegging
zijn: middellangetermijnplannen, marktanalyses,
adequate backup systemen en noodstroomvoorzie-
is genoteerd in het NextPrime-segment van de
van afnemersdata en mediamomenten anderzijds.
resultaten en begrotingen.
ningen aangelegd om ieder risico van uitval uit te
RSDB bestaat uit 44 besloten vennootschappen.
RSDB is actief op de Noordwest-Europese markt
De beide diepdrukbedrijven en de drie offsetrotatie-
Behalve de Hongaarse rotatiedrukkerij Antok zijn
vanuit beide business lines. Van het totale produc-
bedrijven van Roto Smeets hebben ieder een geza-
De administraties van alle RSDB bedrijven werken
alle werkmaatschappijen 100% dochteronderne-
tievolume wordt 35 % geëxporteerd. De business
menlijk managementteam dat geleid wordt door de
volgens één financieel systeem zodat adequate
mingen van RSDB Holding. De vestigingen worden
line Print Productions bestaat uit drie marktseg-
algemeen directeur Roto Smeets, tevens lid van de
controle en consolidatie kan worden uitgevoerd;
geleid door een (statutair) directeur.
menten, te weten: uitgevers, retailers en postorde-
Raad van Bestuur RSDB. Deze beide management-
2.1. AARD VAN DE ONDERNEMING
Amsterdamse beurs Euronext.
sluiten;
raars. Deze deelsegmenten worden bewerkt door
teams komen maandelijks bijeen. Eenmaal per
Alle productiebedrijven van RSDB zijn gecertificeerd
RSDB maakt deel uit van de top-vijf van onafhanke-
een centrale verkooporganisatie met vestigingen in
kwartaal worden de periodieke financiële en opera-
volgens ISO 14001 waarmee milieurisico's
lijke grafische ondernemingen in Europa die papier
zeven landen.
tionele rapportages van de werkmaatschappijen
voldoende beheerst worden;
als belangrijkste informatiedrager gebruiken en dus
Marketing Communications biedt diensten aan op
besproken met de Raad van Bestuur en stafmede-
drukwerk produceren en leveren. RSDB levert in
het gebied van relatiemedia en direct marketing. De
werkers.
binnen- en buitenland een breed scala aan multi-
bedrijven in de business line Marketing
mediadiensten en producten.
Communications hebben allemaal een eigen
Bij PlantijnCasparie zijn de vestigingen onderge-
volgens één arbeidsongeschiktheidsprocedure
verkoop.
bracht in Business Units, die aangestuurd worden
wordt gewerkt. Regelmatig worden bij de bedrijven
door een Business Unit directeur. Deze komen maan-
Risico Inventarisatie en Evaluaties uitgevoerd.
RSDB hanteert een businessmodel van kernactiviteiten die elkaar onderling aanvullen en
2.2. MANAGEMENT EN ORGANISATIE
versterken. Tot en met 2004 werden deze kern-
arbodienst voor alle RSDB bedrijven zodat er
delijks bijeen in een directieoverleg. Per kwartaal is er een bespreking met de Raad van Bestuur over de
Ten aanzien van de beheersing van financiële
financiële en operationele gang van zaken.
risico’s is er een RSDB Financieel Handboek met
activiteiten gebundeld in drie afzonderlijke hoofd-
De onderneming wordt geleid door de Raad van
merken:
Bestuur. Deze kent een collectieve verantwoordelijk-
– Roto Smeets, gericht op rotatiedrukwerk voor de
heid, waarbij de voorzitter een doorslaggevende
Bij Media Partners is wekelijks overleg tussen het
inzake begrotingssamenstelling, investerings-
stem heeft.
managementteam en de projectteams. Ook hier
aanvragen, debiteurenbeheer, valutabeheer, cash-
Bij de huidige taakverdeling houden de leden van
vinden kwartaalbesprekingen met de Raad van
management etc.
de Raad van Bestuur zich bezig met de operationele
Bestuur plaats.
massaconsumentenmarkt – PlantijnCasparie, gericht op mediadienstverlening voor de zakelijke markt – Media Partners, gericht op het ontwikkelen van
daarin onder meer een beschrijving van procedures
aansturing van de business units. De voorzitter is
Het management van de bedrijfsonderdelen maakt
specialistische communicatie-uitingen voor de
tevens verantwoordelijk voor strategie, vennoot-
Minimaal tweemaal per jaar wordt een bijeenkomst
zelfstandig vergelijkbare evaluaties en rapporteert
consumentenmarkt en de zakelijke markt.
schappelijke zaken, financiën, inkoop, milieu,
belegd waar de 200 managementleden van het
hierover aan de Raad van Bestuur. Deze rapporte-
human resource management en communicatie.
concern voor uitgenodigd worden. Tevens vinden er
ringen worden geëvalueerd, samen met die van de
tweemaal per jaar bijeenkomsten plaats voor alle
uitkomsten van interne en externe audits.
In 2004 is besloten de vellendrukkerijen van
12
Er is een collectief contract afgesloten met één
PlantijnCasparie en de daar direct aan gelieerde
Het concern heeft een volwassen functionerend
activiteiten af te stoten. Na afronding van dit proces
vertegenwoordigend overleg, bestaand uit een
commerciële medewerkers van alle RSDB-bedrijven.
in de loop van 2005 worden de activiteiten van
Centrale Ondernemingsraad, een
BEHEERSINGSSYSTEMEN
gewaarborgd dat medewerkers zonder gevaar voor
RSDB ondergebracht in twee business lines:
Groepsondernemingsraad voor PlantijnCasparie en
De taken en bevoegdheden van directieleden zijn
hun rechtspositie eventuele onregelmatigheden van
Print Productions en Marketing Communications.
de gebruikelijke bedrijfsondernemingsraden.
beschreven in een bevoegdheden- en machtigings-
algemene, operationele en financiële aard binnen
schema. Daarnaast zijn alle taken en bevoegdheden
de vennootschap kunnen rapporteren.
Door middel van een klokkenluiderregeling wordt
PRINT PRODUCTIONS
OVERLEGCIRCUITS
van de medewerkers beschreven in individuele
Gericht op het efficiënt en effectief vervaardigen
De vennootschap hanteert een concernagenda,
functiedocumenten, die jaarlijks in functionerings-
Ter bewaking van onze cultuur en ter ondersteu-
van rotatiedrukwerk middels gespecialiseerde full
waarin zijn opgenomen alle relevante gegevens
gesprekken worden geëvalueerd.
ning van het respect voor het algemeen geldend
service bedrijven die als adviseur, uitvoerder of
over formele gebeurtenissen en publicaties, over-
regisseur, de totale waardeketen van prepress tot
legcircuits van de Raad van Bestuur met aandeel-
Door de vastgelegde periode- en begrotingsbespre-
geving is er voor alle medewerkers een RSDB
en met distributie beslaan.
houders, de Raad van Commissarissen en de
kingen bij bedrijfsonderdelen op locatie informeert
Gedragscode van kracht.
Centrale Ondernemingsraad, en ook de verschij-
de Raad van Bestuur zich tijdig over eventuele
ningsdata van de periodieke financiële rapportages.
operationele en financiële risico’s.
stelsel van normen en waarden en wet- en regel-
13
De klokkenluiderregeling en de gedragscode zijn op
communicatie via doelgroepcommunicatie naar één-
de website van RSDB geplaatst.
op-één-communicatie. Drukwerk wordt gebruikt in vrijwel iedere organisatie, en de verschijningsvorm
voortgang van het Total Action Team - een interne activiteit die de brede dienstverlening van RSDB
RSDB richt zich op de volgende doelgroepen:
onder de aandacht van alle opdrachtgevers brengt -
De werkzaamheden met betrekking tot de interne
is zeer divers: huisstijldrukwerk, personeelsbladen,
risicobeheersing en controle worden door de Raad
tijdschriften, bedrijfsbrochures, jaarverslagen,
INTERNE DOELGROEPEN
ontving het management aan het eind van iedere
van Bestuur regelmatig besproken met de Raad van
informatiebrochures, handleidingen, posters,
– Management
periode een elektronische nieuwsbrief van de voor-
Commissarissen. Er worden gezamenlijke eindcon-
productcatalogi, reisgidsen en huis-aan-huisfolders.
– Medewerkers
zitter van de Raad van Bestuur. Daarin stonden
clusies getrokken.
Communicatie via drukwerk levert een bijdrage aan
– Raad van Commissarissen
gebeurtenissen van de afgelopen periode en deelde
het opbouwen en versterken van een merk, infor-
– Ondernemingsraden, Groepsondernemingsraden,
de voorzitter commerciële successen van de
2.3. KENNISGEBIEDEN VAN RSDB
matieoverdracht, loyaliteit en verkoopbevordering.
De diensten die RSDB aanbiedt, komen deels voort
MARKETING COMMUNICATIONS
uit onderzoek naar de procesverbetering bij
en de strategische ontwikkelrichting. Bovendien
Centrale OR
diverse bedrijven met het management.
EXTERNE DOELGROEPEN
MEDEWERKERS
– Aandeelhouders
Vanwege het driemerkenbeleid verschijnt er per
opdrachtgevers. RSDB streeft ernaar toegevoegde
COMMUNICATIE EN CREATIE
– Opdrachtgevers en prospects
merk een personeelsblad.
waarde te creëren voor haar opdrachtgevers. Dat
De diensten van communicatie en creatie zijn te
– Pers/Analisten
Voor de medewerkers van Roto Smeets verschijnt
kan door ze in hun communicatieproces met hun
vinden bij de RSDB-bedrijven die zich bezighouden
– Leveranciers
vijfmaal per jaar het blad Rototaal. In 2004 met
klanten van het begin tot het einde ondersteuning
met communicatieoplossingen. Van advies en
– Omwonenden
onderwerpen als de voortgang van het Total Action
te bieden. Van ontwikkeling van het concept tot het
concept tot productie. Het betreft het opstellen van
– Overheid/Belangengroeperingen
Team en de voortgang van DiMS! Enterprise, een
verspreiden naar de doelgroepen.
communicatieplannen, het ontwikkelen van huis-
De diensten van RSDB zijn ondergebracht in twee
stijlen, verpakkingsconcepten, magazines, boeken,
COMMUNICATIEDOELSTELLINGEN
één centrale database worden overgebracht. Andere
Business lines: Print Productions en Marketing
websites en direct mailings. Kortom, alle vormen
Voor een duidelijke communicatie met de doel-
onderwerpen waren onder meer het rookbeleid,
Communications.
van communicatie, met uitzondering van het
groepen zijn meerdere doelstellingen van belang:
nieuwe investeringen, commerciële successen,
ontwikkelen van reclamecampagnes.
– Intensiveren van de relatie
meningen van medewerkers en nieuwe beleidsont-
Sleutelwoorden zijn: consult, conceptontwikkeling,
– Informeren
wikkelingen.
creatieve invulling en uitwerking. Daarnaast bestaat
– Betrokkenheid creëren
Alle Roto Smeets medewerkers in binnen- en
PREPUBLISHING
specifiek voor verenigingen en stichtingen de
– Interactie realiseren
buitenland met klantcontacten ontvangen de
Voorafgaand aan de verspreiding van informatie- of
mogelijkheid om uitgeefservices, zoals blad-
promotiemateriaal hebben bedrijven vaak te maken
management en lezerskringonderzoek, en dienst-
Op alle doelgroepen zijn de communicatiedoelstel-
met complexe publicatieprocessen, of ze nu kiezen
verlening op het gebied van advertentieacquisitie te
lingen van toepassing waarbij het vanzelfsprekend
voor gedrukte of interactieve media. De huidige
verzorgen in combinatie met grafimediadienst-
is dat het ene aspect bij de ene doelgroep belang-
De medewerkers van PlantijnCasparie ontvingen
informatie en communicatie technologie (ICT) met
verlening, waaronder opmaak, druk en distributie.
rijker zal zijn dan bij de andere. Met welke commu-
drie keer het blad Insiders. In het magazine was er
nicatiemiddelen we deze doelstellingen trachten te
o.a. aandacht voor de huidige ontwikkelingen,
bereiken is weergegeven op bijgaand schema.
speciale producties voor klanten, meningen van
PRINT PRODUCTIONS
haar database-, datacommunicatie- en internettoe-
14
2.4. STAKEHOLDERS VAN RSDB
passingen biedt ongekende mogelijkheden om de
DIRECT MARKETING
publicatieprocessen die volgen op de conceptfase
De RSDB-bedrijven die direct marketing als kennis-
te vereenvoudigen en te vergemakkelijken.
gebied hebben, bieden diensten en oplossingen aan
De kracht van de bedrijven die gespecialiseerd zijn
die opdrachtgevers in staat stellen door dm-
in prepublishing ligt vooral in het stroomlijnen van publicatieprocessen, waarbij grote hoeveelheden
proces waarin lokale operationele databases naar
Monthly Mirror. Eeen platform om klantgerelateerde zaken met elkaar te delen.
medewerkers, commerciële successen en informatie 2.4.1. COMMUNICATIE IN 2004
over de aangekondigde verkoop.
methoden op efficiënte en effectieve wijze te
Naast de concernuitgaven die op alle stakeholders
Medewerkers van Media Partners ontvangen een
communiceren met relaties en prospects. Deze
zijn gericht, zoals het jaarverslag, het maatschappe-
interne nieuwsbrief, genaamd Medium met in 2004
informatie via diverse kanalen worden verspreid, zo
bedrijven hebben hun eigen specialisme(n), met
lijk verslag en de persberichten, zijn er voor de
informatie over o.a. het nieuwe communicatie- en
nodig ook in meerdere talen. Deze informatie kan
daarachter een netwerk van de overige groeps-
meeste stakeholdersgroepen specifieke communica-
positioneringsplan van Media Partners, de nieuwe
productinformatie zijn, maar ook bijvoorbeeld
bedrijven én gespecialiseerde externe leveranciers.
tiemiddelen ingezet.
activiteit SLiM (tekst, beeld en vorm voor het MKB)
redactionele inhoud of advertentiemateriaal.
Afhankelijk van het zwaartepunt van de klant-
en nieuws uit de projectteams over de gang van zaken bij de diverse klanten.
behoefte zal één bedrijf de spilfunctie vervullen.
MANAGEMENT
DRUKWERK
Deze bundeling van krachten en een centrale
Op de meerjaarlijkse bijeenkomsten, zowel geza-
De RSDB-bedrijven die drukwerk aanbieden,
coördinatie van activiteiten draagt bij tot een
menlijk als per bedrijf, werden resultaten, begro-
Daarnaast ontvingen alle RSDB medewerkers vier
adviseren hun klanten hoe ze met drukwerk het
professionalisering van direct marketing.
tingen en strategische ontwikkelingen besproken.
keer per jaar het blad Cordiaal van de Centrale
beste met hun doelgroepen kunnen communiceren.
Tweemaal per jaar zijn er plenaire managementbij-
Ondernemingsraad, met daarin een verslag van de
De inzet varieert van ongesegmenteerde massa-
eenkomsten. In 2004 waren de onderwerpen: de
overlegvergaderingen met de directie.
15
OVERZICHT COMMUNICATIEMIDDELEN
Overheid
Omwonenden
Leveranciers
Pers/analisten
Opdr/prospects
Aandeelh.
EXTERNE DOELGROEPEN
OR-en
RvC
Medewerkers
Management
INTERNE DOELGROEPEN
Alle medewerkers ontvangen verder drie tot vier
bulletin, waarin aandacht werd besteed aan actuele
keer per jaar het RSDB-communiqué. In 2004 werd
ontwikkelingen bij de drie merken van RSDB.
aandacht besteed aan veranderde arbeidsvoorwaarden, jaarcijfers en halfjaarcijfers en beleids-
OPDRACHTGEVERS EN PROSPECTS
ontwikkelingen.
Dankzij een actief relatiemarketingprogramma hebben de commerciële medewerkers van de
RSDB
Om de twee jaar worden er door de bedrijven
bedrijven van Roto Smeets, PlantijnCasparie en
Jaarverslag
X
O
X
X
X
X
X
X
X
X
interne tevredenheidsonderzoeken gehouden om
Media Partners regelmatig informeel contact met hun
Maatschappelijk verslag
X
X
X
X
O
O
O
O
X
X
het motivatiepeil te inventariseren en om vast te
opdrachtgevers. Gerichte actiecampagnes hebben
Concernbrochure
X
X
X
X
O
X
O
O
O
O
stellen of aanpassingen tot prestatieverbetering
ook in 2004 weer voor nieuwe relaties gezorgd.
leiden. Ten slotte kunnen de RSDB-medewerkers alle
In 2004 werden er door Roto Smeets, SMD Media
mogelijke informatie vinden op het interne Infonet
Partners en PlantijnCasparie klanttevredenheids-
zoals arbeidsvoorwaarden, marktonderzoeken,
onderzoeken gehouden. Op het gebied van presta-
activiteiten, kennisgebieden, cases etc. Iedere
ties, prijskwaliteit-verhouding, klantgerichtheid en
RSDB Communiqué intern
X
X
X
X
RSDB Communique v.aandeelhouders
X
O
X
O
X
Sponsoring
B
B
B
B
B
Bijeenkomsten
X
X
X
X
X
Persberichten
X
I
X
I
X
X
X
X
X
X
medewerker die met een PC werkt heeft toegang
tevredenheid lag de score tussen 7 en 8.
Internetsite
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
tot het Infonet. Voor de medewerkers die gezien
De klanten van PlantijnCasparie ontvingen in 2004
Infonet
X
X
X
X
hun functie geen vaste werkplek hebben, staan op
driemaal een uitgave van het blad I’dee, met als
RvB Nieuwsbrief
X
centrale plekken in de bedrijven Infonetzuilen
thema’s snelheid, interactie en balans. In dit blad is
opgesteld.
uitgebreid aandacht besteed aan uitgevoerde
O B
B
B
B
B
X
X
projecten bij klanten, waarbij ook de klant zelf aan
Roto Smeets Brochures
X
O
O
X
O
Personeelsbladen
X
X
X
X
Nieuwsbrief
X
I
X
I
O
X
O
O
Marketing campagnes
B
B
B
B
B
B
B
B
Bijeenkomsten
X
X
Beurzen
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
Internetsites
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
X
X
O
O
B
B
X
X
O
O
X
O
X
O
O
X
O
O
B
B
B
Personeelsbladen
X
X
X
X
Externe Uitgave
X
O
X
X
O
B
B
B
B
B
Bijeenkomsten
X
X
Beurzen
B
B
B
B
B
B
B
B
B
Internetsites
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
X
O
Interne nieuwsbrief
X
X
Marketing campagnes
B
B
Bijeenkomsten
X
X
Internetsites
B
B
O
X
O
X
B
B
X B
B
B B
O
16
X
Bijeenkomsten
X
X
nadelen van de beursnotering.
Naast de persberichten die in 2004 zijn verzonden, ONDERNEMINGSRADEN, GROEPSONDERNEMINGSRADEN,
is er twee keer een persbijeenkomst gehouden. Op
CENTRALE OR
11 maart bij de presentatie van de jaarcijfers over
In 2004 heeft de Bestuurder zes overlegvergade-
2003 en op 19 augustus bij de presentatie van de
ringen gehad met de Centrale Ondernemingsraad.
halfjaarcijfers 2004.
B
elkaar. Een uitgebreid overzicht van de onder-
voorgelegd waarmee we kunnen vaststellen hoe zij
B
werpen die tijdens de COR-vergaderingen aan de
werken en wat hun standpunten zijn over maat-
orde kwamen, treft u aan in hoofdstuk 4 van dit
schappelijke en milieutechnische zaken. Deze
verslag.
gegevens zijn in een centrale database voor alle
O
B
B
PERS/ANALISTEN
Aan alle leveranciers van RSDB wordt een vragenlijst
RSDB- bedrijven toegankelijk. Leveranciers die uit dit B
B
AANDEELHOUDERS
onderzoek als beste naar voren komen, worden
Op 7 april 2004 heeft de Algemene Vergadering van
intern als preferred supplier aangemerkt.
Aandeelhouders plaatsgevonden. B
B
B
B
COR Cordiaal
workflowautomatisering.
LEVERANCIERS
X B
verspreid, met thema’s als papier, afwerking en
ervan waren gewijd aan de strategische ontwikke-
komen de diverse subcommissies regelmatig bij
X B
vergaderd met de Raad van Commissarissen. Twee
Daarnaast worden er themadagen georganiseerd en
X
Media Partners Brochures
Roto Smeets heeft driemaal de nieuwsbrief RotoDate
De COR onderling is 8 keer bij elkaar geweest.
Marketing campagnes
X
het woord werd gelaten.
In 2004 heeft de Raad van Bestuur negen keer
ling, acquisitiemogelijkheden en de voor- en
PlantijnCasparie Brochures
RAAD VAN COMMISSARISSEN
Daar kwamen, behalve een overzicht van de
OMWONENDEN
algemene gang van zaken in 2003, aan de orde het
De omwonenden van de productiebedrijven
jaarverslag, het beloningsbeleid van de Raad van
ontvangen jaarlijks een Milieujaarverslag, waarin
X
X
X = op verzendlijst
O = optioneel
Bestuur en van de Raad van Commissarissen en
verantwoording wordt afgelegd over onze milieu-
X
X
B = door iedereen te bereiken
I = Infonet
Corporate Governance. De aandeelhouders
prestaties. Bovendien is er in overleg met de lokale
ontvingen in 2004 driemaal het Aandeelhouders-
gemeente een klachtenprocedure van kracht. Alle
17
klachten die in 2004 zijn gemeld zijn opgelost. Ze worden beschreven in hoofdstuk 5 van dit verslag. OVERHEID/BELANGENGROEPERINGEN
Met de overheid is er vooral decentraal overleg over bijvoorbeeld vergunningverlening. Op centraal
– het bestuur van de werkgeversorganisatie die
diepdrukkerijen. Tevens maken wij deel uit van de
toezicht houdt en beleid bepaalt voor de
Toluene Task Force. Een taakgroep van de ERA die
Grafimedia bedrijfstak
2.5.2. SPONSORBELEID
zich bezighoudt met alle aspecten van tolueen in
RSDB ziet sponsoring als een logisch gevolg van
– de onderhandelingsdelegatie (voorzitter) voor
het kader van milieu, gezondheid en veiligheid.
haar maatschappelijke betrokkenheid en haar inten-
Grafimedia CAO-overleg met de vakbonden
Een andere commissie van de ERA waarin RSDB
sieve relaties met haar stakeholders. RSDB sponsort
zitting heeft, is de Papiercommissie. Deze
niet alleen in contante bijdragen, maar vooral ook door haar diensten ter beschikking te stellen.
– de Milieu en Arbocommissie KVGO/Kartoflex.
niveau worden de betrokken instanties geïnfor-
Deze commissie behandelt milieu- en
commissie werkt aan een standaardisatie van
meerd door werkgroepen waarin RSDB-medewer-
Arbozaken t.b.v. alle leden van beide
technische eigenschappen van papiersoorten en
organisaties
communiceert over oplossingen voor papierpro-
RSDB sponsort bij voorkeur (lokale) projecten
blemen. Bovendien informeert de commissie de
waarbij RSDB-medewerkers al als vrijwilliger
kers vertegenwoordigd zijn en via onze persberichten. Met belangenorganisaties is er incidenteel
– de Stuurgroep Grafische Industrie en
overleg als er behoefte bestaat aan nadere infor-
Verpakkingsdrukkerijen. De commissie
deelnemers over noviteiten van papierleveranciers
betrokken zijn. Zo ondersteunen we bijvoorbeeld
matie over grondstoffen zoals papier en inkten.
bewaakt de voortgang en implementatie van
(soorten machines etc.).
een project waarbij visueel gehandicapten met een begeleider op een tandem toch actief de fietssport
de Milieubeleidovereenkomst binnen de grafi2.5. MAATSCHAPPELIJKE BIJDRAGEN
sche industrie en de verpakkingsdrukkerijen. – de postcommissie die zich bezighoudt met
RSDB staat midden in de maatschappij en levert,
postale en distributiezaken.
daar waar ze kan, een bijdrage aan een gezond maatschappelijk klimaat. Bij het behalen van de
– ROGB (Raad van Overleg Grafimedia Branche)
– SMin is de brancheorganisatie van producenten van relatiemedia in Nederland. Deze organisatie
een gezonde ontwikkeling van eigen medewerkers
legt zich toe op belangenbehartiging van de leden
hebben de voorkeur, zoals de jaarlijkse
en voorziet in opleiding, onderzoek en het creëren
IJsselsteinloop, de Sky Radio Run en de Nike Run.
van een gemeenschappelijk draagvlak. SMin orga-
Daarnaast sponsoren de RSDB-bedrijven lokale instanties en activiteiten.
financiële, sociale en milieutechnische doelstellingen
RSDB neemt deel in het bestuur van dit besluit-
niseert masterclasses, een executive course en
is RSDB uiterst alert op de eisen en behoeften van
vormingsorgaan voor de Grafimedia bedrijfstak
gemeenschappelijk (internationaal) geïnitieerd
haar omgeving. Van alle RSDB-medewerkers wordt verwacht dat zij bij hun werkzaamheden de
– GOC (Grafisch Opleidingscentrum)
kunnen beoefenen. Ook activiteiten die bijdragen tot
onderzoek. Bovendien is er een onderdeel dat zich
Een groot deel van het sponsorbudget wordt
bezighoudt met distributiemogelijkheden en
besteed in de vorm van drukwerkdiensten. Dit
waarden en normen die RSDB heeft vastgelegd in
RSDB is vertegenwoordigd in het bestuur van dit
-tarieven.
gebeurt voor onder meer het Emma
een Gedragscode, naleven (zie 2.6).
kenniscentrum voor de Grafimedia bedrijfstak.
Media Partners levert voor een periode van drie
Kinderziekenhuis, het Rode Kruis en de Stichting
jaar de voorzitter van deze organisatie, alsmede
tegen Zinloos Geweld. Ter illustratie een project dat
medewerkers (ad hoc) voor de verschillende werk-
PlantijnCasparie Groningen ondersteunt: zij drukken
groepen.
voor het Communicatieadviesbureau Statement uit
Daarnaast wil RSDB, als marktleider binnen de
– VNO-NCW
grafische en communicatie-industrie in Nederland,
RSDB is vertegenwoordigd in het bestuur van
haar kennis en diensten ook op een andere manier
deze overkoepelende werkgeversorganisatie en
inzetten voor het maatschappelijk welzijn.
zit namens het KVGO in de Milieucommissie.
Het RSDB-beleid is daarbij gericht op twee stromen:
Groningen kosteloos de zogenoemde 5-huizenkrant – CMBO/DALTC
die ongeveer vijfmaal per jaar verschijnt. Het blad is
RSDB is actief lid van de werkgroep die zich
bestemd voor thuis- en daklozen. Onlangs heeft dit
bezighoudt met het opstellen van aanleverspecifi-
initiatief Het Lokale Ondernemers Compliment
– Kennisoverdracht
Een medewerker van RSDB heeft zitting in het
caties en richtlijnen voor digitale aanlevering aan
gekregen, georganiseerd door de stichting
– Sponsoring
Centraal College van Deskundigen (CCvD), een
drukkerijen.
Samenleving & Bedrijf.
– SCCM
adviescollege van het SCCM, de overkoepelende 2.5.1. KENNISOVERDRACHT
Binnen Nederland en Europa zijn er overkoepelende
Nederlandse organisatie van ISO 14001. Zij
Stichting J.J. Hof. Deze stichting levert een bijdrage
deze norm.
Workgroup, een internationale vereniging van
aan een inhoudelijke invulling van stageplaatsen
brancheorganisaties uit de grafische industrie. De
door studenten van de verschillende grafische oplei-
vereniging heeft als doel processpecificaties voor
dingen en de stageverlenende ondernemingen. Er is
industrie. RSDB levert binnen de Nederlandse grafi-
RSDB is vertegenwoordigd in het bestuur van
optimale grafische workflows vast te stellen en te
een jaarlijkse beoordeling van stageverslagen op
sche industrie een belangrijke bijdrage.
deze internationale organisatie voor diepdrukbe-
verspreiden.
basis van criteria zoals inhoud, vormgeving,
– European Rotogravure Association (ERA).
originaliteit en uitvoering.
drijven. Tevens maken wij deel uit van de Zo levert RSDB via haar medewerkers onder meer
‘Environmental Health & Safety Commission’.
een bijdrage aan:
Doelstelling van deze Internationale commissie is
RSDB is lid van de ECI weboffset workgroup, die
het geven van sturing en het leveren van een
richtlijnen ontwikkelt en verspreidt voor de reali-
bijdrage aan de milieu-, gezondheids-, en veilig-
satie van medium neutrale aanmaak, verwerking
Ondernemingen. Medewerkers van RSDB maken
heidsaspecten binnen de Europese grafische
en uitwisseling van kleurdata op basis van de ICC
deel uit van:
industrie en in het bijzonder binnen de Europese
kleurmanagement.
– Het Koninklijke Verbond voor Grafische
18
Op concernniveau wordt geld geïnvesteerd in de
RSDB is namens het CMBO Lid van de Ghent PDF
brancheorganisaties actief die werken aan innovatieve en efficiënte ontwikkelingen voor de grafische
– Ghent PDF Workgroup
leveren een bijdrage aan het optimaliseren van
– ECI (European Color Initative).
19
intimidatie of discriminatie op basis van ras,
geschenken of vermaak worden gegeven. Onze
wel afgestemd zijn op onze legitieme zakelijke
leeftijd, geslacht, huidskleur, seksuele voorkeur,
medewerkers dienen echter geen geschenken aan
behoefte. Al onze werkmaatschappijen dienen de
RSDB wil op ethische en verantwoorde wijze
geloofsovertuiging, handicap of land van afkomst
te nemen die van zulke orde zijn dat het lijkt alsof
geldende regelgeving op het gebied van arbeids-
zaken doen. Om dit mogelijk te maken, is er
af. Niet alleen onze medewerkers, maar ook
er bepaalde verplichtingen aan verbonden zijn.
omstandigheden en milieu na te leven. Over onze
een RSDB-gedragscode opgesteld die de werk-
anderen die met RSDB te maken hebben, zoals
nemers in staat stelt op een juiste wijze
uitzendkrachten, klanten, leveranciers of bezoekers
Onze medewerkers moeten waarborgen dat zij op
Maatschappelijk verslag. In onze keuze voor
beslissingen te nemen en te handelen volgens
moeten zich verre houden van elke vorm van
zodanige wijze omgaan met overheidsfunctiona-
toeleveranciers van papier achten wij aspecten als
de normen en waarden van RSDB.
discriminatie en de mensenrechten van anderen
rissen dat transacties op geen enkele wijze kunnen
duurzame houtwinning en de registratie van de
respecteren.
leiden tot mogelijk persoonlijk voordeel van die
herkomst van het vezelmateriaal essentieel.
2.6. GEDRAGSCODE RSDB
milieuactiviteiten rapporteren wij in een
functionarissen. Medewerkers mogen geen relatie-
WAARDEN GELIJKE MOGELIJKHEDEN EN ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN
geschenken of vermaak weggeven die kunnen
POLITIEKE BETROKKENHEID
INTEGRITEIT
Wij staan voor gelijke mogelijkheden voor alle
worden uitgelegd als omkoping, steekpenningen of
Wij ondersteunen geen politieke partijen en dragen
De basis voor al onze zakelijke handelingen is inte-
medewerkers. In alle werkgerelateerde aangelegen-
afkoopsom. Het geven van contanten is te allen
niet bij aan fondsen voor groepen waarvan de acti-
griteit. Dit betekent dat iedereen die met RSDB te
heden, waaronder werving, promotie, overplaat-
tijde verboden.
viteiten bedoeld zijn voor het behartigen van partij-
maken heeft, zowel intern als extern, kan rekenen
singen, ontslagen, discipline, compensatie en
op een respectvolle, eerlijke en rechtvaardige
vergoedingen, worden beslissingen zuiver genomen
VERTROUWELIJKE INFORMATIE
besluiten financiële steun te verlenen aan plaatse-
behandeling.
op basis van kwalificaties en vaardigheden die
Onze medewerkers moeten informatie die zij
lijke, niet-partijdige zaken die relevant zijn voor de
nodig zijn voor de betreffende functie.
hebben verkregen in verband met of tijdens hun
gemeenschap waarbinnen een bepaalde dochter-
dienstverband met de grootst mogelijke vertrouwe-
maatschappij opereert.
VAKBEKWAAMHEID EN SERVICE
belangen. In sommige omstandigheden kunnen wij
Wij zijn trots op onze vakbekwaamheid en de
Elke relatie met en tussen onze medewerkers moet
lijkheid behandelen. In gevallen waarin medewer-
vakkundige wijze waarop onze medewerkers bij al
gebaseerd zijn op respect voor het individu. Wij
kers de beschikking krijgen over vertrouwelijke
NALEVING
hun dagelijkse bezigheden deze vakbekwaamheid
streven ernaar vakbekwame mensen aan te
informatie die, indien deze informatie openbaar
Al onze medewerkers moeten deze gedragscode
aan de dag leggen. Onze medewerkers moeten zich
trekken, te ontwikkelen en te behouden en bieden
gemaakt zou worden, RSDB op korte of lange
kennen en toepassen in de dagelijkse praktijk.
ervan bewust zijn dat realisatie van de doelstel-
al onze medewerkers een veilige en gezonde werk-
termijn zou kunnen schaden, mogen die medewer-
Oneigenlijk gedrag kan de reputatie van onze
lingen van RSDB alleen mogelijk is door klanten en
omgeving. Onze medewerkers hebben een plicht
kers deze informatie niet gebruiken voor eigen
onderneming schaden.
leveranciers de beste service te bieden. Deze op
om alle redelijke maatregelen te treffen om verwon-
gewin of dat van anderen. Specifieke gegevens over
service gerichte benadering vormt de hoeksteen
dingen en schade aan zichzelf, hun collega’s en het
de financiele positie, het productieproces, belang-
Iedere medewerker is zelf verantwoordelijk voor de
van RSDB’s visie op de zakelijke praktijk.
algemene publiek te voorkomen.
rijke contracten, acquisities, afstotingen en fusies
naleving van deze gedragscode binnen RSDB.
van RSDB moeten altijd als vertrouwelijk worden
Medewerkers die vragen hebben over de code of
beschouwd. Ook informatie die niet openbaar is en
advies wensen over de juiste toepassing ervan,
DUURZAAMHEID
Zakelijk
Ons belangrijkste doel is het drijven van een winst-
die medewerkers, klanten of concurrenten finan-
kunnen terecht bij hun lijnmanager. Bij gevoelige
gevende, groeiende en duurzame onderneming.
TEGENSTRIJDIGE BELANGEN
cieel of anderszins zou kunnen beschadigen, valt
kwesties of waar het gaat om problemen die niet
Evenwicht in de doelstellingen voor de korte en
Onze medewerkers mogen geen zakelijke acti-
onder vertrouwelijke informatie.
met de lijnmanager kunnen worden besproken,
lange termijn is daarbij essentieel evenals het
viteiten uitvoeren voor concurrenten, klanten, lever-
vermijden van schade aan mens en milieu.
anciers of andere derden, tenzij hiervoor expliciet
MEDEDINGING
betreffende werkmaatschappij of de compliance
toestemming is gegeven door de directie van de
Alle toepasselijke internationale en nationale mede-
officer van RSDB.
Deze waarden zijn van essentieel belang voor de
werkmaatschappij waar de betreffende medewerker
dingingswetten moeten worden gerespecteerd door
wijze waarop RSDB haar onderneming voert en
werkzaam is. Onze medewerkers mogen geen
onze medewerkers. Onze medewerkers moeten
Het stellen van vragen over bepaalde kwesties of
deze waarden staan aan de basis van al onze
persoonlijk voordeel halen uit zakelijke kansen die
afzien van ongeoorloofde besprekingen met
praktijken of het te goeder trouw melding maken
zakelijke beslissingen.
gerelateerd zijn aan onze bedrijfsvoering en dienen
concurrenten, het uitwisselen van gevoelige
van een vermoeden dat de gedragscode niet juist
situaties te vermijden waarin hun eigen belangen
informatie en andere vormen van onwettig gedrag
wordt nageleefd zal in geen geval leiden tot een
RICHTLIJNEN
kunnen botsen met de belangen van RSDB.
inzake mededinging.
negatieve benadering van de medewerker of een
Algemeen
RELATIEONDERHOUD, GESCHENKEN EN OMKOPING
MILIEU
moet men zich wenden tot de HR Manager van de
nadelige invloed hebben op zijn of haar loopbaan.
20
Wij doen uitsluitend zaken op basis van waarde en
Wij staan achter een bedrijfsvoering op duurzame
De beste waarborg voor juiste naleving is voortdu-
MENSENRECHTEN EN DISCRIMINATIE
prestatie en vermijden daarbij onethisch gedrag.
en milieuvriendelijke wijze. Wij trachten te waar-
rende oplettendheid van al onze medewerkers,
Wij respecteren mensenrechten en leven alle regel-
Wij erkennen dat er voor het opbouwen van een
borgen dat onze productieprocessen een minimale
teneinde gezamenlijk zorg te dragen voor een
geving op dit gebied na. Wij keuren elke vorm van
normale zakenrelatie over en weer relatie-
negatieve invloed hebben op mens en milieu, maar
ethisch verantwoorde wijze van ondernemen.
21
Mevr. M. Kooijman, manager communicatie Gamma Nederland
“We hebben sinds 1995 een relatie met RSDB. Op zich zijn we loyaal aan leveranciers, maar ook heel kritisch. Een langdurige relatie is dus niet iets vanzelfsprekends. Mijn gevoel over RSDB is samen te vatten in een aantal kernwoorden: hoog servicegehalte, professioneel, vriendelijk en prijstechnisch gemiddeld. Ik moet er bij zeggen dat ik dan vooral refereer aan Roto Smeets Deventer, want daar doen we de meeste zaken mee. Voor ons is belangrijk dat een leverancier stabiel is gebleken en een goede naam heeft, een bedrijf waarop je kunt bouwen.
De communicatie met Roto Smeets is erg goed. In elk opzicht communiceren ze helder over cijfers, offertes en het bedrijf in het algemeen. Elk jaar zijn er nieuwe onderhandelingen over prijzen en die verlopen altijd prettig, maar zakelijk. We kunnen erg goed schakelen met elkaar, op elke vraag komt snel een antwoord. Ik vind dat wel bijzonder, want dat is niet bij elk bedrijf zo. Ze zijn ook open over ontwikkelingen binnen het concern. We krijgen als klant altijd de persberichten en worden dus nooit voor verrassingen geplaatst. Ik heb als klant niet het idee dat ze dingen voor mij achterhouden. Zo zijn we uitvoerig ingelicht over de plannen over PlantijnCasparie. Dat stellen we zeer op prijs. Ik zou af en toe wel meer informatie willen hebben over bijvoorbeeld ontwikkelingen in de markt of over papierprijzen en -soorten, andere spelers en eventuele alternatieven. Roto Smeets zou daarin een iets actievere rol kunnen vervullen als grote Europese speler.”
22
3. ECONOMISCHE ONTWIKKELING
3.1. RESULTAAT
3.1.1. ROTO SMEETS
projecten goedgekeurd, deels ter vervanging van
opdrachtgevers aflopende contracten, waaronder
technisch en economisch verouderde capaciteit.
Over 2004 heeft RSDB een nettoresultaat behaald
De door de papierindustrie afgeleverde hoeveelheid
Computer Idee, Volkskrant- en AD Magazine,
Roto Smeets Weert heeft geïnvesteerd in een tweede
van € 14 mln, 69% hoger dan het nettoresultaat uit
papier is in de voor Roto Smeets relevante
Kinderen, Tina, Tip, Elsevier Magazine en FEM
48-pagina rotatieoffsetpers. De pers zal medio 2005
gewone bedrijfsvoering van € 8,3 mln in 2003,
Noordwest-Europese rotatiediepdruk- en rotatieoff-
Business verlengd. Talrijke nieuwe productlance-
gaan aanlopen. Roto Smeets Deventer treft in 2005
terwijl in 2003 het nettoresultaat na aftrek van
setmarkt met ruim 4% gestegen. De groeivoet lag
ringen in de nationale markt, waaronder Esta, Zin,
de voorbereidingen voor de tweede 368 cm brede
reorganisatievoorzieningen € 3,3 mln bedroeg.
daarbij in de eerste helft van het jaar op een hoger
Pulse, Quest, Camping Life, Toute Royale en TVFilm
diepdrukrotatiepers, die volgens planning in 2006
Mede als gevolg van desinvesteringen, integraties
niveau dan in de tweede helft. Binnen de onder-
werden door Roto Smeets als drukopdracht
gaat aanlopen. De Wit Grafische Projecten, gespecia-
en sluitingen bij PlantijnCasparie, daalde de
scheiden segmenten was sprake van groei in
verworven.
liseerd in het garenloos binden van tijdschriften en
concernomzet met 1,8% tot € 612,8 mln (2003
promotioneel drukwerk, met name ongeadresseerde
€ 623,9 mln) en kwam de toegevoegde waarde
brievenbusreclame. In het catalogisegment leidde
Een nieuwe opdracht voor Roto Smeets vormt Party,
bindstraat. Hiermee zal de in 2004 uitgebouwde
3,2% lager uit op € 301,8 mln (2003 € 311,7 mln).
de combinatie van oplagedaling en verhoging van
terwijl de VPRO Gids en Canal Plus Nederland
positie verder worden versterkt.
De som der bedrijfskosten nam met 4,2% af van
de verschijningsfrequentie tot een praktisch vlakke
belangrijke uitbreidingen zijn in het segment rtv-
€ 613,1 mln tot € 587,6 mln. Dit is voornamelijk
volumeontwikkeling. De teruggang in volume in het
bladen. Per saldo bleef de omzet in het tijd-
In Hongarije heeft de eerder vanuit Roto Smeets
het gevolg van de daling van de personeelskosten
tijdschriftensegment werd zeker in de nationale
schriften- en catalogisegment, ondanks prijserosie
Utrecht overgeplaatste rotatieoffsetpers bij drukkerij
met € 7,9 mln, daling van de afschrijvingen met
markt afgeremd door een recordaantal nieuwe tijd-
en lagere kosten van grondstoffen, op niveau. Groei
Antok volgens planning bijgedragen. De productie
€ 4,1 mln en een afname van de overige bedrijfs-
schriftlanceringen.
werd gerealiseerd in het segment promotioneel
nam opnieuw sterk toe. Inmiddels mogen ook in
drukwerk.
West-Europa bekende merken in het segment
kosten inclusief reorganisatievoorziening met
24
In het tijdschriftensegment werden bij bestaande
catalogi, installeert in 2005 een nieuwe garenloos
€ 12,3 mln. Het bedrijfsresultaat bedroeg € 25,3
Aan de aanbodzijde vormden financiële problemen,
mln (2003 € 10,8 mln). Het bedrijfsresultaat over
faillissementen en bedrijfssluitingen, zowel natio-
Het exportvolume is verder toegenomen, deels
worden. Aan vervolgplannen voor verdere uitbrei-
2004 is enerzijds negatief beïnvloed door het saldo
naal als internationaal, de bevestiging van het moei-
bestaande uit producties waartoe de opdrachtgever
ding wordt inmiddels gewerkt.
van getroffen voorzieningen en bijzondere posten
lijke ondernemingsklimaat in onze industrie.
zelf het papier inkocht en bijleverde. Deze papier-
ad € 2 mln dat betrekking heeft op de in oktober
Tegelijkertijd is 2004 het jaar gebleken waarin de
component maakte uiteraard geen deel uit van de
aangekondigde strategie-aanpassing en de in dat
rotatie-industrie een recordaantal investerings-
omzet en directe kosten van Roto Smeets. Hiervoor
kader voorgenomen vervreemding van de vellen-
plannen voor het tijdvak 2004–2008 heeft aange-
gecorrigeerd is het exportaandeel toegenomen van
De trend van marktkrimp zoals ervaren over het
drukactiviteiten van PlantijnCasparie. Het bedrijfsre-
kondigd. In Duitsland werd het voorgenomen
35% tot 37%. In België, Duitsland, Frankrijk en
tijdvak 2001 tot en met 2003 heeft zich in 2004 in
sultaat werd anderzijds positief beïnvloed door
samengaan van drie partijen bekendgemaakt.
Scandinavië werd groei gerealiseerd terwijl in het
beperkte mate voortgezet. Deze ontwikkeling heeft
vrijval van onder meer milieuvoorzieningen bij Roto
Onder voorbehoud van goedkeuring door de
Verenigd Koninkrijk en in de Verenigde Staten
de prijsconcurrentie verder verhevigd. Hinder van
Smeets, per saldo ruim € 2 mln. Het saldo van de
Europese mededingingsautoriteit zal hierdoor op
sprake was van omzetafname.
toenemende buitenlandse concurrentie heeft
financiële baten en lasten daalde van € 5,3 mln tot
afstand de grootste rotatiedrukkerijcombinatie van
€ 4,4 mln. De kasstroom uit operationele acti-
Europa ontstaan. De geschetste vraag- en aanbod-
Naast programma’s gericht op verbetering van de
segment hoogwaardig, kleuren- en tijdsgebonden
viteiten bedroeg € 61,3 mln (2003 € 55,1 mln). De
verhoudingen, deels in het perspectief van toekom-
procesbeheersing vormde intern het definitief
drukwerk is, met uitzondering van leveringen over
solvabiliteit bedroeg ultimo 2004 39,6% tegenover
stige marktverhoudingen, hebben de druk op de
vormgeven van de organisatie het belangrijkste
en weer in de grensstreken, sprake van een natio-
36,2% ultimo 2003.
prijsvorming verhoogd.
aandachtspunt. 'Roto Smeets Sterker' staat: één
nale markt. Van capaciteitsreductie door bedrijfs-
centrale verkooporganisatie die de markt de faci-
beëindiging was nauwelijks sprake. De aanschaf van
Alle drie de merken hebben bijgedragen aan deze
In dit Europese krachtenveld heeft Roto Smeets met
liteiten van de afzonderlijke productiebedrijven als
nieuwe persen werd mogelijk mede gestimuleerd
forse verbetering van het resultaat, waarbij het
een groei van ruim 5% in verwerkt papiertonnage
één geheel aanbiedt. De productiebedrijven zelf zijn
door de DRUPA, de vakbeurs voor toeleveranciers
vierde kwartaal doorslaggevend is geweest: Roto
de marktmogelijkheden goed benut. Ten opzichte
door een centraal geregisseerd investeringspro-
aan de grafimedia industrie, die eens in de vier jaar
Smeets heeft haar marktaandeel vergroot en door
van de matige eerste helft van 2003 werd over
gramma in focus gezet, van alleseters tot specia-
plaatsvindt in Düsseldorf. Hoewel in veel gevallen
productiviteitsstijging en kostenreductieprogram-
hetzelfde tijdvak in 2004 ruim 6% meer volume
listen, gericht op onderscheiden segmenten in de
het aantal oude machines dat wordt stilgelegd
ma’s goed weerstand geboden tegen omvangrijke
verwerkt. In de tweede helft van het jaar werd over
markt. Binnen de segmenten zelf werd een verde-
groter is dan het aantal nieuw aangeschafte, bete-
marge-erosie. PlantijnCasparie heeft nagenoeg de
de volle breedte van het productieapparaat een
ling gemaakt naar productspecificaties als grootte,
kenen deze vervangingsinvesteringen per saldo toch
gestelde operationele rendementsdoelstelling van
nagenoeg volledige bezetting gerealiseerd, zowel in
klasse in omvang en oplage, formaat, papiersoort
een capaciteitsuitbreiding. Daarbij moet het
break-even bereikt en daarmee de zware verliessi-
rotatiediepdruk als in rotatieoffset. De beperking
en prepress/afterpress deelbewerkingen.
gegeven in ogenschouw genomen worden dat het
tuatie achter zich gelaten. Media Partners is in staat
van capaciteit vormde een rem op verdere groei van
gebleken om in een terughoudende markt met een
marktaandeel in dat tijdvak.
food/non-food tot de opdrachtgevers gerekend
3.1.2. PLANTIJNCASPARIE
PlantijnCasparie nauwelijks ondervonden. In het
merendeel van de vellendrukkerijen in Nederland De vervolgstap in dit meerjarenprogramma wordt
niet in drieploegendienst produceert waarmee de
toenemende kostenfocus het recordresultaat van
gevormd door het verbeteren van de schaalgrootte
verborgen overcapaciteit wordt geïllustreerd.
2003 te verbeteren.
per locatie. In dit verband werden investerings-
25
PlantijnCasparie heeft met haar activiteiten –
geautomatiseerde oplossingen het menselijk
om in dit consolidatieproces een actieve rol te
Partners in Nederland waren onder andere Deloitte
drukken, pre-publishing en direct marketing – een
handelen in toenemende mate vervangt.
spelen. Op 20 oktober werd dan ook het voor-
en het Rode Kruis.
zeer turbulent jaar gekend. De reorganisatierondes
nemen bekendgemaakt om de op de zakelijke
zoals die werden aangekondigd in 2002 en 2003
Binnen het activiteitengebied direct marketing was
markt gerichte vellendrukkerijen plus een drietal
Naast de bestaande merken Media Partners en dem
en die tot doel hadden het terrein van met name
sprake van grote terughoudendheid in bestedingen
gelieerde ondernemingen te vervreemden. Voor de
communications werd in Nederland een nieuwe unit
het klein handelsdrukwerk te verlaten, zijn voor
bij opdrachtgevers. De teruggang in de vraag
vellensector dient zich een geweldige kans aan om
gestart. Het bureau heet 'SLiM in tekst, beeld en
wat betreft de afbouw van operationele activiteiten
vormde aanleiding tot een reorganisatie bij Ten Klei
een belangrijke stap te zetten in dit consolidatie-
vorm’ en specialiseert zich in zeer kostenefficiënt
afgerond. Er werd een belangrijke stap gezet in
in Purmerend. De activiteiten van het op de IT-
proces nu RSDB heeft aangekondigd de vellenbe-
geproduceerde relatiemedia: magazines, nieuws-
resultaatherstel en de beoogde break-even situatie
sector gespecialiseerde call center PlantijnCasparie
drijven van de marktleider PlantijnCasparie te
brieven, brochures, e-zines, websites. SLiM richt
over 2004 werd, rekening houdend met een
Teleservices werden in september overgedragen aan
zullen vervreemden.
zich op het midden- en kleinbedrijf, voor advies en
getroffen voorziening ad € 2 mln, met een resultaat
de Ad Hoc Groep uit Alphen a/d Rijn. De verwachte
uit gewone bedrijfsvoering van € -0,4 mln,
synergieeffecten met collega PlantijnCasparie
De bestaande projectmanagement- en marketingau-
geving en begeleiding bij inkoop van alle beno-
nagenoeg gerealiseerd.
bedrijven bleven uit en het rendement was door het
tomatiseringsactiviteiten van PlantijnCasparie zullen
digde middelen, van stockfotografie tot en met
verlies van twee grote opdrachtgevers zwaar onder
worden ondergebracht in de business line
postale verzending. De aansturing van Design
Als onderdeel van de in 2002 geformuleerde stra-
druk komen te staan. De activiteiten op het gebied
Marketing Communications.
Domain, onderdeel van PlantijnCasparie, werd in
tegie om in de activiteit ‘drukken’ tot een proces-
van de automatisering van direct-marketingcam-
matige industriële aanpak te komen, zijn een vijftal
pagnes rendeerden conform verwachting. De
vellendrukkerijen aangewezen als hoofdvestiging.
PlantijnCasparie bedrijven bedienen daarbij een
Dit betreft de PlantijnCasparie vestigingen in
aantal A-merken waarbij de verwachting gerecht-
Reclamebestedingen in zijn algemeenheid stonden
en Media Partners nieuwe commerciële initiatieven
Almere, Capelle a/d IJssel, Eindhoven, Utrecht en
vaardigd is dat bij een bundeling van deze acti-
in 2004 onverminderd onder druk. De besteding
ontplooid, intern onder de projectnaam Total
Zwolle. Zonder uitzondering is er dit jaar op deze
viteiten met Media Partners binnen de businessline
van reclamegelden wordt daardoor steeds kritischer
Action. Gezien de aard van de activiteiten heeft
vijf locaties een aanzienlijke groei van het produc-
Marketing Communications een verdere groei moet
bezien. Hierin liggen kansen besloten voor de niet
Media Partners met name contacten op communi-
tievolume gerealiseerd, varierend van 28% tot 54%.
kunnen worden gerealiseerd. De locaties waar in de
traditionele massamedia, het domein van de Media
catie-directieniveau bij opdrachtgevers, waardoor
Alhoewel het bij de integratie van vestigingen
loop van 2004 de activiteiten volledig werden afge-
Partners bedrijven. Grote A-merk adverteerders
zij een leidende rol kan vervullen om de brede
onvermijdelijk is dat er klanten afscheid nemen,
bouwd zijn: Schiedam/Rotterdam, Vlaardingen,
hebben in de tweede helft van 2004 uitgesproken
dienstverlening van RSDB bij – potentiële –
mag gesteld worden dat het behoud van orders c.q.
Logistiek Rotterdam, Breda, Hilversum en
hun advertentie-activiteiten te intensiveren.
opdrachtgevers te presenteren.
klanten naar wens is verlopen. In Almere is de
Heerhugowaard.
Tegelijkertijd zetten zij ook meer en meer eigen
capaciteit uitgebreid door de installatie van zowel
2004 in handen gegeven van Media Partners om tot 3.1.3. MEDIA PARTNERS
synergiebenutting te komen. Concernbreed werden over de drie merken Roto Smeets, PlantijnCasparie
media in om direct met hun doelgroeprelaties te
De kracht van een eigen medium wordt geëtaleerd
een nieuwe pers als de overname van een pers en
Terugkijkend mag geconcludeerd worden dat het
communiceren. Het aantal voorstellen dat uitge-
door de bereikcijfers van AllerHande, één van de
garenloos bindstraat uit Heerhugowaard. Het
afbouwproces zich voorspoedig heeft voltrokken.
bracht kan worden om nieuwe projecten te
meest prestigieuze projecten van Media Partners.
gebouw is daartoe uitgebreid. De drukcapaciteit in
De afname van het personeelsbestand met 231 fte’s
verwerven neemt toe. De doorlooptijd van het
Over de periode mei 2003 – april 2004 scoorde het
Capelle a/d IJssel werd verder vergroot en gestan-
was omvangrijk en heeft beheerst plaatsgevonden.
besluitvormingsproces wordt echter steeds langer.
huisblad van Albert Heijn ten opzichte van het jaar
daardiseerd door de aanschaf van een derde
PlantijnCasparie heeft met deze reorganisaties
Inmiddels moet rekening worden gehouden met
daarvoor een bereikstijging van 32,7% naar 35,5%.
70/100 machine met laktoren. Een vrijwel identieke
geïnvesteerd in een fundament van waaruit een
een periode van een halfjaar tussen het moment
De effectiviteit van het relatiemedium AllerHande
machine werd geplaatst in Eindhoven. Ook in
gezonde continuïteitsbasis voor de toekomst is
van het uitbrengen van een voorstel en het nemen
wordt hierdoor nadrukkelijk onderstreept. Ook
Zwolle werd de productiecapaciteit vergroot. De
ontstaan.
van een besluit over dit voorstel door een opdracht-
Holland Herald, het inflight magazine van KLM,
gever. De terughoudendheid bij opdrachtgevers
kwam goed uit een onderzoek. Begin 2004 werd
hoofdvestigingen beschikken nu ieder over een
26
ondersteuning op het gebied van redactie en vorm-
zeer modern en jong machinepark met een schaal-
Gezien de aanzienlijke overcapaciteit in de lande-
wordt veelal geïllustreerd door het feit dat geplande
het blad volledig gerestyled en uit het daarop
grootte die in een stevige positie als kostprijsleider
lijke vellensector, de marginale groeiperspectieven
beslismomenten zeer frequent worden uitgesteld.
volgende kwalitatief onderzoek kreeg de nieuwe
in de Nederlandse markt moet resulteren.
en substitutie aan zowel de onderkant – digital
Holland Herald veel waardering van de klanten van
print – als aan de bovenkant – offsetrotatie – is een
Media Partners heeft in dit krachtenveld opnieuw
KLM. Spin-offs van deze sterke tijdschriftentitels,
Binnen het activiteitengebied pre-publishing werd
herschikking van marktposities noodzakelijk. Er zal
een goed jaar afgesloten. Een mix van licht aantrek-
zoals bijvoorbeeld een door Media Partners ontwik-
de samenwerking tussen de pre-publishing
meer stabiliteit in de sector ontstaan indien de
kende advertentievolumina bij bestaande
keld kookboek voor Albert Heijn, zijn eveneens
bedrijven onderling en in combinatie met Roto
marktverhoudingen zich bewegen in een richting
opdrachten met name in het vierde kwartaal van
zeer succesvol gebleken. In België en Zweden
Smeets onderdelen en Media Partners het afgelopen
waarbij het marktleiderschap met een aandeel van
2004, acquisitie van nieuwe projecten, gekoppeld
consolideerde Media Partners haar positie, die in
jaar versterkt. Vastgesteld moet worden dat de
omstreeks 20% gecombineerd wordt met een top
aan inkoopoptimalisatie en efficiencyslagen in de
absolute omvang beperkt is, in een marktkrachten-
prijsconcurrentie in volle hevigheid ook in dit
drie van aanbieders die gezamenlijk circa de helft
eigen organisatie, hebben geleid tot deze resultaat-
veld vergelijkbaar met de Nederlandse situatie.
segment van de markt is losgebarsten, waarbij
van de markt bestrijken. RSDB heeft geen ambitie
uitkomst. Nieuwe opdrachtgevers voor Media
27
Gesteld kan worden dat het relatief jonge medium-
3.2. KERNCIJFERS 2004
type relatiemedia in de groeifase verkeert waarbij terughoudendheid in het maken van keuzes enerzijds en budgetdruk anderzijds een rem vormen op
(bedragen x € 1.000)
2004
2003
het groeitempo. Desalniettemin mag geconcludeerd €
612.815
€
worden dat er sprake is van een aantrekkelijk
Som der bedrijfsopbrengsten
623.922
renderende activiteit waarbij intensivering van de
Toegevoegde waarde
301.827
311.651
samenwerking met de marketingautomatiseringsac-
Bedrijfsresultaat
25.250
10.782
tiviteiten van PlantijnCasparie binnen de business
Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering
13.965
8.263
line Marketing Communications de groei een impuls
Nettoresultaat
13.965
3.294
Kasstroom uit operationele activiteiten
61.262
55.059
Netto-investeringen in materiële vaste activa
31.837
7.268
214.620
218.522
zal geven.
Materiële vaste activa Werkkapitaal
13.339
37.915
142.055
131.305
3.177
3.465
Aantal uitstaande aandelen ultimo boekjaar
3.290.275
3.290.275
Gemiddeld aantal aandelen
3.290.275
3.290.275
Eigen vermogen Aantal medewerkers ultimo (fte)
Gegevens per uitstaand aandeel (bedragen x €1)
Kasstroom uit operationele activiteiten*)
18,62
16,73
Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering*)
4,24
2,51
Nettoresultaat*)
4,24
1,00
Dividend
1,70
1,00
Intrinsieke waarde
43,17
39,91
Hoogste koers
35,25
26,80
Laagste koers
23,80
15,00
*) Op basis van het gemiddeld aantal uitstaande aandelen.
28
29
3.3. VIJFJARENOVERZICHT
(bedragen x € 1.000)
2004
2003
2002
2001
2000
Som der bedrijfsopbrengsten 612.815
623.922
658.607
712.243
702.807
Toegevoegde waarde
301.827
311.651
329.303
344.004
357.112
Arbeidskosten
163.476
171.415
177.001
175.789
178.495
Afschrijvingen
34.939
36.889
40.016
42.214
43.214
Bedrijfsresultaat
25.250
10.782
15.481
31.470
39.926
4.381
5.333
7.703
8.222
7.580
13.965
8.263
10.319
15.549
21.727
W&V gegevens
Financieringskosten
2003
2002
2001
2000
49,3
50,0
50,0
48,3
50,8
4,1
1,7
2,4
4,4
5,7
Kengetallen / overige gegevens
Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering
2004
Toegevoegde waarde / som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfsresultaat / som der bedrijfsopbrengsten Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering / 2,3
1,3
1,6
2,2
3,1
Bedrijfsresultaat / geïnvesteerd vermogen*)
som der bedrijfsopbrengsten
10,4
3,9
5,1
10,4
13,2
Rentabiliteit eigen vermogen
10,2
2,5
3,8
11,0
16,0
62,4
51,3
44,5
46,3
52,7
39,6
36,2
32,0
31,2
33,2
5,76
3,4
3,0
3,8
5,3
3.177
3.465
3.790
4.025
4.010
51,0
48,4
45,5
44,3
44,1
94,2
87,9
84,7
86,7
88,2
Risicodragend vermogen / geïnvesteerd vermogen
Balansgegevens Vaste activa Werkkapitaal Te financieren
Solvabiliteit 214.742
218.635
252.255
256.863
250.020
Interest coverage ratio uit
13.339
37.915
44.648
54.267
46.785
gewone bedrijfsvoering
228.081
256.550
296.903
311.130
296.805 Aantal medewerkers ultimo (fte)
Eigen vermogen Minderheidsbelang derden Groepsvermogen Achtergestelde leningen Risicodragend vermogen Langlopende verplichtingen Financierend vermogen
142.055
131.305
131.800
138.658
143.046
333
245
219
178
260
142.388
131.550
132.019
138.836
143.306
–
–
–
5.298
13.126
142.388
131.550
132.019
144.134
156.432
64.216
97.313
103.816
98.302
99.027
206.604
228.863
235.835
242.436
255.459
Arbeidskosten / gemiddeld aantal medewerkers (x € 1.000) Toegevoegde waarde / gemiddeld aantal medewerkers (x € 1.000) Aantal uitstaande aandelen ultimo boekjaar Gemiddeld aantal aandelen
3.290.275
3.290.275
3.290.275
3.650.275
4.030.275
3.290.275
3.290.275
3.477.672
3.791.956
4.048.510
16,14
Kasstroom uit operationele activiteiten
61.262
55.059
66.162
57.270
65.326
31.837
7.268
37.873
47.183
37.203
in materiële vaste activa
Gegevens per uitstaand aandeel (bedragen x € 1)
Netto-investeringen
18,62
16,73
19,03
15,10
Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering**)
Kasstroom uit operationele activiteiten**)
4,24
2,51
2,97
4,10
5,37
Dividend
1,70
1,00
1,10
1,40
1,65
43,17
39,91
40,06
37,99
35,49
Intrinsieke waarde Hoogste koers
35,25
26,80
28,50
35,70
35,00
Laagste koers
23,80
15,00
16,00
21,70
21,75
*) Het geïnvesteerd vermogen (ROCE) is hier gedefinieerd als ‘totaal activa verminderd met kortlopende schulden exclusief financiering banken’. **) Op basis van het gemiddeld aantal uitstaande aandelen.
30
31
Dhr Ch. van Zijl, Vice President Sales bij papierleverancier Norske Skog Holland
Chris van Zijl is verantwoordelijk voor de verkoop - inclusief organisatie - in de Benelux, Frankrijk, Spanje en Portugal. Hij is bovendien lid van het corporate management team Sales & Marketing.
“RSDB is voor mij geen onbekende. Ik heb er zelf ook nog gewerkt op de afdeling Inkoop van 1994 tot 1997. Hoelang RSDB al een relatie met ons heeft, is niet exact aan te geven, omdat de bewuste papierfabriek toen nog geen onderdeel was van Norske Skog. Maar in ieder geval leveren wij al papier sinds de tachtiger jaren. RSDB heeft een uitstekende reputatie als kwaliteitsbedrijf, dat altijd fors investeert in nieuwe technieken. Het bedrijf maakt op mij altijd een solide indruk. Ik zeg dit zonder vooroordelen, want ik moet elk bedrijf op zijn merites beoordelen. Binnen het geweld van de overcapaciteit, iets waar de drukwerk- en papiermarkt al vele jaren mee worstelt, zijn, om het populair te zeggen, mijn centen veilig. Bij eventuele problemen worden zaken altijd goed uitgesproken en wordt er samen naar een oplossing gezocht. Er is altijd een open en goede communicatie, zonder barrières. Toen onze CEO recentelijk in Nederland was, heeft hij vanzelfsprekend ook Hans de Jong bezocht. Ook op milieugebied bestaan er natuurlijk duidelijke afspraken en eisen. Nee, de standpunten en alle vraagstukken daarover zijn bekend, en wij houden daar uiteraard rekening mee. Ook wat prijsonderhandelingen betreft is er een goede verstandhouding en open communicatie. Er is een duidelijk besef aan beide kanten dat er een commerciële verantwoordelijkheid ligt. Wij moeten prijzen bieden op een aanvaardbaar niveau, zonder overigens de markt uit het oog te verliezen. De markt van vraag en aanbod bepaalt de prijs, en niet een enkele speler. Het is niet zo dat RSDB willens en wetens alleen ons de duimschroeven aanzet. Iedereen weet dat de trendprijsontwikkeling van papier in de afgelopen twintig jaar negatief is geweest. Toch heeft dat onze relatie nooit in gevaar gebracht, mede ook door optimale communicatie en helderheid in zaken.”
32
4. SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID
Daarnaast zijn de volgende specifieke thema’s van
Cultuur
belang:
Voor versterking van de nagestreefde cultuur
door analyse en inventarisatie van beschikbare
Hoewel alle stakeholders onmisbaar zijn voor een
- vervolg aanpak verminderen arbeidsverzuim
binnen RSDB worden de volgende management-
en gewenste managementcapaciteit.
onderneming, zijn het vooral de medewerkers die
- toenemende aandacht voor risico’s arbeidsom-
instrumenten gehanteerd:
INLEIDING
zorgdragen voor de continuïteit van RSDB. RSDB wil een aantrekkelijke werkgever zijn, met voldoende
standigheden - arbeidsvoorwaarden
aandacht voor veiligheid, gezondheid, milieu en welzijn.
OMGEVINGSFACTOREN
Het werkveld van de HR-discipline kent een zeer De RSDB-bedrijven bieden een veelzijdige omgeving
dynamische omgeving. In het kort wordt hier een
voor ambitieuze medewerkers; medewerkers die
aantal zaken genoemd die invloed hebben op de
flexibel zijn en open staan voor de interne oplei-
relatie die RSDB met haar medewerkers heeft.
dingsprogramma’s, die zich thuis voelen binnen een
– Heldere ‘managementprofielen’ voor alle leidinggevende managementposities.
– Expertiseontwikkeling door gerichte ondersteuning:
– Een introductie-structuurprogramma voor
–
Begeleiden teamontwikkeling
managers die een nieuwe functie krijgen.
–
Managen van veranderingen
–
Kennismanagement
rissen, waarin individuele en integrale ontwikke-
–
Personeelsontwikkeling
ling in kaart worden gebracht.
–
Projectmanagement
– Analyse van de huidige laag sleutelfunctiona-
– Opleidingsmodules voor managementvaardigheden en expertiseontwikkeling.
–
Leiderschap (sturen en coachen)
–
Sturen op doorstroom en waar nodig
open communicatiestructuur tussen management,
Terugtredende overheid
medewerkers en vertegenwoordigend overleg die
Meer en meer trekt de overheid zich terug uit de
Het HRM wordt zo veel mogelijk decentraal
–
Gerichte begeleiding ‘high potentials’
meedenken en meewerken aan het invoeren van
relatie tussen overheid, werkgever en werknemer.
ingevuld om goed in te kunnen spelen op speci-
–
Introductieprogramma nieuwe managers.
werkmethoden, gericht op het verhogen van de
Voorbeelden daarvan zijn het nemen van eigen
fieke omstandigheden waarin de verschillende
betrokkenheid en het verantwoordelijkheidsniveau
risico bij arbeidsongeschiktheid van de werknemer,
werkmaatschappijen opereren. Een op concern-
van zowel individuele als groepen werknemers en
een nieuw zorgstelsel in 2006, het niet meer fiscaal
niveau ontwikkeld pakket van beleidsmaatregelen
die beseffen dat grafische ondernemingen zich niet
faciliteren van VUT en prepensioen en nieuwe
kan dan op maat worden ingezet.
meer alleen bezighouden met het drukproces, maar
arbeidsongeschiktheidsregelingen. Ook de ingrepen
met alle mediavormen waaruit opdrachtgevers
in regelingen als PC-privé, spaarloon en premie-
SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN
bronnen actief in te zetten voor
kiezen om te communiceren met hun relaties. Dat
sparen zijn voorbeelden van deze door de overheid
Voor de in- , door- en uitstroom van personeel
expertiseontwikkeling.
zijn RSDB-medewerkers.
ingezette lijn.
wordt vanuit de businessplannen een inventarisatie
In dit hoofdstuk geven wij aan wat ons beleid is op
Veranderende arbeidsverhoudingen
personeel dat nodig is om de geformuleerde doel-
het gebied van human resources management,
Arbeidsverhoudingen zijn sterk aan verandering
stellingen te bereiken. Deze inventarisatie wordt
Sinds de oprichting in 1993 heeft RSDB diverse
opleidingen en arbo en welke ontwikkelingen op dit
onderhevig. Collectiviteit en solidariteit zijn geen
per onderneming gemaakt en uitgewerkt naar de
overnames gedaan. Deze nieuwkomers werkten
gebied binnen de organisatie in 2004 hebben
algemeen aanvaarde begrippen meer.
benodigde functies, functie-eisen en de daarbij-
met verschillende Arbodiensten. RSDB heeft per 1
plaatsgevonden.
Werknemersorganisaties zullen zich meer en meer
behorende competenties.
januari 2004 een centraal Arbo-contract afgesloten
uitstroom
op de individuele belangenbehartiging gaan richten. 4.1. HUMAN RESOURCES MANAGEMENT
4.1.1. ALGEMEEN
De toekomst van CAO’s is onzeker.
– Voorwaarden scheppen voor ‘gemotiveerd langer werken’ gezien de vergrijzing en ontgroening. – Kennisuitwisseling bevorderen door kennis-
gemaakt van de kwantiteit en de kwaliteit van
4.1.2. ARBOBELEID
voor alle bedrijven, mede om een beter verzuimbeSpeerpunten in de komende planperiode zijn:
leid, terugdringen van het ziekteverzuim en WAO-
– Inzicht vergroten in de beschikbare arbeid door
instroom en een betere dienstverlening voor de
Privé en werk
het ontwikkelen van een structureel strategisch
medewerkers mogelijk te maken. De keuze is
De werknemer wil steeds meer de balans tussen
personeelsplan, waarin naast kwantiteit ook
daarbij gevallen op Achmea Arbo. De Centrale
Uitgangspunt voor het RSDB HR-beleid is het
werk en privé zelf bepalen. Van RSDB wordt
kwaliteitindicaties staan weergegeven.
Ondernemingsraad is betrokken geweest bij de
mission statement van het concern. Daarin staan
verwacht daar adequaat op in te spelen.
centraal een mensgerichte cultuur, respect en
totstandkoming van het nieuwe contract en heeft – Het vergroten van de flexibele inzet van mede-
daarop positief gereageerd. De overeengekomen
vertrouwen in elkaar, een marktgerichtheid door
Vergrijzing
werkers. Dit door de kennis en vaardigheden in
dienstverlening met Achmea Arbo voldoet aan de
een drang naar perfectie, plezier in het werk en het
Vergrijzing, niet alleen een maatschappelijk vraag-
onze bedrijven structureel te verbreden en te
eisen gesteld in het Arboconvenant Grafimedia.
tevredenstellen van klanten.
stuk, maar ook voor RSDB als onderneming. De
verbeteren.
overheid stelt dat pensioenregelingen en de AOW
Vanuit de gesloten raamovereenkomst zijn aparte
Concreet hebben de volgende ontwikkelingen
(omslagstelsel) door onvoldoende draagvlak in de
invloed op het HR-beleid:
toekomst onbetaalbaar worden. De overheid streeft
door verbetering van onder meer communicatie,
delen gesloten, gezien de specifieke uitgangs-
- personeelsreductie in verschillende sectoren
dan ook naar een uitbreiding van de arbeidsdeel-
het initiëren van veranderingen en het sturen en
punten voor verzuim en verzuimbeleid.
- structurele flexibilisering van de arbeidsinzet
name van ouderen. Daardoor maakt de overheid
coachen op competenties.
- verhogen van de functionele kwaliteiten op
het bijna onmogelijk oudere werknemers te laten
verschillende niveaus
34
– Het ontwikkelen van het managementpotentieel
– Het ontwikkelen van de stijl van leidinggeven
maatwerkcontracten voor diverse bedrijfsonder-
afvloeien.
35
BASISCONTRACT:
desgewenst in het pakket van het betreffende
ties en -evaluaties uitgevoerd. Zo ook in 2004.
RUG- en/of RSI-trainingen voor zowel de medewer-
– Registratie en beoordelen van de verzuim- en
bedrijfsonderdeel zijn opgenomen:
Sommige bedrijven hebben ook een Periodiek
kers als leidinggevenden. Deze trainingen zijn 100%
Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek laten
vergoed door Verzuim Prevent Achmea.
herstelmeldingen – Op of rond de zesde verzuimdag een telefonisch consult – Als een medewerker voor de vierde keer of vaker
– Arbeidsomstandighedenspreekuur
uitvoeren. Ook worden periodiek afdelingsinspecties
– Overleg met de Arbo-arts en bedrijfsmaatschap-
uitgevoerd in de productiebedrijven waarin zowel
In oktober en november 2004 hebben bij
Arbo- als milieuonderwerpen worden meegenomen.
PlantijnCasparie Utrecht en Nijkerk herhalingstrai-
pelijk werker in sociaal-medisch teamverband
binnen één jaar verzuimt, wordt het telefonisch
– Het uitvoeren van huisbezoeken
consult op de eerste verzuimdag uitgevoerd
– Advisering met betrekking tot het casemanage-
– Naar aanleiding van het telefonisch consult zal op of rond dag twaalf een spreekuurconsult plaatsvinden bij een van de eerstelijns Arbo-
ment in geval RSDB dit zelf uitvoert – Training en voorlichting van het management in het kader van het verzuimbeleid
gevonden. In totaal hebben 29 medewerkers
norm ISO 14001 volledig ingeburgerd (zie hoofd-
deelgenomen aan deze trainingen.
stuk 5 Milieu). Minder bekend is het ‘broertje’ van deze norm: de Arbonorm OHSAS 18001. Deze norm
Wet Poortwachter
professionals (Arbo-arts, Arbo-verpleegkundige,
– Jaarlijkse kwalitatieve verzuimanalyse
voor veiligheid, gezondheid en welzijn is wat struc-
In 2004 is binnen RSDB met een interne campagne
bedrijfsmaatschappelijk werk, ergonomisch
– Uitvoeren Risico Inventarisatie & Evaluaties
tuur en achterliggende filosofie betreft exact gelijk
Beter Beter aandacht besteed aan de invoering van
adviseur)
– Uitvoeren Periodiek Arbeidsgezondheidskundig
aan de milieunorm ISO 14001. Ook hier is de
de Wet Poortwachter. In het nieuwe arbeidsonge-
– Attendering op Regres-, Vangnet- en AMBER-
Onderzoek
opbouw volgens het principe ‘plan-do-check-act’.
schiktheidsbeleid dat daarmee is ontstaan, ligt er
gevallen (versnelde WAO-gevallen) en op de
– Uitvoeren overige individuele keuringen
Arbotaken kunnen binnen een organisatie speci-
een grotere verantwoordelijkheid bij de werknemer
mogelijkheid van loon- en letselschade
– Uitvoeren spoedoproepen Arbo-arts
fieker worden toegewezen en uitgevoerd om van
en bij de direct leidinggevende. De medewerker
een reactief systeem naar een pro-actief systeem
moet actiever meewerken aan een snelle reïnte-
– Alle bevindingen naar aanleiding van uitgevoerde consulten worden binnen twee werkdagen terug-
Specifieke onderdelen van de maatwerkcontracten
om te schakelen. Op dit moment is het nog geen
gratie en de leidinggevende moet nauwer
gekoppeld aan de door RSDB opgegeven contact-
zijn via het eigen intranet van het bedrijfsonderdeel
formeel beleid om - net als ISO 14001 - deze
betrokken blijven bij de patiënt. Uitvoering van dit
persoon
en/of via Infonet in te zien.
OHSAS-norm ook bij alle RSDB-bedrijven in te gaan
arbeidsongeschiktheidsbeleid vereist continue zorg
voeren, maar Roto Smeets Weert fungeert als pilot
en aandacht vanuit de leiding, maar ook van
met deze certificering.
bedrijfsarts en de afdeling HR. Verslapt deze
– Opbouw reïntegratiedossier – Opstellen probleemanalyse bij dreigend lang-
Aanvullende contracten
durig verzuim (langer dan zes weken) vanaf de
In 2004 heeft RSDB naast het contract met Achmea
twaalfde dag, doch uiterlijk vóór de zesde week
ook Arbo-contracten gesloten met een keten van
Om medewerkers bekend te maken met de basisre-
het aantal ziekmeldingen en de frequentie daarvan.
van het verzuim
dienstverleners en financiers op het gebied van
gels van de Arbowet en de verantwoordelijkheden
Wekelijks contact met de Sociaal Medische Teams
arbeidsongeschiktheid, zoals De Rentree Groep en
van de werkgever en de werknemer, konden nieuwe
zorgt voor snelle interventies en korte lijnen tussen
Tigra voor fysieke interventie (fysiotherapie) en
medewerkers bij Roto Smeets Utrecht de
bedrijfsarts, leiding en HR. Contact blijven houden
– Opvragen inlichtingen bij de huisarts
Randstad Rentree voor externe reïntegratie (buiten
Arbotraining Die andere bril volgen. Binnen Roto
met de zieke medewerker en het blijven zoeken
– Telefonisch overleg met verzekeringsarts of
RSDB) van arbeidsongeschikte medewerkers.
Smeets Deventer is in 2004 een nieuwe impuls
naar (tijdelijk) vervangend werk en/of begeleiding
– Versturen ziekmelding aan UWV in de dertiende verzuimweek
arbeidsdeskundige van UWV – Vervolgconsulten gedurende het eerste verzuimjaar – Uitvoering van terugval preventieconsult na volledige werkhervatting – Opstellen reïntegratieverslag bij 35 weken en uitreiking aan de werknemer
aandacht, dan is dat onmiddellijk terug te zien in
gegeven aan het aspect veilig werken. In het najaar
naar een baan extern, moeten ertoe leiden dat het
RSDB heeft daarnaast voor al haar medewerkers een
is hiertoe een VCA-training gegeven aan alle
arbeidsongeschiktheidspercentage nog verder daalt
contract gesloten met Verzuim Prevent. Verzuim
leidinggevenden. Verder is in de Technische Dienst
en de WAO-instroom nihil wordt.
Prevent vergoedt een deel van bepaalde preventieve
een pilot gestart voor preventie door Tigra.
en reïntegratiekosten. Verzuim Prevent kan advi-
Evaluatie vindt in 2005 plaats.
seren over het inzetten van providers en diensten,
Rookbeleid Door maatschappelijke ontwikkelingen en wettelijke
maar ook fungeren als helpdesk in het kader van
Bij Roto Smeets Weert is het contract met de
bepalingen heeft iedereen per 1 januari 2004 recht
wachtlijstbemiddeling.
bedrijfsfysiotherapeut waarmee reeds enkele jaren
op een rookvrije werkplek. De niet-roker is voor de
Dit basispakket is in de decentrale leveringsover-
wordt samengewerkt verlengd. Naast behandeltra-
wet maatgevend. Een niet-roker mag op geen
eenkomsten met de eerdergenoemde RSDB-bedrijfs-
Met BSA Schaderegelingen is een contract gesloten
jecten waren er groepsgewijs preventietrainingen
enkele wijze overlast ervaren van rokers. RSDB kan
onderdelen op maat samengesteld.
voor het verhaalsrecht. Als een medewerker als
voor medewerkers van de productieafdeling
het rookbeleid lokaal invullen. Alle bedrijven
gevolg van een ongeval, veroorzaakt door een
Brocheerderij. Ook werd een aantal werkplekad-
hebben inmiddels één plek aangegeven waar
Aanvullende afspraken
derde, uitvalt, maakt het verhaalsrecht het mogelijk
viezen opgesteld voor individuele medewerkers.
gerookt mag worden. Bij de grote drukkerijen zijn
Buiten het basispakket zijn optioneel aanvullende
om zowel de medische kosten als de arbeidskosten
afspraken gemaakt, die apart en op basis van nacal-
te verhalen op de verzekering van die ander.
culatie in rekening worden gebracht. Het betreft
36
ningen voor de Bedrijf Hulp Verleners plaatsBinnen alle productielocaties van RSDB is de milieu-
het er meer. Roto Smeets Weert heeft het rookbeleid Met het oog op de preventie en het reduceren van
nog verder aangescherpt tot een algeheel rook-
ziekteverzuim werd door Verzuim Prevent bij
verbod per 1 januari 2005. Aan rokers is een cursus
activiteiten die te maken hebben met de specifieke
Arbozaken in 2004
PlantijnCasparie Zwolle, Eindhoven, Almere, Nijkerk
aangeboden om te stoppen met roken. In totaal
situatie van een bedrijfsonderdeel van RSDB en die
Binnen RSDB worden regelmatig risico-inventarisa-
en RSDB holding aandacht gegeven aan preventieve
hebben zestig medewerkers hieraan deelgenomen.
37
OPLEIDINGEN EN TRAININGEN IN 2004
Bedrijf / groep:
RSD
RSE
RSW
RSU
SMD
RSBV
60
25
12
1
21
12
MP
PC
Soort: 1: Prepressopleidingen noodzaak tot bredere inzetbaarheid, hogere produc-
2: Opleidingen tot rotatiedrukker
tiviteit en de trend om medewerkers langer inzet-
3: Opleidingen tot vellendrukker
Bij RSDB zijn er ruimschoots mogelijkheden voor
baar te houden, stellen aan medewerkers andere
4: Opleidingen tot nabewerker
individuele groei en ontplooiing van talent. RSDB
eisen. Dit uit zich bij de commerciële afdelingen in
5: Technische IT opleidingen
investeert voortdurend in het verbeteren van
een verschuiving naar een breder dienstenaanbod.
6: Bijscholingstrajecten
vakmanschap en expertise.
Bij de productieafdelingen zien we een verdere
7: Leidinggeven
Doordat veel functies gelieerd zijn aan bepaalde
ontwikkeling naar procesindustrie en voor leiding-
8: Communicatie
processen binnen de RSDB-bedrijven, moet de
gevenden geldt in toenemende mate dat zij hun
9: Creatieve/redactionele opleidingen
ontwikkeling van de eigen functie vanuit de eigen
blik nog meer moeten richten op het ontwikkelen
10: Commerciële opleidingen
organisatie inhoud krijgen. De beroepsopleidingen
van de professionaliteit van medewerkers.
11: Administratieve informatica
4.1.3. OPLEIDINGENBELEID
voor veel technische functies binnen RSDB die in
7
21
16
23
239
5
3
4
2
2
40
22
253
5
10
8 2
41
6
53
129
14: Logistieke opleidingen
voor individuele medewerkers zijn, worden in kaart
15: Heftruckopleidngen
van praktijkbegeleiders een hoofdrol. Daarnaast
gebracht op basis van gesprekken tussen de mede-
16: Talenopleidingen
3
3
10
7
worden de theorieopleidingen afgestemd op speci-
werker en zijn of haar leidinggevende.
17: Trainingen bedrijfshulpverlening
106
250
24
23
37
18: Arbo en milieu opleidingen
138
8
117
1
sterk te liggen op verdere beroepsontwikkeling en
20: Diverse opleidingen
bijscholing. Na vele jaren van aanpassing aan de
geeft.
veranderende markt en interne reorganisaties
Totaal aantal deelnemers
stonden veel leidinggevenden voor de vraag: hoe
Totaal deelnemers per bedrijf
5
6
2
6 1
kers gesteld worden en de mogelijkheden die er
ling, waarvoor de RSDB-organisatie alle ruimte
26
1
27 2
speelt in de verschillende bedrijven een netwerk
haar medewerkers steeds verandering en bijscho-
22
107
vormen de basis van het opleidingenbeleid. Hierbij
19: Seminars
33
25
13: Kwaliteits opleidingen
In 2004 kwam de nadruk bij opleiding en training
2 3
67
12: Algemeen technische opleidingen
grafische procesindustrie binnen RSDB vraagt van
4
9
De huidige en toekomstige eisen die aan medewer-
2
126 2 26
5
1
3 81 467
327
20
3 2
38
4
4
43
12
3
1
1
15
10
1 62
1
26
5
1
8
41
233
1105
105
61
126
237
75 2713
Ook heeft RSDB veel aandacht voor persoonlijke
kan ik mijn personeel en de nieuwe instroom voor-
ontwikkeling. Vanuit vaste begeleidingsgesprekken
bereiden op de nieuwe uitdagingen en nieuwe
worden de ambities van individuele medewerkers in
functie-eisen? Bovendien moesten bij de RSDB-
kaart gebracht en vertaald in ontwikkelingsplannen.
bedrijven opleidingen in veel gevallen worden
eigen vakexperts zich ontwikkelen tot interne
ESF-3
De interne opleidingen bieden naast kennisontwik-
uitgevoerd door de eigen experts, omdat externe
vakdocenten.
RSDB probeert subsidie te krijgen om opleidingen
keling ook de mogelijkheid met collega’s ervaringen
instituten onvoldoende specifieke kennis inbrengen.
uit te wisselen. Trainingen op het terrein van onder
Dat heeft in 2004 geleid tot initiatieven voor het
Naast het ontwikkelen van technische expertise in
vanuit het Europees Sociaal Fonds (ook wel ESF
meer management, commerciële vaardigheden en
opnieuw organiseren van de beroepsontwikkeling.
de bedrijven hebben ook commerciële en manage-
genoemd). Binnen de ESF-subsidie zijn er verschil-
andere specifieke vaardigheden worden als
38
36
7
eigen beheer ontwikkeld en uitgevoerd worden,
fieke RSDB-technologie- en productiesystemen. De
30
1 18
RSDB Hold.
mede te financieren. De subsidie wordt verstrekt
mentontwikkeling dit jaar de aandacht gevraagd.
lende programma’s, en één daarvan is doelstelling
maatwerk door bekende opleidingsinstituten aange-
De Roto Smeets-bedrijven hebben een onderzoek
De eerdergenoemde markt- en technologieontwik-
3, scholing van werkenden. Vandaar de afkorting
boden.
gehouden dat is gericht op de beroepsontwikkeling
keling hebben grote invloed op de commerciële en
ESF-3. Deze regelingen gelden veelal voor meerdere
van nieuwe drukkers en nabewerkers en de
managementfuncties. Aandacht voor veranderende
jaren en in het geval van RSDB tot en met 2006.
Om leerprocessen in de organisatie verder te
behoefte aan bijscholingsactiviteiten. De ontwikke-
rollen en inhoud van deze functies vragen veel van
In de aanvraag voor 2004 zijn voor 22 RSDB-vesti-
ontwikkelen en uit te voeren heeft RSDB de beschik-
ling naar een professionele procesindustrie heeft
individuele functionarissen. Trainingen en work-
gingen allerlei opleidingen en cursustrajecten opge-
king over het RSDB College. Deze afdeling geeft aan
binnen Roto Smeets geleid tot een nieuwe visie op
shops zijn uitgevoerd om kennis en vaardigheden
nomen, zoals algemene cursussen in de vorm van
de RSDB-bedrijven en haar medewerkers ondersteu-
het uitvoeren van de leertrajecten voor beroepsont-
op het gewenste niveau te brengen.
een heftruckopleiding, een Microsoft-opleiding of
ning en adviezen voor (individuele) leertrajecten.
wikkeling. Naast de opleidingstrajecten voor
Vanuit de HR-beleidsvisie is de beroepsontwikkeling
coachend leidinggeven. Het merendeel heeft echter
Hiermee profileert RSDB zich als een bedrijf dat
groepen en individuele medewerkers werden er
van medewerkers een belangrijk aandachtsgebied.
betrekking op het behouden en vergroten van de
dankzij investeringen in opleidingen anticipeert op
steeds meer bedrijfsoverstijgende opleidingspro-
Naast specifieke aandacht voor doelgroepen wordt
vaktechnische kennis. Een paar voorbeelden zijn
ontwikkelingen in de grafische markt en de techno-
jecten uitgevoerd. Een voorbeeld hiervan is het
de individuele ontwikkeling steeds sterker bena-
rotatie- of planodrukker, geniet brocheren,
logie.
project Effectieve Storingsanalyse: een training voor
drukt. Het vaststellen van de individuele ontwikke-
Photoshop en Indesign. Ook bij het aanschaffen en
de ontwikkeling van procesmatig werken in de
ling en de verantwoordelijkheid van medewerkers
installeren van nieuwe apparatuur of het upgraden
OPLEIDINGEN IN 2004
Roto Smeets-bedrijven. De initiatieven in 2004
om daaraan inhoud en uitvoering te geven, komt
hiervan is er altijd sprake van bijscholing.
Ontwikkelingen binnen, maar vooral buiten het
moeten in de komende jaren leiden tot doelgerichte
sterk naar voren in de nieuwe visie op management
Ook nieuwe software, zoals pakketten DiMS en
concern blijven invloed uitoefenen op de functie-
beroepsontwikkeling. Naast het opleiden tot
development.
Oracle, maar ook software op duurzame productie-
inhoud van medewerkers. Nieuwe technieken, de
grafisch-technische procesoperators kunnen de
middelen, vraagt vaak om een aparte opleiding.
39
Mevr. F. van Kleffens, projectcoördinator Media Partners
“Media Partners is een van de onderdelen van RSDB en gespecialiseerd in redactionele marketingcommunicatie. We zijn vooral actief op het gebied van relatiemedia. Vanuit mijn functie ben ik onder meer verantwoordelijk voor de begeleiding van de techniek voor de producties. Zodoende heb ik regelmatig contact met de andere collega’s van RSDB. Ik vind het toe te juichen dat we onderdeel zijn van een groot concern met veel verschillende disciplines. Op die manier kan ik heel makkelijk gebruikmaken van de kennis van de zusterondernemingen. Bovendien komt een omvangrijk netwerk professioneel over bij de klanten van Media Partners. Anderzijds is het wel zo dat Media Partners redelijk ‘op afstand’ opereert van RSDB en dat ik dus niet het gevoel heb dat ik nog eens 3.000 ‘andere’ collega’s heb. De mensen die ik nodig heb voor advies of informatie weet ik overigens goed te vinden, mede dankzij het vademecum. Over het beleid en de visie van Media Partners krijgen we veel informatie in de vorm van bijeenkomsten en e-zines. De informatie over RSDB is voldoende uitgebreid. Ze doen in ieder geval erg hun best, moet ik zeggen. De publicaties geven een redelijk compleet beeld van de organisatie, de ontwikkelingen in de markt en de toekomstvisies. Want hoewel RSDB ‘op afstand’ lijkt te staan, krijg ik dankzij die berichtgeving toch een helder overzicht van wat er speelt in alle onderdelen van het concern. Opvallend is bijvoorbeeld dat de COR erg veel aandacht krijg, daaraan zie je dat het sociale aspect van RSDB een belangrijke rol speelt. Overigens vind ik wel, ook geredeneerd vanuit mijn functie, dat juist een concern als RSDB zich meer zou moeten presenteren met een mooi magazine. Ik denk dat je dan ook nog meer de diverse disciplines voor het voetlicht kan brengen, zodat nadrukkelijker een clubgevoel ontstaat.”
40
Deze opleidingen kunnen dan rechtstreeks van de
moeten leiden tot nieuwe afspraken over arbeids-
ervan. Ongeoorloofd gebruik of gebruik dat indruist
Bij de inrichting van de centrale verkooporganisatie
leverancier ingekocht worden, maar juist ook het
ongeschiktheid en VUT/pre-pensioen/pensioen.
tegen goede zeden en normen kan leiden tot
van Roto Smeets, de HR-discipline en de inkoopdis-
overbrengen van de kennis op anderen binnen de
Afspraken bleven uit, en dit leidde tot een beperkte
ontslag.
cipline is gebruikgemaakt van competentiemanage-
organisaties is een belangrijk aspect.
mate van arbeidsonrust. In november werd de
4.1.4. HR INSTRUMENTEN
ment. Bij Roto Smeets Grafische Nabewerking is
harde, door de overheid, ingezette lijn versoepeld
Reiskostenregeling
inmiddels een pilot afgerond waarbij de totale
en werd een akkoord gesloten. In 2005 zal dit
Doordat de overheid in 2004 het begrip woon-
productieorganisatie op basis van competentiemanagement in kaart is gebracht.
akkoord leiden tot aanpassingen van het RSDB-
werkverkeer heeft geschrapt, moest ook de reis-
Door teleurstellende resultaten bij de bedrijven van
arbeidsvoorwaardenpakket. Het CAO-overleg in de
kostenregeling van RSDB worden aangepast. In de
PlantijnCasparie is in 2002 begonnen met een
GrafiMedia heeft in 2004 niet geleid tot arbeids-
loop van het jaar bleek dat er tal van misverstanden
FUNCTIEWAARDERING
ingrijpende reorganisatie. De afwikkeling van deze
kostenstijging. De nieuwe afspraken tussen
waren over de uitvoering van de RSDB-reiskostenre-
Binnen RSDB bestaat een (Centrale) Indelings
reorganisatie liep ook nog door in 2004 en resul-
overheid en overlegorganisaties hebben - daar waar
geling. Momenteel wordt er gewerkt aan een
Commissie, die zich bezighoudt met het indelen van
teerde in een daling van het aantal fte’s met 288 in
al duidelijkheid was - geleid tot aanpassingen in de
eenduidige regeling die begin 2005 in werking
functies volgens het CATS-functiewaarderings-
2004. Ook het verbeteringsproject Sterker bij Roto
RSDB-arbeidsvoorwaarden.
moet treden.
systeem. In 2004 is de commissie twee keer bij
Smeets heeft het aantal arbeidsplaatsen verminderd.
elkaar gekomen en heeft achttien functies ingeHandboek Arbeidsvoorwaarden RSDB
RSDB geeft jaarlijks iedere medewerker een
In 2004 is begonnen met een actualisering van het
Het terugdringen van het arbeidsongeschiktheids-
Persoonlijk Inkomens en Voorzieningen Overzicht,
bestaande Handboek RSDB. Er wordt gekeken naar
VERTEGENWOORDIGEND OVERLEG
percentage is en blijft een belangrijk punt van
ook wel PIVO genaamd. Dit is een overzicht van het
de inhoud, maar ook naar de vormgeving en de
Met het vertegenwoordigend overleg is een eerste
aandacht. Het huidige beleid, gericht op beperking
totaal van arbeidsvoorwaarden en welke pensioen-
presentatie op het Infonet van RSDB. Begin 2005 zal
studiedag gehouden met als thema Leeftijdsbewust
van dit percentage, heeft RSDB een stap dichter bij
aanspraken er zijn. In 2004 kwam er geen PIVO,
dit handboek gereed zijn.
personeelsbeleid. Dit past bij de maatschappelijke
het doel van 5% gebracht (zie schema). Over het
omdat over een aantal belangrijke arbeidsvoor-
jaar 2004 was het gemiddelde verzuim 5,7% (2003:
waardelijke zaken, zoals VUT en prepensioen, nog
Klokkenluiderregeling
mers te verhogen. Instemming is door de COR
6,2%). Speerpunten blijven: snel ingrijpen (rugtrai-
geen duidelijkheid was.
In het kader van de Code Tabaksblat is binnen RSDB
gegeven op de klokkenluiderregeling. De strategi-
een klokkenluiderregeling van kracht geworden.
sche ontwikkelrichting van RSDB, de vorming van
ningen, ondersteuning bedrijfsmaatschappelijk werk) en vroege reïntegratie. Met diverse partijen
ontwikkeling om de deelnamegraad van werkne-
twee business lines en de vervreemding van de
REGELINGEN
zijn overeenkomsten afgesloten die verzuimpre-
COMPETENTIEMANAGEMENT
vellencapaciteit van PlantijnCasparie werden door de COR onderschreven.
ventie moeten bevorderen. Deze contracten zijn in
PC-privé
Competentiemanagement wordt binnen RSDB in
lijn met de te verwachten liberalisering van de
Voor de PC-privéregeling was veel belangstelling
toenemende mate beschouwd als het uitgangspunt
Arbomarkt in 2005. Meer informatie vindt u terug
binnen RSDB. De overheid heeft deze regeling
om beschikbare mensen op de juiste plek in te
Uitgebreide informatie over onderwerpen die met
in het hoofdstuk over Arbobeleid.
echter afgeschaft.
zetten. Competentiemanagement biedt een
het vertegenwoordigend overleg zijn besproken
duidelijke methode bij het herkennen, erkennen,
vindt u in hoofdstuk 4.4.2.
WAO
Telefoonregeling
selecteren, inzetten, beoordelen, waarderen en
Het WAO-instroompercentage is ten opzichte van
In 2004 is de bestaande telefoonregeling aangepast
ontwikkelen van menselijk talent in de organisatie.
vorig jaar weer teruggelopen.
aan de nieuwe mogelijkheden die het telefoonver-
Bij meerdere bedrijven is vanwege een preventief
keer biedt. Zowel de kosten van mobiele telefonie
Enkele elementen van competentiemanagement
verzuimbeleid in 2004 een Periodiek Arbeids-
als ADSL zijn in de regeling opgenomen. Uiteraard
zijn:
gezondheidskundig Onderzoek (PAGO) uitgevoerd.
in overeenstemming met fiscale afspraken.
– heldere competentieprofielen, die vanuit de
Door strakke uitvoering van het arbeidsongeschikt-
ondernemingsdoelstellingen precies aangeven
heidsbeleid en door nauwe samenwerking tussen
Spaarregeling
Achmea Arbo, collega’s en leidinggevenden helpen
Ook de spaarregeling is aangepast, omdat de
we de medewerkers snel weer (vaak ook op
mogelijkheid tot premiesparen is komen te
arbeidstherapeutische basis) aan het werk,
vervallen.
waardoor ze ook sneller volledig gereïntegreerd kunnen worden.
wat er van de betrokken functionaris in de functie verwacht wordt – hulpmiddelen om vast te kunnen stellen aan welke punten (kennis, vaardigheden en gedragsaspecten) de betreffende functionaris moet
Regeling internet en e-mail Binnen RSDB is een internet- en e-mailregeling van
42
deeld.
PIVO ARBEIDSONGESCHIKTHEID
werken om in de functie optimaal te kunnen functioneren
ARBEIDSVOORWAARDEN
kracht om te voorkomen dat medewerkers misbruik
– ondersteunende activiteiten voor leidingge-
Het in 2003 gesloten najaarsakkoord tussen werk-
maken van het medium tijdens kantooruren. Ze
venden, gericht op coachend leiderschap, om het
gevers en vakbonden zou in het voorjaar van 2004
moeten zich strikt houden aan het zakelijk gebruik
optimaal functioneren te kunnen begeleiden.
43
4.2. ORGANISATIE IN CIJFERS
Absolute aantallen medewerkers Roto Smeets
Personeelsbezetting naar leeftijd
3000
1600
2500
1400
2000
1200
1500
1000
1000
800
500
600
0
400
Leeftijd 15-25 Leeftijd 25-30 Leeftijd 30-40
Ultimo 2000
Ultimo 2001
Ultimo 2002
Ultimo 2003
Ultimo 2004
Leeftijd 40-50
200
Leeftijd 50-60 Leeftijd > 60
0
2000
2001
2002
2003
2004
Absolute aantallen medewerkers PlantijnCasparie 3000
Personeelsbezetting naar dienstjaren
2500 2000
1400
1500
1200
1000 1000 500 800
0
Ultimo 2000
Ultimo 2001
Ultimo 2002
Ultimo 2003
Ultimo 2004
Dienstjaren 0-5
600
Dienstjaren 05-10 400
Dienstjaren 10-15 Dienstjaren 15-25
Absolute aantallen medewerkers Media Partners
200
Dienstjaren 25-35
100
Dienstjaren > 35
0
2000
2001
2002
2003
2004
75
50
Absolute bezetting man/vrouw 25
4000 3500
0
3000
Ultimo 2000
Ultimo 2001
Ultimo 2002
Ultimo 2003
Ultimo 2004
2500 2000 1500
Totaal generaal RSDB
1000
MAN
500
5000
VROUW
0 4000
2000
2001
2002
2003
2004
3000
2000
1000
0
Ultimo 2000
44
Ultimo 2001
Ultimo 2002
Ultimo 2003
Ultimo 2004
45
Ongevallen 140
120
100
80
Personeelsaantallen per 'Merk' 2500
60
2000 40 ongevallen 2000 1500
ongevallen 2001 20
Roto Smeets
1000 500
ongevallen 2002 ongevallen 2003
PlantijnCasparie
ongevallen 2004
0
Media Partners
Roto Smeets
PlantijnCasparie
RSDB Holding
0
2000
2001
2002
2003
2004 Verzuimdagen 1400
Medewerkers uit dienst 1200 400 350
1000 2000
300
800 250
2001
200
600 2002
150
400 2000
100
2003
50
2001 200
2002 2003
2004
Overleden
Overplaatsing binnen RSDB
VUT
WAO
Reorganisatieontslag
Niet verlengen tijd. dienstverb.
Onvoldoende functioneren
Eigen verzoek
In proeftijd
0
2004
0
Roto Smeets
PlantijnCasparie
Totaal aantal WAO-ers 70
Aangenomen man/vrouw
60
500 50
400
300
40
200 30 100 MALE FEMALE
0
2000
2001
2002
2003
20
2004 10
volledig
Ziekteverzuim per groep
%
deels
0
Ultimo 2000
10,00
Ultimo 2001
Ultimo 2002
Ultimo 2003
Ultimo 2004
9,00
WAO herintreders
8,00 16 7,00 14 6,00 12 5,00 10 4,00 8 3,00 6 2,00
4
Roto Smeets PlantijnCasparie
1,00
2
Media Partners Totaal RSDB
0,00
2000
46
2001 2001
2002
2003
2004 2004
0
Ultimo 2000
Ultimo 2001
Ultimo 2002
Ultimo 2003
Ultimo 2004
47
diepdrukbedrijven. In het jaar 2004 is een grote stap
chauffeur, is in 2004 vooral veel aandacht besteed
ROTO SMEETS OFFSET
gezet in de verdere samenwerking tussen de twee
aan trainingen bedrijfshulpverlening, Arbo- en
Ook binnen de Roto Smeets offset-bedrijven
In 2004 profileerde RSDB zich via drie hoofdmerken:
bedrijven. Een aantal synergieprojecten is gestart
Milieu-opleidingen en geluidsvoorlichting.
Roto Smeets Weert, Roto Smeets Utrecht en
Roto Smeets, PlantijnCasparie en Media Partners.
onder leiding van beide directeuren waarbij overlegd
Bovendien waren er veel DiMS!-opleidingen en
Senefelder Misset werd één managementteam
Zoals in hoofdstuk 2 aangegeven zullen wij volgend
wordt binnen één Management Team-Diepdruk.Er
trainingen. Eind 2004 werd gestart met de
benoemd.
jaar per business line rapporteren.
werden projecten geformuleerd, gericht op:
voorbereidingen voor het opleidingsplan pers 23.
4.3. PERSONEEL EN ORGANISATIE
– uniformering van de processen 4.3.1. ROTO SMEETS
ROTO SMEETS UTRECHT
– het delen van kennis en cultuur
ROTO SMEETS ETTEN
De introductie van nieuwe technologieën, zoals
– stijl van leidinggeven.
Op de afdeling Ordermanagement werden taken
Color Quick-systemen en nieuwe softwarepakketten
herverdeeld en gecombineerd.
voor DiMS! Enterprise, maken het noodzakelijk de
Na een kort overzicht van gebeurtenissen op sociaal gebied in 2004 bij de Centrale Verkooporganisatie in
Beide HR-afdelingen hebben regelmatig overleg en
Hilversum geven we per drukkerij een sociaal verslag
wisselen ervaringen uit en ook hier is het uitgangs-
Op de afdeling Prepress is aandacht besteed aan
organisatie daarop in te richten en vooral ervan te profiteren.
over 2004.
punt dat processen, arbeidsvoorwaarden en rege-
het breder inzetten van de medewerkers.
Iedere afdeling heeft met veranderingen te maken
lingen op elkaar afgestemd worden. Daarnaast
Momenteel vindt in samenwerking met Roto Smeets
gehad. De afdeling Mailing Support ontwikkelde
Roto Smeets Verkooporganisatie
wordt erkend dat beide organisaties verschillend
Deventer een onderzoek plaats naar graveer-
nieuwe software voor de voorbereiding van
Met ingang van 1 april 2004 werd Roto Smeets Weert
zijn voor wat betreft cultuur, levensfase en focus-
technieken.
adressenbestanden. Bij de Drukkerij werden Color
gekoppeld aan de centraal gelokaliseerde Sales &
sing. Het zijn twee organisaties met
Production Supportafdeling (SPS). Dit betekent dat
kenmerken en processen.
Quick-systemen geïntroduceerd en pers- en
eigen
een aantal taken die in het verleden op locatie werd
Op de afdeling Press en Nabewerking is een plan
snijeilanden aangepast. Tevens werd er binnen deze
opgesteld waarin integraal leidinggeven, beschik-
afdeling een besluit genomen over de werktijden in
uitgevoerd, is overgenomen door SPS, zoals de offer-
ROTO SMEETS DEVENTER
baarheid (in ploegendienst), procesbeheersing en
2005.
teberekening.
De afdeling Ordermanagement koppelt inmiddels
resultaatgerichtheid de belangrijkste thema’s zijn.
In 2004 werd een begin gemaakt de commerciële
de individuele ontwikkeling van medewerkers aan
Dit plan zal gefaseerd in 2005 worden uitgevoerd.
activiteiten voor de werving van directories te inte-
de competentieprofielen, de functionerings- en de
greren in de Roto Smeets Verkooporganisatie. Dit is
beoordelingsgesprekken. 2004 stond voor
De Technische Dienst heeft een plan ontwikkeld
ingestemd met verandering van werktijden, zodat
begin 2005 afgerond.
Ordermanagement geheel in het teken van DiMS!
waarin de organisatie wordt aangepast om de
de uitwisselbaarheid van medewerkers van de
Enterprise.
interne klant beter te ondersteunen, onder andere
Drukkerij en de Nabewerking eenvoudiger is
door meer focus op preventief onderhoud.
geworden. Er hoeven minder uitzendkrachten te
Medio 2004 is in Engeland een nieuwe manager
machine in gebruik. Ook werd binnen de afdeling
aangesteld als opvolger van de huidige algemeen
In 2004 is het PROM-rapport (Prepress en
directeur van Roto Smeets Limited. Hij neemt per
Ordermanagement) afgerond. Dit heeft geleid tot
Voor procesbeheersing is een projectgroep
begin 2005 de taken over. Na het vertrek van een
een betere afstemming van de werkorganisatie en
‘Opstarten Orders’ in het leven geroepen. Er is een
accountmanager werd bij Roto Smeets Frankrijk een
workflows tussen Prepress Deventer en Prepress
inventarisatie gemaakt van knelpunten in de verant-
Op Ordermanagement zijn in het najaar van 2004
nieuwe accountmanager aangetrokken.
Etten-Leur.
woordelijkheden, bevoegdheden en werkwijzen bij
de eerste stappen gezet om de organisatie aan te
het opstarten van een order op de pers.
passen. In 2005 gaan we uiteindelijk van vijf naar
Met een agent in Noorwegen werd een contract
worden ingeschakeld en medewerkers worden breder en flexibeler inzetbaar.
gesloten met een looptijd van twee jaar. Hierdoor
In de drukkerij is in het kader van procesbeheersing
kon onder andere de verkoopinspanning vanuit het
en -optimalisatie een aantal projecten gestart, zoals
In 2004 is met iedere medewerker een beoorde-
het verhogen van het kennisniveau en het creëren
Deense kantoor voor de Noorse markt aanzienlijk
het afstemmingsproces en het verminderen van
lingsgesprek gevoerd. Daartoe is de procedure
van back-up bij afwezigheid zijn de doelstellingen
worden teruggebracht.
vermijdbare stops. De teamcoördinatoren hebben
aangepast aan de afspraken die binnen het concern
die we hiermee beogen.
een voortrekkersrol in genoemde projecten
gemaakt zijn. Alle leidinggevenden hebben hiertoe
gekregen.
een training gevolgd.
Vooralsnog biedt het komende jaar meer dan
In de Nabewerking is gewerkt aan meer proces-
Er werden trainingen gegeven op het gebied van
veranderingen die zowel de markt, de organisatie
voldoende uitdagingen.
beheersing en kwaliteitsverbetering.
bedrijfshulpverlening, zoals EHBO, brandpreventie
als de technologie vragen. Daarnaast is het van
In 2005 zullen de consequenties van de invoering
twee identieke teams. Onderlinge uitwisselbaarheid,
van DiMS! Enterprise helder moeten worden.
Doelstelling van het opleidingsbeleid is dat medewerkers tijdig bijgeschoold zijn om in te spelen op
De Technische Dienst ondersteunde in 2004 het
en voorlichting Arbo en Milieu. De afdelingen F&E,
belang dat medewerkers in bepaalde functies zo
ROTO SMEETS DIEPDRUK
verbeteren van het productieproces en het voor-
Ordermanagement en HR hebben een informatiebij-
breed mogelijk inzetbaar zijn om de flexibiliteit
Een van de uitgangspunten van het verbeterproject
bereiden op de komst van pers 23.
eenkomst bijgewoond over beeldschermwerkzaam-
binnen de organisatie te vergroten. Voorwaarde is
heden.
wel dat de medewerkers de benodigde kennis en/of
Roto Smeets Sterker was het tot stand brengen van
48
De Nabewerking nam succesvol een nieuwe
één diepdrukcapaciteit voor de markt. Dat betekende
Naast een aantal bijscholingstrajecten, technische
intern een nauwere samenwerking tussen de beide
IT-opleidingen, vakopleiding zoals heftruck-
vaardigheden in huis hebben.
49
De koppeling tussen de beoordelingsgesprekken en
SENEFELDER MISSET
de IJssel en van de vestiging Breda in
Per 1 november 2004 is algemeen directeur Markus
het vaststellen van de opleidingsplannen op afde-
In 2004 stond de bedrijfsvoering ook in het teken
PlantijnCasparie Eindhoven.
Bos teruggetreden als bestuurder van de vennoot-
lings- c.q. persoonsniveau is in 2004 gemaakt.
van voortdurende verbetering van mens en
schap RSDB en als algemeen directeur van
organisatie. Dit is zichtbaar in de technologische
Een tweede reorganisatieronde betrof het integreren
PlantijnCasparie. Tot 1 mei 2005 is hij als adviseur
Afgelopen jaar is veel tijd en energie gestoken in
ontwikkelingen, organisatie en verdeling van werk
van activiteiten van de vestigingen PlantijnCasparie
verbonden aan de vennootschap RSDB. De verant-
opleiding van leidinggevenden van verschillende
(ploegenindeling, werktijden) en de aandacht voor
Heerhugowaard, Hilversum en Logistiek/Rotterdam
woordelijkheid voor PlantijnCasparie is vooralsnog
afdelingen, zodat sneller en effectiever gereageerd
het individueel functioneren alsmede de samen-
in de PlantijnCasparie- vestigingen in Almere,
overgenomen door John Caris, bestuurder van de
kan worden op problemen in de productie.
werking.
Amsterdam, Deventer, Purmerend, Utrecht en
vennootschap.
Zwolle. Tevens werd de omvang van de holding van ROTO SMEETS WEERT
Verschillende medewerkers maakten gebruik van
PlantijnCasparie in Nijkerk teruggebracht.
4.3.3. MEDIA PARTNERS
Het aantal medewerkers is door de uitvoering van
de VUT. Er zijn voor deze functies nieuwe leerling-
Roto Smeets Sterker en het opheffen van de Reproactiviteit binnen de prepress verder gedaald.
drukkers geworven die het potentieel hebben uit te
Begin 2004 werd het sluitingsproces van
In 2004 is onder de noemer ‘Media Partners zake-
groeien tot allround inzetbare drukker. De uitbrei-
Heerhugowaard, Schiedam-Rotterdam, Vlaardingen,
lijker’ gekeken naar de opstelling richting klanten
dingsinvestering in een verzamelhechter betekende
Breda, Logistiek/Rotterdam en Hilversum afgerond.
(in- en extern) en de consequenties ervan voor de
Met de ondernemingsraad werden advies- en
ook werving van medewerkers voor de afdeling
Daarbij konden veel medewerkers intern worden
instelling en het functioneren van Media Partners.
instemmingsaanvragen behandeld. Instemming
Nabewerking. Er is gekozen voor het aantrekken
herplaatst en vonden veel medewerkers een nieuwe
werd verkregen voor werktijdaanpassingen op de
van leerlingen met passende technische vaardig-
baan buiten de groep.
In 2004 is gestart met het houden van begeleidings-
afdelingen Nabewerking, Magazijn en Expeditie,
heden en ontwikkelpotentieel. De organisatie kent
Naast de afronding van eerder gestarte reorganisa-
gesprekken op basis van competentiedenken.
Prepress en Press. Voorstellen hiertoe zijn in
een stabiel personeelsbestand.
ties, integraties en sluitingen stonden in 2004
Voor functies zijn functieprofielen gemaakt. Doel,
aanvullende lokale reorganisaties centraal om de
positionering, resultaatgebieden en daarbij
financiële situatie van PlantijnCasparie te verbeteren.
behorende belangrijke competenties zijn vast-
overleg tussen leiding en medewerkers tot stand gekomen. Alle werktijdenwijzigingen betekenen dat
De competenties van onze medewerkers zijn van
beter wordt aangesloten op de eisen van de markt.
essentieel belang voor de organisatie en de
De adviesaanvragen hadden betrekking op organi-
resultaten. Eén van de middelen om de benodigde en
In oktober 2004 heeft de Raad van Bestuur
Een positief project waarbij door zowel leiding-
satiewijzigingen binnen de afdelingen Press,
aanwezige competenties op elkaar af te stemmen is
aangekondigd op basis van strategische keuzes de
gevenden als medewerkers werd aangegeven dat
Afterpress en TD en op investeringen met personele
het voeren van functioneringsgesprekken, hetgeen in
PlantijnCasparie-drukkerijen en de daaraan
het een goed middel is om onderwerpen over de
consequenties.
2004 binnen alle afdelingen heeft plaatsgevonden.
gelieerde activiteiten te vervreemden. Prepublishing
organisatie en het functioneren ervan concreter en
Competentiemanagement zal gebruikt worden om
en DM bedrijven van PlantijnCasparie worden
bespreekbaarder te maken. Op basis van de
invulling te geven aan de HR-instrumenten.
geïntegreerd in de business line Marketing
gesprekken kunnen groei- en opleidingsplannen
Communications. Dit integratieproces wordt in
worden geconcretiseerd.
In de Nabewerking werden hecht- en sealmachines verplaatst en zijn productiehallen opnieuw ingericht. Daarnaast waren er bouwtechnische
4.3.2. PLANTIJNCASPARIE
voorbereidingen voor Pers 751, die medio 2005 in
In 2003 is bij PlantijnCasparie een vergaande
gebruik wordt genomen.
reorganisatie gestart. Het jaar 2004 stond vooral in
Aan het einde van het jaar, in november 2004, is
en zijn er voor bijscholing redactionele cursussen
het teken van de afronding daarvan. Reden voor de
er een reorganisatie aangekondigd bij Ten Klei,
georganiseerd.
Op verschillende plaatsen in de organisatie wordt
reorganisatie was de onverminderde stagnatie van
gevestigd in Purmerend. Deze reorganisatie zal in
nagedacht over een leeftijdsbewust personeelsbeleid.
de vraag en een ruim capaciteitsaanbod in de voor
de eerste maanden van 2005 worden afgerond.
Media Partners heeft in 2004 voor alle medewerkers
Roto Smeets Weert participeert, namens RSDB, in
PlantijnCasparie relevante markt(en). Gevolg was
Het overleg met de groepsondernemingsraad van
een Media Partners Event georganiseerd.
het Lerend Netwerk van TNO/GOC.
een aanhoudende, ongekend felle prijsconcurrentie.
PlantijnCasparie en de decentrale ondernemings-
Doelstelling van het event was de onderlinge
Het pakket van maatregelen zou naar de toen
raden is constructief verlopen. Voorstellen werden
samenwerking tussen de verschillende mede-
Evenals in voorafgaande jaren werd er op de
geldende marktinzichten moeten leiden tot herstel
kritisch beoordeeld en hebben meerdere keren
werkers te bevorderen en bewuster om te gaan met
afdeling Press en de afdeling Nabewerking
van de winstgevendheid van de activiteiten van
geleid tot aanvullende inzichten aan beide kanten.
de dienstverlening in/extern.
geïnvesteerd in technische vakopleidingen om het
PlantijnCasparie over 2004. Binnen het management van de business units
4.4. CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD
vakmanschap ook voor de toekomst op peil te houden.
50
gelegd.
2005 uitgevoerd. In 2004 zijn veel individuele opleidingen gevolgd
De reorganisatie betrof de sluiting van Henkes
hebben diverse verschuivingen plaatsgevonden.
Senefelder in Purmerend, de desinvestering van
In de business units Capelle aan de IJssel, Almere
In de Centrale Ondernemingsraad (COR) van RSDB
PlantijnCasparie-vestigingen in Maastricht en
en Utrecht zijn nieuwe directeuren benoemd, allen
zitten vertegenwoordigers van de ondernemings-
Apeldoorn en het besluit tot integratie van de
afkomstig uit de eigen organisatie. Bij
raden van de vijf grote Roto Smeets-drukkerijen,
PlantijnCasparie-vestigingen Vlaardingen en
PlantijnCasparie Holding is een nieuwe commercieel
vertegenwoordigers van de Groepsondernemings-
Schiedam-Rotterdam in PlantijnCasparie Capelle aan
directeur aangesteld.
raad van PlantijnCasparie en één vertegenwoordiger
51
van zowel Media Partners, Roto Smeets Grafische
kactiviteiten en de bijbehorende dienstverlening
aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders
Tegelijk is er instroom nodig met het oog op de
Nabewerking als RSDB Holding. In totaal telt de
niet op te nemen in de business line ‘Print
voor te dragen kandidaten.
toekomst van het bedrijf. Het is dus een gemeen-
COR twintig leden.
Productions’, maar te vervreemden, bleek een
De per 1 oktober in werking getreden Structuurwet
schappelijk belang van werkgever en werknemers
Per jaar zijn er zes overlegvergaderingen met de
keuze te zijn die binnen het vertegenwoordigend
brengt met zich mee dat de COR een voordracht
om hierover goede afspraken te maken. Tijdens een
bestuurder en is er achtmaal een algemene COR-
overleg veel discussie opriep.
kan doen voor een derde van het aantal commissa-
studiedag op 18 november hebben HR-managers en
vergadering. Elk jaar zijn er diverse bijeenkomsten
Een gezamenlijke COR/GOR-commissie boog zich
rissenplaatsen. Dit is bij RSDB één zetel. ‘Weer een
de COR een aantal elementen besproken die een rol
over actuele thema’s of onderwerpen waarvoor een
over dit onderwerp, sprak met verschillende
nieuwe ervaring voor de COR, maar passend bij een
spelen bij een leeftijdsbewust personeelsbeleid.
adviesaanvraag is ingediend. Een volledig overzicht
mensen uit de organisatie en probeerde de
volwassen vertegenwoordigend overleg’, zo stond
Afgesproken is in 2005 hieraan een vervolg te
treft u aan in 4.4.2.
discussies af te ronden met een eenduidig
in Cordiaal - het interne communicatiebulletin van
geven in de vorm van concrete plannen.
preadvies aan de COR. Dat bleek niet zo
de COR - te lezen.
4.4.1. COR IN 2004
gemakkelijk te zijn. Veel vragen werden er COR KIJKT NAAR ZICHZELF
De COR probeert de grote lijnen te volgen van
De COR streeft ernaar de vergaderingen goed te
meer te kiezen voor het aanbieden van zowel
Vaak organiseert de COR een studiedag naar
projecten binnen RSDB. Zo heeft de COR in januari
benutten en onderwerpen die aan de orde zijn
rotatie- als (industrieel) vellenwerk? Technologische
aanleiding van een actueel beleidsmatig thema. Op
2004 een presentatie bijgewoond over de mogelijk-
grondig te bespreken. Dat betekent dat COR-leden
ontwikkelingen vragen voortdurend aanpassingen
17 en 18 juni is de COR op cursus gegaan om over
heden van DiMS! Enterprise. De impact van DiMS!
niet bang zijn om stevig in discussie te gaan om
in werkwijze, organisatie en investeringen als je als
zichzelf te praten. De aanleiding had overigens wel
Enterprise op werkplekken van mensen zal vanaf
zaken helder te krijgen. Uiteraard zijn er ook onder-
concern aan de top wilt blijven. Op hoeveel
met de ontwikkelingen binnen RSDB op zich te
2005 zichtbaar gaan worden en zal dus ook onder-
werpen waarover heel inhoudelijk wordt vergaderd,
terreinen kun je dat bijbenen?
maken: RSDB is als organisatie bezig met een
werp van gesprek zijn in de COR.
zoals het gedetailleerd doornemen van een nieuwe
veranderingsproces. Vraag is wat het eindplaatje
regeling. Daarbij zijn de taken vaak toebedeeld aan
Diverse onderwerpen werden van verschillende
wordt en hoe het vertegenwoordigend overleg kan
De commissie HRM volgt de ontwikkeling van een
een van de commissies van de COR. Ook in 2005
kanten belicht, en dat leidde niet tot een door
inspelen op de ontwikkelingen. Wat moeten in de
structuur voor beroepsopleidingen binnen Roto
zal de COR zich inzetten voor een inhoudelijk
iedereen van harte ondersteunde conclusie. Wat de
toekomst de aandachtsgebieden van de COR zijn?
Smeets. Bedoeling is dat met in- en externe mensen
debat.
COR wel vaststelde was dat de Raad van Bestuur
Hoe kun je kwaliteit en professionaliteit bewaken?
opleidingen verzorgd worden. Vast agendapunt is in
veel elementen heeft meegewogen in haar besluit-
Kan de eigen efficiency worden aangescherpt?
2004 ook het arbeidsongeschiktheidsbeleid geweest.
BUSINESS LINES: EEN STEVIGE DISCUSSIE
vormingsproces. De COR heeft in haar advies van
Op 19 oktober zijn de Dagelijkse Besturen van de
21 december aangegeven dat zij de keus van de
LEEFTIJDSBEWUST PERSONEELSBELEID
REGELINGEN
COR en de GOR PlantijnCasparie geïnformeerd over
Raad van Bestuur om zich te concentreren op de
Sinds 2003 staat dit onderwerp op de agenda van
In 2004 zijn enkele regelingen aangepast aan de
de voorgenomen aanpassingen in de strategische
uitbouw van de positie als producent van rotatie-
de COR. Ook in de Roto Smeets-bedrijven zijn
actualiteit. Het betreft de reiskostenregeling, de
ontwikkelrichting van RSDB. In de overlegvergade-
werk accepteert. Dat betekent dat de COR ook
ondernemingsraden bezig met het concretiseren
tekst van de spaarloonregeling, de telefoonkosten-
ring van 27 oktober heeft de COR hierover een
accepteert dat gezocht wordt naar een goede
van een leeftijdsbewust personeelsbeleid.
regeling en het reglement internet- en e-mailge-
adviesaanvraag ontvangen.
positionering van de vellenbedrijven van
Er zijn nog geen concrete resultaten gemeld uit het
bruik. Niets te vertellen had de COR over de PC-
Bij de behandeling in mei 2003 van het Middellange
PlantijnCasparie. In haar advies heeft de COR een
overleg tussen COR en bestuurder. Belangrijk is wel
privé-regeling, die in september door de minister
Termijnplan 2003-2005 werd aangegeven dat RSDB
aantal punten aangegeven die voor hem belangrijk
dat het onderwerp goed op de agenda staat. Ook in
werd afgeschaft.
wil transformeren van drie merken naar een ‘print’-
zijn bij het beoordelen van een adviesaanvraag over
publicaties van onder andere het Grafische
en ‘non-print’-dienstverlener in de informatie- en
een feitelijk voorgenomen vervreemding.
Opleidingscentrum en in de eerste Cordiaal van
In september heeft de COR instemming verleend
2004 kwam dit onderwerp aan de orde.
aan een nieuwe regeling, de klokkenluiderregeling.
communicatie-industrie. Gezien de bewegingen in de markt, de veranderingen in de techniek en de
VOORDRACHT VOOR RAAD VAN COMMISSARISSEN
activiteiten van RSDB herkende de COR deze
In februari heeft de COR een positieve reactie
Hoewel leeftijdsbewust personeelsbeleid gericht
maken van vermoedens van misstanden - ‘illegale
ontwikkeling.
gegeven op het voornemen van de Raad van
moet zijn op alle leeftijdscategorieën, is er in een
of immorele praktijken’ - in een bedrijf of instelling,
In oktober 2004 heeft de Raad van Bestuur formeel
Commissarissen om de heer drs A.P. Lugt te
aantal RSDB-bedrijven, vooral de Roto Smeets-
waarbij een maatschappelijk belang in het geding
bevestigd dat het concern zich gaat ontwikkelen in
herbenoemen voor een nieuwe zittingstermijn in de
bedrijven, behoefte aan een ouderenbeleid. De
is. Klokkenluiden kan zowel voor de betrokken
de richting van de business lines ‘Print Productions’
Raad en de heer H.C.A. Groenen te benoemen als
gemiddelde leeftijd in de bedrijven neemt toe.
medewerker als voor het bedrijf grote gevolgen
en ‘Marketing Communications’. De COR heeft
nieuw lid.
Ouderen worden geacht langer door te werken dan
hebben. De Stichting van de Arbeid heeft een
een aantal jaren geleden verwacht werd.
gedragscode ontwikkeld die houvast biedt bij de te
positief gereageerd op de keuze van RSDB om haar
52
PROJECTEN
opgeworpen, zoals: doet RSDB er goed aan niet
Bij klokkenluiden gaat het om het extern bekend-
positie op deze vakgebieden uit te bouwen. In
De COR heeft ook aangegeven bij een mogelijke
Sommigen zullen dat prima vinden, voor anderen
volgen procedure. RSDB heeft op basis van deze
2005 zal het beleidsplan voor de business line
vacature in de Raad van Commissarissen in 2005
wordt dat zwaar. Er is door de daling van het aantal
code een regeling vastgesteld.
‘Marketing Communications’ besproken worden.
gebruik te willen maken van zijn recht van aanbe-
werknemers, een trend die al jaren aan de gang is,
De aankondiging van het voornemen de vellendru-
veling over de door de Raad van Commissarissen
sprake van een beperkte instroom van jongeren.
53
Dhr M. Ungheretti, voorzitter Centrale Ondernemingsraad RSDB
“De grafische industrie is lange tijd een gesloten branche geweest. In mijn bijna veertig jaar bij het bedrijf heb ik uiteraard nagenoeg alle ontwikkelingen van dichtbij meegemaakt. Vanaf de tijd dat er nog veel handmatig werk werd gedaan en dat de typograaf nog in stofjas en met stropdas liep! Het was ook de tijd waarin er nauwelijks behoefte bestond om de mensen goed te informeren. Er was een goed stelsel van regelingen, en daarover viel weinig uit te leggen. Pas met de introductie van revolutionaire technische ontwikkelingen in de grafische industrie kreeg je ook meer aandacht voor communicatie over de sociale aspecten in het bedrijf en de Arbo- en milieumaatregelen. De COR heeft de rol van waakhond in de organisatie. De Raad van Bestuur wordt bij de wet verplicht belangrijke ontwikkelingen met ons te delen; dat draagt bij aan een verdere transparantie. Als voorzitter van de COR heb ik samen met een aantal mensen aan de wieg gestaan van het Sociaal Jaarverslag en Cordiaal, het blad van de COR. Verder publiceert het concern jaarlijks een milieuverslag, waardoor het bedrijf voor veel mensen transparanter en completer is geworden. Het heeft bijgedragen tot een beter milieubesef. Ik vind de communicatie vanuit RSDB redelijk goed. Je moet wel steeds overwegen: wat willen de mensen weten? Als bedrijf dien je alert te blijven op de communicatiebehoefte van de diverse doelgroepen. Mijn visie is dat er voldoende media bestaan en dat er genoeg informatie is, maar dat er wellicht meer gesegmenteerd kan worden. Ik bedoel: de man aan de persen wil toch andere dingen weten dan een accountmanager. Een project als DiMS! Enterprise is slechts voor een kleine groep interessant, dus daar moet je niet iedereen mee vermoeien.”
54
4.4.2 OVERZICHT VERGADERINGEN
INFORMATIE/OVERLEG IN 2004 OVER
4.4.3. SAMENSTELLING COR PER 1 FEBRUARI 2005
– Strategie RSDB – COR: 8
– Ontwikkelingen RSG, PCG en MPG
Roto Smeets
– overlegvergadering met bestuurder: 6
– Financiële verslagen RSDB
– Roto Smeets
– Richtlijnen financiële verslaggeving VASTE COMMISSIES:
– Corporate Governance
– Commissie Personeel en Organisatie: 9
– Wijziging structuurwet
– Commissie Financiën, Economie en Techniek: 3
– ICT-ontwikkelingen
– Dagelijks Bestuur: 9
– DiMS! Enterprise – Organisatieontwikkelingen
Hans Wijnstra – Roto Smeets Deventer Johan Koning Roman Zand Scholten – Roto Smeets Etten Ruud Pertijs
VOORBEREIDINGSCOMMISSIES:
– Inrichting inkooporganisatie
– Commissie Inkoop: 1
– Benoemingen
– Commissie Roto Smeets Groep: 2
– Ecobalans en energiebeleid
Ronald Achterbergh
– Commissie Opleidingen: 2
– Grafimedia CAO
Jaap Berg
– (subgroepen) COR/GOR-commissie: 11
– Sociaal Jaarverslag RSDB – HR-organisatie
Theo de Wit – Roto Smeets Utrecht
– Roto Smeets Weert Hans Braam
OVERIGE BIJEENKOMSTEN
– Standaard arbeidsovereenkomsten
– RvB, leden Maurickgroep COR: 1
– Strategische personeelsplanning
– Senefelder Misset
– DB met kandidaat RvC-leden: 2
– Leeftijdsbewust personeelsbeleid
Antoon Aalbers
– afvaardiging COR met FNV Kiem: 1
– Structuur beroepsopleidingen
– managementbijeenkomst (afvaardiging COR): 1
– Competentiemanagement
– aandeelhoudersvergadering (afvaardiging COR): 1
– Functionerings/beoordelingsgesprekken
– studiedagen COR: 2
– Personeelsinformatiesysteem – Persoonlijk Inkomens- en Voorzieningenoverzicht
Cees van der Eerden
Henk Heebing – RS Nabewerking Henk van Gog PlantijnCasparie
ADVIESAANVRAGEN 2004
– Reglement functiewaardering
Theo Herweijer
Inrichting inkooporganisatie - januari
– CAO-overleg
Dirk Pathuis
Inrichting salarisadministratie - januari
– Overheidsbeleid ZW/WAO/WW/VUT/prepensioen/
Reinder Sierksma
Strategische ontwikkelrichting RSDB - december
levensloop – Bedrijfsspaarregeling
INSTEMMINGSAANVRAGEN 2004
– Reiskostenvergoeding
Contract Arbodienst - januari
– Telefoonkostenvergoeding
Aanpassing excedent pensioenregeling - juni
– Sociaal Voorzieningsfonds
Klokkenluiderregeling - september
– Regeling vergoeding kinderopvang – Feestdagenprotocol
AANTAL INFORMATIEBULLETINS
– PC-privé-regeling
Cordiaal, toegestuurd aan elke werknemer: 4
– Excedent pensioenregeling
COR-bulletins op Infonet: 6
– Excedent prepensioenregeling – Evaluatie regeling internet- en e-mailgebruik
Marcel van Veen Sjang de Vooght Media Partners Marko Cortel RSDB Holding Mario Ungheretti Ambtelijk secretaris Lidy Stevens
– Rookbeleid – Ziekteverzuimontwikkelingen – Ziektekostenverzekering – Ziekteverzuimpreventie – Masterplan arbeidsongeschiktheidsbeleid – Werkgelegenheidsplan – Update Handboek Arbeidsvoorwaarden – Infonetzuilen
56
57
5. ZORG VOOR HET MILIEU
Papier, inkt, energie en water vormen de bulk van
TOEKOMST
RSDB beschouwt een milieuzorgsysteem, dat moet
de grondstof van alle drukkerijbedrijven. Daarnaast
RSDB let scherp op nieuwe processen en technieken
voldoen aan daarvoor geldende nationale en inter-
RSDB hecht waarde aan het milieu en de daarmee
kopen de offsetbedrijven aluminiumplaten in voor
die ook een verdere verbetering van de milieu-
nationale eisen, als belangrijk middel om uitvoering
samenhangende aspecten en heeft een professio-
de vervaardiging van drukvormen. In het productie-
prestaties mogelijk maken. In de afgelopen jaren
aan haar milieubeleid te geven.
nele stafafdeling Milieu. RSDB is niet verplicht tot
proces worden voorts diverse hulpstoffen, waar-
was de digitalisering van het prepress traject,
RSDB verplicht zich tot een continue inspanning om
een publieke milieuverslaglegging, maar voelt als
onder schoonmaakmiddelen, ingezet.
oftewel ‘Computer to plate’- techniek (CTP), een
de milieuprestaties te verbeteren. De zogenaamde
5.1. RSDB EN HET MILIEU
grote speler in Nederland en Europa wel een morele
voorbeeld van zo’n belangrijke ontwikkeling. Een
Ecobalans is een hulpmiddel om die prestaties in
verplichting. Laten zien wat je doet, waar je staat
2004
meer recent voorbeeld is het volautomatisch
kaart te brengen. RSDB wil waar mogelijk meer
en waar je naar toe wil, dat is de gedachte.
Er zijn milieuaspecten waarop in alle openheid
doseringssysteem GMI. Er vindt hier een continue
doen dan wat wettelijk verplicht is. Uiteraard voor
geconstateerd kan worden dat we nog niet
fotografische bewaking plaats van de bedrukking op
zover de vrijwillige maatregelen een gezonde
Het zwaartepunt van de milieuzorg binnen RSDB
voldoende presteren, maar daar liggen de doelstel-
de uitkomende papierbaan, met een voortdurende
relatie hebben tot het te behalen nut en passen
ligt op de drukkerijbedrijven, omdat daar milieu-
lingen voor de komende jaren. Over 2004 is weer
terugkoppeling naar de inktdosering. Voordelen: het
binnen de rendementsdoelstellingen. Prioriteit
aspecten in het bijzonder spelen. RSDB heeft in
goed nieuws te melden. Op veruit de meeste
drukwerk is sneller op kleur waardoor minder
hebben die maatregelen die een meervoudig effect
Nederland vijf rotatiedrukkerijen (diepdruk- en
milieuaspecten hebben de rotatiedrukkerijen het als
papierinschiet, een optimale dosering waardoor
sorteren: dus behalve op 'milieu' ook op gebieden
offsetbedrijven). Daarbuiten bevindt zich één
groep stukken beter gedaan dan in 2003. Waar het
lager gebruik van inkt en vochtwatertoevoegingen
als veiligheid, gezondheid, welzijn, kwaliteit en
rotatiedrukkerij, in Hongarije, waarin de onder-
vooral op aankomt is procesbeheersing. In het
en minder afval door weinig afgekeurd product. In
efficiency.
neming een 85% deelname heeft. RSDB telde in 2004
verleden werd vrij exclusief op ‘milieu’ gestuurd,
2004 plukte één bedrijf de vruchten van de instal-
Streven naar verbetering betekent ook dat RSDB
nog tien, in Nederland gevestigde vellenoffset-
maar nu is dat vooral gericht op proces. Het mes
latie van GMI in 2003; twee rotatiebedrijven gingen
zich actief inzet bij het zoeken naar minder milieu-
bedrijven van PlantijnCasparie. In het najaar van
snijdt dan doorgaans aan veel kanten tegelijk, ook
in 2004 tot introductie over en zullen de voordelen
belastende bedrijfsprocessen. Ze ondersteunt en
2004 werd aangekondigd dat de PlantijnCasparie
op milieugebied. Zo levert een perfect beheerst,
hiervan in de komende jaren kunnen zien.
stimuleert daarnaast ontwikkelingen bij de papier-
vestigingen in verband met de strategische herori-
efficiënt drukproces een enorme kostenbesparing
ëntatie van RSDB in 2005 zouden worden
op, terwijl het verminderde papierverbruik, een
Los van nieuwe technische mogelijkheden, die zich
ervoor te zorgen dat het ingekochte papier een zo
vervreemd. Deze situatie en begrip voor het feit dat
kleiner aantal storingen aan de pers en een lager
waarschijnlijk ook weer in de toekomst zullen
gunstig mogelijk 'milieuverleden' heeft. Duurzame
vanuit deze vestigingen niet alle informatie tijdig
energieverbruik ook pure milieuwinst is.
aandienen, kunnen verbeteringen ook bereikt
houtwinning en de registratie van de herkomst van
worden door een voortschrijdende procesbeheer-
het vezelmateriaal zijn belangrijke aspecten bij de
aangeleverd zou kunnen worden, heeft ons doen
58
industrie, een belangrijke toeleverancier. Dit om
besluiten de gegevens over 2004 van deze vesti-
IN DE VINGERS
sing. Dat er ook op dit vlak mogelijkheden liggen,
keuze van toeleveranciers van papier. Aan de zijde
gingen niet mee te nemen in dit verslag. Daar waar
Het belang van procesbeheersing is ook zichtbaar
werd in 2004 duidelijk geïllustreerd door de
van haar eigen afzet wil RSDB nadelige bijeffecten
van toepassing, zijn de gegevens hierop aangepast.
bij de introductie van nieuwe techniek. Zelden is
prestaties van de twee diepdrukkerijen. Naar
van producten, verpakkingen en diensten tot het
die techniek een direct werkend wondermiddel dat
verwachting zullen in 2005 ook de andere rotatie-
uiterste beperken of uitsluiten.
ROTATIEBEDRIJVEN
met een druk op de knop ‘aan’ gezet kan worden.
bedrijven via dit spoor hun prestaties verbeteren.
RSDB geeft alle werknemers de vereiste voorlichting
In een rotatiebedrijf loopt het te bedrukken papier
Het kost alle aandacht van de bemanning om uit te
vanaf een papierrol de rotatiepers in. Bij passage
vinden hoe in de nieuwe situatie het proces
van cilinders die zijn voorzien van drukvormen
bijgestuurd kan worden. In eerste instantie kan het
wordt de papierbaan met inkt bedrukt. De rotatie-
daardoor bijna averechts werken op de milieu-
bedrijven bedienen de nationale en internationale
prestaties. In 2004 zagen we dat twee bedrijven in
markt van postordercatalogi, retaildrukwerk,
een nieuw volautomatisch inktdoseringssysteem
directories, sponsored magazines en tijdschriften.
investeerden wat niet direct tot het beoogde effect
MILIEUBELEIDSVERKLARING
De overheid heeft het milieubeleid in Nederland
Grofweg een derde van het drukwerk is bestemd
leidde. Maar met een sterke ‘drive’ om dat proces
RSDB heeft haar milieubeleid verwoord in de RSDB
vormgegeven in het Nationaal Milieubeleidsplan
voor het buitenland, onder meer Engeland,
perfect in de vingers te krijgen is zoiets uiteindelijk
Milieubeleidsverklaring (zie pag. 71). De bedrijven
(NMP1 t/m NMP 4). In deze plannen verschenen de
Verenigde Staten, België, Zweden, Duitsland,
slechts een tijdelijke investering om vervolgens een
van RSDB onderschrijven deze als zijnde hun eigen
algemene doelstellingen om de verontreiniging van
Denemarken en Frankrijk. Vellenoffsetbedrijven
veel grotere sprong voorwaarts te maken. Een
milieubeleidsverklaring. In de milieubeleids-
het milieu terug te dringen. De overheid heeft voor
drukken voor de veelal regionale en landelijke
bedrijf dat die investering een jaar eerder deed
verklaring wordt de zorg voor veiligheid, gezond-
het uitvoeren van het beleid een vertaling naar
zakelijke markt.
draaide in 2004 uitstekend! Een van de drukkerijen
heid en welzijn bestempeld tot integraal onderdeel
groepen van bedrijven het zgn. doelgroepenbeleid
Voorafgaand aan het drukken vinden prepress
is in 2004 nog verder gegaan in standaardisering
van het ondernemingsbeleid. Het milieubeleid richt
gemaakt. Daarbij worden de algemene doelstel-
activiteiten plaats: tekst- en beeldopmaak en druk-
van papierformaten. De efficiency in het bedrijf
zich op het voorkomen van verontreiniging en
lingen uit de plannen omgezet in concrete
vormvervaardiging. Na het drukken is er de
neemt daardoor sterk toe. Dit sterkt ons in de
hinder voor de omgeving. Deze zorg houdt ook in
doelstellingen en maatregelen. Een aantal doel-
nabewerking: afwerken van drukwerk d.m.v.
overtuiging dat we op de juiste manier aan
dat effectief gebruik wordt gemaakt van grond-
groepen heeft een Milieubeleidsovereenkomst ofwel
snijden, vouwen, lijmen e.d. en expeditie.
verbeteringen werken.
stoffen en energie.
convenant met de overheid afgesloten. Zo ook het
en moedigt deelname aan relevante opleidingen 5.2. MILIEUBELEID, INSTRUMENTEN EN MAATREGELEN
aan. Ze informeert interne en externe betrokkenen en belangstellenden over de mate van milieubelasting en ontwikkelingen daarin.
5.2.1. MILIEUBELEID MILIEUBELEIDSOVEREENKOMST
59
Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen/
gebrachte papieren en kartonnen verpakkingen als
bepalen van de emissie van een aantal stoffen naar
De RSDB-bedrijven kunnen als ‘verwante’ bedrijven
KVGO, waarvan RSDB lid is. RSDB heeft een bijdrage
materiaal kan worden hergebruikt. De doelstel-
de lucht en bemonstering van spoelwater dat uit
binnen één drukkerijgroep ook in alle openheid hun
geleverd aan het opstellen van dit convenant voor
lingen gelden voor de branche als geheel, maar van
het prepress-proces op het riool wordt geloosd. Bij
gekozen oplossingen en milieuprestaties verge-
de grafische bedrijfstak en participeert actief in de
ieder bedrijf wordt een inspanning gevraagd ten
een aantal bedrijven speelt ook een meetverplich-
lijken en met die benchmarking hun performance
verdere begeleiding ervan. De huidige Milieubeleids-
einde de reductie te halen. Om te beginnen
ting waarmee de bodemkwaliteit rond opslagtanks
verbeteren. Naar buiten toe behartigt RSDB haar
overeenkomst loopt van 1993 tot en met 2010.
registreren alle bedrijven hoeveel verpakkings-
in de gaten wordt gehouden.
eigen belangen en, meer algemeen, die van de
RSDB verwacht dat de overeenkomsten met de
materialen er jaarlijks worden ingekocht en ingezet
overheid ook in de toekomst in de vorm van
op de Nederlandse markt en hoeveel er als afval ter
Sommige RSDB-bedrijven beschikken over een
nationale en internationale overleggen kan ze
convenanten met doelstellingen op brancheniveau
recycling wordt afgevoerd. Voor kunststoffen geldt
vergunning in het kader van de Wet Verontreiniging
vroegtijdig inhaken op veranderende wet- en
zullen worden afgesloten.
dat ook de hoeveelheden die de bedrijven jaarlijks
Oppervlaktewateren (Wvo). Zij zuiveren hun afval-
regelgeving.
Om een indruk te geven van de reikwijdte van de
exporteren worden bijgehouden.
water in een eigen zuiveringsinstallatie, waarna ze
afspraken in het huidige convenant: ze betreffen,
Na het behalen van de doelstellingen van het
het behandelde water in het riool brengen.
onder meer, zilverterugwinning (repro), gebruik van
Verpakkingsconvenant II, dat liep tot 2001, vraagt
bepaalde schoonmaakmiddelen en andere vluchtige
een verdere reductie verhoudingsgewijs meer
Bij bedrijven die grondwater oppompen is die
groep ingevoerd in 1994, is een massabalans die
hulpstoffen, reduceren van het volumepercentage
inspanning en creativiteit. Temeer omdat klanten
onttrekking in een provinciale vergunning geregeld.
alle in- en uitgaande materiaalstromen, plus energie
isopropylalcohol/IPA, maatregelen op het gebied
steeds meer eisen stellen aan de verpakking van de
van gevaarlijk- en bedrijfsafval, voorschriften voor
eindproducten, vaak het sealen in plastic folie, om
CALAMITEITENAFHANDELING
validatie van de door RSDB aangeleverde gegevens
opslag gevaarlijke stoffen en maatregelen om het
bijvoorbeeld CD-Roms, extra bijlagen of andere
Wanneer uit controles zou blijken dat toegestane
gebeurt door het Instituut voor Toegepaste Milieu-
risico van bodemverontreiniging te beperken. De
producten toe te voegen. Ook eisen van het post-
concentraties worden overschreden, of in het geval
Economie (TME) dat gespecialiseerd is in de
eerste periode 1993-2000 is met positief resultaat
bedrijf en alternatieve aanbieders gaan meespelen:
van andere bijzondere situaties, nemen de
economie en management van milieu en natuurlijke
afgerond: de drukkerijen hebben de doelstellingen
ze verlangen bundeling en dus verpakking van
bedrijven onmiddellijk actie om de oorzaak tegen te
hulpbronnen. De Ecobalans presenteert de stromen
gerealiseerd. De RSDB-bedrijven zijn inmiddels aan
producten op looproute ('e-Sort'). Dit neemt niet
gaan. In alle gevallen stellen zij ook de vergunning-
voor de afzonderlijke RSDB-bedrijven en voor RSDB
de slag met de afspraken voor de periode 2000-
weg dat RSDB-bedrijven op verpakkingengebied
verlener van de gebeurtenissen en daarop volgende
als geheel. Het is niet alleen een registratiemiddel.
2010 om ook deze tranche tot een succes te maken.
'tegen de stroom in' maatregelen nemen, bijvoor-
verbeteracties op de hoogte.
Als de prestaties zo goed in getallen ‘gevangen’
Ten aanzien van de emissie van vluchtige organische
beeld door materiaalkeuze, om het negatieve
Voor het geval zich ernstige calamiteiten voordoen
zijn, is het ook mogelijk precieze doelen te stellen
stoffen (VOS) heeft de overheid, vanwege inter-
milieueffect van deze ontwikkelingen zo veel
hebben de bedrijven bedrijfsnoodplannen klaar
met actieplannen waarvan ook de effecten goed
nationale klimaatafspraken (Kyoto), van de
mogelijk tegen te gaan.
liggen. Het personeel is hierop geïnstrueerd en
meetbaar zullen zijn. Omdat de Ecobalans de
branches een extra reductie van 35% tot 2010
In 2004 heeft RSDB deelgenomen aan besprekingen
intern zijn bedrijfshulpverleners opgeleid.
gehele stoffenhuishouding van de bedrijven laat
gevraagd. De toezegging van de grafische
over een eventueel vervolg op het convenant en
bedrijfstak om deze te verwezenlijken wordt door
over de vraag of in de toekomst de huidige aanpak
RSDB nog altijd als realistisch gezien. Voor wat
geprolongeerd zou moeten worden.
betreft de vluchtige stof tolueen bijvoorbeeld zijn de RSDB-bedrijven die met deze stof werken
5.2.2. RELATIE MET OVERHEDEN
inmiddels al goed op streek. Om de VOS-reductie-
grafische industrie. Door deel te nemen aan diverse
ECOBALANS
De Ecobalans, vanuit RSDB voor alle bedrijven in de
en water, in beeld brengt. De coördinatie en
zien, kunnen deze niet alleen op emissies sturen, maar ook op een efficiënt gebruik van grondstoffen
5.2.3. INSTRUMENTARIUM EN ORGANISATIE
en hulpstoffen in het productieproces. Vanuit de stafafdeling Milieu van RSDB worden
De gegevens voor de Ecobalans worden voort-
bepaalde milieuontwikkelingen geïnitieerd en
durend verzameld, zodat ook heel frequent een
gefaciliteerd. Zo worden op dit niveau de RSDB-
actueel beeld van de prestaties kan worden
doelstelling te halen zal het verliespercentage voor
WETTEN EN VERGUNNINGEN
brede ambities geformuleerd en worden grote
gegenereerd, mocht dat nodig zijn om bij bepaalde
tolueen beperkt moeten blijven tot 5%. De RSDB-
Via wetten en de daarmee samenhangende vergun-
contracten voor onder meer afvalverwijdering
ontwikkelingen de vinger aan de pols te houden.
drukkerijen hebben dit percentage al bereikt.
ningen hebben RSDB-bedrijven zeer direct met de
gesloten ten behoeve van de aangesloten bedrijven.
overheid te maken. Elk bedrijf moet beschikken
60
CONVENANT VERPAKKINGEN III
over een vergunning in het kader van de Wet
In het Convenant Verpakkingen III is overeenge-
milieubeheer (Wm-vergunning), waarvoor de
komen dat de aangesloten bedrijven maatregelen
plaatselijke gemeente het bevoegd gezag is. De Wet
nemen ter reductie van de hoeveelheid verpak-
milieubeheer regelt niet alleen alle voorschriften
kingsafval dat gestort of verbrand wordt. Als
voor het bedrijf in relatie tot zijn directe omgeving,
Grondstoffen
doelstelling voor de gehele branche geldt dat de
maar bijvoorbeeld ook de lozing van afvalwater op
Hulpstoffen
hoeveelheid afgedankte verpakkingen in 2005 ten
het riool. Jaarlijks worden alle vergunningseisen
Processtoffen
hoogste 850 kiloton mag zijn. Bij het vaststellen
gecontroleerd door middel van interne inspectie-
Energie
van de doelstellingen is men ervan uitgegaan dat
rondes en een algemene controle. De vergunning
70% van de totale hoeveelheid op de markt
schrijft zaken voor als geluidsmetingen, het
Schema van de Ecobalans
Afval en emissies
Producten
61
Met deze complete massabalans hebben de RSDB-
geaudit om vast te stellen of het nog steeds het
coördinator besteedt daarnaast tijd aan het
bedrijven hun milieuaspecten in beeld op een wijze
certificaat verdient. Mede met het oog op de terug-
uitvoeren van controles en inspecties op de diverse
die verder gaat dan wat vanuit een milieuzorg-
kerende externe audits, zijn binnen de bedrijven
afdelingen en het aansturen van de interne audit-
systeem wordt voorgeschreven.
ook auditteams van eigen medewerkers actief, met
teams. Controles en inspecties richten zich op
RSDB-BREED
Het basisprincipe van de Ecobalans wordt in het
een auditprogramma waarmee alle milieugerela-
veiligheid, orde en netheid en op het uitvoeren van
Voor RSDB als geheel liet de aandacht voor diverse
schema op de vorige pagina weergegeven.
teerde procedures en werkdocumenten ten minste
verbeteracties en de resultaten die deze opleveren.
milieuaspecten zich in 2004 samenvatten in een
IN 2004
eens per drie jaar worden gecontroleerd. In RSDB-
De coördinator bewaakt ook de voortgang van
streven naar een goede procesbeheersing. Behalve
MILIEUZORGSYSTEMEN
bedrijven die ook een kwaliteitszorgsysteem
projecten uit het milieujaarplan. Binnen de
dat dit de productieperformance ten goede komt,
RSDB beschouwt de milieuzorgsystemen bij haar
operationeel hebben worden de audits voor beide
bedrijven vindt periodiek op afdelingen overleg
werkt dit op verschillende manieren positief door
bedrijven als belangrijk middel om uitvoering aan
systemen gecombineerd. Kwaliteit en milieu zijn
plaats waarbij ook de milieucoördinator aanwezig
naar de milieubelasting van het productieproces.
haar milieubeleid te geven. Zo'n systeem is een
feitelijk ook twee zijden van één medaille: een
is. Het afdelingsoverleg vormt een belangrijk
Zo heeft een optimale inktdosering een gunstig
samenhangend geheel van beleidsmatige, organisa-
perfecte procesbeheersing is de weg naar zowel
moment om met medewerkers te communiceren
effect op het gebruik van de vluchtige stof
torische en administratieve maatregelen waarmee
uitstekende producten als naar milieuwinst.
over milieuaangelegenheden. Overkoepelend is er
isopropylalcohol, een vochtwatertoevoeging ten
RSDB-breed eens per kwartaal een milieucoördina-
behoeve van een goed samenspel van water en inkt
bedrijven de milieuzorg structuur en inhoud geven. Juist met zo'n milieuzorgsysteem gebeurt het
BEDRIJFSMILIEUPLANNEN EN MILIEUJAARPLANNEN
toren overleg. De deelnemers uit de diverse RSDB-
op de drukplaten, op het inktverbruik en op de
'systematisch', volgens goed beschreven, vaste
Het milieubeleid krijgt bij de RSDB-bedrijven een
drukkerijbedrijven bespreken hier ontwikkelingen,
papierinschiet - de hoeveelheid papier die de pers
procedures. Bovendien vraagt het systeem dat
concrete uitwerking op bedrijfsniveau in de
problemen en oplossingen op hun werkterrein en
extra verbruikt - bijvoorbeeld in de inloopfase.
bedrijven zich continu verbeteren. Dat gebeurt via
zogenaamde bedrijfsmilieuplannen en milieujaar-
wisselen kennis en ervaring uit.
een cyclus van doelstellingen, acties, evaluaties en
plannen. Leidend voor de bedrijfsmilieuplannen is
daaruit voortvloeiende nieuwe doelstellingen.
de Milieubeleidsovereenkomst (zie pag. 59).
KLACHTENAFHANDELING
bedrijven over een gecertificeerd milieuzorg-
Het milieuzorgsysteem richt zich op alle activiteiten
De bedrijfsmilieuplannen, met maatregelen voor
Klachten vormen een graadmeter in de relatie van
systeem dienen te beschikken. Om de certificering
in het bedrijf die een ‘link’ met milieu hebben. Het
een periode van vier jaar, worden mede voor de
de bedrijven met hun omgeving. Het zijn tevens
te behouden moet regelmatig met succes een
legt onder meer werkprocedures vast gericht op
overheid opgesteld en met haar besproken. In het
waardevolle signalen waarmee de bedrijfsvoering
externe audit worden doorlopen. Interne en externe
milieubewuste inkoop, selectie van leveranciers en
plan geeft het bedrijf inzicht in haar bedrijfs-
kan worden verbeterd. De bedrijven maken werk
audits waren daarom ook in 2004 een belangrijk
verwerkers in de keten, werken met minimale
processen en eventuele milieubelasting; verwachte
van een zorgvuldige afhandeling. Trefwoorden:
onderwerp bij de RSDB-bedrijven.
voorraden, de wijze van opslag en etikettering van
bedrijfsontwikkelingen en milieu-effecten; de
registratie, persoonlijke afhandeling, vervolgacties.
processtoffen, ‘good housekeeping’ - juist gebruik
normen ten aanzien van milieubelasting waaraan ze
Ze hebben de procedure, waarbij de milieuklachten
OVERIG
van stoffen - en netheid op de werkplek, d.w.z.:
moet voldoen; en de taak- en doelstellingen in haar
op één punt binnenkomen of verzameld worden,
Naast de RSDB-brede ambitie golden op bedrijfs-
rommel opruimen en scheiden van afval volgens
milieubeleid.
schriftelijk vastgelegd.
niveau ook meer bedrijfsspecifieke doelen en
procedures. Andere elementen van het milieuzorg-
Onder de bedrijfsmilieuplannen hangen de milieu-
systeem betreffen: het bevorderen van betrokken-
jaarplannen, waarin de bedrijven hun concrete
OPLEIDING
van de bedrijven voor het verslagjaar. Het gaat
heid van werknemers, milieuopleidingen en in- en
acties voor het desbetreffende jaar vastleggen.
Bedrijven die opgaan voor, of beschikken over een
bijvoorbeeld om verbeteringen op het gebied van
externe communicatie over 'milieu'.
Enkele rotatiedrukkerijen beschikken over een
gecertificeerd milieuzorgplan leiden medewerkers
de waterzuivering; de luchthuishouding rond de
Omdat de milieuzorg zich uitstrekt tot wat er in de
digitaal systeem voor het bewaken van de
op tot 'interne auditoren'. Per bedrijf worden soms
pers (minder emissie van vluchtige stoffen); de
keten bij leveranciers - waaronder afvalverwerkers -
uitvoering van het milieujaarplan.
– afgestemd op de specifieke situatie - milieu-
overstroombeveiliging van ondergrondse tanks; de
gerichte cursussen ingekocht. Dit zijn bijvoorbeeld
opslag van chemicaliën; of de hoeveelheid gevaar-
gebeurt, kunnen de bedrijven de resultaten raad-
62
5.2.4. DOELEN, MAATREGELEN EN VORDERINGEN
Al jaren is het RSDB-beleid dat alle drukkerij-
maatregelen, beschreven in de milieujaarplannen
plegen van een uitgebreide leveranciersbeoordeling
MILIEUCOÖRDINATOR
trainingen om alle medewerkers gevoelig te maken
lijk afval. Ook zaken als de keuring van onder-
die is geïmplementeerd. Deze gegevens zijn opge-
De rotatiebedrijven beschikken elk over een eigen
voor milieuaspecten met onder meer als doel dat
grondse tanks en vloeistofdichte vloeren; verdere
nomen in een grote RSDB-database op milieuge-
milieucoördinator. Deze coördinator heeft een
zij gaan bijdragen aan het traceren van verbeter-
standaardisering van papierformaten (papier-
bied. Dit systeem in opbouw wordt de centrale
belangrijke interne adviesrol, onder meer bij het
punten. ‘Milieu’ is overigens steeds minder een
efficiency); energiemaatregelen; het opstellen van
plaats voor alle milieurelevante informatie, zoals de
opstellen en vastleggen van procedures. Hij/zij is
toegevoegd aandachtspunt. Zo komt het onderwerp
een vervoersmanagementsplan en aanschaf en
vergunningen van alle vestigingen, de Ecobalans,
ook belast met de naleving – en de controle op de
standaard aan de orde als onderdeel van de regu-
ingebruikname van nieuwe techniek (GMI) waren in
alle certificaten en alle milieujaarverslagen.
naleving - van milieuwet- en -regelgeving en het in
liere opleiding die bijvoorbeeld nieuwe drukkers bij
2004 ambities op bedrijfsniveau.
RSDB-bedrijven stellen milieuzorgsystemen op
stand houden van het milieuzorgsysteem. Deze
een RSDB-bedrijf krijgen.
conform de internationale milieunorm NEN-EN-ISO
functionaris is onder meer de ‘controlepost’ voor de
14001 en laten deze door BSI Management Systems
beoordeling van inkomende stoffen op milieuveilig-
BV beoordelen. Eenmaal ISO 14001-gecertificeerd
heid. Hij/zij beoordeelt ook leveranciers van
wordt het zorgsysteem met regelmaat opnieuw
producten en diensten op milieuaspecten. De
63
Dhr G. van der Veer, voorzitter van de Bewonersvereniging Boerlaan/Bergweide in Deventer
De vereniging is een belangenvereniging met als doelstelling, zoals vastgelegd in de statuten, het woon- en leefklimaat in de ruimste zin van het woord te behartigen.
De mr. H. F. de Boerlaan grenst aan het industrieterrein, en ligt dus in de directe nabijheid van Roto Smeets Deventer, en is daarnaast een van de belangrijkste invalswegen van Deventer. “Al sinds 1971, toen was er alleen nog een bewonerscommissie, is er niet alleen een relatie opgebouwd met RSDB, maar ook met vele andere omliggende bedrijven. Het bleek echter, mede gezien de ontwikkelingen in het betreffende gebied, dat de invloed van een bewonerscommissie nihil is. Gezamenlijk is toen besloten de rechtspositie te versterken door een vereniging op te richten, waarbij haar belangen notarieel zijn vastgelegd. Het valt niet te ontkennen dat er altijd een spanningsveld is tussen bedrijvigheid, in welke vorm dan ook, en direct omwonenden. Bedrijven hebben in principe een hekel aan opgelegde beperkingen; zij ervaren dit als een belemmering van hun proces en zijn bang om met de regelmaat van de klok door bewoners of organisaties op de vingers te worden getikt. Die belemmeringen en angst zijn in veel gevallen ongegrond. Een goede relatie met omwonenden is daarbij belangrijk. Niet gelijk hoog van de toren blazen wanneer er eens iets fout gaat, maar samen overleggen hoe een en ander in de toekomst kan worden voorkomen. En daarbij niet uit het oog verliezen dat het bedrijfsleven de motor is van onze samenleving. Overleg, zeg maar het ‘polderen’ op kleine schaal, is belangrijk. RSDB is zo’n bedrijf waar sprake is van een goed overleg met directe buurtgenoten. Mocht er sprake zijn van een (milieu)vuiltje, en natuurlijk komt dat wel eens voor, dan wordt daarover gepraat of gemeld en geregistreerd. Aan Roto Smeets Deventer is niet voor niets een milieuvergunning op Hoofdzaken verleend. Dat betekent dat zij het vertrouwen krijgen zelf invulling te geven aan de eigen verantwoordelijkheid en te zoeken en te streven naar een optimale milieuvriendelijke productiemethode.
64
5.3. MILIEUGEGEVENS RSDB
voldoet, zullen in de Ecobalans worden opge-
5.3.3. EMISSIES NAAR LUCHT
nomen zodra sprake is van een 100% RSDBdeelname.
2004 onder meer als doelstelling om meer
Het gaat bij de hier gepresenteerde milieuaspecten
Bij de presentatie gaan de gegevens over 2004
afvalfolie gescheiden in te zamelen voor
van de bedrijfsvoering om verbruik (energie en
steeds vergezeld van die over voorgaande jaren. De
recycling. Het inzamelen van restanten afvalfolie
water), in het proces gebruikte stoffen, afvalstoffen
grafieken tonen de jaarcijfers vanaf 2000. Gegevens
die vrijkomen bij het verpakken van tijdschriften
(vaste afvalstoffen, afvalwater, emissies) en om
over verschillende jaren laten zich niet zonder meer
was al ingeburgerd. Daarnaast is er echter een
eventuele hinder die het bedrijf voor de omgeving
vergelijken. Veranderingen in het productievolume
stroom verpakkingsfolie van binnenkomende
oplevert. Dit alles voor zover er een directe samen-
en het aantal in de Ecobalans opgenomen bedrijven
materialen. Deze relatief dikke foliesoort werd
hang is met de activiteiten van bedrijven van RSDB.
zijn immers van invloed op input en output.
tot nu toe afgekeurd voor recycling, omdat
Uiteraard spelen er ook indirecte milieuaspecten
Daarom zijn de gegevens steeds teruggerekend
hierop grote stickers vastgeplakt zitten die niet
mee. Bijvoorbeeld bij de productie van de stoffen
naar hoeveelheden per ton product (kengetallen).
zomaar te verwijderen zijn. Het rotatiebedrijf
die RSDB inkoopt of bij de verwerking van afval-
Voorts is nog gelet op mogelijke consequenties van
Grofweg 20% van het totaalgewicht VOS (situatie
heeft contact gezocht met een andere afval-
stromen vanuit de bedrijven. Wat er elders in de
het feit dat nu een specifieke groep, de tien (af te
2004) wordt bepaald door isopropylalcohol (IPA).
verwerker en deze gaf na overleg aan wel
'keten' aan belasting optreedt, is geen onderdeel
stoten) vellenoffsetbedrijven, buiten beeld blijft.
Voorts gaat het bij VOS onder meer om vluchtige
mogelijkheden voor recycling te zien. Dit opende
van de Ecobalans (zie pag. 63) en is niet opge-
Het kan zijn dat deze bedrijven voor bepaalde
stoffen uit andere vochtwatertoevoegingen en uit
de weg om tot drie maal zoveel afvalfolie aan te
nomen in de hiernaast gepresenteerde gegevens.
milieuaspecten onevenredig bijdroegen aan het
reinigingsmiddelen, en om tolueen uit drukinkt;
bieden voor recycling en uit de stroom bedrijfs-
Dit betekent overigens niet dat de zorg van RSDB
totale RSDB-beeld in voorgaande jaren. Het
ongeveer 72% (2004) van het totaalgewicht VOS. De
afval te houden.
pas begint na inkoop of ophoudt na afvalverwijde-
ontbreken van de cijfers van deze drukkerijen in de
VOS-emissie per ton product is in 2004 afgenomen.
Er bleek ook nog een probleem op te lossen bij
ring. RSDB werkt ook actief aan andere delen van
balans zou dan ook in de voor productievolume
Het kental voor 2004, gespiegeld aan de VOS-
de inzameling. Deze dikke foliesoort is dermate
de keten door eisen te stellen aan haar leveranciers
gecorrigeerde cijfers over 2004 nog een door-
emissie van (alleen) de groep rotatiebedrijven in
volumineus en ‘weerbarstig’ bij opslag dat een
en afvalverwerkers.
werking kunnen hebben. In de begeleidende tekst
2003, leert dat de emissie per ton product hier met
bij de gegevens worden daarom de prestaties op
ruim 13% afnam.
Bij een van de rotatie(offset)bedrijven gold in
RSDB 2000-2004
gerede kans bestond dat het zou ’ontsnappen’
5,1
4,0
3,7
3,5
3,0
2000
2001
2002
2003
2004
en verder zou gaan onder de categorie zwerf-
Hierna worden allereerst gegevens gepresenteerd
milieugebied in 2004 ook steeds gespiegeld aan
afval. In overleg met de afvalverwerker is een
over de ‘output’ van RSDB in de vorm van afval-
het resultaat dat (alleen) de RSDB-rotatiebedrijven in
In de offsetbedrijven bepalen IPA en andere vocht-
inzamelmethode gevonden die buiten de
water, emissies naar de lucht en afval, en over
2003 behaalden.
watertoevoegingen bijna 90% van de VOS-emissie.
standaardmethode valt. Door een ander inzamel-
hinder en milieu-incidenten. Daarna volgen de
systeem en een grotere opvangcapaciteit zijn de
gegevens over energiegebruik en het gebruik van
medewerkers nu in staat het afvalfolie op
water, en over andere stoffen aan ‘inputzijde’.
eenvoudige wijze apart in te zamelen zonder dat
66
Emissies VOS naar lucht (in kg/ton product) bij
5.3.1. INPUT – OUTPUT
MEER AFVALFOLIE GERECYCLED
Geïmplementeerde maatregelen ter reductie van het 5.3.2. EMISSIES NAAR WATER
IPA-verbruik in de offset leidden in de periode eind negentiger jaren tot beginjaren 2000 tot grofweg
De bedrijven beschikken over apparatuur die zeker
een halvering van de emissie per ton product in de
het op de afdeling een rommeltje wordt. De
De getallen zijn afkomstig uit de Ecobalans van
stelt dat de vergunningnorm voor de kwaliteit van
offset. Op enkele persen wordt inmiddels alcohol-
oplossingen zijn vastgelegd in een formele
RSDB, tot stand gekomen door nauwkeurige
het afvalwater ruimschoots gehaald wordt. Door die
vrij gedrukt. Waar dit niet mogelijk is – pers en
afspraak met de verwerker. Een voorbeeld van
registratie van binnenkomende en uitgaande
goede zuivering kon één van de diepdrukkerijen in
producttype moeten zich hiervoor lenen - zijn de
ketenbeheer waarbij gezamenlijk naar de best
stromen. Daarbij moet aangetekend worden dat
2004 volledig draaien met een andere techniek
afgelopen jaren de ondergrenzen in de dosering
passende oplossing is gezocht. Vanaf november
niet alle stromen zich eenvoudig laten wegen. Voor
voor de cylinderbewerking waarbij wat meer zilver
opgezocht. Verdere verbetering wordt steeds
2004 zamelt de drukkerij op deze nieuwe wijze
het vrijkomen van vluchtige stoffen uit bepaalde
vrijkomt (overigens in een geconcentreerde maar, in
lastiger, maar blijft een aandachtspunt binnen
haar afvalfolie in.
middelen bijvoorbeeld, moet worden uitgegaan van
absolute zin, geringe hoeveelheid). Uiteindelijk is
RSDB. In 2004 is de emissie van deze stof per ton
een bepaald verdampingspercentage. In die
deze proceswijziging toch ‘milieuneutraal’. Ook de
product in de rotatieoffsetbedrijven met circa 13%
gevallen wordt teruggegrepen op theoretische en
hoeveelheid geloosd gezuiverd afvalwater is sterk
afgenomen ten opzichte van 2003.
empirische kennis, die echter zoveel mogelijk met
afgenomen.
experimenten en met metingen op de werkvloer
In 2004 nam de tolueenemissie per ton product in de
wordt geverifieerd.
rotatiediepdrukkerij ten opzichte van 2003 met ruim
De gegevens hebben betrekking op de vijf in
tien procent af. Dit is te danken aan diverse maatre-
Nederland gevestigde rotatiebedrijven. De presta-
gelen, zoals wijzigingen in de luchthuishouding rond
ties van de rotatiedrukkerij in Hongarije (85% RSDB-
de pers (waardoor meer tolueen voor recycling wordt
deelname), een bedrijf dat sinds de nieuwbouw in
‘afgevangen’) optimalisering van de tolueen terug-
2002 volledig aan de Hongaarse milieunormen
wininstallatie en aangepaste inktrecepturen.
67
5.3.4. AFVALSTOFFEN
Afvalstoffen RSDB (in kg/ton product) 2000-2004 Recyclebare afvalstoffen
Dit neemt niet weg dat er bij enkele individuele
een aanhoudende werking van de perscontainer
bedrijven sprake was van een stijging van de
voor snipperverwerking. In 2004 is besloten
hoeveelheid recyclebaar afval per ton product.
Milieubelasting?
aanvullende techniek te installeren waardoor
Dit werd veroorzaakt door problemen aan de pers,
De gegevens over afvalstromen en emissies van
snippers voor de sensor worden weggeblazen.
startperikelen bij de introductie van nieuwe
RSDB staan niet in alle gevallen voor de daad-
Een ander rotatiebedrijf ontving een klacht van een
techniek of het afvoeren van oude machine-
werkelijke belasting van het milieu. Zo wordt
afvalverwerker over verontreinigende stoffen in een
onderdelen (ijzer en staal). Daar stonden echter
‘gevaarlijk afval’ vanzelfsprekend niet in het
houtcontainer. Naar aanleiding hiervan zijn
voldoende positieve ontwikkelingen bij andere
milieu gebracht maar afgevoerd en verwerkt.
afspraken gemaakt met medewerkers over een
bedrijven tegenover. Daar werden bijvoorbeeld de
En zo ondergaat het afvalwater dat bedrijven op
goede inzameling van hout en is meer toezicht
vruchten geplukt van een nieuwe techniek, het
het riool lozen nog een eindzuivering in een
ingesteld. De overige rotatiebedrijven ontvingen
volautomatische doseringsysteem (GMI, zie pag. 59)
rioolwaterzuiveringsinstallatie.
geen klachten.
dat in 2003 was geïntroduceerd, van voortschrij-
RSDB beoordeelt zichzelf echter, ook wat deze
dende standaardisatie in papierformaat (minder
uitgaande stromen betreft, onverkort op de
188,5
185, 3
186,1
172,7
168,6
restpartijen) of van verbeterde procesbeheersing.
hoeveelheden die ze ervan produceert. De
2000
2001
2002
2003
2004
De energie die in 2004 is gestoken in de introductie
Ecobalans onderscheidt wel apart een categorie
van GMI in twee rotatiebedrijven zal naar verwach-
‘recyclebare afvalstoffen’, omdat deze feitelijk
ting in 2005 ook daar tot prestatieverbeteringen
niet in de afvalfase terechtkomen maar als
Energieverbruik RSDB (in Gigajoule/ton product)
leiden.
grondstof opnieuw worden ingezet.
2000-2004
Bedrijfsafval algemeen
5.3.6. VERBRUIKSGEGEVENS
ENERGIE
Ondanks deze kanttekening en het bestaan van
3,6
3,3
3,4
2,6
1,9
2000
2001
2002
2003
2004
De hoeveelheid 'bedrijfsafval algemeen' per ton
accenten die door overheden gelegd worden -
product geeft een daling te zien. Wanneer de resul-
aandacht voor de uitstoot van vluchtige
taten van (alleen) de rotatiebedrijven in 2003 als
organische stoffen - is voor RSDB de hele
referentie worden genomen is in 2004 sprake van
stoffenbalans belangrijk. Vanuit een actieve
een afname van bijna acht procent. Deze post zal
milieuzorg en het streven naar efficiënt gebruik
overigens altijd onderhevig blijven aan schomme-
van stoffen en energie in alle onderdelen van de
lingen die los staan van reductiegerichte maat-
bedrijfsvoering.
regelen. Het beeld had er heel anders uitgezien
1,6
1,4
2000
2001
2002
2003
2004
2,7
2000
2001
2002
2003
2004
Het energieverbruik omvat het totaalverbruik aan Er zijn in 2004 bij diverse bedrijven kleine
elektriciteit, gas en stadsverwarming. Het verbruik
incidenten geregistreerd bijvoorbeeld een olie-
per ton product ligt al jaren ongeveer op hetzelfde
product geldt, net als voor bedrijfsafval, dat veran-
lekkage door een gesprongen slang van een
niveau. Het verbruik blijft een punt van aandacht
deringen in belangrijke mate het gevolg kunnen
heftruck, lekkage van wasmiddel uit een vat dat
binnen RSDB (analyse van het verbruik, aandachts-
zijn van bijzondere activiteiten (of het ontbreken
van een defecte laadklep viel, lekkage van inkt, het
punt bij nieuwe investeringen, verbouwingen etc).
daarvan). De rotatiebedrijven gezamenlijk produ-
vrijkomen van zuur uit een gevallen accu, het
In 2004 is wel een lichte daling te zien: ten
ceerden in 2004 per ton product relatief wat meer
afgaan van het brandalarm en interne meldingen
opzichte van het gebruik dat de groep van rotatie-
gevaarlijk afval dan in 2003. Binnen RSDB kwam
van onveilige situaties (orde en netheid). De
drukkerijen in 2003 had is sprake van ongeveer 5%
deze groep rotatiebedrijven in 2003 nog uit op een
problemen zijn zonder noemenswaardige milieu-
minder energiegebruik per ton productie. Er zijn
gunstiger kengetal van 1,2 kg/ton productie. Hier
schade verholpen.
diverse speciale maatregelen getroffen, zoals de
speelden oorzaken als de grootschalige afvoer van
68
2,8
Voor de hoeveelheid gevaarlijk afval per eenheid
Gevaarlijk afval
2,2
2,9
5.3.5. MILIEU-INCIDENTEN, HINDER
werkzaamheden, verbouwingen en opruimacties.
2,5
2,9
wanneer 2004 een jaar zou zijn geweest met relatief veel ‘bijzondere’ activiteiten zoals sloop-
2,4
2,9
installatie van energiezuinige apparatuur, betere
Recyclebare afvalstoffen bestaan grotendeels uit
oude inkt of meer afvoer van badvloeistoffen die bij
In 2004 kwamen bij twee rotatiebedrijven in totaal
inregeling van het gebouwenbeheerssysteem, of
papier en karton.
de cylinderbewerking gebruikt worden. Bij één van
vier klachten binnen. Eén van de rotatiebedrijven
verbetering van tochtsluizen. Voor een belangrijk
De hoeveelheid recyclebaar afval per ton product
de bedrijven kwamen door problemen met een pers
ontving drie klachten van omwonenden over
deel hangt de verbetering ook samen met een
bij de rotatiebedrijven lag ruim twee procent lager
vrij grote hoeveelheden van een olie-watermengsel
geluid. In één geval was de hinder –zo bleek uit
goede procesbeheersing én een gunstig effect van
dan in 2003 (zowel gespiegeld aan het kengetal
vrij. Door de aanwezigheid van een geringe
onderzoek door de gemeente– niet aan het bedrijf
de hogere productie in het verslagjaar. Meer
voor de gehele RSDB-groep in 2003 als aan de
hoeveelheid IPA moesten deze als gevaarlijk afval
toe te schrijven. In twee andere gevallen wel: hier
productie betekent dat de apparatuur efficiënter
prestatie van alleen de rotatiebedrijven in 2003).
worden afgevoerd.
zorgde een papiersnipper die bleef hangen voor
kan draaien. Tevens blijft bij de berekening van het
69
kengetal het energieverbruik dat niet aan het druk-
HULPSTOFFEN EN PROCESSTOFFEN
proces is gerelateerd (bijvoorbeeld voor gebouwenverwarming) nagenoeg constant.
Wanneer het kental voor hulpstoffenverbruik in
energie vormen een belangrijke leidraad bij dit
2004 wordt gespiegeld aan het verbruik van
beleid.
Hulpstoffenverbruik RSDB (in kg/ton product)
diezelfde groep (rotatie)bedrijven in 2003 binnen
2000-2004
RSDB, dan is er sprake van een toename van ruim
Om daadwerkelijk en gericht uitvoering te geven
10 % per ton product.
aan dit milieubeleid, wordt gewerkt volgens een
In 2004 zijn nieuwe acties in gang gezet die in de toekomst verbetering moeten opleveren. Dit betreft
Intern Milieuzorgsysteem waarvoor de volgende
onder meer het opstellen van een nieuw verlich-
Bij processtoffen gaat het om chemicaliën, grofweg
criteria gelden:
tingsplan en het uitvoeren van een pilot, waarin
35% van het totaalgewicht, en om onder meer
– Het systeem voldoet aan de eisen die beschre-ven
monitoring van gebruik is gekoppeld aan een
platen, ontwikkelaar en fixeer, reinigingsmiddelen
zijn in de norm ISO 14001; inclusief de daaraan
digitaal informatiesysteem. Daarop kan worden
en wegwerpverpakkingen van aangeleverde
gekoppelde certificering voorziet het
ingelogd om op elk moment actuele verbruiksciifers in handen te hebben.
13,0
12,5
12,2
12,4
14
producten. Het processtoffenverbruik wordt sterk
in een goede, verantwoorde borging van het
2000
2001
2002
2003
2004
'van buitenaf' beïnvloed door het orderpakket en
Interne Milieuzorgsysteem in de totale bedrijfs-
orderprofiel (kleurgebruik, kleurwisseling, oplage, papiersoorten etc.), omdat deze het aantal platen
WATER
Waterverbruik RSDB (in m3/ton product) 2000-2004
Verbruik processtoffen RSDB (in kg/ton product)
en de benodigde hoeveelheid reinigingsmiddelen
2000-2004
bepalen. In 2004 lieten klanten, onder meer
0,7
0,7
0,6
0,6
2000
2001
2002
2003
2004
Dit Interne Milieuzorgsysteem is opgezet ter
vaak in wat kleinere oplagen vervaardigen. Dit
realisering van de navolgende doelstellingen:
leidde onder meer tot een groter verbruik van druk-
– Het nakomen van de in de milieu-wetgeving
winst geboekt, bijvoorbeeld doordat bedrijven 9,8
8,6
7,2*
6,6
5,1
2000
2001
2002
2003
2004
minder ontwikkelaar en fixeer, reinigingsmiddelen, poetsdoeken gebruikten. Een voorbeeld van een maatregel met gunstig effect in 2004 is de instal-
Verbeteringen moeten komen van relatief kleine
* Aanvullend beschikbaar gekomen gegevens hebben aanleiding
milieugevolgen van de activiteiten van RSDB
vanwege de economische situatie, hun drukwerk
platen/ton product. Aan de andere kant is ook 0,8
voering – Het systeem is geschikt voor de aard, omvang en
latie van een opslagtank voor plaatontwikkelaar bij
gestelde voorschriften en het anticiperen op nieuwe nationale en Europese regelgeving; – Het opbouwen van een adequaat instrumentarium op bedrijfsniveau om de totale milieubelasting te beheersen en te beperken; – Het doordringen van de gehele organisatie van
waterbesparende maatregelen bij diverse bedrijven.
gegeven het getal voor 2002 (in eerdere rapportage: 8,2 kg/ton) te
één van de rotatiebedrijven. Ten opzichte van het
de noodzaak om de nadelige effecten van de
Wanneer het verbruik van de vijf rotatiebedrijven in
corrigeren.
gebruik van kleinere, verpakte hoeveelheden
bedrijfsvoering op het milieu met name ten
ontwikkelaar scheelt dit emballage en verlies van
aanzien van emissie en afvalstromen zoveel
2004 wordt vergeleken met het kental van diezelfde groep in 2003 (en niet met het kental van
Naast grondstoffen - in hoofdzaak papier en inkt,
product omdat er altijd ontwikkelaar in de verpak-
mogelijk te beperken. Daarbij zullen ook optima-
de grotere verzameling bedrijven in die balans)
bij RSDB, al jaren rond de 1,2 ton/ton product -
kingen achterbleef.
lisatie van grondstof- en energierendement een
blijkt er sprake van een afname van ruim negen
onderscheidt RSDB de categorieën hulpstoffen en
Wanneer het kengetal voor processtoffenverbruik in
procent. Dergelijke winst is behaald door bijvoor-
processtoffen.
2004 wordt gespiegeld aan het verbruik van
beeld een omschakeling op luchtgekoelde pompen en aanscherping van preventief onderhoud,
Bij hulpstoffen gaat het om stoffen als hechtmid-
waardoor verliezen voorkomen worden.
delen bijvoorbeeld draad en lijm, plakmiddelen en de verpakkingsmaterialen, die meer dan 90% van
belangrijke plaats krijgen; – Het adequaat informeren van interne en externe
diezelfde groep (rotatie)bedrijven in 2003 binnen
betrokkenen en belangstellenden over de mate
RSDB, dan is er sprake van een afname van circa 7%.
van milieubelasting en de gerealiseerde verbeteringen.
5.4. MILIEUBELEIDSVERKLARING
het totaalgewicht bepalen van de hulpstoffen die bij
RSDB zal zich actief inzetten bij het zoeken naar
RSDB gebruikt worden. Met name de toenemende
Roto Smeets De Boer (RSDB) ziet milieubeleid
vraag naar aflevering van het drukwerk in verpak-
evenals de zorg voor veiligheid, gezondheid en
kingen, onder meer in folie, domineert de ontwik-
welzijn als een integraal onderdeel van het onder-
RSDB verplicht zich tot continue inspanning ter
keling in het verbruik van hulpstoffen. Deze
nemingsbeleid. Tevens heeft zij een maatschappe-
verbetering van haar milieuprestatie.
tendens is niet meer geheel tegen te gaan met
lijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid jegens
maatregelen in de drukkerijen, zoals het gebruik
medewerkers, klanten en samenleving.
van dunner folie, of verbeteringen in de verpak-
minder milieubelastende bedrijfsprocessen.
RSDB zal de ontwikkelingen binnen de papierindustrie, die leiden tot het gebruik van milieu-
kingsstraat (bijvoorbeeld automatische aansturing
Het milieubeleid richt zich op het voorkomen van
vriendelijke grondstoffen en het hergebruik van
en nog meer ordergericht maatwerk in verpak-
lucht-, water- en bodemverontreiniging en het
oud papier, actief ondersteunen en stimuleren.
kingen).
beperken van geluids- en andere hinder. Ook de milieu-effecten van het gebruik van grondstoffen en
70
71
RSDB bewaakt het 'milieuverleden' van het ingekochte papier. Bij de keuze van papierleveranciers zijn duurzame houtwinning en de registratie van de herkomst van het vezelmateriaal belangrijke aspecten. Dit vormt de garantie dat het hout afkomstig is van duurzaam beheerde bossen. RSDB zal zich inzetten om eventuele nadelige bij-effecten van haar producten, verpakkingen of diensten te elimineren of tot het uiterste te beperken. Niet alleen betrekking hebbend op het milieu, maar ook op gezondheid en welzijn. RSDB zal zich inspannen om binnen haar mogelijkheden in het verleden veroorzaakte milieuschade op haar terreinen (bodemverontreiniging) te identificeren, in te perken en te saneren. RSDB doet waar mogelijk meer dan wat wettelijk verplicht is. Maar bij alle vrijwillige maatregelen zullen de inspanningen in een gezonde relatie tot het te behalen nut moeten staan. Daarbij zullen vooral de milieumaatregelen, die ook effect sorteren op gebieden zoals veiligheid, gezondheid, welzijn, kwaliteit en efficiency prioriteit krijgen. RSDB zal binnen haar organisatie zorg dragen voor de vereiste voorlichting aan alle medewerkers. Ook zal zij deelname aan de noodzakelijke opleidingen ondersteunen en aanmoedigen. Onze medewerkers ondersteunen bovenstaande doelstellingen en zijn zich hun verantwoordelijkheid terdege bewust. RSDB heeft een Ecobalans voor het gehele concern operationeel. Dit instrument geeft door middel van een massabalans inzicht in de milieu-effecten van alle processen in het bedrijf. Op jaarbasis is deze balans een goed sturingselement voor: – het vaststellen en zichtbaar maken van het verbeteringspotentieel en – het vaststellen en uitvoeren van verbeteringsacties en is daardoor een goed hulpmiddel voor de aangegeven continue inspanning ter verbetering van onze milieuprestatie.
72
